· 4 dest bidin hevudu. Wext ew wext e ku em be le n gaz u mezlumen heqdar bi bin ye k u di...

36
www.arsivakurd.org

Transcript of  · 4 dest bidin hevudu. Wext ew wext e ku em be le n gaz u mezlumen heqdar bi bin ye k u di...

www.ars

ivaku

rd.o

rg

ALFABEYEN LATINI Ü A. A. A.

EREB.I YEN KURDI

LATİNİ MİNAK .-------:-----;;--;---~-----,---------~------- -------------------

TIRKİ EREBİ

Aa Azadi Özgürlük 1 , l , l; ~-----=--=----+-=-----=------1---=---------------~---'--

Ezan Bb Bangdan

f------------+---=-----ı----S_a_v_a~ş-------ı-~~· ~~--- _ --~~:___ _ _____;____ Cc Ceng

Çç Çe m Irmak ~ • ~ • ~ i~ D d Dirok E e Evin

E e E var Melek ~ , .l. , _; ~...);..;

ı~----t-----=----t-------t---~---------------------- -------------- ------------Buğday S... , 5-.. , $ ·if ı~--'="---------+--------ı---~-=-------"-----ı------------------ _____ t' _____ _ İmdat .;... , + ' .A )Jl..ıı .

Ff Ferişte

Gg Genim

H h Ha w ar

Diken - , - , J ı..>..r--S . f--------t--,------------1---------------------------------------- -------------- --------"-----

Çay bardağı ı..S , -:- , ..; ıJ~ -+--------+------~----------------------- --------------;----

Kadın ;. , ;. , j ı:,j ·

I i ıstiri

İl İstikan Jj Jin

Çiçek ..5... , 5.... , 5 ...s:.i:J ~ f--------t-------t-~---"'------------ı------------------------------ --------- - --- -- --"--

Ninni J.. , .L , J ~..J) 1--------t-------t------------------------------- -------------------

Kk Kulilk Ll Lorin

Mm Me h Ay

Ekmek --""=-' _..:.. , ..; ı:,Li ı----------+-------+-D--. ------- . . .• ----- -----J-~--- ---------1--------+--------ı---ı_n ____ ~ _1 _.__.>:_--'------:1:' _ _________ ~-- ---~

S h •• ı a ur ~, -;- , -; ~~- .

N n Nan

O o Ol

Pp Pa ş iv İyi .:;. , ..i , _; ~.ü .

f------'--""----"------t-___:::___------l--"-------1---'------- -------------------- ____ ~;,._ ---------Batı IJI_jJJ

f--------t---------1------+--.r_:___ __ ' -!:--~--~-------- -----------

Qq Qenc

Rr Rojava

s s S ipi Beyaz 1,)"'-' ....... ,..., ~

ş ş Şev Gece Tt Tav Güneş

U u U med Umut J- , J- , y -4-oy } J ' ,:. ~.~ ,:.

~--------+----=-------ı--S __ a_lk_ı __ m _____________ ..}"_, _ _,.._~ .>J___ _ _ __ ı,.s':"'Y _ __ _ D• •ı• A :. :. A :.o ın iş I..A- , .A.. , _, ~~

O o Üşi Vv Vejin

W w Welat Yatan ..r , ..r , J ~~oJ

f------------+-------+--T __ a_n_rı __________ t;._ ~ -~-~--.;.._ l~o_,.;. ~------=-------+--------ı--s __ e_v=g_iıı_· ____ 2 _ .___"7 ·-~"------ ---~s _______ _

D ~~ı)· amat _;.., _;.., j u

Xx Xweda

Yy Yar

Zz Zava '------------'---------'------------------------- -- --------------~

www.ars

ivaku

rd.o

rg

NAVEROK

SABAH KARA PIŞTi SE SALAN NUBIHAR ................................................. 3 MEME ALAN LEPIRSiN ................................................... 4

AHMET ARAS LEPIRSiN ................................................. 5

M. RAUF ÇiÇEK LEPIRSiN .............................................. 5 YILMAZ ÇAMLIBEL LEPIRSiN ........................................ ] SÜLEYMAN AKlÜRK LEPIRSiN .................................... .7

YAKUP KARADEMiR LEPIRSiN ..................................... 8

ZEYNELABIDiN ZINAR LEPIRSiN .................................. 9

FlRAT CEWERi LEPIRSiN ................................................. 9

LA TiF ÖZDEMiR LE PIRSiN ............................................ 1 O

BEDIRXAN EPÖZDEMiR LE PIRSiN .............................. 1 O

FEQi HUSEYN LEPIRSiN ............................................... 11

LOKMAN POLAT LEPIRSiN .......................................... 12

MIHEMED DEHSIWAR LEPIRSiN ................................. 13

NAci KUlLAY LEPIRSiN ............................................... 13

ZANA FARQiNi LEPIRSiN ............................................ 14

SUUT KILIÇ LEPIRSiN .................................................... 14

AHMET ÖNAL LEPIRSiN ............................................... 15

FELAT DILGEŞ LEPIRSiN ............................................... 15

NAci GÜLMEZ LEPIRSiN ......... , .................................... 16 M. LATiF SALiHOGLU LEPIRSiN .................................. 17 ABDULLAH XERiB LEPIRSiN ........................................ 17

CANKURD BO SESALIYA NUBIHAR .................................................. l8 MELAQASIM NUQURÇ 1 54- 58 ........................................................ 19

BABA TAHIRE URYAN SABAH KARA DUBEYTi 1 146 - 155 ..................................................... 20

MEWLANA CELALEDDiNE ROMi SABAH KARA . MESNEWi 1 14 ............................................................... 21

NURETiiN DURMAN HOZAN OFLAZ ŞEX 0 MIRIN .................................................................. 22

XELiLAMED ZAROKNAME 1 2 .............................................. : ............ 23 SEYID ELIYE FINDIIÔ BABE HACER BERiVAN DiWAN 1 4 .................................................................... 26

SELMAN ciHADVAN PIRSNAME 1 5 ............................................................... 27 NAVEROKA SALA SEvEMiN ..................................... 28

• NÜBIHAR 36 • ILON 1995 •

www.ars

ivaku

rd.o

rg

.·.

2 • NÜBIHAR 36 • TLON 1 995 •

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Pişti se salan NUbihar

SABAH KARA

Beri her tişti, me xwest em li zimane bav u baplre xwe bibin xwedi. Me xwest bi vi zimane şirin em strana kul u kedere xwe bibejin ii re li her şahiyen peşeroje

vekin. Me xwest wek .,Bilftrvane Gunde Mişkan", em bi newaya bilftra kurdi, xwe ii hemii zarftken kurdan ji .,gunde mişkan" xelas bikin.

Beri niha bi se salan ... Car­din weku van rojan payiz

bu u me bi sernivisara "Ne za­lim be, ne mezlUm" Cı bi peş­peyva "Di payfz de nübihar" dest bi weşandina Nfibihare kiribCı. Ev e se sal ji ser ve bCı­yera giring buhurin. Se salen direj ...

Gelo me çi dixwest u em gihiştin kCıdere?

Beri her tişti, me xwest em li zimane bav Cı bapire xwe bibin xwedl. Me xwest bi vi zimane şirin em strana kul Cı kedere xwe bibejin Cı re li ber şahiyen peşeroje vekin. Me xwest wek "Bilurvane Gunde Mişkan", em bi newaya bi­ICıra kurdi, xwe u hem Cı za­rCıken kurdan ji "gunde mişkan" xelas bikin.

Me xwest em her cur dogmatizm, çavkoriti, dil­koriti u mejikoritiye red bikin; li hemher payize, em alaya "bihare" fl li hember dogmatizme, em alaya "azadiya ramane" bilind bikin.

Me go, "Bila nav, me nexapinin!" Me go, "Geli semimi u jidilan; werin! Ev dergehe me, dergehe nawınediye nine; werin! Birflbaweriya we çi dibe, werin! H un ji çe nd derge­han ziviribin, werin! Em heval u hogire we ne; we­rin!.. Werin da ku em piş­ti sedsalan, bihara xwe pek binin!"

Me dit ku Xaniye gewre, ji pişt perdeya sedsalan, me za­rfiken kurden mezlum bi bi­hare, bi nCıbihare vedixwlne! Me go, "Lebbeyk!" Cı me da re. Me dest ji ehmeqan berda; me dest ji zatiman berda Cı me da re. Me go, "Em mez­lCım in Cı mezlCım biraye me ne!" Me go, "Em ne zalim in u zalim dijmine me ne!" Me go, "Eme her dijmine zaliman bin Cı her hevale mezlCıman bin!" u me da re ...

Beri niha bi se salan ... Di hejmara yekeınin a Nfibihare de me gotibCı:

"Mirove ku heq hixe hin

1. Ne zalim be, ne mezlüm

• NÜBIHAR 36 • fLON 1995 •

linge xwe, pe bilind nabe. Heq li ser piyan bilind dibe u bi­lindvane xwe jf bi xwe re bi­Und dike. Di lıeq u lıeqfqete de, bilirıdvan ii bilindbuyf pevre ne. Wexta bilinduan lıeq bil i nd kir, lıeq ji bilindvan bi­Und dike.

Naxwe eme heq u heqfqete bililUl bikin u eme ji lıeq 12 lıeqiqete re terefdariye bikin. Ko lıeqi di eleyJıe me de ji be, eme terefdare lıeqiye bin. ( ... )

Ere, ko biraye me jf be, em dijmine zalim in u zalim dij­mine me ye.

Hema eme terefdariya ki b ik in?

Eme terefdariya mez­lüm bikin ı2 lıew!

Ger m isilman u ger ne misilman; kf mezlUm be, eme arfkariya wf bikin. ( ... )

Em dixwazin ku em doste ketiyan bin, kese be kesarı u hevaıe belıeva­lan bin. ( ... ) Em dixwazin ku em dijmine mustekbi­ran ı2 zatiman ı2 zordaran bin. ( ... )

Ma ne ey b ı2 filıet e ku em dijmintiya keti u m ez­tüm a belengaz ü mus­ted'efan bikin?!

Ma ne şerm ü filıet e ku em deste lıeqdaran herdin a deste nelıeqan higrin?

-Wext ew wext e ku em gulı bidin he111idu.

Wext ew wext e ku em

3

www.ars

ivaku

rd.o

rg

4

dest bidin hevudu. Wext ew wext e ku em be­

le n gaz u mezlumen heqdar bi bin ye k u di miqabile zilm u zore de b isekin in.

Wext ew wext e ku em bi­zanibin u bizanayi qebul bi­kin, yan red!" (Di payizde nO­bihar, hj ı, rp 3, Çiriya Peşin 1992)

Di dawiya peyvan de dix­waziın hibejim ku, em he li ser saza xwe ne u eıne her li ser saza xwe bin.

••• Hune li jer, li ser se salen

NObihare raman u rexneyen rewşenblren me bixwinin.

Em ji heval u hogiren ku bersiv dane ve lepirsine re si­pas dikin.

Bi xatire we. •••

D Meme Alan:

Gotinek mezinen tirkan heye; dibejin ku: "Xatire

fincanek qehwe, çel sal dido­me." Her çiqas hevalen Tirk bi ve gotina mazinen xwe ne­livin ji, le ev gotin, bi wateya xwe rastiyek mezin tıne ziınen. Min got, Tir k bi gor ve gotine nalivin; hele evidi­aya min j1 rast e. Hune bej in çawa? Hevalen ku ji diroke xeberdar bin, diza­nin ku, deına gele Tirk, ji ber xela, birçibun u şere Asya ya Navin koçher b un u weki qereçiyan bi çol u çiyan ketin, reka wan bi Kurdistane ket. Me, ji ber safiti u sofitiya xwe hem u rek u dirb li ber wan ve­kir; me, ew kirin taca sere xwe; herweki ensaren Pexember, me ıneaınela mihaciriye li Tirkan kir u me, ınal u pertalen xwe di navena xwe u wan de par­

yan sere me u bi qtl u pencen xwe ketin cane me, dest dan ser war u welate me, çahv xis­tin namusa me, dest bi metin u mijina hemi hebun u dew­lemendiya me kirin ... Heviya me ji Yezdan ku, ev kiryaren wan ji wan re nemine inşael­lah!

Bele, me ev rastiya tarixi, bi sayet u dersdayina NObi­hare fem kir u ferisand. Ev fam u ferisandin ji bu wesile u navgina tegihaştiya xwe­naskirine. Ev xwenaskirin, we roj bi roj bi kur u fire hi peşve here. Peşvebirina xwenaski­rine, h elbet bi xwendin u ve­ko lan di ne derfet dibe. Ji bo xwendin u vekolandine, çav­kaniya h eri saxleın u h eri di­rust -ez bi şexse xwe- ko­vara NObihar dibinim .

Hefte sal e ku fermandari­ya Kemalizme, bi hemu dij­wari u hovitiya xwe, li ser gele Kurdistane bi dare zore u hi vekuştina mejiye Kurdan, te­mene xwe ye bexer didomine. Bi rehperestiyek wehşi u dij­mirovi, netewe Kurd yek bi yek, carna ji bi tevayi dikuje u dipişefine. Vaye di nev ve

wehşete de derkftina NObi­hare, bi sere xwe berxweda­nek piroz, seribildane k birez u ruınetdar, heviyek bilin d u şoreşek ınezin e.

Miroveki bi salan di zin­dane de ınabe, çawa ku hes­retkeşe tirej u tave ye; ıniro­veki tih u birçi be, çawa ku hewcedare av u xwcu-ine ye; miroveki be mal u be war be, çawa ku li bende u h~viya si­tarek u niştimaneki ye ... her­wusa, belki bi zedeyi gele Kurd j1 hewcedare kovara N O­bihare ye. Digel mirov bi xwe, pir nankor u birnehir e. Bi ge­le kan ez dizanim ku bi çahvtelandin u meragek me­zin, li heviya kovarak fslami u mafgeri bun. Digotin: "Heger kovarek kurdi ya bi gor bir u baweriya İslami derwere, we­lew di berika me de yek me­telik ji nemine, em e disa ji ji­yana kovare biparezin ... " Le pir mixabin ku dema NObi­har derket meydan e, wan he­valen şormezin, ew sozen xwe yen bere ji birve kirin. Halvaku, divet şol u şoren mi­rov, h ev u din danrast b ike.

Diyare ku, çi kovf}r dibe, çi rojname dibe; ji bo berdewamkirin (1 vejin­dayina wan, divet pişte­vani u destegiriya xwen­devanan le he bit. Na, he­ger ev arikarya xwende­vanan le çene be, an tine­be; helbet we ev xebat ji qada tekoşerye rabe, we ev karpekan, herweki za­roken berhaveji, bimire; u ewe dostan xeıngin, dijıninan ji kefxweş u dil­şad bike. Ji ber veqase, ez ji hevalen heıniyetperwer rica dikim ku, bila di peyv u tevgeren xwe de durist bin. Tişten ku bi devki dibejin, hila hi livjen u pratiken xwe ji bidin is­bat u peyitandin. Yan ji, ev rewş u ev reng, ne şan u babeten kesen dozdar

ve kir. Li peş van kiryaren me yen bi xeruber, pir heyf u xebint ku, b irayen Tirk dest bi nankori u xe­nimete kirin. Wek reqelen sere laş u terınan, hilkeşi- 2. Nezani bindestt ye, zanin rizgari ye u mafxwaza ne. Şopme-

• NÜBIHAR 36 •ILON 1995 •

www.ars

ivaku

rd.o

rg

şandin u biserxitina doza wi gele situxwar, encax u encax bi fidekarl u cangori pek tet.

Pewist e ku em h emi, ji bo ve doza maf t1 hiquqen xwe yen meşru, tekoşinek mezin pek binin. Bi xebat u bi labat, divet em tekevin bin ling u binbaskengele xwe, em wan hilbidin jor, em wan hayidare cihane bikin, em wan çahv­nasen huyeren nav xwe u ha­wirdoren xwe bikin; da ku bi lez u bez ew ji bighejin ar­manc u me besten xwe yen in­sani. Bi xwezayi, ev rewş ji bi xwendin O. bi hişyarbO.ne bi cih dibe.

Iroj, bi zare me ye Zazaki O. bi Kurınanciyek xweru, kova­ra me Nubihar, ve wezifa xwendedari u hişyarkirine bi­heqqin bi cih tine. Bi kur­tebeji, ji bo temendirejbO.na Nubihare, xwediderkeftina me pewistiyek giring e. bm, bi tev ji blr nekin ku, berde­wamya Nubihare ji bo gele me rugeşi u rO.sipitiyek diro­ki ye.

Salvegera sesaliya kovara Nubihare ji we hemiyan re piroz be. Amin.

••• D Ahmet Aras:

Seri de ez sesaliya Nu­bihare piroz dikim. Ez dixwazim bi çave

xwendevaneki fikra xwe bej im.

Min cara ewil hejma­reke kovare di büroya he­valeki de dlt. Min we çaxe zede guh nedaye. Min di dile xwe de go: "Ev ji fun­deke dinciyan a nO. ye." Le nave Nubihare bala min kişandibu.

