j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

20
t-, ,ij j CARLOS TEIXEIRA JOAO PAIS ROGERIO ROCHA QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ESTRATIGRAFIA PORTUGUESA INSTITUTO NACIONAl DE INVESTIGAQAO CIENTiFICA LlSBOA 1979

Transcript of j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

Page 1: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

t-,

,ij

j

CARLOS TEIXEIRA JOAO PAIS

ROGERIO ROCHA

QUADROS DE

UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA

ESTRATIGRAFIA PORTUGUESA

INSTITUTO NACIONAl DE INVESTIGAQAO CIENTiFICA

LlSBOA 1979

~--------------------------------------------~3

Page 2: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

IJ

'.

NOTA INTRODUTORIA

Existem em quase todos os pafsesescalas estratigraticas destinadas a utilizac;:ao geral sobretudo nas escolas e instituic;:oes que se dedicam as ciencias geol6gicas. Em virtude da falta de escalas semelhan­tes em Ifngua portuguesa tentou-se, ha anos, elaborar uma escala estratigratica geral, de que se esgo­taram varias edic;:oes. Em virtude disso, e sendo aconselhavel preparar nova edic;:ao da escala em refe­rencia, decidiu-se faze-Ia em novos moldes, revista e actualizada, dar-Ihe maior eficiencia e maior volume de informac;:ao.

Procurou-se elaborar escala com indicac;:ao nao s6 dos termos nomenclaturais mais correctos, como da posic;:ao de cada unidade, da cronologia e das correlac;:oes mais significativas. Alem das unidades estratigraticas, juntam-se elementos referentes a Geocronologia isot6pica, Geologia de Portugal, bem como se acrescentam quadros de biozonas de alguns f6ss~is caracterfsticos.

Na utilizac;:ao destes quadros chama-se a atenc;:ao do leitor para as seguintes indicac;:oes:

1) Algumas unidades estratigraticas sao utilizadas com significado (ou valor relativo) diferente do que habitual mente Ihes tem side atribuido. 0 significado que se Ihes atribui agora e 0 internacional­mente aceite neste momento. Por exemplo, 0 Landoveriano, que tem sido interpretado em Portugal como andar, tem actual mente valor de serie.

2) A correlac;:ao entre as unidades cronostratigraticas a esquerda, e as unidades da Geologia portu­guesa a direita, devem ser estabelecidas apenas com base nas linhas horizontais contfnuas. As linhas a tracejado representam limites de un ida des diferentes, de datac;:ao insuficientemente definida; aquelas linhas descontfnuas nao devem pois ser utilizadas como limites cronol6gicos exactos.

3) Sao incluidos quadros de biozonas definidas a partir de organismos passfveis de fornecerem datac;:oes bastante finas mas que tem side pouco utilizados em formac;:oes portuguesas. E 0 caso de Acritarcas, Dinoflagelados, Nanoplancton, Foraminfferos e Conodontes.

Estamos convictos de que a obra sera util a todos os que, de algum modo, estao ligados as Geocien­cias.

Nao sera no entanto de estranhar, que em obra desta fndole, susceptfvel de aperfeic;:oamento cons­tante, possam ter passado lapsos, rnesmo erros ou lacunas. Ficaremos muito gratos aos que porven­tura os descubram, que no-los comuniquem, a fim de serem corrigidos em eventuais futuras edit;:oes.

* * *

Os autores manifestam 0 seu agradecimento-ao INIC pela publicat;:ao desta obra.

• Faculdade de Ciencias de Lisboa •• Centro de Estratigrafia e Paleobiologia da Universidade Nova de Lisboa (iNIC)

Carlos Teixeira. Joao Pais ••

~og~rio Rocha··

.. --------------------------------------------------------------------~5

Page 3: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

.. •

IOADE GEOLOGIA PORTUGUESA ERA SRUPO

PERiooo SISTEMA

EPOCA SERlE

ANDAR (SUBANDAR)

Idade isolo­pica (MA)

FASES ORO-SE- ~-r--------------------------------------------------------~~r------------t

OROSENICAS NIAS Simbo- Ciclos ESGALA EUROPEIA CORRElACOES LOCAlS los Series sedimenlares TlR) Actividadeeruptjyaeorooen~a

1-_+ ___ +--, ___ -+-________ \-________ --1.225 Palatina-

o Turingiano Tatariano""240

o

0:: (L

Cazaniano ~~-----------r----~240?

- (=Zechstein) C S u perio r \-->'-=-"-"'=:':":'<"---'1

Saxoniano

Ufimiano I Permico B~ 11-----'1

Cunguriano '----+-------''------...,26o? Saalica

."! 'is Artinskiano

Sacmariano a: Autuniano --

A Inferior Asseliano I

\---.--r-L------t-L-------------t--,-------L----~280

o S! c ·0 .n ;;; o

Estefaniano o

Estefaniano C

Estefaniano Estefaniano B

Estefaniano A

Cantabriano

Vestefaliano 0

~ Vestefaliano I-V_e_s_t_e_fa_l_ia_n_o ____ c-j

·ffi Vestefaliano B

~ Vestefaliano A ~ \---~--~--------------~

o c

'" 0-E

'" c o

Namuriano

Viseano

Turnaciano

Superior

leadoniano

Marsdeniano

Kinderscoutiano

Alportiano

Choqueriano

Arnsbergiano

Pendleiano

Fameniano

Frasniano

o c .~

Gzeliano s. s.

Kasimoviano

Moscoviano

Bachkiriano -

290 295

310 "3T5

Uralica

Asturica

Leonesa

Erzge-'--___ -1320 bir9ica

"Namuriano"

\--------j325 Sudeti"ca

Viseano

\-__________ ~335 :MO'

Turnaciano

Estruniano 345 BreW.ou Acadica

Farloviano 353

\----~\----------------j--------------~~ 359

Givetiano g

370

~ Medio I Orcadiano.:gj o Oev6nico Couviniano Eifeliano ~

j-------~------t-----J_-----r~----j~

« o -0 N o L.U ....J

Inferior

Pre-Gedini­ano ou P6s­-Ludloviano

Ludloviano

Emsiano

Siegeniano

Gediniano

Couiell­ciano

Breco- " niano 0::: 1-----1"0 P Oitoniano 390

Oowntoniano ~ Ardenica \-____________ ~ __ ~410

« Silurico (L

Venloquiano

Wnitclifiano Leintvardiniano Bringevodiano Eltoniano Salopiano

t------+-T,-e-I-ic-h-ia-n-o------+----.,-I-=T-a-ra-n-o-n-i-a-n-o-~ 423

Landoveriano Froniano Idviano Valenciano

__ -.-+ _____ f-!.R"'u"'d"'a"'ncci"'a"'n"'0'--____ I-_________ --I 430 Tac6nica Hirnantiano 440

o .S! . S!

~ Routeiano .S< Ashgiliano Cautleiano Q; JlI-____ -+_P_u_s~,gLii_li_a_n~o ____ --I

Oniano

-

Caradociano

Actoniano Marshbroquiano Longviliano

.S< Sondleiano "0 Harnagiano

LACUNA

l5 f------------------------------------------~

0: « >

H3 Bacia limnica do Buc;:aco com conglomerados, xistos argilosos e arenitos

E3 c-~:i:~~n_::~:S~;:::d_:~o~a-c_:_:c~~I:-m--:r-:-d-:-s~---------------

, r-~c~~:.:~~~:~i~~s_e_~~.:.o_(:~~~~ _______________________ _

f------------------------, LACUNA?

R

:J o

H2 Bacias limnicas de S. Felix-Alvarelhos-Ervedosa I com xistos argilosos,arenitos e conglomerados L_ _ ______________________ _

~ __________ I __ ~--------:.:r Bacia limnica de Santa Suzan a com xistos argilosos,

~ ~~~o!:..c:?.~o~e~d~~eitos~e~~~h~~ ____________ _

H' Xistos e grauvaques em serie flysh com Gastrioceras cancellatum, G. cumbriense, « vegetais carreados, etc.

~ -1----------------------------------------- T '(3 a: ill I

Xistos e grauvaques com Homoceras beyrichianum, Reticuloceras reticulatum, etc.

LACUNA? H' _____________________________________ _

Xistos finos Xistos e grauvaques vermelhos com Posidonia becheri LACUNA?

Calcarios dolom iticos --------------------Calcoxistos e xistos com Protocanites algarbiensis c Pericyclus princeps

Xistos argilosos finos alternando com grauvaques brech6ides ricos de fragmentos de rochas vulcanicas acid as ou basicas; as vezes conglomerados 1----------------------

Xistos e quartzitos com intercalac;:oes de calcarios e calcarios dolomiticos

LACUNA? \--+---+:::....:..:...=.:..;.:..."-------------------------'----------,1- - T- - - - - - - - - ---

---

R?

T

R?

T

R? !I I Calcarios com Conodontes e CIi-

Xistos finos com Nereites, Clymenia laevigata menideos de PomarAo e Mertola 0

3 Phacops granulatus, Orthis arcuata, etc. I c~;;;-~70-~i~;-q~artziti~d;--- T Quartzitos e grauvaques I Alentejo

r----------------------------~------?------LACUNA I'

0' Xistos argilosos fossiliferos de S. Juliao (Alentejo) r,:---------------1 Calcarios da pedreira da

f-----__________________________ --1Engenharia (Vendas Novas) com

?

R ?

0' Calcarios e xistos ~.£.n.£.d~~e.:!. _________ _

b Grauvaques e xistos T Xistos finos com Proteus oehlerti, Asteropyge laciniatus, Spirifer paradox us, Orthis gervillei, etc.

--1-----------------------------------------

Arenitos e quartzitos com Grammysia cingulata

_ Xistos grafitosos e grauvaques

Sb

Grauvaques de Sobrado

--1------------------------- --------------r-2<~'22. 9I,a.ii!Q!?Q!? .~ . ..x'-b@r~.'O!LcQ..m.....9@P.!2~o~ _____ --

S, Xistos e !tanitos com grapt6litos (fauna sarda) Z Grauvaques 'g f-------------------------------- ---------------ill ..J « o Calcarios recifais de Penacova, Vidoeiro e Vimioso

------------------------- Grauvaques de

0. Xistos fossiliferos

Arenitos com Dalmanella testudinaria, Dalmanitina phillipsi, Ctenodonta costae, etc .

