NË MONTREUX€¦ · sesh dhe turizmi, e famshme për festivalet dhe ngjarjet e saj, për të...

MIRË SE VININË MONTREUX

WILLKOMMEN w WELCOME w أهال w 欢迎BIENVENIDO w BIENVENUE w BENVENUTI w BEM-VINDO

ДОБРО ПОЖАЛОВАТЬ w DOBRODOŠLI w நல்வர�

ALBANAIS

UDHËZUES I VOGËL PRAKTIK•

PËR BANORËT•

E RINJ TË MONTREUX-SE•

2

Broshurë e botuar nga Bashkia e Montreux-së me mbështetjen e Shtetit të Vaud.Edicioni 2015

Redaktim Komuna e Montreux-së / Komunikim

Përkthyer nga Edlira Dedja

Shtypja Shtypshkronja e Monney, Clarens

Grafika Macgraph, Puidoux

Në rast urgjence

❯ Ambulanca 144

❯ Policia 117

❯ Zjarrfikësit 118

❯ Mjeku dhe dentisti i rojes 0848 133 133

❯ Farmacia e rojes 0848 133 133

❯ Urgjenca psikiatrike 0800 779 779

❯ Policia Riviera 021 966 83 00

❯ Spitali Riviera siti i Montreux-së 021 966 66 66

❯ Spitali Riviera siti i Vevey-t 021 923 40 00

❯ Dehje, helmim 145

❯ Dhunë në familje 021 620 76 76

❯ Dora e Zgjatur (ndihmë dhe mbështetje morale) 143

❯ Ndihma e shpejtë rrugore 140

❯ Ndihmë dhe bisedë telefonike për fëmijët dhe të rinjtë 147

KOMUNA E MONTREUX-SË

ADMINISTRATA E PËRGJITHSHMEGrand-Rue 73

1820 Montreux✆ 021 962 77 77

[email protected]

Nga e hëna deri të premten nga 8 deri 16:30

ZYRA E PRITJES SË POPULLITAvenue des Alpes 18

1820 Montreux✆ 021 962 78 50

[email protected]

Nga e hëna deri të premten nga 8 deri 16

3

Zonjë, Zotëri,

Ngado që të keni ardhur, qoftë nga një komunë e afërt apo një zonë tjetër e Zvicrës, nga një vënd fqinjë apo nga një horizont i largët, ne jemi të lumtur t’ju mirëpresim në Montreux.

Me 26 000 banorët e saj, Montreux është komuna e 3-të e kantonit të Vaud-së. Stacion kongre-sesh dhe turizmi, e famshme për festivalet dhe ngjarjet e saj, për të ftuarit e nderit e për parqet e lulëzuara, komuna e Montreux-së gëzon një vend të privilegjuar mes liqenit dhe maleve. Fshatrat e saj historike, platformat e mbjella me pemë të rralla, hotelet me bukurinë e tyre të periudhës së Belle Epoque, Kazinoja dhe Qëndra e Kongreseve, shkollat dhe klinikat e saj private të njohura ndërkombëtarisht, i japin Montreux-së një pozicion nderi në brigjet e liqenit Leman, pozicionin e një vendi ku është mire të jetohet. Pra, jemi të lumtur t’ju ofrojmë një mjedis të këndshëm jetese me infrastruktura të cilësisë së lartë.

Ky udhëzues i vogël është përgatitur enkas për ju, si dhe për të gjithë ata ose ato që vendosen në Montreux. Këtu mund të gjeni informacione të dobishme dhe adresa që do t’i lehtësojnë hapat tuaj të parë në komunën e re të adoptimit.

MIRË SE VINI NË MONTREUX !

NË EMËR TË KOMUNËS

Kryetari i Bashkisë Sekretari

L. Wehrli O. Rapin

Mund të shihni www.commune-de-montreux.ch dhe www.facebook.com/CommunedeMontreuxashtu si edhe broshurën « Mirë se vini në kantonin e Vaud » bashkangjitur kësaj dosjeje.

4

Në rast urgjence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2Autoritetet ju urojnë mirëseardhjen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Zbuloni komunën tuaj të adoptimit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Shkurtimisht rreth Montreux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Montreux ofron gjithashtu… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Pak histori . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Vizitë turistike në këmbë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Njihuni me autoritetet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Pushimet, festat dhe oraret . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Ardhja juaj : hapat e nevojshëm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Lejet e qëndrimit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Ardhja, nisja, zhvendosja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Sigurimet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Lidhja me rrjetin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Regjistrimi i automjetit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Të lajmërohesh pranë një operatori telefonik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Të dëgjosh radion, të shohësh televizorin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Të regjistrosh qenin tënd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Dokumentet e identitetit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Për të gjetur adresat e nevojshme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12-13Harta e administrates komunale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12-13

Transportet dhe lëvizja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Me autobus, tren, teleferik, anije . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Me biçikletë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Në këmbë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Me taksi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Me makinë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Çfarë duhet të dish mbi zonat 30 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Shërbimi i lëvizjes së lirë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Parkimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Mbeturinat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Çfarë duhet të bëni me mbeturinat tuaja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Taksa për thes, çfarë është ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Një qëndër riciklimi në dispozicionin tuaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Depoja e riciklimit lëvizës më e afërt për ju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Komuna ju propozon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Transportet dhe lëvizja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Kultura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Studimet muzikore dhe artistike . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Zhvillimi afatgjatë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Sporti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Prodhimet vendore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Shëndeti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Keni ndonjë problem me shëndetin tuaj ? Telefononi… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Një mjek që flet gjuhën tuaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Farmacitë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Ndihmë dhe kujdes në shtëpi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Planifikimi familiar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Materniteti dhe mosha e hershme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

TRYEZA E LËNDËS

5

Takimet prindër-fëmijë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Për fëmijët më të rritur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Familjet, fëmijët dhe të rinjtë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Sistemi shkollor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Çerdhet, kopshtet dhe kujdesi për fëmijët në ambjentin familiar . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Kujdesi në mesditë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Qëndrat e argëtimit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Sektori i Rinisë, menaxhuar nga SFJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Aktivitetet e pushimeve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Ludoteka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Biblioteka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Jeta komunitare dhe fetare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Integrimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Kurse të frëngjishtes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Perfeksionimi në lexim dhe shkrim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Këshilla psikologjike, përkthim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Kafja e Mirëseardhjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Kafe-takim Mosha dhe Emigracioni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Disa linke mbi temën e emigracionit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Zyra kantonale për integrimin e të huajve dhe parandalimin e racizmit . . . . . . . . . . . . . . 28

Jeta në lagjen e banimit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Festat e fqinjësisë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Rregullat e fqinjësisë së mirë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Puna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Leja e punës . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Ofertat e punësimit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Papunësia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Buxheti – Financat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Tatimet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Si të menaxhoni buxhetin tuaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Strehimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Apartamentet e subvencionuara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Ndihmë individuale për strehim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Shoqata e mbrojtjes së qiramarrësve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Shoqata e pronarëve të pasurive të paluajtshme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Qytetaria dhe të drejtat politike . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33E drejta e votës për të huajt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Kush mundet të votojë, kush mund të zgjidhet ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Natyralizimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Kultura, argëtimet dhe sporti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Sporti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Tifoz i pishinës ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Kultura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Ditari sportiv dhe kulturor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Merrni pjesë në jetën Montreziane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Kompanitë e fshatrave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Të tjera kompani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

6

ZBULONI KOMUNËN TUAJ TË ADOPTIMIT

Shkurtimisht rreth Montreux

RRETHI Riviera – Pays-d’Enhaut

SIPËRFAQJA 3344 ha

BANORËT Përafërsisht 26 000, nga të cilët 53 % zviceranë dhe 47 % të huaj

EMRI I BANORËVE Montrëzié dhe Montrëziene

TIPARE TË VEÇANTA Komuna e Montreux-së përfshin 24 fshatra dhe gjysëm-fshatra.

