2555 - Silpakorn University · ง 53601722 :...

การศกษาคณภาพชวตในการทางานและการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร

โดย

นางสาวปารชาต ปานสาเนยง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

A STUDY OF QUALITY OF WORK LIFE AND PERCEPTION OF ORGANIZATIONAL

JUSTICE AFFECTING ORGANIZATIONAL CITIZENSHIP BEHAVIOR THROUGH

EMPLOYEES' ENGAGEMENT OF SUPPORT STAFF : A CASE STUDY OF

FACULTY OF MEDICINE ONE OF BANGKOK

By

Miss Parichat Pansumnieng

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Arts Program of Public and Private Management

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2012

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ


บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธ เรอง “การศกษาคณภาพชวตในการทางานและการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร” เสนอโดย นางสาวปารชาต ปานสาเนยง เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน

…………………………………………………… (ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท………เดอน………………...พ.ศ.……....

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ อาจารย ดร. วโรจน เจษฎาลกษณ คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .....................................................ประธานกรรมการ (อาจารย ดร. สวรรยา ธรรมอภพล) ................./................./................. .....................................................กรรมการ (อาจารย ดร. จนทนา แสนสข) ................./................./................. .....................................................กรรมการ (อาจารย ดร. วโรจน เจษฎาลกษณ) ................./................./.................

สำนกหอ


ง

53601722 : สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน คาสาคญ : คณภาพชวตในการทางาน/ การรบรความยตธรรมในองคกร/ ความผกพนตอองคกร/ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ปารชาต ปานสาเนยง : การศกษาคณภาพชวตในการทางานและการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: อ. ดร. วโรจน เจษฎาลกษณ. 166 หนา. การวจยครงนมวตถประสงคการวจย เพอ 1) ศกษาคณภาพชวตการทางาน การรบรความยตธรรมในองคกร ความผกพนตอองคกร พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร 2) ศกษาคณภาพชวต การทางานทมอทธพลตอความผกพนตอองคกร 3) ศกษาการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอความผกพนตอองคกร 4) ศกษาความผกพนตอองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร กลมตวอยาง คอ พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร จานวน 350 คน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการวจย ซงมคาความเชอมนอยระหวาง 0.897-0.904 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ รอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสมประสทธสหสมพนธ และทดสอบสมมตฐานการวเคราะหความถดถอยอยางงาย ผลการวจยพบวา 1. กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง อายระหวาง 26-30 ป สถานภาพโสด จบการศกษาระดบปรญญาตร อายการทางานระหวาง 5-10 ป และไดรบเงนเดอนระหวาง 11,551-20,000 บาท 2. คณภาพชวตในการทางานมความอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร คอ ดานความกาวหนาและความมนคงในงานมคา (β = 0.10, p <0.05) ดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน มคา (β = 0.26, p <0.05) ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว มคา(β = 0.17, p <0.05) ดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกรมคา (β = 0.13, p <0.05) และดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม มคา (β = 0.17, p <0.05) 3. การรบรความยตธรรมในองคกรมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร คอ ดานการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน มคา (β = 0.41, p <0.05) 4. ความผกพนตอองคกรมอทธพลทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรตอ มคา (β = 0.48, p <0.05) ผลการศกษาวจยครงนจะเปนประโยชนในการบรหารจดการดานทรพยากรบคคลของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ไดตรงตามเปาหมายและสามารถแกไขขอบกพรองในการบรหารทรพยากรมนษยไดอยางตรงจด ซงจะนาไปสการพฒนาทรพยากรมนษยทยงยนตอไป สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา ................................................... ปการศกษา 2555 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ .................................................

สำนกหอ


จ

53601722 : MAJOR : PUBLIC AND PRIVATE MANAGEMENT KEYWORDS : QUALITY OF WORK LIFE/AWARENESS OF ORGANIZATIONAL JUSTICE/

ORGANIZATIONAL COMMITMENT / ORGANIZATIONAL CITIZENSHIP

BEHAVIOR PARICHAT PANSUMNIENG : A STUDY OF QUALITY OF WORK LIFE AND

PERCEPTION OF ORGANIZATIONAL JUSTICE AFFECTING ORGANIZATIONAL CITIZENSHIP

BEHAVIOR THROUGH EMPLOYEES' ENGAGEMENT OF SUPPORT STAFF : A CASE

STUDY OF FACULTY OF MEDICINE ONE OF BANGKOK. THESIS ADVISOR : VIROJ

ADESADALUG, Ph.D. 166 pp. The objectives of this research are to 1) study quality of work life, awareness of organizational justice, organizational commitment and organizational citizenship behavior 2) study the influence of quality of work life on organizational commitment 3) study the influence of awareness of organizational justice on organizational commitment 4) study the influence of organizational commitment on organizational citizenship behavior of university supporting staffs: a case study of a faculty of medicine in Bangkok. The sample group in this study was 350 university supporting staffs: a case study of a faculty of medicine in Bangkok. A questionnaire used as research instruments had reliability between 0.897-0.904. Statistics used to analyze data were percentage, mean, standard deviation, correlation coefficient and hypothesis testing in simple regression analysis. The research results found that 1. Most of the sample group is female, single, age between 26-30 years old, bachelor’s degree graduate. Their period of employment is between 5-10 years and salary which they receive is between 11,551-20,000 baht. 2. The quality of work life has a positive influence on the organizational commitment detailed as follows: career advancement and job security (β = 0.10, p <0.05), cooperation and relationship with other people (β = 0.26, p <0.05), work and private life balance (β = 0.17, p <0.05), job description that has organizational significance (β = 0.13, p <0.05) and job description that has social benefits (β = 0.17, p <0.05). 3. The awareness of organizational justice has a positive influence on the organizational commitment which is the awareness of organizational justice and interaction (β = 0.41, p <0.05). 4. The organizational commitment has a positive influence on the organizational citizenship behavior (β = 0.48, p <0.05). This research study will be beneficial to manage human resources of a faculty of medicine in Bangkok in order to meet the goal and pertinently solve the flaw in human resource management which can lead to the sustainable development in human resources. Program of Public and Private Management Graduate School, Silpakorn University

Student’s signature …………………………………. Academic Year 2012

Thesis Advisor’s signature ………………………………….

สำนกหอ


ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง คณภาพชวตในการทางาน และการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกร ของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ฉบบนสาเรจลงไดดวยความกรณาจาก อาจารย ดร.วโรจน เจษฎาลกษณ อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทเสยสละเวลา ใหคาปรกษาและชแนะแนวทางในการศกษาคนควาขอมลในการวจย ซงไดใหความร คาปรกษา ตลอดจนตรวจสอบแกไขความถกตองจนวทยานพนธสาเรจ ขอกราบขอบพระคณ อาจารย ดร.สวรรยา ธรรมอภพล ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และอาจารย ดร.จนทนา แสนสข กรรมการสอบวทยานพนธ ไดใหความรและขอคดเหนดานเนอหา และคาแนะนาอนเปนประโยชนในการวจย ผ วจยขอกราบขอบพระคณ มหาวทยาลยศลปากรทมอบโอกาสทางการศกษาแกผ วจย ตลอดจนคณาจารยทกทานของหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการภาครฐและเอกชน ทไดประสทธประสาทวชาความรอนมคาแกผ วจย ซงผ วจยหวงวาจะนาวชาความรและประสบการณจากการศกษามาพฒนาตนเอง สงคมและประเทศชาตตอไป รวมถงขอขอบคณเจาหนาทและบคลากรของหลกสตรฯ ทอานวยความสะดวกและใหความชวยเหลอมาโดยตลอด ผ วจยขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยณฐ มาลยนวล ผชวยศาสตราจารยดาวลอย กาญจนมณเสถยร และอาจารย ดร .ฐตมา เวชพงศ ทใหความกรณาเปนผ เชยวชาญตรวจแบบสอบถามทใชในการวจยตลอดจนความถกตองของภาษา เนอหา และยงไดกรณาใหคาแนะนาแกผ วจยจนวทยานพนธสาเรจไดดวยด ผ วจยขอขอบพระคณคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลทใหทนสนบสนนในการศกษา รองศาสตราจารยแพทยหญงดาราวรรณ วนะชวนาวน หวหนาภาควชาปรสตวทยา ทใหการสนบสนนการศกษา ขอบคณพๆ ภาควชาปรสตวทยา และคณวฒชย อารกษโพชฌงค ทใหความชวยเหลอเสมอมา รวมถงผตอบแบบสอบถามทกทาน สดทายนผ วจยขอขอบพระคณ คณพอ คณแม สาม ญาตพนอง และคณาจารยทเกยวของทกทานทไมไดกลาวนามในทน ซงผ วจยถอวาทกทานไดใ หความชวยเหลอกบผ วจย อยางดมาโดยตลอดจนสาเรจการศกษา

สำนกหอ


ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ......................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ .................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ .......................................................................................................... ฉ สารบญตาราง................................................................................................................. ญ สารบญภาพ ................................................................................................................... ฑ บทท 1 บทนา .............................................................................................................. 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา .................................................... 1 วตถประสงคของการศกษา ........................................................................ 4 สมมตฐานของการศกษา ........................................................................... 4 ขอบเขตของการศกษา .............................................................................. 5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ......................................................................... 7 กรอบแนวคดในการวจย ............................................................................ 7 นยามศพทเฉพาะ ..................................................................................... 9 2 วรรณกรรมทเกยวของ....................................................................................... 12 ขอมลโรงพยาบาลศรราช คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ...................... 12 ประวต โครงสรางของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ..................... 12 โครงสรางการบรหารองคกร ............................................................... 14 แนวคดและทฤษฎเกยวกบคณภาพชวตในการทางาน ................................. 16 ความหมายของคณภาพชวตในการทางาน ......................................... 17 องคประกอบของคณภาพชวตในการทางาน ........................................ 19 แนวคดและทฤษฎแรงจงใจ ................................................................ 23 ประโยชนของการสรางเสรมคณภาพชวตในการทางาน ........................ 30 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการรบรความยตธรรมในองคกร .......................... 30 ความหมายของการรบรความยตธรรมในองคกร .................................. 31 แนวคดเกยวกบการรบรความยตธรรมในองคกร .................................. 32

สำนกหอ


ซ

บทท หนา ปจจยของการเลอกรบร ...................................................................... 37 หลกสาคญทใชในการตดสนความยตธรรม ......................................... 37 เปาหมายของการรบรความยตธรรมในองคกร ..................................... 38 องคประกอบของการรบรความยตธรรมในองคกร ........................................ 39 การรบรความยตธรรมดานผลตอบแทนขององคกร .............................. 39 การรบรความยตธรรมดานกระบวนการ (Procedural Justice) ............. 41 การรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธ ........................................ 43 แนวคดเกยวกบการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธ ................. 44 ประโยชนของความยตธรรมในองคกร ................................................. 44 แนวคด และทฤษฎเกยวกบความผกพนตอองคกร ....................................... 45 ความหมายของความผกพนตอองคกร ................................................ 46 แนวคดเกยวกบความผกพนตอองคกร ................................................ 47 องคประกอบของความผกพนตอองคกร .............................................. 48 ปจจยทกอใหเกดความผกพนตอองคกร .............................................. 49 ประโยชนของความผกพนของพนกงานตอองคกร ................................ 50 แนวคดและทฤษฎของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร .................... 54 ความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ....................... 54 แนวคดของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร .............................. 56 องคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ...................... 59 ประโยชนของพฤตกรรมการเปนสมาชกทด ......................................... 60 งานวจยทเกยวของ ................................................................................... 62 3 วธดาเนนการวจย ............................................................................................. 69 ประชากรและกลมตวอยาง ........................................................................ 69 เครองมอทใชในการวจย ............................................................................ 73 การวเคราะหขอมล ................................................................................... 74 การสรางเครองมอ .................................................................................... 75 การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ .......................................................... 76 การเกบรวบรวมขอมล ............................................................................... 78 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ................................................................... 79

สำนกหอ


ฌ

บทท หนา 4 ผลการวเคราะหขอมล ...................................................................................... 81 ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ............................................ 82 ตอนท 2 คณภาพชวตในการทางาน ......................................................... 84 ตอนท 3 การรบรความยตธรรมในองคกร .................................................. 94 ตอนท 4 ความผกพนตอองคกร ................................................................ 98 ตอนท 5 การรบรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ............................ 99 ตอนท 6 การวเคราะหอทธพลของคณภาพชวตในการทางานมอทธพล ตอความผกพนตอองคกรของพนกงานสายสนบสนน .................... 104 ตอนท 7 การวเคราะหอทธพลของการรบรความยตธรรมในองคกรมอทธพล ตอความผกพนตอองคกรของพนกงานสายสนบสนน .................... 107 ตอนท 8 การวเคราะหอทธพลของความผกพนตอองคกรมอทธพลตอ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงาน สายสนบสนน ............................................................................ 109 ตอนท 9 การทดสอบสมมตฐาน ............................................................... 111 5 สรปผลการวจย อภปราย และขอเสนอแนะ ........................................................ 114 สรปผลการวจย......................................................................................... 115 การทดสอบสมมตฐาน .............................................................................. 120 อภปรายผล .............................................................................................. 123 ประโยชนจากการศกษา ............................................................................ 130 ประโยชนเชงทฤษฎและขอเสนอแนะสาหรบการวจยในอนาคต ............ 130 ประโยชนเชงการจดการ (Managerial Contributions) ....................... 131 รายการอางอง ................................................................................................................. 133 ภาคผนวก....................................................................................................................... 142 ภาคผนวก ก หนงสอเชญเปนผตรวจเครองมอการวจย ..................................... 143 ภาคผนวก ข สาเนาเอกสารรบรองโครงการวจยโดยคณะกรรมการจรยธรรม การวจยในคน คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ........................ 147 ภาคผนวก ค แบบสอบถามการวจย ................................................................ 156 ประวตผ วจย ................................................................................................................... 166