Sobrido

Formac;:ao de Porto de Sahta Ana (Buc;:aco)

Formac;:ao de Louredo

---

R

---

T

--

R

Fracturac;:ao N-S

Granitos hercinicos (285 MAl P6rfiros da bacia de S. Pedro da Cova Emersao do macic;:o hesperico Dobras WoE

{

Vulcano-siliCiOSO (faixa piritosa iberica)

Basitos e ul­trabasitos do Alto­-Alentejo e de Tras--os-Montes Oriental (provavelmente sincro­nicos dos de Cabo Ortegal, Galiza. 300-500 M. A.)

> o ~ Costaniano ~\-------~~~~------~ 445 f------------------------------ ----- r--- --.-.--------

~ o Landeiliano

_ Lanvirniano

Q Arenigiano

2 ct------I

Tremado­ciano

Skidaviano

\---~--I\-------~------~---------+------------------...,500 Sarda

Superior Potsdamiano \---------------~515

Medio Acadiano

Xistos argilosos e xistos ardosiferos de Valongo com trilobites{Uralichas Oed ribeiroi, Asaphus nobilis, fIIaenus giganteus, Synhomalonotus tristan;)

e graptolitos (Didymograptus murchisoni, D. bifidus)

Formac;:ao d'e Cacemes

- ____________________ . __________ . __ . ________ . ___ ..J\-________ -j

0, f----

SedimentaQao ferrifera (ferro de Moncorvo, Guadramil e Marao) Quartzitos de Bilobites, Skolithos e Vexillum

Conglomerado de base, arcC'ses

LACUNA Oiscordancia angular

Formac;:ao do arenite armo­ricano

Formac;:ao de Sarnelha (Buc;:aco)

?

T

---

R

Erupc;:oes basicas de Buc;:aco, Vimioso etc.

r---- ------

Granitos do Porto e Portalegre Vulcanitos

Cam brico 1------1 \---------------~540

1 ,------------------------ -------~------ --

~ Serie sedimento-vulcanica ("Xistos de Terrugem") L...________ -----------

Inferior Georgiano C~ Microquartzitos com Calla via choffati e Delgadella souzai de Vila Boim ("Xistos de Vila Boim") Calcarios e dolomitos

T

[

Cadomiana Cong lomerado de base e arcoses --+-----+-.-1----+----------+......,.----,------1570 Saicaliana 1---1::0=+-=-'''-----.,-.,-----------,,---

Eocambnco g Infra- P8Cb Sistema xisto-grauvaquico com .J ~ cambrico Varegiano Assinttca (x) Lingulfela major (Marao)

Oiscordancia angular ------------------1-.-

8 oc Algonquico m :;; .<>: U w no D-:::0 o <>: U is N

ou Protero-

z6ico

8 :::0 Arcaico a no <>:

Superior

Medio

Inferior

'0 1-'-::::":-':c..:..:"'+--:::--,-----L<;:6~0¥-0 f----- - - ----- - - - - - -- ---13 Briove- Oaslan- 650 Serie negra do Sudoeste peninsular, incluindo a formaQao gnaissica inferior e formac;:oes equivalentes

1--<i:.::cJ._r_ia_n_o_-+_-,d_ia __ n_o'---!1000 Daslandiana ~r-9.::..~\:o~-I~o.!:!'~e.io"'y~e.!!.o!~o.:.....-?---------------_-----------

Pentevri­ano

Gotiano 1600

Svecoca- 1800 Careliana 1-___ ,--'--'.r"'e.!!1 i",a!!n",0---12500 Birrimiana

Rodeslana

Icartiano Presvecoca­

reliano 3000 Ouzaliana

« g Z ·0 a: ::J I

?

Serie espilitica do Alentejo

Page 4: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

.. 5!UI'I

PElion ~IIT(II

/POCI 'hIE

I I I D ( &riAl (UUIUI)

Iscm nmlll mllL.;IU IOCI II

~Ijt

Ilia· ... (IJ.)

Fun OIulllm

larlmida

ORO- GEOLOGIA PORTUGUESA IE· 1::-:-,.----------.:=======------,= .-----1 .,. - ~ It!; Urlll ,,".ntllli (Till

Comple~o

'-----r-C-CCCC--,----------t--1 '""0c0 r ..... nll".. 1 ..... nl1ol , de Lisboa 1-+-+--+-------+----,--1 .. ~ 1-+-+-.--------.---1

Arvinchl

o a: -« o z :::> ()

OJ (J)

:::> o

« ()

N

o (J)

OJ

::;;

CRETA­CICO

C'el'cico luperior

Maallrichtiano

Campaniano

Sanloniano

Coniaeiano

Turoniano

Aturiano .. -Garuniniano

Emscheriano

Angoumiano ligerillflO

Crelieico 1----------+- ----- ----.1 midlo

Cenomaniano

1---------+----------------1--""""'=;;-,,--1 100 AUSIriaca Vraconiano I----

Crel'cico inferior

Albiano

Apliano

Barremiano

Hau teriviano

Valanginiano

Berriasiano

A. medio A. inferlo,

Clansayesiano Gargasiano

f----''--------.1 .i Beduliano

Noocomiano

~ j

J .; ~ I-

f------+-------.1!-------------+-------------I j] IL3 N~imi ·

u.. a. nea ou

r.;;;:::!:::~·-1'140 Nev.dica "Portland

JuRAs· SICO

Jurissico superior

" ' Malm

Jurisaico midio

" Doggor

Portlandiano

Kimeridgiano

0.10rdiano

Caloviano

BalOniano

Bajociano

Aaloniano

Til6nioo

" Volgiano b "

1------1 "Kimmeri. dge Clay"

Sequaniano

Rauraciano

Argoviano

"Corall ien beds"

"Odord 155 clay" Z

!-__ -I'57 "Kellaways

beds"

"Cornbr,sh beds"

"Groat oolile"

"Inferior oolile"

1--'-+---+':-:"-+---1"3-~ Yeoviti aoo ,(75

1 , ~

t

To.rei~

Oome· riano

Jurisai· J co infe·

Pl ionlba' quiano

Cari' .iano rior ou

Ui'K:o 1--+-------+-----1

j Sinemu· riano

l o tarin· g;ano

.: Sinemu· 8 ,iano '.s. ~ f------'-------I

Hetangiano

Whilbiaoo

~----+------L_f-----,~.,--~c_.,_~,___----_1I,~ I Reliaoo Sevaliano V20V

Alauniano Nori.no

TRIASICO Keuper S UPERIOR I--____________ -+ ______ --i(sensu

germlnico) Tuvaliano Carniano

Juliano

f-------II--------------t;~;;;;:r--------'05 I l~"9obard;.no

TRlASICO Fassaniano TRIAStCO f--------------+-c,,-----i Muschel·

MEOIO lIi riano kalk Ani,i.no

(-Virgloriano?) Pelsoniano

f-________ ic ________________ -+"A:":'o''''eo''o"coCjf-______ -.1',5

Spatiano

r: INFERIOR r----':::::=:::.----+'SCmO,O,,:,.O,:-l Bunlsand· (CITIANO) N.m.li.no Dienetiano slein

Andina

Paloo' cimirica

Grie,baquiano 2~ Palati"e

I- ~ • C· Ji

~ ~ 1 • o

~

lacuna nas reg iOes de Lilboa, Sinlra·Caacais e Eriooira

Cale' rios fo(helados com pei.es (Alcanta ra, Barcarena, Cuias)

lacuna nal regiOes do Na",6, leiria e V. N. do Ourem

..J ,renilos cAldrlos com Acteonell. do ~i _", ...

Discord. por ~~-+-1' leir ia 0 Naur' abarrancamonto Calcirioa do ,udistaa

Margas cJ ouri4;OS Calcarios do rudislas do V. N. do Our6m

,rtll .. .,. 1 ..... , ... <I .

;:~.'::~!.. I r,:::I~~!;~:~~ a.,,,,, I ". P. CHOFFATI , ___ .J. _ , I ",eni.o .... _ , eonglome" lico 1 :.!!..~!!.. ___ J

Grh : gron.iroa ~ __ ....L. __ _

'uperiorel I Aren,ros com I Hemitissotia : de Aveiro ~- ------

Grh mic'ceoe finos a

muilo fin os

Areni.os de Mamod eiro (- g r68 de Siadouro) (0)

Form"4;lo Clrbonatada (nlveis BaN de

P. Caleflrios margosos com EXOf/yr. columb maiM.

CHOFFAT Nlvel cJ Anorth. mlche/inl Camadas com . nus ___ i-"',-____________________________________ -iM argascom

~ ~n" , - -< Camadas com "'Pteroce r," ~"'~ r u.. N' •• ouromen, L.., g u.. Camadas com "EXogyra" ptleudoafric",.. I'-"Ode .~., ~ Camadas com "Polyeonir.a subtlem.u;U

'''" C ___

Cj

C' o

C' o

I-C, I-

~ ~ amadas com Knemicer", uhligi ~

Aronilos do Almargem superiores

Margas com Datrea Caleflrios recifais super io ros Caldrios com Orbitolina e Choffatell"

Arenitos de Almargem inferlores Calefl riOI com Choff.lell. e Dasic/,dicHS CaldriOI recifais infariores (Itlcies urgoniana) Margas com Tox"ster

Arenilos d.

Almargem

Argi las azuis de T.

