UNIDADE TRÊS – ATIVIDADES FINAIS LATINĬTAS Leitura de Textos em Língua Latina José Amarante.

Post on 18-Apr-2015

110 views 2 download

Transcript of UNIDADE TRÊS – ATIVIDADES FINAIS LATINĬTAS Leitura de Textos em Língua Latina José Amarante.

UNIDADE TRÊS – ATIVIDADES FINAIS

LATINĬTASLeitura de Textos em Língua Latina

José Amarante

• Continuaremos estudando as Fabulae de Higino.

• Você irá verter para o português o texto Deianira.

• No final desta unidade três, analisaremos o texto Deianira (Higino, Fabulae, XXXVI), que trata da morte de Hércules e de sua imortalidade.

• Para a leitura do texto que se segue, você já deverá saber o significado das seguintes palavras e das palavras do quadro que se segue:

coepit | se | qui

• Anote como as seguintes palavras aparecem dicionarizadas e registre os seus significados

DICIONARIZAÇÃO SIGNIFICADO

autem (conj. pospositiva) mas, por outro lado; ora; também, além disso; e (muitas vezes a sua função é de simples ligação, podendo deixar de traduzir-se)

Centauri Centaurus, -i Centauro

captiuam captiua, -ae prisioneira

cum (prep.) (conj.)

com (prep. de abl.)quando (com indic.); embora, já que, como (com subj.)

dederat do, das, dare, dedi dar

dixerat dico, -is, -ĕre, dixi dizer

donauit dono, -as, -are, -aui dar, presentear

esse sum, es, esse, fui ser, estar, existir

et (conj.) e

DICIONARIZAÇÃO SIGNIFICADO

famulum famulus, -i escravo

filia filia, -ae filha

filius filius, -ii filho

flumen flumen, -inis (n) rio

Herculis/Herculi/Hercules

Hercules, -is (m) Hércules

iam (adv.) já

in (prep.) em (com ablativo); para, até (com acusativo)

interfecit interficio, -is, -ĕre, -feci matar, assassinar

DICIONARIZAÇÃO SIGNIFICADO

uestem uestis, -is (f) vestimenta

uidit uideo, -es, -ere, uidi ver, perceber

uirginem uirgo, -inis (f) donzela, virgem

ut (adv.)(conj.)

(adv.) como; (conj.) com indicativo: quando, desde que, logo que (sentido temporal), como, assim como, da maneira que (comparativo), como (sentido explicativo); com subjuntivo: que (integrante), para que, a fim de que (final), que, de tal maneira que (consecutiva), ainda que, dado que (concessiva)

uxor uxor, -oris (f) esposa

Deianira

(Higino, Fabulae,

XXXVI)

Hércules queimando-se na pira na presença de seu amigo Filoctetes (Ivan Akimovich Akimov, 1782)

Deianira (Fabulae, XXXVI)

Deianira, Oenei filĭa Hercŭlis uxor, cum uidit Iŏlen, uirgĭnem captiuam eximĭae formae, esse adductam, uerĭta est ne se coniugĭo privaret. Ităque, memor Nessi praecepti, uestem tinctam Centauri sanguĭne, Hercŭli qui ferret, nomĭne Licham famŭlum misit.

Inde paulum, quod in terra decidĕrat et id sol attigit, ardere coepit. Quod Deianira ut uidit, alĭter esse ac Nessus dixĕrat intellexit, et qui reuocaret eum, cui uestem dedĕrat, misit.

Leitura prévia: foco na pronúncia

Deianira (Fabulae, XXXVI)

Vestem Hercŭles iam induĕrat, statimque flagrare coepit; Iouis filĭus cum se in flumen coniecisset, ut ardorem extingueret, maior flamma exibat, Vestem demere autem cum uellet, uiscĕra sequebantur.

Tunc Hercŭles Licham, qui uestem attulĕrat, rotatum in mare iaculatus est. Lichas quo loco cecĭdit, petra nata est, quae Lichas appellatur.