สำนกหอ


ญ

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 แสดงทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow’s Hierarchy Theory of Needs) และการจดการตอบสนองความตองการของบคลากร โดยองคกร................................................................................................ 25 2 แสดงการเปรยบเทยบระหวางทฤษฎการจงใจของมาสโลว ทฤษฎการจงใจ ของทฤษฎ 2 ปจจยของ Herzberg และคณภาพชวตในการทางาน ตามแนวคดของ วอสตน ........................................................................... 29 3 แสดงสงลงทน กบผลลพธในการเปรยบเทยบความยตธรรมในองคกร .................. 58 4 แสดงแนวคดเกยวกบการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน .............................. 41 5 แผนภาพแสดงแนวคดเกยวกบการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ ................ 43 6 แสดงจานวนบคลากรและกลมตวอยางจาแนกตามหนวยงาน ............................. 70 7 คานาหนกองคประกอบ และคาสมประสทธแอลฟา ............................................ 77 8 จานวนและรอยละของพนกงานสายสนบสนน จาแนกตามเพศ อาย สถานภาพ สมรส ระดบการศกษา อายการทางาน และเงนเดอน .................................. 83 9 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางาน ของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนจาแนกรายดาน ............................. 85 10 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางาน ของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานผลตอบแทนทเพยงพอ จาแนกรายขอ ........................................................................................... 86 11 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของ พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานสถานททางานมความปลอดภย และสงเสรมสขภาพ จาแนกรายขอ ............................................................. 87 12 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของ พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพ ของบคคล จาแนกรายขอ .......................................................................... 88

สำนกหอ


ฎ

ตารางท หนา 13 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของ พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานความกาวหนาและความมนคง ในงาน จาแนกรายขอ................................................................................ 89 14 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางาน ของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานการทางานรวมกนและ ความสมพนธกบบคคลอน จาแนกรายขอ ................................................... 90 15 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของ พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานความสมดลระหวางงาน งานกบชวตสวนตว จาแนกรายขอ .............................................................. 91 16 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของ พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานลกษณะงานทมความสาคญ ตอองคกร จาแนกรายขอ ........................................................................... 92 17 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของ พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานลกษณะงานทเปนประโยชน ตอสงคม จาแนกรายขอ ............................................................................ 93 18 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรความยตธรรมในองคกร ของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน จาแนกรายดาน ............................ 94 19 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรความยตธรรมในองคกร ของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานการรบรความยตธรรม ดานผลตอบแทน จาแนกรายขอ ................................................................. 95 20 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรความยตธรรมในองคกร ของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานการรบรความยตธรรม ดานกระบวนการ จาแนกรายขอ................................................................. 96 21 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรความยตธรรมในองคกร ของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานการรบรความยตธรรม ดานการมปฏสมพนธตอกน จาแนกรายขอ ................................................. 97

สำนกหอ


ฏ

ตารางท หนา 22 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรความผกพนตอองคกร ของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนรายขอ .......................................... 98 23 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรพฤตกรรมการเปนสมาชก ทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน จาแนกรายดาน......... 99 24 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรพฤตกรรมการเปนสมาชก ทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรมการให ความชวยเหลอผ อนจาแนกรายขอ ............................................................. 100 25 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรพฤตกรรมการเปนสมาชก ทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรม การสานกในหนาท จาแนกรายขอ .............................................................. 101 26 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรพฤตกรรมการเปนสมาชก ทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรม ความเกรงใจสภาพออนนอม จาแนกรายขอ ................................................ 102 27 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรพฤตกรรมการเปนสมาชก ทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรม ความมนาใจเปนนกกฬา จาแนกรายขอ ..................................................... 103 28 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรพฤตกรรมการเปนสมาชก ทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรม การมสวนรวมในองคกร จาแนกรายขอ ....................................................... 104 29 คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหสหสมพนธของ คณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคกรในภาพรวม .................. 105 30 การทดสอบอทธพลของคณภาพชวตในการทางานทมตอความผกพนตอองคกร ในภาพรวม ............................................................................................... 106 31 คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหสหสมพนธของการรบร ความยตธรรมในองคกรกบความผกพนตอองคกรในภาพรวม ...................... 108 32 การทดสอบอทธพลของการรบรความยตธรรมในองคกรทมตอความผกพน ตอองคกรในภาพรวม ................................................................................ 109

สำนกหอ


ฐ

ตารางท หนา 33 คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหสหสมพนธของ ความผกพนตอองคกรกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ในภาพรวม ............................................................................................... 110 34 การทดสอบอทธพลของความผกพนตอองคกรทมตอพฤตกรรมการเปนสมาชก ทดตอองคกรในภาพรวม ........................................................................... 110 35 การแสดงผลการทดสอบสมมตฐาน ................................................................... 111

สำนกหอ


ฑ

สารบญภาพ ภาพท หนา 1 กรอบแนวคดของการวจย ................................................................................. 8 2 แสดงทฤษฎความเสมอภาค (Equity theory) ..................................................... 34 3 แสดงทฤษฎความเสมอภาคและบทบาทของการเปรยบเทยบในสงคม (Equity theory and the role of social comparison) .......................................... 35 4 แสดงคณภาพชวตในการทางานและการรบรความยตธรรมในองคกรมผลตอ ความผกพนตอองคกร ............................................................................... 54 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรทนาไปสการพฒนาองคกร ....................... 57 6 วฏจกรของการพฒนาองคกรอยางยงยนดวยการมพฤตกรรมการเปนสมาชก ทดขององคกร ........................................................................................... 58 7 การแสดงความผกพนตอองคกรทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร .......... 62

สำนกหอ


1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล เปนโรงพยาบาลและโรงเรยนแพทยแหงแรกทใหญและเกาแกทสดของประเทศไทย ไดรบพระมหากรณาธคณจากสมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก ทรงพฒนายกระดบมาตรฐานทางวชาการแพทย และคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลเขาสมาตรฐานสากล อกทงเปนสถานทจดการศกษา เพอผลตบณฑตและบคลากรทางการแพทยทกระดบ รวมถงแพทยผ เชยวชาญเฉพาะทาง ทาการวจย สรางบรรยากาศทางวชาการ ใหบรการทางการแพทยทมคณภาพ คณธรรม ทนสมย ไดมาตรฐานสากล สอดคลองกบความตองการของประเทศ และนามาซงศรทธาและความนยมสงสดจากประชาชน รวมทงชนาสงคมไทยในดานสขภาพอนามยและคณภาพชวต โดยมวสยทศนทวา “เปนสถาบนทางการแพทยของแผนดน มงสความเปนเลศระดบสากล” (รายงานประจาป, 2553) จากวสยทศนดงกลาว คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลจาเปนตองมการบรหารจดการดานทรพยากรมนษยใหมศกยภาพเพอรองรบกระบวนการทางานในดานตาง ๆ ทมงสความเปนเลศระดบสากล ซงการทองคกรจะบรรลเปาหมายไดนน ตองอาศยบคลากรหรอพนกงานทอยในองคกร โดยบคลากรจะตองมความร ความสามารถ และมทกษะในการทางานทด กจะทาใหองคกรมประสทธภาพในการทางาน มศกยภาพในการแขงขนและพฒนา อกทงตองอาศยความรวมมอ รวมใจกนของบคลากรทงหมดภายในคณะฯ ในการพฒนาองคกร และบคลากรเหลานจะตองมเจตคตทดตอองคกรและรบรวาองคกรไดใหความสาคญและสนบสนนบคลากรในทก ๆ ดาน ซงสงผลใหองคกรประสบความสาเรจในการดาเนนงานระยะยาว ผบรหารจงตองอาศยความรวมมอทางการบรหารตาง ๆ ทมอยหลากหลายเพอรกษาบคลากรทมประสทธภาพเหลานนใหอยกบองคกรนานทสดเทาทองคกรตองการ (มยรน แกวประภา, 2552: 1) คณภาพชวตในการทางานเปนปจจยหนงซงเปนลกษณะการทางานทตอบสนองความตองการและความปรารถนาของบคคล ททาใหเกดความรสกทดตอตนเอง ความรสกทดตองานและความรสกทดตอองคกร (Hackman and Sutte, 1977, อางถงใน พนดา ศรโพธทอง, 2550: 2) ทงยงสามารถชวยลดอตราการขาดงาน การลาออกและการเกดอบตเหตรวมถงความเครยดทเกด

สำนกหอ


.

2

จากงาน (Fossum, 1992, อางถงใน พนดา ศรโพธทอง, 2550: 2) ดงนน หากพนกงานมคณภาพชวตในการทางานทดแลว พนกงานยอมมความสขในการทางาน มความพงพอใจในงานสามารถทางานไดอยางมประสทธผล และเมอพนกงานรบรถงการเอาใจใส และการมคณภาพชวตในการทางานทดแลวกจะสงผลใหเกดความผกพนตอองคกร และพนกงานจะตอบแทนองคกรดวยความตงใจในการทางานและทมเทในการทางานมากขน เพอใหองคการบรรลเปาหมายทกาหนดไว องคประกอบทสาคญในการสรางประสทธภาพและประสทธผลขององคกร อกประการหนง คอ ความยตธรรมซงเปนคณธรรมพนฐานททาใหคนในสงคมอยรวมกนไดอยางมความสข โดยเฉพาะสงคมการทางานภายในองคการทมระบบยอย ๆ หลายระบบทเกยวของสมพนธกน มคนตงแต 2 คนขนไป มาทากจกรรมรวมกนเพอใหบรรลวตถประสงคขององคการ โดยบคคลเหลานไดนาความรความสามารถประสบการณ ความอตสาหะ ความพยายาม ความทมเท มาทางานเพอแลกกบเงนเดอน และความมนคง หากพวกเขารบรวาการแลกเปลยนดงกลาวมความยตธรรมจะทาใหพวกเขารสกพอใจ และเกดพฤตกรรมเชงบวกในการทางานหรอทาใหผลปฏบตงานมคณภาพ (ยวด ศรยทรพย, 2553: 1) การรบรความยตธรรมในองคการ (Organizational Justice) จงเปนปจจยทสาคญประการหนงซงสามารถสงผลกระทบตอเจตคต และพฤตกรรมการทางานของผปฏบตงานภายในองคการได และจากผลการวจยเกยวกบการรบรความยตธรรมในองคกรในอดตไดแสดงใหเหนวาผปฏบตงานทรบรวาองคการมความยตธรรมจะสงผลใหเกดเจตคตทดตอองคกร และปฏบตพฤตกรรมการทางานในทางบวก (พนดา ทองเงา, 2548: 1) พฤตกรรมทมความจาเปนตอองคกรอกประการหนงคอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรซงเปนพฤตกรรมทนอกเหนอจากบทบาทหนาททไดรบมอบหมายจากองคกร เปนสงทพนกงานแสดงออกมาดวยความเตมใจในการทาสงตาง ๆ เพอใหองคกรบรรลเปาหมายทกาหนดไว พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เชน พฤตกรรมการใหความชวยเหลอ ความสภาพออนนอม ความมนาใจเปนนกกฬา การใหความรวมมอและความสานกในหนาท เปนตน จะเหนไดวาหากพนกงานในองคการมพฤตกรรมดงกลาวรวมกบการทพนกงานมความรความสามารถในการปฏบตงานทไดรบมอบหมายไดอยางมประสทธผลแลวนน จะพาองคกรใหบรรลเปาหมายและจะทาใหองคกรมความเขมแขง สามคค และพรอมทจะรบมอตอการเปลยนแปลงอยางสมาเสมอ จากการทคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลไดออกเปนมหาวทยาลยในกากบของรฐ เมอวนท 7 ตลาคม 2550 ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 หมวด 5 มาตรา 36 เพอใหมหาวทยาลยมการบรหารจดการทดตามหลกธรรมาภบาล มความคลองตว

สำนกหอ


.

3

ในการดาเนนงาน ควบคกบความรบผดชอบทจะดาเนนภารกจอยางมคณภาพ ประสทธภาพสอดคลองกบความตองการในการพฒนาประเทศ มความเชอมโยงกบนโยบายของรฐบาล มการปรบการบรหารงานในสวนตาง ๆ ภายในองคกร ใหมความเหมาะสมและเปนไปในแนวทางเดยวกบการบรหารงานบคคลของมหาวทยาลยมหดล ดงนนจากการทคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล เปลยนเปนมหาวทยาลยในกากบของรฐ สงผลใหมการปรบโครงสรางการบรหารงาน ในดานระเบยบ ดานงบประมาณ ระเบยบการเงน ระเบยบพสด ระเบยบดานการบรหารทรพยากรบคคล คาตอบแทน การประเมนผลการปฏบตงาน การเลอนขนเงนเดอน สวสดการตาง ๆ ความกาวหนาและความมนคงในงาน รวมถงพนกงานทปฏบตงานในองคกรมสถานภาพเปน “เจาหนาทของรฐ” โดยอาจเรยกชอวา “ขาราชการมหาวทยาลย....” หรอ “พนกงานมหาวทยาลย….” หรอชออน ๆ ประกอบกบสถานการณปจจบนทมการเปลยนแปลงมากขน ทาใหบคลากรตองปรบเปลยนบทบาทหนาทของตนเองหลายดาน และตองปรบตวอยางรวดเรว อกทงภาระงานทมปรมาณเพมมากขน ซงทาใหบคลากรเกดความตงเครยดในการทางาน ความพงพอใจในการทางานลดนอยลง มความเบอหนายในการทางานสงผลใหบคลากรมความวตก กงวลในความมนคงและความแนนอนของระบบการบรหารงานแบบใหมขององคการ โดยเฉพาะอยางยงในดานคณภาพชวตการทางาน ความยตธรรมในองคการ การสนบสนนจากองคกร เปนตน ซงปจจยทงหมดทกลาวมาเปนปจจยทองคการควรใหความสาคญและคานงถง เพราะเปนปจจยทจะชวยสรางความพรอมใหกบคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลและบคลากร เพอทจะเตบโตไปสความเปนเลศในระดบสากล สาหรบการศกษาวจยครงนผ วจยทาการศกษาคณภาพชวตในการทางานและการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกร ของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร วาบคลากรกลมนมคณภาพชวตในการทางาน การรบรความยตธรรม ความผกพนตอองคกรและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรในระดบใด และจากการทคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลไดออกเปนมหาวทยาลยในกากบของรฐ ทาใหบคลากรตองเผชญ กบการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ภาระงานทมปรมาณเพมมากขน นามาซงความตงเครยดในการปฏบตงาน ความกงวลใจ ความขดแยงภายในองคกร ขาดความพงพอใจในงาน จนมผลทาใหบคลากรขาดงาน และการลาออกหรอโอนยายไปหนวยงานอนในทสด ทาใหคณะฯ ตองสญเสยคาใชจายในการรบสมครงาน การพฒนาและฝกอบรมบคลากรรวมถงคาใชจายอน ๆ ทไมสามารถกาหนดออกมาเปนตวเลขได ดงนนองคกรจาเปนทจะตองเตรยมรบมอและหาแนวทางแกไข

สำนกหอ


.