Ved, ..

g :t Margo calc6rios cl Ampul;". de I- Calc6r101 cl NetIC""'il'. n-..commA.'".;1 ArenilO'

• ~ 1~"~': .. :~=·:m:..,-:-.,..--...,,___:_,__L~V~.~I.:.!d~.c=L~'~b~,;·1 ";;;' 0

>. Trocholina, margas, arg ilas, areni lOl

G, ia

gtosseiros

inferiores

(-Are": de ReQUe'10

R

T

I-

R

Macic;os de Sintra, Sines (68: 2MA.) e Moncltique (11 ! 2MA); Actividade diap/nc. (tifonismo)

I-- Fil lo da Ribeira de T eaeela (126MA)

f­R

f-

T

FiI6eI de Vermoil (basanilO, 134 t 2MA) o de GaeillUl (basalto baaanil6ide},

"'" "OI"rtos" dol vales tifOrIicos

~ G Margo-calclirios com AnchitJpirocyc/ina, j ~ '!; calcarios e a. feldsp'ticos com calhaul

1~~sc:"O-L-~"~.~'~"~.:.!'f~.~'~'.~.~··~P~'~'b~"~k~·"' ________ --'-~--------lr-----------'-C----------j. --J . CalUriOI Freixialiano Calcarios

~ :~~~~~~~~~~~~~~~~~~_lf-.::: C::,:·~,':I~:~~;:·::I_-"'---.--,~-----i:-~--..j~~~~: [{

(.r) Camad .. com Uma pseudoa/ternicos.ta' Ma.go-caIcS.ioa

"J')

~i"o&O, de Areni ' OI Corilioo de Aml,ll, Otl Mem MI •• in. Comple~o luperiores e Monte Redondo 1-:::::::':::::::':::'1 marinho·u.lob,0

Margas de Abadi, Camadasde

Arenitos de Cabrito Alcobao;a Cam.idas·de Tojeira Camadas de C. de Montojunlo Pho/adomya protei

Xi,tol do Rlmalhao

Oolomi'OI de . S'g'e .• Cald,io. <;om A lvtl.,.tlpfll i-<;' .. "r</i d. prail do Tonal

Brecha de AIc.n.arilha

C. de CabaQOS C. de Vale Verde I---~_--"'--L --- --- ----- -­

LACUNA ------- - ~-----

-

(Di.cordanc)a angular) -- C~I~~i~; .:a~~;;;;; ~e~~:~s~ - - ~-~~--;~ ~e-:-

Koamoceras, Erymnoceras, Hecticoce- ella.,!! ~~ . r"s (Brighti"j, Macrocephalites, ~:ma 0 da Reineckelll, Choffaria Arrllbida

Calea. ios margosos e margas com Hecticocerall, W"gnericeras. Proce­rites, Bull" tjmOl'phites, SiemiradzlUl, MOI'phoceras e Ebrayiceras

Calcilrio. margosos e margas com ParlUnaonia, Gar"ntisne, Strenocer"s, Leptosphinctes, Teloceres, Steph"no­ceras, Otoitllis, Emile/a, Sonninia, Bradfordi", TOl(olioceras

Calcirio. e c. margolOS com Graphoceras, Haploplauroceru, Brallilis, Tmetoceras e /...e/oc(tras

Calclldos compaclos e sub·recitai. com Meyendor. fina, P'~

cycf"mina, Rhynchonell. decora,. 0

Unguithyr;, curviconchll

Calcll rios.e margas com P/eydellia, Hamm"loceras e Brodie/a

~ Calcarios margosos 0 margas com Hi/doceras

J' •

J' o

J' • I--

_ M~rgas e c. margosos com HiJdai!~ ~Ieicera~ Deety/iocerell, Terebretula, Rhynchonellfl

Calcirios e c. margosos com EtnlIciatic.,as 0 Pleuroc.,a" C. margosos, margas e .islos beluminoso. com Am.ltheus, Reynesoceras, Protogrammoceras 0 Fucinic.,aa

Calcllrios, margas grumosas e . islos beluminosos com AegoctNas, DlJjicaras, Metaderoceras. Uptonia e Phricodoceres Calcilrlol em bancos espessos CO~De,oceraUdeoa Calca,iol a c. margoS05 com Echioceras, Terebratultl fibeiroi e Astarocerea

Comple.o carbonalado (dolomitos e calcilrios dolomlticoa)

Calc!rlos msrgosos e margal com Pettoc.,u, Brlghtitl 0 Macrocephalites da Pra ia de Mareta ·

•~ .. ' •• ,,'" .. "~d .. com Hectfcoceras

e calcarlos delrilicos com Zocph,..,.

d'a pra i. Calc'rio. de Mareta oolilico., c. corilicos, c. calciciblicoa, c. dolomltico. e dolomilos do Almadena

?

Calcllrioa margosoa e margas com Dacly/ioc.,ae de ArmaQlo Nova

Calcirio c riatalino compaclo com Protogrammocar .. e Fuclnicor .. do Soli.o

Calctlrio. dolomlticos com n6duloa do .ile. da praia do Beli.e --------------Dolomiloa e calcArios doIomlticos de EspK:he

---

---------__ n_n _d _ __ --nl~r

Margas de Camadas de

Oagorda Pereiros ~~:j~~3~=A~B!!!3~

? CompleJO

margo·carbonalado de Silves

T

"Gres de Silves" (segundo P. CHOFFAn

B' r--­

A2

.. AB'

SC,

sc, AB'

I- ------------------- - -'---'---+-;-;-1 ~

LACUNA (OiscordAncia angular)

Arenitos d.

Silvea

R

T eschenitos de Sezimtn, Forte de AlqueKlioo A1queidAo da Serf'll (?)

InstalaQio da ~ garganta submarina

da Nazare(?)

~

I-

R

T

PrimeillUl O'I~ncias de actividade diaplrica

DoIeritoa das aria oc:idental e algarvia; tutilos do Algarvo.

Cortejo filoniano bitsico dos grlll1ilO8 herclnioos; filao bAsico de Cabec;.eiras de 63sI0(189 f 9MAI

Gabro dOl t.4enoila (219' 2MA) Filao do 'Alentejo (220 t 13MA)

Page 5: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...
Page 6: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

ERA GRUPo

« o -0 N o Z UJ o

PERi ODD SISTEMA

o

o u z ,w U o ...J o I

o u z ,w U o I-00 :::i a..

Andares marinhos Sequencias climaticas e giaciacoes

Idade isotOpica (milhares de anos)

Actividade humana

Dunquerquiano

Flandriano

r- - - - - - ,- -, - -- --Tirreniano III

r--------------

Tirreniano II

Maximo da transgressao

flandriana

Transgressao flandriana

! 1 ____ - _,

Regressao grimaldiana (-100 m)

I

I I I I I

Subatlantico

Sub-boreal

Atlantico

Boreal

Preboreal

'Wurm" IV

'Wurm" III

-- -- ______ ....L __ -+-----------1

Regressao 'Wurm" II

tirreniana 'Wurm" I

Transgressao "Riss-Wurm"

1

2,6

3,5

Ferro

Bronze

4,5 Infcio da escrita?

7,5

8,6

10

15

35

55

60

80

-

Megalitos

Tardenoisense

Azilense

Magdalenense

1.as mani­festa90es

de arte

1.as sepulturas

~ - -, - -, ,- ,-, ,-, - ,-, -, ,-- - f- - - - -, - --- -- ,-1----------1 130

0) U)

c 0)

r- ---- ----'----"-'-Tirreniano I

(fauna quente) r-----'------- -,-

1-,--,- -'---"-"--

Siciliano II (f. temperada)

~ ,-, ,- - - - - - --

Regressao "Riss"

- - - -- -, -, - ,- ,-, ,-I----------f

Transgressao "Mindel-Riss"

- - - - - - - - - - +-----------/ Regressao

pos-siciliana "Mindel"

-- - - - - - - - - +-----------1 Transgressao "Gunz-Mindel"

- - - - - - - - - - +-----------/ Regressao "Gunz"

250

300

650

700

r-- - - --- -,- --- -- - -- -, - - -+----------11250

Siciliano I (fauna fria)

Transgressao "Donau-Gunz"

::J 0)

..t: (J

<{

Descoberta do fogo 1.as fogueiras preparadas

1 .os bifaces

.~ U)

::J1ll-

0) U)

c 0)

.:; 0)

.n <{

r-' - - - - - - - - - - ---- - r------i------------f 1700 ~.~ ~ ::J 1i) > U '::J.+,

Emiliano Calabriano (fauna fria)

-0 .-Vilafran- ~ c E quia no "Donau" ? ::§ .jj .§'

• 0)-

supenor 1900 a..

U)

o -0

U) 0).-

-o!9 III 0)

:2E

o (J

~E o 0)

z

o \(J

o :E (J­.- 0 ,~ Q)

oro U) a. 0).-

~.fr

ci. ::J U)

o (J

:E o 0)

III a..

o 0)

III a..

-

-

...,; c

o (J

:-e o 0)

III a..

GEOLOGIA PORTUGUESA

Series marinhas Series continentais

Assoreamento dos estuarios

Maximo de regressao ate -100 m

-------------------Praias de Insua (Caminha)' Furninha, Boca do Inferno (Cascais)' SemMoro de M ilfontes, etc.

Lodos, siltitos e areias

Concheiros de Muge (Cerca de 7000 anos) e do Vale do Sado.

Depositos aluviais

Forma90es siltosas do Norte, depositos cavernicolas, moreias da Serra da Estrela, dunas consolidadas dos litorais da Estremadura, Baixo Alentejo e Algarve ocidental, nfveis turfosos de Sao Torpes

Areias e6licas da gruta da Furninha, niveis turfosos de S. Pedro de Muel e de Estarreja.

G i c los (T/R)

T

f-- --

R

- - - - - - -,-- - - -, - --- - - -" -, - ---------------- T

Praias de 12-15 m do Forte da Baralha (Cabo Espichel)

Argilas de Mealhaga, Algoz, Santo Antao do Tojal, Carregado (com Elephas antiquus) e Samouqueira, turfas de Vila Nova de Milfontes. ,--------------,------- -,---,--------_.- --,------

Serie de Alpiar9a: areias e argilas cascalheiras areias argilas com vegetais cascalheiras areias

- ----- -----,- --- --- -- ---r-- - - - - -- - ----- ---- - - ---Praias do Cabo Espichel e do Cabo de Cascalheiras S. Vicente Areias e argilas de Corga (Vale do

-- - -- -- - - - -- ---- - -- Minho)

----,---,- - - --- ---

Argilas do Vale do Cava do com Lygo­dium gaudini

R

r--' --,-

T

R f----

T

--,---

-- ....

R

t---I----I----------~--- - -- ---, -,-,- --- ---------- - ___ ---------------+----1 -- --- ------------------ ---- --- - -- - -----

"Biber" ? 2100

-"-,~--,---,--~------'----~---------------'----

Page 7: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

QUADROS BIOSTRATIGRAFICOS

PALEOZOICO

~---------------I15

Page 8: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

c;

::tJ

CD

"C

0>

::I

.n'

o.

0 CD !4 a .0' Ol.

:II " .. Q. .. .. "C 5" " is' 0>

iii"

CD .. "C ... " CD' .. Q.

CD » " ;a. 0> <l 0> .. Q.

0 (")

o.

3 C"

:::I. " 0 I c CD <

0-

:::! C;.

0 Q.

III m

c: a "C

0> n :r

~ m » c Z

m

C " i2'>

::tJ m -< ::t

J !T

' - CD -.J ±

GAMB

RIGO

5'

3 (J

J C

,...

(D.

>'

P.

ORoo

viGtG

O

3 (D.

p. ~

()>

II

I (J

J

Q3cE

0

. =

g

iii'

iii'

5 ::J

o

GE

NE

RO

S

CR

ON

OS

TR

AT

IGR

AF

IA

Tur

lngl

ano

pM

MIC

O

Saxo

nian

o A

utun

lano

I Este

fanl

ano

sup.

V

este

falia

no

CA

RB

ON

ICO

N

amur

iano

info

i V

isea

no

Turn

acia

no

sup.

