Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

download Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

of 13

Transcript of Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    1/13

    O LUGAR DA LITERATURA

    Miguel Sanches Neto (UEPG)

    1. Dois leitores

    notia a !e"a "a centali"a"e "o te#to lite$io nos cusos "e Letas% N&o se

    tata "e algo ecente' e est$ na gnese "esta o"ali"a"e "e *oa+&o uni,esit$ia% O

    te#to lite$io te *ica"o su-eito a u !ocesso "e utilitai.a+&o' so*en"o usos

    "i*eentes' as se!e e ua !osi+&o secun"$ia% /a!o !aa estu"os gaaticais'

    estil0sticos' histicos' lingu0sticos' *ilos*icos' !sicanal0ticos etc%' o te#to lite$io

    !a"ece "e ua *alta "e autonoia "ento "o 1ue se con,encionou chaa /incias

    2uanas% Nega3se a ele u !o"e *oa"o in"e!en"ente' "e,en"o o seu estu"o esta

    atela"o a outas 1uest4es' 1ue lhe "aia o senti"o !o*un"o' se o 1ual ele n&o

    !assaia "e ua !e+a "e enteteniento%

    A leitua lite$ia "esaa"a 5' !otanto' ua heesia nos eios uni,esit$ios'

    !ois geaia u aoteciento anal0tico' ua inca!aci"a"e "e e*le#4es c0ticas'

    enten"en"o3se !o e*le#&o c0tica a *ilia+&o a algua ten"ncia inte!etati,a' "as

    uitas 1ue se suce"e na histia "o !ensaento conte!o6neo' "o estutualiso 7s

    1uest4es !s3coloniais% A liteatua 5 at5ia3!ia 1ue "a$ oige a u !o"uto

    so*istica"o' a c0tica' e1ui,alente intelectual "o !ogesso tecnolgico% N&o 5 "i*0cil

    !ece8e 1ue este conceito "e estu"o lite$io est$ enai.a"o nua ,is&o cient0*ica' ou

    no 0nio acionalista' e tenta aasta !aa este ca!o o te#to lite$io' cu-o "o0nio

    oiginal se enconta no tuulto "as eo+4es% O -ogo a.&o ,esus eo+&o' no 68ito "a

    c0tica' ten"e a anula o segun"o eleento%

    Teos' !otanto' ua gan"e 1uanti"a"e "e !essoas 1ue "iscoe so8e liteatua

    nos cusos "e Letas' as !oucos "is!ostos a econhece a *un+&o *oa"oa "a leitua

    lite$ia e si% Ali$s' le u li,o a!enas coo liteatua' coo u te#to ca!a. "e nos

    coloca e situa+4es "e "eslocaentos "e i"enti"a"e' se 8usca outas coisas nele' 5

    ca"a ,e. ais ao tanto *oa 1uanto "ento "a uni,esi"a"e%

    Nu li,o !iooso' "e 9:;9' o escito e c0tico /% S% Le

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    2/13

    1ue Lescula= o Aconteciento% Ua liteatua "e in*oa+&o'

    !o"e0aos "i.e' 1ue *ale' !o e#e!lo' "e ua "eteina"a s0n"oe' "e u *ato

    histico' "e h$8itos "e ua socie"a"e "esconheci"a etc% o uso ais ie"iato "e u

    te#to' 1ue n&o e#iste coo !otncia at0stica' as coo instuento "e counica+&o ou

    eo !assate!o% Ele "e,e se $gil' e#citante' gea cuiosi"a"es 1ue se&o satis*eitas'