4

โดยการรบรวาบคลากรตองการสงใดเพมมากขน เพอทาใหเกดความพงพอใจในงาน มขวญและกาลงใจทด ทมเทกาลงกายและกาลงใจในการทางาน ตลอดจนมความตงใจทจะปฏบตงานเพอองคกรตอไป ผ วจยหวงทจะใหองคกรไดนาประโยชนจากการวจยครงนไปใชในการปรบปรงและบรหารงานดานทรพยากรบคคล เพอการเจรญกาวหนาขององคกรตอไป วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาคณภาพชวตการทางาน การรบรความยตธรรมในองคกร ความผกพนตอองคกร และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 2. เพอศกษาอทธพลของคณภาพชวตการทางานทมตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 3. เพอศกษาอทธพลของการรบรความยตธรรมในองคกรทมตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 4. เพอศกษาอทธพลของความผกพนตอองคกรทมตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร สมมตฐานการศกษา 1. คณภาพชวตในการทางานมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 1.1 ผลตอบแทนทเพยงพอมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 1.2 สถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนง ในกรงเทพมหานคร 1.3 โอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคลมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 1.4 ความกาวหนาและความมนคงในงานมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร

สำนกหอ


.

5

1.5 การทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอนมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 1.6 ความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตวมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 1.7 ลกษณะงานทมความสาคญตอองคกรมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 1.8 ลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคมมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 2. การรบรความยตธรรมในองคกรมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร 2.1 การรบรความยตธรรมในองคกรดานผลตอบแทนมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนง ในกรงเทพมหานคร 2.2 การรบรความยตธรรมในองคกรดานกระบวนการมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 2.3 การรบรความยตธรรมในองคกรดานปฏสมพนธมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 3. ความผกพนตอองคกรมอทธทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร ขอบเขตของการศกษา การวจยครงน ผ วจยทาการศกษาคณภาพชวตในการทางานและการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกร ของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร โดยทาการศกษาภายในขอบเขต ดงน

สำนกหอ


.

6

1. ขอบเขตดานเนอหา 1.1 ศกษาคณภาพชวตในการทางาน จานวน 8 ดาน ไดแก 1.1.1 ผลตอบแทนทเพยงพอ 1.1.2 สถานททางานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ 1.1.3 โอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล 1.1.4 ความกาวหนาและความมนคงในงาน 1.1.5 การทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคล 1.1.6 ความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว 1.1.7 ลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร 1.1.8 ลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม 1.2 ศกษาการรบรความยตธรรมในองคกร จานวน 3 ดาน ไดแก 1.2.1 การรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน 1.2.2 การรบรความยตธรรมดานกระบวนการ 1.2.3 การรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน 1.3 ศกษาความผกพนทางดานจตใจตอองคกร ไดแก ทศนคต ความรสกนกคด และพฤตกรรมทบคคลแสดงออกมาตอองคกร 1.4 ศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ไดแก พฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อน พฤตกรรมความสานกในหนาท พฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม พฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา และพฤตกรรมการมสวนรวมในองคการ 2. ขอบเขตเชงพนท คอ พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของ คณะแพทยศาสตร ศรราชพยาบาล 3. ขอบเขตเชงประชากร 3.1 ประชากร (Population) ทใชในงานวจย ไดแก พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร จานวน 2,579 คน (คณะแพทยศาสตร ศรราชพยาบาล, โรงพยาบาลศรราช, 2554) 3.2 กลมตวอยาง (Sample) ทใชในงานวจย ไดแก พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล จานวน 350 คน

สำนกหอ


.

7

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เพอทราบถงอทธพลของคณภาพชวตในการทางานทมตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 2. เพอทราบถงอทธพลของการรบรความยตธรรมในองคกรทมตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 3. เพอทราบถงอทธพลของความผกพนตอองคกรทมตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 4. เพอใหสามารถนาขอมลทไดรบไปใชในการบรหารทรพยากรมนษยของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร ไดตรงตามเปาหมายและสามารถแกไขขอบกพรองในการบรหารทรพยากรมนษยไดอยางตรงจด เพอพฒนาระดบคณภาพชวตในการทางาน กบการรบรความยตธรรมในองคการ และความผกพนทมตอองคการใหเหมาะสม เพอสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงจะนาไปสการพฒนาทรพยากรมนษยทยงยนตอไป กรอบแนวคดในการศกษา จากการศกษาทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของสามารถสรางเปนกรอบแนวคดการศกษาคณภาพชวตในการทางานและการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกร ของพนกงานมหาวทยาลย สายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร

สำนกหอ


.

8

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการศกษา

คณภาพชวตในการทางาน

ความผกพน ตอองคกร

พฤตกรรมการเปน สมาชกทดตอองคกร

1. พฤตกรรมการใชความชวยเหลอผ อน

2. พฤตกรรมความสานก ในหนาท

3. พฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม

4. พฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา

5. พฤตกรรมการมสวนรวมในองคกร

การรบรความยตธรรมในองคกร

1. การรบรความยตธรรม ดานผลตอบแทน

2. การรบรความยตธรรม ดานกระบวนการ

3. การรบรความยตธรรม ดานปฏสมพนธ

1. ผลตอบแทนเพยงพอ 2. สถานททางานทมความ

ปลอดภยและสงเสรมสขภาพ

3. โอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล

4. ความกาวหนาและความมนคงในงาน

5. การทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน

6. ความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว

7. ลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร

8. ลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม

.

9

นยามศพทเฉพาะ 1. คณภาพชวตในการทางาน คอ สงตาง ๆ ทเกยวของกบการดารงชวต เชน คาตอบแทน ความเจรญในหนาทการงาน ความปลอดภยในการทางาน และการมผบงคบบญชาและเพอนรวมงานทด เปนตน สาหรบการวจยครงนผ วจยทาการศกษาระดบคณภาพชวตการทางานตามแนวคดของ Walton (1973) ประกอบดวย 8 ดาน ดงน 1.1 ผลตอบแทนทเพยงพอ หมายถง การทบคลากรไดรบคาตอบแทน สวสดการ โบนส และผลประโยชนตาง ๆ ทเพยงพอตอการดารงชวต 1.2 สถานททางานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ หมายถง การทบคลากรมสภาพแวดลอมในการทางาน บรรยากาศในการทางาน สถานททางาน อปกรณเครองมอเครองใชตองมความเหมาะสม ปลอดภย และเอออานวยตอการปฏบตงาน มมาตรการหรอระเบยบทชดเจน รวมถงการควบคมเกยวกบเรองของเสย แสงสวาง เสยง กลน การรบกวนทางสายตา และสงเสรมกจกรรมตาง ๆ ทางดานสขภาพจากองคกร 1.3 โอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล หมายถง การทบคลากรไดนาความรความสามารถรวมถงประสบการณทมอยในตนเองมาใชในการปฏบตงาน ทาใหบคลากรมความรและประสบการณเพมมากขน ตลอดจนการทคณะฯ สงเสรมใหพนกงานไดรบการอบรม การดงาน การศกษาตอในระดบทสงขน เพอเปนการเพมพนความร เพมความรสกมคณคาและทาใหบคลากรทางานทมความทายทาย รวมถงจดใหมแหลงขอมลขาวสารใหกบบคลาการรบทราบอยางทวถง 1.4 ความกาวหนาและความมนคงในงาน หมายถง การทางานทมการกาหนดหนาทความรบผดชอบทชดเจน ซงเปนหลกประกนใหบคลากรเกดความรสก เชอมนวาเมอทมเทความร ความสามารถในการปฏบตงานแลว จะไดรบโอกาสทจะเจรญกาวหนาในหนาทการงานโดยมตาแหนงงานสงขนในอนาคต และมการกาหนดหลกเกณฑในการเลอนตาแหนงทชดเจน 1.5 การทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน หมายถง การทบคลากรมการทางานเปนทม เคารพในสทธสวนบคคล การใหเกยรตหวหนางานและผรวมงาน มความเสมอภาค ความมอสระในการแสดงความคดเหนและมสวนรวมในการบรหารงานอยางเหมาะสม ฟงความคดเหน รวมถงการไดรบการยอมรบจากเพอนรวมงานสงผลใหบคลากรรสกวาตนเองมคณคา 1.6 ความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว หมายถง การแบงเวลาใหเหมาะสมในการดารงชวต เวลาทใชในการปฏบตงาน เวลาสวนตว เวลาสาหรบครอบครว และเวลาพกผอน

สำนกหอ


.

10

1.7 ลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร หมายถง ลกษณะทพนกงานไดทาแลวไดรบคาชมเชย เกดความภาคภมใจ รสกวาตนเองมความสาคญกบองคกร 1.8 ลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม หมายถง ความรสกวางานทปฏบตงาน มความรบผดชอบตอสงคม ความภมใจในงานและองคกรของตน ความมชอเสยงและไดรบการยอมรบจากสงคม การใหความรวมมอกบชมชน ตลอดจนหนวยงานอน ๆ ในการกระทากจกรรมเพอสาธารณประโยชนตาง ๆ รวมถงเปนแหลงเรยนรจากองคกรภายนอก 2. การรบรความยตธรรมในองคกร หมายถง การทพนกงานรบรความยตธรรมของผลตอบแทนทองคกรมอบใหมความเหมาะสมกบสงทลงทนไป รวมถงความสมพนธของบคลากรทมตอผบงคบบญชา ผ ใตบงคบบญชา เพอนรวมงาน อยางจรงใจ และมความเสมอภาคกน โดยพนกงานจะรบรถงความยตธรรมในองคกรไดจากการพจารณานโยบาย มาตรการ ขอกาหนดในการทางานขององคการ สาหรบการวจยครงนผ วจยไดใชแนวความคดของ Greenberg (1992) และ Sheppard, Lewicki and Minton (1992) มาใชในการวจยครงน ซงประกอบไปดวย 2.1 การรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน คอ การรบรของพนกงานเกยวกบความยตธรรมในการจดสรรผลตอบแทน รางวล โดยมหลกเกณฑการตดสนใจทเปนธรรม มความเสมอภาคและสมดลกบสงทพนกงานไดใชความร ความสามารถ ในการปฏบตงานใหกบคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร 2.2 การรบรความยตธรรมดานกระบวนการ คอ การทพนกงานรบรเกยวกบความยตธรรมของวธการและกระบวนการในการประเมนผลการปฏบตงาน ทถกกาหนดอยางยตธรรม ซงการประเมนผลการปฏบตงานตองมความถกตองแมนยา มความโปรงใส ปราศจากการถกครอบงาจากบคคลใดบคคลหนง 2.3 การรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน คอ การทบคลากรรบรถงการไดรบการปฏบตจากผบงคบบญชาดวยความจรงใจ ใหเกยรต เคารพในสทธ ตลอดจนปฏบตตอผ ใตบงคบบญชาดวยความสภาพ ออนโยน และมความเสมอภาค รบรขอมลขาวสารจะตองเปนขอมลขาวสารทมเจตนาทชดเจน ปราศจากการปดบงซอนเรน มความถกตอง และอยบนพนฐานของเหตและผล มความถกตอง และความมเหตผลในการตดสนใจในเรองตาง ๆ 3. พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร หมายถง พฤตกรรมทนอกเหนอจากหนาทความรบผดชอบหลก พนกงานปฏบตงานดวยความเตมใจ เชน การตรงตอเวลา การมจตอาสาทชวยเหลอผ อน การเสนอความคดเหน ทมความคดรเรมสรางสรรค เปนตน ซงเปนการกระทาทไม

สำนกหอ


.

11

หวงผลตอบแทนจากองคกร เมอปฏบตไปแลวเกดประโยชนตอองคกร สาหรบการวจยครงนผ วจยใชแนวคดของ Organ (1987) ซงประกอบดวย 3.1 พฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อน หมายถง การใหความชวยเหลอแกบคคลอน เชน เพอนรวมงาน ผบงคบบญชา ในการปฏบตงานเมอบคคลนนประสบปญหารวมถงการแนะนาเพอนรวมงานใหมในการใชอปกรณหรอทรพยากรตาง ๆ 3.2 พฤตกรรมการสานกในหนาท หมายถง การเคารพและปฏบตตามกฎระเบยบและนโยบายขององคกร รกษาระเบยบวนย ความตรงตอเวลา การดแลรกษาเครองมอเครองใชขององคกร ไมใชเวลาในการปฏบตงานไปกบงานสวนตว 3.3 พฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม หมายถง ความเหนใจ หรอการคานงถงผ อน เนองจากการปฏบตงานในองคกรนน ตองอาศยการพงพาซงกนและกน เมอการกระทาและการตดสนใจของบคคลหนงอาจกระทบตอผ อนในองคกร โดยการแสดงออกดวยความสขมและอดทน ไมบนวาหรอแสดงความไมพอใจ 3.4 พฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา หมายถง ความอดทนอดกลนตอสงททาใหเกดความคบของใจ อปสรรค ความเครยด หรอความกดดนตาง ๆ ดวยความเตมใจ 3.5 พฤตกรรมการการมสวนรวมในองคกร หมายถง พฤตกรรมของพนกงานทความรบผดชอบและมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ขององคกร รวมถงมการแสดงความคดเหนอยางสรางสรรคในงาน 4. ความผกพนตอองคกร หมายถง ทศนคต ความรสกนกคด และพฤตกรรมทบคคลแสดงออกตอองคกร ในลกษณะทรสกวาเปนสวนหนงขององคกร ยอมรบเปาหมาย วฒนธรรม และคานยมขององคกร ตลอดจนเกดความรสกผกพนตอองคกรในแงทพนกงานรสกถงความเปนสมาชกในองคกร รสกยดมนกบองคกร เปนอนหนงอนเดยวกบองคกร และการเขาไปมสวนรวมกบองคกร สาหรบการวจยครงนผ วจยใชแนวคดของตามแนวความคดของ Allen and Mayer (1990) 5. พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร หมายถง พนกงานมหาวทยาลย คณะแพทยศาสตรศาสตรศรราชพยาบาลทจางจากเงนรายไดของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลตามขอบงคบมหาวทยาลยมหดล (ชอสวนงาน) พ.ศ. 2551 และดารงตาแหนงเปนเจาหนาทสายสนบสนนวชาการและสายสนบสนนทวไป

สำนกหอ


12

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาคณภาพชวตในการทางานและการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษา: คณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผ วจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ เพอนาผลการศกษาวจยนมาพจารณาอยางถกตองและเหมาะสมตอไป ซงมแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ดงน

1. ขอมลของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

2. แนวคดและทฤษฎเกยวกบคณภาพชวตในการทางาน

3. แนวคดและทฤษฎเกยวกบการรบรความยตธรรมในองคกร 4. แนวคดและทฤษฎเกยวกบความผกพนตอองคกร 5. แนวคดและทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร 6. งานวจยทเกยวของ

ขอมลโรงพยาบาลศรราช คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

ประวต โครงสรางของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ไดรบพระมหากรณาธคณจากพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ใหจดสรางขน ณ บรเวณวงกรมพระราชวงบวรสถานพมข (วงหลง) ทางฟากตะวนตกของแมนาเจาพระยา ซงพระองคไดพระราชทานพระราชทรพยสวนพระองคเปนทนแรกเรมในการกอสราง โรงพยาบาลไดสรางเรอนพกผปวย เปดรกษาผปวยทวไปทงแผนปจจบนและแผนโบราณ ชาวบานทวไปเรยกโรงพยาบาลแหงนวา “โรงพยาบาลวงหลง” เปดดาเนนการเมอวนท 26 เมษายน พ.ศ. 2431 และพระราชทานนามวา "โรงศรราชพยาบาล" ตอมาโรงพยาบาล ศรราชมภาระการดาเนนงานปรมาณเพมมากขนจนมแพทยไมเพยงพอ จงไดตงโรงเรยนแพทยขนในโรงพยาบาลและเรมเปดสอนตงแตวนท 5 กนยายน 2433 เปนตนมา โดยจดหลกสตรการศกษา 3 ป สอนทงวชาแพทยแผนปจจบนและแผนโบราณ นกศกษารนแรกไดสาเรจการศกษาไดรบประกาศนยบตร เมอวนท 1 พฤษภาคม 2436 และตงชอโรงเรยนแพทยแหงแรกของประเทศไทยวา

"โรงเรยนแพทยากร"

สำนกหอ


13

ตอมาในป 2440 ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสรางโรงเรยนแพทยขน มอาคารถาวร และมทพกสาหรบนกเรยน เมอกอสรางเสรจเรยบรอย พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว พรอมดวยสมเดจพระบรมราชนนาถ ไดทรงพระราชดาเนนการเปดในวนท 3 มกราคม พ.ศ. 2443

และพระราชทานนามใหมวา “ราชแพทยาลย” ดวยพระมหากรณาธคณของสมเดจพระมหตลาธ เบศรอดลยเดชวกรมพระบรมราชชนก ไดทรงพฒนายกระดบมาตรฐานทางวชาการแพทยจนไดรบการยกยองวาทรงเปน "องคบดาแหงการแพทยแผนปจจบนของไทย" เมอวนท 21 กมภาพนธ พ.ศ. 2512 มหาวทยาลยแพทยศาสตรไดรบพระมหากรณาธคณโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหใชพระนามาภไธย “มหดล” เปนนามใหมของมหาวทยาลย และไดมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตมหาวทยาลยมหดล พ .ศ.2512 ในครงนคณะแพทยศาสตรและศรราชพยาบาลไดรบชอใหมวา คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล สานกนายกรฐมนตร จนถง พ.ศ. 2514 จงเปนคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล ทบวงมหาวทยาลย และในป 2515 คณะแพทยศาสตรและศรราชพยาบาลไดเปดหลกสตรปรญญาแพทยศาสตรดษฎบณฑต โดยเนนดานการวจย โดยไดเรมฝกอบรมแพทยประจาบานสาขาตาง ๆ กาหนดเวลา 3 ป และเรมมการสอบเพอรบ "วฒบตรผมความรความชานาญ " ครงแรกในป 2514 ตอมาในป พ.ศ. 2538 และ 2546 ไดมการปรบปรงหลกสตร โดยแพทยสภาไดกาหนดใหนกศกษาแพทยศาสตรตงแตปการศกษา 2546 สอบเพอรบใบอนญาตประกอบวชาชพเวชกรรม โดยประเมนความรทางดานวทยาศาสตรการแพทยพนฐาน (Basic Medical Science) และดานวทยาศาสตรการแพทยคลนก (Clinical Science) โดยสาระของการสอบองตามเกณฑมาตรฐานผประกอบวชาชพเวชกรรมแพทยสภาฉบบ พ.ศ. 2545

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มปณธานทจะผลตบณฑตใหบรการทางการแพทยและสาธารณสข และคนควาวจยเพอสรางและพฒนาองคความรและวทยาการอยางตอเนอง โดยยดประโยชนสขของประชาชนทกระดบเปนจดมงหมายสงสด คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลมวสยทศนทเปนสถาบนทางการแพทยของแผนดน มงสความเปนเลศในระดบสากล

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลมพนธกจในการจดการศกษาเพอผลตบณฑต ทาการวจย สรางบรรยากาศทางวชาการและใหบรการทางการแพทยทมคณภาพ ทนสมย ไดมาตรฐาน สากล สอดคลองกบความตองการของประเทศและนามาซงศรทธาและความนยมสงสดจากประชาชน รวมทงชนาสงคมไทยในดานสขภาพอนามยและคณภาพชวต

สำนกหอ


14

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลไดกาหนดยทธศาสตรหลก 6 ยทธศาสตร ดงน ยทธศาสตรท 1 สรางความเปนเลศในการวจย (Research Excellence)

ยทธศาสตรท 2 สรางองคกรแหงการเรยนรและความเปนเลศทางวชาการ (Teaching,

Learning and Academic Excellence)

ยทธศาสตรท 3 สรางความเปนเลศในการบรการสขภาพและบรการวชาการ (Health

care and Service Excellence)

ยทธศาสตรท 4 สรางความเปนสากล (Internationalization)

ยทธศาสตรท 5 บรหารจดการมงสความเปนเลศ (Administrative Excellence) ยทธศาสตรท 6 รบผดชอบและชนาสงคม (Social Responsibility)

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลมวฒนธรรมองคกร ดงน

Seniority = รกกนดจพนอง Integrity = ซอสตย ถกตอง เชอถอได

Responsibility = รบผดชอบ มประสทธภาพ ตรงตอเวลา

Innovation = คดสรางสรรค

Respect = ใหเกยรต เอาใจเขามาใสใจเรา

Altruism = คานงถงประโยชนของผ อนและสวนรวมเปนทตง Journey to excellence and sustainability = มงมนพฒนาสความเปนเลศอยางยงยน

โครงสรางการบรหารองคกร 1. สานกงานคณบด ประกอบดวย ฝายการคลง ฝายการศกษา ฝายทรพยากรบคคล ฝายนโยบายและแผน ฝายวศวกรรมและอาคารสถานท ฝายสารสนเทศ 2. สวนโรงพยาบาล ประกอบดวย สานกงานผ อานวยการโรงพยาบาลศรราช ฝายการพยาบาล ฝายเภสชกรรม ฝายโภชนาการ ฝายวศวกรรมบรการ งานคลกพเศษนอกเวลา งานเคลอนยายผปวย งานทนตกรรม งานบรการผา งานบรหารสขภาพปฐมภมศรราช งานบรหารความเสยงและความปลอดภยผ ปวย งานเปลยนอวยวะศรราช งานพษวทยา งานโภชนศาสตรคลนก งานโรคตดเชอ งานเวชภณฑปลอดเชอ งานเวชระเบยน งานสงคมสงเคราะห งานสทธประกนคณภาพ งานชวอนามย ศนยบรการพเศษตาง ๆ 3. ภาควชา/สถาน/สานกงานศนย ประกอบดวย ภาควชากายวภาคศาสตร ภาควชากมารเวชศาสตร ภาควชาจตเวชศาสตร ภาควชาจกษวทยา ภาควชาจลชววทยา ภาควชาชวเคม

สำนกหอ


15

ภาควชาตจวทยา ภาควชานตเวชศาสตร ภาควชาปรสตวทยา ภาควชาพยาธวทยา ภาควชาพยาธวทยาคลนก ภาควชาเภสชวทยา ภาควชารงสวทยา ภาควชาวทยาภมคมกน ภาควชาวสญญวทยา ภาควชาเวชศาสตรการธนาคารเลอด ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม ภาควชาเวชศาสตรฟนฟ ภาควชาศลยศาสตร ภาควชาศลยศาสตรออรโธปดกสและกายภาพบาบด ภาควชาสรรวทยา ภาควชาสตศาสตร-นรเวชวทยา ภาควชาโสต นาสก ลารงซวทยา ภาควชาอายรศาสตร สถานการแพทยแผนไทยประยกต สถานเทคโนโลยการศกษาแพทยศาสตร สถานวทยามะเรงศรราช สถานสงเสรมการวจย สานกงานศนยโรคหวใจสมเดจพระบรมราชนนาถ

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ไดมการแบงการบรหารงานบคคลตามขอบงคบมหาวทยาลยมหดล โดยบคลากรประเภทตาง ๆ ปฏบตงานอยตามสวนงานบรหารตามโครงสรางคณะฯ โดยมรายละเอยดประกอบดวยตาแหนงตาง ๆ ดงน

1. ตาแหนงประเภทวชาการ เชน ศาสตราจารย รองศาสตราจารย ผชวยศาสตราจารย อาจารย นกวจย

2. ตาแหนงประเภทสนบสนน แบงเปน 4 กลม ไดแก กลมวชาชพเฉพาะ กลมสนบสนนวชาการ กลมสนบสนนทวไป และกลมอนตามทสภามหาวทยาลยกาหนด

2.1 กลมวชาชพเฉพาะ หมายถง ตาแหนงในสายงานวชาชพ ไดรบเ งนประจาตาแหนง หรอสาขาทพระราชกฤษฎกากาหนดให เปนสาขาการประกอบโรคศลปะตามพระราชบญญตการประกอบโรคศลปะซงตองมใบประกอบวชาชพ เชน นกกายภาพบาบด ทนตแพทย พยาบาล แพทย นกเทคนคการแพทย เภสชกร วศวกรไฟฟา สถาปนก นกวชาการคอมพวเตอร เปนตน

2.2 กลมสนบสนนวชาการ หมายถง ตาแหนงทสนบสนนวสยทศนและพนธกจของมหาวทยาลยและงานทางดานการเรยนการสอนและการวจยโดยตรง และ /หรอตาแหนงทสนบสนนการผลต ผลงานวชาการทเกยวของกบการเรยนการสอนหรอเปนงานบรการทเปนงานหลกของสวนงาน/หนวยงาน เชน นกวชาการศกษา นกวทยาศาสตร นกวชาการโสตทศนศกษา เจาหนาทวจย นกวชาการอาชวบาบด ผชวยวจย ผชวยอาจารย เปนตน

2.3 กลมสนบสนนทวไป แบงเปน 2 ระดบ ไดแก 2.3.1 ตาแหนงระดบปฏบตการ หมายถง ตาแหนงทสนบสนนงานทวไปของมหาวทยาลย/สวนงาน/หนวยงาน และเปนตาแหนงทมลกษณะงานเฉพาะดานซงตองบรรจผมคณวฒระดบปรญญาตรขนไป เชน เจาหนาทบรหารงานทวไป นกวชาการเงนและบญช วศวกร นกวเคราะหนโยบายและแผน นตกร นกทรพยากรบคคล นกประชาสมพนธ นกวชาการพสด

สำนกหอ


16

นกวชาการสถต นกวเทศสมพนธ นกสงคมสงเคราะห นกวชาการสารสนเทศ นกวชาการพฒนาคณภาพ เจาหนาทฝกอบรม ผเชยวชาญดานบรหารสนทรพย เปนตน

2.3.2 ตาแหนงระดบชวยปฏบตการดานตาง ๆ หมายถง ตาแหนงทสนบสนนงานทวไปของมหาวทยาลย/สวนงาน/หนวยงาน ซงเปนตาแหนงทมลกษณะงานทเปนผชวยของตาแหนงระดบปฏบตการและเปนตาแหนงทมลกษณะงานทบรรจผมคณวฒตากวาปรญญาตร เชน ชางทนตกรรม ชางเครองคอมพวเตอร ชางพมพ ชางเขยนแบบ ชางไฟฟา ชางเทคนค ผปฏบตงานบรหาร ผปฏบตงานหองสมด ผปฏบตงานอาชวบาบด ผปฏบตงานวทยาศาสตร ผปฏบตงานทนตกรรม ผปฏบตงานเภสชกรรม ผปฏบตงานพยาบาล ผปฏบตงานวทยาศาสตรการแพทย ผปฏบตงานรงสเทคนค ผปฏบตงานกายภาพบาบด เปนตน

เนองจากพนกงานกลมนเปรยบเสมอนฟงเฟองเลก ๆ ในการชวยขบเคลอนองคกร ซงจะเหนวาในแตละกลมตางกมภาระงานทรบผดชอบแตกตางกนแตมความเชอมโยงกน โดยมจดมงหมายเดยวกนทจะมงสความสาเรจขององคกร ดงนน คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ควรมวธการในการกระตนและมสงจงใจใหบคลากรนาความรความสามารถทมอยในตวเองมาใชในการปฏบตงานไดอยางเตมท โดยคณะฯ ตองมกลยทธในการบรหารจดการในเรองคณภาพชวตในการทางาน การรบรความยตธรรมในองคกร ความผกพนตอองคกร และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร เมอบคลากรมความสขและมความพงพอใจแลว กจะเกดความตงใจในการปฏบตงาน พรอมทจะอทศเวลา แรงกาย และแรงใจในการขบเคลอนองคกรใหบรรลตามวตถประสงคทวางไว โดยจะทาใหบคลากรทกระดบเกดความผกพนตอองคกร และแสดงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร

แนวคดและทฤษฎเกยวกบคณภาพชวตในการทางาน แนวคดเกยวกบคณภาพชวตในการทางานเกดขนและไดแพรหลายในประเทศอตสาหกรรมซงใชภาษาองกฤษเปนหลก แตในเวลาเดยวกนในประเทศอน ๆ กมแนวคดเชงคณภาพชวตในการทางานเกดขนดวย เชน “Humanization of Work” ซงมความหมายคลายคลงกบคาวา “Quality of Work Life” หรอ “Quality of Working Life” ซงเปนความหมายเดยวกนกบ“Improvement of Working Condition” ทใชในประเทศฝรงเศสหรอ “Worker-protection” ทใชในประเทศสงคมนยมและ “Working Environment” ทใชในกลมประเทศสแกนดเนเวย และ“Hatarakigal” ทใชในประเทศญป น แนวคดเรองคณภาพชวตในการทางานนนไดมผลตอการเปลยนแปลงระบบการทางานทสาคญ กลาวคอในชวงป ค.ศ.1930-1940 คณภาพชวตในการ

