การขอรับช...

Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

บทท 7

การขอรบช าระหนในคดลมละลาย

กระบวนการขอรบช าระหนของเจาหนทงหลายในคดลมละลายบญญตขนโดยมวตถประสงคทส าคญ 2 ประการคอ1 เพอใหทราบจ านวนหรอกลมของเจาหนทอาจจะลงมตออกเสยงใด ๆ ทเกยวของกบกระบวนการลมละลายได เชน การลงมตเหนชอบกบค าขอประนอมหนของลกหน หรอการลงมตในการจดการทรพยสนของลกหนอยางไร และเพอการจดแบงทรพยสนของลกหนใหแกบรรดาเจาหนทงหลายไดอยางถกตองและเปนธรรม

กระบวนการขอรบช าระหนในคดลมละลายไมประสงคจะใหบรรดาเจาหนแตละคนฟองรองหรอบงคบช าระหนกบลกหนโดยล าพงตามสทธของแตละคน แตจะบญญตใหเจาหนทงหลายจะตองยตการด าเนนการฟองรองบงคบคดกบลกหนโดยวธอนใดทงสนและใหยนขอรบช าระหนภายใตระบบเดยวกนในคดลมละลาย ทงนเพอการจดระบบระเบยบและสรางความเปนธรรมใหเกดขนแกเจาหนทงหลายดวย ดงนนเมอศาลมค าสงพทกษทรพยเดดขาดลกหนแลว เจาหนทงหลายทประสงคจะไดรบช าระหนคนตองยนขอรบช าระหนตามสทธ หนาททบญญตไวในมาตรา 91 – 108 และมาตรา 178พจารณาไดดงน

จดเรมตนของ การขอรบช าระหน

มาตรา 27 เปนมาตราทก าหนดเงอนไขใหเจาหนตองปฏบตอยางเครงครดและชดเจน กลาวคอ เมอลกหนถกศาลมค าสงพทกษทรพยเดดขาดในคดลมละลายใดแลว เจาหนท งหลายทมคณสมบตตามมาตรา 94 (ซงจะไดกลาวตอไป)จะไดรบช าระหนคนกแตโดยวธการขอรบช าระหนทบญญต หลกเกณฑ ข น ต อ น ว ธ ก า ร เฉ พ า ะ ต า ม ท ก ล า ว ไ ว ใ น

1 กรมบงคบคด, แนวทางการรางกฎหมายลมละลายของคณะกรรมาธการวาดวยกฎหมายการคาระหวางประเทศแหงสหประชาชาต(UNCITRAL) บรษท สหมตรพรนตงแอนดพบลสซง จ ากด, กรงเทพ 2551 หนา 333.

มาตรา 27 เมอศาลมค าสงพทกษทรพยเดดขาด (มาตรา 14) แลว เจาหนจะขอรบช าระหนไดกแตโดยปฏบตตามวธการตามทกลาวไวในพระราชบญญต น แมจะเปนเจาหนตามค าพพากษา หรอเปนเจาหนทไดฟองคดแพงไวแลว แตคดยงคางพจารณากตาม

2 บทท 7 การขอรบช าระหนในคดลมละลาย

Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

พระราชบญญตนซงหมายถง วธการในหมวดท 4 วธการจดการทรพยสนของลกหน สวนท 1 การขอรบช าระหน มาตรา 91-108 เทานน และเจาหนทงหลายทมสทธยนขอรบช าระหนไมวาจะเปนเจาหนตามค าพพากษาทอยในระหวางบงคบช าระหนตามค าพพากษา หรอเจาหนทไดฟองคดแพงและอยในระหวางพจารณา และรวมตลอดถงเจาหนจากนตกรรมสญญา หรอนตเหตทยงไมไดด าเนนการบงคบช าระหนเลยกตาม เจาหนท งหลายเหลานตองเขาสกระบวนการขอรบช าระหนภายใตคดลมละลายเดยวกนเทานน

ค าพพากษาฎกาท 4276/2531 ศาลพพากษาใหจ าเลยช าระหนใหโจทกและธนาคารสงเงนของจ าเลยมาใหตามหมายอายดของศาลแลว ตอมาจ าเลยถกศาลสงพทกษทรพยเดดขาด ในคดลมละลายซงผคดคานเปนโจทก ดงนผรองซงเปนเจาหนตาม ค าพพากษาของจ าเลยในอกคดหนงจะขอรบเงนดงกลาวสวนทเหลอจากช าระหนใหโจทกในคดนหาไดไม ผรองไดแตขอรบช าระหนตอเจาพนกงานพทกษทรพยตามวธการ และก าหนดเวลาทบญญตไวในพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 27 และ 28 เทานนและผคดคานจะขอใหศาลสงเงนทเหลอจากช าระหนใหโจทกในคดนไปรวมไวในกองทรพยสนของจ าเลยในคดลมละลายกไมไดเพราะเมอศาลมค าสงพทกษทรพยของจ าเลยแลว ตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา22 (2) เจาพนกงานพทกษทรพยแตผเดยวมอ านาจเกบรวบรวมและรบเงนหรอทรพยสนทจะตกไดแกจ าเลยหรอซงจ าเลยมสทธจะไดรบจากผอน ค าพพากษาฎกาท 4942/2533 ในขณะทคดอยในระหวางพจารณาของศาลฎกา ศาลไดมค าสงพทกษทรพยจ าเลยเดดขาด และไดประกาศโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาดแลว เมอหนตามฟองเปนหนเงนทมอยกอนศาลมค าสงพทกษทรพยเดดขาด โจทกจงตองไปด าเนนการขอรบช าระหนตามวธการทบญญตไวในพระราชบญญตลมละลายฯ คดจงไมมประโยชนทจะพจารณาตอไป ศาลฎกาจงสงให

จ าหนายคดจากสารบบความ

หนซงอาจขอรบช าระหนได

หรอหนอนพงขอรบช าระหนได

เมอพจารณามาตรา 94 ในเ บ อ ง ต น จ ะ เ ห น ไ ด ว า พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 ก าห น ด ให เฉ พ า ะ เจ าห น ท ม

มาตรา 94 เจาหนไมมประกนอาจขอรบช าระหนได ถา มลแหงหนเกดขนกอนวนทศาลมค าสงพทกษทรพย แมวาหนนนยงไมถงก าหนดช าระหรอมเงอนไขกตาม เวนแต

(1) หนทเกดขนโดยฝาฝนขอหามตามกฎหมาย หรอศลธรรมอนด หรอหนทจะฟองรองใหบงคบคดไมได

(2) หนทเจาหนยอมใหลกหนกระท าขนเมอเจาหนไดรถงการทลกหนมหนสนลนพนตว แตไมรวมถงหนทเจาหนยอมใหกระท าขนเพอใหกจการของลกหนด าเนนตอไปได


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

คณสมบตเกยวกบมลหนครบถวนเทานนทมสทธขอรบช าระหน ดงนนแมจะมฐานะเปนเจาหนของลกหนจรง แตอาจไมสามารถยนขอรบช าระหนในคดลมละลายได มาตรา 94 มประเดนในทางกฎหมายทตองพจารณาดงน

o เจาหนทอาจขอรบช าระหนไดถามลแหงหนเกดขนกอนวนทศาลมค าสงพทกษทรพย หนทจะน ามาขอรบช าระหนไดตองเปนหนเงนเทานน หากเปนหนกระท าการ หรอ

งดเวนกระท าการยอมไมอาจยนขอรบช าระหนได แตไมหามทจะฟองรองด าเนนคดแพงลกหน ค าพพากษาฎกาท 1517/2525 โจทกฟองวา เดมทดนพพาทเปนของโจทก ตงอยในจงหวดตราด โจทกไดตกลงกบหางหนสวนจ ากด อ. วาหางหนสวนจ ากด อ. ใหโจทกเขาเปนหนสวนประเภทจ ากดความรบผดแลวโจทกจดทะเบยนยกทดนพพาทใหหาง และหางใชทดนพพาทเปนทตงโรงน าแขงของหาง เมอเลกหางแลวถาหากมทรพยสนไมพอช าระหน กใหโจทกออกเงนเขากองทรพยสนของหาง 50,000 บาทแลวหางจะโอนทดนพพาทคนใหโจทก ตอมาหางถกศาลแพงสงพทกษทรพยเดดขาดและพพากษาใหลมละลายคดถงทสด โจทกขอช าระเงน 50,000 บาท ใหแกหางและขอใหหางจดทะเบยนโอนกรรมสทธทดนพพาทคนใหโจทกจ าเลยซงเปนผช าระบญชและเจาพนกงานพทกษทรพยของหางไมยอมปฏบตตามทโจทกขอ โจทกจงฟองคดนตอศาลจงหวดตราดขอใหบงคบจ าเลยรบเงน 50,000 บาท จากโจทก แลวโอนกรรมสทธทดนพพาทแกโจทกกบขอใหบงคบหางออกไปจากทดนพพาทดวย ดงน โจทกมอ านาจฟอง ไมตองหามตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 26, 27 ซงปฏบตหามมใหเจาหนฟองคดแพงอนเกยวกบหนซงอาจขอรบช าระหนได แตกหามเฉพาะหนเงน ไมไดหามฟองหนเกยวดวยการกระท างดเวนกระท า หรอสงมอบทรพยอนนอกจากเงนซงเจาหนไมอาจขอรบช าระตอเจาพนกงานพทกษทรพยดงเชนฟองโจทก ในคดน

“มลแหงหน” มใชวนทหนถงก าหนดช าระ ดงนนเราจงตองน าความรเบองตนในประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาพจารณาวา มลแหงหนเกดขนตงแตเมอใด เชน หลกนตกรรมสญญา ค าเสนอ ค าสนองถกตองตรงกนเมอใด หรอหลกเรองเจตนา หรอกรณละเมดถอวามลแหงหนเกดขนและถงก าหนดช าระทนท

มลแหงหนตองเกดขนกอนวนทศาลมค าสงพทกษทรพย (เทานน) ดงนนมลแหงหนใด ๆ ทเกดในวนทศาลมค าสงพทกษทรพย หรอหลงจากนนยอมเปนหนทไมอาจขอรบช าระหนได


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ค าพพากษาฎกาท 6748/2541 (ตดตอนบางสวนมา) ตามสญญากอสรางระบวาถาผวาจางบอกเลกสญญาแลว ผรบจางยอมใหผวาจางเรยกเอาคาจางทเพมขน เพราะจางบคคลอนท างานตอไปจนงานเสรจสมบรณ เหนไดวาการทเจาหนจะมสทธเรยกคาจางทเพมขนเพราะจางบคคลอนท าการทวาจางได เจาหนจะตองบอกเลกสญญากอน เมอเจาหนบอกเลกสญญาภายหลงศาลมค าสงพทกษทรพยของลกหนเดดขาดแลว มลหนในเงนคาจางเพมขนจงเกดขนภายหลงจากศาลมค าสงพทกษทรพยของลกหนเดดขาด เปนหนทตองหามมใหเจาหนขอรบช าระหนตาม พระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 94

ค ำพพำกษำฎกำท 4555/2539 เบยปรบของภำษเงนไดบคคลธรรมดำตำมประมวลรษฎำกรถอไดวำเปนเงนภำษทเกดขนพรอมกบหนภำษเงนไดบคคลธรรมดำ เมอกรมสรรพากรเจาหนมสทธไดรบช าระหนภาษเงนไดบคคลธรรมดากยอมมสทธไดรบช าระหนเบยปรบดวย แมวาเจาพนกงานประเมนจะไดแจงการประเมนไปยงลกหนภายหลงวนทศาลมค าสงพทกษทรพยลกหน แตเมอลกหนภาษเงนไดบคคลธรรมดาและเบยปรบไดเกดขนกอนวนทศาลมค าสงพทกษทรพยลกหนเจาหนจงมสทธไดรบช าระหนเบยปรบดวย

ขอสงเกต เจาหนบางประเภทกบปญหาวา มลหนเกดกอนวนทศาลมค าสงพทกษทรพยหรอไม o กรณเจาหนตามค าพพากษา โดยหลก แมเปนเจาหนตามค าพพากษากตองแสดงใหเหนวา

มลแหงหนเดมเกดขนกอนวนทศาลมค าสงพทกษทรพย จงจะมสทธขอรบช าระหนได ค าพพากษาฎกาท 1384/2525(ประชมใหญ) การทเจาหนตามค าพพากษาซงพพากษาหลงจากศาลมค าสงพทกษทรพยมาขอรบช าระหน แตมไดรองขอรบช าระหนโดยอาศยมลหนเดมวา เกดขนกอนศาลมค าสงพทกษทรพยนน เมอค าพพากษานนแสดงถงมลหนเดมอยแลววาเกดขนกอนศาลมค าสงพทกษทรพย ดงนถอวาหนตามค าพพากษาทเจาหนขอรบช าระนนมลแหงหนไดเกดขนกอนศาลมค าสงพทกษทรพย เจาหนจงขอรบช าระหนไดตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 94 o กรณหนคาปรบคดเปนรายวน ในกรณทลกหนตองช าระหนเปนคาปรบรายวนเนองจากการ

ผดสญญา ถอวามลหนเงนคาปรบไดเกดขนเปนรายวน ดงนนแมลกหนจะผดสญญากอนศาลพทกษทรพยลกหน เจาหนกมสทธขอรบช าระหนเบยปรบไดจนถงกอนวนทศาลมค าสงพทกษทรพยเทานน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ค าพพากษาฎกาท 6748/2541 แมเหตผดสญญาท าใหเจาหนมสทธรบช าระเงนคาปรบเปนรายวนจากลกหนซงมมากอนวนทศาลมค าสงพทกษทรพยของลกหนเดดขาดกตาม แตตามสญญาไดก าหนดใหลกหนผผดสญญาตองเสยคาปรบแกเจาหนเปนรายวนทกวนทยงผดสญญาอย มลหนในเงนคาปรบจงเกดขนเปนรายวน ดงนมลหนในเงนคาปรบเปนรายวนตามสญญาสวนทเกดขนภายหลงวนทศาลมค าสงพทกษทรพยของลกหนเดดขาด เจาหนจงไมมสทธขอรบช าระหนจากกองทรพยสนของลกหนไดตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 94

o กรณขอรบช ำระหนตำมมลหนเชค เปนปญหาทเกดขนเปนประจ าเสมอและถอเปนปญหา

ขอเทจจรงทจะตองพจารณาเปนกรณไป ปญหาทพบมากทสดคอกรณเชคซงลงวนทลวงหนาหรอขณะสงมอบเชคลกหนซงเปนผสงจายยงไมถกศาลสงพทกษทรพย แตวนซงปรำกฏในเชคเปนวนหลงจำกถกพทกษทรพยแลว กรณเชนนจะถอเปนหนทขอรบช ำระหนไดหรอไม

ค ำพพำกษำฎกำท 964/2524 เชคทน ามาขอรบช าระหน

เปนเชคซงลงวนทสงจายเปนวนภายหลงทศาลมค าสงพทกษทรพยลกหนเดดขาดแลวดงนเจาหนไมมสทธจะอาศยมลหนตามเชคทเกดขน ภายหลงจากวนทศาลสงพทกษทรพยเดดขาดมาขอรบช าระหนจากกองทรพยสนของลกหนตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 94ได

ขอสงเกต ตามค าพพากษาฎกานมแตมลหนตามเชคทเกดขนภายหลงวนทศาลสงพทกษทรพยเทานน เพราะเจาหนไมไดรบโอนเชคมาจากลกหนโดยตรงจงไมอาจอางวามมลหนเดมระหวางเจาหนกบลกหนซงเกดกอนศาลมค าสงพทกษทรพยได ฉะนน เมอมแตมลหนตามเชค เจาหนกไมมสทธมาขอรบช าระหน

ค ำพพำกษำฎกำท 374/2511 เอาเชคของลกหนมาขอรบช าระหน เชคนนลงวนทหลงวนพทกษทรพย เมอผรองขอรบช าระหนสบไมไดตามทอางวาลกหนออกเชคใหเปนการช าระราคาผาซงลกหนซอจาก ผรองกอนวนพทกษทรพย ตองถอวามลหนเกดในวนทลงเชค ค าขอรบช าระหนตองหามตามมาตรา 94

หลก หำกเปนกรณ มลหนตำมเชคโดยตรง เชน ได รบโอนเชคมำจำก ผทรงคนกอนทมใชจำกลกหนโดยตรง เจำหนหรอผทรงเชคทรบโอนมำจงไมมสทธขอรบช ำระหน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ค ำพพำกษำฎกำท 3565/25 ในการเลนแชรทลกหนเปนเจามอ ลกหนไดมอบเชคให ซ.ผรวมเลนหลายฉบบ ซ.สลกหลงเชคน าไปแลกเงนสดจากผขอรบช าระหน แตธนาคารปฏเสธการจายเงน เมอเปนเชคลงวนสงจายลวงหนาตองถอวามลแหงหนเกดขนตงแตวนทออกเชคและมอบให ซ.ไปวนสงจายทลงในเชคเปนเพยงวนถงก าหนดช าระหน ลกหนออกเชคและมอบให ซ. เมอ พ.ศ. 2521และ ซ.น าไปแลกเงนสดในปเดยวกนลกหนเพงถกศาลสงพทกษทรพยเดดขาดเมอ พ.ศ. 2522 แมเชคจะถงก าหนดสงจายหลงจากศาลมค าสงดงกลาวกไมท าใหมลแหงหนซงเกดขนกอนกลบกลายเปนเกดขนภายหลงศาลอนญาตใหผขอรบช าระหนไดรบช าระหนตามเชคดงกลาวได

ค ำพพำกษำฎกำท 2969/2531 กอนลกหนถกศาลสงพทกษทรพยเดดขาด ลกหนยมเงนเจาหนโดยออกเชคใหเจาหนไว ดงนนถอไดวามลหนตามเชคเกดขนตงแตวนทลกหนรบเงนและมอบเชคใหแกเจาหนไว กรณจงไมตองหามมใหขอรบช าระหน แมเชคจะลงวนทลวงหนาอนเปนเวลาหลงจากทศาลสงพทกษทรพยลกหน

o มาตรา 94 มไดบญญตให “มลหน” ทจะยนขอรบช าระหนตองมเปนหนทอาจก าหนดจ านวนแนนอนแตอยางใดซงถอเปนขอแตกตางจากหนทจะน ามาใชในการยนฟองคดลมละลายดงทบญญตไวในมาตรา 9 ทงนเพราะหนทน ามายนขอรบช าระหนทกรายตองผานกระบวนการพจารณา ตรวจสอบความถกตองโดยเจาพนกงานพทกษทรพยและศาลในทสด

แตหำกเปนกรณทลกหนไดออกเชคเพอช ำระหนใหแกเจำหนตำมมลหนอน (มลหนเดม) ซงมมำกอนศำลมค ำสงพทกษทรพยลกหน แมเชคนนจะลงวนทสงจำยลวงหนำในภำยหลงศำลมค ำสงพทกษทรพยลกหนแลว กตองถอวำมลแหงหนนนไดเกดขนกอนศำลมค ำสงพทกษทรพยแลว สวนวนทลงในเชคถอเปนเพยงวนทหนถ งก ำหนดเทำนน เจำหนมสทธขอรบช ำระหนได


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

หนทไมอาจขอรบช าระหนได

มาตรา 94 ไดบญญตขอยกเวนบางประการซงจะมผลใหหนทแมจะเปนหนทมลแหงหนเกดกอนศาลมค าสงพทกษทรพยตามนยทกลาวแลวขางตนกตาม แตหากมขอเทจจรงอนเพมเตมตามขอยกเวนทบญญตไวกจะท าใหหนนน ๆ กลายเปนหนทไมอาจขอรบช าระหนได โดยมาตรา 94 ไดบญญตเงอนไขอนเปนขอยกเวนไว 2 ประการ อธบายไดดงนคอ

(1) หนทเกดขนโดยฝาฝนขอหามตามกฎหมาย

หรอศลธรรมอนด หนทจะฟองรองใหบงคบคดไมได บรรดาหนสนเหลานตามหลกประมวลกฎหมายแพงและพาณชยกถอวาการกอภาระหนขนโดยฝาฝนขอหามตามกฎหมาย หรอศลธรรมอนดยอมตกเปนโมฆะ หรออาจเปนหนทตกเปนโมฆยะและถกบอกลางแลวและไมอาจฟองรองบงคบคดไดอยในตวเองอยแลว ดงน นหากเจาหนลกษณะนไมอาจใชสทธทางแพงฟองรองบงคบคดลกหนไดแลว ลกหนจงไม

มหนาทตองช าระหนเหลานนในคดลมละลายเชนกน เชน หนสนทเกดจากการคาขายสนคาผดกฎหมาย หนการพนน หนจากการคาประเวณ หนเกดจากการจางฆาคน

o กรณ “หนทไมอาจฟองรองบงคบคดได” นอกจากเพราะเหตตกเปนโมฆะ หรอโมฆยะทถก

บอกลางแลวตามกฎหมายดงกลาวขางตนแลว ยงมเหตหรอลกษณะอนทไมอาจฟองรองบงคบคดไดอาจฟองรองบงคบคดไดเชนกน กลาวคอ หนทเกดขนโดยสมบรณและชอบดวยกฎหมายในตอนแรก แตมเหตปจจยอน ๆ ท าใหไมอาจฟองรองบงคบกนไดตามกฎหมาย เชน

