latim 1 exercícios
-
Upload
moises-junio -
Category
Documents
-
view
139 -
download
10
Transcript of latim 1 exercícios
Prof a Jane de Castro Latim 1 ___o/0___ EXERCÍCIOS DE FIXAÇÃO DE CONTEÚDO
1. Com base no latim clássico, julgue as assertivas e coloque (C) ou (E) e corrija o que estiver errado:
( ) Os casos latinos são as formas que um nome assume ao desempenhar uma função sintática na oração.( ) Os casos latinos são 7 e correspondem a funções semânticas.( ) Declinação é a possibilidade de flexão de um substantivo ou adjetivo. Também é cada um dos 5 conjuntos de desinências
que se unem ao tema (radical + VT), de acordo com a função desempenhada pelo substantivo ou adjetivo na oração. ( ) Existem 5 declinações no latim. O genitivo é a marca que indica a declinação a que pertence uma palavra. Em: puella, -ae :
a terminação de genitivo -ae indica que a palavra é da 1a declinação.( ) São adjuntos adnominais latinos: substantivos em ablativo, em ablativo preposicionado, em acusativo preposicionado e o
advérbio.( ) São adjuntos adverbiais os adjetivos e os substantivos em genitivo.( ) Os verbos podem ser transitivos (exigem complemento), intransitivos (não exigem complemento) e de ligação (exigem
predicativo do sujeito).( ) O verbo sum, quando de ligação, pede dois nominativos: sujeito e predicativo do sujeito. Quando é intransitivo, é traduzível
por estar ou existir.( ) O verbo sum intransitivo sempre pede dois substantivos no nominativo: um sujeito e predicativo.( ) Um verbo transitivo latino pede um substantivo em acusativo e pode ou não pedir um substantivo em dativo.( ) Os adjuntos adverbiais são circunstâncias de tempo, lugar, modo, instrumento, companhia etc., que se unem ao verbo.
2. Quais são os tempos primitivos dos verbos que o dicionário registra?
amo, (am)-as, (am)-are, (am)-aui, (am)-atum 1 2 3 4 5
1 - __________________________________________________2 - __________________________________________________3 - __________________________________________________4 - __________________________________________________5 - __________________________________________________
3. Como no quadro, conjugue os seguintes verbos regulares de 1a conjugação no presente do indicativo, nas pessoas abaixo. Dê sua tradução:
radical de nego
vogal temática da 1a conj.
desinências pessoais resultado:
-o 1a sing . = nego (s/ VT) a. 2a pl. – aestuo – f. 3a sg. – interrǒgo –-s 2a sing . = negas b. 3a sg. – certo – g. 2a pl. – intro –
neg- - ā - -t 3a sing . = negat c. 1a pl. – deămo – h. 3a pl. – labōro –-mus 1a plur. = negamus d. 2a sg. – dolo – i. 2a sg. – neco –-tis 2a plur. = negatis e. 3a pl. – paro – j. 1a sg. – porto –-nt 3a plur. = negant
4. Diga o gênero e decline os nomes de acordo com o código dos casos abaixo. Dê a tradução, de obedecendo a noção de caso e número:
(1) nominativo singular (7) nominativo plural(2) vocativo singular (8) vocativo plural(3) genitivo singular (9) genitivo plural(4) ablativo singular (10) ablativo plural(5) dativo singular (11) dativo plural(6) acusativo singular (12) acusativo plural
puēlla, -ae (12) – poeta, -ae (6) – tenĕ�brae, -ārum (8) – agricŏ�la, -ae (3) – persōna, -ae (1) – diuitĭ�ae, -ārum (10) – formica, -ae (10) – musca, -ae (11) – puēllŭ�la, -ae (3) – aquĭ�la, -ae (4) – insŭ�la, -ae (2) – uia, -ae (5) – ianŭ�a, -ae (7) – nuptĭ�ae, -ārum (9) – praeda, -ae (1) –
1
1
1a E 2a DECLINAÇÕES
1. Complete o quadro com as terminações de 1a e 2a declinações:
1a DECLINAÇÃO 2a DECLINAÇÃOrosa, -ae lupus, -i puer, -i uir, -i templum, -i (ntr.)