Paşe li cem wi hevali min çe nd hejınaı·en din j1 ditin. Min ku disa ew hil­dane des te xwe, hinek1 le nihert, heval got: "Kek, even ku ve kovare derdi­xin ne weki wanen "din" in." Ango wanen ku je re

diben "dinci". Bi rasti jt ba­werya min bi ti awayi bi wan dinciyan tunebO.. Ciye ku bilı­na wan je be, ez bireya heft qonaxa je direvim. Ew, tene bawerya meriven bawer­ınend istismar dikin, pe şu­xule xwe li re dibin. Le me­riven dindar pir duri wan u karen wan in. Ew, bi dilsozi li ser reya bawerya xwe dime­şin.

Ez direj nekim, min ıne­raq kir O. ew hejmaran xwen­din. Bi rasti ez dawye de ha­tim ser fikra wi hevali. Min dit ku niviskaren Nubihare meriven bawerınenden dil­soz in. Beri her tiştili şexsi­yeta gele xwe u çanda gele xwe xweyi derdikevin, di Kur­ditiya xwe de bi dil u can in.

Ni viskar O. rewşenbiren (!) Kurda bi gelerupert oportu­nist in, li gor hewa roje, xwe dihejinin, zike xwe zer dikin O. her tişt1 tevlihev dikin. Le ni­viskaren Nubihare wusa nin in, li ser pirsgirekan bi giranl, bi hemde xwe O. bi dil O. can disekinin, dinivisinin, pale­pistfikyan nakin O. fikra xwe

s. Dar li ser koke xwe heşin dibin, mirov li ser zimane xwe

• NÜBIHAR 36 • TLON 1995 •

rasterast dibejin. Ev jt tiştekt pirmuhim e.

Di hejmaren ewilin de zi­mane kovare hineki qels bO.. Le wusa dixuye ku emeg­daren kovare hewl dane xwe, zirnan e kovare tekfiz kirine u gellek peş de çune. Navero­ka kovare ji geli ek tiji O. rengin bO.ye. Bi bawerya min, Nilbi­har ku bi ve sitile doın bike, we ji çan da Kurdi re xizmeten pir muhim bike u we hibe ko­vareke numO.ne.

Eze pirsa xwe bi henekeki (laqirdiki) ternam kim.

Dixuye ku meyla niviskar O. berpirsiyaren Nubihare hi­neki zede li ser dunya din e. Di nav herdu dunya de ba­lanseki çekin, we baştir be.

• •• D M. Rauf Çiçek:

A det e. Wexta ku kovarek fiderte, karbidesten we, pir­seke dik in. Pirs meşhur e:

"Ev ko var çi ma derte." Lebele di heqiqete de ber­

siva ve pirse bi derhatina ko­vare hatiye dan. Lewra der­lıatina kovare bi xwe, hersi­

va ve pirse ye. Kovar bi xwe dibeje ku çi ma derte."

Se sal bere N fibihar di payizek wiha de bi ser­nave "Di payizde m2bi­har"bi gotinen jor dest bi weşane kir. Bi naverokek genn O. zimanek şirin.

Reya xwe ji di berge de parale kiribO.: "Ne zalim be, ne mezlftm." Li cem meziO.man O. li dijt zalim O. zordestan.

Wek ku di destpeke de ji hatibu nivisandin, bi derketina xwe, sedeme derketine nişan dabu.

Bi derketina xwe ji her alirehinare (mesaj) şan­dibO..

XwerO. digot: "Ez denge kurda me, misliman im. Çi heq be, eze wi bejim ıı bigrim. Ku Jıeqi di ber aleylıe me de jf be, eme

5

www.ars

ivaku

rd.o

rg

6

terfdare heqiye bin. Lewra ti­liya şerfet bin·ı, naeşe."

Ki dibe bila bibe ku ve yeke nepejirtne bila derkeve qade. Aha di se salan de bi st O. şeş hejmaren xwe NO.bihar!

Bi derketina xwe dile pir kesan dilşa kiribO.. Wek ku di NObihar de hatibO. weşan­dine, bineka nizantbO. bi çi gotinan piroz bikirina:

"Ez nizanim bi çi kelfme we pfroz bikim ji bo ve xelata heja "giranbiha, ji bo ve bi­hara ku we diyarı kurde hejar kiriye. Xweda kulUken ve bi­hare salewext geştir bike." (Hejmar 611 1)

Xwendevanek dilşahiya xwe wiha nivisandibO.:

"Em çiqas spas bikin, lıin­dik e. Lewra hewe kovarek derxist ku ana em jl karin bibejin kovarek me jf heye. Em karin bibejin ku em misilman in; em misilmanh·ı terefdare mezlüman in ll neyare zilm ll zore nin" (Hejmar 3/28)

Birakl me ji hisen xwe wi­ha derxistibO. derve:

"Bila zalim bizanibin ku em jf hene. Li hemher wan se­rf bilind dikin ll tekoşfn di­kin!" (Hejmar 6/ 14)

Hozanek ji dilşahiya xwewiha anibO. ziman:

"Mizgfniyek şerın hate gulıe min:

Kovara Nübihar tete weşandin

Sivik bün keser 12 kul a derdemin

Birine dile min hatin kewandin" (Hejmar 2/27)

Misoger dile bişewat, çawa henik kiribO., dile dijmin O. zalim ji wisa şe­witandibO..

NObihar bi derketina xwe him di diroka Kurden Tirkiye de O. him ji di nav misilmanan de tabO.yek mezin şikand O. rohni da. Ev rohnayiya we ne tene di tixO.be Tirkiye de ma. Li çarmandore sinore Tir­kiye rohniya xwe nişan da.

Di h ola xwe de, xwe da pe­jirandin. Di rojnamegeriye de kovarek xwe b ide pejirandin, ne tiştek hesan e. N fibihar ve yeke bi serkefti pek ani.

NO.bihar bi ramana xwe, naveroka xwe, zimane xwe, xebata xwe, tiprezi O. pergala rupelen xwe (mizanpaj), xwe daye pejirandin.

NObihar dinava se salan de, di zedeyi hezar o. sesed rupelen xwe de, neztkt hezar ni vis O. nivtsare sesed kes! we­şandiye. HemO. bi kurdt. Na­meyen xwendevanan najme­riın.

NO.bihar di ti rupele xwe de ji prensiben xwe neqeti­yaye.

NO.bihar li ser pir dabaş O. meselen civakt u zanyart ra­westaye. Ramanen xwe di çerçewa prensiben xwe de ra­her kiriye. Hemu hejmaren we, delile ve ne.

Nivtsen ku te de hatine weşandin, pespaye (besit) nin in. H in ek carna ji bo fehınki­rina nivtsan, di hola xwe de pisport dixwazin. Bi zanyari, felsefi, edebi, civaki hatine nivisandin. Di van nivisan de

9. Yekiti fedakariyi dixwaze

• NÜBIHAR 36 • iLON 1 995 •

asaya ramanen xwen<Jevanan fireh dike. Wan sewqf fikran­dine dike.

Me gotibO. ku di pir babe­tan de nivtsandibO. Aha ji we re sernave hinek babeıtan: Mi­rov, ol, ziman, netew, zane­bO.n O. nezani, hilbijartina si­yasi, ronakbir, amojkari, pirs­gireka Kurda, pirsgirl}ka Bos­na, dagirkeriya İsrail, qenci O neqenci, serhildan, hec O Qur'an 0. ...

KovaraN fibihar di pir roj­name O. kovaran de ji xwe da­ye qalkirin O. nivisandin. Ev jt deltlek e ku xwe daye peji­randin.

Ji xeyrt weşane, xebaten heja yen din ji kiriye. Wek seınpozyuına "Çareserkirina Pirsa Kurdf", tertiba hinek peşbaziyan, li ser tip~n kurdi peşniyazen nO.. Ewe van xe­baten heja ji neyen jibtrkirin.

N fibihar çawa bi naveroka xwe O. bi xebaten xwe; xwe ts­bat kiriye, wisa ji bi berg, tiprezi O. mizanpaja xwe ji xwe is bat kiriye. Di van awa­yan de ji ji kovaren hem­demen xwe paş de nemaye. Sal bi sal xwe guhertiye O. bi

peş ve çO.ye. Xeletiyen ni­vtsandina tipan, hema hema qet tineye. RO. ye ni­visan jt ji çav re pir xweş te. Mirov aciz nake. Ser­gen we bala mirovan di­kişine ser xwe 11 bi niher­tina ti berge, mirov rO.ye xwe tirş nake.

Ez kariın veya bi hesa­ni hibejim ku li Tirkiye NObihar di hela xwe da kovarek behemta ye.

Bi astengiyen abori, belavkirin O. imkana tiş­ten ku ji dest hatiye, zede­tir kiriye.

Ez bawer im we di destpeka salaçaremin de N fibihar zedetir bi peş de here. Him di na'veroka xwe il him di aliyen din de. Le pewist e ku em le xwedi derkevin. Dile dij-

www.ars

ivaku

rd.o

rg

~--~~----~~~~ ----

minen heqiye reş bikin. Ko­varen bi zimane xwe bexwed1 nehelin. Ew zimanen gele me nin. li devla me ve diaxifin. Ku em dixwazin em biaxifin, gel biaxife, em e van weşanen xwe bidoıninin.

Di weşane de salvegeriya seyemln a Nuhihar p1roz di­kim u temenek direj ji Rebbe xwe yemezin niyaz dikim.

Tuye tim biji Nuhihar! •••

O Yılmaz Çamlıbel:

D ewra Osmaniyan da di medresen kurda da, şa­

girten kurd him ola islami, him j1 tarix u edebi ya ta kurdi ter dibun. Di van medresan da gel ek şair, edip Cı dirokvan gihlştin. Bi desten van mira­van, di nav gele kurcl da, rCı­hiyeta kurdatiye peşva çü.

Pişte damezandina Cum­hQriyeta Tiı·kiye, ev medre­san hatin girtin. Bi ziınane kurd1 xwendin Q nivisandin hat qedexekirin. Li ser gele kurd asinıilasyonek dijwar dest pe kir.

Bo ve sebebedi nav misli­mantın kurd da Ii ser prnh­lemen netewi xebat hedi hedi paş da çu.

Le pişte 1960 da di nav peşvarü ü sosyalisten kur­da da li ser problemen ne­tewi ü karkerem da xebat dest pekir ü peş da çü.

Le mixabe mabeyna sosyalist ü misliınanen kurdda dlyalogek birati Cı hevaltl nehate daınezran­dine. Ji bo ve kemasiye ke­da kurden islami ü sosya­list nehatin cem hev. Ye­kltiya xwendevanen kurd çenebü. Ev keınasiyek pir mezin bü.

Bi weşandina Nuhi­lıare denge ınislimanen kurd en welatparez car­din bilind bu. Xeyni ve, mabeyna misliman ü sos­yaliste kurdan da diyalo­gek birati dest pe kir. Lew-

--------------------~-~---

ra Nuhihar him li ser prnb­Iemen netewl, him jili ser probleınen oll disekine. Sa­ya Nuhibare sosyalist ü mis­limanen kurd nezlke hevdü bün. Ev wesfa Nuhibare ji bo kurda tişteki giranbuha ye.

Wesfek Nuhibare j1 ev e ku bi aifaba latin! ü bi zimane kureli derdikeve. Ev j1 xizme­tek bingehi ü diroki ye. Bi al­faba latin! derketin ji pir ımı­him e. Bere mislimanen kurd bi aifaba ere bi, çepen kurda jl bi aifaba latin! dinivisandin. Ev aifaba cuda, xwendevanen kurda ji h ev cu da dikir.

Nuhibar ev dubendiye ji ho le rakiı·. Xwendevanen kur­daanin cem hev. Ji bo yekiti­ya kurda ra xizmetek mezin kir.

Bele wek her tişti kema­siyen Nuhibare ji hene.

lro li Tiı·kiye kapitalisten kedxwar, ji bo sazuınana xwe ye kevneperest, ola islame ji xwe ra kirine alet. "Türk ls­lam sentezi" da j1 xuya ye ku olaislameli bin bandora ka­pltalisten tirka ye. Ev ne din­dari ye. Ev nijadperesti ye. CPrPk Nfihihar sPr vP ııwsPIP

1 O. Yi ku azadiye nede digeran, ne layiqi azadiye ye

• NÜBIHAR 36 • iLON 1995 •

daha xurt raweste. Nuhibar li ser problemen

jiyana ahori da zede naseki­ne. Sazumana dewleta tirk li ser kedınetine hatiye avaki­rin. Karbidesten tirk xwina kurda diınije. Gerek N fibihar ser van mesela daha zede bi­sekine.

Li gora min Nubihar zehf dh dille şiira. Hinek dh hide kurteçirok, serpehati, ınese­lok fı pekenl, de hin baş hi­be.

Nubihar gerek Ii ser me­selen o li, aboı·i ü netewi leko­Iinan bike fı peşkeşe xwen­devanan bike.

Le dlsa ez bi dilek rehet dibejim ku Nubihar dengek nfı ye. di nav jiyana kurda da rewşek giranbuha ye.

Ez bi dil Q can sersaliya Nuhihare p1roz dikim. !i Nu­bihare ra xweşl, geşl ü serke­tin dixwazinı.

••• O Süleyman Aktürk:

Beguınan ez dikariın hibe­jim ku berya derhatina

Nuhibare j1 pir kesen misli­man yen kurd dixwestin ku

kovarek kurdiya Islami derxlnin Cı pir caran li ser ve mesel e gengeşi ji çedi­hün. Lebele Nuhibare ji ııedide bi derhatina xwe dawiya van gengeşiyan ani. Bi bingeha xweyi sax­lem, bi çend hevalen fe­dakar derhat, ser seran Q ser çavan tu hat.

Di çapemeniya kureli de cihe Nuhihare bi pren­siben xwe yen Islami ve te naskirin. Çawa ku na ve xwe ji pirtC'ıka Ehmede Xani sitandibe O wek Nu­hihara Piçukan mutewa­zi, destpeka hi besınele riza Xwede Teala daye peşiya xwe Q ji gele kurd re bi gihandina mesajen xwe buye ınekteb. Ev ınekteb se sal e berawes-tan dimeşe. (Se sal ji bo

7

www.ars

ivaku

rd.o

rg

8

kovareke kurdi, ne bindik e. Ji aliye pir kesan ve derhatin O. sekinandina weşana kovare­ke kurdi bi hev re hatiye fam kirin.) Bi geleki se sal en din ez hevidar im we weşana xwe bi serfirazi, bidomfne.

Nuhihar ji se salan heta niha ji bo çanda kurdi çi kiri­ye? Di ve kijan herhemen kur­di yen edebi bi zedeyi di rO.­pelen xwe de cih bidanaye? U gor min ji bejmara yeke he­ta bejmara heştan, di bin nave "Ayetname" de meala Qur'ana Kerim bi kurdi xeba­teke heja hatibO. kirin O. ev ji bo çanda kurdi xebateke ge­teki biqimet bO..

Ez bawer im peşi ez, pirr kesen misliman li beriya ve xebate ne.

Bi ya min di kovara NO.hi­hare de weke ku herhemen edebi yen kurdi ten e şiir xuya dike. Mirov hevi dike ku bi kurdi j1 çirok, roman O. rex­neyen li ser muzik O. sine­maye bene nivisandin. Ji bo min ev kemasiyeke mezin e. Li vir dive mirov zede Nuhi­lıare ji rexne neke. Li ser ve gelo ınirov dikare bibeje ku nivisen ji Nuhibare re ten zedeye wan şiir in. Kesen ku bi nivisen xwe alikari­ya Nuhibare dikin, bila qi­mete bidin nesre ji. Lewra kurdi zimaneki pir fire h e. O zimane kurdi ji bin bare hemO. herhemen edebidi­kare derkeve. Di ve mijare de bi gelek nimuneyen edebi ve qimeta zimane kurdi li hole ye.

Ez bi ve mebeste, bi dilgerıni salvegeriya Nu­hihare piroz dikim O. je re he sal en dO.vdirej hevi di­kim.

••• O Yakup Karademir:

Kovara Kurdi Nuhihar wek ji na ve w e ji di yar

e ji kO.rahiya diroke, ji Nu­hihara Ehemede Xani ya

berya neziki sesed sal te O. bi naveroka xwe ji wek bihara nO. dewlemend u rengawreng e. Her wiha bi tipen xwe jlli ser ş o pa Celadet Bedirxan e O. nujen e.

Wek di Kurmanciya jerin (Sorani) de te gotin; "Ziki jin bustan e" ango jinek esmer dikare zarokek gewr, ye k gewr dikare yek esmer bene. İja em ji dikarin bejin qada netewi histan e, her cure mewe di­de. Helbet her meweyek wek zaroken dayikeke bi mezin­bO.n O. biçO.kbO.n, bi reng, bi şekl O. şeınal ji h ev cu da ne. Ev yek dewlemendiyek e O. her wiha daneke suruşti ye. Çin O. tuwejen netewi wek keviren diwareki ne, yek yeki digre O. hev temam dikin. Dema tu kevireki ji vi diwari derxi, w e nevd bimene o. hilweşe.

Ev rewşa li jor şirovekiri şewqa xwe dide çapemeniya netewi ji. Ji bo we j1 em dika­rİn bej in Nuhihar wek xuhen xwe; Armanc, Welate Me, Ro­nahl, Roj O. hwd. nihitek ji yen diware netewi, zarokek ji yen yek dayike ye. Bi bir O. bawe­riya xwe ya cihe, valayiyeke

15. Gereke kurd ji bi mekteb ii medrese bin

• NÜBIHAR 36 • TLON 1995 •

tije dike, kar O. xeba~ek me­zin ji bo ziman, wejf, çand, falklor O. toreya netewa Kurdi dik e.

