TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ...Siegfried FINK’in vurmalı çalgılara...

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

MÜZİK ANA SANAT DALI

SIEGFRIED FINK'İN VURMALI ÇALGILARA KAZANDIRDIKLARININ

İNCELENMESİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Levent Mert DÖNMEZ

ADANA / 2013

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

MÜZİK ANA SANAT DALI


İNCELENMESİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Levent Mert DÖNMEZ

Danışman: Doç. Gökmen NOYAN

ADANA / 2013

Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğüne,

Bu çalışma, jürimiz tarafından Müzik Ana Sanat Dalında YÜKSEK LİSANS TEZİ

olarak kabul edilmiştir.

Başkan: Doç. Gökmen NOYAN

(Danışman)

Üye: Doç. C. Hakan ÇUHADAR

Üye: Yrd. Doç. Dr. Mustafa BAYIK

ONAY

Yukarıdaki imzaların, adı geçen öğretim elemanlarına ait olduklarını onaylarım.

...../…../2013

Prof. Dr. Azmi YALÇIN

Enstitü Müdürü

Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve

fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri

Kanunundaki hükümlere tabidir.

iii

ÖZET


İNCELENMESİ

Levent Mert DÖNMEZ

Yüksek Lisans Tezi, Müzik Ana Sanat Dalı

Danışman: Doç. Gökmen NOYAN

Ocak 2013, 75 Sayfa

Bu tezde, Siegfried FINK’in hayat hikâyesi ile vurmalı çalgılara kazandırdığı

eserlerin ve çalışma metotlarının analizi yapılmış; bu metotların teknik ve melodik

gelişime katkıları ve kullanımları incelenmiş; ayrıca FINK’in geliştirdiği ve vurmalı

çalgıların evrensel bir dil ile anlaşılmasını sağlayan piktogramlar incelenmiş ve analiz

edilmiştir.

Bestecinin hayat hikâyesi bölümünde Siegfried FINK’in vurmalı çalgılar

çalışmalarını ve öğrenimini nerede yaptığı, öğretici olarak neler yaptığı,

gerçekleştirdiği konserleri ve başarıları, vurmalı çalgılara getirdiği yenilikler ve

öncülükler anlatılmıştır.

FINK’in bestelemiş olduğu çalışma metotları ve eserlerinin incelenmesi

bölümünde, bestecinin vurmalı çalgılar enstrümanları için yazmış olduğu metotların ve

eserlerin vurmalı çalgılar sanatçılarını nasıl geliştireceği incelenmiştir. Trampet,

timpani ve ksilofon enstrümanları için yazılmış olan metotlardaki etütlerle, hangi

teknik, melodik veya birlikte çalmanın geliştirildiği, etütlerden şekiller örnek olarak

verilerek detaylı bir biçimde incelenip, analiz edilmiştir.

Çalışmada, Siegfried FINK’in teknik gelişime katkıları ile teknik kullanımının

eser çalımındaki faydalarından da bahsedilmiştir.

Ayrıca bu çalışmada, Siegfried FINK tarafından geliştirilen, vurmalı çalgılar

sanatçılarının herhangi belirli bir dil kullanmadan, evrensel bir dil olarak etütlerde ve

eserlerde kullanabileceği imge resimler yani piktogramlar tanıtılarak, bunların hangi

enstrümanlarda nasıl kullanılacakları incelenmiş ve çıkarımlarda bulunulmuştur.

iv

Anahtar Kelimeler: Siegfried FINK, Vurmalı Çalgılar Çalışma Metotları, Vurmalı

Çalgılar, Piktogramlar.

v

ABSTRACT

THE STUDY OF SIEGFRIED FINK’S CONTRIBUTIONS TO PERCUSSION

INSTRUMENTS

Levent Mert DÖNMEZ

Master Thesis, Department of Music

Supervisor: Assoct. Prof. Gökmen NOYAN

January 2013, 75 Pages

In this study, Siegfried FINK’s works of art and his study methods were

analysed with his biography; the technical and melodic contributions and the usage of

these methods were investigated; his innovation of pictograms which provide a

common language on percussion instruments were also investigated and analysed

thoroughly.

In the composer’s biography part, where his percussion workshops and

educational background took place,what he managed as a tutor,his concerts and

achievements,his innovations and pioneering jobs were stated out.

In the analysis part of his study methods and works of art, how these methods

and works enhance percussionists was considered.Which tecnique,melody or

accompaniment were aimed to improve with the studies in the methods written for the

snare drum,the timpani and the xylophone, were analysed and investigated in details.

In this study,FINK’s technical contributions and the benefits of these techniques

in instrument playing were also mentioned.

Moreover, in this study, FINK’s innovation pictograms, which can be used in

studies and works of art by percussionists as a common language without a specific

language, were introduced.In addition, by which instrument and how these pictograms

can be used were investigated and deducted.

Keywords: Siegfried FINK, Percussion Instruments Study Meyhods,Percussion

Instruments,Pictograms.

vi

ÖNSÖZ

Yüksek Lisans eğitimim boyunca değerli bilgileriyle bana yol gösteren danışman

hocam Doç. Gökmen NOYAN’a, Yrd. Doç. Ayşe DÖNMEZ’e, Tarkan YEDİCAN’a,

kardeşim Berk DÖNMEZ’e ve arkadaşım Cihangir NÜVASİL’e çok teşekkür ederim.

Bu tezin yazım aşamasında ortaya çıkan her türlü sıkıntımda yardım ve desteğini

benden esirgemeyen sevgili eşim Eda Özlem DÖNMEZ’e sonsuz teşekkür ederim.

Ayrıca emeği geçen tüm arkadaşlarıma da teşekkür ederim.

vii

İÇİNDEKİLER

Sayfa

ÖZET ........................................................................................................................ iii

ABSTRACT.............................................................................................................. v

ÖNSÖZ ..................................................................................................................... vi

ŞEKİLLER LİSTESİ ............................................................................................... ix

EKLER LİSTESİ ..................................................................................................... xi

BÖLÜM I

GİRİŞ

1.1. Problem ............................................................................................................... 2

1.2. Araştırmanın Amacı ............................................................................................ 2

1.3. Araştırmanın Önemi ............................................................................................ 2

1.4. Sayıltılar .............................................................................................................. 2

1.5. Sınırlılıklar .......................................................................................................... 3

1.6. Yöntem ............................................................................................................... 3

1.6.1. Araştırma Modeli ....................................................................................... 3

1.6.2. Veri Kaynakları, Verilerin Toplanması ve Analizi ...................................... 4

BÖLÜM II

Siegfried FINK

2.1. Siegfried FINK’in Yaşam Öyküsü ....................................................................... 5

BÖLÜM III

Siegfried FINK’in ÇALIŞMA METOTLARININ VE ESERLERİNİN

İNCELENMESİ

3.1. Siegfried FINK’in çalışma metotları ve eserleri hakkında bilgi verilmesi ................ 9

3.1.1. Siegfried FINK’in Trampet çalışma metotlarının incelenmesi .................... 10

3.1.2. Siegfried FINK’in Timpani çalışma metotlarının incelenmesi .................... 18

3.1.3. Siegfried FINK’in Ksilofon çalışma metotlarının incelenmesi.................... 28

viii

BÖLÜM IV

Siegfried FINK’in PİKTOGRAMLARININ ANALİZİ

4.1. Siegrfied FINK’in Piktogram analizleri ............................................................... 37

4.1.1. Trampet Bageti Piktogramı ........................................................................ 37

4.1.2. Tom Tom Bageti Piktogramı ...................................................................... 38

4.1.3. Fırça Baget Piktogramı .............................................................................. 39

4.1.4. Trampet Vuruşu Piktogramı ....................................................................... 40

4.1.5. Kortun Açık olma durumu Piktogramı ....................................................... 40

4.1.6. Bas Davul Vuruş Piktogramı...................................................................... 41

4.1.7. Piccolo Trampet Piktogramı....................................................................... 42

4.1.8. Kavbel Vuruş Piktogramı .......................................................................... 43

4.1.9. Pedal ile Hihat kullanımı Piktogramı.......................................................... 44

4.1.10. Baget ile Hihat Vuruşu Piktogramı ........................................................... 45

4.1.11. Baget ile Zil Vuruşu Piktogramı ............................................................... 46

4.1.12. Zilin Göbek Kısmına Vurma Piktogramı .................................................. 46

4.1.13. Küçük Zil Vuruş Piktogramı .................................................................... 48

4.1.14. Baget Baget Üstüne Vuruş Piktogramı ..................................................... 49

4.1.15. Kasnak ile birlikte deriye vuruş Piktogramı .............................................. 50

4.1.16. Fırça Vuruşu Piktogramı .......................................................................... 51

4.1.17. Baget ile Kasnağa Vuruş Piktogramı ........................................................ 52

4.1.18. İkili Tremolo Piktogramı.......................................................................... 53

BÖLÜM V

SONUÇ VE ÖNERİLER

5.1. Sonuç .................................................................................................................. 55

5.2. Öneriler ............................................................................................................... 56

KAYNAKÇA ............................................................................................................ 57

EKLER ..................................................................................................................... 58

ÖZGEÇMİŞ ............................................................................................................. 75

ix

ŞEKİLLER LİSTESİ

Sayfa

Şekil 1: Studies For Snare Drum, Sayfa 12 ............................................................... 11

Şekil 2: Studies For Snare Drum, Sayfa 12 ............................................................... 12

Şekil 3: Solo Book For Snare Drum, Sayfa 44 ........................................................... 13

Şekil 4: 12 Easy Studies, Sayfa 2 ............................................................................... 15

Şekil 5: Solo Book For Snare Drum, Sayfa 27 ........................................................... 16

Şekil 6: Solo Book For Snare Drum, Sayfa 13 ......................................................... ...17

Şekil 7: Studies For Timpani, Cilt 1 Sayfa 7............................................................... 19

Şekil 8: Studies For Timpani, Cilt 1 Sayfa 7.............................................................. 21

Şekil 9: Studies For Timpani, Cilt 1 Sayfa 9............................................................... 22

Şekil 10: Studies For Timpani, Cilt 2 Sayfa 12 ........................................................... 23

Şekil 11: Studies For Timpani, Cilt 3 Sayfa 7 ............................................................. 24



Şekil 14: Studies For Timpani, Cilt 3 Sayfa 8 ............................................................ 25






Şekil 20: Test 20 Studies For Percussion , Sayfa 5 ..................................................... 29

Şekil 21: Test 20 Studies For Percussion , Sayfa 5 ..................................................... 30

Şekil 22: Test 20 Studies For Percussion, Sayfa 21 ................................................... 30

Şekil 23: Mini Music, Sayfa 22 ................................................................................. 31

Şekil 24: Menora, Sayfa 9 ......................................................................................... 32



Şekil 27: Menora, Sayfa 10 ....................................................................................... 34



Şekil 30: Drum Set Suite, Sayfa 3 ............................................................................. 37

x























Şekil 53: Drum Set Suite, Sayfa 6. ............................................................................ 47












xi


xii

EKLER LİSTESİ

Sayfa

Ek 1: Tanımlamalar ................................................................................................... 58

Ek 2: Siegfried FINK’in Eserlerinin Listesi ............................................................... 60

Ek 3: Siegfried FINK’in Drum Set Suite Metodu ....................................................... 62

Ek 4: Siegfried FINK’e Ait Resimler ......................................................................... 71

Ek 5: Trampet, Timpani ve Ksilofon Enstrümanlarına Ait Resimler........................... 73

BÖLÜM I

GİRİŞ

Dünyaca ünlü Alman vurmalı çalgılar sanatçısı, bestecisi ve profesörü olan

Siegfried FINK’in vurmalı çalgılar çalışma metotları, vurmalı çalgılar sanatçıları

tarafından çok sık kullanılır.

Bestecinin aynı zamanda vurmalı çalgılar sanatçısı da olmasından dolayı,

çalışma metotları ve eserlerinde kullandığı yazımları ayrıntılı ve açıklayıcıdır. Çalışma

metotları, vurmalı çalgılar çalışmalarına yeni başlayan ve ileri seviyelerdeki vurmalı

çalgı sanatçılarının kendilerini geliştirmek için kullandıkları metotlardır. Metotlar,

sanatçıların kendi seviyelerine göre derece derece değişim göstermektedirler. Besteci bu

çalışma metotlarını sanatçıların yetenekleri oranında seviye seviye sınıflandırmıştır.

Vurmalı çalgılar kendi içinde çok çeşitlilik gösterirler. Klasik vurmalı çalgılar,

Latin vurmalı çalgılar, Popüler vurmalı çalgılar olarak ayrılan yüzlerce vurmalı çalgı

vardır. Çalgılar çok çeşitli teknikler kullanılarak çalınırlar. Vurmalı çalgılar atonal

çalgılar ve müzikal çalgılar olarak da ayrılırlar.

Vurmalı çalgılar sanatçıları, çok sayıda çalgı eğitimi alırlar. Özellikle klasik

müzik eğitimi alan sanatçılar yüzlerce çalgıdan sorumludur. Aynı şekilde klasik müzik

orkestralarında çalan vurmalı çalgılar sanatçıları, orkestranın programına göre yüzlerce

çalgı içerisinden çeşitli çalgıları çalmak sorumluluğundadır. FINK’in orkestra ile ve

solo olarak beş yüzden fazla konser verdiği bilinmektedir.

Bestecinin araştırmalarıyla vurmalı çalgılara kazandırdığı çok sayıda metot ve

tekniği vardır. Vurmalı çalgılar ailesinin enstrüman çeşitliliği yüzünden, enstrümanların

çalışılmasında kullanılacak metotlar sadece seviye olarak değil enstrüman olarak da

ayrışır. Bestecinin ayrı seviyelerde bestelediği çok çeşitli metotlar bulunmaktadır. Bu

metotların amacı sanatçıların teknik ve müzikal gelişimine yardımcı olmaktır.

Ayrıca bestecinin eserleri icra edilirken birçok vurmalı çalgı kullanılabildiği

görülmektedir. Bir eserde ondan fazla enstrüman kullanılması ve bu enstrüman

çeşitliliğinin sağladığı zengin müzikal ahenk vurmalı çalgılar enstrümanlarını diğer

enstrümanlardan ayıran bir özelliktir.

2

1.1. Problem

Vurmalı çalgılar ailesinin çok çeşitli enstrümanlardan oluşması neticesinde,

FINK’ten önce, vurmalı çalgılar nota yazımında, enstrüman seçimini ve enstrümanların

hangi bagetleri kullanarak çalınması gerektiğini ifade etmek için çeşitli yöntem ve

işaretler, bestecilerin kendi ana dili kullanılarak yazılırdı. Bestecilerin ana dilini

bilmeyen sanatçılar için anlaşılması güç kavramlar ve durumlar ortaya çıkardı. Siegfried

FINK piktogramlarında bu zorluklara ve anlaşılmazlıklara bir çözüm üretebilmiş midir?