Tunc Philoctetes, Poeantis filĭus, pyram in monte Oetaeo construxit Hercŭli, qui ascendit immortalitatem. Ob beneficĭum Philocteti Hercŭles arcus et sagĭttas donauit.

Deianira autem ob factum Hercŭlis ipsa se interfecit.

Leitura prévia: foco na pronúncia

Deianira, Oenei filĭa Hercŭlis uxor, cum uidit Iŏlen, uirgĭnem captiuam eximĭae formae, esse adductam, uerĭta est ne se coniugĭo privaret.

Quando Dejanira, filha de Eneu e esposa de Hércules, viu Íole, uma virgem prisioneira de notável beleza, ser levada,

uideo, -es, -ere, uidi: ver, perceber

Deianira, -ae: Dejanira Iole, -es: Íole esse aductam: ser levada

cum: (conj.) quando (com indic.)

filia,-ae: filha Oeneus, -i: Eneu

uxor, -is: esposa Hercules, -is: Hércules

uirgo, -inis: (f) donzela captiuus, -a, -um: prisioneira

forma, -ae: beleza eximius, -a, -um: notável

uerita est: receou, temeu

ne: (conj.) que (depois de verbos de receio

priuo, -as, -are, -aui: tirar, privar

coniungium, -ii: esposo

que a tirasse do esposo.

Ităque, memor Nessi praecepti, uestem tinctam Centauri sanguĭne, Hercŭli qui ferret, nomĭne Licham famŭlum misit.

E assim, lembrada da recomendação de Nesso,

fero, fers, ferre, tuli: levar

enviou um escravo por nome Licas para que levasse a Hércules a vestimenta molhada com o sangue do Centauro.

memor: (adj. 3ª decl.) lembrada praeceptum, -i: (n) advertência, recomendação

Nessus, -i: Nesso

qui: (relat.) para, para que (valor final, com subj.) uestis, -is: (f) vestimenta tinctus, -a, -um: molhado

sanguis, -inis: (m) sangue Centaurus, -i: Centauro

itaque: (adv.) e assim

mitto,-is, ĕre, misi: enviar, mandar

famulus, -i: escravo

nomen, -inis : nomeLichas, -ae: Licas, escravo de Hércules

Hercules, -is: Hércules

Inde paulum, quod in terra decidĕrat et id sol attigit, ardere coepit.

Desde então, uma pequena quantidade (do sangue), que tinha caído na terra e o sol o atingiu, começou a estar em fogo.

coepit: começou

ardeo, -es, ere, arsi: arder, estar em fogo

paulum, -i: uma pequena quantidade

inde: (adv.) de lá, daí, desse lugar (sentido local); desde então (sentido temporal); por isso (sentido causal)

decĭdo, -is, -ĕre, -cidi: cair (pelo contexto, gotejar)

quod: (pron. rel.) que (refere-se a paulum)

in: em (com abl.)

terra, -ae: terra

attingo, -is, - ĕre, -tĭgi: atingir

sol, -is: (m) sol

id: (pron. demonst.) o

Quod Deianira ut uidit, alĭter esse ac Nessus dixĕrat intellexit, et qui reuocaret eum, cui uestem dedĕrat, misit [...].

Quando Dejanira percebeu isto, compreendeu ser de modo diferente do que Nesso tinha dito,

uideo, -es, -ere, uidi: percebercum: (conj.) quando (com indic.)Deianira, -ae: Dejanira quod: (acus.) isto

intellĕgo, -is, -ĕre, -lexi: compreender sum, es, esse, fui: ser

alĭter: (adv.) de modo diferente ac: (= atque) e, e até. (depois de advs. ou adjs. que exprimem uma ideia de semelhança ou dissemelhança, como aliter, tem função comparativa: como, do que, que)dico, -is, -ĕre, dixi: dizer

Nessus, -i: Nesso

mitto,-is, ĕre, misi: enviar, mandar qui: (relat.) para, para que (valor final, com subj.)

reuoco, -as, -are, -aui: fazer retroceder

eum: aquele

do, das, dare, dedi: daruestis, -is: (f) vestimenta

cui: (pron.; dat.) a quem

e enviou [alguém] para que fizesse retroceder aquele a quem tinha dado a vestimenta.

