ตอนที่ 3 ·...

… 21

คมอการสมมนาเชงปฏบตการเพอสอสารและสรางความเขาใจเกยวกบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษาแนวใหมและเสรมสรางศกยภาพดานการประเมน

ตอนท 3 โครงสรางและเนอหาการสมมนาเชงปฏบตการเพอสอสารและ

สรางความเขาใจเกยวกบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษาแนวใหม และเสรมสรางศกยภาพดานการประเมน

การพฒนามาตรฐานผประเมนคณภาพสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน กจกรรมยอย : การสมมนาเชงปฏบตการเพอสอสารและสรางความเขาใจเกยวกบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษาแนวใหม และเสรมสรางศกยภาพดานการประเมน เปนการสงเสรม สนบสนน และเพมพนความร ความสามารถและทกษะในการประเมนคณภาพการศกษาตามแนวปฏรปการศกษาของกระทรวงศกษาธการ ใหแกผเขารบการสมมนา การประเมนคณภาพการศกษาตามแนวใหมน จะไมเนนการสรางเอกสารในกระบวนการประเมน แตตองเปนการประเมนโดยใชขอมลเชงประจกษ (evidence based) เลอกใชวธการเกบรวบรวมขอมลท เหมาะสม และสะทอนคณภาพการด าเนนงานตามมาตรฐานของสถานศกษา ใชการตรวจทานผลการประเมนโดยคณะกรรมการประเมนในระดบเดยวกน (peer review) โดยเทยบกบเกณฑหรอมาตรฐานทก าหนดไว ผประเมนตองมความรอยางรอบดานและวเคราะหขอมลรวมกนเพอการตดสนใหระดบคณภาพตามเกณฑ ทก าหนด ยดหลกการตดสนระดบคณภาพตามหลกการตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ (expert judgement) ของผประเมน ใชเกณฑการใหคะแนนผลงานหรอกระบวนการทไมแยกสวนหรอ แยกองคประกอบ แตเปนการประเมนในภาพรวมของผลการด าเนนงานหรอกระบวนการด าเนนงานในภาพรวม (holistic rubrics) รวมท งผประเมนตองสามารถใหค าแนะน าและขอชแนะแกสถานศกษา เพอพฒนาและปรบปรงคณภาพการจดการศกษาตามบรบทของสถานศกษาอยางเปนรปธรรม

ในการสมมนาครงน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานใชวธการสมมนา เชงปฏบตการ โดยรปแบบการสมมนามทงการบรรยายใหความร การฝกท ากจกรรมการประเมนในรปแบบใหม การทดสอบความรของผเขารบการสมมนาทงกอนและหลงการสมมนาเพอเปนการประเมนประสทธภาพของการสมมนา มทมวทยากรคอยเปนพเลยงใหค าปรกษาและชแนะในระหวางการฝกท ากจกรรม รวมทงท าหนาทในการประเมนผลผรวมสมมนาเปนรายบคคล ระยะเวลาการสมมนาจดละ ๓ วน โดยมขอบขายโครงสรางของการสมมนา ดงน

… 22


1. โครงสรางเนอหา โครงสรางเนอหาประกอบดวยสาระส าคญ จ านวน 2 หนวยการเรยนร ดงน

หนวยท

ชอเรอง วตถประสงค บทบาทของ ผเขารบการสมมนา

๑ ระบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน 1.1 การพฒนาระบบ

การประเมนและการประกนคณภาพการศกษา ตามนโยบายการปฏรปการศกษา

1) เพอใหผเขารบการสมมนามความรความเขาใจเกยวกบนโยบายการปฏรประบบ การประเมนและการประกนคณภาพการศกษา

2) เพอใหผเขารบการสมมนาสามารถน านโยบายปฏรประบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษา ไปสการประเมนคณภาพสถานศกษา

๑. รบฟงการบรรยายจากวทยากร

๒. ศกษาสอเอกสารเสรมความรท ๑.๑ สอรายการท ๑,.๑/๑ เอกสารเสรมความร เรอง นโยบายการปฏรประบบการประเมน และการประกนคณภาพการศกษา

๓. ฝกปฏบตกจกรรมสอรายการท ๑.๑/2 ใบกจกรรมท ๑.๑ การน านโยบายปฏรประบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษาไปสการประเมนคณภาพสถานศกษา

1.2 รปแบบและ แนวทางการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา แนวใหม

๑. เพอใหผเขารบการสมมนามความรความเขาใจเกยวกบรปแบบการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

๒. เพอใหผเขารบการสมมนาแลกเปลยนเรยนรเกยวกบรปแบบการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

๓. เพอตรวจสอบความร ความเขาใจ และสะทอนผลและเสรมสรางมโนทศนเรองการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

๑. การประเมนตนเอง ๒. ฟงการบรรยาย ๓. ศกษาเอกสารเสรมความร

เรอง แนวคด หลกการ และรปแบบการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

๔. ท ากจกรรมเดยวสอรายการท ๑.๒.๒ ใบกจกรรมท ๑.๒.๑ แบบตรวจสอบมโนทศนดานการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

๕. ท ากจกรรมกลม สอรายการท ๑.๒/๓ ใบกจกรรมท ๑.๒.๒ สรปองคความรแนวคด แลกเปลยนเรยนรและสะทอนผลการเรยนร

… 23


หนวยท


1.3 มาตรฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

เพอใหผเขารบการสมมนามความรความเขาใจและเสรมสรางองคความรเกยวกบมาตรฐาน เพอ การประกนคณภาพภายในของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน

๑. ฟงการบรรยาย ๒. ฝกปฏบตใบกจกรรมท๑.3 ๓. ศกษาเอกสารเสรมความร

มรายละเอยดดงน - คมอการประเมนคณภาพตาม

มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาขนพนฐาน

- เอกสารเสรมความรเรอง การประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาขนพนฐาน

๒ เสรมสรางศกยภาพดานการประเมน ๒.๑ บทบาทหนาท

และคณลกษณะของผประเมนคณภาพสถานศกษา

เพอใหผเขารบการสมมนามความรความเขาใจเกยวกบบทบาทหนาทและคณลกษณะของผประเมนคณภาพสถานศกษา

๑. ฟงการบรรยาย ๒. ลงมอปฏบตตามใบกจกรรมท

๒.๑.1 (งานเดยว) และใบกจกรรมท ๒.๑.๒ (งานกลม)

๓. น าเสนอผลงานกลมศกษาเอกสารเสรมความร เรอง บทบาทหนาทและคณลกษณะของผประเมนคณภาพสถานศกษา

๒.๒ ทกษะของผประเมนคณภาพสถานศกษา

๑. เพอพฒนาความสามารถในการวเคราะหกรอบประเดน และการออกแบบการเกบรวบรวมขอมลเพอประเมนคณภาพสถานศกษา

๒. เพอพฒนาความสามารถในการออกแบบการเกบรวบรวมขอมลเพอการประเมนคณภาพการศกษา

1. ฟงการบรรยายความรประกอบสอ Power Point

2. ศกษาเอกสารเสรมความร 3. ปฏบตกจกรรมตามใบงาน 4. น าเสนอผลการปฏบตงาน

และแลกเปลยนเรยนรผลการปฏบต

… 24


หนวยท


: ทกษะการสงเกต การตงค าถามและสมภาษณผมสวนเกยวของ

๓. เพอพฒนาทกษะการตความ การตรวจสอบความนาเชอถอของขอมล และการสรปความ

๒.๓ การจดท ารายงานการ ประเมนคณภาพสถานศกษา

เพอใหผเขารบการสมมนา มความร ความเขาใจ และสามารถเขยนรายงานการ ประเมนคณภาพ การศกษา

๑. ฟงการบรรยายความรประกอบสอ PPT

๒. วเคราะหกรณศกษาจากโรงเรยนตวอยาง

๓. ปฏบตกจกรรมตามใบงาน กจกรรมท ๒.3/๑ และ ๒.3/๒

๔. น าเสนอผลการปฏบตตามใบงาน กจกรรมท ๒.3/๑ และ ๒.3/๒

๒.๔ การใหขอมลยอนกลบเพอการพฒนาคณภาพสถานศกษา

เพอใหผเขารบการสมมนา มความร ความเขาใจเทคนคการใหขอมลยอนกลบ เพอการพฒนาคณภาพสถานศกษาภายใตขอมลและบรบทของสถานศกษา

๑. ฟงการบรรยายความรประกอบสอ PPT

๒. แลกเปลยนเรยนร ๓. ปฏบตกจกรรมตามใบงาน

กจกรรมท ๒.4 (1) ๔. น าเสนอผลการปฏบตตามใบ

งานกจกรรมท ๒.4 (1)

… 25


๒. ตารางการสมมนาและรายละเอยดเนอหา การสมมนาระหวางวนท 16 กรกฎาคม - 31 สงหาคม 2560 แบงชวงกจกรรม ดงน

วนท 16 , 19 , 25 กรกฎาคม และ 1 , 8 , 15 , 21 และ 28 เวลา ๑๕.๐๐ น.

เปนตนไป ลงทะเบยนรบเอกสารและเขาทพก

เวลา 18.00 – 19.00 น.

พกรบประทานอาหารเยน

เวลา ๑๙.๐๐ - ๒๑.๐๐น.

ชแจงแนวทางการสมมนา

วนท 17 ,20 , 26 กรกฎาคม และ 2, 9, 16 , 22 และ 29 สงหาคม 2560 เวลา 08.3๐ –

09.0๐ น. พธเปดการสมมนาและบรรยายพเศษ โดย... เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน หรอผแทน

หนวยท 1 ระบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน เวลา 09.0๐ –

09.3๐ น. บรรยาย เรอง การพฒนาระบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษาตาม

นโยบายการปฏรปการศกษา โดย... ดร.วษณ ทรพยสมบต ผอ านวยการส านกทดสอบทางการศกษา สพฐ.

เวลา ๐๙.๓๐ – ๐๙.๕๐ น.

บรรยาย เรอง กรอบแนวคดการสมมนาเชงปฏบตการเพอสอสารและสรางความเขาใจเกยวกบระบบการประเมนและการประกนคณภาพแนวใหม และเสรมสรางศกยภาพดานการประเมน”

โดย... นางเพญนภา แกวเขยว ผอ านวยการกลมพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษา เวลา 09.๕๐ –

10.๒๐ น. การทดสอบกอนการสมมนา (Pre-test)

เวลา 10.๒๐ – 1๒.00 น.

บรรยาย เรอง รปแบบและแนวทางการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษาแนวใหม โดย... ดร.บญช ชลษเฐยร คณะกรรมการประกนคณภาพภายในระดบการศกษาขนพนฐาน

ฝกปฏบตใบงาน โดย... คณะวทยากรกลม

เวลา 12.00 – 13.00 น.

พกรบประทานอาหารกลางวน

วนท 17 ,20 , 26 กรกฎาคม และ 2, 9, 16 , 22 และ 29 สงหาคม 2560

เวลา 13.00 – 15.45 น.

บรรยาย เรอง มาตรฐานการศกษาเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา โดย... ดร.ไพรวลย พทกษสาล คณะกรรมการประกนคณภาพภายในระดบการศกษาขนพนฐาน ดร.ลาวลย พชญวรรธน อดต รองผอ านวยการ สพป.ลพบร เขต 1


เวลา 15.45 – 17.45 น.

บรรยาย เรอง บทบาทหนาทและคณลกษณะของผประเมนคณภาพการศกษา โดย... ผศ.ดร.สทธกร สมาล ผชวยคณบดคณะศกษาศาสนตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

นายมาโนช จนทรแจม ผทรงคณวฒ อดต ผอ.กลมนเทศตดตามและประเมนผล การจดการศกษา สพป.ราชบร เขต ๑


… 26


วนท 17 ,20 , 26 กรกฎาคม และ 2, 9, 16 , 22 และ 29 สงหาคม 2560 (ตอ) เวลา 18.00 –

19.00 น. พกรบประทานอาหารเยน

เวลา 19.00 – 21.00 น.

ฝกปฏบตใบงาน (ตอ) โดย... คณะวทยากรกลม

วนท 18 ,21 , 27 กรกฎาคม และ 3 , 10 , 17 , 23 และ 30 สงหาคม 2560 หนวยท 2 เสรมสรางศกยภาพของผประเมนคณภาพสถานศกษา

เวลา 08.30 – 10.0๐ น.

บรรยาย เรอง การวเคราะหกรอบ ประเดน และการออกแบบการเกบรวบรวมขอมล เพอประเมนคณภาพสถานศกษา

โดย... ผศ.ดร.อทธพทธ สวทนพรกล อาจารยประจ าภาควชาการวดและประเมนผลการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ และคณะ


เวลา ๑0.15 – 12.00 น.

บรรยาย เรอง การออกแบบการเกบรวบรวมเพอการประเมนคณภาพการศกษา : ทกษะการสงเกต การตงค าถามและสมภาษณผมสวนเกยวของ

โดย... ผศ.ดร.อทธพทธ สวทนพรกล อาจารยประจ าภาควชาการวดและประเมนผลการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ และคณะ


เวลา 12.00 – 13.00 น.


เวลา 13.00 – 15.0๐ น.

บรรยาย เรอง การตความ การตรวจสอบความนาเชอถอของขอมล และการสรปความ โดย... ผศ.ดร.อทธพทธ สวทนพรกล อาจารยประจ าภาควชาการวดและประเมนผล

การศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ และคณะ ฝกปฏบตใบงาน

โดย... คณะวทยากรกลม

เวลา 15.15 – 17.45 น.

บรรยาย เรอง การจดท ารายงานผลการประเมนคณภาพสถานศกษา โดย... ดร.ไพรวลย พทกษสาล คณะกรรมการประกนคณภาพภายในระดบการศกษาขนพนฐาน


เวลา 18.00 – 19.00 น.

พกรบประทานอาหารเยน

เวลา 19.00 – 21.00 น.