sing. plur. sing. plur. sing. plur. sing. plur. sing. plur.N ros ros lup lup puer puer uir uir templ templG ros ros lup lup puer puer uir uir templ templV ros ros lup lup puer puer uir uir templ templAc ros ros lup lup puer puer uir uir templ templAb ros ros lup lup puer puer uir uir templ templD ros ros lup lup puer puer uir uir templ templ
2. Complete:
a. O caso de um substantivo ou adjetivo latino é forma que ele assume quando exerce uma __________________ na oração.
b. O nominativo é o caso da palavra que é o _____________ ou o ______________________________da oração.c. O genitivo é o caso da palavra que é o ___________________________ de algum substantivo da oração.d. O acusativo é o caso da palavra que é o ______________ do verbo da oração.e. O dativo é o caso da palavra que é um ____________________________ da oração.f. O ablativo é o caso da palavra que é um ___________________________ da oração.g. O vocativo é o caso da palavra que indica um _________________.h. Os verbos são encontrados no dicionário sempre na ___ pessoa do _________ do tempo __________ do modo
_________. Por exemplo, parātis acha-se em par__ ; necas acha-se em nec__ ; cogĭtat em cogĭt__ .i. A vogal temática da 1a conjugação é ___. À exceção da 1a pessoa do singular do presente do indicativo, as demais
pessoas dos verbos de 1a conjugação sempre apresentam esta vogal antes das desinências de tempo e de pessoa.j. As desinências verbais (marcas) de pessoa são ___, ___, ___ para o singular e ___, ___ , ___ para o plural.
3. Decline as palavras abaixo e estabeleça a diferença entre os dois grupos dessas palavras de 2 a declinação terminadas em -er.a. liber, libri ; ager, agri ; caper, -pri ; magīster, -trib. puĕ�r, -i ; socer, -eri ; gener, -ĕ�ri.
4. Diga o gênero e decline os substantivos de acordo com o código dos casos abaixo:
(1) nominativo singular (7) nominativo plural(2) vocativo singular (8) vocativo plural(3) genitivo singular (9) genitivo plural(4) ablativo singular (10) ablativo plural(5) dativo singular (11) dativo plural(6) acusativo singular (12) acusativo plural
malus, -i (9) - rota, -ae (7) - faber, -bri (2) - fiducia, -ae (9) - ager, -gri (4) - scriptum, -i (5) - tumulus, -i (6) - filum, -i (10) - poeta, -ae (5) - debitum, -i (11)- Gallia, -ae (3) - frumentum, -i (4) - Marcus, -i (3) - uir, -ri (4) - forum, -i (7) - malum, -i (8) -
6. Verta os termos sublinhados para o latim:
a. Eu vejo piratas junto à ilha. f. A rainha e as meninas estão no bosque.
b. Corto as folhas (folia) da violeta. g. As famílias das professoras são grandes.
c. As meninas nadam no lago. h. A natureza dá asas às garças.
d. Demos um presente ao marinheiro. i. A águia pega a rã pela perna.
e. Existe uma mosca na cabana (lt. casa). j. Professora, as meninas são boas alunas!
2
SOBRE O TEXTO 2, PÁG. 68: DE CAPRO, APRO ET ALEXANDRO FABRO
1. Quantas orações há no texto
3. Sintaticamente , que função(ões) exerce(m) os elementos abaixo:
a. pulcher (l.1)b. certe (l.1) c. puero (l.3)
d. libri (l.3)e. de apro, capro (l.3)f. caperque (l.5)
g. belliger (l.6)h. firma (l.7)i. sed (l.8)j. sum (l.8)k. in siluam (l.10)l. cultrum (l.10)
m. apro (l.11)n. neca (l.11)o. fabri (l.12)
p. pulchram magistri fabulam (l.14)q. ad stabulum (l.16)
3. Dê a análise morfológica de: a. signiferum (l.1) - e. es (l.6) -b. cessauit (l.2) - f. mea (l.6) -c. magister (l.3) - g. cultrum (l.10) -d. certabant (l.5) - h. neca (l.11) -
4. Conjugue e traduza os seguintes verbos nos tempos pedidos (p.60 ss.):
PROFLO (soprar) - pret. imperf. PVGNO (lutar) - fut. imperf. MANDVCO (comer) - pret. perf.1a sg