Wek Mamoste Beşikçi dibeje, "Lozan ji bo Tirkan gelek tişt ifade dike, ji bo wan serkeftin e, le ji bo Kurdan fermana nemane ye.'~ Her wi­ha reformen M. Kemfılji, he­ta radeyeke ji bo gele Tirk bel­ki qimeteki wan hey~:~, le ji bo gele kurd heman tişti ifade nakin. Çunki hem O., hewl O. tekoşana Keınalistan li ser esase ınandelkirina ınafen gele kurd O. asimilasyona zi­mane kurdi bO. O. iro ji wiha ye. Yani meriv dikare bej e se­demek ji yen reform~ guher­tina herfen erebiji ji bo ji h ev tenegihiştina Kurden Bakur O. BaşO.r e. Wek Prof. [~r. Maro.f Xeznedar di hevpeyVıneke li gel kovara Medya Guneşi de dibeje: "Dema şorfşa Şex MehmO.de Berzenct, salen 1930 i biryara dersd•yina bi zimane Kurdi ji ali hukumeta Iraqeve hat kebO.Ikirin, M. Kemal ji wan xwest ktı xwen­din O. nivisandin bi Kiurınan­ciya jerin be O. ev daxwaz hat

pesinandin." Wateya ve helweste ew e kq Kema­list bi dabeşkirina Kur­distane O. civa ta Kurd ne­hatine ser O. xwestin zi­ınan O. çanda Kurdi ji ji hev bi dO.rxin. Ango me­best ew bO. ku Kurden Ba­kur ku bi kKurınalilciya jo­rin diaxivin ji yen BaşO.r te neghen. Bi guherandi­na alfa be ji xwestin me ji berınaye me, jimira te me bepar bihelin. Nubihar hi wergera ji Kurntanciya jerin, her wiha ji zimane Erebi, Farisi, transkripsi­yona ji tipen erebi fede­yek mezin dighine zi­mane Kurdi, edebiyat, folklor O. toreya Kurdi dewleınend dike. Çunki li ser dirok, edehi){at O. zi-ınane Kurdi gelek her-

www.ars

ivaku

rd.o

rg

hemen bi Erebt Ci Farisi he­ne. Wergera van herhem an ji bo cilen nCi pir giring e. Her wiha bi Kurınanciya jerin Q

bi tlpen Erebiji gelekberhem hatine afirandin. Transkrip­siyona ji tipen Ere bi Ci trans­fera vi bermayi ji Başfir ji bo Bakur gringtirin kar e u ji bo peşveçfina çanda Kurdt xe­bateke pir ınezin Ci heja ye.

Bi saya NObihare ye ku em nave Baba Tahire Uryan dib­hizin, disan bi sa ya we em ça­rinen ümer Xeyam bi kurdi dixwinin. Ev ne tişteki hindik e.

Bi heviya berdewambfina vi kari em serkevtin, serbilin­di O temeneki direj ji bo NO­bihare Ci weşanen ku xizıneta çanda Kurdi u tevgera rizga­rixwaz dikin re dixwazin.

••• O Zeynelabidin Zinar:

NObihar xwençeyeke ren­gin e ku ji Gullstana Eh­

med@ Xani fidiqiye, herweha vin u daxazen seroke neınir en M ele Se ide Kur di ye ku wl ew di dawiya dehyeka sere ve Sedsala Blsti de peşkeşi ınirovatiya dine kiribfin.

NObihare çendl ku jiyfl xwe ye ber bi çav gihandi­ye se salan, le jiye nave­roka we duwazdeh hezar sal in ku li navenda Roj­hilata Navln hewiri ye Q

ku nlşana xwe di gel çi­ya yen xwe yen berz bi giş­tiya dinyaye daye nişan­dan.

na yen e derxistin. Le niha edi roj bi qiıne derketiye, çav bi ruhniya xwe helebez bilne, meji di taristana gemari de tiştan zlı kifş dikin lı rind ji hatiye zanin ku Mi mast ji şir çedibe.

NObihar bi H~ bini u bawe­riya xwe ya zelal li peşberi he­mü ditin, baweri lı fikren cu­da geleki bi semax e. Ji b er ku di dftin birlıbaweriyen xwe de ne hişkegire, zikreş lı tofa­nik e. Herweha ew xwediye berpirsyariyeke h ür Ci kfir e. Ji ber hinde ji ew dile pir kesan xweş dike, xeydokan zfi şad dike lı hovan ji pir ditirsine, wele ditirsine ta ku di xewe de jt bizda xwe li ser kevçika dile wan dike hişkegire.

Payebilindiya heri berz a NObihare ev e ku xwerfi bizi­mane kurdi derdikeve u ku bi alfabeya latini jiyana xwe di­domine. Ere çendi ku heta ni­ha ji NObihare xwe ji devoken heremi ne fitilandiye, le ev yek ji 35 hejmaran re lı bi te­mene xwe ye sesale, tişteki pir normal e.

Ditinen nivtskaren NObi-

hare kesi girenadin. Le kule­ki lı lengiya rezmani yen di NObihare de, xisare digehi­nin her kes!. Herweha bika­ranina bejeyen biyani ji gi­ranbihatiya we çend kert da­dixine jere. li b er hinde hevi­dar im ku berpirsyaren NO­bihare hin zedetir xeın bix­win u zirekti ya xwe nişan bi­din. li ber ku ziınane kurdi pir dewleınend e, le atara 73 salen hovane hevidar im ku careke din bi ser ve neye. Bi­la ziınane kurdi ji nekeve rew­şa ziınane tirki ku ji "is" Ci "dir" an hatiye hole.

Bi uınlıda bixwebaweriye, heviya serkeftine O bi şadiya serfiraziye ...

• •• O Firat Ceweri:

Ev se sal in, ji bill hin tesa­dufan, kovara NObihare

her meh bi rek u pek digihije min. Ev rewşa han, NObihare weke kovareke cidi dide ni­şandan. Li welateki mina Tir­kiyeye, di şerten ewqas zeh­met de, derxistina kovareke xwerlı bi kurdi ne hesan e. Ez

dikarim be dudili b ibejim ku ne beri Cumhuriyete, ne ji pişti Cumhfiriyete kovareke xweru bi kurdi, se salan be navbir derne­ketiye. Ev ye ka han ji hem cidiyeta kovare, hem rola we, hem ji giringiya we di­de xuyakirin. Ew carinan ji min re mina berınayeke Ehmede Xani te, behna NObihara wi ji nava rfi­pelen NObihara iroyin di­flıre. Taybetibfineke din ya N Obihare ew e ku ew ji aliye rewşenbiren kurd yen musulınan ve derdi­keve. Mina te zanin, iro, digel hebfina kurden ezi­di, piraniya gele kunl mu­sulınan e. Heta niha, ser­desten kurdan, dtne ts­lam e ji mina çekeki li

Bi derketina NObiharfl rind hate peyitandin ku Mi Neteweye Kurd ji di­kare mezeya pirdengiya ınirovatiye bike Ci her çi­nek ku li welate xwe, li ni­jad u neteweye xwe, li ax lı azbata xwe xwedi derbi­keve. Le bel e pedivi bu ku N fibihar sih sal bere dest bi weşana xwe kiribfina. Ere ınixabin hin caran şev tene legerandin (ı re ji re

20. Hec serhildan e li hember zaliman hemberi gele kurd bi kar ü beraet e ji kafir ü muşrikan antne (ı gelek caran kur-

• NÜBIHAR 36 •lLON 1995 • 9

www.ars

ivaku

rd.o

rg

10

dan di bin nav Q siya d1n de hevdu kuştine, birinen kOr di civata xwe de vekirine. Le Nu­bihare di van se salen xwe yen weşane de perdeya ser çaven dijmin hilatıiye, fen O fat O derewen wan derxisti­ye meydane. Hi ya min, Nil­bihar di politikaya xwe de ji liberal hereket kiriye. Ev ji ji bo we poaneke erini ye. Yani tişte ku min heta niha ji ni­vlsen Ntlbihare fehm kiriye, ew ne bawermenden kor yen ideolojiya islami ne, le bele musulınanen kurd yen pak in. Wan nedane du ideolo­jiyen ekstrem O fanatik, le bele demokrat O bi tolerans dixuyin. Ger Ntlbihar mina kovareke xweru bi kunU, kur­ditiye bingeh bigire O li hem­beri kurden ku cihe difikirin bi tolerans be, we xurttir hibe, bipeşdetir here O ji bo hiş­yarkirina kurdan O geşkirina ziman O edebiyata kurd1 ro­leke mezintir bilize.

Ez sesaliya Ntlbihare ji dil piroz dikim, ji henıli xebat­kar O kedkaren we re jiyaneke serfiraz O peşerojeke rohni hevi dikim.

••• D Latif Özdemir:

D igel silaven birayant> O dilini, pewist e ku

bej im, xweşhal im ku der­heqe Ntlbihare demecal heye çend tişt bejiın.

Bi rast1 kovara me ya nu Ntlbihar, valahiyek mezin bi qedere qeweta xwe dadigre. Tewra pira­niya millete kurd hewceye kovarek demokrat O isla­mi bun. Lazim e ku pirsa kurdi ji hem u aliyan ve bi başibe şirovekirin. Ye k je jl, aqlde O din e.

Lazim e kurd bizanin ku gel o din e islam e çi fey­deyek dide millet. Nuhi­har peş henıli tişti ne di raya reseni de ye. Nilbi­har welatperwer O binfi-

reh e. Diyar e lnıkanen ko­vare gelek kem in. Le si yane­ta kovare, rumeta kovare ge-lek zede ye. .

Ez henıli hejmare kovare dixunim. Li gor min N fibihar ne biyani ye, ewladek e ji ji­yana malhata gele kurd.

Helbete kemasiye kovare ji hene. Jibo zelalkirin O nma­hikirina tarixa kurd Q Kurdis­tan e lazim e lekolinen baş di rupelan de cih bigrin. Zedetir resm O wene kovare bixemi­linin. Xenci helbestan, her­hemen din yen edebiyate j1 dirOpelade hebin. Kes O şex­siyeten kurd yen navdar, za­niyar O lezan di derheqe pirs O pivanan de daxuyaniyan bidin kovare, yan ji kovar bi wan re hevpeyvinan çeke.

Hevidar im ku kovar bi be handere (teşwiqgere) per­werdebOna zimane kurdi O reya xorten ni viskar ronahl O xweştir bike.

Serket in ji xebata we re. •••

O Bedirxan Ep özdemir:

Piroz be sesaliya Ntlbiha­ra nıP.

21. Di nav ronakbirin kurd de danustandin u pewendi şert e

• NÜBIHAR 36 • TLON 1995 •

Wek te zanln çapmeniya kureli di gele k konaxen dijwar da derhas dibe. Wek kovareki çandi, htmeri O edebi Nuhi­har j1, beguınan para xwe ji van dijwariyan digre. Tene ku meriv van astengan bine ber çaven xwe, sesali ya Nuhibare bi sere xwe ji bo weja kureli bOyereke gele k giranbuha ye. Her wuha ev temen buyereke piroz e.

Le pir ınixabin ku heja ji gelek rewşenbiren kurda, bi rengeke zanisti O edebi na­veroka rexne O rexnegiriye fem nekirine. Ev keınasiyeke gelek giring e. Rexnekirin, ne ı:eşkirln e. ·Her wuha ne pe­sin Q methe j1. Pewist ~ rexne, di sefika zanisti O ei;lebi da derhas bi be. Ango di rexne da ciye hissiyat O heslidiye tu ne ye. Hexnevan gerek pispoı·e kare xwe be. Hexne, pewlst e peşiya astengan veke fı pirsen giring nmahl bike. . Kti ıneriv di we çarçova jo­rin da bi klırt1 jiyaı1<* Nuhi­lıare hiline ber çav; eme bi­b1nin ku, di ve deme da bi naverok, bi form O xebaten xwe yen din NQbihar, gelek

kareke piroz aniye hole . Va ye ku gele k pirsegiriken weja kurdi zelal bike. Di aliye werger, ziınan, hel­best Q weja kurdi ya kev­nar da gelek karen heja ki­riye. NObihar, ci ye xwe di haxçe diroka ed~biyata kurd1 da ji nuha va',girtiye. Domandina se salıten e bi sere xwe serketinek e.

Heguınan kare Ntlbi­hare wusa hesan nin e. Heja gele k problem O pir­segiriken edebiyata kureli Ii hole ne. Pewist e ev bene pişkaftin. Ev bar li ser mile edebiyatzanen kurda Q her wuha li ser ınile N fibihar e. Sedem ku N fibihar bi karibe di heqe

1 vi bare piroz da be; pewist e ku hi benfireh kare xwe bidomine, d or fı tirnfe xwe

www.ars

ivaku

rd.o

rg

fireh bike, pirdeng be O. xwe di na va çarçoveke teng da ne­fetsine. Nübibar gerek hibe pir di navbera rewşenbtren kurda da. Cth bide edebiyata kurdt ya nO.jen. Pirs O. leko­linen edebi yen teorik bine ziman. Xortan teşwiqe nivt­sandine bike. Valeyiya ku di ware edebiyata zaO.kan da he­ye tijt bike O. weşanan biwe­şine. Li gor mercen xwe meh­rican O. koçmen (yarışma) edebi pek bine.

Minak; roja helbestan, kaçma nivtsa kurteçirokan. Di yar e ku ev hem O. giredayi­ne bi heytn O. pewendiyen zin di. Pewtst e di seri da eva­na bene çekirin.

Eva ev in b i kurti dlti n O. peşniyaren min.

Min pir got, ne? Çiqas go­tin hesa ye, kirin zehmet e. Le ez arnade me çi bikeve pa­ra min, hO.n dikarin bidine ser m ile min.

De deste we xweş be, riya w e vekir1 be ...

Piroz bi sesaliya Nübi­hare. Pir si pas.

••• O Feqi Huseyn:

Beri bersivdana ve pirse, dixwazim bir­

hatinek xwe peşkeş bikim: Di sala 1960an da profe­sorek 8 zimanzane Ame­rtki rastemin hat. li wan H ziınanan yek je zimane Kurdt O nemaze zaravaye Kurmanci bO. Zehf nekeşa di navber me da nasin O hogiriyek ha te himate. Di gelek deveran da O. li ser gelek heyheran me gen-

, : geştdikir. Xwezay bi gen­geşiyan ra pirs O bersiv ji hebOn. li rojan rojek mi­jara me Dtwana Melaye Ciziri bO.. Pişti xwendina çend beytek, nişka ve sere xwe rakir O li nav çaven min niheri, "Dixwazinı pirsa Dtwana Melaye Ci­zırt ji te bikiın. Dttina te

di derbare Dlwan O. edebiya­ta wi da çi ye?" got O. benda bersiva min rawesta. Min da ye sere xwe rakir, des te xwe avete Diwane ji ser meze bil­da, du-se caran bejand O. "Seydaye heja, tu dizani ku ez netewperwer O. welat­parezekt Kurdistane me O. dt­sa tu dizant ku li ber çaven te pirto.kek min heye, ew ji ev Dtwan e. Heger di derbare we de ponijin O. ditinan derpeş bikim, eze çiqas bikariın xwe ji seheka netewi dO.r bixim. Ya rast, ji ve pirse ra bersiv­nedan O huşbOn e." min got O ez jl m anende wl rawestam.

li we roje heyanihadi bin piran ra gel ek av dervaz bOne, gel ek hey b er guherine O d­han gelek peşve çOye. Le ıni­xabin pirtOk, rojname O ko­varen Kurdi ji ciyen xwe yen kevnare hindik livine. Dika­rilll bibejiın, çapemeniya ku dabaşa Kurdan O doza Kur­distane dikin hene. Bele ev rastiyek e, heçi heyine hene, le him bejmara wan bindik in, him ji ne bizimane Kurdt ne .

ni ve tkıııa keıııasiya ı;a-

22. Hün pir xapiyane, nexwe hevdu nexapinln

• NÜBIHAR 36 • ILON 1995 •

peıneniya bi ziınane Kurdi da, derketina kovaraN fibihar bO.yerek pir mezin e O xwerO. bi KurdlhOna we di bin xwe da bi bezaran kemast O çew­tiyan winda dike. Dikarim hibejim ku berçavkek "keına­sinebin" dide ber çaven we­latparezan. Bi awayek din dibejiın: Di van dem an da ne­ın aze di Tirkiye da derketina kovarek mina Nfibihare bi sere xwe, ji bil naveroke jt xiz­ınetek beheınpa ye. Çawan ku seydaye mezin Ehmede Xani ji gotiye: "Ev meywe eger ne abedar e Kurmanci ye ew qeder li kar e"

Derketina kovaran dika­rİm di 2 sedeman da bi ci vi­ni m O. şirovekim: 1- li bo ha­vile derdikeve O. heger xizınet jt bike baş e. 2- li bo xizmet derdikeve O. heger havil ji bi­de qenc e. Ez kovara Nfibi­hare di rewşa duweınin da di~ binim. Heger di rewşa yeke­mtn da bi bOya niha zO. hatibO. dadan. Lewra çawan we­şanen bi Kurdt bindik in, wu­san xwenda O kiryaren wan ji hindik in. li ber ve yeke he­gt'r Nfibihar bi alaza havile

bihata weşandin, bi ve rewşa piroz heya iro ne­dikariya jina xwe bido­ınanda.