    !o"u.in"o !a.e ou *elici"a"e% En*i' a lgica "o 8est3selle%

    No ca!o o!osto' estaia os liteaiaente leta"os' 1ue se "e"ica aos te#tos

    ais co!le#os' co u senso "e constu+&o?"esconstu+&o ela8oa"o' u leito !aa

    1ue os ecusos "e linguage e as !otenciali"a"es teico3*ilos*icas conta' e 1ue

    enconta signi*ica"os !o*un"os no te#to% Ele se debruaso8e o li,o !aa con*ia

    leituas c0ticas' a!lican"o conceitos teicos% Paa Le

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    3/13

    Esta ela+&o in"ieta co o lite$io 1ue se te no ensino 5"io 5 e*le#o "o

    luga 1ue a liteatua ocu!a nos cusos "e Letas% N&o se !ioi.a o lite$io' as as

    1uest4es "e linguage 1ue !o"e se e#ta0"as "o te#to ciati,o% ua e#!loa+&o

    e#tati,ista "a liteatua' "e,asta"a !o in>eos inteesses' sociais e teicos' o 1ue

    consti B 1uan"o consti B ua !ece!+&o enea "o ,alo "a liteatua% Tatan"o "a

    eali"a"e *ancesa' no ano "e FF;' a*ia To"oo,=

    @A o8a lite$ia 5 e!esenta"a coo u o8-eto "e linguage *echa"o'auto3su*iciente' a8soluto %%%H% Se 1ual1ue su!esa' os alunos "o ensino5"io a!en"e o "oga segun"o o 1ual a liteatua n&o te ela+&oco o estante "o un"o' estu"an"o a!enas as ela+4es "os eleentos "ao8a ente si (!%:)

    Po"eos "ilata o "iagnstico "e To"oo,' *oca"o na hean+a estutualista'

    le8an"o 1ue 1uest4es !ol0tico3i"eolgicas *oa acescenta"as a este ca"$!io'

    en1uanto a lgica !ei*5ica "o lite$io continua a esa% Assi' at5 u aluno

    secun"aista 8e *oa"o neste o"elo "e ensino chega$ ao cuso uni,esit$io se

    liteatua' !o1ue a!en"eu a to$3la coo !ete#to "e estu"os "e linguage ou "e

    socie"a"e% Se ele se encainha !aa outas $eas' !o"e$ nunca ais le liteatua ou'

    estiula"o !o o"isos ou !ela in">stia "o enteteniento (u *ile 8asea"o e

    u oance' !o e#e!lo)' *a.e leituas ocasionais "e te#tos e e,i"ncia i"i$tica%

    Se ele se encainha !aa o cuso "e Letas' gealente co a e#!ectati,a "e se *oa

    !o*esso "e l0ngua (,en$cula ou estangeia)' continua$ a!ioan"o a sua $ leitua

    "os te#tos lite$ios% Ou se-a' eso len"o os autoes consaga"os' ele ain"a continua$

    a*asta"o "a liteatua' !o1ue n&o ,ai le os li,os na con"i+&o "e !e+a lite$ia' co as

    suas es!eci*ici"a"es *oa"oas' as !aa aten"e a ua ec6nica c0tica 1ue !ecisa

    "esse ateial !aa se sustenta%

    este *utuo !o*issional 1ue ensina$ liteatua no Ensino M5"io%

    3. Professores sem literatura

    Joa !ate "os alunos uni,esit$ios 1ue se "e"ica "e *ato ao estu"o "a

    liteatua aca8a se encainhan"o !aa as !s3ga"ua+4es "a $ea% Assi' a !assage "a

    ga"ua+&o' co os ta8alhos "e inicia+&o cient0*ica' !aa o esta"o e?ou "outoa"o

    e*een"a u o"elo c0tico% O 1ue !eite a*ia+4es coo a 1ue testeunhei "uante

    eu esta"o e liteatua% Disse u "e eus colegas=

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    4/13

    B Do 1ue enos gosto no cuso 5 "e le liteatua%

    A es!eciali.a+&o' cescente no !ocesso hiea1ui.a"o "a caeia uni,esit$ia'

    le,a a u *echaento aio% U *echaento teico' co a conse1uente

    iniatui.a+&o "as leituas lite$ias% To"a a ,asti"&o "a 8i8lioteca "e o8as ciati,as

    *ica cicunscita a ua !e1uena *a0lia' a 1ue es!al"a o encainhaento c0tico

    toa"o !elo estu"ioso' ou a u auto ou eso a ua >nica o8a% Isso "ecoe "a ,is&o

    la8oatoial "e !es1uisa' 1ue e"u. o to"o a ua !e1uena !acela% Tata3se "o *aoso

    !ocesso e!esenta"o !o !oce"iento !!io "a !es1uisa= o ecote%

    /oncentan"o os seus inteesses e u "eteina"o ei#o' e "ento "e ua "a"a

    linhage lite$ia' o *utuo !o*esso uni,esit$io aca8a se "es,inculan"o "e tu"o 1ue

    n&o este-a conte!la"o' "ieta ou in"ietaente' nos seus o8-etos "e estu"o% Assi' h$

    ua *agenta+&o "o conheciento 1ue gaante o estu"o a!o*un"a"o "e u auto' "e

    ua te$tica' as 1ue coloca a !e"e u "os !inci!ais !a!5is "o ensino "a liteatua'