หนกยมแตขาดหลกฐานเปนหนงสอ ตองหามมใหฟองรองบงคบคด หนทเกดขนโดยชอบดวยกฎหมาย แตขาดอายความ หนทมหลกฐานการฟองรอง แตมไดปดอากรแสตมปใหครบถวนถกตองตามกฎหมาย

จงตองหามรบฟงเปนพยานหลกฐานในส านวน หนทเจาหนตามค าพพากษามไดด าเนนการบงคบคดเมอพนก าหนด 10 ปนบแตวนท

ศาลมค าพพากษา

มาตรา 94... (3) หนทเกดขนโดยฝาฝนขอหามตาม

กฎหมาย หรอศลธรรมอนด หรอหนทจะฟองรองใหบงคบคดไมได

(4) หนทเจาหนยอมใหลกหนกระท าขนเมอเจาหนไดรถงการทลกหนมหนสนลนพนตว แตไมรวมถงหน ท เจาห นยอมใหกระท าขนเพอใหกจการของลกหนด าเนนตอไปได


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ค าพพากษาฎกาท 1615/2534 วนจฉยวา การทเจาหนตามค าพพากษาไดขอใหออกค าบงคบ ยงไมถอวาเปนสวนหนงของการบงคบคด เพราะหากลกหนตามค าพพากษายอมปฏบตตามค าบงคบโดยครบถวน เจาหนตามค าพพากษากยอมไดรบช าระหนโดยสนเชง โดยไมตองขอใหบงคบคด และศาลกไมตองออกหมายบงคบคดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 275 – 276 ดงนนแมเจาหนตามค าพพากษาจะไดขอใหศาลออกค าบงคบภายใน 10 ป นบแตวนทมค าพพากษา กถอไมไดวาเจาหนตามค าพพากษาไดเรมตนด าเนนการบงคบคดตามมาตรา 271 แลว ค าพพากษาฎกาท 824/2518 จ าเลยถกศาลสงพทกษทรพยได 4 เดอน เจาหนของจ าเลยซงฟองคดไวอกเรองหนงไดประนประนอมยอมความกบจ าเลย และใหศาลพพากษาตามยอมนน ดงนเปนอ านาจของเจาพนกงานพทกษทรพยเทานนทจะท าสญญาประนประนอมยอมความ ตามมาตรา 22(3) แมศาลพพากษาตามยอมกเปนการฝาฝนมาตรา 94(1) สญญานเปนการสมยอมพงถอเปนหลกฐานในการขอรบช าระหนตามมาตรา 91 วรรค 2 มได เจาหนไมไดขอรบช าระหนในมลหนเดมกอนพพากษาตามยอม จงขอรบช าระหนไมได

(2) หนซงเจาหนยอมใหลกหนกระท าขนเมอเจาหนไดรถงการทลกหนมหนสนลนพนตว แตไมรวมถงหนทเจาหนยอมใหกระท าขนเพอใหกจการของลกหนด าเนนตอไปได ขอยกเวน (2) นสามารถแบงพจารณาได 2 สวนคอ

สวนแรก “หนซงเจาหนยอมใหลกหนกระท าขนเมอเจาหนไดรถงการทลกหน มหนสนลนพนตว” (แมมลหนจะเกดกอนวนทศาลมค าสงพทกษทรพยกตาม)

สวนสอง “แตไมรวมถงหนทเจาหนยอมใหกระท าขนเพอใหกจการของลกหนด าเนนตอไปได” (ถอเปนขอยกเวนของขอยกเวนทมผลใหเจาหนลกษณะนจะสามารถยนขอรบช าระหนในคดลมละลายได)

สวนแรก

“หนซงเจาหนยอมใหลกหนกระท าขนเมอเจาหนไดรถงการทลกหนมหนสนลนพนตว” (แมมลหนจะเกดกอนวนทศาลมค าสงพทกษทรพยกตาม)

การทกฎหมายบญญตหามเจาหนลกษณะนขอรบช าระหนเพราะ หากไมบญญตหามขอรบช าระหนไว เจาหนบางรายจะยอมเขาเสยงภยโดยยอมใหลกหนกอหนขนทงทรวาลกหนมหนสนลนพนตว และเจาหนจะยอมเสยงขอรบช าระหนคนเอง ในกรณเชนนเจาหนมกจะไดรบช าระหนไมครบถวน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

และในสวนทไมไดคนยอมกระทบตอสถานะของเจาหน และสงผลตอลบระบบเศรษฐกจโดยรวมของประเทศ (Domino Effect) ดงนนเพอมใหเกดผลกระทบเหลานนจงบญญตใหเจาหนไดรบทราบวา หนทยอมใหลกหนกอนขนท งรอยวามหนสนลนพนตวน นจะไมมโอกาสขอรบช าระหนคนในคดลมละลายไดเลยถอเปนการปองปรามดวยอกประการหนง

o ดงนนประเดนทส าคญคอ อยางไรจะถอวา “เจาหนไดรอยแลววา ลกหนมหนสนลนพนตว”

ประเดนนถอวาเปนปญหาขอเทจจรงพอสมควร เพราะจะเปนประเดนใหเจาหนนน ๆ เกดสทธขอรบช าระหนไดหรอไม ซงในประเดนนจ าเปนอยางยงตองพจารณาจากขอเทจจรงประกอบการพจารณาเปนส าคญ เชน ค าพพากษาฎกาท 1282-1288/2502 วนจฉยวา หนทเจาหนยอมใหลกหนกระท าขนเมอเจาหนรถงการทลกหนมหนสนลนพนตวจะขอรบช าระหนไมไดตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 94(2) นน ไมจ าเปนตองปรากฏวามการสมยอมกนระหวางเจาหนกบลกหนในการกอหนขน เพยงแตวาในเวลาทเจาหนยอมใหลกหนกอหนขนเจาหนไดรถงการทลกหนมหนสนลนพนตวกขอรบช าระหนนนไมได (หากไดขอเทจจรงวาเปนหนสมยอมกนจรง ๆ กรณกจะกลายเปนเรองนตกรรมทเกดจากการแสดงเจตนาลวง ซงตกเปนโมฆะเพราะถอวาเปนหนทไมอาจขอรบช าระหนได ตามมาตรา 94(1) แลว ) ค าพพากษาฎกาท 1273/2527 สญญาบญชเดนสะพดนน เมอลกหนถกฟองลมละลายในระหวางทสญญามผลใชบงคบอย ยอมถอไดวาสญญาบญชเดนสะพดเปนอนตองยกเลกกนไปโดยปรยายนบตงแตวนทศาลมค าสงพทกษทรพยลกหนเดดขาด เจาหนจงมสทธคดดอกเบยทบตนเอากบลกหนไดจนถงวนทศาลมค าสงพทกษทรพยลกหนเดดขาดเทานน

การทลกหนเปนหนเจาหนอยเปนจ านวนมากและไมไดตดตอกบธนาคารเจาหนทางบญชมาประมาณ 2 ปทงไมเคยช าระหนใหแกเจาหนจนกระทงวนทมาท าสญญาก ซงลกษณะการตดตอทางบญชเชนน ผประกอบธรกจเยยงธนาคารยอมรอยแกใจดวาลกหนขณะนนมสภาพเชนผมหนสนลนพนตวไมอาจช าระหนใหเจาหนไดเปนเวลาถง 2 ป เมอลกหนมาขอกเงนจากธนาคารเพมอก ธนาคารเจาหนยงใหกไป เชนน ถอไดวาธนาคารเจาหนรถงความเปนหนสนลนพนตวของลกหนในขณะทยนยอมใหลกหนกอหนตามสญญากขนอก หนดงกลาวจงตองหามมใหน ามาขอรบช าระหนตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 94(2)


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ค าพพากษาฎกาท 6052/2531 เจาหนผขอรบช าระหนเปนกรรมการของบรษทลกหนยอมจะตองทราบถงฐานะของลกหนไดดกวาตกอยในสภาพ เชนไร การทเจาหนไดรบช าระดอกเบยจากตวสญญาใชเงนแตเพยงบางสวนตลอดจนลกหนตองไปกยมเงนจากทตาง ๆ เพอน ามาพยงฐานะของลกหนทก าลงทรดลงจนในทสดทางราชการไดมค าสงเพกถอนใบอนญาตด าเนนธรกจของลกหนเชนน เจาหนซงมสวนเกยวของในการบรหารบรษทลกหนจะปฏเสธวาไมทราบถงฐานะอนแทจรงของลกหนวามหนสนลนพนตวหาไดไม ดงนน การทเจาหนไดน าเงนเขาฝากกบลกหนหลงจากททราบดวาลกหนมหนสนลนพนตวแลว จงตองหามมใหขอรบช าระหนเงนฝากดงกลาวตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ.2483 มาตรา 94 (2) (ด ค าพพากษาฎกาท 7904/2540) ค าพพากษาฎกาท 3576/2532 หนทธนาคารฟองใหเจาหนรบผดเปนหนทเกดจากการจดท ากจการทลกหนตวการมอบหมายใหเจาหนเปนตวแทนท าสญญาเลตเตอรออฟเครดตกบธนาคารเพอสงซอฝายใหลกหน เจาหนยอมเรยกใหลกหนรบผดไดโดยตรง แตเมอไดความวาลกหนและเจาหนเปนธรกจในเครอญาตกน ลกหนหมดวงเงนสนเชอ สงซอสนคาจากตางประเทศไมได ก. ซงเปนกรรมการผจดการลกหนและเปนกรรมการคนหนงของเจาหนไดขอใหเจาหนสงซอฝายใหลกหน เชนนถอไดวาเจาหนไดทราบถงฐานะของลกหนแลววามหนสนลนพนตวแลวยงยอมใหลกหนกอหนดงกลาวอก จงเปนกรณตองหามมใหเจาหนขอรบช าระหนไดตามพ.ร.บ. ลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 94 (2) ค าพพากษาฎกาท 3933/2533 วนจฉยวา กรณทเจาหนฟองบงคบใหลกหนช าระเงนคนตามสญญากเบกเงนเกนบญชและศาลไดมค าพพากษาถงทสดใหลกหนช าระเงนตามฟองใหเจาหนแลว ลกหนไมช าระและเจาหนมไดด าเนนการบงคบเอากบทรพยสนของลกหนกลบใหลกหนกเบกเงนเกนบญชไปอก แตเมอปรากฏวาหนดงกลาวมทดนซงมมลคามากกวาจ านวนหนจ านองเปนประกน และไมปรากฏวาเจาหนทราบวาลกหนเปนหนเจาหนรายอน ๆ มากมายไมมทางช าระหน ดงนจงฟงไมไดวา หนรายดงกลาวเปนหนทเจาหนยอมใหลกหนท าขนเมอไดรวาลกหนมหนสนลนพนตว เจาหนจงไมตองหามมใหน าหนไปขอรบช าระหน ตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 94 (2)

o หนทจะถอวาตองหามมใหไดรบช าระหนตามมาตรา 94 (2) นนตองเปนกรณทลกหนไดกระท า

ขนหรอกอหนขนเทานน หากเปนกรณทเจาหนกอขนเอง


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ค าพพากษาฎกาท 3400/2528 เจาหนผขอรบช าระหนไดช าระหนใหแกเจาหนเดมของลกหนไป แมจะไมไดความวาลกหนไดใหความเหนชอบ แตจ านวนเงนทช าระเปนหนทลกหนมหนาทตองช าระใหแกเจาหนเดม การช าระหนของเจาหนยอมสมประโยชนและตามความประสงคอนแทจรงของลกหน ลกหนจงมหนาทชดใชคนแกเจาหน และการช าระหนดงกลาวไมตองดวยขอหามตามพระราชบญญตลมละลาย พทธศกราช 2483 มาตรา 94 (2) เพราะมใชลกหนกอหนโดยตรงกบเจาหน หากแตลกหนมหนทจะตองช าระใหแกบคคลภายนอกแลวเจาหนช าระหนนนแทนไปเจาหนจงมสทธทจะขอรบช าระหนจากกองทรพยสนของลกหนได

สวนทสอง “แตไมรวมถงหนทเจาหนยอมใหกระท าขนเพอใหกจการของลกหนด าเนนตอไปได”

(ถอเปนขอยกเวนของขอยกเวนทมผลใหเจาหนจะสามารถยนขอรบช าระหนในคดลมละลายได)

สวนทสองนบญญตขนเพอใหสอดคลองและสงเสรมกระบวนการฟนฟกจการลกหนภายใตพระราชบญญตลมละลาย กลาวคอ ภายใตกระบวนการฟนฟกจการ ลกหนทมศกยภาพในทางธรกจ แตหนสนลนพนตวเพราะประสบปญหาทางการเงนชวคราวอาจขอฟนฟกจการแทนการเขาสกระบวนการลมละลาย แตลกหนในการฟนฟกจการอาจจ าเปนตองกยมเงนเจาหนเดม หรอเจาหนใหมเพมเตมเพอใหเกดสภาพคลองทางการเงนมากขนและสามารถด าเนนธรกจไปจนพนวกฤตและน าเงนมาช าระหนคนตอไป ดงนนอาจมเจาหนยอมใหลกหนกยมเงนเพอน าไปฟนฟกจการใหแขงแรงตอไป เพราะหากแมวาลกหนฟนฟกจการไมประสบความส าเรจและตองเขาสกระบวนการลมละลายทนท เจาหนรายนกสามารถยนขอรบช าระหนได เพราะ แมจะเปนเจาหนทยอมใหลกหนกอหนขนทง ๆ ทรวาลกหนมหนสนลนพนตวในขณะใหกกตาม แตการใหกยมนนเนองจากเพอใหลกหนมเงนทนหมนเวยนและด าเนนกจการตอไปไดยอมถอเปนขอยกเวนของขอยกเวนใหสามารถขอรบช าระหนได หากไมมการบญญตขอความดงกลาวขางตน (สวนทสอง)จะไมมเจาหนรายใดยอมใหลกหนกยมเงนเพมเตมเพอการฟนฟกจการ เพราะหากการฟนฟกจการไมส าเรจ เจาหนจะไมอาจขอรบช าระหนในคดลมละลายไดเลยเพราะถอเปนเจาหนทยอมใหลกหนกอหนขนทงรอยวาลกหนมหนสนลนพนตว กรณเชนนยอมไมสอดคลองและสงเสรมกระบวนการฟนฟกจการทบญญตขนใหมในทสด


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

หนทไมอาจขอรบช าระหนไดตามมาตรา 100

นอกจากหนทมาตรา 94 (1) และ(2) จะหามมใหน ามายนขอรบช าระหนแลว ในมาตรา 100 ยงไดบญญตโดยชดแจงวา บรรดาดอกเบย หรอเงนคาปวยการอนแทนดอกเบย ภายหลงวนทศาลมค าสงพทกษทรพยนนไมใหถอวาเปนหนทอาจขอรบช าระหนได ค าพพากษาฎกาท 4816/2539 เจาหนยนค าขอรบช าระหนอยางเจาหนไมมประกนตอมาไดขอแกไขขอความในรายการแหงค าขอรบช าระหนจากเจาหนไมมประกนเปนเจาหนมประกนศาลอนญาตใหเจาหนไดรบช าระหนอยางเจาหนมประกนกรณจงตองดวยพระราชบญญตลมละลายพ.ศ.2483มาตรา100ทบญญตไมใหถอวาดอกเบยภายหลงวนทศาลมค าสงพทกษทรพยเปนหนทจะขอรบช าระหนไดเจาหนจงมสทธขอรบช าระหนในดอกเบยไดจนถงวนทลกหนท1ถกศาลสงพทกษทรพยเทานน อยางไรกตามทพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 หามมใหคดดอกเบยภายหลงวนทศาลมค าสงพทกทรพยนนมผลแตเฉพาะลกหนในคดลมละลาย สวนบคคลอนซงอาจตองรวมรบผดกบลกหน(ถาม) ยงคงตองรบผดช าระดอกเบยตงแตตนและรวมถงดอกเบยทเกดภายหลงวนทศาลมค าสงพทกษทรพยดวย

ค าพพากษาฎกาท 229/2506 พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 100 เปนบทบงคบกฎหมายพเศษมใหเจาหนขอรบช าระหนในคดลมละลายไดเหมอนคดแพงสามญ มใชบทบงคบกฎหมายทวไปวาในกรณทลกหนถกพทกษทรพยในคดลมละลายแลว หามมใหเจาหนใชสทธใด ๆ เรยกรองเอาดอกเบยภายหลงวนทศาลมค าสงพทกษทรพยไมฉะนนดอกเบยภายหลงวนทศาลมค าสงพทกษทรพยกยงคงมสภาพเปนหนอย แตจะเรยกรองกนในคดแพงสามญไดเพยงไร ตองพจารณาตามบทบงคบของกฎหมายทวไป ผค าประกนซงท าสญญาผกพนตนโดยไมจ ากดความรบผดนน ตองรบผดเสยดอกเบยภายหลงวนทศาลมค าสงพทกษทรพยแลวแทนลกหนดวย (ด

มาตรา 100 ดอกเบย หรอเงนคาป ว ย ก า ร อ น แ ท น ด อ ก เบ ย ภายหลงวนทศาลมค าสงพทกษทรพยน นไมใหถอวาเปนหนทอาจขอรบช าระหนได


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

การขอรบช าระหนของเจาหนมประกน

มาตรา 95-97

การไดรบช าระหนคนของเจาหนมประกนนนอาจเลอกได 2 วธ กลาวคอ วธแรกคอ ตามมาตรา 95 ซงถอเปนสทธเฉพาะของเจาหนมประกน กบวธทสองคอ การยนขอรบช าระหนตามแนวทางในมาตรา 96 ดงอธบายไดดงน

1. สทธของเจาหนมประกน โดยหลกของกฎหมายลมละลายนน เจาหน

มประกนมสทธไมตองยนขอรบช าระหนภายใตกระบวนการลมละลายกได เพราะ เจาหนมประกนนนมสทธเหนอทรพยสนอนเปนหลกประกนซงลกหนไดใหไวตงแตกอนลกหนถกพทกษทรพยอยแลว ดงน นแมลกหนผใหประกนไวจะถกศาลสงพทกษทรพยเดดขาดในคดลมละลายแลว บรรดา

เจาหนมประกนกสามารถฟองรองบงคบเกยวแกทรพยสนอนเปนหลกประกนนนไดตามสทธทอนพงม โดยไมจ าตองยนขอรบช าระหนกได เพยงแตตองยอมใหเจาพนกงานพทกษทรพยตรวจดทรพยสนอนเปนหลกประกนนนได เพอตรวจสอบและประเมนวาทรพยหลกประกนมราคามากนอยเพยงใด คมกบมลหนนนหรอไม หากทรพยสนนนมราคาสงกวามลหน เจาพนกงานพทกษทรพยอาจจะใชเงนจากกองทรพยสนของลกหนขอไถถอนหลกประกนแลวน ามารวมไวในกองทรพยสนเพอประโยชนแกเจาหนทงหลายคนอน ๆ ตอไป

วธการบงคบช าระหนกบหลกประกนตามมาตรา 95นนเปนกรณทเจาหนขอบงคบหลกประกนช าระหนทงหมดไมวาจะคมกบมลหนทงหมดหรอไมกตาม และจะไมมสทธเรยกรบช าระหนสวนทขาดใดๆ ไดอกตอไป ดงนนเจาหนทจะเลอกบงคบหลกประกนตามวธในมาตรา 95 มกจะพจารณาแลวเหนวาหลกประกนนนมมลคามากพอจะช าระหนไดทงหมด หรอแมจะขาดสวนใชหนไปบางกเลกนอยเมอเทยบกบภาระทตองเขาเกยวของกบคดลมละลายตอไปอกในอนาคต แตหากหลกประกนดงกลาวมมลคานอยเกนสมควรเมอเทยบกบจ านวนหน เจาหนอาจเลอกยนขอรบช าระหนตามวธการในมาตรา 96 เพราะเมอบงคบกบหลกประกนแลว ภาระหนในสวนทขาดอยอกเทาใด เจาหนยงสามารถยนขอรบช าระหนไดอกในฐานะเจาหนไมมประกน ซงจะไดกลาวในรายละเอยดตอไป

มาตรา 95 เจาหนมประกนยอมมสทธเหนอทรพยสนอนเปนหลกประกนซงลกหนไดใหไวกอนถกพทกษทรพยโดยไมตองขอรบช าระหน แตตองยอมใหเจาพนกงานพทกษทรพยตรวจดทรพยสนนน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ขอสงเกต

o เจาหนมประกนตองมสถานะหรอไดชอวา เปนเจาหนมประกนโดยชอบตามกฎหมายนน ๆ เชน การไดมาซงสทธยดหนวงทรพยหลกประกนชอบดวยกฎหมายเรองสทธยดหนวง หรอการไดมาซงทรพยจ าน ามาโดยชอบดวยกฎหมาย แตสทธในการเปนเจาหนมประกนตองเกดขนกอนศาลมค าสงพทกษทรพยดวย ดงตวอยางค าพพากษาฎกาตอไปน ค าพพากษาฎกาท 2968/2522 ลกหน (จ าเลย) ไดมอบอ านาจใหเจาหนน าทดน 6 โฉนดไปท าสญญาจ านองประกนหนทลกหนเบกเงนเกนบญชไวกบเจาหน เจาหนน าทดนทง 6 โฉนดไปท าจ านองในวนทศาลมค าสงพทกษทรพยลกหน โดยไดจดทะเบยนจ านองเสรจเรยบรอยในเดยวกนทง 6 โฉนดกอนสนเวลาราชการในวนนน เมอไมมพยานฝายเจาหนปากใดยนยนวาไดท าจ านองเสรจกอนเทยงวนหรอกอนเวลา 13.30 น. อนเปนเวลาทศาลชนตนอานค าสงพทกษทรพยเดดขาดลกหน กรณฟงไมไดวา เจาหนไดท าจ านองเสรจกอนศาลชนตนอานค าสงพทกษทรพยจงจะถอวาเปนเจาหนมประกน มสทธจ านองเหนอทรพยสนอนเปนหลกประกนซงลกหนไดใหไวกอนถกพทกษตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 95 ไมได