! F

amen

iano

Fr

asni

ano

DE

VO

NIC

O

mM

. I G

ivet

iano

,

Cou

vlnl

ano

I Emsl

ano

Inf.

Slo

genl

ano

Ged

inJa

no

P6s

-Lud

lovi

ano

SIL

UR

ICO

Lu

dlov

iano

V

enlo

quia

no

Land

over

iano

sup.

I A

shgi

liano

C

arad

ocia

no

OR

DO

vfcl

CO

m

6d. I La

ndei

liano

La

nvirn

iano

Inf.

I Are

nigi

ano

Trem

adoc

iano

CA

MB

RIC

O

sup.

m

M.

Inf.

SILUR

IGO

" "

.lg "

" ."

" ""

"" "

" ." e-

e-."

"" ""

" "

e-Ii:

Ii: e- "

" e

" Ii:

Ii: -S

"

" e

~

s:: I:

" ~

Il "

.!!!

" :t:

C

l

Ii: :§ .~

Ii: Ii:

" :§

:§ "" ~

~ e

s i

" "

=6 Ii: ~

., '" ii ~

" ~ ~

" "

-S .. :::;,

s:: ""

S 1l

g-el:

" .... III 5

' ,... Ii: :§ .~ " '" "" .~ '" " .,

OEVD

NIGO

3 (D.

P. ~

m C

l W

<'

(D

i>T

d:

::J

III

0 ::J

0

Ii: :§ .~ " "" ~ " "" ·le

Ii: ii

:§ " .!!

>.

l "

"" '"

" Ii: ~

" " .01

"

1:

:!;!

"" §.

I: ~

" "

0 CJ

I (JJ c >'

!---

.-."

."

iil

II

I (J

J 3

::J

(D

5r

::J

::J

iii'

0 ::J

0

o a ::I o 2l. iil :::!:

Ul iil ... iii'

m

(JJ

"C

/D.

o iii'

(/)

Aca

nth

od

iacr

od

ium

pa

rtia

le

Lo

ph

od

iacr

od

ium

arb

ust

um

Ba

ltisp

ha

eri

diu

m b

ifu

rca

tum

Vu

lca

nis

ph

ae

ra a

fric

an

a

Ve

rya

chiu

m m

inu

tum

Go

nio

sph

ae

rid

ium

de

nta

tum

Ba

ltisp

ha

eri

diu

m' k

lab

ave

nse

Pe

tein

osp

ha

eri

diu

m s

p.

Str

ia to

the

ca s

p .

Arb

usc

ulid

ium

fi/

am

en

tosu

m

Fra

nke

a s

art

be

rna

rde

nse

Are

mo

rica

nu

m d

efl

an

dre

i

Dic

rod

iacr

od

ium

no

rma

le

Cym

ati

og

ale

a p

hill

ipp

oti

De

un

ffia

mo

na

can

tha

Ve

rya

chiu

m r

ose

nd

ae

Ba

ltis

ph

ae

rid

ium

ra

mu

scu

losu

m

Do

ma

sia

bis

pin

osa

Ba

ltisp

ha

eri

diu

m s

an

pe

tre

nsi

s

Ba

ltis

ph

ae

rid

ium

pi/a

ris

Le

ion

iella

ca

rmin

ae

Pte

rosp

erm

op

sis

he

mo

sita

Evi

ttia

re

mo

ta

Tri

an

gu

lina

ala

rga

da

Ve

rya

chiu

m a

ssym

etr

icu

m

Na

vifu

sa b

aci

llum

Po

lye

dri

xiu

m d

eco

rum

Ste

llin

ium

oct

oa

ste

r

Cra

me

ria

ph

ara

on

is

-D

uve

rna

ysp

ha

era

ra

dia

ta

] .ii! :g " ~ ~ .S!

Ii: 5

Ii: .01

~

Ii: .01

:g

:§ ~

e e

..!!.

" Ii:

" "

.~

" ~ "

~

" "

Ii: .ii!

""

Ii: Ii:

~ ~

~ .. ~

Ii: "

"" "

:§ ~ ~

·01 .~

.~

"" '"

~ "

'" ii

·01 ~

~.t!

-S

"

'i :,g

.,

iii "

~

-5!

" :<:

" '"

.~ t

8 ~

.Ii;

S ~

~ ~

~ !g

.S!

.l,!

l6-~

~ ~

's §.

~

$ ~

" '"

-e "

c:; ~

<3 ~

.... ~

Cl

'" "

CJ

I I I

I I I

I

-I

<

z z

z <

c

iii

» »

» m

:x

l m

s:

s: s:

en

Z

» -I

»

c c

C

m

(")

Z

:xl

:xl

:xl

.., a

» »

» »

» r-

z z

z z

» a

a a

a z

» ti

l ("

) a »

Ii:

§ Ii:

." Ii:

.!I.!

:§ Ii:

Ii: ~

." Ii:

.ii!

~ :§

§ ., 1

:§ .~

.~

~

" g-

"" .~

.~

~ Ii:

s:: 1!

" Il

~ ~ "

" ~

"" .ii!

"

" "

" ""

~ ~

"" .~

~

" ~ ~

"" -S

"

:g t ~

~ .~

~

'" ~

"" ~

" "

" ~ ~

:!i!

.S;

" Ii:

e ""

ii

'" "

" ~

.S!

'€ s::

~ <!

Ii:

Ii: ~

~ g-

~ t:

.!.!

.\!

"

.1: "

" .n

~

It "

.e "

.... ....

Cl

Cl

C

:t:

CJ

Cl

'.

I I

I

Rep

arth

;:ao

est

ratig

rafic

a d

os

pri

nci

pa

is g

en

ero

s de

Acr

ita

rca

s (C

HA

TE

AU

NE

UF

& R

EY

RE

, 1

97

4)

<

<

<

m

» m

m

m

en

Z

en

en

en

-I

0

-I

-I

-I

m

» m

m

m

..,

.., ..,

.., »

:xl

» »

» z

m

r-r-

r-»

CJ)

»

» »

Cl

z z

z z

a ""

a a

a z

til

(")

C

m

:xl

0 CJ)

Trfp

artit

es

Triq

uitr

ites

Ver

ruco

s;sp

orit

es

Wa/

tzis

pora

Scho

pfit

es

Lyc

ospo

ra

S ch

u/zo

spor

a

Rem

yspo

rite

s

Rot

aspo

ra

Ves

tipo

ra

Savi

tris

pori

tes

Moo

reis

pori

tes

Bel

lisp

ores

(A

rtuz

l

Ret

icu/

atis

pori

tes

R a

diiz

onat

es

Cam

ptot

ri/e

tes

Arh

ensi

spor

ites

F/o

rini

tes

Lae

viga

tosp

orit

es

Tori

spor

a

Pun

ctat

ospo

rite

s

Thy

mos

pora

Cad

iosp

ora

Wes

tpha

/ens

ispo

rite

s

-Sp

inos

pori

tes

-W

i/so

nite

s

0;- ~

§ Ii:

.~

:§ Ii:

e 1 ~

.~

Ii: .ii!

"

Ii: ~

" .01

~

§ ~

e ~

Ii: Ii:

~ ""

ii

" ~

" .l!

;:

~ .~

"

" Ii:

~

~ ~

·s >

. ~ ~

~ .,

t .Ii

; .~

~

." i

:i "

"" <!

~

" ·01

~

~

.~

.~ "

5 E

~ .

~ ~

., ~

~ ~

., .~

s::

-5!

~ ·s

" ~

.!.!

,{l

~ s:: ~

~ '"

s:: e

Ii: l-

] !!

~ "

:g .~

·til

.., ...

" "

.. E

" ~

s:: ~

.~

" "

~ e-

s:: "

!! ~

~ ~

~ !:

~

~

,:: ~

~

Cl

0 ....

:t:

Cl

" C

:t:

CJ

'"

" I

I I I

I

I I

I

Page 9: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

18

~ I­Z o o o z 8

i~~~~~~"~~&~crcrtttttttttttttttttttttttt!!!!!lllllJ;~ ~ I Viseano = I Tumaciano

~ I sup . .. ~ I mad.

~ linf.

<:> = ... '3

d I sup.

~~ :s I info

.-1-

-Distribuic;:ao estratigrMica de algumas especies de conodon!es (adaptado de POMEROL & BABIN, 1977)

Sistema Serie Andar Zona Subzona

Emsiano Monograptus yukonensis

DEV6NICO Inferior Siegeniano Monograptus hercynicus

Gediniano Monograptus'praehercynicus M~'!..ogtyJpp!'s.. u..nJf~'!'!..is..1!: ~ ____

Pre.-Gediniano Monograptus transgrediens

ou Monograptus transgrediens Monograptus pemeri Monograptus bouceki

P6~-Ludloviano Monograptus lochkovensis ---------- -----------------

Whitclifiano Bohemoqraptus bohemicus Leintvardiniano Saetograptus leintwardinensis

Ludloviano Bringevodiano Monograptus tumescens

Eltoniano Monoflraptus scanicus Monograptus ni/ssoni Pristiograptus ludensis Cyrtograptus lundgreni Cyrtograptus ellesi

Venloquiano Cyrtograptus linnarssoni Cyrtograptus rigidus

SILURICO Monograptus riccartonensis Cyrtograptus murchisoni Cyrtograptus centrifugus Monoclimacis crenu/ata

Telichiano Monoclimacis griestoniensis Monograptus crispus

Froniano Spirograptus turricu/atus Monograptus sedgwicki

Landoveriano Idviano Monograptus convolutus Monograptus gregarius Pristiogratus cyphus Orthograptus vesicu/osus

~ Rudaniano Akidograptus acuminatus Akidograptus acuminatus Akidograptus ascensus

G/yptoqraptus persculptus Hirnantiano

Ashgiliano Routeiano Dicel/ograptus anceps Cautleiano Pusgiliano Dicel/oaraotus como/anatus

Oniano Pleuroaraotus linearis

Actoniano Marshbroquiano Dicranograptus clingani

Caradociano Longviliano Sbndleiano Dip/ograptus multidens ORDOvlclCO Harnagiano

Costaniano Nemagraptus gracilis

Landeiliano Glyprograptus teretiusculus

Lanvirn iano iilciy;:';ognipfUs murchfsOnf - ---Didvmoqraptus bitidus

Arenigiano Didymograptushirundo Didvmoqraptus extensus

Tremadociano Dictyonema f1abelliforme

Zonas de Graptolitos da Europa (BERGSTROM e BERRY in HALLAM, 1973; POMEROL & BABIN: 1977)

----.---.-~. ----~-.