ฝกปฏบตใบงาน (ตอ) โดย... คณะวทยากรกลม

… 27


วนท 19 ,22 , 28 กรกฎาคม และ 4 , 11 , 18 , 24 และ 31 สงหาคม 2560 เวลา 0๘.๓๐ –

12.00 น. บรรยาย เรอง การใหขอมลยอนกลบเพอการพฒนาคณภาพสถานศกษา โดย...ผศ.ดร.ไพศาล สวรรณนอย คณะกรรมการประกนคณภาพภายในระดบการศกษาขนพนฐาน


เวลา 12.00 – 13.00 น.


เวลา 13.00 – 13.30 น.

ทดสอบหลงการสมมนา (Post-test)

เวลา ๑3.3๐ – ๑4.3๐ น.

สรปการสมมนา อภปรายทวไป

เวลา ๑4.3๐ – ๑5.๓๐ น.

พธมอบวฒบตร และปดการสมมนา

หมายเหต ตารางนอาจปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม

… 28


หนวยท 1 ระบบการประเมนและ

การประกนคณภาพการศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน

… 29


หนวยท 1 ระบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษา ระดบการศกษา ขนพนฐาน

กจกรรม เนอหา รปแบบ

การสมมนา

เวลา สอประกอบ

1.1 การพฒนาระบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษา ตามนโยบายการปฏรปการศกษา

- บรรยาย - ฝกปฏบต - น าเสนอ - สรปความร

๓๐ นาท ๑. power point เร อ ง น โยบ ายการปฏรประบบการประเมน และการประกนคณภาพการศกษา

๒. สอรายการท ๑.๑/๑ เอกสารเสรมความร เรอง นโยบายการปฏรประบบการประเมน และการประกนคณภาพการศกษา

๓. สอรายการท ๑.๑/๒ ใบกจกรรมท ๑.๑ (1) การน านโยบายปฏรประบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษา ไปสการประเมนคณภาพสถานศกษา

1.๒ รปแบบและ แนวทางการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา แนวใหม

- บรรยาย - ฝกปฏบต - น าเสนอ - สรป

ความร

๙๐ นาท

๑. power point เรอง แนวคดหลกการ และรปแบบการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

๒. สอรายการท ๑.๒/๑ เอกสารเสรมความร เรอง แนวคด หลกการ และรปแบบการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

๓. สอรายการท ๑.๒/๒ ใบกจกรรมท ๑.๒ (๑) แบบตรวจสอบมโนทศนดานการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

๔. สอรายการท ๑.๒/๓ ใบกจกรรมท ๑.๒ (๒) สรปองคความรแนวคด หลกการด าเนนงานการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

… 30


กจกรรม เนอหา รปแบบ

การสมมนา

เวลา สอประกอบ

1.๓ มาตรฐานการศกษาเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

- บรรยาย - ฝกปฏบต - น าเสนอ - สรป

ความร

๙๐ นาท

1. power point เรอง มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

2. สอรายการท 1.3/๑ : เอกสารเสรมความร เรอง มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาคมอการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

3. สอรายการท ๑.๓/๒ ใบกจกรรมท ๑.๓ (๑) แบบตรวจสอบมโนทศนดานการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

… 31


กจกรรมท 1.1 การพฒนาระบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษา

ตามนโยบายการปฏรปการศกษา

๑. สาระส าคญ หวใจส าคญของการปฏรประบบการศกษาอยทการสรางระบบความรบผดชอบ เพอพฒนา

คณภาพการศกษาตามแนวคดทกษะแหงศตวรรษท 21 การปฏรประบบการประเมนและ การประกนคณภาพการศกษา โดยใหสถานศกษามความรบผดชอบโดยตรงตอผปกครองและผเรยนมากขน สถานศกษาควรเปนหนวยหลกในการพฒนาคณภาพการศกษาและมอสระในการบรหารจดการ ไมวาจะเปนเรองของการออกแบบหลกสตร วธการสอน และวธการวดผล ใหสอดคลองกบวสยทศนและเจตนารมณของสถานศกษา รวมถงตอบสนองตอสภาพปญหาความตองการชมชนและการประเมนคณภาพภายในสถานศกษา

กระทรวงศกษาธการจงไดมการปรบกระบวนการประเมนคณภาพการศกษาและมาตรฐานสถานศกษา โดยเนนการประเมนตนเองทเปนการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา ตวบงชและเกณฑการประเมนมความยดหยน และตองเปนตวบงชทยตธรรมกบสถานศกษา มาตรฐานและตวบงชสะทอนคณภาพของสถานศกษาอยางชดเจน เนนการประเมนตามสภาพจรง ลดการตรวจสอบเอกสารตางๆ ใหนอยลง กระบวนการประเมนตองใหสถานศกษาน าเสนอโครงการ/กจกรรมทท าเพอใหบรรลเปาหมายตามมาตรฐาน/ตวบงชอยางอสระ ไมยดตดรปแบบหรอแบบฟอรม รปแบบการประเมนมงเนนใหมการน าผลการประเมนไปใชใหเกดผลการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาใหดขน

๒. วตถประสงค ๒.๑ เพอใหผ เขารบการสมมนามความรความเขาใจเกยวกบนโยบายการปฏรประบบ

การประเมนและการประกนคณภาพการศกษา 2.๒ เพอใหผเขารบการสมมนาสามารถน านโยบายปฏรประบบการประเมนและการประกน

คณภาพการศกษา ไปสการประเมนคณภาพสถานศกษา

๓. รปแบบการจดกจกรรม ๓.๑ การรบฟงการบรรยายจากวทยากร ๓.๒ การศกษาเอกสารเสรมความร ๓.๓ การปฏบตกจกรรมใบงานและสะทอนผลการปฏบตงาน ๓.๔ การแลกเปลยนเรยนร

… 32


๔. ขนตอนการจดกจกรรม ขนตอน ระยะเวลา สอและเอกสารประกอบ


๒. ศกษาสอเอกสารเสรมความร

๓. ท ากจกรรมใบงานท ๑.๑

๓๐ นาท ๑. power point เรอง นโยบายการปฏรประบบการประเมน และการประกนคณภาพการศกษา

๒. สอรายการท ๑.๑/๑ เอกสารเสรมความร เรอง นโยบายการปฏรประบบการประเมน และการประกนคณภาพการศกษา

๓. สอรายการท ๑.๑/๒ ใบกจกรรมท ๑.๑ (๑) การน านโยบายปฏรประบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษา ไปสการประเมนคณภาพสถานศกษา

๕. การวดและประเมนผล ๕.๑ ประเมนพฤตกรรมการมสวนรวมกจกรรมของผเขาสมมนา ๕.๒ ประเมนผลงานจากใบกจกรรม

๖. เกณฑการประเมนผลกจกรรมท ๑.๑

ราย การประเมน

ระดบคณภาพ ปรบปรง พอใช ด ดมาก

๑.พฤตกรรมการเขารวมกจกรรม

ผเขารวมการสมมนาสนใจ ตงใจ มสวนรวมกจกรรม และมสวนรวมในการแสดงความคดเหนนอยกวารอยละ ๕๐

ผเขารวมการสมมนาสนใจ ตงใจ มสวนรวมกจกรรม และมสวนรวมในการแสดงความคดเหนรอยละ ๕๐- 59

ผเขารวมการสมมนาสนใจ ตงใจ มสวนรวมกจกรรม และมสวนรวมในการแสดงความคดเหนรอยละ ๖๐ – ๗๙

ผเขารวมการสมมนาสนใจ ตงใจ มสวนรวมกจกรรม และมสวนรวมในการแสดงความคดเหนตงแต รอยละ ๘๐ ขนไป

๒. ผลงานใน ใบกจกรรม

ท 1.1

ผลงานไมถกตองตามหลกการตามหลกการประเมนคณภาพสถานศกษา ไมสามารถน าไปปฏบตได ไมมประโยชน และไมเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา

ผลงานมความ ถกตองตามหลกการตามหลกการประเมนคณภาพสถานศกษา แตไมสามารถน าไปปฏบตได ไมมประโยชนและไมเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา

ผลงานมความถกตองตามหลกการตามหลกการประเมนคณภาสถานศกษา มความเปนไปไดในการปฏบต แตยงไมเกดประโยชน และไมเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา

ผลงานมความถกตองตามหลกการประเมนคณภาพสถานศกษา มความเปนไปได ในการปฏบต มประโยชน และเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา

๗. เกณฑการผานกจกรรมท 1.๑ ผเขารบการสมมนาตองไดรบการตดสนคณภาพกจกรรมท ๑.๑ ในระดบดขนไปทกรายการ

ประเมน

… 33


สอประกอบกจกรรมท ๑.๑ สอรายการท ๑.๑/๑ : เอกสารเสรมความร เรอง นโยบายการปฏรประบบการประเมน

และการประกนคณภาพการศกษา

ความเปนมาและความส าคญ หวใจส าคญของการปฏรประบบการศกษาอยทการสรางระบบความรบผดชอบ เพอพฒนา

คณภาพการศกษาตามแนวคดทกษะแหงศตวรรษท 21 การปฏรประบบการประเมนและ การประกนคณภาพการศกษา โดยใหสถานศกษามความรบผดชอบโดยตรงตอผปกครองและผเรยน มากขน โดยสถานศกษาควรเปนหนวยหลกในการพฒนาคณภาพการศกษาและมอสระในการบรหารจดการไมวาจะเปนเรองของการออกแบบหลกสตร วธการสอน และวธการวดผลตามแนวคดทกษะแหงศตวรรษท 21 ใหสอดคลองกบวสยทศนและเจตนารมณของสถานศกษา รวมถงตอบสนอง ตอสภาพปญหาความตองการชมชนและการประเมนคณภาพสถานศกษาภายใน ซงสาเหต ของการปฏรประบบการศกษาเนองมาจากการด าเนนงานพฒนาการศกษาของประเทศไทยในชวง ทผานมาก พบวา มปญหาหลกๆ ใน ๖ ดาน ไดแก 1) ดานหลกสตรและกระบวนการเรยนร พบวา นกเรยนไมมความสขกบการเรยน นกเรยนขาดระเบยบวนยแตละหองม จ านวนมาก ผลสมฤทธทางการเรยนต า เนอหาไมสอดคลองกบบรบทของสงคมทเปลยนแปลง กระบวนการเรยนรไมพฒนาเดก การเรยนภาษาองกฤษขาดมาตรฐาน 2) ดานการผลตพฒนาก าลงคนและงานวจย พบวา ประเทศขาดก าลงแรงงานสายวชาชพ งานวจยไมสมารถน าไปใชไดจรง มาตรฐานฝมอยงไมเปน ทยอมรบจากสถานประกอบการ การผลตบณฑตในสาขาทไมเปนไปตามความตองการของประเทศ 3) ดานการประเมนและการพฒนามาตรฐานการศกษา พบวา การประเมนคณภาพคร การประเมนสถานศกษา ระบบการศกษาตอในแตละระดบชน การประเมนผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน ยงไมไดมาตรฐานตามทก าหนด 4) ดานเทคโนโลยสารสนเทศเพอการศกษา พบวา อปกรณ ไมทนสมย ไมน าขอมลสารสนเทศและผลผลตท ไดจากการพฒนาไปใช ให เกดประโยชน 5) ดานการบรหารจดการ พบวา ขาดการบรณาการ การกระจายอ านาจไมจรงจง การก ากบดแล ขาดประสทธภาพ ระบบงบประมาณไมสอดคลองตอการด าเนนงานพฒนาคณภาพการศกษา และ 6) ดานครผสอน พบวา ครมภาระงานมาก ครไมครบชน สอนไมตรงวชาเอก ขาดขวญและก าลงใจ ขาดทกษะในการออกแบบและการจดกระบวนการเรยนรตามมาตรฐานการศกษา

กระทรวงศกษาธการ จงมนโยบายปฏรประบบการประเมนและประกนคณภาพการศกษา ทงภายในและภายนอกของทกระดบ โดยส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดด าเนนการพฒนามาตรฐานการศกษาใหสอดคลองตามนโยบายของรฐ ทเนนการปฏรปการศกษาดงกลาว และสภาวการณทเปลยนแปลงไป โดยมแนวคดวา มาตรฐานทก าหนดตองสามารถด าเนนงานเพอพฒนาผเรยนได ประเมนไดจรง กระชบ และมจ านวนนอย แตสามารถสะทอนคณภาพการศกษาไดอยางแทจรง ขอมลทไดเกดประโยชนในการพฒนาการศกษาทกระดบ ตงแตระดบสถานศกษา ระดบ เขตพนทการศกษา ระดบหนวยงานตนสงกด และระดบชาต ทงยงตองประเมนไดอยางเปนรปธรรม เนนการประเมนตามสภาพจรงและไมยงยาก

… 34


นโยบายรฐบาลทางดานการศกษา นโยบายรฐบาลทางดานการศกษา ม ๑๐ ขอ ดงน ๑) จดใหมการการปฏรปการศกษาและ

การเรยนร ๒) ปรบเปลยนการจดสรรงบประมาณสนบสนนการศกษา ๓) ใหภาคสวนตางๆ รวมจดการศกษาและเนนการกระจายอ านาจ ๔) พฒนาคนทกชวงวยใหมคณธรรมและความเปนพลเมองด ๕) สงเสรมอาชวศกษาและการศกษาระดบวทยาลยชมชน ๖) พฒนาระบบการผลตและพฒนาคร ๗) ท านบ ารงและอปถมภพระพทธศาสนาและศาสนาอนๆ ๘) อนรกษฟนฟและเผยแพรมรดกทางวฒนธรรม ๙) สนบสนนการเรยนภาษาตางประเทศ และ ๑๐) ปลกฝงคานยมและจตส านกทด

จดเนนยทธศาสตรปฏรปการศกษาของกระทรวงศกษาธการ กระทรวงศกษาธการ มยทธศาสตรปฏรปการศกษา ๖ ดาน ไดแก ๑) ดานหลกสตรและ