2. การขอรบช าระหนของเจาหนมประกนภายใตกระบวนการลมละลาย มาตรา 96 เปนกรณทเจาหนเลอกไดหลายวธตามทกฎหมายบญญตท งน ขนอยกบความประสงคของเจาหนมประกนนน ๆ

มาตรา 96 หากเจาหนมประกนประสงคจะขอรบช าระหนในคดลมละลาย เจาหนมประกนกตองปฏบตตามกฎหมายลมละลายซงบญญตไวในมาตรา 96 ตอไป ดงน

1. ยอมสละทรพยสนอนเปนหลกประกน แลวขอรบช าระหนเตมจ านวน(กลายเปนเจาหนสามญ) 2. ขอรบช าระหนทยงขาดอย หลงจากทบงคบเอาจากทรพยทเปนประกนแลว 3. ขอรบช าระหนทยงขาดอย หลงจากทใหเจาพนกงานพทกษทรพยขายทอดตลาดทรพยอนเปน

หลกประกน (ตอหนาถดไป)


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

1. ยอมสละทรพยสนอนเปนหลกประกน แลวขอรบช าระหนเตมจ านวน หากเจาหนเลอกใชสทธในขอนจะตองแจงในค าขอรบช าระหนวา “ยอมสละหลกประกน” เพอ

ปลอยใหทรพยทเปนประกนหลดไปรวมในกองทรพยสนของลกหน และเจาหนจะกลายเปนเจาหนสามญทตองเฉลยรบช าระหนรวมกบเจาหนไมมประกนอน ๆ

ในการเลอกใชสทธเชนนอาจพบเหนไดนอยเพราะท าใหเจาหนเสยสทธทจะไดรบช าระหนจากหลกประกนกอนเจาหนอน ๆ ในคดลมละลาย อยางไรกตามเจาหนบางรายทเลอกใชสทธขอรบช าระหนลกษณะนเพราะอาจพจารณาแลวเหนวา คดลมละลายนน ๆ ไมมเจาหนอนนอกจากตนเอง หรอมเจาหนขอรบช าระหนไวจ านวนนอยกวาจ านวนทรพยสนของลกหน และการสละหลกประกนเชนนนจะชวยใหการรบช าระหนคนรวดเรวกวาวธการอน ๆ หรอไดรบช าระหนในจ านวนทตนพอใจแลว 2. ขอรบช าระหนทยงขาดอย หลงจากทบงคบเอาจากทรพยทเปนประกนแลว

กรณเปนการเลอกใชสทธขอรบช าระหนโดยเจาหนแจงความประสงคจะขอฟองรองบงคบคดกบทรพยทเปนหลกประกนตามสทธของกฎหมายเพอน าเงนมาช าระหนกอน และหากยงไมพอช าระหนอยจ านวนเทาใด เจาหนขอรบช าระหนในสวนทขาดอยจนครบจ านวนในฐานะเจาหนไมมประกน

4. ตราคาทรพยสนอนเปนหลกประกน แลวขอรบช าระหนทยงขาดอย ซงในกรณนเจาพนกงานพทกษทรพยมสทธกระท าการไดดงน

ไถถอนทรพยทเปนหลกประกนตามราคาทเจาหนตราคาไว (กรณนาจะเหนวาราคานนต ากวามลคาทรพยสน)

ขายทรพยสนทเปนหลกประกน โดยวธทเจาพนกงานพทกษทรพยและเจาหนตกลงกนในวธการขาย เชนขายทอดตลาดกได แตอยางไรกตามไมวาจะใชวธการขายใด ๆ จะตองไมขายไปในราคาต ากวาทเจาหนไดตราคาไว หากขายไดราคาสทธเทาใดใหถอวาราคานนเปนราคาทเจาหนตราคามาในค าขอ (แลวจงน าไปหกกบหนนน สวนทยงขาดอยใหขอรบช าระหนได)

และหากภายในก าหนด 4 เดอนนบแตวนทเจาหนไดยนค าขอรบช าระหน หากเจาพนกงานพทกษทรพยไมด าเนนการแจงวาจะใชสทธไถถอน หรอแจงวาจะขายทรพยสนนน ใหถอวาเจาพนกงานพทกษทรพยยนยอมใหทรพยหลกประกนนนตกเปนกรรมสทธแกเจาหนในราคาท

เจาหนไดตราคาไวในค าขอ (เมอหกกบหน กขอรบช าระหนไดในสวนทยงขาดอย) นอกจากนถอวาเจาพนกงานพทกษทรพยหมดสทธไถถอน หรอขายทรพยสนนน

บทบญญตแหงมาตรานไมใหใชบงคบในกรณทตามกฎหมายลกหนไมตองรบผดเกนกวาราคาทรพยสนทเปนหลกประกน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ในการใชสทธลกษณะนอาจสรางภาระใหกบเจาหนทตองไปด าเนนการฟองรองบงคบคดดวยตนเองกอน เจาหนจงอาจไมนยมใชสทธในขอนเทาใดนก

3. ขอรบช าระหนทยงขาดอย หลงจากทใหเจาพนกงานพทกษทรพยขายทอดตลาดทรพยอนเปนหลกประกน

กรณเปนการเลอกใชสทธขอรบช าระหนโดยขอใหเจาพนกงานพทกษทรพยเปนผด าเนนการขายทอดตลาดทรพยทเปนหลกประกนให และน าเงนทไดไปหกช าระหนทลกหนเปนหนอย หากยงไมพอช าระหนจ านวนเทาใด เจาหนขอรบช าระหนอยางเจาหนไมมประกนในจ านวนทยงช าระไมครบนน ในการใชสทธตามขอนเจาหนไมจ าตองด าเนนการบงคบหลกประกนเพอใหไดเงนมาดวยตนเอง หากแตเพยงขอใหเจาพนกงานพทกษทรพยเปนผด าเนนการให แตเงนทไดกจะน ามาหกช าระหน และขอรบช าระหนในสวนทขาดอยเชนเดยวกบการใชสทธในขอ 2 ดงกลาวขางตน ดงนนวธนจงมเจาหนมประกนเลอกใชสทธเชนนจ านวนไมนอย

4. ตราคาทรพยสนอนเปนหลกประกน(โดยสจรต) แลวขอรบช าระหนทยงขาดอย ซงในกรณนเจาพนกงานพทกษทรพยมสทธกระท าการไดดงน

ในการยนขอรบช าระหนวธนจะเหนไดวา เจาหนมประกนสามารถยดเอาทรพยหลกประกนตกเปนกรรมสทธแกตนไดโดยก าหนดหรอตราคาทรพยสนอนเปนหลกประกนดวยตนเอง และน าราคาหลกประกนทไดตราคาไวนนไปหกกบหนทลกหนเปนหนตนเอง และเจาหนสามารถขอรบช าระหนในหนทเหลอไดในฐานะเจาหนมประกน

การตราคาทรพยทเปนหลกประกนตามวธการนอาจเปดชองใหเจาหนใชสทธโดยไมสจรต โดย

เอาทรพยหลกประกนตกเปนกรรมสทธ โดยตราคาทรพยทเปนหลกประกนใหต ากวาความเปนจรง ซงจะท าใหเจาหนไดทรพยหลกประกนเปนของตนโดยหกช าระหนนอยกวาความเปนจรงโดยไมสจรต และเจาหนยงไดสทธไปขอเฉลยรบช าระหนสวนทเหลอกบเจาหนไมมประกนรายอน ๆ อกชนหนงซงเมอรวมราคาทรพยหลกประกนทแทจรงกบเงนเฉลยทไดรบในฐานะเจาหนมไมมประกนอาจจะมากกวามลหนทแทจรงอนเปนการใชสทธไมสจรต

ตวอยาง เจาหน ก. ไดรบจ านองทดนของลกหนไวเปนประกนการช าระหน 3,000,000 บาท

เจาหนเลอกขอรบช าระหนโดยขอตราคาทดนดงกลาวในราคา 1,800,000 บาท (มลคาประมาณ 3,000,000 บาท) และเจาหน ก. ขอรบช าระหนอยางเจาหนไมมประกนเปนจ านวน 1,200,000 บาท หาก


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

เจาพนกงานพทกษทรพยปลอยใหเจาหน ก.ไดรบช าระหนตามทขอจะท าให เจาหน ก. ไดรบทดนมลคา 3,000,000 บาทตกเปนกรรมสทธของตนโดยหกหนไปเพยง 1,800,000 บาทตามทตราคาไว และยงมสทธเฉลยรบช าระหนคนในฐานะเจาหนไมมประกนอกในจ านวนเตม 1,200,000 ซงหากในทสดไดรบเฉลยคนในอตรารอยละ 30 หรอเทากบ 360,000 บาท เมอน าไปรวมกบมลคาทดนแลวจะเหนวาเจาหน ก. ไดรบช าระหนคนทงสน 3,360,000 บาท ถอวาเกนกวามลหนทแทจรงและเปนการใชสทธโดยไมถกตอง

ดงนนการขอรบช าระหนวธนจงมมาตรการแกไขโดยใหเจาพนกงานพทกษทรพยเลอกใชวธการใดวธการหนง ดงน

4.1 ไถถอนทรพยทเปนหลกประกนตามราคาทเจาหนตราคาไว เจาพนกงานพทกษทรพย

อาจเลอกใชมาตรการนในกรณทเหนวา เจาหนไดตราคาทรพยทเปนหลกประกนไวต ากวามลคาทรพยสนเกนสมควร ซงตามกรณตวอยางขางตน หากเจาพนกงานพทกษทรพยขอไถถอนทรพยหลกประกนจะท าใหเจาหน ก. ไดรบเงน 1,800,000 บาทและตองยอมไถถอนทดนมลคา 3,000,000 บาทกลบไปรวมในกองทรพยสน และเมอน าไปรวมกบหนทไดรบเฉลยคนจ านวน 360,000 บาทกจะไดรบช าระหนคนทงสนเพยง 2,160,000 บาท

4.2 ขายทรพยสนทเปนหลกประกน โดยวธทเจาพนกงานพทกษทรพยและเจาหนตกลง

กนในวธการขาย เชนขายทอดตลาดกได แตอยางไรกตามไมวาจะใชวธการขายใด ๆ จะตองไมขายไปในราคาต ากวาทเจาหนไดตราคาไว หากขายไดราคาสทธเทาใดใหถอวาราคานนเปนราคาทเจาหนตราคามาในค าขอ (แลวจงน าไปหกกบหนนน สวนทยงขาดอยใหขอรบช าระหนได) เจาพนกงานพทกษทรพยอาจเลอกใชมาตการนในกรณทเหนวา การตราคาทรพยหลกประกนใกลเคยงกบมลคาทรพยหลกประกนทแทจรง

ตวอยาง เจาหน ก. ตราคาทดนทจ านองเปนประกนไว 2,800,000 บาท (มลคาแทจรงประมาณ

3,000,000 บาท) เจาพนกงานพทกษทรพยอาจไมเลอกใชสทธไถถอน เพราะหากไถถอนออกมาและน าไปขายทอดตลาดกอาจไดเงนใกลเคยงกบมลคาหลกประกนทแทจรง ดงนนเพอใหเกดความชดเจนในการหาราคาหลกประกน เจาพนกงานพทกษทรพยจงอาจชกชวนเจาหนใหขายทรพยตามวธทตกลงกนเพอใหไดราคาทเปนไปตามความจรง โดยมมาตรการจงใจใหเจาหนรวมมอดวยการประกนราคาท


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

จะขายตองไมต ากวาราคาทเจาหนไดตราคาไว เมอขายไดในราคาเทาใดใหน าไปหกกบหนเดมและหากยงไมพอช าระหน เจาหนกมสทธขอรบช าระหนทเหลอในฐานะเจาหนไมมประกนตอไปได

ขอจ ากดการใชสทธของเจาพนกงานพทกษทรพย มาตรา 94 (4)... ถาเจาพนกงานพทกษทรพยไมแจงโดยหนงสอใหเจาหนทราบวาจะใชสทธไถถอน หรอตกลงใหขายทรพยสนอนเปนหลกประกนภายในก าหนดเวลาสเดอนนบแตวนทเจาหนไดยนค าขอรบช าระหน ใหถอวายนยอมใหทรพยสนนนแปนกรรมสทธแกเจาหนตามราคาทเจาหนไดตมา และเจาพนกงานพทกษทรพยหมดสทธไถถอนหรอขายทรพยสนนน

หากการตราคาทรพยหลกประกนของเจาหนมประกนไมถกตองหรอไมเหมาะสมอยางไร เจาพนกงานพทกษทรพยกควรเลอกใชมาตรการใดๆทกฎหมายบญญตไวตอเจาหนมประกนนน ๆ เพอประโยชนแกลกหนและเจาหนอนๆ และเพอใหเกดความชดเจนแกเจาหนมประกน เจาพนกงานพทกษทรพยจะตองแจงการใชสทธดงกลาวเปนหนงสอไปยงเจาหนมประกนนนรบทราบไวกอนภายในก าหนด 4 เดอนนบแตเจาหนรายน นไดยนค าขอรบช าระหน หากพนก าหนดดงกลาวใหถอวา เจาพนกงานพทกษทรพยยนยอมใหทรพยสนนนแปนกรรมสทธแกเจาหนตามราคาทเจาหนไดตมา และ เจาพนกงานพทกษทรพยหมดสทธไถถอนหรอขายทรพยสนนน การก าหนดเงอนเวลาในการใชสทธไถถอนหรอขายทรพยอนเปนหลกประกนไวอยางชดเจนถอเปนมาตรการคมครองเจาหนมประกนอยางหนง และเปนการชวยใหคดลมละลายเกดความรวดเรว

ขอสงเกต เจาหนมประกนซงจะขอรบช าระหนภายใตเงอนไขตามมาตรา 96 (1) ถง (4) นน จะตองเปนเจาหนมประกนทไมไดเปนผตองหามมใหบงคบการช าระหนเอาแกทรพยสนของลกหนเกนกวาตวทรพยทเปนหลกประกน (ตามมาตรา 96 วรรคทาย) ดงนนหากเจาหนมประกนทไมอาจเรยกบงคบช าระหนไดเกนกวาทรพยทเปนหลกประกนกจะมสทธเพยงบงคบหลกประกนตามมาตรา 95 เทานน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

การจดท าค าขอรบช าระหน

เจาห นท งหลายท เหนวาตนสท ธยนขอรบช าระหนไดจะตองจดท าค าขอรบช าระหนตามแบบพมพใหถกตองตามทกฎหมายก าหนดและยนตอ เจาพนกงานพทกษทรพย ภายในเวลาทกฎหมายก าหนด (ดมาตรา 91)

การยนค าขอรบช าระหน เจาหนตองเสยคาธรรมเนยมค าขอ ตามมาตรา 179 (2) (200 บาท เวนแตเจาหนตามค าพพากษา หรอเจาหนทขอรบช าระหนไมเกน 50, 000 บาท)

เมอเจาพนกงานพทกษทรพยไดรบค าขอรบช าระหนของเจาหนรายใดไวโดยชอบแลวจะไดนดลกหนและเจาหนทงหลายมาพรอมกนเพอตรวจสอบและหรอสอบสวนค าขอรบช าระหนใหแลวเสรจและจะท าความเหนสงส านวนตอศาลพรอมทงรายงานวามผใดโตแยงคดคานค าขอรบช าระหนนนเปนประการใดหรอไม อยางไร

ศาลลมละลายเมอไดรบรายงานความเหนเกยวกบค าขอรบช าระหนทเจาพนกงานพทกษทรพยเสนอแลวจะพจารณาและสงอนญาต หรอปฏเสธสทธในการขอรบช าระหนเจาหนรายใดไมวาทงหมด หรอแตบางสวน (มาตรา 104 – 107)

การแกไขค าขอรบช าระหน

ค าขอรบช าระหน ทไดยนตอเจาพนกงานพทกษทรพยแลวจะขอแกไขเพม เตม หรอเปลยนแปลงขอความใดไดหรอไม ในกรณนขอใหพจารณาจากแนวค าพพากษาฎกาดงน

ค าพพากษาฎกาท 259/2530 การขอรบช าระหนของเจาหนในคดลมละลายน น พระราชบญญตลมละลาย ฯ ไดบญญตไวเปนพเศษใน มาตรา 104 โดยก าหนดเงอนไขใหเจาพนกงานพทกษทรพยนดหมายเจาหนและลกหนมาพรอมกนเพอตรวจค าขอรบช าระหน ทงนเพอเปดโอกาสใหผทประสงคจะคดคานหนรายใดวาไมสมบรณไมมสทธ หรอไมถกตองประการใด ไดกระท าเสยแตในชนแรกกอนเจาพนกงานพทกษทรพยเรมท าการสอบสวนค าขอรบช าระหนในแตละราย ดงนนหากจะถอวาการขอรบช าระหนเปนกรณเดยวกบการยนฟองในคดแพงทวไปซงเจาหนมสทธทจะขอแกไขเพมเตมได ตาม

มาตรา 91 วรรคสอง ค าขอรบช าระหนตองจดท าตามแบบพมพท ก าหนด โดยระบ ถงรายละเอยดแหงห น สน เชน จ านวนมลห น ก าหนดช าระหน รวมถงหลกฐานประกอบหน และทรพยสนอยางใดอยางหนงของลกหนทยดไวเป น ห ลกป ระกน ห รอ ต กอ ย ใน ค วามครอบครองของเจาหน เพอพสจนวาหนทยนค าขอรบช าระหนมอยจรงจงจะมสทธไดรบช าระหน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา180 แลว2 การด าเนนคดของเจาพนกงานพทกษทรพยกจะเตมไปดวยความยงยากและไมมทสนสด เมอพระราชบญญตลมละลาย ฯ ไดก าหนดไวเปนพเศษเชนนแลวจงไมอาจน าบทบญญตแหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาอนโลมใชในกรณขอรบช าระหนของเจาหนในคดลมละลายได.

ค าพพากษาฎกาท 1237/2532 ผรองยนค าขอรบช าระหนแลวจะยนค าขอแกไขเพมเตมจ านวนหน เมอลวงเลยก าหนดระยะเวลา 2 เดอน ตามบทบญญตมาตรา 91 แหงพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 หาไดไมเพราะบทบญญตดงกลาวไดก าหนดระยะเวลายนค าขอรบช าระหนไวโดยเฉพาะแลว จงไมอาจน าบทบญญตเกยวกบการแกไขเพมเตมฟองตามมาตรา 179,180 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาอนโลมใชไดอก.