Xizmeta kovara Nübi­hare, ya ji bo çand, hu­ner, ferheng, dircık O. ede­biyata Kurdt pir heja O ınezin e. Henıin e ku bi gor mercen iro jt xaza we ya siyasi gelek dirist e. Nemaze ev xaza dirist ku ji alt dindaran ve be, şa­yane balkeş e. Dixwazim ev gotin, çewt neye tegi­handin. Dtndaren me (awarti ne teda) ewen ku doza Kurd O Kurdistane bipejiranda tune bOn O. peşber ji derdiketin. ve yeke xorten Kurdistane yen tor derdixiste peşber dtne ptroz.

Her çiqas ji wan ra,

ll

www.ars

ivaku

rd.o

rg

12

"Dine Jslame ne ev e, di din da hemi mafen mirovani ye heıni kesan heye" dihate go­tin ji, tu kesi bawer nedikir. Lewra bi çaven xwe dijberi­ya wan dindaran diditin Q di­silikina. Li navber din Q xorten nficiwan da peywisti­ya pireke hebQ. Vaye kovara Nuhibare digel niviskar, xwendevan Q seınpatizanen xwe, ev peywir (wezife) ji hil­daye ser xwe Q bi rewşek te­kOz diıneşine. H evidar im, de heya dawi ji meşa xwe bido­ınine.

Bi saz1 derketina NQhi­hare, standartiya we Q bej­ınara rQpelan, ne ketina bin bandora bQyeran Q ne gu­hertina hereka (istiqameta) xwe, demeketina ji çarçova je ra hati kifşkirin Q ji hejına­ra yekeınin heya siyQpence­min di bin ya ta xwe da tekQz­bQn Q peşveçfina Nuhihare, neqandina min ya peşin e.

Ji nivisen nivlskaran de­rencek guhertltir kefa min ji yen Sabah Kara ra Q ji heıni nivisan jl zedetir kefa min ji nivisen w1 yen "Ferhenga Se­mantika Zimane Kurdi" ra hat, le nıixabin pir nedo­ınand. Heger derfet Q ınerc dest bide, card1 bi­keve jlna weşane, de ge­lek havil bide.

Keınasiyen kovara Nu­hihare ji keınasiyen ge­lemper1 zedetir ber çave min neketine. Ew j1 pira­niya wan ferhengi, rezi­mani Q rastniv1s1 ne ku di nivisen me h emiyan da jl ew dixwiyen. Le dive li di­ristkirina ve em bixebitin.

Min qet hezir nedikir ku eze bikaribim kovareke Kurmanci nemaze ewe di Tirkiye da derketi ewqas rexne bikim.

••• O Lokman Polat:

Ez qedandina sesaliya NOhihare piroz dikim

Q je re di jiyana weşane de te­ınenek1 direj dixwaziın.

Nfihihar kovarek welat­parez e. Nerinen kovare wek yen islamiyen (oliyen) Tirkan nine. ]i wan gelek cuda difi­kire. Ev ji tişteki gele k baş e. Li welate xwe, li gele xwe, li zi­mane xwe, bi kurtayi li nas­naına xwe ya neteweyi xwe­diderketin tişteki gel ek giring e. Ferqiyeta NObihare ji h ezen o ll yek je j1 ev tişt in Cı ev j1 tişten gele k baş in.

Se sal berawestandin bizi­mane Kurdi berdewamkirina weşanek, kar Q xebateke heja ye. NObihare bijiyana xwe ya weşane, di gelek aliyan de ji bo zimane Kurdi Q gelempe­ri ji bo doza netewa Kunt xiz­metek kiriye.

Kovaı·a NQbihare di jiya­na xwe ya weşani de erişi hezen Kurd yen çep nekir, he­ta karibf.ı bi wan re dostanl, destbiratl kir. NOhihare wek hinek kovaren ku ji xwe re "11-heral O demokrat" digotin, rexneyen tfij li sosyallsten Kurd negirt; sosyalistan ne­kir "bizina gunehkar" lı çlre

26. Ji neqenciyi silistifade nabe, li ji qenciyi silistifade dibe

• NÜBIHAR 36 • iLON 1995 •

sosyalistan nekir. Xwe dQre sosyalistan neda, ji wan ne­reviya, bi çave dijminatiye li wan meze nekir. Ev ji hel­westek gel ek pozitif bu.

Kovaı·a NQhihar rupelen xwe ji henılı nivlskaren Kurd re vekir. Ez ji te de, gelek ni­viskaren Kurd yen ku ji xwe re sosyalist dibejin, di Nuhi­lıare de nivis weşandin. NO­hihare bi gelek niviskaren Kurd yen çep re hevpeyvln çekir. Berpirsiyare NObihare di rojnameyen Kurcl yen sos­yalist de nivis (maqale) nivi­sl. Bi rasti ji, wexta ku min ni­visen sosyalistan di N~hihare de fı yen Sabah Kara jt, di ko­var fı rojnameyen sosyalistan de diditin, gelek keyfa min dihat.

Dijminahiya hevdu Q hi­rakuji zirarek gelek, gelek ınezin daye netewa Kunt. Di ve peşiya henılı tişti parti fı rexİstinen Kurdan bi hevdu re destbiratl bikin. Di nav eni­ya netewayi de cihe her heze­ki Kurd heye. Sosyalist, ol dar, liberal, demokrat, ki xwedane çi nerine dibe bila hibe, di

pevajoya tekoşina nete­wayi de hewcedariya wan bi hevdu heye. Dive em heınu li dij dijminen da­girker di n av yek eniyede ben cem hev, mil bidin mile hev o tebikoşin.

Ez di ve heviye de me ku, ji vir u pe de ji de ko­vara NOhihar helwesten xwe yen qenc (ku min li jor hehs kir) efe berdewam bike Cı ji bo dostaniye, ji bo biratiye, ji bo Jıevka­riye, de wezlfeyiJn xwe bine cih, bi her awayi do­za gele kurd bipareze u ji bo peşveçuna çand u ede­biyata Kurdi, zimane Kur­di, xizınet bike.

Ez carek din ji kovara NOhihar re jiyanek direj dixwazim fı sesaliya ko­vare piroz dikim.

•••

www.ars

ivaku

rd.o

rg

O Mihemed Dehsiwar:

Weke ku te zanin, nete­weye kurd bi sedsalan

di bin pikall O. zordariyen metingehkaran de hatiye per­çiqandin; dewleten sitemkar xwestine ziman, çand O. ede­bi ya ta kurdi, bi gişti O. bi awayen qirej O. gemari bidin jibirkirin O. bi vi awayi ji hole bi din rakirin. Ji ber zordesti O. tadeyen koledaran, klasiken kureli di refen xefi de bi salan terkeseri rizandine bO.ne; çi­rak O. helbesten kureli ber bi jibirkirine ve çO.ne. Di rewşe­ke weha de, qedexebO.na zi­mane kurdi, çan d O. edebiya­ta kureli qels xistiye, li ser bi­karanina zimane kureli tesi­reke mezin kiriye.

Year di rewşeke wisan de ziman, çand, O. edebiyata kur­di tevi van tadeyi, pikall O. zordestiyen behempa jl, iro ji mirine rizgar bO.ye, ber bi rewşeke nO. O. herhemdar ve diıneşe. ho li welet O. li der­vayf welet, bi elehan kovar O. rojnameyen xwerO. bi kureli (Nubihar, Armanc, Nudem, Roja Nu, Kurmancl, Welate Me u hwd.) derdikevin.

Be şik ev tene bi sere xwe ter nakin O. dive ro­nakbir, zimanzane O. ni­viskaren kurd hewil bidin ku zimaneki yekgirti fı xweser derxin hole; le di rewşeke mirin u jiyane de, ev kar fı xebaten heja, ji bo kurdan O. edebiyata kurdi, serkeftin O. serbi­lindahiyeke mezin e. Tevl ku zimane kureli ji he la ni­vlski O. grameri ve tam ne­runiştibe ji, hevi o. bawe­riyen mezin hene ku di rojen peş de hin bi peştir bikeve.

Eşkere ye ku iro kovar fı rojnameyen kurdi, di peşketina çand fı edebi­yata kurdi de ro leke giring

koledar, wezifeyen xwe yen vatini pek tinin. Her wiha ji tevgera rizgariye re jl xizme­teke giranbiha tiikin.

Kovara Nuhibare ji weke pirani ya kovar O. rojnameyen din en bi kurdi, di nav çan d fı edebiyata kurelf de, xezine­yeke heja fı giranbiha ye. Di bin zordari O. sitem kariye de, derxistina kovareke xweru bi kureli O. bitaybeti ji li weıet, ne hesa ye O. sirbilindahiyeke mezin e. Bi clerçfına 36 hej­maran, Nubihar serkeftina xwe eliyar clike.

Ji ber ku min tevaya bej­ınaren we bi dest nexistiye, ez de nikaribiın zede li ser na­veroka we bisekiniın. Bi qasi ku min kovare ji cem dost fı hevalan bi dest xistiye, ez di­kariın bi kurtayi wiha bi bej im: Ji he la tekniki ve, Nubihar gelek ciwan e. Le dil dixwest ku kovar hinekf din qalind bO.na u di naveroka xwe de zede dh bida nivisen edebi O. danasina edebiyate. Bi ya min hO.n ji helbest fı şi­ıran re (tevi ku tuşiken min di derheqa hejabO.n O. kaliteya wan ele tune ye jl) zede dh

dileyizin. Li hemher zor- 27. Xwexapandin: "Tu ji me yi, baş i; des tl O. pikoliyen dewleten ne ji me yi, ne baş i''

• NÜBIHAR 36 •ILON 1995 •

diqetinin. Weki din ji çapki­rina nivisen curbecur nivis­karen Kuni, dewlemendiye­ke kovare ye o. domandina we pewist e.

Ez bi ıninasebeta dagirti­na se sali fı bi derketiı1a 36 hejınaren kovara Nubihare, berpirsiyar fı xebatkaren ko­vare piroz dikim ü di vi kare heja O. giranbiha de serkeftina we daxwaz dikim.

Bi silaven biratiye. •••

O Naci Kutlay:

M in se sal here bi tesadu­fl kovara çandi huneri O.

edebi Nubihar ku dit, ez pir kefxweş bO.ın. Min zfıtire li naveroka kovare niherl fı he ji dilgenn bO.m. We tiştekl pir baş kir. Ev nesla nu nizane, li Turkiyaye meriven dindar çi­qas zehıneti u neheqi ditin. Hun hemberi ve tUtine der­ketin. Yeke jl di misilmanti­ya ku li Turkiyaye O. siyaseta we de hukum dike, misil­manti O. tirkitl tevlhev kiri­bfın. Misilınanen belengaz ji xwe ditirsiyan fı sercia ji, e ger ku ew misilınanen "dindar"

kurd bin, ew sfıce heri ınezin dihate qebO.lkirine. Ji bo ve yeke j1 we ku din, çancl, huner bi kurdi we­şantl, we tirseke mezn ji hole rakir. Hfın teng ne­fikirin, we bi çaveki nfı­jen li ıneselan niheri, ez we piroz dikim.

We çewtiya misilına­nen Tirk wek bira eşkire kir fı wan çawa Seidi Kur­di O. gotinen wf cliquli­bandin şekleki din, nişan da. Ez bawer im rehme­tiye Seldi Kurtil di gora xwe de ji we re dia dike.

Le gerek meriv di vi wari de ji her diçe, tişten nü ıninaqeşe bike ... Çiına ku li dinyaye niha me­selen giring ten xeber­dane. Minak, "idantiti ü din", "misilınanti O. welat-

13

www.ars

ivaku

rd.o

rg

14

parezi", ".misilınanti Q dew­let", "jjn Q islam". Ez dixwa­zim ji we hevalen eziz re bejiın ku, gerek meriv li ser ditinenJe.Isefi Q civaki xeber bide ... Dine Q hemQ ideoloji gelek ten guhartine Q mina­qeşe kirine, lewra gerek "Nu­bih:aı;"jl di yale kurdan ve te­vi wan xebatan be.

Serkeftin Q sertiraziye dix­waziın.

••• Ozana•Farqlnl:

"Vl zemani her kesek me'mare dlware xwe ye"

Ehmede Xani

Ji dema şk. estin (1 tekçQna • serhildanen kurdan bi vir ve, kesenku 'ctoza mafen xwe yen .mirovi Q neteweyi diki­rin bi "koınunist"iye dihatin navandin. Kesen ku bi zi­ınane xwe dinivisandin, teko­şina xw~ bi zimane xwe di­dan, tev.di "bereya çepgir" de cihe xwe distandin, her çi tev ne çepgir bin ji. Bi derketina NObihare re, "bereya rastgir" ji cihe xwe di vi wari de stand Q elindaren me ji bi zimane xwe nav di xwe dan. (NOTA NC!BIHARE: ,Em xu.1e ji "bereya rastgir" nahesibi-

.nin. Jt bo me, ne "rastgiri" u .... çepgirf': l~ "rastgiri" ü çewtgirı'' me'na ifade di­ke.) Ez bi xwe ve yeke pir giring dibinim, di gel ku .ey gcı.y bi c1er~ngi ji hatiye av etin.

; , · Pi~ttvangotinan, icar ·ez dixwazim li ser nave­roka kovare rawestim. Her çiqas li bine logoye iba­_reyen "mehnameya çan­dthuneri edebi" batibin danin ji, bi ya min, divi­yabQ ku peyven "siyasi" Q "olt'' ji di nav wan de he­bQyana. Ii ber ku, mijaren

.siyasi Qo li te de ciheki gi­ring digrin. Em dikarin bibejin ku ji se pa yan du pa ji nivisen wisan re ha­tine veqetandin. Di van

nivisan de dive ez hibejim ku, sergotara NObihare behtir bala min dikişin e. Li ser mi­jaren balkeş tene rawestan­din. Le di wan nivisan de, dindaren sexte Q sextekar baş nebatine eşkerekirin. Bi ser re, ew hatine destnişankirin beyi ku nav Q partiyen wan bene diyarkirin.

Ji b er ku ez zede ji ni vis en edebi, bi hemQ çeşne we ve, fem nakim, ez naxwazim ku bi kQri wan binirxiniın. Le ez vi ınafi di xwe de dibinim ku, ez hibejim ji çeşnen ber­hemen edebi, helbest pirtir derketine Q pirani ya wan ji li gori qalib Q şeweyen bere ne.

Di nav berhemen ku di NObihare de derketine, xe­batek pir bala min kişande. Ew ji xebata Kak Sabah Kara ya bi nave "Ferhenga Seman­tika Zimane Kurdi"bQ. Çi heyf ku nivcQ ma. Her wiha xeba­ta wi ya bi nave "Parekende" ji hejayi bi biranine ye. Hemin me je behs kir, min di ve ez ve yeke ji daxuyinim. Di her hej­mare de nivisen Kak Sabah Kara bi zedehi derten, hem ji hi eynl navl. ji hill naven wl

29. iflasa siyaseta eline resmi, milete resmi, mezhebi resmi

• NÜBIHAR 36 • ILON 1995 •

yen mustear. Dive hay ji ve yeke he be. Nivisen xwe di ko­vare de kemtir bike we baştir be.

Li ser zimane kovare, li ser rastnivisa we Q aliyen we yen din ji mirov dikare raweste. Le bel e ji her hindikb(l.na cih, min pewist dlt ku ~z li ser xalen jore bi tene ra-.vestim. Em biteneli ser naveroka ko­vare sekinin. Astengi1 derfet, dijwariyen we yen ılli ware amadekirina weşanfl de me li derveyi nirxandine hiştin.

Em sesaliya NObi}lare pi­roz dikin Q daxwaz dikin ku gele k sesaliyen din ji bilJlne.

• •• O Suut Kılıç:

Ez dixwazim bersiva pirsa we bi vi awayi bidim; bi

gişti ez Nuhibare diecibinim. Ji ber ku ew her bi kurdi ye Q divet ev be gotin. HallJet ez dizanim hOn bi ve bersive na­gihen mirade xwe. Ji bo ve yeke, ez dixwazim çend tişten din bibejim. Haya min jt as­tengiyen ku derdikevin ber kovare hene. Lazim e mirov hineki realist be, lewra li go­

ri min kemasiya we ya he­ri ınuhim, derbare ware we ye. Li gori min hQn derbare islame, şeriete, şirovekirina Qur'an Q he­disan (1 helbet testren we yen roja iro kem agahiyan di din. Ji b er ku ez bi çave kovareke islami li we dinerim, ez van klemasi­yan dibejiın.

Tişteki din jl hey e, di ve (li gorl imkanan) hQn bere xwe firehtir bikin. Ez weki şexseki ji reze, bala xwe didime ku h~jmara niviskar, alim Q lekol1ne­ran bindik e an ji himlik ten xuyakirin. Ez dixwa­ziın ve bi bej im, ez kovare bi re k (1 pek taqib' dikim, le ji her karen mini şexsi, imakana min a h~rlene-rine, ne ew .çend pir e. Ii

www.ars

ivaku

rd.o

rg

. ..;

ber ve yeke jt dibe ku rex­neyen ıniın subjektif jt bin. Feqat weki ku min li seri got, helbet we qisO.r he bin, le der­ketina we jt serkeftinek e. He­le wergera Mesnewiye Cı ya şitten Baba Tahire Uryan, ji xwe layiqt pesindane ye. Ez

· " · Wer bawer im hfıne kemasiya kurdan a derbare tarixa tsla­me o. kultura we ku bi zimane kurdt di ve be çekirin jt, weki weztfeyek muhtm binin cih.