Ayrıca vurmalı çalgılar enstrümanlarının çeşitliliğinden kaynaklanan öğrenim ve

icra sıkıntılarına bestecinin bazı vurmalı çalgılar enstrümanlarına yönelik çalışma

metotları yazarak, geniş bir vurmalı enstrümanlar gurubuna etki edebildi mi ?

1.2. Araştırmanın Amacı

Araştırmanın amacı, Siegfried FINK’in vurmalı çalgılara kazandırdıklarının

vurmalı çalgılar sanatçılarına nasıl faydalı olabileceğini ortaya koymak ve bu

kazanımların daha hızlı bir şekilde edinilmesini sağlamaktır. Ayrıca bestecinin çalışma

metotları, piktogram incelemeleri ve analizleri sonucunda vurmalı çalgılar sanatçıları

için bir rehber görevi görmektir.

1.3. Araştırmanın Önemi

Siegfried FINK ile ilgili Türkçe çalışma ya da kaynak bulunmamaktadır.

Siegfried FINK’in vurmalı çalgılara kazandırdıklarının, piktogramların ve metotların

sanatçıların gelişimi üzerine faydalı bir şekilde kullanılabilmesi için bu araştırmanın

önemli bir kaynak oluşturacağı düşünülmektedir.

1.4. Sayıltılar

Siegfried FINK’in vurmalı çalgılar için yazdığı metotlardaki tekniklerin vurmalı

çalgılar sanatçılarına gelişim sunduğu, piktogramların sanatçılar için çalgı ve baget

kullanımına anlaşılabilirlik kattığı, alanında en yararlılık gösteren sanatçının FINK

olduğu bu araştırmanın sayıltısıdır.

3

Siegfried FINK ve onun vurmalı çalgılar çalışma metotları ile ilgilenenlerin böyle bir çalışmaya ihtiyacı oldukları varsayılmıştır.

1.5. Sınırlılıklar

Bu araştırma Siegfried FINK’in vurmalı çalgılara kazandırdıklarını sadece

çalışma metotları, eserleri ve piktogramları aracılığıyla inceleyip anlatmıştır.

Kullanılan nota kaynakları ve eserler tümüyle FINK’e aittir. Bestecinin metotları ile

ilgili olan enstrümanlar hakkında açıklayıcı olması amacıyla kısa bilgiler verilmiştir.

Ayrıca bestecinin vurmalı çalgılar sanatçılarına kazandırmak istediği teknik, melodik

ve birlikte çalma kazanımları da çalışma metotları, eserleri ve piktogramları

aracılığıyla verilmiştir. Bestecinin çalışma metotları, eserleri ve piktogramları teknik

ve müzikal bakımdan analiz edilip hangi enstrüman için ne amaçla kullanılması

gerektiği bilgisinin verilmesi ile sınırlı olacaktır.

Bu araştırma yüksek lisans tez süresi ile sınırlıdır.

1.6. Yöntem

Bu bölümünde sırasıyla araştırmanın modeli, veri kaynakları, verilerin

toplanması ve analizi yer almaktadır.

1.6.1. Araştırma Modeli

Bu araştırma, Siegfried FINK’in vurmalı çalgılara kazandırdıklarını

incelenmiştir. Bestecinin çalışma metotları ve eserleri sayesinde vurmalı çalgılar

sanatçılarının teknik ve müzikal gelişimi desteklenmiştir. Bestecinin çalışma

metotlarının ve eserlerinin analizi yapılarak, teknik, melodik ve birlikte çalmanın

önemi ve ileride karşılaşılabilecek kullanımları gösterilmiştir. Vurmalı çalgılar

tarihinde bestecinin önemini açıklamak hedeflediğinden, doküman tarama modeli

kullanılarak, doküman bilgisi ve analizi ile yapılan bir çalışma olmuştur.

Ayrıca bu araştırma, nitel araştırma türünde bir araştırmadır. Doküman analizi ve

4

betimsel yöntem tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma, gözlem,

görüşme ve doküman analizi (literatür tarama) gibi nitel veri toplama yöntemlerinin

kullanıldığı, algıların ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde

ortaya konulmasına yönelik nitel bir sürecin izlendiği araştırma olarak tanımlanabilir

(Yıldırım ve Şimşek, 2000, s. 19).

Araştırma süresince nitel verilerden yararlanılmıştır. Bu nedenle tarama

modeline uygun veri toplama teknikleri, nitel araştırmaya hizmet edebilecek şekilde

doküman tarama ve gözlem yapma teknikleriyle gerçekleştirilmiştir. Bu iki veri

toplama yönteminin desteklenmesinin araştırmayı güvenilir kılmada önemli olduğu

düşünülmektedir.

1.6.2. Veri Kaynakları, Verilerin Toplanması ve Analizi

Bu araştırmada nitel araştırma tekniklerinden biri olan doküman analizi

tekniği kullanılmıştır. Siegfried FINK’in vurmalı çalgılara kazandırdıkları ile ilgili

yapılan araştırmanın veri kaynakları, bestecinin eserlerinden, müzik yazarlarının bu

besteci ile ilgili yazmış oldukları makalelerden, müzik ansiklopedileri, kütüphaneler

ve internet sitelerinden elde edilen bilgilerdir. Bu kaynaklara, Hacettepe Üniversitesi

Devlet Konservatuarı Kütüphanesi, Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi ve internet

aracılığı ile ulaşılmıştır. Bestecinin çalışma metotları ve eserlerinin nota kaynağı ise;

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasının Kütüphanesi, Hacettepe Üniversitesi Devlet

Konservatuarı Kütüphanesi, Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi ve internet

sitelerinden temin edilmiştir.

5

BÖLÜM II

Siegfried FINK’İN YAŞAM ÖYKÜSÜ

2.1. Siegfried FINK’in Yaşam Öyküsü

Siegfried FINK, 1928 Zerbst/Anhalt (Doğu Almanya)’da doğmuş, 2006 yılında

Almanya’nın Würzburg şehrinde ölmüştür. Weimar’da Franz Liszt Müzik

Üniversitesinde perküsyon ve timpaninin yanı sıra kompozisyon dersleri almıştır.

Alman Demokratik Cumhuriyetinde cazdan etkilenmiş olan müziğini ‘çökmüş’ olarak

nitelendirdiklerinde, karısı Traude ve küçük kızı Cornelia’yı yanına alarak

komünizmden Batı Almanya’ya kaçmıştır. Orada solo ve orkestra perküsyonun

Nestor’u, yani danışılan bilge kişisi olmuştur.

2.Dünya Savaşından sonra Almanya’da profesyonel perküsyonun gelişmesinde

önemli bir figür olarak da tanınmıştır.

1948 den 1951 yılına kadar, FINK, Weimar Müzik Üniversitesi’nde Alfred

WAGNER’in sınıfında timpani ve perküsyon dersleri aldı. Ayrıca aynı enstitüde

Helmut RIETHMULLER’in sınıfında kompozisyon dersleri aldı.

Weimar, Magdeburg, Lübeck ve Hannover’de pek çok orkestra çalışmaları ve öğretim

görevleri yaptıktan sonra, Hochschule für Musik Würzburg’da kalıcı olarak timpani ve

perküsyon öğretimine atandı. 1974’te profesör oldu ve Würzburg’daki ünlü Studio für

Perküsyon okulunun başına geçti. 1993 yılında emekli olana kadar bu görevde kaldı

(Thompson, 1997, s. 122).

FINK’in rehberliği altında, Studio für Perkussion dünyadaki en ünlü perküsyon

okullarından birisi haline geldi. 100 den fazla öğrencisi oldu. Özellikle çağdaş müzik

sanatını ilgilendiren yeni öğretim metotları ve yeni çalma metotları geliştirdi. FINK

profesyonel Alman perküsyon sahnesinde “Der Percussion-Papst” (Perküsyonun

Babası) olarak da tanınır.

Siegfried FINK’in yayımlarının arasında; perküsyon enstrümanları için

bestelenmiş yüz elliden fazla bestenin yanı sıra, oda müziği, bale, film ve TV müzikleri,

tüm perküsyon enstrümanları için metotlar ve Keiko ABE’nin "Dream of The Cherry

Blossoms" eseri gibi farklı yazarların eserlerinin edisyonları da bulunur (Daniels, 1996,

s. 227).

6

FINK Almanya da perküsyon pedagojisinde büyük bir etki bırakmıştır. Alman

müzik yarışmaları olan "Jugend Musiziert" ve "German Music Competition"a

perküsyon aletlerinin solo enstrümanlar olarak dahil edilmesini sağlamıştır.

1977 yılında FINK’in başkanlık etiği bir komite, Alman Müzik Okulları

Birliğinin (German Association of Music Schools (VdM) “Perküsyon çalgıları

müfredatını” düzenledi. Bu müfredat perküsyon eğitimcileri için önemli bir başvuru

kaynağı oldu. Bu müfredat sayesinde eğitimciler vurmalı çalgılar bölümlerinin

yapılandırılmasında, vurmalı çalgılar enstrümanlarının geri planda kalmış rolünden daha

çok, marimba, vibrafon, davul seti, timpani, konser ksilofonu, konser glokenşpili,

gonglar, tam-tamlar, Latin vurmalı çalgıları, Afrika vurmalı çalgıları ve Brezilya

vurmalı çalgıları ile birlikte solo ve orkestral çalışmaları ön plana çıkarmışlardır

(Rogers, 2004, s. 211).

FINK, İspanya, Lüksemburg, Bulgaristan, Rusya, İsviçre’de sayısız yarışmada

jüri üyesi olmuştur. Milli filarmoni orkestralarında ve Müzik Yeteneklerini Destekleme

ve Araştırma Enstitüsü’nde vurmalı çalgılar danışmanlığı yapmıştır. ‘’Handbook of

Music Pedagogy, ‘’Dictionary of Music’’ ve ‘’The Music School’’ gibi pek çok önemli

el kitabında ve Alman müzik yazınında vurmalı çalgılar üzerine yazılan birçok

makalelerin yazarı olmuştur.

FINK bir besteci, orkestra şefi olarak ve öğrencilerine danışman olarak sayısız

LP ve CD üretmiştir. Afrika, Amerika, Asya ve bütün Avrupa’da konuk solist olmuştur.

Mısır, Brezilya, Bulgaristan, İngiltere, Fransa, Hollanda, Çin, İtalya, Japonya, eski

Yugoslavya, Kore, Lüksemburg, Avusturya, Polonya, Portekiz, İsveç, İsviçre, İspanya,

Güney Afrika, Türkiye ve Macaristan’da seminerler ve lisansüstü dersler vermiştir

(Thompson, 1997, s. 116).

Siegfried FINK’in liderliğinde, Würzburg dünyadaki tüm perküsyoncular için

odak noktası haline gelmiştir. İlk öğrencilerinin çoğu uluslararası tanınan solo

perküsyoncular olmuştur. Bu isimler arasında; Prof. Dr. Peter SADLO (Munih ve

Salzburg), Prof. Dr. Ney Gabriel ROSAURO (University of Miami), Timothy WHITE

(Perth, Avustralya), Prof. Paul MOOTZ (Lüksemburg), Carlos VOSS (Portekiz), Prof.

Mark Christopher LUTZ (Amerika), Prof. Xavier JOAQIN (İspanya), Prof. Gyula

RACZ (Macaristan), Mark GLENWORTH (İngiltere), Wessela KOSTOWA

(Bulgaristan), Cornelis TEELING (Hollanda), Wladimir SIGARIEV (Rusya), Vassili

DARAMARAS (Yunanistan), Severin BALZER (İsviçre), Pablo BALLESTER

7

(İspanya), The Percussion Art Quartet (Stefan EBLEMKAMP, Anno KESTING,

Gergana FASSEVA, Markus VERNA), The Tri Percussion Ensemble (Prof. Thomas

KEEMSS, Guenter KAMP, Guenter PEPPEL), The Germans Andrea and Wolfgang

SCHNEIDER, Hermann SCHWANDER, Martin AMTHOR, Joachim SPONSEL,

Bernd KREMLİNG, Michael ORT, Rainer ROEMER, Axel FRIES, Martin Maria

KRUGER, Matthias SCHMITT, Thomas HUPP, Jeff BEER, The PAS beste yarışmasını

kazanan Leander KAISER ve Eckhard KOPETZKI sayılabilir (Daniels, 1996, s. 451).

FINK’in pek çok öğrencisi, Münih, Barselona, Cenova, Lüksemburg ve Radio

France Paris gibi ulusal ve uluslararası yarışmaları kazanmışlardır.

FINK’in sanatsal ve pedagojik çalışmaları otuz ulusal ve uluslararası ödülle

onurlandırılmıştır. Bunlar arasında; Würzburg Kültür Ödülü, Barselona, İspanya’da

Müzik Üniversitesi ve Sofya, Bulgaristan’da Devlet Müzik Akademisi onursal

diplomaları, Madrid, İspanya’da eleştirmenler ödülü, Oberhausen Kısa Filmler

Festivalinde birincilik ödülü, The Bundesverdienstkreuz am Bande, Sofya,

Bulgaristan’da Devlet Müzik Akademisi onursal doktora ve 2002’de PAS eğitimde

yaşam boyu başarı ödülü vardır (Sachs, 1949, s. 103).

Kariyeri boyunca, FINK yaklaşık beş yüz konser vermiştir. Bunların üç yüzü

yeni çalışmalarının prömiyerleridir. Pek çok eserinin vurmalı çalgılar gelişimine

‘öncülük etme’ özelliği vardır. Örneğin; "Trommel-Suite" (solo trampet için),

"Darabukka Suite" (solo darbuka için) , ve "Conga Negro" (solo conga seti için). Bu

çalışmalarda FINK, enstrümanların seslerinden solo enstrümanlar olarak yararlanmıştır.

FINK’in kitabı olan ‘’Schlagzeug -- Mein Hobby’’ (Hobim—Perküsyon), İngilizce,

Fransızca, İspanyolca, Arapça ve Japoncaya çevrilmiştir.

FINK, tüm vurmalı çalgılar ve bagetler için dil engelinin üstesinden gelmeye

yönelik imge-resimler (piktogramlar) yazmıştır. Böylece besteciler ve çalgıcılar

arasındaki perküsyon notalamasını standartlaştırmayı ve sanatçı için enstrüman ya da

baget değişikliklerini kolaylaştırmayı hedeflemiştir. Pek çok besteci ve yayımcı

edisyonlarında bu piktogramları kullanırlar (Johnson, 2006, s. 17).

