02 1 DEL KONECEN 2006 - Собрание на РМ izvestaj...Makedonija zaedno" 5 prateni~ki mesta,...

Izve{taj 2006

4

1. VOVED Sobranieto na Republika

Makedonija e pretstavni~ki organ na

gra|anite i nositel na zakonodavnata vlast

na Republikata.

Sobranieto e ednodomno koe go

so~inuvaat 120 pratenici koi se izbiraat

na op{ti, neposredni i slobodni izbori so

tajno glasawe.

Vo sega{niot sostav na Sobranieto

pratenicite se izbrani vrz osnova na pro-

porcionalen model i tie svojata funkcija ja

vr{at profesionalno.

Pratenicite se izbiraat za vreme od ~etiri

godini i tie ne mo`at da bidat otpovikani.

Vrz osnova na Ustavot na Republika Ma-

kedonija Sobranieto na Republika Make-

donija:

- go donesuva i izmenuva Ustavot;

- donesuva zakoni i dava avtenti~no tol-

kuvawe na zakonite;

- gi utvrduva javnite dava~ki;

- donesuva Republi~ki buxet i zavr{na

smetka na buxetot

- donesuva prostoren plan na Republikata;

-ratifikuva me|unarodni dogovori;

- odlu~uva za vojna i mir;

- donesuva odluka za menuvawe na granicata

na Republikata;

- donesuva odluka za stapuvawe i istapu-

vawe od sojuz ili zaednica so drugi dr`avi;

- raspi{uva referendum;

- odlu~uva za rezervite na Republikata;

- osnova soveti;

- izbira Vlada na Republika Makedonija;

- izbira sudii na Ustavniot sud na Repub-

lika Makedonija;

- vr{i izbor i razre{uvawe na sudii;

- vr{i izbori, imenuvawa i razre{uvawa i

na drugi nositeli na javni i drugi funkcii

utvrdeni so Ustavot i so zakon;

- vr{i politi~ka kontrola i nadzor nad

Vladata i nad drugite nositeli na javni

funkcii {to se odgovorni pred Sobra-

nieto;

- dava amnestija i

- vr{i drugi raboti utvrdeni so Ustavot.

Sobranieto za vr{ewe na rabotite

od svojata nadle`nost donesuva i odluki,

dek-laracii, rezolucii, preporaki i

zaklu~oci.

Ogranizacijata i funkcioniraweto

na Sobranieto na Republika Makedonija i

na rabotnite tela na Sobranieto se utvrdu-

vaat so Delovnik {to Sobranieto go done-

suva so mnozinstvo glasovi od vkupniot broj

pratenici. So ogled na toa {to zakonodav-

nata dejnost e osnovna dejnost na Sobranie-

to, vo Delovnikot e precizno uredena pos-

tapkata za razgleduvawe i donesuvawe na

zakonite i drugite akti. Isto taka, so De-

lovnikot se uredeni instrumentite i pos-

tapkata preku koi Sobranieto vr{i poli-

ti~ka kontrola i nadzor vrz rabotata na

organite na izvr{nata vlast, kako i drugi

pra{awa {to proizleguvaat od ustavnite

nadle`nostinaSobranieto

Izve{taj 2006

6

2.1. IZBORNI REZULTATI

Pettite parlamentarnite izbori vo Republika Makedonija se odr`aa na 5 juli 2006 godina. Glasaweto se odviva{e vo {est izborni edinici po proporcionalniot model.

Vo {este izborni edinici, odnosno na 2973 izbira~ki mesta, od vkupno evidentiranite 1 741 449 izbira~i vo Republika Makedonija svoeto glasa~ko pravo go ostvarija 933 089 izbira~i odnosno 53,58%.

Na 135 kandidatski listi, predlo`eni se i utvrdeni 2700 kandidati za izbor na pratenici od 26 politi~ki partii, 7 koalicii i 2 listi na grupa izbira~i.

Izborna edinica broj 1 Vo prvata izborna edinica se utvrdeni 29 listi na kandidati za pratenici i toa 23 samostojni listi na politi~ki partii i 6 listi na koalicii so vkupno 580 kandidati za pratenici. Vo ovaa izborna edinica, od vkupno zapi{anite 290 584 izbira~i vo izbira~kiot spisok na 429 izbira~ki mesta glasale 162 199 izbira~i odnosno 55,82%. Spored rezultatite koalicijata "VMRO-DPMNE, LP, SPM, DS, PDTM, SRM, SDA, PVM, EPM, PZ, NDM, BDP, PDSRM i PIR" osvoi 7 prateni~ki mesta, Koalicijata "Za Makedonija zaedno" 5 prateni~ki mesta, Nova social-domakratska partija - 2, Demokratskata Partija na Albancite - 2, Koalicijata DUI-PDP - 2, Demokratska obnova na Makedonija - 1 i VMRO- Narodna Partija edno prateni~ko mesto. Izborna edinica broj 2 Vo vtorata izborna edinica se utvrdeni 25 listi na kandidati za pratenici i toa 19 samostojni listi na politi~ki partii i 6 listi na koalicii so vkupno 500 kandidati za pratenici. Vo ovaa izborna edinica, od vkupno zapi{anite 295 523 izbira~i vo izbira~kiot spisok na 381 izbira~ki mesta glasale 152 443 izbira~i odnosno 51,58%. Spored rezultatite koalicijata "VMRO-DPMNE, LP, SPM, DS, PDTM, SRM, SDA, PVM, EPM, PZ, NDM, BDP, PDSRM i PIR" osvoi 7 prateni~ki mesta, Koalicijata "Za Makedonija zaedno" 5 prateni~ki mesta, Nova social-domakratska partija - 2, Demokratskata Partija na Albancite - 2, Koalicijata DUI-PDP - 3 i VMRO- Narodna Partija edno prateni~ko mesto. Izborna edinica broj 3 Vo tretata izborna edinica se utvrdeni 20 listi na kandidati za pratenici i toa 15 samostojni listi na politi~ki partii i 5 listi na koalicii so vkupno 400 kandidati za pratenici. Vo ovaa izborna edinica, od vkupno zapi{anite 285 166 izbira~i vo izbira~kiot spisok na 625 izbira~ki mesta glasale 176 371 izbira~i odnosno 61,85%. Spored rezultatite koalicijata "VMRO-DPMNE, LP, SPM, DS, PDTM, SRM, SDA, PVM, EPM, PZ, NDM, BDP, PDSRM i PIR" osvoi 10 prateni~ki mesta, Koalicijata "Za Makedonija zaedno" 7 prateni~ki mesta, Nova social-domakratska partija - 1 i VMRO- Narodna Partija 2 prateni~ki mesta.

Izve{taj 2006

7

Izborna edinica broj 4 Vo ~etvrtata izborna edinica se utvrdeni 20 listi na kandidati za pratenici i toa 14 samostojni listi na politi~ki partii, 4 listi na koalicii i 1 na grupa gra|ani so vkupno 400 kandidati za pratenici. Vo ovaa izborna edinica, od vkupno zapi{anite 285 748 izbira~i vo izbira~kiot spisok na 558 izbira~ki mesta glasale 184 173 izbira~i odnosno 64,45%. Spored rezultatite koalicijata "VMRO-DPMNE, LP, SPM, DS, PDTM, SRM, SDA, PVM, EPM, PZ, NDM, BDP, PDSRM i PIR" osvoi 11 prateni~ki mesta, Koalicijata "Za Makedonija zaedno" 7 prateni~ki mesta, Nova social-domakratska partija - 1 i VMRO- Narodna Partija 1 prateni~ko mesto. Izborna edinica broj 5 Vo petata izborna edinica se utvrdeni 22 listi na kandidati za pratenici i toa 15 samostojni listi na politi~ki partii, 6 listi na koalicii i 1 na grupa gra|ani so vkupno 440 kandidati za pratenici. Vo ovaa izborna edinica, od vkupno zapi{anite 284 894 izbira~i vo izbira~kiot spisok na 548 izbira~ki mesta glasale 158 118 izbira~i odnosno 55,50%. Spored rezultatite koalicijata "VMRO-DPMNE, LP, SPM, DS, PDTM, SRM, SDA, PVM, EPM, PZ, NDM, BDP, PDSRM i PIR" osvoi 8 prateni~ki mesta, Koalicijata "Za Makedonija zaedno" 6 prateni~ki mesta, Demokratskata Partija na Albancite - 1, Koalicijata DUI-PDP - 2, Nova social-domakratska partija - 1, Partijata za evropska idnina - PEI - 1 i VMRO- Narodna Partija 1 prateni~ko mesto. Izborna edinica broj 6 Vo {estata izborna edinica se utvrdeni 18 listi na kandidati za pratenici i toa 13 samostojni listi na politi~ki partii i 5 listi na koalicii so vkupno 360 kandidati za pratenici. Vo ovaa izborna edinica, od vkupno zapi{anite 299 534 izbira~i vo izbira~kiot spisok na 435 izbira~ki mesta glasale 141 587 izbira~i odnosno 47,27%. Spored rezultatite Koalicijata DUI-PDP osvoi 10 prateni~ki mesta, Demokratskata Partija na Albancite - 6, Koalicijata "VMRO-DPMNE, LP, SPM, DS, PDTM, SRM, SDA, PVM, EPM, PZ, NDM, BDP, PDSRM i PIR" osvoi 2 prateni~ki mesta i Koalicijata "Za Makedonija zaedno" 2 prateni~ki mesta.

Izve{taj 2006

8

Petti parlamentarni izbori 05 juli 2006 godina - Izborni rezultati

I

zbor

na

edin

ica

Bro

j na

izbi

ra~k

i m

esta

Vkupen broj na

zapi{ani izbira~i vo EIS

Vkupno glasale

%

Nev

a`e~

ki

liv

~iw

a

Kandidatska lista

Dobieni glasovi B

roj n

a m

and

ati

NSDP 12.549 2

Koalicija ZA MAKEDONIJA ZAEDNO 34.688 5

DOM 6.800 1

DPA 13.126 2

Koalicija VMRO-DPMNE; LPM; SPM; DS; PDTM; SRM; SDA; PVM; EPM; PZ; NDM; BDP; PDSRM i PIR

48.170 7

VMRO-NP 7.406 1

Br

oj 1

K

ise

la

Vo

da

429 290.584 162.199

55,82%

7.538

DUI; PDP 16.779 2

DUI; PDP 19.469 3

DPA 12.500 2


NSDP 10.887 2


39.543 7

Br

oj 2

K

uman

ov

o

381 295.523

152.443

51,58%

6.312

VMRO-NP 9.044 1

VMRO-NP 15.311 2

NSDP 12.338 1


70.202 10 Br

oj 3

[

tip

625 285.166 176.371

61,85%

8.225


NSDP 7.404 1


79.656 11

VMRO-NP 11.623 1

Br

oj 4

S

trum

ic

a

558 285.748 184.173

64,45%

6.725


Izve{taj 2006

9


55.657 8

NSDP 9.071 1

VMRO-NP 10.997 1

PEI 6.459 1


DUI; PDP 13.424 2

Br

oj 5

B

ito

la

548 284.894 158.118

55,50%

6.179

DPA 7.561 1

DUI; PDP 61.144 10

DPA 36.408 6


11.344 2 Br

oj 6

T

eto

vo

435 299.534

141.587

47,27%

2.894


Vkupno: 2.976 1.741.449 974.891 37.873 823.335 120

2.2. PRATENI^KI SOSTAV

Vo sostavot na Sobranieto na Republika Makedonija vo ovoj petti prateni~ki

sostav na Sobranietogodina vlegoa 45 pratenici od redovite na Koalicijata "VMRO-

DPMNE, LP, SPM, DS, PDTM, SRM, SDA, PVM, EPM, PZ, NDM, BDP, PDSRM i PIR", 32

pratenici od Koalicijata "Za Makedonija zaedno", 17 pratenici od Koalicijata DUI-

PDP, 11 pratenici od DPA, 7 pratenici od Novata socijaldemokratska partija, 6

pratenici od VMRO Narodna Partija i po 1 pratenik od DOM i PEI.

Izve{taj 2006

10

Petti parlamentarni izbori 05 juli 2006 godina Izborni rezultati - Broj na dobieni mandati vo izbornite edinici

Broj na dobieni mandati vo

izbornata edinica broj Reden broj

Kandidatska lista 1 2 3 4 5 6

VKUPNO

1. Koalicija VMRO-DPMNE (VMRO-DEMOKRATSKA PARTIJA ZA MAKEDONSKO NACIONALNO EDINSTVO); LIBERALNA PARTIJA NA MAKEDONIJA; SOCIJALISTI^KA PARTIJA NA MAKEDONIJA; DEMOKRATSKI SOJUZ; PARTIJA ZA DVI@EWE NA TURCITE VO MAKEDONIJA; SOJUZ NA ROMITE OD MAKEDONIJA; STRANKA NA DEMOKRATSKA AKCIJA NA MAKEDONIJA-SDA; PARTIJA NA VLASITE OD MAKEDONIJA; EVROPSKA PARTIJA NA MAKEDONIJA; PARTIJA NA ZELENITE; NARODNO DVI@ERWE ZA MAKEDONIJA; BO[WA^KA DEMOKRATSKA PARTIJA; PARTIJA NA DEMOKRATSKITE SILI NA ROMITE NA MAKEDONIJA; PARTIJA ZA INTEGRACIJA ROMITE

7 7 10 11 8 2 45

2. Koalicija ZA MAKEDONIJA ZAEDNO 5 5 7 7 6 2 32

3. DEMOKRATSKA UNIJA ZA INTEGRACIJA (DUI), PARTIJA ZA DEMOKRATSKI PROSPERITET (PDP)

2 3 - - 2 10 17

4. DEMOKRATSKA PARTIJA NA ALBANCITE (DPA)

2 2 - - 1 6 11

5. NOVA SOCIJALDEMOKRATSKA PARTIJA 2 2 1 1 1 - 7

6. VMRO-NARODNA PARTIJA 1 1 2 1 1 - 6

7. DOM - DEMOKRATSKA OBNOVA NA MAKEDONIJA

1 - - - - - 1

8. PARTIJA ZA EVROPSKA IDNINA - PEI - - - - 1 - 1

VKUPNO: 20 20 20 20 20 20 120

Izvor na podatocite: Izve{tai za sprovedenite izbori za pratenici vo Sobranieto na Republika Makedonija vo 2006 godina, Dr`avna izborna komisija.

Izve{taj 2006

11

PRATENI^KI SOSTAV reden broj

ime i prezime prateni~ka grupa

promeni

1. Avirovi} Vladanka SPM 2. Ademi Xevat DUI 3. Ajdini Naser DPA 4. Aliti Rafiz DUI 5. Anastasovski Ivan NSDP 6. Andov Stojan LP 7. Arifi Teuta DUI 8. Ahmeti Ali DUI 9. Bendevska Vesna SDSM 10. Bexeti Bqerim PDP 11. Bo`inovska Valentina VMRO-NP 12. Boneva Silvana VMRO-DPMNE 13. Bu~kovski Vlado SDSM 14. Buxaku Agron DUI 15. Vejseli Abduladi PDP 16. Veliu Fazli DUI 17. Veqanovski Trajko VMRO-DPMNE 18. Vitanov Zoran SPM 19. Georgievskai Qubi{a VMRO-DPMNE 20. Georgievski Qub~o VMRO-NP 21. Geramit~ioski Tale SDSM

22. Ge~ev Ilija SDSM 25.08.2006 - ostavka, zamenet so Kirov Aco

23. Ginev Jovan VMRO-DPMNE 24. Grkovska Slavica SDSM 25. Grozdanov Cvetko VMRO-DPMNE

26. Gruevski Nikola VMRO-DPMNE 26.08.2006- izbran Premier na Vladata, zamenet so Spasenovski Aleksandar

27. Dameski Pan~e VMRO-DPMNE 28. Danevski Tome VMRO-DPMNE 29. Derkoski Oliver VMRO-DPMNE 30. Dimeska Katerina VMRO-DPMNE 31. Dimitrovski Ratko VMRO-DPMNE 32. Dimovski Ilija VMRO-DPMNE 33. Dogani Besim DPA 34. Dodovski Marjan VMRO-NP 35. Don~ev Danail VMRO-NP 36. Duli} Blagorodna VMRO-DPMNE 37. Duraku Sadula DUI 38. Gelova Stojanova Sowa VMRO-DPMNE 39. \or|eska Ru`a VMRO-DPMNE 40. \or~ev Vladimir VMRO-DPMNE 41. @ernovski Andrej LP 42. Za{ov Blagoj NSDP 43. Ivanov Qubosav Yingo SPM 44. Ivanova Cvetanka SDSM 45. Ivanova Jagotka VMRO-DPMNE

Izve{taj 2006

12

46. Ivanovski Igor SDSM

47. Iloski Ilija SDSM 25.08.2006 - ostavka, zamenet so Ge{takovski Kire

48. Jakimovska Svetlana VMRO-DPMNE 49. Jakupi Zumrete DUI 50. Janevska Vesna VMRO-NP

51. Jankulovski @ivko NSDP 26.08.2006- izbran za minister vo Vladata, zamenet so Sekulovska Mirjana

52. Jankulovska Gordana VMRO-DPMNE 26.08.2006- izbrana za minister vo Vladata, zameneta so Georgievski Vele

53. Ja{ari Adnan DUI 54. Kaba Garip DPA 55. Kadri Flora DPA 56. Kitanoski Ilija VMRO-DPMNE 57. Kitanoski Lazar SDSM 58. Kondarko Boris SDSM

59. Kowanovski Zoran VMRO-DPMNE 26.08.2006- izbran za minister vo Vladata, zamenet so Kiparizovska Krstevska Anita

60. Kocev Van~o VMRO-DPMNE

61. Krstevski Zoran LP 26.08.2006- imenuvan za direktor na JPAU, zamenet so Andonovska Marija -VMRO-DPMNE

62. Kunovska Jagnula NSDP 63. Lal~evska Ristanka LP 64. Makraduli Jani SDSM 65. Manasievski Jovan LP 66. Markoski Goce VMRO-DPMNE 67. Mato{i Ru`di DPA

68. Memeti Vlora DPA 08.11.2006 - ostavka, zameneta so Ramadani Agim

69. Milo{oski Antonio VMRO-DPMNE 26.08.2006- izbran za minister vo Vladata, zamenet so Dimitrievski Darko

70. Misovski Goran NSDP 71. Mitanovski Vele NSDP 72. Mitreva Ilinka SDSM

73. Mladenovska Georgievska Meri

SDSM

74. Mustafa Ne`det SDSM 75. Najdovski Slobodan LDP 76. Neziri Hadi DPTM 77. Nezirovi} Safet PDP 78. Nikolov Marijan~o SDSM 79. Nikolovski Aleksandar VMRO-DPMNE 80. Orov~anec \or|i VMRO-NP 81. Pa~emski Mile VMRO-DPMNE 82. Penov Risto LDP 83. Petkovski Tito NSDP 84. Petrov Goran VMRO-DPMNE 85. Polo`ani Azis DUI 86. Pop Arsov Petar VMRO-DPMNE 87. Popovska Liljana DOM 88. Popovski Nikola SDSM 89. Rahi} Esad SDSM

Izve{taj 2006

13

90. Rexepi Daut DPA 91. Rilkoski Nikola SDSM 92. Saliu Selvie DUI 93. Saliu [aban SRM 94. Selmani Aj{e DUI 95. Selmani Elmaze DPA

96. Selmani Imer DPA 26.08.2006- izbran za minister vo Vladata, zamenet so Hazbie Ibi{i

97. Serafimov Vlatko SDSM

98. Slaveski Trajko VMRO-DPMNE 26.08.2006- izbran za minister vo Vladata, zamenet so Petreski Zoran

99. Spasovski Oliver VMRO-DPMNE 100. Stan~evska Nada VMRO-DPMNE 101. Stefanovska Aneta VMRO-DPMNE 102. Stoiqkovi} Ivan DPSM 103. Stojanov Risto VMRO-DPMNE 104. Sulejmani Fadil DUI od 25.10.2006 nezavisen pratenik

105. Tan~eva Tulieva Nadica VMRO-DPMNE

106. Ta~i Menduh DPA 107. Ta{eva Violeta VMRO-DPMNE 108. Topuzova Karevska Roza LDP 109. Trajanov Pavle DS 110. ]ur~iev Nikola SDSM 111. Filipova Verica SDSM 112. Hani Tahir DUI 113. Hasipi Kenan DPTM 114. Canoski Fijat PEI 115. Cvetkovska Blagorodna SDSM

116. ^ingoski Vlatko VMRO-DPMNE 26.08.2006- imenuvan za direktor, zamenet so Stoj~e Krstevski

117. Xaferi Arben DPA 118. [ambevski Oliver VMRO-DPMNE 119. [e}erinska Radmila SDSM 120. [utarov Vasko VMRO-DPMNE 121. Kirov Aco SDSM 14.09.2006 namesto Ilija Ge~ev 122. Ge{takovski Kire SDSM 14.09.2006 namesto Ilija Iloski 123. Spasenovski

Aleksandar VMRO-DPMNE 14.09.2006 namesto Gruevski Nikola

124. Georgievski Vele VMRO-DPMNE 14.09.2006 namesto Jankulovska Gordana 125. Kiparizovska Krstevska

Anita VMRO-DPMNE 14.09.2006 namesto Kowanovski Zoran 126. Dimitrievski Darko VMRO-DPMNE 14.09.2006 namesto Milo{oski Antonio 127. Petreski Zoran VMRO-DPMNE 14.09.2006 namesto Slaveski Trajko 128. Sekulovska Mirjana NSDP 14.09.2006 namesto Jankulovski @ivko 129. Hazbie Ibi{i DPA 14.09.2006 namesto Selmani Imer 130. Krstevski Stoj~e VMRO-DPMNE 29.09.2006 namesto ^ingoski Vlatko 131. Andonovska Marija VMRO-DPMNE 29.09.2006 namesto Krstevski Zoran 132. Ramadani Agim DPA 24.11.2006 namesto Vlora Memeti

Izve{taj 2006

14

Jovan GinevQubi{a Georgievski

Darko Dimitrievski Pan~e Dameski Oliver Derkoski

Katerina Dimeska Ratko Dimitrovski Ilija Dimovski Blagorodna Duli}

Jagotka Ivanovska Svetlana Jakimovska Ilija KitanovskiMarija Andonovska

Vele \or|ievski Van~o Kocev Goce Markoski Anita Kiparizovska-Krstevska

VMRO-Demokratska partija za makedonsko nacionalno edinstvo (VMRO-DPMNE)

Ru`a \or|eska

Vladimir \or~ev

Aleksandar Nikoloski

Tome Danevski

Silvana Boneva Trajko Veqanovski

Cvetko Grozdanov

Izve{taj 2006

15

Goran PetrovMile Pa~emski Petar Pop Arsov Stoj~e Krstevski Nada Stan~evska

Aneta Stefanovska Risto Stojanov Violeta Ta{eva Zoran Petreski

[ambevski Oliver Vasko [utarov Aleksandar Spasenovski

VMRO-Demokratska partija za makedonsko nacionalno edinstvo (VMRO-DPMNE)

Izve{taj 2006

16

Ivan Anastasovski Blagoj Za{ov @ivko Jankulovski Jagnula Kunovska

Vele Mitanovski Tito Petkovski

Socijalisti~ka partija na Makedonija (SPM)

Goran Misovski

Vladanka Avirovi} Zoran Vitanov

Ristanka Lal~evskaStojan Andov

Liberalna partija (LP)

Nova Socijal-demokratska partija (NSDP)

Mirjana Sekulovska

Izve{taj 2006

17

Naser Ajdini Besim Dogani Garip Kaba Flora Kadri

Elmaze Selmani Arben Xaferi

Ru`di Mato{i

Daut Rexepi Ibi{i Hazbije Menduh Ta~i

Demokratska partija na albancite (DPA)

Vesna Janevska Qub~o Georgievski Danail Don~ev Marjan Dodovski

\or|i Orov~anec

VMRO-Narodna partija (VMRO-NP)

Agim Ramadani

Izve{taj 2006

18

Liljana Popovska

Pavle Trajanov

Fijat Canovski

[aban Saliu

Dvi`ewe za obnova na Makedonija (DOM)

Demokratski sojuz (DS)

Partija za evropska idnina (PEI)

Sojuz na Romite

Izve{taj 2006

19

Oliver Spasovski Nikola Popovski Esad Rahi} Nikola Rilkoski Vlatko Serafimov

Verica FilipovaRadmila [ekerinska

Vesna Bendevska Vlado Bu~kovski

Tale Geramit~ioski

Igor Ivanovski Jani Makraduli

Boris Kondarko

Ilinka Mitreva Marjan~o Nikolov

Slavica GrkovskaCvetanka Ivanova

Lazar Kitanovski

Nikola ]urk~iev

Aco Kirov

Meri Mladenovska-\or|ievska

Kire Ge{takovski

Socijal-demokratski sojuz na Makedonija (SDSM)

Izve{taj 2006

20

Andrej @ernovski Jovan Manasievski Slobodan Najdovski Risto Penov

Liberalno-demokratska partija (LDP)

DEMOKRATSKA PARTIJA NA TURCITE NA MAKEDONIJA

Hadi Neziri Kenan Hasipi

Ivan Stoilkovi}

Ne`det Mustafa

DEMOKRATSKA PARTIJA NA SRBITE OD MAKEDONIJA

OBEDINETA PARTIJA ZA EMANCIPACIJA NA ROMITE

Izve{taj 2006

21

Fazli VeliuXevat Ademi Rafis Aliti Teuta Arifi Agron Buxaku

Sadula Duraku Adnan Ja{ari Selvie Saliu

Aj{e Selmani Tahir HaniAli Ahmeti

Demokratska unija za integracija (DUI)

Zumrete Jakupi Azis Polo`ani

Abduladi Vejseli Safet NeziriBlerim Bexeti

Partija za demokratski prosperitet (PDP)

Fadil Sulejmani

Nezavisen pratenik

Izve{taj 2006

22

2.3. Etni~ka struktura na pratenici

godina makedonci albanci turci romi srbi bo{waci vlasi drugi

br % br % br % br % br % br % br % br %

26.07 85 70,83 28 23,3 2 1,66 2 1,66 1 0,83 1 0,83 / 1 0,83

31.12 84 70 28 23,3 2 1,66 2 1,66 1 0,83 1 0,83 1 0,83 1 0,83

2.4. Polova struktura na pratenici

godina ma`i `eni

br % br %

26.07.2006 85 70,83 35 29,16

31.12.2006 84 70 36 30

2.5. Starosna struktura na pratenici

pod 30 30-39 40-49 50-59 60-69 Nad 70 pratenici

br % br % br % br % br % br %

26.07.2006 4 3,33 29 24,16 56 46,66 23 19,16 6 5 2 1,66

31.12.2006 7 5,83 26 21,66 56 46,66 23 19,16 6 5 2 1,66

2.6. Obrazovna struktura na pratenici

sredno vi{o visoko postdiplomsko obrazovanie

br % br % br % d-r m-r spec

26.07.2006 6 5 4 3,33 110 91,66 14 17 3

31.12.2006 8 6,66 3 2,5 109 90,83 12 16 4

Izve{taj 2006

1

3. SEDNICI NA SOBRANIE

Izve{taj 2006

2

Izve{taj 2006

3

3.1. PLENARNI SEDNICI

Odr`ani:

31 sednica

18

6

zavr{eni nezavr{eni

vkupno sednici - 24

zavr{eni - 18

nezavr{eni - 6

20

1

2

1

rabotni sednici prateni~ki pra{awa obra}awa sve~eni

Izve{taj 2006

4

Posebni sednici

Posebni sednici vo periodot

26.07.2006 - 31.12.2006

Prateni~ki pra{awa - 1

- 22 sednica, odr`ana na 28.12.2006 godina; Obra}awa - 2

- Pretsedatel na Republika Hrvatska, Stipe Mesi} (10 sednica, 24.10.2006 godina)

- Pretsedatel na Republika Makedonija, Branko Crvenkovski, (19 sednica, 21.12.2006 godina).

Sve~eni - 1

- sve~ena sednica po povod petnaesetgodi{ninata od denot na nezavisnosta na Republika Makedonija - Osmi septemvri (03 sednica, 07.09.2006 godina).

Vremetraewe na sednici

Spored broj na rabotni denovi, najdolga sednica na Sobranieto na Republika Makedonija e 6 -ta sednica so 21 raboten den (103 ~asa i 05 minuti).

Spored vkupen broj na rabotni ~asovi, najdolga sednica na Sobranieto na Republika Makedonija e 6 -ta sednica so 103 ~asa i 05 minuti.

Spored kontinuitet, najdolga sednica na Sobranieto na Republika Makedonija e sedmoto prodol`enie na 16 -ta sednica, koe traelo od 11,45 ~asot vo sreda do 00,30 ~asot sledniot den vo ~etvrtok.

Spored vkupen broj na rabotni ~asovi, najkratka sednica na Sobranieto na Republika Makedonija e 10-ta sednica koja traela 15 minuti - (od 13,20 ~asot do 13,35 ~asot).

Izve{taj 2006

5

3.2. Prisustvo i u~estvo na sednicite

VR

EM

ET

RA

EW

E N

A S

ED

NI

CI

SEDNICA RABOTNI

DENOVI

VKUPNO

VREMETRAEWE

prva 2 5 ~asa i 45 minuti

vtora 4 25 ~asa i 15 minuti

treta 1 20 minuti

~etvrta 3 18 ~asa i 25 minuti

petta 1 1 ~as i 05 minuti

{esta 21 103 ~asa i 05 minuti

sedma 1 6 ~asa

osma 1 7 ~asa i 45 minuti

devetta 1 40 minuti

desetta 1 15 minuti

edinaesetta 1 20 minuti

dvanaesetta 10 56 ~asa i 15 minuti

trinaesetta 1 45 minuti

~etirinaesetta 7 39 ~asa i 10 minuti

petnaesetta 1 45 minuti

{esnaesetta 9 63 ~asa i 10 minuti

sedumnaesetta 1 1 ~as i 05 minuti

osumnaesetta 1 20 minuti

devetnaesetta 1 40 minuti

dvaeset i prva 2 9 ~asa i 15 minuti

dvaeset i vtora 1 6 ~asa i 40 minuti

dvaeset i ~etvrta 2 8 ~asa i 15 minuti

dvaeset i petta 1 25 minuti

VKUPNO: 23 sednici 74 dena 355 ~asa i 40 minuti

Izve{taj 2006

6

Vkupniot broj na denovi na sednici na Sobranieto iznesuva 63.

Vo tekot na tie rabotni denovi ostvareni se :

vkupno prisustva: 7560

vkupno otsustva: 1116 od koi:

- opravdani 849 - neopravdani 267

Prisustvo na pratenici vo denovi koga Sobranieto odr`uvalo sednici

0 1 2

15 17

57 58 59 60 61 62 63

0

10

20

30

40

50

60

70

1 1 1 1 1 1 3 2 10 13 19 19

br

oj

na

de

no

vi

na

se

dn

ic

i

broj na pratenici prisutni vo denovi koga se odr`uvale sednici

Soglasno so Delovnikot (~len 29) na pratenik koj otsustvuva najmalku ~etiri pati

kontinuirano od sednici na Sobranieto, a za toa ne go izvestil pretsedatelot (neopravdano

otsuten) mu se odbiva 5% od platata za sekoj den otsustvo. .

1 1

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

juli avgust septemvri oktomvri noemvri dekemvri

odbitoci spored meseci

br

oj n

a o

db

ito

ci

Izve{taj 2006

7

3.3. Odlu~uvawe i glasawe

Izve{taj 2006

8

Собранието, како законодавен орган,

усвојува закони на неговите седници.

Право на предлагање закон има се-

кој пратеник, Владата на Република

Македонија и 10.000 избирачи.

Иницијатива за донесување закон до

овластените предлагачи може да даде

секој граѓанин, група граѓани,

институции и здруженија.

Предлогот за донесување на закон се

разгледува на седниците на надлежното

работно тело, како и на други работни

тела во чиј делокруг спаѓаат прашања

што се уредуваат со законот. Работните

тела доставуваат извештај до

Собранието во кој го изнесуваат својот

став во однос на предлогот. Мислење

доставува и Владата, доколку таа не е

предлагач на законот.

Врз основа на заклучокот на Соб-

ранието, предлагачот подготвува

предлог на закон. Предлогот на закон

повторно го разгледуваат работните

тела кои го разгледувале во претход-

ната фаза и доставуваат извештај на

Собранието.

Во оваа фаза може да се поднесу-

ваат амандмани на текстот на предло-

жениот закон, од страна на секој

пратеник, работно тело на Собранието и

Владата.

За посложени и системски закони

можна е уште една фаза - односно нацрт

на закон пред изготвувањето на

предлогот на закон.

Доколку не се работи за сложен и

обемен закон, можно е тој да се до-

несе по скратена постапка - односно

предлог за донесување на закон, со

предлог на закон.

По општата и амандманската рас-

права на пленарна седница на Собра-

нието, Собранието гласа за донесување

на законот ако присуствуваат мно-

зинство пратеници. Законите, по

правило, се донесуваат со мнозинство

гласови од присутните пратеници, а

најмалку една третина од вкупниот број

пратеници. Уставот ги утврдува

исклучоците, односно оние закони за

кои е потребно двотретинско мнозин-

ство од вкупниот број пратеници.

Законите се прогласуваат со указ

кој го потпишуваат претседателот на

Републиката и претседателот на

Собранието.

Претседателот на Републиката мо-же

да одлучи да не го потпише указот за

потпишување на законот. Во тој случај,

Собранието повторно го разгледува

законот и доколку го усвои со

мнозинство гласови од вкупниот број

пратеници (апсолутно мнозинство),

претседателот на Републиката е должен

да го потпише указот. Претседателот е

должен да го потпише указот и за

прогласување на законите кои се

донесени со двотретинско мнозинство.

Законите се објавуваат во

“Службен весник на Република

Македонија”

3.4. Fazi i postapka za donesuvawe na zakoni

Izve{taj 2006

9

za

ko

ni

od

lu

ki

de

kl

ar

ac

ii

in

te

rp

el

ac

ii

28

58

11

0

10

20

30

40

50

60

70 Razgleduvani akti

A K T

vk

up

no

po

d

nev

en

re

d

do

nes

en

i

ned

on

es

en

i

po

vl

e~en

i

pr

va f

aza

nac

rt z

ak

on

usv

oen

i

neusv

oen

i

neo

sn

ov

an

i

ner

azgl

ed

an

i

1. zakoni 42 27 1 14

2. odluki 61 57 1 3

3. deklaracii 1 1

4. izve{tai 1 1

5. planovi 1 1

6. avtenti~ni tolkuvawa

1

1

7. interpelacija 1 1

VKUPNO 108 85 2 1 20

Izve{taj 2006

10

2

2

1

9

1

10

4

0 10 20

broj na razgledani zakoni

4

6

7

12

13

14

16

RAZGLEDANIZAKONI PO SEDNICI

sednica razgledani doneseni nedoneseni povle~eni 1 faza nacrt

04 2 1 1

06 2 2

07 1 1

12 9 9

13 1 1

14 10 10

16 4 4

vkupno

29 28 1

Izve{taj 2006

11

VKUPEN BROJ NA RAZGLEDUVANI ZAKONI 29

28

1

doneseni

povle~eni

DONESENI ZAKONI 28

10

1

15

1

ratifikacii

redovna postapka

skratena postapka

itna postapka

NEDONESENI I POVLE^ENI ZAKONI (16)

1

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

povle~eni

vlada

pratenici

Izve{taj 2006

12

3.4.1. Doneseni zakoni

DONESENI ZAKONI

Reden broj

AKT

PREDLAGA^

POSTAPKA

SEDNICA

1. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za danokot na dodadena vrednost

Vlada skratena 4

19.09.2006

2.

Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za pravata na pretsedatelot na Republika Makedonija i negovoto semejstvo po prestanuvawe na funkcijata

Vlada skratena 7

13.10.2006

3. Zakon za izmenuvawe na Zakonot za popis na zemjodelstvoto vo Republika Makedonija,2006 godina

Vlada itna 13

27.10.2006

4. Predlog na zakon za policija Vlada redovna 6

30.10.2006

5. Zakon za sledewe na komunikaciite Vlada skratena 6

15.11.2006

6. Izmenuvawe i dopolnuvawe na Buxetot na Republika Makedonija za 2006 godina

Vlada redovna 12

16.11.2006

7. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za spre~uvawe na korupcijata

Vlada skratena 12

24.11.2006

8. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za registrirawe na gotovinskite pla}awa.

Vlada skratena 12

24.11.2006

Doneseni zakoni - 17

1

15

1

redovna postapkaskratena postapkaitna postapka

Izve{taj 2006

13

9. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za prevoz vo patniot soobra}aj

Vlada skratena 12

27.11.2006

10. Zakon za izmenuvawe na Zakonot za ste~aj

Vlada skratena 12

27.11.2006

11. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za trgovija

Vlada skratena 12

29.11.2006

12. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za Narodna banka na Republika Makedonija

Vlada skratena 14

07.12.2006

13. Zakon za dopolnuvawe na Zakonot za izvr{uvawe

Vlada skratena 14

07.12.2006

14. Buxet na Republika Makedonija za 2007 godina

Vlada redovna 16

29.12.2006

15. Zakon za izvr{uvawe na Buxetot na Republika Makedonija za 2007 godina

Vlada skratena 16

29.12.2006

16. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za personalen danok od dohod

Vlada skratena 16

29.12.2006

17. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za danokot od dobivka

Vlada skratena 16

29.12.2006

Izve{taj 2006

14

3.4.2. Doneseni ratifikacii

Reden broj

AKT

PREDLAGA^

POSTAPKA

SEDNICA

1.

Zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na Republika Hrvatska za sorabotka vo oblasta na turizmot

Vlada skratena 12

24.11.2006

2.

Zakon za ratifikacija na Spogodbata pome|u Evropskata zaednica i Republika Makedonija za nekoi aspekti na vozdu{niot soobra}aj

Vlada skratena 12

24.11.2006

3.

Zakon za ratifikacija na Spogodbata za sorabotka vo oblasta na kulturata, me|u Vladata na Republika Makedonija i Sovetot na ministri na Republika Albanija

Vlada skratena 14

06.12.2006

4.

Zakon za ratifikacija na Spogodbata me|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na Republika Moldova za odbegnuvawe na dvojnoto odano~uvawe i za za{tita od fiskalna evazija po odnos na danokot od dohod i danokot na kapital

Vlada skratena 14

06.12.2006

5.

Zakon za ratifikacija na Protokolot za oru`je so zaslepuva~ki laser (Protokol IV od Konvencijata za odredeni konvencionalni oru`ja)

Vlada skratena 14

07.12.2006

6.

Zakon za ratifikacija na Protokolot za eksplozivni ostatoci od vojna (Protokol V od Konvencijata za odredeni konvencionalni oru`ja)

Vlada skratena 14

07.12.2006

7.

Zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na Republika Polska za vra}awe i prezemawe na lica koi prestojuvaat bez odobrenie

Vlada skratena 14

07.12.2006

8.

Zakon za ratifikacija na Spogodbata za izmena na Spogodbata za stopanska sorabotka pome|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na Republika Slovenija

Vlada skratena 14

07.12.2006

9.

Zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata na Republika Makedonija i Sojuznata vlada na Republika Avstrija za prezemawe na lica so nezakonski prestoj

Vlada skratena 14

07.12.2006

10.

Zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na Republika Bugarija za prekugrani~na policiska sorabotka

Vlada skratena 14

07.12.2006

Izve{taj 2006

15

3.4.3. Povle~eni zakoni

Reden broj

AKT

PREDLAGA^

SEDNICA

1.

Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za elektronski komunikacii, so Predlog na zakon

Vlada 04

19.09.2006

Izve{taj 2006

16

3.5. ODLUKI I DRUGI AKTI

3.5.1. ODLUKI

8

35

3

5

1

1

1

0 10 20 30 40

Po predlaga~ vkupno:54

vlada komisija za pra{awa na izbori i imenuvawa

komisija za mandatno-imunitetni pra{awa pratenici

verifikaciona komisija mandatar

pretsedava~ na Sobranie

52

2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

redovna itna

Po postapka vkupno:54

redovna

itna

Izve{taj 2006

17

Reden broj

AKT

PREDLAGA^

POSTAPKA

SEDNICA

1.

Izbor na pretsedatel i ~lenovi na Verifikacionata komisija na Sobranieto na Republika Makedonija

Pretsedava~ na Sobranieto

redovna 1 kon.sed. 26.07.2006

2. Verifikacija na mandatite na pratenicite

Verifikacionata komisija


3.

Izbor na pretsedatel, zamenik na pretsedatelot, ~lenovi i nivni zamenici na Komisijata za pra{awa za izborite i imenuvawata na Sobranieto na Republika Makedonija

Grupa od 11 pratenici

redovna

1 kon.sed. 26.07.2006

4. Izbor na Pretsedatel na Sobranieto na Republika Makedonija

Kom. za pra{awa na izborite i imenuvawata


5. Izbor na Vlada na Republika Makedonija

mandatar Nikola

Gruevski redovna

2 26.08.2006

6.

Odluka za izbor na pretsedatel, zamenik na pretsedatelot, ~lenovi i nivni zamenici na Komisijata za delovni~ko i mandatno-imunitetni pra{awa na Sobranieto na Republika Makedonija.

Komisijata za pra{awa za izborite i

imenuvawata

redovna

2

07.09.2006

7.

Odluka za osnivawe na postojani rebotni tela na Sobranieto na Republika Makedonija.

Silvana Boneva, T. Veqanovski, G. Jankulovska,

Goran Misovski, Marjan Dodovski,

O. Spasovski, Roza T. Karevska, Liljana Popovska

i Fqora Kadri

redovna

2

07.09.2006

8.

Odluka za dopolnuvawe na Odlukata za osnivawe na delegacii, prateni~ki grupi i drugi oblici na ostvaruvawe na me|unarodna sorabotka na Sobranieto na Republika Makedonija.

Silvana Boneva, T. Veqanovski, G. Jankulovska, Goran Misovski,

Marjan Dodovski, O. Spasovski,

Roza T. Karevska, Liljana Popovska

i Fqora Kadri

redovna

2

07.09.2006

9.

Verifikacija na mandati na pratenici vo Sobranieto na Republika Makedonija

Komisija za delovni~ki i

mandatno - imunitetni

pra{awa

redovna 4

14.09.2006

10.

Odluka za izmenuvawe na Odlukata za izbor na pretsedatel, zamenik na pretsedatelot, ~lenovi i nivni zamenici na Komisijata za pra{awa za izborite i imenuvawata na Sobranieto na Republika Makedonija

Komisija za pra{awa na izborite i

imenuvawata

redovna 4

14.09.2006

Izve{taj 2006

18

11.

Odluka za izmenuvawe na Odlukata za izbor na pretsedateli, zamenici na pretsedateli, ~lenovi i nivni zamenici na komisiite na Sobranieto na Republika Makedonija


imenuvawata

redovna 4

14.09.2006

12. Odluka za preraspredelba na sredstvata me|u buxetskite korisnici

Vlada redovna 4

14.09.2006

13. Imenuvawe zamenici ministri vo Vladata na Republika Makedonija

Vlada redovna 5

21.09.2006

14. Odluka za utvrduvawe na brojot na potpretsedateli vo Sobranieto na Republika Makedonija


imenuvawata

redovna 5

21.09.2006

15.

Odluka za izbor na {ef, ~lenovi i zamenici na ~lenovite na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa.


imenuvawata

redovna 5

21.09.2006

16. Odluka za izbor na ~lenovi na komitetot za odnosi me|u zaednicite


imenuvawata

redovna 8

27.09.2006

17. Verifikacija na mandati na pratenici vo Sobranieto na Republika Makedonija



pra{awa

redovna 6

29.09.2006

18.

Odluka za izmenuvawe na odlukata za ispra}awe na edinica na Armijata na Republika Makedonija za u~estvo vo mirovna operacija na Evropskata Unija vo Bosna i Hercegovina EUFOR, Altea

Vlada redovna 9

10.10.2006

19.

Odluka za izbor na pretse-dateli, zamenici na pretsedatelite, ~lenovi i nivni zamenici na komisiite na Sobranieto na Republika Makedonija


imenuvawata

redovna 9

10.10.2006

20.

Odluka za dopolnuvawe na Odlukata za izbor na pretsedatel, zamenik na pretsedatelot, ~lenovi i nivni zamenici na Komisijata za delovni~ki i mandatno-imunitetni pra{awa na Sobranieto na Republika Makedonija


imenuvawata

redovna 9

10.10.2006

21.

Odluka za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamen-tarnoto sobranie na Organizacijata za bezbednost i sorabotka vo Evropa


imenuvawata

redovna 9

10.10.2006

22

Odluka za utvrduvawe na sostavot na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Interparlamentarnata unija


imenuvawata

redovna 9

10.10.2006

Izve{taj 2006

19

23.

Odluka za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnata dimenzija na Centralno-evropskata inicijativa


imenuvawata

redovna 9

10.10.2006

24.

Odluka za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Severnoatlanskata dogovorna organizacija


imenuvawata

redovna 9

10.10.2006

25.

Odluka za izbor na {ef,~lenovi i zamenici ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija voSobranieto na Zapadnoevropskata Unija


imenuvawata

redovna 9

10.10.2006

26. Odluka za izmenuvawe na odlukata za osnivawe na Sovet na Sobraniskiot kanal

Silvana Boneva, Goran Misovski, Vesna Janevska, Ru`di Mato{i i Roza T. Karevska

itna 7

13.10.2006

27.

Odluka za ispra}awe na edinica na Armijata na Republika Makedonija - medicinski tim za u~estvo vo mirovna operacija na Evropskata Unija vo Bosna i Hercegovina EUFOR, Altea

Vlada itna 11

16.10.2006

28.

Odluka za izbor na pretsedatel, potpretsedateli, ~lenovi i nivni zamenici na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarniot komitet za stabilizacija i asocijacija


imenuvawata

redovna 12

08.11.2006

29.

Odluka za osnivawe na prateni~ki grupi na Sobranieto na Republika Makedonija za bilateralna parlamentarna sorabotka


imenuvawata

redovna 12

08.11.2006

30. Odluka za izbor na ~lenovi i nivni zamenici na Sovetot na Sobraniskiot kanal


imenuvawata

redovna 12

08.11.2006

31.

Odluka za izmenuvawe na Odlukata za razre{uvawe i imenuvawe na pretsedatel i ~lenovi na Sovetot za statistika na Republika Makedonija


imenuvawata

redovna 12

08.11.2006

32.

Odluka za izmenuvawe na Odlukata za imenuvawe na pretsedatel, ~lenovi i nivni zamenici na Komisijata za re{avawe na `albi vo oblasta na energetikata


imenuvawata

redovna 12

08.11.2006

33.

Odluka za imenuvawe na pretsedatel i ~lenovi na Komisijata za re{avawe na `albi vo oblasta na pazarot na hartii od vrednost


imenuvawata

redovna 12

08.11.2006

Izve{taj 2006

20

34.

Odluka za nadomestok na tro{ocite na organizatorite na izbornata kampawa od ~ii listi na kandidati se izbrani pratenici vo Sobranieto na Republika Makedonija


imenuvawata

redovna 12

08.11.2006

35.

Odluka za izmenuvawe i dopolnuvawe na Odlukata za osnivawe na delegacii, prateni~ki grupi i drugi oblici na ostvaruvawe na me|unarodnata sorabotka na Sobranieto na Republika Makedonija

T. Veqanovski, Esad Rahi},

Goran Misovski, R. Lal~evska, Garip Kaba,

Silvana Boneva i Jani Makraduli

redovna 12

08.11.2006

36. Verifikacija na mandat na pratenik vo Sobranieto na Republika Makedonija



pra{awa

redovna 15

24.11.2006

37. Izbor na potpretsedateli na Sobranieto na Republika Makedonija


imenuvawata

redovna 14

30.11.2006

38.

Odluka za izmenuvawe na odlukata za izbor na ~lenovi i nivni zamenici na Sovetot na Sobraniskiot kanal


imenuvawata

redovna 14

30.11.2006

39.

Odluka za dopolnuvawe na odlukata za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Organizacijata za bezbednost i sorabotka


imenuvawata

redovna 14

30.11.2006

40.

Odluka za izmenuvawe i dopolnuvawe na odlukata za utvrduvawe na sostavot na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Inter-parlamentarnata unija


imenuvawata

redovna 14

30.11.2006

41.

Odluka za dopolnuvawe na odlukata za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Severno-atlanskata dogovorna organizacija


imenuvawata

redovna 14

30.11.2006

42.

Odluka za dopolnuvawe na odlukata za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnata dimenzija na Centralno-evropskata inicijativa


imenuvawata

redovna 14

30.11.2006

43.

Odluka za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Mediteranot


imenuvawata

redovna 14

30.11.2006

Izve{taj 2006

21

44.

Odluka za izmenuvawe na odlukata za izbor na {ef,~lenovi i zamenici na ~lenovite na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Sovet na Evropa


imenuvawata

redovna 14

30.11.2006

45.

Odluka za izmenuvawe na odlukata za pretsedatel, potpretsedateli, ~lenovi i nivni zamenici na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarniot komitet za stabilizacija i asocijacija


imenuvawata

redovna 14

30.11.2006

46.

Odluka za razre{uvawe i imenuvawe na pretsedatel i ~lenovi na Komisijata za za{tita od konkurencija


imenuvawata

redovna 14

30.11.2006

47.

Odluka za utvrduvawe na potrebata i postapkata za izveduvawe na rekonstrukcija, dogradba i nadgradba na zgradata na Sobranieto na Republika Makedonija


imenuvawata

redovna 14

30.11.2006

48.

Odluka za ispra}awe na edinici na Armijata na Republika Makedonija za u~estvo vo mirovnata operacija vo Irak.

Vlada redovna 18

01.12.2006

49. Odluka za oglasuvawe imenuvawe na ~lenovi na Dr`avnata komisija za spre~uvawe na korupcijata


imenuvawata

redovna 16

13.12.2006

50.

Odluka za izmenuvawe na Odlukata za izbor na pretsedateli, zamenici na pretsedateli, ~lenovi i nivni zamenici na komisiite na Sobranieto na Republika Makedonija


imenuvawata

redovna 16

13.12.2006

51.

Odluka za razre{uvawe i imenuvawe na pretsedatel i ~lenovi na Odborot za dodeluvawe na nagradata "Goce Del~ev"


imenuvawata

redovna 16

13.12.2006

52. Izbor na ~len na Vladata na Republika Makedonija.

Vlada redovna 17

21.12.2006

53.

Odluka za ispra}awe na edinica na Armijata na Republika Makedonija za u~estvo vo mirovna operacija vo Avganistan

Vlada redovna 25

27.12.2006

54.

Odluka za ispra}awe na edinica na Armijata na Republika Makedonija za u~estvo vo mirovna operacija na Evropskata Unija vo Bosna i Hercegovina EUFOR, Altea

Vlada redovna 25

27.12.2006

Izve{taj 2006

22

3.5.2. ODLUKI VO SUDSTVO I OBVINITELSTVO

Odluki po predlaga~i

2

1vlada

kom. za pra{awa zaizbori i imenuvawa

Odluki po postapka

1

2

itna postapka

redovna postapka

Reden broj

AKT

PREDLAGA^

POSTAPKA

SEDNICA

1.

Poveduvawe na postapka za utvrduvawe odgovornost za razre{uvawe na Javniot obvinitel na Republika Makedonija

Vlada redovna 4

20.09.2006

2. Razre{uvawe od funkcijata Javen obvinitel na Republika Makedonija

Vlada itna 7

13.10.2006

3. Odluka za oglasuvawe imenuvawe na Javen obvinitel na Republika Makedonija


imenuvawata

redovna 16

13.12.2006

Izve{taj 2006

23

3.5.3. DRUGI AKTI

DEKLARACII

Reden broj

A K T

PREDLAGA^

usvoena/ neusvoena

SEDNICA

1.

Deklaracija za borba protiv nasilstvoto vrz `enite, vklu~uvaj}i go i semejnoto nasilstvo.

Grupa pratenici usvoena 15

24.11.2006

INTERPELACII

Reden broj

A K T

PREDLAGA^

usvoena/ neusvoena

SEDNICA

1. Interpelacija za rabotata na ministerot za obrazovanie i nauka, gospodin Sulejman Ru{iti

Prateni~ka grupa na DUI

neusvoena 14

06.12.2006

Izve{taj 2006

24

3.6. AMANDMANI

51

39

348

51

39

44

227 77

podneseni usvoeni neusvoeni povle~eni

pratenici

komisii

vlada

predlaga~i podneseni usvoeni neusvoeni povle~eni

Vlada na R.M 91 90 - 1

Komisii 34 34 - -

Pratenici 305 40 196 69

Vkupno 430 164 196 70

Izve{taj 2006

25

3.7. PRATENI^KI PRA[AWA

22 14 10

16 8 8

1

5 6 2

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50

po

sta

ve

ni

od

gov

or

en

i

pi

sm

en

o

VKUPNO POSTAVENI PRATENI^KI PRA[AWA

politi~ki sistem ekonomski sistem javni dejnosti

1

2

3

0

0

3

1

2

0

-1 1 3 5 7 9 11 13 15

postaveni

odgovoreni

neodgovoreni

POSTAVENI POME\U DVE SEDNICI

politi~ki sistem ekonomski sistem javni dejnosti

Izve{taj 2006

26

Sednica broj 22 - - - - - - - - - Vkupno

Broj na pratenici

koi postavile pra{awe 16 - - - - - - - - - 16

POSTAVENI

Politi~ki sistem

22 - - - - - - - - - 22

Ekonomski sistem

14 - - - - - - - - - 14

Javni dejnosti

10 - - - - - - - - - 10

Vkupno: 46 - - - - - - - - - 46

Odgovoreni na samata sednica

Politi~ki sistem

16 - - - - - - - - - 16

Ekonomski sistem

8 - - - - - - - - - 8

Javni dejnosti

8 - - - - - - - - - 8

Vkupno: 32 - - - - - - - - - 32

Odgovoreni vo pismena forma

Politi~ki sistem

1 - - - - - - - - - 1

Ekonomski sistem

- - - - - - - - - - -

Javni dejnosti

- - - - - - - - - - -

Vkupno: 1 - - - - - - - - - 1

Neodgovoreni pra{awa

Politi~ki sistem

5 - - - - - - - - - 5

Ekonomski sistem

6 - - - - - - - - - 6

Javni dejnosti

2 - - - - - - - - - 2

Vkupno: 13 - - - - - - - - - 13

Izve{taj 2006

1

4. RABOTNI TELA I KOMITET ZA ODNOSI

ME\U ZAEDNICITE

Izve{taj 2006

2

Izve{taj 2006

3

4. RABOTNI TELA I KOMITET

ZA ODNOSI ME\U ZAEDNICITE

4.1 RABOTNI TELA

So Odlukata za osnovawe na postojani rabotni tela na Sobranieto na

Republika Makedonija ("Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" br. 86/2006, 97/2006 i 102/2006) vo Sobranieto na Republika Makedonija se osnovani 19 komii i eden komitet.

Zna~ajna postignuvawe vo raboteweto na ovoj parlamentaren sostav e osnovaweto na Komisija za ednakvi mo`nosti na ènite i maìte, kako svoeviden napredok na planot na rodovata ednakvost i na{e pribliùvawe do EU. Sostav na komisiite

Sostavot na komisiite od redot na pratenicite e utvrden so Odluka na Sobranieto (Slu`ben vesnik na Republika Makedonija, br. 107/2006), vo zavisnost od brojot na prateni~kite grupi i brojot na pratenicite vo prateni~kite grupi. So cel da se obezbedi pogolema stru~nost i transparentnost, so Delovnikot na Sobranieto na RM dadena e mo`nost vo

rabotata na komisiite da prisustvuvaat i da u~estvuvaat nau~ni, stru~ni i javni rabotnici, kako i pretstavnici na lokalnata samouprava, javnite pretprijatija, sindikatot i drugi institucii. Rabotnoto telo ima pretsedatel, zamenik na pretsedatelot, odreden broj na ~lenovi i nivni zamenici

Organizacija i funkcionirawe na komisiite Organizacijata i funkcioniraweto na rabotnite tela na Sobranieto se utvrdeni vo Delovnikot za rabotata na Sobranieto na Republika Makedonija (donesen na 15 juli 2002 godina). Spored Delovnikot, rabotnoto telo raboti na sednica {to ja svikuva pretsedatelot na rabotnoto telo.

Pretsedatelot e dolèn da svika sednica i na barawe na pretsedatelot na Sobranieto, ili ako toa go predloàt najmalku edna tretina od ~lenovite na rabotnoto telo, vo sprotivno sednicata na rabotnoto telo ja svikuva pretsedatelot na Sobranieto

Komisiite - forum za debati vo funkcija na sednicite na Sobranieto

Rabotata na komisiite e vo funkcija na plenarnite sednici, {to pretstavuva kvaliteten instrument za poefikasno i pokvalitetno rabotewe na Sobranieto. Pokraj razgleduvaweto na zakonski predlozi i sledewe na izvr{uvaweto na aktite na Sobranieto, komisiite raspravaat i na aktuelni temi vo oblastite za koi imaat nadle`nost, {to pretstavuva eden vid kontrolna funkcija na komisiite na realizacijata na vladinite politiki.

Karakteristika na komisiskoto rabotewe vo ovoj parlamentaren sostav se i javnite debati. Vo periodot 26 juli - 31 dekemvri 2006 godina, sobraniskite komisii vkupno 86 sednici, na ~ii dnevni redovi se na{le 219 to~ki. Od niv 101 se zakonski proekti, me|u koi dominiraat zakonite od politi~kiot sistem (57 zakoni), potoa od ekonomskata sfera (27 zakoni) i od javnite dejnosti (17 zakoni)

Izve{taj 2006

4

Tabela: rabotno telo i broj na ~lenovi

RABOTNO TELO BROJ NA ^LENOVI I NIVNI

ZAMENICI

Komisija za ustavni pra{awa pretsedatel + 16 ~lena

Zakonodavno - pravna komisija pretsedatel + 12 ~lena

Komisija za politi~ki sistem i odnosi me|u zaednicite pretsedatel + 12 ~lena

Komisija za odbrana i bezbednost pretsedatel + 12 ~lena

Komisija za nadvore{na politika pretsedatel + 12 ~lena

Komisija za evropski pra{awa pretsedatel + 12 ~lena

Postojana anketna komisija za za{tita na slobodite i pravata na gra|aninot

pretsedatel + 8 ~lena

Komisija za nadzor nad rabotata na Upravata za bezbednost i kontrarazuznuvawe i na Agencijata za razuznuvawe

pretsedatel + 8 ~lena

Komisija za finansirawe pretsedatel + 12 ~lena

Komisija za ekonomski pra{awa pretsedatel + 10 ~lena

Komisija za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo pretsedatel + 10 ~lena

Komisija za transport i vrski i ekologija pretsedatel + 10 ~lena

Komisija za obrazovanie, nauka i sport pretsedatel + 10 ~lena

Komisija za kultura pretsedatel + 10 ~lena

Komisija za zdravstvo pretsedatel + 10 ~lena

Komisija za trud i socijalna politika pretsedatel + 10 ~lena

Komisija za ednakvi mo`nosti na `enite i ma`ite pretsedatel +10 ~lena

Komisija za pra{awa na izborite i imenuvawata pretsedatel + 12 ~lena

Komisija za delovni~ki i mandatno-imunitetni pra{awa pretsedatel + 8 ~lena

Komitet za odnosi me|u zaednicite pretsedatel + 18 ~lena

Razgledani zakoni po oblasti

RAZGLEDANI PO OBLASTI:

352 zakonski proekti

57

27

17

politi~ki sistem ekonomski sistem javnite dejnosti

Izve{taj 2006

5

Komisija za ustavni

pra{awa

NADLE@NOSTI:

- sproveduvawe na Ustavot;

-predlozi za izmenuvawe i

dopolnuvawe na Ustavot;

-na~elni pra{awa od ustaven karakter

vo vrska so donesuvaweto i

izvr{uvaweto na zakonite i drugi

propisi i akti i

- drugi pra{awa od ustaven karakter.

red. broj

IME I PREZIME

STOJAN ANDOV,

- pretsedatel

TRAJKO VEQANOSKI,

- zamenik na pretsedatelot

^LENOVI:

1. Blagorodna Duli}

2. Darko Dimitrievski

3. Anita K. Krstevska

4. Oliver Derkoski

5. Tito Petkovski

6. Besim Dogani

7. \or|i Orov~anec

8. Vlado Bu~kovski

9. Lazar Kitanovski

10. Meri M. \or|ievska

11. Risto Penov

12. Ivan Stoiqkovi}

13. Ilija Dimovski

14. Fazli Veliu

15. Blerim Bexeti

16. Tahir Hani

ZAMENICI ^LENOVI:

1. Silvana Boneva

2. Zoran Petreski

3. Ristana Lal~evska

4. [aban Saliu

5. Aleksandar Spasenovski

6. Jagnula Kunovska

7. Daut Rexepi

8. Danail Don~ev

9. Cvetanka Ivanova

10. Boris Kondarko

11. Oliver Spasovski

12. Jovan Manasijevski

13. Kenan Hasipi

14. Azis Poloàni

15. Xevat Ademi

16. Selvie Saliu

Komisijata za ustavni pra{awa e

postojano rabotno telo na Sobranieto na

Republika Makedonija, koe soglasno

utvrdenite nadle`nosti razgleduva

pra{awa {to se odnesuvaat na

sproveduvaweto na Ustavot na Republika

Makedonija i predlozite za izmenuvawe i

dopolnuvawe na Ustavot.

Na~inot i obemot na rabota na

Komisijata e diktiran i proizleguva od

karakterot i specifi~nosta na pra{awata

{to se vo nejzina nadle`nost.

Vo izve{tajniot period, Komisijata

odrà edna sednica na koja se rasprava{e

po Predlogot za pristapuvawe kon izmena

na Ustavot na Republika Makedonija,

predloèn od Vladata na Republika

Makedonija, a so koj se predlaga izmena na

Ustavot zaradi sozdavawe osnov za

voveduvawe na zadolìtelno sredno

obrazovanie, osnovawe na privatni

ustanovi vo osnovnoto obrazovanieto i

promena na imeto na Narodnata banka na

Republika Makedonija i del od celite-

funkciite na Bankata.

Odràni sednici 1

Vkupno razgledani to~ki 1

Izmeni na Ustavot 1

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

javni dejnosti -

Podneseni amandmani -

Buxet, rebalans, zavr{na s-ka -

Drugi akti

(odluki, deklaracii, programi)

-

Informacii, izve{tai -

Pra{awa, predlozi -

Izve{taj 2006

6

Zakonodavno-pravna

komisija

NADLE@NOSTI:

- usoglasenost na zakonite i drugi akti

so Ustavot i so pravniot sistem, kako i nivnata pravno-tehni~ka obrabotka;

- usoglasenost na zakonite so zakonodavstvoto na Evropskata unija;

- barawa za davawe avtenti~no tolkuvawe i izgotvuvawe predlozi na avtenti~no tolkuvawe na zakonite;

- utvrduvawe na pre~isten tekst na zakonite i drugi akti ako so zakon, odnosno so drug akt bide ovlastena;

- davawe ispravki na gre{ki vo objaveniot tekst na zakon ili na drug akt, vrz osnova na izvorniot tekst na usvoeniot zakon ili drug akt na Sobranieto i

- drugi pra{awa {to se odnesuvaat na zakonodavno-pravnata dejnost i izgraduvaweto na pravniot sistem vo Republika Makedonija.

Red.broj

IME I PREZIME

BLAGORODNA DULI] , - pretsedatel

SVETLANA JAKIMOVSKA, - zamenik na pretsedatelot

^LENOVI:

1. Ristanka Lal~evska

2. Nadica Tan~eva Tulieva

3. Aneta Stefanovska

4. Ilija Dimovski

5. Jagnula Kunovska

6. Garip Kaba

7. \or|i Orov~anec

8. Cvetanka Ivanova

9. Boris Kondarko

10. Oliver Spasovski

11. Adnan Ja{ari

12. Blerim Bexeti

ZAMENICI ^LENOVI:

1. Pavle Trajanov

2. Trajko Veqanoski


4. [aban Saliu

5. Blagoj Za{ov

6. Flora Kadri

7. Valentina Boìnovska

8. Nikola Rilkoski

9. Vesna Bendevska

10. 10. Roza Topuzova Karevska

11. 11. Tahir Hani

12. 12. Abduladi Vejseli

Zakonodavno-pravnata komisija na

Sobranieto na Republika Makedonija

soglasno nadle`nosta utvrdena vo

Odlukata za osnovawe na postojani rabotni

tela na Sobranieto na Republika

Makedonija razgleduva predlozi na akti od

site oblasti, odnosno od ekonomskata,

politi~kata i od oblasta na javnite

dejnosti.

Od oblasta na politi~kiot sistem

Komisijata gi razgleda slednite predlozi

na zakoni:

-Predlog-zakonot za policija;

-zakonot za sledewe na komunikacii;

-izmenite i dopolnuvawata na Zakonot za

pravata na Pretsedatelot na Republika

Makedonija i negovoto semejstvo po

prestanuvawe na funkcijata;


organizacija i rabota na organite na

dràvnata uprava;


zdruènija na gra|ani i fondacii;


spre~uvawe na korupcijata;


politi~ki partii;


praznicite;

-dopolnuvawata na Zakonot za izvr{uvawe.

Od oblasta na ekonomskiot sistem

Komisijata gi razgleda slednite predlozi

na zakoni:


danokot na dodadena vrednost;

Izve{taj 2006

7


elektronski komunikacii;

-izmenite i doplnuvawata na Buxetot na

Republika Makedonija za 2006 godina;

-izmenite na Zakonot za ste~aj;


trgovija;


radiodifuzna dejnost;


registrirawe na gotovinski pla}awa;


prevoz vo patniot soobra}aj;


Narodna banka na Republika Makedonija;

-Buxetot na Republika Makedonija za 2007

godina;

-zakonot za izvr{uvawe na Buxetot na



personalen danok na dohod;


danokot od dobivka;


vnatre{na revizija vo javniot sektor;


javna vnatre{na finansiska kontrola;


hartii od vrednost;


edno{alterski sistem i za vodewe na

trgovski registar i registar na drugi

pravni lica;


trgovski dru{tva;

-izmenite i dopolnuvawata na zakonot za

javni pati{ta.

Od oblasta na javnite dejnosti vo ovoj

period Komisijata razgleda slednite

predlozi na zakoni:


zdravstveno osiguruvawe;


zdravstvena za{tita;

-zakonot za kultura;

-izmenite na Zakonot za Biroto za razvoj na

obrazovanieto;

-izmenite na Zakonot za sredno

obrazovanie;

- dopolnuvawata na Zakonot za stru~no

obrazovanie i obuka;

Vo ovoj preriod Komisijata gi razgleda i

slednite ratifikacii:

-zakonot za ratifikacija na Dogovorot me|u

Vladata na Republika Makedonija i

Vladata na Republika Hrvatska za

sorabotka vo oblasta na turizmot;

-zakonot za ratifikacija na Spogodbata

pome|u Evropskata Zaednica i Republika

Makedonija za nekoi aspekti na vozdu{niot

soobra}aj;



Sojuznata Vlada na Republika Avstrija za

prezemawe na lica so nezakonski prestoj;



Vladata na Republika Bugarija za

prekugrani~na policiska sorabotka;

-zakonot za ratifikacija na Spogodbata za

izmena na Spogodbata za stopanska

sorabotka pome|u Republika Makedonija i

Republika Slovenija;

-zakonot za ratifikacija na Protokolot za

oru`ja so zaslepuva~ki laser (Protokolot

IV od Konvencijta za odredeni konven-

cionalni oru`ja CCW);

Izve{taj 2006

8

-zakonot za ratifikacija na Protokolot za

eksplozivni ostatoci od vojna (Protokolot

V od Konvencijata za odredeni konven-

cionalni oru`ja CCW);


me|u Vladata na Republika Makedonija i

Vladata na Republika Polska za vra}awe i

prezemawe na lica koi prestojuvaat bez

odobrenie;

-zakonot za ratifikacija na Spogodbata za

sorabotka vo oblasta na kulturata me|u


Sovetot na ministri na Republika

Albanija;


Republika Makedonija i Republika Polska

za socijalno osiguruvawe;

-zakonot za ratifikacija na

multilateralna Spogodba pome|u

Evropskata Zaednica i nejzinite zemji

~lenki Republika Albanija, Bosna i

Hercegovina, Republika Bugarija,

Republika Hrvatska, Republika

Makedonija, Republika Island, Republika

Crna Gora, Kralstvoto Norve{ka, Romanija,

Republika Srbija i Misijata na

Obedinetite nacii za privremena

administracija vo Kosovo za osnovawe na

Evroska zaedni~ka vozduhoplovna oblast;

-zakonot za ratifikacija na Dogovorot

pome|u Makedonskata Vlada i Vladata na

kralstvoto Danska za prezemawe na

sopstveni dr`avjani i stranci koi

nezakonski prestojuvaat na teritoriite na

dogovornite strani;



Vladata na Kralstvoto Norve{ka za

prezemawe na lica so nezakonski prestoj na

nivnite teritorii;


me|u Vladata na Republika Makedonija i

Vladata na Republika Bugarija za vzaemni

patuvawa na gra|anite.

Drugi materijali i akti razgleduvani vo

ovoj period vo Komisijata:

-Statutot na Komisijata za za{tita na

pravoto za sloboden pristap do

informaciite od javen karakter (Prva i

Vtora faza);

-Predlogot za pristapuvawe kon izmena na

Ustavot na Republika Makedonija;

-Predlog-deklaracijata za aktivnostite za

ispolnuvawe na obvrskite i standardite za

~lenstvo vo NATO vo post-Riga periodot,

podnesena pod broj 07-4663/1 od 12

dekemvri 2006 godina;

-Predlog-deklaracijata za aktivnostite za

ispolnuvawe na obvrskite i standardite za

~lenstvo vo NATO vo post-Riga periodot,

podnesena pod broj 07-4665/1 od 12

dekemvri 2006 godina;

-Barawe za davawe na avtenti~no

tolkuvawe na ~len 75 od Zakonot za

osnovnoto obrazovanie, podneseno od

pratenikot Ratko Dimitrovski;


tolkuvawe na ~len 66 od Zavr{nite i

preodnite odredbi od Zakonot za upravnite

sporovi podneseno od Narodniot

pravobranitel;


tolkuvawe na ~len 27 stav 1 od Zakonot za

javni pretprijatija podneseno od

pratenikot Ristanka Lal~evska;


tolkuvawe na ~len 54 stav 1 od Zakonot za

prostorno i urbanisti~ko planirawe,

Izve{taj 2006

9

podneseno od gradona~alnikot na op{tina

Karpo{

Odr`ani sednici 10


Izmeni na Ustavot 1

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem 10

ekonomski sistem 19

javni dejnosti 6

Vkupno razgledani ratifikacii

14

Podneseni amandmani 52

Buxet, rebalans, zavr{na s-ka 2

Drugi akti


8


Pra{awa, predlozi -

\*) Vo ovoj broj vleguvaat i predlozite na

zakoni za ratifikuvawe na me|unarodni

dogovori od razni oblasti.

Izve{taj 2006

10

Komisija za odbrana i

bezbednost

NADLE@NOSTI:

- za za{tita na poredokot utvrden so

Ustavot; - ostvaruvawe na nadzorot vo domenot

na odbranata i bezbednosta;

- odbrana na Republikata i civilnata za{tita;

- sorabotka so kolektivni sistemi na bezbednost i odbrana vo koj Republikata pristapila;

- integracijata na Republikata vo evroatlanskite organizacii i odnosite na Republikata so tie organizacii;

- za{tita na ìvotot, li~nata sigurnost i imotot na gra|anite zagarantirani so Ustavot;

- proizvodstvo,promet, nabavuvawe, poseduvawe i nosewe na oru`je, delovi na oru`je i municija;

- obezbeduvawe na li~nosti i objekti; - dràvjanstvo; - oddrùvawe na javniot red i mir; - javnite sobiri i javnite priredbi; - bezbednost na patniot, vozdu{niot,

èlezni~kiot i ezereskiot soobra}aj; - za{tita od prirodni nepogodi i

epidemii; - prijavuvawe i odjavuvawe na

ìveali{tetoto i prestojuvali{teto; - premin na dràvnite granici i

dvièwe i prestoj vo grani~niot pojas; - dvièwe i prestoj na strancite; - utvrduvawe i re{avawe na grani~nite

incidenti i drugi povredi na dràvnite granici i

- drugi pra{awa {to se odnesuvat na odbranata i bezbednosta.

red.broj

IME I PREZIME

VLADIMIR \ORÊV,

- pretsedatel

CVETKO GROZDANOV,


^LENOVI

1. Pavle Trajanov

2. Tome Danevski

3. Goce Markoski

4. Ilija Kitanovski

5. Tito Petkovski

6. Menduh Ta~i

7. Vesna Janevska


9. Esad Rahi}

10. Ivan Stoiqkovi}

11. Sadula Duraku

12. Fadil Sulejmani

ZAMENICI NA ^LENOVITE

1. Zoran Vitanov

2. Zoran Petreski

3. Vele \or|ievski

4. Pan~e Dameski

5. Vele Mitanovski

6. Garip Kaba

7. \or|i Orov~anec

8. Oliver Spasovski

9. Andrej @ernovski

10. Nikola Rilkoski

11. Tahir Hani

12. Zumrete Jakupi

Komisijata za odbrana i bezbednost

vo izve{tajniot period gi odrà: Prvata,

Vtorata, Tretata, êtvrtata, Pettata,

[estata (zaedni~ka sednica so Komisijata

za nadvore{na politika) i Sedmata

sednica, na koi bea razgledani slednite

temi kako to~ki na dnevniot red i gi usvoi

slednite zaklu~oci po istite:

Prva sednica na Komisijata za

odbrana i bezbednost odràna na 25

septemvri i 24 oktomvri 2006 godina.

1.Predlog na zakon za policija;

2.Predlog za donesuvawe na zakon za

sledewe na komunikaciite, so Predlog na

zakon;

Izve{taj 2006

11

3.Razgleduvawe na Amandmanite dostaveni

od Vladata na Republika Makedonija na den

27 Septemvri 2006 godina i koi se sostaven

del na Predlog zakonot za sledewe na

komunikaciite.

Zaklu~oci:

1.Komisijata ednoglasno go usvoi

zaklu~okot na Sobranieto da mu predloì

da go razgleda i donese zakonot za policija.

2.Komisijata zaklu~i da mu predloì na

Sobranieto da go razgleda i usvoi

Predlogot za donesuvawe na zakonot za

sledewe na komunikaciite, so Predlogot na

zakon i da go donese Zakonot za sledewe na

komunikaciite.

3.Komisijata za odbrana i bezbednost

ednoglasno usvoi zaklu~ok so koj gi podrà

Amandmanite na Predlogot na zakonot za

sledewe na komunikaciite dostaveni od

Vladata na Republika Makedonija koi se

sostaven del na istiot, ocenuvaj}i gi kako

podobruvawe na tekstot se so cel zakonot

da bide precizen, jasen i primenliv vo

praksata.

Vtora sednica na Komisijata za

odbrana i bezbednost odràna na 2 i 8

noemvri 2006 godina.

1.Predlog za izmena i dopolnuvawe na

Buxetot na Republika Makedonija;

2.Razgleduvawe na amandmanot na

Predlogot za izmenuvawe i dopolnuvawe na

Buxetot na Republika Makedonija za 2006

godina dostaven od Vladata na Republika

Makedonija na 8 noemvri 2006 godina.

Zaklu~oci:


ednoglasno usvoi zaklu~ok da mu predloì

na Sobranieto na Republika Makedonija da

go razgleda i usvoi Predlogot za izme-

nuvawe i dopolnuvawe na Buxetot na

Republika Makedonija za 2006 godina vo

predloèniot tekst.

2.Komisijata ednoglasno zaklu~i da mu se

predloì na Sobranieto na Republika

Makedonija da go poddrì amandmanot

dostaven od Vladata, a koj e sostaven del

na Predlogot za izmenuvawe i dopolnuvawe

na Buxetot na Republika Makedonija za

2006 godina.

Treta sednica na Komisijata za




ratifikacija na Protokolot za eksplozivni

ostatoci od vojna (Protokol V od

Konvencijata za odredeni konvencionalni

oru`ja), so Predlog na zakon;


ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata na

Republika Makedonija i Vladata na

Republika Polska za vra}awe i prezemawe

na lica koi prestojuvaat bez odobrenie, so

Predlog na zakon;


ratifikacija na Protokolot za oru`je so

zaslepuva~ki laser (Protokol IV od

Konvencijata za odredeni konvencionalni

oru`ja CCW), so Predlog na zakon;



Republika Makedonija i Sojuznata Vlada na

Republika Avstrija so prezemawe lica so

nezakonski prestoj, so Predlog na zakon i




Republika Bugarija za prekugrani~na

policiska sorabotka, so Predlog na zakon.

Zaklu~oci:

1..Komisijata ednoglasno konstatira deka

ima potreba od negovo donesuvawe i usvoi

Izve{taj 2006

12

zaklu~ok da mu predloì na Sobranieto na

Republika Makedonija da go donese istiot

vo predloèniot tekst.

2.Komisijata ednoglasno konstatira deka




















êtvrta sednica na Komisijata za


dekemvri 2006 godina.

1.Predlog na buxetot na Republika

Makedonija za 2007 godina.

Zaklu~ok:


ednoglasno zaklu~i da mu predloì na

Sobranieto na Republika Makedonija da

gorazgleda i donese Buxetot na Republika

Makedonija za 2007 godina vo predloèniot

tekst.

Petta sednica na Komisijata za odbrana i

bezbednost odràna na 18 dekemvri 2006

godina.

1.Predlog na deklaracija za aktivnostite

za ispolnuvawe na obvrskite i standardite

za ~lenstvo vo NATO vo post - Riga

periodot;

2.Predlog na deklaracija za aktivnostite

za ispolnuvawe na obvrskite i standardite

za ~lenstvo vo NATO vo post - Riga

periodot;


ratifikacija na Dogovorot pome|u

Makedonskata Vlada i Vladata na

Kralstvoto Danska za prezemawe na



dogovornite strani, so Predlog na zakon;




Kralstvoto Norve{ka za prezemawe na lica

so nezakonski prestoj na nivnite teritorii,

so Predlog na zakon;


ratifikacija na Spogodbata me|u Vladata

na Republika Makedonija i Vladata na

Republika Bugarija za vzaemni patuvawa na

gra|anite, so Predlog na zakon.

Zaklu~oci:

1.Komisijata za odbrana i bezbednost so 6

glasa za i 2 protiv zaklu~i da mu predloì

na Sobranieto na Republika Makedonija da

ja razgleda i usvoi Deklaracijata za

aktivnostite za ispolnuvawe na obvrskite

i standardite za ~lenstvo vo NATO vo post

- Riga periodot podnesena od grupa

pratenici vo predloèniot tekst.

2.Komisijata so mnozinstvo glasovi za i

eden vozdràn zaklu~i da gi povika

predlaga~ite na dvete sli~ni deklaracii

da gi razgledaat tekstovite na dvete

deklaracii i da izvr{at dopolnitelni

konsultacii vo funkcija na politi~kiot

dijalog, kako i donesuvawe na eventualno

Izve{taj 2006

13

{iroko prifatena deklaracija za ~lenstvo

vo NATO.

3.Komisijata za odbrana i bezbednost go

razgleda Predlogot za donesuvawe na zakon

za ratifikacija na Dogovorot pome|u

Makedonskata Vlada i Vladata na

Kralstvoto Danska za prezemawe na



dogovornite strani i oceni deka ima

potreba od negovo donesuvawe. Komisijata

go razgleda i tekstot na Predlogot na

zakonot i ednoglasno zaklu~i da mu


Makedonija da go usvoi istiot vo

predloèniot tekst.



za ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata

na Republika Makedonija i Vladata na

Kralstvoto Norve{ka za prezemawe na lica

so nezakonski prestoj na nivnite teritorii

i oceni deka ima potreba od negovo

donesuvawe. Komisijata go razgleda i

tekstot na Predlogot na zakonot i

ednoglasno zaklu~i da mu predloì na

Sobranieto na Republika Makedonija da go

usvoi istiot vo predloèniot tekst.



za ratifikacija na Spogodbata me|u


Vladata na Republika Bugarija za vzaemni

patuvawa na gra|anite i oceni deka ima

potreba od negovo donesuvawe. Komisijata

go razgleda i tekstot na Predlogot na

zakonot i ednoglasno zaklu~i da mu


Makedonija da go usvoi istiot vo

predloèniot tekst.

[esta zaedni~ka sednica na

Komisijata za odbrana i bezbednost i

Komisijata za nadvore{ni raboti odràna

na 19 dekemvri 2006 godina.

1.Informirawe na ~lenovite na Komisiite

za zaklu~ocite od Samitot na NATO vo

Riga, kako i za pretstojnite aktivnosti do

ispolnuvawe na obvrskite za ~lenstvo vo

Alijansata od strana na ministrite za

odbrana i za nadvore{ni raboti, g-n Lazar

Elenovski i g-n Antonio Milo{oski.

Sedma sednica na Komisijata za odbrana i

bezbednost odràna na 28 i 29 dekemvri

2006 godina.

-Informirawe na ~lenovite na Komisijata

za odbrana i bezbednost od strana na

ministerot za odbrana, g-din Lazar

Elenovski i ministerot za vnatre{ni

raboti, g-|a Gordana Jankulovska za

aktuelnite nastani vo vrska so transportot

na oru`je i incidentot vo diskotekata

"Proces" vo Skopje.

Odràni sednici 7


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem 8

ekonomski sistem -

javni dejnosti -



Drugi akti


4

Informacii, izve{tai 2

Pra{awa, predlozi 2

Izve{taj 2006

14

Komisija za

politi~ki sistem

NADLE@NOSTI: - funkcionirawe na politi~kiot

sistem; - menuvawe na granicite na

Republikata; - dràvnite simboli i nivnata

upotreba; - sudstvoto, advokaturata i javnoto

obvinitelstvo; - amnestija i pomiluvawe; - sloboda na dvièweto i sloboda na

izborot na ìveali{teto; - mati~na evidencija i za{tita na li~nite podatoci; - li~ni imiwa, li~ni karti i patni

ispravi; - popis na naselenieto; - sistemot na javnoto informirawe; - pravo na zdruùvawe na gra|anite i

politi~ko organizirawe, izbira~ko pravo i na~in na izbor na

pratenici, pretsedatelot na Republika

Makedonija, ~lenovite na sovetite i gradona~alnicite; - referendum; - lokalna samouprava; - narodniot pravobranitel; -Makedonskata pravoslavna crkva

kako i Islamskata verska zaednica vo Makedonija,

Katoli~kata crkva, Evangelsko-metodisti~kata crkva,

Evrejskata zaednica i drugi verski zaednici i religiozni

grupi; - odlikuvawa, priznanija i nagradi; - praznicite na Republika Makedonija; - organizacija na dràvnata uprava; - pravo na upotreba na jazicite i

pismata na zaednicite; - garantirawe na za{titata na

etni~kiot, kulturniot, jazi~niot n verskiot identitet na

zaednicite i

- drugi pra{awa {to se odnesu vaat na politi~kiot sistem i odnosite me|u zaednicite.

red. broj

IME I PREZIME

ZORAN PETRESKI,

- pretsedatel

RISTANKA LALÊVSKA,


^LENOVI

1. Silvana Boneva

2. [aban Saliu


4. Ivan Anastasovski

5. Ru`di Mato{i


7. Vlado Bu~kovski

8. Kenan Hasipi

9. Roza Topuzova Karevska

10. Rafiz Aliti

11. Xevat Ademi

12. Trajko Veqanovski

ZAMENICI ^LENOVI

1. Blagorodna Duli}

2. Pavle Trajanov

3. Oliver Derkovski

4. Anita Kiparizovska Krstevska

5. Goran Misovski

6. Garip Kaba

7. Vesna Janevska

8. Meri Mladenovska \or|ieva

9. Boris Kondarko

10. Ne`det Mustafa

11. Fazli Veliu

12. Agron Buxaku

Komisijata za politi~ki sistem i

odnosi me|u zaednicite na Sobranieto na

Republika Makedonija soglasno nadle`-

nosta utvrdena vo Odlukata za osnovawe na

postojani rabotni tela na Sobranieto na

Republika Makedonija razgleduva predlozi

na akti od oblasta politi~kiot sistem.

Komisijata gi razgleda slednite

predlozi na zakoni:

-Predlog-zakonot za policija;

-zakonot za sledewe na komunikacii;


pravata na Pretsedatelot na Republika

Makedonija i negovoto semejstvo po

prestanuvawe na funkcijata;

Izve{taj 2006

15


organizacija i rabota na organite na

dràvnata uprava;

-izmenuvata i dopolnuvawata na Buxetot na



zdruènija na gra|ani i fondacii;


spre~uvawe na korupcijata;


politi~ki partii;


praznicite;

-dopolnuvawata na Zakonot za izvr{uvawe;

-Buxetot na Republika Makedonija za 2007

godina;

Drugi materijali i akti razgleduvani vo

ovoj period vo Komisijata:

-Statutot na Komisijata za za{tita na

pravoto za sloboden pristap do

informaciite od javen karakter (prva

faza)

Odràni sednici 6


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem 4

ekonomski sistem -

javni dejnosti 5



Drugi akti


1


Pra{awa, predlozi -

Izve{taj 2006

16

Komisija za

nadvore{na politika

NADLE@NOSTI:

- nadvore{nata politika na Republika

Makedonija i nejzinite odnosi so drugite

dràvi i me|unarodni organizacii;

- politikata so koja se obezbeduva griàta na

Republikata za polo`bata i pravata na

pripadnicite na makedonskiot narod vo

sosednite zemji i za iselenicite od Makedonija,

kako i za kulturnite, ekonomskite i socijalnite

prava na gra|anite od Republikata vo stranstvo;

- stapuvawe ili istapuvawe od sojuz ili

zaednici so drugi dràvi;

- stapuvawe vo ~lenstvo ili istapuvawe od

~lenstvo na me|unarodni organizacii;

- potreba od zapo~nuvawe pregovori za

sklu~uvawe bilateralni i multilateralni

me|unarodni dogovori na Republika Makedonija,

odnosno za platformite na ovie pregovori;

- ratifikacija na me|unarodni dogovori;

- me|unarodna regulativa od oblasta na

~ovekovite i gra|anskite prava, slobodi i

dokumenti na me|unarodni organizacii i

asocijacii;

- vospostavuvawe na parlamentarna

sorabotka na Republikata so drugi dràvi i

me|unarodni organizacii;

- vospostavuvawe sorabotka so komisiite za

nadvore{na politika na parlamentite na drugi

dràvi;

- inicijativi i predlozi za definirawe na

strategijata na nadvore{nata politika na

Republika Makedonija i

- drugi pra{awa {to se odnesuvaat na

nadvore{nata politika na Republika

Makedonija.

red. broj

IME I PREZIME

FLORA KADRI,

- pretsedatel

RU@DI MATO[I,


^LENOVI

1. Vasko [utarov

2. Vladimir \or~ev

3. Liljana Popovska

4. Aleksandar Nikoloski

5. Oliver [ambevski

6. Blagoj Za{ov

7. Vesna Janevska

8. Ilinka Mitreva

9. Radmila [ekerinska


11. Agron Buxaku

12. Azis Poloàni

ZAMENICI ^LENOVI

1. Tome Danevski


3. Fijat Canovski

4. Vladanka Avirovi}

5. Petar Pop Arsov


7. Danail Don~ev

8. Igor Ivanovski

9. Slavica Grkovska

10. Andrej @ernovski

11. Fadil Sulejmani

12. Selvie Saliu

Soglasno so ~len 2 to~ka 5 od



Makedonija ("Slu`ben vesnik na Republika

Makedonija broj 97/2006), vo smisla na

nadle`nostite i delokrugot na rabota,

obvrskite i aktivnostite na Komisijata,

glavno moàt da se smestat vo dve ramki.

Kako edno od rabotnite tela na

zakonodavniot dom, toa se aktivnosti koi

se odnesuvaat na procesot za donesuvawe na

zakonski akti i aktivnosti koi se

odnesuvaat na prezentirawe na principite

na nadvore{nata politka na dràvata na

Izve{taj 2006

17

me|unaroden plan, odnosno ostvaruvawe na

del od parlamentarnata sorabotka so drugi

dràvi i me|unarodni organizacii.