Montreux, ofron gjithashtu…

❯ peisazhe të ndryshme midis liqenit dhe maleve, duke zbritur nga një lartësi prej 372 m në breg të liqenit, rreth 2000 m në rajonin e Rochers-de-Naye ;

❯ binjakëzim me qytetet e Menton-it në Francë e të Wiesbaden-it në Gjermani, pakte miqësie me Atlantan dhe Dallas-in në SHBA, me Chiba-n në Japoni, si dhe lidhje që nisin nga Xicheng në Kinë, në Finlandë, Hungari dhe në shumë vende të tjera ;

❯ oferta të shumta kulturore : Festivali i Jazz-it, Festivali i Komedisë, Krishtlindjet në Montreux, Sezoni kulturor, Shtatori Muzikor, Festivali Koral i Monteux-së, Teatri Montreux-Riviera, Galeria e Arteve të Montreux-së ;

❯ praktikimin e sporteve të shumta në dimër dhe verë ;

❯ shëtitore që zgjasin me kilometra dhe tatëpjeta që ju çojnë mes natyrës dhe fshatrave piktoreske ;

❯ ashtu si dhe mijëra kuriozitete dhe animacione që i japin Montreux-së pamjen e vëndit të pushimeve…

Pak histori

Rajoni i Montreux-së ka qënë për një periudhë të gjatë kohore një grup fshatrash të vegjël dhe shtëpish rurale, disa prej të cilave datojnë që prej kohëve romake.

Që prej shekullit të XIX-të, ky rajon përjetoi një zhvillim të jashtëzakonshëm turistik, në sajë të ardhjes së hekurudhës si dhe reklamës që ju bë prej shkrimtarëve dhe artistëve të shumtë, një prej të cilëve ishte edhe Jean-Jacques Rousseau.

Lufta e Parë Botërore i dha fund kësaj epoke të artë. Por pavarësisht peripecive të shkaktuara prej dy konflikteve botërore, turizmi mbeti dega kryesore e ekonomisë lokale. Në ditët e sotme, ai ka një larmi të konsiderueshme dhe forcohet në sajë të zhvillimit të biznesit të sektorit të konventave si dhe manifestimeve të shumta në rendin e ditës, të cilat njihen në mbarë botën.

Zyrtarisht, Komuna e Montreux-së lindi më 1 janar 1962, nga bashkimi i komunave të Châtelard-it dhe Planches-ë. Që prej asaj kohe, ajo prezantohet gjithmonë si një konfederatë fshatrash, ku sejcili prej tyre ruan identitetin e vet.

7

Vizitë turistike në këmbë

Mund të zbuloni qytetin duke ecur të shoqëruar nga Udhërrëfyesit mikpritës të Montreux-së. Ju do të gjeni në këtë dosje një kupon për një vizitë falas për ju dhe familjen tuaj. Rezervimi pranë pikes të Zyrës së turizmit të Montreux, place de l’Eurovision. ✆ 0848 86 84 84KUR nga prilli në shtator, nga e mërkura deri të shtunën, në ora 10

nga tetori në mars : sipas mundësisë dhe me rezervim 48 orë përpara

KOHËZGJATJA rreth 2 orë

Njihuni me autoritetet

➔ Administata komunaleOrgani ekzekutiv i Montreux-së përbëhet nga 7 antarë. Ai zgjidhet nga populli për një periudhë 5 vjeçare.

➔ Këshilli komunalOrgani vendimmarrës formohet nga 100 antarë. Ashtu si Administrata komunale, Këshilli komunal zgjidhet për një legjislaturë 5 vjeçare. Presidenca ndrrohet çdo vit.

Seancat e Këshillit komunal janë publike. Pra, jeni të mirëseardhur. www.commune-de-montreux.ch

[email protected] ✆ 021 962 77 77

Pushimet, festat dhe oraret

➔ Pushimet shkolloreFëmijët e shkollave kanë katërmbëdhjetë javë pushimesh, të shpërndara si vijon : 2 javë në vjeshtë (tetor) ; 2 javë për Krishtlindje / Vitin e Ri ; 1 javë në shkurt-mars ; 2 javë për Pashkët ; 7 javë në korrik-gusht. Tabela e pushimeve shkollore deri në 2021 :

www.vd.ch/themes/formation/jours-feries-et-vacances-scolaires

➔ Ditët e festaveDitët e festave zyrtare në kantonin e Vaud-së janë si më poshtë :1 dhe 2 janari, E Premtja e Shënjtë dhe e hëna e Pashkëve, e enjtja e Ngjitjes se Jezusit në Qiell (40 ditë pas Pashkëve), e hëna e Ringjalljes (50 ditë pas Pashkëve), 1 gushti (festa kombëtare), e hëna e Agjërimit (e djela e 3-të e shtatorit) dhe 25 dhjetori.

➔ Oraret e tregëtisë, postës, bankaveMagazinat e mëdha dhe dyqanet janë të hapura :

e hënë - e premte nga ora 8 ose 8:30, me raste edhe 9 deri në 18:30 ose 18:45 e shtunë deri në orën 17 ose 18, me raste edhe në orën 19, sipas stinës. Disa prej tyre janë të mbyllura të hënën në mëngjes. Qëndra Forum punon me orë të zgjatura ditët e premte dhe të shtuna gjatë sezonit turistik.

Të djelën, bizneset janë të mbyllura me përjashtim të disa punishteve bukësh, dyqanesh ushqimorë apo butiqesh, veçanërisht gjatë sezonit turistik.

8

Pjesa më e madhe e bankave janë të hapura : e hënë - e premte, nga ora 9-12 dhe nga ora 13:30 ose 14-16:30 ose 17

Zyrat e postës hapen : e hënë - e premte nga ora 8-12 dhe 14-18, me përjashtim të asaj të Montreux 1,

pranë stacionit të trenit, që hapet në ora 8-18 non-stop Të shtunën, Montreux 1 hapet 8-12 dhe Montreux 2, pranë Kazinos, 8:30-11

➔ AdministrataZyrat e administrates komunale janë të hapura nga e hëna deri të premten.

Guichet communal (sporteli komunal), Grand-Rue 73 : nga ora 8-16:30 non-stop Office de la population (Zyra e popullsisë), avenue des Alpes 18 : nga 8-16 non-stop Për shërbime të tjera, informohuni në sitin komunal : www.commune-de-montreux.ch

Administrata komunale qëndron e mbyllur në fundjavë dhe në ditët e festave, ashtu si edhe në 24 dhjetor, prej mesditës deri në 2 janar dhe që nga e enjtja deri të djelën gjatë fundjavës së Ascension-it (Ditës së Ngjitjes së Jezusit në Qiell).

9

ARDHJA JUAJ : HAPAT E NEVOJSHËM

Lejet e qëndrimit

Për të qëndruar më shumë se tre muaj në Zvicër, duhet të paiseni me leje qëndrimi. Ekzistojnë tri lloje të autorizimit :

❯ autorizim afatshkurtër (më pak se një vit)

❯ leje qëndrimi (me kohëzgjatje të kufizuar)

❯ leje vendosjeje (me kohëzgjatje të papërcaktuar – permis C)

www.vd.ch

Ardhja, nisja, zhvendosja

Shikoni www.commune-de-montreux.ch/vivre/arriver-partir për hapat e mëtejshëm :

❯ ardhja

❯ nisja

❯ zhvendosja

Office de la population (Zyra e popullsisë) Avenue des Alpes 18, case postale 2000, 1820 Montreux [email protected] ✆ 021 962 78 50 Hapur : e hënë - e premte nga ora 8-16 non-stop

Sigurimet

➔ Sigurimet shoqërore që zbriten nga paga

❯ fondi për pension

❯ sigurimi i papunësisë

❯ pleqëria dhe invaliditeti

➔ Sigurimet e detyrueshme

❯ shëndeti dhe aksidenti

❯ përgjegjësia civile (RC) : nëse keni një automjet

❯ ndërtimi : nëse jeni pronar

❯ kundër zjarrit dhe fatkeqësive natyrore për ndërtesat dhe mobiljet (ECA).