กระบวนการเรยนร ๒) ดานการผลตและพฒนาคร ๓) ดานการทดสอบ การประเมน การประกนคณภาพ และการพฒนามาตรฐานการศกษา ๔) ดานการผลต พฒนาก าลงคน และงานวจย ท สอดคลองกบความตองการของการพฒ นาประเทศ ๕ ) ด าน ICT เพ อการศกษา และ ๖) ดานการบรหารจดการ

ส าหรบยทธศาสตรท 3 ดานการทดสอบ การประเมน การประกนคณภาพ และการพฒนามาตรฐานการศกษา ม ๔ ดาน ประกอบดวย ๑) การประเมนคร ๒) ระบบการศกษาตอในแตละระดบ ๓) ประเมนผลสมฤทธของผเรยน และ ๔) การประเมนสถานศกษา มรายละเอยด ดงน

แผนภาพ แสดงยทธศาสตรท 3 ดานการทดสอบ การประเมน การประกนคณภาพ และการพฒนามาตรฐานการศกษา

… 35


จากแผนภาพ สรปเปนตารางไดดงน

จดเนนดาน สภาพปญหาทผานมา แนวทางการปฏรป การประเมนคร

ไมน าผลสมฤทธของผเรยนมาเปนตวชวดหลกในการเลอนวทยฐานะและพจารณาความดความชอบ

ระบบการประเมนตองเปนสวนหนงของ การปฏบตงานของคร

สรางกรอบมาตรฐานการประเมน

ประเมนวทยฐานะใหสอดคลองกบผลสมฤทธทางการเรยน

ระบบการศกษาตอในแตละระดบ

สามารถเลอนชนได ทงทไมผานเกณฑ

สรางระบบการสงตอ / คดเลอกเพอศกษาในแตละชวงชนทมประสทธภาพ

ก าหนดแนวทางทชดเจน ในการคดเลอกบคคลเขาศกษาตอในระดบอดมศกษา ระบบรบตรง/การเกบ

สะสมหนวยกตในขณะทยงไมจบการศกษาขนพนฐาน

ประเมนผลสมฤทธ ของผเรยน

การประเมนไมตอบโจทยเรองทกษะ ความร ความสามารถของผเรยน และสมรรถนะตามทหลกสตรก าหนด

พฒนาระบบการทดสอบ วดประเมน และเทยบโอน

ระบบทดสอบเพอประเมนผานหรอซ าชนในชน ป.3, ป.๖ และ ม.๓

ปรบปรงการประเมนผลเพอการพฒนาคณภาพผเรยน

พฒนาแบบทดสอบทเปนมาตรฐานระดบชาต สรางเครองมอ ระบบ และวธการประเมน/ประกนคณภาพ

การประเมนสถานศกษา

สรางภาระใหคร ก าหนดตวชวดใหม พฒนาระบบ ICT เพอการทดสอบ และประเมนผล ตวชวดจ านวนมาก - ก าหนดตวชวดใหม

- พฒนาคณภาพผประเมน/ประกนคณภาพ

การประเมนภายใน ภายนอกไมสอดคลองกน

- พฒนาคณภาพผประเมน/ประกนคณภาพ

- ตงคณะกรรมการรวม (สมศ.กบศธ.)

- สราง Trainers ดานการประเมนคณภาพ

นโยบายส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 1. เรงรดปฏรปการศกษาขนพนฐาน 2. เรงพฒนาความแขงแกรงทางการศกษา 3. เรงปรบระบบสนบสนนการจดการศกษา 4. ยกระดบความแขงแกรงมาตรฐานวชาชพ

… 36


5. เรงสรางระบบใหเขตพนทการศกษาใหมประสทธภาพ 6. เรงรดปรบปรงโรงเรยนใหเปนองคกรทมความเขมแขง 7. สรางระบบควบคมการเปลยนแปลงทางการศกษา 8. สรางวฒนธรรมใหมในการท างานใหมประสทธภาพ 9. เรงปรบระบบการบรหารงานบคคล 10. มงสรางพลเมองด น าการศกษาไปแกปญหาสงคม 11. ทมเทมาตรการเพอยกระดบคณภาพสถานศกษา

การปฏรประบบการประเมน และการประกนคณภาพการศกษา

แผนภาพ แสดงการปฏรประบบการประเมน และการประกนคณภาพการศกษา ๑. ขอเสนอเพอปรบกระบวนการประเมนคณภาพและมาตรฐานสถานศกษา

๑.๑ หลกการประเมนเนนการประเมนจากบคคลในสถานศกษา ๑.๒ ตวบงชและเกณฑการประเมนมความยดหยน และตองเปนตวบงชทยตธรรมกบ

สถานศกษา ๑.๓ มาตรฐานและตวบงช เปนตวบงชหลกทส าคญสะท อนคณภาพของสถานศกษา

อยางชดเจน

การพฒนา มาตรฐาน ตวชวด คมอ และระบบ

ประเมน

การพฒนาผประเมนคณภาพภายใน

การพฒนาการจดเกบขอมลดวยระบบ

online การสอสาร มาตรฐานคณภาพของ

สถานศกษาและระบบประเมนแนวใหม

การพฒนาระบบ self - assessment ของสถานศกษา

การประเมนซ า

การประเมน และการประกน

คณภาพการศกษา

… 37


๑.๔ ก าหนดชวงเวลาการประเมนตามสภาพความพรอมของสถานศกษา สถานศกษาใด มความพรอมสง ใหเขารบการประเมนในชวงแรก สวนทยงไมมความพรอม ควรเปด โอกาสใหสถานศกษาไดรบการพฒนากอนเขารบการประเมน และระยะเวลาในการประเมนไมควรเกน ๑ วน

๑.๕ เนนการประเมนตามสภาพจรง ลดการตรวจสอบเอกสารตางๆ ทไมจ าเปนใหนอยลง ๑.๖ ปรบวธการประเมนตวบงชดานผลสมฤทธ (O-NET) ใหถกตองตามหลกสถต และ

ค านงถงความหลากหลายและตนทนของสถานศกษาทแตกตางกน (value added) ๑.๗ กระบวนการประเมนตองใหสถานศกษาน าเสนอโครงการ/กจกรรมทท าเพอใหบรรล

เปาหมายตามมาตรฐาน/ตวบงชอยางอสระ ไมยดตดรปแบบหรอแบบฟอรม เปนการทบทวน สงทสถานศกษาภาคภมในแตละป ผประเมนมสทธเกบขอมลเพมเตมได

๑.๘ รปแบบการประเมน มงเนนใหมการน าผลการประเมนไปใชใหเกดผลไดผลเสยกบสถานศกษา

๑.๙ ปรบเกณฑการรบรองคณภาพสถานศกษาใหเหมาะสม

๒. ขอเสนอเกยวกบมาตรฐานผประเมน ๒.๑ พฒนามาตรฐานผประเมนใหมความนาเชอถอและมคณภาพ ๒.๒ องคประกอบของผประเมนอาจประกอบไปดวยบคคลทงภายในและภายนอก หรอผม

สวนไดสวนเสยในพนทใกลเคยงสถานศกษา เพอใหไดขอมลรอบดาน หรออาจใหผบรหารสถานศกษามสวนรวมในการประเมน ดวยการใหขอมล และรบฟง รวมคด รวมเสนอแนะอยางใกลชด ท างานเปนทม อกทงเปนโอกาสอนดทผบรหารสถานศกษาจะไดรบทราบภาพรวมของสถานศกษา อกทงเพอเปนการ “walk through” สงทสถานศกษาท าอกครง

๒.๓ หนวยงานทท าหนาทประเมนเหมอน สมศ. ควรมหลายองคกร เพอใหแขงขนและถวงดลกนเพอสถานศกษามสทธเลอกองคกรทท าการประเมนได

๒.๔ ผประเมนควรใชการตรวจสอบผานการแบงปนขอมลและการปรกษาหารอ เพอใหไดขอมลท เปนประโยชนตอการพฒนาโรงเรยน และไมสรางทศนคตวาการประเมนเปนการหาจดบกพรองของโรงเรยน

๓. ขอเสนอการปฏรประบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษา ๓.๑ ความสอดคลองของ quality code/มาตรฐานการประกนคณภาพภายในและ

การประเมนคณภาพภายนอก ๓.๒ ระบบการประเมนและการประกนคณภาพภายในทงายและชดเจน ๓.๓ การพฒนารายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา (Self Assessment Report :

SAR) ๓.๔ การซกซอมและท าความเขาใจกบระบบการประเมนแนวใหม แกสถานศกษาและ

ผเกยวของ ประกอบดวย evidence-based assessment, holistic assessment, peer review,และ expert judgement

๓.๕ การก าหนดวธการไดมาของผประเมน ๓.๖ การอบรมและพฒนาผประเมน

… 38


สอรายการท ๑.1/2 : ใบกจกรรมท ๑.๑ (๑) การน านโยบายปฏรประบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษา ไปสการประเมนคณภาพสถานศกษา

ค าชแจง 1. ผเขารบการสมมนา สรปองคความรทไดจากการฟงวทยากรและจากสอรายการท ๑.๑/๑ :

เอกสารเสรมความร เรอง นโยบายการปฏรประบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษา 2. วเคราะหหาแนวทางการน านโยบายทเกยวของกบการปฏรประบบการประเมนและการ

ประกนคณภาพการศกษา ไปสการออกแบบการประเมนคณภาพสถานศกษาทเหมาะสมส าหรบสถานศกษา

3. สงใบกจกรรมทวทยากรประจ ากลม

ชอ-สกล................................................................................................เลขท ..........................

สพป/สพม./หนวยงาน ............................................................................................................

๑. สรปองคควมรทไดรบ

............................................................................................................................. ................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ๒. แนวทางการน านโยบายทเกยวของกบการปฏรประบบการประเมนและการประกนคณภาพ

การศกษา ไปสการออกแบบการประเมนคณภาพสถานศกษาทเหมาะสมส าหรบสถานศกษา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….

… 39


กจกรรมท 1.๒ รปแบบและแนวทางการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

๑. สาระส าคญ การประเมนคณภาพสถานศกษาแนวใหม ใชหลกการประเมนและตดสนโดยอาศยความ

เชยวชาญ (expert judgement) การตรวจทาน ทบทวนผลการประเมนโดยคณะกรรมการประเมนในระดบเดยวกน (peer review) เทยบกบเกณฑหรอมาตรฐานทก าหนดไว ซงคณะกรรมการประเมนตองมความรอยางรอบดาน การประเมนคณภาพภายในเปนหนาทของสถานศกษาทตองตรวจสอบและประเมนตนเองตามบรบทของสถานศกษาอยางแทจรง โดยการเกบรวบรวมขอมลทงเชงคณภาพเชงปรมาณจากหลกฐานเชงประจกษท เกดจากการปฏบตงานตามสภาพจรงของสถานศกษา (evidence based) ควบคกน การตดสนคณภาพแบบไมแยกสวนหรอไมแยกองคประกอบในการประเมน ซงเปนการประเมนผลการด าเนนงานของสถานศกษาในภาพรวม (holistic assessment) เปนการประเมนทลดภาระการสรางเอกสารทไมจ าเปนของสถานศกษา แตไดผลประเมนทมความนาเชอถอและสามารถตรวจสอบไดตามบรบทของสถานศกษานนๆ

๒. วตถประสงค ๒.๑ เพอใหผเขารบการสมนามความรความเขาใจเกยวกบรปแบบการประเมนคณภาพ

ภายในแนวใหม ๒.๒ เพอใหผเขารบการสมนาแลกเปลยนเรยนรเกยวกบรปแบบการประเมนคณภาพภายใน

แนวใหม ๒.๓ เพอตรวจสอบความร ความเขาใจ และสะทอนผลและเสรมสรางมโนทศน เรอง

การประเมนคณภาพภายในแนวใหม

3. รปแบบการจดกจกรรม ๓.๑ การรบฟงการบรรยายจากวทยากร ๓.๒ การศกษาเอกสารเสรมความร ๓.๓ การปฏบตกจกรรมใบงานตรวจสอบมทศน ๓.๔ การแลกเปลยนเรยนรและสะทอนผลการปฏบตงาน

… 40





๓. ตรวจสอบมโนทศนใบกจกรรมท ๑.๒(๑)

๔. ท าใบกจกรรมท ๑.๒.๒ สรปองคความรแนวคด หลกการด าเนนงานการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

90 นาท 1. power point เรอง แนวคด หลกการ และรปแบบการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

๒. สอรายการท ๑.๒/๑ เอกสารเสรมความร เรอง แนวคด หลกการ และรปแบบการประเมนคณภาพภายใน แนวใหม

๓. สอรายการท ๑ .๒/๒ ใบกจกรรมท ๑ .๒(๑) แบบตรวจสอบมโนทศนดานการประเมนคณภาพภายใน แนวใหม

๔. สอรายการท ๑.๒/๓ ใบกจกรรมท ๑.๒(๒) สรปองคความรแนวคด หลกการด าเนนงานการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

๕. การวดและประเมนผล

๕.๑ ประเมนพฤตกรรมการมสวนรวมกจกรรมของผเขาสมมนา ๕.๒ ประเมนผลงานจากใบกจกรรมท ๑.๒ (๑) และ ๑.๒ (๒)

๖. เกณฑการประเมนผลกจกรรมท ๑.๒

รายการประเมน


๑. พฤตกรรมการเขารวมกจกรรม




ผเขารวมการสมมนาสนใจ ตงใจ มสวนรวมกจกรรม และมสวนรวมในการแสดงความคดเหนตงแตรอยละ ๘๐ ขนไป

… 41




๒. การมสวนรวมในงาน (Contribution)

ไมคอยใหขอคดเหนทเปนประโยชนเมอเขารวมในกลมและในการอภปราย มกปฏเสธทจะรวมแสดงความคดเหนใหผอนท างานแทน

บางครงกมแนวคดทเปนประโยชนเมอเขารวมในกลมและในการอภปราย บางครงตองใหสมาชกผอนเตอนใหท างาน

มกใหค าแนะน าทเปนประโยชนเมอเขารวมในกลมและในการอภปราย เปนสมาชกในกลมทรจกบทบาทหนาท ขยนขนแขงและมความพยายามท างานมสวนรวมในการท างาน