••• a Ahmet Önal:

ert her tiştt ez gelek ·· kefxweş bO.ın ku li ser Nt1-

blhare we ve pirsiyare peş­.: · feş! min kir. Bi dilsozf ber­:· · sivdaytn ji bo nıih şeref e. Ez

bi kurti dikanim bejim ku: Kovara NO.bihar di aliye

zhmin Cı wejeya Kurdt de ge­tek xizınet kir di navbera se salan da Q di ve ınerce de bal­~bUna xwe ji xwendevane xwera nişan da.

.' KovaraN fibihar aliye po­lttiki da ji valayiyeke mezin ter dike ji bo gele me ye ıni­silınan Cı oldar ra O ev ji pe­wtst e.

Çerçeva weşana NO.bi­hare, politika we ya esasi 'çiqas oldarbe ji, em dibi­nin ku gelek caran nivisen nivtsk~ren ateist ji di nav

.. rupelen kovara zerin da çap dibin. Te xwiyakirin ku· teheınila NO.bihare fı

berpirsiyaren we gelek fi­re '!je. Bo ve ji dixwazim kovaraN fibihar her serfi­taz be O ne se salan, le her detl1 <:fi 'xizıneta gele me

,. degeşbe. Bi ve westleye dixwa­

ziın peşniyaz bikiın ku, d i d·eıneke kurt da tekili Cı danfıstandin di navbera zana, rewşenbtr, weşan­xane Q hem O. sazuınanen Kurdan de çebibe. Lewra di ve qade de gele k valayl heye. Pewist e ku em ve valayiye tijf bikin Q di her

ali da keşeya (mesela) Kurd bi as ani bersiv fı çareser bi­kin.

••• D Felat Dilgeş:

Bi tUtina weşanek Kurdi, bi ditina rez Cı hevokek Kur­

di ez gelek kefxweş dibim; weki ku min mizgin fı diyari­yeke sitandibe ez şa dibim; dile min xweş, geş fı henik di­be. Mina tiye ku di keleqij fı tava havine de tasek ava sar a ji kaniyek çi ya yen Serhede, an Andok fı Şerefdlne bi dest xistibe ez bi dilovanl radikim weşanen Kurd1. Çimkl ez di nivislna bi ziınane Kurdi de gel Cı welate xwe dibinim; heviya min xurttir, berxwe­dana min zedetir dibe.

Ere ez bi weşanen ku bi zimane me ne dilgeş dibim; le bel e ez bi qasi ve yeke ji li naverokek dewlemend fı zi­ınanek li gor qayide Cı pi­vanen rezimaniyen rast ji di­geriın. Di xebata nivisi de bir fı ramana ınirov çiqas rast fı mantiqi be ji, heta ku bi awa­yek rast neye ziman fı li ser kaxi7 dlı ıw<>itlnı>, nw..,aj. d;ıx-

30. ihmaleke tarixi: Di islami de heq ü hiqüqi miletan

• NÜBIHAR 36 • lLON 1995 •

'· waz fı meram hi dirustt nagi· hije xwendevan O. gelek ca­ran çewtnivisin ji şaş f8mki· rimınan re ji dibe sedeın O. di~ mine. Bav fı kalen me digo• tin, "Mirov hi piye xwe bişe· nıite dikare xwe bigire; ıe ku hi deve xwe bişehite nikare xwe bigire." Ev gotina me ya peşiyan çiqas xweş e! L8'bete ez xwe disiperiın bav Q kalan fı ve gotina xweş bi vt awayt dibejiın, " Mirov ku bi deve xwe şehitt dikare xwe bigire, le ku bi deste xwe nivtst ni· kare xwe bigire." Çiınki peyv O. gotin di çe, te jibtrkirin; tcar nivis dimtne, dibe belge Q di nav rupelen dtroke de cih dis• tine. Pişti ku çap buji gel Q ji civate re dibe ınal; ji ware subjektifiye derdikeve, di qa· da objektifiye de cl ye xwe dis· tine.

Di ware nivtstna. Kur~i de, nemaze di zaravaye Kurınan­d de em Kurden BakO.r he:ji di merheleya destpeke de ne •. Bi pirrant ronakbtren me yen · ku bi vi zaravayt dinivtstn jt li derve diıninin; ke·ys Q riya vegera welat jt ji.bo hinekan ji wan tune. Yen ku niha di·

karin ve gerin welat jt XU· ya ye ku bi pirrant xwe na din her vt " bart." Ya rast carna hi n ek bi· "tO· risti" ten, xwe disiperin çend niviskaren Tirk en Kurdntjad , weki ku Tols· toye Kurdan hin peyven mezin dikin Q vedigefin. waren ku ji xwe re kirine welat. Ku ji bo "tO.rtstiya" wan pewist be dikarin hen ji Tirken hov re xiz­ıneta leşkeriye ji hikin,le hele nikarin se rojen xwe hidin weşeneke kurdt ya ku bi dijwariyen ınezin li welat çap dibe.

Baş e: ewe di ve rewşe de çawa hibe, dive "*o~ . ı,;awa bike? Kesen ku~i11e:·. li henda wan bin O ewe hen re nişani m~ bidin, bi deste me hig:irin Q

1S

www.ars

ivaku

rd.o

rg

16

"apltiya" me bikin tunin. Ge­lo eıne çawa bikin? Eıne wek NO.bihare bikin; mina we­şanen Kurdi yen din en ku li welat çap di bin di ber xwe bi­din; bi bir O. baweri, bi wela­teViniyek Kurdistan} li ziınane xwe xwedi derkevin. Di roja xerab, di roja teng de bi bir­yardari 11 bi bawerınendi xwe bidin ber bar, li rastiya gele xwe 11 li ziınane xwe xwedi derkevin. Dijınin çiqas bi ser me de be ji dev ji koziken xwe bem edin, gele me em bi tene heşt j1 em wl bi sere xwe ne he lin; berpirsiyariyen xwe yen ronakbiri 11 welatperwe­riye hinin cih.

Baş te bira min, se sal bere gava ku NO.bihar çap bü, min 11 belki hi n ek hevalen din ji texmin nedikirin 11 nedi­pan ku de ev weşan bi salan jiyana xwe bidomine. Hevi­ya me hebü, le hevi qels hü; çimk1 ji ber tada 11 s.edemen pirrali gel ek kesen ku di ni ve re de ıııabün hebün. İcar ira ez bi kefxweşi 11 serbilindi di­biniın ku NO.bihar se salen xwe temariı dike; ew zarükek Kurdi ya se sali ye 11 ira di hiınbeza metevan de ye. Şikir edi ji pesira de azad büye, ınezin e; çave we li dilovani 11 alikariya me ye. Em heınü dikarin je re bi­bin alikar. Ere NO.hihar zarükek se sali ye le qirn (1 ko ka w e kür (1 dür e; di­gihije hezar salan; rehen we di bin çiyayen Kurdis­tane de ne; bi deste Me­laye Ciztri O Ehınede Xanl hatine avdan. Nübihar kül1lkek rengin a bihara welate me ye. Ma Seydaye Xani çiqas xweş gotiye: "Di fes la Nubihare de Di gel dtlber b için geşte ]i ew xweştir emir nabit Bi min ew hal qewi xweş te."

Ez hevidar im O bir O baweriya min edi bi teva­hi pe heye ku ewe NO.bi-

har ji niha pe ve ji weşana xwe bidoınine; roj bi roj betir xwe tekOz b ike. Helwest O he­wildana xebatkaren NO.bi­hare ve heviya min xurt di­ke. Tişteki din ji, di rupelen gelek weşanan de te nivisin ku xwedenegiravi ew ji çap­kirina nivis O dttinen cihe re anıade ne; ez bi serbilandi di­kariın hibejim ku NO.bihar di ve yeke de li ser soze xwe ye.

Bi heviya ku gulen welate me pirrtir O geştir bibin em li NO.bihare xwedi derkevin. Ez ji dil O can sesali ya NO.bihare piroz dikim,ji bo NO.bihare jiyaneke direj hevi dikim O serkeftina we dixwazinı.

••• O Naci Gülmez:

D i sesaliya Nuhibare de ji jiyana çapenıeniya kova­

ra heja re serkeftin, ji xebat­kar 11 xwendevane Nübihare re selanı dikim, fedakarye dixwaziın.

Sebebe heri giring e der­ketina kovara NO.bihare, bi qeleına hazane heja kek Sa­bah Kara di peşgotina bejma­ra yekemin a NO.bihare de

32. Seroke Karen Diyanete nizane ku çi dibeje

• NÜBIHAR 36 • iLON 1995 •

wek wuha hatiye ziman: "Dij­mine me zalim O bes!" Yan e li diji her zihne alaya dijıni­natye wergirtiye NO.bihar. Di hela zihne de ji a herl giring ew e ku zimane meriv bete qedexekirin 11 insan kerr 11 lal bete hiştin. Di we xalike de şireteki Şex Selahaddin Efen­di (kure Şex Seid Efendi) li Kurden ku koçi roava dikirin wuha bü: "Madem hhn bar dikin, b ila zaroken we ıiınane xwe ye kurdi jibir nekin. De­ma zimane xwe jibir bikin, ewe her tişte xwe yen netewi jibir bikin." Gele kurd di Ve rewşe de bO O rewşehbiren kurd en çep, nexweşiya kur­dan baş teşxis kirin lebele ça­reseriye de xeletiyen lmezin kirin. Bele Nübihar ev xalik dit 11 bi awayeki islarm, mis­yona Ehıned~ Xani da ser ınile xwe O NO.bara PiçOkan bü NO.bihara gele kur~.

Bi kurtasi dikarim bibejiın ku di se salan de NO.bihare çi kir O pewist e çi bike?

H etaniiro çi kiriye: l- H ~la ideolojiy~ de:

Fikren islami bi heqparezya gele kurd re zewicand O je

nesieki kurd e nO da hiş­yarkirin.

2- H~la edebiyat~ de: Prens1ba "Hewce ye edib biedeb bin." ji xwıt re ki­riye reber 11 bi zirnaneki te famkirin ve di hizüra gele kurd de ye.

3- Hela siyasi ele: Ta­buya ku mislimantın kurd tekili dogişa kurdi na bin, hilşand 11 diyar kiJr ku ji bere ve hetani ira misli­maneo kunt li ser sitan­dina azadi 11 ınafen kur­dan tim O tim li peşt büne. Di navbera misliman O çepen kurd depira dayin O sitandina fikre damez­rand O wan neziki IJıevdu ani. Di diroka l6.0S.l993e de bi sempozyOma "Pir­sa kurdi çawa çareser di-be?" ji dijıninen ktf.rda re

www.ars

ivaku

rd.o

rg

is bat kir ku, em ji hen e O. em li diji zilma Kemalistan a li ser kurda ne O. em li ve zihna we lanet dikin.

4- Hela çapemeniye de: Ha ji aliye xebaten kovara NO.­bihar ve, ha ji aliye kiteben ku di weşanxana NO.bihare de tene belavkirin, wek "Şır­nak Baskını" ve hundiren Ke­malistan O. dijminen kurda berovaci kir O. ruçiken wan e esasi derxist hole O. wek bi çapkirina Risale'e NO.r en bi kurdi, nezera Kurdan da bi aliye çavkaniya kurda:

Çend gotinen bi biratl: 1- Di hejmaren NO.bihare

en paşercije de, dive zedetir li ser dennan e tirse, beheviye, hezkirinameqaın O. wek nex­weşiyen din bisekine O. NO.­bihar wezifa eczaxaneke b ide ser mile xwe.

2- Derya welatparezye ji xorten kurd re veke O. şerte ketina hundire we deryaye ji ev bin:

a- Rastl. b- Terka sefahete. c- Baweriya yekitiya Xwede. d- Yekitiya qelb. e- Yekitiya fikir.

]i ber ku yekitiya me bi van penc xalikan ve ewe zO.tir b ibe. Ji b er ku ev xalika we yekitiye bidin fikra me O. istiqamete ji bide jiyana me.

••• O M. Latif Salih oğlu:

M irov dikare bibeje NO.bihara ku bizi­

mane kurd1 weşane dike, kovarek e ku pirseke bi sa­lan, hetta bi esran ihmal bO.ye, da ye ser mil e xwe O. kovareke betawiz e ku hu­wiyeta dewayeke bi gelek r1skan nıxatab bO.ye, qe­zenc kiriye.

Daweya ku esil tawiz nedaye, din e, iman e ... Di hemi mijaren ku şixulan­diye de çirusken ve kaniya qudsi hene.

Bi xwe spartina Qur-

ane ve, tewra ku di sefa mez­IO.man de, li hember zulme O zatiman girtiye de betawiz e, dijwari ye. Di nav vi tawre bi rO.met de xwe goriya vejan­dina ziman, edebiyat, çand O medeniyeta kurdi kiriye; hem ji bi şi ki eki ku ji nişana zaafi­yet O. gumane dur e.

NO.bihar di saha O. weşa­na xwe de -çi heyf e ku- bi te­ne ye. Xwezi mina we bine­ken din hebO.na O behtir di yelpazeke fireh de belav bO­buna. Feqet ji ber ku di terete me de ev tene heye, lazim e em bi heqi le xwedi derkevin.

Ez wisa difikirim ku kese ewlade kurdan be, le li qiy­metek mina NObihare ku wa­sita xizmete ye, xwedi deme­keve, pe alaqedar nebe, yan ji ji bo jiyana xwe bidomine ti tişti neke, ew ya hisa wi ya hamiyete zeif bO.ne, yan ji ji xelke xwe re be his e.

Dive em ve yeke bi qet'i bizanibin ku, miletek din li ziman O. edebiyat, li çand O. medeniyeta mileteki xwedi dernakeve; hem ne şert e ku xwedi d erkeve ji... Meselen em hihfljin ku li Efr!kaya Ra-

34-35. Rapora "Pirsgireka Rojhilat" a TOBB: Şir ü sir tevlihev

• NÜBIHAR 36 • iLON 1995 •

şO.r pirsa xelkeki mina ziınan, edebiyat O çan di heye. Ev, he­ta kOdere me elaqedar dike? Beri ya her tişti laziın e e w mi­Jet bi xwe li mesela xwe xwe­di derkeve. Le bel e, berpeyiya ku eme li hember ehli kufr O ehli zulma ku li eyni cihi yan ji li diyarke din dibe nişan bi­din, helbet we bi awayeke din bi be.

Bi ve qiyase ınanaya ku em qest dikin, me bi du cur awayan ku ye k xusO.si, ye k jt gelemperiya rO.birO. tine.

Di N O.bihare de bi pirani ni vi sen ku bi girani min e ci­bandin derketin. Ji ber ku bi besi em le xwedi demeketin, ne NObihare, le dive em ve beelaqedariya xwe rexne bi­kin. Le heına ji ber ku we heqe rexneye da me, eme ve ji ifade bikin: Em dixwazin ku NObihar bala xwendevanan nekşine ser si yaseta bi şaibe, bi netaınet O fani. Laziın e ni­visen bi girani siyasi ne, te de cih negrin. Bila bale nekşine ser bO.yeren ku zerare bidin iınaja we O. ji ıneqseda we re bibin perde. LizO.ıniya we ji bo we weHl dibe ku hebe,

Iebele li gor min, bi bu­hurina zeman, de sethi­tiya ev cur meselan der­keve hole, O ez bawer di­kim we bi bin sebebe gen­geşiyen besebeb ji. Eger hO.n van ifadeyen min yen wek endişeke li ser bejmara NObihare ya 17an (Reyen xwe nedin dizen çep O rastan), zede bimubalexe bibinin, we wexte mina temeniyeke qebO.I bikiın.

X wed e Te ala ce h da we zede bike O. di xizıneten ku hun bi niyeteke safi di­kin de, kuwet O hesaniye bide we.

••• O Abdullah Xerib:

Merheba geli xwende­vane NObihare, ji

17

www.ars

ivaku

rd.o

rg

18

diyare dilbirin O. dil bi xem ji xwendevane NO.bihare re merheba ...

Silav ji bo musulmane din ya ye. Silav ji bo xelke mez­lO.m O. bindest ... Silav ji bo mustezef O. mahrum an. Silav ji bo bekes O. belengaza ... Di­sa merheba xwendevane NO­bihare; merheba Nubihar ...

Bele Xuda welatekl pir xweş O. rind xistiye bin piye me. Le hele dile me nerehet e ... Dile me bi kul O xem e. Lewra dayike me dilbirin O. belngaz in. Çave xuşke me ji siterka xali nabin ...

Eceba şin para wan, kef O xweşl jipara hinkl dina ye? ...

Geli biraye xwendevan, li goriya tarixa miladi em qirne blsta xilas dikin, le pir meet­teessuf li Şerqa Ntvt de xO.n O. şin heye ... Biraye musluman, bi biraye musluman didine kuştin ...