FINK’e ait altı ciltlik “Studies for Snare Drum” (trampet için çalışmalar)

Avrupa’da en popüler metotlardan birisidir. FINK sistematik olarak işaretleri, vurgu

şablonlarını, asıl melodiye ilave edilen ve ufak olarak yazılan notaları ve tremoloları

dâhil ederek, Farklı tipte tremolo notalama ve bunun gibi yazımların ayrı ayrı tam

manalarını okuyuculara tanıtmıştır. "Solo Book for Snare Drum/Solo Book for

8

Timpani" metodu ile FINK öğrencilere yarışmalar, sınavlar ve resitaller için müzikal

eserler sağlamıştır.

"Suite for Solo Snare Drum" bestesinde FINK, trampet enstrümanının

çıkarabileceği 17 farklı ses şeklini kullanan ilk besteci olmuştur ve bu eser hayli tatmin

edici bir müzikal eser olarak kabul edilir. Trampet için en sık çalınan yarışma

parçalarından biri olan "Suite for Solo Snare Drum", Stuart Saunders SMITH tarafından

düzenlenen "The Noble Trumpet Collections"da yer almıştır. Üç ciltlik "Studies For

Timpani" ile FINK, trampet için kullanılan başarılı metodu timpaniye de uyarlamıştır

(Sadie & Latham, 1994, s. 762).

Bir besteci olarak, dünyanın çeşitli yerlerine yaptığı pek çok gezisinden edindiği

izlenimlerden sıkça esinlenmiştir. Çalması en zor ancak en büyüleyici ve güzel parçası

olarak kabul edilen "Batu Ferringhi" marimba için bestelenmiştir ve solodur. İçinde beş

bölümün her birini meşhur Hint destanı ve gölge tiyatrosundaki farklı karakterlere

adamıştır (Rawana & Hanuman & Sita & Laksama ve Rama).

FINK’in ilk basılan bestesi "Yaylı Orkestra ve Vibrafon için Konçerto"

(Concertino for Vibraphone and String Orchestra) Milt JACKSON’a adanmıştır. Son

eserlerinden birisi de "Vurmalı Çalgılar ve Orkestra için Konser" (Concert for

Percussion and Orchestra)dir. Bu eseri Pekin, Çin’deki Devlet Müzik Üniversitesine

atanan vurmalı çalgılar profesörü Li BIAO için yazmıştır. Li BIAO bu parçayı hem

Japonya’da hem de Çin’de çalmıştır (Thompson, 1997, s. 167).

FINK’in perküsyon sanatına katkıları olabilecek hemen her alanda başarılı

çalışmaları içerir; sergileme, besteleme, düzenleme, öğretim, orkestraları yönetme,

redaksiyon, orkestralar, yarışmalar, festivaller organize etme, perküsyonla ilgili müzik

haberciliği, metot yazımı ve genç sanatçılara danışmanlık yapma gibi.

Prof. Thomas SIWE tarafından derlenen "Perküsyon Besteleri Katalogu" ,(PAS-

Vurmalı Çalgılar Sanatı Topluluğu), Siegfried FINK tarafından bestelenmiş 142 eser

içerir (Groud & Palisca & Burkholder, 2005, s. 510).

9

BÖLÜM III

Siegfried FINK’İN ÇALIŞMA METOTLARI VE ESERLERİ

3.1. Siegfried FINK’in Çalışma Metotları ve Eserleri

Siegfried FINK vurmalı çalgılar için çok sayıda çalışma metodu ve eseri

bestelemiştir. Bu metotlar çeşitli enstrümanlar için bestelenmiş olup vurmalı çalgılar

gelişiminin temelini oluşturmaktadır. Bu metotlar çeşitli seviyelere göre hazırlanmıştır.

Çalışma metotları, bir sanatçının müzikal ve teknik bakımdan gelişimi için

kullanılır. Sanatçı kendine uygun gördüğü seviyedeki metodu kullanarak kendini

geliştirir. Metotlar kendi içinde çeşitliliğe sahiptirler.

Bestecinin çalışma metotlarında görülen enstrümanlar çok çeşitlilik

göstermektedir. Vurmalı çalgılar ailesinin çok sayıda üyesi bulunduğu için bu çeşitlilik

çok normaldir. Çalgı çeşitliliği bakımından, orkestralarda kullanılan ve çalışmalarda

kullanılan bazı enstrümanlar daha ön plana çıkmaktadırlar. Bu enstrümanlar genellikle,

trampet timpani ve ksilofondur.

Trampet, timpani ve ksilofon kullanımının nedenlerinden birisi, üç çalgının da

birbirinden çok farklılık göstermesidir denilebilir. Vurmalı çalgılar bir enstrüman aile

bütünlüğünde birbirlerinden farklık gösteren enstrümanlardır. Farklılıklar bir enstrüman

ailesinden çıktığı için ortak yönleri de olmak zorundadır. İşte bu farklılıkların en uzak

üç köşesini trampet, timpani ve ksilofon oluşturur.

Üç değişik vurmalı çalgının yarattığı farklılık sayesinde bu enstrümanlara hâkim

olan sanatçılar diğer yüzlerce vurmalı çalgıyı çalabilmek için ustalaşmış olurlar. Bu

enstrümanlar çeşitli orkestra ve topluluklarda farklı şekillerde kullanılmaktadırlar.

Siegfried FINK’in çalışma metotlarının başında bu üç enstrüman gelmektedir.

Enstrümanların teknik ve müzikal gelişim bakımından kullanıldığı farklı çalışma

metotları vardır, yani üç enstrüman aynı metot içinde genellikle birlikte bulunmazlar.

Bazı durumlarda üç enstrümanın birlikte kullanıldığı etütler de vardır.

10

3.1.1. Siegfried FINK’in Trampet Çalışma Metotları

Bestecinin metotlarından, "Solo Book For Snare Drum" metodu sadece trampet

kullanarak vurmalı çalgılar sanatçılarının teknik gelişimini ön planda tutarak

yazılmıştır. Altı adet seviyeden oluşan metot bugün özellikle Avrupa ve tüm dünya

tarafından vurmalı çalgılar çalışmalarında kullanılmaktadır. Çalışmalara yeni başlayan

öğrenciler için uygun olan birinci seviye metodu trampet çalımının yanı sıra, trampet

çalmak için kullanılan araçların nasıl kullanıldığı hakkında da bilgi vermektedir.

Bagetin nasıl tutulduğu, hangi el sıralamaları ile çalınması gerektiğini gösteren, çeşitli

çalım tekniklerinin kullanımında kolaylık getirebilecek pozisyonlar ile dünyada genel

anlamda FINK’in öncülüğü ile gerekliliği anlaşılmış, tüm vurmalı çalgılar için dil

engelinin üstesinden gelmeye yönelik imge-resimler (piktogramlar) kullanmıştır.

Bestecinin bazı metotları teknik gelişim ağırlıklı kullanılır. Bu metotlar

genellikle trampette temel teknik oturtma ve geliştirme amacıyla kullanılırlar.

Metotlarda temel alınan teknik gelişimde tek nota yazılımı görülmektedir. Tek nota

yazılımının amacı, metot kullanımında ritmik gelişimle beraber teknik gelişimi

sağlamaktır. Bu tür metotlarda etütlerin ritmik tempolarının çeşitliliği üzerinden yola

çıkılarak, teknik oturtma ile birlikte ayrıca teknik gelişim de hedeflenir.

Tek nota yazılımında, herhangi bir anahtar veya nota olmaz, besteci istediği nota

aralığını kullanır ve bu nota aralığı önem arz etmez, ayrıca önemli olan şey ritmik bir

amacının olmasıdır. Kullanılan notalarda müzikal olarak sadece nüanslar bulunur. Bu

tip metotlarda sadece müziğin ses yüksekliğinin iniş çıkış nüansları görülür. Burada bir

çıkarımda bulunmak gerekirse sadece ritmik unsurların üstünde durulduğu anlaşılmış,

ritmik unsurları değiştiren yavaşlama ve hızlanma gibi nüans belirtileri görülmemiştir.

Ritmik bir çalışmada tek nota kullanımının yeterliliği ortaya çıkmış, bestecinin

sanatçılar için daha kolay okuma amaçlı, tek nota yazımını kullandığı görülmüştür.

Ritmik çalışmalarda bir başka göze çarpan nokta ise ritmin aynı etütte bir kaç

seviye olarak belirlenmesidir. Bu seviyeler sanatçının, önce etütte verilen tekniği

anlamasını ve alışmasını sağlar, daha sonra çalışını hızlandırarak bu tekniği kavraması

ve özümsemesi ile biter. Burada bir başka önemli konu ise vücut kas esnekliğinin

artması ve kasların enstrüman çalımıyla uygun bir şekilde gelişmesidir. El ve bilek

kaslarının enstrüman çalımına uygun bir gelişim göstermesi bu tekniklerin

amaçlarındandır.

11

"Studies For Snare Drum" metodunda, bestecinin tek bir nota üzerinden bir

çalışma yaptığı görülmektedir.

Şekil 1. Studies for snare drum. S. 12

A ve B harfi ile belirtilen iki adet trampet için yazılmış olan metotta temel amaç

teknik gelişimi sağlamak ve ritmik temeli oturtmaktır. Etüdün ilk üç ölçüsünde herhangi

bir nüans bulunmamaktadır. Dördüncü ölçüsünün 3. vuruşunda ise ikinci trampeti çalan

sanatçının diminuendo yaparak birinci trampet sanatçısına eşlik durumuna geldiği

görülmektedir.

12

Şekil 2. Studies for snare drum. S. 12

Etütte ritim belirteci olarak “Allegro 132” temposunu görülmektedir. Ayrıca iki

partinin de başında anahtar olarak sol anahtarı görülmektedir. Genellikle bu tip tek nota

temel alınarak yazılan etütlerde anahtar yazılmamaktadır. Fakat bestecinin belirttiği

anahtarın, trampet enstrümanı nota içermediği için bir önemi ve geçerliliği

olmayacaktır.

Ayrıca bestecinin bu etüdünde 2. trampet partisinin 2. satırın son ölçüsünün 3.

zamanında bir aksan görülmektedir, aksanın amacı 2. trampetin diğer trampete bir

gönderme yapmaktır ve trampet kullanımında genel olarak olmayan 3. zaman vurgusu

göze çarpmaktadır.

Etüdün geneline baktığımızda, 2 adet trampet için bestelenmiş bir düet

görülmektedir. Besteci ritim çeşitlemeleri kullanarak sanatçıların teknik gelişimine

katkıda bulunmayı hedeflemiştir.

Bestecinin vurmalı çalgılara kazandırdıklarından biri olarak bu çalışma

metodundaki etüt, teknik gelişim için nasıl çalışmalar olabileceğini göstermiş ve tek

nota yazımı kullanarak sanatçıların kendilerini teknik olarak geliştirmesine katkıda

bulunmuştur.

13

Bestecinin başka etütlerinde tek trampet için yazılmış örnekler de vardır. Kişisel

çalışma olarak kullanılan bu etütlerde teknik gelişim hedeflenmiştir. Trampet tekniğiyle

birçok vurmalı çalgı enstrümanı çalınabileceği için bu etütlerin önemi, sanatçıların

bütün vurmalı çalgılar ailesi üzerindeki teknik hakimiyetlerini sağlamaktır.

Şekil 3. Solo book for snare drum. S. 44

Etüt tek nota yazımı sistemiyle anahtarsız olarak gerçekleşmiştir. Etütte teknik

ve ritmik gelişim hedeflenmiştir. Etüdün başında 2/4 lük bir zaman kullanıldığı

belirtilmiştir ve herhangi bir tempo verilmemiştir.

Tempo verilmemesinin nedeni sanatçıların kendilerine uygun olan tempoda

başlamasıdır. Bu sayede etüt, her sanatçıya uygun hale getirilmiştir. Sanatçılar etüdü

tekrar tekrar çalıştığında, her seferinde tempoyu arttırmayı hedefler. Bu sayede etüde

alışarak, etüdün vermek istediği başka teknik gelişimleri de kazanmış olurlar.

Sanatçılar tempoyu giderek arttırdıklarında baget tutuş tekniği de zorlaşmaya

başlar. Bagetler enstrümanın derisinden geri sekerken belli sekme açısına sahiptirler ve

belli titreşimler gerçekleştirirler. Bu titreşimler bagette kullanılan materyallere göre de

değişiklik gösterir. Titreşim ve sekme gerçekleştiğinde, sanatçılar bu titreşimleri tutuş

tekniklerine göre algılarlar. Olası sıkı baget tutuş tekniği bütün titreşimin elde

hissedilmesi sıkıntısını doğurur. Gevşek baget tutuş tekniği ise bagetin el

14

hakimiyetinden çıkmasıyla sonuçlanır. Etüdün hızlı tempoya getirildiğinde baget tutuş

tekniğine katkı sağlayacağı görülmektedir. Baget tutuş tekniği ve sıkılık oranı iyi bir

oranda tutulmak zorunda burakılmıştır. Bu sayede iyi bir teknik gelişim hedeflenmiştir.

Etüdün ilk vuruşunda tremolo vardır. Tremolo ikinci vuruşa kadar devam

ettirilir. Tremolo yapılabilmesi için bagetlerin tutuşundaki ağırlık noktası çok iyi

ayarlanmalıdır. Yaklaşık 40 santimetrelik bagetin gereğinden fazla önde tutulması

vuruştan sonra bagetin deriden az sekmesine sebep olur ve bu durum ilk vuruştaki

tremolonun yapılamamasını sonucunu doğurur. Bagetin gereğinden fazla arka

kısmından tutuluşu, ağırlığının bileğe ve parmaklara ağır gelmesini ve vuruş için gerekli

gücü orantısız olarak iletmelerini sağlar. Bu iki durumda da tremolo çalımı

gerçekleşemez.

Bestecinin tremolo çalımını bu etütte kullanmasının nedeni, sanatçıların tremolo

için baget tutuş tekniğinin ağırlık merkezini en iyi şekilde ayarlanmasını sağlamaktır.

Etütte ikinci ölçüde 16 lık dört adet vuruş, ardından da bir adet 4 lük vuruş

görülmektedir. Bu 16 lık vuruşlar, sanatçıların kesin bir zaman dilimi içine vuruşlarını

eşit olarak yaymalarını anlatır. Eşit zamanlı vuruşlar elde etmek için iki el eşit bir

şekilde kullanılmalıdır. Bagetler aynı oranda kaldırılmalı ve bir sonraki vuruştan sonra

aynı hızla eski yerine getirilmelidir. Sanatçılar etüdü tekrar tekrar çaldıklarında, baget

tutma tekniği, deriden sektirme oranı ve bagetleri eski yerine getirme hızı gelişme

gösterir.

