O IMPERIO DOS AUSTRIAS

TEMA X

CARLOS I (1516-1556)

Carlos I

Carlos de Habsburgo, herdeiro dun Imperio

•Carlos I de España e V de Alemaña (1516-1556) acumulou unha grande herdanza:

•Por parte materna (era fillo de Xoana de Castela, herdeira dos Reis Católicos) herdou o reino de Castela, Navarra, a Coroa de Aragón, os territorios italianos e as posesións americanas.

•Por parte paterna (era fillo do príncipe alemán Filipe de Habsburgo) herdou os Países Baixos, Luxemburgo e o Franco Condado.

10

O Imperio europeo de Carlos I10

Os problemas internos

•Carlos I, educado en Flandres, chegou á Península en 1517, sen falar castelán e rodeado de conselleiros flamengos.

•En 1520 partiu cara a Alemaña, no medio dun malestar crecente da poboación, que estalou en diversas revoltas:

•A revolta das Comunidades (1520-1521) xurdiu en varias cidades de Castela como protesta dos fidalgos, artesáns e comerciantes pola política económica.

•As Xermanías (1521-1523) estalaron na Coroa de Aragón. Foi unha revolta de artesáns e campesiños que pedían ter acceso aos cargos municipais e a mellora dos arrendamentos campesiños.

10

Paz das xermanías

As Comunidades

OS PROBLEMAS EXTERNOS

Confrontación contínua con:A Reforma ProtestanteOs príncipes alemans luteranos o emperador tivo que aceptar finalmente, na Paz de Augsburgo, a igualdade do catolicismo e do protestantismo.

Francia (1525-1544)O PapadoImperio otomano turco (1529-1541)

Lutero ante Carlos V na Dieta de Worms

1556 :Os Habsburgos continuarán

•Carlos I retírase ao mosteiro de Iuste

•Abdica a favor do seu

fillo Felipe II

O goberno de Filipe II

•Filipe II reinou sobre un imperio no que os dominios americanos acadaron a súa máxima expansión.

•Ao non ser emperador, puido gobernar en función dos intereses da monarquía hispánica.

•O monarca encargábase persoalmente do goberno desde Madrid, que converteu en capital en 1561.

•O poder do monarca aumentou e acentuouse a centralización.

•Filipe II ampliou o sistema de Consellos coa función de que o asesorasen.

10

O IMPERIO DE FELIPE II

EUROPA REIS CATOLICOS EUROPA CARLOS I

EUROPA FELIPE II

AS INDIAS DOS REIS CATÓLICOS

AS INDIAS DE CARLOS I

AS INDIAS DE FELIPE II

A defensa da ortodoxia católica

•Na Península, Filipe II impuxo o espírito da Contrarreforma e a súa loita contra o protestantismo.

•A existencia de moitos conversos propiciou aínda máis a persecución por motivos relixiosos. Con esta finalidade impulsouse a actuación da Inquisición.

•Os problemas máis graves producíronse pola persecución dos mouriscos granadinos, aos que se lles prohibiu o uso da súa lingua, vestidos e costumes.

•Isto desencadeou a sublevación das Alpuxarras (1567), que foi sufocada despois de tres anos de loitas.

10

A política exterior

•Filipe II, para manter a hexemonía política e impoñer o catolicismo en Europa:

•Continuou a guerra cos franceses aos que derrotou na batalla de San Quintín (1557).

•Para frear a expansión musulmá polo Mediterráneo, organizou unha gran flota aliada que se enfrontou aos turcos.

•Contra Inglaterra, que lles daba apoio aos protestantes e atacaba a flota española que comerciaba con América, enviou unha enorme flota, a Armada Invencible (1588).

•A rebelión de Flandres.

•A anexión de Portugal (1581).

10

2. El Imperio hispánico: Felipe II

O Imperio hispánico: Felipe II

Os tercios españois

Velázquez.

Rendición

de Breda

2. El Imperio hispánico: Felipe II

A Armada Invencible

A Armada Invencible

A economía: A chegada de prata e ouro

•No século XVI produciuse unha enorme demanda de produtos para as novas terras de América, un gran crecemento do comercio, e unha inxente chegada de ouro e prata de América.

•Esta situación non mellorou as condicións económicas e sociais da poboación.

•A entrada de enormes cantidades de metal precioso provocou un efecto de suba dos prezos, que fixo diminuír o poder adquisitivo das clases populares e reduciu o seu nivel de vida.

10

A economía

•A demanda de produtos agrícolas apenas puido ser cuberta coa produción dos reinos hispánicos.

•A industria artesanal tamén viu aumentar a demanda de produtos, pero a política da monarquía favoreceu os exportadores de la.

•O comercio foi o sector que experimentou un maior desenvolvemento.

10

A demografía

•Ao longo do século XVI, a poboación dos reinos hispánicos aumentou, especialmente en Castela.

•A poboación urbana era escasa e poucas cidades superaban os cinco mil habitantes.

10

A sociedade•O predominio social estribaba na nobreza, especialmente nos títulos de Castela e Grandes de España.

•Xunto ao clero, a nobreza acumulaba unha altísima porcentaxe das rendas e riquezas do reino e estaban exentos de impostos.