Vestem Hercŭles iam induĕrat, statimque flagrare coepit;

Hércules já tinha posto a vestimenta,

induo, -is –ěre, -dŭi: vestir, revestir, cobrir, por

Hercules, -is: Hércules

uestis, -is: (f) vestimenta

iam: (adv.) já

coepit: começouflagro, -as, -are, -aui: arder, estar em chamas

-que: = et (e)statim: sem demora

e sem demora começou a arder em chamas (começou a abrasar-se).

Iouis filĭus cum se in flumen coniecisset, ut ardorem extingueret, maior flamma exibat.

uma chama maior nascia

exeo, -is, -ire, -iui: sair, nascer

flamma, -ae: (f) chamamaior: (nom. 3ª decl.) maior

coniicio, -is, ĕre, -ieci: lançar, atirar

filius, -ii: filho

Iupiter, Iouis: (m) Júpiter

se: (acus.) se in: (com acus.) até, para, aflumen, -inis: (n) rio

Embora o filho de Júpiter tivesse se lançado a um rio,

cum: (conj.) embora (sentido concessivo, com verbo no subjuntivo)

cum: (conj.) logo que, já que (sentido causal, com verbo no subjuntivo)

exstinguo, -is, -ĕre, -stinxi: extinguir, acalmar, apagarardor, -oris: (m) calor ardente, fogo

ut: para que (com subj.)

para que acalmasse o calor ardente,

Vestem demere autem cum uellet, uiscĕra sequebantur.

as vísceras acompanhavam.

sequor, -ĕris, sequi, secutus sum: (dep.) seguir, acompanhar, ceder

uiscus, -ĕris: (n) víscera (uiscera: as vísceras)

uolo, uis, uelle, uolui: querer

demo, -is, -ĕre, dempsi: arrancar

uestis, -is: (f) vestimenta

autem: (conj. posp.) mas, por outro lado; ora; também, além disso; e

cum: (conj.) logo que, já que (sentido causal, com verbo no subjuntivo)

Além disso, logo que ele quisesse/queria arrancar a vestimenta,

OPÇÃO TRADUTÓRIA: Além disso, ao querer arrancar a vestimenta, as vísceras acompanhavam, cediam (iam saindo junto com a própria vestimenta)

Tunc Hercŭles Licham, qui uestem attulĕrat, rotatum in mare iaculatus est.

Então Hércules lançou ao mar Licas, movido circulamente,

iaculatus est: lançou

Hercules, -is: Hércules

Lichas, -ae: Licas

rotatus, -a, -um: movido circularmente (concorda com Licham)

in: (com acus.) até, paramare, -is: (n) mar

tunc: (adv.) então

affĕro, -fers, -ferre, attŭli: trazer

uestis, -is: (f) vestimenta

qui: (pron. rel.) que, o qual

o qual tinha trazido a vestimenta.

Lichas quo loco cecĭdit, petra nata est, quae Lichas appellatur.

No lugar em que Licas caiu,

cado, -is, -ĕre, cecĭdi: cairLichas, -ae: Licaslocus, -i: lugar quo: (pron. rel.) no qual

nata est: nasceu (nascor, -ĕris, nasci, natus sum: (dep.) nascer)

petra, -ae: (f) rochedo

um rochedo nasceu,

appello, -as, -are, -aui: chamarquae: (pron. rel. fem.) a qual Lichas, -ae: Licas

o qual é chamado Licas.

Tunc Philoctetes, Poeantis filĭus, pyram in monte Oetaeo construxit Hercŭli, qui ascendit immortalitatem.

Então Filoctetes, filho de Peante, construiu, no monte do Eta, uma pira a Hercules,

construo, -is, -ĕre, -struxi: construirPhiloctetes, -ae: Filoctetes

pyra,-ae: (f) fogueira fúnebre

filius, -ii: filhoPoeas, antis: (m) Peante

mons, -ntis: (f) monteOetaeus, -a, -um: do Eta

Hercules, -is: HérculesTunc: (adv.) então

ascendo, -is, -ĕre, ascendi: alcançarqui: (pron. rel.) que, o qual immortalĭtas, -atis: (f) imortalidade

que alcançou a imortalidade.

