vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de...

80

Transcript of vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de...

Page 1: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne
Page 2: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne
Page 3: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne
Page 4: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne
Page 5: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

J. V . V O N D E L S

PASCHA, O F T E

De Verloflinge Ifraél s uyt Egyptea Irage-Comadifcher-wiffeeen yeder tot leerïngh op

't lenneel gefiett.

Den goeden vind' my goed I Wanneer ick d'èen behoed :: Den quaden ftraf en ftreqgh J E a d'aodec t'oaderbrengh.

T c R O T T E R D A M ,

By IZAAK vm RUTNSN Boekvcrkoope r by de Vismartf. i6? j .

Page 6: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne
Page 7: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

G O S E W Y N U S PAL M

Kenner e n Beminne r de r N E D E R L A N T S CH E

P O E Z Y, W O R T H E T PASCH A

O F T E

De Verlqffinge der Kinderen Ifiaêls, Bcnjmc doo r de n Vermaarde n

J. V. V O N D E L E N tMET SCHULDIGE EERBIEVENIS

Q'PGEQFFERÏy

2 ) 0 0 *

KAAK ran RUYNEN.

Page 8: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

C A R M E N D E M I R A C U L O S A I S R A E L I T A R U M

E X i E G Y P T I S E R V 1 T U T E L I B E R A T I O N E .

TyRefferat Abramidas peva ditione Tytannus <L/£gypti Tbarao, laterumque la' ore gravatos

Continuo exagitans diris cruciatibus mjtat. Fervet opustjervile , gemunt fub ponderetanto Judai, afuift populo fpes nulla Jalutis. Hic Deus e tenebris lumen produxit amicum, Legatum ace er fit Mo f en, Tharaonis iniquï Teel a pet at, Jummique ferat refponja Tonantis. Nomine fe cDommi rnijjum f at ear ur, amore Qtti t ener o Judam compleëtitur , ittius ergo Se veniffe probet > tnïracula maxima coram 'Principe purpureo peragat, quo libera franis Col/a fient , populo tandem emeedat eunai Jura, nee oblatret Domino , Jin murrauret ultro Immani plaga , confojjum vulnere muit o Confpiciet regnum3 no/lrijie nunctus eflo. Sed nuüo turbata metu mens Regia ridet Verba T)ei fervi , Mofisque minacia dic~ia Comrnendat vento > & nulla ratione movetur. Hinc'Deus immifit plagas, qua flecJere pojjent Elati mentem Pharacnis, territus il/is "Dimiffurus adefl Judam* ceff antibus il lis Pnftina mens rediit, fua mox promiffa retracJat. 'Publica libertas tandem conceditur t ille Pertajus facli jubet licet ocyus Euro Arrna manu capere , & tot am pervertere gentem t lnfeqv.itur Pharao , comitantur mille caterva Cajura ludarn , rejlat modo favior iclus.

Fronte

Page 9: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

C A R M E N Front* rubrum pelagus> ter go f ems imminet kost is* A latere excelfimontes, /pes omnis ademt a y Hie nova res animos Jud<e folatur, aquarum Vis periit, furgunt fluftus , J&OT ? turribus a qua Fluminay dum populus )uda trajecit> iniquus tjiïlox fequitur 'Pharaoy tnediis fed prenjus in undis Fataftwity per 'tere onmes y non tncola Kilt Faucibus ereptus lethi, tion purpura Regi Vrofuit aut regni fasces, pelagoque fepultus Tri/lis ad umbrarum valles & Tartara tendit. Kjtbramida ingeminant cantus , fummique Tonantis Facta canunt, reboant montes collesque fonori. Si coxier em laudes 'Domini, tnihi tempus & hora <Deficerenty molemque liber vixferre valeret, Qui vult plura legat fapientis carmina J USTI > Hie fefe ingento dives V O N D E L I Ü S offert , Vir V habo gratus t UHufarum flofculus , è quo Font e perennis aqtt£ manat fluor, aurea Vat is Carmina digna legi, cum Vafchatis ac~la pererrat > Angelusècoelo mi Jus qui corpora firavit Natorum <^/Egypti , qui primum luminis auras Hausêre except o nedum Pharaone > remittens Abramidts plagas , dum pofles fanguine tincJos Transgreditur, fummoque par at Jervire Parenti. Sed mea CMufa facet , portum mea cymba propinquat , ^Discat homo Domino nunquam oblatrare, remota tJMurmura fint longé-, T>ominum timeamus adusque Vita Jluat} nq/lrosque calor percurrerit artus.

O.TH

M.

Page 10: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

G E D I G T , Over de Fcrlojfinge derIJraêliten uyt de

jlavernye van Mgypten.

DEn troffen Phara o door helfèh e rafêrnye n Geprikkelt, plaagd e 't Vol k me t (war e flavernyen,

Heel Juda lag gebukt, doo r Koning s wreet bevel , Haar leve n was een door , haa r Paradij s ee n Hel , ' T Scheen alle s was gedaan, d e trooft wa s weg geweken j In dez e duyfternis heef t Go d een lig t ontftcke n , Waar voo r de nevel fwigt; Ga Mofê s n a he t Hof , Van Konin g Pharao , ' t ontbreek t u aa n geen Stof , Gy zijt mij n afgezant , tree t i n d e binn e zalen Des trots ' Egyptenaars, wil t uwe laf t verbalen , Seg hem uy t mijne n naam , dat h y he t Jodendo m Van har e flaverny, waa r door ' t gebuk t en krom Staag fukkelt , fluks ontflaa , d e vrijhey t doe t erlangen , Hy vry e ' t Jodendom , 't gee n hy zo o vaf t gevangen , Hout onde r ïijn e magt , desHeere n wonderdade n Volvoer i n zij n gezigt , op dat by zi g laat rade n En Ichuw e zijn e Stra f j do g ' s Koning s ba n gemoe t Staat pal gelijck een rots , waa r door Jehovaa s gloe t Te grimmige r ontfteekt , gee n fhraf o f fware plage n Vermurwen de n Tyran» h y fchijn t wee r op t e dagea Soo ras de ftraf verdwijnt, to t da t by 't Jodendo m Ten laatfte n vryhey t geeft , ftraks wer t h y wedero m Verandert, e n ' t b:rou w zi t ftadig op zij n hielen , Hy geef t zij n Hey r beve l om Jud a r e vernielen , Dog wer t t e jammerlijck gedolve n in d e bare n Wie ka n hier Judaa s vreugt me t digten evenaren , Men leez e Vondel s zang, wien s lier ten ftarren rijft , Wien Parna s e n Apo l me t groene Lauren prijft.

CORNELIUS THOE K Med: Dotlor .

Page 11: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

Den D I C H T E R

TVènfcht den goetwïttigen L E Z E R

Il E T L E N<D E ZALIGHETT.

'Oude wijfe Heydene n aanmerckende den aard ende verdorvent -heyt de s menfehen, end e ziende hoe traag h vaf t ee n yderwa . om langhs te trappen de r deughden o p te klimme n , ende om hoogh t e ftijgen in a l het gene wa t loflijck end e eerlijk by hun

mochte genaamt worden , al s zijnde eenen a l te fteylen bergh, zo o heb-ben fy in alle manieren getrach t doo r zeker e middele n ee n yde r t e bren -gen tot een goet, zedigh, end e natuerlijck borgerlijc k leven , 't ly door oenige Poetifche Fabulen , end e verzierde gedichten, oft e door andere be-quame Regule n ende Wetten : dan onde r ander e hebbe n f y voo r goe t in gezien de maniere van eenige oude Hiftorie n oft e vergete n Gefchiedeni k lèn wederom te ververfchen, end e voor a l de Werelt op' t Toneel t e ftel-len: om alzoo door zeker e aardige toegemaeckte Beelde n end e Perfonagi -en, levendi g uy t te drucken end e na te bootfen 't gene tij t end e outhey t met veel verlopen eeuwen ende afgemaeyde jare n bykan s uyt 't gedacht ge-wifcht hadde , i n voege n als ofte di e eerft tegenwoordi g gelchieden : wae r inne f y betoonden hoein'teynd e all e goet fijn belooninge, end e allequaat zijne eyge n ftraffe veroorfaakt op dat zelfs plompe, rouw e ende ongeleer-de meotchen, di e al hoorende doof, ende al ziende blind t waren , zonde r bril mochten hu n feyle n al s me t den vinger aangewe/èn , end e door (pre -kende Letteren va n gecierd e Figuren getem t end e gezedigt werden , en-de alzo volgen s d e fpreuck e Horat y 't proffij t me t genoechte n leeren : Want nademaa ! fy bevonde n da t eenige te kreupe l waren , om t e graven na de koftelijcke kleynoodie n der leeringe n eud e geheymeniflen di e onder de fchorfl e va n gedroomd e Fabule n wech-gxfchole n end e verborge n la -gen, end e hu n van greetig e Zoecker s ende Yveraers geerne wilde n late n

A vinden j

Page 12: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

Tot den Lezer. vinden; enJ e da t de n cene n op defe de n andere n op een ander wijf e Wilde gclcer: enJcon.lerwefen zijn , f o en iit hu n niet genoeg geweef t o f fchoon de Bueche n va n fchoon e leflen al vervul t waren , end e geheel dic k opge -hoopt o p railkanderen liggende eenen hcerlijcke n wincke l maacktcn , en -de vcsl g'ildcn redene n i n Koper-plate n end e Marbel-ftecnen konftic h ge -rr.uci.Tt alfin s i n 't voort-+ioo£ t va n treffelijck e gebouwe n , de Voorby -g-mgers u i verbaaft o p hielde n : macr fy hebbe n ooc k dae r beneffen s i n tjroorc byzonder c fchou-plaetfe n wille n in ' t openbaa r J e fchattcn de r Phi-loiophie in de n fchoot toe werpen , d e gene die ceachtioos ware n om daar rmr t e arbeyde n ende te ftreven: f y hebbe n me t di t doen ool c den gchee-Icn iland r end e conditie de r Wcrel t wille n afbeelden , end e die eenen je-gelijc'en al s een levend e fchoon-verwige lchildery e voo r ooge n Itellen * Want wae r b y mach he t geheele Tafereel of Theatrum defer Wereld be -ter vergeleecke n worde n , als by een groo t openbae r Tonee l , daer vaf t een yeder geduerende den handt-wijllche n tijd e van fijn vliende leven, fijn eygen Roll e ende Perfonagie fpeeld . D'ee n vertoogt fich daer op al s Ko-ning, end e neemt geneucht e met fijnen bepeerlden Scepte r ofte Rijcksfta f veel Koningrijcke n end e Lande n t e gebiede n end e t e beheerfchen, met een gouden Kroon e fijn Koninglijck hoof t o m t e drucken , ende bekleed t met een glantzic h luyfterend e purpe r zic h t e vertoonen o p fijnen boogen Troon, voor wien s Majeftey t o"onderdane n me t groote eerbiedinge buy ~ gen ende neder-vallen. Ee n ander volg t den Krijg-God t Mars , end e a l blauw gehelm t ffeekt fijn peerd t met fporen , hebbend e in d'eene hanteen tvvee-fnijdende zweer t , in d ' ande T een geveld e (peere , rijt alz o midde n onder de vyanden, ontziend e noc h leve n noc h doot , o m me t thien duy -fènd Trophee n rriumphelijc k wede r t e keeren, of in ' t beftove n veld t on-der de verflagen Helde n , fijn gra f a l me t groene n Palm ende Lauwer be -ftroydt t e hebben . Defe n metee n verbleek t gelaed t quel t va n liefden , ende doe t me t zijn beweeglijck e klachte n alfin s de n fchallende n Ech o in't holle gewel f van Veneri s Tempel wedergalmen . Di e bereyd t den woe « ften Oceaen me t ee n gevleugel t peerdt , nie t ontziendeftormen, winden3 zec-vlagen, noc h fi/rten, noc h klippen , noc h diep e afgronden , o m va n yx Oofte n i n 't Weften t e geraken. Ee n ande r beploeg t me t een paer Jok-offen de n rugg e va n onfer alle r Moede r , om ' t fijnder tijdt d e Goddinne Ceres d'eerftelingen fijner vruchte n to e te wijden > &e. T'wijle n du s den eenen in dit , de n andere n i n een ander bezig h is , ontgae t hu n de n vlug-gen, tijdt, end e ee r den eenen naer den andere n de n laetften zuch t geeft , moeten fy alle met den Wijfen-raa n roepe n , dat alle s niet anders is dan

Al

Page 13: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

lot dm Lezer* AI ydelheyt, Al ydelheyt, end e worden alzoo door onverwacht e dood t eer fy hun zelven hebben rech t leeren kennen, van he t Toneel des Aert -bodems achter d e Gordijne wec h geruckt : dae r is den rijeken end e de n armen , den wijfen end e den zotten, den fchoonen end e den leelijcken , den ftereken end e den zwacken , d' ee n d ' ander gelijc k j zo o da t me t recht ove r defe onfe ydelheyt Heraclitu f fchreyt , Deraocritus lacht , ende Timon fich voo r de roenkhen als voor eene n vloec k verfteekt , op hoge bergen , in diepe holen , in duyfter e wilderniflè n , ende andere eenfam e plaetlen. Di t aldu s aengemerekt zijnde , kunne n w y lichteüjc k vonnif -lèn wa t d'oude wijf c Heydenc n me t dele maniere va n doen heb ben willen te kennen geven t end e dat ly daerinne niet te vergeef s lo o vlijtigh end e befich gcweel t zijn . J a dat mee r is , wie fal dorven ontkenne n da t d e Wet roet a l heur ceremoniën ende uyterlijcke dienfte n , als offerhanden , reynigingen , Sabbatthen , nieuwe Maende n , ende al het gene Aaro m jPriefterfchap, ende den Tempel me t alle fijn cieragien , gereedfetappen , ende toeruftinge n aenkleeft , zo o ook he t regimen t van' t Rijck e Ifraels ? wie zal (zegg e ick) dorve n verloochene n da t di t alle s yec andersgevveefr . zy als een voorlpel va n 't gen e men in de n toekomende n Meflïa s t e ver -wachten hadde.< ? Wan t doe n defen alderheyligfle n Hoogenprielle r end e Koningh aider Koningen quam , doen hadden alle wettelijcke letterlijck e JPrieftercn end e Koningen Juda hun roll e volfpeelt end e uytgedient: wan t in Chrifto houde n alle beelden, fchadu wen ende figuren op. I a de bloo-te parabole n ende gelijckenifle n di e de Heere onfen Zaligmake r i n den E-vangelio voorftelt van den menfibe die onder de moordenaers gevallen was. •van den verloren Zone , die al fijns Vaders goet onnuttelijk^verquifl hadde, van den Rijeken man die met purper ende kojlelijck^lijnwaet bekleedt pijnde, leckerlijck leefde, ende Lazarus vergat: wa t zijn't anders , al s naekte Co -xnedien, end e Tragedien, o m daer med e te leeren di e menfehen , dewel -ke op geen ande r manier e de verborgen miilerie n van 't Kijke der Heme -len verftaen konne n ? Ick ga e voor by de Boecken de r Koningen : daer eenen hoovaerdigen woedende n Saul al ralende ende troofteloosin fijney-gen zweer t valt ; dae r eenen vluchtige n David geduerend e fijn b.dling -Ichap Heme l ende Aerde te nauw dunckt ; daer eenen verwonnen Zdec -hias gevangelijck n a Babylonien gevoer t wert ; dae r eene n tyrannifche n Nebucadnezar Jerufale m end e de s Heeren Tempe l verwoeft , end e tot ee-nea fteenhoop maekt, &c. All e welcke Perfbnagien on s van den H . Geeft tot leerachtig e voorbeelden ( als op de Scena ) voorgedragen werden : 2 0 hebben wy voor henen dei e Trage-Comedie voor eens yeders oogen vvil-

A a le a

Page 14: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

T$t den Lezer len op de Stellagi e opentlijck vertoonen : Ende allo wy bevonde n hebbe n dat vel e dier fmae k luftig h end e begeerigh n a geweeft zijn , o m ' t felv e noch eens 't ove r lefe n > niet vernoeg t zijnd e dat iy 't gezicht e ende 't ge -hoor daer van genote n hebben , zoo bebb e ick te n ernftige n verzoeck e Tan cenig e geoorlof t t ' felv e (hoewel he t gerin g i s ten aenfie n va n 't gen e ick dae r in gedaen hebb e nogtan s groo t end e gewigtig van ftoffe) door openbaeren druk eene n yegelijken gemeen t e maken ; te mee r , om da t het by velen uv t mij n originae l getogen zijnde , t e zee r gekrenkt , ende van fijnen luyfter t e ze«r beroof t end e onciertwerdt: Wenlchendedathe t met foodanig e vrngtbaerhey t gelefe n werde , da t he t gedije to t prij s va n den heylige n en gebenedijcien Nam e Godts , e n dat door hetover-denke n van def e Trage-Comedie oft e di t Rly-eyndig-fpel , de droev e Tragedi e oft het droevig Treur-fpel va n ons ellendig leven , ma g nemen een vro » lijk eynd c ende gewenfchten uytgang : Amen ,

In Amjielredamme , i6iz. den *$• Moert.

Den a l nvven

J. V. VoKDBtEK.

tyü

Page 15: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

Op de VerloJJinge I/raëls.

'Oe God t rechtveerdi g ftraft den Phara o opftinaet , jMidts fijn hardtnecki g hert , e n tyrannige n haet ,

Over fij n volc k verheven , Hoe h y oock Ifrae l verlofle t uy t fijn handt DoorMoyfes fijnen knecht , ui t he t F.gyptfch e lan d

Speelt V O N D ' L E N hie r n a ' t leven .

Cetróu altijdt.

» • i i • • i i • • . . 1 . • ii 1 1

HEt domm e mif-verftan t doo r onbeflepc n finnen Verdoolt vaec k i n de keur , e n vviflèlt goe t voo r quaet ,

Den fiende bundeling volg t luf t voo r wijfe n raadt , En di e doet gantfch verkeer t verkeerd e dingen minnen .

De reden-rijcke menfc h kan t misbmy k haal t verwinne n Door deuchdens liefde, die met kenni s hoog begaef t Wanneer by 't heyli g woort ziel-yveri g hanthaef t Wert h y Gods R ijck-genoot, de wijsheyt fijn vriendinnen.

Kroont Vondels weerdi g hoof t hey l graege jongelingen , Die voor d' onkuyfche mi n he t hoogfte nu t leer t fingen Het wel k de n geelt vervreugt me t ee n inwendig juygen ,

Het wroecht nie t n a de daet, al s diefno o leuge n digte n Tweefinnig h y verlijckt d e oud' e n nieuw gefchichten : Doorleeft di t fin-rijck boeck he t za l u bef t geruyge n

't Kan verkeren.

Page 16: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

Kort begrijp van de Trage+cmedie.

TErwijIen Mofe s d e Schape n (fijn s Svveer s Jethro ) hoed t in Radia n b y den Berg h Hore b oft e Sinai > verfchijn t he m d e Heer e i n d e gedaent e

eens Engel s ui t de n vlammende n Bofch , ende fielt he m to t ee n Leydtfma n > Herder end e verloflê r over' t Huy s va n Uraël : Mofe s ontfchuldig t fkhomfij n onbequaeme tonge » die s verzel t he m d e Heer e me t fijnen Broeder den fchoon-taligen end e Prièfterlijke n Aaron. Def e twee Gebroeder s al s Gezante n va n Gods hoog e Majeltey t verzoecke n d e verloffinge Jacob s aen de n Konin g Pha -rao me e beveflinge va n 't eerft e wonde r teeke n hu n Slang-wordend e Roede : maer de n hoogmoedige n Konin g verftof t (z o doo r ' t ingeve n end e goochele -rije va n fijn Droom-bedieders end e Toovenaers j al s doo r fijns felf s obftinaet -keyt) verdruk t d e Hebreen meerde r al s voo r henen : wae r o p volge n d e thie n ftraffen Godts> al s roede n end e geeflele n va n Gjn e rechtvaetdigheyt , die s h y bedwongen i s hu n t e verlaten . Do g d e Heer e verftof t he m to t uiterfteftrafï e van fijne hareneckigheyt , en to t grootmaking e va n fijnenheyligen Name» dat hy me t fijn Hey r leger, Ruyter s > Paerden, end e Wagcnen d'ïfralite n achter * haek aen' t rood e Meir , daa r d e Heere fijn utverkorenedroogsvoets doorbreng t uyt ' t geweld t Pharaonjs , di e hu n op' t fpoo r navolgende » fijn droevig Treur* fpel eyndigt , end e all e hoogmoedig e Godt-veragter s fijnen ondergang als eenen fpiegel voo r ooge n fielt, d ' Ifralite n verlof t > loven (ove r hu n triumphant* verlotiïnge) den Heere met Lof-zangen ende Danck-zeggingen. Luyfter t toe 3 &c.