1. Vo odnos na aktivnostite koi se

odnesuvaat na procesot na razgleduvawe na

zakonski akti, Komisijata vo izminatiot

period od vkupno odràni 7 sednici, na 4

sednici bea razgledani i prepora~ani na

Sobranieto 15 predlozi za donesuvawe na

zakoni za ratifikacija na me|unarodni

dogovori, izmenite na Buxetot za 2006 i

Buxetot za 2007 godina i edna inicijativa,

dodeka dve sednici bea so tematska

sodrìna od koi ednata se odrà zaedno so

Komisijata za odbrana i bezbednost, za koja

komisiite donesoa zaklu~ok.

2. Vo odnos na aktivnostite koi se

odnesuvaat na ostvaruvawe na

parlamentarnata sorabotka na bilateralen

i multilateralen plan, realizirani se

vkupno 3 sredbi so pretstavnici i

delegacii na drugi dràvi vo zemjata,

dodeka pretsedatelot na Komisijata,

u~estvuva{e na Konferencijata na

pretsedateli na komisii za nadvore{na

politika na zemjite ~lenki na EU vo

ramkite na Finskoto pretsedatelstvo.

Odràni sednici 7


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem 15

ekonomski sistem -

javni dejnosti -



Drugi akti


1


Pra{awa, predlozi -

Izve{taj 2006

18

Komisija za evropski

pra{awa

NADLE@NOSTI: -usoglasenosta na predlozite za

donesuvawe zakoni, odnosno predlozite na zakoni so zakonodavstvoto na Evropskata unija ;

-sledeweto i pottiknuvaweto na procesot na usoglasuvawe na zakonodavstvoto na Republika Makedonija so zakonodavstvoto na Evropskata unija, predlaga merki za unapreduvawe na postapkite za usoglasuvawe, dava mislewa i predlozi za aktivnostite na rabotnite tela na Sobranieto na ovoj plan;

-ispolnuvaweto na obvrskite {to proizleguvaat od spogodbite me|u

Republika Makedonija i Evropskata unija;

-sledeweto na aktivnostite na Vladata i organite na dr`avnata uprava naso~eni kon steknuvawe na ~lenstvo na Republika Makedonija vo Evropskata unija i-ostvaruvaweto na programite i drugite akti na instituciite na Evropskata unija vo Republika Makedonija, vklu~uvaj}i gi i programite za finansiska poddr{ka;

-redovnoto informirawe na Sobranieto za site pra{awa svrzani so evropskata integracija;

-pokrenuvaweto i ostvaruvaweto na aktivnostite za informirawe na javnosta vo vrska so procesite na evropskata integracija;

-sorabotkata so soodvetnite komisii na drugite zemji i

-razgleduva drugi pra{awa vo vrska so evropskata integracija vo vrska so niv dava mislewa i preporaki;

Komisijata gi razgleduva pra{awata

{to se odnesuvaat za:

-sledewe na sproveduvaweto na

Nacionalnata strategija za integracija na

Republika Makedonija vo Evropskata unija

i redovno go izvestuva Sobranieto za

nejzinoto sproveduvawe;

red. broj

IME I PREZIME

TITO PETKOVSKI,

- pretsedatel

BLAGOJ ZA[OV,


^LENOVI



3. Petar Pop Arsov



6. Pan~e Dameski

7. Ru`di Mato{i

8. Radmila [e}erinska

9. Ilinka Mitreva

10. Andrej @ernovski

11. Teuta Arifi

12. Agron Buxaku

ZAMENICI ^LENOVI

1. Zoran Vitanov

2. Liljana Popovska

3. Ilija Dimovski

4. Aleksandar Nikolovski

5. Vladimir \or~ev

6. Garip Kaba

7. Marjan Dodovski


9. Slavica Grkovska

10. Igor Ivanovski

11. Azis Polo`ani

12. Fadil Sulejmani

- sledewe na ispolnuvawe na obvrskite koi

proizleguvaat od dogovorite me|u

Republika Makedonija i Evropskata unija i

ostvaruvawe na programite i drugite akti

na instituciite na Evropskata unija,

vklu~uvaj}i gi i programite za finansiska

pomo{;

- sledewe i pottiknuvawe na procesot na

usoglasuvawe na zakonodavstvoto na

Republika Makedonija so zakonodavstvoto

na Evropskata unija, kako i predlaga

merki za unapreduvawe na postapkite za

usoglasuvawe, dava mislewa i predlozi za

aktivnostite na drugite rabotni tela na

Sobranieto i go naso~uva nivnoto vnimanie

na pra{awa svrzani so priemot na

Izve{taj 2006

19

Republika Makedonija vo ~lenstvo vo

Evropskata unija;

- sledewe na aktivnostite na Vladata i

organite na dràvnata uprava vo vrska so

priemot na Republika Makedonija vo

~lenstvo vo Evropskata unija i vo vrska so

niv dava mislewa i preporaki;

- analizirawe na posledicite od

pristapuvawe na Republika Makedonija vo

~lenstvo vo Evropskata unija i podgotvuva

izve{tai vo vrska so istite;

-redovno informirawe na Sobranieto za

site pra{awa svrzani so evropskata

integracija, vklu~itelno i preku sobirawe

informacii, literatura i drugi dokumenti

povrzani so Evropskata unija;

- predlagawe i ostvaruvawe na aktivnosti

naso~eni kon informirawe na javnosta za

procesite na evropskata integracija;

-sorabotka so soodvetnite komisii na

drugite zemji i

- razgleduvawe na drugi pra{awa vo vrska

so evropskata integracija i priemot na

Republika Makedonija vo ~lenstvo vo

Evropskata unija."

Za izminatiot period (26 juli do

31 dekemvri 2006 godina) Komisijata za

evropski pra{awa oddrà {est sednici i

ostvari pove}e aktivnosti od svojata

nadle`nost.

Vo izve{tajniot period Komisijata za

evropski pra{awa:

-rasprava{e po Godi{niot izve{taj na

Evropskata komisija za napredokot na

Republika Makedonija za 2006 godina, pri

{to zaklu~i da mu predloì na Sobranieto

da svika godi{na sobraniska sednica,

posvetena na procesot na evrointegracijata

na Republika Makedonija soglasno

Deklaracijata za ulogata na Sobranieto na

Republika Makedonija vo procesot za

stabilizacija i asocijacija. Izve{tajot go

prezentira{e N.E. Ervan Fuere {ef na

Delegacijata na Evropskata komisija i

Specijalen pretstavnik na Evropskata

Unija vo Republika Makedonija;

-odrà posebna sednica posvetena na Nacrt

Nacionalnata programa za usvojuvawe na

pravoto na evropskata unija na Vladata na

Republika Makedonija-Prezentacija na

Zamenik na pretsedatelot na Vladata na

Republika Makedonija Gabriela

Konevska- Trajkovska;

-odrà posebna tematska sednica

posvetena na Nacrt akcioniot plan za IPA

podgotovki - Prezentacija na Zamenik na

pretsedatelot na Vladata na Republika

Makedonija Gabriela Konevska-

Trajkovska;

-razgleda eden zakonski predlog od aspekt

na negovata usoglasenost so evropskoto

zakonodavstvo;

-rasprava{e po predvidenite buxetski

sredstva za evrointegrativnite procesi na

Makedonija vo Rebalansot na Buxetot za

2006 godina i vo Buxetot na Republika


Me|unarodna aktivnost

- Komisijata za evropski pra{awa be{e

doma}in na Tretata Konferencija na

parlamentarnite komiteti za evropski

integracii/pra{awa na zemjite u~esni-

~ki vo Procesot na Stabilizacija i

Asocijacija vo Jugoisto~na Evropa

(KOSAP), {to se odrì na 13-14 dekemvri

2006 vo Sobranieto na Republika

Makedonija.

Izve{taj 2006

20

U~estvo na me|unarodni konferencii

-pretsedatelot na Komisijata za evropski

pra{awa Tito Petkovski u~estvuva{e na

Konferencijata "Vo duhot na Evropa", {to

se odrà na 17-19 noemvri 2006 godina, vo

Berlin, Germanija;

-zamenik pretsedatelot na Komisijata za

evropski pra{awa Blagoj Za{ov

u~estvuva{e na 37 Konferencija na

komisiite za evropski pra{awa na zemjite

~lenki na Evropskata unija (KOSAK)-20-21

noemvri 2006 godina vo Helsinki, Finska.

Me|unarodni sredbi na pretsedatelot i

~lenovite na Komisijata za evropski

pra{awa vo Sobranieto na Republika

Makedonija

-sredba na pretsedatelot na Komisijata za

evropski pra{awa Tito Petkovski so g-|a

Livija Plaks, Pretsedatel na Proektot za

etni~ki odnosi i so g-din Aleks

Grigoriev Roen{vili, direktor za

Zapaden Balkan (3 oktomvri, 2006 godina);


evropski pra{awa Tito Petkovski, so

{efot na Delegacijata na Evropskata

komisija i Specijalen pretstavnik na

Evropskata unija vo Republika Makedonija

Ambasadorot Ervan Fuere, (4 oktomvri

2006 godina);


evropski pra{awa Tito Petkovski so

Generalniot direktor za EU pra{awa vo

MNR na Avstrija Martin Sajdik (31

oktomvri 2006 godina);

-sredba na ~lenovite na Komisijata za

evropski pra{awa so Delegacijata na

Komisijata za nadvore{ni raboti, evropski

raboti i turizam na Flamanskiot

parlament na Kralstvoto Belgija (16-18

noemvri 2006 godina);

-sredba na ~lenovite na Komisijata za

evropski pra{awa so Delegacijata na

Komisijata za podr{ka na demokratijata

na Pretstavni~kiot dom na Kongresot na

SAD (19-23 noemvri 2006 godina);


evropski pra{awa na Sobranieto na

Republika Makedonija, Tito Petkovski, so

Ambasadorkata na Kralstvoto Holandija

vo Republika Makedonija, g-|a Frederik

Marija De Man, (24 noemvri 2006 godina);

-sredba so dràvniot sekretar za evropski

pra{awa na Republika Slovenija, g-din

Janez Lenar~i} - (6 dekemvri 2006

godina);

Odràni sednici 6


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem -

ekonomski sistem 1

javni dejnosti -



Drugi akti


2


Pra{awa, predlozi 1

Izve{taj 2006

21

Komisija za pra{awa

na izborite i

imenuvawata

NADLE@NOSTI:

- podnesuvawe predlozi za izbor i

imenuvawe, odnosno razre{uvawe na

funkcioneri koi gn izbira, odnosno

imenuva Sobranieto, ako so zakon,

Delovnikot ili drug akt na Sobranieto e

opredeleno vakov predlog da podnesuva

Komisijata;

- podnesuvawe predlozi za izbori i


funkcioneri koi gi izbira, odnosno

imenuva Sobranieto, ako so Ustavot, zakon,

Delovnikot ili drug akt na Sobranieto ne e

opredeleno vakov predlog da podnesuva

drug organ;

- predlagawe sostav na postojanite i

povremeni rabotni tela na Sobranieto;

- predlagawe sostav na postojanite

delegacii na Sobranieto vo me|unarodnite

parlamentarni sobranija i na prateni~kite

grupi na Sobranieto za sorabotka so drugi

parlamenti;

- predlagawe ~lenovi na upravni organi

i drugi tela vo javnite pretprijatija,

organizaciite i instituciite koi gi izbira,

odnosno imenuva Sobranieto ako so

Ustavot, zakon ili drug akt ne e opredeleno

vakov predlog da podnesuva drug organ;

- predlagawe ~lenovi na redakciskiot

odbor na glasiloto na Sobranieto;

- predlagawe imenuvawe i razre{uvawe

pretstavnici na Republikata vo organite

na upravuvaweto i ~lenovn na konkursni

komisii za izbor na individualni

rabotovodni organi koi se vo nadle`nost

na Sobranieto;

- predlagawe sostav na odbori i drugi

tela na Sobranieto za organizirawe i

sproveduvawe proslavi na oddelni

istoriski nastani od zna~ewe za

Republikata i na drugi nastani ~ie

odbele`uvawe e potrebno, kako i za

dodeluvawe na republi~ki nagradi;

- davawe mislewe po predlozite za

izbor, odnosno imenuvawe nositeli na javni

funkcii koi gi izbira, odnosno gi imenuva

Sobranieto, a koi se predlo`eni od drugi

organi;

- razgleduvawe predlozi na propisi za

platite i za drugi primawa na pratenicite

i funkcionerite koi gi izbira ili imenuva

Sobranieto, kako i na pratenicite i

funkcionerite na koi im prestanala

funkcijata i vo ramkite na zakonskite

ovlastuvawa donesuva pobliski propisi za

nivno izvr{uvawe;

- donesuvawe akti za koi e ovlastena od

Sobranieto;

- donesuvawe poedine~ni re{enija za

platite i za drugi primawa na pratenicite

i funkcionerite koi gi izbira ili imenuva

Sobranieto;

- donesuvawe akt za odbivawe 5% od

platata za sekoj den otsustvo na pratenik

koj najmalku tri pati otsustvuva od sednica

na Sobranieto, odnosno od sednica na

rabotnoto telo, a za toa ne go izvestil

pretsedatelot na Sobranieto, odnosno na

rabotnoto telo;

-ja opredeluva visinata na nadomestokot

na tro{ocite za u~estvo vo rabotata na

rabotnite tela od redot na nau~nite i

stru~nite institucii i asocijacii;

- opredeluvawe vo soglasnost so

Izve{taj 2006

22

propisite, visinata na dnevnicite, na

tro{ocite za odvoen ìvot, na

nadomestokot za godi{en odmor, na

selidbenite i drugi tro{oci;

- odlu~uvawe po àlbi protiv re{enija

na generalniot sekretar na Sobranieto,

dokolku so zakon ili drug akt poinaku ne e

opredeleno;

- davawe ispravki na akti {to gi

donesuva i objavuva Komisijata vo "Slu`ben

vesnik na Republika Makedonija" i

- razgleduvawe i drugi pra{awa {to se

odnesuvaat na izborite i imenuvawata.

red. broj

IME I PREZIME

TRAJKO VEQANOSKI,

- pretsedatel

BLAGORODNA DULI],


^LENOVI

1. Qubisav Ivanov Yingo


3. Ilija Kitanovski

4. Silvana Boneva

5. Ru`di Mato{i

6. Goran Misovski

7. Nikola ]ur~iev

8. Oliver Spasovski

9. Rafiz Aliti

10. Azis Poloàni

11. Roza Topuzovska Karevska

12. Marjan Dodovski

ZAMENICI ^LENOVI


2. Oliver [ambevski

3. Violeta Ta{eva

4. Nada Stan~evska

5. Flora Kadriu


7. Verica Filipova

8. Vlatko Serafimov

9. Blerim Bexeti

10. Aj{e Selmani



Komisijata vo ramkite na svojata

nadle`nost i ingerencii koi proizleguvaat

od Delovnikot na Sobranieto i Odlukata za

osnovawe na rabotni tela, svojata

aktivnost ja ostvaruva preku odrùvawe na

sednici na koi razgleduva pra{awa {to se

odnesuvaat na izborite i imenuvawata.

Komisijata za pra{awa na izborite i

imenuvawata na Sobranieto na Republika

Makedonija za periodot od 26 juli 2006 do

31 dekemvri 2006 godina, ima odràno 12

sednici so 43 to~ki na dneven red.

Vo funkcija na odrùvawe na

sednicite, pri svikuvawe na sednicite, do

~lenovite na Komisijata zaedno so

pokanite be{e dostavuvan i materijal so

priprema na sednicite, odnosno obrabotka

na to~kite na dneven red. Ova podrazbira i

realizacija na sednicite od Komisijata,

odnosno izgotvuvawe na akti za sednica na

Sobranieto i toa:

-predlozi, predlog-odluki, amandmani i

predlog-odluki za izmenuvawe i

dopolnuvawe vkupno 35.

Pri utvrduvawe na Predlog-odlukite,

pretsedatelot na Komisijata ostvaruva{e

sorabotka so koordinatorite na

prateni~kite grupi, so organite na

dràvnata uprava, javnite slu`bi, nau~nite

institucii i zdruènija na gra|ani.

Isto taka nadle`nost na Komisijata e

i da podnesuva predlozi za izbori i


funkcioneri koi gi izbira odnosno imenuva

Sobranieto. Soglasno ova, Komisijata gi

utvrdi slednive predlozi:

-Predlog na kandidati za pretsedatel na

Sobranieto;

-Predlog za imenuvawe na Glaven dràven

revizor;

-Predlog na kandidati za potpretsedateli

na Sobranieto;

-Predlog za izbor na ~lenovi na Sudskiot

Sovet na Republika Makedonija;

Izve{taj 2006

23

Do Komisijata preku arhivskata kniga

ima pristignato od 26 juli 2006 do 31

dekemvri 2006 vkupno 300 akti, dopisi i

barawa i istite se realizirani.

Komisijata donesuva poedina~ni

Re{enija za plati i drugi primawa na

pratenicite i funkcionerite koi gi izbira

i imenuva Sobranieto na Republika

Makedonija. Isto taka soglasno propisite ja

opredeluva visinata za nadomest za odvoen

ìvot, nadomest za prevoz i apanaà na

izbrani i imenuvani lica i izgotvuva

Re{enija po istite.

Re{enija za apanaà-51, re{enija za

zasnovawe na raboten odnos-120 i ostanati

re{enija vkupno-10.

Drugi aktivnosti na Komisijata:

-Priem i klasifikacija na prijavite po

oglasot za ~lenovi na Sudski Sovet, po

oglasot za ~lenovi na Dràvna komisija za

spre~uvawe na korupcija i po oglasot za

javen obvinitel na Republika Makedonija.

Odràni sednici 12


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

javni dejnosti -



Drugi akti


481


Pra{awa, predlozi 43

Izve{taj 2006

24

Postojana

anketna komisija

za za{tita na

slobodite i pravata na

gra|aninot

NADLE@NOSTI:

Soglasno so Odlukata za osnovawe na postojani rabotni tela na Sobranieto na Republika Makedonija, Postojanata anketna komisija za za{tita na slobodite i pravata na gra|aninot ima pretsedatel, osum ~lena i nivni zamenici, a razgleduva:

-na~elni pra{awa, predlozi i mislewa vo vrska so ostvaruvaweto na odredbite na Ustavot, zakoni i drugi propisi i akti od zna~ewe za ostvaruvawe i za{tita na slobodite i pravata na gra|aninot;

-ukaùvawe na potrebata od donesuvawe na zakoni i drugi propisi i akti zaradi pocelosna za{tita na slobodite i pravata na gra|aninot;

-sledewe, razgleduvawe i analizirawe na ostvaruvaweto na ratificiranite me|unarodni akti koi ja reguliraat za{titata na slobodite i pravata na gra|aninot;

-razgleduvawe na dopisite na gra|anite i zazemawe stavovi po istite;

-sorabotuva so nau~ni i stru~ni organizacii od oblasta na za{titata na slobodite i pravata na gra|anite;

-sorabotuvawe so soodvetni stranski i me|unarodni tela od oblasta na za{titata na slobodite i pravata na gra|anite i

-drugi pra{awa {to se odnesuvaat na za{titata na slobodite i pravata na gra|aninot.

Komisijata ne moè da vr{i istra`ni ili drugi sudski funkcii.

Naodite na Komisijata se osnova za poveduvawe postapka za utvrduvawe na odgovornost na nositelite na javnite funkcii.

red. broj

IME I PREZIME

MERI MLADENOVSKA

\OR\IEVSKA , - pretsedatel

VESNA BENDEVSKA ,


^LENOVI

1. Ruà \or|eska

2. Stojan Andov

3. [aban Saliu

4. Jagotka Ivanovska


6. Hazbije Ibi{i


8. Tahir Hani

ZAMENICI ^LENOVI

1. [ambevski Oliver


3. Nada Stan~evska

4. Stojanov Risto

5. Goran Misovski

6. Agim Ramadani

7. Verica Filipova

8. Sadula Duraku

Vo izve{tajniot period Postojanata

anketna komisija za za{tita na slobodite i

pravata na gra|aninot ne odrà sednica.

Izve{taj 2006

25

Komisija za nadzor nad

rabotata na Upravata

za bezbednost i

kontrarazuznavawe i

Agencijata za

razuznavawe

NADLE@NOSTI: - po~ituvawe na pravata i slobodite,

utvrdeni so Ustavot i zakoni od strana na Upravata za bezbednost i kontrarazuznavawe i Agencijata za razuznavawe na gra|anite, pretprijatijata i drugi pravni lica;

- zakonitosta vo sproveduvawe na ovlastuvawata na Upravata za bezbednost i kontrarazuznavawe i Agencijata za razuznavawe od aspekt na pre~ekoruvawe na ovlastuvawata. prezemawe neovlasteni postapki, zloupotreba i drugi negativnosti vo raboteweto, sprotivno na nivnite prava utvrdeni so zakon;

- metodite i sredstvata {to gi koristat Upravata za bezbednost i kontrarazuznavawe i Agencijata za razuznavawe od aspekt na zakonitosta i po~ituvaweto na pravata na gra|aninot i drugi subjekti;

- materijalnata, kadrovskata i tehni~kata opremenost na Upravata za bezbednost i kontrarazuznavawe i Agencijata za razuznavawe i

- drugi pra{awa {to se odnesuvaat na Upravata za bezbednost i kontrarazuznavawe i Agencijata za razuznavawe.


nadzor nad rabotata na Upravata za

bazbednost i kontrarazuznavawe i

Agencijata za razuznavawe odrà 4 sednici

na koi rasprava{e za:

-Zakonot za policija i Zakonot za sledewe

na komunikacii;

-Rebalans na Buxetot;

-Amandmani za sledewe na komunikacii i

-Buxetot za 2007 god.

Zakonski proekti razgledani na

sednicite na Komisijata:

Na dneven red na odrànite sednici

bea razgledani:

-Zakonot za policija i Zakonot za sledewe

na komunikacii;

-Rebalans na Buxetot;

-Amandmani za sledewe na komunikacii i

-Buxetot za 2007 godina.

red. broj

IME I PREZIME

ESAD RAHI], - pretsedatel

BORIS KONDARKO,


^LENOVI

1. Pavle Trajanov

2. Cvetko Grozdanov

3. Zoran Petreski

4. Stoj~e Krstevski

5. Oliver Derkoski

6. Menduh Ta~i

7. Lazar Kitanovski

8. Tahir Hani

ZAMENICI ^LENOVI



3. Stojan Andov

4. Van~o Kocev

5. Aneta Stefanovska

6. Ru`di Mato{i

7. Nikola Rilkoski

8. Blerim Bexeti

Odràni sednici 4


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem 2

ekonomski sistem -

javni dejnosti -



Pra{awa, predlozi 1

Izve{taj 2006

26

Komisija za

finansirawe i buxet

NADLE@NOSTI: - sistemot na finansirawe; - Buxetot na Republikata; - danocite, taksite, pridonesite i

drugi javni dava~ki na gra|anite i pravnite lica;

- carinskiot sistem; monetarno-kreditniot, bankarskiot i

devizniot sistem; - platniot promet i revizijata; - zaemite i kreditite; - javnite nabavki; - sistemot na osiguruvawe; - sopstvenosta i drugi imotno-pravni

odnosi; - stokovnite rezervi; - igrite na sre}a i - drugi pra{awa {to se odnesuvaat na

finansiraweto.

red. broj

IME I PREZIME

XEVAT ADEMI, - pretsedatel

ABDULADI VEJSELI,


^LENOVI

1. Sowa Gelova Stojanova

2. Ratko Dimitrovski

3. Zoran Vitanov


5. Goran Petrov

6. Goran Misovski

7. Hazbie Ibi{i

8. Danail Don~ev

9. Nikola Popovski

10. Slobodan Najdovski

11. Igor Ivanovski

12. Adnan Ja{ari

ZAMENICI ^LENOVI

1. Oliver Derkoski


3. Mile Pa~emski

4. Ilija Kitanovski

5. Jovan Ginev

6. Mirjana Sekulovska

7. Naser Ajdini

8. Marjan Dodovski

9. Marjan~o Nikolov

10. Verica Filipova


12. Rafiz Aliti

Komisijata za finansirawe i buxet

vo periodot od 26 juli do 31 dekemvri 2006

godina ima zakaàno 6 sednici so vkupno

12 to~ki na dneven red. Od vkupno

zakaànite, Komisijata ja ima odràno

samo prvata sednica so koja pretsedava{e

pratenikot Nikola Popovski, poradi toa

{to toga{ sîu{te ne e izbran pretsedatel

na Komisijata, a i poradi otsustvo na

toga{niot zamenik na pretsedatelot na

Komisijata pratenikot Igor Ivanovski. Na

ovaa sednica e razgledan Predlogot za

donesuvawe na zakon za izmenuvawe i

dopolnuvawe na Zakonot za danok na

dodadena vrednost, so Predlog na Zakon.

Ostanatite 5 sednici (2-ta, 3-ta, 4-ta, 5-

ta i 6-ta) se zakaùvani, odnosno

zapo~nuvaa i se prekinuvaa bidej}i

pratenicite gi napu{taa sednicite, zaradi

upotreba na albanskiot jazik od strana na

pretsedatelot na Komisijata g.Xevat Ademi

pri otpo~nuvaweto na vodeweto na

sednicite. Imeno, spored ~lenovi na

Komisijata potrebno e da se po~ituva

~lenot 3 od Delovnikot na Sobranieto na

Republika Makedonija, odnosno deka

slu`ben jazik e makedonskiot jazik i

spored toa sednicite treba da se vodat na

makedonski jazik. Osnova za ovoj stav na

pratenicite e tolkuvaweto na ~lenot 3 od

Delovnikot na Sobranieto na Republika

Makedonija od strana na Komisijata za

delovni~ki i mandatno-imunitetni

pra{awa na Sobranieto na Republika

Makedonija.

Vo prodolènie sledi hronolo{ki kako

se zakaùvani sednicite, i {to bilo

predloèno na dneven red na istite.

Izve{taj 2006

27

Vtorata sednica na Komisijata be{e

zakaàna za 3 noemvri 2006 godina, a na

dneven red be{e Predlog za izmenuvawe i

dopolnuvawe na Buxetot na Republika

Makedonija za 2006 godina, i Predlog na

odluka za nadomestok na tro{ocite na

organizatorite na izbornata kampawa od

~ii listi na kandidati se izbrani

pratenici vo Sobranieto na Republika

Makedonija. Vedna{ po zapo~nuvaweto na

sednicata se postavi pra{aweto za

po~ituvawe na odredbite na Delovnikot na

Sobranieto na Republika Makedonija.

Poradi vodeweto na sednicata od moja

strana na albanski jazik, ~lenovi na

Komisijata ja napu{tija sednicata i nema{e

kvorum za rabota.

Tretata sednica be{e zakaàna za 9

noemvri 2006 godina na koja be{e

predloèno da se razgleduvaat

Amandmanite po Predlogot za izmenuvawe i


Makedonija za 2006 godina podneseni od

Vladata na Republika Makedonija. I na

ovaa sednica se povtori istata situacija

kako na Vtorata sednica.

êtvrtata sednica be{e zakaàna

za 24 noemvri 2006 godina, no i na ovaa

sednica se povtori istata situacija kako na

vtorata i tretata sednica. Za ovaa sednica

be{e predloèno da se razgleduva Predlog

za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i

dopolnuvawe na Zakonot za Narodna banka

na Republika Makedonija, so Predlog na

zakon.

Pettata sednica be{e zakaàna za 7

dekemvri 2006 godina. Na dneven red za

ovaa sednica bea predloèni slednite

to~ki: Predlog na Buxetot na Republika

Makedonija za 2007 godina; Predlog za

donesuvawe na zakon za izvr{uvawe na


godina, so Predlog na zakon; Predlog za

donesuvawe na zakon za izmenuvawe i

dopolnuvawe na Zakonot za personalniot

danok na dohod, so Predlog na zakon;

Predlog za donesuvawe na zakon za

izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

danok na dobivka, so Predlog na zakon;

Predlog za donesuvawe na zakon za javna

vnatre{na finansiska kontrola, so

Predlog na zakon; Predlog za donesuvawe

na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na

Zakonot za vnatre{na revizija vo javniot

sektor, so Predlog na zakon. I na ovaa

sednica se povtori situacijata kako za

prethodnite tri sednici, odnosno po

napu{tawe na sednicata od strana na

~lenovi na Komisijata istata be{e

prekinata poradi nemawe kvorum.

[estata sednica be{e zakaàna za

18 dekemvri 2006 godina, so predloèn

dneven red: Predlog za donesuvawe na

zakon za izmenuvawe na Zakonot za hartii

od vrednost, so Predlog na zakon; Predlog

za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na

Zakonot za finansirawe na edinicite na

lokalnata samouprava, so Predlog na zakon

(podnesen od grupa pratenici). I ovaa

sednica be{e prekinata po napu{taweto na

~lenovi na Komisijata na istata, poradi

otpo~nuvaweto na vodeweto na sednicata

od strana na pretsedatelot na albanski

jazik odnosno poradi nesoglasuvaweto me|u

pretsedatelot i ~lenovi na Komisijata

okolu tolkuvaweto na ~lenot 3 od


Makedonija.

Pretsedatelot na Komisijata smeta deka

odredbite od Amandmanot V stav 2 od

Ustavot na Republika Makedonija i ~lenot

3 od Delovnikot na Sobranieto na

Izve{taj 2006

28

Republika Makedonija mu davaat za pravo

sednicite da gi vodi na albanski jazik.

Voedno pretsedatelot istaknuva deka

neodr`uvaweto na sednicite na Komisijata

za finansirawe i buxet ima negativno

vlijanie vrz rabotata na Sobranieto na

Republika Makedonija, imaj}i predvid deka

ovaa Komisija e edna od pozna~ajnite

rabotni tela vo Sobranieto poradi

nadle`nostite koi gi ima soglasno



Makedonija.

Odr`ani sednici 1


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem -

ekonomski sistem 1

javni dejnosti -



Drugi akti


-


Pra{awa, predlozi -

Izve{taj 2006

29

Komisija za

ekonomski pra{awa

NADLE@NOSTI: - proizvodstvo i trgovija; - mineralni surovini i energetika; - turizam, ugostitelstvo i zanaet~istvo; - nadvore{no-trgovsko rabotewe, - stranski vloùvawa; - sopstveni~ka transformacija; merki protiv monopolska polo`ba i

mono-polsko odnesuvawe na pazarot; - za{tita na potro{uva~ite; - javni pretprijatija; - koncesii; - pobrz razvoj na stopanski nedovolno

razvienite podra~ja; - statistika i - drugi pra{awa {to se odnesuvaat na

ekonomskiot sistem.

red. broj

IME I PREZIME

QUBISAV IVANOV YINGO,

- pretsedatel

ILIJA KITANOVSKI,


^LENOVI

1. Van~o Kocev

2. Nada Stan~evska



5. Agim Ramadani

6. Verica Filipova

7. Neziri Hadi


9. Abduladi Vejseli

10. Zumrete Jakupi

ZAMENICI ^LENOVI

1. Risto Stojanov


3. Violeta Ta{eva

4. Goran Misovski

5. Hazbie Ibi{i

6. Marjan~o Nikolov

7. Aco Kirov

8. Igor Ivanovski

9. Teuta Arifi

10. Safet Neziri

Komisijata za ekonomski pra{awa e

postojano rabotno telo osnovano soglasno

so Odlukata za osnovawe na postojani

rabotni tela na Sobranieto na Republika

Makedonija donesena na 07 septemvri 2006

godina ("Slu`ben vesnik na RM" br. 97/2006

godina). So ovaa Odluka se opredeleni

nadle`nostite i brojot na ~lenovite na

Komisijata.

Komisijata ima pretsedatel, deset

~lenovi i nivni zamenici.


ekonomski pra{awa odrà tri sednici i

edna rabotna sredba. Na sednicite bea

razgledani vkupno osum to~ki na dneven red

od oblasta na ekonomskiot sistem.

Komisijata za ekonomski pra{awa

odrà edna rabotna sredba na barawe na

misijata na Svetska banka.

Komisijata za ekonomski pra{awa

vo ovoj period razgleda ~etiri zakoni vo

skratena postapka, go razgleda Predlogot

za izmenuvawe i dopolnuvawe na Buxetot

na RM za 2006 godina i Predlogot na

buxetot na RM za 2007 godina. Komisijata go

razgleda Finansiskiot plan na Regula-

tornata Komisija za energetika na

Republika Makedonija za 2007 godina i

Predlogot na odlukata za davawe

soglasnost na utvrdenata stapka na

nadomest od vkupniot prihod na dru{tvata

koi vr{at energetska dejnost za

finansirawe na raboteweto na

Regulatornata komisija za energetika na

Republika Makedonija za 2007 godina.

Vo izminatiot period Komisijata

za ekonomski pra{awa podnese eden

amandman.

Izve{taj 2006

30

Site aktivnosti na Komisijata za

ekonomski pra{awa se realiziraat vo

ramkite na opredelenite nadle`nosti.

Za site razgledani to~ki od sednicite na

Komisijata se izgotveni posebni izve{tai i

zapisnici od sekoja sednica.

Odrànite sednici na Komisijata za

ekonomski pra{awa bea otvoreni za

pretstavnicite na sredstvata za javno

informirawe.

Vo izminatiot period Komisijata za

ekonomski pra{awa aktivnostite gi naso~i

vo razgleduvawe na zakoni od ekonomskiot

sistem.

Komisijata go razgleda Predlogot na

odlukata za davawe soglasnost na

utvrdenata stapka na nadomest od vkupniot

prihod na dru{tvata koi vr{at energetska

dejnost za finansirawe na raboteweto na

Regulatornata komisija za energetika na

RM za 2007 godina, kako i Predlogot na

finansiskiot plan na Regulatornata

Komisija za energetika na Republika


So Predlog-odlukata se predviduva

nadomestot za finansirawe na raboteweto

na Regulatornata Komisija za energetika za

2007 godina da iznesuva 0,051% od

ostvareniot vkupen prihod na dru{tvata

koi vr{at energetska dejnost vo 2006

godina i istiot e pod predvideniot

zakonski maksimum od 0,1%. Predloèniot

procent na zafa}awe, za razlika od

procentot odobren za 2006 godina koj

iznesuva{e 0,053%, e ponizok za 3,8%.

Osobeno zna~ajna e raspravata na

Komisijata po Predlogot na Buxetot na


Za 2007 godina se predviduva

proektirana stapka na realen porast na

BDP od 6% i relativno niska stapka na

inflacija od 3%. Od po~etokot na

godinata }e se sprovede dano~na reforma

so voveduvawe na ramen danok preku

namaluvawe na dano~nite stapki na

personalniot danok na dohod i danokot na

dobivka. Voveduvaweto na ramniot danok e

so cel da se obezbedi poefikasen dano~en

sistem preku ednostavni i niski danoci i

sozdavawe preduslov za ekonomski

napredok, zgolemuvawe na investiciite i

namaluvawe na nevrabotenosta vo

dràvata. Fiskalnata politika }e se

realizira vo ramkite na planirani rashodi

od 112.016 milioni denari koi }e se

finansiraat od oceneti prihodi na nivo od

108.623 milioni denari. Deficitot na

buxetot za 2007 godina e planiran na 1% od

planiraniot BDP vo visina od 3.394

milioni denari vo koj e vklu~en deficitot

na centralniot buxet so iznos od 2.805

milioni denari ili 0,8% od planiraniot

BDP, kako i deficitot od 0,2% na Fondot

za magistralni i regionalni pati{ta vo

iznos od 540 milioni denari. Vo raspravata

na Komisijata bea postaveni golem broj na

pra{awa i izneseni zabele{ki, razli~ni

mislewa, sugestii i predlozi.

Komisijata posveti osobeno vnimanie i

ostvari obemna rasprava po Predlogot za

donesuvawe na zakon za izmenuvawe na

Zakonot za ste~aj, so Predlog na zakon. Kako

osnovna pri~ina poradi koja Vladata na

Republika Makedonija predloì izme-

nuvawe na Zakonot za ste~aj be{e

eliminirawe na ograni~uvaweto na brojot

na postapkite koi moè da gi vodi eden

ste~aen upravnik, odnosno bri{ewe na

odredbata vo ~lenot 22 stav 1 to~ka 10. Vrz

osnova na izvr{ena analiza na sostojbite

kako rezultat na prakti~nata primena na

Izve{taj 2006

31

zakonot bilo konstatirano deka u{te vo

samiot po~etok se odolgovlekuva ste~ajnata

postapka pri {to se naru{uva na~eloto na

itnost na postapkata. Vrz osnova na

raspravata po tekstot na Predlogot na

zakonot Komisijata podnese amandman so koj

be{e predloèno povtorno voveduvawe na

ograni~uvawe na brojot na ste~ajnite

postapki koi moè da gi vodi ste~ajniot

upravnik, odnosno za ste~aen upravnik da

ne moè da se imenuva upravnik koj do toj

moment ve}e vodi ste~ajna postapka vo

najmalku tri pretprijatija. Be{e

predloèno ova re{enie da se primenuva

posle 30 juni 2007 godina.

Isto taka Komisijata za ekonomski

pra{awa gi razgleda i gi poddrà

izmenuvawata i dopolnuvawata na Zakonot

za trgovskite dru{tva i na Zakonot za

edno{alterskiot sistem i za vodewe na

trgovskiot registar i registar na drugi

pravni lica.


Komisijata za ekonomski pra{awa na 30

noemvri 2006 godina na barawe na g-|a

Sandra Blumenkamp direktor na

kancelarijata na Svetskata Banka vo

Republika Makedonija odrà rabotna

sredba so delegacija na misijata na Svetska

banka koja prestojuva{e vo Republika

Makedonija vo periodot od 27 noemvri do 1

dekemvri 2006 godina. Celta na

odrùvaweto na sredbata be{e da se

diskutira za izmenite na Zakonot za ste~aj.

Direktorot na kancelarijata na Svetska

banka vo Republika Makedonija Sandra

Blumenkamp informira{e deka Svetskata

banka so zadovolstvo gi prifa}a site

mo`nosti za pro{iruvawe na sorabotkata i

so pretstavnici od Sobranieto na

Republika Makedonija, vklu~uvaj}i ja i

Komisijata za ekonomski pra{awa. Vo

idnina }e bide od golem zaedni~ki interes

dokolku po~esto se odrùvaat rabotni

sostanoci na koi }e se diskutira za

razli~ni temi od oblasta na reformite vo

dràvata. Osobeno be{e iskaàna

podgotvenost za ostvaruvawe na

pointenzivna sorabotka i odrùvawe na

sredbi vo vrska so podgotovkite na noviot

dokument za parterstvo na Republika

Makedonija i Svetskata banka, dokument

{to }e se odnesuva za narednite ~etiri

godini.

Komisijata za ekonomski pra{awa i

misijata na Svetska banka zaedni~ki ja

ocenija rabotnata sredba kako uspe{na i

korisna za pointenzivna natamo{na

sorabotka

Odràni sednici 3


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem -

ekonomski sistem 4

javni dejnosti -



Drugi akti


2


Pra{awa, predlozi -

Izve{taj 2006

32

Komisija za

zemjodelstvo,

{umarstvo i

vodostopanstvo

NADLE@NOSTI: - zemjodelskoto zemji{te, pasi{tata i

drugi prirodni bogatstva i prirodni sili;

-arondacijata, komasacijata i melioracijata;

sto~arstvoto,poljodelstvoto,ovo{tar-stvoto i lozarstvoto:

- lovot i ribolovot; - ìvotinskiot i rastitelniot svet; - veterinarno zdravstvo i za{tita na

rastenijata; - premerot i katastarot na zemji{teto; - upotrebata i koristeweto na vodite

i odobruvaweto na reìmot na vodite; - hidromeliorativnite sistemi i

hidro-meteorolo{kite raboti i - drugi pra{awa {to se odnesuvaat na

zemjodelstvoto, {umarstvoto i vodostopanstvoto.

red. broj

IME I PREZIME

MARJAN DODOVSKI,

- pretsedatel

DANAIL DONÊV,


^LENOVI

1. Fijat Canoski

2. Pan~e Dameski

3. Risto Stojanov

4. Jovan Ginev

5. Daut Rexepi

6. Aco Kirov

7. Vlatko Serafimov


9. Sadula Duraku

10. Safet Neziri

ZAMENICI ^LENOVI


2. Katerina Dimeska



5. Ru`di Mato{i

6. Tale Geramit~ioski

7. Nikola ]ur~iev

8. Andrej @ernovski

9. Rafiz Aliti

10. Adnan Ja{ari

Komisijata za zemjodelstvo, {umarstvo i

vodostopanstvo e postojano rabotno telo

osnovano soglasno so Odlukata za osnovawe

na postojani rabotni tela na Sobranieto na

Republika Makedonija donesena na 07

septemvri 2006 godina ("Slu`ben vesnik na

RM" br. 97/2006 godina). So ovaa Odluka se

opredeleni nadle`nostite i brojot na

~lenovite na Komisijata.

Komisijata ima pretsedatel, deset

~lenovi i nivni zamenici.

Sednici na Komisijata


vodostopanstvo na Sobranieto na

Republika Makedonija za periodot od 26

juli 2006 do 31 dekemvri 2006 godina ima

odràno pet sednici na koi se razgledani

sedum to~ki na dneven red. Vo izve{tajniot

period Komisijata razgleda: dva zakoni vo

skratena postapka, go razgleda Predlogot

za izmenuvawe i dopolnuvawe na Buxetot

na RM za 2006 godina. Na posebna sednica

Komisijata rasprava{e po amandmanot na

Vladata na Republika Makedonija podnesen

na Predlogot za izmenuvawe i dopolnuvawe

na Buxetot na Republika Makedonija za

2006 godina. {to se odnesuva{e i na

Razdelot 14001-Ministerstvo za zemjo-

delstvo, {umarstvo i vodostopanstvo. Isto

taka Komisijata go razgleda i Predlogot na

buxetot na Republika Makedonija za 2007

godina.

Vo izve{tajniot period Komisijata ne

podnese amandmani.

Za site razgledani to~ki od sednicite na

Komisijata izgotveni se posebni izve{tai i

zapisnici od sekoja sednica.

Izve{taj 2006

33


vodostopanstvo na sednicite razgleduva

predlozi za donesuvawe na zakoni koi se vo

ramkite na nejzinite nadle`nosti i od

oblasta na zemjodelstvoto, {umarstvoto i

vodostopanstvoto.

Site aktivnosti na Komisijata za

zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo

se realiziraat soglasno nadle`nostite

utvrdeni vo Odlukata za osnovawe na

rabotni tela na Sobranieto na Republika

Makedonija.

Zna~ajna e raspravata na Komisijata po

Predlogot za donesuvawe na zakon za


danokot na dodadena vrednost, so Predlog

na zakon. Vo raspravata na Komisijata be{e

izneseno pozitivno mislewe za predl-

o`enite izmenuvawa i dopolnuvawa na

zakonot pri {to be{e potencirano deka

pretstavuva stimul i poddr{ka na

zemjodelskite proizvoditeli i pozitivno

}e vlijae na zgolemuvawe na zemjodelskoto

proizvodstvo. Efektite od namaluvaweto

na stapkata na DDV od 18% na 5% }e gi

po~uvstvuvaat okolku 180.000 semejstva koi

direktno se vklu~eni vo zemjodelstvoto.

Komisijata osobeno vnimanie posveti na



godina. So Rebalansot na Buxetot za 2006

godina se predviduva{e zgolemuvawe na

sredstvata za okolu edna milijarda denari

za razdelite Ministerstvo za zemjo-

delstvo, {umarstvo i vodostopanstvo,

Upravata za hidrometeorolo{ki raboti i

Agencijata za pottiknuvawe na razvojot-

Bitola. Najgolem del od vkupnoto

zgolemuvawe na sredstvata za zemjo-

delstvoto se odnesuva{e na stavkite 46-

subvencii i transferi. Vkupnoto zgole-

muvawe na kategorijata iznesuva{e

802.326.000 denari od koi za programata za

pottiknuvawe na razvojot na zemjodelstvoto

se predviduvaat 619.325.000 denari, za

programata za zdravstvena za{tita na

`ivotnite se planira zgolemuvawe za

170.000.000 denari i za programata za

zdravje na rastenijata zgolemuvawe od

13.000.000 denari.

Osobeno zna~ajna e raspravata po

Predlogot na buxetot na Republika

Makedonija za 2007 godina. Za razdelot

14001 Ministerstvo za zemjodelstvo,

{umarstvo i vodostopanstvo bea planirani

sredstva vo iznos od 2.007.340.000 denari

koi }e se realiziraat preku sedum programi

na ministerstvoto. Vo kategorijata 42-

Stoki i uslugi osven planirani sredstva po

osnov na patni i dnevni rashodi, komunalni

uslugi, dogovorni uslugi, i drugi tekovni

rashodi, vklu~eni se sredstva kako

buxetsko u~estvo za izgradba na hidro-

sistemot Zletovica - 50.000.000 dena-ri, za

izgradba na hidrosistemot Lisi~e-

25.000.000 denari, za 4.800.000 denari za

Proektot za navodnuvawe na Ju`no

Vardarskata dolina, 7.000.000 denari za

plate`nata agencija. Za isplata na kamati

od nerezidentni krediti vo 2007 godina

planirani se 18.456.000 denari za slednite

proekti: hidrosistem Lisi~e, hidrosistem

Zletovica i Ju`no Vardarska dolina. Vo

ramkite na kategorijata 46 Subvencii i

transferi planirani se vkupno

1.430.326.000 denari, a se odnesuvaat na

slednite programi:za pottiknuvawe na

razvojot na zemjodelstvoto planirani se

Izve{taj 2006

34

sredstva vo iznos od 1.138.626.000 denari

kako direktni merki za poddr{ka na

zemjodelcite; 3.000.000 denari za proektot

IFAD 2 za razvoj na ju`ni i isto~ni ruralni

regioni vo Republika Makedonija; 270

milioni denari za Programata za za{tita

na ìvotnite; 14 milioni denari za

potprogramata za za{tita na rastenija i

700.000 denari za potprogramata za za{tita

na seme i saden materijal;

Vo stavkata 48-Kapitalni rashodi za

2007 godina planirani se 246.838.000

denari koi }e se realiziraat za slednite

celi: 25 milioni denari za Programata za

pro{irena reprodukcija na {umite; 23

milioni denari za rekonstrukcija na brani;

50 milioni denari za hidrosistemot

Zletovica i 25 milioni denari za

hidrosistemot Lisi~e; 30 milioni denari

za proektot za regulacija na vodni tekovi

na rekata Vardar; 1,6 milioni denari za

rehabilitacija i restruktuirawe na

navodnuvaweto, 15 milioni denari za

potprogramata BB- Revitalizacija na sela

45 milioni denari za ruralen razvoj.



vodostopanstvo vo izve{tajniot period

ostvari me|unarodna aktivnost i ja

prodolì bilateralnata sorabotka so

Komisijata za zemjodelstvo i {umarstvo na

Narodnoto Sobranie na Republika Bugarija.

Najavena e vozvratna poseta na parla-

mentarnata Komisija za zemjodelstvo i

{umarstvo na Republika Bugarija koja se

o~ekuva da se ostvari vo tekot na 2007

godina.

Pretsedatelot na komisijata

u~estvuva{e na Vtorata Evro-

Mediteranska Konferencija za

zemjodelstvo na koja be{e razgledano

pra{aweto na "Izgradbata na evro-

mediteranska zemjodelska i ruralna

politika vo globalen kontekst".

Na Konferencijata u~estvuvaa

parlamentarci i pretstavnici na zemjo-

delski organizacii od Evropa i regionot na

Mediteranskite dràvi. Konferencijata se

odrà na 28 i 29 septemvri 2006 godina vo

Strazburg, Republika Francija i istata

be{e vo organizacija na Evropskiot

Parlament i Parlamentarnoto Sobranie na

Sovetot na Evropa i vo sorabotka so

Mediteranskiot Komitet na Me|unarodnata

federacija na zemjodelski proizvoditeli

(IFAP).

Pretsedatelot na komisijata

u~estvuva{e na Konferencijata na

Komisiite za zemjodelstvo na zemjite

~lenki na EU i na zemjite kandidati, {to se

odrà na 12 i 13 oktomvri 2006 godina vo

Helsinki, Republika Finska. Konferen-

cijata be{e organizirana od strana na

Parlamentot na Finska, a vo ramkite na

Finskoto pretsedatelstvo so Evropskata

Unija. Temata na Konferencijata be{e

"Evropskiot model na zemjodelstvoto i

Pretstojnite predizvici" pri {to bea

razgledani pra{awata za evropskiot

zemjodelski model vo globalni ramki kako

i od aspekt na Zaedni~kata zemjodelska

politika i Svetskata trgovska orga-

nizacija, kako i globalnite perspektivi na

ishranata i zemjodelstvoto.

Za realiziranata me|unarodna

aktivnost na Komisijata izgotveni se

posebni izve{tai i istite se dostaveni do

Izve{taj 2006

35

pretsedatelot na Sobranieto na Republika

Makedonija.

Odr`ani sednici 5


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem -

ekonomski sistem 2

javni dejnosti -



Drugi akti


2


Pra{awa, predlozi 1

Izve{taj 2006

36

Komisija za transport,

vrski i ekologija

NADLE@NOSTI:

- patniot, èlezni~kiot, re~niot,

ezerskiot, vozdu{niot, po{tensko-

telegrafskiot, telefonskiot i

radiosoobra}ajot;

- ì~arite i ski-liftovite;

- sistemite na telekomunikacii i

radiodifuzniot sistem;

- izgradbata na investicionite objekti vo

oblasta na transportot i

telekomunikaciite;

- prostornoto i urbanisti~koto

planirawe;

- ureduvaweto na grade`noto zemji{te;

- stanbenoto i komunalnoto

stopanisuvawe;

- za{titata i unapreduvaweto na

ìvotnata sredina, prirodata, vozduhot,

zemjata i vodite od zagaduvawe;

- obezbeduvawe uslovi za zdrava

ìvotna sredina:

- spre~uvawe na {tetnata bu~ava;

- za{titata od jonizira~ko zra~ewe i

drugi {tetni dejstva po ìvotot i

zdravjeto na lu|eto i posebnite merki na

sigurnost pri upotreba na nuklearna

energija i


transportot,vrskite, urbanizmot i

ekologijata.

red. broj

IME I PREZIME

NIKOLA ]URÎEV,

- pretsedatel

MARJANÔ NIKOLOV,


^LENOVI

1. Zoran Vitanov

2. Katerina Dimeska

3. Goran Petrov

4. Vele Mitanovski

5. Garip Kaba

6. Danail Don~ev

7. Vlatko Serafimov


9. Rafiz Aliti

10. Agron Buxaku

ZAMENICI ^LENOVI

1. Goce Markovski

2. Petar Pop Arsov

3. Fijat Canoski

4. Blagoj Za{ov

5. Agim Ramadani

6. Marjan Dodovski

7. Hadi Neziri


9. Adnan Ja{ari

10. Aj{e Selmani

Komisijata vo izve{tajniot period

gi odrà: Prvata, Vtorata, Tretata,

êtvrtata, i Pettata sednica, na koi bea

razgledani slednite temi kako to~ki na

dnevniot red i gi usvoi slednite

zaklu~oci po istite:

Prva sednica na Komisijata za

transport, vrski i ekologija odràna na 18

septemvri 2006 godina.



elektronski komunikacii, so Predlog na

zakon;

2.Razno.

Zaklu~ok:

1. Komisijata za transport, vrski i

ekologija so {est glasa za i tri glasa

protiv zaklu~i da mu predloì na


razgleda i donese Predlogot na zakonot za

Izve{taj 2006

37


elektronskite komunikacii vo predloè-

niot tekst.

Vtora sednica na Komisijata za


oktomvri 2006 godina.

1. Predlog za izmenuvawe i dopolnuvawe na


godina;

2. Predlog za donesuvawe na zakon za

ratifikacija na spogodbata pome|u

Evropskata Zaednica i Republika Make-

donija na nekoi aspekti na vozdu{niot

soobra}aj, so Predlog na zakon.

Zaklu~oci:


ekologija, ednoglasno usvoi zaklu~ok da mu


Makedonija da go razgleda i usvoi



godina vo predloèniot tekst.


ekologija ednoglasno usvoi zaklu~ok da mu


Makedonija da go razgleda i donese

Predlogot na zakonot za ratifikacija na

Spogodbata me|u Evropskata zaednica i

Republika Makedonija za nekoi aspekti na

vozdu{niot soobra}aj vo predloèniot

tekst.

Treta sednica na Komisijata za





prevoz vo patniot soobra}aj so Predlog na

zakon.

Zaklu~ok:


ekologija ednoglasno zaklu~i da mu


Makedonija da go razgleda i donese zakonot

za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot

za prevoz vo patniot soobra}aj vo

predloèniot tekst.

êtvrta sednica na Komisijata za



1. Predlog na buxetot na Republika

Makedonija za 2007 godina;

2. Godi{en izve{taj za sproveduvawe na

Prostorniot plan na Republika Makedonija

za 2005 godina;

3. Razno.

Zaklu~oci:


ekologija ednoglasno zaklu~i da mu


Makedonija da go razgleda i donese Buxetot

na Republika Makedonija za 2007 godina vo

predloèniot tekst.


ekologija zaklu~i da mu predloì na

Sobranieto na Republika Makedonija na

edna od narednite sednici da go razgleda i

usvoi Godi{niot izve{taj za sproveduvawe

na Prostorniot plan na Republika

Makeodnija za 2005 godina vo predloèniot

tekst.

Petta sednica na Komisijata za




ratifikacija na multilateralna Spogodba

pome|u Evropskata zaednica i nejzinite

zemji ~lenki, Republika Albanija, Bosna i

Hercegovina, Republika Bugarija, Repu-

blika Hrvatska, Republika Makedonija,

Republika Island, Republika Crna Gora,

Kralstvo Norve{ka, Romanija, Republika

Srbija i Misijata na Obedinetite nacii za

Izve{taj 2006

38

privremena administacija na Kosovo za

osnovawe na Evropska zaedni~ka

vozuhoplovna oblast, so Predlog na zakon;

2. Predlog za donesuvawe zakon za


elekronskite komunikacii, so Predlog na

zakon;



javnite pati{ta, so Predlog na zakon.

Zaklu~oci:

1. Komisijata ednoglasno zaklu~i da mu

predloì na Sobranieto da go razgleda i

donese zakonot za ratifikacija na

multilateralna Spogodba pome|u

Evropskata zaednica i nejzinite zemji

~lenki, Republika Albanija, Bosna i

Hercegovina, Republika Bugarija, Repu-

blika Hrvatska, Republika Makedonija,

Republika Island, Republika Crna Gora,

Kralstvo Norve{ka, Romanija, Republika

Srbija i Misijata na Obedinetite nacii za

privremena administacija na Kosovo za

osnovawe na Evropska zaedni~ka

vozduhoplovna oblast, vo predloèniot

tekst.

2. Komisijata zaklu~i da mu predloì na


razgleda i donese Predlogot na zakonot za

izmena i dopolnuvawe na Zakonot za

elektronski komunikacii zaedno so

amandmanot predloèn od Komisijata.

3. Komisijata ednoglasno zaklu~i da mu


Makedonija da go razgleda i da go donese

zakonot za izmenuvawe i dopolnuvawe na

Zakonot za javnite pati{ta vo

pradloèniot tekst.

A M A N D M A N

Vo ~lenot 3 zborovite "me|unarodnoto

i" se bri{at.

O b r a z l o ` e n i e

So amandmanot }e se ovozmoì kandidatite

koi steknale iskustvo vo Republika

Makedonija da imaat ednakvi uslovi pri

izbor na direktor na Agencijata za

elektronski komunikacii.

Odràni sednici 5


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem 2

ekonomski sistem -

javni dejnosti 4



Drugi akti


-


Pra{awa, predlozi -

Izve{taj 2006

39

Komisija za

obrazovanie, nauka

i sport

NADLE@NOSTI:

- sistemot i organizacijata na

predu~ili{noto vospituvawe i

obrazovanie, osnovnoto, srednoto i

visokoto obrazovanie;

- pravoto na nastava na jazicite na

zaednicite vo oblasta na vospituvaweto

i obrazovanieto;

- sistemot i organizacijata na nau~no-

istraùva~kata dejnost;

- sozdavawe, primena i vrednuvawe na

pronajdocite, patentite i drugi

inventivni aktivnosti {to proizleguvaat

od nau~noto, umetni~koto ili drug vid

intelektualno tvore{tvo;

- informatikata, nau~niot i

tehnolo{kiot razvoj i tehni~kata

kultura;

- organizacija, razvoj i funkcionirawe

na informacioniot sistem vo

Republikata;

- obrazovanneto na mladite,

u~eni~kiot i studentskiot standard;

- pottiknuvawe na intelektualnoto,

kulturnoto i nau~noto tvore{tvo na

mladite;

- edukacija za preventivna za{tita na

mladite od bolestite na zavisnost i od

SIDA;

- razvoj i unapreduvawe na fizi~kata

kultura;

- razvojot na vrvniot sport i


obrazovanieto, naukata, mladite i

sportot

red. broj

IME I PREZIME

SLAVICA GRKOVSKA,

- pretsedatel

NE@DET MUSTAFA,


^LENOVI

1. Violeta Ta{eva

2. Fijat Canoski

3. Cvetko Grozdanov

4. Ruà \or|eska


6. Naser Ajdini


8. Blagorodna Cvetkovska

9. Fazli Veliu

10. Fadil Sulejmani

ZAMENICI ^LENOVI

1. Marija Andonovska

2. Goran Petrov

3. Tome Danevski

4. Vasko [utarov

5. Vele Mitanovski

6. Daut Rexepi

7. Radmila [e}erinska

8. Vesna Bendevska

9. Teuta Arifi

10. Azis Poloàni

Komisijata za obrazovanie, nauka i

sport na Sobranieto na Republika

Makedonija, vo periodot od 26 juli do 31

dekemvri 2006 godina rabote{e na sednici

na Komisijata, a soglasno so svoite

nadle`nosti ostvari i drugi aktivnosti

svrzani so obrazovanieto, naukata i

sportot.

Komisijata odrà pet sednici na

koi bea razgledani predlozi na zakoni i

aktuelni temi od oblasta na obrazovanieto.

^lenovite na Komisijata raspravaa i za



godina i za Predlogot na buxetot na


Izve{taj 2006

40

Sednici posveteni na zakonski predlozi

Na edna od sednicite, Komisijata se

proiznese po Predlogot za donesuvawe na

zakon za izmenuvawe na Zakonot za

srednoto obrazovanie, so Predlog na zakon.

So izmenite se predlaga odlagawe na

primenata na dràvnata matura,

u~ili{nata matura i na dràvniot ispit na

u~enicite od srednoto obrazovanie za

{kolskata 2007/2008 godina. Sednicata

be{e organizirana kako javna rasprava, na

koja bea pokaneti i isslu{ani iskustvata

od primenata na pilot dràvnata matura na

direktorite na dràvnite sredni u~ili{ta

"Rade Jov~evski - Kor~agin" i "Orce

Nikolov", srednoto medicinsko u~ili{te

"Pan~e Kara|ozov" i na privatnoto sredno

u~ili{te "Jahja Kemal", kako i na

pretstavnik na Biroto za razvoj na

obrazovanieto.

Komisijata vode{e debata po izmenite i

dopolnuvawata na Buxetot na Republika

Makedonija za 2006 godina, pri {to

pozitivno gi oceni zgolemenite buxetski

proekcii za obrazovanieto, {to ne zna~i

deka tie se na nivoto na potrebite, pred se

ako se ima predvid faktot deka

obrazovanieto e osnova za ekonomski razvoj

na zemjata.

Vo raspravata po Predlogot na buxetot

na Republika Makedonija za 2007 godina,

vnimanieto na ~lenovite na Komisijata

be{e naso~eno na buxetskite sredstva vo

programite za osnovnoto, srednoto i

visokoto obrazovanie, naukata i

nau~noistraùva~kata dejnost kako i na

Biroto za razvoj na obrazovanieto i na

Agencijata za mladi i sport.

Na posebna sednica, Komisijata

rasprava{e za Predlogot za pristapuvawe

kon izmena na Ustavot na Republika

Makedonija, so koj se predviduva

voveduvawe zadolìtelno sredno

obrazovanie. Stavovite na ~lenovite na

Komisijata po ova pra{awe bea podeleni,

pri {to mnozinstvoto pratenici go poddrà

ovoj predlog na Vladata na Republika

Makedonija.

Tematski sednici na Komisijata

Komisijata odrà sednica na koja go

razgleda Izve{tajot na rektorot za

rabotata na Univerzitetot "Sv. Kiril i

Metodij" vo periodot 1 oktomvri 2005 - 30

septemvri 2006 godina. Komisijata za prv

pat vo dosega{nata praksa rasprava za

izve{taj na univerzitet i predloì ova da

stane redovna praksa vo komisiskoto

rabotewe. So rabotata na Univerzitetot

"Sv. Kiril i Metodij", ~lenovite na

Komisijata izvorno bea informirani od

rektorot na Univerzitetot prof. d-r \or|i

Martinovski. Vrz osnova na raspravata po

Izve{tajot, Komisijata usvoi Zaklu~ok koj e

vo nasoka na reformi na visokoto

obrazovanie vo soglasnost so principite na

Bolowskata deklaracija i obezbeduvawe na

finansiska poddr{ka na dràvata za nivna

realizacija. So ogled na odredbata od

~lenot 70, stav 3 od Zakonot za visokoto

obrazovanie, spored koja rektorot e dolèn

najmalku edna{ vo godinata do senatot i

osnova~ot da podnesuva izve{taj za

rabotata, so Zaklu~okot Komisijata gi

povika rektorite na Univerzitetot "Sv.

Kliment Ohridski" od Bitola i

Univerzitetot vo Tetovo, ovaa obvrska da ja

realiziraat do krajot na godinata.

Izve{taj 2006

41

Vo izve{tajniot period, vo

proekcija be{e odrùvawe na u{te dve

tematski sednici, na koi Komisijata

treba{e da bide informirana za

aktuelnite sostojbi vo obrazovanieto i za

sostojbite na Univerzitetot vo Tetovo

utvrdeni vo Zapisnikot od izvr{eniot

inspekciski nadzor. Iako, soglasno

delovni~kite odredbi pretsedatelot na

Komisijata upati pisma do ministerot za

obrazovanie i nauka i do direktorot na

Dràvniot prosveten inspektorat so

barawe za dostavuvawe na predloènite

informacii, a so ogled na toa deka tie ne

bea dostaveni, sednicite na Komisijata ne

se odràa.

Me|unarodna aktivnost na Komisijata

Vo oraganizacija na Evropskiot

parlament, na 18 i 19 dekemvri 2006 godina,

delegacija na Komisijata, vo ~ij sostav bea

pretsedatelot na Komisijata Slavica

Grkovska i ~lenovite Fiat Canoski, Tale

Geramit~ioski i Azis Poloàni,

u~estvuva{e na kolokviumot na tema

"Obrazovanie i mladi - evropska

perspektiva", {to se odrà vo Brisel. Na

kolokviumot u~estvuvaa i parlamentarni

delegacii na komisiite za obrazovanie na

Albanija, Srbija i Crna Gora. Celta na

kolukviumot be{e zajaknuvawe na

interparlamentarnata sorabotka vo

pro{irena Evropa vo domenot na

obrazovanieto i kulturata, vklu~itelno i

vo regionot na Zapaden Balkan.

Predsedava~i na kolokviumot bea

pretsedatelot i potpretsedatelot na

Komisijata za kultura i obrazovanie na

Evropskiot parlament, evropratenicite

Krista Prets i Pal [mit, a kako

uvodni~ari na temite bea pretstavnicite

na Evropskata komisija Jan Figel, Tawa

Frideriks i Angelika Verli, Jari Jakonen

od Finskoto pretsedatelstvo so EU, Goran

Svilanovi} od Paktot za stabilnost, kako i

evropratenikot Doris Pak. Vo tematskite

diskusii od na{a strana be{e istaknata

potrebata od mobilnost i interkulturen

dijalog me|u samite zemji, kako i potrebata

od liberalizacija na vizniot reìm kako

ograni~uvawe vo komunikacijata i

sorabotkata vo oblasta na obrazovanieto,

mladite i kulturata.

Na inicijativa na pretsedatelot na

Komisijata Slavica Grkovska, vo

podgotovka e konferencija koja {to }e bide

posvetena na srednoto stru~no obrazovanie

i obuka, a }e se odrì pod pokrovitelstvo

na Paktot za stabilnost na JIE. Na

konferencijata se o~ekuva prisustvo na

kompetentni pretstavnici od ovaa oblast

od zemjite na Jugoisto~na Evropa, kako i na

pretstavnici od EP i drugi me|unarodni

organizacii.

Odràni sednici 5


Izmeni na Ustavot 1

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

javni dejnosti 1



Drugi akti


-


Pra{awa, predlozi 3

Izve{taj 2006

42

Komisija za

zdravstvo

NADLE@NOSTI: - zdravstvenata za{tita na

naselenieto; - zdravstvenoto osiguruvawe; - za{titata na naselenieto od zarazni

bolesti, od {tetno vlijanie na gasovite, jonizira~kite zra~ewa i bu~avata, zagadenosta na vozduhot, vodata, zemji{teto i ìvotnite proizvodi;

- za{tita od bolestite na zavisnost i od SIDA;

- higiensko-epidemiolo{kata sostojba; -proizvodstvoto, prometot i

snabduvaweto so lekovi, pomo{nite lekoviti sredstva i medicinskite pomagala , medicinska oprema, sanitetski uredi i materijali, otrovi i opojni drogi;

-sanitarniot i zdravstveniot nadzor -drugi pra{awa {to se odnesuvaat na

zdravstvoto.

red. broj

IME I PREZIME

AZIS POLO@ANI,

- pretsedatel

AJ[E SELMANI,


^LENOVI

1. Goce Markovski

2. Mile Pa~emski

3. Jovan Ginev

4. Vele Georgievski

5. Marija Andonovska

6. Agim Ramadani

7. Kenan Hasipi

8. Vesna Bendevska

9. Kire Ge{takovski

10. Zumrete Jakupi

ZAMENICI ^LENOVI

1. Van~o Kocev

2. Vasko [utarov

3. Cvetko Grozdanov

4. Svetlana Jakimovska

5. Ruà \or|eska

6. Blagorodna Cvetkovska

7. Nikola Popovski


9. Elmaze Selmani

10. Xevat Ademi

Soglasno Odlukata za osnovawe na


Republika Makedonija, Komisijata za

zdravstvo kako postojano rabotno telo ima

pretsedatel, deset ~lena i nivni zamenici.

Vo izve{tajniot period od 26 juli do

31 dekemvri 2006 godina Komisijata za

zdravstvo ima zakaàno tri sednici.

Soglasno ~len 116 stav 4 od


Makedonija so sednicite rakovode{e i

pretsedava{e pretsedatelot na Komisi-

jata za zdravstvo Aziz Poloàni.

Sednicite na Komisijata za

zdravstvo bea zakaùvani, odnosno

zapo~nuvaa i se prekinuvaa bidej}i

mnozinstvoto pratenici gi napu{taa

sednicite zaradi upotreba na albanski

jazik od strana na pretsedatelot na

Komisijata. Imeno, pretsedatelot na

Komisijata smeta deka vrz osnova na

Amandmanot V stav 2 od Ustavot na

Republika Makedonija i ~lenot 3 od


Makedonija ima pravo sednicite da gi vodi

na albanski jazik. Nasproti ova

mnozinstvoto pratenici smetaat deka

soglasno ~len 3 od Delovnikot na


slu`ben jazik e makedonskiot jazik, pa

spored toa sednicite treba da se vodat na

makedonski jazik. Kako osnov za ovoj stav

be{e i tolkuvaweto na navedeniot ~len od

Delovnikot od strana na Komisijata za

delovni~ki i mandatno-imunitetni pra{a-

wa na Sobranieto.

Izve{taj 2006

43

Op{ta be{e konstatacijata na

~lenovite na Komisijata deka neodrù-

vaweto na sednicite na Komisijata za

zdravstvo imaat negativen odraz vrz

rabotata na Sobranieto po pra{awata od

zdravstvenata dejnost.

Prvata sednica na Komisijata

be{e zakaàna na 6 noemvri 2006 godina.

Na dneven red bea predloèni:

1. Predlog za izmenuvawe i dopolnuvawe na


godina i



zdravstvenoto osiguruvawe.

Vtorata sednica na Komisijata

be{e zaka`na na 21 noemvri 2006 godina.

Na dneven red bea predloèni:

1.Predlog za donesuvawe Zakon za

izmenuvawe i dopolnuvawe na

Zakonot za zdravstvena za{tita, so

Predlog-zakon

2.Predlog za donesuvawe Zakon za


zdravstveno osiguruvawe, so Predlog-zakon.

Tretata sednica na Komisijata

be{e zakaàna na 8 dekemvri 2006

godina. Na dneven red be{e predloèn:

Predlogot na Buxet na Republika


Odràni sednici -

Vkupno razgledani to~ki -

Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

javni dejnosti -



Drugi akti


-


Pra{awa, predlozi -

Izve{taj 2006

44

Komisija za trud i

socijalna politika

NADLE@NOSTI: - rabotnite odnosi i za za{titata na

rabotnicite na rabota; - pravoto na {trajk; - vrabotuvawe i prava vo slu~aj na

nevrabotenost;; - za{tita na ènata na rabota i za{tita na

maj~instvoto; - platite i ìvotniot standard; - socijalnata politika i socijalnata

sigurnost na gra|anite; - sistemot, organizacijata, razvojot i

unapreduvaweto na socijalnata za{tita i za{titata na decata;

- populacionata politika, brakot i semejstvoto;

- sistemot na penziskoto i invalidskoto osiguruvawe;

- bore~ko-invalidskata za{tita i za{ti-tata na voenite invalidi i licata progonuvani i zatvorani za ideite na samobitnosta na makedonskiot narod i negovata dràvnost i - drugi pra{awa {to se odnesuvaat na trudot i socijalnata politika.

red. broj

IME I PREZIME

JOVAN MANASIJEVSKI,

- pretsedatel

ACO KIROV,


^LENOVI

1. Svetlana Jakimovska

2. Nada Stan~evska

3. Violeta Ta{eva

4. Mile Pa~emski


6. Daut Rexepi

7. Kire Ge{takovski

8. Ne`det Mustafa

9. Selvie Saliu

10. Aj{e Selmani

ZAMENICI ^LENOVI

1. Katerina Dimeska

2. Ratko Dimitrievski

3. Jovan Ginev



6. Elmaze Selmani

7. Cvetanka Ivanova


9. Sadula Duraku

10. Fadil Sulejmani

Soglasno Odlukata za osnovawe na


Republika Makedonija, Komisijata za trud i

socijalna politika ima pretsedatel, deset

~lena i nivni zamenici.

Vo izve{tajniot period od 26 juli do

31 dekemvri 2006 godina Komisijata za

trud i socijalna politika, odrà ~etiri

sednici.

Prvata sednica be{e odràna na 30

oktomvri 2006 godina, Vtorata sednica na

22 noemvri 2006 godina, Tretata sednica

na 1 dekemvri 2006 godina i êtvrtata

sednica na 15 dekemvri 2006 godina.

Soglasno ~len 116 stav 4 od


Makedonija so sednicite rakovode{e i

pretsedava{e pretsedatelot na Komisija-

ta za trud i socijalna politika Jovan

Manasijevski.

Na Prvata sednica od 30 oktomvri

2006 godina, na dneven red na Komisijata

be{e Predlogot za izmenuvawe i


Makedonija za 2006 godina so Buxeti za

2006 godina na

-Fondot na penziskoto i invalidskoto

osiguruvawe na Makedonija

- Agencijata za vrabotuvawe na Republika

Makedonija.

Komisijata go razgleda Rebalansot

za 2006 godina, osobeno vo delot na

socijalnata za{tita, penziskoto i inva-

lidskoto osiguruvawe, vrabotuvaweto i dr.

Po tekstot na Rebalansot Komisijata ne

predloì amandmani.

Izve{taj 2006

45

Na Vtorata sednica na Komisijata

odràna na 22 noemvri 2006 godina, be{e

razgledan Predlogot za donesuvawe na

Zakon za dopolnuvawe na Zakonot za

penziskoto i invalidskoto osiguruvawe, so

Predlog na zakon.

Predlogot koj be{e podnesen od

Prateni~kata grupa na VMRO-NP be{e vo

nasoka na re{avawe na problemite na

ste~ajnite rabotnici. Po pristapuvaweto

kon izjasnuvaweto na ovoj predlog,

Komisijata ne zazede stav.

Na dneven red na Tretata sednica,

odràna na 1 dekemvri 2006 godina bea

razgledani:

1.Predlog Buxet na Republika Makedonija

za 2007 godina, so buxeti za 2007 godina na:

- Fondot na penziskoto i invalidskoto

osiguruvawe na Makedonija

- Agencijata za vrabotuvawe na Makedonija


izmenuvawe na Zakonot za praznicite na

Republika Makedonija, so Predlog na zakon

i

3.Razgleduvawe na Izve{tajot na

Evropskata komisija za napredokot na

Republika Makedonija za 2006 godina, so

poseben osvrt na delot za vrabotuvawe i

socijalna politika.

Pove}eto ~lenovi na Komisijata

konstatiraa deka Buxetot e vo nasoka na

pobrz ekonomskiot rast i zabrzuvawe na

strukturnite reformi. Po tekstot na

Predlogot na Buxetot na Republika

Makedonija za 2007 godina, Komisijata ne

predloì amandmani.

So Predlogot za donesuvawe na

Zakon za izmenuvawe na Zakonot za

praznici se predlaga voveduvawe novi

dràvni praznici i zgolemuvawe na brojot

na nerabotni denovi. Po tekstot na ovoj

zakon Komisijata ne predloì amandmani.

Po odnos na tretata to~ka,

Komisijata ja odloì raspravata zaradi

neprisustvoto na pretstavnici po

Izve{tajot.

Na êtvrtata sednica na

Komisijata odràna 15 dekemvri 2006

godina, bea razgledani:

1.Izve{tajot na Evropskata komisija za

napredokot na Republika Makedonija za

2006 godina, so poseben osvrt na delot za

vrabotuvawe i socijalna politika i

2. Predlogot za donesuvawe na zakon za

ratifikacija na Dogovorot me|u Republika

Makedonija i Republika Polska za

socijalno osiguruvawe, so Predlog na zakon.

Po odnos na Izve{tajot na

Evropskata Komisija, Komisijata go usvoi

sledniot zaklu~ok:

1. Komisijata za trud i socijalna

politika na Sobranieto na Republika

Makedonija konstatira deka Godi{niot

izve{taj na Evropskata Komisija za

napredokot na Republika Makedonija, so

poseben osvrt vo delot za vrabotuvawe i

socijalna politika dava realna ocenka na

sostojbite vo Makedonija vo 2006 godina.

2. Komisijata mu predlaga na

Sobranieto na Republika Makedonija da i

prepora~a na Vladata na Republika

Makedonija vo Programata za rabota za 2007

godina i Buxetot na Republika Makedonija

za 2007 godina da gi operacionalizira

preporakite i sogleduvawata sodràni vo

Izve{tajot na Evropskata Komisija.

Komisijata go razgleda Predlogot za

donesuvawe na Zakonot za ratifikacija na

Izve{taj 2006

46

Dogovorot me|u Republika Makedonija i

Republika Polska za socijalno osi-

guruvawe, koj e od zna~ewe za bilate-

ralnite odnosi me|u dvete dr`avi.

Odr`ani sednici 4


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem 2

ekonomski sistem -

javni dejnosti 1



Drugi akti


-


Pra{awa, predlozi -

Izve{taj 2006

47

Komisija za

delovni~ki i

mandatno-imunitetni

pra{awa

NADLE@NOSTI: - sproveduvawe na Delovnikot na

Sobranieto i na delovnicite na rabotnite tela i dava mislewe za razre{uvawe na sporni pra{awa;

- inicijativi za izmenuvawe na Delovnikot na Sobranieto i delovnicite na rabotnite tela;

- predlagawe na donesuvawe, odnosno izmenuvawe i dopolnuvawe na Delovnikot na Sobranieto;

- izve{taite na Dràvnata izborna komisija za pratenici od listata na kandidati koi stanale pratenici za ostatokot od mandatot;

- osnovite za prestanok i odzemawe na mandatot na pratenik i za toa na Sobranieto mu podnesuva izve{taj;

- imunitetot na pratenicite, sudiite ijavniot obvinitel i negovite zamenici i

- drugi pra{awa vo vrska so Delovnikot i mandatno-imunitetnite prava.

red. broj

IME I PREZIME

SVETLANA JAKIMOVSKA,

- pretsedatel

VLADIMIR \ORÊV,


^LENOVI

1. Oliver Derkoski


3. Blagoj Za{ov

4. Elmaze Selmani

5. Nikola Rilkoski

6. Slobodan Najdoski


8. Adnan Ja{ari

ZAMENICI ^LENOVI

1. Aneta Stefanova

2. Ilija Dimovski



5. Ru`di Mato{i

6. Vlatko Serafimov

7. Oliver Spasovski

8. Fazli Veliu

Komisijata za delovni~ki i mandatno-

imunitetni pra{awa na Sobranieto na

Republika Makedonija, vo periodot od 26

juli 2006 godina do 31 dekemvri 2006

godina, ima odràno pet sednici so vkupno

pet to~ki na dneven red.

Komisijata vo ramkite na svojata

nadle`nost i ingerencii koi proizleguvaat

od Delovnikot na Sobranieto i Odlukata za

osnovawe na rabotni tela, gi razgleduva,

Izve{taite na Dràvnata izborna komisija

za pratenici izbrani od lista na kandidati

koi stanale pratenici za ostatokot od

mandatot. Soglasno ovaa nadle`nost,

Komisijata go razgleda:

- Izve{tajot na Dràvnata izborna komisija

za prezemenite raboti soglasno ~len 102 od

Zakonot za izbor na pratenici vo

Sobranieto na Republika Makedonija broj

07-818/1 od 5 septemvri 2006 godina


za prezemenite raboti soglasno ~len 153 od

Izborniot zakonik broj 10-1650/1 od 27

septemvri 2006 godina i


za prezemenite raboti soglasno ~len 153

od Izborniot zakonik broj 10-1760/2 od

9 noemvri 2006 godina.

Isto taka, Komisijata soglasno svoite

nadle`nosti i ingerencii razgleduva i

pra{awata koi se odnesuvaat na sprove-

duvawe na Delovnikot na Sobranieto i

delovnicite na rabotnite tela, i dava

mislewe za razre{uvawe na spornite

pra{awa. Vo ovoj period, Komisijata na

svoite sednici gi razgleda Barawata za

davawe mislewe koi bea dostaveni do nea,

a se odnesuvaat na:

- Barawe na pretsedatelot na

Sobranieto na Republika Makedonija za

Izve{taj 2006

48

davawe mislewe vo vrska so primenata na

~len 166 stav 2 od Delovnikot na

Sobranieto na Republika Makedonija po

odnos na podnesenite amandmani na

Predlogot za zakonot za poloicija od grupa

pratenici na prateni~kata grupa na LDP i

prateni~kite grupi na DUI i PDP i

- Barawe na pretsedatelot na


davawe mislewe vo vrska so primenata na

~len 166 stav 2 od Delovnikot na

Sobranieto na Republika Makedonija po

odnos na podnesenite amandmani na

Predlogot za zakonot za izmenuvawe i

dopolnuvawe na Zakonot za spre~uvawe na

korupcijata od grupa pratenici: Cvetanka

Ivanova, Jani Makraduli, Vesna Bendevska

i Oliver Spasovski.

Odr`ani sednici 5


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

javni dejnosti -



Drugi akti


-


Pra{awa, predlozi 2

Izve{taj 2006

49

Komisijata za ednakvi

mo`nosti na ènite i

maìte

NADLE@NOSTI: - razgleduvawe na predlozi na zakoni i drugi propisi {to gi donesuva Sobranieto od oblasta na trudot i socijalnata politika, obrazovanieto, i zdravstvoto, kako i drugi predlozi na zakoni i drugi propisi od aspekt na vklu~enosta na rodoviot koncept vo niv; - razgleduvawe na predlog na Nacionalniot plan za akcija za ednakvi mo`nosti na ènite i maìte; - sledewe na usvojuvaweto i primenata na osnovnite i posebnite merki vo site oblasti od javniot i privatniot sektor preku dostaveni izve{tai od Oddelenieto za unapreduvawe na ramnopravnosta me|u polovite pri Ministerstvoto za trud i socijalna politika; - sledewe na sistemot na merki za otstranuvawe na neednakviot tretman na ènite i maìte preku dostaveni izve{tai od Oddelenieto za unapreduvawe na ramnopravnosta me|u polovite pri Ministerstvoto za trud i socijalna politika; - inicirawe na donesuvawe i izmenuvawe na zakoni i drugi propisi od oblasta na ednakvite mo`nosti na ènite i maìte; - pottiknuvawe na sorabotkata me|u nadle`nite organi za pra{awa koi se odnesuvaat na ednakvite mo`nosti na ènite i maìte; - redovno informirawe na Sobranieto za site pra{awa svrzani so ednakvite mo`nosti na ènite i maìte; - sorabotka so soodvetnite komisii na drugite zemji i - drugi pra{awa {to se odnesuvaat na ednakvite mo`nosti na ènite i maìte.

Komisijata za ednakvi mo`nosti

na ènite i maìte, od prvata sednica

{to be{e odràna na 27 septemvri 2006

godina, do 31 dekemvri 2006 godina,

odrà ~etiri sednici, dve javni

raspravi, predloì edna deklaracija

(usvoena) i dva amandmani (usvoeni).

Komisijata odrà ~etiri sednici

na koi bea razgledani izmenite na Buxetot

na Republika Makedonija za 2006 godina i

buxetskite proekcii za 2007 godina, kako i

aktuelni temi od oblasta na rodovata

ednakvost

red. broj

IME I PREZIME

LILJANA POPOVSKA,

- pretsedatel

SILVANA BONEVA


^LENOVI

1. Katerina Dimeska



4. Jagnula Kunovska

5. Elmaze Selmani

6. Cvetanka Ivanova

7. Marjan~o Nikolov

8. Vesna Bendevska

9. Selvije Saliu

10. Aj{e Selmani

ZAMENICI ^LENOVI

1. Vele \or|ievki

2. Pan~e Dameski



5. Hazbije Ibi{i

6. Verica Filipova

7. Esad Rahi}

8. Ivan Stoiqkovi}

9. Agron Buxaku

10. Zumrete Jakupi

Tematski raspravi na Komisijata

1. Na prvata sednica (27 septemvri

2006 godina), na koja prisustvuva{e i

pretsedatelot na Sobranieto gospodin

Qubi{a Georgievski i Rabotnata grupa na

Makedonskoto ènsko lobi, Komisijata gi

utvrdi prioritetnite oblasti na koi }e

bide naso~ena vo svoeto rabotewe vo

mandatniot komisiskoto dejstvuvawe:

-socio-ekonomskata sfera;

- zdravstvoto;

- za{titata na ènata od nasilstvo;

- izedna~uvawe na nivoto na emancipacija i

obrazovanie kaj ènite od razli~ni

sredini;

- me|unarodnata sorabotka so srodni

komisii i

- rodovo senzibilizirawe na javnosta.

Izve{taj 2006

50

Na vtorata sednica (24 oktomvri

2006 godina), na koja, na ~lenovite na

Komisijata im se obratija pretstavnikot na

Kancelarijata na UNICEF vo Skopje g-|a

Hongvei Gao i ekspertot za prevencija na

zloupotreba i nasilstvo vrz decata doc.d-r

Marija Raleva, Komisijata gi dopolni

utvrdenite pririteti so razgleduvawe na

pra{aweto za griàta za decata.

3. Na inicijativa na Zdruènieto na

ènite operirani od rak na dojka "@ivotna

iskra", Komisijata odrà javna rasprava

(24 oktomvri 2006 godina), na tema:

"Potrebata od zakonsko regulirawe na

ranoto otkrivawe, dijagnosticiraweto i

lekuvaweto na rakot na dojkata kaj

ènata".

Na raspravata u~estvuvaa

pretstavnici od zdravstvenata dejnost koi

neposredno u~estvuvaat vo lekuvaweto na

malignite bolesti, od nevladinite

organizacii koi raspolagaat so informacii

za sostojbite na zdravstven plan, od

nadle`nite ministerstva, kako i ~lenovi

na Komisijata za zdravstvo na Sobranieto

na Republika Makedonija.

Po raspravata be{e formuliran

Zaklu~ok, vo koj ja konstatira potrebata od

zakonsko regulirawe na ranoto otkrivawe,

dijagnosticirawe i lekuvawe na rakot na

dojkata kaj ènata, odnosno dopolnuvawe na

~lenot 32 od Zakonot za zdravstvena

za{tita so novi merki i aktivnosti i so

programa za rano otkrivawe na rakot na

dojkata, kako i obezbeduvawe sredstva za

nivna realizacija vo Buxetot na Republika

Makedonija i koristewe sredstva od

nadvore{ni izvori.

Ovie zalo`bi na Komisijata

podocna bea konkretizirani preku

amandman na Predlogot na zakonot za


zdravstvenata za{tita, so koj ~lenot 32 se

dopolnuva so merki i aktivnosti i so

programa za rano otkrivawe,

dijagnosticirawe i lekuvawe na rakot na

dojkata kaj ènata. Vo sobraniskata

rasprava po ovoj zakonski proekt,

ministerot za zdravstvo Imer Selmani go

prifati predloèniot amandman.

4. Vo sorabotka so Regionalniot

centar za polova ednakvost na Paktot za

stabilnost za Jugoisto~na Evropa,

Komisijata odrà javna rasprava (10

noemvri 2006 godina), na tema "ôvekovata

bezbednost od polov aspekt". Na

raspravata u~estvuvaa prateni~ki vo

Sobranieto, pretstavnici na Makedonskoto

ènsko lobi, direktorot na Zavodot za

statistika, nevladini organizaci i

mediumi. Vrz osnova na podatocite od

nadle`nite dràvni institucii i javnata

rasprava, Komisijata podgotvi Izve{taj za

~ovekovata bezbednost od polov aspekt.

Izve{tajot gi prezentira sostojbite vo

Republika Makedonija vo odnos na

semejnoto nasilstvo vrz ènite,

ekonomskata bezbednost i u~estvoto na

ènite vo donesuvaweto na odluki, kako i

prezemenite politiki i praktiki vo

presmetuvaweto na potrebite na ènite i

decata begalci i raseleni.

Na Regionalnata sredba na GTF vo

Zagreb, Izve{tajot go prezentira{e

pratenikot Zumrete Jakupi.

Razgleduvawe na zakonski predlozi

1. Komisijata vode{e debata po



godina (7 noemvri 2006 godina). Vnimanieto

na ~lenovite na Komisijata be{e naso~eno

Izve{taj 2006

51

na delot na zdravstvenata za{tita za

prevencija i potrebata od obezbeduvawe

buxetski sredstva za ranoto otkrivawe na

rakot na dojkata. Vakvata ocenka proizleze

od javnata rasprava na Komisijata na ovaa

tema, od koja proizlegoa zaklu~oci za

potrebata od regulirawe na posebnata

grià na ovoj plan vo delot na merkite i

programite vo Zakonot za zdravstvenata

za{tita. So ogled na toa deka so

rebalansot se re{avaat finansiskite

implikacii od Buxetot za 2006 godina,

Komisijata izrazi nade` deka finansiski

sredstva za ranoto otkrivawe,

dijagnosticiraweto i lekuvaweto na rakot

na dojkata }e se obezbedat vo novite

buxetski proekcii za 2007 godina.

2. Od ovie pri~ini, na sednicata na

koja se vode{e rasprava za Predlot na


godina (6 dekemvri 2006 godina), Komisija

podnese amandman vo Razdelot

Ministerstvo za zdravstvo, za vnesuvawe

nova potprograma "Rano otkrivawe,

dijagnosticirawe i lekuvawe na rak na

dojkata kaj ènata", so iznos od 3 milioni

denari. Na sobraniskata sednica, na ~ij

dneven red be{e Predlogot na buxetot za

2007 godina, ministerot za finansii Trajko

Slaveski go prifati amandmanot so

predloènata buxetskata stavka.