Ob beneficĭum Philocteti Hercŭles arcus et sagĭttas donauit.

Por causa do serviço prestado, Hércules presenteou seu arco e suas flechas a Filoctetes.

dono, -as, -are, -aui: presentearHercules, -is: Hércules

arcus, -us: arco

Philoctetes, -ae: Filoctetes

sagitta, -ae: flecha

ob: (prep.) por causa de, em consequência de, por, em troca de beneficium, -ii: favor, serviço prestado,

benefício

Deianira autem ob factum Hercŭlis ipsa se interfecit.

Por outro lado, em consequência da ação de Hércules, Dejanira se matou.

interficio, -is, - ĕre, feci: matarDeianira, -ae: Dejanira ipsa: (pron.; nom.) ela própria

se: (pron.; acus.) se

ob: (prep.) por causa de, em consequência de, por, em troca de

ob: (prep.) por causa de, em consequência de, por, em troca de

Hercules, -is: Hércules

autem: (conj. pospositiva) por outro lado, também, além disso

Deianira (Fabulae, XXXVI)

Deianira, Oenei filĭa Hercŭlis uxor, cum uidit Iŏlen, uirgĭnem captiuam eximĭae formae, esse adductam, uerĭta est ne se coniugĭo privaret. Ităque, memor Nessi praecepti, uestem tinctam Centauri sanguĭne, Hercŭli qui ferret, nomĭne Licham famŭlum misit.

Inde paulum, quod in terra decidĕrat et id sol attigit, ardere coepit. Quod Deianira ut uidit, alĭter esse ac Nessus dixĕrat intellexit, et qui reuocaret eum, cui uestem dedĕrat, misit.

Releitura: foco na estrutura e nos sentidos

Deianira (Fabulae, XXXVI)

Vestem Hercŭles iam induĕrat, statimque flagrare coepit; Iouis filĭus cum se in flumen coniecisset, ut ardorem extingueret, maior flamma exibat, Vestem demere autem cum uellet, uiscĕra sequebantur.

Tunc Hercŭles Licham, qui uestem attulĕrat, rotatum in mare iaculatus est. Lichas quo loco cecĭdit, petra nata est, quae Lichas appellatur.

Tunc Philoctetes, Poeantis filĭus, pyram in monte Oetaeo construxit Hercŭli, qui ascendit immortalitatem. Ob beneficĭum Philocteti Hercŭles arcus et sagĭttas donauit.

Deianira autem ob factum Hercŭlis ipsa se interfecit.

Releitura: foco na estrutura e nos sentidos

1 Quae erat Deianira?2 Quid Deianira uerebatur cum uidit Iolen esse aductam?3 Quid Herculi misit Deianira?4 Quid fecit Herculis ut ardorem extingueret?5 Quid fiebat uestem demere cum uellet Hercules?6 Quid Philoctetes construxit?7 Quid Philocteti Hercules donauit?8 Quare Deianira ipsa se interfecit?9 Verte fabulam lusitane.

VOCABULÁRIO:uerebatur: temiafiebat: acontecia

• Procure memorizar as seguintes palavras que ocorreram nos textos desta unidade. Lembre-se de que, em levantamentos estatísticos, elas estão entre as mais ocorrentes nos textos latinos.

et uirgorogatus est aut eaflumen uelleipso illacum anteeius uiditmoriens itaqueuim ferretsuum misitid quoddixit sol

ne aliter

eo intellexituestem iamseruauit -queeum exibat

sequebantur

esse

montem simare coniunxcecidit iuberetappellatur credensbeneficium petiissetinterfecit utfilius abrogatur parentesse interficerein coepituoluit suosfidem ad

ille formaesciret quihaberent nominededit inde

terra tunccoepit attuleratac locodederat nata eststatim obflamma ipsaautem maior