เหตตดสทธขอรบช าระหนฐานะเจาหนมประกน

(มาตรา 97)

หลกประกนทลกหนไดใหไวแกเจาหนมประกนอาจเปนทรพยสนทยากในการตรวจสอบเพราะ ไมมการจดทะเบยน หรอกรณเปนสงหารมทรพย ซงอาจมมลคามากกวามลหนทเปนประกนไว ดงนนอาจมเจาหนบางรายอาศยโอกาสเชนนไมแจงทรพยท เปนประกนใหปรากฏในค าขอรบช าระหน และแสดงตนเปนเจาหนไมมประกน

โดยมเจตนาทจรตยดถอทรพยอนเปนประกนนนไวเปนของตนเองโดยไมผานการรบรหรอตรวจสอบของเจาพนกงานพทกษทรพยตามกระบวนการแตอยางใด

2 มาตรา 180 ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง “การแกไขค าฟองหรอค าใหการทคความเสนอตอศาลไวแลวใหท าเปนค ารองยนตอศาลกอนวนชสองสถาน หรอกอนวนสบพยานไมนอยกวาเจดวน ในกรณทไมมการชสองสถาน เวนแตมเหตอนสมควรทไมอาจยนค ารองไดกอนนน หรอเปนการขอแกไขในเรองทเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชน หรอเปนการแกไขขอผดพลาดเลกนอยหรอขอผดหลงเลกนอย”

มาตรา 97 การทเจาหนมประกนมาขอรบช าระหนโดยไมแจงวาเปนเจาหนมประกน เจาหนนนตองคนทรพยสนอนเปนหลกประกนแกเจาพนกงานพทกษทรพย และสทธเหนอทรพยนนเปนอนระงบ เวนแตเจาหนนนจะแสดงตอศาลไดวา การละเวนนนเกดขนโดยความพลงเผลอ ในกรณเชนนศาลอาจอนญาตใหแกไขขอความในรายการแหงค าขอรบช าระหนโดยก าหนดใหคน ส วนแบ ง ห รอก าหนดอยาง อนตามทเหนสมควรกได เสยใหมใหถกตองได


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

บางกรณหากเจาหนมประกนประสงคจะสละหลกประกนและขอรบช าระหนอยางเจาหนไมมประกน โดยไมประสงคจะยนค าขอรบช าระหนตามมาตรา 96 กเพยงแตยนขอรบช าระหนโดยไมแจงการเปนเจาหนมประกนกจะไดรบผลทางกฎหมายในมาตรา 97 ตดสทธในหลกประกนนนและใหไดรบช าระหนอยางเจาหนไมมประกนได ซงในกรณเชนนอาจพบเหนไดยากเพราะเปนการสรางความเสยหายใหแกเจาหนรายนน ๆ เอง แตกถอเปนขอเทจจรงทอาจเกดขนได

ดงนนหากมการพบพฤตการณดงกลาวไมวาขณะใดในเวลาภายหลงทเจาหนไดยนค าขอรบช าระหนไปแลว มาตรา 97 มผลทางกฎหมายใหสทธในทรพยอนเปนหลกประกนของเจาหนรายนน ๆ เปนอนสนผลไป และสงผลใหเจาหนนนมสทธไดรบช าระหนอยางเจาหนไมมประกน

อยางไรกตามการละเลยไมแจงความเปนเจาหนมประกนอาจเกดขนโดยความพลงเผลอ เจาหนรายนน ๆ สามารถใชสทธยนขอแกไขค าขอรบช าระหนในสวนของหลกประกนได ทงนเจาหนจะตองแสดงเหตผลหรอหลกฐานใด ๆ อนแสดงถงความพล งเผลอ ศาลอาจพจารณาใหแกไข หรอสงในลกษณะอนญาตแบบมเงอนไขอยางใด ๆ กไดตามทเหนสมควร หรออาจมค าสงในท านองเปนการลงโทษเจาหนมประกนไดตามทเหนสมควร เชน กรณความผดไดตรวจพบเมอมการไดรบเฉลยช าระหนคนในฐานะเจาหนธรรมดาไปบางสวนแลว ศาลอาจสงใหคนสวนทไดรบแบงไปแลวกลบเขากองทรพยสนของลกหน หรออาจสงเปนอยางอน เชน สงใหไดรบช าระหนอยางเจาหนมประกนแตเพยงบางสวนแหงจ านวนหนมประกนกได

ค าพพากษาฎกาท 2909/2522 เจาหนมจ านองเปนประกนไมแจงในค าขอรบช าระหนวาเปนหนมจ านอง ใบกรอกรายละเอยดหลกประกนในบญชประกอบค าขอเหนไดชดวาประสงคขอรบช าระหนอยางเจาหนไมมประกนศาลไมอนญาตใหรบช าระหนอยางเจาหนมประกนและใหสทธจ านองระงบไป ค าพพากษาฎกาท 1051/2537 ผรองยนค าขอรบช าระหนอยางเจาหนไมมประกนดวยความพลงเผลอ ไมไดมเจตนาปกปดเรองการจ านองเพอเอาเปรยบเจาหนอนเนองจากผรองไดระบหมายเลขคดทผรองเปนเจาหนจ านองมาในชองหลกฐานประกอบหนของค าขอรบช าระหนซงปรากฏรายการจ านองทรพยในค าพพากษาดงกลาว และผทผรองมอบหมายกไดใหถอยค าตอเจาพนกงานพทกษทรพยในชนสอบสวนวา หนของผรองเปนหนมประกน และอางสงตนฉบบหนงสอรบรองการท าประโยชนและสญญาจ านองตอเจาพนกงานพทกษทรพย สมควรอนญาตใหผรองแกไขขอความในรายการแหงค าขอรบช าระหนเปนขอรบช าระหนอยางเจาหนมประกนได


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ค าพพากษาฎกาท 1097/2536 การขอแกไขค าขอรบช าระหนจากเจาหนไมมประกนเปนเจาหนมประกนตามมาตรา 97 แหงพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 นนมาตราดงกลาวมไดก าหนดเวลาในการขอแกไขไว เจาหนจงมสทธยนค ารองขอแกไขไดไมวาระยะเวลาใด ๆ แมจะไดมการแบงทรพยสนครงทสดแลวกตาม การทศาลจะอนญาตใหแกไขหรอไมยอมขนอยกบพฤตการณแหงคดเปนราย ๆ ไป คดนเมอศาลสงปดคดแลว ผรองเปนผแจงตอผคดคานวาลกหนท 2 ยงมทดนทลกหนท 2 จ านองไวแกผ รอง ผคดคานจงรายงานศาลขอใหมค าสงเปดคด ผคดคานทราบถงทรพยสนของลกหนกโดยผรองเปนผเสนอขอเทจจรงตอผค ดคาน การทราบถงทรพยสนของลกหนยอมเปนประโยชนแกเจาหนอน พฤตการณเชนนศาลอาจอนญาตใหแกไขค าขอรบช าระหนไดหากการขอรบช าระหนโดยไมแจงวาเปนเจาหนมประกนนนเกดขนโดยพลงเผลอ ผรองเปนนตบคคล การด าเนนงานแบงเปนแผนกตาง ๆแมการด าเนนงานจะตองสมพนธกนแตกอาจพลงเผลอไดการเปนเจาหนมประกนกบเจาหนสามญยอมไดรบประโยชนตางกนมากหากไมใชความพลงเผลอกคงไมละเลยยนค าขอรบช าระหนอยางเจาหนสามญ เหนวาเจาหนยนค าขอรบช าระหนอยางเจาหนสามญนนเกดขนโดยพลงเผลอ

ก าหนดเวลายนค าขอรบช าระหน

ก าหนดเวลายนค าขอรบช าระหนเปนสงทส าคญทเจาหนทงหลายทมคณสมบตสามารถยนขอรบช าระหนไดตองปฏบตตาม เพราะการไมยนค าขอรบช าระหนภายในก าหนดเวลาของตนจะสงผลใหเจาหนนน ๆ หมดสทธยนและไดรบช าระหนคนภายใตคดลมละลาย และหากลกหนไดหลดพนจากคดลมละลายแลวโดยชอบกจะสงผลใหบรรดาหนสนทงหลายทเคยมอยกอนนนเปนอนสนสภาพบงคบโดยผลของกฎหมาย เจาหนเหลานนกไมอาจอาศยความเปนเจาหนทมอยเดมฟองรองบงคบคดกบลกหนในทางแพงไดอกตอไป ดงนนเจาหนทงหลายจะตองปฏบตตามก าหนดเวลายนค าขอรบช าระหนอยางเครงครด

มาตรา 28 เมอศาลมค าสงพทกษทรพยแลว ใหเจาพนกงานพทกษทรพยโฆษณาค าสงนนในราชกจจานเบกษาและในหนงสอพมพรายวนไมนอยกวาหนงฉบบในค าโฆษณานนใหแสดงการขอใหลมละลาย วนทศาลมค าสง ชอ ต าบลทอย และอาชพของลกหน ในค าโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาดนน ใหแจงก าหนดเวลาใหเจาหนทงหลายเสนอค าขอรบช าระหนตอเจาพนกงานพทกษทรพยดวย


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ทงนเพอใหทราบจ านวนเจาหนทมสทธขอรบช าระหนไดชดเจนและชวยใหคดลมละลายเปนไดอยางสะดวก รวดเรวมากขนอกทางหนงนนเอง พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 ไดก าหนดระยะเวลายนขอรบช าระหนไวตามลกษณะเจาหน ดงนคอ

1. ก าหนดเวลายนค าขอรบช าระหนส าหรบเจาหนทวไป มาตรา 27 มาตรา 28 และมาตรา 91 2. ก าหนดเวลายนค าขอรบช าระหนส าหรบเจาหนพเศษ มาตรา 27 มาตรา 92 และมาตรา 93

1. ก าหนดเวลายนค าขอรบช าระหนส าหรบเจาหนปกต มาตรา 27 มาตรา 28 และมาตรา 913

ค า ว า “ เ จ า ห น ” ต า ม ม า ต ร า 9 1

พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 หมายถงเจาหนทงหลายทมสทธยนขอรบช าระหนไดไมวาจะเปนเจาหนมประกนหรอเจาหนธรรมดาและไมวาจะเปนเจาหนผเปนโจทกหรอไมกตามจะตองยนค าขอรบช าระหน ตอเจาพนกงานพทกษทรพยภายใน ก าหนดเวลา 2 เดอนนบแตวนโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาด

แมในมาตรา 91 จะไมไดบญญตค าวา “เจาหนในราชอาณาจกร” ไวแตอยางใด แตถอเปนท

ยอมรบในทางต ารากฎหมาย4 ทสามารถน ามาใชเพออธบายเรองก าหนดระยะเวลายนค าขอรบช าระหนในชนนได เพราะมาตรา 91 มการบญญตถงสทธท “เจาหนนอกราชอาณาจกร” อาจยนค าขอรบช าระหนชากวาก าหนดเวลา 2 เดอนนบแตวนโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาดได ดงนนเจาหนทจะตองยนค าขอรบช าระหนภายในก าหนด 2 เดอนนบแตวนโฆษณาค าสงพทกษทรพยนนกยอมหมายถงเจาหนในราชอาณาจกรนนเอง

อยางไรกตามไมวาจะเรยกวา “เจาหน”(ทงหลาย) หรอ “เจาหนในราชอาณาจกร” กตาม เจาหน

ลกษณะนจะตองยนค าขอรบช าระหนตอเจาพนกงานพทกษทรพยภายในก าหนดเวลา 2 เดอนนบแตวน

3 ปกปอง ศรสนท, ขอคดบางประการเกยวกบสญชาตและภมล าเนาของเจาหนทยนค าขอรบช าระหนในคดลมละลาย, ดลพาห เลม1 ปท 47, มกราคม-เมษายน 2543, หนา 80-90. 4 สธร ศภนตย รศ., หลกกฎหมายลมละลายและการฟนฟกจการ, พมพครงท 6 กรงเทพ ส านกพมพวญญชน 2547, หนา 109

มาตรา 91 เจาหนซงจะขอรบช าระหนในคดลมละลายจะเปนเจาหนผเปนโจทกหรอไมกตามตองยนค าขอตอเจาพนกงานพทกษทรพยภายในก าหนดเวลาสองเดอนนบแตวนโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาด แตถาเจาหนอยนอกราชอาณาจกร เจาพนกงานพทกษทรพยจะขยายก าหนดเวลาใหอกไดไมเกนสองเดอน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

โฆษณาค าสงพทกษทรพย ซงจากหลกเกณฑทบญญตไวเชนนท าใหมประเดนในขอกฎหมายทต องพจารณาในรายละเอยด ดงน

เจาหนในราชอาณาจกร o ค าวา "เจาหนในราชอาณาจกร" บทนยามในมาตรา 6 พระราชบญญตลมละลายมไดก าหนด

หรอบญญตใหความหมายไว แตไดมการใหความหมายค าวา “เจาหนนอกราชอาณาจกร” ไวซงสามารถน ามาพจารณาในทางตรงขามเพอใหไดความหมายของค าวา “เจาหนในราชอาณาจกร” ดงน

"เจาหนนอกราชอาณาจกร" ตามความหมายของมาตรา 91 หมายถง เจาหนซงมสญชาตไทยหรอสญชาตตางประเทศ แตวาอยนอกราชอาณาจกร ค าวา “อยนอกราชอาณาจกร” ในทนไมไดหมายความวามภมล าเนาอยนอกราชอาณาจกรเทานน แตหมายความรวมถงเจาหนทมภมล าเนาอยในราชอาณาจกร แตวาในขณะทเจาพนกงานพทกษทรพยโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาดนน เจาหนมไดอยในราชอาณาจกรกนาจะ เพยงพอแลว5 (ดแนวค าพพากษาฎกาท 2110/2540)

ก าหนดเวลา 2 เดอนเรมนบเมอใด?

ก าหนดเวลายนค าขอรบช าระหนภายในก าหนด 2 เดอนนบแตวนโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาด แมจะบญญตไวเชนนแตกฎหมายมไดก าหนดเวลาในการประกาศค าสงพทกษทรพยเดดขาดทแนนอนวาหมายถงวนใดอนจะท าใหทราบวนเวลาเรมตนยนค าขอรบช าระหนไดอยางชดเจน ดงนนประเดน "วนโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาด" จงมความส าคญตอการยนค าขอรบช าระหน

o "วนโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาด" หมายถง วนทเจาพนกงานพทกษทรพยไดลง

ประกาศโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาดในราชกจจานเบกษา และหนงสอพมพรายวนไมนอยกวาหนงฉบบ (มาตรา 28) แตเนองจากการลงโฆษณาในราชกจจานเบกษาและหนงสอพมพรายวนอาจไมสามารถลงโฆษณาค าสงไดตรงกนซงอาจขนอยกบขนตอน ระเบยบปฏบตทซบซอนตางกน เปนตน ในกรณเชนนใหนบวนโฆษณาหลงสดเปนวนเรมตนของการนบระยะเวลา 2 เดอนทเจาหนจะสามารถยนค าขอรบช าระหนได

5 ปรชา พานชวงศ, ค าอธบายกฎหมายลมละลาย กรงเทพ ส านกพมพนตบรรณาการ สงหาคม 2546, หนา 364.


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ค าพพากษาฎกาท 2392/2528 โจทกซงเปนเจาหนมไดยนค าขอรบช าระหนภายในก าหนดเวลาตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 91 โจทกยอมหมดสทธทจะไดรบช าระหนจะอางวาไมทราบค าสงพทกษทรพยเดดขาดโดยสจรตหาไดไม หรอเจาพนกงานพทกษทรพยไมแจงค าสงพทกษทรพยเดดขาดใหโจทกทราบหาไดไม เพราะจะเทากบเปนการขยายระยะเวลาตามมาตรา 91 ออกไปโดยมกฎหมายสนบสนนใหท าได ค าพพากษาฎกาท 1237/2532 ผรองยนค าขอรบช าระหนแลวจะยนค าขอแกไขเพมเตมจ านวนหนเมอลวงเลยก าหนดระยะเวลา 2 เดอนตามบทบญญตมาตรา 91 แหงพระราชบญญตลมละลายหาไดไม เพราะบทบญญตไดก าหนดระยะเวลายนค าขอรบช าระหนไวโดยเฉพาะแลว จงไมอาจน าบทบญญตเกยวกบการแกไขเพมเตมฟองตาม มาตรา 179 หรอมาตรา 180 ในประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลมไดอก

อยางไรกตามจากค าพพากษาฎกาท 1237/2532 เปนการหามมใหเจาหนยนขอแกไขค าขอรบช าระหนเพมเตมในสวนของจ านวนหนเมอพนระยะเวลายนค าขอรบช าระหนไปแลว หากเปนกรณทเจาหนยนขอแกไขขอความอน ๆ ทเกดขอผดพลาดจากการพมพโดยมไดมการเพมเตมจ านวนหนเขามาใหม กรณจงไมตองหามตามมาตรา 27 ประกอบมาตรา 91 และถอเปนการแกไขค าคความอยางหนงในคดลมละลาย จงสามารถน าประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบไดโดยอนโลม

เจาหนนอกราชอาณาจกร

o เจาหนทเปนคนไทย หรอคนสญชาตตางประเทศอยนอกราชอาณาจกร อาจรองขอใหเจาพนกงานพทกษทรพยขยายเวลายนค าขอรบช าระหนไดอกไมเกน 2 เดอน ซงรวมแลวตองไมเกน 4 เดอนนบแตวนโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาด ค าพพากษาฎกาท 2537/2534 การขอรบช าระหนในกรณเจาหนอยนอกราชอาณาจกรใหเจาพนกงานพทกษทรพยใชดลพนจขยายก าหนดเวลาใหอกไดไมเกน 2 เดอนนนมใชบทบงคบตองขยายก าหนด เวลาใหเสมอไป การจะขยายใหหรอไมตองค านงถงความเปนธรรมและเหตผลอนสมควร ดงน แมผรองจะเปนเจาหนอยนอกราชอาณาจกร แตกมตวแทนประกอบธรกจอยในราชอาณาจกร หนทขอรบช าระหนกเปนหนทลกหนกอขนกบส านกงานตวแทนของผรองในราชอาณาจกร


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

การทตวแทนของผรองด าเนนการยนค าขอรบช าระหนนน กไดอาศยใบมอบอ านาจของ ผรอง ซงมอยแตเดมตวแทนผรองกสามารถรบรก าหนดเวลายนค าขอรบช าระหนไดเทากบเจาหนรายอน ๆ ทอยในราชอาณาจกร หากจะขยายก าหนดเวลาใหผรองและรบค าขอรบช าระหนของผรองยอมไมเปนธรรมแกเจาหนรายอน ค าพพากษาฎกาท 2110/2540 เจาหนทอยนอกราชอาณาจกรตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 91 วรรคหนง หมายถง เจาหนทงทเปนคนไทย และตางประเทศโดยถอเอาสถานทอยตามความจรงของ เจาหนในชวงระยะเวลาทมการประกาศโฆษณาค าสงใหเจาหนยนค าขอรบช าระหนเปนส าคญ โดยไมค านงถงภมล าเนาตามกฎหมายของเจาหนดงกลาววา อย ณ ทใด เมอขอเทจจรงไดความวาในชวงระยะเวลาทเจาพนกงานพทกษทรพยประกาศโฆษณาใหเจาหนยนค าขอรบช าระหนผรองอยในราชอาณาจกร o แมผรองจะมภมล าเนาอยนอกราชอาณาจกรและเดนทางเขามาในราชอาณาจกรชวคราวในชวง

ระยะเวลาดงกลาวกตามกถอวาผรองไมใชเจาหนอยนอกราชอาณาจกร ตามบทบญญตดงกลาว เจาพนกงานพทกษไมมอ านาจขยายก าหนดเวลาขอรบช าระหนใหผรองได

ยนค าขอภายใน 2 เดอน (อาจ)ขยายเวลาไดอกไมเกน 2 เดอน ส าหรบเจาหนทงหลาย ส าหรบเจาหนนอกราชอาณาจกร (เจาหนในและนอกราชอาณาจกร) (ดลพนจของ จ.พ.ท.) วนโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาด


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

2. ก าหนดเวลายนค าขอรบช าระหนส าหรบเจาหนพเศษ

มาตรา 27 มาตรา 92 และมาตรา 93

ส าหรบเจาหนตามทบญญตไวในมาตรา 92 และมาตรา 93 นนจะเปนเจาหนทมสทธยนค าขอรบช าระหนไดตามระยะเวลาเฉพาะของตนเองโดยไมตองปฏบตตามระยะเวลายนค าขอรบช าระหนทวไป หรอไมตองขอขยายเวลายนค าขอรบช าระหนหลงก าหนดตามทบญญตไวในมาตรา 91 ดงกลาวแลวขางตน เพราะหากไดพจารณาในรายละเอยดของมาตรา 92 และ93 แลวจะพบวา สทธในมลหนตาง ๆ ของเจาหนเพงเกดขนในภายหลง แตมความชอบธรรมทควรไดรบสทธยนค าขอรบช าระหนดวย ประเภทเจาหนทมสทธยนค าขอรบช าระหนภายใตระยะเวลาเฉพาะของตนเองมดงนคอ 1 เจาหนผไดรบความเสยหาย ตามมาตรา 92 2 เจาหนผชนะคดทเจาพนกงานพทกษทรพยเขาด าเนนคด ตามมาตรา 93 3 เจาหนซงเกดในระหวางเวลาศาลมค าสงเหนชอบการประนอมหน จนถงวนทศาลสงยกเลกการ

ลมละลาย (มาตรา 60, มาตรา 63) 4 เจาหนซงเกดในระหวางศาลสงปลดการลมละลายจนถงเวลาทศาลสงเพกถอนการปลดการ

ลมละลาย (มาตรา 81)

1. เจาหนผไดรบความเสยหายตามมาตรา 92

กรณแรก : บคคลทไดรบความเสยหายเพราะสงของตนถกยดไปตามมาตรา 109 (3)

มาตรา 92 บคคลใดไดรบความเสยหายเพราะ

1. สงของของตนถกยดไปตามมาตรา 109(3) กด หรอ

2. การโอนทรพยสนหรอการกระท าใดๆ ถกเพกถอนตามมาตรา 115 กด หรอ

3. เจาพนกงานพทกษทรพยไมยอมรบทรพยสนหรอสทธตามสญญาตามมาตรา 122 กด บคคลเหลานมสทธขอรบช าระหนส าหรบราคาสงของหรอหนเดมหรอคาเสยหายไดแลวแต

กรณภายในก าหนดเวลาตามมาตรา 91 (2 เดอน) นบแตวนทอาจใชสทธ หรอวนทคดถงทสดแลวแตกรณ

แตใหนบจากวนทอาจใชสทธขอรบช าระหนได ถาขอโตเถยงเปนคด ใหนบจากวนคดถงทสด


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

หลก : บคคลทไดรบความเสยหายเพราะสงของตนถกยดไปตามมาตรา 109 (3) สามารถยนขอรบช าระหนส าหรบคาเสยหายไดภายในก าหนดเวลาตามมาตรา 91 นบแตวนทอาจใชสทธขอรบช าระหนได หรอนบแตวนทคดถงทสดแลวแตกรณ