    1ue 5 a!esenta aos alunos a ,aie"a"e "o *eneno lite$io' !aa 1ue ele !ossa

    constui a sua 8i8lioteca !essoal%

    Tal !ess&o age "e cia !aa 8ai#o% Oiun"os "e !s3ga"ua+4es' on"e a alta

    es!eciali.a+&o te ealente o seu a8iente' os !o*essoes e!o"u.e este o"elo na

    ga"ua+&o' *oatan"o B ou a"estan"o' !aa usa u teo ais *ote B *utuos

    !o*essoes "o ensino *un"aental e 5"io co ua ,is&o e"utoa% O egie "e

    leitua "a ga"ua+&o n&o "a$ conta assi "as e#igncias "e *oa leitoes lite$ios no

    Ensino M5"io% To"oo, a!onta !aa este "esco!asso cia"o !ela es!eciali.a+&o=

    @No ensino su!eio 5 leg0tio ensina (tambm) as a8o"agens' os

    conceitos !ostos e !$tica e as t5cnicas% O ensino 5"io' 1ue n&o se"iige aos es!ecialistas e liteatua' as a to"os' n&o !o"e te o esoal,oK o 1ue se "estina a to"os 5 a liteatua' n&o os estu"os lite$iosK 5

    !eciso ent&o ensina a1uela e n&o estes >ltios% (!%9)

    Ele ace"ita 1ue a uni,esi"a"e tans*ee ao !o*esso 1ue ela *oa ua "as

    tae*as intelectuais ais "i*0ceis= a "e a!esenta li,os lite$ios aos alunos co os

    1uais ele !!io n&o con,i,eu' !ois *e. ais estu"os c0ticos "o 1ue leituas lite$ias%

    To"oo, *ala e tans*oa os conhecientos teicos e ua @*eaenta in,is0,el

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    5/13

    (!%9)' !aa 1ue se !ossa o!ea o !asse "e $gica "e ta8alha "ietaente co o te#to

    lite$io no Ensino M5"io%

    No caso a 1ue ele se e*ee' os alunos *anceses chegaia ao cuso "e Letas

    o,i"os !elo ao !ela liteatua' !elos senti"os e !elas 8ele.as "as o8as 1ue os

    *ascinaa (!%9)' e encontaia no Ensino Su!eio ua !ioi.a+&o "as teoias 1ue

    e"iecionaia este 0!eto% No caso 8asileio' os alunos chega se este i!ulso e

    uitas ,e.es se se1ue o contato "ieto co o lite$io%

    /hega se liteatua' sae se liteatua% E te&o 1ue ensina liteatua%

    So8a3lhes' na aio !ate "as ,e.es' ensina !e0o"os e estilos lite$ios% E

    continua assi n&o *oan"o leitoes "e liteatua%

    coo se as licenciatuas e Letas se ,isse' neste segento' coo

    8achaela"os' *oan"o ais !es1uisa"oes%

    4. Leitor ecltico

    O cont$io "o es!ecialista 5 o leito ecl5tico%

    O agentino Al8eto Manguel con*essa coa-osaente na a8etua "e Os livros e

    os dias= @n&o sou sen&o u leito ecl5tico (!%9F)' *a.en"o co isso ais ua

    "eclaa+&o "e !inc0!ios "o 1ue "enuncian"o ua *a1ue.a% A ca!aci"a"e "e se encanta

    co os ais ,aia"os ti!os "e te#to' a ecusa "e ua eligi&o lite$ia e#clu"ente' a

    cuiosi"a"e !eanente "e i e 8usca "e tu"o 1ue se esce,eu (!ois o leito ecl5tico

    !a"ece "a loucua "e tenta le a 8i8lioteca uni,esal)' o inteesse etico !elos li,os e

    ua en>ncia 7 alta seleti,i"a"e a!onta !aa ua sau"$,el a8etua !aa o outo' e 5

    esta a8etua 1ue *a. o gan"e leito' 8ase !aa a a+&o !e"aggica "o !o*esso "e

    liteatua%

    E u li,o 1ue 5 o elogio "a *igua "o e"uca"o 1ue ,ai al5 "o "o0nio "e

    ua "isci!lina' Lies dos mestres' Geoge Steine ta85 conta!4e o !e*il "o

    !o*esso ao !e*il "o es!ecialista' aletan"o !aa a sua e#centici"a"e no eio escola e