Me|unarodna aktivnost na Komisijata

Vo organizacija na Komisijata za

ednakvi mo`nosti na ènite i maìte na

Sovetot na Evropa, na 19 oktomvri 2006

godina, pretsedatelot na Komisijata

Liljana Popovska u~estvuva{e na koordi-

nativniot sostanok na kontakt parlamen-

tarcite vklu~eni vo panevro-pskata

kampawa vo borba protiv nasilstvoto vrz

ènite, {to se odrà vo Strazburg. Vo

kampawata, {to }e trae dve godini, se

vklu~eni site 46 zemji ~lenki na Sovetot

na Evropa i }e se odviva pod mototo

"Zdruèni parlamenti vo borbata protiv

doma{noto nasilstvo vrz ènata".

Komisijata se vklu~i vo podgotovka

na sobraniskite aktivnosti posveteni na

borbata protiv nasilstvoto vrz ènite.

Komisijata podgotvi i na Sobranieto mu

predloì usvojuvawe na Deklaracija za

borba protiv nasilstvoto vrz ènite,

vklu~uvaj}i go i semejnoto nasilstvo,

koja {to be{e poddràna so potpisi na

pove}e od 80 pratenici. Na parlamen-

tarniot den za zapo~nuvawe na ovaa

kampawa 24 noemvri 2006 godina,


odrà sednica na koja so aklamacija ja

usvoi Deklaracijata za borba protiv

nasilstvoto vrz ènite, vklu~uvaj}i go i

semejnoto nasilstvo.

Odràni sednici 4


Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

javni dejnosti -



Drugi akti


1


Pra{awa, predlozi 1

Izve{taj 2006

52

ODR@ANI SEDNICI I RAZGLEDANI AKTI

Komisija za

Od

r`

an

i s

ed

nic

i

Vk

up

no

ra

zgl

ed

an

i

to

~ki

Izm

en

i n

a U

sta

vot

Zakoni po oblasti

Po

dn

ese

ni

a

ma

nd

man

i

Bux

et,

re

ba

la

ns,

za

vr

{na

s-k

a

Dr

ugi

ak

ti

In

fo

rm

ac

ii

, i

zv

e{

ta

i

Pr

a{

aw

a, p

red

lozi

Po

li

ti~

ki

si

ste

m

Ek

on

om

sk

i

si

ste

m

Ja

vni

d

ejn

osti

ustavni pra{awa 1 1 1 - - - - - - - -

Zakonodavno-pravna komisija 10 60 1 24 19 6 52 2 8 - -

odbrana i bezbednost 7 18 - 8 - - 3 2 4 2 2

politi~ki sistem i odnosi me|u zaednicite

6 12 - 4 - 5 2 1 - -

nadvore{na politika 7 18 - 15 - - - 2 1 - -

evropski pra{awa 6 7 - - 1 - - 2 2 1 1

pra{awa na izborite i imenuvawata

12 43 - - - - - - - - 43

Postojana anketna komisija za za{tita na slobodite i pravata

na gra|aninot - - - - - - - - - - -

nadzor nad rabotata na Upravata za bezbednost i kontrarazuznavawe i na

Agencijata za razuznavawe

4 5 - 2 - - - 2 - - 1

finansirawe i buxet 1 1 - - 1 - - - - - -

ekonomski pra{awa 3 8 - - 4 - 1 2 2 - -

zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo

5 7 - - 2 - - 2 - - 1

transport, vrski i ekologoja 5 9 - 2 - 4 1 2 - 1 -

obrazovanie, nauka i sport 5 8 1 - - 1 - 2 - 1 3

kultura 1 1 - - - - - - 1 - -

zdravstvo - - - - - - - - - - -

trud i socijalna politika 4 7 - 2 - 1 - 2 - 2 -

delovni~ki i mandatno-imunitetni pra{awa

5 5 - - - - - - 3 2

ednakvi mo`nosti na `enite i ma`ite

4 9 - - - - 2 2 1 5 1

Vkupno: 86 219 3 57 27 17 59 24 22 15 54

Izve{taj 2006

53

4.2. KOMITET ZA ODNOSI ME\U ZAEDNICITE

NADLE@NOSTI:

Komitetot razgleduva pra{awa od

odnosite me|u zaednicite vo

Republikata , a osobeno:

-go sledi obezbeduvaweto na pravata

na pripadnicite na zaednicite koi ne se

vo mnozinstvo vo Republikata utvrdeni

so Ustavot i zakoni;

-razgleduva na~elni pra{awa od

oblasta na odnosite me|u zaednicite i

izvr{uvaweto na zakonite i drugite

propisi i op{ti akti od ovaa oblast;

-uka`uva na potrebata za donesuvawe

zakoni i drugi propisi i op{ti akti so

koi se ureduvaat odnosite me|u

zaednicite;

-razgleduva predlozi na zakoni i na

drugi propisi i op{ti akti {to gi

donesuva Sobranieto od oblasta na

odnosite me|u zaednicite;

-ostvaruvaweto na pravoto na

upotreba na jazikot i pismoto na

zaednicite koi ne se vo mnozinstvo

vo Republikata, utvrdeno so Ustavot i

zakon;

-ostvaruvaweto na pravoto na

nastava na jazikot na zaednicite koi ne

se vo mnozinstvo vo Republikata vo

oblasta na obrazovanieto, utvrdeno so

Ustavot i zakon i ostvaruvaweto na

pravoto na izrazuvawe na identitetot i

osobenostite na zaednicite koi ne se

mnozinstvo vo Republikata vo oblasta

na kulturata, informiraweto, izdava-

~kata dejnost i vo drugi oblasti,

utvrdeno so Ustavot i zakon.

Vo svojot sostav Komitetot za odnosi

me|u zaednicite broi 19 ~lenovi od koi po

7 pratenici Makedonci i Albanci i 5

pratenici od site zaednici vo Makedonija -

Tur~in, Vlav, Rom, Srbin i Bo{wak.

red. broj

IME I PREZIME

AJDINI NASER,

- pretsedatel

^LENOVI

1. [ambevski Oliver

2. Danevski Tome

3. Gelova Stojanova Sowa

4. Dimovski Ilija

5. Kunovska Jagnula

6. Mitreva Ilinka

7. [e}erinska Radmila

8. Ajdini Naser

9. Kaba Garip

10. Selmane Elmaze

11. Arifi Teuta

12. Bexeti Bqerim

13. Ademi Xevat

14. Duraku Sadula

15. Hasipi Kenan

16. Kiparizovska Krstevska Anita

17. Saliu [aban

18. Stoiqkovi} Ivan

19. Rahi} Esad

Komitetot razgleduva pra{awa od

odnosite me|u zaednicite vo Republikata a

osobeno:

- go sledi obezbeduvaweto na pravata

na pripadnicite na zaednicite koi

ne se vo mnozinstvo vo Republikata

utvrdeni so Ustavot i zakoni;

- razgleduva na~elni pra{awa od

oblasta na odnosite me|u

zaednicite i izvr{uvaweto na

zakonite i drugite propisi i op{ti

akti od ovaa oblast;

- uka`uva na potrebata za donesuvawe

zakoni i drugi propisi i op{ti akti

so koi se ureduvaat odnosite me|u

zaednicite;

Izve{taj 2006

54

- razgleduva predlozi na zakoni i na

drugi propisi i op{ti akti {to gi

donesuva Sobranieto od oblasta na

odnosite me|u zaednicite;

- ostvaruvaweto na pravoto na

upotreba na jazikot i pismoto na

zaednicite koi ne se vo mnozinstvo

vo Republikata, utvrdeno so Ustavot

i zakon;


nastava na jazikot na zaednicite koi

ne se vo mnozinstvo vo Republikata

vo oblasta na obrazovanieto,

utvrdeno so Ustavot i zakon i


izrazuvawe na identitetot i

osobenostite na zaednicite koi ne

se mnozinstvo vo Republikata vo

oblasta na kulturata, informi-

raweto, izdava~kata dejnost i vo

drugi oblasti, utvrdeno so Ustavot i

zakon.

Komitetot za odnosi me|u zaednicite

vo ovoj period odrà dve sednici i edna

sredba so Delegacija na Sovetodavniot

komitet na Ramkovnata konvencija za

za{tita na nacionalnite malcinstva na

Sovetot na Evropa .

Prvata sednica na Komitetot za

odnosi me|u zaednicite vo noviot

prateni~ki sostav na Sobranieto se odrà

na 28 septemvri 2006 godina i so nea

rakovode{e pretsedatelot na Sobranieto

na Republika Makedonija, Qubi{a

Georgievski.

Pretsedatelot na Sobranieto

Qubi{a Georgievski izvesti deka toj

pretsedava so prvata - konstitutivna

sednica na Komitetot se do izborot na

pretsedatel na Komitetot.

Pred da se premine na usvojuvawe na

dnevniot red, nekolku ~lenovi na

Komitetot od imeto na zaednicite od

redovite na koalicijata "Za Makedonija

zaedno", se izjasnija deka nema da

u~estvuvaat vo rabotata na sednicata na

Komitetot poradi nivnoto nezadovolstvo

od na~inot na konstituirawe na Komitetot

i od odnosot na parlamentarnoto

mnozinstvo kon ulogata i zna~eweto na

Komitetot .

Vo vrska so Predlogot za izmenuvawe

i dopolnuvawe na Delovnikot na Komitetot

{to be{e na dneven red na sednicata,

pretsedava~ot pojasni deka izmenite imaat

cel da se uredi na~inot na svikuvawe na

prvata sednica na Komitetot kako i

postapkata za izbor na pretsedatel na

Komitetot, bidej}i vo Delovnikot na

Komitetot nema odredbi {to se odnesuvaat

na izborot na pretse-datel na Komitetot.

Komitetot gi usvoi izmenite i

dopolnuvawata na Delovnikot na Komitetot

za odnosi me|u zaednicite a potoa za

pretsedatel na Komitetot za odnosi me|u

zaednicite ednoglasno go izbra

pratenikot Naser Ajdini, ~len na

Komitetot .

Vtorata sednica na Komitetot za

odnosi me|u zaednicite se odrà na 29

septemvri 2006 godina .

Pretsedatelot na Komitetot gi izvesti

prisutnite deka sednicata e svikana po

barawe na pretsedatelot na Sobranieto na

Republika Makedonija zaradi nastanatiot

spor vo vrska so sproveduvawe na

postapkata za glasawe po Predlogot na

zakon za policija {to e na dneven red na

sednicata na Sobranieto.

Izve{taj 2006

55

Pred da premine na dnevniot red,

pretsedatelot na Komitetot gi objasni

odredbite od Delovnikot za rabota na

Komitetot {to se odnesuvaat na

nadle`nosta na Komitetot, a voedno i

na~inot na glasawe vo Komitetot pri

odlu~uvawe vo slu~aj na spor vo vrska so

sproveduvawe na postapka za glasawe po

zakon.

Soglasno Amandman XII to~ka 1 stav 6 na

Ustavot na Republika Makedonija,

Komitetot za odnosi me|u zaednicite vo

vrska so sporot za sproveduvaweto na

postapkata za glasawe po Predlogot na

zakon za policija odlu~i deka Predlogot na

zakonot za policija ne sodrì odredbi vo

smisla na Amandman X to~ka 2 na Ustavot na

Republika Makedonija, poradi {to za

donesuvaweto na ovoj zakon ne e potrebno

mnozinstvoto utvrdeno so Amandmanot X

to~ka 2 na Ustavot.

Delegacija na Sovetodavniot komitet na

Ramkovnata konvencija za za{tita na

nacionalnite malcinstva na Sovetot na

Evropa vo sostav: g-|a Marju Lauristin

(Estonia), g-|a Regina Tavares de Silva

(Portugalija) i g-|a Artemiza Tatjana îska

(pretstavnik na Sekretarijatot na SoE), vo

periodot od 27-29 noemvri 2006 godina

prestojuva{e vo Republika Makedonija,

zaradi razgleduvawe na Vtoriot izve{taj

na Vladata na Republika Makedonija po

spomenatata Konvencija.

Delegacijata izrazi interes za sredba so

~lenovite na Komitetot za odnosi me|u

zaednicite, koja {to be{e ostvarena na 27


Delegacijata go potencira{e stavot deka

Komitetot e mesto kade multietni~kiot

dijalog }e se razviviva i ke se unapreduva

za dobroto na celoto makedonsko

op{testvo. Osobeno se potencira{e

ocenkata deka mnogu vaèn del od procesot

e decentralizacijata i ona {to ~lenovite

na Komitetot moàt da go napravat e da

nabquduvaat i da se zaloàt sredstvata

nameneti za etni~kite zaednici da se

iskoristat za nivnata vistinska namena. So

toa, se oceni, deka site diskusii ke najdat

svoja realna implementacija vo

sekojdnevniot ìvot.

Na krajot na sredbata, pretsedatelot na

Komitetot se zablagodari na ~lenovite na

Delegacijata i na ~lenovite na Komitetot i

ja oceni sredbata za korisna za dvete

strani i izrazi nade` deka sorabotkata }e

prodolì

Odràni sednici 2

Vkupno razgledani to~ki -

Izmeni na Ustavot -

Zakoni po

oblasti

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

javni dejnosti -



Drugi akti 2


Pra{awa, predlozi -

Izve{taj 2006

102

5. PRETSEDATEL I POTPRETSEDATELI

NA SOBRANIETO

Izve{taj 2006

103

5.1. PRETSEDATEL

Pretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija se izbira od redot na pratenicite so mnozinstvo glasovi od vkupniot broj pratenici (61 pratenik). Mandatot na pretsedatelot trae ~etiri godini.

Pretsedatelot na Sobranietogo pretstavuva Sobranieto, gi svikuva sednicite na Sobranieto i rakovodi so niv, se griì za primenata na Delovnikot na Sobranieto i vr{i drugi raboti utvrdeni so Ustavot na

Republika Makedonija i so Delovnikot na Sobranieto na Republika Makedonija.

Pretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija g-din Qubi{a Georgievski pratenik od VMRO-DPMNE na ovaa funkcija be{e izbran na Prvata konstitutivna sednica na Sobranieto, odràna na 26 juli i 1 avgust 2006 godina, po {totuku zavr{enite petti parlamentarni izbori vo Republika Makedonija.

Pregled na nadvore{no-politi~ki bilateralni aktivnosti na pretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija Qubi{a Georgievski

(26 juli 2006 - 31 dekemvri 2006)

Sredba so Ivan Vangelov, porane{en ambasador vo Vatikan (28 avgust 2006); Sredba so Liana Dumitresku, pratenik vo Romanskiot parlament (29 avgust 2006); Sredba so novoimenuvan ruski ambassador, g. Solocinski V. Dmitrievi~ (04 septemvri 2006); Sredba so Zoran Popovi}, ambasador na Republika Srbija (04 septemvri 2006); Sredba so Hongvej Gao, pretstavnik na UNICEF ( 05 septenvri 2006); Sredba so Kineskiot ambasador, (11 septemvri 2006); Sredba so Petra Bles, pretstavnik na Paktot za stabilnost (11 septemvri 2006); Sredba so Francuskata ambasadorka, g-|a Veronik Biòn (11 septemvri 2006); Sredba so Solomon Pasi, porane{en minister za nadvore{ni raboti na R. Bugarija, (14 septemvri 2006); Sredba so ambasadorot na Polska, Andrej Dobrìnski (18 septemvri 2006); Sredba so Agim êku, premier na Kosovo (19 septemvri 2006); Sredba so g-|a Meri An Rukavina Cipeti}, pretstavnik na Gender task Force, (20 septemvri 2006); Sredba so Mirko Kraqev, sovetnik vo Hrvatskata ambasada (22 septemvri 2006);

Izve{taj 2006

104

Sredba so Ulrih Klepman, pretstavnik na fondacijata Konrad Adenauer, (22 septemvri 2006); Sredba so pretstavnici na OBSE, Karlos Pai{ i Sara Brajton (25 septemvri 2006); Sredba so ambasadorot na Avstrija, Filip Hojos (25 septemvri 2006); Sredba so novoimenuvaniot ambasador na Romanija,Adrian Stefan Konstantinesku (25 septemvri 2006); Sredba so ambasadorot na Moldavija g. Vje~eslav Madan (28 septemvri 2006); Sredba so Belgiskiot ambasador, g. Filip Beke (28 septemvri 2006); Sredba so kardinalot na Hrvatska, g. Vinko Puli} (30 septemvri 2006); Sredba so pretstavnik od EU, g. [tefan Lene (10 oktomvri 2006); Sredba so delegacija na Germanskiot Bundestag (13 oktomvri 2006); Sredba so Erhard Busek, (17 oktomvri 2006); Sredba so Ivan Sokolov- ORGA FIM, (20 oktomvri 2006); Sredba so {efot i delegacijata na Sovetot na Evropa, (23 oktomvri 2006); Sredba so g-|a Rozmari Di Karlo, pomo{nik sekretar vo Biro za Evropski i evro-aziski pra{awa na SAD, (23 oktomvri 2006); Sredba so Hrvatskiot pretsedatel g. Stjepan Mesi}, (24 oktomvri 2006); Sredba so ambasadorot na Japonija g. Itaru Umezu, (26 oktomvri 2006); Pro{talna sredba so ambasadorot na Kina, (30 oktomvri 2006); Pro{talna sredba so ambasadorot na OBSE Karlos Pai{, (30 oktomvri 2006); Sredba so ambasadorot na Romanija, Adrian Stefan Konstantinesku (03 noemvri 2006); Sredba so Ervan Fuere EU, (08 noemvri 2006); Sredba so noviot Francuski ambasador g. Bernard Valero, (10 noemvri 2006); Sredba so ambasadorot na Egipet, Heba Elmarasi, (17 noemvri 2006); Sredba so delegacija na Flamanskiot Parlament-Belgija, (17 noemvri 2006); Sredba so Ferenc \ur~an, premier na Ungarija (23 noemvri 2006); Sredba so Turskiot ambasador,Taner Karaka{ (27 noemvri 2006); Sredba so Ruskiot ambasador, g. Solocinski V. Dmitrievi~ (28 noemvri 2006);

Izve{taj 2006

105

Sredba so prof. Volfgang Ce (01 dekemvri 2006); Sredba so Kineskiot ambasador, Dong ^ungfeng (06 dekemvri 2006); Sredba so Italijanskiot ambasador, Donatino Markon (06 dekemvri 2006); Sredba so [panskiot ambasador, Hoze Manuel Paz Ageras (06 dekemvri 2006); Sredba so Florij Fon Kjunik, politi~ki sovetnik na Ervan Fuere,(06 dekemvri 2006); Sredba so ambasadorot na Indija, Lal Miler Dingliana (07 dekemvri 2006); Sredba so ambasadorot na Brazil, Paolo Ameriko Vega Volovski (07dekemvri 2006); Pro{talna sredba so Polskiot ambasador Andrej Dob`inski, (12 dekemvri 2006); Sredba so pretsedatelot na Parlamentarnoto Sobranie na OBSE, (13 dekemvri 2006); Sredba so Georg Valdner EVN, (18 dekemvri 2006); Sredba so Els de Groen, (19 dekemvri 2006); Sredba so ambasadorot Blagoja Hanxiski, (27 dekemvri 2006).

Pregled na nadvore{no-politi~kite multilateralni

aktivnosti na pretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija (oktomvri 2002 - noemvri 2003 )

Rabotna sredba so g-|a Petra Blez, specijalen sovetnik za parlamentarna sorabotka na Paktot za stabilnost za Jugoisto~na Evropa, (Skopje, 11 septemvri 2006 g.) Tet-a tet sredba so g. Solomon Pasi, pretsedatel na Komisijata za nadvore{na politika na Narodnoto sobranie na Bugarija pri negovoto u~estvo na Konferencijata za regionalna sorabotka i bezbednost vo Struga (Skopje, 14 septemvri 2006 g.) Rabotna sredba so g-|a Meri En Rukavina-Cipeti}, direktor na Regionalniot centar za rodova ednakvost na Paktot za stabilnost na JIE (Skopje, 20 septemvri 2006 g.) Sredba so g.Stefan Lene pretstavnik na EU vo procesot za idniot status na Kosovo i direktor na DGE VI vo Sovetot na EU (10 oktomvri 2006 g); Sredba so g. Erhard Busek specijalen koordinator na Paktot za stabilnost za JIE (17. oktomvri 2006 g.) Sredba so Delegacijata vo PS na SE po oktovriskata sesija vo Strazburg ( 23 oktomvri 2006 g.)

Izve{taj 2006

106

Sredba so Delegacijata vo IPU po sednicata vo @eneva (26 oktomvri 2006 g.) Pro{talna sredba so g. Karlos Pai{ {ef na Misijata na OBSE (30 oktomvri 2006g.) Sredba so g.Ervan Fuere, specijalen pratenik na EU i {ef na Delegacijata na Evropskata komisija (8 noemvri 2006 g.) Sredba so delegacijata na PS na OBSE, predvodena od pretsedatelot Joran Lenmarker, pridru`uvan od g. Roberto Bateli, specijalen pretstavnik na OBSE za JIE, g. Andreas Notel specijalen pretstavnik na PS na OBSE vo Viena i od g-|a Natalija Drozd {ef na misijata na OBSE vo Republika Makedonija. (13 dekemvri 2006 g.) Pozdraven zbor na Tretata konferencija na parlamentarni komisii za evropska integracija/pra{awa na dr`avite u~esni~ki vo procesot za stabilizacija i asocijacija od Jugoisto~na Evropa (13 dekemvri 2006 g) Sve~ano potpi{uvawe na akreditacijata na Delegacija vo PS na SE so mandat za 2007 godina i na nominacijata na {efot na Delegacijata za funkcija na potpretsedatel na Parlamentarnoto sobranie.(28 dekemvri 2007 g.)

Izve{taj 2006

107

5.2. POTPRETSEDATELI

D-R IVAN ANASTASOVSKI

U~estvo vo rabotata na rabotnite


Makedonija i vo prateni~kite grupi

za bilateralna sorabotka

Potpretsedatelot na Sobranieto na

Republika Makedonija realiziral

golem broj na aktivnosti preku

redovnoto u~estvo na sednicite na

Pretdsedatelstvoto na Sobranieto {to

se odr`uvaat edna{ sedmi~no na koi se

razgleduvaat mnogu va`ni pra{awa

svrzani so tekovnite raboti na

Sobranieto, me|unarodnite aktivnosti

kako i pra{awa na op{t karakter.

Potpretsedatelot d-r Ivan Anasta-

sovski doa|a od redovite na Nova

Socijal Demokratska partija,a na ovaa

funkcija e izbran na sednicata na

Sobranie na Republika Makedonija

odr`ana 30.11.2006 godina

Kako pratenik redovno u~estvuval

na site plenarni sednici na

Sobranieto na Republika Makedonija, a

kako Potpretsedatel po potreba

rakovodi so plenarnite sednici na

Sobranieto.

Vo spomenatiot period aktivno

u~estvuval vo rabotata na komisijata za

Politi~ki sistem i odnosi me|u

zaednicite, Postojanata anketna

komisija za za{tita i slobodite na

pravata na gra|anite, a zamenik ~len e

i na Komisijata za nadvore{na poli-

tika.

Potpretsedatelot d-r Ivan

Anastasovski e potpretsedatel i na

Me{ovitiort parlamentaren komitet -

Republika Makedonija i Evropska

Unija.

Potpretsedatel e i na Delegacijata

na Sobranieto na Republika

Makedonija vo Parlamentarniot komi-

tet za stabilizacija i asocijacija.

^len e na prateni~kata grupa na


sorabotka so parlamentot na Republika

Italija .

^len e za sorabotka na parlamentot

vo Golemoto Vojvodstvo Luksemburg.

Vo svojstvo na ~len na spomenatite

komisii bil me|u najaktivnite prate-

nici i u~estvuval na site sednici na

komisiite.

Kako potpretsedatel d-r Ivan

Anastasovski na Sobranieto na

Republika Makedonija u~estvuval na

pove}e sredbi i priemi so ministrite i

Vladata na Republika Makedonija,

Izve{taj 2006

108

sredbi so koordinatorite na drugi

politi~ki partii vo Sobranie na

Republika Makedonija, u~estvuval na

pove}e sve~enosti organizirani po

povod zna~ajni datumi, dodeluvawe na

priznanija, nagradi i drugi.

U~estvo na konferencii Vo ramkite na debatata po

inicijativata za izmeni na zakonot za

sudovite odràna na 06.12.2006 godina

vo Kavadarci potpretsedatelot imal

prezentacija na godi{niot izve{taj za

rabotata na Osnoven sud Kavadarci za

2005 i 2006 godina.

U~estvuval na tribinata vo

organizacija na Helsin{kiot komitet

za ~ovekovi prava "Demokratski

deficit i ~ovekovi prava vo Make-

donija" vo svetloto na posledniot

izve{taj na Evropskata komisija

odràna na 12.12.2006 godina vo Skopje.

Sredbi so stranski delegacii i

drugi diplomatski pretstavnici vo

Skopje

- Sredba so g-din Sebastijan Dvoràk

{ef na politi~kiot oddel na OBSE

odràna na 19.12.2006 godina.

U~estvo na konferencii vo

stranstvo

-Parlamentaren sostanok na tema

"Idninata na Evropa"- organizirana od

Finskiot i Evropskiot Parlament

odràna na 4 i 5 dekemvri 2006 godina

vo Brisel.

BESIM DOGANI

U~estvo vo rabotata na rabotnite


Makedonija i prateni~ki grupi za

bilateralna sorabotka


Republika Makedonija realiziral

golem broj na aktivnosti koj {to se

sostojat vo redovno u~estvo na

sednicite na pretsedatelstvoto na

Sobranieto na Republika Makedonija,

koi se odrùvat edna{ nedelno vo koi

se razgleduvaat mnogu va`ni pra{awa

svrzani za redovnite raboti na

Sobranieto, me|unarodnite aktivnosti

kako i pra{awa na op{t karakter.

Potpretsedatelot Besim Dogani

doa|a od redovite na Demokratska

Partija na Albancite i e izbran na

sednicata na Sobranieto na Republika

Makedonija odràna na 30 noemvri

2006 godina.

Vo spomenatiot period, kako

pratenik redovno u~estvuval na site

plenarni sednici na Sobranieto na

Republika Makedonija.

Vo spomenatiot period aktivno

u~estvuval vo rabotata na komisijata za

Ustavni pra{awa kako ~len na

Izve{taj 2006

109

komisijata.

Za istaknuvawe e i toa {to g-din

Besim Dogani aktivno u~estvuval vo

rabotata na rabotnata grupa za

podgotvuvawe na noviot delovnikot za

rabota na Sobranieto na Republika

Makedonija .

Gospodinot Besim Dogani kako

potpretsedatel na Sobranieto na

Republika Makedonija e aktivno

anga`iran vo bilateralnata parla-

mentarna sorabotka i e ~len na

prateni~kata grupa na Sobranieto na

Republika Makedonija za sorabotka so

parlamentite na Balti~kite zemji

Estonija, Letonija i Litvanija.

Pretsedatel e na prateni~kata

grupa na Sobranieto na Republika

Makedonija za sorabotka na

parlamentite na Bliskiot i Sredniot

istok.

^len e na prateni~kata grupa na


sorabotka na parlamentot na

Islamskata Republika Iran.

^len e na prateni~kata grupa za

sorabotka na parlamentot na Kanada,

Republika Mongolija i na parlamentot

na Kralstvoto [panija .

Vo svojstvo na ~len na spomenatite

komisii bil me|u najaktivnite

pratenici i u~estvuval na site sednici

na komisiite.

Gospodinot Besim Dogani kako


Republika Makedonija e {ef na

delegacijata na Sobranieto na

Republika Makedonija vo

Parlamentarnoto Sobranie na

Severnoatlanskata Dogovorna

Organizacija (PS na NATO ).

Gospodin Besim Dogani kako


Republika Makedonija u~estvuval na

pove}e sredbi i priemi so ministrite i

Vladata na Republika Makedonija,

sredbi so koordinatorite na drugite

politi~ki partii vo Sobranie na

Republika Makedonija, u~estvuval na

dodeluvawe na priznanija, nagradi i

drugo.


Republika Makedonija Besim Dogani

imal i mnogubrojni sredbi so stranki -

gra|ani na Republika Makedonija.

2.U~estvo na konferencii vo

stranstvo


Republika Makedonija Besim Dogani

u~estvuval na Parlamentarniot

Transatlanski Forum vo Va{ington -

SAD (11 - 13 dekemvri 2006 godina )

Izve{taj 2006

110

6. ME\UNARODNA SORABOTKA

Izve{taj 2006

111

6. ME\UNARODNA SORABOTKA

Parlamentarnata sorabotka na Sobranieto na Republika Makedonija se bazira

na ustavnite i zakonskite re{enija so koi se definiraat nadle`nostite na

parla-mentot za ovaa oblast:

Parlamentarnata diplomatija e naso~ena kon:

- natamo{no pribli`uvawe na zamjata kon evropskite i evroatlantskite strukturi;

- jaknewe na odnosite so zemjite koi se strate{ki va`ni za nadvore{nata politika na Republika Makedonija;

- razvivawe na regionalnata sorabotka i stabilnost vo Jugoisto~na Evropa

6.1. Multilateralna sorabotka

PARLAMENTARNO SOBRANIE NA

SOVETOT NA EVROPA

[ef na delegacijata: g. Oliver [ambevski

^lenovi: g. Ru`di Mato{i, g-|a Ilinka

Mitreva

Zamenici-~lenovi: g. Blagoj Za{ov, g. Aziz

Polo`ani, g. Andrej @ernovski

Sovetot na Evropa e me|uvladina

organizacija formirana na 5 maj 1949

godina od 10 zemji, a denes ima 46 zemji

~lenki. Osnovnite celi na Sovetot na

Evropa se:

• za{tita na ~ovekovite prava,

pluralisti~ka demokratija i

vladeewe na pravoto;

• unapreduvawe na svesta i ohrabruvawe

na razvojot na evropskiot kulturen

identitet i raznovidnost;

• barawe na re{enijata za problemite

so koi se soo~uva evropskoto

op{testvo(ksenofobija, netolerancija,

za{tita na ~ovekovata okolina,

kloniraweto, sidata, drogite i

narkomanijata, organiziraniot krimi-

nal i sl.)

• pomagawe na konsolidacijata na

demokratskata stabilnost vo Evropa

preku politi~ki, zakonodavni i

ustavni promeni.

Izve{taj 2006

112

Parlamentarnoto sobranie na Sevetot

na Evropa e parlamentaren forum na

Sovetot na Evropa, kade se raspravaat

problemite so koi se soo~uva evropskoto

op{testvo i ima sovetodavna funkcija vo

odnos na Komitetot na ministrite. Toa e

najstaroto parlamentarno sobranie

kreirano na evropskata po~va. Negovata

aktivnost e fokusirana na pra{awa od

tekovna politi~ka va`nost, vklu~uvaj}i gi

i problemite na modernoto op{testvo i

aspekti na me|unarodnata politika.

Sobranieto ima pet politi~ki grupi:

Socijalisti~ka grupa; Narodna evropska

partija; Evropska demokratska grupa;

Liberalna, demokratska i reformatorska

grupa i Grupa na obedinetata levica.

Voobi~aeno ~lenovite se grupiraat

vo ovie partiski grupi spored nivnata

partiska pripadnost vo svoite zemji, no

nekoi ~lenovi izbiraat da ne bidat

~lenovi na niedna politi~ka grupa.

Sobranieto zasedava ~etiri pati godi{no

(januari, april, juni i septemvri), na javni

sednici koi traat edna rabotna sedmica, a

voobi~eno odrùva i edna mini proletna

sednica vo nekoja od zemjite-~lenki.

Aktivnosti vo periodot 1 septemvri - 31

dekemvri 2006 godina

Na sednicata na Monitoring

Komisijata na Parlamentarnoto sobranie

na Sovetot na Evropa (PS na SE), {to se

odrà na 14 septemvri 2006 godina vo

Naflion, Grcija, u~estuva{e pratenikot g.

Andrej @ernovski, zamenik ~len na

Delegacijata na Sobranieto na Republika

Makedonija vo PS na SE.

Na redovnata godi{na sesija

(~etvrt del) na Parlamentarnoto Sobranie

na Sovetot na Evropa (PS na SE), {to se

odrà od 2 do 6 oktomvri 2006 godina vo

Strazburg, Republika Francija, u~estvu-

va{e Delegacijata na Sobranieto na

Republika Makedonija vo Parlamentarnoto

Sobranie na Sovetot na Evropa vo sostav

od pratenicite: {efot na Delegacijata g.

Oliver [ambevski, g-|a Ilinka Mitreva

~len na Delegacija, g. Blagoj Za{ov, g.

Andrej @ernovski, zamenici ~lenovi na

Delegacijata vo pridru`ba na g. Nikola

Todorovski, sekretar na Delegacijata i g-|a

Marija Stefanova kosekretar na

Delegacijata.

Na sednicata na Biroto i na

postojanata komisija na Parlamentarnoto

Sobranie na Sovetot na Evropa (PS na SE),

{to se odrà na 16 i 17 noemvri 2006

godina vo San Marino, u~estvuva{e g.

Nikola Todorovski, dràven sovetnik za

me|unarodna sorabotka.

Na sednica na komisijata za

migracii, begalci i naselenie, {to se

odrà na 13 i 14 noemvri 2006 godina vo

Man~ester i London, u~estvuva{e g. Andrej

@ernovski, zamenik ~len na Delegacijata

na Sobranieto na Republika Makedonija vo

Parlamentarnoto Sobranie na Sovetot na

Evropa (PS na SE).

Na sednica na komisijata za ednakvi

mo`nosti mo`nosti ènite i maìte, {to

se odrà na 27 i 28 noemvri 2006 godina vo

Madrid, Kralstvo [panija, u~estvuva{e g-|a

Ilinka Mitreva, ~len na Delegacijata na

Sobranieto na Republika Makedonija vo

Izve{taj 2006

113

Parlamentarnoto Sobranie na Sovetoto na

Evropa (PS na SE).

Na sednica na Komisiite za

migracii, begalci i naselenie i Minitoring

komisijata, {to se odràa na 11 i 12

dekemvri 2006 godina vo Pariz, Republika

Francija, u~estvuva{e g. Andrej @ernovski,

zamenik ~len na Delegacijata na



Evropa (PS na SE).

Na 15 dekemvri 2006 godina vo

Pariz, Republika Francija na sostanok na

sekretarite na nacionalnite delegacii na


Evropa, u~estvuva{e, g. Nikola Todorovski,

dràven sovetnik za me|unarodna sora-

botka.

Na sednica na Komisijata za pravni

pra{awa i ~ovekovi prava, {to se odrà na

18 dekemvri 2006 godina vo Pariz,

Republika Francija, u~estvuva{e g-|a

Ilinka Mitreva, ~len na Delegacijata na


Parlamentarnoto Sobranie na Sovetoto na

Evropa (PS na SE).


OBSE

[ef na Delegacijata: g. Jovan

Manasievski

^lenovi: g. Vladimir \or~ev,

g-|a Vlora Kadri

Zamenici-~lenovi: g. Andrej @ernovski,

g-|a Liljana Popovska, g. Ru`di Mato{i

Parlamenarnoto sobranie na

Organizacijata za bezbednost i sorabotka

vo Evropa (PS na OBSE) e formirano vo

1991 godina, po predlogot za negovo

formirawe so Pariskata Povelba za Nova

Evropa od 1990 godina.

Osnovna zada~a na Parlamentarnoto

Sobranie e da go olesnuva me|u-

parlamentarniot dijalog me|u zemjite

~lenki na OBSE i da ja vrednuva

implementacijata na celite na OBSE.

Vo ramkite na Parlamentarnoto

sobranie funkcioniraat tri Generalni

komiteti: Komitet za demokratija, ~ovekovi

prava, humanitarni pra{awa; Komitet za

ekonomski raboti, tehnologija i ìvotna

sredina, kako i Komitet za politi~ki

raboti i bezbednost.

^lenovite na Delagacijata na

Sobranieto na Republika Makedonija vo PS

na OBSE redovno u~estuvaat vo rabotata na

sesiite na Parlamentarnoto sobranie, na

Postojaniot Komitet, kako i na drugite

sostanoci organizirani od PS na OBSE.



Na Esenskite sostanoci na

Parlamentarnoto sobranie na

Oranizacijata za bezbednost i sorabotka vo

Evropa (PS na OBSE), {to se odrà od 17

do 20 noemvri 2006 godina vo Malta,

u~estvuva{e Delegacija na Sobranieto na


sobranie na OBSE, vo sostav pratenicite: g.

Jovan Manasijevski, [ef na Delegacija, g-

|a Flora Kadri, ~len na Delegacija i g-ca

Biljana Ognenovska sektetar na

Delegacijata.

Izve{taj 2006

114

INTERPARLAMENTARNA UNIJA

[ef na delegacijata: g. Qubi{a

Georgievski

^lenovi: g. Ilija Kitanovski, g. Goran

Misovski, g. Jani Makraduli, g. Agron

Buxaku i g-|a Flora Kadri

Interparlamentarnata unija (IPU),

osnovana vo 1889 godina e najstarata

multilateralna politi~ka organizacija vo

koja ~lenuvaat 146 nacionalni parlamenti

i 7 me|unarodni parlamentarni sobranija.

Svetskata organizacija na

parlamentite so sedi{te vo @eneva ima

status na postojan nabquduva~ vo

Organizacijata na Obedinetite nacii.

Kako centralna to~ka za svetski

parlamentaren dijalog, Interparlamen-

tarnata unija raboti za mir i sorabotka

me|u narodite i za cvrsto vospostavuvawe

na pretstavni~kite institucii. Za taa cel,

IPU pottiknuva kontakti, koordinacija i

razmena na mislewa me|u parlamentite i

~lenovite na parlamentite na site zemji,

razgleduva pra{awa od me|unaroden

interes i gi izrazuva svoite stavovi za tie

pra{awa, so cel da ja pottikne aktivnosta

od strana na parlamentite i nivnite

~lenovi, pridonesuva za za{tita i

unapreduvawe na ~ovekovite prava, ~ie{to

po~ituvawe e su{testven faktor na

parlamentarnata demokratija i obezbeduva

podobro zapoznavawe so rabotata na

pretstavni~kite institucii i jakneweto i

razvojot na nivnite sredstva za akcija.

Interparlamentarnata unija pret-

stavuva direkten izvor na informacii za

najzna~ajnite nastani i tendencii {to se

odvivaat na globalen me|unaroden plan, a

osobeno klu~nite aktivnosti na

Organizacijata na Obedinetite nacii i

nejzinite specijalizirani agencii. Taa

sorabotuva i so regionalni inter-

parlamentarni organizacii, kako i so me|u-

narodni vladini i nevladini organizacii

koi se motivirani od istite ideali. Vo

ovaa nasoka, IPU nastojuva da se obezbedi

{to poaktivno u~estvo na ~lenovite na

parlamentite vo me|unarodnata politika.

IPU prezema i aktivnosti za ratifikacija

na najzna~ajnite me|unarodno-pravni

instrumenti.

Sobranieto na Republika

Makedonija e ~len na Inter-

parlamentarnata unija od 1994 godina. So

Odlukata za osnovawe delegacii,

prateni~ki grupi i drugi oblici na

ostvaruvawe na me|unarodnata sorabotka na

Sobranieto na Republika Makedonija (Sl.

vesnik na Republika Makedonija br. 85/02)

se osnova Delegacija na Sobranieto na

Republika Makedonija vo IPU, koja se

sostoi od pretsedatelot na Sobranieto na

Republika Makedonija i ~etiri ~lenovi.



Na seminar na Postojanata Anketna

Komisija, {to se odr`a od 18 do 20

septemvri 2006 godina vo @eneva,

[vajcarska Konfederacija, U~estvuva{e g.

Gligor Stojmenov, sovetnik na Postojanata

Izve{taj 2006

115

anketna Komisija vo Sobranieto na


Na 115-to Sobranie na Inter-

parlamentarnata unija, {to se odrà vo

@eneva, [vajcari od 16 do 18 oktomvri

2006 godina, u~estvuvaa pratenikot g. Agron

Buxaku, ~len na Delegacijata, g-|a Roksa

Georgievska, zamenik Generalen sekretar

na Sobranito na Republika Makedonija i g-

|a Lidija Karakam~eva sekretar na

Delegacijata.

Na konferencija na Svetskata

Trgovska Organizacija (STO), {to se odrà

od 30 noemvri do 3 dekemvri vo @eneva.

[vajcarija, u~estvuvaa pratenikot g. Zoran

Vitanov i g. Nikola Todorovski, dràven

sovetnik za me|unarodna sorabotka.

PARLAMENTARNA DIMENZIJA NA

CEI

[ef na Delegacijata: g. Petar Pop Arsov

^lenovi: g. Nada Stan~evska i g. Nikola

Popovski

Zamenici-~lenovi: g. Vasko [utarov, g-|a

Elmaze Selmani i g. Tale Geramit~ioski

Centralnoevropskata inicijativa e

regionalna organizacija vo koja ~lenuvaat

sedumnaeset zemji ~lenki: Alija, Avstrija,

Belorusija, Bosna i Hercegovina, Bugarija,

Hrvatska, ê{kata Republika, Ungarija,

Italija, Makedonija, Moldavija, Polska,

Romanija, Slova~ka, Slovenija, Ukraina i

Srbija i Crna Gora. Inicijativata e

osnovana vo 1989 godina, pod imeto

Kvadragonala, od strana na ~etiri zemji:

Italija, Ungarija, Avstrija i SFR

Jugoslavija. Vo 1990 godina kon

inicijativata se priklu~uva êhoslova~ka,

so {to taa stanuva Pentagonala. Sledi

Polska vo 1991 godina i grupata prerasnuva

vo Heksagonala, a vo 1992 godina ~lenki

stanuvaat Bosna i Hercegovina, Hrvatska i

Slovenija, po {to inicijativata go menuva

imeto vo Centralnoevropska inicijativa.

Republika Makedonija e ~len na CEI od

1993 godina.

Centralnoevropskata inicijativa se

stremi kon: zacvrstuvawe na sorabotkata

me|u zemjite ~lenki, zabrzuvawe na

procesot na evropskata integracija preku

poddr{ka na najnerazvienite ~lenki i onie

na koi im e najpotreben zabrzan ekonomski

razvoj, zacvrstuvawe na ekonomskite,

socijalnite, pravnite i drugite aspekti na

procesite na tranzicija i sl.

Parlamentarnata dimenzija na CEI

ja so~inuvaat Parlamentarnoto sobranie,

Parlamentarniot komitet i ad hok

komitetite na Parlamentarnoto sobranie.

Dvajca ~lenovi na parlamentot od sekoja

zemja ~lenka u~estvuvaat vo rabotata na

Parlamentarniot komitet, koj se odrùva

naprolet, a na Parlamentarnoto sobranie,

koe se sostanuva vo tekot na esenta,

u~estvuvaat delegacii sostaveni od tri do

sedum ~lena. Delegacijata na Sobranieto na

Republika Makedonija se sostoi od tri

~lena.



Na 2 i 3 noemvri 2006 godina vo

Tirana, Republika Albanija se odrà

sostanok na Parlamentarnata Dimenzija na

CEI, u~estvuvaa pratenicite g. Petar Pop

Arsov, {ef na Delegacijata, g-|a Nada

Izve{taj 2006

116

Stan~evska, , ~len na Delegacija i g. Rexep

Prekopuca sekretar na Delegacijata.


NATO

[ef na delegacijata: g. Besim Dogani

^lenovi: g. Vlado Bu~kovski i g. \or|i

Orov~anec

Zamenici-~lenovi: g. Garip Kaba, g. Ilija

Kitanoski i g. Esad Rahi}

Parlamentarnoto sobranie na NATO

e me|uparlamentarna organizacija koja nema

formalni odnosi so NATO. Formirano e vo

1955 godina, kako Severnoatlantsko

sobranie, a vo noemvri 1998 godina se

preimenuva{e vo Parlamentarno sobranie

na NATO. Sostaveno e od 26 zemji ~lenki i

13 asocirani delegacii, me|u koi e

Delegacijata na Sobranieto na Republika

Makedonija.

Republika Makedonija u~estvuva{e

za prv pat vo rabotata na Severnoatlantsko

sobranie vo 1994 godina, kako nabquduva~

na 41 sesija, {to se odrà vo Pariz,

Francija. Na ovaa sesija i be{e dodelen

status na asocirana delegacija.

Aktivnosti vo periodot 1 septemvri 2006

- 31 dekemvri 2006

Na 23 i 24 oktomvri 2006 godina se

odrà sostanok na komisiite za

bezbednost, komisiite za odbrana i na

Delegaciite na parlamentite vo NATO, na

Sobranieto na Republika Makedonija, na

Parlamentot na Republika Albanija i

Parlamentot na Republika Hrvatska,

u~estvuvaa pratenicite: g. Besim Dogani,

[ef na Delegacija na PS na NATO, g.

Vladimir \or~ev, g. Oliver Spasovski,

pretsedatel i ~len na Komisijata za

odbrana i bezbednost, g. Esad Rahi}, g.

Pavle Trajanov, pretsedatel i ~len na

komisijata za nadzor nad rabotata na

Upravata za bezbednost i kontra-

razuznavawe i na Agencija za razuznavawe i

sekretar na Delegacijata g. Rexep

Prokopuca.

Od 3 do 6 oktomvri 2006 godina,

pratenikot g. Esad Rahi}, pretsedatel na

Komisijata za nadzor nad rabotata na

Upravata za bezbednost i kontra-

razuznavawe i na Agencijata za

razuznavawe, ostvari poseta na Viena i

Pri{tina.

Na 52-to Godi{no zasedanie na

Parlamentarnoto sobranie na NATO, {to se

odrà od 13 do 17 noemvri 2006 godina vo

Kvebek, Kanada, u~estvuva{e Delegacija na

Sobranieto na Repbulika Makedonija vo

Parlamentarno sobranie na NATO, vo

sostav na pratenicite: g. Besim Dogani,

[ef na Delegacijata, g. Vlado Bu~kovski i

g. \or|i Orov~anec ~lenovi na Delegacijata

i g-|a Lidija Karakam~eva sekretar na

Delegacijata.

Na 11 i 12 dekemvri 2006 godina,

Delegacija na Sobranieto na Republika

Makedonija vo Parlamentarnoto sobranieto

na NATO, vo sostav na pratenicite: g. Besim

Dogani, [ef na Delegacijata i g. Vlado

Bu~kovski, ~len na Delegacijata u~estvuvaa

vo rabotata na Transatlantskiot

Izve{taj 2006

117

parlamentaren forum, {to se odrà vo

Va{tington, SAD.

Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata

[ef na Delegacijata: g-|a Ilinka Mitreva

^lenovi: g. Balgoj Za{ov, g. Naser Ajdini, g.

Agron Buxaku, g. Teuta Arifi, g. Vasko

[utarov

Me|unarodnata organizacija na

Frankofonijata e me|uvladina organizacija

formirana na 20 mart 1970 godina, od 21

dràvi i vladi, pod imeto Agencija za

kulturna i tehni~ka sorabotka (Agence de

coopération culturelle et technique - ACCT), a

vo 1998 godina taa se preimenuva vo

Me|unarodna organizacija na Franko-

fonijata (Organization internationale de la

Francophonie-OIF). Vo ovaa organizacija so

sedi{te vo Pariz, denes ~lenuvaat 53

dràvi i vladi i 10 zemji nabluduva~i.

Republika Makedonija se zdobi so

asocijativen status vo ovaa organizacija na

Samitot na [efovi na dràvi i vladi,

odràn vo septemvri 1999 godina vo

Monkton, Kanada.

Osnovnite celi na me|unarodnata

organizacija na Frankofonijata se:

promovirawe na francuskiot jazik i

jazi~nata i kulturnata razli~nost,

promovirawe na mirot, demokratijata i

~ovekovite prava, podr{ka na obrazo-

vanieto, obukata, visokoto obrazovanie i

istraùvaweto, razvoj na sorabotkata vo

slu`ba na odr`liviot razvoj i

solidarnosta.


Frankofonijata e pretstavni~ko sobranie

na Frankofonijata i nejzino konsultativno

sobranie.Toa e formirano vo maj 1967

godina na Konstitutivnoto sobranie vo

Luksemburg, pod imeto "Me|unarodna

asocijacija na parlamentarci koi go govorat

francuskiot jazik" (AIPLF). Vo juli 1989

godina, AIPLF se preimenuva vo

"Me|unarodno sobranie na parlamentarci

koi go govorat francuskiot jazik", a vo juli

1998 godina vo Parlamentarno sobranie na

Frankofonijata (Assemblée parlementaire de

la Francophonie -APF).

Parlamentarnoto sobranie na

Frankofonijata pretstavuva mesto na

debati, predlozi i razmena na mislewa za

site pra{awa od interes na negovite

~lenki. Vo tesna sorabotka so

Me|unarodnata agencija na Frankofonijata

Sobranieto prezema akcii na poleto na

interparlamentarnata sorabotka i razvojot

na demokratijata, koi imaat za cel da ja

zacvrstuvaat solidarnosta pome|u

parlamentarnite institucii i da ja

promoviraat demokratijata i vladeeweto

na pravoto, osobeno vo frankofonskite

zaednici. Parlamentarnoto sobranie na

Frankofonijata dava zna~itelen pridones

vo debatite za temi, kako {to se: slobodata

i politi~kite prava, parlamentite i

komunikacijata, frankofonskiot ekonomski

prostor, obrazovanieto, pre~kite za

difuzija na znaewata vo frankofonskite

zemji, mestoto na francuskiot jazik vo

me|unarodnite organizacii i sl. Vo ramkite

na parlamentarnata dimenzija na


Frankfonijata se formirani i slednite

Izve{taj 2006

118

organi: Mreà na èni parlamentarki,

Parlamentarna mreà za borba protiv

HIV/SIDA, Parlament na mladi

frankofoni i dr.

Vo Parlamentarnoto sobranie na

Frankofonijata ~lenuvaat 65 parlamenti,

parlamentarni sobranija ili soveti na

zemji, pokraini, regioni i me|unarodni

organizacii. Sekcijata na Sobranieto na


sobranie na Frankofonijata, kako i Biroto

na Sekcijata i delegacijata na Sobranieto

na Republika Makedonija vo Parla-

mentarnoto sobranie na Frankofonijata se

osnovani vo januari 2001 godina.



Od 1 do 3 septemvri 2006 godina vo

Sofija, Republika Bugarija, se odrà

simpozium na tema: Novi prostori na

me|unarodnata politi~ka sorabotka za

Frankofonijata vo Evropa. U~estvuva{e g.

Liman Avdiu, dràven sovetnik za

me|unarodna sorabotka, vo svojstvo na

li~en pretstavnik na pretsedatelot na

Sobranieto na Republika Makedonija, g.

Qubi{a Georgievski.

Od 17 do 19 oktomvri 2006 godina se

odrà, 19 - ta sesija na regionalnoto

Sobranie na PSF - Region Evropa, vo

Luksemburg.

U~estvuva{e delegacijata na Sekcijata na


Parlamentarnoto Sobranie na Franko-

fonijata vo sostav od pratenikot g.Blagoj

Za{ov i g. Naser Ajdini,~lenovi na

Delegacijata i g. Liman Avdiu sekretar na

Delegacijata.

Me{ovit parlamentaren komitet na

EU i Republika Makedonija

Ko-presedatel na MPK RM-EU: g.

Aleksandar Spasenovski

Me{ovitiot parlamentaren

komitet Republika Makedonija -

Evropska Unija (EU) e formiran vrz osnova

na Rezolucijata na Evropskiot parlament

od 10 mart 2004 godina, Odlukata donesena

od strana na Sobranieto na Republika

Makedonija od 7 dekemvri 2004 godina za

osnovawe na Delegacija na Sobranieto na

Republika Makedonija vo Parlamentarniot

komitet za stabilizacija i asocijacija i vrz

osnova na Dogovorot za stabilizacija i

asocijacija na Republika Makedonija,

(osobeno ~l. 114). Sobranieto na Republika

Makedonija vo Komitetot e zastapeno od

kopretsedatel, dvajca potpretsedateli i

~etirinaeset ~lena.

Formiraweto na Me{ovitiot

parlamentaren komitet (MPK) e izraz na

cvrstata opredelba na na{ata zemja za

polnopravno ~lenstvo vo EU, kako i na

zalo`bite na Sobranieto na Republika

Makedonija, preku parlamentaren dijalog,

da pridonese kon procesot na

evrointegracija i dostignuvawe na

evropskite standardi.

Vo osnova, MPK pretstavuva forum

kade {to ~lenovite na Sobranieto na

Republika Makedonija i Evropskiot

parlament }e razmenuvaat iskustva,

mislewa i stavovi za zajaknuvawe na

me|usebnoto partnerstvo. Komitetot, kako

bilateralno telo so koe Republika

Makedonija se odvojuva od ostanatite zemji

na t.n. Zapaden Balkan, pretstavuva

Izve{taj 2006

119

formalno i efikasno zajaknuvawe i

izdignuvawe na povisoko nivo na odnosite

i sorabotkata na Sobranieto na Republika

Makedonija i Evropskiot parlament.

Osnovna cel na MPK e razgleduvawe

na site aspekti na odnosite me|u Republika

Makedonija i EU, osobeno implementacijata

na Dogovorot za stabilizacija i asocijacija.

Po predlog na Biroto na Me{ovitiot

parlamentaren komitet moàt da se davaat

preporaki do Evropskiot parlament, do

Sobranieto i Vladata na Republika

Makedonija, do Sovetot na Evropskata unija

i do Evropskata komisija.

MPK se sostanuva dva pati godi{no -

edna{ vo Sobranieto na Republika

Makedonija i edna{ vo Evropskiot

parlament.

Sednicite na Me{ovitiot

parlamentaren komitet zavr{uvaat so

usvojuvawe na Zavr{na izjava, dokument vo

koj se sodràni zaedni~kite stavovi za

odredeni aktuelni pra{awa.

Vo ovoj period nema{e u~estvo na

nastani organizirani od MPK RM-EU.

SOBRANIE

NA ZAPADNOEVROPSKATA UNIJA

[ef na Delegacijata: g. Aleksandar

Nikolski

^lenovi: g. Naser Ajdini i g. Rafiz Aliti

Zamenici-~lenovi: g. Pavle Trajanov, g-|a

Mirjana Sekulovska, g. Boris Kondarko

Sobranieto na Zapadnoevropskata

unija (SZEU), so sedi{te vo Pariz, e

osnovano vo 1954 godina, a inaugurativnata

sednica ja odràlo na 5 juli 1955 godina.

Kako prvo evropsko interparlametarno

sobranie za bezbednosni i odbrambeni

pra{awa, Sobranieto prestavuva forum za

debata so tri glavni domeni na aktivnost:

• ja pretstavuva parlamentarnata

dimenzija na Zapadnoevropskata unija;

• dejstvuva kako Interparlamentarno

evropsko sobranie za bezbednost i

odbrana, so fokus na Evropskata

bezbednosna i odbranbena politika

(ESDP)

• vr{i kontrola na me|uvladinata

sorabotka vo poleto na vooruùvaweto

i istraùvaweto i razvojot na

vooruùvaweto, odnosno aktovnostite

na Zapadnoevropskata grupata za

vooruùvawe (WEAG) i Zapadno-

evropskata organizacija za

vooruùvawe (WEAO).

Vo Sobranieto na Zapadnoevropskata

unija ~lenuvaat okolu 400 pratenici od

nacionalnite parlamenti na 37 evropski

dràvi. Sobranieto odrùva dve redovni

sednici godi{no vo sedi{teto na

Sobranieto vo Pariz, a po potreba moàt

da odràt i vonredni sednici vo drugi

gradovi. Vo SZEU se formirani {est

postojani komisii, koi odrùvaat po

nekolku sednici godi{no. Sobranieto, isto

taka organizira kolokviumi na koi

u~estvuvaat pratenici, eksperti i

pretstavnici na vladite, koi diskutiraat

za tekovni odbrambeni i bezbednostni

pra{awa.

Delegacija na Sobranieto na

Republika Makedonija e postojano prisutna

na sednicite na Sobranieto na

Zapadnoevropskata unija, po~nuvaj}i od

1993 godina. Vo dekemvri 2003 godina

Izve{taj 2006

120

Republika Makedonija se zdobi so stasus na

"specijalen gostin" vo Sobranieto na ZEU.

So ovoj status se ovozmoùva delegacija od

dvajca pratenici redovno da u~estvuva na

sednicite na SZEU (bez pravo na glas), kako

i na sednicite na komisiite i vo drugite

formi na redovna aktivnost na SZEU

(seminari, konferencii, kolokviumi i

sli~no).



Na sednicata na Komisijata za

odbrana na SZEU, {to se odrà od 21

noemvri 2006 godina vo Pariz, Republika

Francija, u~estuvaa pratenikot g. Naser

Ajdini i g. Liman Avdiu, sekretar na

Delegacijata.

Na vtoriot del od 52-to Redovnata sesija na

Sobranieto na ZEU, {to se odrà od 18 do

20 dekemvri 2006 godina, {to se odrà vo

Pariz, Republika Francija, u~estvuvaa

pratenikot g. Rafiz Aliti, ~len na

Delegacijata i g. Liman Avdiu sekretar na

Delegacijata.

PARLAMENTARNO SOBRANIE

NA MEDITERANOT

[ef na Delegacija: g. Ilija Dimovski

^lenovi: g- |a Mirjana Sekulovska i g.

Xevat Ademi

Na 10 i 11 septemvri 2006 godina vo

Aman, Jordan se odrà inaugurativnata

sesija na Parlamentarnoto sobranie na

Mediteranot (PAM). U~estvuva{e

pratenikot, Vladimir \or~ev, ~len

Delegacijata i Lidija Karakam~eva,

sekretar na Delegacijata.

PAKT ZA STABILNOST

Vo ovoj period nema{e u~estvo na

nastani organizirani od Paktot za

stabilnost

.

Izve{taj 2006

121

6.2.DRUGA ME\UNARODNA AKTIVNOST

DRUGI AKTIVNOSTI

(pratenici)

Na Regionalna trkalezna masa na

tema: Pre~ki na patot na BiH kon EU - kako

do liberalizacija na vizniot reìm na BiH

i regionot, {to se odrà na 12 septemvri

2006 godina vo BiH. U~estvuva{e prate-

nikot Cvetanka Ivanova.

Na Forumot "Den na Makedonija" i

sredbata "Balkanot i Evropskata unija",

{to se odrà na 11 i 12 septemvri 2006

godina na Saemot "Fiera del Levante" vo Bari

Republika Italija. U~estvuva pratenikot

Liljana Popovska i Biljana Ognenovska,

rakovoditel na oddelenieto za multi-

lateralna sorabotka.

Na sredba na pretsedava~ite na

KOSAK, {to se odrà na 11 septemvri 2006

godina vo Helsinki, Finska. U~estvuva{e

~lenot na Delegacijata na Sobranieto na

Republika Makedonija, Silvana Boneva i

Marija Stefanova, sekretar na

Delegacijata.

Na 16 oktomvri 2006 godina vo

Zagreb na seminari za parlamentarci,

u~estvuva{e g. Esad Rahi}, pretsedatel na

Komisijata za nadzor nad rabotata na

Upravata za bezbednost i

kontrarazuznavawe i na Agencijata za

razuznavawe.

Na oficijalna pokana na

Pretstavni~kiot dom na Parlamentot na

ê{kata republika, Delegacija od

stru~nata slu`ba predvodena od zamenik

generalniot sekretar na Sobranieto na

Republika Makedonija, g.Felek Kasami, g-|a

Biljana Ivanovska, arhitekt i rakovoditel

na Oddelenieto za investicioni i tehni~ki

raboti i g-|a Marijana Opa{inova, sovetnik

za preveduvawe ostvarija poseta od 23 do

26 noemvri 2006 godina vo Pretstavni~kiot

dom na Parlamentot na ê{kata Republika.

Na 4 i 5 dekemvri 2006 godina vo

Strazburg, Republika Francija, u~estvu-

va{e g-|a Marija Aleksova, pomo{nik

rakovoditel na sektorot za rabotni tela na


seminar za aktivnostite na Parla-

mentarnoto Sobranie na Sovetot na Evropa,

za slu`bata na nacionalnite parlamenti

koi rabotat vo oblasta na pravoto.

Na Parlamentaren sostanok za

idninata na Evropa, {to se odrà na 4 i 5

dekemvri 2006 godina vo Brisel, Belgija,

u~estvuva g. Ivan Anastasovski, potpretse-

datel na Sobranieto na Republika

Makedonija.

Vo ramkite na bilateralnata

sorabotka me|u Sobranieto na Republika

Makedonija i Nacionalnoto sobranie na

Republika Francija, g-|a Biljana

Ognenovska, rakovoditel na Oddelenieto

za mulitateralna sorabotka i g-|a Marija

Stefanova, sovetnik za bilateralna

sorabotka, realiziraa sta` vo

Nacionalnoto sobranie na Republika

Francija od 23 noemvri do 5 dekemvri 2006

godina.

Izve{taj 2006

122


Brisel, Belgija, se odr`a kolokvium na

tema: "Obrazovanieto i mladinata-

evropskite perspektivi", vo organizacija

na Evropskiot Parlament. U~estvuvaa

pratenicite: g-|a Slavica Grkovska, g. Fijat

Canoski, g. Aziz Polo`ani, g. Tale

Geramit~ioski, g-|a Lidija Karakam~eva,

rakovoditel na Sektorot za me|unarodna

sorabotka i g-|a Len~e Gligorovska,

sovetnik na Komisijata za obrazovanie,

nauka i sport.

Delegacija na Sobranieto na

Republika Makedonija predvodena od g-|a

Ilinka Mitreva, a vo ~ij sostav se i

pratenicite g. Fadil Sulejmani, g. Goran

Misiovski, g. Jovan Manasijevski, g.

Aleksandar Nikoloski i g. Rexep Prekopuca

sekretar na Delegacijata, ostvarija poseta

na Parlamentot na Obidinetoto Kralstvo

na Velika Britanija i Severna Irska od 3

do 8 dekemvri 2006 godina.


Podgorica, Crna Gora, u~estvuva{e g-|a

Cvetanka Ivanova na trkalezna masa

"Ustavot i pravata na malcinstvata".

Izve{taj 2006

123

7.JAVNOST VO RABOTATA NA SOBRANIETO

Izve{taj 2006

124

7.1.SOBRANISKI TV KANAL

Sobraniskiot Kanal / MRT emituva programa vo traewe od 14 ~asa dnevno (od 10

do 24 ~asot) vo rabotnite, kako i vo denovite na vikend {to e za 2 ~asa pove}e od

prethodniot period.

Soglasno Spogodbata za zaedni~ko koristewe na osnovnata mreà na JP MRD za

prenesuvawe na programskiot servis namenet za emituvawe na aktivnostite na

Sobranieto na RM, sklu~ena me|u Sovetot na Sobraniskiot Kanal i JP MRT, na

Sobraniskiot Kanal se emituvaat aktivnostite na Sobranieto.

Pokraj direktnite prenosi na plenarnite sednici na Sobranieto, na

Sobraniskiot kanal, direktno ili odloèno (snimki) se prezentiraat aktivnostite na

sobraniskite komisii, a se emituvaat i direktni prenosi ili snimki od drugi

aktivnosti vo Parlamentot {to se sostaven del od negovoto funkcionirawe.

Na ovoj na~in se ostvaruva osnovnata funkcija na Sobraniskiot kanal-javnost vo

rabotata na pratenicite vo Sobranieto na Republika Makedonija so {to nivnata

rabota se stava na uvid na onie koi im go dale mandatot, odnosno, gra|anite na

Makedonija.

Vo periodot od 26-ti juli 2006-ta, koga se odrà Konstitutivnata sednica na

Sobranieto vo sega{niot sostav, do 31-vi dekemvri 2006-ta godina, direktno bea

prenesuvani 63 sobraniski zasedanija vo vreme traewe od 14.520 minuti, kako i

prenosi i snimki od sednici na sobraniskite komisii i drugi aktivnosti vo

Sobranieto (kako na primer, Seminar za ~lenovite na Sovetot na Sobraniskiot kanal,

sve~eni sobiri po povod zna~ajni datumi od makedonskata istorija, obra}awa na

stranski dràvnici vo Parlamentot, pres konferencii, obra}awe na Pretsedatelot

na Sobranieto Qubi{a Georgievski po povod 15 godi{ninata od Ustavot,

novogodi{noto obra}awe na Premierot Nikola Gruevski i sl.) vo traewe od okolu

2000 minuti.

Vo vreme koga Sobranieto nema aktivnosti, MRT emituva programa od sopstveno

proizvodstvo (dokumentarna, obrazovna, nau~na,filmska, dramska i kulturna

programa, kako i direktni prenosi ili snimki od pozna~ajni doma{ni ili stranski

Izve{taj 2006

125

sportski nastani) i obrabotena stranska programa od razli~ni ànrovi so namera da

se zadovolat vkusovite i barawata na po{irok krug gleda~i od razli~na vozrast.

Vo delot koj sega e vo nadle`nost na ureduva~kata politika na MRT (zna~i, koga

nema prenosi od sobraniskite sednici) na 4-ti dekemvri 2006 godina, na Sobraniskiot

Kanal/MRT vr{evme direkten prenos od Prvata otvorena sednica na Vladata na RM

{to se odrà po istekot na prvite sto dena od sostavuvaweto na ovoj Vladin Kabinet,

{to predizvika golem interes kaj gleda~ite od prosta pri~ina {to , za prv pat, edna

vladina sednica be{e direktno i celosno prenesuvana na MRT.

MRT organizira{e javna debata po povod "100 dena Vlada’’we" {to be{e

prenesuvana na Sobraniskiot kanal. Za prv pat vo istorijata na MTV. Vladata vo poln

sostav (site ministri) u~estvuva{e vo ìva debata so odgovornite urednici na

nacionalni mediumi vo Makedonija, a be{e ostvaren i kontakt so gleda~ite. Ovie

programski sodrìni bea prevzemeni i od Satelitskiot Kanal na MRT zaradi

interesot na na{ite iselenici od dijasporata.

So konstituiraweto na noviot sostav na Sobranieto na Republika

Makedonija bea imenuvani i novi ~lenovi na Sovetot na Sobraniskiot kanal, od

redovite na site prateni~ki grupi vo Sobranieto. Sovetot odlu~i da go prodolì

traeweto na Spogodbata ({to istekuva{e na 31.12.2006 god.) do 31.03.2007 godina.

Izve{taj 2006

126

7.2. Elektronska komunikacija

Sekojdnevno se a`urira sodr`inata na WEB stranicata so najnovi informacii, soop{tenija i najavi na pretstojnite aktivnosti na Sobranieto

Izve{taj 2006

127

PREBARUVAWE PO STENOGRAFSKI BELE[KI

Celosnata transparentnost vo rabotata na Sobranieto se ogleduva i preku sodr`inata na WEB stranicata koja sekojdnevno se zbogatuva so novi podatoci.

Izve{taj 2006

128

DNEVNI REDOVI NA SEDNICI SO LINKOVI DO AKTITE KOI SE RAZGLEDUVAAT I GLASAWATA PO TO^KITE OD DNEVNIOT RED

MO@NOST ZA UPATUVAWE NA AMANDMANI

Izve{taj 2006

129

OTVORENI SE LINKOVI DO KANCELARIJATA ZA KONTAKT ME\U NVO-i I SOBRANIETO, PORTAL PRAVO, E-IZBIRA^KI SPISOK I SOVET NA EVROPA

Izve{taj 2006

130

POBRZ PRISTAP DO NOVOSTASANITE ZAKONSKI PROEKTI SE OSTVARUVA PREKU STRANATA ZA PRIMENI MATERIJALI

Izve{taj 2006

131

8. AKTIVNOSTI NA NEVLADINITE ORGANIZACII VO SOBRANIETO NA REPUBLIKA MAKEDONIJA

Izve{taj 2006

132

8.1. Активностите на kancelarijata za kontakt pome|u nevladinite organizacii i Собранието на Република

Македонија

Gra|anskata Asocijacija za Razvoj na Demokratskite Institucii MOST e

doma{na, nevladina i nepartiska organizacija, formirana vo maj 2002 od strana na

pretstavnici na 20 nevladini organizacii od celata dràva, koi se voedno i partneri

na MOST vo skoro sekoj proekt sproveduvan od MOST.

Misijata na MOST e da pridonese za gradewe na podemokratska, postabilna i

prosperitetna Makedonija, preku involvirawe na gra|anite vo aktivnosti i proekti

koi obezbeduvaat transparentnost, odgovornost i otvorenost na dràvnite institucii

kon vistinskite potrebite na gra|anite.

MOST veruva deka zgolemuvaweto na involviranosta na gra|anite moè da ima

zna~ajna uloga vo zajaknuvaweto na demokratskite institucii, vladeeweto na pravoto

i po~ituvaweto na ~ovekovite prava vo Makedonija.

Celi na organizacijata se:

• Edukacija na gra|anite i pottiknuvawe na nivno zgolemeno u~estvo vo

op{testvenite procesi vo Makedonija;

• Zgolemuvawe na odgovornosta na civilnite, politi~kite i vladinite institucii

kon potrebite na gra|anite i

• Zgolemuvawe na stepenot na otvorenost i transparentnost na site subjekti i

procesi vo op{testvo

Edinstveniot na~in gra|anite da veruvaat vo vladinite, politi~kite i izbornite

institucii e da se zgolemi nivoto na transparentnost i odgovornost na istite.

Izve{taj 2006

133

Paralelno so zalo`bite na MOST za zgolemuvawe na transparentnosta na

izborniot proces, MOST raboti i na poleto na edukacija i vklu~uvawe na gra|anite vo

procesot na kreirawe politiki i donesuvawe na odluki. MOST pomaga vo

zgolemuvaweto i odr`livosta na znaeweto na gra|anite za nivnite gra|anski i

politi~ki prava i odgovornosti, kako krucijalna potreba i prv ~ekor kon vklu~uvawe

na gra|anite vo razvojot na podemokratska, stabilna i prosperitetna Makedonija.

Otvoraweto i odr`uvaweto na otvoren i postojan dijalog pome|u gra|anite i

nivnite pretstavnici vo instituciite na sistemot be{e eden od predizvicite so koi

MOST se soo~i vo tekot na svoeto rabotewe. Proektite i aktivnostite koi bea

sprovedeni vo ovaa nasoka pretstavuvaat pionerski obidi, ne samo vo zemjava tuku i

vo regionot.

' PROGRAMA: EDUKACIJA I VKLU^UVAWE NA GRA\ANITE

Cel na programata

Edukacija i vklu~uvawe na gra|anite vo procesite na donesuvawe odluki i

pra{awa povrzani so civilnoto op{testvo.

Realizirani proekti

• Gra|anski Vodi~ niz Sobranieto na R Makedonija, publikacija so tira` od 10 000

primeroci distribuirani do NVOi i gra|anite.

• Prv Pat Glasam (se realizira od 2004)

PROGRAMA: OTVORENI INSTITUCII

Cel na programata

Zgolemuvawe na odgovornosta na civilnite, politi~kite i vladinite

institucii kon potrebite na gra|anite.

Izve{taj 2006

134

Realizirani proekti

Mobilen Parlament (se realizira od 2003)

Broj na u~esnici

Lokalna vlast

Fazi Period na implementacija

Broj na odr`ani

javni sredbi

Pratenici NVO i gra|ani

Gradona~alnici Drugi pretstavnici

Prets. od ministerstva

I april - juli 2003 15 42 650

II septemvri 2003 - Mart 2004

11 21 404

III septemvri 2005 - Maj 2006 20 38 698 10 48 6

septemvri -dekemvri 2006

8 23 330 4 3

IV

septemvri 2006 - fevruari 2008

januari 2007 - fevruari 2008

Treba da se implementira1

Vkupen broj na organizirani javni sredbi/ prisutni pratenici

54 124

Praven Resursen Centar www.pravo.org.mk (se realizira od 2004). Vo tekot na

prvata godina od implementacija na proektot 384 zakoni i 70 izmeni i dopolnuvawa

se a`urirani na veb stranata, a vo 2006 godina novi 305 zakoni, 535 izmeni i

dopolnuvawa, 70 odluki na Vrhovniot sud na RM, komparativni analizi za 15 zakoni,

52 novosti povrzani so zakonskata regulativa, 22 presudi od Vrhovniot sud na RM i

"Prebaruva~ za odlukite na evropskiot sud za ~ovekovi prava".

Kancelarija za kontakt pome|u NVOi i Sobranie na Republika Makedonija

www.kancelarija.org.mk (se realizira od 2004)

1 38 јавни средби се планирани во оваа IV фаза

Izve{taj 2006

135

Period na implementacija

Rezultati oktomvri2004 - dekemvri2005

Januari 2006 - dekemvri 2006

Odr`ani sredbi Broj na sredbi

Broj na sredbi

gra|ani 17 10 NVO 23 18 Kancelarija za kontakt pome|u NVOi i Sobranieto na RM 13 15

Pretsedatel na Sobranieto na RM

2 0

Na barawe na:

Politi~ka partija 1 2 Vkupno 56 45

gra|ani 17 10 NVO 30 25 Sobraniski komisii 4 6 Pretsedatel na Sobranieto na RM

1 0 Odr`ani so:

Pretstavnici na politi~ki partii 4 4

Vkupno 56 45

Proekti 14 20 Inicijativi za predlog zakoni 3 3 Izmeni i dopolnuvawa na zakoni 3 1

Podgotovka i realizacija na javni debati 4 2

Podgotovka i realizacija na javni soslu{uvawa 0 2

Diskutirani temi:

Drugi barawa 32 17 Vkupno 56 45

"Mojot pratenik"- nabquduvawe i izvestuvawe za rabotata na site 120

pratenici vo Sobranieto na RM. Za ovaa cel potpi{an e Memorandum za sorabotka so

Sobranieto na R M. Preku ovoj proekt gra|anite }e imaat mo`nost vo celost da se

informiraat za rabotata na izbranite pratenici. Publikacijata, naslovena Mojot

Pratenik, dva pati godi{no, besplatno }e bide dostavuvana do gra|anite, za tie da

imaat uvid vo kvantitativnite parametri od rabotata na narodnite izbranici i

zakonodavniot dom. Preku vakvite aktivnosti se o~ekuva da se intenzivira

kooperativnosta i otvorenosta na pratenicite od Sobranieto na R Makedonija, kon

potrebite na gra|anite i da se podobri kvalitetot na nivnata rabota. Istoto }e

pridonese i za artikulacija na interesite i potrebite na gra|anite i gra|anskite

organizacii vo procesot na kreirawe i donesuvawe zakoni vo Sobranieto na


Izve{taj 2006

136

Publikacijata, pokraj podatoci za rabotata na pratenicite, direktno povrzana

so Sobranieto, }e sodr`i i podatoci za aktivnostite koi narodnite izbranici gi

sproveduvaat nadvor od zakonodavniot dom, povrzani so potrebite i barawata na

gra|anite. Vo isto vreme }e bide sproveduvano i ispituvawe na javnoto mislewe, za da

se sporedat rezultatite i da se vidi kako gra|anite go gledaat Sobranieto i {to

mislat za negovata rabota.

Realizacijata na proektot, koj vo 2003 godina ima{e svoja pilot faza, e

bazirana na potpi{an Memorandum za sorabotka pome|u Sobranie na Republika

Makedonija i MOST.

Izve{taj 2006

137

8.2. Aktivnostite pome|u NDI i Sobranieto na Republika Makedonija

Izve{taj za rabotata na Nacionalniot demokratski institut za

ndavore{ni raboti (NDI) so Sobranieto na Republika Makedonija za periodot juni - dekemvri 2006 godina

avgust 2006 - vovedni sostanoci so novoizbraniot pretsedatel na Sobranieto na RM

za minatata sorabotka na institutot so Sobranieto i za mo`nite na~ini na idnata

sorabotka

avgust 2006 - po~etni razgovori so {efot na kabinet na pretsedatelot na Sobranieto

na RM za podgotovkite za novata orientaciona sesija za pratenicite i pomo{ vo

izrabotkata na formular za informacii popolnet od slu`bite na Sobranieto, za site

novi pratenici

avgust 2006 - sredba so porane{niot pretsedatel na @enskiot parlamentaren klub za

iskustvata od zakonodavnite prioriteti pokrenati od ovoj Klub vo tekot na

izminatiot period od 4 godini

19 oktomvri - priem vo ~est na novoizbranite `eni prateni~ki vo Sobranieto na RM

30 - 31oktomvri, 2006 - Orientaciona sesija za novoizbranite pratenici za ulogata i

odgovornostite na pratenikot

noemvri 2006 - Poddr{ka i pomagawe na diskusiite pri tri-dnevnata poseta na

kongresnata delegacija na Komisijata za demokratska pomo{ od SAD na Sobranieto na

Republika Makedonija

Izve{taj 2006

138

16 dekemvri, 2006 - prva sesija vo Sobranieto na RM so @enskiot parlamentaren klub

so 28 novoizbrani prateni~ki za prioritizirawe i strate{ko planirawe

septemvri-dekemvri - preliminarni razgovori so koordinatorite na prateni~kite

grupi vo Sobranieto na RM za povtorno otvarawe na kancelariite za komunikacija so

gra|anite

dekemvri - konsultacii so vladea~kata partija za organzirawe na sesija za

prioritizirawe za vladea~kite partii vo Sobranieto i implikaciite na noviot

Delovnik vrz nivnite agendi za izglasuvawe na zakonite

Orientaciona sesija za novoizbranite pratenici vo


Na 30 i 31 oktomvri 2006 NDI organizira{e Parlamentarna orientaciona

sesija naslovena kako "Uslugi i odgovornosti - Pretstavuvaj}i go narodot" vo

Sobranieto na Republika Makedonija.

Na dvodnevniot nastan bea pretstaveni ~etirite ulogi na pratenikot vo

Sobranieto, imeno, kako zakonodavec, ~len na komisija, javen slu`benik i ~len na

partija.

Govornicite od stranstvo, g-din Qubomir Fajtak, sekretar na Mandatno-

imunitetnata komisija vo Nacionalniot sovet na Republika Slova~ka i Alister Brt,

pratenik od severoisto~en Bredford{ir, minister vo senka ja objasnija Ulogata na

sovremeniot zakonodavec i javnata slu`ba, kako i na izbranite pretstavnici.

Ostanatite govornici bea od redovite na stru~nata slu`ba na Sobranieto koi se

osvrnaa na raznite sektori i uslugi vo zakonodavnata institucija, i poistaknatite

pratenici od prethodniot mandat koi, vo odnos na ovie ~etiri ulogi na pratenicite,

gi spodelija svoite bogati iskustva pred sega{nite pratenici.

Na pratenicite i na gostite im be{e podelen i prira~nik, nasloven kako

"Uslugi i odgovornosti - Pretstavuvaj}i go narodot" podgotven na tri jazika

(makedonski, albanski i angliski) od NDI vo sorabotka so Sobranieto na RM, koj

sodr`i najraznovidni prakti~ni sodr`ini za trojnata uloga na pratenicite

reflektiraj}i gi naprednite i pozitivni primeri od me|unarodnata, pred sé

evropskata i doma{nata praksa.

Na dvodnevniot nastan prisustvuvaa vkupno 74 pratenici, pretstavuvaj}i go

celiot politi~ki i etni~ki spektrum zastapen vo Sobranieto.

Sponzori na delovi od nastanot organiziran od strana na NDI vo sorabotka so

Sobranieto na RM bea USAID, [vajcarskata ambasada i Evropskata Unija.

Izve{taj 2006

139

Jaknewe na ènskoto zakonodavno i izborno u~estvo

NDI ima{e sredba so porane{niot Pretsedatel na @enskiot parlamentaren

Klub, Blagorodna Mingova - Krepieva, so cel da diskutira za zakonodavnite

prioriteti za vreme na minatiot ~etirigodi{en mandat i da se procenat iskustvata za

vreme na nejzinoto predvodewe na klubot. Mingova-Krepieva predloì zakonite za

spre~uvawe na diskriminacijata da bidat glaven prioritet na klubot, baraj}i od NDI

da pomogne vo zalagawata za Komisija za ednakvi mo`nosti, kako i da ja ponudi svojata

sorabotka vo podgotovkata na noviot Delovnik. NDI, isto taka, vode{e diskusii i so

koordinatorot na prateni~kata grupa na VMRO-DPMNE, Silvana Boneva, fokusiraj}i

se na poddr{kata na NDI na ovoj klub.

Poddr{ka na rabotata na @enskiot parlamentaren klub

NDI organzira{e priem vo Sobranieto vo ~est na novoizbranite èni

prateni~ki na 19 oktomvri 2006. Pretsedatelot na Sobranieto ima{e pozdraven govor

pred grupata, a NDI ja iskoristi mo`nosta da gi zapoznae prisutnite prateni~ki so

idnite programski aktivnosti so @enskiot parlamentaren klub.

Na 16 dekemvri 2006, NDI go odrà prviot seminar so @enskiot parlamentaren

klub za prioritizirawe i strate{ko planirawe, fokusiraj}i se na identifikuvawe

na prioritetite i kako istite efektivno da se ostvaruvaat.

Na nastanot, pomognat od NDI, prisustvuvaa 28 prateni~ki koi gi

identifikuvaa prioritetite vo slednite kategorii: ekonomija - kvoti za èni

rakovoditeli, èni vo biznisot, i zakon za penzionirawe; zdravstvo - reproduktivno

zdravje, dostapnost za mamografija i detski bolesti; obrazovanie - primarno

obrazovanie vo ruralnite oblasti, ednakvi obrazovni mo`nosti, i prakti~no

vklu~uvawe na Informati~kata tehnologija i stranskite jazici vo u~ili{tata;

bezbednost - zakon za policija, nelegalno oru`je i doma{no nasilstvo i prostitucija,

i politi~ki sistem - zakon za ednakvi mo`nosti, nediskriminatorski principi vo

makedonskoto zakonodavstvo i penzii za ènite.

Jaknewe na odnosite so izbira~ite (gra|anite)

NDI vode{e pove}e razgovori so koordinatorite na prateni~kite grupi vo

Sobranieto na RM okolu idninata na kancelariite na pratenicite za komunikacija so

gra|anite, proekt organiziran od strana na Institutot, Vo tekot na ovie razgovori,

pokraj razgovorite okolu povtornoto zapo~nuvawe na proektot na NDI od januari 2007

godina, se postavi i pra{aweto za idnata odr`livost na ovie kancelarii odnosno

nivnoto dolgoro~no finansirawe i opremuvawe.

Izve{taj 2006

140

Proektot na NDI za kancelariite na pratenicite za komunikacija so gra|anite

be{e pretstaven i opi{an za vreme na orientacionata sesija za novoizbranite

pratenici, istaknuvaj}i gi postignatite rezultati i neprocenlivata resursnost koja ja

obezbeduvaat kancelariite.

Kongresna Komisija za demokratska pomo{ od SAD

Delegacija na Komisijata za demokratska pomo{ od Kongresot na SAD go poseti

Sobranieto na Republika Makedonija. Za vreme na tridnevnata poseta, ~lenovite na

delegacijata se sretanaa so koordinatorite na prateni~kite grupi, komisiskiot

personal, istraùva~kite oddeli i administracijata na Sobranieto. Delegacijata

odrà i sostanok so Pretsedatelot na dràvata, Pretsedatelot na Sobranieto i

Pretsedatelot na Vladata na RM. Za vreme na sredbite so razli~nite pretstavnici,

Komisijata za demokratska pomo{ ponudi poddr{ka vo ~etiri glavni oblasti: odnosi

so izbira~ite (gra|anite), Delovnikot, vladea~kata i opoziciskata politika, i

rabotata na Komisiite. NDI pomogna vo logisti~kata podgotovka za posetata i

posreduva{e pri sostanocite pome|u delegacijata i raznite politi~ki partneri so

cel da se diskutiraat demokratskite procesi vo Makedonija.

Izve{taj 2006

141

9.SLU@BA NA SOBRANIETO

Izve{taj 2006

142

9.SLU@BA NA SOBRANIETO

Soglasno Delovnikot na Sobranieto na Republika Makedonija, slu`bata na Sobranieto gi vr{i stru~nite i drugite raboti za potrebite na Sobranieto, sobraniskite rabotni tela i za pratenicite. Vo izve{tajniot period, slu`bata na Sobranieto na Republika Makedonija

nastojuva{e stru~no, profesionalno, navremeno i odgovorno da gi izvr{i postavenite zada~i, koi proizleguvaa, prvenstveno, od delokrugot na nejzinata rabota, no i od potrebite na pratenicite, od sorabotkata so nadle`nite dràvni organi i institucii vo zemjata i od barawata na me|unarodnata zaednica.

Vo maj 2003 godina, vrz osnova na Zakonot za dràvni slu`benici (donesen vo juli 2000 godina), bea doneseni vnatre{nite akti za organizacija i sistematizacija, so {to, za prv pat, vrabotenite vo slu`bata se zdobija so status na dràvni slu`benici. Slu`bata, organizaciono i funkcionalno, be{e postavena spored sovremeni standardi koi pretpostavuvaa kvalitetno i efikasno izvr{uvawe na postavenite zada~i, rakovodej}i se pritoa, od principite na depolitiziranost, profesionalnost i nepristrasnost vo rabotata. So voveduvaweto na noviot sistem na kontrola, ocenuvawe i nagraduvawe, se obezbedi poobjektivno vrednuvawe i stimulacija na stru~nosta, kreativnosta, inicijativnosta i odgovornosta vo raboteweto.

Organizacijata, zada~ite i na~inot na rabota, kako i definiraweto na rabotnite mesta po vid i po broj na izvr{iteli, se ureduvaat so Pravilnikot za vnatre{na organizacija i delokrug i so Pravilnikot za sistematizacija na rabotnite mesta vo slu`bata.

Izve{taj 2006

143

So slu`bata vo ovoj period rakovodea zamenicite na Generalniot sekretar, g-|a Roksa Georgievska i g-din Felek Kasami.

Dràvnite sovetnici gi vr{at najsloènite zada~i od soodvetnata oblast, ja koordiniraat rabotata na oddelni organizacioni oblici, predlagaat stavovi po pra{awa od sobraniska nadle`nost, i gi sovetuvaat generalniot sekretar i drugite funkcioneri za relevantni pra{awa. Spored vidot, obemot i stepenot na sloènosta na rabotite i drugite uslovi potrebni za nivno vr{ewe, vo slu`bata postojat slednive organizacioni oblici: kabinet na pretsedatelot na Sobranieto; sektor i oddelenie.

Kabinetot na pretsedatelot na Sobranieto so dve oddelenija gi vr{i stru~nite i administrativno-tehni~kite raboti za potrebite na pretsedatelot na Sobranieto, vklu~itelno koordinativnite, konsultativnite, organizacionite i drugite raboti {to proizleguvaat od funkcijata na pretsedatelot i na potpretsedatelite na Sobranieto. Sektorot na generalniot sekretar so sedum oddelenija gi vr{i normativno-pravnite raboti od delokrug na generalniot sekretar, preveduva~kite, lektorskite, protokolarnite raboti, kako i onie {to se odnesuvaat na kadrovskite pra{awa vo Sobranieto, na kancelarijata na generalniot sekretar i na vnatre{nata revizija.

Sektorot za zakonodavstvo so dve oddelenija, podgotvuva mislewa po predlozite za donesuvawe zakoni, nacrtite i predlozite na zakonite i na drugite akti {to gi donesuva Sobranieto, dava stru~na pomo{ na pratenicite vo podgotvuvaweto na zakonite i drugite akti i na amandmanite i gi podgotvuva za objavuvawe vo "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" tekstovite na zakonite i na drugite akti od oblasta na politi~kiot sistem, javnite dejnosti i ekonomskiot sistem.

Sektorot za sednici so tri oddelenija, vr{i stru~ni i drugi raboti vo vrska so podgotvuvaweto i realizacijata na sednicite, kako i raboti {to se odnesuvaat na prateni~kite pra{awa. Sektorot za rabotni tela so ~etiri oddelenija, vr{i raboti vo vrska so odrùvaweto na sednicite na rabotnite tela, obezbeduva stru~na pomo{ na ~lenovite na rabotnite tela , podgotvuva izve{tai, predlozi na zaklu~oci i amandmani od sednicite na rabotnite tela po pra{awa od oblasta na politi~kiot, ekonomskiot sistem i javnite dejnosti i razgleduva pra{awa vo vrska so usoglasenosta na zakonite so zakonodavstvoto na Evropskata Unija. Sektorot za istraùvawe i analiza so dve oddelenija, vr{i istraùvawa i podgotvuva analizi, informacii i mislewa vo oblastite na politi~kiot, ekonomskiot sistem i javnite dejnosti po pra{awa od nadle`nost i interes na Sobranieto.

Sektorot za me|unarodna sorabotka so dve oddelenija, pomaga vo ostvaruvaweto na bilateralnata i multilateralnata sorabotka na pretsedatelot, potpretsedatelite na Sobranieto, pratenicite, generalniot sekretar i slu`bata.