Aceba çima musluman li Şerqa Nivl de ketine ber pesi­ra hevOdu ü kefa neyar ü dij­mine xwe tinin.

Şerqa Nivi tarlxa derbaz­huy de jl herdem li ber çave emperyalite dunye bO.. Zalim O. xunmij ji bere va dixwestin ku li Şerqa Nlvi de bibin ha­kim. Weqta Osmani zelf bO., ji çar ali ya ve ha te işxalkirin O. hate paykirin. Le hele mus­luman, li hembere zatima se­rt rakiribO.n. Bi can O male xwe li hembere emperya­listen dinyaye de şer kirin. Heta ku van zalima ji welate xwe ajotin. Weqta ku zalim ji Şerqa Nivi bi zore hatin avetin, ewan fam kir ku bi zor O. zordestiye nikarin hakime van welatan bin, we çaxe ra­bO.n bi taktikinnO hatine gele musluman.

Xwendevane eztz; takttka zatima ev e: Bere bi zor O. zor­destt dihatin Şerqa Nlvl. Xelk dizanibO. ku vaye zalim O. xünmij girtine ser welat. Ra­dikime tiving O. rexta, cane xwe di dan, le zatima ji welat

diavetin. Taktika tro de siste­ma gayri-Islami hakim kirine ser welate musulmana . Weke wan difikirin, weke wan di­jin, hatine büne hakime ınus­lumana. Sebebe her tişti ge­rek em li vir bibtnin ...

Me li jore got, merheba NObihar. NObihar mizgina bihareke xweş; Nubihar, ho­şamediyek çaxeki baş e ... Lo­ma dibejim, merheba NObi­har ...

NObihara nO da we xelke Şerqa Nlvi şiyar bin. We dij­min O neyara baş nasbikin.

Seydaye mezin Bediuzze­man besebeb ne gotiye, "Min lezkir, ez di zivistane de ha­tim." Ev mizgina wi inşellah we derkeve o we nO.biharek bi ser gele Şerqa Nlvi de were ...

Musulmane şerq o xerbe gerek tev şiyar bin. Li şerqe weqta ku stiriyek bikeve piye muslumaneki, ger~k ınuslu­mane li xerbe elem bibinin O pe bişewitin. Lewra muslu­manti wiha emir dike. Dine islame wiha dibeje ...

Inı em le dinerin li şaxekt welat xfm O kuştin Q talan he­ye, li şaxekt welat ji kef O. xwe­şl. Ma musluman k.enge ji vi halt we şerın (1 heya bikin?

Li hem here van nexwe­şiyen han de ji em beumed nin in. Baweriya me heye ku we nObiharek were.

Bi ve baweriye em dijin. Ev cerida ha (kovar) ku nave NObihare standiye, mizgin dide ku bihareke. xweş we were. Lnma em dtsa dibejin, merheba NObihar!

Bo sesaliya Nubihar CANKUR D

Mina guleka N esrine li kenarego la xwine

Mina çirayeka şevreşiye di tariya koletiye,

li kunceke zl.ndane Mina lıozanuaneki dildar

di IUW e/en/ıeuneym: .. Mina destpeka bilıare,

u vebıına gupiken lıinarı2, li çiyaybı Cudi ıı Gabar

Mezin dibe eu koum: .. bilimi dibe naue Nühilıar

Mina dile min i tiji xem, dilivlive Nubilım;

dixumxume ev çem, dibe lelıf... li lı er dereke, li her dem ..

Mina evina Efımede Xani ji goristarıa Turan i...

bi xwe re camek ava kewsere ji Cizira Botan ani

Mina denge Şivani, ji xew rak ir kela Merdine

Kermanşalı u Mihabad Efrina malweran ta Suleymani ...

Mina dile min i tiji kul, Nubifıar bu ye nexşeya welat,

b üye xebat ...

• NÜBIHAR 36 • TlON 1995 •

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Nuqurç MELAQASIM

54. Dibejin cesareta li hemher zilme xweş e Ere ıe cesareta ku digel ilme xweş e Ma tu nablnf ehmeq jf pir ca ran cesur in O cewaba ehmeqan carna bi kulme xweş e

55. Ehmeq terfi kirine hi n jf bune ni viskar Li her dere pir in le di na u me de ya si tar Tu l'afre u tafra wan dinherf kene te te Ku l'ber zordaran seg in le li her me gure har

56. Ehmeqekf nivfskar qaşo ji yen reformıst Ii hin rewşenbfrerı kurd re gotiye şovenist E'zanim ku eqle uf niufskarf bostek e Le be le zimane wf ne de h bost e u ne bfst

57. !ro min kerekf dft mast bi metro dikirf Kiridare eql jf bu eql bi kflo dikiri ]i min pirsf kfloya eqle te bi çi ye lo Min go bi kflo nadim ma tu b'metro dik i rf

58. Kero ez axfnek xwe b' sed ox oxe te nadim Bizan xizaniya xwe b'milk u ma le te nadim Te xwe firot tu nın f bedla li te ımla ye Zencfra li piye xwe b'sed hefsare te nadim

• NÜBIHAR 36 • iLON 1995 • 19

www.ars

ivaku

rd.o

rg

20

Dubeyti BABA TAHIRE URYAN Ji lorl: SABAH KARA

146. Dilern teng e nizani m sebirkirin Ii diltengi büme razi bi mirin Ii fedya ruwe te ez bi h icab im Nizanim erzihalim bi te kirin

147. E ku be xan Ct be man e ez im ez E ku berekse saman e ez im ez E ku şevarı tev binalin dike roj E roje wf wek şevarı e ez im ez

148. Poşiman im poşiman im poşiman Em dimeşin veriye de wek karwan Kevindin ya ji kesi re nemaye B are xwe dikşfne herkes bi miları

149. Ez ew baze sipi me b'sinesoji Ci he min in e w çiyayen be seri He mü ş üre xwe bi hesarı tüj dikin Ez ew şür im Xweda'z kirme hesani

150. Eger wek Yusifmirı bibin bi zindan Yan ger binalim ji xem wek perişan Ger sed baxvan dijmini !'min bi kin jf Eze her tim bem gulzara te b' kenan

151. Newaya nalfne nalfrıvan zane Eyara dile safi canan zane Werin sotidila'm pev re binalin Sotfdil qedre satidilan zane

152. Dile min nizane ku sihlıet çi ye Ez dikim nizane nesilıet çi ye Ez d idi m her baye ba ewf nabe Davem agir nabeje şe wat çi ye

153. Ew nesi me ku ji wan keziyan te Bi min xweştirji belına sinbiları te De ma bi şev xeyalet hemez dikim S ibe ji ni vfnarı belına gulan te

154. Serem heye ku helina wf nin e Xemem heye ku dawiya wi nfn e Eger tu bawer naki were cem min Bibin derde ku dermane wi nfn e

155. Dile m heye demke jf xurrem nabe Xembn heye ku ti carf kern nabe Qederam heye ji rinde aleme Ku yara bewefa hevderdem nabe

• NÜBIHAR 36 • TLON 1995 •

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Mesnewi/14 MEWLANA CELALEDDlNE ROMT

Ji farisi: SABAH KARA

Beyana duwazdeh qism ji nesara

Qewme lsa re hebü b'lıukm ü tedbir Mfr ti. hakime wan duu.J(ızdeh emir Herfirqeyekji mfrekire teba' Bibün bende j'mfre xwe re ji tema'

1/460 Ev duwazdelı emir bi qewme xwe re Bibün bende j'wezire bedbexte re ! timada tevan bi gotine wi lqtfdaya tevan bi kirine wi Her weqt ü saet her emir li ber wi Can dida ger bigota ku bimir wi

Tevlihevkirina wezir ehkame ineile

Çek ir tomare k bi 1uwe her ye ki Neqşa her tomarke diger mesleki Hukmen her ye k ji ıoan bi cü re k diger Ev xilafe we ji piyan ta bi ser

11465 Yeke de ri ya riyazet ü cü 'e Kir bu rikne tewbe'w şerte ricü 'e Yeke de gotibü riyazet çi ye ve ri ye de felat bi camertf ye Ye k e de go tibü cü' ı2 cü de te Şirk e ji te li hemher me'büde te ]ibil tewekkul ü tes/ima temam Di xem ıl rehete de teu dafü dam Yeke de gotibü wacib xidmet e Ger na fikra tewekkule to hmet e

11470 Yeke de gotibü tev e mrü nelıf Ne bo kirine bo şerlıa acizi Da ku em ecza xwe bibfnin bi wan Qudreta Heq pe bizaninew zeman Yeke de gotibfl ecza xıue ne bin Kufra ni'met d ike kese eczebfn Qudreta xwe bibfn ku e w ji Wl ye Wi daye te ku qudret na ve Wi ye Yeke de gotibfl de u ji van berde Tu çi bivi e w dibe bflt li her te

11475 Yeke de gotibıi. nemrin ue müme Ku eu ditin m flm e li her ıunüme Ger tu ji nezer ü xeyal biblıurf Tu mfi.ma wisale bi şeu dikuji Yeke de gotibfl metirs bikuje

Eu e Jıezaran li Jıember ue b ide Ku j'kuştina mtune can efzü.n dibe ]i sebra te Leyla te Mecnıi.n dibe Terka du n ye her ki b ike j'zuhda xwe Dunya peşdetir te her wi xwe bi xwe

1/480 Yeke de gotibü tişte da te Heq W e şerfn kiriye çave te de Heq Ber te Jıesan kirye ı2 xweş we bigir Xwe bi des te xwe naueje nav agir Yeke de gotibıi. berde ya ji xwe Ku qebüla teb'a te reddebi xwe Riyen curecureyi hescın büne Her yeke re milletek wek can bflne Eger Jıesankirina Heq çare bfl Her cilıüd ı2 mecıi.s Pe bawer dilni.

11485 Di yeke de gotibü Izesan ew e Ku jiyana dil ü qüte can hibe Her çi l'gor zewqe be dema ku diçe Wek bizre erda Jıişk heber püç dibe li bil poşmani tişt nin e dawya w i li bil xisare tişt nayne bey'a wi Ew qe hesan nabe di netice de E w dibe zelımetf di dawiye de Zelımet ı2 hesane ji Jıeu ferq b ike Li dawiya Jıerduwan meze bike

1/490 Yeke de gotiba ustad bitele b Ti netice nine ji esi ü neseb Aqibet ciitin· her cu re m illetan Beguman e w ketin naua zflletan Ditina aqibete bi dest nin e Ger wisa ba din nedibfln eu cure Yeke de gotibü ustad ji tu yi Lewra tu yi ku tu ustad nesdiki Mer be ü mesqeraye meran nebe Li çara xwe b iner sergerdan nebe

1/495 Yeke de gotibü eulıe1iuı ye k in Kese wan dido d ibinin şa.şek in Yeke de gotibü ma sed ye k dibe Meger ku diwane idia b ike Her yekji wan peyuek in zidde heu in Ger ye k ji wan şe kir be jelır e a din H eta ku tu j'jelır ü şe kir neblıuri Ma tu kar i yekitiye be/ın b iki Ew dijmine d ine lsa b' ıli şikli Du.wazdelı defter luızir kirin tijf

• NÜBIHAR 36 • TLON 1995 • 21

www.ars

ivaku

rd.o

rg

22

şex U mirin NURETiiN DURMAN

Ji tirki: HOZAN OFLAZ

H un li nav du zabftan runiştf ne bi citen sipf u şaşikek li sere we ye sipf ye piştika we fireh a muhtemelen reş e. Fotosııreta we hatibfi. girtin Şexim. Quddılm nebü. Buhurtba qeyde, zebten mehkeme a rııpelen zer e tarfxe.

Li nav Diyarbekir ıl Çeqaxçılre a bi aliye Elaztze de mtna ntdayeke h ün diger i yan. He jt hılnfireh dibıln we xwe li çi yan dida. Mtna eyloyekf bi bal ıl per ku dakeve ji bilindiyan bi nihertineka mutteqt li aso di destpeka şewittna dil heriktna xwtne a sekinına nebze de. Şexim çawa b ıl derketina ta ve?. Dane sibe? ;>. ~?N' ~· ı d~? Jjvare. ımeJa terıeccu ,e ..

We bi rizaya Bart berdabıı nefesa xwe ya mubarek li bajer. E'zanim. Awire we mulaytm dilovan a ınsanı bıln. Dile we gulistaneka muhteşem.

Nexwe li da ra tdame jt Şexim Dikare sipehı be mirin. Li nav Diyarbekir ı2 Çeqaxçılre Ct bi aliye Elaztze de mf na nıdayeke.

• NÜBIHAR 36 • iLON 1 995 •

www.ars

ivaku

rd.o

rg

.------------------------------------------,

Zarokname 1 2

Secdekirina xan~

Xoce rojeka dixwaze biçe gun­deki. Di re de diweste. Wext

şev e. Dibeje: "Ez işev biçim li xa­neke biminim." Li ser re xanek di­bine O diçe xane. Derbasi oda xwe dibe. Le çi mixabin ji denge tex­teyan xana kevin, tu xew nakeve çaven wi. Ji ber ve, zora Xoce de­re, dadikeve jer, ji xwedye xane re dibeje:

- Qurban ev xana te pir kevn e. Ez ditirsim ew bi ser me de bikeve."

Xwedye xane dibeje: - Xoce, ma tu zani her tişt bizi­

mane xwe Xwede zikir dike. Ji ber ve, xana me ji bi şev zikir dike.

Xoce bi ken dibeje: - Kura, ez ditirsim ewe gavek

din xana te bi eşq O şewqeke biçe secde O erne ji di bin de bipelixin.

R A A X A engın u emgın

Rengin: Biraya Xemgin, çima made te ne li te ye?

Xemgin: Nepirse bira, nepirse! Rengin: Çima lo, ma tofan li te

qewimi? Xemgin: Na, bira! Qehra bave

min li min qewiml. Rengin: Ji ber çi? Xemgin: Min dixwest ez mixeki

bikutim diwar. Dema min mix kuta, çakOç li deste min ket.

Rengin: Biraya eziz! Ma çakOç di desten te de ye, ne bes e? Ma mix di deste de de çi dikir? Te bi­dana deste yekl.

Xemgin: Ternam keko! Cara du­yemin, min mlx da deste bave xwe.

Rengin: E:eee? Xemgin: kar çakOç li deste

bave min ket o pirr eşiya. Ji ber ve, qehra bave min li min qewimi. Ayyy pir deşe!..

Rengin:!!!!?

XELILAMED

M~raniya g~rik

Rojek ji rojan, gerik O devlok (til) bi hevdu re

dibin heval. Hevaltiya wan pirr xweş dimeşe. Rojeka gerikseridi ber de, difikire O bi re de diçe. Hew carke meze dike devlok tepen xwe ye wek tepe deve he ra kiriye O bi pazbilindi li ser gerik seki niye. Dema gerik ve rewşe dibine, ji devlok re dibeje:

- Heval ma ka bej e, ev çi hal e? Ma tu dixwazi min bipelçiqini?

Tu nabe hovitiya devlok dest pe kiriye. Devlok ji dibeje:

- De were li tirseka ha mezene. Ma em kengi bO­ne hevale hev? ZO ji ber ri­ya min rabe! Yan na, eze te wek kaxeze bipelixinim.

Devlok bi qehirin tepen xwe wek birOske li erde di­xe O dibeje:

- Heta niha tu kes ji van tepen min xelas nebOye.

Ji ber ve, Or O pizOre gerik derketiye. Devlok dix­waze laşe gerik bibine O xware erde dibe. Meze dike ku tiştek nexuyaye, ne gerik O ne laşe wi.

Gerik xwe dixe bin ke­virki O xwe xelas dike. De­ma devlok xwehr dibe, gerik ji bin kevir derdikeve o erlşe poze devlok dike o poze wi gezdike. Ji ber ve eriş o geza gerik, devlok ji eşe din o har dibe, li erde direj dibe O digevize.

De ma yen derdar ve bO­yere dibinin o dawiya hale

• NÜBIHAR 36 • iLON 1995 •

devlok dibinion, bi zOkahi dOrbistok (telefon)e vedi­kin nexweşxane O ba arn­bulanse dikin.

Ambulans te, devlok bi ecele le di kin, poze devlok giredidin, ta ku bila xwin pirr je neherike O ambulans bi re dikeve.

DOv vi şeri, ji ber ku xwi­na devlok li erde dibine, gerik pirr xemgin dibe. Ji xwe re dibeje:

-Ma ev çi hal e lo! Min rabO nehaqi li hevale xwe kir O min ev hale nebaş ani sere wi.

DOv ve, gerik bi lez O bez bi revek çargavin d ide dOv ambulansa.

Yen ku icar lez O beza gerik dibinin, je dipirsin:

- Ma malmirato, ne bes e te ewqas bOyer ani sere devlok? Ma hin tu dixwazi devlok bikuji, çi ye?

Gerik F dibeje: - Na hevalno, na! Ez

dixwazim beri ambulansa bigihejim nexweşxane.

Yen derdar bi heyret O ecebmayi je dipirsin:

- Ku ro ji ber çi? Gerik wiha bersive di­

de: - Hevalno! Ez ditirsim

hevale min bimire. Ez dibem belki ji hevale min re xwin lazim bibe. Ji bo ku nemre, eze xwina xwe. bi­dime.

Derdar ecebmayi dimi­nin. Heta heta, ez O mala me j1 em pirr ecebmayi man.