\

""l

Page 10: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

G)

Sistema .;:

Andar Zona Subzona "GI 0

Estefaniano 0 0

Estefaniano C c .!!! c

Estefaniano B ~ .2l

Estefaniano A Schistoceras Schistoceras ~atti Ul Schistoceras iversocostatum w

Cantabriano

Vestefaliano 0 0 c Vestefaliano C .!!!

J!! Vestefaliano B Anthracoceras aegiranum .2l Ul

'" Vestefaliano A G. circumnodosum e G. lister; > Gastrioceras G. catharinae e G. vanderbecki

leadoniano Gastrioceras cumbriense Gastrioceras cancellatum Reticuloceras superbilingue

Marsdeniano Reticuloceras bilingue Reticu loceras Reticuloceras gracile

Kinderscoutiano Reticuloceras reticul'ltum Reticuloceras nodosum

0 Reticuloceras circumplicatile

c Homoceratoides praereticulatus os .;:: Alportiano Homoceras undulatum :::> E Homoceras Hudsonoceras proteus os Homoceras beyrichianum z Choqueriano Homoceras subglobosum

0 Nuculoceras nuculum

.2 Arnsbergiano Cravenoceratoides nitidus c

Eumorphoceras Eumorphoceras bisulcatum -0 .0 ~ Cravenoceras malhamense 0 Pendleiano Eumorphoceras pseudobilingue

Cravenoceras leion Goniatites schaelkensis

Goniatites granosus Goniatites granosus granosus Neoglyphioceras spirale Goniatites striatus mucronatus Goniatites striatus sDhaericostriatus

Goniatites striatus Goniatites striatus elegans Goniatites

0 Goniatites striatus falcatus c os Goniatites striatus striatus '" Ul Goniatites crenistria intermedius ;;:

Goniatites crenistria Goniatites crenistria crenistria Goniatites crenistria schmidtianus Entogonites grimmeri

Entogonites nasutus Ammonellipsites

I--- Pericyclus JI.5E!Ypf!.r!El.C!.~)_ k!!cp~ ________ Pericyclus plicatilis

_1I1'!..e!'l!t~r£c:!'!:!l1! ~'!!e.u!.e!,~!!, _ ___ Pericyclus princeps

0 fl!!!~!!l!.t!!rg'!.e!l!..s_c!!'!!e!~n~~'!! ___ c -- - ---- --- ------------------------os ·13 ------ - -- -- ---- - -- ----

~ft;c~~~p~~;;------------os E Gat!endorfia Gaffendorfia crassa :::> Pseudarietites westfalicus I-

Pseudarietites dorsoplanus Gaffendorfia subinvoluta Balvia acuta

Wocklumeria Balvia prorsus prorsus

Wocklumeria sphaeroides Cymaclymenia euryomphala

---------- ------------- - ------ --------Kalloclymenia subarmata

Clymenia Goniocimenia speciosa

Fameniano Goniocrymenia hoevelensis

(; Platyclymenia Plarc,cljmenia annulata .~ Pro obites delphinus a. Cheiloceras Pseudoclymenia sandbergeri :::> Sporadoceras pompeckji

CJ) Cheiloceras curvispina 0 ----------- - - ---- -- --------0 Crickites holzapfeli .i: Manticoceras -0 Frasniano Manticoceras cordatum > Pharciceras lunulicosta '" CI Maenioceras terebratum

0 Givetiano Maenioceras 'C ----------- _ Q.aEt:f.e!:..o£e!a~ £r~e.if!!.r,!!~ ____ ..,

Pinacites jug/eri :2 Eifeliano Anarcestes Anarcestes /ateseDtatus

Emsiano Sellanarcestes wenkenbachi

(; Mimosphinctes Mimagoniatites zorgensis .;:: ? ~ Siegeniano _ ~~e!o::r~~IP:.. ___________ E ----- -- - ---

Gediniano Zonas de Gonratltes (Amon6Ides) tlo Dev6nrco - PermiCO da Europ'a

(TERMIER & TERMIER, 1960; SCHMIDT & aI., 1971; HOUSEin HALLAM, 1973; POMEROL & BABIN, 1977) ...................................................................................... --~19

Page 11: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

MESO-CENOZQICO

, !

20....-.------....-...---------.....

Page 12: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

'.

c!:o

en

r

ca

...

I C

l ...

0

CD

S"

0 ()

-i

» O

J OJ

::s

-

0 0

-CD

~

~

~

~

~

::::

!l0

~

3 ~"

.... 3

~

CD

0'

-C»

t/

) m

::J

....

0 co

r:::

::J

x"

CD

('

) ::J

('

) ::J

....

t/)

co

ii5"

.... ...

'C

ii5'

.... ii5

" ii5

" ii5

" ii5

" ii5

" C»

ii5

" ii5

" ::J

::

J ::J

::J

::

J I

CD·

::J

0 ::J

n

0 ::

J ::J

0

0 0

0 0

0 0

Ci'

t/)

Invo

lutin

a lia

ssic

a V

agin

ulin

a p

orr

ect

a

Pla

nula

ria

inae

quis

tria

ta

---

No

do

sari

a c

lavi

form

is

-M

arg

inu

lina

rad

iata

--

Fro

nd

icu

lari

a d

ubia

F

ron

dic

ula

ria

sul

cata

E

ogut

tulin

a lia

ssic

a --

Den

talin

,a m

ulti

cost

ata

-F

rond

icul

aria

bri

zaef

orm

is

Fro

ndic

ular

ia n

itida

R

einh

odel

/a m

arga

rita

D

en

talin

a m

atut

ina

Fro

nd

icu

lari

a b

ico

sta

ta

Ling

ulin

a te

nera

----

Ma

rgin

ulin

a p

rim

a

-D

en

talin

a t~rquemi

Ma

rgin

ulin

a"q

ua

dri

cost

a

Ma

rgin

ulin

a v

etus

ta

Pla

nula

ria

orna

ta

-N

od

osa

ria

ocu

lina

---

Fro

nd

icu

lari

a i

ntu

me

sce

ns

Ma

rgin

ulin

a s

pe

cio

sa

Le

ntic

ulin

a in

cisa

I-

Bo

livin

a?

lias

sica

F

ron

dic

ula

ria

te

rqu

em

i S

pir

op

hta

lmid

ium

sp.

In

volu

tina

silic

ea

I---

Rei

nhod

el/a

pa

chyd

erm

a

Cith

ari

na

fal

/ax

Le

ntic

ulin

a t

oa

rce

nse

C

itha

rin

a l

on

flue

ma

ri

Le

ntic

ulin

a d

orb

ign

yi

~

Rei

nhod

el/a

ma

cfa

dye

ni

--

Cith

ari

na

pro

xim

a v

ar

Le

ntic

ulin

a q

ue

nst

ed

ti

Sa

race

na

ria

oxf

ord

ian

a

Le

ntic

ulin

a (P

I.) p

oly

mo

rph

a

Le

ntic

ulin

a g

ale

ata

Page 13: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

ANDAR ZONA SUBZONA Quenstedtoceras lamberti

sup. Peltoceras (P.) athleta Collotia (CollotitesJ collotilormis

Hecticoceras (Orbignyiceras) trezeense

Erymnoceras corona tum Kosmoceras (Zugokosmoceras) grossouvrei K (z.) obductum

med. K (Z) jason CALOVIANO Kosmoceras (Zugokosmoceras) jason K (Z.) medea Indosphinctes tcatina

Macrocephalites (Dolikephalites) gracilis Hecticoceras Chanasia) michalskii info Proplanulites koenigi

Macrocephalites (M.) macrocephalus M. (Kamptokephalites) kamptus Bullatimorphites bullatus

sup. Hecticoceras (Prohecticoceras) retrocostatum Epistrenoceras histricoides Hemigarantia julii

med. Tulites subcontractus Morrisiceras morris;

BATONIANO Tulites subcontractus

• I •

Asphinctites tenuiplicatus

info Zigzagiceras zigzag Oxycerites yeovilensis Morphoceras macrescens Parkinsonia (Gonolkites) convergens P.bomfordi

Parkinsonia parkinson; P. (Durotrigensia) densicosta P. subarietis Bigotites sp. var.

sup. Garantiana garantiana G. subgaranti G. (Pseudogarantiana) dichotoma

BAJOCIANO G. baculata Strenoceras subfurcafum Caumontisphinctes polygyralis

C.aplous

Il)ed. i3tephanoceras humphriesianum ~~~;;~~i::~~~:;,ni Otoites sauze;

info Witchellia laeviuscula Sonninia sowerbyi Sonninia ovalis

Hyperlioceras discites

sup. Graphoceras concavum G. formosum G.concavum L. (Brasilia) bradfordensis

AALENIANO med. Ludwigia murchisonae L. murchisonae L. haugi

info Leioceras opa/inum Leioceras comptum L. opalinum

Zonas e subzonas de Amonites do Aaleniano-Caloviano (provincia submediterranica) (segundo MOUTERD & al.; 1971)

ANDAR SUBANDAR ZONA SUBZONA P.buckmani

Pleydellia aalensis P. aalensis P. mactra

Dumortieria pseudoradiosa D. pseudoradiosa D. levesquei

Superior Hammatoceras insigne H. insigne

Pseudogrammoceras fallaciosum

"Esericerasll

Grammoceras thouarsense G. thouarsense Pseudogrammoceras bingmanni

TOARCIANO Brodieia vitiosa Haugia variabilis H. i1lustris

Medio H. variabilis H. semipolitum

Hildoceras bifrons H. bifrons H. sublevisoni

Harpoceratoides Harpoceras mulgravium serpentinus H. strangewaysi

Inferior Dactylioceras D. semicelatum semicelatum "Tiftoniceras"

Pleuroceras spina tum Pfeuroceras hawskerense P. solare e Arieticeras lozeriense

Domeriano Amaltheus margaritatus A. gibbosus e Arieticeras afgovianum A. gloriosus e Fuciniceras boscense

Amaltheus stokesi Fuciniceras isseli PLiENSBA- Protogrammoceras celebratum

QUIANO Oistoceras figulinum

Prodactylioceras davoei Aegoceras capricornu

Carixiano Tragophylloceras ibex Beaniceras luridum Acanthopleuroceras valdani

Uptonia jamesoni Uptonia jamesoni

Echioceras rarlcostatum Lotaringiano Oxynoticeras oxynotum

SINEMURIANO Asteroceras obtusum Arnioceras semicostatum

Inferior Arietites bUklandi Coroniceras rotiforme

HETANGIANO Schfotheimia angulata Alsatites liasicus Psiloceras planorbis

Zonas de amonites do Jur6ssico inferior (li6sico) da Europa Ocidental (MOUTERDE & aI., 1971)

