Acadèmia de Ciències Mèdiques i de la Salut de …Ingesta accidental de sustancia líquida...
Transcript of Acadèmia de Ciències Mèdiques i de la Salut de …Ingesta accidental de sustancia líquida...
Caso clínico
Paciente de 23 meses derivado vía SEM desde Hospital Sant Joan de Déu de Martorell por
INGESTIÓN ACCIDENTAL DE CÁUSTICO
ABCDENormalAspecto
Circulación
Respiración
ESTABLE
TEP
CONSTANTES
• Peso: 15 Kg• Temperatura: 37.3º C• FC: 135 x’• TA: 95/56 mmHg• SatO2: 99%
Ingesta accidental de sustancia líquida destinada para limpieza de horno.Cantidad estimada: 20-30 ml.Tiempo: hace 2 horas.Medidas a domicilio: la madre le ha provocado el vómito y le ha administrado leche.
• Toma de constantes (normales).• Canalización vía venosa.• A/S: hemograma y pruebas de coagulación normales. EAB alterado con
acidosis metabólica. • Medicación intravenosa:
• Ondansetrón: 2,5 mg• Omeprazol: 20 mg• Suero glucosado
• Derivación a hospital de tercer nivel.
Enfermedad actual
En el centro emisor:
Clínica posterior:vómitos (5-6) de saliva espesa con hilos de sangresialorrea constante
Buen estado general, buenas hidratación y coloración.Presencia de petequias en rostro por vómitos.ACR: normalABD: normalOrofaringe eritematosa con lesiones ulcerosas blanquecinas tipo fibrina, lengua depapilada.Resto de la exploración física por aparados normal.
No antecedentes patológicos ni quirúrgicos de interés.Alergias: niegan.Tratamiento habitual: no.Calendario vacunal: al día.Antecedente familiares: sin interés.
Antecedentes
Exploración Física
Actuación pre-hospitalaria
Inducir vómito
Lavado gástrico
Diluición o neutralización con otras sustancias
Carbón activado
Colocar SNG sin endoscopia previa
Valoración inicial (TEP y ABCDE)
Estabilizar
Anamnesis y examen físico
Exámenes complementarios
Indicaciones endoscopia• Lesiones orofaríngeas sugestivas de caustcidad• Síntomas o vómitos (espontáneos o provocados)• Ingesta voluntaria o de grandes cantidades
Actuación hospitalaria: en Urgencias
Endoscopia digestiva altapH del producto!
Rxtórax, abdomen A/S
Precoz: 12-24h!
Tipo de producto
Visualización ingesta
Cantidad ingerida
Tiempo de evolución
Vómitos
Administración posterior de líquidos
Mediastinitis, perforación
Anotar hora exacta!
Criterios de ingreso
• pH del producto < 3.5 o > 12.5 o desconocido
• Presencia de lesiones orofaríngeas
• Presencia de síntomas sugestivos de causticidad
• Ingesta voluntaria
Ingreso por Gastroenterología
Paciente bajo riesgo
Ingesta dudosa o de escasa cantidadAusencia de síntomas
No vómitosNo lesiones orales
• Observación.• Dieta absoluta con sueroterapia a necesidades basales.• Asintomático > 6 h tras ingesta iniciar tolerancia oral
progresiva.• Si tolera, retirar perfusión progresivamente y alta.
Aparición de síntomasNo tolerancia
Todos los criterios!
Paciente alto riesgo
Ingesta de gran cantidad o voluntariaPresencia de síntomas
VómitosLesiones orales
Actuación hospitalaria: paciente ingresado
Alto riesgo
• Dieta absoluta
• Perfusión glucosalina a necesidades basales
• Protección gástrica
• Analgesia
• Endoscopia digestiva alta precozidealmente en las primeras 12 horas
• Corticoides endovenosos
• Antibióticos endovenosos
Omeprazol 10-20 mg/día evo Ranitidina 1mg/kg/8 horas ev (max 50 mg/dosis)
Dexametasona: 0,15 mg/kg/dosis cada 6 horas (máx 4 mg/dosis)Alternativa: metilprednisolona a 2mg/kg/día
Amoxicilina-clavulánico 100 mg/kg/día (máx 1g/6h). Alternativa: Ceftriaxona 100 mg/kg/d (máx 2 g/d) +Clindamicina 20-40 mg/kg/d (máx 600mg/6h) oMetronidazol 20-30 mg/kg/d (máx 500 mg/8h)
IndicacionesAl asociar tratamiento corticoideo
Sospecha de infección o perforación
Ingesta de gran cantidad o voluntariaPresencia de síntomas
VómitosLesiones orales
Paciente alto riesgo
IndicacionesLesión endoscópica grado II-III
Compromiso de vía aérea
Nuestro paciente
pH 12.5Criterio de ingreso: pH > 12.5
Sialorrea persistenteVómitos
Lesiones orales
Criterios de alto riesgo
Ingreso en dieta absolutacon sueroterapia a necesidades basales
Estable, constantes correctas.No signos de dificultad respiratoria.Exploración abdominal normal, sin signos de peritonismo.