23

www.ars

ivaku

rd.o

rg

24

Ş~r O kerguh Ji BEYDABA

Daristanek hebO, pirr xweş bO. Yen tede dijin, pirr

çavxweş O dilgeş bOn. Le çi mixbin li wir şereki dijwar diji­ya. Ji tirsa wi, heywanan tu car nediwerin ku bihatana ve daristane. NikaribOn giya bi­xun O ava xwe vexun. Hey­wanan ji ve rewşe pirr xem­gin diman.

Rojeki dixwazin biçin cem şer, da ku bila şer ve zordes­tl O neheqiye ji ser wan rake. Ji bo ve, ji şer re dibejin:

- Şahe me, em ji tirsa te, ji ve darsitana xweş ne dikarin bixwin O ne ji dikarin vexwin. Em dixwazin tu izne bidi em werin ve darisıane O li ware xwe bijin; li hember ve, erne her roj ji xwe yeki ji bo xwarine bidin te.

Şer daxwaza civata hey­wanan qebOI dike. Heywana ji, her roj ji bo xwarine hevalek xwe dibin didin deste şer.

Di ve bOyere de gelek roj O gelek hevale wan diçin. Paşe dar te kerguh. Kerguh nax­waze di bin lepe şer de bimre. Ji ber ve, dixwest ji deste şer xelas bibe. Lama hemO hey­wana li dereki berhev dike O ji hevalen xwe re dibeje:

- Hevalno! Heger h On guh bidin min, eze we ji vi şere devbixwin O zordar xelas bi­kim.

Hevalen wi je dipirsin: - Bi çi awayi te me xelas

b iki? Kerguh dibeje: - Pirr O pirr rehet e. Hevalen wi guh didine. Dibe sibeh, dema kerguh

te. Kerguh dixwaze hinek de­reng biçe cem şer. Lama di re de dest bi leyz O listike dike. Ji ber ve, gelek dereng dighe cem şer. Şer pirr bi xeyd ji ker­guh dipirse:

- Hey kerguhe tirsonek! Tu çima wer dereng mayi? Tu li kO mayi? Hayde ji min re bej e!

Kerguh bi tirs bersiv dide: - Şahe me! Dema min ji

bo te kerguh diani, di daris­tane de şerek din derket peşya me O ji min pirsi:

-Hey kerguh! HOn diçin kOd ere?

Min bersiva wi da: - Eze vi kerguhi bibim

cem şahe me. Şer bi qirin ji min re got: - Li min mezeke kerguh!

Here ji wi şah e xwe yi tirek re

• NÜBIHAR 36 • TLON 1995 •

beje, "Ji Vir Ü ŞÜnVE}_ Şahe Ve daristane ez im." lJ dawiye kerguh ji dest min glrt O xwar.

Şahe daristane ji vi hali pirr diqehire; ji guhe kerguh digre o dibeje:

- Kerguh! Kerguh! De ji min re beje ew şe re qıeni ye ku li hember şahiya mih derketi­ye, ka li kO ye. Bide peşiya min O min bibe cem Wi. Eze Or O pizOre wi derxiniri

Kerguh şahe dari~tane dig­re ü dibe ser bire~. Ev bir, geleki kür bü. Şah sere xwe direji deve bire dike, hew meze dike ku di bire de şere­ki din heye. Şer bi amazek bi­lind dibeje:

- Ey şere tirall Nereve, vaye ez tem! Tue bibini ka şaheve daristane Ki ye!

Şer bi lez xwe daveje bire. Le nizane ku di bir~ de tu şer tune. Şere di bire de, siya wi bi xwe bü.

Pişti ketina şer hindek deng ü awaze wi derdikeve, le dawiye deng je diçe.

Bel e, şer di bire de dixeni­qe. Bi mirina şer, disa li da­ristane şahi O kefxweşi çedi­be. Ji vir ü şOnve karguh dibe şahe daristane ü jiyana wan pirr xweş derbas dibe.

Yezdane Mihrib~n jiyanek bi azadi ü dilxweşl bike ne­sibe me ji! Amin!

www.ars

ivaku

rd.o

rg

DILOCAN Xelll Dost

lll lA llE, YAD~I HÖN~ Jf XWARIN~ NEXWIN.

JI5ER KU MINGIŞT QEDANDI

Agir O şeytan dieşine, we çaxe Yezdan ji di­kare şeytan di n av agir de bi­şewitine.

Rojek du miroven geni o pejmurde ten cem Xoce

Meşhur. Ev mirov, beol O ba­weri bOn. Dixwazin Xoce bikin tengasiye. Ji ber ve, ji wi di­pirsin:

- Xoce binavOdeng! Erne ji te du pirsan bikin. Em dix­wazin tu bersiva wan bidi.

Xoce dibeje: - Fermo! Ji bo ya yekem dibejin: - Xwede ewe şeytan bi çi

awayi di dojehe de bişewiti­ne? Ma agir hiç agir dişewiti­ne?

Ji bo ya duyem ji dibejin: - Baweriya me bi Xwede

tune. Em dibejin Xwede tune; ji be ku em wi nabinin.

Xoce bi ken perçek dere m ji erde digre O li sere herduya dixe. Miroven bebawer bi eş O xwine diçin cem qadi O hale xwe je re dibejin. Qadi gazi Xoce dike o tine diwane.

Qadi ji Xoce dipirse: - Xoce jimere bejete çi­

ma we kir? Xoce bi ken bersiv dide: - Qadi, evana hatin cem

min, ji min pirsin, gotin: "Xwede ewe çawa şeytan di dojehe de bişewitine? Ya di­yemin ji min disa pirsin "Em Xwede nabinin, ji ber ve, Xwede tune." Loma min ji ji

erde perçek derem girt O li sere wan xist.

Qadi: - ~eee Xoce, çi alaqa van

bi hev re heye? Xoce: - Wan got: "Agir naşewi-

tine." Min ji got ku dişewiti­ne. Çawa insan ji axe hatiye afirandin, le ax axe dieşine. Ew ji ji axe ne, ax ji ji wan e, çima dieşine? Heger ax axe

Ji wan miroven bebawer yeki dest bi qirine dike:

- Ay, ay, ay; way, way w ay!..

Xoce diçe cem O je re dibeje:

-Ma sere te naeşe? - Dieşe. -Na, naeşe. Xoce O mirov li ser "dieşe O

naeşe" bihev dikevin. Mirov disa dibeje: - Dieşe. - Heger dieşe, raye min

bide. - Ez nikarim raye te bi­

dim. Xoce: - Çima tu dibeji dieşe O tu

nikari eşerayemin bidi. Mirov: - ~şa min heye, le ez ni­

karim rayete bidim. Xoce bi kef dibeje: -Lo geniyo! Ez ji dibejim,

"Xwede heye." le ez nikarim raye te bidim.

Li ser ve bersive, herdu mirov tobe dikin O dibin misli­man. Qadi ji di heyrete de di­mine.

Gotin~n p~şiyan • Şer şer e, çi jin e çi mer e.

• Kurma dare ne ji dare be dar narize. • Giyadi bin kevir de namine.

• NÜBIHAR 36 •ILON 1995 • 25

www.ars

ivaku

rd.o

rg

.-------------------~-----------~-------

26

Diwan/4 SEYID ELIYE FINDIKi

Ji tlpen erebi: BABE HACER BERIVAN

Elf palde were raye Bişo xwe j'elıle dunyaye Ge lo ma qet te bfr naye Nedft te j'wan ji xeyr sarf

Eger zahir de e w dost in Di bati n de te ne post in Hemf yek kfş ü yek bost in li wan dür be bi lıişyarf

Xuda bigre ternam berde Bila l'ber te nebin perde Ne bej e u qenc e e u merd e H eye tauik ji dijwarf

Bi we taue neçe re da Tu lıişyar be ji u ir pe da De tu nem nı di lıeyt·e da Te lıew dt j'nişka ua harf

Hezar Jıeyfe ku dostanı Ne safi bf j'dil ü canf Bi ye b'lıfle'w duezmanf Me cerbandiye sed carf

Me ce rhandin gelf j'dostan Ne şagirtf belf j'lıostan Bi rerıg b ün wek gule bostan Xezam weşlıan bi lıawarf

Diue dost leu b iki n se bre Şerfk bikin xweşf'w qehre He ta ku ew b için qebre Eger ne lıfç e e w yarf

Be le xase Xude man e Wefadar in ne wek ua ne Bizan Seyda yekf j'wan e Tu bawer nakf her da rf

Be le b'şerte tu çeknas bf li bo re kfne derhas bf ]'Xudaye xo ra nıerxas bl Nedf dest nefse lıefsarf

Heçf hefsar bide nefse Mulıeqqeq ew kes e b'telıse Ew e paşf b içe lıebse Be le lıebsa reş il tarf

Nebe teslfm ji nefse ra Xwe bişdfne wekf 1nera Bike şerr tJ_ qirfn pe ra Şeu ıl roje lıeta karı

Heçf melıbübe Seyda be Dikim heuf ku dilşa be Qiyamet ku li rne rabe Xilas bit e w bi yek carf

• NÜBIHAR 36 • fLON 1995 •

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Pirsname/5 SELMAN CiHADVAN

Cewab@n xwe bi remza "Pirsnaıne 1 5" bişlnin navnlşana kovara me. Ji nav kes@n ku hemft cewab@n wan rast in, em@ bi r@ya pişk@ bi 10 şexsan, bi her yeklkit@bek

ji kit@b@n Weşanxaneya Nftbihar@ diyari bikin.

1- Rojmaneya peşin a kurdi Kurdistan ji aliye ki ve derdihat?

A- Miqdad Midhet Bedirxan B- Celadet Bedirxan C- Ebdurrehman Bedirxan D- Muhemmed

M ehri 2- Berpirsiyare

gişd ye rojnameya Kurdistan ki bO.?

A- Cemal Baban B- Miqdad Mid­

het Bedirxan C- Siddiq Ebdillah D- Ebdurrehınan

Bedirxan 3- li van zimanan

kijan neziktire zi- ,. m ane kurdi ye? 1

A- Tirki B- Erebi C- Farisi D- Ingilizi 4- Niviskare pir­

tO.ka Kürdistan Teali Cemiyetiki ye?

A- Isınail Göldaş B- Felat Dilgeş C- Ahmet Aras D- Zeynelabidin Zinar 5- Ev parça helbeste ya ki ye? Pirsiji dinemin ev bi hikmet: "Mehra te çi?" Go te min ku: "Himmet" Hasil ku., dine bi şir il ihsan Texsir dibit jiboye insan A- Feqiye Teyran B- Eliy@ Heriri C- Osman Sebri

D- Ehıned@ Xani 6- Ji van weşanan kijan mehaneye? A- Arınane B- Welate Me C- Roj

D- Ranahi 7- Ji van weşanan

kijan fesHname ye, ango her mewsime carke derdikeve?

A- Govend B- Sterka Rizgari C- NOdeın D- Welate Me 8- Kljan herem

navenda Rojbilata Navin e?

A- Kurdistan B- Iraq C- İran D- SO.ri 9- Ji van hevokan

kljan ne rast e? A- Tujiri. B- E w Araın e. C- HO.n çawa ne. D- Em baş in. 10- Ev helbest a

ki ye? M ir ina zilma xedar bizan yara min tu. yi Hey he vi ya we roje ku. debara min tu. yi Xwezi mirin nebtina heta mirina zilme Şeva mirina zilme, şev-enısa min tu yi A- Cankurd B- Xeyyaın C- Mela Qasiın D- Baba Tahire Uryan

Bersiven Pirsname 1 4 1- (A) 2- (D) 3- (A) 4- (C) 5- (B) 6- (D) 7- (A) 8- (C) 9- (B) 10- (B)

• NÜBIHAR 36 • TLON 1995 •

27

www.ars

ivaku

rd.o

rg

28

Naveroka sala seyemin

A

Imzayen li jer, nave kesen ku saıa sayemin de di Nubihare de nivise wan weşiyane nişan didin. imza li gor tertiba paşnavan hatine rezkirin. Jimareyen di

nava paranteze de; yen ewil, hejmar; yen din, rupel in.

ACAR Hayrullah • "Dile min li welate min veşerin" (26/7) • Azadi O idareya adil (ji Bediuzzeman Seide

Norsi) (32/6) • Lepirsin (34-35/3)

AKAR Hüseyin • Tenyayiş mergo (27/29)

AKIN Gülten • Strana kese ku li xaniye bilind rOdine (33/21) • Gotina dawi (33/21)

AKTÜRK Süleyman • Lepirsin (36/7)

ALAN Meme • Çend gotin li ser nivlsara 1 COiemergi ya di

"Welate Me" de (33/22) • Lepirsin (36/4)

ALi Muhemed • Lep_irsin (34-35/9)

ALPAYDIN Ahmet • Eli rabe (ji Seyid Eliye Findiki) (28/29)

ALTAN Ahmet • Atakurd (31 /26)

ALUÇ Mehmet Ali • Biecibin biecibin O bistin (ji Nurettin Dur-

man) (29/15)

AMED Abdiilah • Heq O hiqOqe kurdan (31/13)

AMED Xelil • Zarokname/1 (34-35/46) • Zarokname/2 (36/23)

AMED i Turabiya • Ez çi kes im (29/23)

ARAS Ahmet • Lepirsin (36/5)

ARSLAN M. ihsan • Le pirsin (34-35/11)

AZAD Medeni • Axinek ji bo ... (34-35/45)

AZADi Rojhat • Lepirsin (34-35/19)

BABE Hacer Berivan ·Eli rabe (ji Seyid Eliye Findik!) {31/27) • Diwan/1 (ji Seyid Eliye Findik!) (32/5) • Diwan/2 (ji Seyid Eliye Findik!) (33/12) • Diwan/3 (ji Seyid Eliye Findiki) (34-35/34) • Diwan/4 (ji Seyid E liye Findiki)' (36/26)

BAVE Xece • Peşhati ya islame ye (ji Seyyld Qutub)

(27/24) • Çar istilahen Qur'anf yen bingehfn (ji Sey-

yid Ebul Ala ei-MewdOdi) (30/18)

BAVE Zin • Rastnivisina kurdi/1 (30/13) • Rastn ivisina kurdi'/2 (32/4) • Rastnivisina kurdi/3 (33/8) • Rastnivislna kurdl/4 (34-35/38)

BAWER Ehmed • Nazire (ji M ele Evdilqadir) (27 /22)

BERiVANi Azad • Bikaranina zimane kurdi (27/14)

BERZ Koyo • Pola bikin (30/11) • Jahra awday (31/4) • Qisey verenan (32/20)

BEÇARE Raife

• NÜBIHAR 36 • ILON 1995 •

www.ars

ivaku

rd.o

rg

• Lava dikim (29/21)

BIRiNDAR Husen • Çiroka min Cı bapire min (27/21)

CAN Mehmed • Hilen şeyten (ji Muhyidine Erebi) (26/26)

CANKURD • Silavek bo dost Cı yaran (26/1 O) • Newroz (28/17) • Guhertina elfabeya kurdi (30/6) • Çiyayo! (30/25) • Welat nadim (33/31) • Ez de herim (34-35/24) • Bo sesaliya NCıbihar (36/18)

CEWERi Firat • Lepirsin (36/9)

CIZiRi Adnane • Du maf: Netew Cı zirnan (32/25)

CiHADVAN Selman • ida min (28/23) • Pirsname/1 (31/32) • Pirsname/2 (32/32) • Pirsname/3 (33/32) • Pirsname/4 (34-35/48) • Pirsname/5 (36/27)

ÇAMLIBEL Yılmaz • Lepirsin (34-35/12) • Lepirsin (36/7)

ÇEViK Süleyman • Hevpeyvin bi gerinandeye rojnama Welate

Me Mazhar Günbat re (26/20) • Şeş pirs (ji Bediuzzeman Seide Norsi)

(27/7) • Bi ismail Göldaş re hevpeyvin/1 (28/1 O) • Bi ismail Göldaş re hevpeyvin/2 (29/24) • Li ser e dalete (33/14) • Lepirsin (34-35/13)

ÇEXOV Anton • Kemana Roçild (25/24)

ÇiÇEK M. Rauf • Lepirsin (36/5)

DEHSIWAR Mihemed • Lepirsin (36/13)

DILGEŞ Felat

• Rexne Cı xwerexnekirin (30/22) • Lepirsin (34-35/7) • Lepirsin (36/15)

DILKANi Seyda • Melaye qCırişa (34-35/42) • Çengek tişt (34-35/43)

DILZAR Hazane • Tene dayik lorandin (29/9)

DOSKi Tehsin ibrahim • Mem Cı Zin li çi dem jiya bün (31/29) • Du helbesten Feqiye Teyran (32/22)

DURMAN Nurettin • Biecibin biecibin Cı bistin (29/15) • Bi meqame Huseyni (34-35/30) • Şex Cı mirin (36/22)

EFLATON • (Şikefti) (31 /11)

EPÖZDEMiR Bedirxan • Du helbest (34-35/37) • Lepirsin (36/1 O)

EREBi Muhyidine • Hilen şeyten (26/26)

ESLAN Şukri • Gazi li tirkan: W erin ser heqiye (31 /5)

ETMANi Behram • Dua Cı niyeta rojiya remezane (28/32)