10

Lidhja me rrjetin

❯ ELEKTRIK Romande Energie, site de Vevey Quai de Copet 1, 1800 Vevey www.romande-energie.ch [email protected] ✆ 0848 802 900 e hënë - e premte nga ora 7:30-17:30

❯ GAZ Compagnie Industrielle et Commerciale du Gaz SA Avenue Général-Guisan 28, 1800 Vevey www.holdigaz.ch [email protected] ✆ 021 925 87 87

❯ UJË SIGE Quai Maria-Belgia 18, 1800 Vevey www.sige.ch [email protected] ✆ 0848 180 180 Urgjenca ✆ 0800 711 711 Hapur : le hënë - e enjte nga ora 8-11:30, 14-16:30 e premte nga ora 8-11:30, 13:30-15:30

Regjistrimi i automjetit

Regjistrimi i automjeteve me motor është i detyrueshëm. Ju mund të drejtoheni në dy qëndrat më të afërta ose të konsultoni sitin : www.vd.ch/themes/mobilite/navigation

Service des automobiles et de la navigation Av. du Grey 110, 1014 Lausanne [email protected] ✆ 021 316 82 10 (nga ora 7:15-12:15 dhe 13:15-16:15) Sportelet hapen ditën e hënë - të premten nga ora 7:15-16:15 non-stop Service des automobiles et de la navigation Centre régional d’Aigle, ch. Sous le Grand Pré 12, 1860 Aigle [email protected] ✆ 024 557 71 30

Të lajmërohesh pranë një operatori telefonik

Për tu lidhur me telefon dhe internet, ju mund të zgjidhni mes operatorëve të mëposhtëm :

❯ SWISSCOM : www.swisscom.ch

❯ SALT : www.salt.ch

❯ SUNRISE : www.sunrise.ch

❯ CABLECOM : www.upc-cablecom.ch

11

Të dëgjosh radion, të shohësh televizorin

Përdorimi i radios dhe televizorit i është nënshtruar një tarife, që paguhet nga çdo familje. Për ta kryer këtë detyrim, duhet të regjistroheni domosdoshmërisht pranë kompanisë Billag.

REGJISTRIM www.billag.ch ✆ 0844 834 834

Të regjistrosh qenin tënd

Qentë duhet të regjistrohen duke ju nënshtruar një tarife. Kjo mund të bëhet në linjë : www.commune-de-montreux.ch/fr/guichet-virtuel/annonces-et-demandes

ose pranë shërbimit të financave të Komunës së Montreux-së : Avenue des Alpes 18, 1820 Montreux

[email protected] ✆ 021 962 77 90 Hapur : e hënë - e premte nga ora 8-11:30 dhe 14-16:30

Dokumentet e identitetit

Për shtetasit zviceranë :

❯ Kartat e identitetit mund të komandohen drejtpërsëdrejti në Zyrën e Popullsisë (Office de la population). Afati : përafërsisht 15 ditë

❯ Pasaportat biometrike merren në Qëndrën e biometrisë, voie du Chariot 3, 1003 Lausanne Flon.

www.biometrie.vd.ch [email protected] ✆ 0800 01 12 91

❯ Qëndra e biometrisë ju propozon gjithashtu një paketë të kombinuar kartë identiteti + pasaportë.

www.commune-de-montreux.ch/vivre/population/documents-didentite ose pranë Zyrës së popullsisë (shikoni adresën në faqen 9) [email protected]

Për kombësitë e tjera, ju lutemi të adresoheni në konsullatën ose ambasadën tuaj.

12 13

1 Administrata e përgjithshme / Ekonomia, kultura dhe turizmi > Grand-Rue 732 Zyra e Popullsisë, Shërbimi i financave dhe Burimeve njerëzore

> Avenue des Alpes 183 Shërbimet sociale > Avenue des Alpes 224 Zonat dhe ndërtimet, sporti > Rue du Temple 115 Punët publike dhe Urbanizmi > Rue de la Gare 306 Rrugët dhe zonat e gjelbra > Route de Brent 6, Chailly7 Depoja e riciklimit fiks e provizor > Route des Châtaigniers 7, Chailly8 Qëndra e kongreseve 2m2c > Avenue Claude Nobs 59 Tregu i mbuluar10 Shtëpia e lagjes Clarens dhe Qëndrat e argëtimit La Virgule > Rue de

Jaman 8, Clarens11 Qëndra e argëtimit Le Point > Rue de la Gare 2712 Kinemaja Hollywood, biblioteka dhe ludoteka > Grand-Rue 9213 Teatri Montreux Riviera > Rue du Pont 3614 Shtëpia Visinand > Rue du Pont 3215 SDIS Riviera > Rue de la Corsaz 416 Policia Riviera > Rue du Lac 118, Clarens17 Pika e Zyrës së turizmit > Place de l’Eurovision

PËR TË GJETUR ADRESAT E NEVOJSHME

Harta e administratës komunale

Burim : Géodonnées Etat de Vaud

1

6

13 14

7

11

3

8

4

9

15

2

10

16

512

17

14

TRANSPORTET DHE LËVIZJA

Me autobuz, tren, teleferik, anije

Montreux ka një rrjet të gjërë të transportit publik :

➔ Stacioni i trenit CFF Av. des Alpes 74, 1820 Montreux www.cff.ch [email protected] ✆ 0900 300 300 (CHF 1.19/min nga rrjeti fiks, plus një tarife shtesë nga telefoni celular) Agjencia e udhëtimeve CFF ✆ 051 224 52 30

➔ Trenat malorë dhe teleferikët Rue de la Gare 22, case postale 1426, 1820 Montreux www.goldenpass.ch ✆ 021 989 81 81

➔ Autobuzët Rue du Lac 116, case postale 531, 1815 Clarens

www.vmcv.ch [email protected] ✆ 021 989 18 11

➔ Anijet Compagnie Générale de Navigation

www.cgn.ch ✆ 0848 811 848 (thirrje me tarifë normale nga një telefon fiks, por me një tarifë shtesë nga një celular)

Sa për dijeni

Duke marrë një biletë « Mobilis », ju merrni një dokument të vetëm transporti që vlen në të gjithë perimetrin e komunitetit të tarifave vaudoise. Kjo biletë ju mundëson të përdorni të gjitha mjetet e transportit publik duke i kombinuar ato sipas dëshirës.

www.mobilis-vaud.ch

Me biçikletë

➔ Të shëtisësh me biçikletë gjatë bregutÇiklistët « shëtitës » lejohen gjatë bregut të Montreux-së. Megjithatë, këmbësorët kanë prioritet.Hartën e pistave të çiklizmit të rajonit mund ta gjeni në

www.cartoriviera.ch

➔ Të blesh një biçikletë elektrikeKomuna ofron një subvencion për çdo banor që dëshiron të blejë një biçikletë elektrike.

www.commune-de-montreux.ch/fr/vivre/mobilite/a-velo

15

Në këmbë

Montreux ofron shumë mundësi për ecje dhe shëtitje. Nga ecja e qetë deri në maratonën e gjatë, gjindet diçka për të gjitha gustot. Ju presin mbi 70 kilometra udhë për këmbësorët, për të mos përmëndur brigjet e njohura të bregut të liqenit.

www.commune-de-montreux.ch/fr/partager/sortir/balades www.montreuxriviera.com/fr/Culture_loisirs/Sports_ete/Sports_plein_air_F/Randos www.idrando.ch www.randonner.ch

Me taksi

Në Montreux ka disa kompani të taksive.Shihni sitin e Montreux Vevey Tourisme për n° e telefonit :

www.montreuxriviera.com/fr/Transports_mw/Taxi

Me makinë

Në përgjithësi, trafiku në qytet është i kufizuar në 50 km/orë, në një kohë që në disa lagje dhe sektorë fshatrash, ai kufizohet deri në 30 km/orë. Shoferi është i detyruar të ndalojë për tu lënë preparesi kalimtarëve që kapërcejnë trotuaret permes vizave të verdha !Për të qarkulluar në autoudhë, është e detyrueshme të vendoset në makinë një letër-ngjitëse me vlerë legale. Ajo kushton CHF 40.– dhe blihet në zyrat e postës apo në dyqane të ndryshme.