Beelden van 't Bh eindig ff el.

G O D T D E H E E R E . MOYSES, A A R O N , CORACH, 1 # 0 u d f t e d e f H c b r e e n > JOSUA e n C/ALEB , > FHARAO, den. Koning . T I P H U S , ? Droom-bedieders end e Toovenaers . SERAX, > ALBINUS, Velt-hooftma n me t fijn Heyr-leger . Den Rey e de r Egyptenaren . Den Rey e de r Ifraèlite n F A M A , of c t'vliegend e Gerucht . CHOOR, d e leerUjckheyc oft e moralifcti e va n 't Spc L

H E T

Page 17: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

Fol. ;

H E T P A S C H A , Ofte

De verloflinge der kinderen Ifraëls uy c Egypten .

E E R S T E D E E L .

tMo/ès hoedende fijne Schapen eten den Berghe Herob , /preekt:

Eyd hier mijn Beeftiael,'weyt hiet mijn tier'g e Vee, Golft hier omditgebergtmij n wit-gewoeldeZec , Scheert hier 't groen-hair'ge lof, fpaer t kruyd, nog

Bloemkens geurig, T'lacht hie r doch altemael, zoet-rokigh e n coleurig , Nu wauwel t zoo vee l gras, zo o ve t en graeg bedijr , Tot g y van Madia n d e fchöönfte kudd e zijt : Onnoof'le Lammerkens , verftroy t u wij t noch verder, Blijft a l ontrent den Sta f van uwe n trouwe n Herder , Den Wolf ( waer voor ik u zoodikmaels heb befchermt } Is d'onruft di e dog fteeds naer u mijnVliefen fwermt , Ontwijffelijk h y lig t hier al ontrent gedoken , Want h y ter Aon d den fno f heef t va n fijn aes geroken, Dus blijft my al ontrent, en loop t foo niet verdeelt, Terwijl de n Echo hie r me t mij n gedachte n fpeelt . Och /oft met delen Sta f mijn Jaren hene n flipten , Dien Sta f my weerder als den Scepte r van Egypten , Öf ik mij n dage n fleet in defe weyden fchoo n Veel heuchelijckerals't gewelf van Memphi s throo n :

Page 18: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

8 T A S C H A ofte Veel lieve r wild e ic k hier ee n (beten bloem-kransplucken , Als met de Nytfche kroon mijn voorhoof t pra t omdrucken » Geen purpe r ruylden ic k of t Konincklijck gefmijd , Met mij n omgorde n rock , mij n herderlijc k habijt , Geen wijne n lie t ic k in een goude fchal e gieten , Voor eene n koele n teugh gefchep t uy t defe vlieten , Veel graghe r uy t mijn maa l fmaeckt def e fpijf e grof , Als a l de leckerni j van t Koninghlijck e Hof : Al fchijne t Koningh s Ho f te fwemmen i n welluften , T ' i s wedero m vermengh t me t zorghen e n onruften , Nu za l de /i^oning h zij n me t purper fchoo n bekleet , En morghe n toegheruf t me t wapen s dul en wreedt , Nu za l fijn weerdich hoof t d e groote kroo n bedwelmen , En morghe n t'hard e ftae l e n t ' bla u van eender helmen , Druckt n u fy n fterek e han t de n Scepte r hooc h e n weert , ' T verander t fanderdaegh s lich t in een vlammic h fweert . Zit riu fyn Majeftey t i n fy n gewelfd e Salen , Nu «noer . hy na de grent s en t'uiterf t va n fijn palen . lek zi e nie t da n een fweer t ae n eenen zijde n drae t Steets hange n bove n thoof t de n Koninklijcke n ftaef .

Ons Vader s hebbe n du s hun leven late n glijen , En over' t Vee gefog t d e zoetfte heerfchappijen : Abel, e n Abraham, Izaac en Jacob milt Zijn Wel d'aenvanger s va n 't eenvoudi g Herder.gilt , Geen va n hun allen heef t gedreve n ande r woecker , Als me t de geylicheit van' t Ve e hoe langs hoe kloecker , Hun Beefte n ware n meef t hu n werekin g e n hun doen , Ick vol g hu n frappe n naer , en lang s d e kuften groe n , Dus fchuw e i k hee l geruf t ' t gewoe l va n groote Heeren , Doch mee r dwing t my den noo t al s hertelijc begeeren ,

'tBloet i s noch verfc h e n lauw, wae r me t ick defe wij l Eens laefdc n ' t dorfli g zan t by' t ftroomen vande n Ny l : Mogt ic k de n Phara o zo o ligtelij k begraven , En rucke n Jacobs huys ui t dit geduerig flaven.

Tyran.

Page 19: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. s Tyran? och. ' oft gy eens begrijpen mog e int minft ,

Dat herderlij k beroe p den Koninklijcke n dienf t Beteekent c'eenemael , g y Weef t nie t zo o verfteenigt , Zaegc g y den Scepte r me t den Herder-fta f veree n igt.-Het Herdcr-amp t vereifcht , da t hy fijn kudde hoet , De Konin g dat hy' t vol k heerfch t me t ee n wijsgemoet , Den Herde r moet iyn ku d voo r des wolfs tanden vrijen , De Konin g weeren al d ' uytbcemfch e tyrannijen , Dat d* Herder-ftaf gee n La m voor d'ande r ftoot nogfla , En el k inwoonder hoor t den Scepte r even na , D'een vlie s voor d'ande r kom t de weydc nie t ten goeden: Zoo hoort' t Rij k o m te ftaen, o m yegelijk t e voeden : Maar Ifraël , eilaes / gaa t opeen dorr e heyd , Daar den Egiptenaa r in t grafig groen e weyt , D'een i s een droeve Slaef, e n moet, ogarra. ' ontbeeren , Dat d'ander za l in weeld ' en overvloet verteeren: De vloer waar op fig den Egiptenaa r verluf t Veel (agter is alft be d van d'ifralijtfche ruft : Pharaos Rijkxftaf hu n verftrektmae r eene n vlegel , Sijn kroo n e n laftig lok , da t zonde r «wet of regel , Den Ifralite n drukt : fijn wederfnijdi g ftael Zal den Egiptenaa r befcherme n t'eenemaal , En a l hun vyande n verftrekke n eene n prikkel , Maar Jacobs vrugtbaarheit afmaeie n al s een zikkeï , Fy ongeregtigheit ! Fy Konglijk e hae f Waer van d*een Borge r i s en d'ander eyge n flaef: En o f fy fchoon me r grae n al Memphis zolders vullen Het ka f is al den loon di e fy genieten zullen .

Mijn Ifralite n di e zoo lang om vryheid riept , Gy graef t o m elke ftad een grondeloofe diept , Gy bou t fijn mueren op, en gae t den Hemel terge n Met Toornen die hun kruyn to t in t Gefternt e bergen , En hoeg y bout , e n flaeft met Truffel , Spa , o f ploeg, En arbeit in he t fweet uws aenfehijns, fpad ' e n vroeg ,

B Des

Page 20: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

IO <P A $ C H 4 *ft* Des morgen s ee r d e Son me t fijne dralen , hiydert , En 't Manen-ailver me t fijn gulde n Torts verduyftert, Tot da t de n fwarte n Nag t befchaduw t Ber g en dal , En da t 's doors fulle r wiegt i n flacp de n groote n Al : Nog rafe t de n Tyran , Egypten ley t te n woede n , En za l doo r ledigheyd t Ya n delen fwar m verroeden .

Heeft tijdt , e n outheyd t du s Jofephs weldade n groo t Uytugemoet gewifeht ? denkt , ho e uy t fijnen fchoo c Egypten werd t gefpijd , doen ove r fijn limite n Sijn hoorene n de n Nij l maa r Jaerlij x twel f cub i ten In zeve n Jae r verhief , e n zel f de //eme l log t Die weygerde n fo o lan g heu r trane n koe l e n vog t Doen u vro u Ceres, laes ! wat ly oo k ploegd e of zaeyd e Met geen e Zcyflè n kro m i n zeve n Oogde n maeyd e Doen kelke n inde n üog d de n droeve n Acker man Vervloekte Ploeg , e n Zeyn , Dorfc h vlegel , E g e n Wan» Doen ' t heel e Ceres-gil t fchie r niet dan droo en doppel In fchoove n t'fame n bond , i n bondels , e n gekoppe h Doen loe g el k Jofep h toe , doe n wa s hy' s Konin x beelt 3 Zoolang h y vaderlij k he t grac n heef t uytgedeclt , Doen h y zo o vriendelij k d e drale n va n fijn ooge n Op yegelijke n wierp , e n nieman t heef t ontoge n De vrug t fyn s overvloets , doe n fyn e volhey t pleyn , Gelijk d e Sonnefchij n ee n yde r wa s gemeyn . OJofephf a l t e flegc hebdgy gevoed t e veure n De Wolve n , die n u ' t Schaa p van Ifrae l verfcheuren * Umild weldadi g her t da t g y hu n heb t betoont . Wort on s met tyrann y al t'onverdient beloont. ' Had g y on s Vader s dog geweyger t del e gaven , En lange n ty d me t hun voor onfèn tijd begraven ,

Offchoon Abraham s saat, in vrugtbarigheyd tiert > Als's Hemel s mante l bla u me t loover s i s geciert , Oft fehoon Izaa x geftag t i n veelhey t goederhandi g Beklijft aid Roode Mey r opworp t fy n bare n 2an<wg a

Oft

Page 21: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS t Oft Jacobs Neven fich verfpreie n i n faifben , Alft loo f groey t uyt den fchoot van dees valleycn groen: Wat batet , al s hun dus verheert me t tyrannye 't Ondraegelijk eeuwig jok van droeve flavernye ?

O onfe r Vad're n God ! wanneer za l eens *c gefmook Van onfe Altaren , als een lieffelijken roo k Ten Heme l ftijgen op ? waerwaerts, e n in wat landen Zal u den wierook van ons heylige offerhanden Bevallen? og ! gedenk t ae n 't tecken de s verbont s Bezegelt met he t woor t uw s Goddelijken monrs , Dat gy den Scepternogfultpeerlen i n ons handen, Die overheeren za l den trots vanuvyanden , Beveftigt u beloft, ontrekt ons niet zoo ligt De heylige ftralen van u Hemelfch acngefigt: Of zijn w y dus geftraft o m onf e fwae r mifdade n ? Wafcht on s weer inde Bo m en Vloet uwer genaden , Zo wij t den morgenftont befchaemt hetnagtrzeyl fwert , Toont da t de gunfte firekt van u Vaderlijk hert : Treet on s met u gerigt nie t altijd s o p de hielen , Worpt uwen Blixem niet op zoo veel duyfent zielen: Wy zijn u w handen werck > &c.

Godt wrfchijnt tffloyjï inden vlammenden Bofch.

Moys. Aenfchouw t dat heerlijck ligt! Hoe blinkt fait fterflijck oog dit wonderlijk gefigt.' 't Bofch fchijn t in vuyr en vlam te fparken en tegioeyen, Nogtans in 's vuyrs gegolf gebloemt, en bladers bloeyen. Ik wil my derwaerts fpoen. G O D. zagt, Mofe, Mofe, beyr.

Moys. Hier ben ik. G O D. Ti s hier van mijn tegenwoordighey t Een drymael heyljg lant» dus wagt u my t'ontmoeten, Eert my, endeieplaets , ontfchoey t terftont u voeten.

't Bofch dat hier branden fchijnt, en niet en wort verteert, Daar mede as Ifraei naek t af gefigureert j

B z cVuy r

Page 22: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

ix 'PASCHA ofte 't Vuu r i s een beeltenis van mijnen Geeft , die leerJijf c De quaedt-doende r verteert , d e goed e louter t heerlijk , En glijkme n o p de n touts het ede l dierbaa r gou t Na da t he t i s doorvuurt, vee l weerdige r befchout : Zoo Tullen ook in t kruy s d e twclf Ioodfche (lamme n Groen blijven , alfl geboomt in t golve n defer vlammen.

Ick be n Abraham s God, d e God die' c a l bezielt , Waer vore n fig Ifak, en Jacob heeft geknielt .

Moys. Amy! waerfalikvlien, i n klippen oft in kuilen ? 1 God. Ik was,Ik ben. Ik blijf. MOYS. Waar fal ik my verfchuilen? God. Den Hemel is mijn troon, d'Aerd mijner voeten-bank,

En't helfch e Keyfcr-rijk' t wi t van mijn pijle n ftrank, Dit wondelij k gehee l van Heme l e n van Aerde* Ja tot mijn even beeld den menfche hoog van waarde Ick in ze s dagen fchiep , d e Son is maar een vonk Van mijn e heerlijkheid, di e voor veel Eeuwen blonk : De God di e Abrahams zae t in Ifa k wild e noemen , Zo vee l als 't zant des meirs ofajs de Lentf che bloemen j Ick ben de zelfd e Go d die Ifraels troube l Ze e En groo t heyrlege r me t mijn vleugele n befpree , Worpt ileg s op mij n belof t de n Anke r vanuhopen , Want ove r Jacobs hui s (taan (leegs mij n oge n open , Mijn oo r belayfter t hu n gebe d va n Woor t to t woort , Ick he b hun lee t gezien, e n hu n gefchrc y gehoort ! Mijn Zeyflè n maey t n u eens den drae t va n hu n ellenden 3 Ick za l nu't wanke l ra t va n mij n beproevin g wenden , Nu zuld y zien wien s hand den Pharao ontruk t Mijn Lelt , di e zoo lang de Doorne n heef t gedrukt : Gyzult de n Leidfma n zijn , e n brengen hun perfooni g Met uwe n Sta f int lan t da t vloei t i n melk en honig » Int lan t dae r Abraha m zo o dikwils fag d e Maen, Heur hoorne n fpieg'le n ind e glafig e Jordaen, Daer fijn gehoorfaemheit my over had gegeven Sijn eenig liefde Kin t den Spiege l va n fijn leven>

Dm

Page 23: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS 1 3 Daer by niet in on [fag o p Salems hoogte tror s Te ftorten 't b'oet fi;ns zoons, to t ecnen offe r Gods , Daer h y te buiten tra t d e Vaderlijk e palen , En zag op' t Altaar-pla t alre e ten Hemel ftralen, ("Met oogen de s geloofs, va n wil e n van gemoet } T'vuur va n fijn offerhand , e n fijn verkoren bloet » Daar hy in afc h e n ftof op t heylig e gefteentc » Alree begraven had fiin vleefch e n fij n gebeente , Daar h y fijn wandelin g ten eynd e heeft gebrogt , En ' t Hemelfc h borgerfchi p hie r bove n heef t gekogt , Daar fijnen zoo n Ifek e n Jakob be y te gader Zijn pelgrim s geweeft , ipedhunnen oude n Vader , Int lan t daa r i k d e kroo n hu n drukke n fa l om' t hoof t Die Abraham, Ifac , e n Jacob is belooft. Gaat bootfeha p Phara o wi e da t u is verfchenen , De we g is a l bereid , du s trek t me t vréde n henen .

Liïtoys. Ic k be n een fterflijk menfeh , ick ken my veel te fwak. God.. H y raaekt u rnagtig, die noytfterkheit e n ontbrak,

En to t ee n teeke n bly , naa r u verlofïing veili g Doet m y o p defe n Ber g een offerhand e heili g Van lieflijke n reuk . (JMoys. O God gebenediit ! Hoe fa l i k Jacob do g betuigen wi e g y fijt Die m y gezonde n hebt ? God. Jehova , Go d almagti g Die hu n me t fijnen er m za l helpe n fterk en kragtig: Ick ben , di e ic k za l zijn , dieud e kroon e bie t Met uytgerekte r hand, , e n gy e n grijptf e niet : Ick be n di e 't al vermag , di e uwe n Sta f bepeerel t Den dans-beleyde r wij s van d'ee n e n d'ande r weerelt , Ick be n d e Heer e zelf . Moys. D e von k va n hu n geloo f Is zeern a uytgeblufch t i n aflehen blee k e n doof .

Gfl^-Met vvonderdaden dan verftertt hu n fvvakheit teder , (neder Wat hebdy in u hant ? Moys. Ee n ftaf. God. We-lworpt her a

Moys. Wa t krunkel t hie r alree ? hier wemelt , krol t e n dril t Een Slange , die m y in de hiele n bijte n wilt :

B 3 O Heer e

Page 24: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

I4< P A S C H A ofte O Heere ftaet my by.' GOD. Wel grijpt den krommen wof me,

Mop. Dit s mynen zelfidcn ftaf , weer in fijn eerfte forme: O Heere wonderbaer! GöDi Ö p dat u niets ontbreekt, U regterhant nu eens in dynen boefem fteekt En trektze weder uyt . M O Y S . Mijnhan t is ftijf en kromme Melacts gelijk de fneeu. GOD * We l drukt nu wéderömme U ongelovig hert, MOYS . S * iszu^èrrèyncnklaer.

God. Gelooven fy dan niet dees teekenS wonderbaar, Met vogtig water fprengt de vloer dkgy bewandert, T'wert in rootverwigbloetdoormynekragt verandert .

Moys. O m voor denPha*ao;vei*fchijneni k my fchaam , Want, Hetr, mijn tonge iifpt'V mqn ftém ïsfonbé^uaem, Kieft elder s een Gezant. GO D Zal my dan f ets ontbreken? Die 'r alles fchiep uyt N i ET , in d' eerfte week der weken, Den Heme l di e om u met fyne Ligte n wielt , En al wat int begrijp van na t öf t droog e krielt , T'gevogeltindelogt, da t op de windenfwiert, En't wate r zugtig aes' , da t na 't vlie t water giert , T'viervoetig veldfch gediert, t' geboomte dat gekromt Van fijn e vrugte n hangt , d e dalen vol geblomt : Wie heeft den menfeh dogeerft'tgezuyfeletftgehoor c Van eenen fagte n win d geblafen i n fijn u)ore? Wie beef t de n Appe l kley n va n fijn gezigt bepaelt ? Waar med e hy alfïns mij n heerlijkhey t beftraelt ; Wie heef t dog gekonfijt fijn mkde tong (chóon-talig ? Waar met den mort t ötttvlöeyt fijn rijpe woorden faftg 5 En o f ik fchoon u tong gebrekkelijken tie t Omuhartnekkigheyt: Wa t dunkt u, ka n i k nie t Gebruyken neffen s u , too r Ifrae l e n Pharo n De zoetvloeyende^taé i v&r i uwert broeder Aaron?

Moys. Of Pbaro blijft Terfieêrif , é n drijft me t ons den fppt , God. Leef t me t hem zo gywilt , tot eenen aertfche n Go d

Zijt g y van m y gefalft. MOYS . E n blijf t h y onbewogen God. Zo drey gt hem mijnen toorn, met mijn gefpannen bogen ,

Mijn

Page 25: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSIKG ISRAELS. J J Mijn pijle n hange » eee.g»fcberpfc i a mijne n rrp s En naa r mijd dlreygeinaic , 2« a gaan mijo pefen I09.

A/i^. E n of raij» b*crs m y nog ir* Eg) pten vonden . God. De doot .beete laag viroid? dte naar uleven ftondeiE

D us fpoey c u, Mara Op is wocutc zal xk my het) en fpoen Mijn vliete n zijn hie r vafl verikrce ft, . verfpre k in t groen , Wel op mijn geylig Vee, loo p t'huyswaerts voor ray benen , Dirs voor dclaacüre maal, den tij t die is verichenen Dat ik eentHerder ; bem van Jacobs huys befcl*eerü : Wat fchadet dat ïkr'e acn dees ichaepkens hebgclcevt?

Binnen.

€otmk> Jofitai eode Caleb.

Hoe. lang zal Jacob nog betreden def e pleyne n ? Daar h y ftjn QOgpn. maakt tot fchreiende fonteynen ? Hoe laiige fallen nog; in. fijne dagen ou d Dees groene, vettiea me t fijh.tranen fijn bedoud ? Hoe lange, fallen nog fijn klagelijke lippe n Bewegen. Berg en dal, d e rotfe n end e klippen Hoe lang e zaUiy hie r gelijken ongeftil t Een fneeuwe a beelt » da t in d e ionne-lchijn verfinilt ? Hoe blijf t h y dus. van God verworpen droe f en finertig? Wien heef t den . Hemel oy.t geweeft fö o onbarmherrig ?

O Heerc,, niet om ons maar omuvaf t verbont , En dryrnaelheyVgen naam, verftop t de n laüe r mon t Der neyidffnigjti., / di e ftout en fchempig dorve n fpreke n Is dit' t verkore n volk , ' t wel k voert het Godlij k teken ?