22 ........ ------------------------------------------------------------.................... -1

Page 14: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

CorrelaCf8o ZONAS DE AMONITES ZONAS DE CALPIONELAS com 0 NW

europeu

Zona B Cal pion ella sp. dominante Facies

Superior Paraulacosphinctes transitorius

~ ou Ardesciano

Zona A Crassicolaria sp. dominante

Pseudovirgatites scruposus Portlandiano

Chitinoidella

I' I • Pseudolissoceras bavaricum

Medio Sublithacoceras penicillatum

0 Kimeridgiano c

to superior :0

:::J e c to Franconites vimineus medio 0

Dorsoplanitoides triplicatus Inferior

Glochiceras lithographicum ou

Hybonoticeras hybonotum :

o Tit6nico da provincia submediterranica (sensu frances) (ENAY in MOUTERDE & al. 1971)

ANDAR ZONA SUBZONA

Hybonoticeras beckeri Aulacostephanus setatus A. subeumela

sup. Aulacostephanoceras eudoxus

Aspidoceras acanthicum

KIMERIDGIANO Idoceras balderum

Katroliceras (Crussoliceras) divisum

info

Ataxioceras hypselocyclum

Sutneria platynota

Idoceras planula

Taramelliceras (T.) hauffianum Epipeltoceras bimammatum E. bimammatum

sup. A. (Euaspidoceras) hypselum

Perisphinctes (Dichotomoceras) bifurcatus

Larcheria schilli Gregoryceras transversarium Perisphinctes (P') parandieri

OXFORDIANO med.

Perisphinctes (Arisphinctes) plicatilis P. (Dichotbmosphinctes) antecedens Cardioceras (Plasmatoceras) tenuicostatum

C. (C.) corda tum Cardioceras (C.) corda tum C. (C.) costicardia

C. (Protocardioceras) bukowskii

info

Quenstedtoceras (Q.) mariae C. (P.) praecordatum C. (Scarburgiceras) scarburgense

Zonas e subzonas de Amonites do Oxfordiano-Kimeridgiano (provincia submediterranica) (CARIOU & al. in MOUTERDE & aI., 1971)

23

Page 15: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

ANDAR SUBANDAR ZONA

MAASTRICHTIANO superior Sphenodiscus acutidorsatus inferior Pachydiscus neubergicus

superior Hoplitoplacenticeras vari

CAMPANIANO medio Delawarella delawarensis

inferior Anapachydiscus arrialoorensis Bevahites bevahensis

superior Placenticeras' syrtale SANTONIANO medio Muniericeras lapparenti

inferior Texanites texanus superior Gauthiericeras margae

CONIACIANO medio Barroisiceras haberfellneri inferior Peroniceras tricarinatum

superior Romaniceras deveriai TURONIANO medio Mammites nodosoides

inferior Vascoceras durandi

superior Galycoceras crassum Calycoceras naviculare

CENOMANIANO medio Acanthoceras rotomagense Acanthoceras praecursor

inferior Mantelliceras mantelli Mantelliceras martimpreyi Stoliczkaia dispar

superior Mortoniceras inflatum Dipoloceras crista tum

medio Euhoplites nitidus

ALBIANO Hoplites dentatus Otohoplites raulinianus

I

I • I

inferior Douvilleiceras mammilla tum Leymeriella tardefurcata

Clansaiesiano Hypacanthoplites jacobi

Gargasiano Melchiorites melchioris APTIANO Cheloniceras martini

Beduliano Tropaeum bowerbanki Deshayesites deshayesi

BARREMIANO superior Silesites seranonis inferior NicklesiaQulchella

superior Pseudothurmannia angulicostata Plesiospitidiscus ligatus

HAUTERIVIANO Subsaynella sayni

inferior Lyticoceras nodosoplicatus Crioceratites loryi Acanthodiscus radiatus

superior Teschenites callidiscus Himantoceras trinodosum

VALANGINIANO Saynoceras verrucosum

inferior Neocomites campylotoxus Kilianella roubaudiana Thurmanniceras pertransiens

superior Fauriella boissieri

BERRIASIANO medio Tirnovella occitanica

inferior Pseudosubplanites grandis Berriasella jacobi

Zonas de Amonites do Cretacico europeu (COLLIGNON, BUSNARDO & THIEULOY in POMEROL, 1975)

I

4

-------~~-- ___ ~~ __ oo_o ___ oo _____ o ____ 0 __ o_~_ _ ____ ~'\

2

Page 16: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

Sl

---~--~-~ ,

, ,

I

o i'

5= c:

.;:;" "" o CD

!!l S a:;" ~

:::!I n .. CD ~ :::l .. -g

o ~ 0- OJ 3 :i" ~ a en

"C

iii"

:::

l Sl

0-

:::l c:;"

o en

:::l o Q

!a "" o c:;"

o CD

c: a "C

CD

c: -s

0- t co m"

:::l .£.

OJ" a.

Ol

~

Ol a.

o a.

CD

."

o en

-i

c ~

l>

CD

.....

~

r OJ ~

Z 0

::t

:Il

0 ~

5" ~

ii"

iii"

0

a' Ol

0"

en

CD

c:

;+

9:

-"

C:;" 5" '" :::l !!!

" en

...

I-- ..

... ~ ...

Gl

."

:Il

a iii"

a

0"

:::l

Ol

a:;"

0 ii"

'"

3 0

5' O

l 5"

Ol ~

Ol

Ol

a 0

" "C

"C

c:

c:

CD

'" ~

:::l

en

0 :::

l 0

" 3,

5"

Cil

C:;"

co

Ol

co iii" " en iii

"

(")

-I

(")

CJl

m

C

0 ~

Z

:0

Z

Z

0 0

~

-I

s: z

(")

0 ~

~

~

z Z

Z

~

Z

~

0 0

z z

0 0

......

I-- -~ ..

- ~ _ .

.

.... -r- I--

~ ...

:Il

:Il

Gl

Gl

Gl

Gl

~ a

a a

a a

Ol

0"

0"

0"

0"

ii"

ii"

~ a

a a

Q

0 2

2 2

c:

Ol Ol

:::l

:::l

:::l

:::l

n 0

n 0

co

n O

l O

l O

l O

l

Cil c:

:::

l :::

l :::

l :::

l en

O

l O

l O

l O

l CD

:r

:::

l 3

:r

en

n n

:r

CD

0 0

Ol

0 O

l ;:-

:r

:::l

:::l

:::l

5"

3 !a

n

-"

CD

Ol

~

CD

c:;"

CD

<

:::l

co

~

Ol

en

Ol

Ol

Ol

iii"

" !!!"

(")

(")

s: :0

~

~

0 s:

~

z ""

0 CJ

l 0

~

-I

CJl

Z

:0

-I

~

(")

:0

~

Z

I :::!

0

-I

~

G)

Z

:0

0 ~

"T1 ~

.,'

i

TIc

inel

ia r

ob

ert

i (G

AN

DO

LF

I)

Ro

talip

ora

su

btic

ine

nsi

s (G

AN

DO

LF

I)

Glo

big

eri

ne

lloid

es

bre

gg

ien

sis

(GA

ND

OL

FI)

Rot

alip

ora

tici

ne

nsi

s (G

AN

DO

LF

I)

He

db

erg

ella

wa

shit

en

sis

(CA

RS

EY

)

Pla

no

ma

lina

bu

xto

rfi

(GA

ND

OL

FI)

Ro

talip

ora

ap

pe

nn

inic

a (

RE

NZ

)

Pra

eg

lob

otr

un

can

a s

tep

ha

ni

(GA

ND

OL

FI)

Ro

talip

ora

gre

en

ho

rne

nsi

s (M

OR

RO

W)

Ro

talip

ora

cu

shm

an

i (M

OR

RO

W)

Pra

eg

lob

otr

un

can

a tu

rbin

ata

(R

EIC

HE

L)

Ro

talip

ora

re

ich

eli

(MO

RN

OD

)

Glo

bo

tru

nca

na

he

lve

tica

BO

LLI

Glo

bo

tru

nca

na

imb

rica

ta M

OR

NO

D

Glo

bo

tru

nca

na

sch

ne

eg

an

si S

IGA

L

Glo

bo

tru

nca

na

sig

ali

RE

ICH

EL

Glo

bo

tru

nca

na

ren

zi G

AN

DO

LF

I

Glo

bo

tru

nca

na

an

gu

stic

ari

na

ta G

AN

DO

LF

I . ..

...

Glo

bo

tru

nca

na

co

ron

ata

BO

LLI

.. G

lob

otr

un

can

a f

orn

ica

ta P

LU

MM

ER

Glo

bo

tru

nca

na

pri

mit

iva

DA

LB

IEZ

.

Glo

bo

tru

nca

na

co

nca

vata

(B

RO

TZ

EN

)

Glo

bo

tru

nca

na

la

pp

are

nti

BO

LLI

Glo

bo

tru

nca

na

ca

rin

ata

DA

LB

IEZ

Glo

bo

tru

nca

na

bu

lloid

es

VO

GLE

R

-_ ...

G

lob

otr

un

can

a e

leva

ta (

BR

OlZ

EN

)

.. G

lob

otr

un

can

a s

tua

rtif

orm

is D

AL

B I E

Z

.. G

lob

otr

un

can

a v

en

tric

osa

WH

ITE

Glo

bo

tru

nca

na

co

nic

a W

HIT

E

....

Pra

eg

lob

otr

un

can

a c

itae

(BO

LLI)

...

Ru

go

glo

big

eri

na

rug

osa

(PL

UM

ME

R)

-G

lob

otr

un

can

a c

alc

ara

ta C

US

HM

AN

,-

... G

lob

otr

un

can

a a

rca

(CU

SH

MA

N)

Glo

bo

tru

nca

na

stu

art

i (LA

PP

AR

EN

T)

Glo

bo

tru

nca

na

fa

lso

stu

art

i S

IGA

L

Glo

bo

tru

nca

na

ga

nss

eri

BO

LLI

Ru

go

glo

big

eri

na

ro

tun

da

ta B

RO

NN

IMA

NN

Glo

bo

tru

nca

na

co

ntu

sa (

CU

SH

MA

N)

Glo

bo

tru

nca

na

ga

gn

eb

ini T

ILE

V

-G

lob

otr

un

can

a m

aya

roe

nsi

s B

OLL

I

~

Ru

go

glo

big

eri

na

sco

ni

(BR

ON

NIM

AN

N)

Gl

Gl

Gl

Gl

Gl

a a

a a

a 0

" 0

" 0

" C

T

0"

a a

~ a

a 2

2 2

2 c:

:::

l :::

l :::

l :::

l :::

l 0

n n

0 0

N

Ol

Ol

Ol

Ol

Ol

:::l

:::l

:::l

:::l

:::l

0 O

l O

l O

l O

l O

l

:::J

CD

n !!l

co

3

(j)

Ol

Ol

0-c:

:::

l O

l 0

) <

O

l -<

~

Ol

;+

en

Ol

-(")

S

en

Ol

~

CD

a 0

)1

"" '"

Ol

3 0

" en

iii"

iii"

Page 17: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

Ll .