Sektorot za dokumentacija, biblioteka i informatika e sostaven od {est oddelenija i vr{i raboti za obrabotka i ~uvawe na dokumentacionite materijali, unapreduvawe na bibliote~nata dejnost, funkcioniraweto na informati~kiot sistem i tehnikata na Sobranieto, za pra{awata svrzani so publicisti~kata dejnost i za ostvaruvaweto na odnosite so javnosta.

Sektorot za finansisko- materijalno rabotewe so dve oddelenija, vr{i raboti vo vrska so finansiskoto i materijalnoto rabotewe na Sobranieto. Sektorot za administrativni i op{ti raboti so ~etiri oddelenija, vr{i administrativni, op{ti, investicioni, tehni~ki raboti, ekspedicija i sramnuvawe na materijali, a vo negov sostav raboti i pe~atnicata.

Izve{taj 2006

144

Programa za praktikanti vo


Vo sorabotka so Nacionalniot Demokratski Institut od Va{ington, vo Sobranieto na

Republika Makedonija, aktivno se sproveduva Programata za praktikanti. Od 2005 godina, so

potpi{uvaweto na Memorandumot za razbirawe pome|u NDI i Sobranieto na Republika

Makedonija ovaa programa vo celost e vo nadle`nost na Sobranieto na Republika Makedonija.

Vo izminatite {est godini okolu 250 studenti ja imaa mo`nosta da prakticiraat vo

Sobranieto, pri {to so zadovolstvo moè da se konstatira deka Programata vo celost go

opravda nejzinoto postoewe. Interesot na studentite koi apliciraa na objaveniot oglas be{e

isklu~itelno golem, {to zboruva za kvalitetot i opravdanosta na ovaa programa.

Vo osnova, programata se zasniva na volonterska osnova, so iznao|awe na mo`nosti za

minimalen nadomest od strana na Sobranieto vo iznos od 3000 denari mese~no. Od

dosega{noto iskustvo, moè da se konstatira deka praktikantite imaa odgovoren pristap kon

postavenite zada~i za vreme na nivnoto prakticirawe i nivnata golema èlba za prou~uvawe

na sobraniskoto rabotewe . Po zavr{uvaweto na semestarot na prakticirawe studentite

dobivaat sertifikat za nivniot anga`man vo Sobranieto na Republika Makedonija.

Programata za praktikanti, prethodno se objavuva vo dnevniot pe~at, kade se

definirani kriteriumite koi treba da gi ispolnat studentite - kandidati za ovaa programa.

Vo osnova, pravo na aplicirawe imaat studentite od ~etvrtata godina na studiite i

apsolventi. Izborot na prijavenite kandidati se vr{i na isklu~itelno transparenten na~in,

pri {to poedine~no se objavuva testirawe t.e. razgovor so sekoj aplikant. Programata trae

{est meseci. Brojot na primeni studenti se definira vrz osnova na prethodnata sondaà, koja

se pravi vo Sobranieto, pome|u prateni~kite grupi i potrebite na Stru~nata slu`ba na

Sobranieto. Od dosega{noto iskustvo, brojot se dviì vo prosek od 35 do 40 studenti.

Soglasno prirodata na rabotata na Sobranieto, strukturata na praktikantite se dviì vo

prosek 60% od pravnite fakulteti, 20% od ekonomskite fakulteti, 10% od Fakultetot za

politi~ki nauki i 10% od Elektro-tehni~kiot fakultet - Oddel informatika i od ostanatite

oblasti. Vo vkupniot broj na studenti, koi prakticiraat vo Sobranieto, so 22% zastapeni se

studentite od nacionalnostite.

Praktikantite se dol`ni da bidat prisutni vo Sobranieto po ~etiri ~asa dnevno a za

nivnoto prisustvo se vodi evidencija.

Izve{taj 2006

145

41 41

67

29

010203040506070

1 2 3 4

VKUPNO: 178

1-Rakovodni dràvni slu`benici 2-Stru~ni dràvni slu`benici 3-Stru~no - administrativni dràvni slu`benici 4- Rabotnici koi ne se dràvni slu`benici

Pregled na sektorite vo Slu`bata na Sobranieto Dràvni slu`benici

naziv na sektorot

vkupen broj na

vraboteni vo sektor

rako-vodni stru~ni

stru~no-adminis-trativni

rabotnici koi ne se dràvni

slu`benici

Kabinet na pretsedatelot na Sobranieto 5 3 2 - -

Sektor na generalniot sekretar 27 7 15 5 -

Sektor za zakonodavstvo 7 4 2 1 -

Sektor za sednici na Sobranieto 9 5 2 2 -

Sektor za rabotni tela na Sobranieto 15 5 10 - -

Sektor za istraùvawe i analiza 6 3 3 - -

Sektor za me|unarodna sorabotka na Sobranieto 7 4 2 1 -

Sektor za dokumentacija, biblioteka i informatika 16 4 4 8 -

Sektor za finansisko-materijalno rabotewe 10 1 - 9 -

Sektor za administrativni i op{ti raboti. 76 5 1 41 29

VKUPNO: 178 41 41 67 29

Izve{taj 2006

146

Strani na stenogram na sednici na Sobranieto

12

123

3

76

3

426

26

22

6

3

3

276

3

187

7

368

8

3

6

43

49

36

4

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

01 sednica

02 sednica

03 sednica

04 sednica

05 sednica

06 sednica

07 sednica

08 sednica

09 sednica

10 sednica

11 sednica

12 sednica

13 sednica

14 sednica

15 sednica

16 sednica

17 sednica

18 sednica

19 sednica

21 sednica

22 sednica

24 sednica

25 sednica

Izve{taj 2006

147

Pregled na zavedeni akti vo Delovodnikot na pisarnicata i arhivata

2507

12

3695

410

5001000150020002500300035004000

osnovni broevi podbroevi

obi~ni strogo doverlivi

Pregled na isprateni akti i pratki od pisarnicata i arhivata

13592

1126 16038364

6058

3646157

60583646

99559

Isprateni obi~ni akti i pratki preku po{ta

Isprateni i primeni prepora~ani akti i pretki

Isprateni EMS pratki

Dostaveni akti i pratki so dostavna kniga

Isprateni posebni pratki

Dostaveni akti i pratki do pratenicite i do slu`bata na Sobranieto vo zgradata

isprateni telegrami

primeni prepora~ani pratki

primeni pratki od doverliv karakter

interno dostaveno

dostaveno na raka

Izve{taj 2006

148

Pregled na dostaveni akti za objavuvawe vo "Slu`ben vesnik na Republika Makedonija"

810

17

30

10

114

56

51

1

-50 450 950

Zakoni

ratifikacii

odluki

ostanati akti

VKUPNO: 84 akti i 1005 stranici

Broj na akti

Broj na stranici

IZVR[EN PREVOD 899 stranici

299

600

0

100

200

300

400

500

600

700

800

angliskialbanski

Izve{taj 2006

149

IZMNO@ENI MATERIJALI Vkupno izmno`eni: A4 format: 462.940 kopii A3 format: 1.197.152 kopii A4 format pe~ateni: 222.472 kopii

92540

86260

92115

87532

101646

224860

256782

282168

2847

220020

210210

3112

38026

40185

49983

52426

41852

0 30000 60000 90000 120000 150000 180000 210000 240000 270000 300000

juli 2006

avgust 2006

septemvri 2006

oktomvri 2006

noemvri 2006

dekemvri 2006

A4 format - pe~ateni

A3 format

A4 format

Izve{taj 2006

167

10. PRILOZI

Izve{taj 2006

168

Prilog 1 Pregled na odràni sednici

Odràna na Reden broj

Sednica na Sobranieto na Republika Makedonija

data den ~as (od -do)

1. Prva konstitutivna sednica

26.07.2006 01.08.2006

-sreda -vtornik

10,15-13,50 11,00-13,10

2. Vtora sednica

25.08.2006 26.08.2006 06.09.2006 07.09.2006

-petok -sabota -sreda -~etvrtok

11,05-20,05 11,20-23,35 11,15-12,10 12,05-15,10

3. Treta sednica 07.09.2006 -~etvrtok 19,36-19,57

4. êtvrta sednica 14.09.2006 19.09.2006 20.09.2006

-~etvrtok -vtornik -sreda

11,10-15,35 11.05-20,00 11,05-16,10

5. Petta sednica 21.09.2006 -~etvrtok 11,10-12,15

6. [esta sednica

29.09.2006 02.10.2006 03.10.2006 04.10.2006 05.10.2006 06.10.2006 09.10.2006 10.10.2006 12.10.2006 16.10.2006 17.10.2006 18.10.2006 19.10.2006 20.10.2006 25.10.2006 26.10.2006 27.10.2006 30.10.2006 01.11.2006 02.11.2006 15.11.2006

-petok -ponedelnik -vtornik -sreda -~etvrtok -petok -ponedelnik -vtornik -~etvrtok -ponedelnik -vtornik -sreda -~etvrtok -petok -sreda -~etvrtok -petok -ponedelnik -sreda -~etvrtok -sreda

11,45-16,40 10,00-15,50 11,00-17,30 10,05-17,35 10,05-18,05 11,15-20,45 12,00-17,25 12,15-17,40 11,00-17,30 11,05-16,50 11,00-17,15 11,00-17,00 11,00-17,00 11,20-12,50 11,00-17,15 11,25-18,00 11,00-12,10 11,35-11,50 15,25-17,55 11,35-13,40 11,10-11,20

7. Sedma sednica 13.10.2006 -petok 11,15-17,15

8. Osma sednica 27.09.2006 -sreda 11,05-18,50

9. Devetta sednica 10.10.2006 -vtornik 11,10-11,50

10. Desetta sednica 24.10.2006 -vtornik 13,20-13,35

11. Edinaesetta sednica 16.10.2006 -ponedelnik 17,00-17,20

Izve{taj 2006

169

12. Dvanaesetta sednica

08.11.2006 09.11.2006 10.11.2006 15.11.2006 16.11.2006 17.11.2006 23.11.2006 24.11.2006

27.11.2006 29.11.2006

-sreda -~etvrtok -petok -sreda -~etvrtok -petok -~etvrtok -petok -ponedelnik -sreda

11,35-16,10 12,05-17,35 11,30-19,15 11,20-15,20 11,00-18,00 11,20-17,45 11,15-16,50

11,15-14,00 i 16,20-17,05 11,10-16,50 11,10-17,25

13. Trinaesetta sednica 27.10.2006 -petok 16,05-16,50

14. ^etirinaesetta sednica

30.11.2006 01.12.2006 05.12.2006 06.12.2006 07.12.2006 08.12.2006 12.12.2006

-~etvrtok -petok -vtornik -sreda -~etvrtok -petok -vtornik

15,05-20,45 11,40-16,25 11,50-17,55 12,15-16,45 12,20-18,00 11,05-17,35 15,00-18,00

15. Petnaesetta sednica 24.11.2006 -petok 15,35-16,20

16. [esnaesetta sednica

13.12.2006 14.12.2006 18.12.2006 19.12.2006 22.12.2006 25.12.2006 26.12.2006 27.12.2006 29.12.2006

-sreda -~etvrtok -ponedelnik -vtornik -petok -ponedelnik -vtornik -sreda -petok

11,10-18,45 11,05-18,00 15,05-17,50 12,35-17,40 11,10-18,10 11,30-19,00 11,15-20,05 11,45-00,30 10,10-14,55

17. Sedumnaesetta sednica 21.12.2006 -~etvrtok 15,35-16,40

18. Osumnaesetta sednica 01.12.2006 -petok 11,20-11,40

19. Devetnaesetta sednica 21.12.2006 -~etvrtok 12,00-12,40

20. Dvaeset i prva sednica 20.12.2006 21.12.2006

-sreda -~etvrtok

11,25-18,15 18,00-20,25

21. Dvaeset i vtora sednica 28.12.2006 -~etvrtok 11,30-18,10

22. Dvaeset i ~etvrta sednica15.12.2006 18.12.2006

-petok -ponedelnik

12,05-18,05 11,35-13,50

23. Dvaeset i petta sednica 27.12.2006 -sreda 11,20-11,45

Izve{taj 2006

170

Prilog 2 Usvoeni dnevni redovi na sednicite

Prva konstitutivna sednica 26.07.2006 (sreda)

1. Izbor na pretsedatel i ~lenovi na Verifikacionata komisija na Sobranieto na

Republika Makedonija; 2. Verifikacija na mandatite na pratenicite vo Sobranieto na Republika

Makedonija; 3. Izbor na pretsedatel, zamenik na pretsedatelot, ~lenovi i nivni zamenici na

Komisijata za pra{awa na izborite i imenuvawata na Sobranieto na Republika Makedonija;

4. Izbor na Pretsedatel na Sobranieto na Republika Makedonija. Vtora sednica 25.08.2006 (petok)

1. Izbor na Vlada na Republika Makedonija; 2. Predlog za utvrduvawe na brojot na potpretsedateli na Sobranieto na

Republika Makedonija; 3. Predlog na odluka za izbor na pretsedatel, zamenik na pretsedatelot, ~lenovi

i nivni zamenici na Komisijata za delovni~ko i mandatno-imunitetni pra{awa na Sobranieto na Republika Makedonija;

4. Predlog na odluka za osnivawe na postojani rebotni tela na Sobranieto na Republika Makedonija;

5. Predlog na odluka za dopolnuvawe na Odlukata za osnivawe na delegacii, prateni~ki grupi i drugi oblici na ostvaruvawe na me|unarodna sorabotka na Sobranieto na Republika Makedonija.

Treta sednica 07.09.2006 (~etvrtok)

- Sve~ena sednica po povod petnaesetgodi{ninata od denot na nezavisnosta na Republika Makedonija - Osmi septemvri. ^etvrta sednica 14.09.2006 (~etvrtok)

1. Verifikacija na mandati na pratenici vo Sobranieto na Republika Makedonija; 2. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za izbor na pretsedatel,

zamenik na pretsedatelot, ~lenovi i nivni zamenici na Komisijata za pra{awa za izborite i imenuvawata na Sobranieto na Republika Makedonija;

3. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za izbor na pretsedateli, zamenici na pretsedateli, ~lenovi i nivni zamenici na komisiite na Sobranieto na Republika Makedonija;

4. Predlog na odluka za preraspredelba na sredstvata me|u buxetskite korisnici; 5. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

danokot na dodadena vrednost, so Predlog na zakon; 6. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

elektronski komunikacii, so Predlog na zakon;

Izve{taj 2006

171

7. Predlog za poveduvawe na postapka za utvrduvawe odgovornost za razre{uvawe na Javniot obvinitel na Republika Makedonija.

Petta sednica 21.09.2006 (~etvrtok)

1. Imenuvawe zamenici ministri vo Vladata na Republika Makedonija; 2. Predlog na odluka za utvrduvawe na brojot na potpretsedateli vo Sobranieto

na Republika Makedonija; 3. Predlog na odluka za izbor na {ef, ~lenovi i zamenici na ~lenovite na

Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa.

[esta sednica 29.09.2006 (petok)

1. Verifikacija na mandati na pratenici vo Sobranieto na Republika Makedonija; 2. Predlog na zakon za policija; 3. Predlog za donesuvawe na zakon za sledewe na komunikaciite, so Predlog na

zakon. Sedma sednica 13.10.2006 (petok)

1. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

organizacija i rabota na organite na dr`avnata uprava, so Predlog na zakon; 2. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

pravata na pretsedatelot na Republika Makedonija i negovoto semejstvo po prestanuvawe na funkcijata, so Predlog na zakon;

3. Predlog za razre{uvawe od funkcijata Javen obvinitel na Republika Makedonija;

4. Predlog na odluka za izmenuvawe na odlukata za osnivawe na Sovet na Sobraniskiot kanal.

Osma sednica 27.09.2006 (sreda)

1. Predlog na Odluka za izbor na ~lenovi na komitetot za odnosi me|u zaednicite.

Devetta sednica 10.10.2006 (vtornik)

1. Predlog na odluka za izmenuvawe na odlukata za ispra}awe na edinica na

Armijata na Republika Makedonija za u~estvo vo mirovna operacija na Evropskata Unija vo Bosna i Hercegovina EUFOR, Altea;

2. Predlog-odluka za izbor na pretse-dateli, zamenici na pretsedatelite, ~lenovi i nivni zamenici na komisiite na Sobranieto na Republika Makedonija;

3. Predlog-odluka za dopolnuvawe na Odlukata za izbor na pretsedatel, zamenik na pretsedatelot, ~lenovi i nivni zamenici na Komisijata za delovni~ki i mandatno-imunitetni pra{awa na Sobranieto na Republika Makedonija;

4. Predlog-odluka za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamen-tarnoto sobranie na Organizacijata za bezbednost i sorabotka vo Evropa;

Izve{taj 2006

172

5. Predlog-odluka za utvrduvawe na sostavot na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Interparlamentarnata unija;

6. Predlog-odluka za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnata dimenzija na Centralno-evropskata inicijativa;

7. Predlog-odluka za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Severnoatlanskata dogovorna organizacija;

8. Predlog-odluka za izbor na {ef,~lenovi i zamenici ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija voSobranieto na Zapadnoevropskata Unija.

Desetta sednica 24.10.2006 (vtornik)

-Na ovaa sednica Pretsedatelot na Republika Hrvatska g-din Stipe Mesi} }e mu se obrati na Sobranieto na Republika Makedonija. Edinaesetta sednica 16.10.2006 (ponedelnik)

1. Predlog na odluka za ispra}awe na edinica na Armijata na Republika

Makedonija - medicinski tim za u~estvo vo mirovna operacija na Evropskata Unija vo Bosna i Hercegovina EUFOR, Altea .

Dvanaesetta sednica 08.11.2006 (sreda)

1. Predlog na odluka za izbor na pretsedatel, potpretsedateli, ~lenovi i nivni zamenici na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarniot komitet za stabilizacija i asocijacija;

2. Predlog na odluka za osnivawe na prateni~ki grupi na Sobranieto na Republika Makedonija za bilateralna parlamentarna sorabotka;

3. Predlog na odluka za izbor na ~lenovi i nivni zamenici na Sovetot na Sobraniskiot kanal;

4. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za razre{uvawe i imenuvawe na pretsedatel i ~lenovi na Sovetot za statistika na Republika Makedonija;

5. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za imenuvawe na pretsedatel, ~lenovi i nivni zamenici na Komisijata za re{avawe na `albi vo oblasta na energetikata;

6. Predlog na odluka za imenuvawe na pretsedatel i ~lenovi na Komisijata za re{avawe na `albi vo oblasta na pazarot na hartii od vrednost;

7. Predlog na odluka za nadomestok na tro{ocite na organizatorite na izbornata kampawa od ~ii listi na kandidati se izbrani pratenici vo Sobranieto na Republika Makedonija;

8. Predlog na odluka za izmenuvawe i dopolnuvawe na Odlukata za osnivawe na delegacii, prateni~ki grupi i drugi oblici na ostvaruvawe na me|unarodnata sorabotka na Sobranieto na Republika Makedonija;

9. Predlog za izmenuvawe i dopolnuvawe na Buxetot na Republika Makedonija za 2006;

10. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za spre~uvawe na korupcijata, so Predlog na zakon;

Izve{taj 2006

173

11. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na Republika Hrvatska za sorabotka vo oblasta na turizmot, so Predlog na zakon;

12. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata pome|u Evropskata zaednica i Republika Makedonija za nekoi aspekti na vozdu{niot soobra}aj, so Predlog na zakon;

13. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za registrirawe na gotovinskite pla}awa, so Predlog na zakon;

14. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za prevoz vo patniot soobra}aj, so Predlog na zakon;

15. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za ste~aj, so Predlog na zakon;

16. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za trgovija, so Predlog na zakon;

17. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za zdru`enija na gra|ani i fondacii, so Predlog na zakon;

18. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za radiodifuzna dejnost, so Predlog na zakon;

19. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~len 70 od Zakonot za osnovno obrazovanie, podneseno od pratenikot Ratko Dimitrovski;

20. Predlog na odluka za osnivawe na anketna komisija za ispituvawe i poseduvawe prislu{ni uredi od strana na politi~kite partii;

21. Predlog na odluka za davawe soglasnost na utvrdenata stapka na nadomest od vkupniot prihod na dru{tvata koi vr{at energetska dejnost za finansirawe na raboteweto na Regulatornata komisija za energetika na Republika Makedonija za 2007 godina;

22. Predlog na finansiski plan na Regulatornata komisija za energetika na Republika Makedonija za 2007 godina;

23. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za zdravstveno osiguruvawe;

24. Predlog za donesuvawe na zakon za dopolnuvawe na Zakonot za penzisko i invalidsko osiguruvawe, so Predlog na zakon;

Trinaesetta sednica 27.10.2006 (petok)

1. Predlog na zakon za izmenuvawe na Zakonot za popis na zemjodelstvoto vo Republika Makedonija, 2006 godina.

^etirinaesetta sednica 30.11.2006 (~etvrtok)

1. Predlog za izbor na potpretsedateli na Sobranieto na Republika Makedonija; 2. Predlog na odluka za izmenuvawe na odlukata za izbor na ~lenovi i nivni

zamenici na Sovetot na Sobraniskiot kanal; 3. Predlog na odluka za dopolnuvawe na odlukata za izbor na {ef i ~lenovi na

Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Organizacijata za bezbednost i sorabotka;

4. Predlog na odluka za izmenuvawe i dopolnuvawe na odlukata za utvrduvawe na sostavot na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Interparlamentarnata unija;

5. Predlog na odluka za dopolnuvawe na odlukata za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Severnoatlanskata dogovorna organizacija;

Izve{taj 2006

174

6. Predlog na odluka za dopolnuvawe na odlukata za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnata dimenzija na Centralnoevropskata inicijativa;

7. Predlog na odluka za izbor na {ef i ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Mediteranot;

8. Predlog na odluka za izmenuvawe na odlukata za izbor na {ef,~lenovi i zamenici na ~lenovite na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Sovet na Evropa;

9. Predlog na odluka za izmenuvawe na odlukata za pretsedatel, potpretsedateli, ~lenovi i nivni zamenici na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarniot komitet za stabilizacija i asocijacija;

10. Predlog na odluka za razre{uvawe i imenuvawe na pretsedatel i ~lenovi na Komisijata za za{tita od konkurencija;

11. Predlog na odluka za utvrduvawe na potrebata i postapkata za izveduvawe na rekonstrukcija, dogradba i nadgradba na zgradata na Sobranieto na Republika Makedonija;

12. Interpelacija za rabotata na ministerot za obrazovanie i nauka, gospodin Sulejman Ru{iti;

13. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata za sorabotka vo oblasta na kulturata, me|u Vladata na Republika Makedonija i Sovetot na ministri na Republika Albanija, so Predlog na zakon;

14. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata me|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na Republika Moldova za odbegnuvawe na dvojnoto odano~uvawe i za za{tita od fiskalna evazija po odnos na danokot od dohod i danokot na kapital, so Predlog na zakon;

15. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Protokolot za oru`je so zaslepuva~ki laser (Protokol IV od Konvencijata za odredeni konvencionalni oru`ja) , so Predlog na zakon;

16. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Protokolot za eksplozivni ostatoci od vojna (Protokol V od Konvencijata za odredeni konvencionalni oru`ja) , so Predlog na zakon;

17. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na Republika Polska za vra}awe i prezemawe na lica koi prestojuvaat bez odobrenie, so Predlog na zakon;

18. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata za izmena na Spogodbata za stopanska sorabotka pome|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na Republika Slovenija, so Predlog na zakon;

19. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata na Republika Makedonija i Sojuznata vlada na Republika Avstrija za prezemawe na lica so nezakonski prestoj, so Predlog na zakon;

20. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata na Republika Makedonija i Vladata na Republika Bugarija za prekugrani~na policiska sorabotka, so Predlog na zakon;

21. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za Narodna banka na Republika Makedonija, so Predlog na zakon;

22. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za politi~ki partii, so Predlog na zakon;

23. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za praznicite na Republika Makedonija, so Predlog na zakon;

24. Predlog za donesuvawe na zakon za dopolnuvawe na Zakonot za izvr{uvawe, so Predlog na zakon;

25. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za zdravstveno osiguruvawe, so Predlog na zakon;

26. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za zdravstvena za{tita, so Predlog na zakon.

Izve{taj 2006

175

Petnaesetta sednica 24.11.2006 (petok)

1. Verifikacija na mandat na pratenik vo Sobranieto na Republika Makedonija; 2. Predlog na Deklaracija za borba protiv nasilstvoto vrz `enite, vklu~uvaj}i go

i semejnoto nasilstvo. [esnaesetta sednica 13.12.2006 (sreda)

1. Predlog na odluka za oglasuvawe imenuvawe na Javen obvinitel na Republika

Makedonija; 2. Predlog na odluka za oglasuvawe imenuvawe na ~lenovi na Dr`avnata komisija

za spre~uvawe na korupcijata; 3. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za izbor na pretsedateli,

zamenici na pretsedateli, ~lenovi i nivni zamenici na komisiite na Sobranieto na Republika Makedonija;

4. Predlog na odluka za razre{uvawe i imenuvawe na pretsedatel i ~lenovi na Odborot za dodeluvawe na nagradata "Goce Del~ev";

5. Predlog na Buxet na Republika Makedonija za 2007 godina; 6. Predlog za donesuvawe na zakon za izvr{uvawe na Buxetot na Republika

Makedonija za 2007 godina, so Predlog na zakon; 7. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot

zapersonalen danok od dohod, so Predlog na zakon 8. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

danokot od dobivka, so Predlog na zakon; 9. Predlog za donesuvawe na zakon za javna vnatre{na finansiska kontrola, so

Predlog na zakon; 10. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

vnatre{na revizija vo javniot sektor, so Predlog na zakon; 11. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

kultura, so Predlog na zakon; 12. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za tutun i tutunski

proizvodi, so Predlog na zakon; 13. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za zdravstvena

za{tita, so Predlog na zakon. Sedumnaesetta sednica 21.12.2006 (~etvrtok)

1. Predlog za izbor na ~len na Vladata na Republika Makedonija.

Osumnaesetta sednica 01.12.2006 (petok)

1. Predlog na odluka za ispra}awe na edinici na Armijata na Republika

Makedonija za u~estvo vo mirovnata operacija vo Irak.

Devetnaesetta sednica 21.12.2006 (~etvrtok)

-Obra}awe na Pretsedatelot na Republika Makedonija Branko Crvenkovski.

Izve{taj 2006

176

Dvaeset i prva sednica 20.12.2006 (sreda)

1. Godi{en izve{taj na Evropskata komisija za napredokot na Republika Makedonija za 2006 godina.

Dvaeset i vtora sednica 28.12.2006 (~etvrtok)

-Na ovaa sednica na Sobranieto na Republika Makedonija }e bidat postavuvani prateni~ki pra{awa. Dvaeset i ~etvrta sednica 15.12.2006 (petok)

1. Izbor na ~lenovi na Sudskiot sovet na Republika Makedonija.

Dvaeset i petta sednica 27.12.2006 (sreda)

1. Predlog na odluka za ispra}awe na edinica na Armijata na Republika Makedonija za u~estvo vo mirovna operacija vo Avganistan;

2. Predlog na odluka za ispra}awe na edinica na Armijata na Republika Makedonija za u~estvo vo mirovna operacija na Evropskata Unija vo Bosna i Hercegovina EUFOR, Altea.

Izve{taj 2006

177

Prilog 3 Me|unarodni aktivnosti

Datum

Me|unarodna organizacija Nastan

Mesto na odr`uvawe

SEPTEMVRI 2006

1-3 PSF Simpozium na tema: Novi prostori na me|unarodna politi~ka sorabotka na Frankofonijata vo Evropa

Sofija, Bugarija

14 PS na SE Sednica na Monitoring komisijata na PS na SE (Andrej @ernovski) Naflion, Grcija

10-11 PAM Unaugurativna sesija na Parlamentarnoto sobranie na Mediteranot (Vladimir \or~ev)

Aman, Jordan

11 KOSAK Sredba na pretsedava~ite na KOSAK (Silvana Boneva) Helsinki, Finska

12 Regionalna trkalezna masa na tema: Pre~ki na patot na BiH kon EU (Cvetanka Ivanova)

Saraevo, BiH

11-12 U~estvo na forumot "Den na Makedonija" i sredba na tema Balkanot i EU (Liljana Popovska)

Bari, Republika Italija

18-20 IPU Seminar na postojanata anketna Komisija @eneva, [vajcarija

OKTOMVRI 2006

2-6 PS na SE

Redovna godi{na sesija na PS na SE (~etvrt del) (Oliver [ambevski, Ilinka Mitreva, Blagoj Za{ov i Andrej @ernovski)

Strazburg, Republika Francija

3-6 PS na NATO Poseta na Viena i Pri{tina (Esad Rahi})

Viena, Avstrija i Pri{tina, Kosovo

16-18 IPU 115-to Sobranie na IPU (Agron Buxaku) @eneva, [vajcarija

16 / Seminari za parlamentarci od Jugoisto~na Evropa (Esad Rahi})

Zagreb, Republika Hrvatska

17-19 PSF 19-ta sesija na regionalnoto Sobranie na PSF - Region Evropa (Blagoj Za{ov i Naser Ajdini)

Luksemburg

23-24 PS na NATO

Sostanok na Komisiite za odbrana, bezbednost i na Delegaciite na parlamentite vo NATO (Besim Dogani, Esad Rahi}, Vladimir \or~ev, Oliver Spasovski i Pavle Trajanov)

Tirana, Republika Albanija

NOEMVRI 2006

2-3 CEI

Sostanok na parlamentarnata dimenzija na CEI (Petar Pop Arsov, Nade Stan~evska)

Tirana, Republika Albanija

Izve{taj 2006

178

13-17 PS na NATO 52-to Godi{no zasedanie na PS na NATO (Besim Dogani, Vlado Bu~kovski i \or|i Orov~anec)

Kvebek, Kanada

13-14 PS na SE Sednica na komisijata za migracii, begalci i naselenie na PS na SE (Andrej @ernovski)

Man~ester i London, Anglija

16-17 PS na SE Sednica na birito i postojana komisija na PS na SE

San Marino

17-20 PS na OBSE Esenski sostanoci na PS na OBSE (Jovan Manasijevski i Flora Kadri)

Malta

22 ZSEU Sednica na Komisijata za odbrana NA ZSEU (Naser Ajdini)

Pariz, Republika Francija

19-24

Poseta na Republika Makedonija na Delegacija za podr{ka na Demokratijata na Pretstavni~kiot dom na Kongresot na SAD

Skopje, Ohrid, Republika Makedonija

20-22

Oficijalna poseta na dràvnito sekretar na Ministerstvo za nadvore{ni raboti na Kralstvo Norve{ka na Republika Makedonija

Skopje, Republika Makedonija

23 Oficijalna poseta na pretsedatelot na

Vladata na Republika Ungarija na Republika Makedonija


23-26

oficijalna poseta na Pretstavni~kiot dom na Parlamentot na ê{kata Republika od strana na stru~nata slu`ba na Sobranieto na RM

Praga, ê{ka Republika

27-28 PS na SE Sednica na Komisijata za ednakvi mo`nosti me|u ènite i maìte na PS na SE (Ilinka Mitreva)

Madrid, [panija

27-29

Poseta na delegacija na ~lenovi na Sovetodavniot komitet na Ramkovnata konfencija za za{tita na nacionalnite malcinstva na Sovetot na Evropa na Republika Makedonija


27.11-2.12

Poseta na Sobranieto na Republika Makedonija na prof. Volfgang Ce, ekspert za delovnik, porane{en generalen sekretar na Bundestagot na Sojuzna Republika Germanija


30.11-3.12

IPU i EP Konferencija na Svetskata trgovska organizacija STO (Zoran Vitranov)

@eneva, [vajcarija

23.11-5.12 Sta` vo nacionalnoto Sobranie na

Republika Francija Republika Francija

DEKEMVRI 2006

3-8

Poseta na Parlamentot na Obedinetoto Kralstvo na Velika Britanija i Severna Irska (Ilinka Mitreva, Fadil Sulejmani, Goran Misovski, Jovan Manasijevski i Aleksandar Nikolovski)

London, Velika Britanija

6

Sredbata na ~lenovite na Komisijata za evropski pra{awa i na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarniot komitet za stabili-zacija i asocijacija, so g. Janez Lenar~i~, Dràven sekretar za evropski pra{awa na Republika Slovenija


Izve{taj 2006

179

4-5 PS na SE Seminar za aktivnosti na PS PS za slu`bata na nacionalnite parlamenti od oblasta na pravoto

Strazburg, Republika Franicija

4-5 Parlamentaren sostanok za idninata na Evropa (Ivan Anastasovski) Brisel, Belgija

11-12 PS na NATO Transatlanski parlamentaren forum, vo organizacija na OS na NATO (Besim Dogani i Vlado Bu~kovski)

Va{ington, SAD

11-12 PS na SE Sednica na komisijata za migracii, begalci i naselenie na PS na SE (Andrej @ernovski)


14-15 Trkalezna masa na tema "Ustavot i pravata na malcinstvata" (Cvetanka Ivanova)

Podgorica, Crna Gora

15 PS na SE Sostanok na sekretari na nacionalnite delegacii na PS na SE


18 PS na SE Sednica na Komisijata za pravni pra{awa i ~ovekovi prava na PS na SE (Ilinka Mitreva)


18-19 EP

Parlamentaren kolokvium na tema: ''Obrazovanieto i mladinata - evropskite perspektivi" (Fijat Canoski, Azis Polo`ani, Slavica Grkovska i Tale Geramit~ioski)

Brisel, Belgija

18-20 SZEU U~estvo na Vtoriot del na 52-ta sesija na SZEU (Rafiz Aliti)


Objasnuvawe na kratenkite:

PS na SE - Parlamentarno sobranie na Sovet na Evropa; PS na NATO - Parlamentarno sobranie na NATO; PS na OBSE - Parlamentarno sobranie na Organizacijata za bezbednost i sorabotka vo Evropa; IPU - Interparlamentarna Unija; PS na CEI - Parlamentarno sobranie na Centralnoevropskata inicijativa; SZEU - Sobranie na Zapadnoevropskata unija;

PSF - Parlamentarno sobranie na Frankofonija MPK - Me{ovit parlamentaren komitet Republika Makedonija-EU PzS - Pakt za stabilnost STO - Svetska trgovska organizacija EP - Evropski parlament

PAM - Parlamentarno sobranie na Mediteranot

Izve{taj 2006

183

Prilog 4

INTEGRALNI IZVE[TAI ZA AKTIVNOSTITE NA PARLAMENTARNITE GRUPI I DELEGACII

Izve{taj 2006

184

1. PARLAMENTARNO SOBRANIE NA SOVET NA EVROPA

187

IZVE[TAJ za u~estvoto na êtvrtiot del na redovnata sesija na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa za 2006 godina, odràn od 2 do 6 oktomvri 2006 godina vo Strazbur, Republika Francija

187

IZVE[TAJ za sednicata na Postojaniot komitet na PS na Sovetot na Evropa (San Marino, 17 noemvri 2006)

195

INFORMACIJA za sostanokot na sekretarite na nacionalnite delegacii na PS na SE vo Pariz, Francija, 15 dekemvri 2006 godina

203

2. PARLAMENTARNO SOBRANIE NA OBSE

207

IZVE[TAJ od Esenskite sostanoci na Parlamentarnoto sobranie na OBSE, odràni od 17 do 20 noemvri 2006 godina na Malta

207

3. INTERPARLAMENTARNA UNIJA

217

IZVE[TAJ za u~estvoto na 115-to Sobranie na Interparlamentarnata unija, odràno od 16 do 18 oktomvri 2006 godina vo @eneva, [vajcarska Konfederacija

217

IZVE[TAJ za u~estvoto na Parlamentarnata konferencija na Svetskata trgovska organizacija (PK na STO) (@eneva, [vajcarija 1 i 2 dekemvri 2006)

227

4. CENTRALNOEVROPSKA INICIJATIVA (CEI)

239

INFORMACIJA od Sednicata na Parlamentarnoto sobranie na CEI odràna vo Tirana, Republika Albanija na 2 i 3 noemvri 2006 godina

239

5. PARLAMENTARNO SOBRANIE NA NATO

245

INFORMACIJA od Konferencijata na komisiite za bezbednost, odbrana i delegaciite na parlamentite vo Parlamentarnoto sobranie na NATO na parlamentite na Republikia Albanija, Republika Makedonija i Republika Hrvatska, odràna vo Tirana, Republika Albanija na 23 i 24 oktomvri 2006 godina

245

IZVE[TAJ za u~estvo na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija na 52-to godi{no zasedanie na Parlamentarnoto sobranie na NATO vo Kvebek, Kanada, od 13 do 17 noemvri 2006 godina

249

6. PARLAMENTARNO SOBRANIE NA FRANKOFONIJA

257

IZVE[TAJ za u~estvoto na Liman Avdiu, dràven sovetnik za me|unarodna sorabotka na Konferencijata za novite prostori na me|unarodnata politi~ka sorabotka za Frankofonijata vo Evropa, odràna na 2 i 3 septemvri 2006 godina vo Sofija, Republika Bugarija

257

IZVE[TAJ za u~estvoto na Delegacijata na Sekcijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata na 19-to Sobranie za regionot Evropa na Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata, odràno od 18 do 22 oktomvri 2006 godina vo Luksemburg, Golemo Vojvodstvo Luksemburg

261

Izve{taj 2006

185

7. SOBRANIE NA ZAPADNOEVROPSKA UNIJA

269

IZVE[TAJ za u~estvoto na delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo SZEU na sednicata na Komisijata za odbrana, odràna na 22 noemvri 2006 godina vo Pariz, Francija

269

IZVE[TAJ za u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo SZEU na 52-ta sednica na Zapadnoevropskata unija, odràna od 18 do 20 dekemvri 2006 godina vo Pariz, Francija

273

8. EVROPSKI PARLAMENT

281

IZVE[TAJ za u~estvoto na delegacijata na Komisijata za obrazovanie, nauka i sport na Sobranieto na Republika Makedonija na kolokviumot na tema "Obrazovanie i mladi - evropska perspektiva, odràn na 18 i 19 dekemvri 2006 godina vo Brisel, Kralstvo Belgija

281

9. PARLAMENTARNO SOBRANIE NA MEDITERANOT

287

IZVE[TAJ za u~estvoto na inaugurativnoto zasedanie na Parlamentarnoto sobranie na Mediteranot, odràno na 10 i 11 septemvri 2006 godina vo Aman, Jordan

287

10. BILATERALA

293

INFORMACIJA za oficijalnata poseta na Republika Makedonija na Delegacijata na Komisijata za poddr{ka na demokratijata na Pretstavni~kiot dom na Kongresot na SAD, ostvarena od 19 do 23 noemvri 2006 godina

293

IZVE[TAJ od posetata na Parlamentot na Republika ê{ka na delegacija od Slu`bata na Sobranieto na Republika Makedonija, realizirana od 23 do 26 noemvri 2006 godina

303

INFORMACIJA od posetata na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija na Dolniot dom na Obedinetoto Kralstvo na Velika Britanija i Severna Irska, realizirana od 3 do 8 dekemvri 2006 godina

317

BELE[KA od sredbata na ~lenovite na Komisijata za evropski pra{awa i na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarniot komitet za stabilizacija i asocijacija so g. Janez Lenar~i~, dràven sekretar za evropski pra{awa na Republika Slovenija, ostvarena na 6 dekemvri 2006 godina

321

11. MULTILATERALA

325

IZVE[TAJ od Sostanokot na pretsedateli na KOSAK 11 septemvri 2006 godina vo Helsinki 325

IZVE[TAJ za u~estvoto na Forumot "Den na Makedonija" i sredbata "Balkanot i Evropskata unija", odràni na 11 i 12 septemvri 2006 godina vo Bari, Republika Italija

329

Izve{taj 2006

186

SOBRANIE NA REPUBLIKA MAKEDONIJA

Delegacija na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa

IZVE[TAJ

za u~estvoto na ^etvrtiot del na redovnata sesija na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa za 2006 godina,

odr`ana od 2 do 6 oktomvri 2006 godina vo Strazbur, Republika Francija

Skopje, oktomvri 2006 godina

Izve{taj 2006

187

Na êtvrtiot del na redovnata sesija za 2006 godina na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, koj se odrà od 2 do 6 oktomvri 2006 godina vo Strazbur, Francija, u~estvuvaa: {efot na Delegacijata g. Oliver [ambevski i ~lenovite na Delegacijata g-|a Ilinka Mitreva, g. Blagoj Za{ov i g. Andrej @ernovski vo pridru`ba na g. Nikola Todorovski, sekretar na Delegacijata i Marija Stefanova kosekretar na Delegacijata.

Vo tekot na sesijata spored redosledot na nivnoto izlagawe, svoe obra}awe

imaa: g. Ivo Sanader, premier na Republika Hrvatska, g. Sali Beri{a, premier na Republika Albanija, g. Adnan Terzi}, pretsedava~ na Sovetot na ministrite na Bosna i Hercegovina, g. Sergej Lavrov, minister za nadvore{ni raboti na Ruskata Federacija, g-|a Dalija Itzik, spiker na Knesetot na Izrael, kako i generalniot sekretar na OECD g. Angel Guria.

Na sesijata se rasprava{e za institucionalniot balans na Sovetot na Evropa,

implementacijata na presudite na Evropskiot sud za ~ovekovi prava, generalnata politika za sostojbata na Balkanot, aktuelnata sostojba na Kosovo, Buxetot na Sovetot na Evropa za 2007 godina, ratifikacijata na Ramkovnata konvencija za za{tita na ~ovekovite prava od strana na zemjite ~lenki na Sovetot na Evropa, OECD i svetskata ekonomija, potrebata za usoglasuvawe na rabotata i semejniot ìvot, promocijata na lokalnata samouprava dol` granicite na Sovetot na Evropa. Po itna postapka se rasprava{e za: razvojot na sostojbata vo Liban vo kontekst na sostojbata na Bliskiot Istok i masovnoto doa|awe na nelegalni emigranti na ju`nite bregovi na Evropa.

Akreditacijata na Delegacijata vo Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na

Evropa, so mandat do krajot na 2006 godina be{e verificirana na po~etokot na sesijata. [efot na Delegacijata g. Oliver [ambevski, vrz osnova na rotacija me|u zemjite ~lenki, be{e izbran za potpresedatel na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, do narednata sesija na Parlamentarnoto sobranie.

Delegacijata ima{e i sredba so pretsedatelot na Parlamentarnoto sobranie

na Sovetot na Evropa g. Rene van der Linden. [efot i ~lenovite na Delegacijata u~estvuvaa vo rabotata na partiskite grupi i komisiite ~ii{to ~lenovi se.

1. Na sredbata so pretsedatelot na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na

Evropa g. Rene van der Linden, odràna vo tekot na prviot den na oktomvriskata sesija, {efot na Delegacijata g. Oliver [ambevski ja pretstavi novata Delegacija i ja prenese zalo`bata na Sobranieto na Republika Makedonija za angaìrano u~estvo vo rabotata na Parlamentarnoto sobranie i vo aktivnostite od op{toevropsko zna~ewe inicirani od Sovetot na Evropa. Presedatelot van der Linden istakna deka so vnimanie gi sledi nastanite i izve{taite na PS na SE vo koi se spomnuva Republika Makedonija, kako Izve{tajot za izborite, koj be{e prezentiran istoto popladne na plenarnata sednica. Vo toj kontekst, g-|a Ilinka Mitreva istakna deka nekoi diskusii sozdavaat pogre{na slika za nestabilnosta, iako od konfliktot vo 2001 godina dosega Republika Makedonija napravi zabeleìtelen progres. Postignata e stabilnost, prezemeni se niza reformi i zemjata sega ima status na kandidat za ~len, a o~ekuvame idnata godina da bidat zapo~nati i pregovorite za ~lenstvo vo EU. Gospodinot van der Linden re~e deka edna ili dve intervencii vo diskusiite vo komisiite ili na plenarnite sesii ne go izrazuvaat misleweto na celoto Parlamentarno sobranie. Toj naglasi deka vo sekoj slu~aj napredokot vo priklu~uvaweto zavisi od sekoja zemja poedine~no.

Na sredbata be{e vra~ena pokanata na pretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija g. Qubi{a Georgievski do g. van der Linden da ja poseti na{ata zemja. Pritoa e uka`no deka posetite i sredbite na najvisoko parlamentarno nivo imaat silen pottiknuvana~ki impuls vo razvojot na odnosite i sorabotkata, zaradi

Izve{taj 2006

188

{to i se obnovuva pokanata za poseta. Pretsedatelot na Parlamentarnoto sobranie so zadovolstvo ja prifati pokanata i re~e deka }e nastojuva da ja poseti Republika Makedonija narednata godina, napomenuvaj}i deka bi bilo dobro dokolku toa bide kombinirano so nekoja druga aktivnost. Nadovrzuvaj}i se na iznesenoto g. [ambevski ja soop{ti opredelbata na Sobranieto na Republika Makedonija za pokanuvawe na Politi~kata, Monitoring ili nekoja druga komisija na Parlamentarnoto sobranie za odrùvawe na sednica vo Republika Makedonija idnata godina.

2. Vo Izve{tajot na Biroto za aktivnostite me|u dvete sesii na Parlamentarnoto sobranie bea prezentirani zaklu~ocite na izvestitelite za nabquduvaweto na pretsedatelskite i parlamentarnite izbori vo Meksiko (2 juli 2006), parlamentarnite izbori vo Republika Makedonija (5 juli 2006) i parlamentarnite izbori vo Republika Crna Gora (10 septemvri 2006).

Vo zaklu~okot na izvestitelot na Ad hok komisijata za nabquduvawe na parlamentarnite izbori vo Republika Makedonija, turskiot pratenik od Grupata na evropskite demokratski partii g. Mevlut âvu{oglu be{e istaknato deka parlamentarnite izbori vo Republika Makedonija bea vo najgolema mera vo soglasnost so zalo`bite i standardite na Sovetot na Evropa za demokratski izbori. No, slu~aite na nasilstvo i zapla{uvawe vo tekot na prvata polovina na kampawata, kako i izoliranite slu~ai na seriozni nepravilnosti na denot na izborite, ostavija damka na demokratskiot proces. Sepak, generalnata ocena e deka glasa~ite moèa da odlu~at za politi~kata nasoka na svojata dràva vo demokratska atmosfera i deka ne treba da se dozvoli zabeleànite nepravilnosti da frlat senka na napraveniot demokratski napredok. Me|u drugoto vo Izve{tajot se poso~uva deka politi~kite sili vo Makedonija se podeleni po etni~ka osnova i izbornata borba e vodena me|u etni~ki baziranite partii vo ramkite na makedonskata i albanskata etni~ka zaednica. Vo zaklu~ocite i preporakite na Ad hok komisijata se istaknuva deka noviot izboren zakon sozdava pokonzistentna osnova i podobra ramka za sproveduvawe na demokratski izbori, a vlastite se povikuvaat da gi implentiraat preporakite dadeni od strana na Venecijanskata komisija za podobruvawe na Izborniot zakonik.

Vo svojot prilog vo plenarnata debata g-|a Mitreva se sogalasi so zaklu~okot deka parlamentarnite izbori vo Makedonija se vo najgolema mera vo sogalasnost so standardite i zalo`bite na Sovetot na Evropa i OBSE i naglasi deka izborite ja potvrdija demokratskata zrelost na makedonskoto op{testvo. Pritoa, kako porane{en minster za nadvore{ni raboti, taa naglasi deka mototo na prethodnata vlada bilo odrùvaweto na fer i demokratski izbori soglasni so me|unarodnite standardi, koi }e ovozmoàt dobitnicite da bidat makedonski gra|ani i zacvrstuvaweto na evropskiot kurs na Republika Makedonija.

3. Po povod 10-godi{ninata od za~lenuvaweto na Republika Hrvatska vo Sovetot na Evropa, na prvata sednica na oktomvriskata sesija obra}awe ima{e pretsedatelot na Vladata na Republika Hrvatska g. Ivo Sanader. Toj naglasi deka za edna decenija od za~lenuvaweto do denes napredokot {to go postigna Hrvatska í obezbedi status na kandidat za Evropskata unija. Otvoraweto na pregovorite so EU jasno pokaùva deka zemjata pozitivno gi ispolnila neophodnite kriteriumi, ja pokaàla svojata zrelost i stanala partner od doverba. Vo ovoj kontekst g. Sanader istakna deka reformata na sudstvoto bila uspe{na blagodarej}i na Sovetot na Evropa i na pomo{ta od zemjite ~lenki na EU. Toj, isto taka, naglasi deka procesot na integracija stava fokus i na drugi va`ni aspekti na razvojot na evropskite op{testva kako regionalnata sorabotka, taka sorabotkata vo borbata protiv novite bezbednosni zakani, razvojot na civilnoto op{testvo itn. Sinergijata na bilateralnata i regionalnata sorabotka, spored g. Sanader, }e go garantira prodolùvaweto na procesite na demokratski reformi vo Jugoisto~na Evropa, obezbeduvaj}i trajna stabilnost vo regionot.

Izve{taj 2006

189

4. Centralno vnimanie na oktomvriskata sesija be{e posveteno na generalnata politika za sostojbata na Balkanot. Debatata za ova pra{awe, vrz osnova na Izve{tajot na ungarskiot pratenik, {ef na Alijansata na liberalni i demokratski partii g. Matija{ Er{i najnapred be{e vodena vo Komisijata za politi~ki pra{awa. Izvestitelot g. Eor{i istakna deka 2006 godina e klu~na za celiot region, bidej}i se slu~uvaat zna~ajni nastani kako nezavisnosta na Crna Gora i zapo~nuvaweto na pregovorite za stausot na Kosovo. Parlamentarnoto sobranie ja razgleduva sostojbata na Zapaden Balkan vo celina, no istovremeno e svesno deka sekoja od dràvite ima svoi specifi~nosti. Spored izvestitelot, osobeno e va`no da se inicira platforma za dijalog za sostojbata vo regionot. Bea podneseni niza amandmani svrzani so olesnuvaweto na vizno-paso{kiot reìm za zemjite od regionot, doslednata sorabotka so Ha{kiot sud, zna~eweto na CEFTA za ekonomskata sorabotka vo regionot i podgotovkite za EU, celosnoto po~ituvawe na pravata na malcinstvata, pridonesot na me|unarodnata zaednica na balkanskata stabilnost i demokratski razvoj i drugi. Be{e pokrenato i pra{aweto na valorizacija na pozicijata na Hrvatska i Makedonija svrzana so nivniot status na kandidati vo EU, pri {to e napravena distinkcija vo polza na Hrvatska, kako zemja koja ve}e gi zapo~nala pregovorite. Od strana na pratenicite na zemjite ~lenki na EU izrazena e poznatata generalna rezerviranost kon natamo{noto pro{iruvawe i vetuvawata vo toj pravec. [efot na Delegacijata g. [ambevski, vo dogovor so Hrvatskata delegacija, insistira{e oznakata Zapaden Balkan da se upotrebuva kako goeografska, a ne kako politi~ka oznaka. Vo toj kontekst bea podneseni pove}e amandmani so koj terminot "Zapaden Balkan", kako entitet e zament so "zemjite od Zapaden Blakan", kako individualna oznaka za statusot, dostignuvawata i zalo`bite na sekoja zemja poedine~no. Amndmanite se prifateni od Komisijata i vneseni vo tekstot na Predlogot na izve{tajot, za koj potoa se rasprava{e na plenarnata sednica.

Na plenarnata sednica na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, izvestitelot Eor{i izrazi o~ekuvawe na zemjite od Zapaden Balkan, koi se spravuvaat so zna~itelen broj na predizvici da im bide dadena poddr{ka i pomo{ od me|unarodnata zaednica, a osobeno Sovetot na Evropa i Evropskata unija. Neophodno Sovetot na Evropa da prodolì so kontinuirano sledewe i valorizacija na postignuvawata na ovie dràvi. Od me|unarodnata zaednica, pred sî od EU i SE, e pobarano da definira strategija za zemjite od Zapaden Balkan so jasna perspektiva soglasna so naporite i napredokot vo izgradbata na demokratijata, vladeeweto na pravoto, po~ituvaweto na ~ovekovite prava i borbata protiv korupcijata, organiziraniot kriminal i {vercot. Me|utoa, na sesijata be{e usvoen amandmanot na pratenicite od nekoi zemji ~lenki na EU so koj od Predlogot na rezolucijata e izbri{ana preporakata do EU za utvrduvawe na termini za evrointegracija na zemjite od Zapaden Balkan.

U~estvuvaj}i vo raspravata g-|a Mitreva se zadrà na tri pra{awa: integracijata na zemjite od Zapaden Balkan vo EU, regionalnata sorabotka i liberalizacijata na vizno-paso{kiot reìm, kako {to naglasi za nea posebno va`no pra{awe. Vo zaklu~okot na nejzinoto izlagawe be{e izrazeno nadevawe deka Sovetot na Evropa, koj zabele`livo pridonel na promocijata i zasiluvaweto na demokratskite procesi vo zemjite na regionot }e prodolì da igra zabeleìtelna uloga vo poddr{ka na evropskite perspektivi na zemjite na Balaknot.

Vo ramkite na dolgata pretpladnevna i popladnevna plenarna debata za Balkanot, za koja bea prijaveni 45 diskutanti, svoe obra}awe ima{e i premierot na Republika Albanija g. Sali Beri{a. Svoeto izlagawe toj go zapo~na so blagodarnosta za poddr{kata {to Sovetot na Evropa kontinuirano i ja dava{e na Albanija za izgradba na demokratsko op{testvo zasnovano na vladeeweto na pravoto, koe denes zabrzano se dviì kon edna nova evropska realnost. Eden od prioritetite na Vladata na Republika Albanija e borbata protiv korupcijata so efikasni merki preku voveduvawe na administrativni i eti~ki standardi, so cel za spre~uvawe na upotrebata na javnite sredstva za privatni i li~ni interesi. Drug prioritet e

Izve{taj 2006

190

sozdavawe na povolna klima vo zemjata za stranski investicii i vo taa nasoka voveduvawe na inicijativata "Albanija 1 evro" koja na stranskite investitori im obezbeduva za 1 evro da registriraat biznis, ili da iznajmat za 99 godini zemji{te koe }e bide iskoristeno za proizvodstveni aktivnosti.

Vo vrska so Kosovo, g. Sali Beri{a re~e deka Albanija ima realen stav za re{avaweto na kone~niot status na Kosovo i ja poddrùva misijata na specijalniot pretstavnik na ON g. Ahtisari i na Kontakt grupata. Albanija veruva deka kone~niot status na Kosovo mora da gi garantira pravata i slobodite na Srbite i na drugite malcinstva, deka mora da garantira celosna i efikasna implementacija na procesot na decentralizacija vo soglasnost so Evropskata povelba za lokalna samouprava, da obezbedi celosno po~ituvawe na kulturnoto i religioznoto nasledstvo i deka treba da ja potvrdi izrazenata volja na narodot na Kosovo za nezavisnost. Na krajot premierot Beri{a re~e deka e ubeden deka Albancite i Srbite moraat da ja sledat tradicijata na drugite evropski narodi i da zapo~nat novo poglavje na dobrososedstvo i prijatelska sorabotka kako pridones za podobra evropska idnina.

Vo svojot govor na plaenarnata sednica posvetena na Balkanot, pretsedava~ot na Sovetot na ministri na Bosna i Hercegovina g. Adnan Terzi} istakna deka Sovetot na Evropa i pomognal na Bosna i Hercegovina da se demokratizira, da sprovede reformi na isntituciite, da oformi nezavisno sudstvo, da gi zajakne dràvnite organi, da sproveduva izbori koi gi ispolnuvaat me|unarodnite standardi i da se bori protiv organiziraniot kriminal. Vo odnos na idninata na regionot g. Terzi} istakna deka za toa se va`ni dva mehanizma: prvo, koordinarana akcija preku zaedni~kata nadvore{na i bezbednosna politika i vtoro, jasna perspektiva za ~lenstvo vo Evropskata unija. Evropskata unija treba da ja prifati svojata globalna i istoriska uloga i da ne ostavi crni dupki na Balkanot. EU treba da gi re{i svoite vnatre{ni problemi i taa treba da izvezuva doverba, a ne neizveznost. Politikata na otvoreni vrati }e gi zajakne reformite vo Zapadniot Balkan. Sovetot na Evropa i Evropskata unija sozdadoa nov identitet za Centralna i Isto~na Evropa i toa sega treba da stane stvarnost vo Bosna i Hercegovina.

Vo usvoenata Rezolucija 1517 (2006) Parlamentarnoto sobranie ja povikuva Evropskata unija da go liberalizira vizniot reìm kon zemjite na Zapaden Balkan, sledej}i gi odlukite na Evropskiot sovet od Solun da im ponudi na zemjite od Zapaden Balkan jasna perspektiva za integracija vo EU preku postavuvawe na realni strategii za pro{iruvawe. Istovremeno, se povikuvaat zemjite od Zapaden Balkan da vloùvaat napori za usoglasuvawe so obvrskite i zalo`bite postaveni od Sovetot na Evropa za zemjite ~lenki vo odnos na demokratijata, vladeeweto na pravoto i po~ituvaweto na ~ovekovite prava i da se stremat kon celosna implementacija na standardite za Kosovo, da se fokusiraat na regionalna i lokalna sorabotka preku zajaknuvawe na postoe~kite regionalni inicijativi, da ja intenziviraat parlamentarnata sorabotka, da obezbedat celosna za{tita na malcinstvata koi ìveat ili se vra}aat na nivna teritorija, kako i da se borat protiv organiziraniot kriminal i so nelagalnata migracija vo drugi delovi na Evropa. Vo Preporakata 1765 (2006) se povikuva Komitetot na ministrite da prodolì so monitoringot na obvrskite i zalo`bite prezemeni pri priemot, da vospostavi programi za pomo{ na zemjite na regionot, da go zgolemi prisustvoto, aktivnosta i vizibilnosta na svoeto prisustvo vo regionot i soglasno so toa se bara da bide nazna~en specijalen pretstavnik na Sovetot na Evropa za Zapaden Balkan.

5. Na sednicata na Politi~kata komisija be{e prezentiran Nacrtot na

izve{tajot za aktuelnata sostojba na Kosovo na lordot Rasel Xonston, porane{en pretsedatel na Parlamentarnoto sobranie, ~len na ALDE. Vo nego be{e iznesena zalo`bata, statusot na Kosovo da bide definiran kako itno pra{awe so cel da se vospostavi stabilnost vo regionot. Izrazeno e stravuvawe deka rezultatot na zapo~natite pregovori za finalniot status se nao|aat vo seriozen zastoj. Srbija ne pokaùva znaci za pomestuvawe od baraweto za avtonomno Kosovo pod srpska suverenost, dodeka kosovskite Albanci ne otstapuvaat od nivnoto barawe za celosna

Izve{taj 2006

191

nezavisnost. Najdobro e da se dojde do re{enie prifatlivo za dvete strani, no dolgoro~niot zastoj bi dovel do zgolemuvawe na nesigurnosta i nestabilnosta. Vo toj slu~aj duri i nametnatoto me|unarodno re{enie moè da se zeme predvid kako posledno i ekstremno pribeì{te. Kakvo bilo re{enie da se najde, toa mora da obezbedi specijalna za{tita za malcinstvata (primarno kosovskite Srbi) i da obezbedi principite za ~ovekovite prava da se odrùvaat na celata teritorija na provincijata.

Izve{tajot naide na golemi nesoglasuvawa i be{e pobarano da bide povle~en. Raspravata po ova pra{awe be{e odloèna, no generalnata debata za Balkanot od niza diskutanti od zasegnatite strani be{e iskoristeno za iznesuvawe na pogledite za statusot na Kosovo koi, po svojot ton i karakter, mnogu bea nameneti za nivnata doma{na javnost.

6. Vo ime na Komisijata za pravni pra{awa i ~ovekovi prava Izve{tajot za ratifikacijata na Ramkovnata konvencija za za{tita na malcinskite prava, go prezentira{e letonskiot pratenik od Grupata na evropski narodni partii g. Boris Cilevi~. Vo rezimeto na Izve{tajot be{e naglaseno deka za{titata na nacionalnite malcinstva e eden od najgolemite uspesi na Sovetot na Evropa koja pridonese vo spre~uvaweto na socijalnite tenzii i promoviraweto na razli~nosta na kulturite i jazicite vo Evropa. Klu~en instrument za ovoj uspeh e Ramkovnata konvencija za za{tita na nacionalnite malcinstva, prviot me|unaroden multilateralen dogovor vo ovaa oblast, koj im ovozmoùva na dràvite da gi ozna~at nacionalnite malcinstva na nivnite teritorii ~ija religija, jazik, tradicija i kultura se soglasuvaat da gi {titat na razli~ni na~ini. Sepak, osum od zemjite ~lenki na Sovetot (Andora, Belgija, Francija, Grcija, Island, Luksemburg, Monako i Turcija), ne ja ratifikuvale Konvencijata i pokraj nastojuvawata na Parlamentarnoto sobranie, so obrazloènie deka nivnite ustavi ne im dozvoluvaat da priznaat nacionalni malcinstva, ili deka tie ne egzistiraat na nivna teritorija, ili deka drugi instrumenti za nediskriminacija podobro gi {titat malcinstvata.

Vo Preporakata 1766 (2006) usvoena po rapspravata za Izve{tajot se bara Sovetot na ministrite da prodolì so nastojuvawata zemjite koi ne ja ratifikuvale da ja ratifikuvaat Ramkovnata konvencija, da se povle~at rezervite dadeni pri ratifikacijata, da se navedat pri~inite zaradi koi nekoi zemji se u{te ne ja ratifikuvale ili potpi{ale Ramkovnata konvencija, da se zabrza ratifikacijata od site zemji ~lenki na Protokolot 12 na Evropskata konvencija za ~ovekovi prava, da se inicira soodvetna procedura za revizija na samata Ramkovna konvencija i da se nastojuva na koherentnosta i izbalansiraniot odnos me|u pravata i obvrskite na malcinstvata.

7. Vo Montoring komisijata, ~ij ~len na predlog na ALDE, od letovo e i ~lenot na Delegacijata g. Andrej @ernovski e raspravano za obrskite i zalo`bite na Bugarija kon Sovetot na Evropa, vo ramkite na postmonitoring dijalogot. Vo Izve{tajot na potpresedatelot na Komisijata danskata parlementarka od ALDE, g-|a Hana Severinsen e tretirano i pra{aweto na pravata na li~nostite koi pripa|aat na nacionalnite malcinstva. Pritoa e izrazeno ~udewe zaradi odbivaweto na bugarskite vlasti da ja priznaat posebnosta na etni~kiot identitet na Makedoncite vo Bugarija. Vo diskusijata na g. @ernovski e dadena poddr{ka na izvestitelot za negovoto vnimanie na malcinskoto pra{awe, kako vaèn indikator za demokratskiot razvoj i uspe{nata implementacija na zalo`bite i bazi~nite standardi na Sovetot na Evropa. Potencirano e o~ekuvaweto za dopolnuvawe na Izve{tajot so relevantnite dokumenti i preporaki na instituciite na Sovetot na Evropa, kakvi {to se preporakite na ECRI i presudite na Evropskiot sud za ~ovekovi prava za za{tita na pravata na makedonskoto malcinstvo vo Bugarija. Izneseno e i uveruvawe deka pri idnata poseta na Bugarija }e bide ostvarena i sredba so pretstavnicite na makedonskoto malcinstvo, koja ovoj pat izostanala zaradi navodnata "golema oddale~enost".

Izve{taj 2006

192

8. ^lenot na Delegacijata g. Blagoja Za{ov, koristej}i go i svoeto prethodno

diplomatsko iskustvo, kako pretstavnik na Republika Makedonija vo Strazbur, ostvari niza lobisti~ki kontakti za obnovuvawe i vospostavuvawe na komunikacija so funkcionerite na Sovetot na Evropa, a po osnova na ~lenstvoto i so pretsedatelite na partiskata grupa i na komisiite na koi pripa|a.

* * * * * Vo Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, kako i vo drugite evropski parlamentarni sobranija, so vnimanie se sledi blagovremenoto akreditirawe na delegaciite po parlamentarnite izbori, kako eden od indikatorite deka zemjata raspolaga so funkcionalen demokratski kapacitet za prenos na vlasta. Akreditacijata e izvr{ena so zapazuvawe na krajnite rokovi za registracija {to ovozmoì da bide verifikuvan mandatot na ~lenovite i zamenicite ~lenovi na Parlamentarnoto sobranie i ovozmoèno e nivnoto nominirawe i polnopravno u~estvo vo rabotata na partiskite grupi i postojanite komisii. Iskoristena e i mo`nosta za kandidirawe i izbor na {efot na Delegacijata g. [ambevski za eden od potpresedatelite na Parlamentarnoto sobranie. Vrz osnova na sistemot na rotacija taa mo`nost za prv pat od priemot vo Sovetot na Evropa vo 1995 godina, tokmu vo ovaa godina Sobranieto na Republika Makedonija ja ima{e i ja iskoristi na efektiven na~in. Delegacijata na po~etokot na sesijata ostvari sredba so pretsedatelot na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa g. Rene van der Linden pri {to e vra~ena pokanata za poseta i izrazena e gotovnost za intenzivirawe na sorabotkata i odrùvawe na nekoja od sednicite na komisiite vo Republika Makedonija. Pokanata za poseta i za odrùvawe na sednici na komisiite vo naredniot period se primeni so zadovolstvo. Oktomvriskata sesija be{e fokusirana na debatata za politi~kata situacija vo Zapaden Balkan. So navremenata intervencija vo tekot na razgleduvaweto na Nacrtot na izve{tajot vo Politi~kata komisija izvr{eno e precizirawe vo upotrebata na terminot "Zapaden Balkan", kako geografska, a ne kako politi~ka oznaka. Soglasno so na{ata nadvore{no-politi~ka zalo`ba e obezbedena formulacija preku koja se izrazuva individualen, a ne kolektiven tretman na zemjite na Zapaden Balkan vo procesot na evrointegracija. Vo plenarnata sobraniska rasprava daden e pridones vo preciziraweto na pove}e pra{awa od interes za Republika Makedonija i nejzinite gra|ani, a osobeno vo odnos na liberalizacijata na vizno-paso{kiot reìm. ^lenovite na Delegacijata imaa zabeleìtelno u~estvo i vo plenarnata rasprava za parlamentarnite izbori vo Republika Makedonija, kako i vo komisiskata rasprava za polo`bata na makedonskoto nacionalno malcinstvo vo Bugarija. Za odbeleùvawe e deka vo Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa prodolùva praksata izvestitelite za oddelni pra{awa (ovoj pat za izborite), svrzani so Republika Makedonija vo svoite nastapi, otkako }e bide zadovoleno formalnoto ozna~uvawe so referenca vo naslovot na nivnite izve{tai, da insistiraat na upotrebata na ustavnoto ime na Republika Makedonija. Dominantno vo diskusiite za na{ata zemja e i ozna~uvaweto bez referenca, kako na sednicite na komisiite, taka i na plenarnite raspravi vo Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa .

Izve{taj 2006

193



IZVE[TAJ

za sednicata na Postojaniot komitet na PS na Sovetot na Evropa

(San Marino, 17 noemvri 2006)

Skopje, dekemvri 2006 godina

Izve{taj 2006

194

Postojaniot komitet na PS na Sovetot na Evropa, na 17 noemvri 2006 godina, odrà sednica vo San Marino. So sednicata rakovode{e pretsedatelot na PS na SE Rene Van der Linden, a obra}awe ima{e i dràvniot sekretar za nadvore{ni raboti Fiorenzo Stolfi, vo funkcija na pretsedatelstvo na San Marino so Komitetot na minstrite na Sovetot na Evropa. Za u~esnicite na sedincata kapetani regenti na San Marino (vo svojstvo na {ef na dràvata), Antonio Karatoni i Roberto \ior|eti priredija priem vo palatata na eden od najstarite pralametni vo Evropa.

Na sednicata na Postojaniot komitet na PS na SE vo San Marino prisustvuva{e sekretarot na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija Nikola Todorovski.

1. Vo obra}awata na pretsedatelot na PS na SE Rene Van der Linden be{e

podvle~eno deka edno od najgolemite dostignuvawa na SE e na~inot na koj vo praksa se potvrduva principot na ednakov status na dràvite ~lenki. Posle najgolemata evropska dràva Ruskata Federacija, sega so najstarata evropska organizacija rakovodi edna od najmalite dràvi San Marino. Toa na najdobar na~in gi odrazuva zaedni~kite vrednosti i nivnata primena od site ~lenki. Nivnata su{tina e vo primenata na isti prava i obvrski na site vo odnos na po~ituvaweto i za{titata na demokratijata, ~ovekovite prava i vladeeweto na pravoto, bez dvojni standardi i linii koi razdeluvaat.

Pretsedatelot van der Linden se zadrà na elaboriraweto na pra{aweto na priklu~uvaweto na Turcija na EU. Esencijalno pra{awe za Turcija, po otvoraweto na pregovorite za ~lenstvo, e da prodolì po patot na reformi, vklu~uvaj}i ja implementacijata na standardite na SE. No, od strana na EU e neprifatlivo da se menuvaat pravilata koga ve}e se zapo~nati pregovorite. Turcija e dokaz deka ne postoi inkompatibilnost me|u muslimanskata populacija i sekularniot, demokratskiot politi~ki sistem koj gi po~ituva ~ovekovite prava i vladeeweto na pravoto. Stanuva zbor za klu~no pra{awe povrzano so bezbednosta i stabilnosta na Evropa i nejzinata otvorenost kon svetot. Spored g. Linden evropskite me|unarodni organizacii ne bile i ne se ekskluziven klub definiran spored kulturata ili religijata.

2. Od strana na dràvniot sekretar za nadvore{ni raboti na San Marino Fiorenzo Stolfi so zadovolstvo be{e istaknato deka tokmu denovive vo negovata zemja se odbeleùva 18-godi{ninata od priklu~uvaweto kon SE. Sega{noto pretsedatelstvo e vtoro vo izminatiot period i veruva deka podednako uspe{na }e bide reprizata, kako i premierata na ~elo na Ministerskiot komitet. Od nivna strana }e bidat prodolèni aktivnostite prezemeni od ruskata strana svrzani so SE i so Evropa vo celina. Vo taa smisla be{e istaknato deka prioritetite na nivnoto pretsedatelstvo se odnosite na SE so EU, koi sî u{te ne se dovolno definirani: ne e finaliziran Memorandumot za razbirawe proizlezen od Tretiot samit na SE i natamu se prisutni neprifatlivi predlozi za sozdavawe na Agencija za osnovni prava na EU, koja gi zagrozuva aktivnostite i integritetot na SE vo ovaa oblast i ne se implementirani preporakite sodràni vo Izve{tajot za odnosite me|u evropskite orgnizacii na porane{niot premier na Luksemburg.

Ministerot podvle~e deka na sostanokot na Postojaniot komitet treba da bide usvoena Deklaracijata za nasilstvoto vrz ènite, svrzana so zapo~nuvaweto na edna nova aktuelna op{toevropska kampawa (tekstot na Deklaracijata e daden vo prilog na Izve{tajot). Vo tek se i podgotovkite za nekolku zna~ajni interkulturni i interreligiski sobiri, soglasno so ulogata na Sovetot na Evropa, kako demokratska organizacija koja ja odrazuva kulturnata i religiskata raznolikost na kontinentot i go pottiknuva me|usebniot dijalog.

3. Vo iscrpniot izve{taj na romanskiot pratenik Adrijan Severin (Socijalisti~ka grupa) i vo usvoenata rezolucija i preporaka od strana na PS na SE be{e izrazeno uveruvawe deka perspektivata na regionalnata sorabotka i integracija

Izve{taj 2006

195

vo Ju`niot Kavkaz pretstavuva proces preku koj, so vnimanie i poddr{ka na me|unarodnata zaednica, treba da bidat nadminati konfliktite. Zabele`livo e deka site involvirani strani prifa}aat deka treba da bide iznajden takov koncept, koj }e sozdade soodvetni uslovi za re{avawe na problemite vo regionot. Zatoa od strana na PS se povikuvaat site vklu~eni vo nastanite da ja ragledaat idejata za sozdavawe na Paktot za stabilnost za Jugoisto~en Kavkaz i da gi izloàt sopstvenite gledawa za na~innot na re{avawe na postojnata situacija. Pritoa e izrazena zagriènost deka te{ko moè da se o~ekuva brzo iznao|awe na politi~ki re{enija za oddelni konflikti vo regionot. Politi~kiot, socijalniot i ekonomskiot progres na Gruzija, Ermenija i Azerbejxan, kako i regionalnata sorabotka se "zarobenici" na postojnite konflikti vo Nagorno Karabah, Abhazija i Ju`na Osetija. Prosperitetnata idnina i bezbednosta ne moàt da bidat garantirani bez regionalna sorabotka i integracija preku koja treba da bide izgradena me|usebna doverba za re{avawe na postojnite i odbegnuvawe na novite konflikti.

Vo izve{tajot i vo diskusijata e ukaùvano na sli~nosta, razlikite i poukite koi treba da se imaat predvid dokolku se sporeduva situacijata me|u Ju`niot Kavkaz i Balkanot vo koj kako uspe{en me|unaroden instrument e primenet Paktot za stabilnost za JIE. Kako najva`ni razliki se naveduvani: svoevidnata "zamrznatost" na konfliktite koi sî u{te ne zapo~nale da se re{avat so politi~ki sredstva i na miroqubiv na~in; sî u{te ne e otvorena perspektiva za priklu~uvawe na kavkaskite dràvi na EU; me|unarodnata zednica ne e vo pozicija da razvie takov vid na prisutnosta vo regionot koj ovozmoùva da vlijae na politi~kite odluki i na obezbeduvaweto na bezbednosta; prisutna e mnogu pogolema podelenost vo me|unarodnata zednica vo vrska so politi~kata idnina i me|unarodniot status na regionot, koj ne se nao|a vo srceto na Evropa, tuku na nejzinata periferija. Za da se odbegne ovaa zagriùva~ka sostojba, e ukaàno deka Paktot za stabilnost za Jugoisto~en Kavkaz mora da bide poddràn kako od trite dràvi od regionot, taka i od EU, Rusija, Turcija i SAD.

Dokolku se pristapi kon sozdavawe na Paktot za stabilnost za JK PS na SE smeta deka treba da bidat primenti sli~ni mehanizmi kako i na Balkanot tri "Rabotni masi" posvetni na: 1) bezbednosta, 2) ekonomijata i socijalnite pra{awa i 3) demokratijata i ~ovekovite prava. Toa treba da bide storeno preku identifikacija na prioritetnite pra{awa na regionot, povrzani so nacionalnite i lokalnite potrebi. Ambiciite treba da bidat naso~eni kon sozdavawe na zona na slobodna trgovija, ekonomska i monetarna unija, zaedni~ki bezbdnosen, sudski i socijalen prostor, vklu~uvaj}i go i izgraduvaweto na zaedni~kiot odbranben identitet na Ju`niot Kavkaz.

Za zapo~nuvawe na ovoj sloèn i dolgoro~en proces od strana na PS na SE se predlaga odrùvawe na Me|unarodna konferencija za bezbednost i sorabotka na Ju`niot Kavkaz, kako i vospostavuvawe na seriozna politi~ka debata me|u vladite na trite dràvi, za pra{awata od zaemen interes. Prepora~ano e i sozdavawe na Me|unaroden fond za regionot so javni i privatni donacii, kako transparenten finansiski instrument za mobilizacija na resursite potrebni za realizacija na programite i politi~kata promocija na Paktot za stabilnost za JK.

4. Romanskiot pratenik Severin be{e izvestitel i za pra{aweto na pravata na nacionalnite malcinstva vo Letonija. Od pristapuvaweto kon SE vo 1995 godina, zaradi specifi~nata demografska kompozicija na litvanskoto op{testvo (59 % Letonci i 41% razli~ni malcinstva, me|u koi so 28,5% najbrojno e ruskoto malcinstvo), ova pra{awe e razgleduvano vo PS na SE. Zaradi specifi~ni politi~ki i istoriski sostojbi edna pettina na naselenieto nema letonsko, nitu koe bilo drugo dràvjanstvo.

Pravata na nacionalnite malcinstva vo oddelni dràvi proizleguvaat od nivniot politi~ki, socijalen i istoriski kontekst. Me|utoa principite, vrednostite i standardite vospostaveni od SE treba da bidat primenuvani kako potvrden univerzalen model za vospostavuvawe na balansirani interetni~ki odnosi i za integracija na razli~ni zaednici, na racionalna i konstruktivna osnova.

Izve{taj 2006

196

Sovremenata Letonija se nao|a pred predizvikot dolgoro~no da izgradi socijalna kohezija i da i obezbedi na ruskata zaednica da izbegne socijalna, kulturna, politi~ka i ekonomska marginalizacija ne samo vo odnos na Letonija, tuku i na Evropa.

Vo Rezolucijata usvoena na sednicata na Postojaniot komitet e prepora~no {to e mo`no pobrzo da se namali brojot na gra|anite bez dràvjanstvo; da se implementiraat preporakite na PS na SE, na evropskiot komesar za ~ovekovi prava i na relevantnite tela na drugite me|unarodni organizacii i da se dade poddr{ka i ekspertska pomo{ za konsolidacija na civilnoto i multikulturnoto letonsko op{testvo. Na Minsterskiot komitet mu e prepora~ano da ja razgleda mo`nosta za sozdavawe na vodi~ za nadgleduvawe na ostvaruvaweto na pravata na pripadnicite na etni~kite ili kulturnite malcinstva vo slu~aj na secesija, obnova na dràvnosta ili ustanovuvawe na nova dràva.

5. Spored izve{tajot na polskiot pratenik Tadeu{ Ivinski, od Socijalisti~kata grupa od steknuvaweto na nezavisnost Kazahstan napravil zabeleìtelen progres vo sozdavaweto na sovremena dràva i ima orientacija za razvoj na demokratijata vrz osnova na evropskoto iskustvo, {to e poddràno na naj{iroka osnova. Demokratskata transformacija ne se odviva bez te{kotii i ima zagriùva~ki pojavi, kako {to se onie vo oblasta na slobodata i nezavisnosta na informativnite mediumi.

Kazahstan spa|a vo redot na desette najprostrani dràvi vo svetot, a samo so 4% na svojata teritorija i pripa|a na Evropa. Vo ovaa zemja od 15 milioni ìteli 53% se Kazasi, 30% se Rusi, a ima i preko 130 razli~ni etni~ki grupi. Za razlika od drugite dràvi od evroaziskiot prostor vo Kazahstan nema etni~ki konflikti i odnosite me|u razli~nite etni~ki i religiski grupi se pozitiven primer od po{iroko zna~ewe. Vo toj kontekst dràvata moè da se smeta kako eden od stolbovite na stabilnost vo regionot.

Kazahstan ve}e ima nabquduva~ki status vo Evropskata komisija za demokratija preku pravoto (Venecijanska komisija) i izrazuva interes da se priklu~i kon nekolku konvencii na SE otvoreni i za pristapuvawe na dràvite koi ne se ~lenki. Sorabotkata so SE se odviva vrz osnova na dogovorot sklu~en vo 2004 godina i ~lenovite na nivniot parlament redovno prisustvuvaat na sednicite na PS na SE.

Od strana na izvestitelot e predloèno da se razgleda mo`nosta za preispituvawe na ~lenot 59 od Delovnikot za davawe na status na "specijalen gostin" vo PS na SE i na evroaziskite zemji. Pritoa e napomenato deka dve dràvi ~lenki pripa|aat geografski na dvata kontinenta (Rusija i Turcija), a striktno govorej}i tri dràvi ~lenki se na tloto na Azija (Ermenija, Azerbejxan i Gruzija). Predvid treba da se ima i deka Kazahstan, kako evropska dràva, e ~len na OBSE.

Predlogot za dobivawe na statusot na "specijalen gostin", kako ~ekor kon polnopravno ~lenstvo, ne e poddràn. Ostavena e mo`nosta za natamo{no razgleduvawe na interpretacijata na spomenatiot ~len od Delovnikot svrzan so geografskite granici na koi se prostira Sovetot na Evropa.

6. Vrz osnova na studioznite izve{tai na izvestitelite, turskiot pratenik Ali Riza \ul~i~ek i belgiskiot pratenik Fatma Pelivan, dvajcata od Soicijalisti~kata grupa, e raspravano za migraciite i prisustvoto na Turcite vo Evropa i nivniot status na migranti i novi gra|ani na Evropa. Pozabeleìtelno migrirawe na turskite rabotnici zapo~nuva od 1957 godina i toa najprvo vo Germanija vrz osnova na germansko-turskiot bilateralen dogovor. Spored relevantnite podatoci vo 2002 godina vo Zapadna Evropa ìveele okolu 3 milioni Turci, a 1,2 milioni ve}e go steknale dràvjanstvoto vo zemjata na prestojot. Za ovaa kategorija na lica e mo{ne te{ko da bidata utvrdeni to~nite brojki, {to predizvikuva te{kotija i za utvrduvawe na koherentnata slika za nivnoto prisustvo i statusot vo oddelni evropski zemji, dotolku pove}e {to dràvite upotrebuvaat razli~ni statisti~ki standardi.

Nivoto na integracijata na Turcite od prvata, vtorata i duri tretata generacija e predmet na politi~kite debati i kontraverzi vo golem broj dràvi. Ulogata na turskite migranti i nivnite vrski so Turcija se smeta deka sozdava mo`nost za

Izve{taj 2006

197

vnesuvawe na evropskite vrednosti i za pozitivna evolucija vo nivnata tatkovina vo odnos na demokratijata i po~ituvaweto na ~ovekovite prava i vladeeweto na pravoto.

Poluvekovnoto prisustvo na brojnata turska populacija vo Zapadna Evropa i na zabeleìtelnoto tursko-muslimansko malcinstvo vo nekolku regioni na Isto~na Evropa i brziot demografski porast na naselenioeto vo Turcija, direktno ili indirektno, vlijae na pra{aweto na priklu~uvaweto na Republika Turcija kon EU. Vo raspravata na Postojaniot komitet mo{ne ~esto istite argumenti se upotrebuvaa za argumentacija vo prilog ili protiv turskoto priklu~uvawe kon EU, zavisno od politi~kite i dràvnite stavovi na pratenicite u~esnici vo diskusijata. No gra|anite po poteklo od Turcija, bez ogled na stepenot na nivnata naturalizacija vo evropskite dràvi, se permanetno i dolgoro~no prisuten fakt, ~ii ekonomski, socijalni i kulturni implikaci ne moàt da bidat zaobikoluvani. Vrskite sozdadeni me|u Turcija i golem del na Evropa se mnogubrojni i mo{ne zna~ajni.

Vo preporakite za ova pra{awe koi se usvoeni na sednicata se povikuvaat zemjite ~lenki da gi po~ituvaat bazi~nite principi i pravata sodràni vo instrumentite na Sovetot na Evropa za obezbeduvawe na ekonomskiot i socijalniot razvoj i za za{tita na osnovnite slobodi i prava, bez diskriminacija vo pogled na rasni, religiski, politi~ki i drugi razliki. Vo vrska so nacionalnite politiki i praktiki na dràvite kon rabotnicite migranti i nivnite semejstva, vklu~uvaj}i gi migrantite od Turcija, se bara po~ituvawe na me|unarodnite pravni standardi i vospostavuvawe na soodvetni monitoring mehanizmi na Sovetot na Evropa vo ovaa oblast.

* * * * *

Centralno vnimanie so golem broj amandmani i diskutanti na sednicata na Postojaniot komitet predizvikaa izve{taite na romanskiot pratenik Adrijan Severin, porane{en minister za nadvore{ni raboti i pretsedatel na PS na OBSE, za formirawe na Paktot za stabilnost za Juèn Kavkaz i za pravata na nacionalnite malcinstva vo Letonija, na polskiot pove}e deceniski pretstavnik vo PS na SE Tadeu{ Ivinski za situacijata vo Kazahstan i negovite odnosi so SE i na izvestitelite Ali Riza Gul~i~ek od Turcija i Fatma Pelivan od Belgija za turskoto prisustvo vo Evropa, kako rabotnici migranti i novi gra|ani na Evropa. Vo pra{awe se dolgo podgotvuvanite studiozni izve{tai na kontraverzni temi koi spored nepi{anite pravila se naj~esto predmet na rasprava i usvojuvawe na sednicite na Postojaniot komitet koj me|u dve sesii dejstvuva vo ime i so isti ovlastuvawa kako PS na SE. Vakviot pragmatski pristap vo razgleduvaweto na sloèni temi koi otvoraat niza dilemi i ovoj pat se pokaà kako na~in za odrazuvawe na dominantnoto mislewe i za otvorawe na pra{awata koi }e bidat predmet na dopolnitelni analizi i razgleduvawa vo ramkite na SE i negovite tela.

So gospo|ata Fatma Pelivan, koreporter za pra{aweto na turskoto prisustvo vo Evropa e ostvarena neformalna sredba pri koja od nejzina strana be{e re~eno deka ima op{to poznavawe za polo`bata i pozitivniot tretman na turskoto malcinstvo vo Makedonija, od koja poteknuva i nejzinoto semejstvo. Ovaa belgiska prateni~ka izrazi interes za dobivawe na dopolnitelni informacii za polo`bata na malcinstvata vo Makedonija, kako i za kontakti i sorabotka so pratenicite na Sobranieto na Republika Makedonija.

U~estvoto na sednicata na Postojaniot komitet vo San Marino e iskoristen za predavaweto na pokanite na {efot na Delegacijata na pretsedatelite na Monitoring komisijata i na Politi~kata komisija za odrùvawe na nekoi od nivnite sednici vo naredniot period vo Republika Makedonija. Odrùvaweto na vakvi sednici, koi zaradi predizbornite i postizbornite aktivnosti vo Republika Makedonija ne se odrùvaa podolgo vreme e mo`nost za izvorno zapoznavawe so realnite sostojbi, postignuvawata i evroatlantskite aspiracii na zemjata od strana na pratenicite na 46 zemji ~lenki, koi gi pretstavuvaat 800 milioni Evropejci. Od pretsedatelot na Monitoring komisijata Erhard Lintner i pretsedatelot na Politi~kata komisija

Izve{taj 2006

198

Abdulkadir Ate{, pokanite se primeni so zadovolstvo, a kopiite se dadeni i na generalniot sekretar na PS na SE Mateo Sorinas, zaradi nivno razgleduvawe pri utvrduvaweto na kalendarot za aktivnostite vo 2007 godina. Prisustvoto na sednicata na Postojaniot komitet vo San Marino ja potvrduva potrebata kontinuirano da se sledat analizite, tendenciite i procesite koi se od komparativno zna~ewe za Republika Makedonija. Preku direktni kontakti so nadle`nite li~nosti e ostvareno i navremenoto dostavuvawe i lobirawe za odr`uvawe na sednici na dve osobeno zna~ajni komisii na PS na SE vo Republika Makedonija vo naredniot period.

Izve{taj 2006

199

PRILOG 1

Pred po~etokot na kampawata na Sovetot na Evropa, na nacionalnite parlamenti im se nalaga da gi koristat site mo`ni sredstva vo borbata protiv doma{noto nasilstvo

Strazbur, 17 noemvri 2006 godina - Pred po~etokot na glavnata kampawa na Sovetot na Evropa za borba protiv nasilstvoto vrz ènite, koja treba da zapo~ne na 27 noemvri vo Madrid, Postojanata komisija na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa (PSSE), koja zasedava vo San Marino, deneska ja usvoi slednava Deklaracija:

"Doma{noto nasilstvo vrz ènite e seriozen atak vrz ènskoto dostoinstvo, koj nitu edna zemja ~lenka na Sovetot na Evropa ne smee da go tolerira.

Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, posveteno na odbranata na ~ove~kite prava, javno i nedvosmisleno go osuduva doma{noto nasilstvo. Takvoto nasilstvo se javuva kako rezultat na odnosot na neednakvost me|u ènata i maòt, koj istovremeno go prodolùva. Doma{noto nasilstvo ne e geografski ograni~eno ili limitirano na odredeni starosni grupi ili vrzano za etni~ko poteklo. Se javuva vo site vidovi na semejni odnosi i kaj site op{testveni sloevi.

Cenata na doma{noto nasilstvo e visoka. @enata, koja ìvee vo uàsen ko{mar i koja trpi postojan strav i nespokoj, pla}a li~na i op{testvena cena. Zgora na toa, samoto op{testvo, koe go nosi tovarot na zdravstvenata nega, za{tita, sudskite i tro{ocite na nadzor, pla}a visoka finansiska cena. A postoi i politi~ka cena koja demokratskite op{testva ja pla}aat koga ne se vo sostojba da gi za{titat ènite od doma{noto nasilstvo koe pretstavuva direkten napad vrz nivniot fizi~ki integritet i ~ove~ko dostoinstvo.