Gy fijt dog anfèn Go d w y kennen ander s geen, Wy hebbe n dog noy.t beelt VAII koper no g van fteen , Gefternte, SoanogMiian , no g lehepfel* creatuerlijk , Nog noy t gouden CoUo s nog zilver-beelt figuerlij k Afgodifch aengebeen , no g figebaar beeltenis

In

Page 26: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

ttf T A S C H A oftg In vuu r no g in geboora t w y irait gehcymeni s Verblinc hebben gezogt , noguonfternij k wefê n Dcu glans benomen va n u heerlijkheit geprefen , Wy hebben,nimmermee r voo r Ifi s onbeziel t D' Egipter. Afgoddin devotelij k geknielt , Wy kenne n Oiïri s nie t me t een blind e zotheit Voor yet bezonders , of een dryvuldige Godheit .

Met u Öraffende han d e n drukt on s niet altoos Gy ken t on&fwzakhei t teer , e n on s natüere broos, Wy fi n dog aard e«>ftof, wy hebbe n nie t r e roemen , Wy zij n nie t anders dan vergankelijk e bloemen , Als gy he t ftaiïg ligt uws aanfehijns va n ons went» Zoo zijn w y ar m en fvvak, vo l komme r e n ellent .

Siec, hoe ons Gofeh, laes, van dreefheit overvloeit » Hoe ons l harao heef t geketen t e n geboeit , Wy zijn't rookend e vlas, w y zijn ' t gekrookt e riet , Een ande r cencn vloek , on s zelven ee n verdriet*

Met da t de ronde Son de Hemelichc gordijne n Van fijn e koetf è fchuift , e n doe t de n nagtverdwijnen » Met dat den Dagerae t treec heur flaepkame r uit , Die vanden witte n Da g den draeiboom open fluit» Met da t f y heur e vlug t gae t inden wagen fpannen » Soo fpant terflon t In t Jok d'Ifraelijtfcne manne n Den flaeffchen arrebeit, met een gefigt e leep , Die fteeds ons onvernoegt voort-klater t me t fijn fvveep, Dat eike n druppel hairs fchijnt eenen ftroom t e fweeten » Wanneer he t Son Compas den da g heeft overmeten .

Schelt-woorden i s de n loo n van a l ons dienftbaarheit . Ons wort na u fpij s e n drank om leve n by geleit. Och! of de bleeke doo t ons flavernije fuftcn , Wy hebbe n hie r dog niet daa r wy op mogen ruften : Komt aengenaeme doot» e n helpt ons uyt dit krijt » En overfchriide t perk , he t perk van onfe n tijt : Want onf e flaverny fchijnt eeuwi g en gcduerig ,

Gelijk

Page 27: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. 1 7 Gelijk de Zee d'een baa r op d'ande r golf c azurig. Eenander roept » ódoot ! keer t elder s uwen boog , Maar wy } 6 zoete doot! kom t dwaet on s tranig oog.

Tis onbëftendig a i be t planten e n het zaeyen , Men wederkeere n ziet i n plucken e n afmaeycn , Nu ploegtme n d'aerd e fwer t me r 't koute r om en dom , Nu fcbeertme n wee r de vrugt me t eene zeyfïe krom , Nu bloei t de lieve Lent me t al beur bloemken s verwig Nu is den Herbf t bekroon t me t gulden ayren terwig , Nu lag t den Somer fchoon , n u gnort den Winte r grijs , D'een fpiegel t ii g int groen, e n d'ander i n he t ijs, Nu rijf t d e Son int ooft, n u daelt fy nee r int weften , Wanneer d e bleefce Maen klimt nyt de water veften , De Man e die heur nu in volle ronde fielt , En wede r beuren glans en zilver-fchijn yerfmelt , Ja zel f der Sterren loop , de n Heme l me t zijn Speren , Met d'Elementen fteeds veranderen ien fcceren : Maar onfen droeve n ftaet gelijkt ee n vafte Pool Die ftaeg uyt een climaet blijf t pinke n al s een kool .

Hetgeen Go d eens belooft, breekt God dat wederomme Doorwifpeltuerigheit ? Io s. Neen, God als een Colomme En Pyramide fterk blijft atty t vaf t gegront .

Cor. Is hy't nie t di e hem aen on s Vaderen verbond ? los. Doo r on s mifdaden i s dien Zegel wee r gebroken . Cor: Hy heve t dog belooft , h y hevet zelf gefproken ,

Ook heeft , hy wehvoorzien ons wankelmoedighey t, Een Kroo n (geen lafti g 'lokj) heeft h y ons tocgezeyt» Nog gee n Egiptenlant , maa r Canaan vrugtbarig Nóg gee n gehoornde n Nyl, maa r een Iordan e barig.

Cal. H y heeft on s dees beloft i n geenen ty t geftelt . Cor. E n heef t fijns waarheyt s mont niet Abrams zaed gemelt? Cal. Da t ftrekt fig eyndeloos op ots nakomelingen . Cor, Wa t heugeni s ift ons , al s tMifen ty t gaet fpringen ? Cal, H y is in zagt e ruft , di e ondertufTchen fterfc.

C Waa r

Page 28: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

x& <P A C S H A ofit Cor. Waar to e is dan belooft , alfme n de vrugten derft ? los. Go d hcve t nie t beloof t di e fijn gebod verfmaden . Cor. Waa r uyt be wij ft gy dartJos.God bint hem aen geen quade Cor. Is fijn beloften nie t ae n Abram s zaet verklaart.? los, ' T zae t dat als Abraham opregt e vrugten baart ,

£n liefd' , geloo f en hoop , e n in zagtmoedigheden , In gehoorlamigheit , in ootmoet en invreden : Dac God nu fijn beloft' i n on s nie t en vervul t Daer zijn \v y ooriaek van om onfe r zonde n fchult , Ons ongeregtighci t doe t fijne liefd' verandere n , De misdae t fcheide t Go d en menfch e va n malkandere n Als eenen fterken mucr: wan t God t i s onbevlekt» Hy heef t de n Heme l heel met wolke n overdekt , Hy wen t fijn aengefigt, verrtoppend c fijn ooren , Ons kragteloo s gebed en wi l hy niet verhoren *

Cor. Wa t ftaet ons dan te doen ? Jos. To t boet e zijn berei t Voor hem , di e overvloeit rij k va n bermhertigheit , Miflchien w y mogen dog fijn wijshei t nie t begrijpe n Op da t i n on s gcmoet vrugtbarige r mog t rijpe n De vrugte des gelooft, heef t h y ons dus bedroeft , God ken t ons nuttigheit, en wat de roenfch behoeft Weet h y t e vore n wel . C O R . Behoudens u propooftet» Beproeving fchijn t nogtan s den menfche lei t te n booftcn .

los. O neen, den rouw e die ons God heef t toegevcug t Ontttijfièlijk beklim t de n ftcylen ber g van vreugt , Dac hy ons van he m worpt gefchie t mae r uyc ootfarmcn > Om vaderlijken on s t'ombelfen roet fijn armen: Wy zij n va n oordee l blint , wan t s' Heeren wi l e n eyic h Meer onfer ziele n ruf t zoekt , da n ' t gema k des vleyich.

Cor. En fchiep hy lij f en ziel niet inden Paradijfe ? Us. D' een tot onfterftijkheie , e n dender to t een fpijf e

Der worme n in bet graf, waero m hem ook gewis Veel weerde r onfe zie l als fterflijk lighaem is: De ziele keert tot God , maa r na dit tijdelijk flaven

Won

Page 29: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. i 5

Wort ' t lighaa m weder ia fij n zelfd e ftof begraven» En moe t gelijk he t graen in t aertrij k eerf t verrot » Verfterven, eer' t verrijf t i n heerlijkhei d to t God : Dog ons ziel' is een beek fijns heeriijkheids zelfftaadig . Die geen Tyran en ma g verdrukken, hoe vyandig, Gelijk on s teere lijf, ellendig , naekt e n bloot , Twelk vande n menfche boo s wert ligtelij k gcdoor , Maer d'edel ziel e ftaet alleen i n 's Heeren handen , Al worrz e hier befwaart me t veeldcrleye banden , Terwijlfe in t aertfche da l ons lighaem 't leve n geeft > En i n ' s lijf t nutt e vaft heu r korte woon ing heeft ; En o f ons lighaem fchoon i n alderle y wellufte n En duyfen t weelde n fwom : wat waerc ? als niet en rufte n Ons edel zie l in God de n Heer e Sebaoth ? Wat bate n ons dees winft? wannee r w y namaals'tlo t En 't alderhoogfte goe t den Heme l moeften derve n ? *T wort hier do g al opt lef t geeindig c me t een ftewcn : Gy ziet , ho e hier het glas van onfen tijd verloop t Geen balling is hy die een borgerfcha p verhoop t Hier naaaaals, . zij t getrooft , he t dient on s ai ten beften , Dat wy als wandebers, ons herce niet e n veften , Op een vergaaglij k Riik , dwaes is hy die verkkf t Het tijdlijk , e n daar voor he t eeuwige verheft ,

Cor. On s Vaders leefden we l voorfpoedig e n gelukkig , Cal. Go d heeftfe ook al geftelt in fijn beproeving drukkig. Cor. Noyt in zo o harden proe f als nu is Jacobs huis. los. Ee n y*fef dunk t fig 't zijn te zijn he t iwaarfte kruis . Cor. Heeft God oc s niet opt ftrengfc getrede n o p debielen . los. H y heef t ee n geeflèl oo g waar met hy na der ziele n

Den menfoh e harder itraft s ee n onvergankeliik wee , Sijn aldcricfoerpft c ftae l fceekt no g in fijne fchee, Dees waarichoiwende ftra f on s ernftelijk t e voren Op ee n vee l gróoüer wijft, dat niemant gae verloren} Dus laet ons dek ro e waar mede hy ©ns driegt

C 2 Waer-

Page 30: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

io <P A S C B A ofte Waernemen noc h intijts , eeronfentij t vervliegt : Hy za l óns me t fijn gunft e n vleugele n befpreyen , Indien wy niet te fpaed'ons fonder r e n befchreijen , Gelijck alsd'eerft e Werel t di e Noach a l betraertt Had, zoveel jaren to t boetvecrdighey t vermaent , Sy bleven onbeweegt , a l zagen z y voor ooge n Zoo veele Wolckên zwert , zo o veel e Regenbogen , Tot'c Goddelijck Compa s verloope n was te vroeg, En s ' Hemels groote Kloe k d e laetft e uur e iloeg , Doen beef t Go d o p gefteltzijn groot e Waterfpuyen , En alleSluyfe n van zij n voght e Rege n buyen, De Meire n liepe n t'zaem, met all e Stroomen droef, Tot eyndelijc k ee n Zee den Aerden-kloo t begroef .

Cal. Oo k doen' t boo s wefen he m begonftet e verdriete n Van die van Gomorra e n ftoute Sodomiten, Hy alfins op hun fpoo g vuer-pijlen , damp, e n fmook , Zoo datte r niet s van hun bleef over als den rook.

Jofi I n tegendeel 1 bleef Loth befchaduwt vand e vlercken Vans'Héeren Engelen , e n Noac h vander Areken : Dus bout u hoop op hem-, die dees twee Heyl'gen pue r D'een vrij t va n s'waters vloet , e n d'ander van het vuer.

Cor. 'T is al vergeefs gehoopt. los . VertwijfFelt niet in hopen. Qor. Ick zi e doch geenen weg h tot ons verloffingh open , Caleb> A-en duyfent middele n 't he m nimmermee r en fchort

Sijn armen- reyeken wijt , fijn hantisnie t verkort : Doen Ammöns - vader- Loth geraekt was inde handen Van Kedor Lamor s heir, en febenennietfijn bande n Onbrekelijck- t e zijn? MaerGod t de Heerenara Tot eeni g Inftniment de n ouden Abraham , Diedarwaerts hene n met zijn knechte n is getrokken, Met keye n toegeruft j me t pijlen e n me t ftocken: Maer Godt wa s zijnen-Schudt, de n Heme l was fijn Vaen> Waeronder hy dan by den ooriprongh de r Jordaen Sijn vyande n aengreep , di e alree met vertzagen

Page 31: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS ai Dengrootften Capitey n ha d in de vluch t geflagen , Wie nie t ontvliede n moch t vie l i n zijn eygen zweert, Aldus verlóften d'ee n de n andere n broeder weert , Die hefe l verjaren fcheen , naer aller menfchen oordeel , Want di e de Hèere helpt heef t alriit't grootfté voordeel .

Cor: Wy hebbefr i onfe n laf t getrokke n zoo veel jaar , lof Wannee r de n tij t verfchijnt , z o i s Gods hulpe daer,

De Heere Zebaoth moch t we l Loths kommer ftelpen , Eer Abra m oyt optrock ha d hyhemkonne n helpen .

Cor. Waerom en deed hy'tniet? los Maer vraegdy den waerom? Van zij n verloflin g wa s de wijfer noc h nie t om : Want God s voorzienigheyt di e eeuwelijck zaldüeren , Heeft heure n tij t beöemt , heur dagen e n heur uren: Gelijck de n Ackerman' t goe d zae t in d'aerde zaeyt , Waer vanhy'tzijnde r tij t d e rijp e vruchten maeyt ; Godt i s den Bouwer oock die tegen ons genoege n Den acker van ons hert komt door Phara o ploegen, Al wa t fteenachtig is vermorfelt h y geheel, Eer dat hy in on s zaeyt zijn goede zaden eel, Het zaet zijns Godlijck woorts , daer na begraeft hy wacker En delvetme t zij n eg h het zaet in onfe n acker, Als nu de troubel Son van bove n uy t de locht Heur ftralen op ons fchiet, o p dat te rijeke r mocht Sijn ingezaeyd e zaet in ons vruchtbarigh groeijen , Hy eenen regen lae t van tranen on s bevioeijen : Zoo weerdic h zijn w y hem, daeromm e zijt getroofr , Gelijck de n Lantman , di e op hope van den opgf r Zbo vel e kommers lijdt , zo dickwil s moet verzuchten , Hy bou t e n flaeft alleen o p hop e vande vruchten .

Cót. Gy keeret a l int beft; los . Geeftg y ons geen geloof , Zoo proeve t by u zelf, e n achte t geenen roo f Dat God on s dus beproeft, wy hebben hem te loven, Al fwerven wy , eylaes , i n droeffeni s verfchoven , Naer flaven volgt de ruft j nae r droef heyd volgt de vreugt,

C 3 Wy

Page 32: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

J Ï P A S C H A ofit Wy moete n dankbaa r zijn , ' t z y wa t ons God toeveugt .

Cor. Hoe onlangs if t ? dat no g de Konin g had vermete n Ons te verdelgen hee l > C A L , Gelu k al s aen een keten De Lee u gefloten ftaet, di e fijnen Meefter viert , Jïiet lange r dan by wil, zo o wor t van God beftier t »T voorneme n de s Tyrans, die niet en kan volbrenge n Dan ' c gene God he m fal toelaten e n jgehengen, Sijn voorneme n heef t Go d te n uyterfte n beperkt , Die door vee l midden voorfieniglijke n werkt : Den Prin s va n Sïnear» de n Nemrot dag t tyranni g Met fijnen Scepter we l te trotzen wederfpanni g Het blauw e Firmament: eylaccn , maa r lijn her t Rees» ee r het groot gebouw, to t boven int Geftert , En wer t van fenaemten root, doen' * Baby Ions geftamer Leem> kalk , voo r fteenenbragt, de truffel voor den hamer, Sijn wille n hing aen God, gehjk'thie r merklij k bleek. God ley t d e Koninge n gelij k een waterbeek : Niets iflèr zoo gering van al wat hier ma g blikken, Hy hcerfche t t*zame n dpor fijn wijfièlïjk befchikken : God i s alleen het Roe r daer ' t heel e Schip na zeylt , 'T geregti g Wij s compa s dat nimmermeer en feylt ! Zoo weyni g in ee n zaek geit't Koninglijk e fpreken , En o f hy fenoo n yet bout , de Hee r za l 't weder breke n Zoo ' t he m nie t en behaegt , hu n woorde n altemae l Zijn kragteloo s en yl, indie n T y in de fchae l Des Goddelijken wil s niet even o p e n wegen» or. Gy (preekt u zelven en dezuyvere wacrheit tegen:

Cal. Waerom ? C O R . Het goddeloos beftier van een Tyran, (Na uytwij s van u reen^ daa r is God. oorfaek van .

Cal. Geenfins , int minfte niet, 't quaet dat hy mag verfchaffen , De goed e ftrekt, tot heyl , de quad e t'Iynder ftraffen , Niemant e n is tot quaat gedwongen, glijkme n ziet , Dat all e quaat doo r God s toelating maar gefchiet : 'T l«e d daar ons Pharao met pijnig t ongerigtig ,

C Op

Page 33: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS a 3 (Op mijn e woorde n Jet , e n oordeel t dan voorfigtig ) Hem ' t fijnder ftraflfe dient: maar ons indien on s vroe t Dees kaft4jdingc ley d to t recht e ware boet, Die God bie r mede eyfcht, Cis ons zoo nu t en falig , Als fy den Konin g i s verdoemelijk e n dwalig .

Cor. Gy zeg t nogtans, &c .

Moyfes ende Aaron.

Cltoys. Ontluyf t (gelij k een luft dal fclioon Dat inden morgenfton t fijn bloeme n ftelt ten toon .

A A R . Vervrolijk t U, gelij k d e vogelkens me t lufte n De zonn e groeten al s fy ftijgt uyt heurder ruften ) Gy die verlaten fcheent . C O R . Wi e o f mijn vrolijkhey d Ons ongewoon begroet ? C A L . T ' zij n Amrams ionen beyd

los, ó Broeders willekom / MOYS.U voorhooft wilt vervroyen. Cor. Waar i n ? in zonden dru k e n jammerlijk vcrftroye n ? Moys. Verheft u droef gelaat, ölfraèl , e n fteekt

Nu't hoof t te n Heme l op , die al u banden breekt , De Hee r die i s met u, di e alle u ellenden En droevi g treur-fjjel kom t met vreugd en blijfchap enden.

De God van Abraham , llac, e n Jacob zelf, Die fijnen Troon pilaar t op' t brandend e gewelf , Is my verfchenen in een bl i nemende klaarheit .

Cor. Ik denk 't is eénédroom. Moys. Neen broeders inder waerz Doen i k by Sina i wa s hoedende mij n ku t Met deés gedoomde mik i mij n herderliik e frut , Zag ik 't groo t Hprebs bofch een blikki g vuer omranden , T wel k heel verteere n fcheen , ent'zame n t e verbranden : Maer even vrolijk Joe g Waen, bloemen , kruy t en loof : Eer defen Wfttem nog voormijn gezigeverftoof , Den donde r van een ftem, 6 wonder Hik (pe&akel ï Verklaarde my den fin , en eyfch van dit mirakel. Op defc wijfc, Tbofch waar in dees vlammc fpeelt,

Daar

Page 34: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

4 *P A S C ff A oft* Daar med e is Ifraël na' t leven afgebeclt , Die int vervolgings vuur za l als dit Bofch ontluyken- , lek wi l mijn Lel y fchoo n nu uyt de Doornen pluyken .

Doen dreunden c heele Bofch , i k (lont gehee l bedut , Drymalen heef t de n Ber g fig bevende verfchut : En al s ik nie t e n vvif t waa r hene n t e vervlugten, Mee een borftkloppig her t en met een fwaer verzugten, En fchie r va n vreefen la g begraven i h het gras , Doen ga f de Heere my te kennen wie hy was, De God J E H O VA zelf , de . God va n onfen Vader , Den Scheppe r van.de n Al , allee n de s levens ader, Den Herde r Jfraëls , di e int beloofde Lant Ons n u vervoeren wi l uyt Pharaonis hant , Uyt a l ons flaverny. Con E n deed hy:u geen teeken Van fijn Almagtigheyt, dat.h y onslce t za l wrecken, Dat h y ontboeyen.zal de n fwerm va n zoo veel duyir , Die onder Phara o dus lange zijn gekruyft ?