Çfarë duhet të dish mbi zonat 30

E drejta e përparësisë zbatohet në të gjitha kryqëzimet, me përjashtim të daljeve që kanë prio-ritet si dhe në ato raste kur humbja e tij paralajmërohet sipas të gjitha rregullave. Këmbësorët kanë të drejtën e kapërcimit të rrugës kudo që të kenë dëshirë. Kjo është arsyeja pse në përgjithësi nuk ka më viza të verdha për kalimtarët në zonat 30.

www.commune-de-montreux.ch/vivre/mobilite/en-voiture/zones-30

Shërbimi i lëvizjes së lirë

Nuk doni të keni në ngarkim një veturë ? Shërbimi i lëvizjes së lire ju mundëson që në çdo mo-ment të keni në dispozicionin një automjet për vetshërbim :

www.mobility.ch/fr/clients-prives

Parkimi

Parkingje të shumta dhe hapsira parkimi janë në dispozicionin tuaj kundrejt një pagese. Gjithashtu, mund të parkoheni falas në zonat e përcaktuara për një kohë të kufizuar dhe duke përdorur një disk parkimi.Për tu stacionuar në hapsirat e parkimit falas të lagjes tuaj me kohëzgjatje të pakufizuar, ju mund të blini një distinktive administrative. Çmimi vjetor : CHF 150.– (+ CHF 20.– shpenzime).Kujdes : ky distinktiv nuk garanton hapsirë parkimi.

Për të marrë distinktiven : www.securite-riviera.ch [email protected]

✆ 021 966 83 00

Parkingje të shumta publike ose private janë po ashtu në dispozicionin tuaj.

16

MBETURINAT

Çfarë duhet të bëni me mbeturinat tuaja

Komuna inkurajon ndarjen e mbeturinave dhe ka miratuar parimin e « Tatimit për thes ». Ndahen në veçanti qelqet, letrat, mbetjet ushqimore, plastika, etj. Mbeturinat e zakonshme shtëpiake digjen. Kujdes : ju duhet të përdorni vetëm thasët e taksuar plastikë me ngjyrë të bardhë dhe të gjelbër me mbishkrimin - « Të ndash, do të thotë të vlerësosh ». Ato mund t’i blini në dyqane ose në postë, zakonisht në arkë ose në hyrje. Madhësitë e tyre janë të ndryshme, duke nisur nga 17, 35, 60 dhe 110 litra.

Thasët plastikë të taksuar mblidhen përjashta nga punonjësit e komunës dy here në javë. Nëse ndërtesa juaj nuk është e pajisur me një kazan, ju mund t’i lini plehrat tuaja në rrugë. Do t’ju ishim mirenjohës nëse do t’i nxirrnit përjashta ditën e mbledhjes së tyre, përpara ores 8. Broshura mbi mbeturinat që ndodhet në dosjen tuaj të pranimit mund tu jape të gjitha informatat në lidhje me ditët e mbledhjes së tyre në lagjen tuaj.

www.commune-de-montreux.ch/dechets

Letrat mblidhen një herë në javë, mbeturinat ushqimore, po ashtu. Nuk është e nevojshme të përdorni thasët e taksuar për to. Mbeturinat ushqimore duhet të vendosen në një enë të veçantë ose në një qese të përshtatshme për fermentim, të cilën e gjeni në dyqane.

Pjesën tjetër të mbeturinave të ndara si – qelqi, plastika, metali, mbeturinat e rënda, etj. – duhet t’i çoni në depon e riciklimit fiks ose në atë të lëvizshëm. Mbetje të tilla si qelqi, mund t’i depozitoni në një nga pikat ekologjike që ndodhet pranë jush.

Taksa për thes, çfarë është ?

Montreux aplikon tatimin për thes për të inkurajuar menaxhimin sa më të mire të mbeturinave, në mbrojtje të mjedisit dhe në përputhje me dispozitat federale e kantonale në fuqi.

Parimi :

❯ Thesi i mbeturinave që digjen tatohet (p.sh. CHF 2 për një thes 35 litra).

❯ Mbeturinat e tjera duhet të ndahen dhe të depozitohen në pikat e grumbullimit.

❯ Çdo rajon ka thasët e tij. Komunat e Corsier-sur-Vevey, Corseaux, Chardonne, Jongny, La Tour-de-Peilz, Montreux, Veytaux dhe Vevey janë pjesë e së njëjtës zonë.

❯ Të gjitha informatat në lidhje me listën e klasifikimit të mbeturinave dhe pikat e grumbullimit të tyre do ti gjeni në www.commune-de-montreux.ch/dechets ose në broshurën mbi mbeturinat, brënda dosjes tuaj të pranimit.

17

Një qëndër riciklimi në dispozicionin tuaj

Një qëndër riciklimi fikse është në dispozicionin tuaj pranë hyrjes së autoudhës në Chailly

Route des Châtaigniers 7, 1816 Chailly

Kujdes : për të hyrë brënda saj nevoitet një distinktiv. Ai vërteton se jetoni në territorin komunal dhe do ta gjeni në dosjen tuaj të pranimit. Ruajeni me kujdes !

ORARET E HAPJES SË QËNDRËS SË RICIKLIMIT

Nga prilli në tetor E djelë dhe e hënë : mbyllur E martë - e premte : nga ora 9:30-12 dhe nga ora 14-18 E mërkurë : hapur deri në ora 20 E shtunë : nga ora 9:30-16 non-stop

Nga nëntori në mars E djelë dhe e hënë : mbyllur E martë - e premte : nga ora 9:30-12 dhe nga ora 14-17 E mërkurë : hapur deri në ora 19 E shtunë : nga ora 9:30-16 non-stop

Në prag të festave dhe për pushime mbyllet në ora 16

Depoja e riciklimit lëvizës më e afërt për ju

Vendet e grumbullimit lëvizës të mbeturinave nëpër lagje dhe fshatra janë në dispozicion në datat e caktuara, të mërkurave mbasdite dhe të shtunave në mëngjes.Datat dhe vëndet e sakta do t’i gjeni në dosjen tuaj të pranimit, në

www.commune-de-montreux.ch/dechets

ose pranë administrates përkatëse në : Route de Brent 6, 1816 Chailly-Montreux [email protected] ✆ 021 989 97 43

Sa për dijeni

Jetë e 2të për objektet në gjëndje të mirëNë depon e riciklimit fiks në Chailly, mund të gjeni një cep « burimor », ku banorët depozitojnë dhe zgjedhin sipas dëshirës së tyre objekte të ndryshme të përdorura që janë ende në gjëndje të mirë. Një tjetër mënyrë e mirë për të promovuar riciklimin !

18

KOMUNA JU PROPOZON

Banorët e Montreux-së përfitojnë nga reduktime të ndryshme, ulje çmimesh dhe subvencione. Shumica e kërkesave mund të bëhen online në sitin internet të komunës

www.commune-de-montreux.ch

Transportet dhe lëvizja

➔ Karta ditore CFFÇdo ditë, në zyrën e turizmit të Montreux-së janë në dispozicion 5 karta ditore CFF. Të rezervuara për banorët, ato kushtojnë CHF 45.– dhe janë të vlefshme për gjithë transportin publik në Zvicër, duke përfshirë edhe kompanitë e lundrimit. Bileta ditore mund të merret në zyrën turistike të Montreux-së, në platformën pranë bankinës. Kërkohet dëshmia e banimit.

www.commune-de-montreux.ch/fr/vivre/mobilite/en-train ✆ 0848 86 84 84

➔ Abonimi i subvencionuarMontreux inkurajon përdorimin e rregullt të transportit publik duke u ofruar banorëve të saj një subvencion prej 300 frangash për blerjen e një abonimi vjetor (ose 12 muaj radhazi) të transportit publik.

www.commune-de-montreux.ch/fr/vivre/mobilite/en-train

Formulari i aplikimit në sitin internet të komunës, në sportelin e CFF ose pranë Service des domaines et bâtiments, sport, rue du Temple 11, 1820 Montreux [email protected] ✆ 021 962 78 15

Kultura

➔ Aktivitete me bllok çeqeshBlloku i çeqeve përmban 3 çeqe në vit, çdonjëri prej të cilëve ofron një zbritje prej 50 % për të hyrë në njërën prej ngjarjeve kulturore apo sportive (koncert, teatër, lojë, etj.). Subvencion ky, i rezervuar për banorët e Montreux-së, të cilët përfitojnë një zbritje për sigurimin shën-detësor të detyrueshëm.