Parlamentarnoto sobranie e uvereno deka borbata protiv doma{noto nasilstvo vrz ènite }e pomogne vo izgradbata na popravedno op{testvo, kade {to osnovnite prava na site, èni i maì podednakvo, }e se po~ituvaat.

Vo ovaa smisla, Parlamentarnoto sobranie istaknuva deka borbata protiv doma{noto nasilstvo vrz ènite mora da stane prioritet za zemjite ~lenki. Sobranieto gi povikuva zemjite ~lenki da prifatat polna odgovornost i da gi prezemat site neophodni merki za zapirawe na vakvoto nasilstvo. Sobranieto se zaloùva deka }e ja poddrùva i }e go dade svojot pridones vo kampawata na Sovetot na Evropa za borba protiv nasilstvoto vrz ènite, vklu~uvaj}i go doma{noto nasilstvo. Kampawata }e zapo~ne na 27 noemvri 2006 godina vo Madrid. Sobranieto go povtoruva svoeto barawe do nacionalnite parlamenti da go implementiraat proektot nasloven "Parlamentite obedineti vo borba protiv doma{noto nasilstvo vrz ènite", so cel borbata protiv doma{noto nasilstvo da stane prioritetna tema na nivnata rabota i na toj na~in da pridonese kon kampawata na Sovetot na Evropa, so site parlamentarni sredstva koi im se na raspolagawe."

Postojanata komisija - koja raboti vo imeto na Parlamentarnoto sobranie me|u

plenarnite sednici - vklu~uva okolu osumdeset ~lena na parlamenti od 46 zemji ~lenki na Sovetot na Evropa.

Izve{taj 2006

200



INFORMACIJA

za sostanokot na sekretarite na nacionalnite delegaciii na PS na S E vo Pariz, Francija, 15 dekemvri 2006 godina


Izve{taj 2006

201

Na 15 dekemvri 2006 godina vo Pariz be{e odràn redoven godi{en sostanok

na sekretarite na nacionalnite delegacii vo Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, pod rakovodstvo na generalniot sekretar na Parlamentarnoto sobranie g. Mateo Sorinas i generalniot direktor za organizacioni pra{awa g. Voj~eh Savicki. Pritoa e informirano i ostvarena e razmena na mislewa za modifikaciite vo Delovnikot, novata organizacija na rabotite prviot den na sesijata, zgolemenite merki za bezbednost, "ekstranet proektot" za pristap do dokumentite na komisiite i za podgotovkite za interparlamentarnite konferencii vo tekot na godinata.

1. Vo vrska so modifikaciite vo Delovnikot istaknato e deka pri

akreditiraweto na delegaciite vo 2007 godina, treba spored noviot ~len 6 da bidat dostaveni i potpi{ani sve~eni izjavi deka ~lenovite i zamenicite ~lenovi gi prifa}aat celite i bazi~nite principi na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa

Zaradi transparentnosta kon informativnite mediumi i javnosta na veb stranicata na PS na SE (http://assembly.coe.int), }e bidat objavuvani podatoci za u~estvoto vo raspravata po site to~ki pri {to }e bidat prezentirani rezultatite od glasaweto, vklu~uvaj}i gi imiwata na prisutnite, brojot na prisutnite spored ~lenstvoto vo partiskite grupi i spored brojot na glasovite koi im pripa|aat na nacionalnite delegacii.

2. Novata organizacija na rabotata prviot den na sesijata se sostoi vo slednovo: namesto vo ponedelnik vo 15,00 ~asot sesiite }e zapo~nuvaat so rabota vo 11,30 ~asot, pri {to }e bidat vr{eni verifikuvaweto na akreditaciite na delegaciite, izborot na pretsedatelot i potpresedatelite na PS na SE, imenuvaweto na ~lenovite na komisiite, utvrduvaweto na pra{awata za razgleduvawe po urgentna procedura, usvojuvaweto na dnevniot red i usvojuvaweto na Izve{tajot za aktivnostite.

Prijavata za prisustvo i u~estvo vo debatata na ~lenovite ili zamenicite ~lenovi za prvata pretpladnevna sesija treba da bide zavr{ena do 10,00 ~asot pretpladne, a krajniot rok za podnesuvawe na amandmani za izve{taiite koi }e bidat razgleduvani na popladnevnata sesija istiot den e vo 12,00 ~asot napladne.

Modifikuvano e vremeto na sostanocite i sredbite prviot den na sesijata, i toa: 8,00 - 9,30 sostanok na Biroto; 9,30 - 11,30 sostanok na politi~kite grupi; 10,00 sostanok na sekretarite na nacionalnite delegacii; 11,30 - 13,00 otvorawe na prvata plenarna sesija; 14,00 - 15,00 sostanoci na komisiite (pri {to }e se izbiraat pretsedatelot i potpresedatelite na komisiite); 15,00 - 17,00 vtora plenarna sesija; 17,00 -19,00 sostanoci na politi~kite grupi, a potoa tradicionalnite zaedni~ki ve~eri.

3. Spored "ekstranet proektot" }e bide kreirana nova veb stranica koja od dekemvri 2006 godina }e ovozmoì spodeluvawe na rabotniot prostor za ovlastenite korisnici, ~lenovite na delegaciite i na sekretarijatite. So individualni pin-kodovi }e bide moèn pristap do rabotnite dokumenti na komisiite i Biroto na PS na SE i drugi rabotni informacii za sostanocite organizirani od SE. Na ovoj na~in }e bide reducirano dostavuvaweto na e-mail infromaciite i dokumentite na PS na SE, no i po{tenskite pratki so dokumentite i }e bidat namaleni tro{ocite, a }e bide zgolemen brojot na dostapnite dokumenti i efikasnosta vo nivnoto koristewe. Informaciite dostapni za javnosta i natamu }e moàt da se koristat preku dosega{nata veb stranica na PS na SE

4. Vleguvaweto vo sila na novite merki za bezbednost vo zgradata na Sovetot na Evropa podrazbira pro{iruvawe na merkite za proverka i podelba na zonite za dvièwe na delegaciite i publikata. So orginalniot koncept za Palatata na Evropa bila predvidena nejzinata ekstremna otvorenost za javnosta, koja osobeno po nastanite od 11 septemvri zapo~nuva da se ograni~uva.

Izve{taj 2006

202

Vo novite bexevi so vgradeni ~ipovi, koi }e sluàt za glasawe i otvorawe na vratite vo zonite za dvièwe na pratenicite. Nivnata validnost }e bide avtomatski utvrduvana vrz osnova na akreditacijata na delegaciite vnesena vo kompjuterskiot sistem i nema da ima potreba za nalepuvawe na stikeri sekoja godina. Gubeweto ili zaboravaweto na bexot treba da bide prijaveno, a dokolku toa se slu~i pove}e od tri pati tro{okot za izdavawe na noviot bex }e bide na smetka na delegaciite. Za novite ~lenovi na delegacijata najdobro e prethodno da bide dostavena fotografija po e-mail.

Gostite }e bidat primani vrz osnova na barawa na delegaciite, no nivnoto dvièwe }e bide ograni~eno. Sekoj ~len na delegacijata ima mo`nost da primi do dva gosta dnevno za ~ie dvièwe prezema odgovornost.

Navesteno e donesuvawe na odluka za zabrana za pu{ewe vo zgradata, so isklu~ok na za toa opredeleni prostorii.

5. Vo vrska so pretstojnite aktivnosti ukaàno e na podgotovkite za: • kumulativno razgleduvawe na sostojbata na ~ovekovite prava i demokratijata

vo Evropa (na ednodnevata debata vo tekot na aprilskata sesija) vrz osnova na izve{taiite na komisiite za politi~ki pra{awa, pravni pra{awa i ~ovekovi prava i montoring, so cel da bide izbegnat paralelizmot;

• Konferencija za parlamentarnata dimenzija pri nabquduvaweto na izborite, zaradi aplikacija na zaedni~kite standardi, vo Strazbur na 15 i 16 fevruari;

• Me{ovitata konferencija na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa i na Parlamentarnoto sobranie na Zaednicata na nezavisni dràvi posvetena na me|ukulturniot i me|ureligiskiot dijalog, vo Sankt Peterburg 31 maj i 1 juni i

• Mladinsko sobranie na Sovetot na Evropa koe so pomo{ na nacionalnite delegacii treba da se odrì vo tekot na oktomvriskata sesija na PS na Sovetot na Evropa.

6. Vo vrska so pretstojnata januarska sesija ukaàno e deka e pobarano kako urgentni pra{awa da bidat razgleduvani situacijata vo odnosite me|u Rusija i Gruzija i pojavite na nasilstvo vo sekojdnevniot ìvot vo Evropa. Se o~ekuva odloènata debata za Kosovo da prodolì so u~estvo i na specijalniot pratenik na generalniot sekretar na ON M. Ahtisari, a Izve{tajot za priem na Crna Gora treba da bide dopolnet po ustavnite usoglasuvawa i negovoto razgleduvawe e odloèno. (Vo prilog e daden nacrtot na dnevniot red za januarskata sesija, usvoen na sostanokot na Biroto na Parlamentarnoto sobranie, odràn na 15 dekemvri).

* * * * *

Godi{niot sostanok na sekretarite na delegaciite zaradi svojot informativno-raboten karakter, be{e mo`nost za navremeno zapoznavawe so promenite na delovni~kata procedura, na~inot na distribucija i noviot pristap do dokumentite na Sovetot na Evropa po elektronski pat. Ukaàno e i na pretstojnite spomenati osobeno va`ni konferencii i aktivnosti inicirani za naredniot period. Ovie soznanija se dobredojdeni za navremeni podgotovki i opredeluvawe na prioritetite na idniot anga`man na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija .

So ogled na voveduvaweto na novite bezbednosni merki, za da bide odbegnato sozdavawe na redici pri registracijata na novite akreditacii (okolu 700 lica), ovoj pat bexevite za delegacijata i sekretarijatite se distribuirani na sostanokot vo Pariz. Dopolnitelno treba da se dostavat podatocite i fotografiite za promenite vo sostavite na delegaciite.

Izve{taj 2006

203


Delegacija vo Parlamentarnoto sobranie na OBSE

IZVE[TAJ

od Esenskite sostanoci na Parlamentarnoto sobranie na OBSE, odr`ani od 17 do 20 noemvri 2006 godina na Malta


Izve{taj 2006

204

Parlamentarnoto sobranie na Organizacijata za bezbednost i sorabotka

vo Evropa (PS na OBSE) gi odrà svoite redovni Esenski sostanoci od 17 do 20 noemvri 2006 godina na Malta. Vo ramkite na Esenskite sostanoci, {to Parlamentarnoto sobranie na OBSE gi organizira{e vo sorabotka so Parlamentot na Malta, bea odràni Parlamentarnata konferencija "Imigracija, integracija i dijalog me|u kulturite: ulogata na OBSE", sednicata na Postojaniot komitet na PS na OBSE i Mediteranskiot parlamentaren forum.

Na esenskite sostanoci na Parlamentarnoto sobranie na OBSE u~estvuva{e Delegacija na Sobranieto na Republika Makedonija vo sostav g. Jovan Manasijevski, {ef na Delegacijata vo PS na OBSE i g-|a Flora Kadri, ~len na Delegacijata, kako i g-|a Biljana Ognenovska, sekretar na Delegacijata.

Na trite sostanoci bea razgledani brojni pra{awa od nadle`nost na ovaa Organizacija, od aspekt na bezbednosta i sorabotkata vo Evropa, kako i sorabotkata me|u zemjite od po{irokiot mediteranski region i zemjite ~lenki na OBSE.

PARLAMENTARNA KONFERENCIJA "IMIGRACIJA,

INTEGRACIJA I DIJALOG ME\U KULTURITE: ULOGATA NA OBSE"

Vo ramkite na dvodnevnata Parlamentarna konferencija na OBSE na tema

"Imigracija, integracija i dijalog me|u kulturite: ulogata na OBSE" na u~esnicite im se obratija brojni eksperti od ova pole, me|u koi visoki pretstavnici na zemjata doma}in i na OBSE. Po obra}awata sledea debati vo koi pratenicite razmenija mislewa i spodelija iskustva vo vrska so temite na Konferencijata.

Konferencijata ja otvori i voveden zbor dade g. Joran Lenmarker, pretsedatel na Parlamentarnoto sobranie na OBSE. Toj se zaloì za otvorena diskusija za pra{awata povrzani so migracijata i gi povika ~lenovite na Parlamentarnoto sobranie da gi razgledaat pozitivnite aspekti na migracijata, a ne da se zadrùvaat edinstveno na problemite svrzani so ovoj fenomen. Toj gi prezentira{e i svoite prioriteti kako pretsedatel na PS na OBSE: zacvrstuvawe na ulogata na Parlamentarnoto sobranie vo ramkite na Organizacijata, obezbeduvawe na pomo{ i poddr{ka na OBSE vo razre{uvaweto na konfliktite i spre~uvaweto na izbuvnuvawe na novi konflikti, zacvrstuvawe na po~ituvaweto na ~ovekovite prava, borba protiv nelegalnata trgovija so lu|e, nabquduvawe na izbori, pogolemo vklu~uvawe na zemjite od Centralna Azija vo aktivnostite na OBSE i sl.

Pretsedatelot na Parlamentot na Malta g. Anton Tabone im posaka na u~esnicite dobredojde na Malta, podvlekuvaj}i deka strate{ka pozicija na zemjata vo srceto na Mediteranot ja pravi odli~no mesto za dijalog me|u kulturite i civilizaciite. Podvlekuvaj}i deka imigracijata, integracijata i dijalogot me|u kulturite se me|usebno povrzani i nivni zaedni~ki imenitel se lu|eto, toj se zaloì za premin od multikulturalizam vo interkulturalizam. Gospodinot Tabone vo svoeto obra}awe se zadrà i na zakanata {to ja pretstavuva ilegalnata imigracija i trgovijata so lu|e, istaknuvaj}i deka za ovie pra{awa e potreben multilateralen pristap, bidej}i niedna zemja ne moè sama da gi razre{i.

[efot na Malte{kata delegacija vo Parlamentarnoto sobranie na OBSE g. Xejson Azopardi, se zadrà na ilegalnata migracija, koja od minatata godina e vklu~ena vo agendata na Evropskata unija. Ocenuvaj}i ja ilegalnata migracija kako fenomen na modernoto vreme, toj podvle~e deka zemjite na poteklo se soo~eni so "odliv na mozoci" i nedostatok na rabotna sila, dodeka zemjite koi pretstavuvaat tranzit ili krajna destinacija se soo~uvaat so te{kotii pri obezbeduvaweto na pomo{ za konstantniot priliv na emigranti.

Konferencijata prodolì so rabota po ~etiri sesii. Vo ramkite na prvata rabotna sesija na tema: "Promovirawe na integracijata vo OBSE: predizvik za multietni~kite op{testva", vovedni izlagawa podnesoa: g. Peter [acer, regionalen

Izve{taj 2006

205

direktor za Mediteranot na Me|unarodnata organizacija za migracii (IOM), prof. Gvido de Marko, po~esen pretsedatel na Malta i ambasadorot g. Verner Vent, {ef na Misijata na OBSE na Kosovo. Moderator na rabotnata sesija be{e senatorot Xeri Graf{tajn, blagajnik na Parlamentarnoto sobranie na OBSE.

Gospodinot Peter [acer se zadrà na sorabotkata me|u Me|unarodnata organizacija za migracii i OBSE vo borbata protiv nelegalnata trgovija so lu|e i drugite pra{awa povrzani so migracijata, vlku~uvaj}i ja i bezbednosta. Toj ukaà deka e neophoden seopfaten i balansiran pristap kon migracijata, odnosno politiki i merki vo vrska so regularnata i neregularnata migracija, ~ovekovite prava na emigrantite, migracijata i razvojot, me|udràvnite dogovori i sorabotka, integracijata na migrantite i nivnoto vra}awe vo zemjite na poteklo i sl.

Osvrnuvaj}i se na migracijata i demografskite faktori, g. [acer podvle~e deka vo Evropa ìveat najgolem del od vkupno 191 milion emigranti vo svetot, odnosno sekoj tret emigrant ìvee vo Evropa. Demografskite trendovi, zgolemenoto nivo na globalnata ekonomska integracija i jazot vo prihodite me|u razvienite i zemjite vo razvoj ukaùvaat deka migracijata kon Evropa }e prodolì i vo idnina.

Profesorot Gvido De Marko, koj e porane{en pretsedatel na Malta, porane{en pretsedatel na Generalnoto sobranie na ON, porane{en minister vo pove}e vladi na Malta, pratenik vo pove}e navrati i eden od pionerite na Parlamentarnoto sobranie na OBSE, se zaloì za promovirawe na multietni~ka i multikulturna Evropa. Toj se zadrà na problemot so intregacijata na emigrantite vo Evropa, preku konkretni primeri, ukaùvaj}i na potrebata za seopfatni aktivnosti na ovoj plan.

Ambasadorot g. Verner Vent, {ef na Misijata na OBSE na Kosovo podvle~e deka OBSE e aktivno vklu~ena vo poddr{kata na multietni~kite op{testva, a osobeno vo zemjite od Zapaden Balkan. Toj istakna deka e potrebno povtorno da se vospostavi doverba vo site zemji od ovoj region, a osobeno na Kosovo. Ambasadorot Vent oceni deka Kosovo postignalo zna~aen napredok vo zacvrstuvaweto na sudskiot sistem i zajaknuvaweto na kapacitetite na Sobranieto, no e potrebna dopolnitelna pomo{ za funkcioniraweto na privremenite lokalni vlasti. Toj poso~i deka sedum godini po konfliktot, Kosovo treba da bide podgotveno za procesot na pomiruvawe, po primerot na evropskite zemji po Vtorata svetska vojna.

Vo diskusijata {to slede{e dominiraa otvorenite pra{awa, kako {to se: {to zna~i da se bide uspe{no integriran, koe nivo na integracija e potrebno za sekoja kategorija na emigranti, kakvi vladini politiki se potrebni vo oblasta na jazikot i pristapot do socijalni uslugi, obrazovanie i zdravstvena grià i sl. Be{e staven akcent i na sostojbata vo Kosovo, a pred sî na problemot so begalcite, proteranite i vnatre{no raselenite lica, kako i idniot status na Kosovo.

So vtorata rabotna sesija na tema "Etni~kiot identitet i kulturnata raznovidnost" pretsedava{e g. Roberto Bateli, specijalen pretstavnik na PS na OBSE za Jugoisto~na Evropa i {ef na Slovene~kata delegacija, a vovedno izlagawe podnese g. Ranie Fsadni od Mediteranskiot institut pri Univerzitetot na Malta.

Diskusijata be{e fokusirana na pozitivnite aspekti od migracijata, potrebata za dijalog, tolerancija i ramnopraven tretman na migrantite, voljata za soìvot, potrebata za novi migracioni politiki i migracioni kvoti i sl. Kako primer za multietni~ko ìveewe be{e poso~en gradot Toronto vo Kanada, kade {to nema malcinstva, odnosno site gra|ani se ednakvi, a vo administracijata sekojdnevno se vo upotreba 36 jazici.

Tretata rabotna sesija na tema "Migracija i bezbednost" ja otvorija g. Karl E. Vajkov, {ef na Oddelot na OBSE za akcija protiv terorizmot (ATU) i g. Hoze Hoakin Goma Tores, koordinator za me|unarodni i institucionalni pra{awa vo Dràvniot sekretarijat za imigracija pri Ministerstvoto za trud vo [panija. Moderator na sesijata be{e g. @oao Soare{, potpretsedatel na Parlamentarnoto sobranie na OBSE.

Gospodinot Karl E. Vajkov se osvrna na aktivnostite na Oddelot na OBSE za akcija protiv terorizmot (ATU) za poddr{ka na pridonesot na OBSE vo globalnite napori za spre~uvawe na terorizmot, {to vo odredena merka e povrzano so pra{aweto

Izve{taj 2006

206

na imigracijata. Toj oceni deka vo regionot na OBSE e postignat zna~aen napredok vo vrska so spre~uvaweto na preminot na granicite od strana na teroristi i kriminalci, no i ponatamu postoi potreba za podobruvawe na kontrolata na granicite.

Gospodinot Vajkov se osvrna i na sorabotkata so Me|unarodnata organizacija za civilna avijacija (ICAO), INTERPOL, Kancelarijata na Obedinetite nacii za droga i kriminal (UNODC), Svetskata organizacija za carini (WCO), Me|unarodnata organizacija za migracii (IOM) i dr.

Gospodinot Hoze Hoakin Goma Tores dade osvrt na funkcioniraweto na Dràvniot sekretarijat za imigracija pri Ministerstvoto za trud vo [panija i se zadrà na razli~nite vidovi na migracija, raznite tipovi na granici, efektite od razli~nite migracioni politiki i sl. Toj se osvrna i na problemite so koi se soo~uva [panija vo vrska so postojaniot priliv na ilegalni emigranti, koi naj~esto pristugnuvaat od Afrika, po morski pat, vo substandardni plovni objekti. Gospodinot Goma Tores ja podvle~e potrebata od adekvatni pravni instrumenti za borba protiv trgovijata so emigranti, kako i neophodnosta za sorabotka me|u zemjite, osobeno me|u onie koi se nao|aat na t.n. migracioni ruti.

Vo diskusijata po vovednite obra}awa, ~lenovite na Parlamentarnoto sobranie na OBSE se zadràa na sovremenite bezbednosni rizici povrzani so migracijata, kako {to se terorizmot, ilegalnite mreì na migracija, potencijalnoto krium~arewe na oru`je za masovno uni{tuvawe, "doma{nite" teroristi koi se ~esto vtora ili treta generacija na emigranti, bezbednosta na patnite ispravi itn.

Vo ramkite na ~etvrtata rabotna sesija se odrà debata na tema "Ilegalna imigracija", pod moderatorstvo na g. Panos Kamenos, potpretsedatel na Parlamentarnoto sobranie na OBSE. Na u~esnicite im se obratija: g. Tonio Borg, zamenik na premierot na Malta i minister za pravda i vnatre{ni raboti, g. Gavin Gulia, portparol za vnatre{ni raboti na opozicijata na Malta i N.E. g-|a Moli H. Bordonaro, ambasador na SAD vo Malta.

Gospodinot Tonino Borg i g. Gavin Gulija se osvrnaa na efektite od ilegalnata migracija vo malite zemji, a osobeno na slu~ajot so Malta. Be{e ukaàno deka Malta e najmalata i najgusto naselenata dràva vo Evropskata unija, a treta po gustinata na naselenost vo svetot. Pristignuvaweto na eden ilegalen emigrant vo Malta e ekvivalentno so vlezot na 140 emigranti vo Italija, 150 vo Obedinetoto Kralstvo ili 205 ilegalni emigranti vo Germanija. Od 2002 godina na Malta vlegle okolu 7.000 ilegalni emigranti, {to zboruva za golemite socio-ekonomski predizvici so koi se soo~uva zemjata, kako direktna posledica od ovoj me|unaroden fenomen. Malta gi po~ituva me|unarodnite i moralnite obrski za obezbeduvawe na azil ili za{titen humanitaren status i pove}e od polovinata od ilegalnite emigranti se zdobile so vakov status, {to pretstavuva najvisoka stapka na prifa}awe vo Evropskata unija. Od pretstavnikot na opozicijata g. Gulija, be{e ukaàno deka slu~ajot na Malta eksplicitno gi pokaùva nedostatocite na Konvencijata "Dablin II" i slabosta na Evropskoto pravo i politika na migracija. Toj istakna deka soglasno so ovaa konvencija, Malta dobiva finansiska pomo{ od EU za spravuvawe so ilegalnata migracija, no nema pravo da gi dislocira emigrantite vo drugi zemji od Unijata.

Ambasadorot g-|a Moli H. Bordonaro se osvrna na efektite od ilegalnata migracija vo golemite zemji, so poseben osvrt na problemite so koi se soo~uva SAD. Taa ukaà deka vo SAD pra{aweto na ilegalnata imigracija i frustracijata deka Vladata ne moè da go kontrolira ovoj raste~ki problem, ja zamagluvaat zna~ajnata diskusija za brojnite pridobivki od legalnata migracija i integracija. Ova se pokaàlo na poslednite izbori, koga mnogu glasa~i se izjasnile deka ilegalnata imigracija e edno od glavnite pra{awa koi go determinirale nivniot izbor za kogo da glasaat.

Ambasadorkata Bordonaro informira{e deka sekoja godina vo SAD ilegalno vleguvaat me|u 500.000 i 850.000 emigranti, od koi 57% poteknuvaat od Meksiko, 24% od drugite dràvi vo Latinska Amerika, 9% od Azija, 6% od Evropa i Kanada i 4% od drugite delovi na svetot. Najgolem broj od niv ilegalno ja preminuvaat ju`nata granica na SAD so Meksiko, no golem procent vleguvaat legalno, kako privremeni

Izve{taj 2006

207

posetiteli, a potoa ne ja napu{taat zemjata. Osvrnuvaj}i se na debatata {to se vodi vo SAD vo vrska so nelegalnata migracija, g-|a Bordonaro se zadrà na zacvrstuvaweto na bezbednosta na granicite, podobruvaweto na zakonodavstvoto za migracijata i mehanizmite za legalizacija na ilegalnite imigranti koi pretstavuvaat del od rabotnata sila.

Vo diskusiite {to sledea be{e podvle~eno deka naj~estite pri~ini za ilegalnata migracija pretstavuvaat naru{uvawata na ~ovekovite prava, nesigurnosta i nestabilnosta prodizvikani od slabite ekonomii, neadekvatnata raspredelba na bogatstvata i prirodnite resursi, religiozniot ekstremizam, politi~kata represija, konfliktite i prirodnite katastrofi vo zemjite na poteklo, kako i èlbata za podobar ekonomski standard i kvalitet na ìvot. Nepodeleni bea zalo`bite za iznao|awe na trajni re{enija za vra}awe, readmisija i reintegacija na ilegalnite emigranti vo nivnite zemji na poteklo, potrebata za podobruvawe na efikasnosta vo upravuvaweto so granicite vo zemjite na poteklo i tranzit, kako i eliminacijata na nelegalnata trgovija so lu|e. Be{e ukaàno i na potrebata za unapreduvawe na menaxmentot so ilegalnite emigranti vo tranzitnite zemji i podobrata integracija na emigrantite vo zemjite koi pretstavuvaat nivna krajna destinacija.

SEDNICA NA POSTOJANIOT KOMITET NA PS NA OBSE

Postojaniot komitet na Parlamentarnoto sobranie na OBSE vo koj ~lenuvaat {efovite na delegaciite vo PS na OBSE, odrà sednica na 18 noemvri 2006 godina. Na sednicata u~estvuva{e {efot na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo PS na OBSE g. Jovan Manasijevski.

Pretsedatelot na Parlamentarnoto sobranie na OBSE g. Joran Lenmarker dade izve{taj za aktivnostite {to gi realiziral po negoviot izbor za pretsedatel na Sobranieto na Godi{nata sesija, odràna vo juli 2006 godina vo Brisel. Vo svoeto prvo obra}awe vo svojstvo na pretsedatel pred Postojniot komitet na PS na OBSE, g. Lenmarker mu upati blagodarnost na svojot prethodnik, kongresmenot g. Alsi Hejstings, za uspe{noto i cvrsto rakovodewe so Parlamentarnoto sobranie vo negoviot dvegodi{en mandat. Gospodinot Joran Lenmarker se osvrna na celite i prioritetite za koi }e se zalaga za vreme na svojot mandat, a koi vklu~uvaat zacvrstuvawe na ulogata na Parlamentarnoto sobranie, poddr{ka na OBSE vo procesot na razre{uvawe na preostanatite nere{eni konflikti i zacvrstuvawe na aktivnostite za nabquduvawe na izbornite procesi. Toj informira{e za ostvarenite poseti na Me|unarodniot sekretarijat vo Kopenhagen i instituciite na OBSE vo Var{ava, kako i oficijalnite poseti na Belgija, [panija, Germanija i Rusija. Gospodinot Lenmarker, isto taka, informira{e za svoeto obra}awe pred Postojaniot sovet na OBSE na 14 noemvri 2006 godina vo Viena, kade {to se osvrnal na poslednite aktivnosti na Parlamentarnoto sobranie i na preporakite od Briselskata deklaracija.

Blagajnikot na Parlamentarnoto sobranie senatorot Xeri Graf{tajn dade pregled na finansiskata sostojba na Organizacijata za fiskalnata godina koja zavr{ila na 30 septemvri, istaknuvaj}i deka ve}e 14 godini po red Parlamentarnoto sobranie uspe{no funkcionira vo ramkite na predvideniot buxet. Toj se zablagodari na Danskiot parlament za nivniot finansiski pridones, so koj se pla}a kirijata na kancelariite na Sekretarijatot vo Kopenhagen, kako i na Vladata vo Avstrija koja obezbeduva finansiska poddr{ka za Kancelarijata za vrski vo Viena.

Generalniot sekretar na Parlamentarnoto sobranie na OBSE g. Spenser Oliver, podnese izve{taj za aktivnostite na me|unarodniot sekretarijat za poddr{ka na rabotata na pretsedatelot, kako i na Parlamentarnoto sobranie vo celina.

Postojaniot komitet gi razgleda i gi usvoi Predlozite na amandmanite za izmena na Delovnikot na Parlamentarnoto sobranie na OBSE, predloèni od Potkomitet za izmeni na Delovnikot. Pretsedatelot na ovoj Potkomitet g. Piter de Krem, informira{e deka otkako bile razgledani site predloèni amandmani, potkomitetot utvrdil devet amandmani koi se odnesuvaat na izmeni vo sostavot na Biroto na Sobranieto, vklu~uvawe na odredbi za Esenskite sostanoci vo Delovnikot,

Izve{taj 2006

208

revidirawe na izborot i mandatot na generalniot sekretar, zacvrstvuvawe na sledeweto na aktivnostite na PS na OBSE i sl.

Najgolema debata se razvi po Predlogot na amandmanot za izmena na Praviloto broj 38 koe se odnesuva na Sekretarijatot na Parlamentarnoto sobranie. So ovoj amandman be{e predvideno generalniot sekretar da se nazna~uva na predlog od Biroto, so tajno glasawe vo Postojaniot komitet i so dvotretinsko mnozinstvo, za mandat od pet godini i so mo`nost da bide dvapati reizbran, pri {to Postojaniot komitet moè da go razgleda i natamo{noto prodolùvawe na mandatot so mnozinstvo glasovi. Ovoj amandman ne go dobi potrebnoto mnozinstvo za izmena na Delovnikot (konsenzus minus eden). Protiv amandmanot glasaa {efovite na parlamentarnite delegacii na Francija i Bugarija.

[efovite na delegaciite ednoglasno gi usvoija drugite osum amandmani na Delovnikot, predloèni od Potkomitetot za izmeni na Delovnikot.

Na Postojaniot komitet mu bea prezentirani izve{taite za nabquduvaweto na parlamentarnite izbori vo Crna Gora, Bosna i Hercegovina i Latvija i pretsedatelskite izbori vo Taxikistan. Od strana na u~esnicite vo nabquduva~kiot proces i od generalniot sekretar na Sobranieto be{e ukaàno na problemite i rivalstvoto so Kancelarijata na OBSE za demokratski institucii i ~ovekovi prava (OBSE-ODIHR), ~ii pretstavnici ne se pridrùvaat do Dogovorot za sorabotka potpi{an me|u dvete organizacii, kako i na ~ekorite {to se prezemeni za da se nadmine vakvata situacija. Istovremeno, pratenicite bea informirani deka PS na OBSE }e gi nabquduva pretstojnite parlamentarni izbori vo Srbija, koi }e se odràt na 21 januari 2007 godina.

^lenovite na Postojaniot komitet bea informirani za aktivnostite na ad hok komitetite za Belorusija i za Avkazija i na specijalnite pretstavnici za rodovi pra{awa, za Jugoisto~na Evropa i za konfliktot vo Nagorno Karabak.

Vo soglasnost so vospostavenata praktika, na ~lenovite na Postojaniot komitet im se obrati generalniot sekretar na OBSE ambasadorot g. Mark Perin d Bri{ambo, koj informira{e za Predlogot na buxetot na OBSE za 2007 godina. Generalniot sekretar dade osvrt na tro{ocite na OBSE, istaknuvaj}i deka 67% od buxetot e predviden za aktivnostite na teren, 21% za Sekretarijatot i 12% za instituciite na OBSE. Ambasadorot d Bri{ambo odgovara{e na pra{awata od pratenicite vo vrska so Predlogot na buxetot, temite za koi }e se diskutira na pretstojniot Ministerski sostanok vo Brisel, kandidaturata na Kazahstan za pretsedava~ so OBSE vo 2009 godina i dr.

Noviot specijalen pretstavnik za buxetot na OBSE g. Petur Blondal, {ef na Parlamentarnata delegacija na Island, naglasi deka svoite aktivnosti }e gi fokusira na implementacijata na preporakite na Parlamentarnoto sobranie vo OBSE i nadzorot na buxetot na Organizacijata.

[efovite na delegaciite vo Parlamentarnoto sobranie na OBSE, isto taka diskutiraa za pretstojnite sostanoci na Sobranieto: sednicata na Pro{irenoto biro vo ramkite na Sostanokot na Ministerskiot sovet na OBSE (3 dekemvri 2006, Brisel), u~estvoto na Delegacijata na Parlamentarnoto sobranie na Sostanokot na Ministerskiot sovet (4 i 5 dekemvri 2006, Brisel), Zimskata sesija na PS na OBSE (22 i 23 fevruari 2007, Viena), sednicata na Pro{irenoto biro (23 april 2007, Kopenhagen), Ekonomskata konferencija na PS na OBSE (od 24 do 26 maj 2007, Andora), [esnaesettata godi{na sesija na PS na OBSE (od 5 do 9 juli 2007, Kiev) i Esenskite sostanoci na PS na OBSE (od 29 septemvri do 1 oktomvri 2007, Portoro`).

MEDITERANSKI PARLAMENTAREN FORUM Sednicata na Mediteranskiot parlamentaren forum ja otvori pretsedatelot na Parlamentarnoto sobranie na OBSE g. Joran Lenmarker, koj istakna deka Mediteranskata dimenzija na OBSE treba da se osvrne na pra{awata povrzani so slobodnata trgovija, socijalniot razvoj i ìvotnata sredina vo regionot.

Izve{taj 2006

209

Na u~esnicite im se obrati g. Anton Tabone, spiker na Malte{kiot parlament, koj naglasi deka Mediteranot e dinami~en prostor {to stimulira postojana razmena na ekonomski, socijalni i kulturni aktivnosti i obedinuva tri razli~ni kontinenti. Toj potseti deka bezbednosta na Evropa e tesno povrzana so bezbednosta na Mediteranot i se zaloì za prodlabo~uvawe na parlamentarnata sorabotka vo regionot, preku Evromediteranskoto sobranie, Mediteranskata dimenzija na PS na OBSE i, pred se, preku novoformiranoto Parlamentarnoto sobranie na Mediteranot, ~ij Izvr{en sekrearijat }e bide lociran na Malta.

Na otvoraweto govorea i g. Xejson Azopardi, {ef na Malte{kata delegacija vo PS na OBSE, g. Alsi Hejstings, po~esen pretsedatel na PS na OBSE i specijalen pretstavnik za Mediteranot i ambasadorot g. Mark Perin d Bri{ambo, generalen sekretar na OBSE, koj se osvrna na o~ekuvawata i perspektivite za regionot po Konfrencijata od [arm-el-[eik. Vo ramkite na Mediteranskiot parlamentaren forum se odrà debata za "Sostojbata na Bliskiot Istok", so koja pretsedava{e specijalniot pretstavnik za Mediteranot i porane{en pretsedatel na Parlamentarnoto sobranie kongresmenot Alsi Hejstings. Vovedni izlagawa za debatata podnesoa: g. Majkl Frendo, minister za nadvore{ni raboti na Malta, g. Mehmet Dulger, pretsedatel na Komisijata za nadvore{na politika na Parlamentot na Turcija, g-|a Kolet Avital, potpretsedatel na Knesetot na Izrael i {ef na Izraelskata delegacija vo Parlamentarnoto sobranie na OBSE i ambasadorot Ahmed Katab od Ministerstvoto za nadvore{ni raboti na Egipet. Ministerot g. Majkl Frendo se zaloì za prodlabo~uvawe na sorabotkata na me|unaroden plan, so cel za razre{uvawe na konfliktite na Bliskiot Istok i povika na zgolemuvawe na poddr{kata na umerenite sili vo regionot. Istovremeno, toj ja pozdravi pozitivnata uloga {to ja odigra Evropskata unija vo Liban. Gospodinot Mehmet Dulger ukaà na potrebata za vospostavuvawe na merki za gradewe na doverba me|u Liban i negovite sosedni zemji i oceni deka palestinskoto pra{awe treba da bide centralno vo debatata za sostojbata na Bliskiot Istok. Potpretsedatelot na Izraelskiot parlament g-|a Kolet Avital go podvle~e zna~eweto na iznao|awe na miroqubivo re{enie koe vklu~uva formirawe na dve dràvi i pokraj te{kotiite {to bi proizlegle od takvoto re{enie. Taa go povika Parlamentarnoto sobranie na OBSE da ja osudi Konferencijata za negirawe na holokaustot {to }e se odrì vo Teheran i potseti deka Iran e edinstvenata zemja ~lenka na Obedinetite nacii koja otvoreno se zalaga i se podgotvuva za uni{tuvawe na druga zemja ~lenka na ON. Ambasadorot Ahmed Katab, isto taka, se zaloì za re{enie koe opfa}a dve dràvi, ocenuvaj}i go istoto kako edinstvena solucija za postignuvawe na mir vo regionot. Vo debatata {to slede{e diskusiite bea fokusirani na razvojot na nastanite na Bliskiot Istok, potrebata za postignuvawe na traen mir, kako i izgledite i perspektivite za regionot.

* * * * *

Vo tekot na Esenskite sostanoci na PS na OBSE ~lenovite na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija ostvarija brojni kontakti so pratenici od pove}e zemji, na koi bea razmeneti mislewa za bilateralnata i multilateralnata sorabotka i najaktuelnite slu~uvawa na me|unaroden plan. Oddelni sredbi bea ostvareni so ambasadorot g. Verner Vent, {ef na Misijata na OBSE na Kosovo i g. Roberto Bateli, specijalen pretstavnik na PS na OBSE za Jugoisto~na Evropa i {ef na Slovene~kata delegacija.

Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na OBSE pretstojuva{e i vo Rim, kade {to ostvari sredba so ambasadorot g. Qup~o Tozija i diplomatite vo Ambasadata na Republika Makedonija vo Republika Italija.

* * * * *

Izve{taj 2006

210

Na Esenskite sostanoci na Parlamentarnoto sobranie na OBSE u~estvuvaa nad 250 parlamentarci od 47 zemji ~lenki na OBSE, ~etiri zemji partneri, dve me|unarodni parlamentarni sobranija i Evropskiot parlament, visoki pretstavnici na zemjata doma}in, na OBSE i na drugi me|unarodni organizacii, eksperti od oblasta na migraciite, kako i pretstavnici na Parlamentot na Libija, koi za prv pat u~estvuvaat vo aktivnostite na ova Sobranie. So toa Parlamentarnoto sobranie na OBSE ja potvrdi svojata uloga vo promoviraweto na parlamentarnoto u~estvo i olesnuvaweto na interparlamentarniot dijalog i sorabotka, kako i poddr{kata na jakneweto na demokratskite institucii i pridonesot vo sorabotkata me|u institucite na OBSE.

So u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija na Esenskite sostanoci na PS na OBSE se ostvaruva kontinuitet na sorabotkata so ovaa me|unarodna organizacija i se potvrduva interesot za natamo{no aktivno participirawe na pratenicite vo aktivnostite na me|unarodnite parlamentarni sobranija.

Izve{taj 2006

211


Delegacija na Sobranieto na Republika Makedonija vo Interparlamentarnata unija

IZVE[TAJ

za u~estvoto na 115-to Sobranie na Interparlamentarnata unija,

odr`ano od 16 do 18 oktomvri 2006 godina vo @eneva, [vajcarska Konfederacija

Skopje, noemvri 2006 godina

Izve{taj 2006

212

Sobranieto na Interparlamentarnata unija (IPU) go odrà svoeto redovno 115-

to zasedanie od 16 do 18 oktomvri 2006 godina, vo Me|unarodniot konferenciski centar vo @eneva, [vajcarska Konfederacija. Na 115-to Sobranie na IPU u~estvuva{e Delegacija na Sobranieto na Republika Makedonija {to ja so~inuvaa pratenicite Agron Buxaku, {ef na Delegacijata i Slavica Grkovska, ~len na Delegacijata kako i Roksa Georgievska, zamenik generalen sekretar i Lidija Karakam~eva, sekretar na Delegacijata. Na del od aktivnostite prisustvuva{e i \or|i Avram~ev, ambasador vo Postojanata misija na Republika Makedonija vo @eneva.

Vo ramkite na 115-to Sobranie na IPU sednici odràa trite postojani komisii na Interparlamentarnata unija, Upravniot sovet na IPU, Zdruènieto na generalnite sekretari na parlamentite, kako i drugi tela, geopoliti~ki grupi i oblici na angaìrawe vo ramkite na IPU.

115-to SOBRANIE NA IPU

Sto i petnaesettoto Sobranie na Interparlamentarnata unija go otvori g. Pjer Ferdinando Kazini, pretsedatel na IPU. Po oficijalnoto otvorawe na Sobranieto, pretsedatelot na IPU be{e izbran za pretsedatel na Sobranieto, dodeka za potpretsedatel na Sobranieto be{e izbrana g-|a Mensah Vilijam (Namibija). Vo rabotata na Sobranieto u~estvuvaa delegacii na 128 parlamenti1 (od 143 parlamenti - ~lenovi na Unijata i sedum asocirani delegacii). Od pridru`nite ~lenovi, vo rabotata na Konferencijata u~estvuvaa regionalnite parlamentarni asocijacii,2 a vo svojstvo na nabquduva~i - delegacii na Palestina, kako i pretstavnici na pove}e tela i specijalizirani agencii na OON3 i drugi pretstavnici na me|unarodni i regionalni organizacii,4 na nevladini organizacii5 itn.

Na Zasedanieto u~estvuvaa 1.165 delegati, od koi 485 ~lena na parlamenti. Od delegatite - ~lenovi na parlamentite, 39 bea nositeli na pretsedava~ka funkcija, 24 nositeli na potpretsedava~ka funkcija i 148 èni parlamentarki (30,5%).

1 Albanija, Avstrija, Alìr, Andora, Angola, Argentina, Azerbejxan, Avstralija, Banglade{, Bahrein, Belgija, Belorusija, Benin, Bolivija, Bosna i Hercegovina, Brazil, Bocvana, Bregot na Slonovata Koska, Bugarija, Burkina Faso, Burundi, Venecuela, Vietnam, Gabon, Gana, Gvatemala, Gvineja, Germanija, Grcija, Gruzija, Danska, Dominikanska Republika, Demokratska Republika Kongo, Demokratska Republika Koreja, Egipet, Ekvador, El Salvador, Ermenija, Estonija, Etiopija, Zimbabve, Izrael, Indija, Indonezija, Iran (Islamska Republika), Irska, Island, Italija, Japonija, Jemen, Jordan, Ju`na Afrika, Kanada, Kazahstan, Kenija, Kina, Kipar, Kirgistan, Kongo, Kuba, Kuvajt, Laos, Latvija, Liban, Libiska Arapska Xamahirija, Litvanija, Lihten{tajn, Luksemburg, Mavricius, Madagaskar, Malezija, Maldivi, Mali, Malta, Maroko, Meksiko, Monako, Mongolija, Namibija, Nepal, Nigerija, Nov Zeland, Norve{ka, Nikaragva, Niger, Obedineta Republika Tanzanija, Obedineto Kralstvo, Obedineti Arapski Emirati, Pakistan, Panama, Peru, Polska, Portugalija, Republika Koreja, Republika Moldova, Republika Makedonija, Romanija, Ruanda, Ruska Federacija, San Marino, Sao Tome i Principe, Saudiska Arabija, Senegal, Singapur, Siriska Arapska Republika, Slova~ka, Slovenija, Srbija i Crna Gora, Sudan, Surinam, Tajland, Togo, Tunis, Turcija, Uganda, Ukraina, Obedineta Republika Tanzanija, Ungarija, Urugvaj, Filipini, Finska, Francija, Fixi, Holandija, ê{ka Republika, île, Xibuti, [vajcarija, [vedska, [panija i [ri Lanka. 2 Andskiot parlament, Centralnoamerikanskiot parlament, Evropskiot parlament, Latinoamerikanskiot parlament, Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa i Parlamentot na Ekonomskata zaednica na zapadnoafrikanskite dràvi. 3 Obedinetite nacii, Konferencijata na Obedinetite nacii za trgovija i razvoj (UNCTAD), Me|unarodnata organizacija na trudot (ILO), Organizacijata za hrana i zemjodelstvo (FAO), Organizacijata na Obedinetite nacii za obrazovanie, nauka i kultura (UNESCO), Kancelarijata na Visokiot komesar na OON za begalci (UNHCR), Organizacijata za obrazovanie, nauka i kultura (UNESCO), Fondot za deca na OON (UNICEF), Volonterite na OON (UNV), Svetskata organizacija za zdravstvo (WHO), Svetskata banka, Me|unarodniot monetaren fond (IMF) i Svetskata trgovska organizacija (WTO). 4 Afrikanskata unija, Me|unarodnata organizacija za migracii (IOM), Ligata na arapski dràvi, Arapskata interparla-mentarna unija (AIPU), Afrikanskata parlamentarna unija (APU), Sobranieto na Zapadnoevropskata unija (AWEU), Zdruènieto na evropskite parlamentarci za Afrika (AWEPA), Magrebskiot konsultativen sovet, Parlamentarnoto sobranie na Unijata na Belorusija i Ruskata Federacija, Parlamentarnoto zdruènie za evroarapska sorabotka (PAEAC), Parlamentarnata unija na zemjite na Organizacijata na islamskata konferencija (PUOICM) i Organizacijata za zabrana na hemiskoto oru`je (OPCW). 5 Amnesty International, Me|unarodniot komitet na Crveniot krst (ICRC) i Me|unarodnata federacija na zdruènijata na Crveniot krst i Crvenata polumese~ina.

Izve{taj 2006

213

ITNA DOPOLNITELNA TO^KA NA DNEVNIOT RED

Soglasno so Statutot, Sobranieto na Interparlamentarnata unija se

izjasnuva{e za dopolnuvawe na dnevniot red so itna dopolnitelna to~ka. Be{e podnesen sledniov predlog za dopolnuvawe na dnevniot red:

Od Alìr i Jordan "Ulogata na parlamentite vo natamo{noto mobilizirawe na me|unarodnata zaednica vo povtorno obnovuvawe na Libija, poddr{ka na nejziniot razvoj i nejzinata ekonomija i postignuvawe na trajniot mir na Bliskiot Istok".

Od Japonija "Objavuvawe od strana na Demokratska Narodna Republika Koreja na svoite testirawa na nuklearno oru`je i zajaknuvawe na reìmot za nuklearna neproliferacija". Po glasaweto, predlogot podnesen od Delegacijata na Japonija be{e usvoen.

Debatata po itnata dopolnitelna to~ka se odrà na 17 oktomvri 2006 godina i so sednicata pretsedava{e g. Novoa, pretsedatel na Generalnoto sobranie i na Senatot na Urugvaj. Vo debatata u~estvuvaa 18 govornici od 17 parlamentarni delegacii i eden nabquduva~. Tehni~kata komisija, sostavena od parlamentarci od Benin, île, Islamskata Republika Iran, Japonija, Meksiko, Holandija, Nov Zeland, Pakistan, Portugalija, Republika Koreja i Ruskata Federacija, podgotvija Predlog na rezolucija i mu go podnese za usvojuvawe na Sobranieto na IPU.

Nacrtot na rezolucijata na 18 oktomvri be{e usvoen so poedine~no izjasnuvawe na delegaciite.

RABOTA NA KOMISIITE

Prvata postojana komisija za mir i me|unarodna bezbednost na sednicite

odràni na 17 i 19 oktomvri 2006 godina rasprava{e za tretata to~ka na dnevniot red na Sobranieto "Sorabotkata me|u parlamentite i Obedinetite nacii vo promovirawe na svetskiot mir, posebno od aspekt na borbata protiv terorizmot i energetskata bezbednost". Vo rabotata na Komisijata u~estvuva{e {efot na Delegacijata Agron Buxaku.

Komisijata diskutira{e po Izve{tajot i Predlogot na rezolucijata podgotveni od izvestitelot Moler od Island i koizvestitelot Mabedeli od Ju`na Afrika. Na tekstot na rezolucijata bea podneseni 201 amandman od koi 65 bea usvoeni. Pogolem del od diskusiite se odnesuvaa na promena na naslovot na rezolucijata so cel za pojasno objasnuvawe na zna~eweto. Delegacijata na Venecuela iskaà rezervi vo odnos na site ~lenovi na rezolucijata koi se odnesuvaat na energetskata bezbednost.

Po debatata be{e formirana Tehni~ka komisija sostavena od parlamentarci od Alìr, Belgija, Benin, Danska, Egipet, Indija, Izrael, Japonija, Malezija, Meksiko, Ruskata Federacija, Sudan, Tunis, Obedinetoto Kralstvo i Venecuela.

Na sednicata, isto taka, be{e opredelena temata za rasprava na Prvata komisija za 116-to Sobranie na IPU: - za 116-to Sobranie "Ulogata na parlamentite vo iznao|awe balans me|u nacionalnata bezbednost, ~ovekovata bezbednost i individualnite slobodi", a za izvestiteli gi nominira{e Lord Moris na Aberavon od Obedinetoto Kralstvo. Vo Vtorata postojana komisija za traen razvoj, finansii i trgovija na 16 i 18 oktomvri 2006 godina se ostvari raspravata za ~etvrtata to~ka na dnevniot red "Ulogata na parlamentite vo nadgleduvawe na dostignuvawata na Mileniumskite razvojni celi, osobeno vo vrska so problemot na dolgot i namaluvaweto na siroma{tijata i korupcijata". Komisijata gi razgleda Izve{tajot i Predlogot na rezolucijata podneseni od izvestitelite, podnesenite amandmani, kako i informacijata podgotvena od Sekretarijatot .

Vo diskusijata u~estvuvaa 61 govornik od 55 zemji i me|unarodni organizacii. Na sednicata odràna na 18 oktomvri, Vtorata postojana komisija go razgleda

konsolidiraniot tekst na Predlogot na rezolucijata po {to rezolucijata be{e

Izve{taj 2006

214

prifatena so konsenzus. Na sednicata, isto taka, be{e opredelena temata za diskusija na Vtorata komisija za 116-to Sobranie na IPU:

za 116-to Sobranie "Parlamentarniot nadzor na dràvnite politiki za stranska pomo{ vo erata na globalizacijata".

Tretata postojana komisija za demokratija i ~ovekovi prava na sednicite odràni na 16 i 18 oktomvri rasprava{e za pettata to~ka od dnevniot red na Sobranieto "Is~eznati lica". So Komisijata pretsedava{e g-|a J. K. Jo od Republika Koreja, pri {to bea odràni dve sednici. Vo rabotata na Tretata postojana komisija u~estvuva{e pratenikot Slavica Grkovska.

Komisijata diskutira{e po Izve{tajot i Predlogot na rezolucijata podgotveni od izvestitelite Gadient od [vajcarija i Nikolini od Urugvaj, kako i po amandmanite na Nacrtot na rezolucijata podneseni od delegaciite od Alìr, Argentina, Kanada, île, Egipet, Germanija, Islamskata Republika Iran, Japonija, Meksiko, Nigerija i [vajcarija.

Vo raspravata u~estvuvaa 46 diskutanti, me|u koi i ~lenot na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija Slavica Grkovska.

Vo ramkite na svojata diskusija Grkovska iskaà zadovolstvo i poddr{ka na dobro izbranata tema za "Is~eznati lica", so ogled na toa {to taa tema ne e dovolno obrabotena vo pravnite akti na me|unarodnata zaednica i ne e glavna grià na dràvite, me|unarodnite organizacii i nevladiniot sektor. Toa osobeno se odnesuva na is~eznuvawe na licata vo vooruènite konflikti i vnatre{nite nasilstva.

Taa poso~i deka me|unarodnoto humanitarno pravo bi trebalo vo idnina u{te pove}e da se nadgraduva i da gi integrira problemite na is~eznatite lica i nivnite semejstva. Toa }e pretstavuva dobra ramka i osnova za nacionalnite parlamenti na ova pra{awe da posvetat pogolemo vnimanie vo idnina.

Vo vrska so slu~uvawata vo Republika Makedonija, od vremeto na vooruènite dejstvija vo 2001 godina, ima pove}e lica na koi im se gubi sekakva traga za vreme na voeniot konflikt. Del od licata so posredstvo na me|unarodnite misii bea oslobodeni, me|utoa dosega e neizvesna sudbinata na 12 kidnapirani Makedonci od krizniot region, kako i drugi osum lica, prete`no lica so albansko etni~ko poteklo od drugite regioni. Semejstvata na ovie lica ìveat vo ~etirigodi{na agonija, postojano baraj}i od instituciite na dràvata kakvi bilo informacii za svoite najbliski. Vladata na Republika Makedonija, odnosno Ministerstvoto za vnatre{ni raboti, soglasno so zakonskite ovlastuvawa prezema kontinuirani i organizirani aktivnosti za otkrivawe na identitetot na mo`nite kidnaperi, kako i dobivawe soznanija za pronao|awe na kidnapiranite i is~eznatite lica. I pokraj toa {to Vladata opredeli pari~na nagrada od 500, 000 evra za davawe informacii za kidnapiranite i is~eznati lica i objavi javen povik za davawe vakvi informacii, za {to be{e otvorena specijalna telefonska linija, toa ne be{e dovolno, istragata da ima progres. Na inicijativa na Evropskata unija se osnova{e Komisija za kidnapirani i drugi is~eznati lica, no i ovie napori ne bea dovolni za dobivawe na potrebnite informacii.

So izloùvawe na site ovie podatoci, pratenikot Grkovska u{te edna{ potencira{e deka stanuva zbor za isklu~itelno teòk problem i proces, so koi se soo~i i Republika Makedonija, pri {to taa ukaà deka site kako parlamentarci vo nacionalnite parlamenti treba {to pove}e da se zaloàt za donesuvawe na potrebnata zakonska regulativa za is~eznatite lica i da pridonesat za rasvetluvawe na sudbinata na svoite gra|ani.

Vo taa nasoka vo Sobranieto na Republika Makedonija, neodamna se usvoi Zakonot za za{tita na svedoci, koj e dobra osnova za rasvetluvawe na mnogu tajni za is~eznatite lica. Parlamenatniot pritisok kon vladinite institucii mora da bide silen i postojan ne samo za re{avawe na problemot na is~eznati lica, tuku i za naso~uvawe na vnimanieto kon grià od strana na dràvata za nivnite semejstva so dodeluvawe na pomo{, kako i spre~uvawe na natamo{ni is~eznuvawa.

Natamo{noto podobruvawe na pravnata regulativa vo dràvite, mora da se dviì vo nasoka na priznavawe na pravoto na semejstvata da znaat i da dobijat

Izve{taj 2006

215

informacii za sudbinata na is~eznatite i dobivawe na praven status na is~eznatite lica.

Ponatamu na 18 oktomvri Tretata postojana komisija so konsenzus go donese i Nacrtot na rezolucijata podnesen od izvestitelite, izmenet so prifatenite amandmani. Na sednicata, isto taka, be{e opredelena temata za rasprava na Tretata komisija za 116-to Sobranie na IPU. ^lenovite na Komisijata odlu~ija na Sobranieto da mu ja predloàt slednava tema za vklu~uvawe vo dnevniot red na slednive sobranija:

-za 116-to Sobranie "Osposobuvawe na gra|anite preku efektiven reìm na pravo na informirawe". USVOJUVAWE NA REZOLUCIITE NA 115-to SOBRANIE NA IPU

Na plenarna sednica odràna na 17 oktomvri 2006 godina Sobranieto

rasprava{e i gi usvoi izve{taite na postojanite komisii i predloènite rezolucii za to~kite od dnevniot red. Usvoenite rezolucii se dostaveni vo prilog na Izve{tajot.

^lenstvo vo Unijata Upravniot sovet go odobri baraweto za priem na parlamentite na Gambija, Crna

Gora i Palau, dodeka zaradi voeniot udar vo Tajland go suspendira{e ~lenstvoto vo IPU na ovaa zemja. Vo momentot IPU broi 148 ~lena i sedum me|unarodni parlamentarni asocijacii kako asocirani ~lenovi. Upravniot sovet go odobri baraweto za dobivawe na status na nabquduva~ na Organizacijata za zabrana na hemisko oru`je (OPCW).

Finansiska sostojba na Unijata i buxet za 2007 godina

Na sednicata be{e distribuiran pismen izve{taj za finansiskata sostojba na Interparlamentarnata unija zaklu~no so 30 juni 2006 godina, so spisok na ~lenkite koi imaat zaostanat dolg kon Unijata. Pet zemji ~lenki na IPU imaat zaostanat dolg i se predmet na sankcionirawe. Generalniot sekretar poso~i deka IPU }e ja zavr{i finansiskata godina so vi{ok na sredstva od okolu 2 %. Ovoj vi{ok }e bide upotreben za zgolemuvawe na Kapitalniot fond, koj iznesuva okolu 5,1 milion {vajcarski franci. Izvestitelot na Izvr{niot komitet g. Ostin (Obedinetoto Kralstvo), podnese izve{taj za predlogot na programata i buxetot za 2007 godina.

Sorabotka so sistemot na Obedinetite nacii

Sovetot go ima{e pregledot na site aktivnosti na IPU koi se izvr{ile vo sorabotka so Obedinetite nacii. Sovetot go potvrdi Nacrtot na spogodbata za sorabotka so Demokratskiot fond na Obedinetite nacii, koj vospostavuva ramka vo koja dvete strani }e rabotat zaedno za pra{awa od zaedni~ki interes vo kontekst na poddr{ka na demokratijata vo svetot.

Spogodbata be{e formalno potpi{ana vo @eneva vo tekot na sednicata na Sovetot na 17 oktomvri 2006 godina.

Sovetot go odobri predloèniot Memorandum za razbirawe me|u Oddelenieto za ekonomski i socijalni raboti na Obedinetite nacii i IPU , vo vrska so Globalniot centar za informacii i komunikaciska tehnologija. Celta na Centarot e gradewe na kapaciteti vo parlamentite preku Globalniot centar i promovirawe na relevantno zakonodavstvo.

Izve{taj 2006

216

Sovetot ja islu{a prezentacijata za pregovorite {to se vodat vo Wujork vo vrska so Rezolucijata na Generalnoto sobranie za sorabotkata me|u Obedinetite nacii i IPU.

Konsolidirawe na reformata na IPU Sovetot dobi izve{taj od pretsedatelot na rabotnata grupa za reformite. Vo

izve{tajot se bara da se zajakne ulogata na postojanite komisii na IPU, da se zajakne ulogata na pretsedatelot na IPU za da obezbedi politi~ko vodstvo i da prodolì so gradewe na strate{ko partnerstvo so Obedinetite nacii.

Posebno vnimanie se posvetuva na noviot predlog, vtoroto zasedanie vo tekot na kalendarskata godina na IPU da bide posveten na rabotata na Upravniot sovet, a so cel da se obezbedat posu{testveni diskusii za programata i buxetot na IPU. Zaedno so pro{irenata sesija na Sovetot, toa bi pretstavuvalo politi~ki nastan, koj bi se odrùval zaedno so noviot plenaren komitet na Obedinetite nacii, dodeka postojanite komisii na IPU }e se sre}avaat samo na prvoto zasedanie vo tekot na godinata.

Ovoj predlog ponatamu zaradi konsultacii }e bide dostaven do geopoliti~kite grupi, a formalnoto razgleduvawe na predlogot }e se izvr{i na 116-to Sobranie. UÊSTVO VO RABOTATA NA DRUGI TELA, OBLICI I AKTIVNOSTI NA UNIJATA Pretsedatelot na Svetskata banka Pol Volfovic na 17 oktomvri se obrati na 115-to Sobranie. Toj istakna deka so ogled deka se sre}avame vo srceto na Evropa, va`no e da se zapameti deka vo svetot ima pove}e od milijarda lu|e koi se borat za opstanok i zarabotuvaat pomalku od eden dolar na den. Toj im pora~a na site prisutni koga }e se vratat vo svoite skapi hoteli, da pomislat deka postojat mnogu koi odat vo krevet bolni, gladni i so neizvesnost za nivnata idnina, re~e Volkovic. Pratenikot Agron Buxaku u~estvuva{e na posebniot sostanok na koj{to grupa na pratenici imaat mo`nost da mu postavuvaat pra{awa na g. Pol Volkovic. Vo vrska so dolgovite na tretiot svet, toj postavi pra{awe dali Svetskata banka ima posebna strategija za Zapaden Balkan na ovoj stepen na razvoj na demokratskite institucii, imaj}i predvid deka Svetskata banka ima i drugi regioni kade {to e neophodna nejzinata aktivnost. Ponekoga{ se dobiva vpe~atok deka Evropkata unija go zaborava Zapaden Balkan. Gospodinot Volkovic odgovori deka ne sme zaboraveni i deka vo Svetskata banka vo tek e realiziraweto na golem broj programi za ekonomski razvoj na regionot.

Se zaklu~i deka parlamentarcite moraat da bidat nemilosrdni vo borbata so korupcijata. Tie moraat da rabotot na kontrolirawe na korupcijata i promovirawe na dobro vladeewe. Parlamenite se klu~ni institucii za borba protiv korupcijata bidej}i pripa|aat na primarni institucii koi moàt da gi dràt vladite da davaat ot~et za svoite aktivnosti. Va`no e parlamentite da gi imaat neophodnite sredstva za da gi ispolnuvaat ustavnite odgovornosti.

GEOPOLITI^KA GRUPA "DVANAESET PLUS"

Grupata "Dvanaeset plus" odrùva{e redovni sostanoci pred zasedanijata na

telata na Unijata na 15, 17 i 18 oktomvri 2006 godina. Od Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Interparlamentarnata unija na sostanocite u~estvuvaa ~lenovite na Upravniot sovet Agron Buxaku i Slavica Grkovska.

Na sostanocite na Geopoliti~kata grupa "Dvanaeset plus" bea usoglaseni stavovite za dopolnitelnata to~ka na dnevniot red na Sobranieto i be{e dadena poddr{ka na kandidatite od ~lenovite na Grupata za upraznetite funkcii vo organite i telata na IPU i za tehni~kite komisii, a bea razgledani i drugi pra{awa od nadle`nost na geopoliti~kata grupa i na Interparlamentarnata unija.

Izve{taj 2006

217

Vo ramkite na sostanocite na Grupata 12 + se sprovede izbor na nov pretsedatel na Grupata. Bea prijaveni dvajca kandiditi i toa: g. Xorx Oustin, pratenik na Parlamentot na Obedinetoto Kralstvo i g. Robert del Pikija, senator od Republika Francija. Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija ja poddrà kandidaturata na g. Pikija. Po sprovedenoto glasawe na koe glasale 76 delegati, 38 glasa bea za g. Ostin, dodeka 37 za g. Pikija, pri {to so aklamacija g. Ostin be{e proglasen za nov pretsedatel so dvegodi{en mandat. Ponatamu se diskutira{e za reformite na IPU, odnosno za predlogot vtoroto Sobranie da se zameni so zasedanie na pro{ireniot Upraven sovet, kako i zasedanie na nov parlamentaren komitet za pra{awa {to gi razgleduvaat Obedinetite nacii. Pratenikot Gadien od [vajcarija izrazi rezerva za ovoj predlog bidej}i i onaka parlamentarcite pomalku u~estvuvaat vo rabotata na vtoroto zasedanie i so ovoj predlog, sostojbata }e bide u{te polo{a.

Po zavr{uvaweto na 115-to Sobranie na IPU, vo organizacija na IPU, Evropskoto zdruènie za radiodifuzija, Asocijacijata na generalnite sekretari na parlamentite i IPU odràa zaedni~ka konferencija za odnosite na parlamentite, parlamentarnite TV-kanali i javnata radiodifuzija. Po ovoj povod pretsedatelot na IPU Pjer Kazini istakna deka odnosite me|u parlamenarnite kanali, javnata radiodifuzija i informiraweto na gra|anite e mnogu kompleksno pra{awe i so raste~ko zna~ewe nasekade vo svetot. Generalniot sekretar Jan Revejon poso~i deka nekoi parlamenti vospostavile svoi sopstveni radiostanici ili parlamentarni kanali koi direktno se prenesuvaat vo javnosta. No pove}eto parlamenti naj~esto se potpiraat na javnite prenesuva~ki servisi. Vo posledno vreme se javuvaat i mediumi koi koristat Internet i digitalna tehnologija za da í ponudat na javnosta uvid vo parlamentarnoto rabotewe. Se o~ekuva po odrùvaweto na ovaa konferencija da se podobrat vrskite me|u parlamentite za raboteweto na parlamentarnite kanali i da se identifikuvaat pozitivnite iskustva koi bi moèle da sluàt kako inspiracija na drugite. Ova moè da e po~etok na {irok proces na podelba na iskustvata i materijalite me|u parlamentarnite TV-kanali i javnata radiodifuzija. ZASEDANIE NA ZDRU@ENIETO NA GENERALNITE SEKRETARI NA PARLAMENTITE

Vo tekot na Sobranieto se odrà zasedanieto na Zdruènieto na generalnite sekretari na parlamentite (ZGSP) koe e formirano kako konsultativno telo na IPU i ~ija primarna cel e da gi prou~uva zakonite, postapkite i rabotnite metodi na razli~nite parlamenti, kako i da predlaga merki za podobruvawe na tie metodi i ovozmoùvawe sorabotka me|u nivnite slu`bi. Na zasedanieto na ZGSP u~estvuva{e Roksa Georgievska, zamenik generalen sekretar na Sobranieto na Republika Makedonija.

Na zasedanieto se vodea op{ti debati na ~etiri temi: "Parlamentarno organizirawe", "Parlamentarnata kontrola vo odbranata i tajnite slu`bi", "Parlamentarnite odnosi so mediumite", kako i "Menaxirawe na odnosite me|u dvata doma na parlamentite".

Vo ramkite na pravata debata be{e distribuirana informacijata "Za organizacijata na Sobranieto na Republika Makedonija, podnesena od zamenikot na generalniot sekretar na Sobranieto na Republika Makedonija Roksa Georgievska.

ZAKLU^NI SOGLEDUVAWA

Moè da se oceni deka u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija na 115-to Sobranie na IPU be{e mo{ne uspe{no, aktivno i konstruktivno. So nastapite na pratenicite se ovozmoì prezentacija na stavovite od makedonskite parlamentarci za aktuelnite pra{awa od domenot na nadle`nostite na IPU. Pokraj toa, be{e ostvareno aktivno u~estvo vo rabotata na organizacionite strukturi na

Izve{taj 2006

218

Unijata, kako i neposredni kontakti i sredbi so parlamentarci od golem broj zemji. So toa e prodol`en kontinuitetot vo sorabotkata i vo gradeweto na stavovite na IPU, a osobeno vo pogled na afirmacijata na Republika Makedonija na po{irok me|unaroden plan.

Izve{taj 2006

219


Sektor za me|unarodna sorabotka

IZVE[TAJ

za u~estvoto na Parlamentarnata konferencija na Svetskata trgovska organizacija (PK na STO)

(@eneva, [vajcarija 1 i 2 dekemvri 2006)


Izve{taj 2006

220

Godi{nata Parlamentrana konferencija na Svetskata trgovska organizacija (PK na STO) vo organizacija na Interparlamentarnata unija i Evropskiot parlament, e odràna na 1 i 2 dekemvri 2006 godina vo @eneva, [vajcarija. Na Konferencijata u~estvuvaa pretstavnici na parlamentite na 72 zemji ~lenki na STO, Evropskiot parlament, PS na Sovetot na Evropa, Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata, Parlamentarnata asocijacija na Komonveltot, kako i na deset me|unarodni organizacii i asocijacii. Pozdravni obra}awa imaa pretsedatelot na IPU Pjer Ferdinand Kazini, potpresedatelot na Evropskiot parlament Manuel Antonio do{ Santo{, generalniot direktor na STO Paskal Lami i zavr{en zbor izvestitelot na Upravniot komitet na PK na STO Gert Versnik. So konsenzus be{e usvoena Deklaracijata od godi{nata sesija 2006 godina na Parlamentarnata konferencija na Svetskata trgovska organizacija, ~ij integralen tekst e daden vo prilog na Izve{tajot.

Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija, na Konferencijata be{e sostavena od pratenikot Zoran Vitanov, pridruùvan od dràvniot sovetnik za me|unarodna sorabotka Nikola Todorovski. Pratenikot Vitanov u~estvuva{e vo plenarniot del na raspravata, a bea ostvareni i pove}e bilateralni sredbi. Delegacijata be{e pridruùvana od {efot na Postojanata misija na Republika Makedonija pri ON i STO ambasadorot \or|i Avram~ev.

1. U~estvoto na godi{nata PK na STO e realizirano vrz osnova na pokanata na

pretsedatelot na IPU Pjer Ferdinando Kazini i pretsedatelot na Evropskiot parlament @ozep Borel Fontejes, dobiena vo juli 2006 godina. No, so ogled na toa {to prethodniot sostav na Sobranieto be{e raspu{ten, a noviot ne be{e konstituiran, potvrdata za u~estvoto be{e ispratena so golemo zadocnuvawe i prifatena vrz osnova na dodatnite napori na Delegacijata. Pred samoto trgnuvawe se obezbedeni neophodnite informacii od soodvetnite slu`bi i od veb stranicata na IPU. So àlewe e konstatirano deka i pokraj golemoto me|unarodno zna~ewe na PK na STO Makedonskata delegacija neredovno prisustvuvala i ne u~estvuvala so svoi diskusii i so prezentirawe na makedonskite stavovi za pra{awata svrzani so svetskata trgovija.

Zaradi podobro podgotvuvawe na u~estvoto na Konferencijata, pokraj prethodnoto poznavawe na relaciite na makedonskoto stopanstvo so STO na pratenikot Vitanov, kako porane{en zamenik minister za ekonomija i kako me|unaroden konsultant po pretpriema{tvo, se realizirani i dve mo{ne korisni konsultacii so nacionalniot koordinator na STO Zoran Jolevski i magistrantot pri STO vo @eneva Boris âlovski. Iskristalizirana e potrebata prisustvoto vo @eneva da bide iskoristeno za slednive celi:

• Sobranieto na Republika Makedonija da se vklu~i vo ativnostite na PK na STO, kako mnogu zna~en i mo{ne vlijatelen globalen parlamentaren forum;

• prv pat Makedonskata delegacija da zeme u~estvo vo plenarnata debata i da gi iznese stavovite vo vrska so kontinuitetot na aktivnostite na IPU, EP i STO prezentiraj}i gi makedonskite gledawa i intersi vo odnos na svetskata trgovija i

• vrz ad hok osnova da bidat ostvareni bilateralnite sredbi so delegaciite i li~nostite koi moàt da bidat od op{t politi~ki, no pred sî ekonomski interes.

2. Konferencijata e odràna vo period koj se smeta klu~en vo odnos na idninata na multilateralniot trgovski sistem, zaradi postojnite dilemi i zastoi vo odnos na takanare~enata Doha runda na pregovori. Debatata pretstavuva{e mnogu dobra mo`nost za steknuvawe na izvorni informacii za razvojot na STO i za na~inite, kako i na parlamentarna osnova da se pridonese na revitalizacijata na ovoj proces.

Vo obra}aweto na pretsedatelot na IPU Pjer Ferdinand Kazini e izrazeno zadovolstvoto zaradi reprezentativnosta na sobirot na koj u~estvuvaat parlamentarci od celiot svet, pretstavnici na diplomatskite misii akreditirani

Izve{taj 2006

221

pri STO, funkcioneri na STO i na me|unarodni organizacii, pretstavnici na akademskata zaednica, biznisot, nevladinite organizacii i informativnite mediumi. Toa se pravi vo vreme koga e prisutno zastra{uva~koto otsustvo na fleksibilnost i izvesna apatija vo trgovskite pregovori koja ne e od tehni~ka, tuku od politi~ka priroda. No, politi~ki se i pri~inite koi ja nametnuvaat potrebata za postignuvawe na dogovor. Sega{nata kriza vo pregovorite vo ramkite na STO i nedostatokot na politi~kata volja, so aktivna uloga na parlamentarcite, kako izbrani narodni pretstavnici, moè da bide nadminat.

Potpretsedatelot na EP Manuel Antonio dos Santo{, potseti deka dolgo vreme pra{awata svrzani so me|unarodnata trgovija bile tretirani kako tehni~ko pra{awe koe e vo ekskluzivna nadle`nost na pregovara~ite i ekspertite. Me|utoa, spored odlukite na Urugvajskata runda od 1994 godina vo Marake{, zapo~nuva nova era vo me|unarodnite trgovski pregovori so obvrskata za nivna ratifikacija vo parlamentite, pred dràvite da moàt da se priklu~at na STO. Prv neformalen sostanok na parlamentarcite od STO e odràn vo Sietl, SAD 1999 godina, a ottoga{ i vo ~etiri drugi zemji vo koi se odrùvani ministerskite konferencii vo uloga na najvisoko izvr{no telo na STO. Mo{ne ~esto sobirite na STO bile prosledeni so masovni i nasilni demonstracii, zatoa {to se smetaa kako simbol na globalniot proces koj{to go zagrozuva vrabotuvaweto, razvojot na siroma{nite zemji i preìvuvaweto na milioni lu|e.

Me|unarodnata zaednica soglasno so Mileniumskite celi na ON ima obvrska da ja namali siroma{tijata i da ovozmoì odr`liv razvoj za site. STO moè da ima klu~na uloga vo ostvaruvaweto na ovie zada~i na sovremenata civilizacija. Evropskiot parlament e osobeno zagrièn zaradi nepostignuvawe na dogovorot vrz osnova na Programata za razvoj od Doha rundata na pregovori, osobeno vo oblast na zemjodelstvoto i intelektualnite uslugi. Zagrozena e kredibilnosta na multilateralniot pregovara~ki sistem, koj moè i da kolabira i da predizvika zgolemuvawe na brojot na regionalni i bilateralni trgovski aran`mani. Toa vodi kon netransparentno pregovarawe i zgolemuvawe na jazot me|u razvienite i nerazvienite zemji.

Parlamentarcite vo ovoj pregovara~ki proces ne moàt da dejstvuvaat vo ime na nivnite vladi. Vo oblasta na me|unarodnata trgovija na parlamentite im pripa|a trikratna uloga: nabquduva~ka, vo odnos na aktivnostite na vladite i obezbeduvaweto na ot~etnosta; razgleduvaweto i ratifikacijata na me|unarodnite dogovori i poddr{ka i nadgleduvawe na implementacijata na me|unarodnite dogovori.

Generalniot direktor na STO Paskal Lami, naglasi deka celosno ostvaruvawe na sega{nata runda na ministerskite pregovori bara seriozni proceni i kompromisi. Toj pobara od parlamentarcite poddr{ka za uspe{no ostvaruvawe na pregovorite i na postavenite celi za unapreduvawe na svetskata trgovija. Parlamentarcite moàt zna~ajno da pomognat vo objasnuvaweto na javnosta kako funkcionira i koj e benefitot od svetskata trgovija. Vo negovoto izlagawe i vo natmo{nata debata be{e ukaàno na lekciite koi treba da bidat nau~eni od istorijata na multilateralnite pregovori pod zakrilata na STO; dihotomijata koja postoi me|u multilateralizmot i bilateralizmot vo svetskata trgovska politika; barawata za povlekuvawe na zemjodelstvoto od op{tite pregovori i negativnite implikacii {to bi bile predizvikani so takviot ~ekor; nadminuvaweto na slabostite na STO i ulogata na parlamentarcite vo toj proces.

Vo zavr{niot zbor na izvestitelot Gert Versnik, be{e re~eno deka so Deklaracijata na Konferencijata se upatuva jasna i silna poraka od strana na parlamentarcite kon vladite i pregovara~ite deka neuspehot vo Doha rundata na pregovori ne e opcija i deka pregovara~ite i glavnite nositeli treba da razberat i da bidat podgotveni za neophodniot konsenzus za postignuvawe na pozitiven zavr{etok, vo interes na site, a osebeno na zemjite vo razvoj. So Deklaracijata se bara od site da ja prezemat sopstvenata odgovornost, no nesomneno e deka za ovaa runda, zna~ajna za globsalniot razvoj, posebna odgovornost ima razvieniot del na svetot.

Izve{taj 2006

222

Centralna ideja na tekstot na Deklaracijata e deka me|unarodnata trgovija e premnogu seriozno pra{awe za da moè da bide ostaveno samo vo racete na vladite i deka i parlamentarcite imaat dol`nost da ja nadgleduvaat rabotata na vladite vo STO. Bea podneseni brojni amandmani, no parlamentarcite postignale konsenzus za slednive principielni pra{awa: uspe{noto okon~uvawe na Doha rundata na pregovori treba da e vo interes na site gra|ani, a osobeno na 70% od svetskoto naselenie koe i natamu ìvee vo neprifatlivi uslovi; vremeto za odloùvawe, za fiktivni manevri i za pseudo konsenzusi e minato i sega e pet minuti do dvanaeset da se postignat posakuvanite rezultati i soodvetnata poddr{ka na parlamentarcite e neophodna za donesuvawe na te{kite odluki za ratifikuvawe, objasnuvawe i odbrana na kompromisite vo pregovorite pred gra|anite na zemjite ~lenki na STO.

Golem broj pretstavnici na zemjite koi sî u{te se vo procesot na priklu~uvawe na STO baraat da bide prifaten i poseben amandman za pra{aweto na nivnoto priklu~uvawe, so {to navistina STO bi stanala univerzalna organizacija. Vo vrska so ova pra{awe ne e postignat konsenzus, no so specijalna izjava na kopretsedatelite na Konferencijata, e dadena preporaka vo dnevniot red na slednata Konferencija da bide vlu~eno ova pra{awe.

3. Prisustvoto na golem broj delegacii, aktivnoto u~estvo i otvorenost, pa ponekoga{ i òl~nosta vo raspravite, pretstavuva{e potvrda na zainteresiranosta na u~esnicite i za va`nosta na sobirot za prezentacija na nivnite pogledi i interesi na nivnite zemji. Poradi golemiot broj prijaveni diskutanti i limitiranoto vreme za Konferencijata od samo dva dena, na koja dopatuvaa u~esnici i od najodale~enite kontinenti, e usvoen dogovor za ograni~uvawe na diskusiite na samo dve minuti. Organizatorot se drè{e striktno do dogovorot za terminot daden na raspolagawe na diskutantite i vo pove}e priliki tie bea prekinuvani.

Vo takvi uslovi pratenikot Vitanov treba{e da ja koncentrira svojata diskusija i vo ograni~enoto vreme da go iskaè stavot i interesot na Republika Makedonija vo odnos na politikata na STO i makedonskite iinteresi. Osven toa, bidej}i Makedonija svoevremeno ne e primena vo STO pod ustavnoto ime, postoe{e realna pretpostavka diskusijata da bide najavena pod referencata, iako od golem del na zemjite u~esni~ki sme priznati pod ustavnoto ime. Zatoa pred po~nuvaweto na vtoriot del na prvata sesija, za vreme na pauzata, pratenikot Vitanov go izvesti pretsedava~ot na toj del na Konferencijata potpretsedatelot na EP do{ Santo{, deka vo najavata za diskusija insistira da bide najaven so ustavnoto ime na zemjata. Intervencijata e prifatena i najavata be{e kako pratenik od Republika Makedonija.

Vo diskusijata pratenikot Vitanov se zaloì da bidat po~ituvani ednakvite pravila na igra vo me|unarodnata trgovija, sodràni vo multilateralniiot sistem, {to e od ogromno zna~ewe za zemjite kako {to e Republika Makedonija, koja e relativno mala zemja, bez izlez na more i sî u{te se bori za zajaknuvaweto na konkurentnosta na svoeto stopanstvo. Zatoa od strana na Parlamentot i Vladata na Makedonija se dava celosna poddr{ka na site ~lenki na STO vo nivnite napori za obnovuvawe na procesot na multilateralni trgovski pregovori. Vo taa smisla toj potencira{e deka kolku pobrzo prodolì i se finalizira Razvojnata agenda od Doha, tolku pobrzo vo svetskite razmeri }e se po~uvstvuvaat pozitivnite efekti od natamo{noto razdviùvawe na me|unarodnite trgovski tekovi.

Vo svoeto izlagawe Vitanov go istakna faktot deka multilateralniot koncept na liberalizacija i regulacija na trgovijata e presuden, no za odvivaweto na trgovijata e va`na i regionalnata sorabotka. Republika Makedonija pridava golemo zna~ewe na vozobnovuvaweto i razvojot na ekonomskite i politi~kite odnosi vo regionot na JIE i ima sklu~eno dogovori za slobodna trgovija so site zemji od regionot. Kako zemja kandidat za ~lenstvo vo EU od pred nekolku godini Republika Makedonija go sproveduva procesot na potpolna trgovska liberalizacija vo odnos na zemjite koi go so~inuvaat edinstveniot evropski pazar. Agresivnite zafati vo sferata na regionalnata sorabotka, vo nitu eden moment ne predizvika dilema kaj Vladata deka so taa sorabotka moè da se zameni multilaterlaniot sistem. Naprotiv, site dosega sklu~eni dogovori za slobodna trgovija se potpolno usoglaseni i se kompatibilni so

Izve{taj 2006

223

pravoto na STO. Vo taa smisla Republika Makedonija e privrzana kon principite na slobodna i pravedna trgovija i e podgotvena na site mo`ni na~ini da pridonesuva kon natamo{noto unapreduvawe na multilateralniot trgovski sistem.

Od regionot na na{eto sosedstvo prisustvuvaa delegaciite na Bugarija (predvodena od pretsedatelot na Narodnoto sobranie Georgi Pirinski), Hrvatska, Grcija, Romanija i Slovenija.

4. Prestojot vo @eneva od strana na Delegacijata e iskoristen i za ostvaruvawe na bilateralni sredbi so delegaciite na Japonija i na Bugarija, generalniot direktor na STO Paskal Lami, ~lenot na Evropskiot parlament Maks van den Ber i direktorot za ekomski pra{awa na multinacionalnata kompanija Nestle Herbert Oberhansli.

Po svoeto zna~ewe se izdvojuva sredbata so Delegacijata na Japonija, koja be{e prisutna na isklu~itelno visoko nivo. Taa be{e predvodena od spikerot na Domot na pretstavnicite Jo{io Jatsu i ministerot za {umarstvo i zemjodelstvo To{ikatsu Matsuoka, koj be{e i eden od panelistite vo plenarnata debata.

Vo polu~asovnata sredba vo otvorena i srde~na atmosfera od na{a strana be{e informirano za zabeleìtelnite aktivnosti na Japonija vo Republika Makedonija, po~nuvaj}i od proektot Zletovica, preku proektot za vodosnabduvawe na nekolku sela vo okolinata na Skopje, koi se grant na Japonskata vlada od 5 milioni evra do brojnite drugi donacii, osobeno vo oblasta na zdravstvoto. Pritoa e izrazena iskrena blagodarnost na Japonija, kako eden od najgolemite donatori vo Makedonija, zaradi {to kaj nas {iroko e prisutno ~uvstvoto za Japonija, kako edna od dràvite koi se golemi prijateli na Makedonija.

Od strana na pratenikot Vitanov, kako ~len na Grupata za prijatelstvo i sorabotka na Republika Makedonija so Japonija e izrazena gotovnosta na Sobranieto na Republika Makedonija za pridones na razvojot i unapreduvaweto na vkupnite bilateralni odnosi i za prodolùvawe i intenzivirawe na razmenata na iskustva na parlamnetarna osnova.

Istovremeno, od imeto na ministerot za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo Aco Spasenovski e pokanet ministerot Ta{ikatsu Matsuoka, vo tekot na 2007 godina, da ja poseti Makedonija. Pritoa, osven posetata i razgovorite vo vrska so hidrosistemot Zletovica poso~en e i interesot za zgolemuvawe na otkupot na makedonskiot tututn od strana na Japano tabako, kompanija koja e prisutna na pazarot na otkupot na tutun kaj nas ve}e 50 godini. Ukaàno e i na mo`nosta za zapoznavawe so na{eto agroproizvodstvo imaj}i predvid deka Japonija e op{topoznata kako dràva najgolem uvoznik na hrana po glava na ìtel. Pokanata e primena so zadovolstvo i japonskiot minister izrazi gotovnost za nejzina realizacija.

Po svoeto zna~ewe za Delegacijata se izdvojuva, iako be{e od protokolaren tip, i sredbata so generalniot direktor na STO Paskal Lami, na koja prisustvuva{e i ambasadorot Avram~ev. Gospodinot Lami go pozdravi obra}aweto na pratenikot Vitanov na konferencijata od regionot koj sî u{te ne e celosno integriran vo STO (Srbija, BIH i Crna Gora). Toj izrazi soglasnost so izneseniot stav na pratenikot na Makedonskoto sobranie deka "kolku pobrzo prodolì i se finalizira Razvojnata agenda od Doha, tolku pobrzo vo svetskite razmeri }e se po~uvstvuvaat pozitivnite efekti od natamo{noto razdviùvawe na me|unarodnite trgovski tekovi".

Ostvarena e i izvonredno srde~na sredba so ~lenot na Evropskiot parlament Maks van der Berg, koj e i koordinator na Holandskata parlamentarna grupa. Holandskiot evropratenik ja istakna li~nata poddr{ka za za~uvuvawe na ustavnoto ime na Republika Makedonija vo apsurdnata borba nelogi~no nametnata od strana na na{iot juèn sosed. Gospodinot van der Berg izrazi gotovnost i otvoreno da go zastapuva izneseniot stav kako lobist vo na{a polza vo Evropskiot parlament.

Od ostanatite sredbi na Konferencijata treba da se istakne i sredbata so pretsedatelot na Narodnoto sobranie na Bugarija Georgi Pirinski, kako i so pretsedatelot na Komisijata za Evropska integracija na Sobranieto na Republika Bugarija Atanas Paparizov. Od strana na bugarskite sogovornici be{e iskaàna gotovnosta za sorabotka so Sobranieto i Republika Makedonija, osobeno na poleto na zajaknuvawe na evrointegraciskite procesi.

Izve{taj 2006

224

Na barawe na Delegacijata ostvarena e i mo{ne korisna sredba so direktorot za ekonomski pra{awa na multinacionalnata kompanija "Nestle" Herbert Oberhansli, koj be{e eden od panelistite na Konferencijata. Celta na sredbata be{e g. Oberhansli da se zapoznae so promenite vo dano~nata politika na novata Vlada zaradi privlekuvawe na novi potencijalni investitori i drugite komparativni prednosti vo odnos na balkanskite dràvi. Direktorot na "Nestle" ne ja krie{e zainteresiranosta za ovie promeni koi ne mu bea poznati.Toj ja iznese orientacijata na negovata kompanija za novi investirawa na Balkanot, kade {to osven vo Grcija, preku sladoledot "Delta" ne se prisutni vo nitu edna druga balkanska dràva. Strategijata na "Nestle" e pri prvi~noto penetrirawe na novite pazari, najprvin da vleguva so otkup i prerabotka na mleko i mle~ni proizvodi i potoa postepeno da se {irat so diferenciraweto i so plasman na drugi svoi poznati proizvodi.