สำนกหอ


17

ทางานนนจะขนอยกบความมนคงในการทางาน การทางานทมระเบยบและภาวะเศรษฐกจของผปฏบตงานตอมาในป ค.ศ. 1950-1960 แนวความคดนไดขยายออกไปกวางขนโดยนกจตวทยาในสมยนนโดยไดเพมเรองความสมพนธในทางบวกระหวางขวญและกาลงใจในการทางานกบผลผลต ซงสงเสรมใหมมนษยสมพนธในการทางาน ซงนบเปนอกสงหนงทแสดงถงคณภาพชวตในการทางานในป ค.ศ. 1960-1970 ไดมการศกษาเพมเตมในเรองการมโอกาสในการทางานทเสมอภาคและแบบแผนในการทางานทเปนทพงพอใจของผปฏบตงาน และตงแตป ค.ศ. 1970 เปนตนมามการศกษาเกยวกบเรองนอยางจรงจงขน โดยมงไปทประสทธผลขององคกร และการเพมประสบการณโดยธรรมชาตของบคคลทงทางรางกายและจตใจ (ภวนย นอยวงศ, 2541: 8)

กลาวไดวาแนวคดเกยวกบคณภาพชวตในการทางานไดมววฒนาการมาอยางตอเนอง โดยเรมตนจากการมองพนฐานการมความมนคงในการทางาน มภาวะทางเศรษฐกจของแตละบคคล ตอมาไดมการพฒนาใหบคคลมความสมพนธในการทางาน มโอกาสในการทางานทมความเสมอภาค โดยบคลากรจะตองมคณภาพชวตทดในการทางานเนองจากปจจยตาง ๆ เชน สถานททางานมความปลอดภย มความกาวหนาและความมนคงในงาน การมการทางานรวมกนและมความสมพนธรวมกนกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน เปนตน ในการกระตนใหเกดกาลงใจในการทางาน ความหมายของคณภาพชวตในการทางาน

ธระพนธ มณสต (2552: 12) กลาววา คณภาพชวตในการทางาน หมายถง ลกษณะสภาพชวตทดมความสขทงทางรางกายและจตใจของบคคล ในขณะทางานและมสมพนธภาพทสอดคลองผสมผสานกนระหวางงานกบชวต สงผลใหบคคลมขวญกาลงใจในการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ และประสทธผล

มงคล ลาวรรณา (2551: 23) ไดใหความหมายของคณภาพชวตในการทางาน (Quality

of Working Life) วาหมายถง สงตาง ๆ ทเกยวของกบชวตในการทางาน ซงประกอบดวย คาจาง คาตอบแทน ชวโมงการทางาน สภาพแวดลอมการทางาน ผลประโยชนการบรการ ความกาวหนาในการทางาน และการมมนษยสมพนธ สงเหลานลวนแลวแตเปนแรงจงใจและความพงพอใจสาหรบคนงาน หรอสงตาง ๆ ทเกยวของกบชวตในการทางานของแตละบคคล และสภาพแวดลอมในการทางานภายในองคกร แตมเปาหมายสาคญรวมกนอยทการลดความตงเครยดทางจตใจ เพอเพมความพงพอใจในการทางาน ซงถอเปนกลไกสาคญในการปรบปรงคณภาพชวตในสถานททางาน

สำนกหอ


18

ธดาวลย ปลมคด (2551: 13) คณภาพชวตในการทางาน หมายถง ความรสกพงพอใจของบคลากรทมตอการปฏบตงานในมตดานตาง ๆ อาท ดานคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม

ดานสภาพการทางานทคานงถงความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ ดานความมนคงและความกาวหนาในงาน ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล ดานการบรณาการทางสงคมหรอการทางานรวมกน ดานประชาธปไตยในองคกร ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตวและดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม

วรวรรณ บญลอม (2551: 17) ใหความหมายของคณภาพชวตในการทางานวา สงตาง ๆ ทเกยวของกบชวตการทางานซงประกอบไปดวยคาจาง ระยะเวลาในการทางาน สภาพแวดลอมในการทางาน ผลประโยชนเพมเตมตาง ๆ ความมนคงและความปลอดภยในการทางาน การไดรบการปฏบตทเปนธรรม การมสวนรวมในการตดสนใจ การมความกาวหนาในอาชพ ความสมพนธระหวางชวตการทางานกบการดาเนนชวตโดยทวไป ความสอดคลองทางสงคมกบชวตการทางาน รวมทงการพฒนาสมรรถนะของมนษย ซงมผลโดยตรงตอความพงพอใจในงาน และเปนแรงจงใจใหบคลากรทางานไดอยางมประสทธภาพ ซงสามารถสรปประเดนความหมายตาง ๆ ไดดงน 1. ความหมายอยางกวาง คอ สงตาง ๆ ทเกยวของกบการทางาน ประกอบดวย คาจาง เวลาการทางาน สภาพแวดลอมการทางาน ผลประโยชน ความกาวหนาในการทางานและ ความสมพนธภายในองคกร ซงสงเหลานเกยวของกบการสรางแรงจงใจในการทางาน

2. ความหมายอยางแคบ คอ สงทบคลากรควรไดรบในการปรบปรงองคกรและลกษณะงาน การทาความเขาใจในความแตกตางของบคลากรในแตละสวน เพอสงเสรมระดบคณภาพในการทางาน เพอใหเกดความพอใจ และการมสวนรวมในการตดสนในปญหาตาง ๆ ขององคกรทจะมผลตอสภาพการทางานของบคล

ดารงฤทธ จนทมงคล (2550: 8) คณภาพชวตในการทางาน หมายถง ความรสกจากการประเมนตนเองของบคลากร ซงไดรบมาจากประสบการณการทางานในองคกรของเขา ทาใหเขามความพงพอใจ มความสขในการทางานและมสขภาพกายและสขภาพจตทสมบรณ คณภาพชวตในการทางาน เปนการสนองตอบความตองการของบคลากรในองคกร หากองคกรมบคลากรทมคณภาพชวตในการทางานทด จะสงผลใหบคลากรมความพงพอใจในการทางาน ซงจะสงผลถงประสทธภาพตอองคกรตอไป

บงกช เทพจาร (2547: 9) ไดใหความหมายของคณภาพชวตในการทางานวา หมายถง ความรสกหรอทศนคตของบคคลทรบรไดจากประสบการณการทางานของตนเอง โดยมการทางานทมความหมาย คณคา บคคลมความพงพอใจในการทางาน โดยไดรบการตอบสนองความ

สำนกหอ


19

ตองการทงดานรางกาย จตใจ สงคมและเศรษฐกจอยางเพยงพอและยตธรรม และมการดาเนนชวตอยางมความสข

Walton (1973, อางถงใน สรชย แกวพกล, 2552: 21-22) กลาวไววา คณภาพชวตในการทางานเปนลกษณะการทางานทตอบสนองความตองการและความปรารถนาของบคคล โดยจะพจารณาจากสภาพตวบคคลหรอสงคม ซงองคกรจะประสบความสาเรจหรอไมนนสามารถวดไดจากเกณฑชวด จานวน 8 ดาน คอ คาตอบแทนทเพยงพอ สภาพแวดลอมทปลอดภยและสงเสรมสขภาพ โอกาสทไดรบการพฒนาและใชความสามารถของบคคล โอกาสความกาวหนาและความมนคงในการทางาน การทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน สทธสวนบคคลในการทางาน การทางานและการดาเนนชวตโดยรวมและการงานทเปนประโยชนตอสงคม

จากความหมายของคณภาพชวตในการทางานพอสรปไดวา คณภาพชวตในการทางาน หมายถง ความรสกหรอทศนคตของพนกงานทมตอการทมเทความร ความสามารถ สตปญญา ความเชยวชาญดานตาง ๆ รวมถงทมเทกาลงแรงกาย แรงใจ และเวลาในการปฏบตงาน เพอใหองคกรประสบความสาเรจ โดยองคกรใหสงตอบแทนกลบมาในรปคาตอบแทน ความกาวหนาในหนาทการงาน ความปลอดภยในการทางาน และการมผบงคบบญชาและเพอนรวมงานทด เปนตน ซงการวจยครงนศกษาคณภาพชวตในการทางาน 8 ดาน ไดแก ผลตอบแทนเพยงพอ สถานททางานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ โอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล ความกาวหนาและความมนคงในงาน การทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน ความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว ลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร และลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม องคประกอบของคณภาพชวตในการทางาน

ในการดาเนนการขององคกรใหประสบความสาเรจได องคกรจาเปนตองใหความสาคญในดานคณภาพชวตการทางานของพนกงาน ซงนบไดวาเปนปจจยพนฐานของการดาเนนชวตทด ซงเปนตวกาหนดคณภาพชวตการทางาน สงผลตอการปฏบตงานพรอมทงความรสกทเกดจากการรบรความพงพอใจ ขวญ และกาลงใจของพนกงานอนเปนปจจยททาใหการทางานมประสทธผล ซงความรสกของบคคลทสามารถดารงชวตในการปฏบตททาทายในสภาพแวดลอม สามารถสนองความตองการทงดานรางกาย จตใจไดอยางมความสขตามความพงพอใจ โดยมผ เสนอแนวคดเกยวกบองคประกอบของคณภาพชวตในการทางานไว ดงน

สำนกหอ


20

ศรพร พนธล (2546) อธบายวา คณภาพชวตในการทางาน หมายถง การรบรถงสภาพความเปนอยหรอความสขของชวตโดยรวมซงเกยวของกบการทางานทเปนอยในปจจบน แบงเปน 8 ดาน ไดแก 1. ดานผลตอบแทนทยตธรรมและเพยงพอ หมายถง การไดรบรายไดและผลตอบแทนทยตธรรมและเพยงพอและสอดคลองกบมาตรฐาน ผปฏบตงานรสกวามความเหมาะสมและ เปนธรรมเมอเปรยบเทยบกบรายไดอน ๆ 2. ดานสภาพททางานทถกสขลกษณะและปลอดภย หมายถง การปฏบตงานในสภาพแวดลอมทเหมาะสม สถานททางานไมสงผลเสยตอสขภาพ และไมเสยงอนตราย

3. ดานการพฒนาศกยภาพ หมายถง การรบรถงโอกาสทสามารถพฒนาขดความสามารถของตนจากงานททา โดยพจารณาจากลกษณะงานทปฏบต ไดแก งานทไดใชทกษะความสามารถหลากหลาย งานททาทายความสามารถ งานทผปฏบตมความเปนตวของตวเองในการทางาน

4. ดานความกาวหนา หมายถง ความเปนไปไดทจะเจรญกาวหนาในอาชพและตาแหนงและทาใหมความมนคงในชวต

5. ดานสงคมสมพนธ หมายถง การรบรถงการเปนทยอมรบของผ รวมงานททางานมบรรยากาศของความเปนมตร มความอบอนเอออาทร ปราศจากการแบงแยกเปนหมเหลาผปฏบตงานไดรบการยอมรบยกยอง และมโอกาสปฏสมพนธกบผ อน

6. ดานลกษณะการบรหารงาน หมายถง การบรหารงานมความยตธรรม มการปฏบตตอบคลากรอยางเหมาะสม และพนกงานไดรบการเคารพในสทธและความเปนปจเจกบคคลผบงคบบญชายอมรบฟงความคดเหนของพนกงาน บรรยากาศขององคกรมความเสมอภาคและความยตธรรม

7. ดานภาวะอสระจากงาน หมายถง การรบรตอความสมดลตอชวงระยะเวลาทใชในการทางานและและชวงระยะเวลาทไดผอนงานจากทรบผดชอบ มความเปนสวนตว และสามารถตดความกงวลใจหรอความเครยดจากงานออกไปได

8. ความภมใจในองคกร หมายถง การรบรถงความภมใจทไดทางานในองคกรทมชอเสยงและรบรวาองคกรอานวยประโยชนและรบผดชอบตอสงคม

Walton (1973, อางถงใน สรชย แกวพกล, 2552: 21-22) กลาววา คณภาพชวตในการทางานประกอบ ดวย 8 ดาน ดงน

สำนกหอ


21

1. คาผลตอบแทนทยตธรรมเพยงพอและยตธรรม (Adequate and fair compensation) หมายถง คาตอบแทนเปนสงหนงบอกถงคณภาพชวตในการทางานได เนองจากพนกงานทกคนมความตองการทางเศรษฐกจ ซงความตองการนเปนสงจาเปนสาหรบการดารงชวต ซงนอกเหนอจากคาตอบแทนทตนไดรบแลว พนกงานยงมองในเชงเปรยบเทยบกบผ อนในประเภทของงานแบบเดยวกนหรอใกลเคยงกน ดงนนเกณฑในการตดสนเกยวกบคาตอบแทนทจะบงชวามคณภาพชวตในการทางานนนจะพจารณาในเรอง ความเพยงพอตอการดารงชวตในสงคมและยตธรรมโดยประเมนจากคาตอบแทนทไดรบจากการปฏบตงาน

2. สภาพการทางานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ (Safe and Healthy

Working Conditions) หมายถง ผปฏบตงานควรจะอยในสภาพแวดลอมทปลอดภยทงในดานรางกายและสงแวดลอมของการทางานทปองกนอบตเหตและไมเกดผลเสยตอสขภาพ และควรมการเตรยมพรอมและมการกาหนดมาตรฐานทจะสงเสรมสขภาพและความปลอดภยใหกบพนกงาน ซงเปนการควบคมสภาพทางกายภาพ

3. ความกาวหนาและความมนคงในงาน (Future Opportunity for Continued

Growth and Security) หมายถง งานทพนกงานไดรบมอบหมายจะมผลตอการคงอยและการขยายความสามารถของตนเองใหไดรบความรและทกษะใหม ๆ มแนวทางหรอโอกาสในการเลอนตาแหนงหนาททสงขนในลกษณะของคณภาพชวตในการทางาน โดยมเกณฑการพจารณา คอ