    !aa a sua ,ulnea8ili"a"e= @Nossa cultua e8acou e u !ocesso "e es!eciali.a+&o

    "o 1ual -aais sai$% Cue *ica *oa "esse !ocesso' o ecl5tico' *ica a8solutaente

    ,ulne$,el (!%9)% Mas n&o h$ outa *oa "e li"a co a liteatua coo inst6ncia "e

    *oa+&o huana sen&o !aa al5 "o ceca"o "as es!eciali.a+4es% Steine 8usca nos

    gan"es estes ua *o+a !aa conte as coentes *agenta"oas' !o ele

    i"enti*ica"as coo @cienti*icisoK *einiso' "eocacia "e assa e sua 0"ia(!%)' e8oa elas se-a e n>eo uito aio%

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    6/13

    Anteioente a estes "ois autoes' /% S% Le

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    7/13

    teico cia ua in"is!osi+&o !aa to"o u uni,eso lite$io' escolhen"o a!enas ua

    *atia "ele' 1ue !assa a se a e!esenta+&o "a e"a"e%

    /oo os cusos "e Letas se ogani.aa !aa tansiti os conceitos teicos'

    se!e a !ati "a a"es&o a u "eles' ensinan"o ais os seus *un"aentos' ata3se a

    "is!osi+&o !aa enta na !o"u+&o "o outo se i"eias !5,ias' 1ue seia o eleento

    "e*ini"o "o c0tico "ento "esta ta"i+&o 1ue *icou su!ea"a% O aluno l os li,os

    lite$ios 1ue as suas oienta+4es teicas !essu!4e%

    No ca!0tulo @O culto "a !esonali"a"e e o ito "o atista' e 1ue Al,ae. tata

    "os sucessos i"i$ticos "os escitoes' 1ue ho-e "e!en"e "e !oce"ientos "e

    e#!osi+&o !>8lica !!ios "oshowbiz' nu enalteciento ais "a 8ioga*ia "o 1ue "a

    o8a' ele i"enti*ica coo u "os *atoes es!ons$,eis !o este e!o8eciento cultual

    a ausncia "e ua !e"agogia "a leitua nos ol"es a 1ue se e*eia acia= @o !>8lico

    e geal !aece ais inteessa"o na !esonali"a"e "os autoes ,i,os e nas 8ioga*ias

    "os otos !o1ue' ente outas a.4es' n&o se ensina ais a le (!%9)% N&o est$

    cul!an"o a1ui a!enas a escola' as !inci!alente o ensino su!eio% N&o se ensina a

    le nos 8ancos uni,esit$ios%

    E8oa *acilente !esu0,el' ,aleia a !ena !oo,e !es1uisas !aa ta+a

    u !e*il "os li,os gua"a"os nas 8i8liotecas "os !o*essoes "e liteatua% Pelas

    e*encias 8i8liog$*icas "e ensaios' "isseta+4es' teses e !ogaas "e cuso' !o"eos

    te ua aosta "a 8i8lioteca "esses !o*issionais' on"e h$ n&o a!enas ua e!ise "e

    t0tulos' "ento "e ca"a ua "as coentes teicas' coo ua !esen+a 0nia "e o8as

    lite$ias% Le liteatua' nua ace!+&o "e a8etua ao outo' se$ se!e le

    !ioitaiaente os li,os lite$ios' nas ela+4es' "e contigui"a"e e "e conta!onto' 1ue

    eles esta8elece ente si% liteatua co!aa"a na sua conce!+&o ais !ua%

    Ta85 te u senti"o !oga$tico a o8se,a+&o "e Al8eto Manguel eA

    biblioteca noite' ua es!5cie "e e#!loa+&o $gica "esse es!a+o cu-o senti"o ,e "e

    u histico' "a *oa+&o "e seu ace,o' "o luga 1ue ele ocu!a na casa' no 1uintal ou

    no local "e ta8alho% E >ltia inst6ncia' a *oa+&o lite$ia na uni,esi"a"e "e,ia

    !eiti 1ue o *utuo !o*esso constitu0sse u cat$logo !essoal "e o8as' "an"o assi

    in0cio a ua 8i8lioteca 1ue *osse a sua !!ia i"enti"a"e' ua ta"u+&o "e seu enconto