Centre social intercommunal, rue Claude Nobs 14 [email protected] ✆ 021 962 78 60

➔ Kinema HollywoodAbonim për 10 seanca, me çmimin e CHF 100.– në vend të CHF 120.–.Shitet në sportelin e kinemasë, në Grand-Rue 90-92, ose në zyrën e turizmit, në platformën pranë bankinës.

19

Studimet muzikore dhe artistike

Komuna mund të mbështesë një pjesë të shpenzimeve për edukimin muzikor dhe artistik të fëmijëve që banojnë në Komunë që prej një viti.

Direction Economie, culture et tourisme, Grand-Rue 73 [email protected] ✆ 021 962 78 26

Zhvillimi afatgjatë

Montreux është cilësuar « Qyteti i energjisë » që prej vitit 1999. Fondi për zhvillimin afatgjatë ofron përkrahje konkrete për disa projekte, si p. sh. blerja e një biçiklete elektrike.

www.montreux.ch/fdd Service des domaines et bâtiments, sport ✆ 021 962 78 00

Sporti

➔ Ski për CHF 18.–Fëmijët e shkollave mbi 16 vjet, praktikantët dhe studentët mund të shkojnë për ski në Rochers-de-Naye, në Jaman dhe në Caux për CHF 18.– në ditë, duke përfshirë edhe trenin.Këto paketa janë në shitje në stacionet e Montreux, Glion dhe Caux që prej dhjetorit.

➔ Trainimi UrbanFitness falas në qytet të hënave në mbrëmje nga maji në shtator. Nisja nga Place du Marché.Dy sesione : në ora 18 dhe 19. Kohëzgjatja : 1 orë.

Inscription obligatoire sur www.urban-training.ch

➔ Pishina e Maladaire-sBanorët kanë të drejtën e një zbritjeje « si vëndas ». Shikoni në faqen 34.

Prodhimet vendore

➔ VeraÇdo vit në pranverë, banorët e Montreux-së kanë mundësinë të porosisin me çmime të volitshme, verë të kuqe dhe të bardhë në Bodrumin e verërave të Vevey-Montreux, prodhim i vreshtave komunale.

➔ DrutëMeqënëse komuna ka pyje të shumta, ju propozon të porosisni drejtpërsëdrejti dru për zjarr, të cilat i sjellin në shtëpinë tuaj. Abonim i mundshëm, çdo vit në pranverë.

Informacione dhe abonime për verë dhe dru Service des domaines et bâtiments, sport ✆ 021 962 78 00

20

SHËNDETI

Keni ndonjë problem me shëndetin tuaj ? Telefononi…

❯ Me përparësi dhe gjatë orarit të punës : mjeku juaj (shihni listën e bashkangjitur).

❯ Në mungesë të mjekut tuaj : ✆ 0848 133 133, qëndra e telefonisë së mjekëve roje.

❯ Në rast urgjence : ✆ 144, që dërgon një ambulancë nëse rasti juaj duket serioz. Për dijeni : një pjesë e shpenzimeve të ambulancës janë në ngarkim të pacientit.

❯ Ju mund të shkoni edhe vetë, sipas rastit, në urgjencën e hapur 24 orë të Spitalit Riviera-Chablais Vaud – Valais të Montreux-së ose në atë të Vevey-t :

Hôpital de Montreux : për urgjencat kirurgjikale për të rritur Avenue de Belmont 25, 1820 Montreux


Vevey-Samaritain : për urgjencat pediatrike, gjinekologjike, obstetrike, ORL dhe për mjekësinë e përgjithshme

Boulevard Paderewski 3, 1800 Vevey [email protected] ✆ 021 923 40 00

Një mjek që flet gjuhën tuaj

Në faqen tone të internetiti figuron një listë mjekësh dhe dentistësh të vendosur në Montreux, së bashku me tabelën e gjuheve që flasin ata dhe stafi i tyre

www.commune-de-montreux.ch > Vivre > Santé

Farmacitë

Montreux ka një duzinë farmacish që qëndrojnë të hapura sipas orareve të zakonshme të tregë-tisë. Farmacitë e Rivierës (Vevey, La Tour-de-Peilz, Montreux) garantojnë turnin e rojes njëra pas tjetrës, sipas orareve të mëposhtme :

❯ ditët e zakonshme, orar i zgjatur deri në ora 20.

❯ të djelave dhe gjatë ditëve të pushimit : nga ora 10-12:30 dhe nga ora 16-20.

Jashtë këtij orari, farmacia roje është në dispozicion vetëm për recetat mjekësore emergjente. Për këtë arsye, fillimisht duhet të merrni kontakt telefonik me Qëndrën e Mjekëve në numrin 0848 133 133.

farmaci roje : www.pharmacies-riviera.ch

21

Ndihmë dhe kujdes në shtëpi

Keni fëmijë të vegjël dhe jeni të sëmurë, me aftësi të kufizuara apo me vështirësi që lidhen me moshën ? Jeni kthyer në shtëpi pas një qëndrimi në spital ? Qendra medico-sociale (CMS) e Montreux-së ju propozon, në bashkëpunim me mjekun, një ndihmë në shtëpi. Nga shërbimet mjekësore, tek vaktet e ngrohta të ushqimit e deri te këshillat shëndetësore apo mirembajtja e shtëpisë tuaj : gama e shërbimeve është e gjerë. Informohuni pranë

CMS Montreux-Veytaux, av. du Casino 26, 1820 Montreux ✆ 021 966 04 88 e hënë - e premte nga ora 08:30-12 dhe nga ora 13:30-17:30

Planifikimi familiar

Fondacioni PROFA qëndron në dispozicion për fushat e mëposhtme : edukimin seksual, konsultimet për shëndetin seksual, planifikimin familiar, konsultimet për çiftet dhe seksologjinë.

Fondation PROFA, av. du Général-Guisan 30, 1800 Vevey www.profa.ch ✆ 021 631 01 62

Materniteti dhe mosha e hershme

Infermiere për fëmijët e vegjël janë në dispozicionin tuaj për këshilla falas, për vizita në shtëpi dhe për çdo informacion të nevojshëm.

Espace prévention Est-Vaudois, rue du Collège 17, 1800 Vevey Sekretaria e hapur ditën e hënë - të premten në ora 8:30-12 [email protected] ✆ për Montreux : 021 925 09 80

Për këshilla perinatale (gjëndje shtatzanie dhe më tej, ditët e para të jetës), ju mund t’i drejtoheni, po ashtu

Fondation PROFA, av. du Général-Guisan 30, 1800 Vevey www.profa.ch ✆ 021 631 01 55

Takimet prindër – fëmijë

Çdo të enjte, nga ora 15:30-17:30 në Qëndrën mediko-sociale (CMS), në avenue du Casino 26 në Montreux. Rezervuar për prindërit e fëmijëve të porsalindur deri në moshën 4 vjeçare. Takimi është organizuar nga infermieret.

➔ Lidhje të nevojshme

❯ Fédération suisse des sages-femmes : www.sage-femme.ch

❯ SOS futures mamans Riviera-Veveyse : [email protected] ✆ 0844 222 333

❯ Association jeunes parents : www.jeunesparents.ch

❯ Association Jumeaux Riviera : www.jumeaux.com

❯ Ligue la Lèche LLL : www.allaiter.ch

❯ Parents-contacts Riviera : www.parents-contacts.ch

22

Për fëmijët më të rritur

Aktivitetet dhe shërbimet për fëmijët më të rritur në territorin komunal janë të shumta. Disa varen direkt nga komuna e disa të tjera organizohen nga shoqata të ndryshme.

www.commune-de-montreux.ch/vivre/habiter/seniors

Sa për dijeni

Komuna merr pjesë, në kushte të caktuara, në shpenzimet e trajtimit ortodontik dhe të mjekimit dentar të fëmijëve.