Mots* Ia haddy 't zel f gizien, doen ik ontweek zoo bange Voor defen Staf , di e wert een krunkelende Slange , Een ferpentijni g dier , i n wefen, nie t i n fchijn , En fpoogalfin s o p my heur doodeliik fenün Met heu r gefplitfte tong , e n lag int gras gefcholen, Heur oogen vlamden als twee gïoeyendige kolen , Azurig luyfterde n heu r vel , en in mijn oog Geleekt d e Slang die'ons Vooroudere n bedroo g Int wecldi g Paradijs wan t waerofy hene n fwerfde , De groenigheyt va n 't gras en ?t kxuyfcalfins verftetfde .* Als n u de (lemmc my den Worm t e grijpen nie t Waft weer den zelfden ftok? gelij k gy . zelver ziet : Ten blee f hier nog,niet by.» God fmette bove n defe n Mijn han t me t lazeiy>~€fl heeftf e wee r genefen . En vaftelij k belooft , ho e dat ik't water reyn Verkeeren za l in bloet, door fijne kragt alley»: Op dat als elke daet wijn woorde n volg t wjtragtig ,

u E n

Page 35: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. z S

uEn Phara o ma er een fterk gelove kragtig En fchort , dees boodfchap dan breng ik u met der fpoet, Met mijne n broede r die m y is op we g ontmoet , De zelfde ftemme Gods beva l tot mij n verfchoning , Te fprekc n neffen s my voor Pharao de n AToning , En Go d heef t my gezalft ee n Leydfman , en een Hoof t Van fiin verkoren Volk . Cal . D e Heerezy gelooft , Die Jacobs aenfchijn n u d e trane n vvi l afwaflchen , En in t beloofd e lan t bedelve n een s onP afTchen In on s Voorvaders graf. los . D e Heer zy lo f en prijs .

Cor. Wyfullen nie t meer fijn de r dieren aes en fpijs , Den wreede n Phara o zal ons nie t meer verheeren , Den Stamm e Juda n u aenvanget t e regeren , Komt Iud a als een Leeu, klim t n u te n hoogde n ftact, Verciert u meteen kroon en Koninklijk gewaet, Den gulde n Scepter grijpt , wan t Go d i s on s Verzorger , Wy zij n gee n Slave n meer, el k Hebre e i s een Borge r Int zoe t beloofd e lant , daa r de Iordane ft roomt, Daar ik i n mijnen flaep zoodikvanhebgedroomt ; Ach lan g gewenftevreugt, Cal . A g heugeliketijding» Nu ftraalt den blijden dag» den dag van ons verblijding,

los» En gy twelf-ftammig volk verfmoort >vel in u vreugt * Alsgy dit hooren zult. Cor. Hoe zal dan met geneugt Den Donde r van dee s ftem zoet inuooren klinken ? Als gy alree den glans ziet va n u vryheit blinken .

Moeys. Gaet boodfehapt den Hebreen hun uytkomft, want int Des Conings, gae n vvy beid' verfoeken ons verlof. £Ho f

Cor. E n zoo hy 't u ontfeyt. Aar. Ten mag hem geenfins baten: Want door Godsfterke hant zo moechy ons verlaten. Bin ne.

D CHOOR

Page 36: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

16 'PASCHA oft* C H O O R .

Als d e Zee vaf t ongeftuymig h Stormt, en worpt heu r baren ïchuymich Ni de n Heme l a l verbaeft j Als de n Schippe r hoor t d e buye n Vaiden Noord-wind' t ftrandt doorluyen, Is d e flilte eerf t alderrraeft .

Zoo oo k Godt) wanneer h y droev e Stelt in'thartft e va n rij n proev e T' menfehehjk fchepfe l t ' eenemael > Is zij n gunft e zo o vee l nader , En gelijc k ee n goedig h Vade r Zoo verzach t h y a l hu n quael.

Na zij n toomighey t ontfteke n , Zal h y wee r zij n pijle n breke n > En n a zijn kaftijdingh fchier , Na zij n ftratfinge weldadigh, Worpt h y wedero m genadigh . Al zij n roede n i n he t vier .

Want i n droefhey t e n ellende n Zal d e ménfeh to t God zigh wenden : Maer i n weeld e en voorfpoedt zad t Zal h y wedero m vergeete n s'Heeren goethey t ongemeeten » Wijckende va n zijne n padt .

Dac on s God dan proef t te n lellen > Dienet a l totonfe n beften » Oftmen ' t fchoon foo nie t begrijpt : Zal de n Wijngaer t vruchtbae r groeije n > Och me n moe t he m welbefnoeije n > Eer zij n gulde n vruchte n rijpt .

Naer ee n bitte r fauflT e fchel e > Zal de n honic h onf e ke! e Smaken zoeter e n beluft » En n a ' t Iang h geduerig h daver t Light den moeden zag t begraven -Jr. den fchoo t va n ftillc ruft .

Die de n Heme l meef t beminnet * Dien h y alderlieff t bezinnct j Meeft va n droefhey t wer t befpoelf . T moedigb , peerdt da t in den ftalle \s uytmuntig h bove n alle , Meeft zijn s Heere n fpoore n voelt .

Ift da n vremt da t Go d d e Jedeo In de trane n va n vee l node n Heeft gewaflehe n rey n e n klae r ; Nu de n tij c oo k i s verfchene n Keert i n blijdfeha p a l hu n weencn » Nu i s hunne n Troofte r daer .

Want Go d voo r vee l jare n Mofe a Amrams zoone heef t verkofe n Tot ee n Troofte r Ifraels : Ziet een s ho e h y om-ermde » Hem omhelsde n e n befchermd e Voor Pharao s grarafcha p hels .

Doen d'afgonftigheyt d e zonen Jacobs , zonder t e verfchoone n > Sweert e n wate r overgaf . Doen he t moedcrlijck e hert e Jochebeds zag h me t vee l fmert e Molis wieg h ae n voo r zij n "graf.

Doen d e moede r heu r zoons IcVCtl Moeft d e bare n overgeeven > Als f y ha d heu r kin t gekuft , Doen d e moederlijck e zorgen » Lagen me t heu r kin t geborge n In he t kiftje n ongerult .

Doen fy moef t heu r zel f verliefe n > Van twee'quaden' t bef t t e kiefen , Met ee n droe f adie u t e noo» Riep j ic k hop e in def e golven Meer medooge n i s gedolven Als in'sKoningh s hert e fiioo.

God ho e langh s ho e goedertierde x Van di t fcheepke n wa s d e ftierdei Zelf, me t eene n wefte r wint > Die he t blies ho e langh s ho e lochrat j In de n fchoot van s. ' Koninghs dochter j Voor ee n Enge l e n geen kint -

'T kint dat zag h men wede r dorfter j Naer zij n eyge n moeder s borfte n > 'T wie s i n all e fchoonhey r o p > In zij n voorhoof t ftont geletter t Hoe 't de n Phara o verpletter t Noch vertrede n zou den, kop-

T'groey

Page 37: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS T* groeyden o p in manlijckhedea

En va n herten hee l befhede n Voor de s Hof s wellufte n hy Koos in ballinghfcha p t e zwermen, En de n Hebre e te befchermen In zij n droev e flaverny.

Als h y hierom moef t vervluchten , En i n Madians gehuchten , Weyden 't Herderlijcke vee : Als de n tij t nu wa s voor handen Dat de n Hee r fijn offerhande n EyfTchen zo u va n de n Hebree »

Zoo verfehijn t he m va n den Heme l By Sina i 't licht gefcheme l Van de s Heere n heerlijckheyt , God lae t he m fijn üemme hooren } Op da t h y zij n uytverkoore n > In het land t Canaan leyt.

*7 Op dat l y daer zonde r fmettej l

Onderhouden zijn e Wetten , En he m lieflijc k me t wierooc k Eenen zoete n reuc k toebrengen ,

I En met Boeke n bloe t befprengcr ! • Sijn Altare n me t gefmoock .

Op da t danckbae r onverhole n Wijder al s tufTche n d e Polen , 'T Hemel-lich t de n nach t befchaem t Al zij n groot e wonder-daden , En rij n goethey t vo l genade n Over a l moch t zij n befaemt .

Dat den menfche fteedts mocht haken Om hie r bove n te geraeken Daer ' t hem alle s loof t e n prijfl , ,y Acht he t aertfe h da n vee l geringe r » Als he t Hemelfch > daer d e vinger 3j Va n zijn zoet e we t o p wijft .

H E T T W E E D E D E E L

Tharao den Koning, Tiphus ende Serax , 'Droom* he die der s ende Toovenaars .

Den laetf t gelede n nag t ("wa t hoef ik my te veynfen ) Heeft my belemmert fwaer me t veelderlev gepeynfen , Gelijk d e groote kroo n gemeynelijk aenkleef t De zor g di e altijdts me t veel zorgen o m on s fweefr , De zorg die 's Koninx hooft met heuren fwerm verduyfelt , En me t een fterk geblas fteeds in fijn ooren fuyfelr . Wanneer d e fchaduw valt , e n dat he t fterflijk Dal Snags vleugelen befpreet , zo o flaept den groote n AI , De Son in Thetis fchoot , 't gedierte me t vermaken In fijne holen ruft , ' t gevogelt in d e taken Sijn vlerke n hangen laet : mae r s'Koninx Majeftei t Dog nimmer ruf t omhelft , o f zoo hy wert verley t Door eenen zagte n flaep , en d'oogen kom t te fluyten , Zoo maek t fijn zorge nog , e n fluyt fijn rufte buy ten,

D i Al s

Page 38: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

i 8 <P A S C H A ofte Als hy in t bedd e fwem t i n Lethes (tille n ftroom , Sijn zorge n werde n ij l verkeer t i n eene n droom .

My docht i n mijne n flaep ic k o p de n groote n wage n Wert lang s het roode Meyrs fchuym-zandich ftrant gedrage n In voll e wapening h , en ruftin g t'eenemael , Gelijck wannee r d e Moo r ontzie t mij n bloedig h ftael, Den Heme l wa s gevaegt blau , helder , enazurigh , En Phoebus zach in Zee zij n fpiege l drale n vurigh, -Het wede r loeg h elc k toe , men hoorden geen geruys, Zephyrus na u verblie s een golfken me t gedruys , De fchepe n lage n (lil , da t na u Neptune s gilde n Voor'twindeloofe wee r ee n zey l uytfpanne n wilden , 'Tgefpan v^n mijn e koet s de n breyde l ga f gehoor , En telden , zo o he t fcheen , hu n (lappe n o p he t (poor. Als op hetonverfienf t he t Mey r befton t t e bruyfle n Dat geen e kiele n fich n a 't roe r e n hete n kruyfte n , Den (lure n Boreas begonft flocx uy t de r Ze e 'Tgrijs-fchuymigh bae r geberght t e brenge n o p de ree , Den Heme l wer t beklee t me t droeve n duyfte r woleken , En ' t voorhoof t vand e locht . omftortmet fwert e koleken , Een doncke r nach t zey l blin t befchaduwd e de n dach , Dat ' t lich t alfin s verdween, , oft zoomen (chijnfe l zacb , Waft hlicxem wederlicht , da t men ee n flincx geflicke r Iupijn va n bove n wierp , me t eyllèlijc k geklicke r , Den donde r dreunde n met ee n dommeligh geklack , Dat Sirt , klip , rots , e n ftrant Neptunu s gramfchapbrak j Dia me t zijn gaffe l fchee n den Hemel t e beklimme n 5 En wede r 't Firmamen t i n 't rood e die p t e (wemme n , De Triton s trompte n o p hu n groote water-fchulp , Dat yede r Palinu r d e Gode n rie p om hulp , De fchepe n (lege n o p genad e n a d e Polen . En hadde n *t wijs compas, e n 't rosr de n win t bevolen .

De paerde n zage n na u ooc k d'onweer s ftormen leep, ' Den voerma n hoefde n toom, noch breydel , nochtc fwiep,

Page 39: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. * 9 Sy vloge n eve n dul , ee n langdurig e wijl e Als uy t ee n Schijtfcne n boog h de n onbedwonge n pijlc , Veel fneide r al s de wint , vee l fnelde r al s de ftroom Schoof op vie r rader s de n beflage n Difïèlboo m Hot , hot , al breydeloos den wage n hene n glipten , Ontziende noc h d e kroon, noc h Scepte r va n Egypten : Wat ' s Konincx Koetfe r ooc k gebaerd e oft luyde riep, Ge redeloof e vluch t a l eve n fwijmic h liep , Nu bin nu buyten fpoors , a l fonder weg h tepeylen, Geen fchi p on s volgen mog t me t opgeblafe n zeylen .

Dus (loofden voortog t vaf t al s eenen water-vlie t Die van t geberght e valt , tot daermen Pharo s ziet Weerhoudeloos verbaaf t i n hunnen loo p te n vollen , Gelijkmen eene n fteen zie t va n d e klippe n rollen , Hoe' t grondeloof e die p mee r zant s e n water s fpoog , Hoe heftige r verfchrik t el k ro s om zeerft e vloog , To t doo r he t ftor m gebla s een Crocodill e ftranden , De grootft e di e hie r oy t gezie n mog t zijn t e landen, Digt aende n boor t de s ftrants , in t minft va n drymaa l vij f Cubiten, ove r fterk g e wapent o p he t lij f Met dobbel Ichelpen hert, 't hooft zeltfaem omaenfchouwen > Zoo eyffélij k e n groot da t he t el k ded e grouweri , Scherptandig inde n mont : zoo haaf t on s Iag t verna m Dit zeltfae m monfter , ' t welk hee l hefti g n a hu n quam , Sy hunnen loo p o p nieus verdobdelde n vervolgen , De koetf e mog t gefwin t heu r op het fnelft e volgen , Alft koppe l honde n heet het Hert volgt op de hiel, Tot da t ee n hollighei d de n wage n wede r hiel , Waar doo r fy uyt't gefpa n va n hu n gareele n raekten , Enkrak, krak , tottweemae l de n groote n wagen krae&en? Dieeyndelijk verfwak t nie t wederhoude n mog t Met my ftak op het (trant de beenen inde logt / HicrlagdeduTel, gins het fpeek en daar deraden , Tot i k my fmoresn s va n Morpheu s vont verraden *

D $ Den

Page 40: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

jo <P A S C H A ofte Den droo m bediet wa c vreemts, ho e welh y zomtyt s liegt» En me t zijn lde n al s een fchaduw e vervliegt , Want anlan x zijn gefïe n d e dreygende Cometen , Verfcheiden beeltfel s ook van bloedige Planeten , En to t dr y nagte n to e een geeftelijk gefpoo k Is voor mij n flaeps gefig t verfwenc n al s den rook: De Pyramide n va n d e Koninglijk e grave n Dry malen fij n beweegt , ee n vlug t va n fwart e rave n 'tMeyr opgeworpe n heeft , graf»vogel s di e gra f gra f Egypten dreyge n gru w me t d'eeno f d'ande r ftraf , De grootft e Zarke n vand e Tombe n zij n gereten , En 't nar e Kerk-ho f heef t doods-beender s opgefmeten , Ifidis heyli g beelt , to t voorfpe l va n on s leet , Heeft eene n rege n vog t va n bloedi g fwee t gefweet ! Ofiris n a den Ny l heef t fig gekeer c verbolgen, Ontwijffelijk hie r n a moe t d'ee n o f d'ander volgen : Gy Sienders , m y de n gron t va n defe zae k verklaart .

Tiph. De n Konin g f y hie r i n bekommer t no g befwaart . Serax. De n droom rijft uy t een hert befiommert me t veel forgen 5P'bar. H y rijf t waa r uy t h y wil , wa t iflè r i n verborgen ? liph. Gantfc h nie t grootmogen t Vorft . Thar. Nogtan s den droom bediec

En wijf t op' c gee n daa r na e gemeynlijk gefchiet . Yiph* Pilaa r van 't grootfte rijk, d e droomen ziin verfcherien ,

En eens-deel s ander s nie t da n ydelhei t verbreden ; Ten and're n Prophetifch , Voorlooper , dien s gebaa r Dekomftboodfchappenvan d e zuyverwaerhei t klaar. ; Ten derden , twijfelijk , e n donke r in t aenfehouwen , Daar niemant , dan di e wil , 't geloov ' op hoeft t e bouwen : N u ' t beel t van's Konink s droom , te n aenzie n ongewis , Van yl , e n twijfre l t'fae m i n ee n verfmolte n is , Zoo datte r nie t e n waa r yet feker s uyt t e ramen .

Serax. Belangend e 't gefpook met dees voorteekens t* famen , Een deel e fchijne t we l to t quae t t e zij n geneygt ,

En

Page 41: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. 3 1 En ag t w y werde n va n d e Goden du s gedreygt , ü m da t w y zuini g zijn , e n werde n lan x ho e floffe r Inr heyhg e gefmooke, n dienf t va n onfe n offer , Om d ander Gode n ftraf t'ontflae n e n make n quij t Op den Altare n di e den Pnefter s toegewij t Bevolen z r n va n outs , de n Konin g to t ee n teeke n Van boet , hu n heyli g do e he t offer-vuu r ontfteken , Op da t de n Heme l (die on s dreyge n fchijn t me t wee , Sijn ftaet mag ; wederom bekleede n me t de r fchee , End' offerhande n al s een zoete n reu k ontfange n , Wegnemende d e ftraf, di e toorni g fchijn t t e hange n Ons allen boven* t hooft : da t oo k de n Konin g wee r De Godsdienft , di e allen x vervalle n mee r e n mee r Is ia he t gantfch e Rijk , o p nieuw s mog t wederbare n Geheel op' c ou d gebruy k va n ove r vel e jaren, Dat oo k 4es Heiligdora s hoogty t by ieder mog t Devotig fijn geviert , e n alle s wederbrog t Wert o p de n oude n voet , &c .

tjltovfes ende t^farm tot Tharao.

Moys. Groo t Konin g va n d e ftranden Des Nyls , de n Konin g di e de n Scepte r voer t in hande n Van Hemel , Aer d , en Zee , di e uwe n glantz verdooft , Der KoniHge n Monarg , e n alle r Prince n hooft , Heeft on s gezonden hier .

Thar. Wiens Scepte r o f wien s Kroon i * Ontzienelijker al s den Rijx-fta f Pharaonis ?

Moys. Tonfterftij k wefe n zelf , d e Heer e Zebaoth . Thar. Wie kente r nefïen s my een grootc r Hee r o f God ?

Breit fig mijn Heerlijkhei t nie t uy t ae n all e kanten . KAOT. Va n ee n Almagti g Hee r w y beyd e zijn Gezanten ,

Van God die fijnen Troon op *s Hemels vout piiaard. Thor. Regeer t hy in de Logt» ikheerfchhieropde r Aerd .

By

Page 42: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

$% T A S C H A ofte Aar. H y is die *s Hemels loop ftiert op de hooge Polen. 'Phar. Ic k denck gelijk d e Nij l oradraey c de water-molen . Aar. H y i s den Donder-god , e n blixemend e licht, *phar. Den Donde r is mijn ftem, de n blixem mijn gezicht. Aar. Sij n Goddelijc k woor t beweeg t de blauwe firmamenten Yhar. He t Aerdrij k fchu t e n beef t va n mijn e dreygemente n

Wat iftdatg y verzoeckt ? Zie t wie n g y rebelleert , Aar. D e God va n Abraha m o p Phara o begeer t

Dat hyvan't jock ontflae e n buyte n d e limiten Egypti trecke n lae t de ilacffche Ifraeliten , Dat f y he m moge n doe n ee n offerhande vr y Van't Heydenfch e gezicht, di e hem behaeghlijkz y Daer Hore b 't voorhooft berg t ten Hemel inde Woleken, Dus oorloft n u 't vertrec k ae n a l d'Hebrceufche volcke n

Thar. Genade, ólupiter ! Wi e zij t ghy die zoo licht U hielen tegens my den grootfte n Koning h lich t ? Help Ifis , e n Ofir J Ic k zwee r u by de fickel Saturni, da t gy't hoof t zul t ftekenaen de n prickel : Wie ifiè r di e zich der f opwerpen tegen s my? Dwing-volk,Kroon-drager va n de grootfte heerfchappy : Ick zwee r by'thoog h Tonee l van mij n rechtveerdi g lever Gy hebtueyge n ro e my in de handt gegeven : Als tegens zijnen Hee r d e Slave zich opwerpt, Nootzakelijcken moe t de roede zijn gefcherpt , Het laijig h jock verfwaert , den hal s hem overwogen , En zij n bardneckighey t gebroke n e n gebogen , Den ftouten hoogmoet va n zijn vleugele n gekort , Hoe't bedd e ïachter is , ho e hy vee l trager wort , En ho e men hem meet rechts en voordeel s fal aenbieden Hoe hem vee l meer te kor t fal duncken te gefchieden : 't Is weelde dieu jeuckt, a l langh genoegh verfchoont » Beft datme n urerdruc k e n houd indoud'gewoont , De roed ' is vanden neer s en eerft in'tvuergefmeten » Nïi't lange r nie t en fmert d e ftramen zijn vergeten»

Page 43: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. 3 3 Gelijk de n gladden hengf t di e o p den ftal verkoel t Sijns Heere n fporen nie t in lange n heef t gevoelt , Nog toom, nog breydels dwang, aireede quaet om temmen, Te noo laet fijnen Heer weer op den zadel klemmen, Het fteygert en het briefcht van weelden ongefont } Nu fchor t u ook't gebi t va n yfer inde n mom , ' t Is beft da t me n u weer dees fiekce doet uytfvveeten, En voo r ee n vett e fop geeft flage n voo r u eten : Gaet hene n in' t gareel , gaet hene n bou t e n ilaeft , lek wi l dat gy de n we g van u vertrek op-graeft .