ใหความคดทเปนประโยชนเปนประจ าเมอเขารวมกลมและในการอภปราย เปนสมาชกในกลมทรจกบทบาทหนาท และท าหนาทของตนไดอยางด มสวนรวมในการท างานเปนอยางมาก

๒. ผลการประเมนใบกจกรรมท ๑.๒.๑

นอยกวา ๑๒ คะแนน

๑๒-๑๕ คะแนน ๑๖-๑๗ คะแนน ๑๘-๒๐ คะแนน

๓. ผลงานใบกจกรรมท ๑.๒.๒

ผลงานมความถกตองตามหลกการประเมนคณภาพภายใน

ผลงานมความถกตองตามหลกการประเมนคณภาพภายในแนวใหม และ มความเปนไปไดในการน าไปสการปฏบต

ผลงาน มความถกตองตามหลกการประเมนคณภาพภายในแนวใหม มความเหมาะสมและครอบคลมกบประเดนการประเมนเปนสวนใหญ และมความ เปนไปไดในการน าไปสการปฏบต

ผลงาน มความถกตองตามหลกการประเมนคณภาพภายใน มความเหมาะสมและครอบคลมประเดนการประเมน และ มความเปนไปไดในการน าไปสการปฏบต

๗. เกณฑการผานกจกรรมท 1.2

ผเขารบการสมมนาตองไดรบการตดสนคณภาพกจกรรมท ๑.2 ในระดบดขนไปทกรายการประเมน

… 42


สอประกอบกจกรรมท 1.๒

สอรายการท 1.2/1 : เอกสารเสรมความร เรอง แนวคด หลกการ และรปแบบ การประเมนคณภาพการศกษาแนวใหม

การประเมนคณภาพการศกษาของสถานศกษาแนวใหม มงเนนกระบวนการตดสนคณภาพของสถานศกษาโดยการประเมนแบบองครวม (holistic assessment) เปนการประเมนและตดสนผลตามหลกการตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ (expert judgment) โดยเทยบกบเกณฑหรอมาตรฐานทก าหนดไว ซงวธการประเมนทก าหนดในการประเมน เปนเกณฑการใหคะแนนผลงานหรอกระบวนการทไมแยกสวนหรอแยกองคประกอบในการก าหนดคะแนนประเมน แตเปนเกณฑการใหคะแนนในภาพรวมของผลการด าเนนงาน (holistic rubrics) หรอกระบวนการด าเนนงานนนๆ ซงการประเมนแบบองครวมน เปนการประเมนในองครวมของทกลกษณะในการปฏบตงาน สะดวกและเปนผลดตอทงผประเมนและผรบการประเมน แตตองอาศยความรความสามารถและทกษะในการประเมนของผประเมนทตองศกษาและรวบรวมขอมลในองครวมทงหมด นอกจากนผประเมนจ าเป นตองมความรอย างรอบ ด าน อาศยการว เคราะห ขอมลรวมกน ในคณ ะผ ป ระเม น เพอการตดสนใจใหระดบคณภาพจะไมใชการใหคะแนนตามความคดเหนของคนใดคนหน ง ซงผประเมนจ าเปนตองท าความเขาใจในประเดนหรอรายการประเมนเพอใหไดการประเมน ทมประสทธภาพ

๑. แนวคดการประเมนแนวใหมในการประเมนคณภาพสถานศกษา ในการประเมนคณภาพสถานศกษาเพอการประกนคณภาพภายใน เปนการประเมน

จากสภาพจรง ไมสรางภาระยงยากใหสถานศกษา ไดผลประเมนทสะทอนคณภาพทแทจรง ของสถานศกษา ทจะน าไปสการใชผลประเมนเพอการพฒนาตอเนองทตรงประเดน ผลงานอนเกดจากการเรยนรตามปกตของนกเรยน รวมทงผลงานทเกดขนจากการอบบแบบการจดการเรยนร ของครผสอนในการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาผเรยน การบรหารจดการศกษาทมคณภาพ เช งประจกษท สถานศกษาด าเนนการอย แล ว น าจะเปนหลกฐานเช งประจกษท มคณคา ตอการสะทอนผลการประเมนของสถานศกษาไดเปนอยางด โดยการประเมนและตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ (expert judgement) และการทบทวนผลการจดการศกษาโดยบคคลระดบเดยวกน (peer review) ทมความร ความสามารถและมประสบการณการปฏบตงานทคลายกน เพอรวมกนใหขอเสนอแนะ เชงพฒนาแกสถานศกษาในการพฒนากระบวนการบรหารจดการศกษา กระบวนการจดการเรยนร และการนเทศการศกษาอยางมคณภาพ เพอพฒนาสถานศกษาใหมคณภาพตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา โดยใชแนวคดการประเมนแบบองครวม (holistic assessment)

… 43


๒. การประเมนแบบองครวม (holistic assessment) การประเมนแบบองครวมเปนแนวคดทใชถกน ามาใชประเมนคณภาพในยคการจดการศกษา

องมาตรฐาน และหลกสตรการเรยนการสอนองมาตรฐาน โดยการประเมนแบบองครวม กลาวคอการพจารณาคณภาพผลงานนกเรยน หรอผลงานของโรงเรยนทกมาตรฐานโดยรวม แลวจงตดสนระดบคณภาพเพยงคาเดยว มความส าคญทควรเขาใจ ดงน

การประเมนแบบองครวมหรอการประเมนแบบบรณาการ ( integrated assessment) มลกษณะส าคญ ดงน

๑. มงประเมนงานกจกรรมขององคกรในภาพรวมมากกวาจะประเมนองคประกอบยอยๆ ๒. สวนยอยหนวยงานยอยจะถกประเมนรวมไปดวยกน ๓. ตองใชผประเมนทเชยวชาญมประสบการณ (professional judgement) ซงจะชวยลด

เวลาการประเมนลงไดมาก และชวยขจดความไมนาเชอถอในการประเมนได ๔. อยบนพนฐานของรองรอยหลกฐานทด าเนนงานอยแลว (evidence - based) การประเมนแบบองครวมนนผประเมนตองสามารถชรองรอยทสะทอนศกยภาพของ

สงทประเมนเฉพาะทจ าเปนและมเทคนคทจะรวบรวมขอมลเหตการณใหเพยงพอ แลวจงทบทวนรองรอยหลกฐานและตดสนใจ

เกณฑการใหคะแนนแบบองครวม (holistic rubrics) เปนเกณฑการใหคะแนนผลงานหรอกระบวนการท ไมไดแยกสวนหรอแยกองคประกอบ

การในใหคะแนน คอ จะประเมนในองครวมของผลงานหรอกระบวนการนน ซ งจะสะดวกและ งายส าหรบผประเมนแตผประเมนจ าเปนตองมทกษะ ความช านาญ เชยวชาญและมความรรอบดานเพอทจะประเมนไดอยางมประสทธภาพ เชน การตดเกรดหรอจดล าดบทผลงานการเขยนของนกเรยนทครสามารถท าไดในเวลารวดเรวทสด ในทกๆเนอหา เพยงครอานผลงานการเขยนของนกเรยนรอบหนง ครกจะสามารถสรางรบคใหคะแนนผลงานการเขยนของนกเรยนได โดยองเนอหาทครเคยสอนและฝกหดนกเรยนมากอนแลวด าเนนงานตดสนผลงานการเขยนของนกเรยนตามเกณฑทก าหนดนน

การประเมนแบบในองครวม (holistic rubrics) มลกษณะแตกตางกบการประเมนแยกสวน (Analytic Rubrics) ดงน

การประเมนในองครวม (holistic) การประเมนแยกองคประกอบ (analytic) ๑. การประเมนในองครวม ๑. การประเมนแยกเปนประเดนยอย ๒. การใหคะแนนสงทตองการวดประเมน

แบบกวางๆ โดยรวม ๑คา (A single overall or global scoring)

๒. การใหคะแนนสงทตองการวดประเมนแบบแบงแยกสวนส าหรบแตละองคประกอบจ าเปน (component) หรอลกษณะส าคญ (feature)

๓. ใชประเมนผลงานหรอกระบวนการปฏบตงานทเรยบงาย ไมซบซอน

๓. ใชประเมนผลงานหรอกระบวนการปฏบตงานทซบซอนและตองใชมต/เกณฑหลายดานส าหรบใชบงชคณภาพของงานจงจะคลอบคลมและชดเจน

๔. มความรวดเรวในการประเมนและ การตดสนใจ

๔. ใหความส าคญในการประเมนแตละประเดน จงใชเวลาในการประเมน

๕. ผประเมนจ าเปนตองมทกษะและความรรอบดาน (expert judgment)

๕. ผประเมนประเดนไปทละประเดน/ดานตามทก าหนด

… 44


ความสมพนธระหวาง analytic rubrics กบ holistic rubrics แตถงอยางไรกตาม การตดสนผลงานของนกเรยน ในความเปนจรง จ าเปนตองเกยวของ

สมพนธกนระหวาง analytic rubrics และ holistic rubrics ดงตวอยางการสรางรบคตดสนผลงานการเขยนของนกเรยนแบบองครวมของโรงเรยนแหงหนง ซงครมขนตอนการด าเนนงานประเมน ผลงานของนกเรยนเปน ๓ ขนตอนดงน

ขนตอนท ๑ ครอานผลงานของนกเรยนโดยรวมหนงรอบเพอใหเหนภาพรวมโดยรวม ของผลงาน

ขนตอนท ๒ ครก าหนดตวชวดคณภาพผลงานการเขยนของนกเรยน ตามหลกการ ทเคยสอนนกเรยนไวเปน ๕ องคประกอบ ดงน

องคประกอบท ๑ ความสมบรณของผลงาน หรอผลส าเรจของผลงาน องคประกอบท ๒ การสอความหมาย องคประกอบท ๓ การใชภาษา องคประกอบท ๔ การใชค าศพท องคประกอบท ๕ โครงสรางทางภาษา

ในขนน ครประเมนหรอใหระดบคะแนนผลงานนกเรยนแตละองคประกอบ ในลกษณะ Analytic Rubrics ของแตละประเดน

ขนตอนท ๓ ครพจารณาจดล าดบทของผลงานนกเรยนแตละชน ซงในขนนครจ าเปนตองพจารณาผลงานโดยภาพรวมของนกเรยนแตละคนเพอเรยงล าดบท ๑, ๒, ๓, ๔, …… ซงในขนน ครจ าเปนตองสรางรบคการตดสนคณภาพผลงานโดยภาพรวมในลกษณะ holistic rubrics ดงน ๑. คณภาพระดบต ากวามาตรฐาน

ความสมบรณของงาน : มความสมบรณนอยทสด หรอเนอหาตองไดรบการพฒนา การสอความ : ขอความอานแทบจะไมเขาใจ การใชภาษา : เรยงล าดบประโยคไมตอเนองบางครงใชค าเชอมประโยค

ซ าๆ ค าศพท : การใชค าศพททสอความไดไมเพยงพอและ/หรอไมถกตอง โครงสรางภาษา : ใชโครงสรางภาษาระดบต ากวาพนฐาน

๒. คณภาพระดบเกอบบรรลมาตรฐาน ความสมบรณของงาน : ผลงานเสรจเปนบางสวน; เหนการพฒนาความคด การสอความ : ขอความสวนใหญคอนขางเขาใจได แตตองอาศยการ

ตความ การใชภาษา : เรยงล าดบประโยคไมตอเนอง บางครงใชค าเชอม

ประโยคซ าๆ ค าศพท : การใชค าศพทคอนขางไมเพยงพอ/หรอคอนขาง

ไมถกตอง โครงสรางภาษา : ใชโครงสรางภาษาระดบพนฐาน

… 45


๓. คณภาพระดบมาตรฐาน ความสมบรณของงาน : ผลงานเสรจสมบรณ ความคดไดรบการพฒนาเพยงพอ การสอความ : ขอความสวนใหญสามารถเขาใจได โดยตองอาศยการ

ตความเลกนอย การใชภาษา : เรยงล าดบประโยคไมตอเนอง บางครงใชค าเชอม

ประโยคซ าๆ ค าศพท : การใชค าศพทเหมาะสม / หรอถกตอง โครงสรางภาษา : ใชโครงสรางภาษาไดในระดบสงกวาพนฐาน

การประเมนเพอเรยงล าดบทแบบองครวม (holistic grading) และการทบทวนโดยบคคลระดบเดยวกน (peer review)

การตดสนผลประเมนแบบองครวม เปนวธการทเหมาะสมทสด ส าหรบการประเมนทเนนความรวดเรวในการจดล าดบทมากกวารายละเอยดของผลการประเมน เชนในกรณทดสอบการเขยนเรยงความเพอคดนกเรยนเขาศกษาตอในระดบอดมศกษา เปนตน แตในแงการปฏบตการตดสนผลประเมนแบบองครวม มขอจ ากดทควรสนใจ ตวอยางเชน กรณทครเปนผสอน และผประเมนผลงานของนกเรยนดวยตนเอง มจดแขง ครสามารถตดสนล าดบทของผลงานนกเรยนไดเรวเพราะความคนเคย แตอาจจะมจดดอยในแงความล าเอยงของครผประเมนอนเกดจากความใกลชดเกนไป เปนตน ดงนน การหลกเลยงความล าเอยงในแงน จงมความจ าเปนตองมผประเมนเปนค หรอผประเมนกลมเลกๆ ท าหนาทรวมกนพจารณาตดสนผลประเมนแบบองครวม ทเรยกวา Peer Review จดล าดบผลงานโดยใชเกณฑนเพอถวงดลความล าเอยงจะชวยใหการประเมนมความเชอถอไดมากขน การประเมนเพอเรยงล าดบทแบบองครวม (holistic grading) และการอาศยความเชยวชาญ (expert judgement)