15

Şekil 4. 12 Easy studies. S. 2

16

Etütte 4/4 lük bir zaman kullanılmıştır. 104-116 arası bir tempo belirtilmiştir.

Tempo belirterek besteci, etüdü belli hedeflere yöneltmiştir.

Daha çok ritmik bir çalışmaya yer verilen etütte ölçüler zaman değişiklikleri

göstermiştir. Zaman değişiklikleri ritmik çalışmalar için önemlidir. Ritmik çalışmalarda

zaman değişikliklerine hakim olmak sanatçılar için ileride çalacakları eserlerde

kolaylıklar sağlamaktadır. Eserlerde zaman değişiklikleri ile birlikte ayrıca ritim içinde

de zamana verilen çeşitli aksanlar aracılığıyla zaman değişikliği görülebilir. Besteci

etütte sanatçıların zaman değişimlerine hakim olmalarını hedeflemiştir. Etüde baştan

sonuna kadar bakacak olursak, belli bir tempoyla çalınacak olan bu etüt, sanatçıların

ritim duygusunu değişik zaman oynamalarından etkilenmeden geliştirebilmesini sağlar.

Şekil 5. Solo book for snare drum. S. 27

Etütte çeşitli ritmik çalışmalar bulunur. Bestecinin bu etütteki ritmik

çalışmalarında teknik gelişim ve ritm okuma becerisi gelişimi hedeflenmiştir. 116

tempo ile çalışılması gereken etütte teknik hakimiyet yüksek olmalıdır. Besteci çok

çeşitli ritimler kullanarak sanatçıların ritim duygusunu geliştirmenin yanında bu

ritimleri çeşitli nüanslara yayarak teknik kullanımını da ön plana çıkartmıştır. Besteci,

4/8 lik olarak yazılmış etütte 8 lik nota üzerine çeşitli ritimler kullanarak sanatçıların 8

lik nota üzerinde ritim kullanma hakimiyetlerini geliştirmeyi hedeflemiştir.

17

Şekil 6. Percussion studio solo book for snare drum. S. 13

Etütte besteci dört zamana üçer vuruş vermiştir. Bir zaman içerisinde üçleme

yapmak birbirine eşit vuruşlar gerektirir. Bazı üçleme notalarının üzerlerinde aksan

18

olduğu görülmüştür. Aksan kullanımı diğer notalara kıyasla o notanın daha yüksek bir

ses ile çalınmasını gerektirdiğinden baget tutuş pozisyonunda anlık değişiklikler olur.

Anlık pozisyon değişikliklerine uyum sağlanabilmesi amacıyla yazılmış olan etütte

besteci, eşit zaman kullanımını da ön plana çıkarır.

Etütte baştan sona tek bir ritim kullanıldığı için ritim çalışması geri planda

burakılmıştır. Besteci, aksan ve üçleme ritimlerini birleştirerek teknik kullanımı eşit

zamanlara yaymış ve bu beraberlikten zamanlar içerisinde daha keskin çalımlar ortaya

çıkartarak sanatçıların teknik gelişimine katkıda bulunmuştur.

3.1.2. Siegfried FINK’in Timpani Çalışma Metotları

Vurmalı çalgılarda timpaninin yeri biraz farklıdır. Timpaninin diğer vurmalı

çalgılardan en önemli farkı hem derili olması hem de çalınırken pedalları sayesinde ton

değiştirebiliyor olmasıdır. Timpani genellikle klasik müzik orkestralarında kullanılır.

Klasik müzik orkestraları eserlerini icra ederken sürekli ton değiştirir. Bu ton

değiştirmelerine uyum sağlayabilmek için timpani pedal sistemi ile kendi tonunu

değiştirebilir ve bu sayede orkestra ile birlikte sadece ritmik anlamda değil melodik

anlamda da bir birliktelik oluşturur. Melodik birliktelik timpaniyi klasik müzik

orkestralarında en çok kullanılan vurmalı çalgı yapmıştır.

Besteci, timpani için çeşitli çalışma metotları yazmıştır. Çalışma metotlarının

başında gelenlerinden birisi de ‘’Solo Book For Timpani’’ metodudur. Bu metot

timpaninin nasıl çalınacağına ve kullanılması gereken tekniklere yer vermiştir. Ayrıca

metotta timpani için çok önemli olan pedal kullanımı hakkında çeşitli bilgiler

verilmiştir. Besteci bu metodu üç seviye olarak bestelemiştir, bu özelliğinden dolayı

vurmalı çalgılar sanatçılarının kendilerini seviye seviye geliştirebilecekleri metotların

başında gelmektedir ve özellikle Avrupa başta olmak üzere tüm dünyada yaygın bir

kullanıma sahiptir.

Besteci, timpani hakkında yazdığı çalışma metotları ve eserlerinde değişik

tekniklere yer vermiştir. Timpaninin derili vurmalı çalgılar ailesi içinde olmasına

rağmen akort edilebilir özelliğinin bulunması bu enstrümanın sadece ritmik olarak değil

melodik olarak da çalışılması gerektiğini göstermektedir. Melodik çalışmalarda pedal

kullanılır. Pedal kullanılması sayesinde sanatçılar hem ellerini hem de ayaklarını

kullanmak zorundadırlar. El ayak koordinasyonunun kullanıldığı timpanide, besteci

metotlarını, sadece el koordinasyonlarına göre yazmamıştır. Ayak kullanarak pedal

19

kullanımı, bestecinin metotlarında detaylı bir şekilde verilmiştir. Ton değişiklikleri

sayesinde pek çok melodiye uyum sağlayabilen timpanide bu etütler sayesinde daha

koordinasyonlu bir çalma tekniği sağlanmıştır.

Bestecinin timpani metotlarının bir başka özelliği de metotlarında sadece

çalışma amacı bulunmamasıdır. Metotların bazı etütleri ile çeşitli solo konserler ya da

eşlikli eserler çalınabilmektedir. Timpani eşlik ağırlıklı kullanılsa da solo kullanımı

olabilen bir enstrümandır. Besteci, timpanide solo kullanımı kısmında vurmalı çalgılar

literatürüne de ciddi katkılarda bulunmuştur. Çalışma etütlerinde kullandığı teknikleri,

çeşitli timpani içeren eserlerin kullanımında ciddi çalım rahatlıkları sağlamıştır.

Şekil 7. Studies for timpani. Cilt 1. S. 7

Besteci, etütte timpaninin tonunu belirlemiştir. 3 adet timpani kullanılarak

çalınması gereken bu etütte sol, si ve mi bemol notaları kullanılmıştır. Besteci bu ton

yazımını kullanarak etütte el ve ayak koordinasyonlarının çalışılmasını sağlamıştır.

Ayrıca timpanileri uygun tona akortlarken pedal sistemi kullanılacağından sadece pedal

ile tonu bulmak mümkün değildir. Gereken tonu bulmak, pedal ile belli bir oranda

timpani derisi üzerinde baskı kurduktan sonra, kulak yardımıyla yapılır. Kulak

yardımının devreye girdiği akortlama durumunda sanatçıların enstrümana olan kulak

aşinalığı da gelişir. Gerekli tonun bulunması solo çalınan etütler açısından herhangi bir

önem arz etmez, yalnızca eserlerin çalımında önem arz eder. Besteci, bu yazımda

timpaninin doğru akortlanma çalışmasını da yaptırmış olup sanatçıların kulak gelişimine

katkıda bulunmuştur.

Etüd incelenmeye devam edildiğinde, satır başında fa anahtarı ile karşılaşılır.

Timpani notaları fa anahtarına göre yazılır. Fa anahtarı timpaninin ses aralığına en iyi

uyum sağlayan anahtar olduğu için tercih edilmiştir.

Etüdün başında si, mi ve la bemol notaları ile belli edilmek istenen mi bemol

majör tonu ile karşılaşırız. İlk notanın mi bemol notası olduğu da görülmektedir.

Timpani set halinde kullanılır. Set olarak genellikle 4 adet timpani olan set tercih

edilir. Bu etütte üç adet timpani kullanıldığı için hangi notaları kullanılacağı ve hangi

20

timpanilerin çalınacağı da satır başındaki sol, si ve mi bemol arızaları ile anlaşılır. Sol,

si ve mi bemol notalarına en uygun kullanımı veren dörtlü timpani seti içerisinde birinci

ikinci ve üçüncü timpanidir. Etütte üç timpani gerektiği için yukarıdaki en solda

bulunan yuvarlak içindeki sol işareti, dört adet timpani içinden en büyük çaptaki bir

numaralı timpaninin kullanılacağının gerektiğini gösterir. Sanatçılar bu sisteme göre

diğer timpani ayarlamalarını da yaparlar. Besteci bu işaret sistemiyle hangi timpanilerin

hangi tonda kullanılacağını belirtmiş olur.

21


Etüd baştan sona incelendiğinde çeşitli ölçülerde zaman değişimleri olduğu

görülmektedir. Bestecinin zaman değişimlerini yazmaktaki amacı farklı tonları olan bu

etütte ritmik bir değişim sağlamaktır. Ritmik değişim, eseri icra eden sanatçılar için

sadece melodik duyum olmaması, ritmik duyum ile etüdün birlikte çalışılması içindir.

Etütte dikkat çeken bir diğer nokta ise nüanslardır. Timpani ritmik ve melodik

bir vurmalı çalgı olduğu için etüt veya eser yazımında nüanslar kullanılabilir. Bestecinin

bu etütte nüans değişiklikleri yazmasındaki amacı sanatçıların eseri çalarken çeşitli

nüanslarla karşılaştıklarında kolayca bu nüansları uygulayabilmeleridir.

22

Melodik gelişim için katkı sunan etüt, müzikalite kullanımını da

gerektirmektedir.


Etütte timpanide nota değişimleri olduğu görülmektedir. Nota değişimleri, solo

eserler veya orkestra eserlerinde kullanılabilir. Değişimlerin sık tekrarlandığı bu etütte

amaç, pedal kullanılarak yapılan değişimleri sanatçılara özümsetmektir ve herhangi bir

eser icrası sırasında karşılaşılabilecek olan bu durumlarda sanatçıların duruma

hakimiyetini arttırmaktır.

Timpanide pedal kullanılarak yapılan değişimlerde deri gerilir veya bollaştırılır,

bu sayede değişik sesler elde edilmiş olur. Sesleri tam olarak ayarlayabilmek için

sanatçılar sesi dinler ve analiz eder. Analiz sonucunda sesin istenen sesten daha pes ses

mi yoksa tiz ses mi olduğu ortaya çıkar. Tiz ses ortaya çıkmış ise pedalın arka kısmına

basarak ses pesleştirilip yerine getirtilir. Pes ses ortaya çıkmışsa da pedalın ön tarafına

basılarak ses tizleştirilip elde edilmek istenen ses ortaya çıkarılır. Doğru sesin

bulunması için yapılan akort esnasında, sanatçılar duyum ve pedal kullanım tekniklerini

geliştirirler. Besteci bu gelişimi her ölçünün sonunda kullandığı ses değişimi sayesinde

sağlamıştır.

23


Etüd baştan sona incelendiğinde, el koordinasyonu çalışması ile

karşılaşılmaktadır. El koordinasyonu R ve L harfleri ile belli edilmiştir. El

koordinasyonu çalışmasında teknik yeterlilik ve el sıralaması becerisi kazandırılmıştır.

Sıralama becerisi çalım esnasında büyük önem arz eder. İyi bir sıralama becerisine

sahip olan sanatçılar karşılaşacakları karışık pasajları çözümlemede başarılı olurlar.

Hangi elle hangi notaların çalınacağının belirtilmesinin bir başka nedeni de, çalım için

en uygun sıralamalar olmalarıdır. Çalım esnasında gerçekleşecek olan sıralamaların iyi

seçilmesi sanatçı açısından çalım rahatlığı sağlar. Daha iyi bir ton elde etmek amacıyla

da doğru eller kullanılmalıdır. Bestecinin etütte verdiği el sıralaması, bu elleri iyi

özümseyen sanatçılar için el kullanım tekniği açısından gelişme sağlanması amacıyla

yazılmıştır.

Bestecinin timpaniye sadece teknik olarak yaklaşmadığı, melodik olarak da

yaklaştığı bilinmektedir. Bestecinin Timpani etütlerinde sadece solo çalışılmalar

bulunmaz. Bazı çalışmalar Timpani ile birlikte piyano kullanılarak gerçekleşir. Piyano

eşlikli diye adlandırdığımız çalışmalarda timpaninin solo olarak kullanılmasının

yanında, eşlik eden bir enstrüman olarak kullanılması da sağlanır. Eşlik durumundaki

24

timpanide ton kullanımı daha da önem kazanır. Piyano eşlikli yazılan etütlerdeki

amaçlardan biri de, sanatçıları çalacakları eserlerde karşılaşabilecekleri eşlik

kullanımına da hazırlamaktır.


Etütte ilk olarak dikkat çeken nokta timpannin solo olarak kullanılmadığıdır.

Bestecinin piyano eşlikli kullanılan timpani etütlerinde sanatçıların teknik ve melodik

gelişimi hedeflemiştir.


Etüdün devamında piyano ile birlikte bazı ritimsel beraberlikler de görülür. 2.

ölçünün 2. zamanında kullanılan noktalı 8 lik notası piyano ve timpanide birliktelik

yaşatır. Birliktelik ile eşlik durumunda kullanılan timpani çalımının geliştirilmesi ve

eşliğin geliştirilmesi hedeflenir.

25


Etüdün devamında son ölçüde timpani partisinde görülen boş ölçü, timpani

sanatçısının doğru timpaniyi doğru ses ayarına getirmek için kullanabileceği bir boş

ölçüdür. Besteci bu ölçüdeki ses değişimini ve boş ölçüyü sanatçıların eşlik durumunda

doğru sesi bulması için yazmıştır. Bu sayede sanatçıların eşlik gelişimi hedeflenmiştir.


Etüdün varyasyon bölümüne gelindiğinde, timpani bir solo ile kendini gösterir.

Solo kullanımını ön plana alan ilk üç ölçü, dördüncü ölçüde piyanonun timpaniye eşlik

etmesiyle devam eder. Besteci, timpaninin solo kullanımını ön plana çıkarttığı bu üç

ölçüde, sanatçılar için eşlikten soloya geçişi göstermiştir. Dördüncü ölçüye gelindiğinde

ise piyanonun girişi ile birlikte timpani uzun bir tremolo çalarak eşliğe geri dönüş yapar.