    co o outo' "e constu+&o "e seu eu a !ati "essa ela+&o "e escuta "as ,o.es lite$ias

    ais "i,esas% Di. Manguel=

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    8/13

    @U o8se,a"o aguto !o"eia "i.e 1ue eu sou a !ati "e ua c!iae *angalhos "os !oeas "e Jlas "e Oteo' "o n>eo "e ,olues "oRo8et Louis Ste,enson' "a ,asta e#tens&o "e"ica"a a histias"eteti,escas' "a se+&o in>scula "e"ica"a 7 teoia lite$ia' "o *ato "eha,e uito Plat&o e !ouco Aistteles e inhas estantes% To"a

    8i8lioteca 5 auto8iog$*ica (!%9;)%

    Enten"a3se a !ala,a autobiogrficano senti"o i"entit$io% /onstu0os u eu a

    !ati "as leituas 1ue *a.eos' !inci!alente a !ati "as leituas lite$ias% Michel

    oucault tata "isso no ensaio @A escita "e si' e 1ue ele ,aloi.a no un"o cl$ssico

    os ca"enos "e nota' on"e se tansce,ia techos "e outos te#tos ou "e!oientos% Tal

    !oce"iento *uncionaia @coo u ,e0culo i!otante "aH su8-eti,a+&o "o "iscuso

    (!%9)% A 8i8lioteca teia esta esa *un+&o su8-eti,a"oa%

    5. Duas posturas

    olteos 7 1uest&o "a utilitai.a+&o "a leitua% /%S% Le

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    9/13

    *ui"o aceita ece8e% Este contole B a *o+a "e conceitos !5,ios 1ue nos con"u.e a

    cetos li,os B 5 o aio ata!alho !aa a su8-eti,a+&o !ela leitua lite$ia% E 5 esta a

    leitua !a"oni.a"oa 1ue !e!on"ea na *ase uni,esit$ia "e ensino% Nesta *ase' 1uan"o

    aten"eos ao conte>"o "e ua "isci!lina' se-a ela "e histoioga*ia lite$ia ou "e

    teoia' ns nos !osicionaos acia "a o8a' nua iuni"a"e aos seus ,enenos% Soos

    !es1uisa"oes e n&o leitoesK *a.eos u ta8alho e n&o ua leituaK 1ueeos ua

    con*ia+&o e n&o u 1uestionaentoK esta8eleceos ua ela+&o *uncional co o

    li,o e n&o nos entegaos a ele' o 1ue le,a a u aoteciento "as !ulsa+4es "o

    lite$io% N&o nos "escontolaos "iante "o contato co a1uele uni,eso' ,en"o co

    *ie.a ou co "istanciaento a1uele o8-eto 1ue s !o"e se !lenaente e#!eienta"o

    en1uanto tuulto% @Estaos t&o ocu!a"os atuan"o so8e a o8a 1ue "aos a ela !ouca

    chance "e atua so8e ns% assi 1ue ca"a ,e. ais encontaos a!enas a ns

    esos (!%)' "i. Leltio !a$ga*o "e Um

    experimento na crtica literriaesue "e aneia agistal a ec6nica "o outo coo

    *oa"o "o eu' "e u eu toleante=

    @A e#!eincia lite$ia cua a *ei"a "a in"i,i"uali"a"e se auina oseu !i,il5gio %%%H% Len"o liteatua' tono3e il hoens e ain"a

    !eane+o eu eso %%%H% Tanscen"o a i eso% E nunca sou aiseu eso "o 1ue ao *a.3lo (!%99)%

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    10/13

    Ela *oa o eu coo su!ea+&o "a in"i,i"uali"a"e% Tae*a !e"aggica !o

    e#celncia' !o1ue tans*oa"oa' nua a!lia+&o "e olhaes so8e o un"o' inteio

    e e#teio%

    E u "e seus te#tos so8e a e"uca+&o (@Os sete sa8ees necess$ios !aa a

    e"uca+&o "o *utuo)' o socilogo E"ga Moin lista as estat5gias necess$ias !aa

    o"i*ica o 1ua"o "e nosso ensino% Na "e n>eo ts' ele tata "a i"enti"a"e huana'

    estanhan"o 1ue a i"enti"a"e n&o conte !aa os !ogaas "e instu+&o% De!ois "e

    osta a in"issocia8ili"a"e "o in"i,0"uo' a socie"a"e e a es!5cie' e "e 1ue *oa u

    age so8e o outo' ele locali.a o ensino "e liteatua no cento "esse !ocesso "e

    e"uca+&o !lena "o se huano% Seu te#to insus!eito' ,in"o "e ua !essoa 1ue n&o 5 "a