• Omeprazol ev• Ampicilina ev• Dexametasona ev• Endoscopia precoz
Endoscopia a las 16 horas de la ingesta
Lesiones mucosas superficiales que cubren toda lacircunferencia y cubiertas de fibrina.Fundus, antro y bulbo normales. Esofagitis cáustica grado IIIa-b
Erosión superficial gástrica
Se deja colocada SNG
Grado 0 Normal
Grado I Edema e hiperemia de la mucosa
Grado IIaUlceración superficial, erosiones, friabilidad, ampollas, exudados, hemorragias y membranas
Grado IIb Grado IIa + ulceraciones más profundas o circunferenciales
Grado IIIaPequeñas áreas de múltiples ulceraciones y necrosis de coloración marrón-negruzca o grisácea
Grado IIIb Necrosis extensa
Clasificación endoscópica de las lesiones producidas por cáusticos según Zagar
Nutrición enteral exclusiva por SNG durante 21 días
A las 3 semanas: esofagograma
Tolerancia oral progresiva
Alta a domicilio- suspensión ATB- pauta descendente de corticoides
y control en CCEE de Gastroenterología
Evolución en planta
NO evidencia de estenosis
Endoscopia a los 4 meses
Anillo estenótico
Úlceras esofágicas y estenosis
Puentes mucosos
Anillo fibroso a nivel de esófago medioMúltiples úlceras con fondo de fibrina
Mucosa friablePuentes mucosos a nivel de esófago medio-distal
Paso del fibroscopio imposible por puentes mucososImposile colocación de sonda nasogástrica
Comentarios sobre la nueva pauta
Pauta antigua Nueva pauta 2013
Alto y bajo riesgo según producto
Inicio tratamiento corticoide y antibiótico de forma inmediata, ante
sospecha de lesión esofágica (incluso si ingesta dudosa)
ATB: ampicilina
Dexametasona 1 mg/kg/día cada 8 h
Alto y bajo riesgo según clínica
Tratamiento en pacientes de alto riesgo si:
• lesión endoscópica (grado II-III)• compromiso de vía aérea
ATB: amoxicilina-clavulánico
Dexametasona 0,6 mg/kg/día cada 6 h
Ingesta de cáustico
Paciente inestable Paciente estable
A: Asegurar vía aérea (IOT) si signos de edemade glotis y dificultad respiratoria.B: Oxígeno. Valorar IOT si mala dinámicarespiratoria. FR y Sat O2.C: Canalizar acceso venoso. Si signos de shockadministrar carga de volumen con SSF.
AnamnesisCompletar examen físico
- EDA precoz- Dieta absoluta- Protección gástrica- Perfusión a NNBB- Sedoanalgesia- Corticoterapia- Antibioticoterapia
Si cumple TODOS: - Poca cantidad ingerida- Ausencia de síntomas o 1 síntoma leve - No vómitos- No lesiones orales
Bajo riesgo Alto riesgo
Si ALGUNO entre:- Ingesta de gran cantidad- ≥ 2 síntomas - Vómitos- Lesiones orales
- Observación- Dieta absoluta- Sueroterapia NNBB- Si persiste asintomático 6 h tras ingesta valorar tolerancia
Si tolera, retirar perfusión y alta
Si no tolera o persisten síntomas
- Dieta absoluta- Perfusión a NNBB- Protección gástrica- Endoscopia digestiva alta precoz - Analgesia- Corticoides si lesión endoscópica grado II-III o compromiso de vía aérea - Antibióticos si corticoides
En todos:- Anamnesis + Examen físico- Determinar pH. Otras exploraciones complementarias según clínica- Ingreso si:
1. pH del producto < 3,5, > 12,5 o desconocido2. Presencia de lesiones orofaríngeas3. Presencia de síntomas4. Ingesta voluntaria
Algoritmo