2a sg
3a sg
1a pl
2a pl
3a pl
5. Faça a análise morfológica dos seguintes pronomes (págs. 65/6):
illos illi alii, earum,
illa, eius, aliis eis/iis
illis, id, alia, alios,
SOBRE O TEXTO 4, PÁG. 70: DE FATIDICIS ET AUSPICIIS
1. Sintaticamente , que função(ões) exerce(m) os elementos abaixo?
a. per auspicia (l.1)b. Dii (l.1) c. industriis (l.1)d. erat (l.3)e. indiciorum (l.3)f. illis (l.3)
g. itaque (l.4)h. auspicia (l.4)i. cum (l.4)j. in publica aut priuata uita (l.4 e 5)l. auguria (l.5)m. initio (l.5)
n. auicularum indicia (l.5) o. lituo (l.7)p. ab herbis, auiculis, bestiis et signis (l.11)q. cibum (l.13)r. sanctae (l.16)s. Romae (l.19)
2. Dê a análise morfológica de: a. erat (l.5) -
b. terminabat (l.7) -
c. consultabant (l.12) -
e. sustentant (l.16) -
f. superauit (l.18) -
g. fuit (l.19)
3
1a e 2a declinações: substantivos e adjetivos; pronomes e verbos
1. Estabeleça a concordância entre o substantivo e o adjetivo ou pronome adj. em caso, gênero e número.
a. bellus, -a, -um (= belo – modelo pág. 55-7):_____________ scholae (sg.), ____________ scribarum (profissão), ____________ familĭ�is,
_____________ seruam , ____________ agricŏ�las (prof.), ____________ poētā (profissão),
_____________ puellā, ____________ uiri (pl.), ____________ caprōrum,
b. pulcher, -chra, -chrum (=bonito – pág. 55-7):_____________ templo, ____________ malus (árvore), ____________ pire! (árvore)
______________ castra1, ____________ anuli 3, ____________ pinum (árvore),
______________ armentum 2, ____________ pennae, ____________ oliua4, 1 castra, -orum – acampamento; 2armentum, -i – rebanho; 3 anulus, -i – anel ; 4 oliua, -ae – azeitona, oliveira
c. ille, illa, illud (= ................................................ – pág. 65):______________ puēllae (pl.), _____________ agricolae (pl.),______________ oliuo6 (2 respostas)
______________ ancillas5 , _____________ nautam , ______________ aurigārum7
______________ puĕ�ris, _____________ uiri (sg.), ______________ librōrum,
______________ piros , _____________ mali (pl.), ______________ pirum (árvore),
5ancilla, -ae – serva; 6oliuum, -i – azeite; 7auriga, -ae – cocheiro
2. Passe para o plural ou para o singular conforme a situação:
a. Templum magnum pulchrum est. __________________________________________________________________
b. Ferum bellum Romānus amabat._________________________________________________________________
c. Paruum stabŭ�lum habĭ�tauit macer caper.__________________________________________________________
3. Com que substantivos, os seguintes adjetivos podem concordar. Sublinhe-o/-os:
a. paruam (ac., fem., sg.) – cenā , seruas , pirum , familĭ�ae , domĭ�nam ,
b. pulchră (___., ___., ___.) – femĭ�nam , domus , ianŭ�as , pecunĭ�is , pirus , scribă (m.)
c. pulcher (___., ___., ___.) – cerāsus , malus , aurīga (m., cocheiro), filĭ�um , adulescentŭ�lus
d. feră (___., ___., ___.) – bellă , casă , mensă , corōnă , femĭ�nā , assecla (m., companheiro)
e. magni (___., ___., ___.) – uiros , puer , cattum , equi , poetae , uernae (m., escravo doméstico)
4. Dê as formas verbais solicitadas e sua tradução nestes tempos:
a. 2a sg. do pret. perf. de desidĕ�ro – _______________________________
b. 3a pl. do pret. imperf. de neco – _______________________________
c. 1a pl. do fut. imperf. de ampŭ�to – _______________________________
d. 2a pl. do pret. perf. de mandūco – _______________________________
e. 3a sg. do pret. imperf. de paro – _______________________________
f. 1a pl. do fut. imperf. de nego – _______________________________
4
EXERCÍCIOS DE CONCORDÂNCIA 1a, 2a e 3a DECLINAÇÕES
1) Complete o quadro:pág. 56 pág. 57 pág. 82/3
decl. caso /gênero/ no liber, -bĕ�ra, -bĕ�rum(livre)
piger, -gra, -grum(preguiçoso)
fortis,-e
uiros Ac m p libros pigros fortesfemină V.nautā Abl.
magistri 2 N.
homĭ�ni Gmagnus, -a, -um
(grande)miser, -ĕ�ra, -ĕ�rum
(infeliz)grauis, -e(pesado)
agni 2asinorumcanem 3
G.
amplus, -a, -um pulcher, -chra, -chrum grandis, -eagris 2circumstagna 2ruribus
D.