.............................................................................................................. ..

i i

:0

CD

"C

Ql ~

.(;'

"" o CD

~ i!l cO'

iil.

:::!' " Ql C. o (/

)

"C

:::! " " ii 0>

(ij

CO

CD- " CD a (/

) c.

CD o 3 g, 0>

co

CD

iil

c.

o (/) " o :s: CD

(/) 'i' (')

CD " o ... 0- o'

o n :r ~ m

>

C

Z

m

C

'T1 12"

:0

m -<

:0

!"

co .... ~

JUR

AS

SIC

O

-I

:0 >

r-0

~

0 :s:

CII

C>

>

n en

n C>

r-

0 0

m

:s: :0

'" ~~~ot ~mm(') I,"'

''' CD

Ho

>o>

-'0

" "

:1m

DJ

o

So

~E

! "C

m

CD

:I-'

!!l ~.~ g~' ~

.!l.:1.

So

~Ol

0>

0>

0>

. ,g

: §

"""

~ ~·

~.o

00

0 :

:::J

-om

o

m"

00

>

50

" 0

f-- - -

-- ----

(')

(')

."

:0

:0

0

a a

>

m

C

r-0

m

(')

C>

(')

n 0

m-

0 n

n ('

) z

n m

-m

-0

0 z

n z

Z

en

n 0

n C

0

:n

:u 0

m<

:rm

»

Qctblg>&,~ ~s:

mt -

r-m

m(/)

~.~~ ~

-g.2:

"c"o

> ~"

sg~'a~m "

0,, 5!

S';l.

mal

ar

cE c;

ell ~ ~

~'g.g.

~ m·2.2.~

S. ~.

~.~.

3 ::

:!.

~':J

'~'~

'o 0

"C

O

a.S ~ ~

iirg.

0"" oS~

iir'"

::l m'm'~

00

" 0

::::

1::

::1

0

mO

o:::J

!:t.

0

0 0

0

" o

m

o " 0

--- --- ---

-- --

----

--- --

--

0 :s:

:u

0 e

(')

z m

-e

Z n

en

."

-i

0 r-

:u

0 ~

n m-

e;)

G)

Z

:u

a:~~

n

>

I'T1'

0 Z

~9: "i

"T

1 ~

m

00

::!

. :u

~

!l e en

Sch

ub

liko

din

ium

Rh

ae

tog

on

yau

lax

Da

pco

din

ium

Na

nn

oce

rato

psi

s

Par~odinia

G o

nyau

lacy

sta

Me

iou

rog

on

yau

lax

Sro

me

a

Ka

lyp

tea

Ad

na

tosp

ha

eri

diu

m +

Can

nosp

haer

opsi

s

Cte

nid

od

iniu

m

Wan

ea

En

do

scri

niu

m

Scr

inio

din

ium

Olig

osp

ha

eri

diu

m

Sys

tem

ato

ph

ora

Cyc

lon

ep

he

lium

Din

go

din

ium

Psa

ligo

nya

ula

x

Ch

lam

ydo

ph

ore

lla

Hys

tric

ho

din

ium

C

anni

ngia

Pse

ud

oce

ratiu

m

Mu

de

ron

gia

Cri

bro

pe

rid

iniu

m

Ap

teo

din

ium

Hys

tric

ho

kolp

om

a

Ach

om

osp

ha

era

He

liod

iniu

m

De

f/a

nd

rea

Od

on

toch

itin

a

Ga

rdo

din

ium

Sp

on

go

din

ium

Fro

me

a

Hys

tric

ho

sph

ae

rid

ium

Pal

aeoh

ystr

icho

phor

a

Ca

rpo

din

ium

Tri

cho

din

ium

Asc

od

iniu

m

He

xag

on

ifera

Me

mb

ran

ilarn

aci

a

Din

og

ymn

ium

Pa

leo

cyst

od

iniu

m

Pe

rid

iniu

m

Are

olig

era

Hys

tric

ho

sph

ae

rop

sis

Tri

blas

tula

L

eje

un

ia

Co

rdo

sph

ae

rid

ium

Wet

zelil

la

Sva

lba

rde

lla

Tha

lass

ipho

ra

Lin

gu

lod

iniu

m

La

nte

rno

sph

ae

rid

ium

Are

osp

hiJ

eri

diu

m

Op

erc

ulo

din

ium

Ch

iro

pte

rid

ium

----

He

mic

ysto

din

ium

\)i

"i~ .1 i , •

........................................................................................... 9

l i

i

:0

CD

"C

0> ~

.(;

0> o CD ~ ~ cO'

iil.

:::!I " 0> C.

0>

(/)

~ 3 " ii 0>

(ij.

<D

(/)

"C

CD- " iii· (/

) C.

<D o 3· g, 0>

CO

CD

iil c.

o (/) " o :s: CD

(/) o ... 0- o· o CD " a "C

CD " n :r

~ m >

C

Z

m

C

'T1 12"

:0

m -<

:0

.m

co .... ~

JUR

AS

SIC

O

-I

:0 >

, 0

j;,

0 C

II C

II G

) ('

)

n G

) 0

m

0 :u

,.. :r

en,,

-I

»OJO

Jn

CD

CD -. =

0 !!.~.S!!.

c: ,-

+::

Je

oD

J

'C

mC

D::

J-'

C

DO

OO

~ ::1

3

C/)

Q

. ::

J ('

)::J

<

CQ

. ~

g ~

0)'

OJ' i

ii' il

l' ~

m°.g

0 ::1

::1

::1

::1

0

00

0

o ::1

_

. o

Q) ::1

0

-- --

- ---

n ('

)

:0

:0

_ m

C

II ~

s: Z

-l

." »

, C

»,

» .

n :0

(')

,

n n

s: 0

0

0"'''

ZO

J»»

n

-len

~ -

·0

C

DQ

)'C

-CD

c:

CD

03~

O~=-.2:

::1 ~

::1

..,C

DQ

j"

C'>

CD

DJD

J o

g 0

~5:5.

03

::1

::1

3

_.:

:1

3 _

.0

0 Q

) _

::1 <

C -.

_.Q

) ~::J ~

-'

Q)

Ql

::1

iii' 0

0 o

Q)

::1

1.5

0 g

o

::1

0

-- -- -- -

--

--- --

- -- --

- --- - -- - -

(")

::0

0 Z

0 Ul

-i

::0 ~ Gl

::0

m

}>

Ul

."

\J

j;

m'

(")

m

Ul

Ve

rya

chiu

m r

ed

uct

um

Rh

ae

tog

on

yau

lax

rha

etic

a

Mic

rhys

trid

ium

re

curv

atu

m f

rag

ile

Mic

rhys

trid

ium

erh

en

be

rgi

Na

nn

oce

rato

psi

s g

raci

lis

Ta

sma

nite

s ta

rdu

s

Pte

rosp

erm

op

sis

he

lios

Ca

ntu

lod

iniu

m p

rotu

be

rum

Scr

inio

cass

is w

eb

eri

Pa

reo

din

ia c

era

top

ho

ra

Go

nya

ula

cyst

a c

lad

op

ho

ra

Pa

reo

din

ia p

rolo

ng

ata

Go

nya

ula

cyst

a ju

rass

ica

Ad

na

tosp

ha

eri

diu

m c

au

l/e

ryi

En

do

scri

niu

m lu

rid

um

. Pro

lixo

sph

ae

rid

ium

gra

nu

losu

m

Hys

tric

ho

sph

ae

ra r

am

osa

Scr

inio

din

ium

ce

rato

ph

oru

m

Sys

tem

ato

ph

ora

are

ola

ta

Ca

nn

ing

ia r

eti

cula

ta

Mu

de

ron

gia

sim

ple

x

Oo

idyx

an

ap

hri

ssa

Hys

tric

ho

din

ium

pu

lch

rum

Od

on

toch

itin

a o

pe

rcu

lata

He

liod

iniu

m v

oig

ti

Oe

f/a

nd

rea

pe

rlu

cid

a

Cyc

lon

ep

he

li(lm

dis

tin

ctu

m

Ca

rpo

din

ium

gra

nu

latu

m

Ch

lam

ydo

ph

ore

l/a

nye

i

Lit

ho

sph

ae

rid

ium

sip

ho

nip

ho

rum

Co

ron

ife

ra o

cea

nic

a

Hys

tric

ho

sph

ae

rid

ium

tu

bif

eru

m

Exo

cho

sph

ae

rid

ium

ph

rag

mit

es

Pa

leo

hys

t;ic

ho

ph

ora

infu

sori

oid

es

Oe

f/a

nd

rea

acu

min

ata

Gym

no

din

ium

ve

ntr

iosu

m

Pa

leo

cyst

od

iniu

ri1

de

nti

cula

tum

Are

olig

era

se

no

ne

nsi

s

Oin

og

ymn

ium

alb

ert

ii

Oe

f/a

nd

rea

vic

tori

en

sis

Page 18: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

Z.de ZONAS DE NANOPLANCTON CALCARIO INDICADORES foram.

N 23 NN 21 Zona de Emiliania huxleyi ~ Z

a: primeiro E. huxleyi w

~ NN 20 Zona de Gephyrocapsa oceanica

::> ultimo P. lacunosa d NN 19 Zona de Pseudoemilia lacunosa

N 22 ultimo D. brouweri N 21

~ '- NN18 Zona de Discoaster brouweri 0 ultimo D. pentaradiatus .i:

~ Q)

NN 17 Zona de Discoaster pentaradiatus 0 a.

:::::I ultimo D. surculus U !/)

~ - NN 16 Zona de Discoaster surculus : Z N 20 .w ultimo R. pseudoumbilica U -r·rrg-

~ 0 '- NN 15 Zona de Reticulofenestra pseudoumbilica ~ 0 ultimo C. tricorniculatus a.. .i:

~ Q) NN14 Zona de Discoaster asymmetricus -c primeiro D. asymmetricus .-

~ N 19 NN 13 Zona de Ceratolithus rugosus N 18. primeiro C. rugosus

'- NN 12 Zona de Ceratolithus tricorniculatus 0

ultimo D. quinqueramus .i:

~ Q) NN 11 Zona de Discoaster quinque ramus a.