Bu kullanım ile besteci, timpaninin eşlik kullanımına geri dönüşünü sanatçılara

göstermiş olur.

26


Etüdün devamında piyano ile timpani karşılıklı olarak birbirlerine solo verirler.

İlk ölçünün birinci zamanında timpani solo yaparken ikinci ölçünün ilk zamanında

piyano solo yapmıştır. Sanatçılar için karışılıklı solo ve eşlik durumuna geçisi

simgeleyen bu 5 ölçüde besteci, sanatçıların hem solo hem de eşlik yeteneğini

geliştirmeyi planlamıştır.


Etüdün devamında timpaninin tremolo kullanılarak daha çok eşlik kısmında

etüdü destekleyen bir durumda olduğu fakat bu eşlik durumunda ayrıca piyanoya ton

olarak destek verdiği de görülmektedir. Bestecinin, timpaninin destek vermesi amacıyla

yazdığı bu beş ölçüde, sanatçıların doğru ton ve en iyi sesi bulabilme yeteneklerinin

geliştirilmesi sağlanmıştır.

27


Etüdün devamında, ilk bakışta besteci son iki ölçüde timpaninin daha ön plana

çıkarmış gibi gözükse de aslında piyano ile tam bir bütünlük vardır. Bütünlük

kullanımının amacı sanatçıların eşit ses yüksekliğine ve tona hakim olabilmelerini

sağlamaktır. Besteci bu yazımında sanatçıların melodik birlikteliğinin geliştirilmesine

katkıda bulunmuştur.


Etüdün devamında çeşitli nüanslar görülür. Nüans kullanımının buradaki amacı

sanatçıların timpani üzerinde melodik gelişimini sağlamaktır. Nüans piyano ile birlikte

yazılmıştır. Aynı anda verilen forte nüansı, sanatçıların piyano ile birlikte eşit nüans

sergilemelerini hedeflemiştir. Bestecinin eşit nüans yazımının amacı melodik olarak

sanatçıları eşlik durumunda ya da solo durumunda daha eşit nüanslar ile uyumlu

müzikalite gelişimine katkıda bulunmaktır.

28


Etüdün son beş ölçüsüne gelindiğinde, timpani çalmanın piyanodan daha önce

bitirildiğini görülmektedir. Etüdün sonunu piyano enstrümanı getirmektedir. Sade bir

etüt gibi bitirilmeyen bu etüt, bir eser havasında tutulmuştur. Besteci etütte tek düzeliği

aşıp bir eser havası yaratarak, sanatçıların etüde daha istekli yaklaşmalarını sağlamıştır.

3.1.3. Siegfried FINK’in Ksilofon Çalışma Metotları

Siegfried FINK’in ksilofon için çeşitli çalışma metotları vardır. Ksilofon çalışma

metotlarında besteci, melodik gelişimin ve teknik gelişimin birlikte kullanıldığı

teknikler vermiştir. Sanatçılar için çalma kolaylığı bakımından hangi notalara ellerin

daha uygun olacağını ve el sıralamalarıyla ilgili çıkarımlarda bulunulabilecek teknikleri

göstermiştir. Bu teknikler sayesinde zorlukla çalınabilecek pasajlar daha kolay

çalınabilecek hale getirilmiştir.

Ksilofonun müzikal olarak vurmalı çalgılar ailesinde çok önemli yeri olduğunu

savunan besteci, bazı metotlarında ksilofon ile çeşitli vurmalı çalgılar enstrümanlarını

birlikte kullanmıştır. Bu birliktelikle sadece orkestra eşliği olarak değil başlı başına

vurmalı çalgılar konserleri yapılabileceğini de göstermiştir.

Test 20 Studies For Percussion metodunda besteci ksilofon kullanılarak çalışılan

yirmi adet etüt bestelemiştir. Bu bestelerin ksilofon çalmanın teknik ve melodik olarak

test edilmesine ve geliştirilmesine fayda sağladığı görülmektedir. Ayrıca bu metot

vurmalı çalgılar konseri için de kullanılabilir. Çalışma metotlarının konser amaçlı

kullanımı çok görülmese de besteci, bazı metotlarında bu başarıyı sağlamıştır.

Ksilofon derili vurmalı çalgılar gibi sadece ritmik olarak değil, melodik olarak

da çalınan bir enstrüman olduğu için vurmalı çalgılar ailesinin melodik olarak çalınan

29

enstrümanlarının başında gelir. Tuşesi kromatik dizilim gösterir. Piyano tuşesinin

dizilimine benzer; fakat arızalı notalar, natürel notalarla aynı hizada değildir, daha

yukarıdadır.

Besteci, ksilofon çalmada teknik hâkimiyetin çok üst seviyelerde olması

gerektiğini, Test 20 Studies For Percussion çalışma metodunda göstermiştir. Bu metot

da kolay seviyeden başlayarak sanatçıların her bir notaya ve vuruş tekniğine hâkim

olmalarını hedeflemiştir. Ksilofonda bir vuruş esnasında temiz bir ses çıkartabilmek için

tuşun tam ortasına vurmak gereklidir. Besteci bu çalışma metodunda da çeşitli zorluk

seviyelerinde olan pasajlar yazmıştır ve bu pasajlardaki farklı mesafedeki tuşlara yazılan

notalar sayesinde sanatçıların genel tuş takımına hâkimiyeti sağlanmıştır.

Metotta ksilofon ile birlikte kromatik dizilimlere sahip diğer enstrümanların

birlikte çalındığı çalışma etütleri bestelemiştir. Marimba, metolofon, vibrafon,

glokınşpil ve ksilofonun kullanıldığı bu metotta vurmalı çalgıların kromatik dizilimli

enstrümanlar ile solo vurmalı çalgılar konseri ve çalışmalar yapılabilmektedir. Bu etütte

sanatçılar hem birbirlerine eşlik halinde hem de solo çalımlar gerçekleştirerek bir

birliktelik çalışması gerçekleştirmiş olurlar.

Bestecinin vurmalı çalgılara kazandırdığı bu metotlar, vurmalı çalgılar ailesinde

melodik, ritmik, birlikte çalma ve solo olarak çalımlar içerdiği için sanatçıların

müzikalite, melodik, teknik gelişim ve birlikte çalma tecrübesi açısından gelişmelerine

yardımcı olur.

Şekil 20. Test 20 studies for percussion. S. 5

Etüde ilk bakıldığında satır başında sol anahtarı ile karşılaşılır. Sol anahtarı

ksilofonun ses aralığına en iyi hitap eden anahtar olduğu için ksilofon için yazılan

eserlerde sol anahtarı kullanılır. Ardından si, mi ve la bemol arızaları ile karşılaşılır.

Bestecinin arızaları yazmasının sebebi etüde bir ton vermektir. Bu etüdün, mi bemol

majör tonunda olduğunu da bu arızalardan anlaşılmaktadır. Arızaların devamında 4/4

lük bir zaman ifadesi ile karşılaşılır. Etütteki her ölçüde dörtlük bir notanın dört kere

çalınabileceği bir zaman ifade edilmiştir. R ve L harfleri kullanılarak sanatçıların

30

çalmaları gereken notaları hangi ellerini kullanarak çalacakları bildirilmiştir. Etüdün

çalım kısmına geldiğimizde 8 lik notalarla karşılaşılır. Bütün satır 8 lik notalar

kullanılarak çalınacağı için herhangi bir ritmik gelişimin hedeflenmediği açıktır. Notalar

arasındaki 6 lık aralıklar sayesinde ksilofonun tuşesi aralıklı olarak kullanılmıştır. Bu

aralıklar çalım esnasında iki malet arasında mesafeye neden olurlar. Etüdün dört

ölçüsünün sanatçıların bu aralıklara ve tuşeye hâkimiyetini arttırmak amacı ile

bestelendiği açıktır.


Etüdün devam eden dört ölçüsünde ilk göze çarpan, fa diyez, do diyez, sol diyez

ve re diyez notalarının arızalarıdır. Arızalar sayesinde etüdün devamının, mi bemol

majörden mi majöre geçtiğini görürüz. Geçiş sırasında oluşan ton değişikliği sanatçılara

değişik tonlara ani geçişlerde kulak aşinalığı sağlamayı hedeflemiştir. Etüdün

devamındaki dört ölçüde altılı aralıkların devam etmekte olduğu görülmüştür.


Etütte ilk ölçüde, do majör gamı iki oktavda birden çalınır ve hemen arkasından

röpriz görülür. Bu ölçüdeki röprizin etütte kullanımının amacı, do majör gamını iki

oktav kullanarak tekrar etmektir. İkinci ölçüde iki oktav kullanılarak fa majör gamına

geçiş görülür. Fa majör gamının ardından aynı şekilde röpriz yazımı gelerek gamın

tekrarlanması istenmiştir. Üçüncü ölçüde iki oktav kullanılarak si bemol majör gamı

görülür ve arkasından röpriz ile tekrar edilir. Dördüncü ölçüde mi bemol majör gamının

31

diğer gamlar ile aynı olarak çalınması değişik bir yazım ile istenmiştir. Bu yazım

ksilofon ve diğer kromatik dizilimli vurmalı çalgılarda görülmektedir. Besteci etütte

gam çalışmalarını, çalınacak eserlerin tonlarına kulak aşinalığı sağlamak amaçlı

kullanmıştır. Dört adet gam yazılmış olan etütte ton değişiklikleri göze çarpmaktadır.

Ton değişikliklerindeki farkı sanatçıların özümsemesi amaçlanmıştır. Dört ölçüdeki özel

yazımın etütlerde okuma kolaylığı sağlaması amaçlanmıştır.

Şekil 23. Mini music. S. 22

Etütte dört adet malet kullanımı istenmiştir. Sanatçıların solo çalımlarda

kullanacağı dört malet tekniğinin gelişmesi hedeflenmiştir. İki adet anahtar ile iki

porteden oluşan yazımda sol anahtarı ve fa anahtarı kullanılmıştır. Fa anahtarı daha pes

seslerde kullanılmış ve sol el ile çalınacak olan partiyi temsil etmiştir. Sol anahtarı daha

tiz sesler için kullanılmış ve sağ el ile çalınması gereken notaları göstermiştir. Dört

malet kullanılan bu etütte sanatçılar tek başlarına solo çalma çalışması yaparlar ve iki el

birbirine eşlik halinde olduğu içinde eşlik halinde bir çalışmada yapılmış olur. Etütte

melodik ve dört malet tekniğini içeren çalışmalar görülmüştür.

32

Şekil 24. Menora. S. 9

Etütte derili ve kromatik dizilimli vurmalı çalgıların birlikte kullanıldığı görülür.

Üst portede ksilofon veya bells kullanılması istenmiştir. İkinci portede ise zil

kullanılması istenmiştir. Üçüncü portede de trampet ve bas davul kullanılması

istenmiştir. Etüt marş temposundadır. Üst portede görülen si, mi ve la bemol notası

arızaları etüdün mi bemol majör tonunda olduğunu gösterir. İkinci ve üçüncü portede

ise herhangi bir anahtar görülmez. Derili vurmalı çalgıların ve zilin herhangi bir notası

olmadığı ve sesleri atonal olduğu için yazımlarda anahtar kullanılmayabilir. Piano bir

nüansla ilk ölçü zil davul ve trampet ile başlar. İlk dört ölçüde ksilofon kullanılmamıştır

ve bir giriş yaratılmıştır. Eşlik halinde olan zil, davul ve trampet enstumanlarının solo

olarak giriş yaptığı görülür. Dördüncü ölçüye gelindiğinde ksilofon forte bir nüansla

aniden ortaya çıkar. Bu yazımda besteci, birlikteliğin ve beraber çalmanın gelişmesini

hedeflemiştir.

33


Devam eden yedi ölçüde ikinci satırda görüldüğü gibi çelik üçgeni etüde dahil

etmiştir. Derili ve atonal enstrümanların eşlik ağırlıklı kullandıldığı bölümde ksilofon

ritmik ve melodik olarak atak bir kullanım tarzında yazılmıştır. Beşinci ölçüde

trampetin bir atak gerçekleştirdiği görülür. Atakta ksilofon daha geri çekilmiştir ve

trampet kendini ön plana çıkartarak bir bütünlük oluşturmuştur. Bestecinin bu yazımının

amacının enstrümanların sanatçılar tarafından birlikte çalınmasının bütünlüğü ve

melodik, ritmik sazların bir arada kullanılmasının geliştirilmesi olduğu düşünülmüştür.


34

Devam eden altı ölçüde ksilofonun daha baskın bir kullanımı görülmüştür. İkinci

ve üçüncü portelerde çelik üçgen ve trampetin birbirleriyle eşlik durumunda olduğu

görülmektedir. Tempo değişikliğinin görüldüğü altı ölçüde daha canlı bir tempo

hedeflenmiştir. Besteci bu yazımında ksilofon solo özelliğini ön plana çıkartarak solo

çalımının ve tekniğinin geliştirilmesini hedeflemiştir.


Ksilofon solosunu sonlandırdığı sekiz ölçüde çelik üçgen ve zilde tremolo

görülür. Bir hazırlık anlamında kullanılan tremololarda sanatçıların tremolo tekniği

gelişimi düşünülmüştür. Son iki ölçüye gelindiğinde crescendo nüansı kullanılarak

yüksek bir tansiyon yaratılmak istenmiş ve sonunda 3 forte bir nüansa ulaşılmıştır.

Besteci, hep birlikte yapılan bu nüans ve eşit ses yükselişlerinin birlikte

gerçekleştirilmelerini ve geliştirilmelerini düşünmüştür.

35


Etüdün devam eden beş ölçüsünde tempo değişikliği görülür. Her enstrümanın

daha yoğun olarak kullandığı bölümde, büyük bir hava yaratılması planlanmıştır. İkinci

satırda çelik üçgen, ksilofona tam eşlik halindedir. Birlikte 16 lık notaların kullanıldığı

teknik bir pasaj oluşturulmuştur. Trampet ve bas davulun eşliğiyle beraber alt portede

chimes görülür. Chimes melodik bir bütünlük yaratmak amacıyla kullanılmıştır.

Ksilofona melodik destek veren chimes etüdü daha melodik bir havaya sokmuştur.

Besteci melodik birlikteliğin yoğun olarak kullanıldığı ve teknik pasajları içeren bu

yazımında, sanatçıların teknik ve melodik gelişimini hedeflemiştir.