Ac.Abl.
m
gratus, -a, -um(agradável)
mirus, -a, -umadmirável)
breuis, -e
fabulis 1historiasuitarumcarminis 3
Abl.
n
2) Passe para o plural ou para o singular:
a) laborioso agricola
b) iustos uiros
c) lunam plenam
d) paruorum asinorum
e) pirus patŭ�la (pereira frondosa)
f) agitata urbs
g) multa pericula (neutro)
h) siluarum umbrosarum
i) ferā plebe
j) serena caela (céus serenos)
l) benigno patri
3) Como se acham no dicionário:
dignationi – illustrationem –
gregĭ�bus – inertes –
felicium – carnifĭ�ce –
timores – comĭ�tem –
ueritatis – frontĭ�bus –
5
origĭ�ni – culĭ�ces –
3a DECLINAÇÃO
CASO GÊN. No NO DICIONÁRIO TRAD. CASO GÊN. No NO DICIONÁRIO TRAD.
labōrem m ora n
dolōre m corpŏ�ris n
senatōres
m more m pelo costume
oratōris m florĭ�bus m
sorōrum f tempŏ�rum n
uxōrĭ�bus f honōres m as glórias
CASO GÊN. No NO DICIONÁRIO TRAD. CASO GÊN. No NO DICIONÁRIO TRAD.
dotĭ�bus f necem f a morte
fraudes f danos pice f c/ o piche
nepōte m precis f da prece
auctoritātis f da realização nucium f das nozes
ciuilitātem f a civilidade sorĭ�ces m os ratos
grauitatĭ�bus f p/ os pesos silĭ�cĭ�bus m/f p/ as pedras
CASO GÊN. No NO DICIONÁRIO TRAD. CASO GÊN. No NO DICIONÁRIO
TRAD.
nationĭ�bus f flumĭ�na n os rios
leōnes m nomĭ�ne n em nome
conditiōnis f da preparação agmĭ�nĭ�bus n p/ as fileiras
sermōne m na conversa omĭ�na n presságios
Cicerōni m crimĭ�num n dos ...
satisfactiones f lumĭ�ni n p/ a luz
CASO GÊN. No NO DICIONÁRIO TRAD. CASO GÊN. No NO DICIONÁRIO TRAD.
uulnĕ�ris n da ferida frigŏ�ris n do frio
onĕ�re n com carga nemŏ�ri n p/ o bosque
opĕ�ra n as obras litŏ�ra n os litorais
munĕ�ri n p/ o cargo equĭ�tes m cavaleiros
sidĕ�ra n as constelações iudĭ�cem m o juiz
genĕ�rum n da raças cinĕ�res m cinzas
CASO GÊN. No NO DICIONÁRIO TRAD. CASO GÊN. No. NO DICIONÁRIO TRAD.
N n pl ligāmen, -ĭ�nis ligações N m pl pater, -tris os paisAb n sg aequor, -ŏ�ris planície Ab f sg calx, calcis calcanhar / cal
G f pl uirtus,-tūtis das virtudes V f pl caedes,- is ó matanças
Ac m pl ars, artis as artes Ac f pl uulpes, -is as raposas
D f sg oratio,-ōnis p/ o discurso D n sg rete, -is p/ a rede
Ab m pl ordo,-ĭ�nis pelas ordens Ab n pl cubĭ�le, -is no leito
6
EXERCÍCIOS SOBRE A 3a DECLINAÇÃO
1. Qual é o nominativo de:a. Opem - hieme -
plebis -b. luci - uoces -
legibus -regum -
c. custodes -sacerdote -fraudibus -libertatis -
d. flores -ora -honore -
e. Ciceronem -sermonum -legionibus -nationes -
f. flumĭ�na -nomĭ�ne -lumĭ�ni -
crimĭ�nis -
2. Onde você enquadraria os itens do exercício anterior, de acordo com a maneira como achou o nominativo singular das palavras:
( ) levando em conta o rotacismo: o -s do radical no nominativo sg. “passa” a -r- nos demais casos. ( ) dentais (t, d) do radical “caem” seguidas de -s no nominativo sg.( ) velares (c, g) do radical seguidas de -s no nominativo sg. mantêm-se e, na escrita latina, são grafadas -
x.( ) bilabiais (p, b, m) do radical mantêm-se quando seguidas de -s no nominativo sg.( ) o -on do radical, no nominativo sg., “perde” o -n.( ) o -n do grupo -en mantém-se no nominativo sg. (nos demais casos, passa a -ĭn-).