เมอศาลมค าสงพทกษทรพยไมวาชวคราวหรอเดดขาดใหถอวาเปนเสมอนหมายของศาลเขายดทรพยสนทอยในความครอบครองของลกหนหรอทรพยสนของผอนอนอาจแบงไดในคดลมละลายตามมาตรา 109 (3) ดงนนจงอาจมบคคลภายนอกไดรบความเสยหายเพราะทรพยสนของตนถกยดไปโดยอ านาจตามมาตรา 19

กรณมประเดนทตองพจารณาวา ผเสยหายกรณนมสทธยนค าขอรบช าระหนไดนบแตวนทอาจ

ใชสทธขอรบช าระหนได หรอนบแตวนทคดถงทสดแลวแตกรณมความหมายอยางไร หากเจาของทรพยทถกยดเพราะเปนทรพยสนตามมาตรา 109 (3) ไมประสงคจะขอใหปลอย

การยดนนกชอบทจะเรยกคาเสยหายอนเกยวกบทรพยสนนน ๆ โดยใหยนค ารองขอรบช าระหนตามจ านวนทเหนวาเปนคาเสยหายยนตอเจาพนกงานพทกษทรพยไดภายในก าหนดตามมาตรา 91 นบแตวนทอาจใชสทธขอรบช าระหนไดซงหมายถง นบแตวนททรพยสนนนถกยดไปรวมไวในกองทรพยสนของลกหนนนเอง

หากเจาของทรพยทถกยดดงกลาวประสงคทจะไดทรพยสนนนคนกสามารถยนค ารองขอให

ปลอยการยดไดตามมาตรา 158 (รองขดทรพย)6 ซงจะตองมการด าเนนกระบวนพจารณาคดลมละลาย หากเจาพนกงานพทกษทรพยรบค าคดคานการยดและสอบสวนแลวเหนวา ทรพยสนนนเปนของผ คดคานจรงกสามารถสงถอนการยดไดเอง ผคดคานกจะไดรบทรพยสนนนคน แตหากเจาพนกงานพทกษทรพยไดพจารณาแลวไมถอนการยด ผคดคานจะตองยนค ารองตอศาลใหพจารณาอยางคดธรรมดา หากศาลมค าสงอยางไรและผเปนเจาของทรพยยงคงเสยหายอยกมสทธยนค าขอรบช าระหนในความเสยหายนนไดภายในก าหนดมาตรา 91 นบแตวนทคดถงทสด

6 พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 158 ผมสวนไดเสยคนใดเหนวาเจาพนกงานพทกษทรพยไมมสทธยดทรพยสนอยางหนงอยางใดใหคดคานตอเจาพนกงานพทกษทรพย เมอเจาพนกงานพทกษทรพยไดรบค าคดคานแลวใหสอบสวนและมค าสง ถาเจาพนกงานพทกษทรพยสงไมใหถอนการยด ผนนมสทธยนค ารองขอตอศาลภายในก าหนดเวลาสบสวนนบแตวนไดทราบค าสงนน เมอศาลไดรบค ารองขอแลวใหศาลพจารณาและมค าสงชขาดเหมอนอยางคดธรรมดา โดยเรยกเจาพนกงานพทกษทรพยเขามาสคด


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

กรณทสอง : บคคลทไดรบความเสยหาย

เพราะการโอนทรพยสนหรอการกระท าใด ๆ ถกเพกถอนตามมาตรา 1157

หลก : กรณทลกหนไดกระท าการโอนทรพยสน หรอการกระท าใด ๆ หรอลกหนยนยอมใหกระท าการดงกลาวในระหวาง 3 เดอนกอนมการขอใหลมละลาย และภายหลงนน โดย (ลกหน) มงหมายใหเจาหนคนหนงคนใดไดเปรยบแกเจาหนอน กรณเชนนศาลจะเปนผพจารณาเพกถอนการโอนทรพยสนหรอการกระท าใด ๆ ดงกลาว หากศาลไดมค าสงหรอค าพพากษาใหเพกถอนถงทสด มาตรา 92 ใหสทธเจาหนดงกลาวก าหนดความเสยหายและยนขอรบช าระหนตอเจาพนกงานพทกษทรพยไดภายในก าหนดเวลา 2 เดอนนบแตวนคดถงทสด ค าพพากษาฎกาท 109/2522 ลกหนโอนสทธการเชาตราคา 1,500,000บาทหกกลบลบหนเงนกกบผ คดคานโดยรบรอนกอนโจทกฟองคดลมละลายไมกวน ลกหนไมใชหนแกเจาหนอนเลยจ านวน 15 ราย 20ลานบาท เปนการไดเปรยบเจาหนอนเจาพนกงานพทกษทรพยขอเพกถอนการหกกลบลบหนไดโดยตองคนเงน 1,500,000 บาทแกเจาพนกงานพทกษทรพยและพสจนหนของตนในคดลมละลาย

o พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 ไดบญญตถง การกระท าใด ๆ อนมชอบและอาจถกเพก

ถอนไดในภายหลงซงปรากฎในมาตรา 113, มาตรา 114, มาตรา 115 และมาตรา 116 แตมเพยงการเพกถอนตามมาตรา 115 เทานนทใหสทธเจาหนทถกเพกถอนขอรบช าระหนส าหรบมลหนเดมได เพราะเมอพจารณามาตรา 115 จะเหนวา บคคลทเปนเจาหนทถกศาลเพกถอนเหลานมไดเปนผเจตนาทจรตในการกอนตสมพนธขนกอนทจะถกเพกถอน หากแตเปนนตกรรมการโอนทรพยสนหรอกระท าการใด ๆ อนเกดจากเจตนาทจรตของลกหนฝายเดยวเปนส าคญ แตกถอวาเปนผลเสยหายและไมเปนธรรมจงจ าเปนตองเพกถอนการโอน หรอการกระท าเพอประโยชนเจาหนทงหลาย แตกยงคงคมครองหรอเยยวยาความเสยหายใหเจาหนผสจรตทถกเพกถอนดวยการใหสทธยนขอรบช าระหนนนเอง 7 พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 115 การโอนทรพยสนหรอการกระท าใดๆ ซงลกหนไดกระท าหรอยนยอมใหกระท าในระหวางระยะเวลาสามเดอนกอนมการขอใหลมละลายและภายหลงนน โดยมงหมายใหเจาหนคนหนงคนใดไดเปรยบแกเจาหนอน ถาเจาพนกงานพทกษทรพยมค าขอโดยท าเปนค ารอง ศาลมอ านาจสงเพกถอนการโอนหรอการกระท านนได ถาเจาหน ผไดเปรยบเปนบคคลภายในของลกหน ศาลมอ านาจสงเพกถอนการโอนหรอการกระท าตามวรรคหนงทไดกระท าขนในระหวางระยะเวลาหนงปกอนมการขอใหลมละลายและภายหลงนน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ค าพพากษาฎกาท 1444/2523 พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 92 บญญตถงวธการขอรบช าระหนในคดลมละลายไวโดยเฉพาะแลว การทศาลเพกถอนการช าระหนระหวางลกหนกบเจาหน เพราะเหตเจาหนไดกระท าโดยไมสจรตตาม มาตรา 114 นนเปนกรณทไมตองดวยมาตรา 92 ดงกลาว เจาหนจงไมมสทธขอรบช าระหนทถกเพกถอน

ขอสงเกต การเพกถอนการโอนทรพยสนหรอการกระท าใด ๆ ตามมาตรา 115 นนตองเปนนตกรรมทเกดขนกอนทลกหนจะถกศาลมค าสงพทกษทรพยแลวเทานน เพยงแตนตกรรมนนกอใหเกดความเปนธรรมกบเจาหนอน ๆ จงควรตองเพกถอน แตหากเปนการกระท าภายหลงลกหนถกศาลมค าสงพทกษทรพยแลว เจาหนทถกเพกถอนการกระท านน ๆ จะใชสทธขอรบช าระหนภายใตมาตรา 92 นไมได เพราะการช าระหนทเกดขนหลงศาลมค าสงพทกษทรพยถอเปนการนตกรรมหรอการช าระหนทขดตอพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 24 และมาตรา 22 ซงเปน “โมฆะ” ไมจ าตองเพกถอนเพราะไมมผลบงคบตามกฎหมาย ซงมผลใหบคคลใดไดรบทรพยสนใดไปเพราะเหตนตองคนกลบมาในกองทรพยสนของลกหนทงสน และหากเปนเจาหนของลกหนทมสทธขอรบช าระหนกตองยนขอรบช าระหนภายใตหลกทวไปในมาตรา 91 เทานน

กรณทสาม : บคคลทไดรบความเสยหายเพราะเจาพนกงานพทกษทรพยไมยอมรบทรพยสน หรอ ปฏเสธสทธตามสญญาทมภาระเกนกวาประโยชนทลกหนจะพงไดตามมาตรา 1228

หลก : กรณนเปนเรองทบคคลภายนอกทเปนคสญญากบลกหนมากอนและไดรบความเสยหายเพราะถกเจาพนกงานพทกษทรพยใชอ านาจ ตามมาตรา 122 ไมยอมรบทรพยสน หรอปฏเสธสทธตามสญญาทมภาระเกนกวาประโยชนทลกหนจะพงได บคคลนนอาจยนขอรบช าระหนไดภายในก าหนดมาตรา 91 นบแตวนทอาจใชสทธขอรบช าระหนได หรอนบแตวนทคดถงทสดแลวแตกรณ

8 พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 122 ภายในก าหนดเวลาสามเดอนนบแตวนทเจาพนกงานพทกษทรพยทราบวาทรพยสนของลกหนหรอสทธตามสญญามภาระเกนควรกวาประโยชนทจะพงได เจาพนกงานพทกษทรพยมอ านาจไมยอมรบทรพยสนหรอสทธตามสญญานนได บคคลใดไดรบความเสยหายโดยเหตทเจาพนกงานพทกษทรพยไมยอมรบดงกลาว มสทธขอรบช าระหนส าหรบคาเสยหายได


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

มาตรา 122 มหลกกฎหมายในรายละเอยดอยางไรจะไดกลาวตอไปในภายหลง แตมประเดนทตองพจารณาวา บคคลผไดรบความเสยหายในกรณนชอบทจะใชสทธยนขอรบช าระหนไดนบแตวนทอาจใชสทธขอรบช าระหนได หรอนบแตวนทคดถงทสดแลวแตกรณมลกษณะเปนอยางไร

หากผใดถกเจาพนกงานพทกษทรพยใชสทธตามมาตรา 122 และท าใหไดรบความเสยหายและไมโตแยงหรอคดคานค าสงกชอบทจะคดค านวณคาเสยหายและน าไปยนขอรบช าระหนไดภายในก าหนดตามมาตรา 91 นบแตวนทเจาพนกงานพทกษทรพยไดแจงค าสงมาถงใหทราบแลว ค าพพากษาฎกาท 2634/2535 กรณทเจาหนตามสญญาจะซอจะขายทจะบงคบใหลกหนโอนกรรมสทธทดนพรอมสงปลกสรางแกเจาหน หากเจาพนกงานพทกษทรพยไมยอมรบสทธตามสญญาดงกลาวภายในก าหนดเวลา 3 เดอน นบแตวนททราบตาม พระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 122 เจาหนจงจะมสทธขอรบช าระหนส าหรบราคาทดนทไดช าระใหแกลกหนไปแลว และคาเสยหายทไดรบตามทบญญตไวในมาตรา 92 เจาหนจะยนค าขอรบช าระหนทนทตามมาตรา 91 ไมได

หากบคคลใดเมอไดรบค าสงตามมาตรา 122 จากเจาพนกงานพทกษทรพยแลวและประสงคจะโตแยงคดคานค าสงกชอบทจะยนค ารองไปยงศาลลมละลายเพอคดคานการกระท าหรอค าวนจฉยของเจาพนกงานพทกษทรพยไดตามมาตรา 146 ซงตองมการพจารณาคดและศาลลมละลายตองมค าวนจฉยแกไข เปลยนแปลง หรอยนตามค าสงของเจาพนกงานพทกษทรพย หากคดถงทสดผรองยงคงเสยหายกชอบทจะยนขอรบช าระหนไดตามมาตรา 91 นบแตวนทคดถงทสด

2.เจาหนผชนะคดทเจาพนกงานพทกษทรพยเขาด าเนนคด ตามมาตรา 93

หลก : กรณทลกหนถกพทกษทรพยและเจาพนกงานพทกษทรพยเขาวาคดแพงแทนลกหน (ด ม าตรา 25)และศาลแพ งพพ ากษาให เจาพนกงานพทกษทรพยแพคด เฉพาะหนเงนเทาน น ท เจาหนตามค าพพากษามสทธยนขอรบช าระหนไดภายในก าหนดเวลา 2 เดอนนบแตวนทคดถงทสด แมจะเปนระยะภายหลง 2 เดอนนบแตวนทเจาพนกงานพทกษทรพยไดก าหนดไวในค าโฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาดเพยงใดกตาม

มาตรา 93 ในกรณทเจาพนกงานพทกษทรพย เขาวาคดท คางพจารณาอยแทนลกหน ถาเจาพนกงานพทกษทรพยแพคด เจาหนตามค าพพากษามสทธขอรบช าระหนภายในก าหนดเวลาตามมาตรา 91 แตใหนบจากวนคดถงทสด


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

เจาหนตามค าพพากษาเทานน ทมสทธตามมาตรา 93

ค าพพากษาฎกาท 501/2536 เจาหนของลกหนตามค าชขาดของอนญาโตตลาการมใชเจาหนตามค าพพากษาในคดทเจาพนกงานพทกษทรพยเขาวาคดทคางพจารณาแทนลกหนและเจาพนกงานพทกษทรพยแพคด เจาหนจะยกเหตดงกลาวมาเปนขออางเพอขอรบช าระหนภายใน 2 เดอนนบจากทอนญาโตตลาการชขาดโดยอนโลมตาม พระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 93 หาไดไม

3. เจาหนในกรณทศาลสงยกเลกการประนอมหนกอนลมละลาย

ผลของการทศาลเหนชอบกบค าขอประนอมหนกอนลมละลายประการหนงคอ ค าสงพทกษทรพยจะสนผลบงคบและสงผลใหลกหนกลบมอ านาจจดการกจการและทรพยสนของตนเองไดดงเดม ดงนนลกหนจงอาจกอหนกบเจาหนบคคลภายนอกขนไดใหมอก และหากภายหลงมเหตใหศาลสงยกเลกการประนอมหนทเคยเหนชอบและพพากษาใหลกหนลมละลาย9 บรรดาเจาหนรายใหมทมลหนเกดขนในชวงระหวางหลงวนทศาลมค าสงเหนชอบกบค าขอประนอมหนจนถงกอนวนทศาลสงยกเลกการประนอมหนและมค าพพากษาใหลมละลายจะมสทธยนขอรบช าระหนไดหรอไมอยางไร

แมพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 จะมไดบญญตใหสทธยนขอรบช าระหนไว แตใหอนโลมน าบทบญญตใน 91 มาบงคบใชโดยใหสทธยนขอรบช าระหนภายในก าหนด 2 เดอนแตใหนบจากวนโฆษณาค าพพากษาใหลมละลายแทน10

4. เจาหนในกรณทศาลสงยกเลกการปลดจากลมละลาย (มาตรา 81)

ค าสงปลดลกหนจากการเปนบคคลลมละลายท าใหลกหนหลดพนจากคดลมละลายและสามารถกลบเขามอ านาจจดการกจการและทรพยสนของตนเองไดดงเดม รวมตลอดถงมอ านาจท านตกรรมสญญาใด ๆ ดวย ดงนนบคคลจงอาจกอหนขนใหมไดอก และภายหลงมเหตใด ๆ ท าใหศาลสงยกเลกค าสงปลดลกหนจากลมละลายซงสงผลใหลกหนตองกลบเขาสการเปนบคคลลมละลายอก เจาหนรายใหมทมลหนเกดขนระหวางทศาลปลดจากลมละลายไปจนถงกอนวนทศาลมค าสงยกเลกการ

9 พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 60 10 เออน ขนแกว, คมอการศกษากฎหมายลมละลาย, พมพครงท 3 ส านกอบรมกฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา 2548, หนา 136.


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ปลดจากลมละลายมสทธยนขอรบช าระหนไดภายในก าหนดเวลา 2 เดอน แตใหนบแตวนโฆษณาค าสงเพกถอนการปลดลกหนจากลมละลายตามมาตรา 8111

5. การขอรบช าระหนของลกหนรวมหรอผค าประกนลกหน

ลกหนรวม

ลกหนทถกพทกษทรพยเดดขาดอาจมหนบางรายทตองรวมรบผดกบลกหนรวมคนอน ๆ อก หรอหนบางรายอาจมผค าประกนทอาจรบผดแทนลกหนได แมบคคลผเปนลกหนรวมหรอผค าประกนหนของลกหนจะไมถกเจาหนผเปนโจทกฟองเปนคดลมละลายดวยกตาม แตไมตดสทธเจาหนทจะฟองรองบงคบคดแพงกบบคคลเหลานในอนาคต ดงนนหากภายหลงลกหนรวมหรอผค าประกน

เหลานถกเจาหนฟองรองบงคบคดและไดช าระหนไปทงหมดหรอแตบางสวนซงรวมถงสวนทลกหนในคดลมละลายมสวนตองรวมรบผดดวย ผเปนลกหนรวมยอมรบชวงสทธจากเจาหน12หรอผค าประกนยอมเกดสทธไลเบย13เรยกใหลกหนในคดลมละลายช าระหนคนได ปญหาคอ หากสทธไลเบยเกดขนในเวลาภายหลงจาก 2 เดอนนบแตวนทศาลมค าสงพทกษทรพยเดดขาดแลว (มาตรา 27 ประกอบมาตรา 91) เจาหนผเปนลกหนรวมหรอผค าประกนนจะไมอาจน าสทธไลเบยในจ านวนนน ๆ ยนขอรบช าระหนได เพราะพนก าหนดเวลายนขอรบช าระหนแลว

11 เออน ขนแกว, อางแลว

12 ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 229 การรบชวงสทธยอมมขนดวยอ านาจกฎหมาย และยอมส าเรจเปนประโยชนแกบคคลดงจะกลาวตอไปน คอ...(3) บคคลผมความผกพนรวมกบผอน หรอเพอผอนในอนจะตองใชหนมสวนไดเสยดวยในการใชหนนน และเขาใชหนนน 13 ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 693 ผค าประกนซงไดช าระหนแลว ยอมมสทธทจะไลเบยเอาจากลกหนเพอตนเงนกบดอกเบยและเพอการทตองสญหายหรอเสยหายไปอยางใด ๆ เพราะการค าประกนนน...