Aar. W y fijn de Boden Gods , du s laet u niet verrukken, Hoort g y fijn ftemme niet fijn hand die zaludrukken , Daar lig t de Roed e to t ee n teeken o p der eert , Ziet ho e zy i n een Slan g lighamelijk verkeert , Sy krunkel t e n fy kruypt : indien by u ons Tpreken Niet eene pluym en weegt , gelooft on s by dit teeken , En loof t Ifraèl s Godt , dieu' t geloo f verfterkt , En doo r dees wonder-daet £00 kragtelijken werkt : Geloofdy't nie t om' t eerft , geloof t da n me t den and're n Het tweed e als in roo t bloe t he t wate r fa l verand'ren , De Vifc h verderve n fa l in de r Riviere n flank , Die Go d d e Heere flaen fal zeven dage n lank.

Serax. E n dyne n lieve n God vertoon t h y fig foo brave, Om da t hy in ee n Slang verandert uwe n Stave? Is di t fijn hoogfte konft ? Loopt , metuMeerfch e loopt , En uw e kramery a l elders duer verkoopt , By ons en geltfe niet , gaet , gaet , ventf e aend e dwafen .

Tij>h. Meyn t gy den Konin g foo i n d'ooret i wa t te blafen ? Meynt g y dat onfen Prin s foo ligtelij k i s getroofl: ? Wy hebbe n 't a l te dik voor oogen he m gebootft : En o f gy fchoon in bloe d verkeert de Vlieten ftormig, Wy fulle n ' t wate r oo k koleure n gelijkformig .

%Jier. Gytoovert , ikherfchep , gymetdenfehij n bedrieg t Den fchijn , wien s wefens als een fchaduwe vervliegt ,

E U Goo.

Page 44: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

34. <P A S C H A tfte U goochet-konf t e n i s maer form a en figure, En'c mijn e lijffelijc k verander t va n nature : Want gh y door Sata n werkt , e n ik doo r krach t gewia Van Godt s alraachtigheyt , di e niet s onraoog'lijck is : Schort dees hartneckigheyt, en wil t zij n ftemme hoorcn Die weder defen Sta f maekt als hy was te vooren .

Thar. Wae r toe di t lan g fermoen? preek t elder s al u-beft, En Pharaoni s ee t nie t doo r een s ander s quef t : Gaet boodfchap t de n Hebreen , mij n han d i s veel geringer Voor defe n hu n geweef t al s nu mijn kleynft e vinger . Ick voel , ic k voel, he t jock i s hunnen hal s t e licht, Dies ick dry dobbel moe t verfware n hu n gewicht, Met Schorpioenen wi l ick hun voortae n kaftijden , En all e roeden 't vue r e n uwen God t toewijde n Tot eende r offerhand , den Koning h i s verley d Die donderfate n meyn t to t zic h me t zoetighey t Te trecke n mee r en meer , e n zie t h y nie t t e veuren , Sy fullen zij n gebied t va n hunne n half e fcheuren , En ftellen't Rijc k i n roer , e n roepen't za we l aen , Laet on s den fivaren laft van's Konincx Kroonontflae n s. Wat roer t oft gae n ons aen zijn ingefteld e Wetten » Een yede r breek de boey e n fchake l va n zijn ketten .

tJWoys. Verheft uhert e niet , want's Heercn ftraffedra»-Volght u alree gelijck d e fchaduw ' t lichae m na , Der bergen' t zoppe n di e zich i n d e locht verheffen , AfgrijflTelijck me n ziet de flinxfche blixem s treffen : Heer Koningh , luyfter t ho e Godtsgramfchap wederfchal t Verfchuylt, verfchuyltu , eerde n Heme l opu valt , T'wijl u Godts goetheyt noot, zijn ftraf komt met vertragen Naer den godloofen toe , mae r komt me t zwar e flagen Op der Tyrannen kQp ; du s uyt de n grootfehen tre t Uws obftinaetheyt s wijekt , e n vanu ftouc opfet , Hae'c flocx de zeylen in , gh y moogt hem niet ontflippen » Oft g y hem fchoo n ontvlucht, zooraek t gyo p de klippen

Page 45: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS 3i Van uwe n ondergang , en oft gy u verfchuylt , In ' t alderhelfch e diep , i n 'tdonckerfte gekuylt , Geen duyfterniffe n dae r zij n oo g u niet za l mereken , Geen fchilde n moge n u voor zijne n fchig t bevlercken , Alzins vin t g y u in de kake n opgefpert , Van zij n rechtveerdigheyt , e n inden ftrick verwer t Van zijne n grimme n toorn , die altijdt na e de r zieici i En n a de n lichaam u fa l trede n o p d e hiele n Van uverfteen t gemoedt : wa t bae t doch , kroon oft Staf. Als h y u kroon e breeck t di e u den Scepte r ga f Met zijne n ftereken arm , du s neemt tot geen verfeboonin g U troetelend e macht , di e fteeds den hoogfte n Konin g Moet onderworpe n zijn , Wan t Godt s almogenthey t Belacht, eylaes ! de n trot s di e u omhelfl: e n vley t Met een vermomt gelaet. P H AR.. Wae r toe dees lange rollen.

Ser. Hee r Koning, Iaetdeti zot ' t hert met zijn tong uytbollen. Tiph. Wa t worpt ons Pluto op ? A AR. Volgt tijdelijk den rac t

Des Heeren , di e u met on s ftemme wecke n Jaec Uytdefen diepe n flaep, ontwaekt , eer u t e fpad e De helde r Son begeeft he c ligt va n zij n genade .

'Phar. Hel p Aerde .' wonder ift , dat gy ' t u nie t e n belgt , En dees Trotzeerders in u fwerte kee l verfwelgt : Paft flocx he t groot gewel f van Memphi s Hof t e ruymen, Eer 'sKoninc x gramfcha p al s een ze e begin t te fchuymen , Hy heef t zij n plante n zwae r o p 't Aertrijck nee r gelet, Verftapt hy , elcken tre t een Koningrijc k verplet : Zoo g y de n blixe m foeckt , Iupij n i s hie r t e vinde n : Dus wach t u wel de n Leeu zij n kete n te ontbinden , Schuym-boeven van mijn Rijk,gaet bootfehap t den Hebreeu Dat ' t gla s verloopen i s van zijne n gulde n eeuw , De laetfte r ur e i s langh geflage n aend e Wijfer , En in Pharaos Hof i s zijne n kerf-ftoc k yfer : Gaet hene n maeck t he m kon t wie n da t ufij n verftant , Den ftock o m he m te flaen gaf in zijn rechterhant ,

E 2 Gaet

Page 46: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

36 ? A S C H A ofte Gaat breng t dees blijde maa r aen al d'uytheemfche Slave n Dat lan g voor hun vertrek den we g is opgegraven : En if t da t uwen Go d nie t vaf t e n zi t gefchroeft , Hy doe fij nfcoodfchap zeJf, indien hy yets behoeft. Binnen .

Moys. Sij n hert is onbeweegt veel grooter alsde rotzen ? xyiar. VVi e dorft den Hemel dog oyt obftinater trotzen . Moys. 't Hert ligt hem vee l te hoog gefchoten inden krop. tyiar. H y vvorpt den fteen die hem fal vallen op den kop . Moys. Hy heeft God opgewekt met fijn grootmoedig baffen. KAUT. ' T z a gaen wy, want door ons iaThem.de Heere fttaffen.

Binnen.

C H O O R .

Steetien Phara o wil t zwichten ) Want zij n fchichte n Hack de n Heme l uy t de n trots : Piramiden wach t u fpitfe n Voor zij n flitfen : O daer gaen zij n pijle n los !

Nylus fchrey t n u a l bedolve n In zij n golven. » Om d e Vifc h di e in zij n kruy k Sterft, o m dat d e waterbaere n Aldus vare n Bloedieh ove r zijn . parruyck .

Vorfchenj Luyfen , Worme n kriele n Waer zij n hiele n Den Egyptenae r verzet : Heptapolis groo t geweflc » Oock me t peft e Doodelijcken i s bcfmet .

't Vluchtigh vogelkc n me t ijle n Van heu r pijle n Onverziens wer t achterhaelt » Dat zij n vleugel s ae n de fterren Uyt ging h ijJerren j Iar.de baren_nederdaelt ,

't Lockigh Schaepken fterftint bleyten En d e Geyte n Vallen voo r de n Herder-ftock > Waer d e Bouwer ploegh t a l wacke r Ziet h y ' t Acker, Vee begrave n onder' t jock.

Nu druck t hu n dehan t de s Heere a Weer me t zeeren , Met onreynig h puyf t gcdoornt , Menfchen end e beefte n woele n > En bevoele n 's-Hemels grimmighey t vertoornt .

Nu dreyg t hu n Aether vierigh, Al wraeckgierig h j Met zij n kromm e blixe m root » Nu lae t h y Egypte n valle n Van cryftalle n Een diluvi e inde n fchoot .

Nu zo o dreygt.h y hu n afgrijfig h Met ee n yfig h Donders drommelig h geklack , Nu jaegh t Gödt me t hagel s ronde n Om hu n zonde n Al. d'Egypteri onder 't dack. . .

Page 47: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. D'Eyck e n fchijne t n u de n Elle n

Niet t ' omhelfen, D'Aerde droef en onbefpreedt Milt heu r rancke n e n heur noppen» Mill heu r knoppen En heu r groen gefchildert kleed:.

Nu befchaduw t h y hu n bane n Met Sprinck-hane n > Die voorts roove n 'teenegaer AI d e vruchte n die zy zaeyde n En a f maeyde n Inden fchoo t van't ronde Jaer .

Nu houd t Phoebus zich gefcholen In de Polen , En vertreckt zij n blonde hooft» t' Licht van zijnen gulden Wagen Hy dr y dagen Hunnen Horizon t berooft .

37 Noch blijf t deze n Koning h trotz c

Als ee n Rotz e Die gee n golve n e n ontziet , Als ee n klipp e di e geduerig h Klieft azurig h 't Schuymfel va n Neptune s fpriet .

Want God t i n zij n ftoucheyt kriegel , Tot elc x fpiege l Heeft verftock t zij n fteenigh hert > Niet o m me t ee n welbehage n Hem t e jage n In 's doodts flricken a l verwerf .

Maer o m ftraffen zijn voorlede n Godloosheden, En o m Ifrae l bequae m Stof t e geve n o m t e zinge n Zonderlingen D'eer va n zijne n heyl'ge n Naem .

H E T D E R D E D E E L

'Pharao den Koningh.

Hoewel w y op den throon al s Aertfch e Gode n pragtigh Een Werel t buyge n fchie r me e onfen Scepte r kragtig > Hoe wel ons goude kroon blinck c met den diadem , Daer is een grooter Heer , dae r is een hooger (tem , Daer i s een Koning h noc h die onfen giant s verduyftert, En een bepeerlden Staf.di e heerelijcke r luyftert , Daer is een Hemelfch rijk, 't welk 't Wereltfch ri)k omvangt, Daer alle raogentheyt den Scepte r va n ontfang t : 't Is hy die boven woont , en heerfcht oo k hie r beneden , Die onfè Zetels doec.verfchrikken voo r fij n treden , Der Princen overhooft ,. der Koninge n Monarch , Die't alle s ovetfiet. van. zijnen hooge n bergh , Die op 'c verhemelt ron c gebout heef t zijne n troone , De loute r fterren zijn mae r loovers van zijn kroone , Die met zijn donder-ftem . den fterflijcken verfchrikt* En-mee het vuerigh root van zijnen blixem blickt.

E 2 Meer.

Page 48: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

38 P A S C H A ofte Meer pijle n heef t h y o p Egyptenlant - gefcherpe t

Als zants , e n bari g fchuy m he t rood e Mee r opwerpet , Als kore n ader s rijp de n vogte n Nyl befproeyt , Wanneer va n fijnen ftroom d e vliet-kruy t overvloeyt .

Wat baet m y nu o p 't hoof t d e kroon e va n Afrike n ? Of da t i k ' t derdendee l va n al dees vveerelt s Rijken Op mijne n globe s zie ? Wat bae t da t i k allee n Maek ee n triumph e va n hooveerdig e tropheen } Of da t i k o p de n boor t va n mijne n vloe t do e fwiere n Dees vendelen gekruyft , dees bloedige banieren ? Of da t de n Arabie r oft Moor e martiae l Ontziet d e pundte n fcher p e n fncde n va n mij n ftael? Wat batet("al s i k do e mij n oorlog s lege r krielen ) Dat d'ande r vveerel t moe t voor defe n Scepte r kniele n i Dat i k va n 't oof t to t weft gevreef t word e n geeer t ? Als defe n groote n Mar s no g bove n my regeert?

O Delta , Delt a fchoo n ! die metugra f pilaren , Met u Maufole n fchijn t d'uytbreydfele n t e naren , Daar Pharos met fijn kruy n d e Firmamente n doe t Verfchrikken, e n verteer t he t Aerdrij k me t de voet : Wat bate t o f gy kon t me t flitfe n e n me t pijle n Verdon keren d e logt ? o f in zo o korte r wijle n Gy ee n boflchagi e maek t va n lance n uytgefpeer t ? Of'sweerelts aenfig t me t u krijgers eclipfeert ? Wat bate t o f gy i n u wapen s voer t gefchreve n De teeken s va n u deugt en vromighei t verheve n ? Wat bae t o f uwe n Prin s me t flavernije ftrang Zoo vel e volke n drukt ? o f da t de n Ondergan g Sijn roed e nederworpt , e n offer t voo r mijn voeten , Of me t fijn kroone my den Midda g kom t begroeten. ? Als hee l Egypte n du s door blixem , win t e n ftorm Tot eene n Chao s kruyp t wee r in fijn oud e form.

Help Iupij n ! wie gy fijt di e metuoorloog s wempe l Ons bove n 't hoof t braveert , komt ove r uwe n drempe l

Int

Page 49: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. ss Int fterfelijk begrijp, e n lae c den Heme l ftaen Komt plan t opt platte vel t d e ftrenge va n u vaen : Geen Konin g i s hie r dog di e o m d e beft e karfl e Met m y kroon tege n kroo n der f zetten i n balanfie : lek wae g om/t Hemelfc h Kij k no g o p ee n goed e hoo p Den ronde n cirke l groo t va n 'swerelt s ommeloop , En brengd y my int gra f op' t hoogd e va n mij n dagen , Zoo ifl : my eers genoeg van u te fij n verflage n ? Komt fiegr s o p 't aertfe h tonee l zo o g y tournoye n wil t j O p da t i k proeve n ma g de deug t va n uwe n fchil t j En if t dat ik u fweert no g fpere nie t ontvliede , Zo wenfeh ik op mijn graf geen fchoonder Piramyde .

Ofgy a l fchoon d'Hebreen die mijnen Scepter drukt Van hunne n half e fcheurt , e n Pharao ontruk t 't Iokva n hundienftbaerheit , waervvaerrswiltgyfèbrenge n Dat fy de hoorne n va n u Altaren befprengen. ? Sy rake n elder s lig t in dieper flaverny , Of onde r ee n gebie t va n ftrenger heerfchappy .

Gantfch Lybie n i s vvoeft daa r Athla s ftijgt o m hooge , En't ingefete n vol k geneer t fig met den boogc , En oorlog t me t d e fprie t geftadi g tegen' t wilt > Daar yde r to t nootdruf t zij n pijle n o p verfpilt .

Gaen f y hu n by den Moo r of Etiopier voegen , Die heef t nog' t meeft e dee l we l van fijn Rii k te ploegen. Of hyf e fchoo n ontfangt , e n looptf ' a l in't gemoet , d'Uytheemfche al s een Slae f fijn akkers bouwe n moet .

Den ruyge n Barbaro s ook binne n fijn Hmite n Geen vreemdelingen liid, no g Meden > nogte Sciten, Nog ove r onfe n vloed , nog ove r d e Iordae n En fa l d e Philiftii n oo k gee n Hebree n ontfaen . Den vrekke n Arabie r fy paften o p hun ftukken , Is oo k genoe g beken t no g om fijn oud e tukken , Hy vilt» , beftee k e n plukt , wi e i n fijn hande n raekt , En di e h y borge r falf t h y eige n Slave maekt .

Page 50: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

4o T A S C H A ofte Nog dae r den Afiyrie r der Koninglijfce r (late n

'c Toneel eerft bouwen dorft, b y 't ftroomen der Euphrates Nog nergens waar het ligt de duifiernis verdooft , Ofd'ingefeten i s der vremden overhooft .

Of foeken fy een Land, of (beken fy een wooning Daar yder borger is , dae r yeder i s een Koning , Daer yder Regte r i s, en 't mes trek t uy t der fchee , Diens bode m i s gelijk d e diepte vande r Zee , Daar alle baergefchuym oprijfe t me t malkander , Soo wil een yde r hier oo k heerfche n bove n d'ander , En werde n fy da n t'fae m verdruk t in ongeval , Wac Koning iflèr di e hu n fake regte n fa l ?

Oftragtenfe ondereen Climaet felf te heerfchappen Daer fterflijk menfche noy t he t fpoor va n zijne flappen Geprent heef t late n ftaen , daar fonder arrebey d De willige natuur he t akker-veld bereyd , Sy fullen menigmaa l nog om Egipten wenfchen , Eer't to t voldoenin g ftrek t voo r fo veel duyfentraenfchen, Die buyten Pbara o behoeven a l ter noot , Tot nootdruf t eene n opgehoopte n volle n fchoot .

tMoyfes ende Aaron tot den Koning.

Moys. Monarg e Mifraiins ho e lang fuldy no g konnen d'Oog-appels fluyten voor de klaatheit eender Sonnen ? Hoe lange óPharao! fuld y belette n da t Ifraël fmooke n do e he t heylig Altaar-plat Des drie-maal hooge n Goidts ? AyblintverfteenigtVorfte ? Hoe priemdy op u hert, ho e fteldy opuborft e Soo menig pij l en fchigt , e n welft u itout en trots , Hartnekkig over' t hoof t de n ftrenge n toorn e Gods, Die hee l Egipten drukt' t onfterflij k eeuwi g wefe n Dus met. fijn ftemme roept, ik he b voor 't laetft mijn pefèn Nogeenmael uyt-gerekte a mijnen krommen Boog

Page 51: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. 4 , Gelpannen, wee ! ówee ! ' t wit van mijn grimmig oog h Is Heptapoli s kroon , di e trot s mij n Heme l fchigte n Heeft negen-mae l bele t de n Ifralij t t e Jichte n Sijn ancke r vande n Nijl : Wee. ' wee / indie n f y ftout Noch di t twaelf-ftammi g hey r va n hu n vertrec k ophout : Van d'ouf t geboore n a f uy t Pharaoni s lende n , Tot d'alderminft e to e di e va n d'Egypter s bende n Sich d'ecrft-geboore n roem t va n Vade r Moeder lief , Niet ee n za l zij n di e nie t d e doodt gelijc k ee n die f Sal rucke n in he t graf , gee n her t da t nie t fal voele n Mijn koud e ftraclen i n zij n heet e bloedt verkoelen ; Dus loop t noc h in 't gemoedt des Hemel s Konin g preut s Terwijlen hyudreyght , fo o houd t ubuyten fcheut s Van mijne n ftalen boogh , di e wede r i s gefpannen ; En oorlof t onlê n tocht , da t d ' Ifralijtfche manne n Op Hore b fmoke n doe n hu n Altare n bebloedt .

Thar. Gy zing t a l eenen fangh , gelij k deKoeckoec k doet * En oft g y Slaven trock t o m uwe n God t t e fpijfen , Daer Hore b met zij n fpit s te n woleke n gae t op-rij fen, En oft mijn Majeftey t gedoogd e goede r tier Dac gy op-ftijgen deed ' ' t Afgodifc h offer-vie r Uyt de r woeftijne n fchoot , o m ickenwee t wa t Goden Vermaken me t he t bloed t de s Altaers opgefoden , Soudt gh y my fweere n dier t e keere n a l me t vlie t Ter plaetfe n di e gh y me t verlo f t e rugg e liet : Oft veynfdy my den toch t die gy heb t voorgenome n ; Zegt waerwaert s h y zichftrecï . AAR . Wae r uyt wy zijn ge-Het lan t van Canaan, rechtover delordaen , ("komen , Daer on s Voorvader s eerf t hu n flappen liete n ftaen , Dat Go d zel f heef t belooft, da t God zelf heef t gefwoore n Aen Ifa c zijne n knech t e n Jacob uy t verkoren.

ePhar. Gy' t Lan t van Canaa n verkrijgen in' t bezit ? U Boge n zij n t e flap o m fchiete n n a di t wit , Meynt g y me t lij f e n zie l zoo i n dit Land t t e treden ?