ความยงยากอกประการหนง ทอาจจะเกดขนในการตดสนผลการประเมนแบบองครวม ทแมจะมการสรางรบคตดสนทมความเทยงตรง ม peer review ทเหมาะสม แตอาจจะพบปญหา ขอมลการประเมนทไมเปนไปตามระบบทคาดหวงตามรบคทก าหนดไวขางตน ตวอยางเชน ผลงานการเขยนของนกเรยน มความสมบรณ ระดบ ๓ แตการสอความมคณภาพระดบ ๑ ระดบการใชภาษามคณภาพระดบ ๒ การใชค าศพทมคณภาพระดบ ๒ และโครงสรางภาษาทใชมคณภาพระดบ ๑ การตดสนคณภาพและจดล าดบทโดยภาพรวมของผลงานชนน จ าเปนตองอาศยผประเมนทมความรเชยวชาญลมลกหลายๆคนรวมกน ตดสนผลงานอยางเปนเอกฉนท ทเรยกวาการตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ (expert judgement) ซงการทจะสามารถตดสนคณภาพของผลงานทมลกษณะซบซอนเชนนไดอยางเทยงตรงและเชอถอไดนน กลมผเชยวชาญจ าเปนตองด าเนนการสบเสาะหาความจรงเพมเตม จนไดขอมลเชงประจกษทพอเพยง เพอรวมอภปรายผลและรวมตดสนใจภายใตเวลาจ ากดนน

… 46


๓. การประเมนโดยวธพชญพจารณ หรอการทบทวนโดยบคคลระดบเดยวกน (Peer review) Peer review หรอศพทบญญตใชค าวา พชญพจารณ เปนกระบวนการการตรวจเยยม

ตดตาม ประเมน โดยคณะกรรมการผทรงคณวฒทความร ความสารถ และมประสบการณการปฏบตงานทคลายกน เพอรวมกนวเคราะห และใหขอสงเกต ขอเสนอแนะเชงพฒนาในการปฏบตงาน โดยมนกวชาการ หรอหนวยงานตางๆ ไดใหแนวคด ความหมาย ดงน

พชญพจารณในการประกนคณภาพ หมายถง กระบวนการตรวจสอบความเหมาะสมของการบรหารจดการเรยนการสอนรายวชาหรอหลกสตรตามเกณฑมาตรฐาน ผท าหนาทพชญพจารณเปรยบเสมอนเพอนทมความปรารถนาดตอหลกสตร มความรความสามารถ มใจเปนกลาง ปราศจากอคตในการพจารณ ไมมสวนไดสวนเสยกบหลกสตรทเขาไปพจารณ และใหผลปอนกลบในการประเมนทน าไปสการพฒนาคณภาพใหดขนดวยทาททเปนมตร

โมเดลพชญพจารณ ม ๓ โมเดล ไดแก โมเดลการประเมน (evaluation model) โมเดลการพฒนา (development model) โมเดลความรวมมอรวมพลง (collaborative model) สองโมเดลแรกผประเมนหรอผท าหนาทพชญพจารณจะมบทบาทเหนอกวาผถกประเมน ดวยความเปนผทรงคณวฒ ทมประสบการณสง สามารถใชความช านาญของตนเองในการตดสนคณภาพของหลกสตรของผอน ตางกนทโมเดลแรกเนนการตดสนคณภาพของหลกสตรแบบไดตกมากกวาโมเดลทสอง ซงเนนการใหขอมลเพอการปรบปรงพฒนาจากการวเคราะหหรอวนจฉยของผประเมนความรสกเปนเจาของผลการประเมน ในกลมของผถกประเมนจะไมมในสองโมเดลน เนองจากผรบการประเมนจะเปนผรบฟงผลการประเมนโดยไมไดมสวนรวมในการประเมนเหมอนโมเดลทสาม คอ โมเดลความรวมมอรวมพลง

ลกษณะของพชญพจารณทพงประสงคควรเปนแบบความรวมมอรวมพลง (collaborative peer-supported review) เปนการพจารณแบบเปด ยดหยน และกระบวนการไมเปนแบบสงการเปดโอกาสใหมการเรยนรเกดขน ผลการประเมนจะไมชขาดจากมมมองของตนเองฝายเดยว ใหผรบการประเมนแตละคนมโอกาสเลอกและสรางเสนทางตามความรทตนเองมอย กระบวนการแบบนจะสนบสนนใหมการสะทอนเชงวพากษ ท าใหแตละคนใหความส าคญกบการจดการเรยนการสอนทสงผลกระทบตอการเรยนรของผเรยน

โดยภาพรวม พชญพจารณเปนกระบวนการทเกดจากความตองการของผทเกยวของกบการบรหารหลกสตร ตองการไดขอมลสะทอนเชงวชาการ เพอน าไปใชในการปรบปรงการเรยนการสอนหรอการปฏบตงาน การพจารณเปนกระบวนการทท าใหมองเหนปญหาและแนวทางแกไขโดยองประสบการณของผเกยวของทกฝาย การพจารณทจะมประสทธผลจงตองเกดจากการเหนคณคาของการไดขอมลสะทอนทชวยในการปรบปรงพฒนา จงไมควรเปนกระบวนการทเกดจากการถกบงคบหรอสงการใหตองท า

เพอใหบรรลเปาหมายของกระบวนการพชญพจารณ จงตองมการสอสารเพอชให เหนประโยชนทจะไดจากการพจารณ ผทท าหนาทพชญพจารณตองมความรและประสบการณในการท างานในลกษณะเดยวกบผถกพจารณ ในกรณของการพจารณหลกสตร ควรเปนบคคลทอยสาขาเดยวกนหรอสมพนธกบหลกสตรทจะไปพจารณ เปนผมคณสมบตเหมาะสมเปนไปตามเกณฑท สกอ.ก าหนด ผานการพฒนาใหเปนผเขาใจบทบาทหนาทและการปฏบตงานในกระบวนการพชญพจารณ เปนผทมใจเปนกลาง ปราศจากอคตในการพจารณ ไมมสวนไดสวนเสยกบหลกสตรทเขาไปพจารณ

… 47


การประเมนแบบพชญพจารณ เปนการประเมนโดยเพอนทเปนกลยาณมตร ผเปนเพอนจะใหขอมลแบบตรงไปตรงมา จรงใจ ปราศจากอคต และตองมนใจวาตนเองในฐานะผประเมนมความสามารถในการประเมนหลกสตรนนไดจรง ทส าคญตองเขาใจบรบทของหลกสตร เพอจะไดใหค าแนะน าทเหมาะสม น าไปปฏบตใหเกดผลดตอหลกสตรได ทงน ตองใหความส าคญกบการรบฟงความคดเหนของ ผถกประเมนดวย (ทมา : สวมล วองวานช เอกสารการประชมแลกเปลยนเรยนร เรอง การน าระบบ การประกนคณภาพภายใน ระดบอดมศกษา พ.ศ.๒๕๕๗ ไปใช : ปญหาอปสรรค และแนวทางแกไข เมอวนท ๓๑ ตลาคม ๒๕๕๘)

การท า Peer Review เปนเรองละเอยดออน ควรมการท าความเขาใจอยางถองแทถง ประโยชนทจะไดรบ มงเนนเรองการใหขอมลยอนกลบอยางสรางสรรคเพอน าไปพฒนาตนเอง เนน การท างานในฐานะกลยาณมตร เปนตน ขอควรระวงเหลานจะไมเปนอปสรรคเลย หากทกคนมองเหนเปาหมายรวมกน คอการจดประสบการณการเรยนรทดและมคณภาพเพอผเรยนใหสมกบค าวาการจดการศกษาทเนน ผเรยนเปนส าคญ (ทมา : พศาล ไมเรยง เอกสารโตะขาวแพทยศาสตรศกษา ฉบบท ๖ ประจ าวนท ๓-๑๗ มนาคม ๒๕๔๙ ฝายการศกษาคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน)

การทบทวนระดบเดยวกน (Peer review) หรอ การทบทวนโดยผรเสมอกน เปนการประเมนงานโดยบคคลหรอกลมบคคลทมความช านาญคลายกบคนทท างานดงเดมนน เปนระบบควบคมกนเองโดยสมาชกวชาชพทมคณสมบตความสามารถในสาขาทเขาประเดนกน เปนวธทใชเพอรกษามาตรฐานทางคณภาพ เพอเพมคณภาพ และเพอใหเกดความเชอถอในงาน ภายในกลมนกวชาการ เปนวธการก าหนดวา งานวชาการนนสมควรจะตพมพหรอไม เปนเรองทจดหมวดหมไดตามชนดของงาน หรอตามอาชพ เชน การทบทวนระดบเดยวกนทางการแพทย

การทบทวนโดยนกวชาการระดบเดยวกน (Scholarly peer review หรอ refereeing) เปนกระบวนการตรวจสอบงานวชาการ งานวจย หรอแนวคดโดยนกวชาการในสาขาเดยวกน กอนทจะตพมพงานในวารสารวชาการหรอในหนงสอ การทบทวนจะชวยผตพมพ ซงกคอหวหนาบรรณาธการหรอคณะบรรณาธการ ตดสนใจวางานนนควรจะรบ รบถาแก หรอปฏเสธ เปนกระบวนการทตองมกลมผเชยวชาญในสาขานนๆ (ซงบางครงจ ากดอยางแคบๆ) ผมคณสมบตและสามารถท างานทบทวนอยางเปนกลางๆ ไดโดยระดบหนง แตวา การทบทวนทเปนกลางๆ โดยเฉพาะในงานทมการจ ากดอยางไมชดเจน หรอเปนงานหลายสาขาวชา อาจเปนเรองยาก และแนวคดใหมๆ ทส าคญ อาจจะไมไดการยอมรบจากคนรนเดยวกน การทบทวนโดยนกวชาการระดบเดยวกน เปนสงจ าเปนเพอคณภาพทางวชาการ และใชในวารสารวชาการสาขาวทยาศาสตรโดยมาก แตไมไดชวยปองกนการพมพงานวจยทไมเปนจรงทงหมด โดยปกตแลว การทบทวนจะท าแบบนรนาม แตวาในปจจบนมงานทบทวนท าแบบเปดเปนจ านวนพอสมควร โดยทผอานจะเหนขอคดเหนของผทบทวน โดยแสดงชอของผทบทวนดวย (ทมา https: //th. Wikipedia .org/wiki/การทบทวนระดบเดยวกน)

… 48


๔. การตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ (expert judgement) การตดสนโดยอาศยความเชยวชาญเปนการพจารณาใหน าหนกความส าคญแกหลกฐานท

มอยเพอใหไดขอสรปทสอดคลองกบหลกฐานทปรากฏ โดยผเชยวชาญรายบคคลหรอกลมบคคล ทมทกษะ หรอ ไดรบการฝกอบรม หรอมประสบการณเฉพาะทางซงเกยวของกบสงทจะประเมน ผเชยวชาญ จงเปนผทมเครองมอทางความคด (mental tools) ทจ าเปนตอการประเมน ไดแก ความรในการเลอกหลกฐานทจะน ามาใชในการตอบค าถามการประเมน ความสามารถในการใหน าหนกความส าคญกบความถกตองตรงประเดนของหลกฐานตางๆ และความสามารถในการตความความส าคญ ของขอเทจจรง (facts) หรอ ขอสนนษฐาน (assertions) ท เกยวของ รวมท งความสามารถในการคดคนมมมองจากมวลขอมลสารสนเทศทอาจจะมขอจ ากดหรอความขดแยง ในตนเอง (self-conflicted) รวมอยดวย การด าเนนการประเมนและตดสนโดยผ เชยวชาญ มรายละเอยด ดงน

๑). การก าหนดค าถามใหผ เชยวชาญ (posing questions to the experts) ขนแรก ของการพฒนากระบวนการประเมนและตดสนโดยผเชยวชาญคอ การก าหนดวตถประสงคและผลตภณฑทพงประสงค (desired products) การตดสนสามารถพจารณาไดจากหลกฐานตางๆ ซงการตดสนบางประเดนตองอาศยขอเทจจรง ในขณะทบางประเดนตองอาศยคณคา (values) ดงนนค าถามในการประเมนจงมบทบาทส าคญตอการตดสนใจของผเชยวชาญ นอกจากนยงจ าเปน ตองพฒนาขอความทแสดงใหเหนประเดนการประเมนตอผเชยวชาญทเรยกกวา การก าหนดกรอบประเดนโดยการน าเสนอทไมมอคต ทมความเปนอสระจากความคดความเชอทมอยเดม การเมอง และการอภปรายถงผลทตามมาทอาจมผลตอการประเมนและตดสน การก าหนดกรอบประเด น อาจใหภมหลง และอาจมเงอนไขตางๆ ทรวมอยดวย กรอบประเดนทก าหนดในรปแบบขอความ ทจะเสนอตอผ เช ยวชาญควรไดรบการตรวจสอบ โดยแนวทางทดทสดคอ การตรวจสอบ โดยผเชยวชาญทไมได มสวนรวมในกระบวนการก าหนดกรอบประเดน

๒) การคดเลอกผเชยวชาญ (selecting the experts) การระบผเชยวชาญจ าเปนตองก าหนดเกณฑความเชยวชาญทสามารถวดได โดยทวไปผเชยวชาญคอ ผทมหรอถกกลาวถงวามความรเกยวกบขอมล รปแบบ หลกเกณฑทดเลศในสาขาวชาเฉพาะ ซงพจารณาไดจากตวบงชความร ไดแก งานวจยทมการตพมพหรอไดรบทนสนบสนน การอางองผลงาน ปรญญา รางวล ต าแหนง การแนะน าหรอไดรบการเสนอชอจากบคคลทนาเชอถอ การเปนคณะกรรมการตางๆ เปนตน นอกจากนแลว ผเชยวชาญยงตองมคณสมบตเพมเตมบางประการ เชน ผเชยวชาญจะตองไมมความล าเอยงตอสงจงใจ (motivational biases) ไมวาจะเปนดานเศรษฐกจ การเมอง หรอผลประโยชนอนใดทมตอการตดสน อาจใชผเชยวชาญภายในหรอผเชยวชาญภายนอกทงนขนอยกบลกษณะของความล าเอยงตอสงจงใจ ผเชยวชาญตองมความเขาใจตอกระบวนการด าเนนงานโครงการ นอกจากนผเชยวชาญควรเตมใจทจะเขารวมประเมนและตดสนผลและควรตองรบผดชอบตอผลการตดสนนนดวย