มาตรา 101 ถาลกหน รวมบางคนถกพทกษทรพย ลกหนรวมคนอนอาจยนค าขอรบช าระหนส าหรบจ านวนทตนอาจใชสทธไลเบยในเวลาภายหนาได เวนแตเจาหนไดใชสทธขอรบช าระหนไวเตมจ านวนแลว

บทบญญตในวรรคกอนใหใชบงคบแกผค าประกน ผ ค าประกน รวม ห รอบคคลทอยในลกษณะเดยวกนนโดยอนโลม


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ดงนนเพอใหเกดความเปนธรรมแกเจาหนเหลาน มาตรา 101จงบญญตใหสทธเจาหนกลมนมสทธยนขอรบช าระหนไวลวงหนาในจ านวนทตนคดวาอาจใชสทธไลเบยกบลกหนไดในอนาคต กลาว แมในขณะนลกหนรวม หรอผค าประกนจะยงไมไดช าระหนใหแกเจาหนอนจะกอใหเกดการรบชวงสทธ หรอสทธไลเบยกบลกหนในคดลมละลายกตาม แตมาตรา 101 ใหสทธยนขอรบช าระหนไดกอนในจ านวนทอาจใชสทธไลเบยได หากในภายหนาหากเกดสทธไลเบยขนจรง ๆ ลกหนรวมหรอผค าประกนกยอมมสทธไดรบช าระหนคนในฐานะเจาหนในคดลมละลายได ซงแตกตางจากเจาหนทงหลายทกลาวมากอนหนานทตางอางสทธในความเปนเจาหนทเกดขนแลว เชน ลกหนไดกยมเงนไปแลวตามหลกฐานสญญากและผดนดช าระหน หรอลกหนไดผดนดช าระหนคาเชาอสงหารมทรพยเปนเงน 200,000 บาท หรอเจาหนทคดค านวณคาเสยหายในทรพยสนทถกเจาพนกงานพทกษทรพยยดไปแลวไมยอมปลอยการยด เปนตน

ขอสงเกต o แมจะมสทธยนค าขอรบช าระหนไดกตาม แตการทเจาพนกงานพทกษทรพยจะจาย

เฉลยหนคนใหกบลกหนรวมทยนขอรบช าระหนกตอเมอปรากฏวาลกหนรวมผนนไดช าระใหแกเจาหนแทนผถกพทกษทรพยไปแลว(จรง) พระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 125

o การเขารบชวงสทธดงกลาวนนจะเกดขนตอเมอลกหนรวมคนนนไดช าระหนใหแกเจาหนไปแลว เทานน กลาวคอ หากขอเทจจรงปรากฏวา เจาหนไมใชสทธเรยกรองใหลกหนรวมหรอ ผค าประกนตองรบผดในทางแพงเลย หรอการรบผดนนไมเกนกวาสวนทตนตองรบผดอยแลวในฐานะลกหนรวม แมจะไดยนค าขอรบช าระหนไวลวงหนาแลวกตาม กหามสทธขอรบช าระหนในคดลมละลายไม เพราะเปนกรณไมมมลหนทอาจขอรบช าระหนไดนนเอง ตวอยาง

นาย ก. และนาย ข. รวมกนกเงนของ ค. เปนเงนจ านวน 100 ,000 บาท ซงในหนจ านวน

ดงกลาวทง นาย ก. และนาย ข. ตองรวมกนรบผดตามสญญาคนละจ านวนเทา ๆ กน คอ 50 ,000

บาท (มาตรา 296 ป.พ.พ)

หากเมอหน ถงก าหนดช าระแลว นาย ค. เจาหน สามารถฟอง นาย ก. แตผเดยวใหรบผด

ในหน ทงจ านวนได และหากนาย ก. ไดช าระหน ใหแกเจาหน ไปแลวทงสน 100,000 บาท นาย

ก. กสามารถใชสทธไลเบ ยจาก นาย ข. ลกหน รวมไดในจ านวนเงนเฉพาะทใชสทธไลเบ ยได คอ

50,000 บาท


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

หากปรากฏวา นาย ข. ถกศาลสงพทกษทรพยเดดขาด และ นาย ค. ไมไดยนขอรบช าระหนในคดท นาย ข. ลกหนรวมถกฟองคดลมละลาย กเทากบวา นาย ค. จะฟองบงคบหนไดเฉพาะจาก นาย ก. ตามหลกประมวลกฎหมายแพงฯ เทานน

ดงน น กรณเชนน นาย ก. กยอมเหนไดวาตนเองจะตองถกนาย ค. ฟองใหรบผดเตมจ านวนแนนอน แตในขณะนซง นาย ข. ถกพทกษทรพยเดดขาด ตนเองยงไมไดช าระหนให นาย ค. แตอยางใดเลย แตนาย ก. กสามารถยนค าขอรบช าระหนในคดท นาย ข. ถกพทกษทรพยเดดขาดได โดยอาศยบทบญญตในมาตรา 101 แตหากเปนกรณดงตอไปน

นาย ค. ขอรบช าระหนในคดท นาย ข. ถกพทกษทรพยเดดขาดเปนจ านวน 50,000 บาท (เตมจ านวน) กหมายความวา สวนทเหลออก 50,000 บาท กตองฟองเรยกให นาย ก. ช าระหน ในกรณเชนน นาย ก. กไมมสทธไลเบยเอากบ นาย ข. ได เพราะ นาย ก. ไมไดรบผดเกนกวาสวนทตองรบผดในฐานะลกหนรวมแตอยางใด

หาก นาย ค. ขอรบช าระหนในคดลมละลาย 70,000 บาทจะเหนไดวาเหลอหนอก 30,000 บาท ซง นาย ก. ตองใชใหกบนาย ค. ดงนน นาย ก. กไมมสทธไลเบย นาย ข. เพราะ นาย ก. ไมไดรบผดเกนกวาสวนทตนตองรบผด กลาวคอ รบผดนอยกวาทตนตองรบผดดวยซ า (แตอยางไรกด กรณเชนนนาจะถอวา นาย ก. มหนทตองรบผดตอ นาย ข. ผถกพทกษทรพยเดดขาดดวยซ าไป ดงนนเจาพนกงานพทกษทรพยอาจใชสทธไลเบยของลกหนมาไลเบยใหนาย ก. ช าระหนท นาย ข. ช าระหนแทนไป แตอยางไรกดนาจะขนอยกบวา เจาหนไดรบช าระหนไปเตมจ านวนทขอรบช าระหนจรงหรอไมดวย)

หาก นาย ค. ขอรบช าระหนในคดลมละลาย จ านวน 40,000 บาท นาย ก. กตองใชหนสวนทเหลออก 60,000 บาท ดงนน นาย ก. กสามารถขอรบช าระหนไดในจ านวน10,000 บาท เพราะ นาย ก. ตองรบผดเกนสวนทตนตองรบผดในจ านวนหนดงกลาว

หาก นาย ค. ขอรบช าระหนเตมจ านวน 100,000 บาท ดงนน นาย ก. กไมเกดสทธไลเบยแตอยางใด เพราะ นาย ข. เปนผรบผดในหนนนแตผเดยว ค าพพากษาฎกาท 3023/2539 ผรองเปนลกหนตามค าพพากษารวมกบลกหน(จ าเลย)เมอเจาพนกงานพทกษทรพยผคดคานมค าสงยกค าขอรบช าระหนของผรองเนองจากเจาหนไดใชสทธขอรบช าระหนไว


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

เตมจ านวนตามพระราชบญญตลมละลายฯมาตรา101แลว แมตอมาผรองไดช าระหนใหแกเจาหนผรองกไมมสทธทจะยนค ารองขอรบชวงสทธค าขอรบช าระหนของเจาหนทยนไวแลวเพราะไมมบทบญญตในพระราชบญญตลมละลายฯบญญตใหกระท าไดและหากจะถอวาเปนค าขอรบช าระหนในฐานะผรองเปนผรบชวงสทธของเจาหนกพนก าหนดเวลายนค าขอรบช าระหนตามพระราชบญญต ลมละลายฯมาตรา27,91แลวผรองจงขอเขารบชวงสทธค าขอรบช าระหนของเจาหนไมได ค าพพากษาฎกาท 4633/2541 เมอศาลชนตนมค าสงพทกษทรพยของลกหนเดดขาดแลวบรรดาเจาหนทงหลายไมวาจะเปนเจาหนผเปนโจทกหรอไมซงรวมทงลกหนรวมหรอผค าประกนของลกหนทจะใชสทธไลเบยในเวลาภายหนาเอากบลกหน ตางตองยนค าขอ รบช าระหนตอเจาพนกงานพทกษทรพย ภายในเวลาก าหนดและกฎเกณฑตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 91 และมาตรา 101 แตสทธทเจาหนจะไดรบช าระหน หรอไม เจาพนกงานพทกษทรพยของลกหนกตอง ท าการตรวจค าขอรบช าระหนเสยกอนตามมาตรา 105

เจาหนรายท 2 ยงไมเคยช าระเงนใหแกเจาหนรายท 5 เจาหนรายท 2 จะใชสทธยนค าขอรบ

ช าระหน ตอเจาพนกงานพทกษทรพยในฐานะเจาหนของลกหนโดยตรงจงไมอาจกระท าได กรณของเจาหนรายท 2 น จงเปนกรณ ทเจาหนขอใชสทธทตนจะตองรวมรบผดกบลกหนตอเจาหน รายท 5 ท

อาจใชสทธไลเบยในเวลาภายหนาไดตามมาตรา 101 วรรคหนง เทานน แมวาเจาหนรายท 5ไดฟองเจาหนรายท 2 กบพวกใหช าระหนตามสญญาค าประกนและสญญาจ านองเปนประกนตอศาลแลวกตาม ผลของคดแพงกจะไมมผลกระทบถงสทธของบรรดาเจาหนในการยนค าขอรบช าระหน แตประการใด ในเมอศาลชนตนไดมค าสงพทกษทรพย ของลกหนเดดขาดแลว เพราะในทสดกฎหมายบงคบ ใหเจาหนรายใดของลกหนทไมมกฎหมายยกเวนไวกตองยนค าขอรบช าระหนตอเจาพนกงานพทกษทรพยของลกหนเมอเจาหนรายท 5 ไดใชสทธยนค าขอรบช าระหนจากกองทรพยสนของลกหนตอเจาพนกงานพทกษทรพยตามจ านวนเตมทลกหนจะตองรบผดแลว เจาหนรายท 2ในฐานะผค าประกนลกหนยอมหมดสทธทจะขอรบช าระหนจากกองทรพยสนของลกหนส าหรบจ านวนทตนอาจใชสทธไลเบยในเวลาภายหนาไดตอไป ตามพระราชบญญตลมละลายพ.ศ. 2483 มาตรา 101 ตอนทายของวรรคหนง และวรรคสอง

ขอสงเกต o การขอรบช าระหนของลกหนรวมยงคงอยภายใตหลก ทวไปในการขอรบช าระหน คอ

ตองเปนหนทขอรบช าระหนไดและไดยนขอรบช าระหนภายในก าหนดเวลาทกฎหมายก าหนด ทงนก าหนดระยะเวลาขนอยกบวาเปนลกหนรวม หรอผค าประกน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

o กรณสามภรยานนอาจตองรบผดในฐานะลกหนรวมได ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1490 บญญตวา “หนทสามภรยาเปนลกหนรวมกนนนใหรวมถงหนทสาม หรอภรยาไดกอใหเกดขนระหวางสมรสตอไปน

หนทเกยวกบการจดกจการอนจ าเปนในครอบครว การอปการะเลยงด ตลอดถงการรกษาพยาบาลบคคลในครอบครว และการศกษาของบตรโดยควรแกอตภาพ

หนทเกยวของกบสนสมรส หนทเกดขนเนองจากการงานซงสามภรยาท าดวยกน หนทสาม หรอภรยากอขนเพอประโยชนตนฝายเดยว แตอกฝายหนงไดให

สตยาบน”

ดงนน หากสามหรอภรยาฝายใดถกพทกษทรพยเดดขาด คสมรสอกฝายหนงกอยในฐานะลกหนรวมไดเชนกน และอาจใชสทธขอรบช าระหนไดตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 101 ได แตอยางไรกตาม แมสามหรอภรยาจะสามารถยนขอรบช าระหนได แตกมใชจะไดรบช าระหนเหมอนเชนเจาหนอนทวไป เพราะ ในเรองการแบงทรพยสนในคดลมละลายใหกบเจาหน ในพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 129 สาม หรอภรยาของบคคลลมละลายจะไดรบสวนแบงในฐานะเจาหนตอเมอ เจาหนอนไดรบช าระหนเปนทพอใจแลว

ผค าประกน

ผค าประกนตามความหมายของมาตรา 101 หมายถง ผค าประกนรวม และบคคลทอยในลกษณะ

เดยวกบผค าประกน เชนทบญญตในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ผรบอาวลตามมาตรา 940 ผสลกหลงตวเงน ตามมาตรา 923 มาตรา 985 มาตรา 989 ผรบรองตวตามมาตรา 931 มาตรา 937 และมาตรา 967 ขอสงเกต o การรบชวงสทธของผค าประกนอาจมขอตางกบกรณลกหนรวม ในประการส าคญคอ

หากผค าประกนไดช าระหนใหกบเจาหนแทนลกหนไปแลวไมวาบางสวนหรอเตมจ านวนกตาม ผค าประกนยอมมสทธไลเบยจากลกหนในจ านวนเทาทไดช าระหนแทนไปทงสน (ตนเงนและดอกเบย)


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

หากกรณเปนลกหนรวมอาจตองพจารณาหกสวนทตนตองรวมรบผดกอนและไลเบยกบลกหนรวมอกฝายในจ านวนทตนไดช าระหนแทนไปเทานน

ดงนน หากผค าประกนลกหนทถกศาลสงพทกษทรพยเดดขาดยอมคดค านวณสวนทตนอาจตองรบผดแทนลกหนในฐานะผค าประกนและยนขอรบช าระหนไวลวงหนาในจ านวนทคดค านวณไดนนไวกอน หากขอเทจจรงผค าประกนไดช าระหนแทนลกหนไปจรงเปนจ านวนเพยงใดกยอมมสทธไดรบช าระหนคนจากคดลมละลายนเพราะไดยนค าขอรบช าระหนไวลวงหนาแลว

ขอยกเวน : การขอรบช าระหนของลกหนรวมและผค าประกน มาตรา 101 ถาลกหนรวมบางคนถกพทกษทรพย ลกหนรวมคนอนอาจยนค าขอรบช าระหนส าหรบจ านวน

ทตนอาจใชสทธไลเบยในเวลาภายหนาได เวนแตเจาหนไดใชสทธขอรบช าระหนไวเตมจ านวนแลว บทบญญตในวรรคกอนใหใชบงคบแกผค าประกนผค าประกนรวม หรอบคคลทอยในลกษณะเดยวกนนโดย

อนโลม

ในกรณทหนรายใดมบคคลทตองรวมรบผดดวยหลายคน เชน ลกหนรวมหลายคน หรออาจมผ

ค าประกนรวมรบผดอกชนหนงดวยยอมเปนสทธของเจาหนรายนน ๆ ทจะพจารณาเลอกฟองรองบงคบคดกบบคคลใดจงเปนผลดทสด ดงนนในความเปนจรงเจาหนอาจเลอกเรยกบงคบช าระหนกบผค าประกนเพยงรายเดยวเพราะเหตผค าประกนมฐานะการเงนดกวาลกหนรวมยอมบงคบช าระหนโดยงาย หรออาจเลอกขอรบช าระหนจากลกหนรวมคนใดคนหนงเทานนแลวแตกรณ

ดงนน หากวาเจาหนรายใดเลอกทจะยน

ขอรบช าระหนในคดลมละลายไวเตมจ านวน ยอมสงผลใหบรรดาลกหนรวมกด ผค าประกนหรอผ ค าประกนรวมหรอผทอยในลกษณะอยางผค าประกนในลกหนทศาลสงพทกษทรพยเดดขาดกดจะไมมสทธยนขอรบช าระหนไดเพราะเทากบเปนการยนขอรบช าระหนในคดลมละลายซอนกนโดยอาศยมลหนรายเดยวกน

มาตรา 693 ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย “ผค าประกนซงไดช าระหนแลวยอมมสทธทจะไลเบยเอาจากลกหนเพอตนเงนกบดอกเบย และเพอการทตองสญหาย หรอเสยหายไปอยางใด ๆ เพราะการค าประกนนน อนงผค าประกนยอมเขารบชวงสทธของเจาหนบรรดามเหนอของลกหนดวย”


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ค าพพากษาฎกาท 1175/2530 เจาหนผขอรบช าระหนในฐานะผค าประกนสญญาประนประนอมยอมความของลกหนในวงเงน 200,000 บาทไดผอนช าระหนใหแกบรษท ส. (เจาหนเดมของลกหน)ไปเปนเงน 22,500 บาท จงเปนเจาหนมสทธไลเบยในมลหนทตนไดช าระหนแทนลกหนยอมมสทธขอรบช าระหนจากกองทรพยสนของลกหนจ านวน 22,500 บาท สวนหนทเจาหน(ผค าประกน)จะตองรบผดตอบรษท ส. ทตนอาจใชสทธไลเบยในเวลาภายหลงไดนน เมอบรษท ส. ไดใชสทธขอรบช าระหนจากกองทรพยสนของลกหนตามจ านวนทลกหนยงเปนหนอยจรงกตองหกยอดเงนทบรษท ส. ไดรบช าระหนจากเจาหนจ านวน 22,500 บาทออกเสยกอน และถอไดวาบรษท ส. ไดใชสทธขอรบช าระหนจากกองทรพยสนของลกหนไวเตมจ านวนแลว เจาหนในฐานะผค าประกนยอมหมดสทธทจะขอรบช าระหนจากกองทรพยสนของลกหนส าหรบจ านวนทตนอาจใชสทธไลเบยในเวลาภายหนาตอไปตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 101

ขอสงเกต ในกรณเชนนเจาหนจะไมมสทธยนขอรบช าระหนในคดทลกหนถกพทกษทรพยเดดขาด

เพราะไดรบช าระหนจาก ผค าประกนจนเตมจ านวนแลว แตผค าประกนตางหากทจะเขาสวมสทธของเจาหนเพอยนขอรบช าระหนในคดลมละลายของลกหนไดเตมจ านวน o หากเจาหนไดยนค าขอรบช าระหนเตมจ านวนในคดทลกหนถกพทกษทรพยเดดขาด ผค าประกนก

จะยนค าขอรบช าระหนไมได เพราะเทากบเปนการยนขอรบช าระหนในคดลมละลายซอนกนโดยอาศยมลหนรายเดยวกน เฉพาะกรณนมปญหาในทางปฏบต

ปญหาในทางปฏบต

o เพราะกรณทเจาหน ยนค าขอรบช าระหนในคดลมละลายไวเตมจ านวนยอมท าใหผค าในหน รายนน ๆ หมดสทธ

ยนค าขอรบช าระหน ไวลวงหนา และตามกฎหมายแพงและพาณชยกไมตดสทธเจาหน ทจะฟองผค าประกนเปน

คดแพงไดอกตางหาก ดงนนหากผค าประกนตกเปนลกหนตามค าพพากษาคดแพงและไดชดใชหนตามค าพพากษาแลว หากในขณะทชดใชหนไปแลวยงไมพนก าหนดเวลายนขอรบช าระหนตามมาตรา 91 ของเจาหนทวไป ผค าประกนกยอมยนขอรบช าระหนไดเชนเดยวกบเจาหนทวไป แตหากความเปนเจาหนทจะไลเบยลกหนดวยการยนขอรบช าระหนเกดขนเมอพนเวลาตามมาตรา 91 ไปแลว ผค าประกนกยอมไมมสทธยนขอรบช าระหนในคดลมละลาย แตตองรอใหลกหนหลดพนจากคดลมละลายกอนแลวจงใชสทธไลเบยกบลกหนตามหลกในคดแพงในภายหลง


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

o หากเปนกรณผค าประกนรบผดรวมกนสองคน เมอผค าประกนคนหนงไดช าระหนทงหมดแทนลกหน ไป ยอม

รบชวงสทธของเจาหนทจะไลเบยเอากบผค าประกนอกคนหนงไดกงจ านวน ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 229 (3) และมาตรา 296

การขอรบช าระหนของเจาหนตางประเทศ

ส าหรบ “เจาหนตางประเทศ” กอาจยนขอรบช าระหนภายใตคดลมละลายในประเทศไทยไดเชนกน เพยงแตเจาหนเหลานนอกจากจะตองเปนเจาหนทมสทธยนขอรบช าระหนตามมาตรา 94 และตองยนค าขอรบช าระหนภายในก าหนดตามมาตรา 91 หรอมาตรา 92- มาตรา 93 เฉกเชนเดยวกบเจาหนอน ๆ แลว เจาหนตางประเทศจะตองปฏบตตามหลกกฎหมายทบญญตไวในมาตรา 178 ดวยในขณะทยนค าขอรบช าระหน อธบายไดดงน

“เจาหนตางประเทศ” หมายถง เจาหนซงเปนคนตางประเทศ หรอเจาหนทไมมสญชาตไทยทงบคคลธรรมดาหรอนตบคคลทมภมล าเนาอยนอกราชอาณาจกร14

เจาหนตางประเทศเมอจะยนค าขอรบช าระหนในคดลมละลายใดในประเทศไทยจะตองปฏบตตามเงอนไขทง 2 ประการตามทก าหนดในมาตรา 178 คอ

1. “จะตองพสจนวา เจาหนในประเทศไทยกมสทธขอรบช าระหนในคดลมละลายตามกฎหมายและในศาลแหงประเทศของตนไดในท านองเดยวกน”

กฎหมายในประเดนนบญญตขนจาก “หลกตางตอบแทนระหวางประเทศ” 15 ทประเทศหนง ๆ จะยอมใหสทธใด ๆ ตอคนสญชาตอนกตอเมอประเทศอนนนยอมใหสทธเชนเดยวกนนนกบคนสญชาตของตน ดงนนการทเจาหนตางประเทศจะยนขอรบช าระหนจะตองน าพยานหลกฐานทพสจน

14 ด “ขอสงเกตบางประการเกยวกบสญชาตและภมล าเนาของเจาหนทยนค าขอรบช าระหนในคดลมละลาย” โดย ปกปอง ศรสนท ดลพาห เลมท 1 ปท 47 มกราคม-เมษายน 2543 หนา 80-10.