F Gae r

Page 52: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

4 i T A S C H A ofte Gaet henen , vraegt te deeg na fijn gelegenrhedeni? Hoort idume a , hoort.' ho e agtmen d y zo o ligt , Een ande r heef t genoe g en fchrik t va n u gezigt , Die rondio m afgcpaal t lig t midden ind e bergen» Die metumuere n trot z den Heme l fchijn t t e tergen , Wacr voo r zoo meni g Rijk fijn wapens heeft gdenorft » En dae r de PhiliQijn uy t Itee k fijn hooge bortt , Daer elk Inwoonde r ftout i s eenen Gige s hooge, En gy Sprinkhanen tee r en Muflche n i n hu n ooge : Te wij t zijd y verdoolt ! e n timmer t ind e logt En fchilder t o p Neptun s azure golven vogtf Dy't Phihftijnfch e Rij k zo o wonderlij k voo r oogen? Help! 't geef t my wonder uyt wa t borflen g y gezogen Hebt dees hoogdragenthcit, en hoe gy zoo verruk t Decs ftoute dwaesheit i n u heriïens heb t gedrukt ? Wat Rij k isubelooft ? My dunkt gelij k d e Muggen Gy om de kaerfè fvvermt , to t da t gy Bedel-plugge n U vleugelen verbrant : i k rade, i k rade u blaeft Eergy di t heet e moes wil t proeven me t der haeft ; Of wild y banke n i n de Philiftijnfche koken , Eer hyuheef t genood , o f fijnen haert doen fmoken . Zoo keer t dan onverzaed : ^y Krane n vlieg t u mat* Om gatten me t den Vos, di e al in fchoteJ s pla t De fpijfe toebereit , e n al s gy meint t e drabbe n In fijn geftolen vet , zul t gy uniét beflabben . Zoekt vry een ande r aes, of t fig u kele belgr , De brok i s dog zoo groot da t gyde r aen veriwelgt : Dus flact dit ind e wint , e n lae t vry aender Eykc n De Schilden hange n di e gy niet en meug t bereyke n Met uwen lamme n erm , a l vee l t e kort e n dram , En voo r djen Scepte r eel va n dynen Geytfche n Ra m De kromm e hoornen grijpt , 't wel k beter u zal voegen * Of't Koutct , o m de borf t des. Ackers te doorploegen Yan 'c Paleftijnfche Jant . MOYS. Ifraè' l onbezorgc .

Heeft

Page 53: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. 4 Heeft Go d to t eener i Schil t en to t een vaft e Borgt , Den grootfte n Capitey n di e hy wi l overvallen , En bae t geen pteuts gebergt van opgeworpen wallen , Nog diep e vefting va n ee n grondeloofe zee , Nog bogen, no g geflits no g fweerden uy t der /thee, Nog vel e wapentuyg, nogs'werelt s oorlogs heyren In ee n flag-ordening en mogten li g verw eiren Voor fijnen fterken erra die nau verheven fchie r Om ftrijden , al omvlegt i s met den Lauwerier .

^Phar. En of' t Lan d ope n (lon t va n alle Philiftijnen , Hoe raekty doo r de dorre Arabifch e woeftijnen , T'onvrugrbaar woed e velt, d e doornen wildernis , Daer nie t mijn ruy g gediert als >vilt geboomten is 9 Daar i s nog vrugt to t fpijs , no g vogrigheit o m laven , T'waar pa s een Kerkho f om u t'lamen t e begraven.

%rfer. God i s de volheit zel f wiens overmilden fchoo t Voor Jacob over vloeit van' t zoet e Hemel s broot , Die't a l gefchapen heef t uy t niet , ka n op der heide n En 't ftekel-doornig velt ons Tafe l toe bereiden ; De zelfd ' waar door den Ny l nog jaerlijx overvloeit , Waer doo r den üceaen uy t zoo veeel ftroomen groeit» En za l ons nimmermeer aemagtig laten dorden , De moeder zal veel eer 's kints lippen hare borden Ontrecken wree d en ftuers, ee r onfen Herde r za l Vergeten fijne kud' in 't aerdfche tranen-dal .

Vhar. Stuyt u den Philiftijn , zo o hebdy te pafTeren T'rood grondeloofe Meir , wae r wildy henen keren ?

Aar. Die met fijn Water-plas bepaal t de groote Zee En heef t gecompafièer t de n boor d va n yede r Ree , Dies Hemels bouten fchoo n t e zamen heef t gewrongen , En 't Aerdfch e Centru m fwae r hou t allefins gedrongen , Heeft lan g de weg bereit, heef t lan g den pa d gebaen t Voor't vol k va n ü/ n verbont, di e fcoutelijk e n verwaen t Gy aehuopfet boeyt , e n derf t no g ' t hoof t opfteke n

Page 54: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

44. <P A S C H A ofte Als of he t aend e raagt de s Hemel s zo u gebreke n Te blixeme n de n trot s va n u hartnekkigbcit Daar u de vinge r va n God s hoog e Majeftei t Zoo llreng , heef t aengecaft , eylacen / wor d een s wyfer > En no g de vvrae k verftom t va n fijn regtveerdi g yfe r Waar med e h y udrcygt. Phar . Rebelle n altemaal , Trekt henen , mae r i k wi l , ik wiluBeeftiae l Hier blijf t to t roo f e n buyt : Trek t hene n uwe r ftraten ,

Msys. W y fullen van ons Vee geen klauw' hier agtcr laten* Thar. Soo blijf t da n die gy fijt : Hoe Tullen dees Hebreen

Ons troffen? Neen , ee r werd de n alderleegfte n fteen Nemphidis omgekeert : He t Ve e da t fa l hie r bli j ven > Trekt metuKinder s heen , uHoere n e n u Wijven .

Aar. Waer' t Ve e blijf t blijven wy, g r oot mogende Monajg » Als w y gekome n zij n by Sina i den ber g Wy Go d ee n ofïerhand ' va n Ofle n oft e Stiere n Op't heylig e gefteen t dankbari g moete n vieren , Tot eene n foete n reuk , e n to t ee n teeke n bl y Dat h y ons heeft verlof t va n a l ons iïaverny , De palen fijnes Wets w y niet e n overtreden , Dus oorlof t on s vertrek , e n hoor t fijn ftemm e heden ,

Thor. I n gcenderle y manier. .A/OYS. Soo blijft de itrafËe harjd ' Des Heere n ovcru , e n over' t gantfch e Land : God zou d ee r eene n ber g o f harde rot z bewegen .

Thar. Is h y ee n lufti g Hae n h y kra y no g een s te degen » Den ikute l va n mij n Rij k zyuvoor ' t lef t ontfeyd» En welke r tijd t g y i n mij n tegenwoordighei t Hier wee r verfchijne n dorf , ik fwee r by mijnen ThlOWIi » Mifraijns ede l Hof , e n by mijn groot e Kroone , lek fwee r by defen Staf bepeerelt e n verguit , Dat g y va n ftonden ae n u kerk4iof vinde n fult .

P H A R A O binnen •. Mors. O Diamanten her t l oyfer e natuure . dar. He t yfe r wor t gedwee g in ' t glocye n vande n VUttre *

Den

Page 55: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS Den Diaman c ho e ha r Je veriachte c Boeke n bloedt , Maer defe n blijf t verftockt , verfteenti n zij n gemoedc .

tMoys. 'Tgia s va n on s flaverny i s niettemin verloope a lek zie , ïc k zi e de n weg h to t on s veriofling h open , Egypten zie t o m hoogh , he t fvveer t i s uyt de r ichee, Dies Jacob morgen light zi; n Ancker van dees Ree.

Binnen. C H O O R .

4*

Nu 't Manen-fchijnfe l zi g gae t ronden, En me e heu r kromm e hoorne n naek : Valt eene n halve n circke l maeckt , Wert de n Hebre e va n druckoncbonden > En va n 't tyrannig h jock ontlaft : Siet ho e elc k juyg t me t blijden geeffe , Siet ho e z y nu hae r Paeflchen-fecft e Mee vrolijckhey t bereide n vaft 3 Hun jacr'g e Laaimerken s z y (lachte n Met da t d e fchaduw ' zic h uytftreck t En 's Hemels oog h zij n light vertrekt Om fchuyle n i n d e water-grachten .

Siet, hoe fy met de rood e flraleti Van 't fuyver Lam s verkoore n bloe t De dorpel s end e pofte n vroe t Van har e poorte n vaf t bemalen : O heyligh klae r ken-teeke n ! om Te vrijde n a l u eerft geboore n Voor d' Engel di e i n 's Heeren toore n Gaet maeije n me t ee n Zeyflè n krom » Al d'eerftelingen va n de n Nijle 3 Al d' eerfte di e uy t s* Moeders fchoo t Bcfchou.len Phceb i ftralen root , Door fchich t h y me t ee n Hemel-pijle .

D ' Ifraeliten rufte n ' t wijlen Hun toe n a s* Heeren wi l e n eyicJ i > Om hu n t e geven o p de reys Van fo o vee l ftadien en mijlen; De Lammerken s die n u gedoo t Sijn, fy gaen voo r de n vuer e fpete n y Daer n a met bitte r faufl e op-ete n , Met furig h ongehevel t broo t , Omgort gefchoeyt j de n ftaf in handen > Een yedc r vlïjtig h 't Lamke n ee t Al ftaende al s wande l gaften ree t > Om-fcheydea va n d e Nijlfche , ftranden.

Schoon morgen-roo t begin t te blofén , Sy me t verlange n roepe n t'fac m , Komt werp t u ftralen aengenaem Eens in ons blijfcha p ove r Gofen , Blau Hemel s lich t doorfchijn t d e Loehe Befchaemt de n zilver-fchijn de r Manen s En diftilleer t d e peere i trane n Die va n on s wange n rolle n vocht , Niet mee r va n droefhey t al s voorhene a Maer a l van blijfcha p e n van vreugt , Om da t de n Hebre e me t geneuch t Sijn foet e vryhey t is verfchênen .

Ofoete vryheyc ! wa t ee n Krooning h Dunckt u den genen di e verrurk t Nu io o vee l eeuwe n heef t gedruck t 'T flaeffch jok va n ee n tyranni g Koning; Oft lihoon 't vvild t vogelke n me t luf t In ' t kor f ken tierelier t e n fluytert, En i n de tral y t ' wijl he t t'juyter t Verdient ' t gekocht e zaed t geruft , 'T zou lieve r in d e tacxkens Ichieten»-En klieve n me t zij n vlercxken s loch t Den blauwe n Hemel } lb o he t moch t Slecht mage r fijne n kof t genieten .

Waerom verfteeck t zic h i n de ftoppels. Der bofTchen' t hoorn getackt e hert, . De rancke Hind ' waerom fo o hart En fnc l vluch t fy voor s'lagers koppels ;-Waeromme vlied het fchuw Konij n En d ' achter-lamme blood e Hafcn , Die als een fchadu w we g geblafer » Soo flocx in hun zant-hole n zijn ? D'azure Viflehe n waero m duyckerj ; Sy voo r 't doorluchtigh. net fo o ras-In 't diepft e va n he t water-gla s In 'c diepft e va n Thetidi s kruyeken ? F £ Ach

Page 56: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

46 "PASCHA ofte T'wijl Jacob dus va n vreugde n reyct ,

Den held're n witte n dag h aenbreekt , De gulden Sonne 't hoot t oplttekt ,

Ach! o m hunvryhcyt> diefoonaekt e Fen yedc r va n naturen wi s Stin voorhoof t i n gefchreve n is , Van dat h y eerf t in' t lig t geraektc » O driemae l ede l vryheyt s kroo n \ Die H*3Cd'hooftllape n omvlcchtet > Waerom ds. n lieve n Heme l vcchtet > Die me e zij n vleugele n te n too n Befchadmvt d ' IfraTijtfche benden , En help t hu n uyt' t Egyptifchzand t > In ' t riick e Paleitijne n landt » Uyt .?! hun droefhey t e n ellenden .

Die ove r Nylu s golve n fpreye t Het Aralig h lich t va n zij n Aambee l > Die haef t ontdeck t ho e dees Comedi Rijft uy t d e bloedig e Traged i \ran Deltas fchreijend e Toneel > Daer d'outft-gebore n voo r hu n magen Op 't bedd e ligge n kou t e n ftijf> En late n 't gra t hu n dood e lijf , Dies Ifr'e l wei t va n ' t jock ontflagen .

H E T V I E R D E D E E L .

'Pharao den Koningh. Reyder Egypt enareru Hy, die na mijnen tijd e zo u Memphis Troon beklimme n En al s eenkleynen God t di e Aerdtfch Toneel befchimmen 3 Hy, di e op 'c hoogh geftoel t va n ' s Konings Majeftey t Dees dobbel groot e Kroo n alre e wa s toegefeyt , H y , die niec minde r zo u als zijn half-Godfch voo r ouders In d'ede l fchoene n treen : en Atla s def e fchouder s Ontlaften vande n laft , di e mijne n oude n dag h Veel kommerlijcke r val t da n i y t e voren plagh : Diens opgang h helder fcheen alf t licht der morgen-fonnen s Den middag h groote r hitt ' e n klarighey t t e jonnen , Diens rijp e jare n my veel heyls hadden belooft , Den eene n Phara o de n and're n i s ontrooft . Drymalen z y vervloeck t de n nach t die met zijn vere n Befpreet heef t Tifiphon , AlecTron, e n Megeren , Den Atropo s di e mee r fterflijcken heef t ontzielt , Als Aftre n defe n nach t o m on s hebbe n gewielt : O Phcebus ! had g y on s gewaerfchout doc h iorgvuldi g Eer g y u blonde hoof t e n u parruyek e guldig h Ter quade r tijd t vertrock t va n onf è Horizont , Geheel Egypte n waer lb o deerlijc k nie t doorwon t In zijne n eerfte n ilaep , da t alletij t me t trane n

Page 57: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. < j Zy defe n nag t befchreyr , da t nimmer' t li^ t de r Mane n Si-ii duiiierni s dooriirael ; da t nimmermee r ' t gefter t Verligt met heure n giant s fijn doncker zeyle n lwert .

Odieftelike doot / O pef t di e ongenadi g Zijt o p de n boor t van Sty x o r Achero n befchadig Onfalig voortgebrogc , wien s pijlen me t vermeng t En doodeiij k vergif t venijni g zij n befprengt .

Vervloekt z y dees Behojr., die lifti g ind e wape n Ons me t ee n ftiile tro m bekruyp t wannee r w y flapen Den tidehjke n flaep: E n kom t verkeere n ftraf De flapers i n ee n Lijk , hu n bedde n i n ee n graf .

Rey der Egyptenaren.

CMan. W y offere n on s leet , on s trane n aend e voete n Vans'Konincx Majefteit , o m onfe n dru k t e boete n Met on s verfcheurd e kleef , e n on s verbleek t gelaet , Waer uy t g y leeft-wa t in on s her t gefchreve n ftaet, Ons droev e k'agten , laes / fiin hooghei c nie t e n belge n 9 Den Heme l fa l o p 't left ons t'eenemae i verdelgen .

Dus lange heef t h y fteeds on s vleugele n gekorr , En d'ee n o p d'ander-mae l de n biixe m nee r geftor t Van fijne gramfchap , ag! fiet ho e on s velden fchijne n Niet da n ee n wilderni s e n doornig e woeftijnen , Ons bome n zij n nie t mee r me t vrugte n ichoo n bekleet , Nog daerd e me t gee n groe n tapyte n mee r befpreet , De bloeme n fij n verwelkt , d e kruyde n e n d e love n Z in me t hu n lieflijkhei t e n foete n reuk .verftoven, Waer o p Auror a ee r me t 't krieke n vande n da g De trane n va n de n da u t e difcillere n plag , Sephyrus voer t nie t mee r o p fijne fagt e vlogel s Den blijde n ECH O va n d e forgeloof e vogels , Nog 't foet gelureleu r van Pan s veel gaetfche pil p In lange n nie t gehoor t i s in di t ron d begrijp ,

Page 58: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

4.8 <P A S C H A ofte Het veltfch e Beeftiae l i s fchielijken geftorven j Den droeve n Ackerma n fijn velde n lie t bedorven > Sijn ploege n i s vergeefs, fijn zaeyfe l i s onnut , Sijn akker s ligge n woef t e n mage r uyrgeput , Den Herder laet fijn vee, den Jager 't wout gehugtig, Den Houwe r fijne ploeg , de n Vifïcher' t ne t doorlugtig , Den Vog'laa r fijnen ftrik daa r eertijd s 't forgeloo s Wilt vogelke n fo o di k fin vryhei t i n verloos .

Vrou. Maar , og ! ontijdelijk me t da t fig eerf t uytftrekte De fchadu w defe s nagts , ontydellj k on s wekte , Een jammerlij k gefchrey , al s een di e onder s'Leeuw s Grijp-klauwen fig alleen verweer t me t vee l gefchreeuws , Wy vloge n al verbaeft, ag! 't wer t van tyt nog eeuwen Soo lang e d'ouchei t on s grijs-hari g fa l befneeuwen , Uyt on s gemoe t gewifcht , w y vloge n a l verbaef t Naer 't bedd e va n di e ons o p 't hert e Jage n naeft } Te ipade , eylaes. ' t e fpaed , d e doo t on s hie r verrafte j De pol s wa s weg eer elk a l bevend e no g taft c Naer t leve n va n fijn kint , e n yde r moede r (a g Soo haef t al s va n d e kaer s Icheen eene n ligte n dag , I n t droefft e vande n nagt , i n eene n flaep t e vaft e Het wi t y voren beelt , het fchepfe l va n albaft e Sijnskinrsin'tpluymigbed: el k kreefch , el k riep terfton t Des fpiegcls kriftalij n o p 's kints verblee&e n mond ; Maer zie l e n leve n wa s vervlogen me t de n aeflem , Want 't glafig e kryfta l blee f fuy ver fonder waeflem , De roofe n ware n o p de kackxken s a l verwelét , 't Corae l waa r met lbo dik dees' borften zijn gemelft» Was vand e lippe n weg , de ftrale n lönderlinge n Van d'oogskens vriendelijk ("die plagten te doordringen > Dit moederlijk e hert , ag ! da t lb o vee l verheft ) En flikkerde n nie t meer , maa r waren a l bevlieft , Van twee wijnbrauwen droef } da t liever noyt dees' ooren, En hadde n * t foete woor t va n Moede r moge n hooren .

Ag!

Page 59: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. 4 9 Ag! ongevalligeynde ! ontydelijke doot !

Gy ttef t me t uwe n flits di e eerf t uy t s'moeder s fchoot , Befchouden s'Hemel s ligt , eylaes ! voo r a l d e fmert e En-pijn, vvat s mijnen loon. ? nie t dan 'tdoorfchoten hert c Van mij n verkore n bloet : ag ! eer gy oy t verreefc , Had beter s'moeders buyk u donker tomb geweeft, Hoe i s dus mijne n trooft , ho e i s du s mijne n roem c Op eene n nag t verwelk t gelij k ee n dorr e bloeme .

Man. O f defendoode n mon d noi t Vader , Vade r riep , Dees wiens liefde i n mij n her t begrave n la g fo o diep . Die letterlijke n fton d i n mij n gemoe t gefchreven , De Sonne va n mijn vreugt , d e ziele va n mij n leve n Den regte n erfgenaem , e n d aldernaeften oo r Van a l mij n rijk e haef , van' t gou t in mij n treföor , J a ' t beel t mijn s aengefigts , d e worte l di e d e vrugtei » Mijn zaet s beloofden voor t te brengen metgenugten . „ Wat i s ons leven ? ag! wa t i s ons leven ook ? „ Een lieffelijke bloem , bel, bobbel , damp en rook „ Of fmook , die inde logt verblafen en verfwene n „ Gelijk een fchauw verftuyft, en ydel vliegt daer henen j , He t duer t ee n wijl e mae r ee n tijdeloofe n eeuw , „ En fmel t wee r ligte r al s een wit-gevlo£te fneeuw , „ Of als een yfen beelt, ' t wel k fpoedig overwonne n „ Sijn ftatu a verhef t met' t ftrale n eende r Sonnen , „ 'T is als een blixems ligt, dat nauw om fchij nen poogt „ En mift fijn heerlij kheit met dat het fig vertoogt „Een torts di e duerig ichijn t e n fmelte t a l befweken , „ Met dat heur lemmet fparft, met dat fy is ontfteken j ,Hoe vlie n on s dage n weg , al s waren f y gevlerkt , „ O n s uure n fijn beftemt , e n onfe n tij d beperkt , ; ,Ons wieg e wer t on s graf , on s leve n i s verloren , 3, Wanneer vvy naulijx zijn uyt s'moeders fchoot geboren.