    $ea "as Letas' *a. ua "e*esa "o !o"e "a liteatua' ,ista coo conheciento

    autnoa' in"e!en"ente "e outos aos "a cincia' e co ua natue.a

    tans"isci!lina' necess$ia !aa *otaleciento "e 1ual1ue i"enti"a"e% Di. Moin=

    @/hegaos' ent&o' ao ensino "a liteatua e "a !oesia' elas n&o "e,e seconsi"ea"as coo secun"$ias e n&o3essenciais% A liteatua 5 !aa osa"olescentes ua escola "e ,i"a e eio !aa se a"1uii conhecientos%As cincias sociais ,ee categoias e n&o in"i,0"uos su-eitos a eo+4es'

    !ai#4es e "ese-os% A liteatua' ao cont$io' coo nos gan"es oances"e Tolstoi' a8o"a o eio social' o *ailia' o histico e o conceto "asela+4es huanas co ua *o+a e#tao"in$ia% Po"eos "i.e 1ue asteleno,elas ta85 nos *ala so8e !o8leas *un"aentais "o hoeKo ao' a ote' a "oen+a' o ci>e' a a8i+&o' o "inheio %%%H' eleentos%%%H necess$ios !aa enten"e 1ue a ,i"a n&o 5 a!en"i"a soente nascincias *oais e a liteatua te a ,antage "e e*leti a co!le#i"a"e"o se huano e a 1uanti"a"e inc0,el "e seus sonhos%

    Mat5ia "e eali"a"e e at5ia "a iagina+&o' a liteatua 5 o conheciento

    ,eti"o e u ,e8o a!ai#ona"o' !o!ician"o ua e#!eincia 1ue !assa tanto !elas

    eo+4es 1uanto !ela a.&o' !o isso ais co!leto "o 1ue o "a cincia% N&o se !ensa

    a!enas a liteatuaK ela 5 ,i,i"a' *otalecen"o o 1ue MichQle Petit chaa "e

    @intesu8-eti,i"a"es (!%)%

    Esta !es1uisa"oa *ancesa ta8alha co a leitua *oa "o es!a+o "a escola' co

    couni"a"es e situa+4es "e alto isco' 1ue !assa !elas ais "oloosas a",esi"a"es%

    Nesses locais' a leitua "e te#tos lite$ios a"1uie centali"a"e total' !o1ue 5 !o eio

    "ela 1ue os in"i,0"uos !o"e se co!een"e e co!een"e as cicunst6ncias 1ue os"estoe% Cuan"o o !eso "a eali"a"e 5 ienso' coo no caso "essa !o!ula+&o se ,o.

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    11/13

    e se outos "ieitos' o un"o iagin$io a8eto !ela leitua ganha u !otencial

    inusita"o%

    @As leituas a8e !aa u no,o hoi.onte e te!os "e "e,aneio 1ue!eite a constu+&o "e ua !osi+&o "e su-eito% Mas o 1ue a leituata85 tona !oss0,el 5 ua naati,a= le !eite inicia ua ati,i"a"e"e naa+&o e 1ue se esta8ele+a ,0nculos ente os *agentos "e uahistia (!%)

    A liteatua sol"a ,i"as "es!e"a+a"as social' !sicolgica e teitoialente% Este

    seu ,alo 5 ua gaantia "e so8e,i,ncia' eso 1ue te!o$ia' "esses gu!os= @A

    liteatua 5 a1ui ua ese,a "a 1ual se lan+a &o !aa cia ou !ese,a inte,alos

    on"e es!ia' "a senti"o 7 ,i"a' sonh$3la' !ens$3la (!%)% Mais "o 1ue u ca!o "e!es1uisa aca"ica ou "o 1ue ua "isci!lina escola' os te#tos lite$ios *unciona

    coo estat5gia "e sal,a+&o%

    MichQle Petit !ate "e u "os conceitos ais e,olucion$ios "e Antonio

    /an"i"o' !o!osto e 9:' 1uan"o ele esten"eu @o "ieito 7 liteatua B t0tulo "o

    ensaio B a to"os' e n&o a!enas a estu"iosos' eu"itos' ou aos 1ue *e1uenta escolas% A