15 หลกตางตอบแทนระหวางประเทศ หรอ หลกถอยทถอยปฏบต คอ หลก“reciprocity” In international relations and treaties, the principle of reciprocity states that favours, benefits, or penalties that are granted by one state to the citizens or legal entities of another, should be returned in kind. For example, reciprocity has been used in the reduction of tariffs, the grant of copyrights to foreign authors, the mutual recognition and enforcement of judgments, and the relaxation of travel restrictions and visa requirements. [www.en.wikipidia.org]

http://en.wikipedia.org/wiki/International_relations

http://en.wikipedia.org/wiki/Treaty

http://en.wikipedia.org/wiki/State_%28law%29

http://en.wikipedia.org/wiki/Citizen

http://en.wikipedia.org/wiki/Juristic_person

http://en.wikipedia.org/wiki/Tariff

http://en.wikipedia.org/wiki/Copyright

http://en.wikipedia.org/wiki/Enforcement_of_foreign_judgments

http://en.wikipedia.org/wiki/Travel

http://en.wikipedia.org/wiki/Passport


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ใหศาลในคดลมละลายของไทยเหนวา กฎหมายลมละลายของประเทศทเจาหนมสญชาตอยน นกอนญาตใหเจาหนสญชาตไทยสามารถยนค าขอรบช าระหนในคดลมละลายในประเทศทเจาหนมสญชาตได ค าพพากษาฎกาท 699/2503 ในคดลมละลายศาลของประเทศทผขอรบช าระหนมภมล าเนานน ใหเจาหนในประเทศไทยมสทธขอรบช าระหน ในคดลมละลายตามกฎหมายในศาลแหงประเทศของตนไดท านองเดยวกน คอ ถอหลกถอยทถอยปฏบต ซงอาจเปนวากฎหมายในประเทศนนไมมบญญตไวโดยเฉพาะ แตกบญญตใหมการพสจนหนไดทว ๆ ไป ซงเมอไมหามเจาหนทอยตางประเทศ เจาหนทอยตางประเทศกมาขอพสจนหนได กได ตามกฎหมายลมละลายของมลรฐเทกซส สหรฐอเมรกา ใหเจาหนในตางประเทศขอพสจนหนของตนเอาแกลกหนผลมละลายทอยในมลรฐเทกซส สหรฐอเมรกา ในศาลซงพพากษาใหลกหนเปนบคคลลมละลาย ได ฉะนน เจาหนซงอยในมลรฐเทกซส สหรฐอเมรกา ยอมมสทธขอรบช าระหนในคดลมละลายของลกหนในศาลไทยไดตามพระราชบญญตลมละลาย มาตรา 178 (1)

2. “ตองแถลงวา ตนไดรบหรอมสทธจะไดรบทรพยสนหรอสวนแบงจากทรพยสนของลกหนคนเดยวกนนนนอกราชอาณาจกรเปนจ านวนเทาใดหรอไม และถาม ตนยอมสงมอบทรพยสนหรอสวนแบงจากทรพยสนของลกหนดงกลาวแลวมารวมในกองทรพยสนของลกหนในราชอาณาจกร”

นอกจากภาระการพสจนสทธเพอใหมสทธยนขอรบช าระหนดงกลาวแลวขางตน เจาหนตางประเทศจะตองระบในค าขอรบช าระหนเพอแสดงวาตนไดรบหรอมสทธจะไดรบหรอมสทธจะไดสวนแบงในทรพยสนของลกหนในคดลมละลายนอกราชอาณาจกรหรอไม จ านวนเทาใด ทรพยสนใดบาง ทงนเจาหนตางประเทศจะตองแสดงเจตนาในค าขอรบช าระหนเลยวา ถาตนมสทธไดรบหรอไดรบทรพยสนของลกหนในคดลมละลายนอกราชอาณาจกรไวแลวตนจะยอมสงทรพยสนนนมารวมไวในกองทรพยสนของลกหนในคดลมละลายในประเทศไทย ค าพพากษาฎกาท 1483/2535 กฎหมายลมละลายของประเทศฝรงเศสคลายกบกฎหมายลมละลายของประเทศไทย แตไมมมาตราใดบญญตไวชดแจงเชนกฎหมายลมละลายของประเทศไทย คงมแตหลกทวไปในประมวลกฎหมายแพงของ ประเทศฝรงเศส มาตรา 11 และมาตรา 2123 ระบวา ชาวตางชาตมสทธทจะยนขอรบช าระหนจากทรพยสนในประเทศฝรงเศส ได ดงนน แมจะไมมมาตราใดบญญตไวโดยเฉพาะในกฎหมาย ลมละลายของประเทศฝรงเศสเชนเดยวกบกฎหมายลมละลายแหงประเทศไทย แตเมอเจาหนพสจน ใหรบฟงไดวา เจาหนใน ประเทศไทยมสทธขอรบช าระหนในคดลมละลายใน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ประเทศฝรงเศส ได ทงเจาหนไมเคยไดรบหรอมสทธรบทรพยสนหรอสวนแบง จากทรพยสนของลกหน (จ าเลย) ท 1 นอกราชอาณาจกร กรณ ถอไดวาเจาหนไดปฏบตครบถวนตามเงอนไขในมาตรา 178 แหงพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 แลว เจาหนจงมสทธขอ รบช าระหนในประเทศไทยได ขอสงเกต เจาหนตางประเทศทมทรพยสนของลกหนเปนประกนไวนอกราชอาณาจกรยอมมสทธเลอกทจะบงคบหลกประกนไดเองภายใตกฎหมายของประเทศนน ๆ โดยเจาพนกงานพทกษทรพยมอาจเขายงเกยวหรอตรวจสอบใด ๆ ได เพราะค าสงหรอค าพพากษาของศาลลมละลายไทยยอมมผลบงคบไดภายในเขตอ านาจศาลเทานน แตเจาหนตางประเทศทพยายามขอรบช าระหนในประเทศไทยเพราะอาจเหนวาการขอรบช าระหนจะเปนประโยชนแกตนมากกวา แมจะมขอยงยากทตองปฏบตตามกฎหมายกตาม เชน เจาหนตางประเทศบางรายเปนเจาหนธรรมดา(ไมมประกน) หรอหลกประกนทลกหนใหไวกบเจาหนตางประเทศมมลคานอยเกนไปหรอมอปสรรคอนใดและการยนขอรบช าระหนจะไดผลดกวา เปนตน

การหกกลบลบหน16

การหกกลบลบหนในคดลมละลายอาจเกดขนไดและมผลใหเจาหนบางรายอาจไมจ าตองยนขอรบช าระหนทงหมดหรอแตบางสวน โดยการหกกลบลบหนในคดลมละลายจะตองเปนไปตามเงอนไขในมาตรา 102-103 ดงน

16 ด เอกสทธ จารวฒนจรงกร, ปญหาทางกฎหมายในการหกกลบลบหน : ศกษากรณธรกจธนาคารพาณชย, วทยานพนธ 2548 จฬาลงกรณมหาวทยาลย และ

อคคพล ไทยจรรยา, หลกกฎหมายของการหกกลบลบหน : ศกษาเปนกรณพเศษในกฎหมายลมละลาย, วทยานพนธ 2549 มหาวทยาลยธรรมศาสตร

มาตรา 102 เจาหนซงมสทธขอรบช าระหนเปนหนลกหนในเวลาทมค าสงพทกษทรพย ถงแมวามลแหงหนทงสองฝายจะไมมวตถเปนอยางเดยวกนกด หรออยในเงอนไข หรอเงอนเวลากด กอาจหกกลบลบหนกนได เวนแตเจาหนไดสทธเรยกรองตอลกหนภายหลงทมค าสงพทกษทรพยแลว

มาตรา 103 เมอบคคลซงมสทธขอรบช าระหนส าหรบหนทอยในเงอนไขบงคบกอนขอหกกลบลบหน บคคลนนจะตองใหประกนส าหรบจ านวนทขอหกกลบลบหนนน

http://search.library.tu.ac.th/ipac20/ipac.jsp?session=1R173959UJ134.133989&profile=pridi&uri=search=TL@!%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B9%89%20:%20%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B5%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%20=%20The%20principl&term=&aspect=basic_search&menu=search&source=203.131.219.164@!db73_tudb

http://search.library.tu.ac.th/ipac20/ipac.jsp?session=1R173959UJ134.133989&profile=pridi&uri=search=TL@!%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%A5%E0%B8%9A%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B9%89%20:%20%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B5%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%20=%20The%20principl&term=&aspect=basic_search&menu=search&source=203.131.219.164@!db73_tudb


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

o การหกกกลบลบหนในคดลมละลายจะกระท าไดตอเมอทงเจาหนและลกหนทถกศาลสงพทกษทรพยนนตางตองเปนหนซงกนและกนอยในเวลาทศาลมค าสงพทกษทรพยไมวาชวคราวหรอเดดขาดแลวแตกรณ กลาวคอ เจาหนจะตองเปนเจาหนทมสทธยนขอรบช าระหนไดตามมาตรา 94 สวนลกหนตองมสทธเรยกรองตอเจาหนอยกอนเวลาทศาลมค าสงพทกษทรพยเชนกน เวนแตหนของเจาหนเกดขนภายหลงวนทศาลมค าสงพทกษทรพยซงจะเปนหนทไมอาจขอรบช าระหนได ดงนนหนลกษณะนยอมไมอาจน ามาขอหกกลบกบมลหนทลกหนมสทธเรยกรองจากเจาหนอยกอนแลว กรณเชนนยอมถอวา เจาหนเปนหนลกหนแตฝายเดยวและตองช าระหนใหกบกองทรพยสนของลกหนเพราะถอเปนทรพยสนหรอสทธเรยกรองทลกหนมอยในเวลาเรมตนแหงการลมละลายทเจาพนกงานพทกษทรพยสามารถยดมารวมในกองทรพยสนและแบงใหเจาหนท งหลายได หากเจาหนเพกเฉยไมด าเนนการจะถกเจาพนกงานพทกษทรพยใชอ านาจในการเรยกใหช าระหนตามมาตรา 22 มาตรา 118 มาตรา 119 ได

o

ค าพพากษาฎกาท 1720/2525 แมวาพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 จะใหสทธแกผรองซงเปนเจาหนกบจ าเลยซงเปนลกหนหกกลบลบหนกนได แตวธหกกลบลบหนกจะตองด าเนนการตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 342 โดยแสดงเจตนาแกอกฝายหนง ปรากฏวาเมอ เจาพนกงานพทกษทรพยของจ าเลยอายดเงน(ฝาก)ทผรอง(ธนาคาร)เปนลกหนจ าเลย และใหสงเงนนนแกเจาพนกงานพทกษทรพย ผรองไดสงเงนฝากดงกลาวใหแกเจาพนกงานพทกษทรพยโดยไมแสดงเจตนาขอหกกลบลบหน หนเงนฝากระหวางจ าเลยท 1 กบผรองเปนอนระงบลงสทธทจะหกกลบลบหนยอมสนสดลง ผรองไมมสทธขอหกกลบลบหน

ค าพพากษาฎกาท 2419/2533 ตวสญญาใชเงนทผสงจายเขยนลงดาน หนาวา"เปลยนมอไมได" จะโอนใหกนไดแตโดย รปการและดวย ผลอยางการโอนสามญ ตาม ป.พ.พ. มาตรา 985,917,306 การโอนระหวางผโอนกบผรบโอนจงตอง ท าเปนหนงสอลงลายมอชอผโอน มฉะนนยอมไมสมบรณ เมอปรากฏเพยงวาผโอนโอนตวสญญาใชเงนใหแกเจาหนดวย วธสลกหลงและสงมอบเทานน การโอนตวสญญาใชเงนดงกลาวจงไมสมบรณตาม กฎหมาย เจาหนจงยงไมเปนผทรงตวสญญาใชเงน แมหลงจากศาลมค าสงพทกษทรพยลกหนแลวผโอนจะได ท าค าบอกกลาวใหเจาพนกงานพทกษทรพยทราบถง การสลกหลง และสงมอบตวสญญาใชเงนใหเจาหนกตาม กหาท าใหเจาหนกลบเปนผทรงโดย ชอบไม เจาหนจงไมมสทธขอรบช าระหนได และไมอาจน าหนตามตว สญญาใชเงนนไปหกกลบลบหนกบหนทเจาหนเปนหนลกหน.


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ค าพพากษาฎกาท 4603/2542 ผรองซงเปนเจาหนทมสทธขอรบช าระหนเปนหนลกหน (จ าเลย) ในเวลาทมค าสงพทกษทรพยจะขอใชสทธน าเงนฝากประจ าพรอมดอกเบยของลกหน (จ าเลย) มาหกกลบลบหนกบเงนทศาลอนญาตใหผรองไดรบช าระหนแลวตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 ไดหรอไม กรณจะตองพจารณาวาในวนทศาลมค าสงพทกษทรพยเดดขาดลกหน (จ าเลย) นนผรองเปนหนลกหน (จ าเลย) เปนเงนตนพรอมทงดอกเบยเพยงใดแลวจงน ามาหกกลบลบหนกบลกหน (จ าเลย) ได ดงนนผรองจงน าดอกเบยของลกหน (จ าเลย) ทเกดขนภายหลงจากวนทศาลมค าสงพทกษทรพยเดดขาดแลวมาหกกลบลบหนตามมาตรา 102 ไมได

o การหกกลบลบหนกนสามารถกระท าไดแมหนทงสองจะมวตถแหงหนคนละอยางกน

หรอเปนมลหนทมเงอนไขหรอเงอนเวลาอยกตาม17 เพยงแตตามมาตรา 103 ก าหนดใหเฉพาะเจาหนใดทประสงคจะน าหนอนมเงอนไขบงคบกอนมาขอหกกลบลบหน เจาหนจะตองใหประกนไวตามจ านวนทขอหกกลบลบหนนน เพราะหนทมเงอนไขบงคบกอนนนมความหมายชดเจนอยแลววา นตกรรมทลกหนกระท ากบเจาหนนนอาจเปนผลบงคบไดหรอไมอาจบงคบกนไดจนกวาเงอนไขตามทตกลงกนจะเกดขนเสยกอน ดงนนเมอจะน าหนทขาดความแนนอนเชนนมาขอหกกลบลบหนจงจ าเปนทเจาหนตองใหประกนไว ค าพพากษาฎกาท 4603/2542 ผรองซงเปนเจาหนทมสทธขอรบช าระหน เปนหนลกหน (จ าเลย) ในเวลาทมค าสงพทกษทรพย จะขอใช สทธน าเงนฝากประจ าพรอมดอกเบยของลกหน (จ าเลย) มาหกกลบลบหนกบเงนทศาลอนญาตใหผรองไดรบช าระหน แลวตามพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 ไดหรอไม จะตองพจารณาวาในวนทศาลมค าสงพทกษทรพยเดดขาดลกหน (จ าเลย) นน ผรองเปนหนลกหน (จ าเลย) เปนเงนตนพรอมทง ดอกเบยเพยงใดแลวจงน ามาหกกลบลบหนกบลกหน (จ าเลย) ได ดงน น ผรองจงน าดอกเบยของลกหน (จ าเลย) ทเกดขนภายหลงจากวนทศาลมค าสงพทกษทรพยเดดขาดแลวมา หกกลบลบหนตามมาตรา 102 ไมได

17 การหกกลบลบหนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 341 ก าหนดใหหนทจะหกกลบลบกนไดตองเปนหนทมวตถแหงหนเปนอยางเดยวกนและหนทงสองฝายตองถงก าหนดช าระหนแลว


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

o พระราชบญญตลมละลาย มาตรา 102 มลกษณะเปนการบญญตเพออนญาตใหบรรดามลหนทงหลายทตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 341 และมาตรา 342 หามมใหหกกลบลบหนกนนนใหมลหนดงกลาวสามารถหกกลบลบกนไดในคดลมละลาย แตมไดหมายความรวมถงหนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 119 ซงบญญตหามเดดขาดมใหผถอหนหกหนกบบรษท ดงนน หากผถอหนของบรษทลกหนจะขอหกหนทบรษทเปนหนตนอยหกกบหนคาหนทตนคางช าระแกบรษทลกหน โดยอาศยอ านาจตามมาตรา 102 ยอมกระท าไมได

ค าพพากษาฎกาท 1303/2501 ผรองเปนผถอหนของบรษทจ ากดและยงคางช าระเงนคาหนอยแตผรองกเปนเจาหนบรษทเพราะไดช าระหนแทนไปในฐานะผค าประกน ตอมาเมอบรษทลมละลายและ เจาพนกงานพทกษทรพยแจงใหช าระเงนคาหนผรองจะขอใหเอาหนดงกลาวนหกกลบลบกนหาไดไม (ประชมใหญครงท 16/2513)

ค าพพากษาฎกาท 2372/2528 พระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 102 บญญตยกเวนเฉพาะประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 341,342 เทานนวา หนซงหกกลบลบกนไมไดตาม มาตรา 341,342 นนยอม หกกลบลบกนไดในกรณทลกหนถกพทกษทรพยตาม พระราชบญญตลมละลายฯ ไมรวมถง ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1119 ซงบญญตหามเดดขาดมใหผถอหนหกหน กบบรษท ดงนน ผรองซงเปนผถอหนของบรษทลกหน(จ าเลย) จงจะขอหกหนคาพมพหนงสอทบรษทลกหน(จ าเลย) เปนหนอยกบหนคาหนทผรองคางช าระบรษทลกหน (จ าเลย) ตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 102 หาไดไม

o การหกกลบลบหนยอมกระท าไดโดยเจาหนแสดงเจตนาไปยงลกหนหรอเจาพนกงานพทกษทรพยโดยไมจ าเปนตองยนค าขอรบช าระหนไว และไมจ าตองแสดงเจตนาขอหกกลบลบหนภายในก าหนดเวลายนค าขอรบช าระหน

ค าพพากษาฎกาท 3356/2524 การหกกลบลบหนระหวางเจาหนและลกหน เปนสวนหนงของวธจดการทรพยสนของลกหน ซงตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 102 ใหกระท าไดแมมลแหงหนทงสองฝายจะไมมวตถอยางเดยวกน หรออยในเงอนไขหรอเงอนเวลากตาม ธนาคารผรองเปนเจาหนซงมสทธขอรบช าระหนและมหนาทจะตองคนเงนทรบฝากแกจ าเลย จงมสทธหกกลบลบหน โดยแสดงเจตนาขอหกกลบลบหนตอเจาพนกงานพทกษทรพยตามพระราชบญญตลมละลายฯมาตรา 102 ได แมจะไมไดแสดงเจตนาตอเจาพนกงานพทกษทรพยภายในก าหนดเวลาสองเดอนนบแตวน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

โฆษณาค าสงพทกษทรพยเดดขาดตามมาตรา 91 กตาม เพราะกรณมใชธนาคารผรองรองขอรบช าระหน

กระบวนการพจารณาค าขอรบช าระหน

ในชนเจาพนกงานพทกษทรพย และชนศาล มาตรา 104-108

เราไดทราบมาแลววาเจาหนประเภทใดบางทมสทธยนขอรบช าระหนในคดลมละลายและตองยนภายในก าหนดเวลา หรอเงอนไขปลกยอยอยางไรบาง ไมวาเจาหนทมสทธทงหลายเหลานจะมมากนอยรายเพยงใดกตาม เจาหนทงหมดจะตองจดท าค าขอรบช าระหนและยนตอเจาพนกงานพทกษทรพยเพ อสอบสวนและท าความ เหน เสนอศาล เพ อพจารณาออกค าสงเกยวกบค าขอรบช าระหนแตละรายอกชนหนง

ดงนนกระบวนการพจารณาค าขอรบช าระหนในช นเจาพนกงานพทกษทรพย และช นศาลลมละลายมหลกกฎหมายก าหนดเงอนไข วธการอยางไร พจารณาไดดงนคอ

1. การพจารณาค าขอรบช าระหนชนเจาพนกงานพทกษทรพย (มาตรา 104-105)

2. การพจารณาค าขอรบช าระหนในชนศาลลมละลาย (มาตรา 106-108)

กระบวนพจารณาค าขอรบช าระหนชนเจาพนกงานพทกษทรพย

เมอระยะเวลาในการยนค าขอรบช าระหนตามมาตรา 91 สนสดลงแลว เจาพนกงานพทกษทรพยจะรวบรวมค าขอรบช าระหนทงหมดและก าหนดวนนดพจารณาค าขอรบช าระหนของเจาหนแตละรายวาชอบดวยกฎหมายหรอไมอยางไร และควรจะท าความเหนใหไดรบช าระหนเทาใดหรอไมอยางไร

มาตรา 104 เมอพนก าหนดเวลา 2 เดอนตามมาตรา 91 แลว เจาพนกงานพทกษทรพยจะก าหนดวนรบตรวจค าขอรบช าระหนใหเจาหน และลกหนทราบโดยแจงความใหทราบลวงหนาไมนอยกวา 7 วน มาตรา 105 ในระหวางการสอบสวนหน เจาพนกงานพทกษทรพยจะสอบสวนจากลกหน (กรณลกหนอย) เจาหน และรวมถงผใดท โต แ ย ง (ถ าม ) บ ค คล เห ล าน ม ส ท ธน าพยานหลกฐานมาสบประกอบขออางของตน และตางมสทธถามคาน ถามตงพยานหลกฐานไดตามกฎหมายลกษณะพยาน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

เพอใหการพจารณาค าขอรบช าระหนเปนไปอยางถกตองมากทสด เจาพนกงานพทกษทรพยมอ านาจออกหมายเรยกบคคลใด ๆทเกยวของ รวมถงเจาหน ลกหนมาสอบสวนได เจาพนกงานพทกษทรพยจะตองท าความเหนเกยวกบค าขอรบช าระหนแตละรายเสนอตอศาลลมละลายพรอมส านวนทงหมดเพอพจารณาอกชนหนง

o ในการตรวจและพจารณาค าขอรบช าระหนนน เจาพนกงานพทกษทรพยจะตองพจารณาจากพยานหลกฐานทแสดงถงการเปนเจาหนทขอรบช าระหนไดเปนส าคญ แมจะเปนเจาหนตามค าพพากษาหรอกรณเปนหนของเจาหนผเปนโจทกทศาลไดมค าสงพทกษทรพยเดดขาดแลวกตาม หาเปนเหตใหเจาพนกงานพทกษทรพยตองถอตามเชนนนไม