Vrou. Dusfchreyde n d'ouder s vaft in fuiken harden proef , Ons oose n vloeyden, laes! als twee fontevnen droef ,

G ' fte

Page 60: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

;o T A S C H A ofte De fuller o p heur fus , d e broede r o p fijn broede r Riep, of noi c uy t de n fchoo t va n ee n verkoore n Moede * Wy beyd ' ware n geteelt , og ! of w y noi t me t fmer t En pij n hadde n gedruk t ee n felfd e Moeder s hert j Og! waren wy noit beid' uyt eenen bloet geronnen, Nog noi t door eenen rink geraekt in 't ligt der Sonnen * Nog va n ee n Vade r noi t in fijne liefd e foe t Gewonnen opeen Koets, no g met de melk gevoed Die uy t ee n ade r vloot , no g t'fame n opgevoeftert , Nog i n ee n wanke l wie g me t pijne n opgekoeftert ; Soo 'n hadudroevi g eind , alf t ommer s wefen mo d Ons fo o vee l fugte n (hesl) no g tranen nie t gekoft , Wat hebd y mee r mifdae n al s wy , da t s'doots verilaelde n Gefcherpten fchig t me t ee n dees borften nie t doorftraelden ? O/ Helfche n Attopos , Wi e dagt , vvie n ha d gedagt : Dat g y hun s leven s drae t fou t korte n defe n nag t ? Wy hadde n uw e komf t we l vlijti g waergenomen , En nie t de n fagte n flaep me t Lethe s late n ftromen. Op on s gefloten oog , e n no g voo r 't hef t adie u Dees wangen een s gekuft , ee r uwe vlimm e hieu , En fchcyden ziel en lijf wraekgierig vanden and'ren , Voor eeuwi g hadde n w y nog eens omheift malkand'ren . Ag l faligeriftLy k 't welk hier ligt uytgeftrek t Dat n u de n rouw e met heu r vleugele n bedekt , A!s wy * di e treuri g o m dees droefheit t e verfagte n Ons over-ftelpe n i n on s trane n e n on s klagten .

'JMan, Tweemae l vij f ftraffen wy , eylaes .' hebben gevoelt ; Ën worde n altij t mee r va n droefhei t no g befpoelt * Den Heme l eve n ftreng hou d zijne n boo g gefpannert j Dies bidde n w y verlae t d'Ifraüjtfch e manne n .' Verlaret de n Hebreen , ontfluy t Egiptenland , Op da t f y hunne n Go d voldoe n fijn Offerhand , Ontflaetfe do g va n ' t lo k va n a l haa r flavernyen. EÜ wil t on s alle voo r ee n groote r ftraf bevryen »

Page 61: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS Thar. S y vluchten metter ijl van daer he c morgen root

Verrijft, to t dae r he t lich t neerdael t in Thetis fchoot , Voor Pluto trecken f y fo o wijt te r hellen neder , Tot dae r f y nimmermeer e n keere n henvaert s weder , Sy reyfe n naer' t befneeuw t e n 't kout behyfel t noorr , Tot dae r men nimmermee r va n hu n vertrccke n hoort , Sy late n da n de n Nij l die overvloey t va n 't goede, Tot dae r hu n a l gelijck moe t drucke n d'arrernoede : 't Weeripannigh flaef s gedrogt , fy loopen a l hun bed , Die on s gefont Climae t ontfteecke n al s ee n peft , Sy neme n al hun Vee , fy nemen a l hun have , En werde n o p he t vel t ee n fpijf e voo r derave , Sy ruymen' t gantfch e Rijck , f y loopen n a hun doot , En erve n Plutoo s nef t voo r ee-ne n fachte n fchoot .

Binne

Den Reye der Ifraeliten Jïngen.

HEbïeen fpeel t s'Hemel s lo f Nu o p uluyt e fchoone ,

Adieu Mifraijn s Hof , Adieu Memphidi s Throone .

Adieu Egypten-land t > Adieu Rijcx-fta f e n Kroon e Die Nylu s fandig h ftrandt Beheerfcht doo r Pharaone .

Adieu tyrannig h jock, Adieu dienftbarig h Gofe n Waer uy t d e Heer on s troc k Door Aaron e n door Mofen .

Ifrael wil' t beloof t Canaan nu eelucke n , Daer Jud a fijn voorhoof t Sal me t een Kroon e drucken ,

Daer Jud a onde r 't lich t En 't vvancke l rond t de r Mane n Sijn Stoe l ea Setel Rich t By' t flroomen de r Jordanen .

Gby Philiftijne n haeft , •En gh y o Jebufiten ! Met Amalec k vcrbacf t Maeckt plact s me t d'Ammoniten .

De Koning h Jud a kom t Preuts i n u fchoenen treden , O kryfler ! hoe h y tromt , En naerder t me t rij n fchreden .

Dat dyne n hooghmoe t dael t Voor di e zij n Rijc k wi l vette n Gelijck de n blixe m ftraelt Van 't Ooften to t de n Weften .

U grentze n ope n fluyt Voor onfe n Prin s perfonigh , En lae t to t roo f e n buy t U melc k e n uwe n honigh .

Jordaen di e va n de n 't fo p Der heuvele n kom t bruyficheu . Steeckt u blau hoorne n op , En lae t u bobbes tuvflTchen ,

G z ' Golft

Page 62: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

ft T A S C H A ofte Golft ni d'azure Ze e ,

Scgin d'Oceaenich e baren Hoe JnJ a op u Ree Komt zijnen " Throon pilaren.

Sinai macck c di e rec . Want op u hooghte fteyligh \7il fmoocke n doen d'He*>rec Siin brantofferen heyligh .

Dat Hore b eewig ftaet Gerelen onder 't Maenfchij n >

En tuyght wie heef t gedtvae t De trane n va n ons aenfehijn.

Menfchen flappen fullen ce j Des Hemel s Circke l nieten- , Dan hunne s Koning s ee r Ifrael fa l vergeten .

Den Enge l maeck t het fpoor O lae c ons nie t verflappe n , Ons Lcyds-lic n trede n voor » Wy volge n hunne flappen.

Binnen

Tharao den Con'mck. Albims Velt-hooftmm met fijn Heyr-leger.

"Phar. Die niet ontfiet den roem fijns Scepters te bevlecken • Mag doen als Pharao,. en laeten henen trekke n De Slaven van fijn Rijk , di e onder s'Hemel s wie l Den Coning eygen zij n me t lighae m e n me t ziel , Die deeds gehouden zijnjde n Konin g to e te weyden De vrugten va n hun Aveet, e n honger fèlfs t e lyden, Die Slaefdies'Prinfen hoof t me t een gemarmort dack Moet overwelven s'daegs , en onde r ' t Hemel-vlac k Self flapen al den nagc, e n dobbel wer t vergouden , Wanneer by fijnen loon h y 't leven mag behouden , Of rekent fijnen Heer hem't fchuymfe l vande r aerdt , En i s hy op de helft na u fo o vee l eeren waert , Geen vryhei : komt hem toe » te n zyhy't mag verwerven Door.fijncs Koninxgonft , o f eindelijk door fijn fterven,

Vaft hebbe n decs Hebreen verdubbel t fiio en valfc h 'tfock va n hu n dienftbaerhei t gefchove n va n den hal» , Door toverfxonf t hun s Gods, di e 'tfcheenonsfou verdelgen * En hee l Egipten i n fijn toornigheyt verfwelgen ^ Soo nu fijn regtc hant verlamt is nog verkort, Hy neem t de hantfehoen o p die hem geboden wort .

Page 63: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. j j Sy fijn we l uyt' r gefi^t , mae r no g niet uyr mijn handen ,

Nog uy t hu n fUverny , a l fchijnenf e uy c d e bande n Van ' t flaefiche lock r e zijn: S y werde n n a gedraeft , En ee r den vlugge n ty t d e bleek e Son begraeft, Sie ic k hu n agter.'iad t e n onverfien s bedrogen , Gelijk d e voge l t ne t wer t ove r 't hoof r geroken , En als in'tbladig bofc h fo o fchiclijk' t blood e Her t Befchreyt fijn vryhfyd , als't i n ftrikke n i s verwerf , Soo falookalbetraent' t Hcir-lege r de r Hebreeuwe n Hun vryhei t fien beroof t voo r alle n tijd t e n eeuwen . Tla Hoofrman , waervvaart s if t da t f y getoge n fijn?

Hooft. Ontfiende' t bloedi g ftael des preutfehe n Philiftif n , Heer Koning , a l verbaef t bega f fig defen fwerme Daar't roo d Arabifc h Meir s gekromde n woefte n erm e Dit Rij k te n dee l omvangt , e n de woeftijnedreygt , Gevvapent naulijcx , f y o m ftrijde n nie t geneyg t En fchenen * no g bequae m te n minfte n hu n vyande n Het halfgelae t t e bien , i k lat e ftaen hu n tande n Te breke n me t gewelt : indie n g y defe n Re y Vervolgt, genadi g Vorft. ' voor t oorlog s velt-gefchrey , Sy rake n ind e vlugt , e n reppe n t'fae m hu n zolen , Als Schaeps~ku d di e d e Wol f he t hert e heef t ontftolen , Om gee n befcherme r denkt , mae r va n ee n bend e haef c Wel honder t bende n mackt , e n vlugti g al s verbaaft .

Thar. Wel aen de Roden toomt om geenen tijdt vcrfüymen . Hoof. Sy briefTchen, en 't gebit huns breidels doen fy fchuymen s

En fijn met ftrijdfehen moe d gefpar.nen in. 't gareel, De wagen s toegerufr , efi' t Lege r a l gehee l Gehelmt, geftokt , geftaeft , vierkanti g i n flag-orden , Verlangt wannee r de n tog t fa l aengevange n worden .

<Phar. So o creed de Konin g voor , o p tromme l e n tromper , D P wapen-roovers noo d to t ' t bloedig e banket , Dat el k fijn hielen ligt , ' t i s geenen ty t o m hinken , Nu in t befcove n vel t Mar s fijnen fchil t doe t blinken ,

G 3 Krijgt

Page 64: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

54 <P A S C H A ofte Krijght ónde r zij n banier , h y leyd t uaenden dans , Des overvvinaers hooft omvlech t de n Lauwer-krans , Den wcg h i s algebaent, du s lae t ons nie t verflappen » Soo verr' te vinden i s het fpoor van hunne flappen.

Binnen.

C H O O R .

DTe den Hemel der f bekrijgen , Sal wel voo r ee n wij l opftiign ,

£ven al s Neptunu s voch t Woipt zij n bare n n a d e locht j

Die va n Klf s i n korte r ftoiidcn Weder vTiüc n i n d ' afgronden,

Oit gclijc k ee n v!a « gezwim t > Licht o p n a den Heme l klimt ,

Die me n wedero m zig h zelve n In zij n aiTche n zie t bedelven :

Want d e groot e goethey t Godt s Lnret we l de n Koning h trot s

Op he t hoogft e en eve n doll e Woeden , doch wanneer hu n roll e >

Is te n uyterfte n vol-fpeelt , Op ' c Theatru m getoneelt ,

En wannee r h y me t beromme n Meynt te n hoogfte n zij n geklomme n >

Stoot den . Godlijcken Monarc h Hem afgrijzig h va n den Bergh a

Hoe h y wa s de n Heme l naerde r Hoe de n va l he m i s t e zwaerde r J

Hoe h y meerde r opwaert s fteegh Hoe h y diepe r val t o m leegh >

Hoe h y meerde r ree s verkorfel t Hoe h y platte r val t vermorfelt .

Dit blijek t ae n Phara o ftraf , Die fo o blind'ling h loop t n a 't graf ,

Die i n s' Heeren ftraffe tijdig h BHjft rerftock : > rerfteeat partijdig h >

Daer ee n yeJe r to e al s vrien t Hem to t betering c dient :

Want d e ftrergheyt Godt s te n lellen Yder ee n kaftijd c te n befte n >

En zij n geefTc l a l begrijf t Op ee n groote r roed e wijft .

Wie da n i n de r Sonne n Inyfte r Sltiyt zij n ooge n i n het duyfter »

Wie d ' aenkloppers va n 't gemoet S'herten deu r nie t ope n doet ,

Wie fo o vele donderflage n > Luyden he t voo r yde l vlage n ,

Op he t onverOenfl e val t S' Heeren blixe m overvalt :

Gelijck defe n Koning h prachti g Die gee n teeckene n aendachtig h

Mochten leyde n uy t de n tret Van zij n obftinae t oplet .

Dies d e Heer e t'eenemale n Hem ontieck t d e helder ftralen

Van zij n Hemelfc h aengezicht j En verduyfter t he m i n 't licht »

In verkcerthey t overgeeve n > Tot h y eyndelijc k gedreve n

Even al s ee n roerloo s fchip » Drijft a l blind'ling h o p d e klip

Van zij n overgeve n boosheyt > Van zij n ftoute Goddeloosheyt ,

In de n a f grondt en' t verleyt ? Van zij n overgeventheyt .

Page 65: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. ÏS

HET VIJFD E ENLAEST E DEE L

Fama, ofte 't blafende gerugt. 't Heir-Iegc r Ifrael s ("dat Go d felf s ha d geley t Onder fijn vlcug'le n uy c d'Egipt'fche dienftbaarheit , Dac Go d s'nagt s voorgin g i n ee n vierig e Colomm e En s'daeg s in eene Wolk } Phara o wederomm e Had eyndlij k agterhaelc , e n me t fijn oorlogs-hei r Omringc tuflchen ' t gebergt en tuflchen ' t roode Meir : Dat me t d e Sonne' quam de duyfterni s verrafïchen , Sig fpiegelden verbaefi : in fo o vee l harrenaflchen , In fo o vee l yfer-blau, die s riepe n fy , te n helpt , Wy blijve n t'fame n hie r i n droefhei t overftelpt , Wy zij n beflote n van' t geberg t e n vand e baren , Van foo veel oorlogs-volk en toegerufte fcharen : Ha Amram s fone n fnoo. ' di e ons fo o onbedog t Vervoert, hier op een graf en kerk-hof hebt gebrogt : O fali g ware n w y in arbeyt e n in flaven Eer i n Egiptenlan t geftorve n e n begraven : Verraders vanden Re y e n 't Lege r de r Hebree n , Een yde r wree k fig fèlf e n wor p de n eerfte n fteen.

Gelijk d e Reyfiger s (als in d'azur e golve n Van eene n waterber g bedek t wor t e n bedolve n Het vlotti g fchip , wannee r fig Boreas verheft, En ' t golvig drifti g hou t me t groen e bare n treft } Den Schippe r dreyge n vafc , fo o voo r d e ftuer e winde n Hy ' t opgeblafe n zey l wi l ftrijke n no g ontbinden : D'een me t ee n blee k gelae t n a 't leven vaf t d e doo t Aftchildert, d'ande r klaeg t da t i n Tbetidi s fchoo c Hy vio t fijn duyfte r tombe , e n d'ande r da t fi/n leven Ontydeüjk h y moe t de n bare n overgeven , Dac ondertufTcn heef t de n Zeema n a l ontruf t Genoeg t e doe n ee r h y d'ee n kil t e n d'ande r fufc .

Sop

Page 66: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

<P A S C H A ofte Zoo ooc k i n defe n ftorm d'Ifraëlijtfch e Hoeder s Aaron e n Mofes bei d vertroofte n hu n gebroeders , En roepe n , Mackers den£ t da t uwe n Konin g leeft , Die midde n i n s'doot s noo t d e fijne 't leve n geeft , T'is eene n vafte n gront , e n tvvijffe k nie t zo o wanker, Veftugeloov' o p hem , e n worp t de r hope n ancke r Op God s almagtigheit , di e ' t ftijl gebergt e ka n Tot dale n platten , e n verdrooge n d ' Ocean, Den jongften toon t ho e hu n de n Heme l i s t e goede , En flae t me t fijne doo d e n levendig e roed e Het woeft e baergeplot s da t fig verdeilet fleur, En wede r zijde n maek t ee n ro o robijne n muer , Een fchutfe l va n cryfral , e n neme t fijn affcheytfe l Zoo wij t da t midde n blijf t ee n guldi g zan t plaveytfel , Een drooge n vloe r geichelpt , wae r o p dees Leytflien voor 'Tganfch Lege r volge n doe n hu n flappen o p he t fpoor . O zeldlae m wonde r werk ! wie fa l i k bef t gelijke n Ifrael die zo o haef t ee n plaetf e vin t o m wijken , Als by de vvatervloet , di e ftroomi g o p gehoop c Een leege r diept e vin t e n fnellijken verloopt ,

Terwijlendusd'Hebreen (Tpijt' t vvefe n de r natuere n J Vaft dweerfle n def e ftraet va n cryftalijn e mueren , Roept d'een, d e Zee is droog, en' t water even vogt Hangt i k e n wee t nie t ho e to t bove n ind e logt , En dander krijft, wat' s dit? t'roomeirfchijntopgeblafen , THETIS cier t heur parruy k i n def e fpiegel-glafen ; Waar to e me t fchepe n mee r gevlote n over' t nat , Wanneer me n doorgaen s vint fui k eene n drooge n pat ? Waer to e dien t dog' t compa s e n d'opgefpanne n zeylen , Of grondloo s diep-loo t o m d e diepten me t t e peylen ? Dus i n verwonderin g tree t vaft' t heyrlege r voort , En vinde t fig droog s voet s van d'een o p d'ander boor t Behouden o p he t ftrant , dies Phara o verbolge n Verkieft den zelfden pa t om flox hun t'agtervolge n

Page 67: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS S7 Met a l fijn wapentuyg, me t a l fijn krijgsgewelt , En i s nau in t gebie t van'tzandi g Zeefch e vel e Of de n Hebreeufche n Go d beginne t fig te belgen, Die o m hu n in een gra f t e fame n te verfwelgen, Een flinx onwede r va n de n Hemel nede r worpt , Dat't flibberig geberg c wee r i n fijn holt e florpt, Dat yde r ove r hoof t e n hal s in ' t diepft e fobbelt , En kome n doo r 't gegolf een s eyndlin g opgehobbelt : Met eyffelij k gefchreeuw , half levend e e n halfdoot : De doode n zij n alre e mee r al s der golve n vloot : D'eene rpep t Ofiris , ó ! helpt my te boven klemmen , En d'ander , hel p Ifis , o p da t i k ' t mag ontfwemmen , D'een i s met' t harna s fwaar gefonke n i n den gront , D'een hou t fig aende iCoets, o f ae d e wielen ront , En d'ande r a l verbaeft , om bove n ' t water wacke r Nog' t hoof t t e houde n op , grijp t fijnen naefte n Macke r En fiuken beyd e gaer , d e Ze e di e altij t woelt , Wat no g te bove n drijf t voort s inde n afgron t fpoelt . Den Prince vanden Nijl , di e i n fijn Koetf e deftig , Wert voort s getrokke n va n fnee u witt e hengfte n heftig , Vervloekt d e troube l Zee , de golve n fou t gefwint , Den Heme l end e logt , d e blixem e en d e wint , En o m ontyd'lij k no g d e bleek e doo t t'ontvlieden , Derf h y de n dulle n ftorm ' t hooft even dappe r bieden , En ftigt d e baren op , e n krijfchet , ofgy fchuymt , Voor deie n gaffe l fpit s d e weg nae t flrant o p ruymt , lek be n Neptunus felf de n Go d va n def e ftranden , Ontfiet mij n blauw e fpne t me t dr y gefcherpt e tande n : Gybruyfclit, gyfwalpt , e n krielt, fiet wi e g y rebelleert , Tck bent, di e o p he t die p va n uwe n ftroom laveert . Den Oceae n e n paf t o p vloeke n no g o p fchelden , Sijn dreygemente n dweer s e n moge n hie r nie t gelde n ; Nae da t h y fevenmae l met' t woef t getuyme l vog t Sijn voorhoof t heef t geberg t te n wolke n ind e loit ,

H ~ E n

Page 68: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

>-8 <P A S C H A ofte En wede r zevenmae l gedael t i s inde veftc n Van ' c grondeloof c diep , he m eyndelij k te n leftc n Devogtigheyt verfwaert , ja all e hoop berooft , En i n heu r grimmigheyt delft ove r hal s en hooft .