Services sociaux, av. des Alpes 22, 1820 Montreux [email protected]

✆ 021 962 78 30

23

FAMILJET, FËMIJËT DHE TË RINJTË

Sistemi shkollor

➔ Shkollimi i detyrueshëmNë kantonin e Vaud, shkolla e detyrueshme fillon atë vit, në të cilin fëmija mbush 4 vjeç brënda datës 31 korrik. Prindërit kanë për detyrë ta regjistrojnë fëmijën e tyre brënda këtij afati.

www.vd.ch/themes/formation/scolarite-obligatoire

➔ Regjistroni fëmijën tuaj në shkollëRegjistrimi në shkollën publike bëhet pranë qëndrës shkollore të vëndbanimit tuaj.Nxënësit e komunës së Montreux-së dhe Veytaux-së janë të rëgrupuar në gjirin e dy qëndrave shkollore :

❯ Montreux-Ouest për fëmijët e Clarens dhe Chailly Chemin des Vignes 12, 1815 Clarens


❯ Montreux-Est për fëmijët e Montreux, Brent, Chernex, Glion, Collonge, Etraz, Vernex dhe Veytaux

Rue de la Gare 33, 1820 Montreux [email protected] ✆ 021 557 17 70

Sejcila nga këto shkolla ofron të gjitha nivelet dhe të gjitha kanalet e arsimit sekondar të detyrueshëm, të ndarë në kolegjet ekzistuese.

www.commune-de-montreux.ch/fr/vivre/etudier/ecoles-publiques.html

➔ Nxënësit jo-frankofonëKlasat e pranimit mundësojnë integrimin e nxënësve jo-frankofone. Mund të informoheni pranë sekretariatit të institucioneve të mësipërme.

Çerdhet, kopshtet dhe kujdesi për fëmijët në ambjentin familiar

Jeni të punësuar ? Montreux ju propozon zgjidhje të shumta kujdestarie që përshtaten me moshat e ndryshme të fëmijëve :

❯ çerdhet dhe kujdestaritë për fëmijë pranojnë foshnjet dhe fëmijët e vegjël të moshës parashkollore gjatë gjithë ditës ;

❯ kopshtet e fëmijëve janë të destinuara për moshat 2 ½ deri sa të mbrrijnë moshën shkollore dhe janë të hapura çdo mëngjes ;

❯ kujdestaritë për fëmijë në ambjentin familiar pranojnë foshnjet dhe fëmijët deri në moshën 12 vjeç në familjet e tyre, gjatë gjithë ditës ;

❯ njësitë e pritjes për nxënësit (UAPE) marrin në ngarkim nxënësit gjatë orareve përpara dhe pas shkollës, ashtu si edhe në mesditë.

24

Për të regjistruar fëmijën tuaj në njërën ose tjetrën prej këtyre strukturave të kujdesit ditor, ju lutem kontaktoni organizatën e « Réseau Enfance Montreux et Environs » REME :

nëpërmjet emailit në [email protected]

www.commune-de-montreux.ch/fr/vivre/habiter/familles ✆ 021 962 78 44

Duhet shënuar që ekziston gjithashtu një listë kopshtesh private. Listë në www.commune-de-montreux.ch

Kujdesi në mesditë

➔ APEMS – Kujdesi në mesditë për fëmijët në mjedisin shkollorMarrje në ngarkim e fëmijëve të shkollave fillore gjatë pauzës së drekës, nga klasa e 1rë në të 6tën (1P deri 6p) gjatë pushimit të drekës. Çdo ditë përveç të mërkurës, dhe vetëm gjatë periudhës shkollore. Ushqim, lojra dhe kohë në dispozicion për të bërë detyrat e shtëpisë.

Vëndi : Montreux centre, Chailly, Chernex, Collonge-Veytaux dhe Clarens. Trifa e pagesës sipas të ardhurave të prindërve. [email protected] ✆ 021 962 78 30

➔ Mensat shkolloreKolegjet Rambert dhe Montreux-Lindje ofrojnë një mensë shkollore për nxënësit e fillores dhe shkollës sekondare. Informacioniet pranë sekretarive.

Qëndrat e argëtimit

« Le Point » dhe « La Virgule » janë dy qendrat e kohës së lirë për paraadoleshentët dhe ado-leshentët e Komunës së Montreux-së. Pjesëmarrja në aktivitete zakonisht është e lirë. Inku-adrimi nga profesionistë.

Le Point Rue de la Gare 27, 1820 Montreux [email protected]

La Virgule Rue de Jaman 8, 1815 Clarens [email protected]

Sektori i Rinisë, menaxhuar nga SFJ

Përmes aktiviteteve, kampeve, qendrave rekreative të argëtimit dhe pjesmarrjes aktive në festat dhe ngjarjet e rajonit, sektori i Rinisë së Komunës së Montreux-së ka për qëllim të promovojë zhvillimin e duhur dhe integrimin social të të rinjve Montrezienë.

Direction SFJ, Secteur Jeunesse Avenue des Alpes 22, case postale 2000, 1820 Montreux [email protected] ✆ 021 962 78 30

25

Aktivitetet e pushimeve

➔ Qëndra në natyrë La FogePër fëmijët e shkollës nga mosha 5 deri në 12 vjeç, gjatë pushimeve verore : në një mjedis të gjelbër me pishinë, aktivitete çdo pasdite nga ora 14 deri 18, për nxënësit e 1P deri në 6p. Inkuadruar nga animatorë, me një tarifë tepër të vogël.

Z.I. de la Foge, 1816 Chailly [email protected] ✆ 021 962 78 44

➔ Kampet e pushimitPushimet e shkurtit, të verës dhe të vjeshtës : kampe pushimi për fëmijët, organizuar nga Komuna e Montreux-së, duke nisur nga mosha 6 vjeçare.

www.commune-de-montreux.ch/fr/vivre/habiter/jeunesse/les-camps ✆ 079 479 82 51 të hënën gjatë gjithë ditës ose [email protected]

➔ Datat e pushimeve shkollore në kantonin e Vaud

www.commune-de-montreux.ch/fr/vivre/habiter/vacances

Ludoteka

Lojëra me qira për fëmijë. Hapur të hënën në ora 16-18 dhe të mërkurën në ora 14:30-17:30. Cité Centre, Grand-Rue 90, 1820 Montreux

✆ 079 627 18 67

Biblioteka

Shih informacionet në faqen 35.

26

JETA KOMUNITARE DHE FETARE

➔➔ Kisha e Reformuar Rajoni Riviera – Pays-d’Enhaut

www.eerv.ch

CLARENS sekretariati i famullisë & 021 964 30 30 Kisha av. Eugène-Rambert 30 dhe Kishëza Brent, route de la Chapelle, Brent

MONTREUX sekretariati i famullisë & 021 963 29 02 Kisha e Saint-Vincent, rue du Temple, Montreux ; Kisha e Chernex, route de l’Arzillière ; Kisha e Glion, route de Valmont ; Kisha e Caux ; Kishëza Avants, avenue des Narcisses ; Kishëza Veytaux, chemin de la Chapelle

FAMULLIA GJERMANISHTFOLËSE

www.kirchemontreux.ch Kisha Grand-Rue 104, Montreux & 021 331 57 76

➔➔ Kisha Katolike Njësia Pastorale Riviera – Pays-d’Enhaut

www.cath-vd.ch

CLARENS sekretariati i famullisë & 021 964 64 77 Kisha Sainte-Thérèse, avenue Vinet 34, Clarens

MONTREUX sekretariati i famullisë & 021 963 37 08 Kisha Sacré-Cœur, avenue du Casino 32, Montreux ; Kishëza Glion ; Kishëza Notre Dame des Narcisses, Les Avants

➔➔ Sinagoga e Lausanne-s

Avenue Juste-Olivier, 1003 Lausanne www.cilv.ch & 021 341 72 40

➔➔ Kisha Anglikane

Saint John’s Anglican Church, avenue de Chillon 92, Territet www.anglican.ch & 021 963 43 54