•Os non privilexiados eran maioritariamente campesiños, suxeitos ao pagamento de tributos e a todo tipo de obrigas: rendas señoriais, décimos, etc.

•Na sociedade española existían grupos diferenciados pola súa procedencia étnica ou relixiosa: os mouriscos e os xudeus conversos.

10

Un curral de comedias10

O século XVII: o declive do Imperio

Filipe III: o goberno dos validos

Filipe IV: a fin da hexemonía en Europa

Carlos II: o ocaso da monarquía dos Austria

10

Filipe III e o Duque de Lerma

Filipe III: o goberno dos validos

•Filipe III, fillo e sucesor de Filipe II, inaugurou unha nova etapa política dos Austria españois. Renunciou a exercer persoalmente as tarefas do goberno.

•As tarefas do goberno pasaron a mans de ministros omnipotentes, os validos ou privados.

•Filipe III tivo un breve e pacífico reinado. Entregoulle o goberno ao duque de Lerma, que conseguiu manter a paz no exterior.

•No interior, o feito máis salientable foi a expulsión dos mouriscos (1609), que agravou os problemas agrícolas.

10

Filipe IV e o conde duque de Olivares

Filipe IV: a fin da hexemonía en Europa

•Con Filipe IV, España volveuse a involucrar nos conflitos europeos. As causas deste cambio hai que buscalas no estalido da Guerra dos Trinta Anos (1618-1648).

•O conde-duque de Olivares, valido do rei, era partidario da guerra coa que pretendía manter a hexemonía dos Habsburgo en Europa. Malia algunhas vitorias (Breda) axiña se sucederon as derrotas.

•A Paz de Westfalia (1648) púxolle fin á guerra.

•A guerra empobreceu Castela. Olivares quiso aumentar os impostos e Cataluña, Andalucia e Portugal sublevaronse. En Andalucia a revolta foi sufocada, pero Portugal acadou a Independencia de novo ata hoxe.

•En Cataluña, as autoridades pedíronlle axuda a Francia e a guerra prolongouse ata 1652. A paz asinouse con Francia en 1659 (Paz dos Pireneos), pero significou a entrega do Rosellón e parte da Cerdaña aos franceses.

10

A Paz de Westfalia10

Carlos II débil e enfermizo

Carlos II: o ocaso da monarquía dos Austria

•O reinado do derradeiro dos Austria, Carlos II, constituíu o momento máis crítico do Imperio. Uníronse a propia incapacidade do rei, a corrupción dos seus validos, etc.

•Carlos II morreu sen descendencia, dando lugar a un grave conflito sucesorio entre os partidarios do candidato francés (Filipe de Borbón) ou do candidato austríaco (Carlos de Austria).

•O triunfo francés supuxo a fin dos Habsburgo en España e o inicio da dinastía dos Borbóns.

10

Felipe V Vencedor da guerra de Sucesión contra os Habsburgos, foi o primeiro Borbón en reinar en España

Crise social e económica do século XVII

•A crise demográfica

• A crise económica

•Os problemas sociais

10

A crise demográfica

•O século XVII caracterizouse por unha forte recesión demográfica, xeral en toda Europa, pero grave nos reinos hispánicos.

•A poboación rexistrou un importante retroceso.

•As causas son: o fluxo migratorio ao novo continente, as baixas ocasionadas polas guerras, a expulsión dos mouriscos e as pestes e epidemias acontecidas entre 1601-1685.

10

A crise económica

•A agricultura empeorou a súa xa precaria situación.

•A gandaría viu como se reducía o número de cabezas de gando, por mor dunha maior sequidade dos pastos e da destrución provocada por diversas guerras peninsulares.

•A industria e mais o comercio padeceron unha fonda diminución. Isto foi debido á competencia dos produtos estranxeiros e á escasa capacidade de compra dunha poboación arruinada.

•Nin o aumento dos impostos nin as constantes depreciacións da moeda puideron salvar a Facenda Real, que se declarou en bancarrota en varias ocasións.

10

Os problemas sociais•O fluxo de riqueza que proviña de América durante o século XVI empregouse para consolidar un modelo social de tipo nobiliario no que os capitais se dedicaban á compra de terras, casas, etc.

•Fronte a uns poucos privilexiados existía unha enorme masa de poboación empobrecida: os campesiños perderan as súas terras, os artesáns empobreceran, etc.

•Non existían sectores que mantivesen unha vida digna como produto do traballo.

•Só os territorios periféricos, en especial a Coroa de Aragón, marxinados da aventura americana, sufriron menos a crise.

10

O século XVII: o declive do Imperio

•Fin da hexemonía en Europa–A guerra dos Treinta Anos (1618-48) da paso a hexemonía dos borbons franceses.

•Crises de 1640–Os plans do conde-duque de Olivares–Sublevación de Cataluña–Independencia de Portugal

•Reinado de Carlos II–Acelera a crises xeral do Imperio.

Crisis social e económica do século XVII

•Crisis demográfica–Guerras, fames, pestes e epidemias–Emigración e expulsións (moriscos)

•Crisis económica–Agricultura–Industria: competencia europea e descenso da demanda americana–Finanzas públicas (máis gastos – menos ingresos)

•Crisis social–Consolidación dun modelo social nobiliario basado nas rentas e non no traballo

FIN