3.1 การทางานทพฒนา หมายถง ไดรบผดชอบ ไดรบมอบหมายงานในปรมาณงานทมากขน

3.2 มแนวทางกาวหนา หมายถง มความคาดหวงทจะไดรบการเตรยมความรทกษะเพองานในหนาททสงขน

3.3 โอกาสความสาเรจ หมายถง โอกาสทจะทางานใหประสบความสาเรจในองคกร หรอในสายงานอาชพอนเปนทยอมรบของผ รวมงาน สมาชกครอบครวหรอผ เกยวของ 4. โอกาสในการใชและพฒนาขดความสามารถของบคคล (Immediate Opportunity

to Use and Develop Human Capacities) หมายถง การพฒนาสมรรถภาพของพนกงานในการทางานโดยการสงเสรมเรองการศกษา อบรม การพฒนาการทางานและอาชพของบคคล ซงเปนสงบงบอกถงคณภาพชวตในการทางานประการหนง โดยจะทาใหบคคลสามารถทาหนาทโดยใชศกยภาพทมอยอยางเตมท มความเชอมนในตนเอง และเมอมปญหากจะใชการแกไขตอบสนองในรปแบบการดาเนนชวตทเหมาะสมเปนผลใหพนกงานประสบความสาเรจ

สำนกหอ


22

5. การทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน (Social Integration in the

Work Organization) หมายถง การทพนกงานเหนวาตนเองมคณคา สามารถปฏบตงานใหประสบผลสาเรจได มการยอมรบและรวมมอกนทางานอยางด ซงเปนการเกยวของกบสงคมองคกร ความสมพนธระหวางบคคลในองคกร มผลตอบรรยากาศในการทางานซงลกษณะ ดงกลาวนพจารณาไดจากความเปนอสระจากอคต มการทางานเปนทม ไมมการแบงชนวรรณะ มการสนบสนนชวยเหลอกนในกลม ยอมรบการเปลยนแปลงในการทางานรวมกน มการตดตอสอสารในลกษณะเปดเผย เปนตน

6. สทธสวนบคคลในสถานททางาน (Constitutionalism in the Work Organization) หมายถง การบรหารจดการทใหพนกงาน ไดมสทธในการปฏบตตามขอบเขตทไดรบมอบหมายและแสดงออกในสทธซงกนและกน หรอการกาหนดแนวทางในการทางานรวมกนบคคลตองไดรบการเคารพสทธสวนตว เปนองคประกอบหนงของการบงชคณภาพชวตในการทางานซงสามารถพจารณาไดจากการมอสระในการพด มความเสมอภาค การใหความเคารพตอหนาท ความเปนมนษยของผ รวมงาน และความสามารถเฉพาะของตน เชน มสทธทจะไมใหขอมลสวนตวและขอมลภายในครอบครวซงไมเกยวของกบการปฏบตงาน เปนตน

7. ความสมดลระหวางชวตการทางานและชวตสวนตว (Work and the Total Life

Space) หมายถง การทพนกงานมการบรหารเวลาในการทางานของตนเองใหเหมาะสม และมความสมดลกบบทบาทชวตของตนเอง ครอบครว และกจกรรมอน ๆ 8. ความเปนประโยชนตอสงคม (The Social Relevance of Work Life) หมายถง กจกรรมการทางานทดาเนนไปในลกษณะทไดรบผดชอบตอสงคม ซงจะกอใหเกดการเพมคณคาความสาคญของงานและอาชพของผปฏบต เชน ความรสกของกลมผปฏบตงานทรบรวาองคกรของตนไดมสวนรวมเกยวกบผลผลต การกาจดของเสย การมสวนรวมในการรณรงคดานการเมองและอน ๆ Huse & Cumming (ภทรา แสงอรณ, 2543: 10) อธบายวา คณภาพชวต ประกอบไปดวยลกษณะ 8 ประการ ดงน

1. ผลตอบแทนทยตธรรมเพยงพอ หมายถง การไดรบผลตอบแทนและรายไดทเพยงพอสอดคลองกบมาตรฐานสงคม และเหมาะสมเมอเปรยบเทยบกบรายไดจากงานอน ๆ 2. สถานททางานทถกสขลกษณะ และปลอดภย หมายถง การทพนกงานไดปฏบตงานในสภาพแวดลอมทเหมาะสม สภาพททางานไมเสยงอนตราย และไมเปนผลเสยตอสขภาพ

สำนกหอ


23

3. การพฒนาศกยภาพ หมายถง การทผปฏบตงานไดมโอกาสพฒนาขดความสามารถของตนจากงานททา พจารณาจากลกษณะงาน ไดแก งานทไดใชทกษะ และความสามารถหลากหลาย งานทมลกษณะเฉพาะตว งานทผปฏบตมความเปนตวของตวเองในการทางาน งานทมโอกาสรบทราบผลการปฏบตงาน และงานทไดรบการยอมรบวามความสาคญ

4. ความกาวหนาและความมนคงในอาชพ หมายถง การทผปฏบตงานมโอกาสทจะกาวหนาในอาชพและตาแหนง ไดรบโอกาสในการขยายขดความสามารถ การไดพฒนาทกษะ ความร และมความมนคงในอาชพ

5. สงคมสมพนธ หมายถง การทผปฏบตงานเปนทยอมรบของเพอนรวมงาน สถานททางานมบรรยากาศของความเปนมตร มความอบอน เอออาทร พนกงานใหการยอมรบซงกนและกน รวมถงมโอกาสปฏสมพนธกบผ อน

6. ลกษณะการบรหารงาน หมายถง การมความยตธรรมในการบรหารงาน มการปฏบตตอบคลากรอยางเหมาะสม มการเคารพในสทธสวนบคคล ผบงคบบญชายอมรบฟงความคดเหนของพนกงาน บรรยากาศภายในองคกรมความเสมอภาคและยตธรรม

7. ภาวะอสระจากงาน หมายถง ภาวะทบคคลมความสมดลของชวงเวลาการทางานกบชวงเวลาการดาเนนชวตโดยสวนรวม มชวงเวลาไดคลายเครยดจากภาระหนาททรบผดชอบ

8. ความภมใจในองคกร หมายถง ความรสกของพนกงานทมความภมใจทไดปฏบตงานในองคกรทมชอเสยง และรบรวาองคกรอานวยประโยชนและมความรบผดชอบตอสงคม

จากองคประกอบของคณภาพชวตในการทางาน จะเหนไดวาคณภาพชวตในการทางาน เปนเรองของความรสกของแตละบคคลทมตอการปฏบตงานและองคกร ซงผ วจยมองวามนษยมความตองการเพอใหตนเองมชวตความเปนอยทดจงพยายามทจะพฒนาตนเองในดานตาง ๆ และหวงวาองคกรจะตอบแทนความทมเทนนดวยการใหผลตอบแทนทคมคา มการจดสถานทในการปฏบตงานทความปลอดภย มเพอนรวมงานทด มความกาวหนาและความมนคงในอาชพ รวมถงมหนามตาในสงคม ชวยใหบคคลมสขภาพกายและสขภาพจตทด กอใหเกดความ พงพอใจในการปฏบตงาน เกดขวญและกาลงใจในการทางาน และทาใหงานบรรลเปาหมาย แนวคดและทฤษฎแรงจงใจ 1. ทฤษฎความตองการตามลาดบขนของ Maslow ทฤษฎความตองการตามลาดบขนของ Maslow (Abraham Harold Maslow, 1980,

อางถงใน ชตนธร สวนนช, 2553: 24-25) การศกษาเกยวกบการจงใจโดยใหขอเสนอแนะวา

ความตองการของมนษยเปนจดเรมตนของกระบวนการจงใจ เขาเชอวาพฤตกรรมทมนษยแสดงออกมานน เกดจากความตองการของมนษย มความตองการอยเสมอโดยทไมมทสนสด

สำนกหอ


24

ซงความตองการทไดรบการตอบสนองแลวจะไมเปนสงจงใจของมนษยอกตอไป ในทางตรงขามความตองการทยงไมไดรบการตอบสนองกลบเปนสงทจงใจของมนษย ซงความตองการของมนษยจะมลกษณะเปนลาดบขนจากตาไปหาสง ตามลาดบขนของความสาคญ เมอความตองการในระดบขนตางไดรบการตอบสนองแลวมนษยกจะมความตองการในลาดบขนทสงไปตามลาดบ

Maslow ไดจดลาดบความตองการของมนษยเปน 5 ระดบ คอ

1.1 ความตองการทางดานรางกาย (Physiological Needs) เปนความตองการ ขนพนฐานเพอการอยรอดของมนษย เชน อาหาร นาดม อากาศ เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค เปนตน

1.2 ความตองการความมนคงหรอความปลอดภย (Security or safety Needs)

เปนความตองการทเปนอสระจากอนตรายทางกาย และความกลวตอการสญเสยงาน ทรพยสน เชน ความปลอดภยจากภยนตรายตาง ๆ ความปลอดภยจากโรคภยไขเจบ ความมนคงในอาชพ

ความมนคงในทางเศรษฐกจ เปนตน

1.3 ความตองการทางสงคมและความรก (Belongingness And Love Needs)

เนองจากบคคลอยในสงคมจงตองการการยอมรบจากผ อน เชน ความตองการทจะเขารวมเปนสมาชกในองคกรหรอสงคม ความตองการใหสงคมยอมรบในความสาคญของตน ความตองการมตรภาพ การไดรบการยอมรบจากหวหนางานและเพอนรวมงาน เปนตน

1.4 ความตองการการยกยอง (Esteem Needs) เมอบคคลไดรบการยอมรบแลว ลาดบตอไปจะตองไดรการยกยองจากตวเองและจากบคคลอน ความตองการนเปนความตองการในดานอานาจ (Power) ความภาคภมใจ (Prestige) และความเชอมนในตนเอง (Self confidence)

เชน ความตองการใหมความเชอมนในตนเอง มความรความสามารถ ไดรบคาสรรเสรญมเกยรต มชอเสยงในสงคม การทาหนาททมความสาคญ การไดเลอนตาแหนงทสงขน เปนตน

1.5 ความตองการความสาเรจในชวต (Needs for self-actualization ) เปนความตองการขนสงสดของมนษยเปนความปราถนาทจะประสบความสาเรจ เพอเพมศกยภาพและบรรลเปาหมายในสงใดสงหนงในระดบสง เชน งานททาทายและสรางสรรค เปนตน

สำนกหอ


25

ตารางท 1 แสดงทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow’s Hierarchy Theory of

Needs) และการจดการตอบสนองความตองการของบคลากรโดยองคกร

ความตองการตามทฤษฎของมาสโลว การจดการตอบสนองความตองการบคลากรโดยองคกร

ความสาเรจในชวต (Self-actualization)

ความเจรญเตบโต (Growth) ความกาวหนา (Advancement) ความคดสรางสรรค (Creativity)

ความทาทาย (Challenge) ความคดสรางสรรค (Creative) การเลอนตาแหนง (Promotion)

การยกยอง (Esteem)

การยกยอง (Self-esteem) ความภาคภมใจ (Prestige) สถานภาพ (Status)

การยกยอง (Self-esteem) ตาแหนง (Title) สถานะ (Status)

ความรกและความเปนเจาของ (Belongingness

and Love needs)

ความรก (Love) ความรสกทด (Affection) การยอมรบ (Sense of

belonging)

ทมงาน (Teamwork) การจดการดานมนษยสมพนธ

(Friendly management)

ความปลอดภย (Safety) ความปลอดภย (Safety) ความมนคง (Security) เสถยรภาพ (Stability)

ความมนคง (Job security) ความปลอดภยในการทางาน (Safety on the job)

รางกาย (Physiological)

อาหาร (Food) นา (Water) ทอยอาศย (Shelter)

ความรอน (Heat) อากาศ (Air) คาตอบแทนทเพยงพอ

(Adequate pay)

ทมา: รงสรรค ประเสรฐศร, การจดการสมยใหม: Modern Management. Diamond in

Business World (กรงเทพฯ: ธรรมสาร, 2549), 245.

สรป จากทฤษฎของ Maslow น แสดงใหเหนวาบคลากรมความตองการเปนลาดบขนจากความตองการพนฐานไปสความตองการประสบความสาเรจ และสมหวงในชวต ดงนนองคกรควรใหความสาคญกบเรองการพฒนาคณภาพชวตในดานตาง ๆ ทงในดานคาตอบแทน

26

สถานททางานมความปลอดภย ความเจรญกาวหนาและความมนคงในการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน การมอบหมายงานททาทายและสรางสรรค เปนตน เพอใหบคลากรแสดงความสามารถตาง ๆ ทมอยในตวเองออกมาพฒนาองค ดงนนผ วจยเชอวาถาหากพนกงานมคณภาพชวตทดกจะมพลงในการขบเคลอนใหองคกรพฒนาไดอยางยงยน

2. ทฤษฎ 2 ปจจยของ Herzberg (Two -factor Theory)

ทฤษฎ 2 ปจจยของ Frederick Herzberg (1982: 260-263) เปนทฤษฎทเกยวของกบการพจารณาถงความตองการของบคลากรในองคกร หรอการจงใจจากการทางาน ซงในชวงของป ค.ศ. 1969 ทฤษฎ 2 ปจจย ประกอบดวย 2.1 ปจจยจงใจ (Motivation factor) เปนปจจยทจงใจใหคนชอบและรกงานททา

หากสงเหลานไมมอย กไมไดหมายความวาบคคลจะไมมความพอใจในงาน โดยมปจจยทเกยวของ คอ

2.1.1 ความสาเรจของงาน (Achievement) หมายถง ความสาเรจทไดรบเมอผปฏบตงาน เกดความรสกวาเขาทางานสาเรจหรอมความตองการทจะทางานใหสาเรจ สงทจาเปนนนกคอ งานนนควรเปนงานททาทายความสามารถ

2.1.2 การไดรบการยอมรบนบถอ (Recognition) หมายถง การไดรบการยอมรบนบถอไมวาจากผบงคบบญชา เพอน ผมาขอรบบรการ ซงการยอมรบนอาจจะอยในรปของการยกยองชมเชย การแสดงความยนด การใหกาลงใจ หรอการแสดงออกอนใดทบอกถงการยอมรบในความสามารถ เมอไดทางานอยางใดอยางหนงบรรลผลสาเรจ การยอมรบนบถอจะแฝงอยในความสาเรจของงานดวย

2.1.3 ลกษณะของงานทปฏบต (Work Itself) หมายถง งานทนาสนใจ งานทตองอาศยความคดรเรมสรางสรรค ทาทายใหลงมอปฏบต เปนงานทสามารถทาตงแตตนจนจบไดโดยลาพง 2.1.4 ความรบผดชอบ (Responsibility) หมายถง ความพงพอใจทเกดขนจากการไดรบมอบหมายใหรบผดชอบงานใหม ๆ และมอานาจในการรบผดชอบไดอยางเตมท