3. Pensando na apofonia e em alguns dos fenômenos acima descritos, encontre o nominativo de:
a. ĭ� > e (nom.)milĭ�tes - silĭ�cibus -iudĭ�cum - equĭ�tem -
b. ŏ� > u (nom.)nemŏ�ris - tempŏ�rum -litŏ�ra - corpŏ�ribus -frigŏ�re -
c. ĭ� >u (nom.)capĭ�tis -
d. ĭ� > o (nom.)ordĭ�ne - imagĭ�nem -homĭ�nibus - uirgĭ�nes -
e. ě > u (nom.)opěra - siděra -oněre - geněribus -uulněrum -
f. ě > i (nom.)ciněrem -
3. Há palavras da 3a declinação que têm radical igual para o nominativo e os demais casos. O nominativo singular com tema em consoante apresenta marca zero (). Como:● amatores – nom. sg. →___________ ; pastoris – nom. sg. →__________ ; passeribus – nom. sg. →_________
4.
5. Há palavras da 3a declinação que têm final em -is para o nominativo singular (tema em -i). Como:
● lintres (barquinho) – nom. sg. →_________ ; auem – nom. sg. →___________ ; pestis – nom. sg. →____________
5 . Numere pela ordem que deve se seguir a fim de achar o nominativo de uma palavra de 3a declinação( ) radical com apofonia (alteração vocálica) : milĭt-es (ac.) milĭ + alter. vocál. + s = miles (nominativo sg.)( ) o radical + -s : pleb-i (dat.) pleb + s = plebs (nominativo sg.)( ) o radical sem desinências de caso (marca ) : labore (abl.) labor - = labor (nominativo sg.)( ) o radical + -is : nauem (acus. sg.) nau + is = nauis (nominativo sg.)( ) a radical com alteração consonantal (alguma das acima mencionadas) no radical. Exemplos:
ducis (G.) duc + -s (-cs = -x) dux (nomin. sg.); muris (G. ) → mur (rotacismo) → mus (nomin. sg.)
7
6. Qual é a finalidade de se encontrar o nominativo de um substantivo ou de um adjetivo no latim
8
EXERCÍCIOS DE FIXAÇÃO: adjetivos de 2a classe e substantivos da 3a declinaçãoa. Adjetivo com tema em -i - : OMNĬS, OMNE (biforme, uma forma de Nom. para o masc. e o
fem. e outra para o neutro, p.82/3). Complete:singular plural
masc./fem. neutro masc./fem. neutro
N omn omn omn omnG omn omn omn omnA omn omn omn omnV omn omn omn omnD omn omn omn omnAb omn omn omn omn
b. Adjetivo com tema em consoante: PAUPER, PAUPĔRIS (uniforme, uma só forma de Nom. para o masc., o fem. e para o neutro, p.83). Complete:
singular pluralmasc./fem. neutro masc./fem. neutro
N pauper pauper pauper pauperG pauper pauper pauper pauperA pauper pauper pauper pauperV pauper pauper pauper pauperD pauper pauper pauper pauperAb pauper pauper pauper pauper
c. Adjetivo com final em -ns – SAPIENS, SAPIENTIS (uniforme, p.82/3). d. Complete o grau comparativo do adj. IUCUNDUS, -A, -UM: (agrável) Complete: (Pág. 84):
singular plural singular pluralmasc./fem. / neutro
masc. /fem. / neutro
masc./fem.
neutro masc./fem.