36


Etüdün son altı ölçüsünde 16 lık pasajların ardından, önce trampet sonra çelik

üçgende bir crescendo görülür. Etüdün son vuruşunu ise bas davul yapar. Son vuruşta

bas davulun solo ve sert bir nüans vermesi istenmiştir. Etüdün genelinde birlikte

çalmanın geliştirilmesi hedeflenmiştir. Teknik ve melodik pasajlar içeren etütte

enstrümanlar ton, ritm ve nüans olarak birlikte uyum gösterme çalışmaları yapmışlardır.

Sanatçıların teknik, müzikalite ve birlikte çalımları, karşılaşılabilecek eserlerde kolaylık

sağlamaktadır. Besteci bu etüdü sadece çalışma etüdü olarak değil ayrıca konserlerde

kullanılabilecek bir etüt olarak bestelemiştir

37

BÖLÜM IV

Siegfried FINK’İN PİKTOGRAM ANALİZLERİ

4.1. Siegfried FINK’in Piktogram Analizleri

Müziğin evrensel bir dil olduğunu ve bütün müzik enstrümanlarının kendi dilleri

olduğunu besteci çok güzel bir şekilde ortaya çıkartmıştır. Piktogramlar sayesinde

vurmalı çalgılar ailesinin çeşitlilik gösteren enstrüman ve bagetleri daha belirgin olarak

kullanılabilir hale gelmiştir. Vurmalı çalgılar ve çalışma metotlarında belirtilmek

istenen çalım şekillerini evrensel bir dile dökmeyi başarmıştır ve bu vurmalı çalgılar

ailesinin kullandığı dil olarak bütün dünya ülkelerinde kullanılmaktadır. Besteci bu dili

ayrıntılı hale getirmiştir ve her türlü anlatım, piktrogramlar sayesinde yapılabilmektedir.

Piktogramlar detaylı olarak incelendiğinde hangi tip baget kullanılması gerektiği,

enstrümanın neresine vurulması gerektiği, kort kullanılması veya kullanılmaması

gerektiği anlaşılabilmektedir. Bunlar bagetleri değişik pozisyonlarda kullanarak değişik

sesler üretmeye ve bir enstrümandan ondan fazla ses çıkarabilmeye olanak sağlamıştır.

Piktogramlar bestecinin çalışma metotlarının baş sayfalarında bulunur.

4.1.1. Trampet Bageti Piktogramı

Şekil 30. Drum set suite. S. 3

Trampet bageti piktogramı, vurmalı çalgılar sanatçısının enstrümanı çalarken

kullanacağı bageti ifade eder. Besteci, trampet bagetleri kullanılarak çalınması

gerektiğini belirtmiştir. Bu piktogramlar çalışma metotlarında ayrıca açıklanırlar ve

çalınacak etüdün başında belirtilirler, bu sayede sanatçı hangi bageti kullanması

gerektiğini açıkça anlamış olur.

38


Etütte anlatılmak istenen ifadeyi ve verilmek istenen teknik gelişimi besteci,

piktogram ve çeşitli nota yazımlarıyla sanatçılara iletmiştir. Bu piktogram çok açık bir

biçimde herhangi bir ana dil kullanılmadan müziğin evrensel dili ile etütte trampet

bageti kullanılması gereğini arz eder.

4.1.2. Tom Tom Bageti Piktogramı

Şekil 32. Drum Set Suite. S. 3

Tom tom bageti piktogramı, vurmalı çalgılar sanatçısının enstrümanı çalarken

kullanacağı bageti ifade eder. Bununla besteci tom tom bagetleri kullanılarak çalınması

gerektiğini belirtmiştir. Bu piktogram bestecinin çalışma metotların başında ayrıca

açıklanır ve çalınacak etüdün başında belirtilir, bu sayede sanatçı hangi bageti

kullanması gerektiğini bilir.


39

Bestecinin bu piktogramı kullanmaktaki amacı etütte daha yumuşak bir ton

yaratmaktır. Ayrıca bu bagetler daha değişik ağırlık birimine sahiptirler ve bu sayede

çalım esnasında daha tok bir ses elde edilir. Tom tom bageti kullanımı sanatçıların

teknik gelişimi için avantaj sağlar. Bileklerin çalışma esnasında daha yüksek ağırlığa

maruz kalması, daha sonra kullanılacak daha hafif kütleli bagetler için hız ve kontrol

artışı sağlar.

4.1.3. Fırça Baget Piktogramı


Fırça baget piktogramı, vurmalı çalgılar sanatçısının enstrümanı çalarken

kullanacağı bageti ifade eder. Besteci fırça baget kullanılarak çalınması gerektiğini

belirtmiştir.


Bestecinin bu piktogramı kullanmaktaki amacı, Fırça bagetlerin verdiği ses

uzunluğudur. trampette vuruştan sonra ses uzaması olmaz, başka bir deyişle vuruştan

sonra ses anlık olarak duyulur. Besteci bu baget kullanımı ile sesin devamını

sağlamıştır. Ses devamı fırça bagetlerin üzerinde bulunan çok sayıda teller ile sağlanır.

Vurmalı çalgılar sanatçısı bu baget ile değişik tınılar elde eder. Besteci değişik tını

kullanarak etüdün sanatçılar üstündeki teknik gelişimi ve fırça baget hakimiyetini de

arttırır. Tek düzelikten çıkmış olan bu etütte sanatçıların daha uzun süre çalışabilmeleri

de sağlanmış olur.

40

4.1.4. Trampet Vuruşu Piktogramı


Trampet vuruşu piktogramında, vurmalı çalgılar sanatçısının enstrümanı

çalarken kullanacağı vuruş ifade edilir. Besteci, bu piktogramın bir trampet vuruşu

olduğunu göstermiştir. Piktogram da bir vuruş ifade edildiği için nota tarzı bir yazım

kullanılmıştır. Fakat bu yazımın sadece bir nota olmadığı açıktır, nota olması için etüt

başında bir anahtar olması gerekir ve bu yazımda, etüdün başında anahtar bulunmadığı

için, bir piktogram nota olduğu anlaşılır.

Şekil 37: Drum Set Suite, Sayfa 5

Bu etüdün bazı ölçülerinde trampet vuruşu piktogramı yukarıda olduğu gibi

üçüncü zamana denk gelmiştir. Besteci bu yazımında üçüncü zamanda bir vurgu

belirtmek istemiştir. Vurgu trampetin karakteristik özelliğini de ön plana çıkarmıştır ve

etütte sanatçıların vuruş ile birlikte teknik hakimiyetini geliştirmek için kullanılmıştır.

4.1.5. Kortun Açık Olma Durumu Piktogramı


Trampet kortunun açık olma durumu piktogramında, vurmalı çalgılar

sanatçılarının trampeti çalarken kortunu açık olarak kullanacağını ifade eder. Bu

piktogram trampet kullanımını açıklamaya yardımcı olur. Ayrıca piktogramın yazım

41

nedenlerinden biri de, trampetin ayarlanabilir bir korta sahip olduğu için evrensel bir dil

ile durumu ifade etmektir.


Bestecinin piktogramı kullanmaktaki amacı, etüt çalımında bir ton farkı

yaratmaktır. Bu etüt ton farkı ile trampetin ton karakterini sanatçıların kulaklarına

alıştırmak amacıyla da kullanılır. Besteci piktogram ile etütte kullanılacak olan

enstrüman durumunu evrensel olarak dile getirmiştir.

4.1.6. Bas Davul Vuruş Piktogramı


Bas davul vuruşu piktogramı, vurmalı çalgılar sanatçısının enstrümanı çalarken

kullanacağı vuruşu eder. Bu piktogramın bir bas davul vuruşu olduğu gösterilmiştir.

Piktogramda bir vuruş ifade edildiği için nota tarzı bir yazım kullanılmıştır. Fakat bu

yazımın sadece bir nota olmadığı açıktır, nota olması için etüt başında bir anahtar

olması gerekir, eğer yazımda ve etüdün başında anahtar bulunmazsa bunun bir

piktogram nota olduğunu anlaşılır.

42


Etütte bas davul vuruşu piktogramı çeşitli zamanlara denk gelmiştir. Besteci

piktogram yazımında bas davul karakterini ritmin belirleyicisi olarak kullanmıştır ve

etütte bir vurgu belirtmek istemiştir. Bu vurgu bas davulun karakteristik özelliğini de ön

plana çıkarmıştır ve etütte sanatçıların vuruş ile birlikte teknik hakimiyetini geliştirmek

için kullanılmıştır. Bas davul kullanımında besteci bas davulu bütün ölçülere yaymıştır.

Bas davulun bu kullanım amacıyla etütte bir hakimiyeti söz konusudur. Hakimiyet ile

birlikte besteci sanatçıların teknik gelişimine katkı sağlamıştır.

4.1.7. Piccolo Trampet Piktogramı


Piccolo trampet vuruşu piktogramı, vurmalı çalgılar sanatçılarının

enstrümanlarını çalarken kullanacağı vuruşu ifade eder. Bu piktogramın bir piccolo

trampet vuruşu olduğu gösterilmiştir. Piktogramda bir vuruş ifade edildiği için nota tarzı

bir yazım kullanılmıştır. Fakat bu yazımın bir nota olmadığı açıktır, nota olması için

etüt başında bir anahtar olması gerekir, eğer yazımda ve etüdün başında anahtar

bulunmazsa bunun bir piktogram nota olduğunu anlaşılır.

43


Etüdün üçüncü ve dördüncü ölçüsünde görülen piccolo trampet vuruşu

piktogramı çeşitli zamanlara denk gelmiştir. Besteci piktogram yazımında piccolo

trampetin tiz olan karakterini kullanmıştır ve etütte bir tiz vurgu belirtmek istemiştir.

Vurgu, piccolo trampetin karakteristik özelliğini de ön plana çıkarmıştır ve etütte

sanatçıların vuruş ile birlikte teknik hakimiyetini geliştirmek için kullanılmıştır.

Trampet tekniğiyle ortak olarak kullanılabilen piccolo trampet tekniğinin ton

karakteriyle sanatçılarda kulak aşinalığı yaratması hedeflenmiştir. Etütte ayrıca piccolo

trampetin, trampet ailesinden olduğunu fakat aradaki farkın ne denli ton farkını ortaya

çıkarttığını, besteci çok güzel örneklemiştir.

4.1.8. Kavbel Vuruşu Piktogramı


Kavbel vuruşu piktogramı, vurmalı çalgılar sanatçılarının enstrümanı çalarken

kullanacağı vuruşu ifade eder. Piktogramın bir kavbel vuruşu olduğu gösterilmiştir.

Kavbel vuruşu piktogramı yazımında kullanılan işaret oval bir şekilde değildir. Aynı

yerde kullanılan diğer piktogramlarla karıştırılmaması için “x” şeklinde bir işaret

kullanılmıştır.


Etüdün üçüncü ve dördüncü ölçüsünde görülen kavbel vuruşu piktogramı, çeşitli

zamanlara denk gelmiştir. Piktogram yazımında kavbel çalımı sırasında olan değişik

tınılar gösterilmiştir. Kavbel vurmalı çalgı ailesinin çan üyeleri arasındadır. Kavbel

44

çalımı sırasında, sanatçılar kavbele olan vuruşları esnasında değişik bir hassasiyet

alırlar. Besteci, sanatçıların teknik kullanımını destekler ve kavbel çalımı esnasında

oluşacak değişik hassasiyete alışmalarını sağlar. Bu sayede sanatçıların kavbeli diğer

vurmalı çalgılar ile birlikte daha rahat çalmalarını kolaylaştırmış olur.

4.1.9. Pedal ile Kontra pedal Kullanımı Piktogramı


Pedal ile kontra pedal kullanımı piktogramı, vurmalı çalgılar sanatçılarıının

enstrümanı çalarken kullanacağı vuruşu ifade eder. Vuruş bir pedal aracılığıyla

gerçekleştirilir. Pedala basılması ile birlikte iki adet zil birbirine vurur ve ses oluşur.

Besteci, bu piktogramın bir kontra pedal vuruşu olduğunu göstermiştir. Pedallı bir

düzenek olan kontra pedalda üstteki zil, pedala basıldığında alttaki zile vurur.


Etütte ikinci zamana denk gelen kontra pedal vuruşu piktogramı kullanılmıştır.

Besteci bu piktogram yazımında kontra pedal vuruşunun, keskin olan karakterini

kullanmıştır ve etütte keskin bir karakter belirtmek istemiştir. Karakter kontra pedal

vuruşunun karakteristik özelliğini de ön plana çıkarmıştır ve bu etüt sanatçıların vuruş

ile birlikte pedal kullanım hakimiyetini de geliştirmek amacı ile bestelemiştir. Etütte

kullanılan pedal kullanım tekniği ile kontra pedal çalımı sanatçıların koordinasyon

gelişimine de katkıda bulunur. Etütte el koordinasyonunun yanısıra ayak kullanımı

görülür. Ayak ve el koordinasyonu çeşitli vurmalı çalgılar enstrümanlarında kullanılır.

45

Besteci bu kullanımı ile sanatçıların el ve ayak koordinasyon durumunun gelişimini

hedef almıştır.

4.1.10. Baget ile Kontra pedal Vuruşu Piktogramı


Piktogramda pedallı bir düzenek kullanılarak çalınan iki adet zilin, üstte olanına

yapılacak baget ile vuruş ifade edilir.


Etütte görülen baget ile kontra pedal vuruşu piktogramı kontra pedalın değişik

karakteristik tonlarının nasıl kullanılabileceğini göstermiştir. Baget ile kontra pedal

çalımı, vuruş esnasında değişik bir hassasiyet verdiği için sanatçıların bu vuruşlara

hakimiyeti yüksek olmalıdır. İnce bir tona sahip olan kontra pedal genellikle ritmin tiz

karakterlerini oluşturur. Bu karakter özelliği sayesinde birlikte kullanıldığı diğer

vurmalı çalgılara farklı bir hava katar. Bestecinin, etüdünde de görüldüğü üzere, kontra

pedal tek başına kullanmaz. Koordinasyon isteyen vurmalı çalgılardan olduğu için,

besteci bu piktogram yazımını başka enstrümanlarla birlikte kullanmıştır.

46

4.1.11. Baget ile Zil Vuruşu Piktogramı


Baget ile zil vuruşu kullanımı piktogramı, vurmalı çalgılar sanatçısının

enstrümanı çalarken yapacağı vuruşu ifade eder. Vuruş, bir baget aracılığıyla

gerçekleştirilir. Besteci piktogramın bir baget ile zil vuruşu olduğunu göstermiştir.

Genellikle çalım esnasında yeni bir hava katmak için kullanılan zil, tek başına

kullanılmayacağı için, bu piktogram sayesinde karışık bir yazımda, açıkça görülüp

çalınabilmeleri sağlanmıştır.