โดยไมมการตรวจสอบหรอควบคมอยางใกลชด

2.1.5 ความกาวหนา (Advancement) หมายถง การไดรบการเลอนขน เลอนตาแหนงใหสงขนของบคคลในองคกร การมโอกาสศกษาหาความรเพมเตม หรอไดรบการฝกอบรม

สำนกหอ


27

2.2 ปจจยคาจนหรอปจจยสขอนามย (Maintenance factors หรอ Hygiene

factors) หมายถง ปจจยทเกยวกบการมาทางาน หรอการขาดงานของพนกงาน เปนปจจยภายนอกทปองกนไมใหพนกงานเกดความไมพอใจในการทางาน ประกอบดวย

2.2.1 นโยบายและการบรหารงาน (Company policy and administration

policies) หมายถง ความสามารถในการจดลาดบเหตการณตาง ๆ ของการทางาน ซงสะทอนใหเหนนโยบายทงหมดของหนวยงาน ตลอดจนความสามารถในการบรหารงานใหสอดคลองกบนโยบาย

2.2.2 การบงคบบญชา (Supervision) หมายถง สถานการณทผบงคบบญชาสามารถวเคราะหความสามารถของผทางานได ไมวาจะเปนสถานการณทมลกษณะอยในขอบเขต

หรอเปนการทางานอสระกตาม

2.2.3 เงนเดอน (Salary) หรอคาตอบแทน (Compensation) หมายถง ผลตอบแทนจากการทางาน ซงอาจจะเปนในรปของคาจาง เงนเดอนหรอสงอน ๆ ทไดรบจากการปฏบตงาน

2.2.4 ความสมพนธระหวางบคคล (Interpersonal relations) หมายถง การตดตอสอสาร การสงสรรค การแสดงถงความสมพนธทดตอกน สามารถทางานรวมกนไดและมความเขาใจซงกนและกน

2.2.5 ความมนคงในงาน (Security) หมายถง ความรสกของบคคลทมตอความมนคงในการทางาน ความยงยนของอาชพ หรอความมนคงขององคกร 2.2.6 สถานะของอาชพ (Status) หมายถง อาชพนนเปนทยอมรบนบถอของสงคม มเกยรต และมศกดศร 2.2.7 สภาพการทางาน (Working conditions) หมายถง สภาพในการทางาน

ปรมาณงานทไดรบมอบหมาย หรอความสะดวกทเหมาะสมทางกายภาพของงาน เชน แสงเสยง อากาศ ชวโมงการทางาน รวมทงความสบายในการทางาน เปนสภาพทางกายภาพของงาน เชน

แสง เสยง อากาศ ชวโมงการทางาน รวมทงลกษณะสงแวดลอม อน ๆ เชน อปกรณ และเครองมอตาง ๆ 2.2.8 ความเปนอยสวนตว (Personal life) หมายถง ความรสกทดหรอไมดขน เปนผลทไดรบจากงานในหนาท เชน การทบคคลตองถกยายไปทางานในทแหงใหม ซงหางไกลจากครอบครว ทาใหไมมความสข และไมพอใจกบงานในทแหงใหม

สำนกหอ


28

2.2.9 โอกาสเจรญเตบโต (Possibility of growth) หมายถง สถานการณทบคคลสามารถไดรบความกาวหนาในทกษะวชาชพ

จากทฤษฎ 2 ปจจย หรอปจจยอนามยในการจงใจของ Herzberg (Herzberg's

two -factor Theory) สรปไดวา การทองคกรจะรกษาบคลากรใหอยกบองคกรไดนน จะตองนาหลกของปจจยจงใจมาใชในการพฒนาศกยภาพของบคคลากรทาใหบคลากรเกดความพอใจในงาน ถามความพงพอใจแลวกจะทาใหบคลากรสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และนาหลกปจจยคาจนมาใชเพอปองกนมใหบคลากรเกดความไมพอใจในงาน ซงจะเปนสวนชวยในการสงเสรมใหบคลากรปฏบตงานไดอยางเตมความสามารถ และเกดประสทธภาพสงสด

เพอขบเคลอนใหองคกรกาวหนาตอไป และผบรหารควรเนนในเรองความ เจรญกาวหนาในหนาทความรบผดชอบมากกวาเนนดานการลงทน การสรางแรงจงใจตาง ๆ เชน อปกรณสานกงานทพเศษเกนความจาเปน เปนตน

จากการศกษาทฤษฎของ Maslow และทฤษฎ 2 ปจจยของ Herzberg ขางตน ผ วจยมความเหนวา การศกษาทฤษฎทงสองมความครอบคลมในการศกษาเรองคณภาพชวต ในการทางาน ตามแนวความคดของ Walton (1973, อางถงใน สรชย แกวพกล, 2552: 21-22) โดยแบงออกเปน 8 ดาน ดงน 1) ผลตอบแทนทเพยงพอ 2) สถานททางานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ 3) โอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล 4) ความกาวหนาและความมนคงในงาน 5) การทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน 6) ความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว 7) ลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร 8) ลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม ดงนนผบรหารจงตองกาหนดนโยบายทชดเจนเปนรปธรรม และมการดาเนนงานอยางเปนระบบและตอเนองเพอใหพนกงานมความสขทงดานรางกาย จตใจ และจตวญญาณ สาหรบการวจยครงนไดนาทฤษฎทงสองมาประยกตใชโดยนามาเปรยบเทยบในเรองคณภาพชวตในการทางาน ดงตารางท 2

สำนกหอ


29

ตารางท 2 แสดงการเปรยบเทยบระหวางทฤษฎการจงใจของมาสโลว ทฤษฎการจงใจของทฤษฎ 2 ปจจยของ Herzberg และคณภาพชวตในการทางานตามแนวคดของ Walton

ทฤษฎของ Maslow ทฤษฎ 2 ปจจยของ Herzberg คณภาพชวตในการทางาน

ความสาเรจในชวต (Self-actualization)

1. งานททาทาย (Challenging

work)

2. ความสาเรจ (Achievement)

3. ความเจรญกาวหนาในงาน

(Growth in the job)

4. ความรบผดชอบ

(Responsibility)

5. ความกาวหนา (Advancement)

6. การยอมรบ (Recognition)



3. ลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร

4. ลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม

การยกยอง (Esteem)

ความรกและความเปนเจาของ (Belongingness and

Love needs)

1. สถานะ (Status)

2. ความสมพนธระหวางบคคล (Interpersonal relations)

3. คณภาพของการควบคม (Quality of supervision)

4. นโยบายและการบรหารของบรษท (Company policy and

administration)

5. สภาพการทางาน (Working

conditions)

6. ความมนคงในการทางาน (Job security)

7. เงนเดอน (Salary)

1. ผลตอบแทนทเพยงพอ 2. สถานททางานทมความ

ปลอดภยและสงเสรมสขภาพ



ความปลอดภย (Safety) ดานรางกาย (Physiological)

ทมา: สรชย แกวพกล, “คณภาพชวตในการทางานของบคลากรวทยาลยพยาบาลตารวจ ,”(วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารและนโยบายสวสดการสงคม มหาวทยาลย ธรรมศาสตร, 2552), 21-22.

30

ประโยชนของการสรางเสรมคณภาพชวตในการทางาน

Greenberg และ Baron (1995, อางถงใน อจฉรา เนยมหอม, 2551: 32) กลาววา คณภาพชวตในการทางานทาใหเกดประโยชน คอ การเพมความรสกพงพอใจในการทางาน สรางความรสกผกพนตอองคกร ลดอตราการเปลยนงาน และเพมประสทธผลขององคกร Schluer และคณะ (1989, อางถงใน วรวรรณ บญลอม, 2551: 22) กลาวสรปถงประโยชนของคณภาพชวตในการทางานไววา

1. เพอเพมความพงพอใจในการทางาน เสรมสรางขวญและกาลงใจใหกบพนกงาน

2. ลดอตราการขาดงานของพนกงาน สงผลใหผลผลตเพมขน

3. การทางานมประสทธภาพมากขน เนองจากพนกงานมสวนรวมในการทางานและสนใจในการทางานมากขน

4. ลดความเครยด และอบตเหตหรอการเจบปวยจากการทางาน ซงจะสงผลถงการลดตนทนดานคารกษาพยาบาล รวมถงตนทนคาประกนดานสขภาพ

5. เพมความยดหยนดานกาลงคน และความสามารถในการสลบเปลยนพนกงานมมากขน นนคอ พนกงานสามารถเรยนรงานและมทกษะในการทางานตาแหนงอนเพม

6. ทาใหพนกงานรสกสนใจงานมากขน เนองจากพนกงานรสกมสวนรวมในการตดสนใจในงาน และจากการเคารพสทธของพนกงานมากขน

7. ทาใหเกดมาตรฐานคณภาพชวตทด เนองจากคณภาพชวตในการทางานยอมสงผลถงคณภาพชวตโดยรวมของพนกงานดวย

ดงนนสรปไดวา ประโยชนของคณภาพชวตในการทางานเปนการเพมผลผลตใหกบองคกร สรางความพงพอใจในงาน สงเสรมขวญและกาลงใจในการทางานใหกบพนกงานและชวยปรบปรงศกยภาพของพนกงาน ใหพนกงานทมเทความรความสามารถ ประสบการณ ความพยายามในการปฏบตงาน สงผลใหอตราการขาดงานและการลาออกลดลง และนาไปสความผกพนตอองคกร

แนวคดและทฤษฎเกยวกบการรบรความยตธรรมในองคกร การรบรความยตธรรมในองคกรมความสมพนธกบปจจยหลายประการในศาสตร สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคกร ไดแก แรงจงใจ (Motivation) อารมณความรสก (Emotion)

การรบร (Cognitive) การลาออก (Turnover) พฤตกรรมของบคคล (Behavior) ผลการปฏบตงาน

(Performance) ความไววางใจ (Trust) การขาดงาน (Absenteeism) ความพงพอใจในงาน (Job

Satisfaction) ความผกพนตอองคกร (Organizational Commitment) และพฤตกรรมการเปน

สำนกหอ


31

สมาชกทดในองคกร (Organizational Citizenship Behavior) เปนตน (Cohen-Charash and

Spector, 2001; Muchinsky, 2003) องคกรจงพยายามแสวงหาและพฒนาวธการตาง ๆ เพอสรางความยตธรรมใหเกดขนในองคกรเปนเหตใหมการศกษาวจยเกยวกบการรบรความยตธรรมในองคกรเพมขน (นฤเบศร สายพรหม, 2548: 12) โดยมนกวชาการไดใหความหมายของการรบรความยตธรรมไวดงน

ความหมายของการรบรความยตธรรมในองคกร ยวด ศรยทรพย (2553: 31-32) กลาววา การรบรความยตธรรมในองคกร หมายถง การทพนกงานรบรถงความยตธรรมทพนกงานไดรบจากองคกร ทงในดานผลตอบแทน

กระบวนการในการพจารณาผลตอบแทน การมปฎสมพนธตอกนระหวางผบงคบบญชากบผ ใตบงคบบญชา รวมทงระบบตาง ๆ ภายในองคกร โดยพนกงานจะรบรถงความยตธรรมในองคกรไดจากการพจารณานโยบาย มาตรการ ขอกาหนดในการทางานขององคกร อจฉรา ศรแกวดารา (2549: 15) กลาววา การรบรความยตธรรมในองคกร หมายถง การรบรของพนกงานในองคกรถงความเทยงตรงและเสมอภาคทมความเกยวของกบการปฏบตหนาทของพนกงาน ผลตอบแทนทพนกงานไดรบ ความเกยวของกบกฎเกณฑ ระเบยบปฏบตภายในองคกร การมปฏสมพนธระหวางผบงคบบญชากบผ ใตบงคบบญชา และงานดานการบรหารภายในองคกรทไดรบ

พนดา ทองเงา (2548: 7) กลาววา การรบรความยตธรรมภายในองคกรของพนกงาน หมายถง การทพนกงานไดรบรวาผลตอบแทนทตนไดรบจากองคกร กระบวนการทองคกรใชเพอตดสนใจเกยวกบการใหผลตอบแทน และการปฏสมพนธระหวางองคกรและพนกงานมความยตธรรม เปรมจตร คลายเพชร (2548: 35-36) กลาววา การรบรความยตธรรมในองคกร หมายถง การทพนกงานพจารณาเกยวกบความยตธรรมทตนไดรบจากการทางานในองคกร โดยตดสนจากประสบการณการไดรบการปฏบตจากองคกร โดยผานนโยบาย มาตรการ ขอกาหนดในการทางาน และจากการกระทาของตวแทนขององคกร ภทรนฤน พนธสดา (2543: 13) กลาววา การรบรความยตธรรมในองคกร หมายถง การรบรของพนกงานวาไดรบความยตธรรมจากองคกร ทงในดานผลตอบแทน กระบวนการตดสนใจเพอกาหนดผลตอบแทนในองคกร การมปฏสมพนธตอกนระหวางผบงคบบญชากบผใตบงคบบญชาและระบบตาง ๆ ภายในองคกร