นอกจากความเชยวชาญทใชเปนเกณฑในการก าหนดบคคลผเชยวชาญแลว จ าเปน ตองก าหนดจ านวนของผเชยวชาญทใชในการประเมนและตดสน โดยจ านวนผ เชยวชาญทเหมาะสมอาจ ใช 3-5 คน หรอ 3-7 คน ขนอยกบความซบซอนของประเดนและบรบททเกยวของ โดยเลอกผเชยวชาญทมภมหลงความรบผดชอบ สาขาทศกษา และอนๆ ทแตกตางกนเพอใหเกดความแตกตางระหวางความเชอ และควรจะเลอกใหครอบคลมสาขาวชาทจ าเปนตอการประเมนและตดสนผลเพอปองกนปญหาความทบซอนกนของผเชยวชาญ

… 49


๓) คณภาพของการประเมนและตดสน (the quality of judgements) เน องจาก การตดสนมความเปนอตนย เปนเรองสวนบคคล และแตกตางกนระหวางบคคลและชวงเวลา การตดสนทถอวาถกตองจงตองอาศยขอมลหลกฐานท เชอถอได โดยการประเมนและตดสน อาจเลอกใช เทคนคการตรวจสอบขอมลสามเส า (data triangulation) ส าหรบตรวจสอบ ความนาเชอถอของขอมลโดยการพสจนวาขอมลหลกฐานทไดมานนถกตองหรอไม โดยตรวจสอบแหลงทมา 3 แหลง ไดแก เวลา สถานท และบคคล

๓.๑) การตรวจสอบแหลงเวลา หมายถง การตรวจสอบวา ขอมลหลกฐานอยในชวงเวลาตางกน หรอเหมอนกน ถาเหมอนกนควรตรวจสอบในชวงเวลาทตางกนดวย

๓.๒) การตรวจสอบสถานท หมายถง การตรวจสอบขอมลหลกฐานอยในสถานทเดยวกนหรอไม หากมาจากสถานทเดยวกนมผลออกมาเหมอนกน ผวจยควรตรวจสอบในแหลงสถานททแตกตาง

๓.๓) การตรวจสอบบคคล หมายถง ถาบคคลผใหขอมลเปลยนไป ขอมลจะเหมอนเดมหรอไม

***การตรวจสอบสามเสาดานวธรวบรวมขอมล (methodological triangulation) คอการเกบรวบรวมขอมลหลกฐานโดยวธการตางกนเพอรวบรวมขอมลเรองเดยวกน โดยอาจใชการสงเกตควบคกบการซกถาม หรอศกษาขอมลเพมเตมจากแหลงเอกสาร หรอท าการซกถามผใหขอมลส าคญ

๔) การรวมผลการประเมนและตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ (combining expert judgements) การประเมนและตดสนโดยผเชยวชาญอาจพบวา ผลการประเมนและตดสนแตกตางกน จงจ าเปนตองมการรวมผลการประเมนและตดสนทไดจากผ เชยวชาญตางๆ เพอสรปผล การประเมน วธการทใชรวมผลการประเมนและตดสน (aggregation methods) ม 2 ประเภท คอ วธการทางดานคณตศาสตร (mathematical approaches) และวธการทางดานพฤตกรรม (behavioral approaches) โดยวธการดานทางคณตศาสตรจะใชกฎหรอสตรในการค านวณเพอหาฉนทามตสวนวธการทางดานพฤตกรรม เกยวของกบการเจรจาตอรองเพอใหไดตวแทนหรอฉนทามตจากกลมโดยใช เทคนคตางๆ เชน เทคนคเดลฟาย เทคนคกลมสมมตนย (nominal group technique) หรอใชการเจรจาตอรองโดยผอ านวยความสะดวก ( facilitator) พดคยอภปราย กบผเชยวชาญเกยวกบประเดนปญหาทเกดขน ผอ านวยความสะดวกมหนาทดงขอมลจากผเชยวชาญและตความเพอใหไดฉนทามตพยานหลกฐานตางๆ ทแสดงถงภมปญญารวมของกลมผเชยวชาญ

5.) ขอควรพจารณาในการวางแผนการประเมนและตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ (expert judgement designs) การวางแผนการประเมนและตดสนโดยอาศยความเชยวชาญนอกจากจะตองพจารณาเกยวกบการระบประเดนการประเมนและการคดเลอกผเชยวชาญยงมขอควรพจารณาทเกยวของ ดงน

๕.๑) การมปฏสมพนธและการแลกเปลยนขอมลสารสนเทศระหวางผเชยวชาญ ๕.๒) ประเภทและปรมาณของขอมลสารสนเทศเบองตนทจดเตรยมใหแกผเชยวชาญ ๕.๓) เวลาและทรพยากรทจะจดสรรใหเพอเตรยมความพรอมในการประเมน ๕.๔) สถานทในการประเมนและตดสน ๕.๕) การฝกอบรมใหความรแกผท าหนาทประเมนและตดสน ๕.๖) ความเชอมโยงของผลการประเมนและตดสนกบรายชอของผเชยวชาญ และ

การคมครองผลการประเมนและตดสน

… 50


๕. การประเมนบนพนฐานของหลกฐาน (evidence-based assessment) การประเมนบนพนฐานของหลกฐาน (evidence-based assessment) เปนการเกบ

รวบรวมขอมล สงเคราะห และตความขอมลจากหลกฐานทมความนาเชอถอซงเปนองคประกอบทส าคญในการตดสนใจผประเมนจงตองสบคน วเคราะห และน าขอมลหลกฐานทมความชดเจน มเหตมผล ไปใชประกอบการพจารณาและการตดสนคณคาอยางรอบคอบ

หลกฐานเชงประจกษ คอ ขอเทจจรงทสงเกตหรอพสจนหรอยนยนได ความรทผานการทดลองใชหรอพสจนในทางปฏบตแลว สมมตฐานทางทฤษฎทไดรบการพสจนยนยนวาเปนความจรง โดยมขอมลหรอหลกฐานประกอบการยนยน

หลกฐานเชงประจกษ อาจไดมาดวยวธการตางๆ เชน การสงเกต การ สมภาษณ การตรวจสอบเอกสารหลกฐาน หรอใชหลายวธประกอบกน เพอใหไดขอมลทมความถกตองมากทสด ในลกษณะของการตรวจสอบสามเสา (triangulation) โดยใชแหลงขอมลตางกน ชวงเวลาในการเกบขอมล หรอวธการเกบขอมลตางกน ดงนนผประเมนจงตองมทกษะในการจ าแนก รวบรวม และน าหลกฐานมาใชไดอยางเหมาะสมตามจดมงหมายการประเมน

ผประเมนอาจใชขอค าถามตอไปนประกอบการพจารณาตดสนใจเลอกหลกฐาน 1. ขอมล หรอหลกฐานทจะใชคออะไร จะใชประกอบการประเมนไดอยางไร 2. หลกฐานมความถกตองนาเชอถอหรอไม เพยงใด 3. เหตผลแนวคดเบองหลงในการเลอกหลกฐานนนๆ คออะไร

ความนาเชอถอของหลกฐาน สามารถแบงไดหลายระดบ ดงน 1. ความนาเชอถอนอย เชน ขอมลจากการบอกเลา หรอประสบการณสวนตวหรอ

ขอคดเหนจากผเชยวชาญ อยางไรกตามขอมลเหลานอาจะเปนประโยชนส าหรบการศกษาตอไป ๒. ความนาเชอถอปานกลาง เชน ผลการวจยทท าเฉพาะกลม ไมมตวเทยบ (case study)

การศกษาแบบนอาจเกดอคตไดงาย ๓. ความนาเชอถอสง คอ ขอมลทไดจากการศกษาวจยทมการสมตวอยาง ควบคมตวแปร

การศกษาแบบนจะไมจ าเพาะเจาะจง และจะมการเปรยบเทยบคอนขางดกวาแบบท ๒ ขนตอนการประเมนบนพนฐานของหลกฐาน 1. ระบประเดนการประเมน เชน ผลสมฤทธของผเรยน ภาวะผน าของผบรหาร ระบบ

การวดและประเมนผล การน าผลการประเมนไปใช 2. ก าหนดหลกฐานทใชในการประเมนทเปนไปไดทงหมด 3. ตรวจสอบความถกตอง นาเชอถอของหลกฐาน 4. คดเลอกหลกฐานทดทสด เพอประกอบการพจารณาตดสน 5. พจารณาตดสนคณคาโดยเชอมโยงหลกฐานกบประเดนการประเมน

… 51


สอรายการท 1.๒/๒ : ใบกจกรรมท 1.๒ (๑) ตรวจสอบมโนทศนดานการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

ชอ-สกล................................................................................................เลขท .......................... สพป/สพม./หนวยงาน ............................................................................................................

ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทาน

ท ประเดน

การรบร/เขาใจเกยวกบการ

ประเมนแนวใหม ใช ไมใช

1 การประเมนมาตรฐานเพอการประกนคณภาพภายในแนวใหมใชหลกการตดสนระดบคณภาพโดยอาศยความเชยวชาญ (expert judgement)

๒ การประเมนคณภาพภายในเปนหนาทของสถานศกษาและเขตพนททตองตรวจสอบและประเมนตนเองตามบรบทของสถานศกษา

๓ ในการเกบรวบรวมขอมลจากหลกฐานเชงประจกษ จะตองพจารณาจากการปฏบตงานตามสภาพจรงของสถานศกษา (evidence based)

๔ การตดสนคณภาพแบบแยกสวนหรอแยกองคประกอบการประเมนเปนการประเมนผลการด าเนนการของสถานศกษาแบบองครวม (holistic assessment)

๕ การใหคะแนนในสงทตองการวดประเมน แบบภาพรวมหรอแบบกวางๆ โดยรวมเพยงคาเดยวถอเปนการประเมนแบบองครวม

๖ การประเมนแบบองครวม (holistic) ตองใชกระบวนการประเมนทหลายมต โดยประเมนตามทละประเดนเพอใหครอบคลมตวบงชคณภาพแตละมาตรฐานไดอยางชดเจน

๗ การประเมนคณภาพภายในแนวใหม สถานศกษาจะตองตรวจสอบและประเมนตนเอง โดยใหใชแบบ holistic รปแบบเดยว และไมตองใชการประเมนแบบ analytic

๘ ขนตอนในการพจารณาคะแนนผลงานของเดกนกเรยนในโรงเรยน ครจะตองพจารณาคะแนนแบบองครวม (holistic) เทานน ตามแนวการประเมนคณภาพภายในแนวใหมเพอใหเปนทศทางเดยวกน

๙ การประเมนแบบองครวมจะตองใชเวลาในการประเมนคอนขางมาก เนองจากจะตองใหความส าคญกบรายละเอยดตางๆ ทสะทอนในการพฒนาทละประเดน และคอยมาสรปเปนองครวม

๑๐ การประเมนแบบแยกสวน เปนการประเมนทเรยบงาย เหนผลชดเจนแตละประเดน และผลเปนอยางไรไมซบซอน

… 52



การรบร/เขาใจเกยวกบการ

ประเมนแนวใหม ใช ไมใช

๑๑ การทครจะพจารณาผลงานของนกเรยน เพอพจารณาผลงานโดยภาพรวมของนกเรยนแตละคน ครจ าเปนตองสราง rubrics เพอตดสนคณภาพผลงานในภาพรวม

๑๒ การตรวจทานผลการประเมนโดยคณะกรรมการประเมนในระดบเดยวกน (peer review) ค าวา “ระดบเดยวกน” ยกตวอยางไดวาหากประเมนโรงเรยนขนาดเลก คณะกรรมการทไปประเมนจะตองมความร ความเชยวชาญและมประสบการณในการจดการศกษาของโรงเรยนขนาดเลก

๑๓ การก าหนดเปาหมายการด าเนนงานภายในของสถานศกษา เปนหนาทของสถานศกษาและเขตพนท ทจะตองก าหนดเปาหมายและเกณฑการประเมนตามสภาพบรบทของสถานศกษาและตามทเขตพนทก าหนด

๑๔ ผประเมนจะตองวเคราะหขอมลดวยใจเปนกลาง พจารณาขอมลหลกฐานจากหลายๆ ดาน ทงขอมลปจจบน และผลการประเมนการด าเนนงานทผานมาเพอทราบถงความกาวหนาในการพฒนาของสถานศกษา

๑๕ การไดรบขอชแนะ ค าแนะน า แนวทางการพฒนาสถานศกษาทเปนรปธรรมและสามารถปฏบตไดจรง เปนสงทมคณคามากทสดในการประเมน

๑๖ การก าหนดระยะเวลาด าเนนการประเมนภายในของสถานศกษา ใหสถานศกษาก าหนดเองตามความเหมาะสม โดยก าหนดระยะเวลาใหสอดคลองกบสภาพและบรบทของการด าเนนงานของสถานศกษา

๑๗ พชญพจารณ หรอ peer review เปนกระบวนการตรวจเยยม ตดตามประเมนโดยคณะกรรมการผทรงคณวฒตองมความรความสามารถและมประสบการณสงกวาผรบประเมนในทกดาน

๑๘ คณภาพของการประเมนและการตดสนทถกตองจะตองอาศยขอมลหลกฐานท เชอถอได โดยการตรวจสอบความนาเชอถอของขอมลสามารถพจารณาไดจากเวลา สถานทและบคคล

๑๙ การรวบรวมผลการประเมนและตดสนโดยอาศยความเชยวชาญบางครงอาจพบวาผลการประเมนและการตดสนมความแตกตางกน ดงนนอาจจะตองใชวธทางดานคณตศาสตรและทางดานพฤตกรรมศาสตรเพอหาฉนทามต

๒๐ การประเมนแบบแยกสวนตองใชผประเมนทมทกษะ และความรในเรองทประเมนอยางกวางขวางและลมลกซงถอเปนการประเมนแบบแนวใหม

… 53


สอรายการท 1.2/๓ : ใบกจกรรมท 1.2 (๒) สรปองคความรแนวคด หลกการด าเนนงานการประเมนคณภาพภายในแนวใหม

ค าชแจง ๑) แบงกลมผเขารวมสมมนา กลมละ ๓ – ๖ คน ๒) ใหแตละกลม อภปราย แลกเปลยนเรยนร เกยวกบการประเมนคณภาพสถานศกษาตาม

แนวทางการประเมนคณภาพภายในแนวใหม ประกอบดวย o การประเมนแบบองครวม (Holistic rubrics) o การประเมนโดยวธพชญพจารณ หรอการทบทวนโดยบคคลระดบเดยวกน (Peer

review) o การตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ (Expert judgment) o การประเมนจากหลกฐานเชงประจกษ (evidence based assessment)

โดยอภปรายในประเดน หลกการ และการน าไปใชอยางไรในการประเมน พรอมยกตวอยางประกอบ ๓) ใหผเขารบการสมมนาแตละทานบนทกผลการปฏบตงานตามขอ ๒) ใชเวลา ๓๐ นาท ชอ-สกล................................................................................................เลขท .......................... ชอ-สกล................................................................................................เลขท .......................... ชอ-สกล................................................................................................เลขท .......................... ชอ-สกล................................................................................................เลขท .......................... ชอ-สกล................................................................................................เลขท .......................... ชอ-สกล................................................................................................เลขท .......................... ……………………………………………………………..…..................................................................... ................ ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..…..................................................................................... ……………………………………………………………..….....................................................................................