Etütte görülen baget ile zil vuruşu piktogramı, ritmin ilk zamanlarında

kullanılmıştır. Etütte zil kullanımı genellikle eseri süsleme amaçlı kullanılmıştır. Besteci

piktogram yazımında, zil çalımı sırasında olan değişik tınıların eser içerisinde nasıl

kullanılabileceğini göstermiştir. Etütte besteci, zil kullanılarak yapılan süslemelerde,

çeşitli orkestra eserlerinde zil kullanımının nasıl olabileceğini de göstermiş olup bu tip

kullanımlarla karşılaşıldığında sanatçıların kulak aşinalığı ve vuruş esnasındaki

titreşimleri yadırgamamalarını sağlamış olur.

Baget ile zil çalımı, vuruş esnasında değişik bir hassasiyet verdiği için

sanatçıların bu vuruşlara hakimiyeti yüksek olmalıdır. İnce bir ses aralığına sahip olan

ziller genellikle ritmin süsleme karakterlerini oluştururlar. Ziller karakteristik özelliği

sayesinde birlikte kullanıldığı diğer vurmalı çalgıları ses bakımından süslerler.

47

4.1.12. Zilin Göbek Kısmına Vurma Piktogramı


Baget ile zilin göbeğine vuruş piktogramı, vuruşun zilin neresine olması

gerektiğini ifade eder ve vuruş bir baget aracılığıyla gerçekleştirilir. Besteci bu

piktogramla bir baget ile zilin göbek kısmına olan vuruşu göstermiştir. Bu piktogramda

bir vuruş ifade edildiği için nota tarzı bir yazım kullanılmıştır. Dikkat edilirse nota

karakteri ile farkı kolayca anlaşılabilir. Nota karakteri yıldız biçimde değil oval

biçimdedir. Bu piktogram sayesinde sanatçı vuruşları, enstrümanın neresine ve nasıl

yapması gerektiğini evrensel bir dil aracılığıyla açıkça anlamış olur.


Etüdün dördüncü zamanının başında zilin göbek kısmına vurma piktogramı

kullanılmıştır. Bu dört ölçü ilgili metodun örnek ölçüleridir. Besteci piktogram

kullanımında, zilin göbeğine vurulduğunda daha güçlü bir ifade elde etmek istemiştir.

Bu tını kilise çanına benzer bir ses çıkartır. Bestecinin sanatçılar için yazdığı çalışma

etüdünde, sanatçıların tona alışmaları ve vuruş esnasında olan baget titreşimlerini daha

iyi hissetmeleri, böylelikle çalıncak eserlerde kolaylık sağlanması amaçlanmıştır. Zilin

göbeğine yapılacak olan vuruşlarda vuruş tekniği değişiklik gösterir. Sanatçılar vuruş

için elini kendinden daha uzağa uzatacağı için besteci, baget tutuş tekniğinde olabilecek

hakimiyet sıkıntısını ortadan kaldırmayı ve burada herbir ölçünün dördüncü zamanına

yapılan vuruşların sayesinde, zilin göbek kısmına yapılan vuruşların normal bir vuruş

gibi hissedilmesini sağlamıştır.

48

4.1.13. Küçük Zil Vuruş Piktogramı


Küçük zil vuruş piktogramı, bestecinin, etüt çalımında kullanılması gereken zil

tarzını göstermekle birlikte zil vuruşunu da göstermektedir. Bestecinin belirtmek

istediği zil türü yaklaşık 35 cm çapında olmaktadır. Ziller çok çeşitli boyutlarda

üretilirler. Sanatçıların eser çalımları sırasında, hem eserde istenen zil türü ve boyutu ,

hem de bu zil vuruşlarını nasıl ve ne zaman yapacakları bu piktogram sayesinde

açıklanmıştır. Piktogramlar çeşitli vuruşlar ve çeşitli ifadeleri aynı anda taşıyabilirler.

Küçük bir zil kullanılması istenen piktogram yazım şekliyle de iyi bir şekilde diğer

piktogramlardan ayrıştığı için sanatçılar adına iyi bir kılavuz olmuştur. Ayrıca bu

piktogram evrensel bir anlayış ifade eder ve diğer piktogramlar gibi her vurmalı çalgılar

sanatçılarının rahatlıkla etütte ne istendiğini anlamasını sağlar.


Etüdün ilk iki ölçüsünde ince zil vuruş piktogramı kullanılmıştır. Bu iki ölçü,

ilgili etüdün örnek ölçüleridir. Besteci piktogram kullanımında, ince bir zil tınısı elde

etmek istemiştir. Bu tını vuruş esnasında ani dikkat çekmek için de kullanılır.

Bestecinin sanatçılar için yazdığı çalışma etüdünde, sanatçıların tınılara alışmaları ve

vuruş esnasında olan baget titreşimlerini daha iyi hissederek çalıncak eserlerde kolaylık

sağlamaları amaçlanmıştır. Teknik gelişimin de hedeflendiği bu çalışmada ince zil

seçimi yapılmıştır. Besteci bu tip vuruşlar için baget titreşiminden doğan tutuş

tekniğinde olabilecek hakimiyet sıkıntısını ortadan kaldırmayı hedeflemiştir. İlk iki

ölçüde yapılan vuruşlar sayesinde sanatçılar, zile vuruş hakimiyetlerini ve baget tutuş

tekniklerini ilerletmeyi hedeflerler.

49

4.1.14. Baget Baget Üstüne Vuruş Piktogramı


Baget baget üstüne vuruş piktogramı, diğer piktogramlardan farklı olarak bir

enstrümana vuruşu göstermez. İki baget kullanılarak yapılan vuruş piktogramı, iki

bagetin birbirine vuruşu sayesinde çıkartılan bir sesi simgeler. Bu değişik kullanım tarzı

bestecinin etütlerini tek düzelikten çıkartmış ve yenilikler ortaya koymuştur.

Piktogramın buradaki kullanılış amacı bir kaç çeşitten oluşur. İki baget birbirine

vurularak çıkartılan ses bir süsleme olarak kullanılmasının yanısıra, etüde değişik bir

ton katkısında da bulunur. Bestecinin sanatçılara vermek istediği teknik gelişim, bu

piktogramda değişiktir. Burada baget tutma tekniğinin hakimiyeti ve sanatçıların

ellerinin bagetleri kavrama oranı ortaya çıkar. Bagetleri çok fazla sıkmak durumunda ve

çok gevşek bırakma durumunda çalım gerçekleşemeyeceğinden dolayı, sanatçılar baget

tutuş tekniklerini belli bir oranda sıkmak zorunluluğunda kalırlar. Bu zorunluluk

sanatçıların baget hakimiyetini doğrudan etkilediği gibi vuruştan elde edilecek olan tonu

da etkiler. Sanatçıların vuruşlarında çok sıkı bir baget tutuşu boğuk bir ton

vereceğinden ya da çok gevşek bir tutuş düşük bir ses verebileceğinden, besteci bu

piktogram sayesinde tutuş sıkılığını ve vuruş esnasında enstrümandan çıkan ses

kalitesini doğrudan etkilemeyi başarmıştır.


Etüdün dördüncü ölçüsünün üçüncü zamanında baget üstüne vuruş piktogramı

görülmüştür. Bu dört ölçü ilgili etüdün örnek ölçüleridir. Besteci bu piktogram

kullanımında, enstrümandan elde edilemeyen bir tını elde etmek istemiştir. Ayrıca

bestecinin, sanatçılar için yazdığı bu çalışma etüdünde sanatçıların tınılara alışmaları ve

50

vuruş esnasında olan baget hakimiyet oranlarını daha iyi hissederek, çalınacak eserlerde

kolaylık sağlanması amaçlanmıştır. Tutuş tekniği gelişiminin de hedeflendiği çalışmada

baget üstüne baget vuruşu piktogramı kullanılmıştır. Bestecinin bu gibi etütlerinde baget

baget üstüne vuruş piktogramı kullanımına sıklıkla rastlanılmaktadır.

4.1.15. Kasnak ile Birlikte Deriye Vuruş Piktogramı


Kasnak ile birlikte deriye vuruş piktogramı, bir vuruş esnasında iki noktaya birden

vurulması gerektiğini göstermektedir. Noktalar derili vurmalı çalgılar ailesinin kasnak

kısmı ile deri kısmıdır. Bu piktogram sayesinde yüksek ses elde edilirken, trampet ile

birlikte kasnağın ve bagetin tınısını birbirine harmanlayan bir ton ortaya çıkartmaktadır.

Ton çeşitliliğinin çalışma metotlarındaki öneminin anlatıldığı etütte, sanatçılar için

çeşitli tonları çalım esnasında analiz etmeyi ve kulak aşinalığının sağlanması üstünde

durulmuştur. Kasnağa vuruş esnasında sert bir his yaşanacağı ve bagetlerin geri

gelmesinin sağlanamayacağı için sanatçıların yapacağı vuruşta teknik hakimiyet önem

kazanır. Ton ve kulak aşinalığının hedeflendiği vuruşta teknik gelişim de

düşünülmüştür.


51

Yukarıdaki örneğin, son ölçüsü hariç ilk 7 ölçüsününde, kasnak ile birlikte

deriye vuruş piktogramı görülür. Bu 8 ölçü ilgili etüdün örnek ölçüleridir. Besteci bu

piktogram kullanımında, enstrüman ile birlikte baget tonunu da elde eden bir tını

yaratmıştır. Bestecinin sanatçılar için yazdığı bu çalışma etüdü örnek ölçülerinde,

sanatçıların bu tınılara alışmaları ve vuruş esnasında olan baget hakimiyetini arttırmayı

ve ileride çalıncak eserlerde kolaylık sağlamayı amaçlanmıştır. Baget tutuş tekniğinin

belli oranda esnetilmesini gerektiren bu piktogram vuruşu, teknik gelişimi de hedefler.

Bestecinin benzer etütlerinde, bu piktogram kullanımına sıklıkla rastlanılmaktadır.

4.1.16. Fırça Vuruşu Piktogramı


Fırça vuruşu piktogramı, vurmalı çalgılar sanatçılarının fırça baget kullanarak

yapacağı vuruşu gösterir. Besteci piktogramı, fırça baget kullanımının nerede

yapılacağını belirmek amacı ile kullanmıştır. Fırça baget, enstrümanın sesinin sadece

enstrümandan çıkmasını sağlar. Bagetin tonu enstrümana yansımaz ve bu sayede sade

bir ton elde edilmiş olur. Bestecinin piktogramı kullanmaktaki amacı, sade bir ton elde

etmek ve tonu diğer enstrümanlara eşlik durumuna getirmek içindir.


52

Etütte görülen fırça vuruşu piktogramı, ritmin üçüncü zamanlarında

kullanılmıştır. Fırça baget kullanımı genellikle etütlerde trampette daha uzun ses elde

etmek amaçlı ve süsleme amaçlı kullanılmıştır. Besteci piktogram yazımında, fırça

bagetinin trampet üzerinde olan hafif etkisini kullanarak trampetin derisinin saf sesini

elde etmek istemiştir. Piktogramın kullanım amaçlarından birisi de, sanatçıların fırça

baget kullanım becerisini arttırmaktır. Fırça baget kullanılarak yapılan süslemelere,

çeşitli orkestra eserlerinde ve çalışma metotlarında rastlanabilir. Fırça baget

kullanımının nasıl olabileceğinin de gösterilmiş olduğu bu tip kullanımlarla

karşılaşıldığında sanatçıların kulak aşinalığı ve vuruş esnasındaki titreşimleri

yadırgamamaları da sağlanmış olur. Fırça ile trampet çalımı, vuruş esnasında değişik bir

hassasiyet verdiği için sanatçıların vuruşlara hakimiyeti yüksek olmalıdır. İnce teller ile

donatılmış fırça bagetler ritme yumuşak hava katmak için de kullanılırlar. Bu tür

özelliği sayesinde fırça bagetlerin, birlikte kullanıldığı diğer vurmalı çalgılar

enstrümanlarına da ses bakımından daha sade ve yumuşak bir tını elde etmekte yardımcı

olduğu bilinmektedir.

4.1.17. Baget ile Kasnağa Vuruş Piktogramı


Baget ile kasnağa vuruş piktogramında, vurmalı çalgılar sanatçılarının, trampet

bageti ile çalınan derili enstrümanlarda kullanacağı vuruş ifade edilmiştir. Vuruş baget

ile yapılacağından ve kasnağın sert olmasından dolayı, bagette yüksek bir titreşim

meydana gelir. Sanatçılar baget hakimiyetinin zayıf olması durumunda bu vuruşu

gerçekleştiremezler. Ayrıca piktogramın, değişik yazım şekli de dikkat çekmektedir ve

bu sayede notalardan ayrımı kolaylıkla yapılabilmektedir.


53

Baget ile kasnağa vuruş piktogramı, ritmin çeşitli zamanlarında, vurgu yapmak

amacıyla kullanılmıştır. Kullanımda trampet üzerinde baget ile kasnağa vuruş

istenmiştir. Bagetin kasnağa vuruşu anında kendi tonunu trampet ve deri tonunun

üzerine ekler. Bu kullanımın amaçlarından birisi de, sanatçıların daha sert his yaratan

vuruşlarda baget hakimiyet derecesini arttırmaktır. Baget ile kasnağa vuruş, çeşitli

orkestra eserlerinde ve bestecinin çalışma metotlarında rastlanılır. Bu tip kullanımlarla

karşılaşıldığında sanatçıların kulak aşinalığı ve vuruş esnasındaki sert titreşimleri

yadırgamamaları sağlanmıştır. Besteci özel hakimiyet isteyen bu vuruşları normal bir

kullanımla devamlı olarak etütlerinde sunmuş ve sanatçıların baget hakimiyetleri

üzerinde gelişmelerine yardımcı olmuştur.

4.1.18. İkili Tremolo Piktogramı


İkili tremolo piktogramı, bagetlerin deri üzerinde sektirilmesi ile meydana gelir.

Piktogramda vuruşlar iki bagetin sırayla, her bir vuruş iki kere yapılacak şekilde

gerçekleşmesiyle istenmiştir. Bestecinin bütün vurmalı çalgılar ailesinde kullanılan bu

piktogramında, sanatçıların teknik gelişimi ve tremolo kullanımları ön planda

tutulmuştur. İkili tremolo piktogramında, baget tutuşunun belli bir sıkılıkta olması

gerekir. Eğer bagetler çok sıkı tutulursa, birinci ve ikinci vuruşlar arasında ses

yüksekliği ve orantısızlık meydana gelir. Besteci, bu piktogramın bir vuruş olduğunu

göstermiştir. Ayrıca bu kullanıma bestecinin çalışma metotları ve eserlerinde sıklıkla

rastlanmaktadır.