neutro
N sapien__ sapient__ / sapienti__
N iucund iucund iucund iucund
G sapient__ sapienti__ G iucund iucund iucund iucundA sapient__ /
sapien__sapient__ / sapienti__
D iucund iucund iucund iucund
V sapien__ sapient__ / sapienti__
A iucund iucund iucund iucund
D sapient__ sapient____ V iucund iucund iucund iucundAb sapient_ /_ sapient____ A
biucund iucund iucund iucund
9
4a e 5a DECLINAÇÕES (PRINCIPALMENTE)1. Complete os quadros: 4a DECLINAÇÃO 5a DECLINAÇÃO
PALAVRAS MASCULINAS ou FEMININAS
Ex uersus, -us (masc. – verso)
PALAVRASNEUTRAS
Ex. genu (joelho)
SOMENTE PALAVRASFEMININAS
Ex. dies, -ei (dia)singular plural singular plural singular plural
N uers uers gen gen di diA uers uers gen gen di diG uers uers gen ou gen di diV uers uers gen gen di diD uers uers gen ou gen di di
Ab. uers uers gen gen di di
2. Traduza as frases:a. Praefectus exercĭ�tus nostri seuērus est. Sed illīus ingenĭ�um et prudentĭ�a exercĭ�tui nostro uictorĭ�am parauērunt.b. Magistratus senātum Romānum conuocauĕ�rat.c. Pauca pluuĭ�a fructĭ�bus arbōrum perniciōsa est.d. Inimīci ab exercitĭ�bus nostris fugitauērunt.e. Genŭ�a mea sagittā uulnerāta sunt.f. Puĕ�ri incauti tauro fero appropinquauērunt. Taurus cornĭ�bus puĕ�ros incautos fere captāuit.
g. Manus manum lauat.i. Acus acūta est. Acu digītum meum uulnerāui.
3. Idem:a. Virtus res pretiōsa est.b. Deus nostrae spei causă est.c. Senātus Romānus de statu rei publĭ�cae deliberābat.d. Fortuna est rerum domĭ�na.e. Fundamentum iustitĭ�ae est fides.f. Veri amīci in aduersis rebus fidem seruant.
g. Nomina dierum apud Romanos antiquos fuerant: dies Solis, dies Lunae, dies Martis, dies Mercurii, dies Iouis, dies Venĕris, dies Saturni. Hodĭ�e, nomĭ�na dierum hebdomādae alĭ�a sunt: dies Dominĭ�cus, ferĭ�a secunda, tertĭ�a, quarta, quinta, sexta, sabbătum.
4. Dê a forma que se pede para as palavras a seguir e sua tradução de acordo com o caso em que se encontram:
(1) nominativo singular (7) nominativo plural(2) vocativo singular (8) vocativo plural(3) genitivo singular (9) genitivo plural(4) ablativo singular (10) ablativo plural(5) dativo singular (11) dativo plural(6) acusativo singular (12) acusativo plural
tribus, -us (3) portus, -us (9) fluctus, -us (4) pecu (4) *quercus, -us (4) arcus, -us (10) exercĭtus, -us (5) fides, ei (6)acus,-us (5) artus, -us (11) cornu, -us (6) spes, -ei (3)domus, -us (6) lacus, -us (8) ueru, -us (7) plebes, -ei (8)manus, -us (7) cantus, -us (2) genu, -us (8) res, rei (10)specus, -us (12) Senātus, -us (3) gelu (3)* dies, -ei (9)
* indeclinável
5. Passe os elementos das frases abaixo para o plural ou singular. Mude o tempo verbal para o futuro anterior.
a. Viri seditiōsi magistratĭ�bus non obtempĕrant._____________________________________________________
10
b. Genu meum uulnerātum curaui. _______________________________________________________________
c. Puĕ�ri et puēllae dies festos amabant. ____________________________________________________________
11
PRONOMES
1. IS, EA, ID – ANAFÓRICO DE 3a PESSOA: ELA, ELA, ELE; -O, -A,
Singular Pluralmasc. fem. neutro masc. fem. neutro
Nom. is ea id ii/ei eae eaAcus. eum eam id eos eas eaGen. eius eorum earum eorumDat. ei iis, eisAbl. eo ea eo iis, eis
2. HIC, HAEC, HOC – DEMONSTRATIVOS: ESTE, ESTA, ISTO
Singular Pluralmasc. fem. neutro masc. fem. neutro