… 54


กจกรรมท 1.๓ มาตรฐานการศกษาเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

๑. สาระส าคญ การประกนคณภาพภายในสถานศกษาเปนกระบวนการทสรางความมนใจแกทกฝายวาสามารถจดการศกษาทมคณภาพในทกระดบและสามารถรกษาไวซงมาตรฐานซงเปนทยอมรบ ของผปกครอง สงคม และประเทศชาต กระทรวงศกษาธการจงมการปฏรประบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษาโดยมนโยบายในการปรบปรงมาตรฐาน และเนนการประเมน เชงคณภาพตามบรบทของสถานศกษา ไมเพมภาระการจดท าเอกสารใหกบสถานศกษา มาตรฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาแนวใหมจดท าขนเพอพฒนาคณภาพการศกษา สเปาหมายตามมาตรฐานทสถานศกษาก าหนดและใชเปนแนวทางในการตรวจสอบและประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา มาตรฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาแนวใหม มแนวคดบนพนฐานของการปฏบตได ประเมนไดจรง กระชบ และสะทอนคณภาพการศกษา ของสถานศกษาไดชดเจน เนนคณภาพผเรยน คร ผบรหารสถานศกษา และคณภาพของสถานศกษา รวมถงความสอดคลองกบมาตรฐานเพอการประเมนคณภาพภายนอก ดงนน ผเขารบการพฒนา จงมความจ าเปนทจะตองมความร ความเขาใจเกยวกบมาตรฐานเพอการประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานใหชดเจน สามารถอธบายและตความในประเดน การพจารณาตางๆ ในแตละมาตรฐานไดถกตองและเหมาะสมตามบรบทของสถานศกษานน ๆ

๒. วตถประสงค เพอใหผเขารบการสมมนามความรความเขาใจเกยวกบมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

3. รปแบบการจดกจกรรม ๑) การฟงบรรยายจากวทยากร ๒) การศกษาเอกสารเสรมความร ๓) การแลกเปลยนเรยนรและการสะทอนผลการเรยนร ๔) การปฏบตงานเดยวใบกจกรรมท ๑.๓ (๑) งานกลมใบกจกรรมท ๑.๓ (๒)




๓. ตรวจสอบมโนทศนใบกจกรรมท ๑.๓ (1)

90 นาท power point เร อ ง มาตรฐานการศ กษ าข น พ นฐาน เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

สอรายการท 1.3/๑ : เอกสารเสรมความร เรอง มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาคม อการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

… 55


ขนตอน ระยะเวลา สอและเอกสารประกอบ สอรายการท ๑.๓/๒ ใบกจกรรมท ๑.๓ (๑) แบบตรวจสอบ

มโนทศนดานการประเมนคณภาพภายในแนวใหม ๕. การวดและประเมนผล

๕.๑ ประเมนพฤตกรรมการมสวนรวมกจกรรมของผเขาสมมนา ๕.๒ ประเมนผลงานจากใบกจกรรมท ๑.๓ (๑) การตรวจสอบมโนทศนดานการประเมน

คณภาพการศกษาแนวใหม ๖. เกณฑการประเมนผลกจกรรมท ๑.๒



๑. พฤตกรรมการเขารวมกจกรรม




ผเขารวมการสมมนาสนใจ ตงใจ มสวนรวมกจกรรม และมสวนรวมในการแสดงความคดเหนตงแตรอยละ ๘๐ ขนไป

๒. ผลการประเมนใบกจกรรมท ๑.๓.๑

นอยกวา ๑๒ คะแนน

๑๒-๑๕ คะแนน

๑๖-๑๗ คะแนน

๑๘-๒๐ คะแนน

๗. เกณฑการผานกจกรรมท 1.2

ผเขารบการสมมนาตองไดรบการตดสนคณภาพกจกรรมท ๑.๓ ในระดบดขนไปทกรายการประเมน

… 56


สอประกอบกจกรรมท 1.๓

สอรายการท 1.3/๑ : เอกสารเสรมความร เรอง มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา ด าเนนการตามกรอบนโยบายการปฏรประบบการประเมนและการประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษา เพอใชในการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาและเตรยมการส าหรบการประเมนคณภาพภายนอกตามกรอบมาตรฐานการศกษา เพอสรางความมนใจใหกบพอแม ผปกครอง สงคม ประเทศชาต และผทมสวนเกยวของทกฝายวาการจดการศกษาของสถานศกษามคณภาพไดมาตรฐาน และคงรกษาไว ซงมาตรฐานจากการด าเนนงานประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

การพฒนาองคความรใหกบผทเกยวของกบมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา สถานศกษาและหนวยงานตนสงกดจะตองด าเนนการชแจงหรอ ท าความเขาใจใหผทเกยวของทกฝายมความร ความเขาใจและปฏบตตามหลกการของการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาไดอยางชดเจนในประเดนดงตอไปน

1. การประกนคณภาพเปนหนาทของบคลากรทกคนทต องปฏบตงานตามภารกจ ทแตละคนไดรบมอบหมาย

2. การประกนคณภาพมงพฒนาการด าเนนงานตามความรบผดชอบของตนใหมคณภาพ ดยงขนเพราะผลการพฒนาของแตละคนกคอผลรวมของการพฒนาทงสถานศกษา

3. การประกนคณภาพเนนการพฒนาคณภาพการศกษา โดยให เปนสวนหน งของกระบวนการบรหารการศกษาทตองด าเนนการอยางตอเนอง ไมใชท าเพอเตรยมรบการประเมน เปนครงคราวเทานน

4. การประกนคณภาพตองเกดจากความรวมมอของบคลากรทกฝายทเกยวของ ไมสามารถวาจางหรอขอใหบคคลอนๆ ด าเนนการแทนได

5. การประกนคณภาพตองเกดจากการยอมรบและน าผลการประเมนคณภาพการศกษา ไปใชในการพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา

6. ใหสถานศกษาประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาโดย ๑) ใหมคณะกรรมการประเมนคณภาพภายในอยางนอย ๓ คน ทประกอบดวยผทรงคณวฒภายนอกทหนวยงานตนสงกดขนทะเบยนไวอยางนอย ๑ คน เขามามสวนรวมในกระบวนการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษาอยางนอยปละ ๑ ครง และ ๒) ด าเนนการประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาโดยใชวธการและเครองมอทหลากหลายและเหมาะสม ในการประเมนมาตรฐานการศกษาขนพนฐานแนวใหม ผเขารบการพฒนาจ าเปนจะตองท าความเขาใจและรบทราบถงแนวทางการประเมนใน 4 ประเดนหลกคอ

… 57


มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

มาตรฐานทใชในการประกนคณภาพภายในและภายนอกระดบการศกษาขนพนฐาน ใชมาตรฐานตามทก าหนดไวในกฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ.๒๕๕๓ โดยไดก าหนดมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาประกอบดวย ๔ มาตรฐาน ดงน

มาตรฐานท ๑ คณภาพของผเรยน คณภาพของผเรยน หมายถง ผลการเรยนรของผเรยนทแสดงออกถงความร ความสามารถ

ทกษะตามหลกสตรสถานศกษา และมพฒนาการในดานการอาน คดวเคราะหและเขยน สมรรถนะ ทส าคญ และคณลกษณะทพงประสงค

มาตรฐานท 2 กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหารสถานศกษา กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหารสถานศกษา หมายถง การด าเนนการบรหาร

และจดการของสถานศกษาทครอบคลมดานวชาการ ดานครและบคลากรทางการศกษา ดานขอมลสารสนเทศ และดานสภาพแวดลอม โดยเปดโอกาสใหผเกยวของทกฝายมสวนรวม ในการจดการศกษา เพอสรางความมนใจดานคณภาพการศกษา

มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ กระบวนการจดการเรยนการสอนท เนนผ เรยนเปนส าคญ หมายถง กระบวนการจด

การเรยนการสอนตามหลกสตรสถานศกษาทสอดคลองกบบรบทของชมชนและทองถน ตามความสนใจ ความตองการ และความถนดของผเรยน โดยใชวธการทหลากหลาย เพอใหเกดการเรยนร เตมตามศกยภาพของผเรยนแตละบคคล สรางโอกาสใหผเรยนทกคนมสวนรวม มการตรวจสอบ และประเมนผลความรความเขาใจของผเรยนอยางเปนระบบและมประสทธภาพ

หลกการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษาและการตดสนระดบคณภาพตามมาตรฐานใหเปนไปตามหลกการตดสนโดยอาศยความเชยวชาญ

เปนการตรวจทานผลการประเมนโดยคณะกรรมการประเมนในระดบเดยวกน

เปนการประเมนองครวมของผลการด าเนนงานหรอกระบวนการด าเนนงาน

เปนการประเมนตามหลกฐานเชงประจกษทเกดจากการปฏบตงาน ตามสภาพจรงของสถานศกษา

holistic

… 58


มาตรฐานท ๔ ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล หมายถง การวางระบบการจดการคณภาพ

การศกษาของสถานศกษาทสงผลตอคณภาพผเรยน ทเกดจากการมสวนรวมของผเกยวของทกฝาย รวมรบผดและรบชอบตอผลการจดการศกษาใหมคณภาพไดมาตรฐาน สงผลใหผมสวนเกยวของ มความมนใจตอคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา

มาตรฐานและประเดนพจารณาการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

มาตรฐานท 1 คณภาพของผเรยน ประเดนพจารณา

๑.๑ ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน ๑) ความสามารถในการอาน การเขยน การสอสารและการคดค านวณ

ตามเกณฑของแตละระดบชน ๒) ความสามารถในการคดว เคราะห คดอยางมวจารณญาณ อภปราย

แลกเปลยนความคดเหน และแกปญหา ๓) ความสามารถในการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ๔) ความกาวหนาทางการเรยนตามหลกสตรสถานศกษา ๕) ผลสมฤทธทางการเรยนและพฒนาการจากผลการสอบวดระดบชาต ๖) ความพรอมในการศกษาตอ การฝกงานหรอการท างาน

๑.๒ คณลกษณะทพงประสงคของผเรยน ๑) การมคณลกษณะและคานยมทดตามทสถานศกษาก าหนด โดยไมขดกบ

กฎหมายและวฒนธรรมอนดของสงคม ๒) ความภมใจในทองถนและความเปนไทย ๓) การยอมรบทจะอยรวมกนบนความแตกตางและหลากหลาย ๔) สขภาวะทางรางกายและลกษณะจตสงคม

มาตรฐานท ๒ กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหารสถานศกษา ประเดนพจารณา

๑. การมเปาหมาย วสยทศน และพนธกจทสถานศกษาก าหนดชดเจน ๒. การวางแผนพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา

๑) การวางแผนและด าเนนงานพฒนาวชาการทเนนคณภาพของผเรยนรอบดาน ทกกลมเปาหมาย และด าเนนการอยางเปนรปธรรม

๒) การวางแผนและด าเนนงานพฒนาครและบคลากรใหมความเชยวชาญ ทางวชาชพ

๓) การวางแผนการบรหารและการจดการขอมลสารสนเทศอยางเปนระบบ ๔ ) การวางแผนและจดสภาพแวดลอมทางกายภาพและส งคมท เอ อ

ตอการจดการเรยนรอยางมคณภาพ

… 59


๓. การมสวนรวมของผเกยวของทกฝาย และการรวมรบผดรบชอบตอผลการจดการศกษาใหมคณภาพและไดมาตรฐาน

๔. การก ากบ ตดตาม ประเมนผลการบรหารและการจดการศกษา มาตรฐานท ๓ กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ

ประเดนพจารณา 1. การมกระบวนการเรยนการสอนทสรางโอกาสใหผเรยนทกคนมสวนรวม 2. การจดการเรยนการสอนทยดโยงกบบรบทของชมชนและทองถน 3. การตรวจสอบและประเมนความรความเขาใจของผเรยนอยางเปนระบบและ

มประสทธภาพ มาตรฐานท ๔ ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล

ประเดนพจารณา การใชระบบการประกนคณภาพภายในเพอยกระดบคณภาพการจดการศกษาใหด

ยงขน

การตดสนคณภาพการศกษาของสถานศกษาขนพนฐานโดยภาพรวม การตดสนคณภาพการศกษาของสถานศกษาโดยภาพรวม ใหตดสนจากผลการประเมน

๔ มาตรฐาน คอ มาตรฐานท ๑. คณภาพของผเรยน มาตรฐานท 2. กระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา มาตรฐานท 3 . กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญและมาตรฐานท ๔ ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล โดยน าผลการประเมนรายมาตรฐานเหลานน มาพจารณาเปนภาพรวมเพอตดสนระดบคณภาพของสถานศกษาตามระดบคณภาพ ดงน