* * * * *

U~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija na godi{nata sesija na Parlamentarnata konferencija na STO vo @eneva moè da se oceni kako mo{ne uspe{na i plodna vo odnos na postavenite celi: obnovuvaweto na u~estvoto vo parlamentarnata dimenzija na STO kako mo{ne zna~ajna i vlijatelna me|unarodna organizacija; aktivnoto u~estvo vo plenarnata rasprava, za koja bea prijaveni isklu~itelno golem broj diskutanti i ostvaruvaweto na pove}e bilateralni sredbi od politi~ki i ekonomski interes za Republika Makedonija. Parlamentarnite konferencii na STO, organizacija koja opfa}a re~isi 150 dràvi se mo`nost za prezentirawe na pozicijata i interesite na Republika Makedonija vo odnos na svetskata trgovija i globalnite tendencii vo ovaa ~uvstvitelna sfera. Toa e i vo polza na vizibilnosta i zasiluvaweto na me|unarodnata pozicija na na{ata dràva, koja naj~esto bila preokupirana so sopstvenite i regionalnite problemi, a ne i so globalnite dvièwa koi gi zasega site socijalni segmenti na sovremenata me|unarodna zednica. Centralna ideja na ednoglasno usvoenata Deklaracija na Konferencijata vo @eneva e pregovorite za me|unarodna trgovija, koi po Doha rundata na pregovori se nao|aat vo kriza ne moàt da bidat prepu{teni samo na vladite. Parlamentite moraat da prezemat zna~ajna nabquduva~ka uloga vo odnos na aktivnostite na vladite vo procesot na pregovorite i da dadat svoj pridones za objasnuvawe i prifa}awe od javnosta na realnite sostojbi i na polzata od svetskata trgovija, osobeno imaj}i predvid deka globalizacijata e ~esto prosledena so nedoverba i masovni protesti. Za taa cel nekoi parlamenti posvetuvaat godi{ni parlamentarni debati vo svoite programi za rabota, a prisutno e i formirawe i na posebni komisii ili potkomisii za pra{awata svrzani so svetskata trgovija. So ogled na prisustvoto na eminentni pretstavnici na parlamentite od site kontinenti, Konferencijata dava mo`nost za nadminuvaweto na deficitot na na{ata bilateralna komunikacija so niza geopoliti~ki odale~eni zemji so koi imame retki ili nikakvi kontakti. Ovaa mo`nost vo @eneva e iskoristena za mo{ne korisni sredbi i razmena na mislewa so japonskite pretstavnici, zastapeni na isklu~itelno visoko nivo. Pritoa, e prenesena pokanata za poseta na ministerot za zemjodelstvo g. Matsuoka, a na sredbata so spikerot na parlamentot na Japonija e izrazena gotovnosta za razvoj na parlamentarna sorabotka.

Od pove}e sogovornici na ostvarenite sredbi e izrazen interes za odnosite na Republika Makedonija so sosedite, osobeno za {iroko poznatoto negirawe na ustavnoto ime na na{ata dràva od strana na ju`niot sosed. Objasnuvawata za apsurdnosta na ova pra{awe, koi se dadeni od strana na Delegacijata, bea prifateni so razbirawe i odobruvawe. Od strana na Me{ovitata parlamentarna komisija RM - EU i od Komisijata za evropski pra{awa i nadle`nite vladini sektori dobro e da se ima predvid gotovnosta za poddr{ka na Republika Makedonija za ova pra{awe od holandskiot evropratenik Maks van der Berg.

Na Parlamentarnite konferencii na STO po pravilo prisustvuvaat i pretstavnici na zna~ajni multinacionalni kompanii, {to otvora prostor i za

Izve{taj 2006

225

kontaktite od ekonomski interes. Vo sredbata od takov karakter so direktorot za ekonomski pra{awa na multikompanijata "Nestle" Herbert Oberhansli stana zbor za mo`nostite za investirawe vo Republika Makedonija vo ramkite na penetracijata na ovaa svetski poznata kompanija na balkanskiot prostor. Preporaka na Delegacijata e ministrite zadol`eni za privlekuvawe na stranskite direktni investicii da stapat vo kontakt so g. Oberhansli, zaradi natamo{ni aktivnosti vo spomenatiot pravec.

U~estvoto na Delegacijata na Parlamentarnata konferencija na STO i ostvarenite sredbi vo @eneva, celosno ja potvrduvaat potrebata za kontinuitet na prisustvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija, zaradi izvornoto zapoznavawe so procesot na svetskite trgovski pregovori i na~inite na revitalizacija na ovoj proces koj po Doha rundata se nao|a vo kriza. Ovoj vid na multilateralni parlamentarni sobiri so zna~ajni politi~ki i ekonomski karakteristiki i so prisustvo na brojni i eminentni u~esnici dava mo`nosti i za prezentirawe i zastapuvawe na interesite na Sobranieto i Republika Makedonija.

Izve{taj 2006

226

PRILOG 1

DEKLARACIJA

Usvoena so konsenzus na 2 dekemvri 2006 godina

1. Nie, parlamentarcite sobrani vo @eneva na godi{nata sesija na

Parlamentarnata konferencija na STO, sme seriozno zagrièni od perspektivata na realen neuspeh od rundata trgovski pregovori vo Doha. I pokraj vetuvawata za pogolema fleksibilnost, pogolemite strani od pregovorite nedovolno go pokaàa toa, a razgovorite za klu~nite oblasti na zemjodelstvoto i pristapot na nezemjodelskiot pazar nemaat napredok po Ministerskata konferencija vo Hong Kong. Ova e povik za budewe na site politi~ari - donesuva~i na odluki, barem na onie od nas koi, kako ~lenovi na parlamentot pretstavuvaj}i gi interesite na lu|eto, imame dol`nost da ja kontrolirame vladinata aktivnost na pole na me|unarodnata trgovija i da promovirame fer trgovska liberalizacija.

2. Ja povtoruvame na{ata celosna zalo`ba za multilateralen pristap vo trgovskata politika i na{eto veruvawe vo centralnata uloga na STO kako garant na globalniot, zasnovan na pravila, trgovski sistem.

3. Prolongiraniot prekin na razgovorite vo Doha bi predizvikal traen negativen efekt na celiot multilateralen trgovski sistem i moè da rezultira so proliferacija na bilateralnite i multilateralnite trgovski dogovori, koi ~esto gi stavaat posiroma{nite zemji vo nepovolna pozicija. Dokolku naporite za oìvuvawe na pregovorite ne uspeat, predizvikanite zagubi bi bile ogromni, ekonomski i politi~ki. Me|u prvite koi }e bidat negativno pogodeni se najmalku razvienite zemji (NRZ), vklu~uvaj}i gi zemjite - izvozni~ki na pamuk od Afrika. Vo taa nasoka, ja pozdravuvame odlukata na neformalniot sostanok na Komitetot za trgovski pregovori od 16 noemvri, da se vklu~i vo blago otpo~nuvawe na pregovorite.

4. Barame silna zalo`ba od strana na site pogolemi igra~i vo trgovskite pregovori, vklu~uvaj}i ja i Evropskata unija, Soedinetite Dràvi i stranite na G20, barame od niv da postignat balansiran dogovor za potrebata od osiguruvawe na site glavni temi za pregovori od Ruanda do Doha, istovremeno stavaj}i poseben akcent na potrebata od osiguruvawe na zna~itelni i odr`livi ekonomski dobivki za zemjite vo razvoj, a osobeno za najmalku razvienite zemji. Dogovor za specifi~nite kvantitativni zalo`bi vo zemjodelstvoto kade {to se najra{ireni praktiki na trgovsko naru{uvawe, e fundamentalen za celokupniot napredok vo pregovorite. So ogled na ve}e vidlivite znaci na neoprotekcionizam so zna~itelno aktivni i vlijatelni lobisti, ja naglasuvame potrebata parlamentarnata zaednica da se osvrne na ovoj problem kako pra{awe na prioritet. Isto taka, podvlekuvame deka, zaradi celosno implementirawe na mandatot na Doha, pozitivnite dostignuvawa od pregovorite mora da se za~uvaat, a ponudite dadeni do momentot na razni elementi od agendata na pregovori da ja formiraat osnovata za prodolùvawe na pregovorite, imaj}i predvid deka procesot na pristap do pazarot treba da bide pridruùvan od merki za obezbeduvawe adekvatni informacii za potro{uva~ite.

5. Drèweto na fokusot na razvojot e od ogromno zna~ewe, osobeno za pridones kon ostvaruvaweto na Mileniumskite razvojni celi. Go pozdravuvame napredokot na Generalniot sovet na STO za preporakite "pomo{ za trgovija" od 10 oktomvri 2006 godina i barame od site zasegnati strani aktivno da se vklu~at vo nivna implementacija. Isto taka, barame od razvienite zemji i zemjite vo razvoj, ~lenki na STO, da kreiraat popogodni trgovski uslovi za NRZ, bez da se ~eka otpo~nuvawe na pregovorite. Slednite oblasti zasluùvaat posebno vnimanie: pamukot; trgovsko olesnuvawe za podobruvawe na infrastrukturata i na postapkite i modalitetite na transakcii; dodeluvawe na bescarinski i bez kvoti pristap za proizvodi koi poteknuvaat od NRZ, kako inicijativata "Se osven oru`je" na Evropskata unija i drugi relevantni inicijativi; vistinska tehni~ka pomo{ i merki za gradewe doverba.

Izve{taj 2006

227

Barame refokusirawe na politikata za potrebite i interesite na zemjite vo razvoj kako pojdovna to~ka za povtorno otpo~nuvawe na pregovorite.

6. Vo otsustvo na uspe{no zaklu~uvawe na Rundata, postoi rizik deka zemjite ~lenki na STO }e se obidat, preku parnica, da postignat ne{to {to ne moè da se postigne so pregovori. Sistemot na re{avawe na sporovi so STO sluì kako garancija deka prekr{uvawata od koja bilo zemja - bez razlika na nejzinata golemina - ne se von dofat na drugite ~lenki. Zatoa e va`no da se osigura deka resursite na postojniot sistem se prilagodeni na zabrzaniot raste` vo brojot na komercijalni konflikti navedeni vo procedurite za re{avawe na sporovi na STO.

7. Pove}e od koga bilo STO se soo~uva so organizaciski i institucionalni predizvici. Naskoro, istata }e treba da se vklu~i vo institucionalna reforma za podobruvawe na nejzinoto funkcionirawe i unapreduvawe na nejzinata odgovornost i demokratska legitimnost. Ubedeni sme deka procesot na pregovori treba da bide zasnovan na dolu-nagore, transparenten i seopfaten pristap. Konsenzusot mora da se za~uva kako kamen temelnik na odlu~uvaweto na STO. Bi bilo nezamislivo nametnuvaweto na trgovskite politiki na koja bilo dràva {to go potkopuvaat nejziniot razvoj. U{te pove}e, barame pogolema koherentnost me|u celite i pravilata na STO i zalo`bite od drugite me|unarodni konferencii i dogovori.

8. Sega{nata pauza vo pregovorite treba da se koristi za refleksija na na~inite za podobruvawe na uslovite za idni razgovori. Bi bilo osobeno va`no da se pogledne na korisnosta na modalitetite za pregovori zasnovani na razmena me|u razni pregovara~ki ponudi. So sega{niot sistem, delegaciite ~esto go ~ekaat posledniot moèn moment za da gi dadat nivnite ponudi, {to go ote`nuva presmetuvaweto na benificiite pred sklu~uvawe na dogovorite.

9. Ja povtoruvame na{ata zalo`ba za silna i efektivna parlamentarna dimenzija na STO vo linija so porane{ni deklaracii usvoeni od na{ata Konferencija. Kako del od sega{nite napori, veruvame deka e od klu~na va`nost za parlamentite poostro i poefektivno da gi izvr{uvaat nivnite ustavni funkcii za nadzor i kontrola na vladinata aktivnost, vo delot na me|unarodnata trgovija. Pogolemo vnimanie treba da se obrne na gradeweto merki za trgovski kapacitet, nameneti za parlamentite na zemjite vo razvoj, zaradi sozdavawe ednakvi mo`nosti za u~estvo.

Izve{taj 2006

228

PRILOG 2

Potsetnik za Svetskata trgovska organizacija i Parlamentarnata konferencija na STO

Svetskata trgovska organizacija e me|unarodna organizacija koja pretstavuva

institucionalna i pravna ramka na multilateralniot trgovski sistem vo oblasta na carinata i trgovijata so stoki, uslugi i intelektualnata sopstvenost. Vo 1948 godina e napraven neuspe{en obid za sozdavawe na svetska trgovska organizacija, kako del na poznatite Breton Vudskite institucii vo ramkite na ON. Namesto toa be{e sozdaden i dolgo godini funkcionira{e GATT, kako specijalizirana agencija na ON so cel za trgovska liberalizacija i otstranuvawe na protekcionisti~kite merki vo trgovijata. Vo ramkite na ovaa organizacija se odràni pove}e rundi na pregovori so koi e sozdaden silen i prosperiteten multilateralen trgovski mehanizam koj vo 1995 godina prerasna vo Svetska trgovska organizacija (STO). Ottoga{ se odràni konferencii vo Singapur, @eneva, Sietl, Doha, Kankun i Hong Kong.

^lenovi na STO se dràvi ili carinski teritorii (kako Tajvan) od blizu 150 zemji, pove}e od 30 zemji se aspiranti za ~lenstvo, a 17 me|unarodni organizacii i institucii imaat status na nabquduva~. Sedi{teto na STO e vo @eneva, a nejziniot godi{en buxet e 160 milioni {vajcarski franci. Od 2005 godina nejziniot generalen direktor e Francuzinot Paskal Lami, koj rakovodi so slu`ba od okolu 630 vraboteni. Najvisoko telo e Ministerskata konferencija koja odlu~uva za trgovskite pregovori (vklu~vaj}i gi i onie za ~lenstvo) so konsenzus.

Za za{tita na svoite interesi vo organizacijata dejstvuvaat neformalni grupi na zemji (EU, NAFTA, ASEAN i drugi). Novoprimenite zemji ja so~inuvaat RAM grupa.

* * * * *

Republika Makedonija e ~len na STO od 2003 godina. Pri pristapuvaweto se

vodeni bilateralni pregovori so SAD, Avstralija, Kanada, Japonija, EU, Norve{ka, [vajcarija, Malezija, Letonija, Slovenija i Hrvatska. Pritoa, se usvoeni slednive dokumenti: "Lista na specifi~ni obvrski vo trgovijata so stoki" i "Lista na specifi~ni obvrski vo trgovijata so uslugi". Dokolku ne se ispolnuvaat obvrskite od ovie dokumenti moè da bide pokrenat spor pred teloto za re{avawe na sporovi vo ramkite na STO. Pristapuvaweto kon ovaa organizacija zna~i soo~uvawe so svetskata konkurencija i liberalizacija na pazarot, a pridobivkite se od dolgoro~en karakter.

* * * * *

So zaklu~ocite na Urugvajskata runda na pregovori vo Marake{ 1994 godina e zapo~nata nova era vo svetskata trgovska politika, so {to od sferata na tehni~ko-ekspertski pregovori taa preo|a vo nadle`nost na STO, koja ima direktno vlijanie na ìvotot na gra|anite i na nivnite op{testveni zaednici. Ministerskite konferencii na STO i procesot na globalizacija se prosledeni so nasilni demonstracii i barawa za zgolemenata odgovornost na Organizacijata. So èlba za soo~uvawe so zagriènosta na javnosta za {tetnite efekti na nekontroliranata ekonomska globalizacija, pristapeno e kon formirawe na parlamentarno telo na izbranite narodni pretstavnici, vo sferata na svetskata trgovija.

So zdruènite napori na EP i IPU na Konferncijata vo Doha sozdadena e Parlamentarna konferencija na STO. Potoa PK na STO se odràni vo @eneva vo fevruari 2003, Kankun vo septemvri 2003, Brisel vo noemvri 2004, Hong Kong vo dekemvri 2005 i posledna vo @eneva vo dekemvri 2006 godina. Postojaniot porast na brojot na u~esnicite na ovie konferencii zboruva za zgolemuvaweto na interesot za parlamentarnata dimenzija na STO, kako i deka aktivnosta na parlamentarcite korespondira so realnite potrebi na gra|anite.

Izve{taj 2006

229

Vo Delovnikot na PK na STO od 2004 godina, vo ~lenot 1 se opredeluva deka konferenciite ovozmoùvaat razmena na mislewa, informacii i iskustva, kako i unapreduvawe na zaedni~kata aktivnost svrzana so ulogata na parlamentite vo oblasta na svetskata trgovija. Na konferenciite, spored ~lenot 2, moàt da u~estvuvaat: delegacii na parlamentite na zemjite ~lenki na STO; delegacii na ~lenkite na IPU od zemjite koi sî u{te ne se ~lenki na STO i delegacii nazna~eni od EP, PS na SE, PS na Komonveltot i PS na Frankofonijata. Nabquduva~i moàt da bidat pretstavnici na me|unarodnite organizacii i pretstavnicite na vladite na dràvite ~lenki na STO. Li~nostite so specifi~en interes za pra{awata svrzani so svetskata trgovija i bez oficijalna pokana moàt prethodno da se akreditiraat kako u~esnici na Konferencijata. Nakratko re~eno PK na STO pretstavuva forum otvoren za javnosta na koj vistinskite akteri - svetskata i nacionalnata birokratija, parlamentarcite, biznismenite, civilnoto op{testvo, informativnite mediumi itn. moàt da se informiraat i me|usebno da dejstvuvaat na planot na integriraweto i liberalizacijata na svetskata trgovija. Od strana na IPU i EP se opredeluva Postojan komitet koj e odgovoren za organizacija na konferenciite i za podgotovka na predlog na dokumentite. Aktuelen pretsedatel na ovoj Komitet e belgiskiot pratenik Gert Versnik.

Izve{taj 2006

230


Delegacija na Sobranieto na Republika Makedonija vo Centralnoevropskata inicijativa

INFORMACIJA

od sednicata na Parlamentarnoto sobranie na CEI, odr`ana vo Tirana, Republika Albanija

na 2 i 3 noemvri 2006 godina


Izve{taj 2006

231

Vo Tirana, Republika Albanija, pod pretsedatelstvo na Republika Albanija, kako pretsedava~ na Centralnoevropskata inicijativa (CEI) za 2006 godina na 2 i 3 noemvri 2006 godina se odrà sednica na Parlamentarnoto sobranie na CEI.

Na sostanokot u~estvuvaa delegaciite od Albanija, Avstrija, Belorusija, Bosna i Hercegovina, Hrvatska, ê{ka, Ungarija, Italija, Makedonija, Polska, Romanija, Slova~ka i Ukraina.

Vo Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija, predvodena od Petar Pop Arsov be{e i Nada Stan~evska.

Na prviot den od rabotata (2 noemvri) konstitutivni sednici odràa trite

komiteti na Parlamentarnoto sobranie na CEI - Generalniot komitet za politi~ki i vnatre{ni pra{awa, Generalniot komitet za ekonomski pra{awa i Generalniot komitet za kultura.

Gorenavedenite komiteti, posle nivnoto konstituirawe, gi izbraa pretsedatelite i potpretsedatelite. Za pretsedatel, odnosno potpretsedatel na Generalniot komitet za politi~ki i vnatre{ni pra{awa bea izbrani Mauricio Gaspari, {ef na Delegacijata na Italija (pretsedatel) i Valerij Kam~atni, {ef na Delegacijata na Ukraina (potpretsedatel). Generalniot komitet za ekonomski pra{awa gi izbra Bogdan Pasku, {ef na Delegacijata na Romanija za pretsedatel, dodeka potpretsedatel ne be{e izbran. Generalniot komitet za kultura za pretsedatel ja izbra Valentina Leskaj, ~len na Delegacijata na Albanija, a za potpretsedatel Volodimir Tka~enko, ~len na Delegacijata na Ukraina.

Petar Pop Arsov stana ~len na Generalniot komitet za politi~ki i vnatre{ni pra{awa, a Nada Stan~evska na Generalniot komitet za kultura. Na otvoraweto na sednicata na Parlamentarnoto sobranie na CEI pozdravno obra}awe ima{e pretsedatelot na Parlamentot na Republika Albanija @ozefina Topali Koba, ministerot za obrazovanie i nauka vo Vladata na Republika Albanija Genc Polo, zamenik ministerot za nadvore{ni raboti vo Vladata na Republika Albanija Edit Har{i i zamenik generalniot direktor na slu`bata na CEI Mikola Melenevski.

Gospo|ata Topali ja podvle~e potrebata od sorabotka na zemjite ~lenki na CEI vo oblasta na obrazovanieto, kako mo{ne potrebna, povikuvaj}i za ostvaruvawe na mo`nosti za razmena na studenti. Taa gi navede i merkite {to Republika Albanija gi prezema vo procesot na reformirawe na visokoto obrazovanie.

Ministerot Polo ja istakna ulogata na CEI, kako edna od najstarite inicijativi, vo iniciraweto na sorabotkata vo regionot.

Toj, isto taka, podvle~e deka obrazovanieto zasluùva posebno vnimanie, kako osnoven mehanizam za podobra idnina.

Na Prvata sesija naslovena "Razvojot na Parlamentarnata dimenzija na CEI i implementacijata na noviot Delovnik", u~esnicite gi razgledaa re{enijata koi se pretstaveni so noviot Delovnik za rabota na Parlamentranata dimenzija. Vo tekot na raspravata, bea usvoeni nekolku amandmani so koi poprecizno bea uredeni odredeni re{enija, predvideni vo noviot Delovnik.

Na Vtorata sesija naslovena "Visokoto obrazovanie - Regionalniot razvoj na Visokoto obrazovanie vo zemjite ~lenki na CEI", u~esnicite se osvrnaa na mo`nostite na razvojot i reformite vo oblasta na visokoto obrazovanie, kako i na na~inite na sorabotka na zemjite od regionot vo ovaa oblast.

Site delegacii koi u~estvuvaa na rabotata na Parlamentarnoto sobranie za vreme na ovaa sesija gi iznesoa svoite gledi{ta za razvojot na sorabotkata vo visokoto obrazovanie, kako i postojnata situacija vo nivnite zemji vo odnos na toa.

Site govornici se soglasija so potrebata od pofleksibilni mo`nosti vo visokoto obrazovanie so mo`nosti za razmena na studenti i akademski personal me|u zemjite na CEI, kako i drugi formi vo pravec na sloboden i ednakov pristap do visoko obrazovanie za site.

Izve{taj 2006

232

Gezim Karapeci, ~len na parlamentarnata Komisija za obrazovanie na Parlamentot na Republika Albanija gi opi{a reformite na negovata zemja vo visokoto obrazovanie, istaknuvaj}i ja potrebata na Republika Albanija za sorabotka so zemjite od regionot zaradi ekspertiza i kvalitativno obrazovanie.

Andrèj Gola{, {ef na Delegacijata od Polska zboruva{e za reformite vo Polska vo oblasta na visokoto obrazovanie koi pridonesoa brojot na studentite da se zgolemi od 400.000 na 1.800.000, odnosno 48,5% od sredno{kolcite go prodloùvaat nivnoto obrazovanie. Toj predloì unifikacija na sistemite na visokoto obrazovanie so {to bi se ovozmoìlo studentite da go zapo~nat obrazovanieto vo edna zemja, a da go zavr{at vo druga.

Me|u drugoto, stana zbor i za na~inot na finansiraweto na visokoto obrazovanie, odnosno dali visokoto obrazovanie treba da go platat studentite ili pak dràvata treba da ovozmoì besplatno visoko obrazovanie.

[efot na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnata dimenzija na CEI Petar Pop Arsov, vo negovoto obra}awe go podvle~e zna~eweto na razvojot na visokoto obrazovanie kako najvredna investicija za sekoja zemja i kako osnoven faktor za ekonomskiot razvoj na regionot, bidej}i im ovozmoùva na mladite generacii steknuvawe na soodvetni kvalifikacii i nivno vklu~uvawe vo ekonomskiot i socijalniot ìvot, kako i nivniot pridones vo razvojot na instituciite i demokratijata.

Pop Arsov ja pretstavi situacijata na visokoto obrazovanie vo Republika Makedonija naveduvaj}i go brojot na dràvnite i privatnite visokoobrazovni institucii, kako i programite vo ovaa oblast vo koi na{ata zemja aktivno u~estvuva (TEMPUS, Erasmus Mundus, CEI univerzitetskata mreà itn.). Toj se izrazi vo prilog na harmonizacijata na obrazovnite sistemi na zemjite od regionot, istaknuvaj}i deka takvata harmonizacija treba da bide vo soglasnost i so obrazovniot sitem na EU. Posebna va`nost, spored Pop Arsov, e potpi{uvawe na soodvetni dogovori me|u zemjite ~lenki na CEI za me|usebno priznavawe na diplomite, so {to bi se olesnila mobilnosta na studentite.

Pop Arsov ja poddrà inicijativata vo ramkite na EU za formirawe na regionalna {kola za dràvnata administracija, kako proekt koj bi pomognal vo profesionalniot napredok na dràvnite slu`benici i javnata administracija na zemjite kandidati za ~lenstvo vo EU, predlagaj}i taa {kola da bide formirana vo Republika Makedonija.

Pop Arsov ja podvle~e potrebata od kreirawe na mo`nosti za stipendii i drugi formi na finansiska pomo{ {to bi gi pokrile tro{ocite za dodiplomski, postdiplomski i doktorski studii na zainteresiranite kandidati od zemjite ~lenki na CEI koi bi sakale da studiraat vo nivnata zemja ili vo stranstvo.

Na krajot od rabotata Parlamentarnoto sobranie usvoi zavr{en dokument koj e daden vo prilog. ZAVR[EN DOKUMENT

• Potsetuvaj}i na kohezivnata uloga na CEI vo zajaknuvaweto na politi~kiot dijalog, koordinacijata na regionalnata sorabotka i pottiknuvaweto na evropskiot integrativen proces vo zemjite ~lenki,

• Smetaj}i deka CEI e eden od me|unarodnite forumi koi gi obedinuvaat zemjite koi se ~lenki na EU i onie koi toa ne se, forum koj obezbeduva mo`nosti so cel za podobar transfer na iskustva vo identifikuvanite prioritetni oblasti,

• Svesni za faktot deka zajaknuvaweto na ovoj dijalog prirodno vodi kon pribliùvawe na politikite i praktikite na zemjite ~lenki na CEI so priznatite standardi na Evropskata unija,

Izve{taj 2006

233

• Istaknuvaj}i ja so zadovolstvo pozitivnata uloga na Parlamentarnata dimenzija na CEI vo zajaknuvaweto na ovaa multilateralna sorabotka na parlamentarno nivo,

• Imaj}i gi predvid celite postaveni vo Praviloto 2 od Delovnikot za rabota na Parlamentarnata dimenzija na CEI,

• Potsetuvaj}i na Zavr{nite dokumenti usvoeni prethodno od strana na Parlamentarniot komitet, Postojaniot komitet i Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa,

• Istaknuvaj}i deka: 1) centralnoevropskata inicijativa e etablirana platforma za izrazuvawe i promocija na zaedni~kite interesi na zemjite ~lenki na Sovetot na Evropa vo me|unarodnata dimenzija, 2) zna~ajno e da se istakne deka Parlamentarnata dimenzija, kako eden od trite osnovni stolbovi na Centralnoevropskata inicijativa, ja zajaknuva multilateralnata sorabotka preku povrzuvawe na pratenicite so aktivnostite na vladinata i ekonomskata dimenzija na CEI, 3) mirot, stabilnosta i prosperitetot vo globaliziraniot svet moè da se postignat preku interaktivna razmena na stavovi i zaemno u~ewe na pretstavnicite na narodite od razli~ni zemji i 4) klu~no e da se inovira i da se implementiraat novi pristapi vo me|unarodnata sorabotka, istovremeno za~uvuvaj}i gi najdobrite praktiki,

• Se soglasi deka regionot postigna zna~aen napredok na svojot pat kon zajaknuvawe na demokratskite institucii vo ramkite na pluralisti~kite op{testva,

• Povtorno istakna deka napredokot ne e samo preduslov za ~lenstvo vo Evropskata unija, tuku i zna~ajna vrednost sama po sebe koja garantira stabilnost i miren razvoj na celiot region,

• Izrazuva uveruvawe deka regionalnite subjekti imaat zna~ajna komplementarna uloga vo pottiknuvaweto konstruktivna i dobro struktuirana sorabotka me|u vladite, javniot sektor i privatnite institucii, {to vodi kon sozdavawe na mreì nadvor i vo ramkite na granicite na Evropskata unija,

• Priznava deka iako vo razli~ni fazi i razli~ni formi, site zemji ~lenki na CEI se dviàt napred na nivniot pat kon evropska perspektiva, svesni za odgovornosta da dejstvuvaat vo soglasnost so evropskite standardi i barawa,

• Go pozdravi pretstojniot priem na novi zemji vo EU od redot na ~lenkite na CEI,

• Gi pozdravi pozitivnite slu~uvawa vo pravec na ~lenstvo vo EU {to se odvivaat vo nekoi zemji ~lenki na CEI, preku ratifikacija na Dogovorot za stabilizacija i asocijacija (DSA) i zapo~nuvawe pregovori za ~lenstvo vo EU, iskaùvaj}i go svoeto uveruvawe vo natamo{na ratifikacija na relevantni instrumenti od strana na site parlamenti na EU.

Pratenicite:

• Gi pozdravija neodamne{nite slu~uvawa vo politi~kiot ìvot vo regionot, koi garantiraat demokratski standardi, osnovni ~ovekovi prava i vladeewe na pravoto,

• Go izrazija svoeto zaedni~ko mislewe deka ova iskustvo e pridruèno so dopolnitelni napori kon ostvaruvawe na dolgotrajni re{enija za otvorenite pra{awa vo vrska so regionalnata bezbednost i stabilnost vo soglasnost so evroatlantskite standardi,

• Ja izrazija svojata poddr{ka za re{avawe na problemite i situaciite zna~ajni za stabilnosta na regionot, kako i za negovata evropska idnina,

Izve{taj 2006

234

• Istaknaa deka obrazovanieto e edna od su{tinskite osnovi za odr`liv razvoj na zemjite ~lenki na CEI. Vo toj pogled tie go iskaàa svoeto mislewe deka koordinacijata na zaednicite treba da bide zgolemena vo poddr{kata na ovaa zna~ajna komponenta na intenzivna razmena na idei i intelektualni vrednosti vo naporite za investirawe za edna poinakva idnina,

• Go ohrabruvaat natamo{niot razvoj vo pogled na sorabotkata i koordinacijata me|u zemjite ~lenki na CEI vo oblasta na obrazovanieto, so zaedni~ka cel pribliùvawe na sistemite do evropskite standardi,

• Ja cenat aktivnata uloga na Parlamentot na Albanija vo ovaa dimenzija, kako i uspe{nata organizacija na Konferencijata na Parlamentarnoto sobranie na CEI, odràna na 2 i 3 noemvri 2006 godina vo Tirana.

Izve{taj 2006

235


Delegacija vo Parlamentarnoto sobranie na NATO

INFORMACIJA

od Konferencijata na komisiite za bezbednost, odbrana i delegaciite na parlamentite vo Parlamentarnoto sobranie na

NATO na parlamentite na Republikia Albanija, Republika Makedonija i Republika Hrvatska, odr`ana vo Tirana,

Republika Albanija na 23 i 24 oktomvri 2006 godina


Izve{taj 2006

236

Vo Tirana, Republika Albanija, vo organizacija na Delegacijata na Parlamentot na Republika Albanija vo Parlamentarnoto sobranie na NATO, na 23 i 24 oktomvri se odrà Konferencija na komisiite za bezbednost, komisiite za odbrana i delegaciite na parlamentite na Republika Albanija, Republika Makedonija i Republika Hrvatska vo Parlamentarnoto sobranie na NATO.

Konferencijata na tema "Jadranskata povelba od Praga do Riga" be{e organizirana vo sklop na aktivnostite na Jadranskata povelba. Taa e prva konferencija na komisiite za bezbednost, komisiite za odbrana i delegaciite vo PS na NATO na zemjite od A3 grupata, potpisni~ki na Jadranskata povelba.

Konferencijata pretstavuva intenzivirawe na parlamentarnata dimenzija i unapreduvawe na sorabotkata me|u zakonodavnite domovi na trite dràvi vo pravec na obezbeduvawe povolni uslovi za ispolnuvawe na potrebnite reformi za vlez vo NATO.

Vo Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija predvodena od Besim Dogani, pretsedatel na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na NATO, bea i Vladimir \or~ev, pretsedatel na Komisijata za odbrana i bezbednost, Esad Rahi}, pretsedatel na Komisijata za nadzor nad rabotata na Upravata za bezbednost i kontrarazuznavawe i na Agencijata za razuznavawe, kako i Pavle Trajanov i Oliver Spasovski, ~lenovi na komisiite.

Vo sostav na Delegacijata na Parlamentot na Republika Albanija, predvodena od Leonard Demi, pretsedatel na Delegacijata na Parlamentot na Republika Albanija vo NATO i pretsedatel na Komisijata za nacionalna bezbednost na Parlamentot na Republika Albanija, bea i Ili Pango, Petro Ko~i, Bujar Ni{ani, Baki [ehu i Ben Blu{i.

Delegacijata na Saborot na Republika Hrvatska ja so~inuvaa Kre{imir ]osi}, pretsedatel na Delegacijata na Parlamentot na Republika Hrvatska vo PS na NATO, Sre~ko Ferencek i Tomislav ûljak.

Osven gorenavedenite, na Konferencijata prisustvuvaa i pretstavnici na Ambasadata na Soedinetite Amerikanski Dràvi vo Republika Albanija, pretstavnici na NATO, kako i pretstavnici na Ministerstvoto za odbrana na Republika Albanija i pretstavnici na nevladinite organizacii vo Tirana.

Rabotata na Konferencijata be{e pozdravena od Jozefina ôba Topali, pretsedatel na Parlamentot na Republika Albanija i od Sali Beri{a, pretsedatel na Vladata na Republika Albanija.

Na konferencijata aktivno u~estvuvaa i Fatmir Mediu, minister za odbrana na

Republika Albanija i Sokol Olda{i, minister za vnatre{ni raboti na Republika Albanija koi, sekoj za svojot sektor, gi iznesoa dosega{nite reformi i uspehot vo borbata protiv organiziraniot kriminal. Tie ja iznesoa potrebata od sorabotkata me|u zemjite od regionot, kako vo oblasta na odbranata, taka i vo oblasta na borbata protiv kriminalot.

Leonard Demi istakna deka Jadranskata povelba pretstavuva prva institucionalizirana sorabotka na zemjite od regionot. So nejzinoto implementirawe zemjite od A3 grupata se vo sostojba da go dadat nivniot pridones ne samo vo nivnite dràvi, tuku i po{iroko, kako vo Irak i vo Avganistan. Toj go izrazi ubeduvaweto deka na Samitot vo Riga trite zemji }e dobijat pokana za ~lenstvo.

Kre{imir ]osi}, isto taka, ja podvle~e va`nosta na me|usebnata sorabotka i pomagawe na zemjite od A3 grupata. Toj go pretstavi i dosega{niot napredok na Republika Hrvatska vo planot na realizirawe na reformite vo oblasta na odbranata i vo drugite oblasti koi se preduslov za ~lenstvo vo NATO.

Od strana na Besim Dogani i drugite ~lenovi na na{ata Delegacija be{e potencirano deka periodot me|u 2006 i 2008 godina e klu~en za poedine~nite i zaedni~kite zalagawa na zemjite od A3 grupata da pridonesat vo evroatlantskata integracija.

Izve{taj 2006

237

Vladimir \or~ev se osvrna na realizacijata na reformite vo oblasta na odbranata, istaknuvaj}i deka tie se vo napredna faza. Be{e spomnata i ulogata na Armijata na Republika Makedonija vo obezbeduvaweto na mirot vo Irak i Avganistan.

Zalo`bite na na{ata dràva za polnopravno ~lenstvo vo NATO alijansata bea predmet na diskusija i na Esad Rahi}. Toj, isto taka, se osvrna i na pointenzivnata sorabotka me|u dràvite od regionot vo poleto na bezbednosta, predlagaj}i formirawe na zaedni~ko telo na zemjite od regionot za borba protiv organiziraniot kriminal koj ne poznava granici. Takvoto telo, so~inuvano od eksperti, bi se finansiralo so sredstva od zemjite od regionot, EU i NATO.

Pavle Trajanov ja reafirmira{e opredelbata na Republika Makedonija za razvoj i zacvrstuvawe na demokratijata, vladeeweto na pravoto, po~ituvaweto na ~ovekovite prava i slobodi, po~ituvaweto na multietni~nosta, slobodniot pazar, kako i borbata protiv korupcijata i organiziraniot kriminal, kade {to zemjite od regionot bi trebalo kontinuirano da sorabotuvaat.

Be{e potencirana potrebata trite zemji zaedno da rabotat vo afirmacijata na postignuvawata na individualno i na zaedni~ko nivo, izrazuvaj}i go zadovolstvoto od dosega{nata, kako i potrebata od natamo{nata poddr{ka na SAD.

Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija informira{e deka soglasno so prezemenite programski planovi i ukaùvawa na zemjite ~lenki na NATO, a osobeno na SAD, na{ata dràva }e ja zaokruì implementacijata na sevkupnite reformi, kako neophoden uslov za dobivawe pokana za ~lenstvo vo 2008 godina. Vo toj kontekst, kako prioritetni aktivnosti, se potenciraa prodolùvaweto na reformite vo oblasta na policijata, zajaknatata borba protiv kriminalot i korupcijata, implementacijata na zakonite od sferata na sudstvoto, kako i zabrzan ekonomski razvoj.

Vo svoeto obra}awe Besim Dogani izrazi uveruvawe deka napredokot i dostignuvawata na trite zemji }e bidat sostaven del od finalnite dokumenti na Samitot na NATO {to vo noemvri ovaa godina se odrùva vo Riga. Ja istakna potrebata od zaedni~ko zalagawe sojuznicite od Riga da upatat jasna poraka deka pro{iruvaweto ostanuva edna od najgolemite pridobivki na transformacijata na Alijansata i deka vo 2008 godina taa }e upati pokana do onie zemji koi so posvetenost i rabota gi dostignuvaat evroatlantskite kriteriumi.

Govornicite ja podvlekoa parlamentarnata dimenzija kako eden od glavnite stolbovi vrz koja, od edna strana, treba da se razviva procesot na evroatlantskata integracija vnatre vo zemjata, a od druga strana, i klu~en mehanizam za uspe{noto lobirawe vo parlamentite na zemjite ~lenki. Parlamentarnata diplomatija ve}e e dokaàno sredstvo vo funkcija na poddrùvaweto na nacionalnata, javnata i me|unarodnata diplomatija.

U~esnicite na Konferencijata bea zapoznati so faktot deka, soglasno so rezultatite od sprovedenite anketi na ispituvaweto na javnoto mislewe vo Republika Makedonija, poddr{kata za ~lenstvo vo NATO e povisoka od 90%.

Na krajot od rabotata na Konferencijata be{e potpi{ana zaedni~ka Deklaracija vo koja Delegaciite na parlamentite na Republika Albanija, Republika Makedonija i Republika Hrvatska go reafirmiraa dosega{niot golem napredok postignat od nivnite zemji vo pravec na integracijata vo NATO i EU vo ramkite na Jadranskata povelba, kontinuirano poddràna od Soedinetite Amerikanski Dràvi.

Delegaciite go podvlekoa natamo{noto nivno zaloùvawe za principite na Jadranskata povelba, zajaknuvaj}i gi naporite na nivnite parlamenti vo intenziviraweto na reformite koi gi potenciraat demokratskite institucii, vladeeweto na pravoto, civilnoto op{testvo, gi za{tituvaat i po~ituvaat ~ovekovite prava i gra|anskite slobodi na site individui, pazarnata ekonomija i NATO kompatibilnata armija za da ja zajaknat bezbednosta, stabilnosta i prosperitetot vo nivnite zemji, regionot i po{iroko.

Delegaciite, vo nivnite parlamenti, se obvrzuvaat da ja promoviraat bliskata bilateralna i multilateralna politi~ka, odbranbena i ekonomska sorabotka me|u

Izve{taj 2006

238

Republika Albanija, Republika Makedonija i Republika Hrvatska, kako i so nivnite sosedi, zabrzuvaj}i ja integracijata vo EU i NATO.

Delegaciite }e gi poddrùvaat i pottiknat nivnite vladi, so pomo{ na koordinirani napori da ja intenziviraat borbata protiv korupcijata, organiziraniot kriminal, terorizmot, trgovijata so oru`je, drogi i lu|e i drugi formi na me|unaroden kriminal.

Delegaciite se obvrzuvaat da prezemat specifi~ni parlamentarni ~ekori da obezbedat dovolno resursi, potrebni za da se ispolnat obvrskite {to proizleguvaat od godi{nite planovi, da ja oddràt civilnata kontrola i da ovozmoèt A3 zemjite potpolno da bidat inkorporirani vo NATO.

Delegaciite ja potenciraa va`nosta na procesot na kontrola nad instituciite za bezbednost i odlu~ija da se sostanuvaat najmalku edna{ godi{no za da gi razmenat iskustvata.

Delegaciite silno gi poddrùvaat naporite na me|unarodnata organizacija za razre{uvawe na statusot na Kosovo, predvideno za ovaa godina, so {to bi se postignalo pove}e stabilnost i sigurnost za regionot, kako i garantirawe na za{tita na malcinstvata, ~ovekovite i religioznite prava za site etni~ki grupi vo Kosovo.

Delegaciite izjavuvaat deka tie }e prodolàt da go poddrùvaat prisustvoto na NATO vo regionot, NATO operaciite za odrùvawe i poddr{ka na mirot i borbata protiv terorizmot na Alijansata vo na{iot region i po{iroko.

Delegaciite }e ja intenziviraat nivnata sorabotka so Parlamentarnoto sobranie na NATO i }e pridonesat kon transparentnosta na NATO integrativniot proces, kako i negovite politiki za da se podobri javnata svest i javnata poddr{ka.

Delegaciite silno veruvaat deka Parlamentarnoto sobranie na NATO i Samitot vo Riga seriozno }e gi zeme predvid naporite i postignuvawata na A3 zemjite za potpolno integrirawe vo NATO i }e odlu~at da ja pro{irat pokanata za Republika Albanija, Republika Makedonija i Republika Hrvatska da se pridruàt na NATO vo naredniot NATO samit vo 2008 godina.

Izve{taj 2006

239


Delegacija na Sobranieto na Republika Makedonija vo PS na NATO

IZVE[TAJ

za u~estvo na Delegacijata na Sobranieto na Republika

Makedonija na 52-to godi{no zasedanie na Parlamentarnoto sobranie na NATO

Kvebek, Kanada, 13-17 noemvri 2006 godina


Izve{taj 2006

240

Vo rabotata na 52-to Godi{no zasedanie na Parlamentarnoto sobranie na NATO, koe se odrà od 13 do 17 noemvri 2006 godina, vo Kvebek, Kanada u~estvuva{e Delegacija na Sobranieto na Republika Makedonija vo PS na NATO vo sostav na pratenicite: Besim Dogani, {ef na Delegacijata (DPA), d-r Vlado Bu~kovski (SDSM) i \or|i Orov~anec (VMRO-NP), ~lenovi na Delegacijata i Lidija Karakam~eva, sekretar na Delegacijata.

Vo ovoj izve{taj se prikaàni: aktivnostite na komisiite na Parlamentarnoto

sobranie na NATO i u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo nivnata rabota, kako i diskusiite na plenarnoto zasedanie. Vo rabotata na zasedanieto u~estuvaa okolu 300 parlamentarci od Severna Amerika i Evropa.

Glaven akcent na 52-to Godi{no zasedanie na Parlamentarnoto sobranie na NATO be{e staven na glavnite aktivnosti na agendata na NATO, vklu~itelno i aktuelnite operacii vo Avganistan, predizvikot na pro{iruvaweto, odnosite so partnerskite zemji i transformacijata na Alijansata, koja e neophodno za da se odgovori na novite bezbednosni predizvici. Vo petdnevnite diskusii dominira{e temata za Avganistan, kade {to mnogu parlamentarcii izrazija zagriènost deka Alijansata moè da ne ja postigne svojata cel, odnosno da donese mir i stabilnost vo zemja koja e uni{tuvana pove}e od 20 godini so konflikti na svoja teritorija. Solidarnosta me|u slobodnite, demokratski op{testva e imperativ, no principite }e imaat vistinsko zna~ewe ako se efikasni na bojnoto pole. Od tie pri~ini ovaa misija vo Avganistan e najzna~ajna misija za Alijansata, osobeno pred odrùvaweto na Samitot na NATO vo Riga.

Komisijata za civilna dimenzija na bezbednosta gi razgleda slednive

izve{tai: "Bosna i Hercegovina, perspektivite vo post-Dejtonskata era" podnesen od generalniot izvestitel Vitalino Kanas (Portugalija), "NATO i civilnata za{tita", podnesen od izvestitelot Lord Xopling (Obedinetoto Kralstvo), "Ramkite i oblastite na sorabotka vo regionot na Crnoto more", podnesen od Bert Midel (Holandija). Vo rabotata na Komisijata u~estvuva{e pratenikot \or|i Orov~anec.

Komisijata za odbrana i bezbednost svojata rabota ja fokusira{e na slednive

izve{tai:"Nau~enite lekcii od aktuelnite operacii na NATO", podnesen od generalniot izvestitel Xulio Miranda Kalha (Portugalija), "Ulogata na NATO vo regionot na Ju`niot Kavkaz" podnesen od izvestitelot Frank Kuk (Obedinetoto Kralstvo), "Promenite i novite rasporeduvawa na vojskata na SAD i nivnoto vlijanie vrz transatlantskata Alijansa", podnesen od izvestitelot Xon [imkus (SAD).

Vo rabotata na Komisijata u~estvuva{e pratenikot d-r Vlado Bu~kovski. Komisijata za ekonomija i bezbednost gi razgleda i usvoi slednive izve{tai: "Politi~kite implikacii vo rizi~nite op{testva" podnesen od generalniot

izvestitel Jos Van Genip (Holandija), "Ekonomskite tranzicii na Bliskiot Istok i Severna Afrika", podnesen od izvestitelot Kurt Bodvig (Germanija), "Razvojot na Kina i transatlantskata ekonomija", podnesen od izvestitelite Xon Bozman (SAD) i Hug Bajli (Obedinetoto Kralstvo), kako i "Trgovskata ekonomska sorabotka me|u Rusija i Kina: aktuelnite sostojbi, problemi i perspektivi", podnesen od Viktor Voitenko (Ruska Federacija).

Politi~kata komisija gi razgleda i usvoi slednive izve{tai: "Idninata na NATO" podnesen od generalniot izvestitel Bert Koender,

(Holandija), "Bezbednosnata sorabotka me|u NATO i EU" podnesen od izvestitelot Marko Miniti, kako i "NATO i bezbednosta vo Persiskiot Zaliv" podnesen od Rupre{ Polenz (Germanija).

Vo rabotata na Komisijata u~estvuvaa pove}e istaknati kanadski govornici i toa: Stefanija Bek od Oddelenieto za odbrana i bezbednost vo Ministerstvoto za

Izve{taj 2006

241

nadvore{ni raboti na Kanada, Robert Hanter, od Korporacijata Rand, Robert Ostin od Centarot za evropski, ruski i evroaziski studii od Univerzitetot vo Toronto. G. Besim Dogani i d-r Vlado Bu~kovski, u~estvuvaa vo rabotata na Komisijata. Site govornici potenciraa deka NATO e vaèn forum za dijalog i konsultacii za transatlantskite pra{awa i deka Kanada zaedno so drugite ~lenki na NATO veruva vo osnovnite principi vrz koi po~iva NATO a toa se sloboda, demokratija, vladeewe na pravoto i ~ovekovite prava. Kanada ima 2500 vojnici rasporedeni vo Avganistan i taa obezbeduva 1 milijarda dolari za pomo{ vo drugi zemji, {to ja pravi petti najgolem donator vo Avganistan. Tie, isto taka, poso~ija deka Kanada cvrsto veruva vo politikata na otvoreni vrati i veruvaat deka pro{iruvaweto bazirano na ispolnuvawe na reformite a ne samo na deklarativni zalo`bi }e donese rezultati. Tie smetaat deka PS na NATO pretstavuva vitalna vrska me|u zakonodavcite, vladata i gra|anite, koja moè da im pomogne na vladite da gi promoviraat politikite na NATO.

Vo vrska so Avganistan, govornicite potenciraa deka Alijansata mora voeno pove}e da vloùva vo Avganistan, bidej}i zapo~nata civilna rekonstrukcija te{ko }e se sproveduva.

Gospodinot Ostin posebno se zadrà na bezbednosta vo Jugoisto~na Evropa. Toj kako primarna aktivnost vo regionot gi navede podobruvaweto na investicionata klima i zgolemuvaweto na turizmot. Re{avaweto na statusot na Kosovo e mnogu zna~ajno no i Srbija e mnogu va`na za stabilnosta na regionot. Sekoe re{enie za Kosovo }e bide mnogu te{ko i ume{nost e da se iznajde pomalku te{ko i bolno re{enie za site. Vreme e da se prestane so politi~ka polarizacija vo Kosovo, zatoa {to najgolemi gubitnici se gra|anite. Najva`no e politi~kite eliti vo regionot da imaat dolgoro~na strategija i vizija. Vo diskusijata se nadovrza i g. Vlado Bu~kovski, koj se zadrà na sostojbite vo regionot i pritoa istakna deka procesot na pro{iruvawe, kako del od transformacijata na NATO mora da prodolì. Toj se zaloì Jadranskata grupa A3 da se transformira vo A6 pri {to Srbija, Crna Gora i Bosna i Hercegovina treba {to poskoro da bidat ~lenki na Partnerstvoto za mir. Vo vrska so kosovskoto pra{awe, toj poso~i deka statusot treba poskoro da se re{i, a nezavisnosta e najdobro re{enie.

Gospodinot Bert Koender, ~len na Holandskata delegacija i izvestitel za sostojbite vo Avganistan, potencira{e deka misijata vo Avganistan moè da zavr{i so neuspeh, dokolku ~lenkite na NATO ne gi ispolnat prezemenite obvrski koi }e garantiraat uspe{no zavr{uvawe na misijata. Toj re~e deka celata bezbednosna situacija seriozno se vlo{uva i vostanicite napa|aat vo ju`niot i isto~niot region na Avganistan vo delot na granicata so Pakistan. Se smeta deka ova e najkrvaviot period po pa|aweto na Talibanskiot reìm. Teroristi~kite napadi vklu~uvaj}i samoubistveni napadi rapidno se zgolemeni. Toj zabeleà deka nad 3700 lica se ubieni od januari 2006 godina i deka teriristi~kite napadi se zgolemile za ~etiri pati. Toj gi povika zemjite ~lenki na NATO vo celost da gi ispolnat obvrskite za zasiluvawe i celosno da se posvetat na prioritetnite proekti vo oblasta na irigacijata, izgradbata na pati{ta i snabduvaweto so energija.

Pretstavuvaj}i go Izve{tajot na Avganistan i idninata na Alijansata, Koender zavr{i so mislata deka misijata e vo kriti~na faza, no deka Alijansata mora da uspee. Dokolku toa ne se slu~i, toga{ toa }e zna~i seriozen poraz pred avganistanskiot narod i }e go potkopa zaedni{tvoto na Alijansata. Zboruva{e i za proizvodstvoto i trgovijata so droga vo Avganistan, koja seriozno ja zagrozuva regionalnata bezbednost. Ovaa godina ètvata na opium vo Avganistan dostignuva 6100 toni {to e rekordno visoka i pretstavuva zgolemuvawe za 59% vo odnos na prethodnata godina. Brojot na lu|eto angaìrani za proizvodstvo na opium vo Avganistan iznesuva 2,9 milioni, {to e 12.6% od celosnata populacija vo zemjata.

Vakvite razmisluvawa bea potkrepeni so izlagaweto na Robert Hanter, porane{en pratstavnik na SAD vo NATO, koj re~e deka Alijansata se kocka so svojata idnina vo vrska so pra{aweto na Avganistan i deka ovaa misija mora da uspee.

Izve{taj 2006

242

Pretsedatelot vo zaminuvawe g. Pjer Lelu{ (Francija) vo svoeto obra}awe pred Sobranieto izrazi zagriènost za idninata na Alijansata. Toj poso~i deka SAD i Evropskata unija moraat pove}e da se zaloàt za da se obezbedi preìvuvawe na politi~kata i voenata Alijansa koja ja pobedi Studenata vojna. Toj izrazi zagriènost za sudbinata na Alijansata, so ogled deka amerikanskite prijateli ne mu ostavile vpe~atok deka go odbrale pravecot koj vodi kon idnina na Alijansata. Izrazi zagriènost i za unilateralnoto buxetsko razoruùvawe od strana na mnogu evropski zemji i povika na zgolemeni napori za cementirawe na transatlantskite odnosi. Ponatamu, izrazi zagriènost i za nepostoewe na Evropskiot stolb vo Alijansata. Iako Evropa e gorda so poznatata Evropska politika za bezbednost i odbrana (ESDP), sepak Evropa e vo proces na unilateralno buxetsko razoruùvawe, ako se izzemat Obedinetoto Kralstvo i Francija. Evropskata Unija so populacija eden ipol pati pogolema od SAD i pogolem BOP, tro{i samo 40 % od tro{ocite na SAD za voeni potrebi i moè da stavi na raspolagawe samo 10 % od vooruènite sili vo nadvore{nite operacii.

Ako Alijansata ne e dovolno vnimatelna, unilateralizmot, od edna strana, verbalnoto odnosno deklarativno povtoruvawe, od druga strana, moè da bide tragi~no, kako {to sega moè da se vidi vo Avganistan. Otkako NATO ja kontrolira celata teritorija vo Avganistan, se soo~uva so opasnosta da se stavi vo te{ka voena situacija, samo zatoa {to ima nedostatok na resursi.

Komisijata za ekonomska dimenzija na odbranata gi razgleda i usvoi

slednive izve{tai: "Tranzicijata vo Ukraina" podnesen od generalniot izvestitel Margus Hanson (Estonija), potoa "Nabquduvaweto na zalo`bite za zemjite vo razvoj na Grupata G8", podnesen od izvestitelot Hug Bajli (Obedineto Kralstvo) i "Energetskata bezbednost", podnesen od izvestitelot Jos van Genip (Holandija). Komisijata ja razgledaa i usvoi Rezolucijata za podobruvawe na globalnata energetska bezbednost. Pokaneti govornici na Komisijata bea: An Veston, istraùva~ od Kanadskiot institut Istok-Zapad, koja zboruva{e za agendata na globalniot razvoj i do kade se pregovorite vo ramkite na Svetskata trgovska organizacija, potoa nastapi d-r Taraz Kuzio, od Univerzitetot Xorx Va{ington, koj nastapi za situacijata vo Ukraina. D-r Kuzio poso~i deka po portokalovata revolucija, se slu~ile nekoi demokratski promeni vo zemjata po rakovodstvoto na novoto pretsedatelstvo, no izborot na Junukovi} za premier bi moèlo da predizvika novi predizvici za tranzicijata. Iako dosega e napraven limitiran progres vo vladeeweto na pravoto i korupcijata, sepak Ukraina ima napraveno golem is~ekor vo slobodata na mediumite, slobodnite i fer izbori i politi~koto natprevaruvawe. Novata nadvore{na politika na premierot Junukovi} e "multivektorska" vo koja proruskite i prozapadnite tendencii mora da bidat balansirani. Iako Ukraina vo 2002 godina pobarala da bide ~lenka na NATO, po vojnata vo Irak i izborot na Junukovi} za premier, go napravi ~lenstvoto na NATO pomalku posakuvano za mnogu Ukrainci Duri 60% od populacijata na Ukraina e protiv ~lenstvoto vo NATO.

Plenarno zasedanie na Parlamentarnoto sobranie na NATO

Sednicata ja otvori i so nea rakovode{e potpretsedatelot na Parlamentarnoto sobranie na NATO Pjer Klod Nolin (Kanada).

Na po~etokot na zasedanieto so aklamacija be{e izbran g. Bert Koender (Holandija) za nov pretsedatel, kako predlog na Socijaldemokratskata politi~ka grupa. Na plenarnoto zasedanie so svoi izlagawa se obratija: Gordon O'Konor, minister za nacionalna odbrana na Kanada, Noel Kinsela, spiker na Senatot na Kanada i Kolida Graber Kitanovi}, minister za nadvore{ni raboti i evropski integracii na Hrvatska.

Izve{taj 2006

243

Noviot pretsedatel Bert Koender istakna deka za nego e golema ~est da bide pretsedatel na PS na NATO so ogled deka ja smeta organizacijata za telo na "ednakvi", demokratski izbrani lideri. Liderite imaat ogromna odgovornost da im sluàt na svoite narodi na najdobar moèn na~in vo svet poln so rizici, opasnosti no golemi mo`nosti. Pratenicite se tie koi treba da korigiraat kakov bilo demokratski deficit i site treba da razberat deka NATO e organizacija vo koja ne moè koj bilo da vleze. Kako prva zada~a toj go smeta negovoto obra}awe na Samitot vo Riga na koe pred liderite na Alijansata }e ja prenese zagriènosta i preokupacijata na NATO parlamentarcite za sostojbite vo Alijansata, }e go izrazi stavot na PS na NATO, koj e sodràn i vo donesenite rezolucii, a koi se odnesuvaat na va`nite aspekti na kreirawe na NATO, pred sî kako pove}e politi~ka organizacija. Sposobnosta na NATO Alijansata da se soo~i so predizvicite pred sî zavisi od poddr{kata {to taa ja dobiva od javnosta i od parlamentite. Toj smeta deka najva`ni aktivnosti na parlamentarcite treba da bidat:

• da se rasporedat potrebnite kapaciteti, da se sinhronizira bezbednosta i razvojot,

• da se vospostavi podobar balans me|u agresivnite operacii i rekonstrukcijata, da se obezbedi ednakvo optovaruvawe na rizicite i tro{ocite me|u ~lenkite na Alijansata i zaedni~koto finansirawe,

• da se reduciraat nacionalnite ograni~uvawa koi ja opstruiraat upotrebata na silite na NATO,

• da se insistira na podobra sorabotka me|u NATO, EU i ON, • da se potencira potrebata za po~ituvawe i posvetenost na humanitarnoto

pravo i @enevskata konvencija i • da se postigne soglasnost za politikite na opojnite drogi. Toj sepak naglasi deka najva`no od sî e da se investira vo novi partnerstva, da se

obezbedi poddr{ka za zemjite vo tranzicija, da se zadrì fokusot na balkanskite zemji, da se poddràt zemjite od Jadranskata grupa pri slednoto pro{iruvawe i da se intenziviraat partnerskite vrski so trite kavkaski zemji i zemjite od Mediteranot.

Gordon O'Konor, minister za nacionalna odbrana na Kanada, zboruva{e za novite odgovori na novite zakani, koi pove}e ne se opredeleni so granici. Kanada, kako ~lenka na NATO ima odgovornost da gi {titi Kana|anite od sekakov vid na terorizam i zatoa pridonesuva so trupi vo Avganistan. Kanada vo Avganistan u~estvuva ne samo so voeni sili, imaj}i predvid deka zad uspe{na misija potrebno e da rasporedat diplomati, civilni policajci, eksperti za humanitarno pravo, dobro upravuvawe, vladeewe na pravoto i gradewe na demokratija. Me|unarodna dol`nost na Kanada e da mu pomogne na avganistanskiot narod i na nivnata vlada da izgradat demokratsko i bezbedno op{testvo. Narodot na Avganistan po~nuva da ~uvstvuva nade` i tie moàt da bidat vistinski progres, no i zakana dokolku se vrati Talibanskiot reìm.

Noel Kinsela, spikerot na Senatot na Kanada kako klu~ni nastani za transformacija na Alijansata gi spomena krajot na Studenata vojna i terirosti~kite napadi na 11 septemvri, nastani koi ja naterale Alijansata da gi preoceni principite vrz koi se upravuva me|unarodnoto opkruùvawe. Konfliktite na Balkanot pokaàle deka etni~kata omraza moè da bide mnogu pogolem motiv za vojuvawe koga stanuva zbor za ~ove~kite odnosi. Nastanite od 11 septemvri pokaùvaat kolku na{ite op{testva se ranlivi. Mora da se soo~ime i so netradicionalnite bezbednosni zakani, kako {to se degradacijata na ~ovekovata okolina, globalnoto zatopluvawe, potencijalnite pandemii, transnacionalniot kriminal i dr.

Toj istakna deka e imperativ da se obezbedat voeni sredstva za da se sprovedat misiite. Kanadskoto iskustvo pokaùva deka postoi mnogu tenka linija me|u gradeweto na mir i vojna. Mnogu e va`no da se obezbedi vojnicite vo Avganistan da bidat dobro opremeni i obu~eni i koga se raneti da dobivaat najdobra mo`na grià.

Gospo|ata Kolinda Grabar Kitanovi}, minister za nadvore{ni raboti na Hrvatska ja pretstavi nadvore{nata politika na Hrvatska so nejzinite prioriteti.

Izve{taj 2006

244

Poso~i deka Hrvatska e aktivna vo mnogu regionalni inicijativi i strate{ka cel e da pomogne vo sozdavaweto na prosperitetno sosedstvo. Procesot za sorabotka vo Jugoisto~na Evropa e vode~ki instrument za regionalna sorabotka. Aktuelnoto hrvatsko pretsedavawe so Procesot }e go zajakne regionalniot glas, }e ja promovira Evropskata dimenzija vo regionot i }e pomogne vo re{avaweto na otvorenite pra{awa.

Sorabotkata vo ramkite na Jadranskata grupa me|u SAD i zemjite od A3 grupata se poka`a kako vreden instrument za Hrvatska, Albanija i Makedonija. Ova e model i za drugite vo regionot kako treba da se sorabotuva. Hrvatska e podgotvena da im pomogne i na Srbija, Crna Gora i Bosna i Hercegovina da stanat ~lenki na PM.

Na plenarnoto zasedanie se usvoija slednive rezolucii: • za testiraweto na nuklearno oru`je od strana na Demokratska Narodna

Republika Koreja; • za interoperatibilnosta na mre`nite kapaciteti (NEC); • za idniot status na Kosovo; • za reafirmirawe na edinstvenost na NATO po pra{aweto za Avganistan; • za 50 godi{ninata od Ungarskata revolucija vo 1566 godina i borbata za

sloboda; • za podobruvawe na globalnata energetska bezbednost; • za odnosite na Gruzija i Ruskata federacija; • za idninata na Bosna i Hercegovina vo evroatlantskata zaednica. Rezoluciite se dostapni na veb stranicata na PS an NATO http://www.nato-pa.int

Bilateralni sredbi

Vo ramkite na zasedanieto g. Besim Dogani, {ef na Delegacijata i drugite ~lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija na nivno barawe ostvarija bilateralna sredba so Slovene~kata delagacija, predvodena od g. Anton Anderli}, V. D. {ef na Slovene~kata delegacija. Pritoa od nivna strana be{e izrazen interes za poseta na instituciite nadle`ni za odbrana vo Republika Makedonija, vklu~itelno i Sobranieto na Republika Makedonija. Vo tekot na razgovorot od na{a strana be{e sugerirano Delegacija na Slovene~kiot parlament sostavena od ~lenovi na Komisijata za odbrana i Delegacijata vo PS na NATO da ostvari poseta na Republika Makedonija vo tekot na fevruari 2007 godina, {to be{e i prifateno od nivna strana .

Izve{taj 2006

245



IZVE[TAJ

za u~estvoto na Liman Avdiu, dr`aven sovetnik za me|unarodna

sorabotka na Konferencijata za novite prostori na me|unarodnata politi~ka sorabotka za frankofonijata

vo Evropa, odr`ana na 2 i 3 septemvri 2006 godina vo Sofija, Republika Bugarija

Skopje, septemvri 2006 godina

Izve{taj 2006

246

Na 2 i 3 septemvri 2006 godina vo Sofija, Republika Bugarija, se odrà Konferencijata za Novite prostori na me|unarodna politi~ka sorabotka za Frankofonijata vo Evropa. Ovaa Konferencija be{e organizirana od Balkanskiot poiti~ki klub vo partnerstvo so Me|unarodnata organizacija na Frankofonijata i so poddr{kata na Ministerstvoto za nadvore{ni raboti na Republika Bugarija.

Na ovaa Konferencija so svoi izlagawa nastapija brojni politi~ki li~nosti, eksperti i istraùva~i od Centralna i Isto~na Evropa, ~lenki, asocijativni ~lenki ili nabquduva~i na Me|unarodnata organizacija na Frankofonijata, kako i li~nosti od drugite regioni i institucii me|u koi: g. @elu @elev, pretsedatel na Balkanskiot politi~ki klub vo Sofija, g. Emil Konstantinesku, nekoga{en pretsedatel na Republika Romanija, g-|a Kristin Desu{, od Delegacijata za mir, demokratija i ~ovekovi prava na OIF6, g. Kristian Preda, dràven sekretar za Frankofonija vo Romanija, g. Qubomir Kju{ukov, zamenik minister za nadvore{ni raboti na Republika Bugarija, g. Pjer Bijoja, nekoga{en pretsedatel na Burundi, g-|a Alena Sterbova, zamenik minister za obrazovanie, mladina i sport na ê{kata Republika, g. Slobodan Mila~i~, profesor vo univerzitetot Monteskje Bordo 4, g. Jon Iliesku, nekoga{en pretsedatel na Republika Romanija, g. Bronislav Geremek, nekoga{en minister za nadvore{ni raboti na Polska, g. Peter Uhl, ~len na Sovetot za ~ovekovi prava na ê{kata Republika, g-|a Ana Krasteva, professor od Republika Bugarija, g. Fransua Frizon Ro{ od Centarot za istraùvawa vo Pariz, Francija, g. Oleg Serebrian, pretsedatel na Liberalnata partija vo Moldavija i g. Saks Koburg Gota, nekoga{en premier na Republika Bugarija.

Od Republika Makedonija u~estvuvaa g. Kiro Gligorov, nekoga{en pretsedatel na Republika Makedonija i g. Liman Avdiu, dràven sovetnik za me|unarodna sorabotka vo Sobranieto na Republika Makedonija vo svojstvo na specijalen pretstavnik na pretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija g. Qubi{a Georgievski.

Na ovaa Konferencija se razgledaa ovie temi: Politi~kata frankofonija vo Centralna i Isto~na Evropa, Institucionalniot razvoj i demokratija 17 godini po padot na Berlinskiot yid, Politi~kata Frankofonija - prostor za razmena i interregionalna razmena i Gra|anskoto op{testvo i edukacija za demokratija-iskustva i perspektivi.

Vo svoeto izlagawe za aktivnostite na Sekcijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata, Liman Avdiu, otkako gi pozdravi u~esnicite vo ime na pretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija g. Qubi{a Georgievski i im posaka uspe{na rabota i plodna debata, istakna deka na{ata sekcija u~estvuva aktivno na site sesii i sednici na ova multilateralno sobranie u{te od konstituiraweto na Sekcijata vo 2001 godina. Potoa, toj navede deka ova prisustvo vo ramkite na aktivnostite na PSF7 mu ovozmoìja na Sobranieto na Republika Makedonija preku parlamentarnata diplomatija da gi zacvrstuva vrskite za sorabotka me|u narodite i da dade kvalitativen pridones vo aktivnostite na Konsultativnoto sobranie na Frankofonijta. Sobranieto na Republika Makedonija se zalaga za prodlabo~uvawe na prijatelskite vrski za sorabotka me|u ~lenkite na frankofonskata zaednica na regionalno, kontinentalno i me|unarodno nivo i sorabotuva so pove}e frankofonski parlamenti preku spogodbi i programi za bilateralna sorabotka. Tuka bea spomnati programite za sorabotka so PSF-region Evropa, Nacionalnoto sobranie i Senatot na Republika Francija, Programata Noria, sorabotkata so Sobranieto na Republika Bugarija i dr.

Na krajot istakna deka Republika Makedonija se zalaga za vospostavuvawe na prijatelski odnosi i sorabotka so site zemji i regioni, za promovirawe na mirot,

6 Organisation internationale de la Francophonie 7 Parlamentarno sobranie na Frankofonijata

Izve{taj 2006

247

demokratijata, pravnata dràva, po~ituvawe na ~ovekovite prava, {irewe na me|unarodnata upotreba na francuskiot jazik i kulturnata razli~nost.

Vo perspektiva na Samitot na {efovi na dràvi i vladi na Frankofonijata, {to }e se odrì od 28 do 29 septemvri 2006 godina vo Bukure{t, Romanija, u~esnicite na ovaa Konferencija gi predloìja ovie zaklu~oci :

1) razvoj na razmenata, intraregionalnata i interregionalnata sorabotka me|u frankofonskite zemji;

2) neophodno e da se identifikuvaat instituciite, metodite i procedurite vo frankofonskite zemji za da se garantira demokratijata i za{titata na ~ovekovite prava;

3) kulturata koja e osnoven acquis (osnovna pridobivka) na Frankofonskata zaednica, pretstavuva neophoden element kako vo procesot na demokratizacijata, taka i vo ekonosmkiot i socijalniot razvoj i vo zacvrstuvawe na ~ovekovata bezbednost i

4) ~lenuvaweto vo Frankofonijata pretstavuva vaèn faktor za stimulirawe na regionalnata sorabotka me|u Afrika, arapskiot svet i zemjite od Centralna i Isto~na Evropa i pretstavuva instrument za otvorawe sprema svetot {to treba da pridonese za solidarnost me|u zemjite ~lenki kako na regionalno, taka i na internacionalno nivo.

Za ovaa cel zemjite ~lenki na Frankofonijata treba osobeno da se zalagaat za: 1) zacvrstuvawe na me|usebnata koordinacija vo site me|unarodni organizacii:

ON, Sovetot za ~ovekovi prava, Sovetot na Evropa, OBSE i EU; 2) formirawe na grupi za koordinacija me|u frankofonskite ~lenki kako vo

me|unarodnite organizacii, taka i vo ramkite na Evropskiot parlament ~ija va`nost e zna~itelna za zemjite od Isto~na i Centralna Evropa vo perspektiva na pro{iruvawe na Evropskata unija i

3) sistematska intervencija za odbrana na multilingvizmot vo me|unarodnite organizacii.

Na krajot, u~esnicite na Konferencijata mu ~estitaa na Balkanskiot politi~ki

klub za prezemawe na ovaa inicijativa i zaklu~ija deka istata treba da posluì kako pottik za organizirawe na drugi konferencii od ovoj tip za zemjite od Centralna i Isto~na Evropa so cel da go konsolidiraat i zacvrstuvaat nivnoto mesto vo Frankofonijata preku politi~kata me|unarodna sorabotka kako na bilateralen, taka i na multilateralen plan.

Izve{taj 2006

248


Sekcija na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata

IZVE[TAJ

za u~estvoto na Delegacijata na Sekcijata na Sobranieto na

Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata na 19-to Sobranie za regionot Evropa na

Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata, odr`ano od 18 do 22 oktomvri 2006 godina vo Luksemburg,

Golemo Vojvodstvo Luksemburg


Izve{taj 2006

249

Od 18 do 22 oktomvri 2006 godina vo Luksemburg, se odrà 19-to Sobranie na PSF-region Evropa, na koe u~estvuvaa delegacii od slednive zemji, regioni i institucii na Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata: Generalniot sekretarijat na PSF, region Evropa, region Amerika, Andora, Bugarija, Vale d'Aost, Beneluks, Bugarija, Francuskata zaednica na Belgija, Francija, Gruzija, Ungarija, @erze, Kanton @ira (kanton vo [vajcarija), Litvanija, Republika Makedonija, Moldova, Monako, Polska, Romanija, [vajcarija, Vale (kanton vo [vajcarija) i Me|unarodnata organizacija na Frankofonijata. Na ova Sobranie, so nivni prilozi u~estvuvaa i: g-|a Mi{el @akob, direktor za me|unarodni i institucionalni odnosi vo TV5MONDE, g. Majkl Ingledof, administrator vo Direkcijata za mladi i sport-sektor mladi na Sovetot na Evropa, g-|a Maria-Elena Enrikes Miler, {ef na Sekcijata za mladi pri UNESKO i g. Pjer @irardie, pretstavnik na Svetskata banka.

Na ova Sobranie u~estvuva{e i Delegacijata na Sobranieto na Republika

Makedonija, vo sostav: g. Blagoj Za{ov, prv potpretsedatel i g. Naser Ajdini, potpretsedatel na Sekcijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata, kako i g. Liman Avdiu, dràven sovetnik za me|unarodna sorabotka vo Sobranieto na Republika Makedonija i administrativen sekretar na Sekcijata.

* * * * *

Sve~enoto otvorawe na ova Sobranie, kako i celiot nastan, se odrà vo zgradata na Stopanskata komora na Golemoto Vojvodstvo Luksemburg vo Luksemburg. Ova Sobranie sve~eno go otvori g. Lisjen Vejler, pretsedatel na Pretstavni~kiot dom i pretsdatel na Sekcijata na Golemoto Vojvodstvo Luksemburg. Na po~etokot na svojot pozdraven govor g. Vejler, otkako gi pozdravi u~esnicite i im posaka dobredojde vo Golemoto Vojvodstvo Luksemburg, istakna deka ova Sobranie }e rasprava po centralnata tema "Mladite, akteri na promenite i razvojot preku u~estvo" i dodade deka kako parlamentarcite taka i golem broj na eksperti }e pridonesuvaat za prezentirawe na site aspekti na ovaa kompleksna tema. Potoa, toj dodade deka prisustvoto na mladite od site evropski zemji so nivnite diskusii }e ja zbogatuvaat ovaa rasprava i navede deka otvoraweto na dijalogot so mladite ne pretstavuva izgubeno vreme, tuku naprotiv neophodno sredstvo za da se pridonese za nivno gra|ansko obrazovanie, za razvoj na nivnoto aktivno gra|anstvo, za tolerancija, za nivnata kreativnost, so drugi zborovi, ovoj dijalog me|u generaciite ja favorizira nivnata integracija vo edno demokratsko i multikulturno op{testvo. Gospodin Vejler navede deka vo Luksemburg slu`beni jazici se luksembur{kiot, germanskiot i francuskiot koi{to imaat mnogu va`no mesto vo lingvisti~kiot mozaik na ovaa zemja. Na krajot od svojot govor, toj istakna deka Luksemburg im pridava golema va`nost na celite na Frankofonijata: promocija na mirot, demokratijata i ~ovekovite prava, poddr{ka na obrazovanieto, obukata, visokoto obrazovanie i istraùvaweto, kako i na sorabotkata vo polza na odr`liviot razvoj i solidarnosta i istakna deka Golemoto Vojvodstvo Luksemburg sorabotuva so pove}e frankofonski zemji vo ramkite na sorabotkata za razvoj ~ija cel e iskorenuvawe na siroma{tijata i gi obfa}a ekonomskite i aspektite od domenot na ìvotnata sredina, a osobeno socijalniot aspekt, zdravstvoto, obrazovanieto, obukata i ruralniot razvoj. Vo svojot pozdraven govor g-|a Mari-@oze @akob, minister za semejstvo i integracija na Golemoto Vojvodstvo Luksemburg, otkako im posaka dobredojde i uspe{na rabota na u~esnicite, istakna deka e osobeno sre}na {to kako centralna tema na ova Sobranie se mladite i dodade deka deneska vo Evropa politikite za mladite imaat za cel nivna integracija vo op{testvoto, osobeno preku nivno vrabotuvawe i navede deka koga se zboruva za integracija, pred sî, se misli na kakov na~in eden mlad ~ovek go nao|a svoeto mesto vo op{testvoto i istata pominuva kako preku

Izve{taj 2006

250

vrabotuvawe taka i preku osnovawe na semejstvo i da se zdobie so status na gra|anin preku u~estvoto na izbori so {to toj se se osamostojuva. Preku ovoj proces, mladite mu nosat na op{testvoto novi idei i proekti za idninata, dodeka op{testvoto pridonesuva tie da se steknuvaat so avtomija i na vakov na~in imame me|usebna integracija. So ogled na toa {to vo ovoj moment se postavuva i pra{aweto na nevrabotenosta na mladite, neophodno e da se razmisli za nivna profesionalna orientacija so cel za podobruvawe na nivnite profesionalni sposobnosti i nivno polesno vklu~uvawe vo rabotata. Na krajot na svojot govor g-|a @akob navede deka me|unarodnata organizacija na Frankofonijata go postavi kako cel zacvrstuvaweto na kapacitetite na dràvite za realizacija na nacionalnite intersektorski politiki za mladite za da moàt da se spravuvaat poefikasno so nivnite problemi i istakna deka ovie instrumenti ovozmoùvaat vospostavuvawe na dijalog me|u mladite i onie koi gi donesuvaat odlukite.

Na po~etokot na svojot govor g. @ak Leàndr, parlamentaren generalen sekretar na Parlamentarnoto sobranie na Frankfonijata, otkako ñ se zablagodari na sekcijata doma}in za organizirawe na 19-to Regionalno sobranie Evropa na PSF, istakna deka Evropa pretstavuva strate{ki teren za Frankofonijata, prvin zatoa {to e kolepka na na{iot jazik, a potoa zatoa {to pretstavuva "nova granica" za Frankofonijata i dodade deka odrùvaweto na posledniot samit na Frankofonijata vo Bukure{t, Romanija, ima posebna simbolika so toa {to novi evropski zemji stanaa ~lenki na Me|unarodnata organizacija na Frankofonijata (OIF). Vo OIF vo momentot ~lenuvaat 24 ~lenki na Organizacijata za bezbednost i sorabotka vo Evropa (OBSE), dodeka vo 2007 godina, od 27 ~lenki na EU, 14 }e bidat isto taka ~lenki na OIF. Potoa, toj istakna deka ima tendencii za priem na novi ~lenki zaradi diplomatski pri~ini, zaboravaj}i gi lingvisti~kite preokupacii koi{to se vo sr`ta na Frankfonijata i dodade :"Dali sme sigurni deka novite evropski zemji ~lenki }e gi po~ituvaat preporakite na OIF {to se odnesuvaat na obrazovanieto i upotrebata na francuskiot jazik?". Potoa, toj navede deka Frankofonijata }e gi sledi zalo`bite vo polza na {to pobrza ratifikacija od strana na nacionalnite parlamenti na Konvencijata na UNESCO za kulturnata razli~nost. Na krajot, toj se osvrna na Parlamentot na mladi frankofoni (PFJ8) i Me|unarodniot sovet na mladinskite organizacii na Frankofonijata (CIJEF9) i dodade deka parlamentarcite }e se angaìraat za razvivawe na vrskite na sinergija me|u PFJ i CIJEF.

Vo svojot govor g. Fredi Degila`, {ef na Misijata Evropa na PSF navede deka Konferencijata na pretsedateli na sekcii-region Evropa, odràna vo april 2006 godina vo Bukure{t, Romanija, odlu~i Akcionata programa za sorabotka (PAC10), koja{to dosega be{e rezervirana samo za parlamentarci i parlamentarni slu`benici, da se otvori za mladite i ovaa godina vo Evropskiot centar za francuski jazik bea organizirani seminari za francuski jazik i kultura i studiski prestoi za usovr{uvawe na francuskiot jazik za edna grupa mladi od Romanija. Potoa, toj navede deka postavuvaweto kako centralna tema na ova Sobranie "Mladite, akteri na promenite i razvojot preku u~estvo" e dokaz deka PSF region Evropa pridava golema va`nost na u~estvoto na mladite od frankofonskiot prostor vo procesot na donesuvawe odluki, na odnosite sever-jug, me|unarodnata solidarnost, na odr`liviot razvoj i na konsolidacija na mirot. Na krajot, toj navede deka deneska, mladite se soo~uvaat so mnogubrojni problemi, a toa se: obrazovanieto, obukata, profesionalnata orientacija, nevrabotenosta, osnovaweto semejstvo i dr. i zatoa neophodno e ~lenkite na Frankofonijata podobro da sorabotuvaat vo funkcija na ohrabruvawe na instituciite na sistemot za sozdavawe uslovi za celosno u~estvo na mladite vo

8 Parlement Francophone des jeunes 9 Conseil international de jeunes de la Francophonie 10 Programme d'Actions et de Coopération

Izve{taj 2006

251

ìvotot na demokratskite op{testva za da moàt da ja gradat Frankofonijata i Evropa na idninata.

* * * * * Na dnevniot red na ova Sobranie bea to~kite za " Organizacii i asocijacii koi rabotat za promocija na Frankofonijata vo Evropa: razli~nosti i komplementarnosti", "Frankofonijata i mehanizmite za promocija na glavnite evropski jazici: izve{taj od misijata vo Var{ava", "Mladite, akteri na promenite i razvojot preku u~estvo", "Kontekstot na politikite na mladite vo zemjite na Centralna i Isto~na Evropa, ~lenki na Frankofonijata", "Me|usektorski politiki na mladite vo evropskite zemji ~lenki na Frankofonijata, sostojbi i perspektivi", "U~estvo na mladite vo procesot na donesuvawe na odluki" i Izbor na kandidat za {ef na Misijata Evropa.

Po usvojuvawe na dnevniot red, Francuskata sekcija gi prezentira{e zaklu~ocite na izve{tajot na g. Fene{ po prvata to~ka od dnevniot red. Vo negoviot izve{taj, g. Fene{ gi prezentira aktivnostite na glavnite operatori na Me|unarodnata organizacija na Frankofonijata so poseben akcent na otvoraweto na regionalna antena na Me|uvladinata agencija na Frankofonijata vo Bukure{t vo 2004 godina i otvoraweto na Regionalniot centar za u~ewe na francuskiot jazik vo Centralna i Isto~na Evropa vo Sofija. Potoa, se osvrnuva na sorabotkata me|u frankofonskite univerziteti vo zemjite na Centralna i Isto~na Evropa preku Univerzitetskata agencija na Frankofonijata (AUF11), koja{to vo 1994 godina vo Bukure{t go otvori Regionalniot centar so lokalni anteni vo Moldova, Ungarija i Bugarija. Po islu{uvawe na zaklu~ocite od ovoj izve{taj, Sobranieto donese Predlog na rezolucija, koj be{e ednoglasno usvoen. Vo vrska so temata za Regionalnoto sobranie Evropa 2007 godina, "Frankofonijata i mehanizmite za promocija na glavnite evropski jazici: izve{taj od misijata vo Var{ava, vovedno izlagawe podnese g. Loran Betej, senator od francuskata sekcija. Vo po~etokot na svoeto izlagawe, g. Betej obrazloì deka po predlog na francuskata sekcija, Konferencijata na pretsedateli na sekciite na regionot Evropa, odràna vo Bukure{t vo april ovaa godina, odlu~i da ja stavi na dneven red na Regionalnoto sobranie 2007 temata za Frankofonijata i mehanizmite za promocija na glavnite evropski jazici. Za ovaa cel, od 4 do 6 oktomvri 2006 godina, be{e realizirana edna misija vo Polska so cel za pribirawe na informacii za upotrebata na glavnite evropski jazici ne samo vo instituciite na dràvata, tuku i vo francuskiot, britanskiot, germanskiot, avstriskiot, {panskiot i italijanskiot institut vo Var{ava. Zaklu~ocite na ovaa misija se: lingvisti~kiot pejsa` vo Polska se odlikuva so jasna dominacija na angliskiot jazik, na vtoro mesto e germanskiot, {panskiot e vo progres, francuskiot e na ~etvrto mesto, dodeka italijanskiot ostanuva marginalen, a ruskiot ne gi interesira pove}e mladite generacii. Na krajot, toj navede deka sli~ni misii }e se realiziraat vo idninina vo pove}e zemji na evropskiot kontinent so cel da prezentira eden pocelosen izve{taj za upotrebata na glavnite evropski jazici vo Evropa na slednoto Regionalno sobranie Evropa 2007 godina.

11 Agence universitaire de la Francophonie

Izve{taj 2006

252

Za centralnata tema na ova Sobranie "Mladite, akteri na promenite i razvojot preku u~estvo", vovedno izlagawe za Parlamentot na mladi frankofoni (PFJ12) podnese g. @ak Leàndr, parlamentaren generalen sekretar na PSF (prilog 4). Me|u drugoto, toj navede deka dosega Parlamentot na mladi frankofoni gi ima usvoeno: Povelbata na mladiot frankofonski gra|anin za 21 vek, Deklaracijata na Parlamentot na mladi frankofoni za razvojot i Belata kniga13. Vo vrska so Kontekstot na politikite na mladite vo zemjite na Centralna i Isto~na Evropa, ~lenki na Frankofonijata, g-|a Deniz Bariolad, {ef za proekti za mladi pri Me|unarodnata organizacija na Frankofonijata, podnese rezime na odgovorite na pra{alnikot za Mladite, akteri na promenite i razvojot preku u~estvo. Po to~kata za Me|usektorskite politiki na mladite vo evropskite zemji ~lenki na Frankofonijata, sostojbi i perspektivi, se prezentiraa so izlagawe pretstavnicite na sekoja sekcija na PSF. Po ovaa tema svoe izlagawe ima{e i g. Blagoj Za{ov, prv potpretsedatel na Sekcijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo PSF i {ef na Makedonskata delegacija na 19-to Regionalno sobranie Evropa. Na po~etokot od svoeto izglagawe, g. Za{ov mu se zablagodari na g. Lisijen Vejler, pretsedatel na Pretstavni~kiot dom na Golemoto Vojvodstvo Luksemburg, za izvonrednoto organizirawe na ova Sobranie i istakna deka centralnata tema na ova Sobranie " Mladite, akteri na promenite i razvojot preku u~estvo" deneska e od golema va`nost za site zemji. Republika Makedonija ima svoja Nacionalna strategija za mladite koja e usvoena vo dekemvri 2005 godina. Nejzinoto efikasno sproveduvawe }e rezultira so zna~itelno podobruvawe na polo`bata na mladite vo op{testveno ekonomskite zbidnuvawa vo Republika Makedonija. Potoa, toj istakna deka mladite vo sekoja sovremena dràva pretstavuvaat dviè~ka sila na novite vrednosti na op{testvoto i dràvata. Ottuka, nivnoto aktivno vklu~uvawe tokmu vo procesot na kreirawe na politikite e neophodno. Vo Republika Makedonija postojat brojni organizacii koi se zanimavaat so pra{aweto na mladite i nivnoto u~estvo vo procesot na odlu~uvawe. Agencijata za mladi i sport e dràven organ koj pomaga vo reliziraweto na potrebite na mladite, no ima potreba od posebna struktura koja bi gi obedinila site napori na nevladinite organizacii {to se zanimavaat so problemite na mladite. Na krajot, g. Za{ov gi pretstavi planiranite aktivnosti i celi na Akcioniot plan za sproveduvawe na Nacionalnata strategija za mladi i navede deka mladinskata politika vo Republika Makedonija se naso~uva kon priznavawe na mladite, kako glaven ~ove~ki potencijal na op{testvoto koj aktivno pridonesuva za negoviot kulturen, ekonomski i politi~ki razvoj, podgotvuvawe na mladite za ostvaruvawe na sopstvenite i celite na dràvata, no i na zaednicata vo koja{to ìveat, po~ituvawe na pravata i slobodite na mladite kako integralen del na ~ovekovite prava i slobodi, temelna vrednost na sekoja demokratska dràva, socijalen razvoj i integracija na mladite preku kvalitetno formalno i neformalno obrazovanie, ekonomski razvoj na mladite preku mladinsko pretpriema{tvo so cel za podobruvawe na kvalitetot na nivnoto ìveewe i aktivno u~estvo na mladite lu|e vo javniot ìvot i procesite na donesuvawe na odluki na nacionalno i lokalno nivo.

12 Idejata za formirawe na Parlamentot na mladi frankofoni (Parlement francophone des jeunes) e donesena na Plenarnata sesija na PSF vo Otava, Kanada vo 1999 godina i ovoj predlog be{e sostaven del na Programata za me|uparlamentarna sorabotka vo Misleweto (Avis) na PSF prezentirano na Samitot na {efovi na dràvi i vladi, odràn vo Monkton, Kanada, vo septemvri 1999 godina. Prvata sesija na PFJ e odràna vo Kvebek, Kanada vo juli 2001 godina. Vtorata sesija e odràna vo Niame, Niger, vo juli 2003 godina. Tretata sesija e odràna vo Brisel, Belgija vo juli 2005 godina. êtvrtata sesija na PFJ }e se odrì vo Librevil, Gabon, vo juli 2007 godina.Sesiite na PFJ se odrùvaat istovremeno so odrùvawe na redovnite godi{ni sesii na Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata. Na dosega{nite sesii u~estvuvale po dvajca pretstavnici od Republika Makedonija. 13 Pretstavuva pridones na PFJ za realizirawe na glavnite celi na Deceniskata strate{ka ramka.

Izve{taj 2006

253

So izlagawa nastapija i pretstavnicite na mladinskite soveti na zemjite ~lenki na PSF-region Evropa. Republika Makedonija be{e pretstavena od g-ca Ivana Dimitrovska, ~len na Mladinskiot sovet. Vo ramkite na centralnata tema be{e razgledana i pottemata za Mladite i me|unarodnite organizacii: zaemni o~ekuvawa. Vovedni izlagawa prezentiraa g. Malik Sar, {ef na misijata vo OIF, g. Majkl Ingledof, administrator vo Direkcijata za mladi i sport-sektor mladi na Sovetot na Evropa, g-|a Maria-Elena Enrikes Miler, {ef na Sekcijata za mladi pri UNESKO i g. Pjer @irardie, pretstavnik na Svetskata banka.