EVDILQADIR Mele • Nazire (27/22)

FAROiNi Zana • Le pirsin (34-35/14) • Lepirsin (36/14)

FEQIYE Teyran • Av (34-35/40)

FEQi Huseyn • Lepirsin (34-35/15) • Lepirsin (36/11)

FINDIKi Seyid Eliye • Eli rabe (28/29) • Eli rab e (31 /27) • Diwan/1 (32/5) • Diwan/2 (33/12)

• NÜBIHAR 36 • iLON 1995 • 29

www.ars

ivaku

rd.o

rg

30

• Diwan/3 (34-35/34) • Diwan/4 (36/26)

FlRAT Zafer • Tefsira ayetan/1 (ii Eli Şerieti) (32/11) • Tefsira ayetan/2 (ii Eli Şerieti) (33/1 O)

GARiB Şex Omer • Hevpeyvin/1 (25/17) • Hevpeyvin/2 (26/12) • Marksizma dawihati Cı pirsglreka kurdi

(32/28)

GENÇ Nurullah • Xiyal (27/29)

GÖLDAŞ ismail • Hevpeyvin/1 (28/1 O) • Hevpeyvin/2 (29/24)

GURDILANi Azad • Serokatiya Karen Diyanete Cı zimane tirki

(34-35/35)

GÜLMEZ Naci • Hevpeyvinek li gel Şex Omer Garib/1

(25/17) • Hevpeyvinek li gel Şex Omer Garib/2

(26/12) • Lepirsin (36/16)

GÜNBAT Mazhar • Hevpeyvin (26/20)

HAVDAROGLU Mele Alaeddin • Bediuzzeman Seide Norsi (27/12)

KAHRAMAN Emirşah • Ji xebatkaren NObihara xweşik re (27/25)

KARA Sabah • Mesnewi/5 (ji Mewlana Celaleddine Romi)

(25/12) • Marsiyeyen rojhilat/7 (25/16) • Dubeyti/46-55 (ii Baba Tahire Uryan)

(25/23) • Rubaiyat/26-30 (ii Omer Xeyyam) (25/29) • Mesnewi/6 (ji Mewlana Celaleddine Romi)

(26/4) • Marsiyeyen rojhilat/8-9 (26/11) • Dubeyti/56-65 (ji Baba Tahire Uryan)

(26/16) • Rubaiyat/31-35 (ji Omer Xeyyam) (26/19) • Mesnewi/7 (ji Mewlana Celaleddine Romi)

(27/4)

• Marsiyeyen rojhilat/1 o (27 /9) • Dubeyti/66-75 (ji Baba Tahire Uryan)

(27/16) • Rubaiyat/36-40 (ji Omer Xeyyam) (27/20) • Mesnewi/8 (ii Mewlana Celaleddfne Romi)

(28/6) • Marsiyeyen rojhilat/11-12 (28/18) • Dubeyti/76-85 (ji Baba Tahiı·e Uryan)

(28/21) • Rubaiyat/41-50 (ji Omer Xeyyartı) (28/25) • Mesnewi/9 (ii Mewlana Celaleddtne Romi)

(29/4) • M ersiyeyen rojhilat/13-14 (29/1 O) • Dubeyti/86-95 (ji Baba Tahire Uryan)'

(29/13) • Mesnewi/1 o (ii Mewlana Celaleddine Ro­

mi) (30/4) • Mersiyeyfın rojhilat/15-16 (30/7) • Dubeyti/96-105 (ji Baba Tahite Uryan)

(30/14) • Marsiyeyen rojhilat/17-21 (31/9) • Mesnewi/11 (ji Mewlana Celaleddine Ro­

mi) (31/15) • Dubeyti/106-115 (ji Baba Tahire Uryan)

(31 /22) • Marsiyeyem rojhilat/22-24 (32/12) • Mesnewi/12 (ji Mewlana Celaleddine Ro­

mi) (32/18) • Dubeyti/116-125 (ji Baba Tahite Uryan)

(32/21) • Marsiyeyen rojhilat/25-28 (33/5) • Dubeyti/126-135 (ji Baba Tahire Uryan)

(33/9) • Mesnewi/13 (ji Mewlana Celaleddine Ro­

mi) (33/17) • Dubeyti/136-145 (ji Baba Tahire Uryan)

(34-35/31) • Pişti se salan NObihar (36/3) • Dubeyti/146-155 (ji Baba Tahire Uryan)

(36/20) • Mesnewf/14 (ji Mewlana Celaleddine Ro-

mi) (36/21)

KARADEMiR Yakup • Lepirsin (36/8)

KARADENiZ Ali • Kemana Roçild (ji Anton Çexov) (25/24) • Yezidi O yeziditi (26/17) • Mirov rewi ye (29/14) • Çend mulaheze li ser bejeya "x.wezayi"ye

(31/20) • "Bexçeye vişne" (34-35/32)

KERKÜKiKameran

• NÜBIHAR 36 • fLON 1995 •

www.ars

ivaku

rd.o

rg

.----------------------------------------------------------------~

• Tahir Begi Caf (34-35/39)

KESKiN Abdullah • Lepirsin (34-35/4)

KILIÇ Suud • Atakurd (ji Ahmet Altan) (31/26) • Le pirsin (36/14)

KOYTAK Cahit • General çima nikarin derkevin zikakan

(31/12)

KURDISTANi Birindar • Sed nav ü sed rengi bes e! (31/19) • Nameyak bo Ehmede Xani (31/28)

KURŞUN Süleyman • Lepirsin (34-35/17)

KUTLAY Naci • Lepirsin (36/13)

MELA Qasim • Nuqurç/49-53 (34-35/23) • Nuqurç/54-58 (36/19)

MERYEMXAN • Xiyal (ji Nurullah Genç) (27/29)

MEWD0Di Seyyid Ebul Ala el-• Çar istilahen Qur'ani yen bingehin: Ilah,

reb, din, ibadet (30/18)

MIHACIR Aqil • Hovitiya hovan ü em (27/1 O) • Zanina zimen ü ranikirina gel (27/27) • Hevidari ü geşkirina roleyen me (28/30) • Serkevtina dil (32/15)

MIRADXWAZ • Nalinen birineka kevnenü (31/17)

NAS Ehmed Xemgir • Şi'ra Ş exe Eziz (31 /31)

NORSi Bediuzzeman Seide • Şeş pirs (27/7) • Azadi ü idareya adil (32/6)

NÜBIHAR • Di destpeka sala seyemin de (25/3) • Ji neqenciye süistifade nabe, le ji qenciye

süistifade dibe (26/3) • Xwexapandin: "Tu ji me yi, baş i; ne ji me yi,

ne baş i" (27/3) • Pewistiya teküzkirina alfabeya kurdi (28/3) • Xweşber, Mirate, Rono O sirüden berikirine

(28/20) • Çi gotin ı (28/24) • Nüçeyen mehe (28/32) • ltıasa siyaseta dine resmi, milete resmi,

mezhebe resmi (29/3) • Weşanen kurd7 yen nO (29/31) • Ihmaleka tarixi: Di islama de heq O hiqOqe

milatan (30/3) • Dijminen zat e mirov (31 /3) • Seroke Karen Diyanete nizane ku çi dibeje

(32/3) ·Zora qanOnan, zorasiyan (33/3) ·Rapora "Pirsgireka Rojhilat" a TOBB: Şir O

sir tevlihev (34-35/3)

NÜRULLAH Newzad • Bediuzzeman Seide Norsi (ji Mele Alaed­

din Haydaroğlu) (27/12) • Em ki ne, ji kO ten, diçin kO (29/22) • Em O seydaye me Ustad Bediuzzeman Se­

ide Norsi (Kurdi) (30/29) • Xebatkaren NObihara delal re (31/25)

OFLAZ Hozan • "Gotinen navdaran" (30/26) • General çima nikarin derkevin zikakan (ji Ca­

h it Koytak) (31/12) • Wek ku qe nin e (ii Hilmi Yavuz) (32/1 O) • Strana kese ku li xaniye bilind rOdine (ji

Gülten Akın) (33/21) • Gotina dawi (ji Gülten Akın) (33/21) • Bi meqame Huseyni (ji Nurettin Durman)

(34-35/30) • Şex O mirin (ji Nurettin Durman) (36/22)

OM ERI i. • Sersal (29/18) • Keça pe ri (30/31)

ÖNAL Ahmet • Lepirsin (36/15)

ÖZDEMiR Latif • Gazin ji cihane (32/17) • Xewnek xweş (33/28) • Le pirsin (36/1 O)

PAŞA Berhim • Gaziya min (30/1 O)

POLAT Lokman • "Hez o bedewiya penOse" (28/27)

• NÜBIHAR 36 •fLON 1 995 • 31

www.ars

ivaku

rd.o

rg

32

• Kovarak nO: Çira (30/32) • Lepirsln (36/12)

QUTUB Seyyid • Peşhati ya islama ye (27/24)

ROMi Mewlana Celaleddine • Mesnewi/5 (25/12) • Mesnewl/6 (26/4) • Mesnewi/7 (27/4) • Mesnewl/8 (28/6) • Mesnewi/9 (29/4) • Mesnewi/10 (30/4) • Mesnewi/11 (31/15) • Mesnewl/12 (32/18) • Mesnewi/13 (33/17) • Mesnewl/14 (36/21)

RÜŞEN Xurşid • SOreta Nas O dergahe penahiye (29/16) • Qelaştina taritiye: SOreta Feleq (30/15) • Peyama Qur'ane: SOreta fxlas (31/23) • Bedeneama kufre: SOreta Leheb (33/19)

SAGLAM Bahaeddin • Serab (29/19)

SALiHOGLU M. Latif • Lepirsin (36/17)

SMAiL Selim • Li vir ne bes bO, dora wir e! (30/21) • (Şikefti) (ji Eflaton) (31 /11)

ŞAHREZA Birewer • Marksizma dawihatl O pirsgireka kurdi (ji Şex Omer Garib) (32/28)

ŞERiETi Eli • Tefsira ayetan/1 (32/11) • Tefsira ayetan/2 (33/1 O)

ŞOREŞ Suleyman • Sefinetun kesefineti NOh (27/32)

TEK OŞ iN • Mar O rovi (27/26)

TiMURTAŞ Abdulhadi • Minafiq 'O Mescida Dirar (27 /30) • Seyda Mele Xelile Hezani O "Nehcul

Eflam"a kurdi (29/20)

TUNÇ Osman • Hewl el-qeziyyet el-kurdiyye (25/32)

• Le pirsin (34-35/21)

URYAN Baba Tahire • Dubeyti/46-55 (25/23) • Dubeyti/56-65 (26/16) • Dubeyti/66-75 (27/16) • Dubeyti/76-85 (28/21) • Dubeyti/86-95 (29/13) • Dubeyti/96-105 (30/14) • Dubeyti/1 06-115 (31 /22) • Dubeyti/116-125 (32/21) • Dubeyti/126-135 (33/9) • Dubeyti/136-145 (34-35/31) • Dubeyti/146-155 (36/20)

UZUN Mehmed • Li ser "Pewistiya tekOzkirina alfabeya kur-

di" (29/8)

XERiB Abdullah • Lepirsin (36/17)

XEYYAM Omer • Rubaiyat/26-30 (25/29) • Rubaiyat/31-35 (26/19) • Rubaiyat/36-40 (27/20) • Rubaiyat/41-50 (28/25)

YAVUZ Hilmi • W ek ku qe nin e (32/1 O)

YEKTA Ayhan • Netew O peşveçOna zirnan (27/18)

YILDIZ Bekirhan • Em O xelke din (30/20)

YÜKSEL Mufid • Jiyannameya Şex Es'ede Erbili (26/31)

ZELAL Rojin • Eqle hin ji tirkan hin bi hin te1e sere wan

(30/9)

ZEND Dr. Yusif Dara • Alfabeya fatini ji bo zirnan e kurdi (33/29)

ZINAR Zeynelabidin • Rewşenbir O rewşenbiri (25/14) • Mast (28/19) • Peymana Amasyaye ( 1514) (29/11) • Gelşa alfabeya kurdi (29/30) • Lepirsin (34-35/6) • Tirkbapir O Kemaltiti (34-35/26) • Lepirsin (36/9)

• NÜBIHAR 36 • iLON 1995 •

www.ars

ivaku

rd.o

rg

KITEBEN EM BELA V DII(IN (DAGITIMINI YAPTIGIMIZ KiTAPLAR)

Kiteben kurdi (Kürtçe kitaplar) ................................................. (Hundir:TL) (Oerve:DM) • Hisala Biratiye (Uhuvvet Risalesi) ........................................................ 50.000 .................. 3 • Hisala Biratiye (Bi tipen ere bl) .............................................................. 50.000 .................. 3 • Peyiva Bist O Seyeınin (23. Söz) ........................................................... 50.000 .................. 3 • Peyiven PiçOk (Küçük Sözler) .............................................................. 75.000 .................. 5 • Niınej Dikim 1 Komisyon (Kuşe) .............. , ..•...................................... 120.000 ................. 8 • Niınej Dikim 1 Komisyon (Sip1) .......................................................... 11)0:000 .................. 6 • Dlwan 1 Mele EhınedeCjztr1 , ... ;································:·······················ioo'.orw.ı.;.: .......... ,U ·. · • Doza Hn 1 Hiseyn Eli Şaşar .................................................... : ........ : .... rs:ooo ................... s • Ferheng (kurdl-tirkl, tirk1-kurd1) 1 D. lzoli ........................................ 450.000 ................ 25 • Ferheng (zazaki-tirki) 1 Malm1sanij ................................................... 250.000 ................ 12 • Mewlüd (lat1n1) 1 M ele Ehınede Batey1.. ............................................ 1 00.000 .................. 6 • MewlOd (ere bi) 1 M ele Ehmede Bateyi ................................................ 60.000 ................. .4 • Mewlüd (ere bi) 1 Miheınmed Emine Heyderi ..................................... 60.000 ................. .4 • NO bar 1 Ehınede Xani ......................................................................... 80.000 .................. 5 • MewlOd 1 (zazakl) M ele Ehmede XasL ................................................ 75.000 .................. 5 • Eqlda Yınane (erebl) 1 Mihemmed Emine Heyderl .............................. 2s:ooo .................. 2

Kiteben tirki (Türkçe kitaplar) • Bediüzzaman 'ın Hayatı 1 Abdurrahman Nursi ................................... 80.000 .................. 5 • Bediüzzaman'ın Volkan Yazıları 1 Osman Hesulan .............................. HO.OOO .................. 5 • Şırnak Baskını 1 Osman Resulan ......................................................... ~10.000 .................. 5 • Aydınlık ve Dindarlık 1 Abdulkerim Sur u ş (Çev. Sabah Kara) ............. 90.000 .................. 5 • Ayet Yorumları 1 Ali Şeriatİ (Çev. Sabah Kara) ................................... 120.000 .................. 8 • Dini Düşüncenin Yeniden Kurulınası/ A. Sunış (Çev. Sabah Kara) ...... ~ıo.ooo .................. 5 • llerici Gericilik 1 Abdulkerim Suruş (Çev. Abdullah Kutlu) ............... Ji0.000 .................. 4 • Peygamberler Aydınların Önderleri 1 A. Suruş (Çev. Ahdullalı Kutlu) .. 90.000 ................. 5 • Zamanın Zeynebi 1 Zeyneb B uru c erdi (Çev. Zafer Fırat) .................... 80.000 .................. 5 • 36. Paralel ve Ortadoğu 1 M. Selim Akdoğan ..................................... 100.000 .................. 6 • Hasretinden Sürgünler Bitirdim 1 Medeni Azad ................................. 80.000 .................. 5

Kiteben erebi (Arapça kitaplar) • Lemalar (el-Leme'at) ........................................................................ 400.000 ................ 25 • Mektubat (el-MektObat) ................................................................... 400.000 ................ 25 • Sözler (el-Keliınat) ........................................................................... 500.000 ................ 30

Kiteben li jor, bi hundir O derve, bi bist ji sedi (20 %) erzanl ten e şandin. Yen ku h un dix­wazin, bihaya wan hesab bikin, ji mecmOa bihaye, 20% keın hi kin, haqiye li hesabe jere razinin O fotokopiyeke pela razandine, bi ınektOba xwe ya ku w e na ve kiteban tede nivi­sandiye, bişinin navnişana kovara me. ·

(Yukarıdaki kitaplar yurt içi ve yurt dışına% 20 indirimle gönderilir. Istediklerinizin tuta­rını hesaplayın, toplamdan % 20 düşün, geriye kalan tutarı aşağıdaki hesaba yatırın ve alındı belgesinin fotokopisini, istediğiniz kitapların isiınierini ihtiva eden mektupla birlikte dergimizin adresine gönderin.)

' JIMAREYEN HESABAN (HESAP NUMARALARI): Li h un dir (Yurt içi): Postgiro (Posta Çeki): Süleyman <,:evi k, ()5R2f15

Li derve (Yurt dışı): Süleyman Çevik, Iş Bankası Yavuzseli ın ~uhesi, 1079-:iOl00-3118770

NAVNJŞAN (ADRES): NObihar, Kıztaşı Cad. Kuriş Apt. No: 51 /?ı, Fatih 1 istanbul

Tel: (212) 53:i 75 88 Faks: (212) 524 00 3H

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Nubihar

www.ars

ivaku

rd.o

rg