:::::I primeiro D. quinqueramus !/)

~ NN10 Zona de Discoaster calcaris N 16 ultimo D. hamatus r.f15- ~ NN 9 Zona de Discoaster hamatus

~ primeiro D. hamatus

0 NN 8 Zona de Catinaster coalitus U 0

~ primeiro C. coalitus - =0 Z NN 7 Zona de Discoaster kugleri .w -a>

U E

~ primeiro D. kugleri

0 NN 6 Zona de Discoaster exilis ~ ultimo S. heteromorphus N9

NN 5 Zona de Sphenolithus heteromorphus N8

~ ultimo H. ampliaperta

NN 4 Zona de Helicopontosphaera ampliaperta

'-

~ ultimo S. belemnos

0 NN 3 Zona de Sphenolithus belemnos .i: Q) ultimo T. carinatus -

I

.l. I

c NN 2 Zona de Discoaster druggi .- l

~ primeiro D. druggi

N4 NN 1 Zona de Triquetrorhabdulus carinatus N3 ultimo H. truncata ~

- -----

Zonacilo estratigrllfica do Nanoplancton calcllrio durarlteo Neogenico (MARTINI & WORSLEY, 1970)

28 ........ -, ",-,-"-,,,-,,,,-.. -""-"----,-,, .. ---------------------_ -_-_ "_--" A.

Page 19: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

« ... « a:: <!l

~ a:: Ii; o z o a:: u

II)

z :::; -' a u

POSTUMA

1971

ZONACAO

BOLLI

1966

,,'

BLOW

1969

(ACTUALIZADA)

QUATERNARIO , , , , , Globigerina calida calida-Spbaeruidinella de~iscens e.:c~a~ ______ - - - N .23 __ - -

- - -- - -- - - - - - GICborot~Ua(G.) IrullCituU~o~es IruncalulillOid!S - - - N.22 • Globorota lia trUllcatulinoides ------ - - - - -----f---+-+--+-+--+-+-+-I-+-II-+-II_+-II_+-II_+-I-+H++-_I-+-_I-+-Hf+-+--+-+-+-I-+-+-I-+-+-II_+-II_+_I-+H++I-I-+--+-+--+-Hri--+-+-H+-H'+.l-fI_+-IH+-I-+_I-.l-fH+-H-+-Hri-++-++H+-I-~+-==::':::::::":::::::==::':::::=---I Globorotalia truncatulinoides o • GI,~orotJlia (T.) tasmsis tenlHben

U Globorotalia tosaensis e Z Placenciano f--+---t-+--+-I-+-+-+-+---t-+-+-II---+-+-t-+---t-H+H-+-+-H+1H~h+---t-H+-I++-+-II_+-+-t-+-I+H+.I-f-+-+-II---+-+-I-f-T+-+-.-H+-I++1f+.-1I---+H-l'++'+H-H+H+h+f--1f+-H++1H+H-t-------':'~~:"':'-----+-----------------_I G. (6.) multicamerata-l'ullegialina DbliquelocuJa la Dbljquelocl!.la~ __ - - - ---

oW f---------- :: : -----------------------------------------------------g f--+---t-+-+-I-+-+-t-+---t-+-+_II_-f-lH-t-+_I-H+H-+-+-~+1H-:-H+_I-H+_If+++_II_+_I-I___+1-. +11-+-J-H+-+-I___+_I-H+H-+lf+-J-I_+H+H+,..../+H+H+-h+-I-if++lf+-J-H+H-l·-+_II_+-+-I---G::.1-.:O-.:b-.:o-=q:::u.::a.::d~ri~n.::a-=a::.lt::i5:p:.:i::ra=--____ I---'G~."a!!lt~i5:!!p:!!i"ra!..!'.a!!.rti!:5:!:p~ir~a-==-~G~.-'t~ru"'n"'c::'a~t~u~li '.'no".i~d"'e=5-1 ~haeruidin81la d2h1sms dehwos-Globoquadrina 3Hispirl anispif3 0: Zancleano ? : • II. : I

- -&Toiorolal1i(G~)i.maiium~a-------- - - - - - - - - - --­SphaeroidineUopsis subdehisms pUlledehisceos

o u z "" U o

Messiniano

Tortoniano

Serravaliano

Langhiano

Burdigaliano

Aquitaniano

• •

• , • ,

, ,

I I ,

, •

• •

I , • • • , ,

, ,

Globorotalia margaritae

Globorotalia dutertrei

Globorotalia acostaensis

Globorotalia menardii

Globorotalia fohsi

Globorotalia lobata

Globorotal ia peripheroacuta

Globorotalia peripheroronda

Globigerinatella insueta

Globig~rinoides trilobus

Globorotalia kugler.i

Globorotalia margaritae

Globorotalia dutertrei

Globorotalia acostaensis

Globorotalia menardii

Globorotalia fohsi robusta

Globorotalia fohsi lobata

Globorotalia fohsi fohsi

Globorotalia fohsi barisanensis

Globigerinatella insueta

Cataosvdrax stainforthi

Globorotalia kugleri

GlooolOtalla (G.) lumida ptesiotumida

Globorotalla (1) acostaensis acostaensis-G. (G.) mefotumida

Globorotalia (T.) continuosa

Sphaeroidinellopsis sub deb isms suMehiscens-Globigerina druryi

GIOODrotatia (G.) IDhsi

-------------------- - - - - - - - - - ---Globorotalia (G.) praelohsi

SlIIborotalia (T.) peripheromta , .

Orbulina' suturalls-Glohorotalia (1) peripbnaronda

Grobig~finoides sicanus-Globigerinall!lIa insueta -- -- - - Gi~;;rill3te~ in~eta-GIObinerinoide; ouadriID~t~slriiub~s- - - --

GIOb~~rinatelJa insueta-Globigerinita dissimilis SlobODuadlina dehiseens oraedehiscens-G. dehiscens dehiseens

GlobigeriQoides ~llIdlilObalus primordius-&Ioborotalia (1) kugleli ,

N.2l

----.N'.:i; L __ ":.':.

N.19

N. l B

N.17

N.16

N.1S

N.14

-- ----- -N.13

N.12 ---------

N.ll

N.l0

N.9

N.B N.7 N.6 N.S

N.4

, Globiaerina cineroensis cineroensis Globigerinaangulisuluralis N.3 ( P.22) • II

OLiGOCENICO •

• • Globigerina angulisuturalis Globorotalia onima ooi ma Glubinelina annulisuturaiis-Gioboratalia m Doima upima I N.2 1:= P .211

Page 20: j QUADROS DE UNIDADES ESTRATIGRAFICAS EDA ...

BIBLIOGRAFIA SUMARIA

Nao sao citados os trabalhos referentes iI Geologia portuguesa por serem do conhecimento geral e porque a sua indicar;:ao exaustiva esta fora do ambito desta publicar;:ao.

Apenas se mencionam obras de caracter geral, fundamentais no estabelecimento das correlar;:oes da escala estrati­gratica e na elaborar;:ao dos quadros biostratigraticos.

BERGGREN, W.A. e COUVERING, J.A.van (1974) The late Neogene. Biostratigraphy, geochronology and paleoclimatology of the last 15 million years in marine and continental sequences. Developments in Palaeontology and Stratigraphy, Elsevier, Amsterdam, pp.1-216, 16 fig., 12 quadros.

CHAROLLAIS, J. (1971) Cours de Stratigraphie. 1e Partie-Introduction iI la Stratigraphie.2 vol. Geneve.

CHATEAUNEUF, J.J. e REYRE, Y. (1974) - Elements de palynologie. Applications geologiques. Ed. aut., Paris, pp. 1-345.

EYSINGA, F.w.B. van (1975) Geological time table. Elsevier, Amsterdam, 3rd ed.

GIGNOUX, M. (1960) Geologie Stratigraphique. Masson et Cie, Paris, 5e ed., 759 pp., 155 fig.

GLAESSNER, M.F. (1966) Precambrian palaeontology. Earth-Science Rev., Amsterdam, vol. 1 (1), pp. 29-50, 2 fig.

GROUPE FRANCAIS DU TRIAS (1977) Le Trias franr;:ais, etat actuel des correlations entre les differentes regions et avec les pays limitrophes. Bull. B.R.G.M., Paris, 2 e Ser., sect. IV, n.9 3, pp. 189-299.

HALLAM, A. (Ed.) (1973) Atlas of Palaeobiogeography. Elsevier, Amsterdam, pp. 1-531.

KUMMEL, B. (1961) History of the Earth. An introduction to Historical Geology. WHo Freeman and Comp., San Francisco, 610 pp.

MARTINI, E. e WORSLEY, T. (1970) Standard Neogene Calcareous Nannoplankton Zonation. Nature, St. Albans, vol. 225, n.9 5229, pp. 289-290

MOUTERDE, R. e al. (1971) Les zones du Jurassique en France. C.R.Somm. Seanc. Soc. Geol. France, Paris, fasc. 2, pp. 76-112.

POMEROL, Ch. (1973) Stratigraphie et Paleogeographie. Ere Cenozo'ique (Tertiaire at Quaternaire). Doin ed., Paris, 269 pp., fig. 1.1-12.35.

POMEROL, Ch. (1975) Stratigraphie et Paleogeographie. Ere Mesozoi"que. Doin ed., Paris, 383 pp., fig. 1.1-13.15.

POMEROL, Ch. e BABIN, C. (1977) Stratigraphie et Paleogeographie. Precambrien. Ere Paleozo"ique. Doin ed., Paris, 429 pp.

POSTUMA, J.A. (1971) Manual of Planktonic Foraminifera. Elsevier, Amsterdam, 420 pp.

SCHMIDT, H. e al. (1971) Subdivisions du Dinantien allemand.

SENES, J. (Ed.) (1975) Proceedings of the Vlth Congress on Mediterranean Neogene Stratigraphy. VEDA, Publ. House Slovak A cad. Scien­ces, Bratislava, 453 pp.

TERMIER, H. e TERMIER, G. (1960) Paleontologie Stratigraphique. Masson et Cie, Paris, 515 pp., 3424 fig., 62 tabl.

WAGNER, R.H. (1974) The chronostratigraphic units of the Upper Carboniferous in Europe. Bull. Soc. BeIge Geol., Bruxelles, t. 83, fasc. 4, pp. 235-253, 4 tables .

.............................................................................................. 31