Po islu{uvawe na zaklu~ocite od ovoj izve{taj i debatata po Predlogot na deklaracijata na mladite, Sobranieto donese Predlog na rezolucija, koj be{e ednoglasno usvoen.

Kako kandidati za {ef na misijata Evropa i administrativen sekretar ednoglasno se izbrani dosega{nite g. Fredi Degila` i g-|a Vivian @erar.

Slednata Konferencija na pretsedateli na sekcii na PSF-region Evropa }e se odr`i od 24 do 26 maj 2007 godina vo @erze (Jersey).

* * * * *

[to se odnesuva do datumot i mestoto na idnoto regionalno Sobranie, treba da se napomene deka od strana na Sekretarijatot na PSF-region Evropa ima predlog na{ata Sekcija da ja organizira na 20 (jubilejna) sesija na ova Sobranie vo 2007 godina. Za ova pra{awe treba da se zazeme stav vo Sobranieto na Republika Makedonija.

* * * * *

Mo`e da se zaklu~i deka u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarnoto Sobranie na Frankofonijata na 19 redovno Sobranie na regionot Evropa be{e mo{ne korisno.

Vo tekot na ova Sobranie ~lenovite na Makedonskata delegacija ostvarija pove}e sredbi i kontakti, kako i korisna razmena na mislewa so parlamentarci i oficijalni li~nosti od pove}e zemji koi bea prisutni na ovoj nastan. Vo tie ramki se razmenuvaa mislewa za najaktuelnite slu~uvawa na me|unaroden plan, a vo kontekst na jakneweto na bilateralnata i multilateralnata sorabotka me|u Republika Makedonija i zemjite, regionite i instituciite-~lenki na Frankofonijata.

Se ocenuva deka e potrebno da se pokrenat aktivnosti vo Sobranieto na Republika Makedonija za u~estvo i sledewe na planiranite nastani koi pretstojat vo tekot na 2006-2007 godina, od aspekt na kontinurano sledewe na rabotata na Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata i negovite komisii, ostvaruvawe na kontakti so frankofonskite evropski parlamentarci i razvivawe na natamo{nata aktivnost vo forumite na Frankofonijata.

Izve{taj 2006

254


Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo SZEU

IZVE[TAJ

za u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo SZEU na sednicata na Komisijata za odbrana,

odr`ana na 22 noemvri 2006 godina vo Pariz, Francija


Izve{taj 2006

255

Sobranieto na Zapadnoevropskata unija (SZEU) na 22 noemvri 2006 vo Pariz, Francija, ja organizira{e sednicata na Komisijata za odbrana. Na ovaa sednica prisustvuvaa pratenikot Naser Ajdini, ~len na ovaa Komisija i sekretarot na Delegacijata Liman Avdiu, dràven sovetnik za me|unarodna sorabotka.

Na sostanokot u~estvuvaa delegacii na Italija, Makedonija, Norve{ka, Romanija, Rusija, [panija, Obedinetoto Kralstvo, Turcija i ê{kata Republika.

Rabotniot del na sostanokot se odrà vo Palais d'Iéna vo Pariz. So sednicata pretsedava{e g. Robert Valter, pretsedatel na Komisijata (Obedineto Kralstvo).

Sednicata ja otvori pretsedatelot na Komisijata za odbrana g. Robert Valter i otkako gi pozdravi site u~esnici, im posaka dobredojde i uspe{na rabota. Po usvojuvaweto na dnevniot red, Komisijata go usvoi zapisnikot od odràniot sostanok na 12 oktomvri 2006 godina vo Brisel, Belgija.

Na sednicata na ovaa Komisija bea razgleduvani slednive rabotni dokumenti: Evropskite kopneni sili vo nadvore{ni operacii, podgotven od izvestitelot g. Dag Henderson (Obedineto Kralstvo, Grupa socijalisti) i g-|a Meritel Batet Lamawa ([panija, Grupa socijalisti), kako koizvestitel i Operaciite na Evropskata unija vo Demokrtaska Republika Kongo, podgotven od izvestitelot g. Ignasio Kosido ([panija, Grupa federalisti).

Vo vrska so dokumentot za Evropskite kopneni sili vo nadvore{ni operaci g. Henderson go prezentira{e predlogot na izve{tajot i predlogot na preporakata za Evropskite kopneni sili vo nadvore{ni operacii i istakna deka ovoj izve{taj }e bide prosleden so eden drug koj{to }e gi opfati pra{awata svrzani za personalot, rezervniot sostav i finansiraweto na operaciite. Noviot izve{taj }e bide prezentiran za vreme na plenarnoto sobranie vo juni 2007 godina.

Potoa, toj navede deka evropskite sili deneska se mnogu angaìrani vo nadvore{ni operacii, vo ramkite na NATO, Evropskata unija i Obedinetite nacii i dodade deka rasporeduvaweto na ovie sili pokrenuva brojni pra{awa za kapacitetite, opremata i nivnoto finansirawe, no isto taka, interoperativnosta i multinacionalnosta se mnogu va`ni temi. Za ovie pra{awa treba da bidat informirani kako parlamentite, taka i javnosta. Vo vrska so ova, eden nov paragraf 15 }e bide napi{an za da se vodi smetka za ovoj aspekt zatoa {to e mnogu va`no da se ima poddr{kata na javnosta za zacvrstuvawe na ovie operacii, no isto taka, treba da se dobie i poddr{kata od mesnoto naselenie na zemjite vo koi{to ovie sili se prisutni. Paragrafot 46 koj{to gi tretira pra{awata svrzani za transformacijata i za "specijalizacijata na silite" treba, isto taka, da se dopolnuva od aspekt na razli~ni tehnolo{ki nivoa me|u silite i evropskite dràvi. Zborovite "momentalni finansiski pote{kotii" treba da se suprimiraat.

Pretsedatelot na Komisijata, otkako mu se zablagodari na izvestitelot, ja otvori debatata za ovoj predlog na izve{taj i za predlogot na preporakata za Evropskite kopneni sili vo nadvore{ni operacii.

Gospodinot Mekinto{ (Obedineto Kralstvo), go izrazi stavot po koj ako paragrafot 15 se zadrùva, tekstot ja gubi koherentnosta i navede deka razlikata me|u odrùvawe na mirot i nametnuvawe na mirot ne e eksplicitna. Gospodinot Henderson objasni deka vo Avganistan, fazite na odrùvawe na mirot i nametnuvawe na mirot se prosleduvaat. Na po~etokot ima "brza" pobeda, potoa neprijatelot se regrupira i bitkite povtorno se razgoruvaat. Gospodinot Komarie, sovetnik za odbrana vo SZEU istakna deka fazata po "brzata" pobeda e najdolgata i e najva`na za krajniot ishod. Gospodinot Rigoni (Italija) podvle~e deka e od osobena va`nost vmetnuvaweto na predlodot vo paragrafot 46 za poddr{kata od javnosta na zemjata na poteklo na silite i javnosta od zemjite vo koi operiraat. Najdobro bi bilo, da se dodade eden nov paragraf 7 koj glasi: "Da se prezemat neophodni merki za obezbeduvawe na poddr{kata na politi~kata javnost vo zemjite na poteklo na silite, kako i na javnosta vo zemjite na intervencija". Noviot paragraf 7, kako i paragrafite

Izve{taj 2006

256

1-6 bea usvoeni. Predlogot na preporakata, dopolneta, be{e usvoena ednoglasno, a potoa predlogot na izve{tajot be{e usvoen ednoglasno.

Vo vrska so dokumentot za Operaciite na Evropskata unija vo Demokrataska Republika Kongo, pretsedatelot na Komisijata gi prezentira{e izve{tajot i predlogot na preporakata, namesto otsutniot izvestitel g. Ignasio Kosido.Na po~etokot toj navede deka potkomisijata na Komisijata za odbrana nadle`na za ova pra{awe }e ja poseti Kin{asa vo DRK, od 23 do 25 noemvri 2006 godina i dodade deka momentalno situacijata vo ovaa zemja e nestabilna i zatoa Evropskite sili EUFOR RD CONGO se podgotvuvaat za povlekuvawe i samo MONUC14 }e bide nadleèn za bezbednosta na celata teritorija. Gospodinot Henderson predloì usoglasuvawe na dvata predlozi na izve{tai i navede deka treba da se razvie mehanizmot na EU Athena.15

Otkako paragrafot 5 be{e izbri{an, predlogot na preporakata i predlogot na izve{tajot bea usvoeni so 11 glasa za i eden vozdràn.

Po to~kata Razno sovetnikot za odbrana vo SZEU, po barawe na pretsedatelot na komisijata, ja pretstavi momentalnata sostojba so hierarhija na komanduvawe vo evropskite sili i dodade deka Evropskata unija }e ima potreba od glaven {tab za operacii so sedi{te vo Brisel, ako taa saka da reagira brzo vo slu~aj na krizna situacija.

Na krajot pretsedatelot istakna deka ~lenovite na komisii }e u~estvuvaat na Konferencijata vo Berlin, Germanija, od 4 do 7 fevruari 2007 godina i navede deka ~lenovite na ovaa Komisija se pokaneti od nivnite kolegi od Polska vo maj 2007 godina.

Pretsedatelot informira{e deka slednata sednica na ovaa Komisija }e se odrì vo Pariz na 20 dekemvri 2006 godina vo 9,00 ~asot. Sednicata na Komisijata za odbrana zavr{i vo 16,00 ~asot.

* * * * * Zaklu~ok:

Vo tekot na sednicata ~lenovite na Makedonskata delegacija ostvarija pove}e sredbi i kontakti, kako i korisna razmena na mislewa so parlamentarci i oficijalni li~nosti od pove}e zemji koi bea prisutni na ovoj nastan. Vo tie ramki se razmenuvaa mislewa za najaktuelnite slu~uvawa na me|unaroden plan, a vo kontekst na jakneweto na stabilnosta i bezbednosta vo Evropa i svetot po{iroko, razvojot na demokratskite procesi i vladeeweto na pravoto.

Se ocenuva deka e potrebno da se pokrenat aktivnosti vo Sobranieto na Republika Makedonija za u~estvo i sledewe na planiranite nastani koi pretstojat vo tekot na ovaa godina. Toa se odnesuva vo prv red na u~estvoto na 52 Godi{na sesija (vtor del), {to }e se odrì od 18 do 20 dekemvri 2006 godina vo Pariz, Francija.

14 MONUC. United Nations Organization Mission in the Democratic Republic of the Congo 15Bulletin EU 12-2004 Common foreign and security policy (18/28) 1.6.18. Council decisions amending Decision 2004/197/CFSP establishing a mechanism to administer the financing of the common costs of EU operations having military or defence implications (Athena).

Izve{taj 2006

257


Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo SZEU

IZVE[TAJ

za u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo SZEU na pedeset i vtorata

sednica na Zapadnoevropskata unija, odr`ana od 18 do 20 dekemvri 2006 godina

vo Pariz, Francija


Izve{taj 2006

258

Sobranieto na Zapadnoevropskata unija, Interparlamentarnoto evropsko sobranie za bezbednost i odbrana (SZEU), go odrà vtoriot del na svojata redovna 52 sednica od 18 dekemvri do 20 dekemvri 2006 godina vo Pariz, Republika Francija. Na sednicata u~estvuva{e Delegacija na Sobranieto na Republika Makedonija, {to ja so~inuvaa pratenikot g. Rafis Aliti, kako i g. Liman Avdiu, dràven sovetnik za me|unarodna sorabotka vo Sobranieto na Republika Makedonija.

Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija na ovaa sednica na Sobranieto na ZEU u~estvuva{e so status na "pridruèn asocijativen partner",16 so koj se ovozmoùva pratenicite redovno da u~estvuvaat vo rabotata na SZEU, bez pravo na glas.

Na vtoriot del od pedesettata sednica na SZEU se rasprava{e za pove}e pra{awa od oblasta na odbranata, bezbednosta i aktuelnite zbidnuvawa vo Evropa i po{iroko. Pratenicite razgledaa i usvoija 12 izve{tai, sedum preporaki, dve rezolucii i edna direktiva17, a be{e razgledan i prviot del od Godi{niot izve{taj na Sovetot na ZEU.

Vo tekot na sednicata, na 19 dekemvri 2006 godina, parlamentarcite go izbraa g. @an-Pjer Masere, pratenik od Francija, za pretsedatel na Sobranieto na ZEU za 53 sesija koja po~nuva vo januari 2007 godina, kako i potpretsedatelite na SZEU. Za potpretsedateli bea izbrani: g. Marsel Glesener, pratenik od Luksemburg, g. Mark Rejmon, pratenik od Francija, g. @oze Eduardo Vera @ardim, pratenik od Portugalija, g-|a Elsa Papadimitriu, pratenik od Grcija, g. Gerd Hofer, pratenik od Germanija, g. @an-Pol Anri, pratenik od Belgija, g. Dirk Dees, pratenik od Holandija, g-|a Elvira Kortaàrena Ituriaz, pratenik od [panija, g. Toni Lojd, pratenik od Obedineto Kralstvo i g. Xankarlo Sinizi, pratenik od Italija.

Vo tekot na sednicata, so koja pretsedava{e g. @an-Pjer Masere, pretsedatel na SZEU, na 18, 19 i 20 dekemvri 2006 godina, so svoi izlagawa na pratenicite im se obratija: g. M. Forsieri, dràven potsekretar za odbrana na Italija, g. Ginter Gloser, zamenik minister za evropski pra{awa na Germanija, kako pretstavnik na idnoto pretsedatelstvo so Zapadnoevropskata unija i so Evropskata unija, g. Perti Torstila, dràven sekretar vo Ministerstvoto za nadvore{ni raboti na Finska, kako pretstavnik na pretsedatelstvoto so EU na Finska, g-|a Nino Burjanadaxe, pretsedatel na Parlamentot na Gruzija, g. Zoltan Nagi, {ef na Sekcijata za multilateralni i regionalni raboti na NATO, g. M. Flao, minister za nacionalna odbrana na Belgija, kako pretstavnik na belgiskoto pretsedatelstvo so ZEU.

* * * * *

Na po~etokot na sednicata na pratenicite im se obrati g. @an-Pjer Masere, pretsedatel na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija, koj gi pozdravi u~esnicite na ovaa sednica, im posaka dobredojde na nacionalnite delegacii, gi pretstavi temite za debata na sednicata i gostite koi }e im se obratat na pratenicite.

Na pratenicite im se obrati g. Ginter Gloser, zamenik minister za evropski pra{awa na Germanija, kako pretstavnik na idnoto pretsedatelstvo so Zapadnoevropskata unija i so Evropskata unija. Na po~etokot na svojot govor, toj

16 Kako rezultat na Odlukata na Evropskiot sovet od 17 dekemvri 2005 godina da & se dodeli na Republika Makedonija status na zemja kandidat za ~lenstvo vo Evropskata unija, Pro{ireniot pretsedatelski komitet na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija na 8 fevruari 2006 godina, donese odluka da mu ponudi na Sobranieto na Republika Makedonija status na "pridruèn asocijativen partner" vo ova Sobranie. So ovoj status se ovomoì Sobranieto na Republika Makedonija da formira Parlamentarna delegacija vo Sobranieto na Zapadnoevropskata unija, sostavena od trojca ~lenovi i trojca zamenici ~lenovi, koja ima pravo da u~estvuva vo aktivnostite na ova Sobranie, bez pravo na glas. Istovremeno, po eden ~len na Delegacijata }e u~estvuva vo site postojani komisii na Sobranieto, a {efot na Delegacijata }e u~estvuva i na sednicite na Pro{ireniot pretsedatelski komitet i Pro{ireniot postojan komitet. 17 Izve{taite, preporakite, rezoluciite i odlukata (na angliski i francuski jazik) se dostapni na internet stranicata na SZEU: www.assemblee-ueo.org

Izve{taj 2006

259

navede deka germanskoto pretsedatelstvo so EU,koe po~nuva na prvi januari 2007 godina i zavr{uva na 30 juni 2007 godina ima za cel zacvrstuvawe i pro{iruvawe na evropskata politika za bezbednost i odbrana vo ~etiri prioritetni domeni: razvojot na misiite i na operaciite nameneti za kontrola na kriznite sostojbi, zacvrstuvawe na kapacitetite na upravuvawe so krizi na Evropskata unija, zajaknuvawe na strate{kite partnerstva i na krajot koncepciski razvoj na evropskata politika za bezbednost i odbrana i istakna deka blagodarenie na konkretnite operacii, ovaa politika treba da pridonese za realizacija na zaedni~kata nadvore{na politika na EU. Ovaa politika pridonese za obezbeduvawe na preminot Rafah vo pojasot Gaza, da go formira personalot vo pravosudniot sistem na Irak, operacijata EUFOR vo Kongo da se zavr{i so uspeh i da go vospostavi mirot po bezredijata za vreme na pretsedatelskite izbori. Krajot na pregovorite za statusot na Kosovo }e pretstavuva eden od predizvicite na koj{to Germanija mora da odgovori vo tekot na svoeto pretsedatelstvo so EU, a toa se sostoi vo ispra}awe na civilna misija, koja }e gi prezeme funkciite na UNMIK vo regionot vo oblasta na pravdata i policijata.Ovaa misija }e ovozmoì da se vospostavi sorabotkata na teren me|u Evropskata unija i NATO. [to se donesuva do operacijata ALTEA, koja postoi od 2003 godina vo Bosna i Hercegovina, toj istakna deka taa pretstavuva edna od najva`nite voeni operacii na EU i navede deka istata }e prodolì vo ramkite na Spogodbata Berlin Plus. Na krajot toj navede deka samo preku edna tesna sorabotka na EU ne samo so me|unarodnite organizacii, tuku i vo ramkite na samata EU, }e ovozmoì pobrz razvoj na civilnite i voenite kapaciteti so cel takti~kite grupi da bidat operativni i efektivni za nadvore{ni operacii. Na krajot toj istakna deka se nadeva deka germanskoto pretsedatelstvo, pred zavr{uvaweto na mandatot }e bide vo mo`nost da dade nekolku pozitivni signali za Evropskiot ustav za da go podgotvi terenot za pretsedatelstvoto na Portugalija i Slovenija i zatoa taa ja o~ekuva poddr{kata od parlamentarnite sobranija, a osobeno od Sobranieto na ZEU.

Pretstavnikot na Delegacijata na Obedinetoto Kralstvo g. O'Hara go postavi pra{aweto dali neuspehot na ratifikacijata na Evropskiot ustav pretstavuva pre~ka za razvoj na Evropskata politika za bezbednost i odbrana. Gospodinot Gloser odgovori deka germanskoto pretsedatelstvo }e se angaìra za intenzivna koordinacijaa na stavovite me|u site zemji ~lenki na EU vo vrska so ova pra{awe.

Vo svojot govor g. Perti Torstila, dràven sekretar vo Ministesrtvoto za nadvore{ni raboti na Finska, kako pretstavnik na pretsedatelstvoto so EU, najprvin navede deka bezbednosnata strategija na Evropskata unija ima za cel da se sprotivstavi na aktuelnite glavni zakani: terorizmot, proliferacijata na oru`jeto za masovno uni{tuvawe, regionalnite konflikti i organiziraniot kriminal. Evropskata unija treba da ima sopstveni kapaciteti za upravuvawe so krizi za da moè da dejstvuva vo ramkite na me|unarodnite organizacii i za toa taa gi ima potrebnite instrumenti koi{to í ovozmoùvaat da se spravuva so kompleksnite predizvici. Blagodarenie na formiraweto na takti~kite grupi i civilnite timovi, celinata na donesenite odluki vo 1999 godina }e bide izvr{ena vo januari 2007 godina i za ovaa cel popisot na voenite kapaciteti na zemjite ~lenki na EU vo slu~aj na golema katastrofa e ve}e izvr{en. Finskoto pretsedatelstvo se angaìra{e za realizirawe na tri celi: operaciite i misiite za upravuvawe so krizi, razvojot na kapacitetite za upravuvawe so krizi i koordinacijata na civilnite i voenite aktivnosti. Na krajot, g. Perti Torstila gi navede operaciite i misiite na EU: EUFOR vo Kongo, ALTEA vo Bosna i Hercegovina, Bliskiot Istok, Avganistan, Moldavija, Gruzija, Ukraina i Kosovo i zaklu~i deka so cel da se zacvrsti bezbednosnata i odbranbenata politika na Evropskata unija, treba da se razvie sorabotkata so civilnoto op{testvo, treba da se zacvrstuvaat vrskite so OON, NATO i Afrikanskata unija i navede deka finskoto pretsedatelstvo so EU ja prodolì sorabotkata so Kanada, Rusija i Ukraina vo domenot na upravuvaweto so krizi.

Vo svoeto izlagawe, g-|a Nino Burjandaxe, pretsedatel na Parlamentot na Gruzija, gi prezentira{e aspiraciite za ~lenstvo na ovaa dràva vo EU, sorabotkata

Izve{taj 2006

260

so NATO, intervencijata na ruskite sili vo Osetija i za neprincipielnata ruska politika sprema Gruzija.

Vo svojot govor g. Flao, minister za nacionalna odbrana na Belgija, kako pretstavnik na belgiskoto pretsedatelstvo so ZEU se osvrnuva na pridonesot na Belgija vo debatata za stabilnosta i bezbednosta vo Evropa, za kooordinacijata me|u evropskite zemji vo funkcija na nejzino soo~uvawe so novite predizvici, kako {to se terorizmot, kriminalot, vladeewe na pravoto, proliferacijata na oru`jeto za masovno uni{tuvawe itn. Na krajot, toj istakna deka mnogu e va`no da se formira edna evropska voena akademija za da na{ite oficeri stanat obedineti evropski oficeri pred da bidat oficeri od ovaa ili onaa zemja. Zna~i, site zemji ~lenki na EU treba da se zalagaat za reformi vo funkcija na izgradba na bezbednosta i stabilnosta na Evropa, prisutna segde kade {to ima potreba.

Izve{tajot za Samitot na NATO vo Riga go pretstavi g. Zoltan Nagi, pretstavnik na generalniot sekretar na NATO Jaap de Hoop [efer.Na po~etokot toj istakna deka ovoj Samit moè slobodno da se nare~e "Samit na transformacija", koja zapo~na na po~etokot na 90-tite na Samitot vo Praga i Istanbul vo 2002 i 2004 godina. Samitot vo Riga e mnogu uspe{en i }e mu ovozmoì na NATO podobro da sorabotuva so negovite partneri vo idnina. Edna od odlukite donesena vo Riga se odnesuva na vodeweto na voenite operacii vo Avganistan i moè da se re~e deka otsega i ponatamu slobodno }e moàt da koristat doponitelni trupi ako zatoa ima potreba da se intervenira vo jugot na zemjata. Samitot vo Riga gi pokani Bosna i Hercegovina, Crna Gora i Srbija za Partnerstvo za mir, a isto taka lansira{e jak signal za prodolùvawe na pro{iruvaweto so Albanija, Hrvatska i Makedonija. Ovoj proces }e dovede do stabilizacija na celiot region. Potoa toj se osvrna na sorabotkata na NATO so EU, so mediteranskite zemji i zemjite od Zalivot. Na krajot toj istakna deka sledniot samit }e se odrì vo 2008 godina i se nadeva deka dotoga{ NATO }e go namali brojot na voenite sili vo nekoi regioni, vo Kosovo e lansiran eden voen i politi~ki plan vo koordinacija so OON, Evropskata unija i lokalnata vlast.

POLITI^KI PRA[AWA

Sobranieto na Zapadnoevropskata unija gi razgleda i usvoi slednive izve{tai

predloèni od Komisijata za politi~ki pra{awa: "NATO-transformacija i strate{ko partnerstvo so EU", podnesen od g. [arl Gorens, pratenik od Luksemburg, "Stabilnosta i bezbednosta vo Centralna Azija", podnesen od g-|a @ozet Dirie, pratenik od Francija, "Kon edno odr`livo re{enie na Bliskiot Istok ", podnesen od g-|a @ozet Dirie, pratenik od Francija.

Vo Izve{tajot "Kon edno odr`livo re{enie na Bliskiot istok ", podnesen od g-|a @ozet Dirie se dava osvrt na na~inot na koj evoluirala kolektivnata politika vodena od Amerikancite na Bliskiot Istok, koj se protega od Irak, Iran, preku Izrael, Palestina, Liban i Sirija. Taa istakna deka konfliktite na Bliskiot Istok ne se pove}e lokalni ili regionalni konflikti, tuku globalni i zatoa treba sekoga{ da se baraat globalni re{enija za ovie problemi. Ira~kiot problem ovozmoì Iran da bide golem dobitnik preku pobedata na {iizmot i na nuklearniot {iizam, dodeka "umerenite" arapski dràvi, pred se, Saudiska Arabija, Egipet, Jordan i dràvite od Zalivot ja formiraat sunitskata alijansa, zatoa {to tie se voznemireni od zgolemuvaweto na voenata, a osobeno nuklearnata mo} na Iran.

Izve{tajot za NATO: transformacija i strate{ko partnerstvo so Evropskata unija-odgovor na godi{niot izve{taj na Sovetot go prezentira{e g. [arl Goerens od Luksemburg. Na po~etokot toj navede deka ovoj izve{taj be{e usvoen od Komisijata osum dena pred odrùvaweto na Samitot na NATO vo Riga na 28 i 29 noemvri ovaa godina i dodade deka NATO i ponatamu ostanuva najva`nata organizacija za garantirawe na na{ata bezbednost. Kako rizi~ni to~ki na planetata toj gi navede

Izve{taj 2006

261

Bosna i Hercegovina, Liban, Severna Koreja, Avganistan, Kongo, Sudan, Darfur, Teheran, dodeka koga se zboruva za kriza sekoga{ gi imame predvid terorizmot, drogata, proliferacijata na nukleranoto oru`je i dr. Na krajot toj istakna deka izve{tajot sodrì predlozi za zacvrstuvawe na strate{koto partnerstvo me|u Evropskata unija i NATO, po~ituvaj}i ja avtonomijata na sekoj, priznavaj}i gi nivnite kapaciteti i nivnata razli~na kultura i nastojuvaj}i sekoga{ nedorazbirawata da se re{at so zaemno razbirawe. Vo izve{tajot se predlaga zajaknata sorabotka me|u SAD i evropskite zemji vo upravuvaweto so krizi i implikacijata na amerikanskata policija vo idnata policiska misija na Evropskata unija vo Kosovo. Ovoj predlog be{e napraven za da se dokaè deka podelbata na odgovornostite i na zada~ite vo me|unarodni misii treba da gi tangira site zemji {to ne e sekoga{ slu~aj so ogled na faktot deka se postavuva problemot na kapacitetite na edna dràva {to dopolnitelno treba da se re{i.

Vo svojot izve{taj za Stabilnosta i bezbednosta vo Centralna Azija, g-|a Dirie se osvrna na Avganistan i na energetskite resursi na ovoj region i istakna deka vo ovaa zemja se proizveduva afion {to zna~i heroin. I pokraj toa {to me|unarodnata zaednica tro{i pove}e od 700 milioni dolari vo borba protiv proizvodstvoto i trgovijata so ovaa droga, nejzinoto proizvodstvo se zgolemilo za 59%! Ovoj region pretstavuva geografski prostor sostaven od pet dràvi: Kazahstan, Uzbekistan, Turkmenistan, Kirgistan, Taxikistan i od dve sosedni dràvi: Avganistan i Pakistan. Ovie dràvi se nekoga{ni sovetski republiki i istovremeno se muslimanski i lai~ki so avtoritarni reìmi. Od ovie dràvi Rusija se snabduva so nafta i gas koi{to gi reeksportita potoa kon Evropskata unija. Centralna Azija ne pretstavuva edinstven politi~ki region, sekoja dràva vodi pragmati~na specifi~na politika i site politi~ki li~nosti se nekoga{ni ~lenovi na KGB so iskustvo i ne se slu~ajno vo politikata tie go upotrebuvaat izrazot " multivektorska politika" koja e relativno efikasna.

Postojat dva pola na atrakcija: Rusija i Kina. I pokraj nastanite vo minatoto, Rusija za niv pretstavuva prijatel i tie imaat doverba vo Rusija i osven Turkmenistan, site se ~lenki na Zaednicata na nezavisni dràvi. Na krajot taa istakna deka pokraj Rusija, Kina, SAD i Evropa se osvestija za strate{kata, ekonomskata i energetskata va`nost na ovoj prostor na Centralna Azija.

Po islu{uvawe na izve{tajaot, se otvori diskusija vo koja u~estvuvaa brojni pratenici od pove}e zemji me|u koi: Turcija, Obedineto Kralstvo, Portugalija i Holandija. Pretstavnikot na Turcija navede deka negovata zemja koja ima istoriski vrski so ovie zemji, kako zemja kandidat za ~lenstvo vo EU i kako asocijativna ~lenka vo ZEU, bi moèla da bide most me|u Zapadna Evropa i Centralna Azija. Pretstavnikot na Obedinetoto Kralstvo navede deka 95% od heroinot {to se konsumira vo ovaa dràva se proizveduva vo Avganistan i ovaa droga predizvikuva sekoja godina iljadnici mrtvi kaj mladite Angli~ani i ~ini mnogu vo pravosudniot sistem.

ODBRAMBENI PRA[AWA

Na sednicata na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija se rasprava{e i po tri izve{tai od Komisijata za odbrana: "Operaciite na Evropskata unija vo Demokratska Republika Kongo- odgovor na godi{niot izve{taj na Sovetot" podnesen od g. Ignasio Kozido Gutierez, pratenik od [panija i "Evropskite kopneni sili vo nadvore{ni operacii ", podnesen od g. Dag Henderson, pratenik od Obedinetoto Kralstvo i g-|a Meriksel Batet Lamawa, pratenik od [panija.

Izvestitelot g. Henderson vo Izve{tajot za "Evropskite kopneni sili vo nadvore{ni operacii" najprvo gi objasnuva mandatite na dosega{nite sili na EU vo regionot, po {to se zadrùva na odnosite na Evropskata unija so NATO na strate{ki plan, osobeno za iznao|awe na re{enie na Bliskiot Istok, preku ispra}awe na

Izve{taj 2006

262

neophodni voeni sili koga diplomatskite aktivnosti se pokaùvaat nedovolni. Toj se osvrna i na evropkite voeni sili pod mandat na ON vo Bosna i Hercegovina, vo Kongo, Liban i vo Avganistan. Na krajot toj istakna deka ne e dovolno samo da se definiraat politi~kite celi, tuku treba da se identifikuvaat i potrebnite sredstva, vo prv red poddr{kata na javnoto mislewe ne samo vo zemjite koi ispra}aat trupi, tuku isto taka i vo onie vo koi interveniraat.

Izvestitelot g. Kozido Gutierez vo Izve{tajot za Operaciite na Evropskata Unija vo Demokratska Republika Kongo-odgovor na godi{niot izve{taj na Sovetot, se osvrnuva na re{ava~kata uloga na Evropskata unija vo DR Kongo, kako vo obezbeduvawe na mirot, taka i vo polza na ekonomskiot i socijalniot razvoj na cela Afrika. Misijata na EU vo ovaa zemja e mnogu va`na za evropskata politika za bezbednost i odbrana, zatoa {to pretstavuva prva voena multinacionalna avtonomna misija. Potoa, toj navede deka e neophodno podobruvawe na mehanizmite na politi~ka koordinacija me|u Evropskata unija i Obedinetite nacii i istakna deka EUFOR ja zavr{i misijata na 30 noemvri 2006 godina vo DR Kongo, no i ponatamu se prisutni dve va`ni misii EUPOL18 EUSEC19 koi rabotat na modernizacija na policijata i voenite sili na zemjata. Evropskata unija treba sekoga{ da gi ohrabruva nastojuvawata za razvoj na demokratijata vo site zemji vo koi{to taa e vo za~etok.

PA RLAMENTARNI PRA[AWA I ODNOSI SO JAVNOSTA Pratenicite gi razgledaa i usvoija slednive izve{tai podneseni od Komisijata za parlamentarni pra{awa i odnosi so javnosta: "Sobranieto na ZEU: instrument za nacionalnite parlamenti ", podnesen od g. Lord Rasel Xonston, Obedineto Kralstvo i "Evolucija i percepcija na terorizmot od javnoto mislewe i mediumite", podnesen od lordot Barlison od Obedinetoto Kralstvo.

Vo izve{tajot za "Sobranieto na ZEU: instrument za nacionalnite parlamenti", izvestitelot g. Lord Rasel Xonston se zadrùva na zapiraweto na ratifikacijata na evropskiot ustav so francuskoto i holandskoto "Ne" i na nade`ta deka deka za vreme na germanskoto pretsedatelstvo so EU }e moè da se postigne dogovor za revidiran tekst na ovoj ustav. Potoa, toj istaknuva deka e neophdno da se podobri sorabotkata me|u nacionalnite parlamenti i Evropskiot parlament vo funkcija na podobra demokratska kontrola na pra{awata svrzani za stabilnosta i bezbednosta.

Vo svojata diskusija g. Mota Amaral, pratenik od Portugalija istakna deka parlamentarcite treba sekoga{ da bidat vo tek so pra{awata svrzani za stabilnosta i bezbednosta i SZEU treba da gi zgolemi kontaktite so nacionalnite parlamenti po ovie pra{awa i dodade deka nivnoto u~estvo vo debatata za evolucijata na zaedni~kata politika za odbrana i bezbednost e neophodna.

Vo Izve{tajot za "Evolucija i percepcija na terorizmot od javnoto mislewe i mediumite", izvestitelot g. Lord Barlison istakna deka dosega skoro site komisii na SZEU raspravale za borbata protiv terorizmot i sosema e legitimno i Komisijata za parlamentarni pra{awa i odnosi so javnosta pridonesuva preku ovoj izve{taj istraùvaj}i ja evolucijata na percepcijata na terorizmot od javnoto mislewe i mediumite. Potoa toj navede deka ovoj dokument gi tretira reakciite na javnoto mislewe, aktivnosta na mediumite i percepcijata na teroristi~kata zakana i politi~kite odluki. Na krajot, toj istakna deka po Vtorata svetska vojna nekoi evropski zemji se konfrontiraa so teroristi~ki aktivnosti: IRA vo Obedinetoto Kralstvo i Irska, ETA vo [panija, Crvenite brigadi vo Italija, Frakcija na Crvenata armija vo Germanija no sigurno e deka napadot na 11 septemvri 2001 godina vo SAD predizvika najgolem interes na javnoto mislewe vo celiot svet. Na 2 maj 2006 godina

18 Policiska misija vo DR Kongo 19 EU security sector reform mission in the Democratic Republic of the Congo

Izve{taj 2006

263

generalniot sekretar na ON ja lansira{e svetskata strategija na borbata protiv terorizmot, upatuvaj}i jasna poraka deka terorizmot vo site svoi formi e neprifatliv i deka dràvite treba da nastojuvaat da gi li{at teroristite od pristapot, kako do konvencionalnoto taka i do oru`jeto za masovno un{tuvawe. Na krajot toj navede deka site politi~ki li~nosti treba da se pra{uvaat do koj stepen op{testvoto e podgotveno da se otkaùva od li~nite slobodi za borbata protiv terorizmot da e efikasna.

TEHNOLO[KI I AEROVSELENSKI PRA[AWA Na sednicata bea razgledani i usvoeni tri izve{tai od Komisijata za tehnolo{ki i aerovselenski pra{awa, po koi bea usvoeni preporaki do Sovetot na ZEU: "Aerovselenskata industrija vo Ukraina-sorabotkata so Evropa", podnesen od g. @an-Gi Branè od Francija i Bil Eterington od Obedinetoto Kralstvo i "Transatlantskata sorabotka vo domenot na aeronautikata: borbeniot avion F-35 Lighting II (Joint Strike Fighter) ", podnesen od g. Nigel Evans od Obedinetotot Kralstvo.

Vo Izve{tajot za Transatlantskata sorabotka vo domenot na aeronautikata: borben avion F35 Lightning II (Joint Fighter), podnesen od g. Nigel Evans se podvlekuva va`nosta na tranatlantskata sorabotka ne samo vo ramkite na Programata za avionot F-35, tuku isto taka i vo mnogu drugi idni proekti. Izve{tajot "Aerovselenskata industrija vo Ukraina-sorabotkata so Evropa", podnesen od g. @an-Gi Branè i od Bil Eterington, dava osvrt na sorabotkata me|u EU i Ukraina vo domenot na aerovselenskata industrija, posebno vo domenot na vozdu{niot strate{ki transport so Antonov 124 i vo pozicionirawe na satelitite i nivnata upotreba za vozdu{niot, morskiot i avtomobilskiot soobra}aj.

BUXETSKI I ADMINISTRATIVNI PRA[AWA

^lenovite na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija ja odobrija Zavr{nata smetka na Sobranieto za 2005 godina, podnesena od g. Kristofer Frejzer od Obedinetoto Kralstvo i Predlogot na buxetot na Sobranieto za 2007 godina, podnesen od g-|a Doris Barnet, pratenik od Germanija. Parlamentarcite go razgledaa i Misleweto za buxetot na ministerskite organi na Zapadnoevropskata unija za 2006 godina, podneseno od g. Kristofer Frejzer , po {to ja usvoija preporakata do Sovetot na ZEU.

* * * * *

So u~estvoto na ovaa sednica se ostvaruva kontinuitet na sorabotkata so ovaa me|unarodna organizacija i se potvrduva interesot za natamo{no aktivno participirawe vo evropskite organizacii i institucii. Se ocenuva deka e potrebno da se prezemat aktivnosti vo Sobranieto na Republika Makedonija za u~estvo i sledewe na planiranite nastani koi pretstojat vo tekot na ovaa godina. Toa se odnesuva vo prv red na u~estvoto na Konferencijata za idnite nasoki na evropskata politika za bezbednost i odbrana, {to }e se odrì od 4 do 7 fevruari 2007 godina vo Berlin, Germanija i na drugite sednici i sesii {to }e se odràt vo tekot na 2007 godina.

Izve{taj 2006

264


Slu`ba na Sobranieto na Republika Makedonija

IZVE[TAJ

za u~estvoto na Delegacijata na Komisijata za obrazovanie, nauka i sport na

Sobranieto na Republika Makedonija na kolokviumot na tema "Obrazovanie i mladi - evropska perspektiva, odr`an na

18 i 19 dekemvri 2007 godina, vo Brisel - Kralstvo Belgija


Izve{taj 2006

265

Vo organizacija na Evropskiot parlament, na 18 i 19 dekemvri 2006 godina, vo Brisel se odrà kolokvium na tema "Obrazovanie i mladi - evropska perspektiva", na koj u~estvuva{e Delegacija na Komisijata za obrazovanie, nauka i sport na Sobranieto na Republika Makedonija vo ~ij sostav bea: pretsedatelot na Komisijata Slavica Grkovska, ~lenovite na Komisijata Fiat Canoski i Tale Geramit~ioski i zamenikot ~len Azis Poloàni. Delegacijata be{e pridruùvana od sovetnikot vo Komisijata Len~e Gligorovska, rakovoditelot na Sektorot za me|unarodna sorabotka Lidija Karakam~eva, kako i od sovetnikot vo Misijata na Republika Makedonija vo Brisel Toni Pavloski.

Pokraj Makedonskata delegacija, na kolokviumot u~estvuvaa i parlamentarni delegacii na komisiite za obrazovanie na Albanija, Srbija i na Crna Gora. Pretsedava~i na kolokviumot bea: pretsedatelot i potpretsedatelot na Komisijata za kultura i obrazovanie na Evropskiot parlament Krista Prets i Pal [mit. Kako uvodni~ari na temite na kolokviumot nastapija: Jan Figel, ~len na Evropskata komisija za obrazovanie, mladi i obuka, kultura i multikultura, Tawa Frederiks i Angelika Verli od generalnite direktorati na Komisijata na EP za Istraùvawe i za obrazovanie i kultura, Jari Jakonen postojan pretstavnik na Finska vo EU, Goran Svilanovi} od Paktot za stabilnost vo Jugoisto~na Evropa, kako i evropratenikot Doris Pak. Vo vovednoto izlagawe, pretsedatelot na Komisijata za kultura i obrazovanie na Evropskiot parlament Krista Prets go istakna zna~eweto na interparlamentarniot dijalog vo zajaknuvaweto na sorabotkata vo oblasta na obrazovanieto i kulturata vo pro{irena Evropa, vklu~itelno i vo regionot na Zapaden Balkan. Iako obrazovanieto ostanuva vo nadle`nost na zemjite ~lenki, potrebata od edinstvena zaedni~ka aktivnost vo evropski ramki e evidentna i od tie pri~ini se razvivaat novi obrazovni programi za po{irok opfat na mladite, kako {to se programite za doìvotnoto u~ewe, Tempus, Erazmus - Mundus, Mladi itn. Dolgoro~en efekt od ovoj proces e sekoj u~enik i student da ima pogolema mo`nost za izbor na obrazovna ustanova i na rabotno mesto, {to pretstavuva svoeviden pridones vo ostvaruvaweto na ova fundamentalno ~ovekovo pravo. Vo ovoj pravec bea i prioritetite na Avstriskoto pretsedatelstvo so EU, odnosno razvivawe na obrazovnata mreà i pomagawe na razvojot na kapacitetite. Obrazovniot razvoj e povrzan so finansiite, zatoa vladite treba da posvetat pogolemo vnimanie na ovaa oblast. Tawa Frederiks od Generalniot direktorat za istraùvawe na Evropskata komisija, informira{e deka, pokraj obrazovnite programi se podgotvuvaat i istraùva~ki programi, bez koi ne moè da se zamisli tehnolo{kiot razvoj. Ovie programi treba da bidat vo tesna vrska i bara nivno implementirawe vo nastavnite programi. Rabotata na Direktoratot e fokusirana na mladite, a najvaèn instrument e VII-ta Ramkovna programa za istraùvawe (FP VII), {to }e bide otvorena i za zemjite od Zapaden Balkan. Povikot za upatuvawe predlozi }e bide objaven na veb stranicata na EU, na 22 dekemvri 2006 godina. Pritoa, ukaà na zna~eweto na vklu~uvaweto vo FP VII kako zna~ajna forma na sorabotka koja ima za cel olesnuvawe na integracijata vo EU. Posebno gi poso~i mo`nostite za finansirawe na prioritetni proekti od domenot na socio-ekonomskite i humanitarni nauki koi bi bile interesni za zamjite od Zapaden Balkan, kako {to se istraùvawata na demografskite promeni, idninata na univerzitetite i pottiknuvawe na nivnoto povrzuvawe so privatniot sektor, za konfliktite, ~ovekovite prava i sl. Vo sporedba so zemjite ~lenki na EU, u~estvoto na zemjite od regionot }e bide zna~itelno namaleno, a kako zemji koi pokaàle poseben interes vo prethodniot FP VI, gi izdvoi Makedonija i Srbija. Se raboti i na drugi programi, kako na primer, za povrzuvawe na obrazovanieto i naukata, za promovirawe na mladi kadri za nau~na rabota vo drugi zemji, kako i na dodeluvawe na grantovi za mladi istraùva~i, so cel da rabotat istraùvawa vo svoite zemji. [efot na Paktot za stabilnost za Jugoisto~na Evropa Goran Svilanovi} izrazi zadovolstvo {to zemjite od regionot kako prioritetna aktivnost na idniot Sovet za

Izve{taj 2006

266

regionalna sorabotka gi izdvoile ~ovekovite prava i gradeweto na ~ovekoviot kapital. Dosega{nite aktivnosti se nesoodvetni za razvoj na obrazovanieto, poradi {to angaìrawata treba da se naso~at kon podobruvawe na nastavnite programi, zasiluvawe na regionalnata sorabotka i sli~no. Idejata e preku obrazovanieto da se obezbedi ekonomski razvoj, bidej}i, pokraj direktnite investicii, obrazovanieto }e bide klu~no za ekonomskoto i socijalnoto zakrepnuvawe i zaìvuvawe vo zemjite na Jugoisto~na Evropa. Kako inicijativi na ovoj plan vo 2007 godina gi navede, prira~nikot za programi na EU za obrazovanie i istraùvawe specijalno namenet za zemjite na JIE, rabotilnicata za naso~eno obrazovanie i obuka {to }e se odrì vo Republika Makedonija, podgotovkata na matrica za mo`nostite za stipendirawe za studentite od JIE, kako i izrabotka na veb stranica i odrùvawe na denovi na stipendirawe na JIE.

^lenot na Evropskata komisija za obrazovanie, mladi i obuka, kultura i multikulturalizam Jan Figel ja potvrdi opredelbata na Evropskata komisija za prioritetnoto mesto na visokoto obrazovanie na agendata za sorabotka. Glavni instrumenti }e bidat TEMPUS, namenet za strukturni reformi na visokoto obrazovanie preku sorabotka na univerzitetite i ERAZNUS-MUNDUS za stipendirawe na najdobrite studenti od Zapaden Balkan za postdiplomski studii vo EU. Vo ramkite na ERAZMUS-MUNDUS, koj vo periodot 2004-2008 godina programira opfat na 2400 studenti, }e bidat obezbedeni dopolnitelni 100 stipendii za studentite od Zapaden Balkan, za {kolskata 2007/2008 godina.

Sredstva za visokoto obrazovanie }e bidat obezbedeni i preku Programata IPA, a so programata "Mladi" }e bide ovozmoèna Pogolema razmena na mladite vo JIE, dodeka u~estvoto vo Programata "Kultura" e spored opredeleni uslovi.

So ogled na potrebata od mobilnost na site, a ne samo na opredelena kategorija gra|ani, go pozdravi otpo~nuvaweto na pregovorite za vizno olesnuvawe.

Angelina Verli, {ef na slu`bata na Evropskata komisija za TEMPUS i ERAZMUS-MUNDUS se zadrà na rezultatite od dosega{nata sorabotka vo ramkite na ovie programi, spored koi vo periodot 2000-2005 godina se realizirani 212 zaedni~ki programi, 54 strukturni merki i 440 grantovi za individualna mobilnost. Vo periodot {to pretstoi akcentot }e bide staven na razvojot na nastavnite programi i zgolemenata mobilnost na profesorite i studentite. Vo odnos na reformite vo visokoto obrazovanie, izrazi àlewe za malata zainteresiranost na nekoi zemji od JIE za Evropskiot kredit transfer sistem.

Vo svojata prezentacija, sovetnikot Jari Jakonen informira{e za prioritetite na Finskoto pretsedatelstvo so EU na poleto na obrazovanieto i za postignatite rezultati na planot na politikata na inovaciite i razvojot, reguliraweto na uslugite na vnatre{niot pazar, socijalnata pravda i odr`liviot razvoj i za Lisabonskata agenda i odnosite so treti zemji. Vo sferata na obrazovanieto, prioritetno e programite da se bliski do site gra|ani, nastavnici i studenti vo site evropski zemji {to }e bide osnova za evropska sorabotka, razvivawe na stru~noto obrazovanie vo evropski ramki, obrazuvawe na aktivno gra|anstvo so cel za podobro razbirawe na stavovite na mladite lu|e, kako i nivno voveduvawe vo procesot na odlu~uvawe.

Vo izlagaweto, posebno se osvrna na finskiot obrazoven model, vo koj posebno mesto ima nastavniot kadar, {to se smeta za edna od glavnite pri~ini za uspehot na finskite u~enici.

Evroparlamentarecot Doris Pak go podvle~e zna~eweto na obrazovanieto za regionot i potrebata od regionalna sorabotka vo ovoj domen, osobeno me|u univerzitetite i predupredi na opasnosta od "odlevaweto na mozoci". Vo ovoj kontekst go podvle~e zna~eweto na Programata IPA, koja dava mo`nosti za profesionalno obrazovanie na mladite, koi treba da se vratat vo svoite zemji, a toa }e go napravat, dokolku ima dobar obrazoven sistem i ekonomski mo`nosti vo zemjata. Pritoa, izrazi àlewe {to EU ja propu{ti mo`nosta vo izminatiot desetgodi{en period da go postavi obrazovanieto kako klu~en prioritet za JIE, bidej}i nedostigot na obrazovanie ne samo {to gi namaluva mo`nostite za vrabotuvawe, tuku pretstavuva i opasnost za bezbednosta na zemjite.

Izve{taj 2006

267

Ona {to vo momentov treba da bidat priorite vo zemjite na Balkanot se izgradbata na javnata administracija i obrazovanieto. Vo ovaa prilika, ukaà na potrebata od istoriska distanca za proekti kako {to e zaedni~ki u~ebnik po istorija, a kako primer gi poso~i Germanija i Francija, koi duri po 60 godini od Vtorata svetska vojna sobrale hrabrost da realiziraat takov proekt.

Na krajot od svoeto izlagawe ja podvle~e potrebata od u~ewe na jazikot na sosedite i na sogra|anite, pritoa poso~uvaj}i na potrebata od izu~uvawe na albanskiot jazik vo Republika Makedonija, zaradi zna~itelnata brojka na albanskata zaednica i za sorabotkata vo regionot.

Vo ramkite na kolokviumot, pretsedatelite na parlamentarnite komisii za obrazovanie na zemjite od Zapaden Balkan imaa svoi prezentacii, na tema "Ulogata na nacionalnite parlamenti vo promoviraweto na mladite i obrazovnata politika". Pretsedatelot na Komisijata za obrazovanie, nauka i sport Slavica Grkovska informira{e za u~estvoto na Sobranieto na Republika Makedonija vo kreiraweto na osnovnite nasoki na razvojot na obrazovanieto vo dràvata, vo ~ij centar se mladite kako glaven ~ove~ki potencijal. Za ovaa cel, Sobranieto na Republika Makedonija usvoi Nacionalna programa za razvoj na obrazovanieto od 2005 do 2015 godina, kako strate{ki dokument za obrazovnata politika i promoviraweto na ednakvi mo`nosti kaj mladite, i pritoa go naglasi {irokiot politi~ki konsenzus pri nejzinoto usvojuvawe. Vo prodolènie, se zadrà na reformite vo osnovnoto i srednoto obrazovanie, osobeno vo delot na zgolemuvaweto na zadolìtelnoto obrazovanie so koi e vovedeno devetgodi{no zadolìtelno obrazovanie, dràvnata matura, politikata na reformi vo srednoto stru~no obrazovanie i obuka, kako i za inicijativata za voveduvawe zadolìtelno sredno obrazovanie. Vo delot na visokoto obrzovanie informira{e za noviot zakonski predlog za visokoto obrazovanie koj e vo funkcija na prezemenite obvrski so potpi{uvaweto na Bolowskata deklaracija i zaedni~kata opredelba za kreirawe na edinstven evropski prostor vo ovaa oblast.

Vo diskusiite po tematskite izlagawa pratenicite od zemjite od regionot informiraa za ograni~uvawata i problemite so koi se soo~uva obrazovanieto. ^lenovite na Makedonskata parlamentarna delegacija nastapija so op{irni komentari i pra{awa, so koi ukaàa na potrebata od pogolemi sredstva za mladite i obrazovanieto, koi ne sekoga{ go dobivaat potrebnoto vnimanie pri buxetskite proekcii. Vo ovaa smisla be{e postaveno pra{aweto za vlijanieto i na~inot na koj parlamentot moè da obezbedi pogolemi finansiski sredstva za obrazovanieto, kako i za drugi mo`nosti za obezbeduvawe dopolnitelni sredstva. Vo odnos na obrazovnite i istraùva~kite programi, naglasena e potrebata za vklu~uvawe i na drugi instrumenti za po{irok opfat na mladite i obrazovnite institucii od zemjite vo regionot.

Delegacijata ja podvle~e potrebata od pogolema mobilnost vo regionot, interkulturen dijalog me|u samite zemji i vnatre vo zemjite, osobeno od liberalizacija na vizniot reìm, koj pretstavuva golemo ograni~uvawe vo komunikacijata i sorabotkata na poleto na obrazovanieto, mladite i kulturata.

Be{e podvle~ena i ulogata na Paktot za stabilnost vo JIE za regionot i regionalnata sorabotka. Vo ovaa smisla pretstojnata konferencija posvetena na srednoto stru~no obrazovanie i obuka, {to }e se odrì pod negovo pokrovitelstvo vo Republika Makedonija, e oceneta kako mo{ne korisna za sozdavawe na visokoeducirana rabotna sila vo soglasnost so potrebite na pazarot na rabotna sila. Konferencijata e zna~ajna i od aspekt na razmena na iskustva vo ovaa oblast, osobeno vo uslovi na implementacija na zakonskite reformi vo stru~noto obrazovanie i obuka.

Izve{taj 2006

268



IZVE[TAJ

za u~estvoto na inaugurativnoto zasedanie na Parlamentarnoto sobranie na Mediteranot,

odr`ano na 10 i 11 septemvri 2006 godina vo Aman, Jordan

Skopje, oktomvri 2006 godina

Izve{taj 2006

269

Inaugurativnoto zasedanie na Parlamentarnoto sobranie na Mediteranot (PS na Mediteranot) se odrà na 10 i 11 septemvri 2006 godina vo Aman, Jordan vo organizacija na Interparlamentarnata unija (IPU) i Parlamentot na Jordan.

Na sesijata kako pretstavnik na Sobranieto na Republika Makedonija u~estvuva{e pratenikot Vladimir \or~ev.

Celiot proces na vospostavuvawe na PS na Mediteranot e pottiknat od

Interparlamentarnata unija koja cvrsto veruva deka mirot i prosperitetot vo mediteranskiot region moàt da se postignat so promovirawe na sorabotka niz politi~ki dijalog. Za taa cel vo IPU vo 1990 godina se vospostavija posebni mehanizmi za promovirawe na bezbednosta i sorabotkata vo mediteranskiot region preku postojano organizirawe na sostanoci i sredbi. Toj proces vo ramkite na IPU e poznat kako Proces na Konferencijata za bezbednost i sorabotka na Mediteranot (CSCM).

Na ~etvrtata i posledna Konferencija za bezbednost i sorabotka na Mediteranot ovoj proces se transformira vo edinstveno Parlamentarno sobranie na Mediteranot.

Parlamentarnoto sobranie e vospostaveno so cel da se dade pogolemo zna~ewe na parlamentarnata diplomatija vo mediteranskiot region, odnosno regionot da se zdobie so sopstven parlamentaren forum.

Glavnite celi na inaugurativnoto zasedanie na Parlamentarnoto sobranie na Mediteranot bea da se usvojat osnovnite statutarni dokumenti, da se izbere pretsedatel, ~lenovi na Biroto na PS na Mediteranot, da se opredeli sedi{teto na Sekretarijatot na PS na Mediteranot, kako i da se dopreciziraat finansiskite aran`mani za 2007 godina za site zemji ~lenki.

Na inaugurativnoto zasedanie prisustvuvaa slednive delegacii na zemjite ~lenki20 na PS na Mediteranot, i toa: Bosna i Hercegovina, Hrvatska, Kipar, Egipet, Francija, Grcija, Italija, Jordan, Libiska Arapska Xamahirija, Malta, Monako, Maroko, Palestina, Portugalija, Slovenija, Siriska Arapska Republika, Republika Makedonija, Tunis i Turcija. Kako pridru`ni u~esnici na sesijata u~estvuvaa pretstavnicite na Arapskata interparlamentarna unija, Sobranieto na Zapadnoevropskata unija, Parlamentarnoto sobranie na Crnomorskata ekonomska sorabotka i Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa.

Na marginite na inaugurativnoto zasedanie, odnosno na 10 septemvri se odràa odvoeni neformalni sredbi na zemjite od severniot i ju`niot breg na Mediteranot. Celta na odrùvaweto na neformalnite sredbi be{e razgleduvawe na idnoto organizirawe na PS na Mediteranot i posebno dogovarawe za idnoto rakovodstvo na PS na Mediteranot, kako i razgleduvawe na pristignatite kandidaturi za sedi{teto na Sekretarijatot na PS na Mediteranot, kako i opredeluvawe na pretsedatel i potpretsedatel na PS na Mediteranot. Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija u~estvuva{e na sredbata na zemjite od severniot breg na Mediteranot. Se predloì zemjite od severniot breg na Mediteranot da mu go otstapat pretsedatelskoto mesto na PS na Mediteranot na kandidat od ju`niot breg na Mediteranot, odnosno na g. Abdelvahed Radi, pretsedatel na Pretstavni~kiot dom na Maroko, dodeka za potpretsedateli, severnata grupa predloì dva kandidata i toa od Grcija i od Francija.

Za po~esen pretsedatel na PS na Mediteranot be{e izbran Rudi Sal od Francija, a za po~esen ~len be{e izbrana Elen Damato, od Malta kako pratenici koi vo golema mera pridonele za uspe{na realizacija na ova Sobranie.

20 ^lenki na PS na Mediteranot se parlamentite na zemjite od mediteranskiot breg: Albanija, Alìr, Bosna i Hercegovina, Hrvatska, Kipar, Egipet, Francija, Grcija, Izrael, Italija, Liban, Libiska Arapska Xamahirija, Malta, Monako, Maroko, Srbija, Crna Gora, Slovenija, [panija, Siriska Arapska Republika, Tunis, Turcija i Palestina. Isto taka, ~lenki na PS na Mediteranot se parlamentite na Republika Makedonija, Jordan i Portugalija, dràvi koi ne izleguvaat na Mediteranot, no koi ekonomski, politi~ki i strate{ki direktno se povrzani so nego.

Izve{taj 2006

270

Inaugurativnata ceremonija na zasedanieto se odrà na 11 septemvri vo prisustvo na g. Abdulhadi Al-Majal, spiker na Pretstavni~kiot dom na Jordan i g. Pjer Ferdinando Kasini, pretsedatel na Interparlamentarnata unija. Na po~etokot g. Abdulhadi Al-Majal iskaà zadovolstvo {to otpo~nuvaweto so rabota na PS na Mediteranot se slu~uva tokmu vo Jordan i se nadeva deka ovoj nov parlamentaren forum }e im ovozmoì na zemjite ~lenki da razmenuvaat mislewa i iskustva od zaedni~ki interes i da odlu~uvaat na ednakva osnova. Ovoj forum pretstavuva mesto za dijalog i formulirawe na mislewa za kriti~ni pra{awa, osobeno vo arapskiot region, koj sî u{te strada od reperkusiite na konfliktite za koi do den dene{en ne e najdeno re{enie. Toa {to go karakterizira mediteranskiot basen e toa {to toj povrzuva narodi od tri kontinenti, koi bile edni od najbogatite civilizacii vo istorijata, no i se soo~ile so najèstokite konflikti, koi sepak rezultirale vo zaedni~ka mediteranska kultura.

Toj go pozdravi interesot na IPU za re{avawe na mediteranskite pra{awa, osobeno onie koi se odnesuvaat na sorabotkata i bezbednosta. Arabiskiot region postojano ìvee vo turbulencii i nikoga{ nema da bide bezbeden dokolku ne se osigura traen mir preku sorabotka na najdobrite interesi na site narodi. Jordan kako zemja so dlaboki koreni vo bogatata islamska kultura i arapska civilizacija, koja akumulirala mnogu dostignuvawa, kako i verba vo dominacijata na blagorodnite ~ovekovi principi, veruva deka e dojdeno vreme da se povika celoto ~ove{tvo, a osobeno odgovornite sili, poblisku da poglednat vo potrebata za ~ove~ko razbirawe i da sfatat deka onie {to kreiraat ìvot se najblisku do ona {to zna~i blagorodnosta na univerzumot, a onie koi predizvikuvaat smrt se najblisku do o~ajnosta, stravot, terorot i zloto.

So vospostavuvaweto na ovoj forum se smeta deka }e se zajakne kanalot na dijalog me|u kulturite. Otsustvoto na razbirawe me|u kulturite e glavniot faktor koj agitira konflikti i gi ekspandira razlikite me|u narodite. Sepak, toj ukaà deka palestinskoto pra{awe e su{tinata na bliskoisto~niot konflikt, i re{avaweto na ova pra{awe treba da bide vo soglasnost so voljata na me|unarodnata zaednica i vrz osnova na me|unarodnoto pravo. Na toj na~in }e se obezbedi traen mir i stabilnost vo celiot mediteranski basen. Jordanskiot narod, pod vodstvo na kralot Abdula II, bara da se zajaknat vrednostite na dijalogot, demokratijata i pozitivnata sorabotka me|u narodite so politi~ki sredstva.

Za pretsedatel na inaugurativnoto zasedanie so aklamacija be{e izbran g. Abdulhadi Al-Majal, spiker na Pretstavni~kiot dom na Jordan.

So konsenzus se usvoi Statutot na PS na Mediteranot no so ogled na toa {to Turskata delagacija pobara i kiparskite Turci da bidat posebna delegacija, izdvoena od Kiparskata delegacija, Delovnikot za rabota na PS na Mediteranot }e se usvojuva dopolnitelno. Biroto na PS na Mediteranot }e bide sostaveno od pretsedatelot, ~etvorica potpretsedateli i trojca pretsedatelite na postojanite komiteti. Se odlu~i za ovie mesta svoi kandidati da predloàt Egipet, Francija, Grcija i Palestina (potpretsedatelski mesti) i Hrvatska, Italija i Jordan (pretsedateli na trite postojani komisii). Sekoja poso~ena zemja treba da go nazna~i personalnoto re{enie za mestoto {to i pripa|a vo Biroto.

Malta i Hrvatska podnesoa kandidaturi za sedi{teto na Izvr{niot sekretarijat na Sobranieto. Pove}eto prisutni delegacii se proiznesoa za kandidaturata na Malta. Pratenikot Vladimir \or~ev, vo ime na Republika Makedonija í dade poddr{ka na kandidaturata na Hrvatska, soglasno so dobienite preporaki od Ministerstvoto za nadvore{ni raboti. So ogled na golemoto raspoloènie na prisutnite pratenici za kandidaturata na Malta, Hrvatska ja povle~e svojata kandidatura. Sedi{teto na Izvr{niot sekretarijat na PS na Mediteranot }e bide locirano vo Valeta, Malta.

Za pretsedatel na PS na Mediteranot so aklamacija be{e izbran g. Abdelvahed Radi od Maroko. Toj vo tekot na sledniot mesec }e odrì sostanok vo Rabat, Maroko za ~lenovite na Biroto so cel da se definiraat nadle`nostite na

Izve{taj 2006

271

trite postojani komiteti, kako i temite za diskusija na prviot sostanok na trite postojani komiteti.

Vo vrska so rabotata na Izvr{niot sekratarijat se zaklu~i Biroto da podgotvi opis na rabotnoto mesto na izvr{niot sekretar, toj da se dostavi do site zemji ~lenki na Sobranieto so cel zaintersiranite kandidati da apliciraat. Izborot na izvr{en sekretar }e se izvr{i vo tekot na januari 2007 godina i preku "procedura na mol~ewe" }e se potvrdi izborot.

Inaugurativnoto zasedanie zavr{i so usvojuvawe na finalna deklaracija koja e sostaven del od izve{tajot.

Sobranieto ja odobri izjavata na pretsedatelot na zasedanieto so koja se povikuvaat izraelskite vlasti da go oslobodat neodamna zatvoreniot spiker i nekolku drugi ~lenovi na Pravniot palestinski sovet.

Na krajot Delegacijata na Malta predloì slednoto godi{no zasedanie na PS na Mediteranot vo 2007 godina da se odrì vo Malta, dodeka Francuskata delegacija predloì odrùvaweto na zasedanieto vo 2008 godina da bide vo nivnata zemja.

Izve{taj 2006

272



INFORMACIJA

za oficijalnata poseta na Republika Makedonija na Delegacijata na Komisijata za poddr{ka na demokratijata

na Pretstavni~kiot dom na Kongresot na SAD, ostvarena od 19 do 23 noemvri 2006 godina


Izve{taj 2006

273

Vo oficijalna poseta na Republika Makedonija od 19 do 23 noemvri 2006 godina prestojuva{e Delegacija na Komisijata za poddr{ka na demokratijata21 na Pretstavni~kiot dom na Kongresot na SAD, predvodena od g. Dejvid Draer, kongresmen od Republikanskata partija22 i pretsedatel na Komisijata, vo ~ij sostav bea i kongresmenite: g. Dejvid Prajs, potpretsedatel na Komisijata, g-|a Lois Kaps, ~len na Komisijata i g. Erl Pomeroj.

Od Slu`bata na Kongresot, vo sostav na Delegacijata bea: g. Xon Lis, direktor i sekretar na Komisijata, g. Bred Smit, profesionalen slu`benik - sovetnik na Komisijata za delovnik, g-|a Ra{el Leman, profesionalen slu`benik - sovetnik vo Komisijata za delovnik, g.Tomas Ros, praven asistent na kongresmenot Prajs i g-|a Xuli Kim od Sektorot za istraùvawe. Vo postojana pridru`ba na Delegacijata bea i dve voeni lica vo funkcija na li~no obezbeduvawe na kongresmenite.

Vo postojana i povremena pridru`ba na Delegacijata za vreme na nivniot prestoj vo Republika Makedonija bea: N.E. g-|a Xilijan Milovanovi}, Ambasador na SAD vo Republika Makedonija, pretstavnici od Ambasadata na SAD vo Republika Makedonija, pretstavnici na USAID vo Republika Makedonija, g.Kris Hen{ou, direktor na NDI vo Republika Makedonija, kako i pretstavnici od Stru~nata slu`ba na Sobranieto na Republika Makedonija, odnosno od Sektorot za me|unarodna sorabotka, Oddelenieto za preveduvawe i Oddelenieto za protokolarni raboti.

* * * * *

Programata, vo interes na vremeto, se odviva{e preku paralelni sredbi na

nivo na kongresmeni i na nivo na slu`benici. Prviot den od prestojot Delegacijata prestojuva{e vo Ohrid kade {ti bea ostvareni sredbi so pratenicite od Izbornata edinica 5 i so pretstavnici na {tabovite na politi~kite partii vo IE 5 koi rabotele vo kampawata na parlamentarnite izbori kako logistika na sega{nite pratenici, na tema: "Odnosite vo izbornata edinica me|u gra|anite i pratenicite".

Vo ramkite na Programata, bea ostvareni slednite sredbi vo Sobranieto na Republika Makedonija: kurtoazna sredba so g. Qubi{a Georgievski, pretsedatel na Sobranieto na Republika Makedonija; zaedni~ka sredba so pretsedatelot na Sobranieto i so koordinatorite na prateni~kite grupi; so pretsedatelot i ~lenovite na Prateni~kata grupa na Sobranieto na Republika Makedonija za sorabotka so Parlamentot na SAD i so pretsedatelite na komisiite vo Sobranieto. Bea ostvareni i dve oddelni (paralelni) sredbi na dvajca kongresmeni so pratenici od site politi~ki partii.

21 Komisijata za poddr{ka na demokratijata (HDAC-House Democracy Assistance Commission) e osnovana so Rezolucijata 135 vo 2005 g. Misijata na Komisijata e da gi zajakne demokratskite institucii preku pomagawe na parlamentite vo novite demokratii. Centralno mesto vo rabotata na Komisijata ima obezbebduvaweto tehni~ka ekspertiza za zajaknuvawe na ot~etnosta, transparentnosta, zakonodavnata nezavisnost i vladin nadzor nad stranskite parlamenti. Kako osnovni zada~i na rabota na Komisijata se da: raboti so parlamentite na odbrani zemji vo koi se osnovani ili se osnovaat demokratski parlamenti koi bi imale korist od pomo{ta na Komisijata; im ovozmoì na ~lenovite, slu`benicite i vrabotenite vo Pretstvani~kiot dom i slu`bite za poddr{ka na Kongresot da davaat soveti za ~lenovite i vrabotenite na parlamentite na tie zemji, vklu~itelno i poseti na Kongresot i slu`bi za poddr{ka preku direkten nadzor na nivnoto rabotewe; dostavat preporaki do Agencijata za me|uanroden razvoj na SAD (USAID) vo vrska so obezbeduvaweto na potrebnata pomo{ vo materijali na takvi parlamenti, preku podobruvawe na nivnata efikasnost i transparentnost vo nivnoto rabotewe. Sobranieto na Republika Makedonija e izbrano za sorabotka me|u drugi 12 nacionalni parlamenti, a sorabotkata zapo~na u{te vo prvata godina od etabliraweto na ovaa Komisija. 22 Ostanatite kongresmeni-~lenovi na Delegacijata se od Demokratskata partija. Po parcijalnite izbori za Kongresot, odràni na 7 noemvri 2006 godina, Demokratskata partija go osvoi mnozinstvoto vo Pretstavni~kiot dom na Kongresot, pri {to za prv pat vo istorijata na amerikanskiot parlamentarizam, za spiker na Pretstavni~kiot dom e izbrana èna - g-|a Nensi Pelosi. So ogled na nastanatite promeni vo mandatite, vo po~etokot na januari 2007 godina funkcijata pretsedatel na Komisijata za poddr{ka na demokratijata }e ja prezeme g.Dejvid Prajs, sega{en potpretsedatel na Komisijata.

Izve{taj 2006

274

Na nivo na slu`benici, bea ostvareni slednive sredbi: so pretstavnici na: Rabotnata grupa od Stru~nata slu`ba zadolèna za izrabotka na noviot Delovnik na Sobranieto; Sektorot za rabotni tela i na Sektorot za dokumentacija, biblioteka i informatika, kako i na Sektorot za istraùvawe i analiza.

Na nivo na izvr{nata vlast, Delegacijata ostvari sredbi so: g. Branko Crvenkovski, pretsedatel na Republika Makedonija, so g. Nikola Gruevski, pretsedatel na Vladata na Republika Makedonija i so g. Imer Selmani, potpretsedatel na Vladata na Republika Makedonija za implementacija na Ramkovniot dogovor.

Vo organizacija na Ambasadata na SAD vo Republika Makedonija, Delegacijata ostvari sredbi so: N.E. g-|a Xilijan Milovanovi}, Ambasador na SAD vo Republika Makedonija, so ambasadori na diplomatsko-konzularni pretstavni{tva vo Republika Makedonija i so regionalni sorabotnici i so pretstavnici na NDI i IRI vo Republika Makedonija.

Za vreme na prestojot, se odrà Ceremonija za sve~eno predavawe na donacija na Sobranieto na Republika Makedonija na serverska kompjuterska oprema vo vrednost od 50,000 SAD dolari, nameneta za efikasno funkcionirawe na odvivaweto na plenarnite sednici.

Po zavr{uvaweto na programata vo Republika Makedonija Delegacijata ostvari ednodnevna poseta na korpusot na amerikanskite vojnici stacionirani vo Kampot "Bond Stil" vo Pri{tina.

* * * * * Cel na posetata

Celta na posetata na Delegacijata, pokraj vospostavuvawe na pobliski bilateralni odnosi na parlamentarno nivo, be{e naso~ena vo kontekst na najavuvanite izmeni na Delovnikot na Sobranieto na Republika Makedonija, koi treba da pridonesat kon negovo poefikasno rabotewe. Delegacijata izrazi interes da im pomogne i na pratenicite i na slu`benicite vo kreiraweto na novite izmeni na Delovnikot, koi treba na najsoodveten na~in da apsolviraat odredeni pra{awa koi se nametnuvaat kako potreba za negova adekvatna iplementacija. Isto taka, preku prenesuvawe na iskustvata od rabotata na Kongresot na SAD, posetata ima{e za cel da se razmenat mislewa po pra{awata svrzani so na~inot na vr{ewe na kontrola i nadzor nad rabotata na Vladata.

Od aspekt na raboteweto na Stru~nata slu`ba, odnosno od postavenosta na sektorite vo Sobranieto, preku ovaa poseta Komisijata i ponatamu izrazuva podgotvenost za natamo{na pomo{ na Sobranieto na Republika Makedonija vo zajaknuvaweto na negovite kapaciteti, osobeno vo domenot na rabotata na sektorite za: istraùvawe i analiza, za zakonodavstvo, za rabotni tela, za biblioteka i za informatika. Preku razmena na mislewa, bea ponudeni odredeni modeli na re{enija koi mo{ne uspe{no se prakticiraat vo Pretstavni~kiot dom na Kongresot na SAD, a bi moèle da bidat implementirani i vo rabotata na Sobranieto na Republika Makedonija.

* * * * *

1. Na sredbata so pratenicite od Izbornata edinica broj 5, koja se odrà vo

Ohrid i be{e prva sredba na Delegacijata za vreme na prestojot vo Republika Makedonija, prisustvuvaa 18 pratenici od IE 5. Pratenicite poedine~no se pretstavija i gi informiraa ~lenovite na Delegacijata za na~inot na koj gi ostvaruvaat kontaktite so izbira~ite vo kancelariite za kontakti, kako i za problemite so koi se soo~uvaat pri realizacijata na ovie aktivnosti. Pratenicite poso~ija deka soglasno so Izborniot zakonik lokalnata samouprava e dol`na da obezbedi kancelarii za rabota na pratenicite i asistentite koi im pomagaat vo

Izve{taj 2006

275

partiskite aktivnosti, no poradi nedostig na finansiski sredstva, ovoj aspekt ostanuva nerealiziran. Del od pratenicite ukaàa deka soglasno so dinamikata na odrùvawe na plenarnite sednici na Sobranieto se soo~uvaat so nedostig na vreme za kontinuirano ostvaruvawe na kontakti so izbira~ite.

Soglasno so Proektot na Kancelarijata na NDI vo Republika Makedonija od 2005 i 2006 godina, bea otvoreni nekolku regionalni kancelarii i be{e finansirana rabotata na angaìranite lica vo tie kancelarii. Pratenicite i ~lenovite na Delegacijata izrazija o~ekuvawe deka ovoj proekt }e prodolì i vo tekot na 2007 godina.

2. Na sredbata so g. Qubi{a Georgievski, pretsedatel na Sobranieto na Republika Makedonija i so koordinatorite na prateni~kite grupi23, Delegacijata be{e zapoznata so aktuelnata rabota na Sobranieto na Republika Makedonija. Bea iskaàni mislewata na pretsedatelot na Sobranieto i na koordinatorite na prateni~kite grupi po tekstot na noviot Delovnik na Sobranieto, razmisluvawata za negovo podobruvawe i vnesuvawe na eventualni sugestii od prateni~kite grupi koi }e bidat prifatlivi i vo nasoka na efikasno rabotewe na Sobranieto.

Na sredbata se diskutira{e za novinite koi se predlagaat da se vovedat vo rabotata na Sobranieto, kako {to se: fokusirawe na zakonodavnata aktivnost vo rabotata na komisiite koi treba da pretstavuvaat glavni debatni poliwa za rasprava po predlozite na zakonite i drugite akti; pravo na govor; inovirawe na postapkata na podnesuvawe na amandmani; voveduvawe na posebna sednica namenata samo za glasawe po zakonite i drugite akti; voveduvawe na posebni denovi za ostvaruvawe na kontakt na pratenicite so izbira~ite; mo`nost za precizno ureduvawe na pra{aweto za upotreba na jazicite na zaednicite koi se pove}e od 20% vo Republika Makedonija na site nivoa na parlamentarnoto rabotewe, kako i za zaostruvawe na disciplinskata odgovornost na pratenicite vo nasoka na efikasno rabotewe na Sobranieto.

3. Na sredbata so Prateni~kata grupa24 na Sobranieto na Republika Makedonija za sorabotka so Parlamentot na SAD, pretsedatelot i ~lenovite iskaàa visoki oceni za anga`manot na SAD vo poddr{kata na demokratijata vo Republika Makedonija, osobeno preku prakti~nite programi na USAID koi mo{ne uspe{no se implementiraat. Preku aktot na priznavawe na ustavnoto ime na Republika Makedonija, poddr{kata na Kongresot na SAD za integracija na Republika Makedonija vo NATO alijansata, pottikot na Vladata vo implementacijata na reformite vo zemjata, kako i konkretnite ekonomski investicii i ekspertska pomo{, SAD go pokaùvaat visokiot stepen na respekt na Republika Makedonija. Odrùvaweto na stabilnosta vo regionot, osobeno od aspekt na re{enieto za idniot status na Kosovo i zatvoraweto na pra{aweto na demarkacijata na granicata, pretstavuva zaemen prioritet vo me|usebnite odnosi na Republika Makedonija i SAD.

Od strana na Delegacijata be{e istaknato deka poddr{kata od ovaa Komisija i od Kongresot na SAD i ponatamu }e se odviva kontinuirano i preku konkretni proekti vo vid na ekspertska i tehni~ka pomo{. Istovremeno, Komisijata dava bezrezervna poddr{ka na Republika Makedonija za nejzina {to poskore{na NATO integracija kako zemja-predvodnik vo regionot, so {to }e se pridonese kon sevkupnata regionalna stabilnost i kon natamo{en razvoj na demokratskite procesi.

23 Na sredbata bea prisutni pratenicite: Silvana Boneva (VMRO-DPMNE), Jani Makraduli (SDSM), Rafis Aliti (DUI), Ru`di Mato{i (DPA), Goran Misovski (NSDP), Marjan Dodovski (VMRO-NP) i Andrej @ernovski (LDP). 24 Na sredbata bea prisutni: Ru`di Mato{i, pretsedatel na Prateni~kata grupa i ~lenovite: Nada Stan~evska, Ristanka Lal~evska, Silvana Boneva, Rafis Aliti, Slobodan Najdovski i Vlado Bu~kovski.

Izve{taj 2006

276

4. Sredbata so pretsedatelite na komisiite25 na Sobranieto na Republika Makedonija se razgovara{e za na~inot na rabota na Sobranieto na sednici na komisii i na plenarni sednici i za mehanizmite preku koi Sobranieto vr{i kontrola i nadzor nad rabotata na Vladata na Republika Makedonija. Kongresmenite go prezentiraa amerikanskiot model na re{enija po ovie pra{awa, pri {to poso~ija deka vo Kongresot celata zakonodavna aktivnost e naso~ena vo komisiite; kako sostaven del na rabotata na komisiite se i organiziraweto na javni debati po pra{awata koi se razgleduvaat na sednicite na komisiite, pri {to sugeriraa Sobranieto na Republika Makedonija da razmisli za zapo~nuvawe na ovaa praktika bidej}i e vo nasoka na donesuvawe na kvalitetni zakonski re{enija, koi, gledano po{iroko, se vo nasoka na kontinuirano podobruvawe na ìvotot na gra|anite. Od na{a strana be{e ukaàno na nedovolnata kadrovska i tehni~ka ekipiranost na slu`bite koi rabotat vo komisiite i be{e istaknata potrebata od donesuvawe na samostoen buxet za Sobranieto, kade {to samoto Sobranie }e bide kreator na dinamikata na realizacijata na svoite potrebi. Se diskutira{e i za potrebata od pogolema inicijativnost od strana na pretsedatelite na komisiite vo nivnata sekojdnevna rabota, a vo odnos na efikasnosta na Sobranieto na plenarni sednici, kongresmenite poso~ija deka Kongresot pretstavuva forum kade {to nedorazbirawata se nadminuvaat na demokratski i institucionalen na~in so postignuvawe na kompromis po odredeni principi. Kako mnogu vaèn moment za kvalitetno izvr{uvawe na prateni~kata funkcija, kongresmenite ukaàa na potrebata od postojan kontakt na pratenicite so izbira~ite za da moè kontinuirano da se bide vo tek so nivnite potrebi i ukaùvawa i vo ovaa nasoka ja izrazija podgotvenosta preku stru~ni i finansiski metodi da pomognat vo otvoraweto na kancelarii za kontakt so glasa~ite. So ogled na faktot {to g-|a Lois Kaps po profesija e medicinska sestra i vo Kongresot raboti, me|u drugoto, i na aktivnostite od domenot na zdravstvoto, od strana na g-|a Liljana Popovska, a vo ramkite na zalo`bite i nastojuvawata na Vladata i na @enskoto lobi vo Republika Makedonija na ednakov pristap na ènite do soodvetna medicinska prevencija i lekuvawe na malignite zaboluvawa, be{e inicirano da se razgleda mo`nosta za amerikanska donacija za mamografi i drugi aparati za rano otkrivawe na ovie se' po~esti zaboluvawa kaj ènskata populacija. G-|a Kaps so zadovolstvo ja prifati predloènata inicijativa i istakna deka }e gi vloì site napori da dojde do nejzina skora{na realizacija.

5. Paralelni sredbi na dvajca kongresmeni so pratenici

5-a. Na sredbata so kongresmenite Dejvid Prajs i Erl Pomeroj diskusijata se vode{e na tema: Politikata na opozicijata i vladinata politika". Pratenicite26 informiraa deka postoi op{t politi~ki konsenzus po klu~nite pra{awa svrzani so evro-atlantskata integracija na Republika Makedonija. So kontinuiranoto rabotewe

25 Na sredbata bea prisutni: Stojan Andov, pretsedatel na Komisijata za ustavni pra{awa; Trajko Veqanovski, pretsedatel na Komisijata za pra{awa na izborite i imenuvawata; Blagorodna Duli}, pretsedatel na Zakonodavno-pravnata komisija; Svetlana Jakimovska, pretsedatel na Komisijata za delovni~ki i mandatno-imuntiteni pra{awa; Vladimir \or~ev, pretsedatel na Komisijata za odbrana i bezbednost; Zoran Petreski, pretsedatel na Komisijata za politi~ki sistem i odnosi me|u zaednicite; Fqora Kadri, pretsedatel na Komisijata za nadvore{na politika; Tito Petkovski, pretsedatel na Komisijata za evropski pra{awa; Meri Mladenovska-\or|ievska, pretsedatel na Postojanata anketna komisija za za{tita na slobodite i pravata na gra|aninot; Esad Rahi}, pretsedatel na Komisijata za nadzor nad rabotata na Upravata za bezbednost i kontrarazuznavawe i na Agencijata za razuznavawe; Xevat Ademi, pretsedatel na Komisijata za finansirawe i buxet; Marjan Dodovski, pretsedatel na Komisijata za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo; Nikola ]urk~iev, pretsedatel na Komisijata za transport, vrski i ekologija; Slavica Grkovska, pretsedatel na Komisijata za obrazovanie, nauka i sport; Teuta Arifi, pretsedatel na Komisijata za kultura; Azis Poloàni, pretsedatel na Komisijata za zdravstvo; Jovan Manasijevski, pretsedatel na Komisijata za trud i socijalna politika i Liljana Popovska, pretsedatel na Komisijata za ednakvi mo`nosti na ènite i maìte. 26 Na sredbata bea prisutni pratenicite: Oliver [ambevski (VMRO-DMPNE), Vladimir \or~ev(VMRO-DMPNE), Vesna Bendevska (SDSM), Agron Buxaku (DUI), Garip Kaba (DPA), Ivan Anastasovski (NSDP) i \or|i Orov~anec (VMRO-NP).

Izve{taj 2006

277

na planot na ispolnuvaweto na kriterimuite za polnopravno ~lenstvo postaveni od EU, kako i so aktivno u~estvo vo mirovnite misii na NATO, Republika Makedonija ja pokaùva svojata cvrsta opredelba naskoro da stane del od ovie me|unarodni organizacii.

Vo odnos na funkcioniraweto na Parlamentot, pratenicite od vladeja~kata koalicija istaknaa deka so donesuvaweto na noviot Delovnik za rabota }e se nadminat mnogu otvoreni pra{awa od negovoto funkcionirawe, }e se stavi akcent na rabotata vo komisiite koi treba da pretstavuvaat forumi kade {to treba celosno da se iscrpi raspravata po zakonskite i drugi akti, a za efikasno rabotewe na Sobranieto na plenarni sednici, potrebno e da se vovede poseben den za glasawe, za da ne dojde do blokirawe na rabotata na Parlamentot. So toa }e se izbegne nepotrebnoto odolùvawe na rabotata na Sobranieto, }e se avansira vo negoviot kvalitet i }e se nadminat odredeni proceduralni nedoslednosti.

Pratenicite od opozicionite partii istaknaa deka vo ovoj moment, na po~etokot na ovoj prateni~ki sostav, sî u{te ne se sozreani uslovite za donesuvawe na nov Delovnik, a vo odnos na predloèniot tekst smetaat deka ima neprifatlivi odredbi i deka noviot Delovnik treba da se donese so op{t politi~ki konsenzus.

Vo odnos na pra{aweto za odnosot Parlament-Vlada, be{e istaknato deka celosno ne e dojden do izraz principot na parlamentarnata demokratija, {to e ustavna kategorija, so ogled na toa {to najgolem broj od zakonskite proekti gi predlaga Vladata i od ovoj aspekt mo`nosta za poaktivno i kvalitetno rabotewe na pratenicite e svedena na minimum.

Vo ovaa nasoka kongresmenite ukaàa deka ne samo pratenicite od opozicijata, tuku site pratenici, preku predlagawe na zakonski proekti i drugi akti, kako i preku kontinuirana kontrola i nadzor nad raboteweto na Vladata, treba aktivno da dejstvuvaat vo nasoka na podobruvawe na nejzinata rabota.

5-b. Na sredbata27 so kongresmenite Dejvid Draer i Lois Kaps diskusijata se vode{e na tema: "Politikata na opozicijata i vladinata politika". Pratenicite poso~ija deka ne uspevaat sekoga{ da imaat konsenzus po opredeleni pra{awa, no sepak nivnite razliki vo Parlamentot se pred se' politi~ki. Tie site sakaat da postignat ista cel - da se prezentiraat dràvnite interesi, no nekoga{ te{ko moàt da se oslobodat od partiskite stegi.

Dvajcata kongresmeni so cel poverodostojno da prikaàt kako pozicijata i opozicijata debatira vo nivniot parlament, prezentiraa eden vid simulacijata na diskusija me|u dve sprotivstaveni strani.

6. Sredbi so pretstavnici na Stru~nata slu`ba

6-a. Na sredbata so pretstavnicite28 na Rabotnata grupa na Sobranieto na Republika Makedonija za izrabotka na noviot Delovnik, diskusijata se vode{e na tema;"Noviot Delovnik na Sobranieto na Republika Makedonija". Pretstavnicite na Slu`bata na Amerikanskiot parlament go pretstavija na~inot na funkcionirawe na Pretstavni~kiot dom na SAD, kako i nivniot Delovnik za rabota. Posebno se zadràa na pretstavuvawe na Eti~kata komisija, kako nepartiska i so ednakov broj na ~lenovi od pozicijata i opozicijata, na koja se razgleduvaat site predloèni zakoni. Pretstavnicite od dvete slu`bi razmenija mislewa i iskustva za pra{awa vo vrska so imunitetot na pratenicite, fazite na donesuvawe na zakonskite proekti, kako i ulogata na rabotnite tela na parlamentite.

27 Vesna Janevska, Azis Poloàni, Ru`di Mato{i, Goran Misovski, Fqora Kadri, Aleksandar Spasenovski, Oliver Spasovski i Jovan Manasijevski. 28 Roksa Georgievska, zamenik na generalniot sekretar na Sobranieto, Felek Kasami, zamenik na generalniot sekretar na Sobranieto, Sneàna Gu{eva, dràven sovetnik, Maja Ermilova-Levkova, rakovoditel na Sektorot za rabotni tela, Qatif Qatifi, rakovoditel na Sektorot za sednici.

Izve{taj 2006

278

6-b. Na sredbata so rakovoditelite29 na sektorite za rabotni tela i Sektorot za dokumentacija, biblioteka i informatika se stavi akcent na golemoto zna~ewe na rabotata na rabotnite tela, nivnata organizacija, kako i brojot na slu`benicite koi{to se angaìrani vo komisiite, pri {to se napravija komparativni sogleduvawa na dvata parlamenta. Sovetnicite vo komisiite na Sobranieto na Republika Makedonija pokaàa poseben interes za unapreduvawe na komisiskata aktivnost, pri {to gi poso~ija pote{kotiite so koi se soo~uvaat vo rabotata. Gostite bea zapoznati i so rabotata na Sektorot za dokumentacija, biblioteka i informatika.

6-v. Na sredbata so pretstavnici30 na Sektorot za istraùvawe i analiza posebno se potencira{e golemoto zna~ewe na centrite za istraùvawa vo nacionalnite parlamenti i potrebata za nivno postojano nadgraduvawe.

7. Na Ceremonijata za sve~eno predavawe na donacija na Sobranieto na Republika Makedonija na serverska kompjuterska oprema vo vrednost od 50,000 SAD dolari, nameneta za rabotata na plenarnite sednici, od strana na pretsedatelot na Sobranieto be{e iskaàna blagodarnost za donacijata i be{e izrazena nade` deka prijatelstvoto me|u makedonskiot i amerikanskiot narod i ponatamu }e dobiva vo intenzitet, dinamika i raznovidnost.