Nom. hic haec hoc hi hae haecAcus. hunc hanc hoc hos has haecGen. huius horum harum horumDat. huic hisAbl. hoc hac hoc his
3. ISTE, ISTA, ISTUD – DEMONSTRATIVOS: ESSE, ESSA, ISSO
Singular Pluralmasc. fem. neutro masc. fem. neutro
Nom. iste ista istud isti istae istaAcus. istum istam istud istos istas istaGen. istīus istorum istarum istorumDat. isti istisAbl. isto ista isto istis
4. ILLE, ILLA, ILLUD – DEMONSTRATIVOS: AQUELE, AQUELA, AQUILO
Singular Pluralmasc. fem. neutro masc. fem. neutro
Nom. ille illa illud illi illae illaAcus. illum illam illud illos illas illaGen. illīus illorum illarum illorumDat. illi illisAbl. illo illa illo illis
5. IPSE, IPSA, IPSUM – DE IDENTIDADE: O MESMO, O PRÓPRIO
Singular Pluralmasc. fem. neutro masc. fem. neutro
Nom. ipse ipsa ipsum ipsi ipsae ipsaAcus. ipsum ipsam ipsum ipsos ipsas ipsaGen. ipsīus ipsorum ipsarum ipsorumDat. ipsi ipsisAbl. ipso ipsa ipso ipsis
6. PESSOAIS Singular Plural
1a 2a 3a 1a 2a 3a
Nom. ego tu ─ nos uos ─Voc. ─ tu ─ ─ uos ─Gen. mei tui sui nostrum/nostri* uestrum/uestri* suiAcus. me te se nos uos seDat. mihi tibi sibi nobis uobis sibiAbl. me te se (sese) nobis uobis se (sese)
*nostrum = dentre nós, nostri = de nós; uestrum = dentre vós, uestri = de vós
7. POSSESSIVOS – declinam-se com os adjetivos em -us, -a, -um / -er, -ra, -rum (pág. 55 e 57)
Masculino Feminino Neutromeus mea meum meu, minha, meutuus tua tuum teu, tua, teusuus sua suum seu, sua, seunostrer nostra nostrum nosso, nossa, nosso
12
uester uestra uestrum vosso, vossa, vossosuus sua suum seu, sua, seu
8. ALIUS, ALIA, ALIUD – INDEFINIDO: OUTRO (UM EM RELAÇÃO A MAIS DE DOIS)
Singular Pluralmasc. fem. neutro masc. fem. neutro
Nom. alĭ�us alĭ�a alĭ�ud alĭ�i alĭ�ae alĭ�aAcus. alĭ�um alĭ�am alĭ�ud alĭ�os alĭ�as alĭ�aGen. alĭ�us aliorum aliarum aliorumDat. alĭ�i alĭ�isAbl. alĭ�o alĭ�a alĭ�o alĭ�is
9. QUI, QUAE, QUOD – RELATIVO: O QUAL, A QUAL, QUE
Singular Pluralmasc. fem. neutro masc. fem. neutro
Nom. qui quae quod qui quae quaeAcus. quem quam quod quos quas quaeGen. cuius quorum quarum quorumDat. cui quibusAbl. quo qua quo quibus
10. IDEM, EADEM, IDEM – DE IDENTIDADE: O MESMO, A MESMA
Singular Pluralmasc. fem. neutro masc. fem. neutro
Nom. īdem eădem īdem iīdem/eidem eaedem eădemAcus. eundem eandem īdem eosdem easdem eădemGen. eiūsdem eorundem earundem eorundemDat. Eīdem iisdem, eisdemAbl. eōdem eādem eōdem iisdem, eisdem
11. QUIS/QUI, QUAE, QUID/QUOD – INTERROGATIVO: QUEM? O QUÊ?
Singular Pluralmasc. fem. neutro masc. fem. neutro
Nom. quis / qui quae quid / quod qui quae quaeAcus. quem quam quid / quod quos quas quaeGen. cuius quorum quarum quorumDat. cui quibusAbl. quo qua quo quibus
12. ALIQUI, ALIQUA, ALIQUOD/ALIQUID – INTERROGATIVO: ALGUM, ALGUMA, ALGUM?
Singular Pluralmasc. fem. neutro masc. fem. neutro
Nom. aliqui aliqua aliquod aliqui aliquae aliquaAcus. aliquem aliquam aliquod aliquos aliquas aliquaGen. alicuius aliquorum aliquarum aliquorumDat. alicui aliquibusAbl. aliquo aliqua aliquo aliquibus
13. ALTER, ALTERA, ALTERUM – ALTERNATIVO ENTRE DOIS: OUTRO, OUTRA
Singular Pluralmasc. fem. neutro masc. fem. neutro
Nom. alter altĕ�ra altĕ�rum altĕ�ri altĕ�rae altĕ�raAcus. altĕ�rum altĕ�ram altĕ�rum altĕ�ros altĕ�ras altĕ�raGen. alterĭ�us altĕ�rorum altĕ�rarum altĕ�rorumDat. altĕ�ri altĕ�risAbl. altĕro altĕ�ra altĕro altĕ�ris
13