➔➔ Kishëza evangjelike e Clarens-it (FREE)

www.chapelledeclarens.org & 021 964 32 38 Kisha rue William-Thomi 1, Clarens

➔➔ Kisha evangjelike e Montreux-së

Avenue des Alpes 94, Montreux www.eemontreux.ch & 079 385 60 68

➔➔ Kisha kristiane e ditës së shtatë

Rue de Jaman 14, Clarens clarens.adventiste.ch & 076 520 85 72

➔➔ Qëndra sociokulturore e Myslymanëve të Riviera-s

Grand-Rue 3, Montreux & 021 961 28 62

➔➔ Besime të tjera : L’Arzillier – Shtëpia e dialogut

Avenue de Rumine 62, 1005 Lausanne www.arzillier.ch [email protected]

http://clarens.adventiste.ch

27

INTEGRIMI

Montreux ka një popullsi të madhe me të huaj (pothuajse gjysma e banorëve të saj). Për këtë arsye, Bashkia kërkon të nxisë integrimin e suksesshëm për të gjithë. Ajo ka ngritur një Komision për çështjet e integrimit, i cili kryesohet nga njëri prej anëtarëve të tij.

Commission consultative pour la cohésion sociale et l’intégration (CoCoSI)

www.commune-de-montreux.ch/fr/vivre/habiter/voisinage/integration-et- communautes ✆ 021 962 78 30

Kurse të frëngjishtes

Për ata që dëshirojnë të mësojnë frëngjisht dhe të përshtaten me mënyrën e jetesës dhe zako-net e vendit. Shihni, po ashtu, broshurën « Mirë se vini në kantonin e Vaud ».

Shoqata për gjuhën frënge në ClarensKurse frëngjishteje për të rriturit, përgatitje për natyralizimin dhe aktivitete të ndryshme so-ciale reth frëngjishtes.

1815 Clarens www.francais-clarens.ch [email protected] ✆ 079 228 62 16

Lojë në frëngjisht RivieraKurse frëngjishte fillestare mbi funksionimin e sistemit shkollor në Clarens dhe Montreux. Informata dhe regjistrim :

FEJ Riviera, Collège Charlemagne, rue des Remparts 7, 1814 La Tour-de-Peilz www.francaisenjeu.ch [email protected] ✆ 021 977 03 51

Perfeksionimi në lexim dhe shkrim

Për ata që dinë frëngjisht, por që janë të dobët në lexim dhe shkrim.

Lire et Ecrire Riviera-Chablais

Grand-Rue 50, 1814 La Tour-de-Peilz www.lire-et-ecrire.ch [email protected] ✆ 021 922 46 10

Këshilla psikologjike, përkthim

Pritje e personalizuar për shtetasit zviceranë apo emigrantë që kanë pasiguri sociale, ekonomike, psikologjike apo fizike.

Appartenances

Rue des Communaux 2a, 1800 Vevey www.appartenances.ch [email protected] ✆ 021 922 45 22

http://www.commune-de-montreux.ch/fr/vivre/habiter/voisinage/integration-et-communautes

28

Kafja e Mirëseardhjes

Për gra emigrante me fëmijë që s’janë në shkollë, të cilat dëshirojnë të takohen me gra të tjera që ndodhen në të njëjtën situatë me to si dhe të familiarizohen me frëngjishten. Aktivitet falas.

Çdo të premte në mëngjes në ora 9-11 (përveç pushimeve shkollore) Maison de Quartier, Jaman 8, 1815 Clarens ✆ 078 845 86 18

Kafe-takim Mosha dhe Emigracioni

Collège d’Etraz në Montreux : takim për emigrantët albanofonë që nga mosha 55 vjeç. Datat në www.commune-de-montreux.ch > agenda

Mme Luljeta Hajzerai ✆ 077 498 35 70 [email protected]

Disa linke mbi temën e emigracionit

Office fédéral des migrations www.bfm.admin.ch/bfm/fr/home/ueberuns/kontakt.html

Canton de Vaud www.vd.ch/themes/vie-privee/familles/gerer-le- quotidien/migration-et-integration/

Confédération www.ch.ch

Favoriser la cohabitation interculturelle www.contakt-citoyennete.ch

Zyra kantonale për integrimin e të huajve dhe parandalimin e racizmit

Rue du Valentin 10, 1014 Lausanne [email protected]

29

JETA NË LAGJEN E BANIMIT

Festat e fqinjësisë

Çdo vit, të martën e fundit të majit, banorët kanë mundësi të organizojnë një festë me fqinjët e tyre, me qëllim që të njihen më mire me ta. Me një mbështetje të vogël logjistike nga Komuna, në formën e afisheve, fletëpalosjeve, stolave dhe tavolinave.

www.commune-de-montreux.ch në muajin prill

Rregullat e fqinjësisë së mirë

Respekti ndaj rregullave favorizon marrëdhënie të mira midis fqinjëve. Për shëmbull :

❯ shmangia e zhurmës (muzikë, dush, larje enësh, etj.) midis orës 22 - 7 ;

❯ respektimi i orareve të rezervuara në lavanderi ;

❯ favorizimi i dialogut me fqinjët…

… dhe në përgjithësi, në përputhje me udhëzimet specifike të çdo ndërtese.

30

PUNA

Leja e punës

Nëse nuk jeni shtetas zviceran, informohuni pranë kantonit : Service de l’emploi

Rue Caroline 11, 1004 Lausanne www.emploi.vd.ch [email protected] ✆ 021 316 61 04 Broshura « Bienvenue dans le canton de Vaud » ju jep më shumë detaje.

Ofertat e punësimit

Kërkoni punë ? Ja disa pista :

❯ Oferta pune në komunën e Montreux-së www.commune-de-montreux.ch/fr/vivre/travailler/offres-demploi

❯ E përditshmja 24 heures ofron një shtesë për punën çdo të enjte.

❯ Faqe të specializuara interneti (jobup.ch, jobs.ch, monster.ch, etj.).

Papunësia

Për të përfituar të drejtën e sigurimit të papunësisë, ju duhet të përmbushni disa kushte, të cilat mund t’i gjeni në www.vd.ch/themes/economie/emploi-chomage.

Nëse nuk i përmbushni kushtet, ndoshta keni të drejtën e « Të ardhurave të integrimit » (RI).Kontaktoni

Centre social Régional Riviera / site de Montreux Avenue Claude Nobs 14, 1820 Montreux [email protected] ✆ 021 962 78 60 8-11:30 dhe 14-16

www.jobup.ch

www.jobs.ch

www.monster.ch

31

BUXHETI – FINANCAT

Tatimet

Çdo vit duhet plotësuar një formular për deklarimin e taksave. Këtë mund ta bëni edhe nëpërm-jet internetit : www.vd.ch/themes/etat-droit-finances/impots/vaudtax.

Shkalla e tatimit komunal është fiksuar në 65 % të tatimit kantonal të bazës.

Të huajt janë subjekt i tatimit në burim (i cili zbritet direkt nga rroga nëpërmjet punëdhënësit), duke përjashtuar titullarët e lejes B që fitojnë më shumë se 120 000 franga në vit, mbajtësit e lejes C si dhe personat e martuar me një shtetas apo shtetase zvicerane.

Administration cantonale des impôts➔ www.vd.ch/impots [email protected] &➔021 316 00 00 ose Office d’impôt du district de la Riviera – Pays-d’Enhaut Rue du Simplon 22, case postale 1032, 1800 Vevey 1 & 021 557 10 00 Oraret : 8:30-11:30 dhe 13:30-16:30

➔➔ Të plotësosh formularin e deklarimit të taksaveNë kushte të caktuara, mund të kërkoni ndihmë për deklarimin e taksave. AVIVO & 021 923 56 87 (19-21)

Si të menaxhoni buxhetin tuaj

Nuk është gjithmonë e lehtë të mbash buxhetin tënd. Kantoni i Vaud ka krijuar një ndihmë të përhershme :

INFO BUDGET & 0840 4321 00 e hënë - e enjte nga ora 8:30-13 (thirrje gratis nga rrjeti fiks) www.vd.ch/dettes

32

STREHIMI

Apartamentet e subvencionuara

Një listë e tyre është vënë në dispozicion nga Zyra komunale për çështjet e strehimit, por për të përfituar nga kjo ofertë, duhet të jeni të vendosur në Montreux jo më pak se 5 vjet.