8. Na sredbata so g. Branko Crvenkovski, pretsedatel na Republika Makedonija se diskutira{e za aktualnata politi~ka situacija vo Republika Makedonija, pri {to pretsedatelot Crvenkovski gi informira{e gostite za dosega{nite postignuvawa na planot na evropskata i evroatlantskata integracija na Republika Makedonija. Delegacijata be{e informirana i za procesot na reformi vo pravosudniot sistem, javnata administracija, borbata protiv organiziraniot kriminal i korupcijata, kako i za zaokruùvaweto na preostanatite obvrski od Ramkovniot dogovor.

Vo odnos na bilateralnite odnosi, be{e iskaàno deka Republika Makedonija visoko gi ceni SAD i nivnata kontinuirana pomo{ i dobra sorabotka na site nivoa od politi~kiot i op{testveniot ìvot vo Republika Makedonija.

Na sredbata stana zbor i za aktuelnite regionalni slu~uvawa vo kontekst na idniot status na Kosovo, pri {to pretsedatelot Crvenkovski istakna deka Republika Makedonija dava poddr{ka na sekoe re{enie koe }e odi vo nasoka na prodolùvawe na evropskite integracii na zemjite od regionot.

Delegacijata izrazi uveruvawe deka zapo~natite reformi }e bidat uspe{no zavr{eni, a posebna blagodarnost be{e iskaàna na podgotvenosta na Republika Makedonija, preku u~estvoto vo me|unarodnite mirovni misii vo Irak i Avganistan, aktivno da participira vo me|unarodnite odnosi kako respektiran partner.

Pretsedatelot Crvenkovski za zablagodari i za neodamna izglasanata Rezolucija vo Senatot na SAD so koja se dava poddr{ka na naporite na Republika Makedonija za nejzinoto evroatlantsko integrirawe i priklu~uvawe kon NATO alijansata na sledniot samit za pro{iruvawe.

9. Na sredbata so g. Nikola Gruevski, pretsedatel na Vladata na Republika Makedonija, na koja prisustvuvale i potpretsedatelite na Vladata g. Zoran Stavreski i g. Imer Selmani, kako i ministerot za vnatre{ni raboti g-|a Gordana Jankulovska, se razgovaralo za aktuelnata politi~ka i ekonomska sostojba vo Republika Makedonija i za procesot na reformi vo pravosudniot sistem, javnata administracija, borbata protiv korupcijata, aktivnostite svrzani so doimplementacija na Ramkovniot dogovor, aktivnostite za liberalizacija na vizniot reìm, kako i za drugi aktuelni 29 Maja Ermilova-Lefkova i Marina Ivanovska, rakovoditeli na sektori. 30 Sneàna Gu{eva, dràven sovetnik, Jasminka Per~inkova, rakovoditel na Oddelenieto za istraùvawe i analiza od oblasta na politi~kiot sistem i javnite dejnosti, Sneàna Orlovi}, vi{ sorabotnik za istraùvawe i analiza, Kristijan û{kov, pomlad sorabotnik za istraùvawe i analiza i Selime Baftiri, vi{ sorabotnik vo Oddelenieto za istraùvawe i analiza od oblasta na ekonomskiot sistem.

Izve{taj 2006

279

pra{awa. Pretsedatelot na Vladata ja informiral Delegacijata i so aktivnostite na Vladata vo oblasta na evropskoto i evro-atlantskoto integrirawe na Republika Makedonija i vo taa nasoka se zablagodaril za poddr{kata {to SAD ja davaat na Republika Makedonija vo nejzinite napori za pobrzo evroatlantsko integrirawe, preku neodamne{noto donesuvawe na Rezolucijata na Senatot na SAD.

Na sredbata Delegacijata go informirala pretsedatelot na Vladata za aktivnostite na Komisijata na Pretstavni~kiot dom na Kongresot na SAD za poddr{ka na demokratijata na planot na sorabotkata so Sobranieto na Republika Makedonija.

10. Na sredbata so g. Imer Selmani, potpretsedatel na Vladata na Republika Makedonija za implementacijata na Ramkovniot dogovor, Delegacijata be{e zapoznata so tekot na procesot na implementacija na Ramkovniot dogovor i za prezemenite aktivnosti na Vladata so koi se zaokruùva negovata implementacija. Gospodinot Selmani ja informira{e Delegacijata deka ovaa Vlada e fokusirana na donesuvawe na kvalitetni zakoni, koi }e go po~ituvaat socijalniot i me|uetni~kiot aspekt na makedonskoto op{testvo. So Predlogot na buxetot za 2007 godina se predviduva ~etirikratno pogolem iznos od dosega{niot za dosledno sproveduvawe na principot na ednakva zastapenost na pripadnicite na etni~kite zaednici vo vrabotuvawata vo dràvnite institucii. Vo taa nasoka se podgotvuva i edinstvena baza na podatoci, koja }e bide celosno transparentna i dostapna na sekoj gra|anin. Ramkovniot dogovor kako model koj se primenuva vo Republika Makedonija treba da bide primer vo zemjite vo regionot za na~inot na ureduvawe na odnosite na etni~kite zaednici i moè da bide i i predmet na idna me|unarodna konferencija na koja bi bile pokaneti site dosega{ni u~esnici vo negovoto kreirawe i implementirawe za da po{iroko se sogledaat site negovi beneficii i eventualni nedoslednosti.

Na sredbata se razgovara{e i za procesot na decentralizacijata na policijata, za reformite vo javnata administracija, kako i za evropskata i evroatlantskata integracija na Republika Makedonija. * * * * * Zaklu~ni sogleduvawa

Prvata oficijalna poseta na Republika Makedonija na Delegacijata na Komisijata za poddr{ka na demokratijata na Pretstavni~kiot dom na Kongresot na SAD moè da se oceni kako mo{ne uspe{na i korisna od aspekt na razmena na iskustva, mislewa i stavovi vo vrska so aktuelnite odnosi me|u dvete zemji. Poseben akcent be{e staven na zainteresiranosta na Kongresot na SAD da pomogne na Sobranieto na Republika Makedonija vo podobruvaweto na mehanizmite na parlamentarnoto rabotewe vo funkcija na negovo efikasno rabotewe.

Delegacijata na Kongresot na SAD izrazi podgotvenost da go pomogne bibliote~niot fond na Sobranieto na Republika Makedonija so soodvetna literatura. Pritoa, tie gi posetija i prostoriite vo koi eventualno bi moèla da bide smestena sobraniskata biblioteka.

Delegacijata izrazi podgotvenost da gi zeme predvid site sugestii, predlozi i pra{awa za uspe{na realizacija na pokrenatite inicijativi od svoite kolegi od Sobranieto na Republika Makedonija. So toa }e se oformi solidna baza za prodolùvawe na dijalogot i vo slednata godina i ponatamu, a prakti~nata realizacija i implementacija na predlozite i inicijativite bi se izvr{uvala preku programi za razmena na delegacii i na nivo na pratenici i na nivo na stru~nite slu`bi, kako i preku drugi vidovi na eskpertska pomo{.

Izve{taj 2006

280


Slu`ba na Sobranieto na Republika Makedonija

IZVE[TAJ

od posetata na Parlamentot na Republika ^e{ka na delegacija od Slu`bata na Sobranieto na Republika Makedonija,

realizirana od 23 do 26 noemvri 2006 godina


Izve{taj 2006

281

Vo organizacija na Parlamentot na Republika ê{ka, vo periodot od 23 do 26

noemvri 2006 godina be{e realizirana poseta na Parlamentot na Republika ê{ka na delegacija od Slu`bata na Sobranieto na Republika Makedonija. Istata be{e predvodena od g. Felek Kasami, zamenik generalen sekretar na Sobranieto, a vo sostav bea g-|a Biljana Ivanovska, arhitekt - rakovoditel na Oddelenieto za investiciski i tehni~ki aktivnosti, kako i m-r Marijana Opa{inova, sovetnik i preveduva~ vo Sektorot na generalniot sekretar na Sobranieto.

Studiskiot prestoj na slu`benicite od Sobranieto na Republika Makedonija

ima{e za cel ostvaruvawe razmena na iskustva i mislewa za rabotata na Senatot i na Pretstavni~kiot dom na Republika ê{ka, posebno za organizacijata na rabota i funkcioniraweto na Slu`bata, tehni~koto i tekovnoto odrùvawe na parlamentarnite zgradi, metodologijata na distribucija na kancelarii za pratenicite i za vrabotenite vo Slu`bata, kako i kriteriumite vrz osnova na koi se vr{i takvata distribucija.

Za vreme na posetata bea organizirani sredbi so slednive pretstavnici na Slu`bata na Parlamentot na Republika ê{ka: Senat na Republika ê{ka: - g. Jan Vodra{ka (zamenik generalen sekretar, rakovoditel na Sektorot za finansiski i administrativni raboti) i g-|a Nina Markova (arhitekt, zamenik rakovoditel na Sektorot za finansii); Pretstavni~ki dom na Republika ê{ka: - g-|a Quba êhova, direktor na Slu`bata vo Pretstavni~kiot dom; - g. Franti{ek Pricler, rakovoditel na Sektorot za ekonomsko i materijalno rabotewe i odrùvawe; - g. Karel Sosna, rakovoditel na Parlamentarnata biblioteka; - g. Igor Vaclavik, rakovoditel na Sektorot za informativna tehnologija i - g-|ica Jana Frankova, sovetnik za komercijalno i gra|ansko pravo, Parlamentaren institut za evropski pra{awa.

Soznanijata koi bea steknati vrz osnova na razgovorite so pretstavnicite na parlamentarnata slu`ba se podeleni i detalno obrazloèni vo oddelni celini od ovoj izve{taj.

Parlamentaren sistem na Republika ê{ka

Soglasno so Ustavot od 1992 godina, Sojuznata Republika êhoslova~ka e podelena na ê{ka i Slova~ka Republika na 1 dekemvri 1993 godina. Noviot Ustav na nezavisna Republika ê{ka vleguva vo sila na 1 dekemvri 1993 godina, koj predviduva parlamentaren sistem na vladeewe, a zakonodavnata mo} ja poseduva dvodomen parlament sostaven od Senat i Pretstavni~ki dom. Sega{niot Pretstavni~ki dom e osnovan na 1 januari 1993 godina, dodeka Senatot, kako goren dom na Parlamentot, e osnovan vo 1996 godina, po prvite izbori za senatori istata godina.

Senat

Senatot e sostaven od 81 ~len - senatori, koi se izbiraat so mandat od {est godini. Izborite se odrùvaat na sekoi dve godini za edna tretina od senatorite, so {to se osiguruva kontinuirano funkcionirawe na rabotata na Senatot. Za razlika od Pretstavni~kiot dom kade {to kandidatite za pratenici treba da imaat napolneto 18 godini za da bidat izbrani, a vo Senatot minimalnata starosna granica e 40 godini. Senatot e postojana institucija i ne moè da bide raspu{ten kako Pretstavni~kiot

Izve{taj 2006

282

dom, a vo slu~ai na raspu{tawe na vtoriot, Senatot moè, vo itni slu~ai, da donesuva zakonodavni merki.

Senatot e nadleèn za razgleduvawe i usvojuvawe na nacrti na zakoni za koi e postignata soglasnost od Pretstavni~kiot dom. Senatot moè da gi usvoi ili da gi odbie nacrtite na zakonite i da gi vrati do Pretstavni~kiot dom, so ili bez izmeni. Pretstavni~kiot dom ima pravo povtorno da glasa po istite, a tie }e se smetaat za usvoeni dokolku ima prosto mnozinstvo od site pratenici koi glasale za tie zakoni. Potoa zakonite se ispra}aat do pretsedatelot na Republikata na potpis, a vo slu~aj na negovo nesoglasuvawe, zakonite se vra}aat vo Pretstavni~kiot dom so pismeno obrazloènie od strana na pretsedatelot i pri~inite za negovoto nesoglasuvawe. Aktot odi povtorno na glasawe vo Pretstavni~kiot dom i e proglasen za usvoen, dokolku dobie prosto mnozinstvo od site pratenici.

Valde{tajnskata palata - sedi{te na Senatot

Palatata vo koja se smesteni prostoriite na Senatot e izgradena vo tekot na 1623 i 1624 godina od strana na blagorodnikot Albreht Venceslav Eusebius od Valde{tajn, na mesto na prethodnata palata Tr~kovski, so drugi 23 ku}i, tri golemi gradini i eden dvor so yidini. Negovata inicijalna ideja za palatata bila istata da bide pogolema i poimpozantna, eden vid palata-rival na Pra{kiot dvorec. Palatata sodrì unikatni statui, skulpturi i fontani koi ja kombiniraat estetikata na manirizmot so dinamikata na barokniot stil.

Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija ima{e mo`nost da ja razgleda palatata i da ja poseti Glavnata sala, Salata na vitezite, Salata za audiencii, Astrolo{kiot koridor, Salata na sednici na Senatot, kancelariite na senatorite i na vrabotenite vo Slu`bata na Senatot (za pove}e informacii posetete go linkot http://www.senat.cz/zajimavosti/palace/index.php?ke_dni=21.12.2006&O=).

Poradi napredokot na informativnata tehnologija i za podobruvawe na rabotata na Senatot, zgradata morala da pretrpi seriozna rekonstrukcija, pri {to trebalo istovremeno da se zapazi avtenti~niot izgled i da se vgradat elementite potrebni za nepre~eno funkcionirawe na informativnata tehnologija vo objektot.

Rekonstrukcijata koja otpo~nala pred nekolku godini e zavr{ena ovaa godina, pa so istata se povratil stariot izgled na zgradata, starite svodovi, freski i slikarstvo koi bile otkrieni vo tekot na rekonstrukcijata. Greeweto na objektot e so elektri~na energija, t.e. so fen kuleri, a istoto e regulirano kompjuterski, kako i celata tehni~ka oprema. Rekonstrukcijata e pravena pod strog nadzor na eksperti za kultura na spomenicite. Problemi se pojavile koga ahritektite barale strogo po~ituvawe na istoriskite elementi na objektot, {to ne sekoga{ bilo mo`no, pa zatoa se organizirale debati so cel da se najdat kompromisni re{enija na istite. Za vreme na obikolkata na Delegacijata, isto taka, i bea direktno prezentirani na~inite na koi glavniot arhitekt na Senatot vo sorabotka so drugi eskperti, uspeale da gi vgradat modernite elementi, kako kompjuterska oprema, kabli za prenos i sl.

So rekonstrukcijata, isto taka, se napraveni rampi za hendikepiranite lica, {to isto pretstavuvalo problem zaradi maksimalnoto po~ituvawe na istoriskiot karakter na vakov objekt. Site pari bile obezbedeni od dràvniot buxet, no i so individualni donacii, bidej}i samo sredstvata od buxetot ne bile dovolni za celata obnova.

Isto taka, e vr{ena rekonstrukcija na zgradata na senatorite, no od pomal obem. Po zavr{uvawe na proektot, Senatot dobil nagrada od Asocijacijata za kultura na EU. Nagradata e dodelena za vnimatelniot pristap pri rekonstrukcijata na spomenikot na kulturata na Republika ê{ka, no i po{iroko vo evropski ramki.

Organizacija na rabotata na Senatot

Senatot ima 200 vraboteni, plus 81 asistent na senatorite. Sekoj senator ima svoja kancelarija, kompjuter i televizor, satelitska programa, a i signal za prenos na

Izve{taj 2006

283

sednica od salata. Televizor ima i vo sekoja kancelarija na vrabotenite vo Slu`bata na Senatot.

Senatot ima sopstveno TV studio, kade {to realizira direkten prenos na sednicite samo za Parlamentot i za ministerstvata. Drugoto studio e pod naem na nacionalnata televizija na Republika ê{ka, so koe im se ovozmoùva koristewe na parlamentarnite kameri za potrebite na televizijata. Javnosta sednicite gi sledi so odloèno emituvawe, poto~no ne se vr{i direkten prenost od sednicite na Senatot i na Pretstavni~kiot dom.

Direktniot signal od sednicata, Pretstavni~kiot dom i ministerstvata moàt da go sledat i preku Internet. Senatot ima i sopstvena veb stranica (http://www.senat.cz/index-eng.php), vo koja se sodràni site informacii za senatorite, nivnite grupi, kancelariite na izbornite edinici, organizacija na slu`bata, zakoni koi se na dneven red, stenogrami, poseti vo stranstvo na poseben link, novosti i sl.

Senatot e otvoren za poseti na javnosta za vreme na vikendite. Posetite se organiziraat i izveduvaat od strana na vraboteni vo Slu`bata na Senatot i se besplatni. Gradinata na objektot, isto taka, e dostapna za javnosta.

Pretstavni~ki dom

Pretstavni~kiot dom ima 200 pratenici, koi se izbiraat na direktni izbori so sistem na partiski listi na proporcionalna pretstavenost i za mandat od ~etiri godini. Partiite moàt da dostavuvaat kandidati za izbor na pratenici pod uslov tie da se ve}e zastapeni, da imaat barem 10.000 ~lenovi ili da soberat 10.000 potpisi.

So Pretstavni~kiot dom (isto kako i so Senatot), pretsedava pretsedava~ (pretsedatel) i zamenici pretsedava~i (potpretsedateli). Rabotata na Pretstavni~kiot dom e organizirana od strana na Organizacioniot komitet koj, kako telo, e osnovan vo 1992 godina. Organizacioniot komitet e sostaven od pretsedatelot, potpretsedatelite i koordinatorite na prateni~kite grupi. Istiot razgleduva i donesuva odluki vo vrska so dnevniot red na sednicite, odreduva delegacii za patuvawe vo stranstvo, predlaga nazna~uvawe rakovodni lica na sektori vo slu`bata na Sobranieto, a go nazna~uva i generalniot sekretar po negoviot izbor na interen konkurs.

Pretstavni~kiot dom raboti na cikli~na osnova {to podrazbira rabota vo komisii tri nedeli, plenarni sednici poslednata nedela od mesecot, a slednata nedela potoa e rezervirana za rabota vo izbornite edinici. Plenarnata sednica trae od 9,00 do 21,00 ~asot. Kvorum i vo dvata doma se postignuva dokolku se prisutni edna tretina od pratenicite.

Zakonite se podnesuvaat od strana na Vladata, Senatot ili od pratenici, no najgolem del od niv se vladini zakoni. Glavniot tovar na rabotata e vo komisiite, kade {to se diskutira podetalno po zakonite i kade {to se podnesuvaat amandmani po istite. Potoa zakonot odi na plenarna debata koja glavno se fokusira na glavnite principi na zakonot i potoa se glasa po toj zakon.

Izbor na pretsedatel na dràvata

Pretstavni~kiot dom zaedno so Senatot se sre}avaat za izbor na pretsedatel na dràvata, koj se izbira za maksimum dva mandata od po pet godini. Pretsedatelot na dràvata go nazna~uva premierot, koj pak gi nazna~uva ministrite (okolu 20) {to ja formiraat Vladata.

Slu`ba na Pretstavni~kiot dom

Organizacijata na Slu`bata e uredena so Delovnikot na Pretstavni~kiot dom (~lenovi 117 i 118) i Organizacioniot pravilnik izdaden od Organizacioniot komitet na Pretstavni~kiot dom, koj nezavisno odlu~uva za rabotata, organizacijata i platite na vrabotenite od drugite dràvni slu`benici.

Izve{taj 2006

284

Na ~elo na Slu`bata e generalen sekretar (Peter Kinster) od redovite na Slu`bata na Pretstavni~kiot dom, koj se izbira na interen konkurs, a se nazna~uva od strana na pretsedava~ot na Pretstavni~kiot dom. Sega{niot generalen sekretar e na taa pozicija ve}e 15-16 godini.

Rabotnoto vreme na Slu`bata trae od 7,45 do 16,15 ~asot. So ogled na toa deka sednicite traat i posle krajot na rabotnoto vreme, od 350 vraboteni kolku {to broi Slu`bata na Pretstavni~kiot dom (bez asistentite na pratenicite), na sednica ostanuvaat okolu 100 vraboteni i toa onie striktno vrzani za to~kite od dnevniot red i za samata sednica. Za sednicite i prekuvremenata rabota se ispla}a nadomest koj se dobiva vo sklop na platata. Vrabotenite, isto taka, dobivaat mese~ni nagradi za izvr{enata rabota, pokraj nadomestocite za sednici, kako i poka~uvawa na platata soglasno so zakon.

Privatnosta na podatocite za plata e za{titena so zakon i ne treba da bide javna. Strogo e zabraneto i se kaznuva davawe informacii za plata na odreden vraboten za drug vraboten vo Slu`bata.

Organizacija na Slu`bata

Slu`bata e organizirana vo organizacioni edinici sektori, koi se sostaveni od oddelenija.

Kabinet na pretsedatelot na Pretstavni~kiot dom

Kabinetot na pretsedatlot na Pretstavni~kiot dom se sotoi od slednive organizacioni edinici: a) Oddelenie za Kabinetot na pretsedatelot na Pretstavni~kiot dom, zadolèno za site aktivnosti na pretsedatelot, b) Oddelenie za protokol na pretsedatelot na Pretstavni~kiot dom, koe gi organizira site protokolarni aktivnosti na pretsedatelot i v) Obezbeduvawe na pretsedatelot na Pretstavni~kiot dom, ~ija glavna zada~a e bezbednosta na pretsedatelot na Pretstavni~kiot dom.

Sovetodaven sektor na pretsedatelot na Pretstavni~kiot dom, koj e sostaven od slednive oddelenija: a) Oddelenie za konsultanti/sovetnici - vo ova Oddelenie, pokraj postojano vrabotenite konsultanti i sovetnici na pretsedatelot, spa|aat i konsultantite/sovetnicite angaìrani od strana na pretsedatelot na dogovor na delo, za vreme na parlamentarniot mandat, b) Korespodencija/epistolarno oddelenie, nadle`no za celata korespodencija na pretsedatelot na Pretstavni~kiot dom, kako i za preveduvaweto na site materijali koi doa|aat vo Parlamentot i v) Pres agent na pretsedatelot na Pretstavni~kiot dom, koj e zadolèn za odnosite so javnosta i mediumite i go prezentira misleweto na pretsedatelot po odredeni pra{awa.

Sekretarijati na potpretsedatelite na Pretstavni~kiot dom

Sekoj potpretsedatel ima po eden sovetnik vo svojot sekretarijat, eden

tehni~ki sekretar i po eden li~en asistent so dogovor na delo. Vo sega{niot Pretstavni~ki dom ima pet potpretsedateli.

Sekretarijat na Komisiite i Sekretarijat Komitetite

Ovie dva sekretarijati se nadle`ni za rabotata na komisiite i komitetite, poto~no na postojanite (pr. mediumi) i na ad hok rabotnite tela na Pretstavni~kiot

Izve{taj 2006

285

dom (ustavni pra{awa i anketna komisija za istraga, koi se osnovaat za razgleduvawe pozna~ajni pra{awa na barawe na pratenicite). Tie se podeleni soglasno so nadle`nite parlamentarni komisii, a nivniot broj na vraboteni zavisi od obemot na rabota na sekoja komisija. Vo prosek, toj broj se dviì od tri do pet lica za sekoja komisija, a Komisijata za ekonomija i Zakonodavno-pravnata komisija imaat po deset lica. Sekretarite na komisii/komiteti se so visoko obrazovanie, sovetnicite vo niv, isto taka, se so visoko obrazovanie, a vo obrazovniot profil preovladuvaat ekonomskiot i pravniot fakultet.

Pretsedatelite na komisii/komiteti imaat u{te po eden asistent na dogovor za delo, koj ne se broi vo ovie lu|e vraboteni vo sekretarijatite na ovie tela.

Komisija za evropski pra{awa

Po za~lenuvaweto na Republika ê{ka vo EU, na 1 maj 2004 godina, Komisijata za evropski pra{awa igra klu~na uloga vo parlamentarnata kontrola za evropski pra{awa vo Pretstavni~kiot dom. Komisijata i prethodno imala zna~ajna uloga vo sledewe na transponirawe na evropskoto zakonodavstvo vo nacionalniot poredok, no so ~lenstvoto vo EU ovaa uloga se promenila so ogled na faktot deka po stapuvaweto vo EU, klasi~nata vrska me|u Vladata i Parlamentot se gubi, zatoa {to Vladata go ima primatot vo zazemawe stavovi po site pra{awa koi se odnesuvaat na EU vo evropskite institucii.

Za za~uvuvawe na ulogata na Parlamentot kako kontrolor na izvr{nata vlast, kako i za negova vklu~enost vo kontrola na formulacijata na evropskoto zakonodavstvo i politiki, napraveni se izmeni vo Ustavot, koj garantira vklu~enost na dvata doma vo tie procesi, kako i izmeni na Delovnikot na Pretstavni~kiot dom koi nalagaat redovna konsultacija na Parlamentot od strana na Vladata za EU pra{awa .

Imeno, soglasno so izmenite vo Delovnikot na Pretstavni~kiot dom, poto~no ~lenovite 109-a i 109-b, Vladata e obvrzana da podnesuva nacrti na akti do Domot, preku Komisijata za evropski pra{awa, koja gi razgleduva site zakonodavni predlozi i dokumenti i po istite formira svoj stav vo forma na rezolucija. Vladata ili nejzin ~len se obvrzani da prisustvuvaat na sednica na Komisijata pred sostanok na Sovetot na Evropskata unija i da davaat informacii za stavot {to }e go zazeme Republika ê{ka vo pregovorite vo Sovetot po konkretnoto pra{awe.

Delovnikot, isto taka, predviduva Komisijata, dokolku smeta deka e potrebno, moè da gi dostavi predlozite koi samata gi razgleduva i do drugi nadle`ni komisii i da pobara mislewe od niv i da postavi vremenska ramka vo koja odreden predlog moè da bide razgledan. Vakvata vremenska ramka e zna~ajna bidej}i obezbeduva garancija deka komisiite }e zazemat stav po odreden predlog, pred negovo kone~no odobruvawe vo instituciite na EU i na toj na~in da vlijae na stavot na Vladata za pregovorite po odredeniot predlog.

Vladata e obvrzana da gi zeme predvid rezoluciite na Komisijata za evropski pra{awa i eventualno na drugite nadle`ni komisii, pri zazemaweto stav vo instituciite na EU.

^lenot 190-b stav (3) obezbeduva eden vid klasi~en mehanizam na parlamentarna kontrola za evropski pra{awa nad Vladata, koj ~esto se narekuva "kontrolna rezerva". Istiot se odnesuva na vremenskiot period koga se razgleduva eden predlog vo Komisijata za evropski pra{awa i za vreme na koj Vladata, osven vo slu~ai na neodlo`ni akti, ne smee da zazema stav po odredenoto pra{awe duri Komisijata ne postigne dogovor i ne donese rezolucija po istoto. Toa dava garancija deka Parlamentot, kako pretstavnik na gra|anite, se konsultira za formulirawe stav, koj sekako gi reflektira interesite na Republika ê{ka, a {to e vo soglasnost so Protokolot za ulogata na nacionalnite parlamenti vo Evropskata unija, integralen del od osnova~kite dogovori na Unijata.

Izve{taj 2006

286

Vladata po zavr{uvawe na sostanok na Sovetot, isto taka, e obvrzana da dostavi izve{taj do Komisijata za evropski pra{awa i da ja informira za zaklu~ocite i re{enijata koi proizlegle od toj sostanok. So ogled na faktot deka ovie zakonodavni predlozi i dokumenti koi se dostavuvaat do Komisijata za evropski pra{awa sekoja godina se vo ogromen broj (okolu 400 od niv se samo zakonodavni predlozi), praksata e tie predlozi i dokumenti da ne odat na plenarna sednica, osven vo retki slu~ai za politi~ki zna~ajni predlozi i dokumenti. Toa prakti~no zna~i deka Komisijata za evropski pra{awa dejstvuva kako mal parlament so zazemawe stavovi po odredeni EU pra{awa.

Personal na Komisijata za Evropski pra{awa

Personalot na Komisijata za evropski pra{awa, porano Komisija za evrointegracii se sostoi od ~etvorica lu|e, site so visoko obrazovanie. Istite se nadle`ni za organizirawe na poseti na komisijata vo stranstvo, za sostanocite na KOSAK, na grupata Vi{egrad 4 (Polska, ê{ka, Slova~ka i Ungarija, formirana so cel da se naglasi i zajakne regionalniot pristap i za spodeluvawe na zaedni~ki iskustva), kako i za site drugi tehni~ki aktivnosti koi se odnesuvaat na rabotata na Komisijata, podgotvuvawe materijali za sednica, nivno izvestuvawe, podgotvuvawe izve{tai od sednicite, polnewe na veb stranicata na Komisijata so podatoci i sl.

Napomena: Celata ekspertiza vo pogled na evropskoto pravo i pra{awata od Evropskata unija se obezbeduva od strana na Parlamentarniot institut, poto~no Centarot za evropsko pravo (vidi podolu).

Sekretarijatot na generalniot sekretar na Pretstavni~kiot dom e zadolèn za site aktivnosti na generalniot sekretar, preku: a) Oddelenieto za odnosi so javnost, koe e nadle`no za àlbi i poplaki koi pristignuvaat od gra|anite na Republika ê{ka i

b) Oddelenieto za ~ove~ki resursi, nadle`no za personalnite pra{awa na Pretstavni~kiot dom.

Sektor za zakonodavstvo

Sektorot e odgovoren za podgotvuvawe zakoni, kade {to ima poseben praven oddel nadleèn za dogovori so pratenicite, iznajmuvawe kancelarii i sl.

Organizacionen sektor

Nadleèn e za organizacija na rabotata na Pretstavni~kiot dom. Direktorot na ovoj sektor e direktor i na Organizacioniot komitet. Vo sklop na ovoj sektor ima tri oddelenija: a) Oddelenie za parlamentarni aktivnosti (deset lu|e) nadle`no za dnevniot red na sednicite, za pretsedatelot i scenarioto na pretsedatelot za sednici. êtvorica od vrabotenite se so visoko obrazovanie, pet se so sredno obrazovanie, a rakovoditelot e so zavr{en fakultet na Kadetrata za filozofski nauki, b) Oddelenie za arhiva ima rakovoditel na arhivata, ~etvorica od lu|eto koi rabotat tamu se so sredno obrazovanie. Dokumentite od EU gi arhivira Parlamentarniot institut, vo sorabotka so Oddelenieto pri Komisijata za evropski pra{awa i v) Oddelenie za stenografski uslugi ~ij rakovoditel e so visoko obrazovanie, ima {est stenografi, no i stenografi koi se angaìraat na dogovor za delo samo za sednici, samo za sednicite da go izbegnat pla}aweto plati i pridonesi za ovoj broj lu|e. Toa e poradi faktot {to potrebniot broj na stenografi za sednica e ogromen, a osobeno imaj}i go predvid faktot za efikasnost vo tro{eweto na pari od Buxetot na Pretstavni~kiot dom, koj iako e del od Dràvniot buxet, e nezavisen i ministerot za finansii ima obvrska samo da go vmetne vo Dràvniot buxet, bez pravo da go menuva.

Izve{taj 2006

287

Sektor za informatika

Sektorot e nadleèn za site raboti povrzani so informati~kata tehnologija vo Parlamentot. Tie se dol`ni da gi snabduvaat pratenicite i Slu`bata so kompjuterska oprema, da se griàt za funkcioniraweto na mreàta, Internet pristapot, sednicite na Pretstavni~kiot dom i site problemi {to proizleguvaat od sekojdnevnoto rabotewe so informati~kata tehnologija.

Ovoj Sektor e sostaven od slednive oddelenija: a) Oddelenie za informati~ki sistemi i b) Oddelenie za servisirawe za bazi na podatoci.

Soglasno so na~inot na rabotewe na Parlamentot, na sekoj pratenik mu sleduva: a) kompjuter i oprema za negovata kancelarija vo Parlamentot, b) kompjuter i oprema za negovata kancelarija vo izbornata edinica ({to, isto taka, e pokrieno od Buxetot na Parlamentot) i v) lap-top za negovo rabotewe vo parlamentarnata sala, kade {to ima priklu~ok za Internet na mestoto na sekoj pratenik.

Lap-topovite pratenicite obi~no ne gi vra}aat na krajot na mandatot, tuku gi otkupuvaat po povolna cena.

Sekoj vraboten, isto taka, dobiva kompjuter i oprema. Pretstavni~kiot dom ima sklu~eno dolgoro~en dogovor so kompjuterska firma, preku koja se vr{at site nabavki, popravki i servisirawe na opremata. Istata dava petgodi{na garancija na opremata {to ja nudi. Opremata se menuva na sekoi ~etiri godini, pri {to se vr{i zamena staro za novo so istata firma.

Spored procenite, ovaa Slu`ba e nadle`na za okolu 1.100 par~iwa oprema i 400 pe~ata~i. Isto taka, ima postaveno vnatre{na mreà na Intranet, koja e za interna upotreba na vrabotenite vo Slu`bata. Sekoj pratenik i sekoj vraboten vo Pretstavni~kiot dom imaat svoj i-mejl (so kapacitet od 200 MB).

Ovoj Sektor, isto taka, se griì za veb stranicata na Pretstavni~kiot dom. Istata sodrì predlozi na zakoni, fazata vo koja se nao|aat vo momentot, dali se usvoeni ili ne i sl. Zakonite i predlozite na zakoni se dobivaat vo elektronska forma. Isto taka, se stavaat stenogrami od sednicite vo html pismena forma ili wmv audioformat. Prvo se objavuva nepotvrdenata verzija na stenogramot, obeleàna kako neavtorizirana, a potoa oficijalno potvrdenata verzija. Videomaterijalite obi~no se dostapni 2-3 dena po zavr{uvawe na sednicata.

Sektorot broi 15 vraboteni, 11 se so visoko obrazovanie, a 4-5 se elektroinèneri.

Sektor za pe~at

Sektorot broi {est vraboteni , od koi ~etvorica se so visoko obrazovanie, a dvajca so sredno obrazovanie. Vo sklop na Sektorot se slednite oddelenija: a) Oddelenie za pe~at, nadle`no za informirawe i za sledewe i sobirawe napisi vo pe~atot za sobranie; isto taka, reagira na statii objaveni vo pe~atot; odgovorno e za dvièweto na novinarite vo parlamentarnata zgrada i za galerijata za novinari vo Plenarnata sala. Vrabotenite vo ova Oddelenie gi pridruùvaat novinarite vo tekot na nivnoto prisustvo vo zgradata. Novinarite imaat pravo da go posetuvaat i parlamentarniot restoran i b) Oddelenie za audiovideo tehnika, za prenos na sednici vo vnatre{nata mreà, za ozvu~uvawe na Pretstavni~kiot dom, salite i za snimawe na site parlamentarni sednici i na sednicite na komisiite. Ova Oddelenie ima {est vraboteni.


Izve{taj 2006

288

Sektorot e nadleèn za me|unarodnite aktivnosti na Pretstavni~kiot dom, stranskite delegacii koi doa|aat vo poseta, kako i za delegaciite na Pretstavni~kiot dom vo me|unarodnite organizacii. Sektorot se sostoi od slednive oddelenija: a) Oddelenie za me|unarodna sorabotka, nadle`no za delegaciite vo Pretstavni~kiot dom vo me|unarodnite institucii, organizacii i za izgotvuvawe na izve{tai i b) Oddelenie za realizacija i organizacija na patuvawa vo stranstvo i poseti, organizacija i vodewe stranski delegacii, poseti vo Pretstavni~kiot dom, kako i organizacija na poseti i patuvawa na pratenicite i vrabotenite vo stranstvo.

Sektor za ekonomsko i materijalno rabotewe

Sektorot e nadleèn za celokupnoto ekonomsko i materijalno rabotewe na Pretstavni~kiot dom, kako i za tekovnoto odrùvawe na zgradata, nabavkite i raspredelbata na kancelarii za pratenicite i za Slu`bata.

Pretstavni~kiot dom angaìra slu`ba za tehni~ko i higiensko odrùvawe na objektot, a vrabotenite imaat rabotno vreme i postojano se vo parlamentarnata zgrada; devet lu|e se angaìrani za tehni~kiot del, a firmata e izbrana na pove}egodi{en dogovor za rabota, pa taka zaradi kontinuitet i kvalitet, tie so nea rabotat ve}e sedum godini. Vrabotenite prethodno bile vraboteni vo Pretstavni~kiot dom, firmata gi prezemala, pa pokraj ponudata bila izbrana i za toa {to gi prezemala tie lu|e zaradi nivno dobro poznavawe na celiot objekt i na~inot na funkcionirawe na rabotata.

Odrùvaweto na higienata, isto taka, e zada~a na ovaa firma, vklu~itelno i nabavkata na site potrebni materijali na Pretstavni~kiot dom (pr. toaletna hartija, sapuni i sl). Vo dogovorot se precizirani brojot na angaìrani lu|e i cenata za uslugite. Dogovorot e sklu~en bez ograni~uvawe, a e potpi{an od strana na generalniot sekretar.

Greeweto vo objektot e na gas, a ima odredeni delovi koi se great na klasi~no parno, a del na elektri~na energija.

Najmuvaweto na firmi e regulirano so Zakonot za javni nabavki koj{to predviduva sklu~uvawe dogovor samo za eden prijaven ponuduva~ za nabavki pod 2.000.000 kruni bez DDV (19%), a za povisoki nabavki se potrebni najmalku pet ponuduva~i, soglasno so standardite na EU. Postapkata za konkursot e transparentna i se vr{i preku Internet, a rokot e 2-3 meseca, no ako ima samo eden ponuduva~ toga{ moè direktno da se sklu~i dogovor pred istekot na rokot. Sektorot se sostoi od slednive oddelenija: a) Oddelenie za ekonomsko rabotewe, nadle`no za izgotvuvawe plati i nadomestoci za vrabotenite i za pratenicite, kako i za finansiskite nagradi po odluka na generalniot sekretar i Komisijata za buxet, koja pak go izgotvuva zaedno so nadle`nite vo Slu`bata Buxetot na Pretstavni~kiot dom (kako {to e prethodno navedeno, toj e del od Dràvniot buxet, no samo vmetnat kako posebna stavka {to prakti~no zna~i deka e nezavisen od izvr{nata vlast), b) Oddelenie za dokumentacija, nadle`no za celata korespodencija na Pretstavni~kiot dom, vo koja rabotat kuriri za dostava na materijali, v) Oddelenie za materijalno odrùvawe, nadle`no za tehni~ko i drugo odrùvawe, me|u koe i za samiot objekt i site promeni vo i nadvor od objektot na parlamentarnata zgrada, opremata vo kancelariite i sl., g) Oddelenie za prevoz - nadle`no za prevozot na pratenicite i Slu`bata vo Pretstavni~kiod dom.

Pretstavni~kiot dom ima sopstven vozen park. Pretsedatelot ima pravo na slu`bena kola, kako i potpretsedatelite i generalniot sekretar. Pretsedatelite na komisiite moàt da biraat dali sakaat slu`bena kola ili pak finansiski nadomest za prevozot.

Drugite koristat slu`bena kola vo opredeleni priliki koga e potrebno, a Pretstavni~kiot dom obezbeduva prevoz i za patuvawata vo zemjata, kako i prevoz do

Izve{taj 2006

289

aerodrom i nazad na delegacii koga patuvaat vo stranstvo. Pretstavni~kiot dom, isto taka, obezbeduva prevoz do doma za vrabotenite koga sednicite traat i posle 21,00 ~asot, za onie koi ne do{le so sopstveno vozilo, d) Oddelenie za gastronomija, nadle`no za ishranata na vrabotenite i na pratenicite vo Pretstavni~kiot dom. Vo Domot ima tri restorani: edniot e za pratenicite, kade {to tie obi~no ru~aat za vreme na pauzite od sobraniskite sednici; eden za vrabotenite, na koi im se obezbeduva soodveten nadomest za ru~ek vo sklop na rabotnoto vreme i u{te eden reprezentativen restoran-vinarska vizba, za pre~ek na stranski i doma{ni gosti koi doa|aat vo poseta na Parlamentot i |) Harakov rekreativen centar, ugostitelski kompleks, odmorali{te vo sopstvenost na Pretstavni~kiot dom, vo koj moàt besplatno da prestojuvaat site vraboteni i pratenicite od Pretstavni~kiot dom.

Sektor za bezbednost

Ovoj Sektor e nadleèn za bezbednosta na objektot na Pretstavni~kiot dom, pratenicite i Slu`bata. Vrabotenite vo ovoj Sektor se pod nadle`nost na Ministerstvoto za vnatre{ni raboti na Republika ê{ka.

Parlamentaren institut

Parlamentarniot institut e zadolèn za site nau~ni, istraùva~ki zada~i i obuki za dvata doma na Parlamentot, za komisiite, pratenicite, senatorite i za slu`bite vo dvata doma. Istiot e osnovan vo 1990 godina kako Sektor za nau~ni uslugi, vo 1991 godina e preimenuvan vo Sektor za analiza i ekspertski mislewa, za potoa da bide imenuvan kako Parlamentaren institut.

Rabotata na Institutot zavisi od potrebite na Parlamentot i raboti isklu~ivo na nezavisna, nepristrasna i ekspertska osnova pri izgotvuvaweto na informacii, istraùvawa, izve{tai, mislewa, studii i sl.

Parlamentarniot institut ima 16 vraboteni, od koi dvajca rabotat na dogovor za delo; rakovoden od direktor i zamenik-direktor i dvajca tehni~ki sekretari. Drugite vraboteni se eksperti specijalizirani vo razli~ni oblasti (sedum pravnici, dvajca ekonomisti, eden istori~ar, dvajca so politi~ki nauki i eden tehni~ar) i tri asistenti.

Centarot za evropsko pravo e osnovan kako ekspertski oddel na Parlamentarniot institut za acquis communautaire. Idejata za osnovawe na vakov centar se nametnala kako rezultat na aktivnata vklu~enost na institutot vo proektite na FARE za poddr{ka i aktivno u~estvo na Parlamentot vo procesot na transponirawe na evropskoto zakonodavstvo vo nacionalnoto pravo. Za vreme na tie proekti, vrabotenite vo institutot bile obu~uvani od stranski eksperti od Institutot Aser za privatno i javno internacionalno pravo i evropsko pravo od Hag, a bila postavena i tehni~ka i dokumentaciona osnova za informacii za EU i za podgotovka na analizi.

Zada~a na vrabotenite e da obezbeduvaat informacii za primarnoto i sekundarnoto zakonodavstvo na EU, za Evropskiot sud na pravdata, kako i komparativni studii za implementacija na zakonodavstvoto i iskustva na drugite zemji ~lenki na EU; podgotovka na mislewa vo sorabotka so Komisijata za evropski pra{awa, za zakonite koi se razgleduvaat od strana na komisijata i sl. Isto taka, tie vr{at mese~na selekcija na site EU dokumenti koi se diskutiraat vo telata na EK/EU.

Instututot izveduva obuki za krajnite korisnici na bazata na podatoci Justis-CELEX acquis communautaire, kako i kursevi za evropskoto pravo za site zainteresirani, prvenstveno za senatorite i pratenicite, kako i slu`bite vo dvata doma na Parlamentot, zaradi nivno podobro zapoznavawe so na~inot na funkcionirawe i rabota na evropskite institucii.

Izve{taj 2006

290

Parlamentarna biblioteka

Parlamentarnata biblioteka e smestena vo najstariot del od kancelariite. Vo arhivot ima dokumenti deka istata e osnovana za vreme na avstriskata monarhija vo dale~nata 1857 godina, kako biblioteka na Administrativniot sovet za Bohemija, {to bila podednakvo dostapna za koristewe i za ~lenovite na Kongresot na ê{koto Kralstvo. Dokaz za nejzinoto postoewe e katalogot na bibliotekata od 1875 godina (izgotven na germanski jazik). Vo toa vreme imalo dva oficijalni jazika: germanski i ~e{ki.

Bibliotekata gi opsluùva i Senatot i Pretstavni~kiot dom. Taa sodrì 200.000 knigi i razni dokumenti od oblasta na pravnite nauki, zakonodavstvoto, politi~kite nauki, modernata istorija, filozofija, ekonomija, sociologija, kultura, enciklopedii i sl. Vo nejzinata kolekcija na knigi ima zakonski kodeksi od vtorata polovina na 19 vek do denes, kako i parlamentarni dokumenti i kodeksi od 15 stranski dràvi.

Vo Bibliotekata rabotat 14 vraboteni bibliotekari. Sekoj vraboten vo parlamentot, vklu~itelno i asistentite na pratenicite, moàt da se obratat do bibliotekata so konkretno barawe za informacija, po pismen ili elektronski pat (i-mejl). Dokumentite moàt da se kopiraat ili da se razgleduvaat vo samata Biblioteka, no ne smeat da se iznesuvaat nadvor od nea.

Od 2002 godina, so digitalizacija na celokupniot materijal od Bibliotekata, stanala javna (zaedni~ki proekt so Parlamentot na Republika Slova~ka, koj trael skoro 11 godini i opfatil milioni stranici dokumentacija i zakoni) i negovo stavawe na Internet, dostapno za parlamentarnite slu`bi, pratenicite, no i po{irokata javnost. Kompletno e avtomatizirana. Bazata na podatoci vklu~uva materijali i zakoni u{te od 11 vek.

Napomena: Site zakoni se objavuvaat vo "Slu`ben vesnik", koj go objavuva Ministerstvoto za vnatre{ni raboti, no go ima i vo elektronska forma na negovata veb stranica i e dostapna i besplatna za site.

Po proektot za digitalizacija na Bibliotekata, brojot na Internet korisnici i priklu~uvawa na parlamentarnata veb stranica zna~itelno se zgolemil, pa taka vo prosek samo bazata na podatoci na Bibliotekata ima 3.000 korisnici dnevno. Zaedni~kiot proekt izveden zaedno so Republika Slova~ka za digitalizacija na dokumentite se pokaàl kako mnogu korisen i isplatliv, poradi spodeluvaweto na finansiski sredstva, no i poradi skratuvaweto na vremeto za digitalizacija vo dvete dràvi, koi gi vrzuva zaedni~kata istorija, jazikot i sl. Parite za proektot se obezbedeni od Buxetot na Republika ê{ka (i Republika Slova~ka, soodvetno), no i od privatni donatori.

Bibliotekata koristi plateni resursi vo svojata rabota, koi potoa gi pravi dosatapni za site onie vo Parlamentot na koi im se potrebni za nivnata rabota.

Napomena: Bibliotekata kupuva po eden primerok od odredeni spisanija kako Times, Economist i po eden primerok od site dnevni vesnici vo Republika ê{ka. Interesen e faktot {to vesnici i spisanija im sleduvaat samo na pretsedatelot, potpretsedatelite na Parlamentot i na generalniot sekretar. Pratenicite i drugite rakovoditeli na sektori ne dobivaat vesnici, zatoa {to e mnogu skapo i zatoa {to izdanijata moàt da se najdat na Internet.

Vo sorabotka so Parlamentarniot institut, poto~no so Centarot za evropsko pravo, vo Bibliotekata ima referenci koi se odnesuvaat na aproksimacijata na doma{noto so evropskoto pravo kako pra{awa od evropskata integracija i EU, Slu`beniot vesnik na EK od 1994 godina navamu i bazata na podatoci Justis-CELEX acquis communautaire.

Isto taka, Parlamentot izgotvil verzija na EUROVOC Thesaurus (http://www.psp.cz/cgi-bin/eng/kps/knih/ee_geninfo.htm), za zakonodavstvoto na Evropskata unija, kako i mnogu drugi oblasti. Istiot moè da se prebaruva na ~etiri jazika: ~e{ki, angliski, francuski i germanski, so toa {to pove}eto zakoni se na ~e{ki jazik. Link na Bibliotekata: http://www.psp.cz/cgibin/eng/kps/knih/index.htm

Izve{taj 2006

291

Zaklu~ni sogleduvawa Soglasno so iznesenoto, rabotnata poseta na delegacijata od Stru~nata slu`ba na Sobranieto na Republika Makedonija na Parlamentot na Republika ê{ka se ocenuva kako mnogu zna~ajna i celna.

Ovoj vid na parlamentarna sorabotka me|u pretstavnici od Stru~nata slu`ba na Sobranieto na Republika Makedonija i Slu`bata na Parlamentot na Republika ê{ka obezbeduva mo`nost za steknuvawe soznanija i iskustva za raboteweto na ê{kiot parlament.

Imaj}i go predvid faktot {to Sobranieto na Republika Makedonija treba da pomine niz proces na reformi zaradi pouspe{no izvr{uvawe na negovite zada~i, a osobeno imaj}i ja predvid aspiracijata na Republika Makedonija da stane ~lenka na Evropskata unija i na evropskoto semejstvo na narodi, Delegacijata od Stru~nata slu`ba na Sobranieto na Republika Makedonija koja go poseti ê{kiot parlament i gi stekna gorespomenatite iskustva, se nadeva deka tie }e bidat soodvetno primeneti vo sekojdnevnoto rabotewe na Sobranieto na Republika Makedonija.

Izve{taj 2006

292



INFORMACIJA

Od posetata na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija na Dolniot dom na Obedinetoto Kralstvo na Velika Britanija i

Severna Irska, realizirana od 3 do 8 dekemvri 2006 godina.

Skopje, dekemvri 2006 godina.

Izve{taj 2006

293

Na pokana na Britanskata grupa vo Interparlamentarnata unija, Delegacija od Sobranieto na Republika Makedonija go poseti Dolniot dom na Obedinetoto Kralstvo na Velika Britanija i Severna Irska. Posetata be{e realizirana od 3 do 8 dekemvri 2006 godina.

^lenovi na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija, predvodena od g. Goran Misovski, bea d-r Fadil Sulejmani, g. Jovan Manasijevski i Aleksandar Nikoloski.

Vo tekot na prestojot Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija be{e

i vo ednodnevna poseta na Belfast. Za vreme na posetata Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija

ostvari pove}e sredbi so lordovi, pratenici, ministri i drugi dràvni funkcioneri. Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija ostvari i kratka sredba so

spikerot na Dolniot dom na Obedinetoto Kralstvo g. Majl Martin pri {to be{e iskaàna blagodarnost od na{a strana za poddr{kata {to Obedinetoto Kralstvo ja dava vo prisposobuvaweto na na{ata armija kon standardite na NATO, kako i za poddr{kata {to Obedinetoto Kralstvo i ja dava na Republika Makedonija vo procesot na integracijata vo EU.

^lenovite na Delegacijata ostvarija sredbi i so Komisijata za nadvore{ni pra{awa predvodena od Majk Gejps, Delegacijata na Parlamentot na Obedinetoto Kralstvo vo Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa i Parlamentarnoto sobranie na OBSE predvodena od Toni Lojd, so Erik Matli, pretsedatel na Parlamentarnata asocijativna grupa za Makedonija, so Xefri Hun, minister za Evropa, kako i so Grupata za pro{iruvawe na EU predvodena od Lordot Dabs.

Na sredbite, od strana na doma}inite, be{e oceneto deka Makedonija ima postignato zabeleìtelen napredok vo razvojot na demokratskite vrednosti, istaknuvaj}i deka nivoto na sorabotka na Obedinetoto Kralstvo {to postoi so Republika Makedonija e dostapno i za site zemji od regionot. Doma}inite, isto taka, ocenija deka na{ata zemja ima napraveno najgolem progress vo regionot vo odnos na regionalnata sorabotka, no i vo razvojot na odnosite so EU.

Spored pratenicite vo Dolniot dom, od golem interes e Makedonija da bide stabilna i ekonomski da se razviva, a site nejzini gra|ani da se ~uvstvuvaat kako del od napredokot vo ekonomskiot i socijalniot ìvot.

Obedinetoto Kralstvo go poddrùva pro{iruvaweto na EU smetaj}i deka pro{iruvaweto ke bide korisno i za EU i za zemjite kandidati, me|u koi i Makedonija. Doma}inite, u{te edna{, istaknaa deka razvojot na integrativniot proces na na{ata zemja kon EU vo najgolema mera zavisi od nas samite i od nadminuvawe na otvorenite pra{awa, navedeni vo Izve{tajot na Evropskata komisija za 2006 godina, {to se odnesuvaat na Republika Makedonija.

Zablagodaruvaj}i im se za poddr{kata {to Obedinetoto Kralstvo i ja dava na Republika Makedonija, ~lenovite na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija gi zapoznaa doma}inite so reformskite procesi na na{ata dràva koi se vo tek, kako i so planiranite aktivnosti za vo idnina na ovoj plan.

Vo Belfast Delegacijata se sretna so g. Xim Vels, pretstavnik na Demokratskata unionisti~a partija (DUP) koj gi iznese gledi{tata i stavovite na negovata partija vo odnos na politi~kata i bezbednosnata situacija vo Belfast, kako i negovite pogledi vo odnos na partijata [in Fejn.

Iako, spored programata, be{e predvidena sredba i so pretstavnici na partijata [in Fejn, koja ne se ostvari, bidej}i nivniot pretstavnik ne se pojavi na sredbata.

Generalna slika za sostojbata vo Belfast, Delegacijata dobi od pretstavnicite na Kancelarijata za Severna Irska, koi detalno informiraa za politi~kata struktura i politi~kata sostojba vo Severna Irska.

Vo tekot na prestojot vo Belfast, Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija se sretna i so pretstavnici na Kancelarijata na Policiskiot ombudsman, koj gi objasni nadle`nostite na Policiskiot ombudsman, zadolèn za istraùvawe na poplakite na gra|anite vo vrska so odnosot na policijata kon niv.

Izve{taj 2006

294

Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija ima{e raboten ru~ek so ~lenovite na Britanskata asocijacija za Centralna i Isto~na Evropa koja se zalaga za promovirawe na poblisko razbirawe me|u Obedinetoto Kralstvo i zemjite od Centralna i Isto~na Evropa, kako i za poddr{ka na razvojot na demokratskiot sistem i civilnoto op{testvo vo zemjite od ovie regioni.

^lenovite na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija bea detalno zapoznaeti so procedurata na rabotata na Dolniot dom na Obedinetoto Kralstvo. Tie, isto taka, prisustvuvaa na sednicata na Dolniot dom posvetena na postavuvawe pra{awa na premierot i ministrite na Vladata. Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija ima{e mo`nost da se zapoznae i so nadle`nostite na Parlamentarniot komesar za standardi. Parlamentarniot komesar e edinstveno nadleèn za istraùvawe na somnevawata za sudir na interesi i korupcija na pratenicite. Celta na postignatiot Dogovor za standardi na odnesuvawe na ~lenovite na Dolniot dom na Parlamentot na Obedinetoto Kralstvo e promovirawe kultura me|u parlamentarcite. Dogovorot ja poddrùva i go odrùva eti~koto odnesuvawe, zgolemuvaj}i ja doverbata na javnosta vo Parlamentot. Parlamentarniot komesar se nazna~uva od strana na Dolniot dom na pet godini bez pravo na reizbor. Toj raboti za Dolniot dom, no se o~ekuva da bide nezavisen. Dol`nostite na Komesarot se da go sovetuva Dolniot dom i parlamentarcite poedinci, da go nadgleduva Registarot na ~lenovi, da gi istraùva poplakite i da mu podnesuva izve{taj na Komitetot za standardi i privilegii. Na sredbata so pretsedatelot na Izbornata komisija Sem Jonger, na ~lenovite na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija im be{e objasneta funkcijata i celta na Izbornata komisija na Obedinetoto Kralstvo, pri {to se istakna deka taa e formiarana pred {est godini (2000) i na po~etokot be{e zadolèna za izvr{uvawe na izborniot proces. Spored iznesenoto na sredbata, Izbornata komisija ima dve ulogi: obezbeduvawe nasoki, upatstva, soveti na pretsedatelite na lokalnite izborni komisii, kako i na Vladata i promovirawe na izborniot sistem i procesot na glasawe vo javnosta, imaj}i go predvid slabiot odziv, posebno me|u mladite do 24 godini. Pri~inata za formirawe na Izbornata komisija bea serijata reformi vo Obedinetoto Kralstvo vo odnos na finansiraweto na politi~kite partii. Pred reformite, spored Jonger, postoe{e edinstvena kontrola vo odnos na potro{enite sredstva vo tekot na izborniot proces od strana na poedinci. Po implementiraweto na reformite politi~kite partii vo Obedinetoto Kralstvo ne smeat da primaat donacii od izvori nadvor od Obedinetoto Kralstvo; tie moraat da gi deklariraat site donacii nad 5.000 funti do Izbornata komisija koja gi objavuva i maksimumot {to edna politi~ka partija moè da go potro{i vo tekot na edna izborna kampawe (koja trae edna godina) e 20.000.000 funti. Vo odnos na ustavnata pozicija i sostavot, Izbornata komisija na Obedinetoto Kralstvo e nezavisno i nepartisko telo i odgovara pred Parlamentot. Nikoj ne moè da raboti vo i za Izbornata komisija ako vo poslednite deset godini imal kakva bilo povrzanost so partite. So ovie dve komponenti, spored pretsedatelot na Izbornata komisija na Obedinetoto Kralstvo, se obezbeduva nejzinata nezavisnost. Od posetata moè da se zaklu~i deka Obedinetoto Kralstvo ja poddrùva Republika Makedonija vo nejzinoto integrirawe vo EU, istovremeno baraj}i od na{ata zemja pointenziven anga`man vo ispolnuvaweto na opredelenite standardi.

Izve{taj 2006

295



BELE[KA

od sredbata na ~lenovite na Komisijata za evropski pra{awa i na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija

vo Parlamentarniot komitet za stabilizacija i asocijacija, so g. Janez Lenar~i~, dr`aven sekretar za evropski

pra{awa na Republika Slovenija, ostvarena na 6 dekemvri 2006 godina


Izve{taj 2006

296

Vo ramkite na oficijalna poseta na Republika Makedonija na g. Janez Lenar~i~, dràven sekretar za evropski pra{awa na Republika Slovenija, {to se realizira{e na 5 i 6 dekemvri 2006 godina, vo Sobranieto na Republika Makedonija na 6 dekemvri 2006 godina be{e ostvarena sredba31 so ~lenovite na Komisijata za evropski pra{awa i so Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentarniot komitet za stabilizacija i asocijacija.

Sredbata pretstavuva{e mo`nost za razmena na mislewa vo vrska so procesot na

evrointegracijata na Republika Makedonija i vo taa nasoka za spodeluvawe na slovene~kite iskustva vo procesot na evrointegracijata na Republika Slovenija. Od na{a strana be{e ukaàno deka Republika Makedonija kako svoj prioritet ja ima evropskata i evroatlantskata integracija, za koja postoi {irok politi~ki konsenzus i silna politi~ka volja ovoj prioritet {to poskoro da stane sega{nost za makedonskite gra|ani. Vo ovoj proces, Republika Makedonija o~ekuva afirmacija na naporite {to gi vloùva vo postignuvaweto na ovaa cel i poddr{kata od drugite zemji ~lenki na EU, osobeno od Republika Slovenija.

Prenesuvaj}i gi slovene~kite iskustva, g. Lenar~i~ istakna deka ispolnuvaweto na baranite kriteriumi za polnopravno ~lenstvo pretstavuva te{ka zada~a, koja uspe{no moè da se realizira samo ako postoi silna i nedvosmilena volja i visoka svest, kako na stranata na site politi~ki partii vo zemjata, taka i na stranata na Vladata. Be{e ukaàno i na golemoto zna~ewe na parlamentarnata dimenzija na ovoj proces, odnosno Sobranieto na Republika Makedonija moè da dade silen impuls, osobeno preku aktivnostite na Komisijata za evropski pra{awa i Delegacijata vo Parlamentarniot komitet za stabilizacija i asocijacija.

Vo odnos na o~ekuvanata poddr{ka, g.Lenar~i~ istakna deka Republika Slovenija i dosega ja pokaàla i vo idnina }e ja dava silnata i bezrezervna poddr{ka na patot na Republika Makedonija kon {to poskora{no nejzino evropsko i evroatlantsko integrirawe i izrazi nade` deka vo mnogu bliska idnina }e bide odreden datumot za po~etok na pregovorite na Republika Makedonija so EU za polnopravno ~lenstvo.

Na sredbata bea razmeneti mislewa za mo`nostite, preku revidirawe i povtorno aktivirawe na bilateralnite dogovori za prodolùvawe na sorabotkata vo domenot na obrazovanieto i natamo{na razmena na studenti, podobruvaweto na trgovskata razmena me|u dvete zemji, kako i za koristewe na iskustvata na Republika Slovenija vo procesot na decentralizacijata i javnite finansii.

Na sredbata be{e diskutirano i za liberalizacijata na vizniot reìm, a be{e spomnato i pra{aweto na statusot na romskata zaednica vo Republika Slovenija po neodamne{nite incidenti vo seloto Ambrus koga edno romsko semejstvo se obidelo da se vrati vo seloto po nekolkunedelniot prestoj vo begalski kamp vo Postojna, no bilo spre~eno od me{tanite. Vo odnos na ova, g. Lenar~i~ ukaà deka i pokraj faktot {to Romite se spomnati vo Ustavot na Republika Slovenija i imaat status na specijalna za{tita od dràvata, Vladata na Republika Slovenija i ponatamu raboti na podobruvawe na nivnata op{testvena integracija, preku donesuvawe na zakonski i podzakonski akti so koi se ovozmoùva da imaat svoj pretstavnik vo op{tinskiot sovet tamu kade {to pretstavuvaat 20% od populacijata, pravo na obrazovanie, detska za{tita i sl.

Na sredbata stana zbor i za toa kako pra{aweto za veronaukata vo u~ili{tata e tretirano vo Republika Slovenija. Pritoa be{e ukaàno deka so dekret na Ustavniot sud e zabraneta veronauka od koja bilo crkva vo dràvnite u~ili{ta, no site religiozni zaednici moè da formiraat privatni u~ili{ta kade {to moè da se izveduva veronauka, pri {to se i finansiski potpomognati od dràvata.

31 Sredbata ja vode{e pretsedatelot na Komisijata za evropski pra{awa g. Tito Petkovski, a na nea prisustvuvaa pratenicite: Blagoj Za{ov, Aleksandar Spasenovski, Vladanka Avirovi}, Petar Poparsov, Anita Kiparizovska Krsteska, Valentina Boìnovska, Pan~e Dameski, Ru`di Mato{i, Slavica Grkovska, Agron Buxaku, Azis Poloàni, Silvana Boneva, Vlatko \or~ev, Fijat Canoski, [aban Saliu, Vele Mitanovski, Elmaze Selmani, Garip Kaba, Tale Geramit~ioski, Ne`det Mustafa i Blerim Bexeti.

Izve{taj 2006

297

Na krajot na sredbata bea iska`ani zaemni uveruvawa deka vo duhot na konstruktivnata bilateralna sorabotka, dvete zemji aktivno }e pridonesuvaat kon nejzino prodlabo~uvawe i intenzivirawe.

Izve{taj 2006

298



IZVE[TAJ

od Sostanokot na pretsedateli na KOSAK 11 septemvri 2006 godina vo Helsinki


Izve{taj 2006

299

Na 11 septemvri 2006 godina vo Helsinki, Republika Finska se odrà

sredba na pretsedava~ite na Komisiite za evropski pra{awa na zemjite ~lenki na EU - KOSAK, na koja kako nabquduva~i u~estvuvaat i delegacii na zemjite pristapni~ki i zemjite kandidati za EU. Prateni~kata Silvana Boneva u~estvuva{e kako pretstavnik na Sobranieto na Republika Makedonija.

Pretsedava~ na sredbata be{e g. Jari Vilen, pretsedatel na Golemata

komisija na Parlamentot na Finska. Ovaa sredba be{e podgotvitelen sostanok za Konferencijata na KOSAK zakaàna za 20 i 21 noemvri 2006 godina vo Helsinki i na nea se utvrdi dnevniot red na Konferencijata a se razgovara{e i za sorabotkata na Komisijata i nacionalnite parlamenti i za evropskata energetska politika.

Dnevniot red na Konferencijata vo noemvri }e vklu~i:

• obra}awe na finskiot premier koj }e zboruva za aktuelni temi kako situacijata na Bliskiot Istok,

• debata so komesarot Franko Fratini za pro{iruvawe na [engen zonata, kako i • debata za Severnata dimenzija na EU i Rusija na koja, pokraj ministerot za

nadvore{ni raboti na Finska i pretsedava~ot na Komisijata za nadvore{na politika na Ruskata Duma, g. Kosat~ev, }e bidat pokaneti i delegacii na Island, Norve{ka i Ukraina.

Predlog na Gr~kata delegacija be{e vo poslednata to~ka osven za Severnata

dimenzija i Rusija da se razgovara i za balkanskite dràvi.

Na sostanokot svoe obra}awe ima{e g-|a Margot Valstrom, potpretsedatel na Evropskata komisija nadle`na za institucionalni odnosi i strategija za komunikacii. Imeno, Komisijata vo svoeto soop{tenie "Gra|anska agenda - ispora~uvawe na rezultati za Evropa" od 10 maj 2006 godina (COM(2006) 211) ja najavi do Evropskiot sovet namerata da "gi dostavuva direktno site novi predlozi i konsultacii do nacionalnite parlamenti, pokanuvaj}i gi da reagiraat za da go podobrat procesot na formulirawe na politikite". Celta e nacionalnite parlamenti da bidat soodvetno informirani za zakonskite inicijativi na Komisijata, {to bi pomognalo tie da se vklu~at vo procesot na odlu~uvawe vo rana faza. Direktnoto dostavuvawe na dokumentite od Komisijata do nacionalnite parlamenti }e zapo~ne na 1 septemvri 2006 godina.

Govorej}i za zajaknuvaweto na ulogata na nacionalnite parlamenti vo kreiraweto i procesot na odlu~uvawe vo Evropskata unija g-|a Valstrom re~e deka politikata na EU mora da bide porazbirliva i porelevantna za gra|anite na EU i ja naglasi potrebata od nov pristap so cel da se pomine od zborovi na dela. Taa dodade deka Evropskata komisija saka da im pomogne na nacionalnite parlamenti da zapo~nat raspravi za pra{awa vrzani za EU i so toa da se zgolemi interesot na gra|anite za ovie temi. Evropskata komisija nazna~i komesar za institucionalni odnosi za da go slu{ne glasot na nacionalnite parlamenti i sekako deka }e gi zema predvid predlozite od nacionalnite parlamenti, no toa nema da zna~i deka }e im dade pravo na istite da podnesuvaat amandmani.

Pretsedatelot na Delegacijata za evropski pra{awa na Nacionalnoto Sobranie na Francija g. Lekler re~e deka EU ne e dovolno bliska do gra|anite i deka treba pove}e da se naglasi sostojbata na Bliskiot Istok. Evropskiot parlament treba da e silen, odgovoren i da ja zajakne svojata uloga, no toj ne e konkurencija na nacionalnite parlamenti.

Izve{taj 2006

300

Pretstavnikot na [vedska istakna deka EU mora da ispora~uva re{enija i da vospostavi dijalog so Balkanot, umerenite muslimani i Rusija i da se zanimava so drugi va`ni pra{awa kako `ivotnata sredina namesto da se zanimava samo so tehni~ki pra{awa.

Tema na vtoriot del od sostanokot be{e evropskata energetska politika a svoi obra}awa imaa ministerot za trgovija, industrija i energija na Finska g. Pekarinen, pretsedatelot na Briti{ petroleum za Evropa g. @an Batist Renar, kako i pretsedava~ot na Sovetodavnata grupa na EU za energija i profesor na Univerzitetot od Helsinki za tehnologija g. Peter Lund. Bea pretstaveni prioritetite na agendata na finskoto pretsedatelstvo vo odnos na energijata: prvo, energetska sigurnost preku podobruvawe na odnosite so glavnite proizvoditeli i glavnite potro{uva~i na energija i vo ovaa nasoka od osobeno zna~ewe e razvivawe na odnosite i sorabotkata so Rusija. Vtoro, stavawe akcent na odr`livi resursi za proizvodstvo i potro{uva~ka na energija, pritoa ohrabruvawe za pogolema energetska efikasnost i upotreba na obnovlivi energetski izvori i treto, fokus na performansite na vnatre{niot energetski pazar. Edna od zalo`bite na Finska kako pretsedava~ so EU e i podobruvawe na dijalogot me|u zemjite proizvoditeli na energija i zemjite potro{uva~i. Be{e naglaseno deka vo momentov pra{aweto za energija spa|a vo domenot na nacionalnite parlamenti, no deka zaradi podobra efikasnost ima potreba za ova pra{awe Evropa da zboruva so eden glas. Glasot na Evropa }e se slu{ne podobro ako postojat jasno definirani celi i ako ispra}a isti poraki do treti strani.

Na sostanokot stana zbor i za finansirawe na Sekretarijatot na KOSAK i be{e pretstaven predlogot na finskoto pretsedatelstvo za kofinansirawe na sekretarijatot na dobrovolna osnova. U~esnicite na sostanokot se soglasija da se osnova Rabotna grupa koja }e go razgleda ova pra{awe i }e donese re{enie na Konferencijata vo noemvri.

Izve{taj 2006

301



IZVE[TAJ

za u~estvoto na Forumot "Den na Makedonija" i sredbata "Balkanot i Evropskata unija", odr`ani na 11 i 12 septemvri 2006 godina

vo Bari, Republika Italija


Izve{taj 2006

302

Delegacijata na Republika Makedonija u~estvuva{e na forumot "Den na

Makedonija" i sredbata "Balkanot i Evropskata unija", {to se odràa na 11 i 12 septemvri 2006 godina vo ramkite na manifestacijata "Fiera del Levante", na istoimeniot saem vo Bari, Republika Italija. Delegacijata ja predvode{e d-r @ivko Jankuloski, potpretsedatel na Vladata na Republika Makedonija, a vo nejzin sostav bea: g-|a Liljana Popovska, pratenik vo Sobranieto na Republika Makedonija, g. Qup~o Tozija, ambasador na Republika Makedonija vo Republika Italija, g-|a Radika Sekulovska, minister sovetnik vo Ambasadata na Republika Makedonija vo Rim, g-|a Biljana Ognenovska, rakovoditel na Oddelenieto za multilateralna sorabotka vo Sobranieto na Republika Makedonija i g-|a Mila Arap~eska, sorabotnik na potpretsedatelot na Vladata.

Tradicionalnata manifestacija "Fiera del Levante", koja godinava se odrà po 70

pat vo organizacija na Regionot Puqa, pretstavuva zna~aen nastan koj nudi mo`nosti za sredbi me|u politi~kite i ekonomskite pretstavnici od Mediteranskiot region. Vo ramkite na manifestacijata, koja ja otvori premierot na Republika Italija, g. Romano Prodi, bea organizirani tri forumi: "Den na Albanija", {to se odrà na 10 septemvri 2006 godina, "Den na Makedonija", odràn na 11 septemvri 2006 godina i "Den na Crna Gora", odràn na 12 septemvri 2006 godina.

Na forumot "Den na Makedonija", {to se odrà na 11 septemvri 2006 godina, bea prezentirani ekonomskite potencijali na Republika Makedonija, so cel za privlekuvawe na stranski, odnosno italijanski investicii, kako i promovirawe i intenzivirawe na ekonomskite i trgovskite vrski me|u dvete zemji. Na forumot u~estvuvaa makedonski stopanstvenici, predvodeni od Institutot za nadvore{na trgovija od Skopje, kako i golem broj stopanstvenici od Regionot Puqa. Na u~esnicite im se obratija: g. Luixi Lobuono, pretsedatel na saemot "Fiera del Levante", g. Niki Vendola, pretsedatel na Regionot Puqa, g-|a Silvia Godeli, regionalen minister za mediteranska sorabotka, d-r @ivko Jankuloski, potpretsedatel na Vladata na Republika Makedonija, Rafaele Fasano, potpretsedatel na Asocijacijata na pretpriema~i od Bari, g-|a Liljana Popovska, pratenik vo Sobranieto na Republika Makedonija, g. Paolo Feru~i, direktor na Kancelarijata na Institutot za nadvore{na trgovija vo Skopje, g. Kasam Zendeli, potpretsedatel na Trgovskata komora na Zapadna Makedonija, g. Ivan Iliev, pretstavnik na Agencijata za stranski investicii na Republika Makedonija "Makinvest", g-|a Qubica Nuri, pretstavnik na Stopanskata komora na Republika Makedonija, g. Mikele Grimaldi, koordinator na Sekretarijatot na Koridorot 8 i dr.

Pretsedatelot na saemot "Fiera del Levante", g. Luixi Lobuono, se osvrna na programata za sorabotka me|u dvata brega na Jadranskoto More, {to saemot ja sproveduva vo sorabotka so Ministerstvoto za razvoj na Regionot Puqa. Vo ramkite na ovaa programa ve}e {est godini se ostvaruva sorabotka i so Skopskiot saem, a na Saemot za zemjodelstvo, odràn vo Skopje vo 2005 godina, u~estvuvaa 30 italijanski stopanstvenici, koi gi izloùvale svoite zemjodelski i prehranbeni proizvodi.

Gospodinot Niki Vendola, pretsedatel na Regionot Puqa podvle~e deka inicijativata za organizirawe na "Den na Makedonija" pretstavuva silna i jasna potvrda na voljata na Regionot Puqa i "Fiera del Levante" za zacvrstuvawe i prodlabo~uvawe na prijatelskite, a pred sî, ekonomskite i kulturnite vrski me|u Regionot i Republika Makedonija. Toj potseti na posetata na Regionot Puqa na pretsedatelot na Republika Makedonija, g. Branko Crvenkovski, realizirana vo april 2006 godina i na inicijativata za potpi{uvawe na Dogovor za sorabotka me|u Regionot i Republika Makedonija. Gospodinot Vendola, isto taka, ja podvle~e neophodnosta za realizacija na Koridorot 8, kako preduslov za razvoj na regionot.

Na ova se nadovrza g-|a Silvia Godeli, regionalen minister za mediteranska sorabotka, koja oceni deka glavnata funkcija na Koridorot 8 treba da bide zbliùvawe na ekonomiite na zemjite koi gi povrzuva, no istovremeno i olesnuvawe na dvièweto na lu|eto i stokite. Zaradi ova, potrebno e natamo{no razvivawe na

Izve{taj 2006

303

pomorskiot soobra}aj i na pristani{tata na dvata brega na Jadranot, a osobeno Bari, Brindizi, Dra~ i Bar. Gospo|a Godeli se zaloì i za razvivawe na vozdu{niot soobra}aj i voveduvawe na direktna avionska linija Bari-Skopje.

Potpretsedatelot na Vladata na Republika Makedonija, d-r @ivko Jankuloski se osvrna na refomskite aktivnosti za podinami~en ekonomski razvoj, predvideni so Programata na Vladata na Republika Makedonija. Toj podvle~e deka eden od glavnite prioriteti e zgolemuvaweto na atraktivnosta na Makedonija za stranski investitori, preku voveduvawe na najniski danoci vo Evropa i stimulacii za investirawe, poednostavuvawe i zgolemena predvidlivost na regulativata, podobrena javna infrastruktura i sl. Isto taka, za podobruvawe na investicionata klima i zgolemuvawe na interesot na stranskite investitori za vloùvawe vo Republika Makedonija, Vladata gi predviduva slednive merki: ekspeditivna registracija na pretprijatijata so minimalen broj na administrativni proceduri, neme{awe na dràvata vo privatniot biznis, poefikasen i pokonkurenten finansiski sistem, reforma na dano~niot sistem i sl.

Potpretsedatelot na Vladata d-r Jankuloski go podvle~e zna~eweto na Koridorot 8, koj{to e od vitalno ekonomsko, politi~ko i geografsko zna~ewe za regionot, istaknuvaj}i deka izgradbata na ovoj Koridor e od izvonredna va`nost, ne samo kako strate{ki proekt na poleto na transportot, tuku i kako mo`nost za prodlabo~uvawe na regionalnata sorabotka me|u zemjite {to gi povrzuva. Toj se osvrna i na ekonomskata sorabotka me|u Republika Makedonija i Republika Italija, kako i na interesot za povisoki formi na sorabotka, odnosno proizvodni kooperacii, transfer na tehnologija i zaedni~ki nastap na treti pazari.

Gospo|ata Liljana Popovska, pratenik vo Sobranieto na Republika Makedonija, gi prenese pozdravite od pretsedatelot i pratenicite na Sobranieto na Republika Makedonija i oceni deka ovoj forum pretstavuva mo`nost za zajaknuvawe na strate{koto partnerstvo me|u Republika Makedonija i Republika Italija. Istaknuvaj}i deka Evropskata unija ne moè da bide kompletna bez zemjite od Balkanot, taa istakna vo Makedonija isklu~itelno se ceni italijanskata poddr{ka vo evroatlantskite integracii.

Istovremeno, g-|a Popovska ukaà deka Koridorot 8 pretstavuva priroden na~in na povrzuvawe na zemjite i istakna deka ona {to go znaele u{te starite Rimjani, odnosno patot Via Ignacija, vo dene{no vreme ne smee da bide potceneto. Taa ja potencira{e zna~ajnata uloga {to vo izminatite godini ja odigra parlamentarnata diplomatija za promocija na Koridorot 8. Vo vrska so ova, g-|a Popovska informira{e za parlamentarnata sredba za Koridorodot 8, {to se odrà vo juni 2004 godina vo Ohrid, a na koja u~estvuvaa pretstavnici na komisiite za nadvore{na politika od parlamentite na zemjite niz koi pominuva Koridorot 8.

Gospo|a Popovska se zablagodari na doma}inite za gostoprimlivosta i otvorenosta i se obvrza da bide lobist za pobliska sorabotka me|u Republika Makedonija i Regionot Puqa. Vo tekot na "Denot na Makedonija" bea realizirani brojni bilateralni sredbi i sklu~eni dogovori za sorabotka me|u stopanstvenici od Republika Makedonija i Republika Italija.

Sredbata "Balkanot i Evropskata unija" se odrà na 12 septemvri 2006 godina, na nea u~estvuvaa: g. Besnik Mustafai, minister za nadvore{ni raboti na Republika Albanija, g-|a Meglena Kuneva, minister za evropski pra{awa na Republika Bugarija, d-r @ivko Jankuloski, potpretsedatel na Vladata na Republika Makedonija, g. Miograd Vlahovi}, minister za nadvore{ni raboti na Crna Gora, g. Vuk Dra{kovi}, minister za nadvore{ni raboti na Srbija i g. Masimo D'Alema, potpretsedatel na Vladata i minister za nadvore{ni raboti na Republika Italija.

Od strana na site govornici be{e istaknata neophodnosta za vlez na zemjite od Balkanot vo Evropskata unija i bea povtoreni zalo`bite za reformi, so cel za pobrzo za~lenuvawe na ovie zemji vo EU. Be{e podvle~eno i zna~eweto na Koridorot 8, kako most na povrzuvawe na dràvite, ekonomiite i kulturite. Na sostanokot stana zbor i za idniot status na Kosovo, pri {to od strana na albanskiot i srpskiot minister za

Izve{taj 2006

304

nadvore{ni raboti bea iskaàni sosema sprotivstaveni gledi{ta po ova pra{awe. Gospodinot Besnik Mustafai otvoreno se zaloì za {to pobrza nezavisnost na Kosovo, so prisustvo na me|unarodnata zaednica. Od druga strana, g. Vuk Dra{kovi} istakna deka Republika Srbija nikoga{ nema da priznae nezavisno Kosovo, naglasuvaj}i deka ne treba da se stava znak "ednakvost" me|u Kosovo i Crna Gora, bidej}i Kosovo, za razlika od Crna Gora, nikoga{ ne bilo nezavisno.

Potpretsedatelot na Vladata na Republika Makedonija, d-r @ivko Jankuloski vo svoeto obra}awe istakna deka zemjite od regionot imaat potreba od edinstven i efikasen mehanizam za koordinacija vo odnos na iznao|awe sredstva i izvori za finansirawe, so cel da se kompletira transportnata mreà vo regionot, kako osnova za sevkupen razvoj.

Toj podvle~e deka Vladata na Republika Makedonija ja potvrduva svojata cvrsta opredelba za razvoj na dvata panevropski koridori, Koridorot 8 i Koridorot 10, kako glavni trasi za razvoj na zemjata i istovremeno za kompletirawe na EU konceptot. Vkrstuvaweto na ovie dva koridora ja pravat Republika Makedonija zna~aen infrastrukturen jazol na Jugoisto~na Evropa. Gospodinot Jankuloski se osvrna i na izgradbata na patnata i èlezni~kata infrastruktura na Koridorot 8 {to pominuva niz teritorijata na Republika Makedonija, kako i na Transbalkanskiot naftovod AMBO, koj pokraj ekonomskite prednosti, treba da obezbedi dolgoro~na ekonomska stabilizacija na Republika Makedonija i da go pottikne razvojot na regionalnata sorabotka me|u zemjite niz koi pominuva. Se o~ekuva ovoj proekt da dade dopolnitelen impuls za razvoj na Koridorot 8 i da pridonese za jaknewe na evropskite integracioni procesi.

Potpretsedatelot na Makedonskata vlada, isto taka, se zadrà na tradicionalno dobrite odnosi me|u Republika Makedonija i Republika Italija, istaknuvaj}i deka Republika Makedonija ima celosna poddr{ka od Italija kako na bilateralen plan, taka i vo ramkite na me|unarodnite institucii. Taa poddr{ka ima osobeno zna~ewe od aspekt na jasnata opredelba na Makedonija za steknuvawe so status na polnopravna ~lenka vo EU i NATO.

D-r @ivko Jankuloski naglasi deka po dobivaweto na pozitivnoto mislewe od Evropskata komisija i odlukata za dodeluvawe status na zemja kandidat za ~lenstvo vo Evropskata unija, sledna cel za Republika Makedonija e odreduvawe na datum za otpo~nuvawe na pregovori za ~lenstvo vo EU. Toj podvle~e deka statusot na Makedonija kako zemja kandidat upatuva silna poraka do zemjite vo regionot za realnosta na evropskata perspektiva. Istaknuvaj}i deka apsorpcioniot kapacitet na Unijata ne treba da bide izgovor vo odnos na natamo{noto pro{iruvawe na EU so zemjite od Balkanot, toj izrazi uveruvawe deka evropskoto semejstvo ne moè da bide potpolno bez integracijata na balkanskite dràvi.

Vo zaklu~nite sogleduvawa od sredbata, g. Masimo D' Alema, potpretsedatel na Vladata i minister za nadvore{ni raboti na Republika Italija, istakna deka eden od glavnite prioriteti na nadvore{nata politika na Republika Italija e stabilizacija na zemjite od Balkanot. Integracijata na ovie zemji vo Evropskata unija e od strategisko zna~ewe i misija {to Italija treba da ja sprovede vo ramkite na EU. Gospodinot D'Alema istakna deka Balkanot e vo srceto na Evropa i bi bilo apsurdno Evropskata unija da se zatvora kon zemjite od ovoj region. Osvrnuvaj}i se na Koridorot 8, ministerot poso~i deka po pro{iruvaweto na EU so Bugarija i Romanija, ovoj Koridor }e pretstavuva vrska me|u dvata oddeleni dela na Unijata.

Po zavr{uvaweto na sredbata, potpretsedatelot na Vladata na Republika Makedonija, d-r @ivko Jankuloski odrà bilateralna sredba so potpretsedatelot na Vladata i ministerot za nadvore{ni raboti na Republika Italija, g. Masimo D'Alema. Na sredbata bile povtoreni zalo`bite za zajaknuvawe na bilateralnite odnosi me|u dvete zemji i istaknata poddr{kata na Republika Italija za pobrz vlez na Republika Makedonija vo Evropskata unija.

* * * * *

Izve{taj 2006

305

Za vreme na u~estvoto na forumot "Den na Makedonija" i sredbata "Balkanot i Evropskata unija", Delegacijata na Republika Makedonija naide na izvonredno srde~en priem i isklu~itelno gostoprimstvo od strana na pretstavnicite na Regionot Puqa. Bea ostvareni brojni sredbi i kontakti, pri {to bez isklu~ok od italijanskite sogovornici be{e ponudena pomo{ i poddr{ka kako za realizacija na Koridorot 8, taka i za integracijata na Republika Makedonija vo Evropskata unija. Makedonskata delegacija, isto taka, poseti del od saemskite izlo`bi na manifestacijata "Fiera del Levante", koi se odnesuvaa na Republika Makedonija i na Koridorot 8.

Ministerkata za mediteranska sorabotka g-|a Silvia Godeli ja prifati pokanata da ja poseti Republika Makedonija, pri {to }e bide staven akcent na sorabotkata za realizacija na Koridorot 8. Gospo|a Popovska i g-|a Godeli, isto taka se dogovorija dopolnitelno da se povrzat preku aktivnostite na ènskite dvièwa vo Republika Makedonija i Regionot Puqa.

Vo funkcija na lobirawe za Koridorot 8, gospo|a Liljana Popovska ostvari sredba i so g. Mikele Grimaldi, koordinator na Sekretarijatot na Koridorot 8, ~ie sedi{te e vo Bari. Gospodinot Grimaldi istakna deka parlamentarnata diplomatija, a osobeno sredbata odràna vo Ohrid, bila klu~na za povtornoto aktuelizirawe na Koridorot 8. Toj se soglasi da bide prodolèna tradicijata za organizirawe na parlamentarni sredbi za Koridorot 8 i ja prifati sugestijata na g-|a Popovska ovie sredbi da se organiziraat na nivo na parlamentarnite komisii za nadvore{na politika. Od svoja strana, pratenikot Liljana Popovska se obvrza deka preku Sobranieto na Republika Makedonija }e ja inicira slednata vakva parlamentarna sredba.

Gospodinot Grimaldi informira{e deka vo oktomvri vo Skopje }e se odrì sredba za Koridorot 8 na vladino nivo, na koja }e bide prezentirana podgotvenata studija za èlezni~ki sobra}aj. Se o~ekuva Vladata na Republika Makedonija da dade poddr{ka za ovaa studija. Vo tek na izrabotka e i studijata za patniot soobra}aj na Koridorot 8.

Vo ramkite na manifrestacijata, d-r @ivko Jankuloski, potpretsedatel na Vladata na Republika Makedonija i g. Niki Vendola, pretsedatel na Regionot Puqa potpi{aa Pismo za nameri so koe Republika Makedonija i Regionot Puqa se obvrzuvaat da otpo~nat sorabotka so cel za sozdavawe razviena mreà na odnosi, koja{to }e gi opfa}a lokalnite zaednici, interesnite zdruènija, univerzitetite, stopanskite komori, saemskiot sistem i organizaciite na mladi i èni. Vo dokumentot se istaknuva deka Republika Makedonija i Regionot Puqa se vklu~eni vo Koridorot 8, ~ija{to cel e celosno regionalno obedinuvawe na perspektivata na evropskata integracija so poddrùvawe na dijalogot, komunukacijata i razmenata me|u narodite, kulturite i verite, nadminuvaj}i gi vekovnite sprotivstavenosti. Vladata na Republika Makedonija i Regionalnata vlada na Puqa }e nastojuvaat vo me|unarodnite institucii da ja poddrùvaat realizacijata na proektot, obedinuvaj}i go svoeto dejstvuvawe i pokrenuvaj}i inicijativi vo polza na postignuvawe na celite.

Vo Pismoto na nameri se predviduva dvete strani da se zalagaat za pottiknuvawe na zaemnoto zapoznavawe preku kulturata i poddr{kata za razmena na delegacii na novinari, kako i zbratimuvaweto me|u lokalnite zaednici, so osobeno vnimanie na mladite i ènite. Republika Makedonija i Regionot Puqa, isto taka, }e ja poddrùvaat razmenata na delegacii, a osobeno na pretpriema~i, preku organizirawe specifi~ni manifestacii za pretstavuvawe na trgovskite i pretpriema~kite mo`nosti. Dvete Vladi }e se zalagaat za podobruvawe na izvoznite kapaciteti, preku podobruvawe na evropskite standardi za kvalitet i dobivawe na certifikati za kvalitet, koristej}i gi vo oblasta na zemjodelstvoto nadle`nostite na Agronomskiot institut na Mediteranot.

Republika Makedonija i Regionot Puqa dopolnitelno se obvrzuvaat da potpi{at Dogovor za sorabotka, vo koj }e bidat utvrdeni celite i vidovite na dijalog i na bilateralna sorabotka, kako i da ja promoviraat realizacijata na evroregionot na dolniot Jadran, "Zaednica na Istok", koj }e gi vklu~uva regionite od Ju`na Italija i zemjite od jugot na Balkanot.

02 1 DEL KONECEN 2006 - Собрание на РМ izvestaj...Makedonija zaedno" 5 prateni~ki mesta,...

Documents

Transcript of 02 1 DEL KONECEN 2006 - Собрание на РМ izvestaj...Makedonija zaedno" 5 prateni~ki mesta,...