Ick gee f te denken voorts , d e Hebree n die' t aenfage n Hoe hunne n vyan t la g f o cortelin g verflagen , Hoe Go d f o ligtelij k de n pratte n hooge n moe t Pharaos ha d gedemp t vertrede n onde r voet , Of me t ee n yder s ton g va n vrolijkhey t ontfprongen , Den drymae l hooge n lo f des Hemel s heef t gefongen , Als f y aenfehouden vr y va n s'Coninx wreetheyc ftraf, Dat hu n verlofïïn g wer d Phara o to t eee n graf , Diens corte n onderganck , dien s droevi g treurfpe l eve n En onverfienfl e doo t hu n ftre&e to t de n leven . De winde n e n he t Meyr goetjonfti g wierpe n ruy t d'Egiptfche wapenin g wee r aende n oeve r uyt , Wierp harnafch fchilt en f weert juyft den Hebreen in handé, Daer f y eerf t werde n me t gedreygc van hu n vyanden : Dit he b ik fel f gefien , die he b i k fel f gehoort , En deil t ee n yde r voo r d e fuyver waerhey r voort , Veel wijde r alsme n fie t Son, Mae n en Sterre n blinke n Sal ick decs nieuwe-maer met mijne tromp doen klinken.

Binnen

Hymne ofte Lof-fangh van den Ifraelyt-fchen Reye,

i v 1 U ringt , nu fpeelt, n u reyt en danft i \ N u looi t de n Hee r de r Heeren Die on s met d'overhau l bekranft ,

Vleet he m ee n kroo n va n eeren j Hy is d. e a l de bande n va n

Ons flavernye breken ka n > £n onfe n ro u 113 vrolijkheyt verkecren .

X De Heer e g?denck t aen zij n verbond t Over zij n uytverkoren ,

Looft he m me t ziele, tong, en monde, Die Ifrae l ftact vore n >

Die Jacob s Huy s in dienflbaerhey c Onder zij n fchaduw e befpreyt ,

Prijft zijne n Nacm , en wilt n u vreug t I H y is den Cod van Abraham (orbore ,

Ifac e n Jacob roachrigh , Die n u to t Koning h falf t de n Ram,

Den ftamme Juda kragtigh , Die

Page 69: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. Die on s nae' t (be t beloofd e Land t

Geleydet doo r fijn ftereke handt Om heerfche n in 't land t Canaan een-

dragtig 4 I n 't Landt daar melk en honing vloeyc>

Daer d e Iordaen beneven Stroomt > die uy t zoo vee l beeexken s

groeyt Van 't fteyl geberght verheven :

Daer al s d e bare n van der Zee Of ' t fant der ftranden nu alree »

't Saet lfrael s doe t zij n vyanden beven. y Looft defe n Krijgs-hel t onvervaer t >

Die paerde n > ros e n wage n > *c Gewapent heir met fchilt e n zwaerc

Heeft mannchje k verflagen » Met den verftockten Konin g rrots»

Bout o p dees klip e n ftereke rots, Die nie t en zwigt voo r ftormen en zee-

vlagen. 6 Den rootfchaerlake n mante l breyt

Van 'c roode Mei r hy fcheurde, En heef t gult-zandig h geplaveyt

Een effen ltraet » wae r deu r de Hebreen ontweken hu n misval .

Turtchen twee muere n va n cryftal > Daer Pharao den laetflen fuet betreurde.

7 Pharao die ons op d e hiel Vervolgde met zij n fcharen ,

S9 'T zee-water ftormigh overviel

Met 't zwalpen va n de bare n > Die 't voorhoof t bergde n i n 't geftert ,

Inden afgroad t verneder t wert* Speelt s'Heere n lo f o p Harpe n e n o p

fnaren. 8 Pharaos wimpele n ontdae n

En faghmen niet mee r zwieren» Noch 't bloetzeyl va n zijn oorlogs vaen.

Noch al zij n ro o banieren , Sijn wapen s e n geflepe n ftael

Sonck me t zij n rufling h altemae l > Wilt hem op't plat van zijn Altare vieren

9 Bout al u hoop o p delen Stee n > Bout u geloove vaft e

Op den Monarche der Hebteen » Die Phara o verrafte"!

Die de s Tyrans voorneme n fchort > Den hoogmoet van hun vleugels kort.

En me t zijn ftereke fchouders ons oi:-. lafte.

to In koper >fteen > noch yfe r her t > Alleen nie t dees weldaden

En prent> mae r fchrijf t ooc k i n u heit Codts goethey t vo l genaden*

Die on s 's doots muyl e heef t ontruckt . Groen Palm e n myrte tacken plukt.

Kroont > ciert } e n vlecht u hooft me t Lauwer-bladen.

tMoyfes doet fijn offerhande ende fpreeft.

Dewijl Ifrae l ontrekt is uyt fijn flaeffche banden» Soo ftijg den HemeUwaert ons herte met 'c gefmook Van defen Altaer , al s een lieffelijken roo k Ontfangt o Heer I ontfangt dees' hcylige offerhanden.

Ontfangj dees' offerhand to t een dankbaerig teyken Of fchoon den teeren menfeh nie t anders wedergeef t Dan 't gene hyfeilaes!) vanuontfange n heeft » Sijn fwacke fterftelijkheytniet hoogers mag bereyken.

Gy 2ijt de volheyt felf» d e fpruytende fonteyn e H t Di e

Page 70: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

<P A S C H A ofte Die overvlocy t va n 't goede : ö menfch .' die niet e n heb t Yec goets, als' t gen e gy uyt des ' fuyver bom e fchept , En fijt nie t va n u felf s al s ftof en afch onrejne.

Wat offer t g y den Hee r ? niet ander s als den lo f der Opregter lippe n vroo m voor fijn \v eldadigheyc, 't Welk Go d vee l meer behaegtais bok, flier, kalfofgeyr, " Een dankbae r her t is hem den aengenaemften offer . 't I s God die' t a l uyt N I ET heeft door fijn woort gefchapen Die't wonderlij k gehee l gegeven heef t de n eyfch , Gevvelft, gebout , gecier t gelijk ee n fchoon ralleys , De Stieren hooren he m de Kalvere n e n Sehapen .

Niets iflè r fo o gering of't i s van hem gevloten , Hy heve t al gennekt, ógroo t i s uwen lof ! Die't a l hebt rijkelij k gebouwe t fonder ftof, Soo gy in uwe n rae t verholen ha d belloten .

Heer, di t bekenne n w y nog eenmael met verlangen , Wat w y op den Altae r i n vier en vlammen roo t Ontfteken, i s gevloeytuyt uwe n milde n fchoot , Ja hebbe n zie l en lij f van u, o God! ontfangen .

Den offer kom t u toe die, Heer verteer t to t aflehen , Neemt da t u toebehoort: den Altae r toeberey t Alleene zy't bewij s van onfe dankbaarheyt , Dat gy ons aenlchij n va n d e tranen heb t gewaflehen .

Dat ons gemoetu viert inwendig na e den geefte , En da t on s her te bran t , gelij k al s in 'svuer s gloet Op ' t Hcylig e gefteen t on s ofterhande doet , En dat wy uwe Wet betragtcn aldermecfte .

Soo diicwils als het bioe t der boeke n (al befprenge n Des Aicaer s hooge plat , fa l ik gedenken ae n Hoe wy de ftraffe hant uws Engels zijn ontgae n y Waer doo r gy t'lamen on s wout uy t Egipcen brengen .

Ick fa l gedenken hoe om Pharaos verdienltea Al d'eerftelingcn va n geheel Egiptenlan t Yan menfehe n e n van vee door uwe fterke hant

Gefla-

Page 71: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. 0 1 Geflagen werde n va n de n meefte n to t de n minden .

En ho e gy ons verlofl heb t uyt de tyrannye Van dtfen Coxing, die om fijn hartneckigheyt Met fijnen hoogmoet nu in'tMei r begrave n leyr , Waer doo r w y zijn ontboey t van al ons flavernye.

O Heer, bcreytde n weg , e n tref t no g voor ons henen , Gelijk g y to t no g toe gedaen heb t goedertier , Des daegs ia eene Wol k s'nags in ee n vlammi g vier Vertfaegt voo r onfe komft d e ftoute Phililtinen, Waar in gy my ook 2ijt o p Sinai verfchenen . Queft hunnen preutfehen moet, ö Heer, blijft onfe n borgc En onfe n fchilt , o p da t wy mogen onbeforg c Geraken doo r de dorre Arabifch e Woeftijnen .

Op da t w y eindelijk een s mogen triumphere n In 't Lan t van Canaan, en da t w y uwe Wet , U offerhanden dae r rein fuyve r onbefmet , En on s beloft voldoen ,. tot uw s naems prijs e n eeren .

Binnen.

C H O O R .

S'Hemels goethcyt di e voor henen Ons Voorvaders heeft befchenc n

Js hier op' t Tonee l herfpeelt > En na e 't leven afgebeelt .

Tijt noc h de vergeteniflèn Hoort uy t ons gemoe t te wille n

Deen weldaden «vergroo t Neergedaelt uy t s* Hemels fchoot .

Doch wannee r w y zie n veel milde r Wat den Goddelijcke n Schilde r

Hier me t naekt a f conterfey t > Raekt di t in vergetenhi'yt »

En vertoon t zig h vee l geringer , Wanneer dit on s met den vinger

Wijft op' t war e wefe n bl y Van dees Hemel-fchilder y

Op ee n grooter weldae t lcerlijc k Die doo r Jefuin Chriïlu m heeriijck

H

Ons foo rijckclij k befchijnt » Dat d e fchaduw e verdwijnt :

Want wannee r de Sonne luyftcr t > 't Manervzilver wer t verduyftert ,

't Bleekfte voo r he t hcldetf t zwijekt ', 't Minite voo r he t meeft e wjjekt :

Om de n zin hier van te molle n d'Een w y tegen s d'ander Rellen.

Nu he t Rijc k Egypte n i s Oft beteyekent duyfterni s >

Daer i n fware flavernye Jacob onder d ' hcerfchappyc

Pharaonis met geklagh Droevclijck i n boeije n lagh:

Maer door 't Goddelijc k verwcir e Werden f y door't roode Meii e

t'Saem verlof t uy t decs ipelonck-Als de n Phara o verfonc k

2 Met

Page 72: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

SP A S C H A ofte < 5 * Met zij n fchilde n e n rij n zwaerde n > Met zij n ruyccr s > volck > en paerden :

Even lage n vv y veiftrickt » Leeliick i n ons bloe t verftickt »

Onder Satan » Hel > en Souden » In s'Dooi s tanden val t gebonden ,

Maei doo r 'slevens klae r Fontey n Onfen Saligmake r reyn ,

Als h y i n he t laetf t de r dage n Acn he t Kruyc e wer t gedage n >

Werden w y doo r zijn bloe t rood t Vry van Son d > Hel» Duyvel , Doodt j

Door zij n goethey t vo l genade n AfgcwalTchcn on s misdaden :

Niet verlof t al s Jacob bloot Van ee n tijdelijck e doot :

Macr doo r defe n Samfo n leeuwig h Vry va n d ' Helfcli e pijne n eeuwig »

Van God s onvergancklijc k wee » Van he t zweer t Ja t uy t de r fche e

Boven ' t hoof t on s dreygd e grammigh » Met de n bran t de s afgront s vlammigh »

Ifr3e4 troc k a l gelijc k Naer ee n aerdfeh vergancklij k Ri/ck ,

Dat mae r voo r ee n rij t moch t bloeyen » Maer nae r on s gebroocke n boeije n

Ons d e Heere roep r to t he m In he t nieu w Jerufalem .

Loopt da n yverig h genegen » Hebben w y door Chriftu m krege n

Eenen weg h gebaen t e n pla t Naer d e fchoone Heme l ftadt >

Daer doot » ziekte » ftrijt noc h trane n Gelijck ove r de r Jordane n

Ons mee r fa l ontmoete n wreed » Alft de n Ifralite n deed ,

Die foovlijtig h hu n bewefe n In he t uyterlijck e weien »

Oock o m Aagte n ' t fuyve t La m > 't Welck rerffon t ee n eynde na m >

Als den Godlijcke n Melfia s ( Daer de n andere n Helia s

Si in verkore n Jonger s vroe t Op wee s me t de n vinger foe t >

Alder fchatte n kleynoot koffer ) *?oen di e quam > e n zijnen offe r

Als Hoogh-priefte r ded e fp l Op de n Bergh Calvari a ,

Doen hy tegens Sata n kampten , Alle Priefter-dienf t e n ampte n >

Eynden me t he t Paeflchen-feeft » Als d e Jode n jaerlijc x meef t

Poften dorpel s noc h beftreke n Met s'Lam s bloede » tot ee n teecken

Hoe God t hu n bevrijd e weerd t Voor de s flaenden Engels fweerdt .

Voorfpel't welc k on s leer t te n befte n Hoe da t i n den alderlefic n

Dagh de r dagen in' t gerigt » Voor Godt s toornig h aengefig t

Jefum Chriftu m on s fal vrijde n Door zij n heylig h bitte r lijden ,

En me t 't roo t onfchuldig h kley t > Van zijn droev e flerflijekheyt

Ons onrey n melaetfch e vlecke n Voor de s Heere n aenfehij n decken .

Eet da n geeftelijcke r wij s Noch di t Lam , der ziele n fpi/s »

Met ee n bitte r faufl e fpijtig h Ware Ifraelijte n vlijtigh »

Laet d e krach t va n zijn e doodt U noc h zij n ee n Hemel s broodt »

Weeft omgordt » en ftaet a l reede Om t e wand'Ie n na e de n vrede »

Met de n Sta f alfo o 't behoor t Van des Heere n heylig h Woort »

Opgefchort» omgort o p vorde l Met de r liefden band t e n gordel .

Oock aenmerek t hie r algemee n Dees twe e Leyds-lien de r Hebreen »

Mofes ( onbefpraeckt voo r Pharaor a Aenfehijn (hoef t de s Pneiter s Aaron s

Reden-rijcke tong e vocht : Doch gee n van dee s beyden mocht

Ifack brenge n eyndelijcke n In Canaan s Coninckrijcken :

Onder welck e fchorfl e duyek t Als me n defe n baft ontluyckt »

d'Onvolkomen zwackhey t tede r Van der Wet » te korte n leede r

Om i n ' t Hemelfc h Vaderlan t Op t e ftijgen uyt de n bran t >

Uyt

Page 73: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. a TJyt de n bran t der ziele n zweerdig h , | Ifrae l vertroc k o p hoop ; Uyt God s toornighey t rechcveerdigh » I Mae r voor on s heef t a l den loo p

Daer on s Chrittu s a'. s gefeyt ' Chrifhis'r Hoof t va n zijne bende n Heeft behoude n uyt-geleyt .

Want i n Chrift o woon : bequami g Self de volhey t God s hchamig h >

't Euangeüfch e Verbond t Vloeijet uy t zijn s wijsheyt s tnondt ,

Der genade n Fonteyn-ader > Ons verbidder by den Vader .

Langh t e vooreu gae n vol-enden , En me t 't Cru s getriumpheert Boven Hemele n e n terdt .

Liet di t plaetfe by u grijpen , Laet di t Godlijc k zaeylle l rijpe n ,

Soo fa l t ' uwaers s ' Hemels gonf t Vloeijen uyt Uvtndtr jonft.

V E R G E L I J K I N G E Van de VerloJJinge der kinderen Ifraels > met de

vrywordinge der vereenigde Neder-landjche "PROVINCIËN.

HOe wel den vlugge n tij c d' uytkomfte de r Hebreeuwe n Spijt Mof i guide pe n met vee l verloope n eeuwe n

Heel uy t t e wiflTe n dagt : foo i s he t even-bee k Van Ifrael s trium p fo o aerdi g weer volfpeel t Op ' t Nederlant s Toneel , da t geen e van dee s beyde n Nau vande n andre n i s met waerhei t t'onderfcheyden .

Wien fchiider t Phara o na e 't leve n naekte r af, Als Philippo de n Monarg , de n eene n me t fij n Sta f Beheerfcht de n blauwe n Nyl ; de n and'ren draegt in handen Den Scepte r wien s gebie t ilre d ove r Tagu s ftranden -, Den eene n Ofiri s eer t me t geboge n knie n ? Den and're n fa l de n Go d de s Tybers eer e bie n j Den eene n maey t in ' t gra f d'onnofle luigehngen ; Den andere n di e no g aen' s moeder s borfte n hingen , Den eeae n Iacob s huys verdruf t me t flavernyj En d'ander't Nederlan t yerheer t me t tyrann y -, Den wettige n Gods-dienf t bele t de n eene n duyfter , En d'ande r a l verbünr , geheng t nie t da c den luyfte r Des Euangelium s gelij k ee n Son doorbreek, Nog da t d e wa^rheyt'c hoof c te n Hemel ergen s (leeft .

Ifraël

Page 74: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

<? A S CH A ofte Ifrael zijnd e dus in droefliey c en i n rouwe,

De boute n fchalle n doe t van ' s Hemels hoog gebouwe > O Vader! roepe n fy , wil t gy uyt uwe n tro s De pyle n uwe s toorns fteeds op ons late n los , Gedenft do g aen't verbon t da t g y me t uwe r knegte n Voorvaders goedertie r hie r voormaels wou t opregten , Of fo o gy onle r nac r ugoetheyt nietgedencl , Ten minde n d'eer e uvv s naems, oHecre ! nie t en krenflr , Gedoogt niet da t wyCag O de n ty t va n onf e leve n Den vyande n to t roo f en fpijf e fijn gegeven .

Belgica va n gelij k me t fugten e n geklag D.n droeve n ECH O wekt, e n dene t nagt en dagh, O Hecr e ! Laet o p on s de liefielijke drale n Uws aenfehijns vande n throo n de s Hemels nederdalen* Wyzijn, eylaes , bevleftme t ongeregtigheyt , Dus rcynigtons in ' t bloe d van Chriftifterflijkheyt , Sijn ecnig e offerhand' neem t aen to t ee n voldoenin g Onler mifdaden , e n volkomen e verföening . God Jakobs deenen hoort , en to t Voorvegter s tro u Wekt Amram s (bonen beyd , e n di e van ' t Huy s Naflbu , Den Nederlander s to e Befchermere n e n Voogden , Die t'fame n hunne s volks verloflinge beoogden . Die eer voor Memphis heeft gedre' en als beden vrien t , Word eynd'lij k hae r party, e n di e voorheen gedien t Heeft't dren g Bourgoenfch e Hof , figruftetteg;ensSpagnié O wonderbaerlij k fchi£ b fig Moyfês me t Oragnie n .' Den een drijt voorde Wet, de n and'ren flaet de trom, En vrij t me t fijnen arm het Euangeliu m j Den eene n gaet d'Ht breen de roode golven banen , En d'ande r lei t de fijn door eenen vloe t va n tranen , Al reg t door' t goivi g Mei r va n klibbe r breyn en bloed , De Slave n d'een ontflae t e n d'ander deek t den Hoe t Der vryheytinde logt , e n eynd'lij k ftrekt fig even Huns vvand s ondergank t e iame n to t den leven.

Pha-

Page 75: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne

VERLOSSING ISRAELS. Pharao voo r een gra f he t rood c Mei r be-erft ,

Philippus out e n grij s katyvi g hene n fterft : God wel verfcheyden ft raft, d'een vroeg en d 'ander fpade, Maer eindelij k overval t hu n beyd ' fijn ongenade .

Den (elve n Konin g die' t Rij k Ifrael s beveften , Heeft eyndelij k u faek , oBelgica. ' te n lefte n Voleyndigt in triumph ; dies dy nie t lange r quelft , Dewijl h y dyne n ftaet met fijne magc omhelft : Hoe i s de mag t gegroey t va n u verbonden Steden , Sint defe n groote n Hel t gin g ind e fchoene n trede n Sijns Vaders , welk(eylaes ) verraderlijk e n ftraf De fwart e nydighey t geblixem t heef t in ' t graf, Help God ! d e wrae k isu , gyfulthiernamaelseyflê n Het die r vergote n bloe d me t een gekromd e Zeyflèn . Wat refte r n u ? dan Go d t e vlegte n me t befchey d Den loffelijke n kran s van ware dankbaerheydt : Vreeft he m die ligtlij k ka n verftroye n inde r yle n Het fteunfel va n u faek de n Bo s geknoopte pylen , Peynft o m de n gene n di e de volkre n va n Sio n Als Slave n voeren lie t geboeyt nae r Babyion .

I

E Y N D E.

Page 76: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne
Page 77: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne
Page 78: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne
Page 79: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne
Page 80: vond001pasc03 01 - Digital Library for Dutch Literature · Staag fukkelt, fluks ontflaa, de vrijheyt doet erlangen, Hy vrye 't Jodendom, 't geen hy zoo vaft gevangen, Hout onder ïijne