ค าพพากษาฎกาท 599/2523 ถงแมวาหนทขอรบช าระตอเจาพนกงานพทกษจะเปนหนตามค าพพากษาหรอหนทเปนมลใหศาลสงพทกษทรพยเดดขาดกตามแตกไมมผลผกพนใหเจาพนกงานพทกษทรพยหรอศาลจ าตองถอตาม เมอขอเทจจรงฟงไดวาลกหนมไดมเจตนาซอและขายทดนและมไดรบเงนคาขายทดนไวลกหนจงมใชผประกอบการคา ประเภทการคา 11 การคาอสงหารมทรพย ตามบญชอตราภาษการคาและไมมเงนไดพงประเมนจากการขายทรพยสนไมมหนาทตองเสยภาษการคาและภาษเงนไดบคคลธรรมดาทงสองประเภท สวนเงนไดพงประเมนเกยวกบคาจางของลกหนในป 2510 เปนเงนประมาณ 3,000 บาทกไมอยในบงคบทจะตองยนรายการเพอเสยภาษเงนไดตาม ประมวลรษฎากร มาตรา 56

ค าพพากษาฎกาท 4584/2540 แมหนทเจาหนยนค าขอรบช าระหนเปนหนตามค าพพากษา แตกหามผลผกพนเจาพนกงานพทกษทรพยหรอศาลใหจ าตองถอตามไม เพราะเปนกระบวนพจารณาคดลมละลายคนละขนตอน เมอศาลชนตนในคดลมละลายคดกอนมค าสงอนญาตใหเจาหนมสทธไดรบช าระหนตามค าขอรบช าระหนทง 7 อนดบของเจาหนเปนเงนทงสน10,781,495.35 บาท เปนจ านวนทนอยกวาทเจาหนขอรบช าระหน เจาหนมไดอทธรณค าสงของศาลชนตนดงกลาวจงผกพนเจาหนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 145 วรรคหนง ทเจาพนกงานพทกษทรพยจายเงนจ านวน 10,781,495.35 บาท ใหแกเจาหน จงเปนการจายเงนเตมจ านวนมลหนทเจาหนมสทธไดรบตามค าขอรบช าระหนทง 7 อนดบ ถอวาเจาหนไดรบช าระหนโดยสนเชงแลว หาใชเจาหนไดรบช าระหนทเพยงเปนสวนเฉลยจากกองทรพยสนของ ส. ดงทเจาหนอางในค าขอรบช าระหนในคดนไม เมอเจาหนไดรบ


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ช าระหนเตมจ านวนทง 7 อนดบจากกองทรพยสนของ ส. ซงเปนลกหนรวมกบลกหนท 1 ในคดนในคดลมละลายคดกอนแลว การทลกหนรวมกนคนหนงช าระหนนนยอมไดเปนประโยชนแกลกหนคนอนดวย ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 292 วรรคหนงเจาหนจงไมมสทธไดรบช าระหนตามค าขอรบช าระหนทง 7 อนดบจากกองทรพยสนของลกหนท 1 ในคดนอก

ค าพพากษาฎกาท 6555/2544 แมหนทเจาหนผเปนโจทกขอรบช าระหนจากกองทรพยสนของลกหนจะเปนหนตามค าพพากษาหรอหนทเปนมลใหศาลสงพทกษทรพยเดดขาด กหาผกพนใหเจาพนกงานพทกษทรพยหรอศาลตองถอตามไม เจาพนกงานพทกษทรพยหรอศาลจงมอ านาจจะฟงขอเทจจรงวา หนสนตลอดจนหนตามค าพพากษาซงยนขอรบช าระนนมมลหนอนจะพงอนญาตใหรบช าระหนตามค าขอหรอไม เจาหนผเปนโจทกน าหนซงสทธเรยกรองขาดอายความแลวมาขอรบช าระหน จงตองหามมใหขอรบช าระหนเพราะเปนการฝาฝนขอหามตามมาตรา 94(1) แหงพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483

o ในการตรวจและพจารณาค าขอรบช าระหนถอวา เจาหนมหนาทตองน าพยานหลกฐานมาเสนอตอเจาพนกงานพทกษทรพยเพอพจารณาเทานน ศาลชนตนไมมอ านาจรบพยานหลกฐานไวแทนเจาพนกงานพทกษทรพย

ค าพพากษาฎกาท 1067/2520 เจาหนผเปนโจทกขอพสจนหนในคดลมละลายแลวไมน าพยานหลกฐานมาแสดงตอเจาพนกงานพทกษทรพยในการสอบสวนค าขอรบช าระหน คดรบฟงไมไดวาเจาหนผเปนโจทกเปนเจาหนอยจรงตามทขอรบช าระเจาพนกงานพทกษทรพยชอบทจะยกค าขอนน

ค าพพากษาฎกาท 4867/2538 การสอบสวนเรองหนสนเกยวกบค าขอรบช าระหนเจาหนมหนาทน าพยานหลกฐานมาแสดงตอเจาพนกงานพทกษทรพยเพอพสจนใหไดความตามขออางของตนวาหนทยนค าขอรบช าระหนไวมอยจรงเมอเจาหนไมไปพบเจาพนกงานพทกษทรพยจนเจาพนกงานพทกษทรพยงดการสอบสวนพยานหลกฐานของเจาหนโดยชอบแลวเจาหนยอมหมดสทธทจะเสนอเอกสารเปนพยานหลกฐานของตนตอเจาพนกงานพทกษทรพยในภายหลงไดอก ในชนสอบสวนค าขอรบช าระหนของเจาพนกงานพทกษทรพยศาลชนตนไมมอ านาจหนาททจะรบพยานหลกฐานแทนเจาพนกงานพทกษทรพย การทเจาหนเสนอพยานหลกฐานตอศาลชนตนเพอใหศาลชนตนสงไปยงเจาพนกงาน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

พทกษทรพยจงเปนการไมปฏบตตามพระราชบญญตลมละลายพ.ศ.2483มาตรา105การทเจาพนกงานพทกษทรพยท าความเหนค าขอรบช าระหนของเจาหนไปโดยไมพจารณาพยานหลกฐานทเจาหนยนไวตอศาลชนตนชอบแลว

ค าพพากษาฎกาท 1736/2544 ในช นตรวจค าขอรบช าระหนของเจาพนกงานพทกษทรพยตามพระราชบญญตลมละลายฯ มาตรา 104 แมจะไมมผคดคานค าขอรบช าระหนของเจาหน และเจาหนผยนค าขอรบช าระหนจะเปนเจาหนตามค าพพากษาในคดอนหรอเปนผเปนโจทกในคดลมละลาย เจาหนกมหนาทน าพยานหลกฐานมาแสดงตอเจาพนกงานพทกษทรพยเพอพสจนใหเหนวา มลหนทยนค าขอรบช าระหนไวมอยจรงและลกหนตองรบผดในหนดงกลาว ...การทเจาหนมเพยงส าเนาค าพพากษาศาลชนตนซงแนบทายค าขอรบช าระหนเทาน นยงไมเพยงพอทใหเชอไดวาลกหนท งสองเปนหนตามจ านวนทเจาหนขอรบช าระหน และเปนหนทอาจขอรบช าระหนไดตามพระราชบญญตลมละลายฯมาตรา 94

o เจาหนรายใดทไมเหนดวยกบความเหนของเจาพนกงานพทกษทรพยเกยวกบค าขอรบช าระหนยงไมอาจคดคานการกระท าหรอค าวนจฉยของเจาพนกงานพทกษทรพยตามมาตรา 146 ได เพราะกรณการปฏบตตามมาตรา 105 เจาพนกงานพทกษทรพยเพยงแค “ท าความเหน” เสนอไปยงศาลลมละลายเพอพจารณาซงศาลอาจมค าสงกลบ หรอแกไข หรอยกเลกความเหนของเจาพนกงานพทกษทรพยได ตางจากกรณเจาพนกงานพทกษทรพยไมอนญาตใหเจาหนไดรบช าระหนเพราะเหตยนขอรบช าระหนเมอพนก าหนดเวลา 2 เดอนตามมาตรา 91 ถอวาเปนค าวนจฉยของเจาพนกงานทรพยทมผลกระทบตอเจาหนรายนน ๆ โดยทนทเพราะการออกค าสงในกรณนเจาพนกงานพทกษทรพยไมจ าตองสงใหศาลลมละลายพจารณาอกชนหนง

การพจารณาค าขอรบช าระหนชนศาล (มาตรา 106-107)

เมอศาลไดรบส านวนค าขอรบช าระหนพรอมกบความเหนของเจาพนกงานพทกษทรพยแลว ศาลมหนาทในการพจารณาและออกค าสงเกยวกบค าขอรบช าระหนแตละราย ในการพจารณาออกค าสงนนอาจแบงไดเปน 2 กรณคอ กรณค าขอรบช าระหนรายทไมมผใดโตแยงคดคาน (มาตรา 106) กบ กรณค าขอรบช าระหนรายทมผใดทเกยวของโตแยงคดคานไว (มาตรา 107) พจารณาในรายละเอยดดงน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

กรณค าขอรบช าระหนไมมผใดโตแยงคดคาน

มาตรา 106 ใหอ านาจศาลทจะสงอนญาตใหเจาหนรายทไมมผใดโตแยงคดคานใหไดรบช าระหนตามจ านวนทปรากฎในค าขอรบช าระหนเลยโดยไมตองมการพจารณากนอกกได เวนแตกรณทแม

จะไมมผใดคดคานเลยแตศาลเหนวามเหตอนสมควรสงเปนประการอน เชน สงให เจาพนกงานพทกษทรพยไปสอบสวนใหม หรอสอบสวนเพมเตม หรออนญาตใหไดรบช าระหนเพยงบางสวน หรอยกค าขอรบช าระหนรายนน ๆ กได

ศาลอาจจะมค าสงอนญาตใหไดรบช าระหนโดยไมตองแสดงเหตผลใดประกอบกได เพราะในรายงานความเหนของเจาพนกงานพทกษทรพยกแสดงขอเทจจรงและขอกฎหมายอยางเพยงพอแลวหรอศาลอาจจะมค าสงลงไปในรายงานของเจาพนกงานพทกษทรพยกได หรออาจจะสงโดยท าเปนค าสงตางหากกได

กรณค าขอรบช าระหนมผใดโตแยงคดคาน

หากค าขอรบช าระหนรายใดถกลกหน หรอ เจาพนกงานพทกษทรพย หรอเจาหนทมสทธยนค า

ขอรบช าระหนคนอนคดคาน ถอวาเปนกรณทค าขอรบช าระหนน นมขอสงสยและศาลจะตองมกระบวนการพจารณาชขาดอยางหนงอยางใดตาม ทก าหนดในมาตรา 107 โดยศาลอาจพจารณาเฉพาะส านวนการสอบสวนของเจาพนกงานพทกษทรพย หรอจะออกนงพจารณา สบพยานเพ ม เตมได (ด ค าพพากษาฎกาท 494/2518) o ในการพจารณาใหเจาหนรายใดไดรบช าระหนมากนอยเพยงใดนนถอเปนปญหาเกยวกบความ

สงบเรยบรอยของประชาชนซงมผลกระทบกระเทอนถงสวนไดเสยของเจาหนทงหลายโดยทวไป ดงนนศาลจงมปญหาขอกฎหมายใด ๆ ขนอางเพอสนบสนนหรอปฏเสธ โตแยงค าขอรบช าระหนของเจาหนรายใดได แมคความจะมไดยกขนตอสกตาม

มาตรา 106 ค าขอรบช าระหนรายใดไมมลกหน เจาหนหรอเจาพนกงานพทกษทรพยโตแยง ศาลมอ านาจสงอนญาตใหรบช าระหนได เวนแตมเหตอนสมควรสงเปนอยางอน

มาตรา 107 ค าขอรบช าระหนรายใดถามผโตแยง ใหศาลมค าสงอยางใดอยางหนงดงตอไปน

1. ใหยกค าขอรบช าระหน หรอ 2. อนญาตใหไดรบช าระหนเตมจ านวน หรอ 3. อนญาตใหไดรบช าระหนบางสวน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

ค าพพากษาฎกาท 71/2522 จ าเลยวาจางโจทกใหท าการโฆษณาสนคาและภาพยนตรซงเปนการจางท าของ หนรายนจงมอายความใหฟองรองไดภายในก าหนด 2 ป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา165 (1) เมอนบจากวนทหนรายนเกดขนถงวนทโจทกฟองขอใหจ าเลยลมละลายเนองจากคางช าระสนจางดงกลาวเปนเวลาเกนสองปแลว หนทโจทกน ามาฟองจงขาดอายความ

คดลมละลายจ าเลยไมจ าตองใหการสคดเชนคดแพงสามญจงไมมประเดนอยางใดเกดขน. การพจารณาคดลมละลายผดแผกแตกตางกบการพจารณาคดแพงสามญ เพราะพระราชบญญตลมละลายเปนกฎหมายทเกยวกบความสงบเรยบรอยของประชาชนมผลในทางตดสทธและเสรภาพของผทถกศาลพพากษาใหเปนบคคลลมละลาย ศาลจงตองพจารณาเอาความจรงตามมาตรา 14 แหงพระราชบญญตลมละลาย พ.ศ.2483 วาคดมเหตทควรหรอไมควรใหลกหนลมละลายหรอไมฉะนน แมจ าเลยจะมไดยกขอตอสวาฟองโจทกขาดอายความ

เมอทางพจารณาไดความวาหนตามฟองของโจทกขาดอายความ จงเปนหนทเจาหนไมมสทธทจะไดรบช าระหนตามมาตรา 94(1) ถอไดวาเปนเหตทไมควรใหลกหนลมละลายตามมาตรา 14 ดงกลาวศาลยอมพพากษายกฟองโจทกเสยได เมอศาลไดพจารณาและมค าสงอยางหนงอยางใดดงกลาวแลว ผมสวนไดเสย เชน เจาหนทยนค าขอรบช าระหนหรอเจาพนกงานพทกษทรพยมสทธอทธรณค าสงไดภายในก าหนดเวลา 1 เดอนนบแตวนทเจาหนทราบค าสงของศาลลมละลาย18

การแกไขค าสงทศาลสงไปโดยผดหลง (มาตรา 108)

18 ค าพพากษาฎกาท 1622/2536 ในชนสอบสวนค าขอรบช าระหนของเจาพนกงานพทกษทรพยแมเจาหนมเพยงผรบมอบอ านาจจากเจาหนใหการยนยนวาจ าเลยท 2 เปนหนสวนผจดการของหาง ฆ. แตจ าเลยท 2มไดแถลงหรอใหการตอเจาพนกงานพทกษทรพยโตแยงคดคานวาขอเทจจรงมไดเปนเชนนน ค าใหการของผรบมอบอ านาจจากเจาหนดงกลาวรบฟงได ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 229 ก าหนดใหยนอทธรณค าพพากษาหรอค าสงของศาลชนตนภายใน 1 เดอน นบแตวนอานค าพพากษาหรอค าสงนน แตในกรณทมการยนค าขอรบช าระหน เมอเจาหนยนค าขอรบช าระหนแลว เจาหนยอมไมอาจทราบไดวาเจาพนกงานพทกษทรพยจะท าความเหนสงส านวนเรองหนสนทเจาหนขอรบช าระไปยงศาลชนตนเมอใด ทงไมอาจทราบไดวาศาลชนตนจะมค าสงเมอใด จงตองถอวาวนทเจาหนทราบค าสงของศาลชนตนเปนวนทไดอานค าสงศาลชนตนใหเจาหนฟงและก าหนดระยะเวลายนอทธรณเรมนบแตวนนน


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

มาตรา 108 บญญตขนเพอใหการขอรบช าระหนเกดความเปนธรรมมากทสด กลาวคอ กรณทปรากฎวาศาลไดมค าสงค าขอรบช าระหนของเจาหนรายใดไปโดยผดหลงจากความเปนจรงแลวแตกรณ เชน ศาลไดพจารณาและมค าสงใหไดรบช าระหนแตบางสวน แตความจรงปรากฎตอศาลในภายหลงวาเจาหนมสทธไดรบช าระหนทงหมดตามทยนมาในค าขอ หรอขอเทจจรงปรากฏในภายหลงวาหนทน ามายนขอรบช าระหนตองหามตามกฎหมาย แตศาลไดพจารณาและมค าสงใหไดรบช าระหนไปแลว

เตมจ านวน เปนตน

ค าพพ ากษาฎกาท 859/2518 พระราชบญญ ตลมละลายฯ มาตรา 108 หมายความถง ศาลส งอนญาต ค าขอรบช าระหนโดยผดหลงวาลกหนเปนหนจรงตามจ านวนทอนญาตใหเจาหนไดรบ แตความจรงลกหนมไดเปนหน หรอเปนหนไม ถง

จ านวนทไดรบอนญาตใหรบช าระหนนน ศาลจงสงใหมใหยกค าขอรบช าระหน หรอจ านวนหนทไดสงอนญาตไปแลวได ศาลมอ านาจสงแกไขค าสงเกยวกบค าขอรบช าระหนของเจาหนรายใดทไดสงไปโดยผดหลงได แมคดลมละลายนนจะถงทสดไปแลว ค าพพากษาฎกาท 1322/2542 พระราชบญญตลมละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 108 ใหอ านาจเจาพนกงานพทกษทรพยผรองทจะยนค ารองตอศาลขอใหยกค าขอรบช าระหนหรอลดจ านวนหนทศาลไดสงอนญาตไปแลวได แมค าสงศาลดงกลาวจะถงทสดกตาม ถาปรากฏวาศาลมค าสงอนญาตค าขอรบช าระหนโดยหลงผดวาลกหนเปนหนตามจ านวนทอนญาตใหเจาหนไดรบช าระหนความจรงลกหนมไดเปนหนหรอเปนหนไมถงจ านวนทอนญาตใหรบช าระหน ศาลมอ านาจทจะมค าสงใหมใหยกค าขอรบช าระหนลดจ านวนหนทไดสงอนญาตไปแลวได ทงนเพอความเปนธรรมแกบรรดาเจาหนทงหลายทขอรบช าระหน คดนปรากฏวาผรองตรวจสอบพยานหลกฐานทผคดคานอางตอผรองในชนสอบสวนและเหนวาใบก ากบสนคาอนเกยวกบหนทผคดคานขอรบช าระหนไมมลายมอชอของลกหน ทงแถบบนทกเสยงการสนทนาระหวาง อ.กบลกหนและท. ทเมองฮองกงนนลกหนกไดอางหนงสอเดนทางของตนเปนพยานหลกฐานแสดงใหเหนวาในวนดงกลาวลกหนไมไดเดนทางออกจากประเทศไทย อนแสดงใหเหน

มาตรา 108 ค าขอรบช าระหนทศาลสงอนญาตแลวน น ศาลอาจสงยกค าขอรบช าระหนน น หรอลดจ านวนหนทสงอนญาตไปแลวได หากศาลสงไปโดยผดหลง โดยเจาพนกงานพทกษทรพยยนค ารองตอศาลแสดงเหตดงกลาว


Ba

nk

ru

pt

cy

L

aw

วามลหนทผคดคานยนค าขอรบช าระหนมขอพรธสงสย นาเชอวาจะไมมมลหนตอกนจรงผรองจงชอบทจะยนค ารองขอใหศาลยกค าขอรบช าระหนทศาลไดสงอนญาตไปแลวได ค าพพากษาฎกาท 3491/2528 พระราชบญญตลมละลาย พทธศกราช 2483 มาตรา 97บญญตวา แมเจาหนมประกนขอรบช าระหนโดยไมแจงวาเปนเจาหนมประกน ศาลกอาจอนญาตใหแกไขขอความในรายการขอรบช าระหนได หากเจาหนแสดงตอศาลไดวาการละเวนนนเกดขนโดยพลงเผลอและตามมาตรา108 นน ถาปรากฏวาศาลมค าสงอนญาตค าขอรบช าระหนโดยผดหลงวา ลกหนเปนหนตามจ านวนทอนญาตใหเจาหนไดรบช าระหน ความจรงลกหนมไดเปนหนหรอเปนหนไมถงจ านวนทอนญาตใหรบช าระหน ศาลอาจมค าสงใหมใหยกค าขอหรอลดจ านวนหนทอนญาตไปแลวได ทงตามมาตรา108 นศาลยอมมอ านาจทจะสงใหมไดเสมอแมค าสงเรองค าขอรบช าระหนจะถงทสดแลวกตามทงนเพราะกฎหมายลมละลาย เปนกฎหมายพเศษมวตถประสงคท จะคมครองบรรดาเจาหนใหไดรบช าระหนหรอไดรบสวนแบงอยางเปนธรรมฉะนนโดยนยเดยวกน ศาลยอมมอ านาจทจะสงใหแกไขขอความในรายการขอรบช าระหนไดแมค าสงศาลเรองค าขอรบช าระหนจะถงทสดแลวกตาม หากผ ขอรบช าระหนแสดงไดวาการละเวนไมแจงวาเปนเจาหนมประกนเกดขนโดยความพลงเผลอ ความในตอนทายของมาตรา 97 ทวา “โดยก าหนดใหคนสวนแบงหรอก าหนดอยางอนตามทเหนสมควร” นนแสดงวาแมจะมการขายและแบงทรพยสนไปบางแลวแต ตราบใดทยงมไดมการแบงครงทสดตาม มาตรา 131 ศาลยอมมอ านาจทจะอนญาตใหแกไขขอความในรายการขอรบช าระหนตามมาตรา97ไดเพราะฉะนนแมค าสงศาล เรองขอรบช าระหนจะถงทสดแลวผรองกอาจจะรองขอแกไขขอความ ในค าขอรบช าระหนตามมาตรา 97 ได

การขอรับช...

Documents

Transcript of การขอรับช...