    liteatua agiia !aa gaanti algu e1uil08io social= @ela 5 *ato in"is!ens$,el "e

    huani.a+&o' e' sen"o assi' con*ia o hoe na sua huani"a"e' inclusi,e !o1ue

    atua e gan"e !ate no su8consciente e no inconsciente (!%9)% Este seu !o"e 5 "e

    natue.a !etu8a"oa' !ois n&o h$ contole so8e as *o+as o,i"as !ela liteatua' 1ue

    !o"e i conta "ieti.es as ais "i,esas 1ue alienta o sistea "e ensino% Po

    e#e!lo' 5 ais *$cil ensina algo so8e Gegio "e Matos "o 1ue le,a os alunos a le

    os !oeas "es8oca"os "o !oeta% Essa natue.a !eigosa "a liteatua uitas ,e.es a

    tona !oscita eso ente a1ueles 1ue "e*en"e a leitua%

    /lao 1ue !aa o c0tico !aulista o 1ue est$ e 1uest&o n&o 5 a!enas o !o"e "e

    tata "e "eteina"os assuntos *un"aentais !aa a *oa+&o "o in"i,0"uo' as a

    co!etncia est5tica' a *o+a o"ena"oa 1ue e#iste e to"o te#to lite$io 8e

    eali.a"o= @A e*ic$cia huana 5 *un+&o "a e*ic$cia est5tica' e !otanto o 1ue na

    liteatua age coo *o+a huani.a"oa 5 a !!ia liteatua' ou se-a' a ca!aci"a"e "e

    cia *oas !etinentes (!%9)% /haan"o3a "e @aliento huani.a"o' /an"i"o ,

    no acesso 7 gan"e liteatua ua *oa "e nega a estati*ica+&o social' as "i,is4es "e

    classe e "e oige% As classes se soli"ai.aia !elo "ieito "e usu*ui "e to"os os ti!os

    "e te#tos' se as "istin+4es "e cultua eu"ita e !o!ula% Ele *ala e ua coente "e

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    12/13

    "ois senti"os' nua e#!l0cita ,aloi.a+&o "o leito ecl5tico% Teina seu ensaio "i.en"o

    1ue a liteatua 5 u "ieito inalien$,el%

    7. Formar bibliotecas

    N&o 5 !oss0,el "issocia a liteatua "e outas *oas "e conheciento' taanha

    te si"o a *us&o ente elas% At5 1ue !onto cetos te#tos *ilos*icos ou sociolgicos n&o

    s&o eles !!ios liteatua Assi coo as ela+4es ente cultua !o!ula e cultua

    eu"ita se containa eci!ocaente' o te#to ciati,o e o te#to c0tico ta85

    e#ece !ess&o u so8e o outo% N&o !atilho' !otanto' "a !o!osta a"ical "e Le

  • 5/21/2018 Miguel Sanches Neto - O Lugar Da Literatura

    13/13

    1ue teina co a i"eia "e 1ue' no *utuo' a liteatua' annia a inte!oal' *igua$

    coo @egistos e u antigo anual "e estat5gia usa"o !aa so8e,i,e e te!os

    "i*0ceis%

    JIJLIOGRAIA

    ALARE' A% A ,o. "o escito% Ta"u+&o "e Lui. Antonio Aguia% Rio "e

    aneio= /i,ili.a+&o Jasileia' FF;%

    /ANDIDO' Antonio% $rios escritos% S&o Paulo ? Rio "e aneio= Duas

    /i"a"es ? Ouo So8e A.ul' FF%

    OU/AULT' Michel% O "ue % um autor& Ta"u+&o "e Antnio enan"es

    /ascais e E"ua"o /o"eio% Lis8oa= No,a e-a' :V% e"i+&o' FF:%

    LEWIS' /%S% Um experimento na crtica literria% Ta"u+&o "e o&o Lu0s

    /eccantini% S&o Paulo= E"itoa Unes!' FF:%

    MANGUEL' Al8eto%A biblioteca noite% Ta"u+&o Sauel Titan % S&o Paulo=

    /ia "as Letas' FF;%

    MANGUEL' Al8eto% Os livros e os dias= u ano "e leituas !a.eosas%

    Ta"u+&o "e os5 Geal"o /outo% S&o Paulo= /ia "as Letas' FF%

    MORIN' E"ga%htt!=??