54

Etütte görülen ikili tremolo piktogramı trampet üzerinde görülmektedir. İkili

tremolo çalımı etütteki örnek dört ölçünün son ölçüsünün birinci ve ikinci zamanını

kapsamıştır.

Vurmalı çalgılarda sesin devamlılık sağlaması için ikili tremolo kullanılabilir.

İkili tremolo piktogramının kullanımında bagetin tutuş tekniği çok büyük önem kazanır.

Baget tutuş esnekliği iyi ayarlanmazsa deri üzerinde bagetler zıplamayacağı için çalım

devamı sağlanamaz. Ayrıca besteci etütte ikili tremolo kullanılarak eşlik durumuna

geçişin de sağlanabileceğini göstermiştir. Bestecinin bu piktogramı yazmasının

sebeplerinden birisi de, sanatçıların daha esnek bir pozisyon kullanarak baget

hakimiyetini en üst seviyede kullanmaktır. Çeşitli orkestra eserlerinde ve çalışma

metotlarında bu tip kullanımlarla karşılaşıldığında sanatçıların kulak aşinalığı ve vuruş

esnasındaki zıplamaları daha iyi kavramaları geliştirmeleri sağlanmıştır. Besteci bu tip

özel hakimiyet isteyen vuruşları simgeleyen piktogramları devamlı olarak etütlerinde

sunmuş ve sanatçıların bu piktogramı kullanım hakimiyetleri üzerinde gelişmelerine

yardımcı olmuştur.

55

BÖLÜM V

SONUÇ VE ÖNERİLER

5.1. Sonuç

Bu bölümde, daha önceki bölümlerde yapılan incelemeler özet olarak

açıklanmış ve sonuçları ortaya konmuştur.

Bu araştırmada Siegfried FINK’in vurmalı çalgılara kazandırdıkları, bestecinin

hayatı, çeşitli çalışma metotları, eserleri ve piktogramları incelenmiştir. İncelemeler

sonucunda bestecinin vurmalı çalgılar enstrümanlarının kullanımı ve çalımının

geliştirilmesi için çeşitli araçlar geliştirdiği görülmüştür. Vurmalı çalgılar ailesinin

çeşitliliğinin geniş olmasından dolayı bestecinin çok sayıda çalışma metodu geliştirdiği

de ortaya konmuştur.

Bestecinin geliştirdiği piktogramlar sayesinde enstrümanların kullanılmasında

ve çalımında evrensel bir dil yaratılarak uluslararası vurmalı çalgılar iletişiminin

sağlandığı tespit edilmiştir.

Vurmalı çalgılar enstrümanlarının sadece eşlik amaçlı kullanılmadığı, solo

enstrümanlar olarak da kullanılabileceği bestecinin çeşitli eserleri aracılığıyla açıkça

görülmüştür.

FINK’in vurmalı çalgılar sanatçısı, öğreticisi ve bestecisi olarak yaptığı

öncülükler ile vurmalı çalgılar sanatçılarına örnek bir sanatçı, lider olduğu tespit

edilmiştir. Ayrıca bestecinin vurmalı çalgılar literatüründe büyük bir yere sahip olduğu

ve birçok besteciye ilham kaynağı olduğu da görülmüştür.

Bestecinin çalışma metotlarından bazılarının incelendiği bu araştırmada,

vurmalı çalgılar sanatçılarına nasıl kazanımlar sağlanabileceği detaylı bir şekilde

incelenmiş ve açıklanmıştır.

Bu açıklamalarla Siegfried FINK’in çalışma metotları ve diğer eserlerinde

verilmek istenen teknik ve melodik çalışmaların vurmalı çalgılar sanatçıları tarafından

daha iyi algılanabilmesi sağlanmıştır.

Bestecinin geliştirdiği piktogramların bazılarının açıklandığı bu araştırmada,

piktogramların vurmalı çalgılar sanatçıları tarafından daha iyi anlaşılması sağlanarak

çalışma esnasında çeşitli kolaylıklar sağlanmıştır.

56

5.2. Öneriler

Siegfried FINK’in çalışma metotları sanatçılar için vurmalı çalgılar eğitimi adına

çok büyük önem taşımaktadır. Bu metotları çalışmaları sanatçıların kendi gelişimleri

için öğretici olacağından etütleri araştırarak çalışmaları önerilebilir.

Bestecinin çeşitli vurmalı çalgılar enstrümanlarını kullanarak bestelediği eserleri

birlikte çalma adına hem çalışma olarak hem de konser vermek amaçlı kullanılabilir.

Orkestrada vurmalı çalgılar çalımı esnasında karşılaşılabilecek çeşitli çalgılar ve teknik,

melodik zorlukların aşılabilmesi için bu eserler değerlendirilebilir.

Bestecinin bu çalışmada verilen piktogramlarına bakılarak, çalışma metotlarında

bunların nasıl ve ne amaçla kullanılması gerektiği bulunabilir.

Ayrıca bestecinin çeşitli çalışma CD’leri ve LP’leri kullanılarak enstrümanlar

hakkında bilgi ve çalıma tekniğini geliştirilmesi sağlanabilir.

57

KAYNAKÇA

Daniels, D. (1996). Orchestral music a handbook. Basım yeri: London The Scarecrow

Press, Inc Yayınları.

Fink, S. (1974). 12 Easy studies. Basım yeri: Simrock Yayınları.

Fink, S. (1999). Drum set suite. Basım yeri: Zimmermann Yayınları.

Fink, S. (1996). Manora. Basım yeri: Simrock Yayınları.

Fink, S. (1989). Mini music. Basım yeri: Schott Music Yayınları.

Fink, S. (1999). Studies for snare drum. Basım yeri: Simrock Yayınları.

Fink, S. (2000). Studies for snare drum set. Basım yeri: Simrock Yayınları.

Fink, S. (1978). Solo book for snare drum. Basım yeri: Simrock Yayınları.

Fink, S. (2001). Solo book for drum set. Basım yeri: Simrock Yayınları.

Fink, S. (2001). Solo book for timpani. Basım yeri: Simrock Yayınları.

Fink, S. (1982). Studies timpani. Basım yeri: Simrock Yayınları.

Fink, S. (1978). Test 20 studies for percussion. Basım yeri: Zimmermann Yayınları.

Grout, D. J. & Palisca, C. V. & Burkholder, J. P. (2005). A history of western music: (2.

bs.). Basım yeri: W. W. Norton & Company Yayınları.

Hodeir, A. (2003). Müzikte türler ve biçimler. (Çev. İ. Usmanbaş) (2. bs.). Basım yeri:

Pan Yayınları.

Johnson, P. (2006). Yaratıcılar. (çev. a. babacan & b. karahan ve z. demirsü) (1. bs.).

Basım yeri: İstanbul NTV Yayınları.

Pauer, E. (1878). Musical forms: Vocal and instrumental, sacred and secular. Basım

yeri: Philadelphia Theodore Presser Yayınları.

Randel, D. M. (1996). The harvard biographical dictionary of music. Basım yeri:

Belknap Press of Harvard University Press Yayınları.

Rogers, M. R. (2004). Teaching approaches in music theory. (2. bs.). Basım yeri:

Southern Illinois University Press Yayınları.

Sachs, C. (1949). A short history of world music. (Çev. İ. Usmanbaş), (1. bs.). Basım

yeri: London Dobson Ltd Yayınları.

Sadie, S. & Latham, A. (1994). The norton/grove concise encyclopedia of music. Basım

yeri: W. W. Norton & Company Yayınları.

Thompson, K. P. (1997). Strategies for teaching. Basım yeri: R&L Education Yayınları.

58

EKLER

Ek 1: Tanımlamalar

Atonal: Herhangi bir tona sahip olmayan.

Bas Davul: Davulun daha büyük çaplı olanı.

Crescendo: Sesi gittikçe yükseltme nüansı.

Çalışma Metotları: Enstrümanların çalışılması ve çalımın geliştirilmesi için kullanılan

nota kitapları.

Etüt: Enstrümanların çalışılması ve çalımın geliştirilmesi için kullanılan kısa eserler.

Fırça Baget: Sapı ve ince telleri olan, bu teller aracılığıyla vurmalı çalgılar

enstrümanlarının derilerinin üzerinde devamlı ses çıkartabilmeye imkan tanıyan, caz

müziğinde ve klasik müzikte ağırlıklı kullanılan vurmalı çalgılar çalmaya yarayan bir

araçtır.

Kontra pedal: 2 adet zilin bir mekanizma aracılığıyla pedal ile çalınılabildiği ve bu

zillerin birbirlerine vurmalarını sağlayan düzenek.

Kasnak: Derili vurmalı çalgıların derilerini enstrümana vidalar ile tutturmaya yarayan,

vidalar aracılığıyla derilerin sıkılması ve gevşetilmesini sağlayabilen entrüman parçası.

Kavbel: Bakır, plastik ,ağaç ve çeşitli materyaller kullanılarak üretilen, inek çanından

türemiş ve günümüze kadar çeşitli evrimler geçirmiş, baget veya malet ile çalınan

vurmalı çalgı.

Kromatik: Yarım ses.

Ksilofon: 3,5 oktav ses aralığına sahip, kromatik olarak notaların sıralandığı, bazı ağaç

veya çeşitli materyaller kullanılarak yapılan, malet ile çalınan, melodik olarak

kullanılabilen bir vurmalı çalgı.

Nüans: En küçük ayrıntılar.

Perküsyon: Vurmalı çalgılar.

Pes: Kalın ses.

Piano: Hafif, az sesle çalma nüansı.

Piccolo Trampet: Trampetin daha incesi ve daha tiz sese sahip olan vurmalı çalgı.

Piktogram: Bir eşyayı, bir nesneyi, bir yeri, bir işleyişi ya da bir kavramı resmetme

yoluyla temsil eden sembol. Dil engelinin üstesinden gelmeye yönelik imge-resimler.

Röpriz: İki adet ilgili işaret arasında tekrar çalma.

59

Timpani: 4 veya 5 adet timpani seti kullanılarak çalınan, büyükten küçüğe doğru çap

olarak küçülen, üst kısmındaki derisi pedal ile sıkılıp gevşetilebilen ve bu sayede

değişik notalar çıkartabilen, baget ile çalınan, İtalyanca davullar anlamına gelen vurmalı

çalgı.

Tiz: İnce ses.

Tom Tom: Çeşitli çaplarda olan, üstünde ve altında derisi olan, baget vurrlarak çalınan

bir vurmalı çalgı.

Trampet: Yaklaşık 40 cm çapa sahip, alt ve üst kısmında derileri bulunan, alt deriye

yapışık bir anahtar aracılığıyla deriye yaklaştırılıp uzaklaştırılabilen kort sistemi

bulunan, baget aracılığıyla çalınan, atonal bir sese sahip vurmalı çalgı.

Tremolo: Baget veya malet kullanılarak yapılan, bir ses veya bir kaç sesi uzatmaya

yarayan bir teknik ve çalım.

Vurmalı Çalgılar: El veya araç ile vurularak çalınan enstrümanlar. Perküsyon.

Zil: Çeşitli ebatlarda, tiz ses frekansına sahip, Türk müziğinde ve diğer birçok Orta

Doğu ülkesinin müzik kültüründe var olan, baget ile çalınan vurmalı çalgı.

60

Ek 2: Siegfried FINK’in Eserlerinin Listesi

Trommel Suite (Snare Drum Suite) - 1978

Dream Of The Cherry Blossoms For Marimba – 1984

International Solos For Percussion 7 Pieces For Marimba - 1997

Batu Ferringhi

Vibrafon Suite

Conga Brezil Brazilian Impression - 2003

Rhythmus Schule - 1982

Kastagnetten Schule - 1982

Marimba Schule: Für Zweischlägel Technik. 431 Vorübungen – 1983

Mini Music – 2003

Xfantastic Fairy Tale Bk Tape - 1992

Beat The Beat Solo – 2003

Conga Negro - 2003

Kreuzpunkte 2 Studies – 2003

Cool Step – 2003

Etüdes In Jazz – 2003

Impression – 2003

Alternation – 2003

Serenade In Percussione – 2003

Trio Ostinato

Ritmo

12 Easy Studies - 1974

Mallet For Classic

Horeb

Marcha Del Tambur

Zulu Welcome

Sonata For Snare Drum

Menora

Shadows

Pederissimo

Salut De Geneve

Percussio Antiqua

61

Studies For Snare Drum – 1966

Studies For Snare Drum Set

Werke Fur Schlagzeug A Works For Percussion Battere Kreuzpunkte Fur

Schlagzeugtrio

Percussion Studio Etudes In Jazz For Percussion Solo

Game For Two

Tablature 72 - 1972

Machine Drums – 1970

Alternation. Scenen und Variationen

Kreuzpunkte – 1979

I like Percussion – 1974

Tabulatur 2000 - 2000

Berthold Hummer - 1998

Solo Book For Snare Drum

Solo Book For Snare Drum Set

Solo Book For Timpani

Studies For Timpani

Test 20 Studies For Percussion

Drum Set Suite

Darabukka Suite

62

Ek 3: Siegfried FINK’in Drum Set Suite Metodu

71

Ek 4. Siegfried FINK’e Ait Resimler

Siegfried FINK

Siegfried FINK

72

Siegfried FINK

73

Ek 5: Trampet, Timpani ve Ksilofon Enstrümanlarına Ait Resimler

Trampet

5 li Timpani Seti

74

Ksilofon

75

ÖZGEÇMİŞ

KİŞİSEL BİLGİLER

Adı, Soyadı : Levent Mert DÖNMEZ

Doğum Yeri ve Tarihi : A n k a r a , 30.09.1986

Medeni Hali : Evli

E-posta : [email protected]

ÖĞRENİM DURUMU

2009-2013 : Yüksek Lisans, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler

Enstitüsü, Müzik Ana Sanat Dalı, Adana

2003-2007 : Lisans, Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuarı

Üflemeli-Vurmalı Çalgılar Ana Sanat Dalı, Vurmalı

Çalgılar Sanat Dalı, Ankara

2000-2003 : Lise, Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuarı



1997-2000 : Ortaokul, Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuarı



1993-1997 : İlkokul, Kavaklıdere İlköğretim Okulu, Ankara

ÇALIŞMA DURUMU

2007- : Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası

Vurmalı Çalgılar Sanatçısı, Adana.

mailto:[email protected]

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ...Siegfried FINK’in vurmalı çalgılara...

Documents

Transcript of TÜRKİYE CUMHURİYETİ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ...Siegfried FINK’in vurmalı çalgılara...