Ndihmë individuale për strehim

Asistenca e drejtpërdrejtë financiare u mundëson familjeve me banim në Montreux të përfitojnë, nën kushte të caktuara, një pjesëmarre në pagesën e qirasë. Por për të paraqitur një kërkesë të tillë, duhet të jesh banor i komunës së paku prej 2 vjetësh. Kërkesa mund të bëhet nëpërmjet internetit nëwww.commune-de-montreux.ch/guichet-virtuel/subventions-subsides-rabais

Office communal du logement Avenue des Alpes 22, case postale 2000, 1820 Montreux [email protected] ✆ 021 962 78 42

Shoqata e mbrojtjes së qiramarrësve

Antarësimi është i nevojshëm për të përfituar nga ndihmat. Regjistrim i mundshëm nëpërmjet internetit nëwww.asloca.ch/inscription/MONTREUX-EST-VAUDOIS.pdf

Asloca-Montreux-Est Vaudois Case postale 1024, 1820 Montreux Shërbim telefonik, çdo mëngjes, përveç të premteve ✆ 021 963 34 87

Shoqata e pronarëve të pasurive të paluajtshme

Chambre vaudoise immobilière Rue du Midi 15, 1002 Lausanne www.cvi.ch ✆ 021 341 41 41

33

QYTETARIA DHE TË DREJTAT POLITIKE

E drejta e votës për të huajt

Në kantonin e Vaud-së, të huajt e kanë të drejtën e votes në nivel komunal.

Kush mundet të votojë, kush mund të zgjidhet ?

Kushdo që plotëson kriteret e mëposhtme mund të marrë pjesë në votimet komunale :

❯ Shtetasit zviceranë, burra dhe gra, nga mosha 18 vjeç e sipër, që banojnë në komunë dhe janë të regjistruar në regjistrin civil ;

❯ Shtetasit e huaj, burra dhe gra, nga mosha 18 vjeç e sipër, sipas të drejtës që u jep Kushtetuta vuduaze, hyrë në fuqi më 1 prill 2003 e me kusht që ti përmbushin të gjitha kërkesat e mëposhtme dhe të jenë të regjistruar në regjistrin civil :– qëndrim i pandërprerë në Zvicër, së paku gjatë dhjetë vjetëve të fundit (duke përfituar

njërën prej lejeve të qëndrimit B, C, N, S, F, A ose L) ;– banor i kantonit të Vaud për një periudhë të pandërprerë jo më pak se 3 vjeçare (me

njërën prej lejeve të qëndrimit B, C, N, S ose F) ;– aktualisht banor i komunës (me leje qëndrimi B ose C).

Materiali i votes për çdo votim apo zgjedhje të nivelin komunal dërgohet automatikisht në banesë nëpërmjet postës.

Natyralizimi

Dëshironi të merrni shtetësinë zvicerane ? Kushtet ndryshojnë në varësi të situatës tuaj. Ne ju sygjerojmë të shkoni në zyrën komunale :

Grand-Rue 73, le hënë - e premte nga ora 8-16:30 ose ✆ 021 962 77 77

34

KULTURA, ARGËTIMET DHE SPORTI

Sporti

Duke nisur nga patinat me rrota deri tek skitë, duke kaluar nga noti, hikingu, tenisi, futbollit, etj. ju mund ta ushtroni sportin tuaj të preferuar në Montreux.

Çdo gjë në lidhje me sportin www.commune-de-montreux.ch/fr/partager/sortir/sportKlubet sportive dhe shoqatat në www.commune-de-montreux.ch > en un clic > annuaire

➔ Pishina e Maladaire-sPishina e vetme Olimpike e mbuluar e kantonit të Vaud ! Kompleksi përfshin gjithashtu pishina në natyrë dhe një park të bukur. Zbritje për vëndasit e Montreux-së. Karta për ta merret në vend për shumën e CHF 5.–.Tarifa për fëmjët vëndas : CHF 2.50 (në vend të CHF 4.–)Tarifa për vëndasit e moshës madhore : CHF 5.50 (në vend të CHF 7.50)

Chemin de la Maladaire, 1817 Clarens-Montreux ✆ 021 964 57 03 Oraret : e hënë, e martë, e enjte dhe e premte 8-21, e mërkurë 8-20 week-end dhe ditë pushimesh në korrik dhe gusht : 10-19 nga shtatori në qershor : 8:30-17:30 [email protected]

➔ Pishina të tjeraGjatë sezonit, pishina të tjera – falas – ju presin në Foge dhe në Brent, ashtu si dhe pishina – me pagesë – e kazinos. Larja është e mundur gjithashtu edhe në liqen.

Tifoz i pishinës ?

Blini abonimin vjetor ose sezonal, të vlefshëm për pishinat e rajonit : nga Maladaire në Clarens, Corseaux-Plage në Vevey, Les Marines në Villeneuve dhe Les Mousquetaires në La Tour-de-Peilz.

www.commune-de-montreux.ch/piscines

Kultura

➔ KinematëDy salla në Kinemanë Hollywood, Bâtiment Cité-Centre, Grand-Rue 90. Filma të shumtë në versionin origjinal ose në frëngjisht. ✆ 021 965 15 62

Çdo të martë të parë të muajit, nga ora 14, seancë e veçantë për të moshuarit për CHF 12.–, së bashku me një vakt të lehtë ushqimi. Asistencë në dispozicion.

➔ MuzeumetÇdo gjë në lidhje me muzetë e Montreux-së dhe rajonit :

www.commune-de-montreux.ch/fr/partager/sortir/musees

35

➔ BibliotekaJep me qera libra, BD, CD dhe DVD (dokumentarë dhe fiction) për fëmijët dhe të rriturit.Çmimi për tu regjistruar CHF 20.– për të rriturit, CHF 10.– për fëmijët. Mund të gjeni, poashtu, libra në anglisht, gjermanisht, italisht, portugalisht, spanjisht, tamul, kroatisht, serbishtdhe shqip, ashtu si edhe arabisht e rusisht për fëmijë.L Bibliothèque municipale Montreux-Veytaux

Cité-Centre, Grand-Rue 92, 1820 Montreux [email protected]

✆ 021 963 33 29E hënë, e martë, e enjte dhe e premte nga ora 15-19E mërkurë nga ora 10-19 non-stop dhe të shtunën nga ora 9-12

Ditari sportiv dhe kulturor

Çfarë do të ndodhë në Montreux ditët e ardhshme ? Për ta mësuar një gjë të tillë, nuk ka gjë më të thjeshtë : në smartfonin ose në kompjuterin tuaj, ditari komunal ju jep informacion mbi programin e evenimenteve.

L www.commune-de-montreux.chShihni gjithashtu në :

www.lasaison.ch dhe www.sportinforiviera.ch

36

MERRNI PJESË NË JETËN MONTREZIANE

Montreux ka një numër të madh kompanish dhe shoqatash aktive në fusha nga më të ndryshmet.

Kompanitë e fshatrave

Mund të numërohen rreth pesëmbëdhjetë kompani për zhvillimin e fshatrave.L Kontaktet dhe adresat në www.commune-de-montreux.ch/villages

Të tjera kompani

Në Montreux ka më shumë se 100 shoqata sporti, muzike, kulture apo diçka tjetër.L www.commune-de-montreux.ch > en un clic > annuaire

http://www.commune-de-montreux.ch/fr/decouvrir/villages.html

Edition 2015

www.commune-de-montreux.ch

NË MONTREUX€¦ · sesh dhe turizmi, e famshme për festivalet dhe ngjarjet e saj, për të...

Documents

Transcript of NË MONTREUX€¦ · sesh dhe turizmi, e famshme për festivalet dhe ngjarjet e saj, për të...