ระดบ 4 ดเยยม ๑. ผลประเมนมาตรฐานคณภาพของผเรยนมผลประเมนอยในระดบดเยยม โดยมพฒนาการของ

คาเฉลยผลการทดสอบระดบชาตสงขน มความสามารถในการอานและเขยน สามารถสอสารทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ สามารถในการคดค านวณ มความสามารถในการคด ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารไดด และมความประพฤตดานคณธรรมจรยธรรม คานยม และคณลกษณะตามทสถานศกษาก าหนดปรากฏอยางชดเจน

๒. ผลประเมนมาตรฐานกระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษามผลประเมนอยในระดบดเยยม โดยมการวางแผน การด าเนนงานตามแผน การตรวจสอบผลการด าเนนงาน และการปรบปรงแกไขงานใหดขนอยางตอเนอง

3. ผลประเมนมาตรฐานกระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญมผลประเมน อยในระดบดเยยม โดยมการวเคราะห ออกแบบและจดการเรยนรใหเปนไปตามความตองการของหลกสตร และบรบทสถานศกษา พฒนากจกรรมการเรยนร และการประเมนผลจากสภาพจรงในทกขนตอน

๔. ผลประเมนมาตรฐานระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผลมผลประเมนอยในระดบดเยยม โดยผเกยวของทกฝายใหความรวมมอในการวางระบบและด าเนนงานประกนคณภาพภายในของสถานศกษาเปนอยางด และผมสวนเกยวของมความมนใจตอระบบการบรหารและการจดการของสถานศกษาในระดบสง

… 60


ระดบ 3 ด ๑. ผลประเมนมาตรฐานคณภาพของผเรยนมผลประเมนอยในระดบดหรอดเยยม โดยมพฒนาการ

ของคาเฉลยผลการทดสอบระดบชาตสงขน มความสามารถในการอานและเขยน สามารถสอสารทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ สามารถในการคดค านวณ มความสามารถในการคด ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารไดด และมความประพฤตดานคณธรรมจรยธรรม คานยม และคณลกษณะตามทสถานศกษาก าหนดปรากฏอยางชดเจน

๒. ผลประเมนมาตรฐานกระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษามผลประเมนอยในระดบดหรอดเยยม โดยมการวางแผน การด าเนนงานตามแผน การตรวจสอบผลการด าเนนงาน และการปรบปรงแกไขงานใหดขน อยางตอเนอง

3. ผลประเมนมาตรฐานกระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญมผลประเมน อยในระดบดหรอดเยยม โดยมการวเคราะหท าความเขาใจเปาหมายความตองการของหลกสตร บรบทสถานศกษา พฒนากจกรรมการเรยนร และการประเมนผลในทกขนตอน

๔. ผลประเมนมาตรฐานระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผลมผลประเมนอยในระดบดหรอดเยยมและผมสวนเกยวของมความมนใจตอระบบการบรหารและการจดการของสถานศกษาในระดบสง

ระดบ 2 พอใช ๑. ผลประเมนมาตรฐานคณภาพของผเรยนมผลประเมนอยในระดบพอใช ๒. ผลประเมนมาตรฐานกระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษามผลประเมนอยในระดบ

พอใช ไมมการวางแผน การด าเนนงานตามแผน การตรวจสอบผลการด าเนนงาน และการปรบปรงแกไขงานใหดขน อยางใดอยางหนง

3. ผลประเมนมาตรฐานกระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญมผลประเมนอยในระดบพอใช ไมมการวเคราะหท าความเขาใจเปาหมายความตองการของหลกสตร บรบทสถานศกษา ขาดความสมบรณในการพฒนากจกรรมการเรยนร การน าไปใช และการประเมนผลอยางใดอยางหนง

๔. ผลประเมนมาตรฐานระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผลมผลประเมนอยในระดบพอใช และผมสวนเกยวของมความมนใจตอระบบการบรหารและการจดการของสถานศกษา

ระดบ 1 ปรบปรง 1. ผลประเมนมาตรฐานคณภาพของผเรยนมผลประเมนอยในระดบพอใชหรอปรบปรง 2. ผลประเมนมาตรฐานกระบวนการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษามผลประเมนอยในระดบ

พอใชหรอปรบปรง ไมมการวางแผน การด าเนนงานตามแผน การตรวจสอบผลการด าเนนงาน และการปรบปรงแกไขงานใหดขน อยางใดอยางหนง

3. ผลประเมนมาตรฐานกระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญมผลประเมนอยในระดบพอใชหรอปรบปรง ไมมการวเคราะหท าความเขาใจเปาหมายความตองการของหลกสตร บรบทสถานศกษา ขาดความสมบรณในการพฒนากจกรรมการเรยนร การน าไปใช และการประเมนผล

๔. ผลประเมนมาตรฐานระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผลมผลประเมนอยในระดบพอใชหรอปรบปรง และผมสวนเกยวของไมมความมนใจตอระบบการบรหารและการจดการของสถานศกษา

… 61


เกณฑการตดสนคณภาพของมาตรฐาน ม ๔ ระดบ - ระดบ 4 ดเยยม - ระดบ 3 ด - ระดบ 2 พอใช - ระดบ 1 ปรบปรง

ขอควรปฏบตของการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา 1.ศกษามาตรฐาน หลกเกณฑ วธการประเมน วธการตดสนระดบคณภาพ วธการเกบ

รวบรวมขอมล รปแบบการเขยนรายงานการประเมนตนเอง และคมอส าหรบผประเมนคณภาพการศกษาภายในใหเขาใจอยางถองแท

2.ศกษาและวเคราะหขอมลพนฐานของสถานศกษาลวงหนา เชน รายงานการประเมนตนเองของหนวยงาน ผลการประเมนคณภาพการศกษาภายในของหนวยงานรอบปทผานมา พรอมสรปขอเสนอแนะและทศทางการพฒนาหนวยงานเพอเปนขอมลประกอบการประเมน

3.ผประเมนมความรบผดชอบในงานท ไดรบมอบหมายและปฏบต งานเตมความรความสามารถของตนและรบฟงความคดเหนจากคณะผประเมนทไปประเมนดวยกนไมควรถอความคดของตนเองเปนหลก

4.ใหขอเสนอแนะทชดเจนตอสถานศกษาอยางมคณคา สามารถน าไปใชประโยชนได 5.เขยนรายงานการประเมนตนเองอยางมคณคารวมทงเลอกใชภาษาทเหมาะสม ถกตอง 6.แสวงหาความรใหมอยเสมอเพอใหเขาใจบรบท เทคนควธการจดการเรยนการสอน

แบบตางๆ ทสถานศกษาน ามาใช 7.ก าหนดระยะเวลาท ใชในการประเมนให เหมาะสมตามสภาพการด าเนนงานของ

สถานศกษา และใชวธการเกบรวบรวมขอมลตามสภาพจรง เชน การสอบถาม การสงเกต การสมภาษณ ตรวจสอบเอกสารและชนงานเดม เพอลดการใชกระดาษจ านวนมาก

8.ไมสรางสรางเอกสารหลกฐานเพมเตมเพอรองรบการประเมนนอกเหนอจากเอกสาร ทเปนรองรอยการด าเนนงานตามปกต

… 62


สอรายการท 1.3/๒ : ใบกจกรรมท 1.3 (1) ตรวจสอบมโนทศนมาตรฐานการศกษาเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

ชอ-สกล................................................................................................เลขท .......................... สพป/สพม./หนวยงาน ............................................................................................................

ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทาน


การรบร/เขาใจเกยวกบ

มาตรฐานฯ ใช ไมใช

1 มาตรฐานเพอการประกนคณภาพภายในแนวใหมเปนมาตรฐานทสถานศกษาปฏบตได เนนการประเมนสภาพจรง กระชบ สะทอนคณภาพการศกษาไดจรง ลดการจดท าเอกสารทใชในการประเมน

๒ เกณฑในการตดสนคณภาพของมาตรฐาน ๔ มาตรฐานม ๔ ระดบคอ ดเยยม ด พอใช และควรปรบปรง

๓ ในการวเคราะหขอมลในแตละมาตรฐานผประเมนควรวเคราะหอภปราย ดวยใจเปนกลาง พจารณารองรอยหลกฐานเชงประจกษจากหลายๆ ดาน

๔ การประเมนคณภาพภายในตามแนวทางนโยบายปฏรป เปนหนาทของสถานศกษาและหนวยงานตนสงกดทจะตองตรวจสอบและประเมนตนเอง ตามสภาพบรบทของสถานศกษาทแทจรง

๕ การประเมนคณภาพภายในตามมาตรฐานทก าหนดจะตองใหความส าคญกบการประเมนเชงคณภาพ และผนวกกบการประเมนเชงปรมาณควบคกนไป

๖ เปาหมายการด าเนนงานตามมาตรฐานของสถานศกษา ให เปนไปตามทหนวยงานตนสงกดก าหนดไว

๗ มาตรฐานดานคณภาพผเรยนระดบการศกษาขนพนฐานจะตองพจารณาประเดนหลกคอ ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน คณลกษณะทพงประสงคของผเรยนและกระบวนการเรยนการสอน

๘ การประเมนผลการปฏบตงานตามสภาพจรง เปนการตดสนคณภาพจากรองรอยหลกฐานทเกดจากการปฏบตงานทปรากฏในขณะนน

๙ ผประเมนภายในสามารถก าหนดประเดนการประเมนเพมเตมนอกเหนอจากมาตรฐาน ๔ มาตรฐานทตนสงกดก าหนด

๑๐ การชแจงและการท าความเขาใจใหผเกยวของทกฝายมความรและสามารถปฏบตตามหลกการประเมนแนวใหม เปนหนาทของสถานศกษาเทานน

๑๑ ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล เปนการวางระบบการจดการคณภาพการศกษาของสถานศกษาทสงผลตอคณภาพผเรยนทเกดจากผบรหารและครเทานนทจะรวมกนรบผดและรบชอบ

… 63



การรบร/เขาใจเกยวกบ

มาตรฐานฯ ใช ไมใช

๑๒ ประเดนการพจารณาในมาตรฐานดานกระบวนการบรหารและการจดการ ของผบรหารสถานศกษา นอกจากเปาหมาย วสยทศน และพนธกจแลว ยงตองพจารณาถงการวางแผนคณภาพการจดการศกษา การมสวนรวม ของผเกยวของทกฝายและการก ากบ ตดตาม ประเมนผลฯ

๑๓ การท จะไดขอมลท สะทอนคณภาพการด าเนนงานตามมาตรฐานของสถานศกษาในทกมาตรฐาน ผประเมนจะตองมทกษะในการเกบรวบรวมขอมลแบบแยกสวนหรอแยกองคประกอบเพอใชในการก าหนดคะแนนการประเมน

๑๔ หลกการส าคญของการประเมนคณภาพการศกษาภายใน เนนการประเมน จากบคคลภายในสถานศกษา ประเมนตามสภาพจรงทสะทอนคณภาพของสถานศกษาอยางแทจรง และน าผลไปใชเพอพฒนาคณภาพการจดการศกษา

๑๕ ในการตดสนคณภาพการศกษาของสถานศกษาในภาพรวม ใหตดสนจาก ผลการประเมนใน ๔ มาตรฐาน มาพจารณาเปนภาพรวมเพอตดสนระดบคณภาพของสถานศกษา

๑๖ ในการประเมนระดบคณภาพตามมาตรฐานทง ๔ มาตรฐาน คณะกรรมการประเมนจะตองรวมกนพจาณาตดสนเพอใหระดบคณภาพ ทงนอาจจะใชคะแนนตามความคดเหนของคนใดคนหนงในคณะกรรมการได

๑๗ กรณทผลการประเมนมาตรฐานระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผลอยในระดบพอใช และผมสวนเกยวของไมมความมนใจตอระบบการบรหารและการจดการของสถานศกษา กรณดงกลาวถอวามคณภาพอยในระดบพอใช

๑๘ มาตรฐานการศกษา เปนขอก าหนดเกยวกบคณลกษณะและคณภาพ ทตองการใหเกดขนในสถานศกษา และใชเปนหลกในการเทยบเคยงส าหรบสงเสรม ก ากบดแล ตรวจสอบประเมนผล และประกนคณภาพการศกษา

๑๙ ความรและทกษะของผประเมนในการเลอกหลกฐาน การเลอกแหลงขอมล และการใหน าหนกความส าคญกบความถกตองของหลกฐาน มความจ าเปน ตอการประเมนนอยกวาความสามารถในการตความส าคญของขอเทจจรง หรอขอสนนษฐาน

๒๐ ในการประเมนสถานศกษา ผประเมนจะตองรบผดชอบในงานทไดรบมอบหมาย ปฏบตงานตามความรความสามารถ รบฟงความคดเหน จากทมประเมน และไมถอความคดเหนของตนเปนหลก

… 64


เอกสารอางอง

Linda B. Nilson. Teaching at Its Best: A Research-Based Resource for College Instructor. 3 rded. Jossey-Bass, 2010.

Nancy Burkhalter. Critical Thinking Now: Practical Teaching Methods for Classrooms Around the World. Rowman & Littlefield, 2016.

Packard, E. “Educators advised to use evidence-based assessment” . Education Leadership Coference; Vol 37, No. 10., November, 2006.

Peggy Rosenthal. Words and Values: Some Leading Words and Where They Lead Us. Oxford University Press, 1984.

Vicki Urquhart and Monette McIver. Teaching Writing in the Content Areas. ASCD, 2005.

คมอประกนคณภาพการศกษาภายในระดบอดมศกษา. ๒๕๕๘

สวมล วองวานช เอกสารการประชมแลกเปลยนเรยนร เรอง การน าระบบการประกนคณภาพภายในระดบอดมศกษา พ.ศ.๒๕๕๗ ไปใช : ปญหาอปสรรค และแนวทางแกไข. เมอวนท ๓๑ ตลาคม ๒๕๕๘

การทบทวนระดบเดยวกน. https://th.wikipedia.org/wiki/

ตอนที่ 3 ·...

Documents

Transcript of ตอนที่ 3 ·...