สำนกหอ


32

Judge และ Colquitt (2004: 395) กลาววา ความยตธรรมในสภาพการทางาน หมายถง การทพนกงานเปรยบเทยบความเหมาะสมระหวางสงทเขาทมเทและสงทเขาไดรบ ความเหมาะสมของกระบวนการในการตดสนใจ และความเหมาะสมของการปฏบตระหวางบคคลตาง ๆ จากความหมายทไดกลาวมาน จะเหนไดวาการรบรความยตธรรมในองคกร หมายถง การทพนกงานรบรความยตธรรมของผลตอบแทนทองคกรมอบใหมความเหมาะสมกบสงทลงทนไป กระบวนการในการประเมนผลรวมถงความสมพนธของบคลากรทมตอผบงคบบญชา ผ ใตบงคบบญชา เพอนรวมงานอยางจรงใจ และมความเสมอภาคกน โดยพนกงานจะรบรถงความยตธรรมในองคกรไดจากการพจารณานโยบาย มาตรการ และขอกาหนดในการทางานขององคกร แนวคดเกยวกบการรบรความยตธรรมในองคกร Greenberg (2002, อางถงใน โสมสดา เลกอดากร, 2547: 20) ทฤษฎความยตธรรมขององคกร เปนการอธบายความสมดลระหวางผลตอบแทน (Output) และคณลกษณะทใชในการทางานของพนกงาน (Input) ทฤษฎความยตธรรมมขอสมมตวาบคคลจะไดรบการจงใจโดยการรกษาความยตธรรมหรอความเทาเทยมเปนความสมพนธระหวางตวเขาเองกบคนอน ๆ โดยหลกเลยงความสมพนธทไมยตธรรมหรอความไมเทาเทยม การตดสนใจวาเกดความยตธรรม โดยการทพนกงานเปรยบเทยบตวเขาเองกบคนอน โดยมตวแปรทสาคญ 2 ตว ดงน ตวแปรแรก คอผลตอบแทน เปนสงทพนกงานไดรบจากการทางาน เชน การจาย ผลกาไรเกยรตยศ และคณลกษณะทใชในการทางาน เชน ทกษะ ประสบการณ การฝกอบรม ความพยายาม อาย การศกษา ความภกดตอองคกร ผลการทางานในอดตและ ผลการทางานในปจจบนจานวนผลผลต ซงชวยในการตดสนใจในรปของสดสวน นนคอเปนความเกยวของระหวางผลตอบแทนและคณลกษณะทใชในการทางาน ซงการรบรดงกลาวไมมมาตรฐานทชดเจน เชน บคคลทมความตงใจในการทางานบางครงอาจไมเหนดวยกบการปฏบตดวยความยตธรรมขององคกร ซงถาบคคลทรบรวาเขาไดรบผลตอบแทนทตากวาคณลกษณะทพนกงานใชในการทางาน จะสงผลใหพนกงานพยายามทจะลดคณลกษณะทใชในการทางาน (ตวอยางเชน การทางานอยางลวก ๆ มาถงททางานชา การออกจากททางานเรว การใชเวลาในชวงพกทนาน และทางานนอยลง หรอทางานใหมคณภาพตาลง หรออาจลาออกจากงาน) หรอเพมผลตอบแทน ใหเพมขน (ตวอยางเชน การถามถงเงนเดอนทเพมขน หรอแมแตความพยายามทจะขโมยของจากองคกร) ในทางตรงกนขาม ถาพนกงานไดรบผลตอบแทนทมากกวาคณลกษณะทใชในการทางาน พนกงานจะพยายามเพมคณลกษณะในการทางาน

(ตวอยางเชน การเพมความพยายามทางานใหมากขนในเวลาทางานทเพมขน และพยายามทาสง

สำนกหอ


33

ทมประโยชนตอบรษท) หรออาจพยายามลดผลตอบแทนใหนอยลง (ตวอยางเชน พนกงานไมขอรบประโยชนจากผลกาไร หรอวนพกผอนทบรษทเสนอ)

Adams (1975, อางถงใน ไตรภพ จตรพาณชย, 2548: 20-22) ซงเปนผสรางทฤษฎความเสมอภาค กลาววา พนกงานจะเปรยบเทยบระหวางความพยายามในการทางาน และผลตอบแทนทไดรบกบพนกงานคนอนทอยในสายงานเดยวกน โดยม 4 องคประกอบทสาคญ คอ

1. ตวบคคล ไดแก ผซงไดรบความยตธรรมหรอไมยตธรรม

2. ตวเปรยบเทยบ ไดแก บคคลหรอกลมบคคลทใชอางองโดยดจากสดสวนของปจจยนาเขาและผลลพธทได

3. ปจจยนาเขา ไดแก ลกษณะเฉพาะของบคคลทนามาใชในการทางาน เชน ทกษะประสบการณการเรยนร และยงรวมไปถง เพศ อาย เชอชาต เปนตน

4. ผลลพธ ไดแก สงทไดรบจากการทางาน เชน การเปนทยอมรบ สวสดการ ผลตอบแทน เปนตน

ทฤษฎของ J. Stacy Adams (1965) กลาววา บคคลจะรบรความเสมอภาคเมอผลตอบแทนของพวกเขาเสมอภาคกบผลตอบแทนทบคคลอนไดรบจากการมสวนชวยเหลออยางเดยวกน พวกเขาเชอวาการปฏบตตอพวกเขาจะยตธรรมเสมอ บคคลจะประเมนความเสมอภาคโดยอตราสวนระหวางสงทเพมเตมใหกบงาน (Input) ไดแก การศกษา สตปญญา และประสบการณของบคคล เปนตน และสงทไดรบจากงาน (Outcomes) ไดแก ผลตอบแทน การยกยอง สวสดการ และการเลอนตาแหนง เมอบคคลรสกวาไดรบความเสมอภาคบคคลนนจะมทศนคตทดตอการประเมนผลยอมรบและพอใจในกระบวนการประเมนผล มแรงจงใจในการทางาน ไววางใจผบงคบบญชา มความผกพนตอองคกร และมความตงใจในการปฏบตงานเพอใหองคกรบรรลเปาหมาย ซงลกษณะสาคญของทฤษฎเสมอภาคสรปได ดงน 1. ผลลพธ (Output) หรอรางวล (Rewards) ของบคคลหนง = ผลลพธ (Output) หรอรางวล (Rewards) ของอกบคคลหนง 2. ปจจยนาเขา (Input) ของบคคลหนง = ปจจยนาเขา (Input) ของอกบคคลหนง ในทางตรงขามถาบคลากรรสกวาไมไดรบความยตธรรมในองคกรแลวจะแสดงพฤตกรรมตาง ๆ ออกมา ดงน 1. เขาจะเปลยนแปลงการทางานหรอความทมเททมใหลดความพยายามและลดความสามารถทมอย 2. เมอเขาลดความพยายามและความสามารถลงกจะกระทบกระเทอนตอผลงานทจะออกมา

สำนกหอ


34

3. การทเขาพยายามเปลยนแปลงตวเอง และผลทจะออกมานนเพอจะบอกตวเองวาเขาไดรบความยตธรรมจากสงทไดกระทาลงไป

4. เขาจะพยายามเปรยบเทยบกบคนอนทนาเปรยบเทยบกวาเขาจะพยายามชกจงคนอนใหเปลยนพฤตกรรมดวย คอ พยายามชกจงใหคนอนลดความพยายามหรอใชความสามารถใหนอยลงถาบคคลไมสามารถทจะบรรลความสาเรจเรองความยตธรรมในการทางานแลวเขากจะลาออก

พนกงานจะเปรยบเทยบความสมพนธระหวางผลลพธทไดรบจากการทางานของตนกบบคคลอนโดยความสมพนธระหวางผลลพธกบปจจยนาเขาของบคคลหนงกบอกบคคลหนง ตองมความเทาเทยมกน เนองจากถาพนกงานรสกวารางวลทไดรบจากการทางานมความไมเทาเทยมกนเมอเปรยบเทยบกบรางวลทพนกงานคนอนไดรบจากการทางาน พนกงานจะรสกวาไดรบความยตธรรมนอยกวาบคคลอน โดยจะทมเทใหกบการทางานนอยลงหรอตดสนใจลาออก แตหากไดรบรางวลทเทาเทยมกนกจะทมเทใหกบงานในระดบเทาเดมตอไป และถารางวลสงกวาสงทเปนความเสมอภาคจะทางานหนกมากขน ดงภาพท 2

ภาพท 2 แสดงทฤษฎความเสมอภาค (Equity theory) ทมา: รงสรรค ประเสรฐศร, การจดการสมยใหม: Modern Management. Diamond in


ความเสมอภาคและความไมเสมอภาคของรางวล

รางวลทเทาเทยมกน

(Equitable reward)

รางวลทไมเทาเทยมกน

(Equitable reward)

เหนอกวารางวลทเทาเทยม

(Equitable reward)

ความตอเนองกนในระดบ

ผลผลตเดยวกน

งานหนกขนและ

รางวลลดลง

ความไมพงพอใจและ

ผลตลดลง

พฤตกรรมของพนกงาน

35

พนกงานจะเปรยบเทยบความเสมอภาคในรปของปจจยนาเขาไปสผลลพธ โดยจะเปรยบเทยบจากรางวลและสงตาง ๆ เชน คาตอบแทน สวสดการ สทธประโยชน เปนตน โดยเปรยบเทยบกบเพอนรวมงานในองคกร เมอบคคลรบรถงความไมเสมอภาค เกดความรสกไมเปนธรรมในการทางาน พนกงานจะแสดงออกดวยการพยายามทางานนอยลง และลาออก ดงนนผบรหารควรจะมการบรหารงานใหเกดความยตธรรม เกดความเสมอภาคอยางทวถง เชน ลกษณะงานทเหมอนกน มความตงใจในการทางานเทาเทยมกนกควรไดรบรางวลหรอเงนเดอนทเทาเทยมกน เปนตน ดงภาพท 3

ภาพท 3 แสดงทฤษฎความเสมอภาคและบทบาทของการเปรยบเทยบในสงคม (Equity theory

and the role of social comparison) ทมา: รงสรรค ประเสรฐศร, การจดการสมยใหม: Modern Management. Diamond in


รางวลของบคคลหนง (Personal rewards)

หาร ปจจยนาเขาของบคคลหนง

(Personal Input) การเปรยบเทยบ

(Are compare to)

ผลลพธ

(With the result)

ผลลพธ (รางวล) ของอกบคคลหนง (Other’ rewards)

หาร ปจจยนาเขาของบคคลหนง

(Personal Input)

การรบรถงความเสมอภาค (Perceived equity)

บคคลจะมความพอใจและ

มความตอเนองของพฤตกรรมเดม

การรบรถงความไมเสมอภาค (Perceived inequity)

บคคลจะเกดความไมพงพอใจ และผลผลตจะลดลง

36

Greenberg (1987) กลาววา ทฤษฎทเกยวกบความยตธรรมในองคกรแบงออกเปน 2 ดาน

ไดแก 1. ทฤษฎดานการโตตอบ/ทฤษฎดานการสงเสรม ทฤษฎดานการโตตอบ จะเกยวพนกบการทบคคลมพฤตกรรมโตตอบในสงทเขาคดวาไมยตธรรม ซงตวอยางของแนวคดนคอ ทฤษฎความเสมอภาคของ Adams (1965) ซงกลาววา บคคลจะเปรยบเทยบสดสวนระหวางความพยายามของเขากบผลตอบแทนทไดรบ ถาเขารสกวาผลตอบแทนทไดรบนอยเกนไป เขาจะทาการโตตอบโดยการลดความพยายามในการทางาน หาทางทจะเพมผลตอบแทน ทาการปรบ เปลยนอตราสวนระหวางความพยายามและผลตอบแทน เปลยนตวเปรยบเทยบ หรอแมกระทงลาออกไปในทสด อกทฤษฎหนงทจดอยในหมวดนคอ ทฤษฎเกยวกบการสญเสยของ Davies

(1959) ซงกลาววา เมอบคคลรสกวาผลตอบแทนทไดรบไมเหมาะสมเมอเปรยบเทยบกบบคคลอน ๆ จะกอใหเกดความรสกสญเสยและไมพอใจ ซงกอใหเกดพฤตกรรมทตามมาไมวาจะเปนทางดานตวบคคล เชน ความเชอมนในตนเองทลดลง หรออาการอน ๆ ทเปนในทางลบ และทางดานระบบ

เชน อาจสงผลใหเกดความวนวายขนในองคกรหรออาจกอใหเกดการจลาจล เปนตน สวนทฤษฎการสงเสรมคอความพยายามในการเสนอและชแนะเพอกอใหเกดความยตธรรม

2. ทฤษฎดานกระบวนการ/ทฤษฎดานเนอหา ทฤษฎดานกระบวนการจะเนนไปทกระบวนการทนามาใชพจารณาการใหผลตอบแทนวามความยตธรรมเพยงใด หรอเรยกอกอยางวา

ความยตธรรมดานกระบวนการ สวนทฤษฎทางดานเนอหาจะใหความสนใจทการจดสรรเพอใหเกดความยตธรรมโดยดจากผลตอบแทนขนสดทายทมใหแกบคคล

สรปวา จากแนวคดและทฤษฎทกลาวมาขางตนอธบายถงสาเหตของการแสดงพฤตกรรมของพนกงาน เชน การทพนกงานคนหนงทมเทการทางานมากแตกลบไดรบผลตอบแทนจากการลงทนนอยกวาพนกงานทไมไดทมเททางาน ทาใหพนกงานรสกวาตนเองไมไดรบความยตธรรมจากองคกร เปนผลใหแรงจงใจในการทางานลดลง ความทมเททมใหกบงานนอยลง อกทงยงพยายามเปรยบเทยบกบผ อนและชกจงใหผ อนลดความพยายามในการทางาน เปลยนแปลงพฤตกรรมตามตนเองดวย สงผลใหความผกพนตอองคกรตา ดงนน ผบรหารควรพจารณารปแบบและกระบวนการในการใหผลตอบแทน เงนรางวล การเลอนขน โดยคานงถงความสาคญในเรองความยตธรรม และความเสมอภาค

สำนกหอ


37

ปจจยของการเลอกรบร การรบรสงเราหรอสถานการณของบคคลนน จะมการรบรแคเพยงบางสวนเทานน ซงการรบรจะขนอยกบปจจย 2 ประการ ไดแก 1. ปจจยความสนใจจากภายนอก หมายถง ลกษณะบางอยางของสงเราหรอสถานการณ เชน ความเขมของแสง ส เสยง ขนาดของวตถ ซงมผลตอการรบรสงเราหรอสถานการณของบคคลรบรสงนนไดชดเจน และเมอมการกระทาซา ซงจะทาใหบคคลเกดความสนใจมากกวาการกระทาเพยงครงเดยว

2. ปจจยความสนใจจากภายใน เปนปจจยทเกดขนภายในของบคคล เชน การไดรบแรงจงใจ ประสบการณ การเรยนร และบคลกภาพ โดยบคคลยอมมความตองการในสงตาง ๆ (Needs) ทงทางกายภาพและจตใจ และจะพยายามตอบสนองความตองการของตน จงทาใหบคคลเลอกทจะรบรเฉพาะสงเราหรอสถานการณทจะทาใหบรรลเปาหมายหรอความตองการนน ๆ หลกสาคญทใชในการตดสนความยตธรรม

Sheppard, Lewicki, และ Minton (1992: 12) ไดกลาววา การรบรความยตธรรมตงอยบนหลกพนฐาน 2 ประการ ดงน

1. หลกความสมดล (Balance) เปนการเปรยบเทยบคณคาของสงทตนลงทน ผลทตนเองไดรบกบบคคลอนททางานเหมอนกบตนเอง ซงถาพนกงานใหคณคาของสงทตนลงทนมากแตรบรวาสงทตอบแทนกลบมามคณคานอย จะทาใหพนกงานรบรถงความไมยตธรรมทเกดขนในองคกร แตถาพนกงานใหคณคาของสงทตนเองลงทนมากและรบรวาสงทตอบแทนกลบมามคณคามากเชนเดยวกนกบสงทตนเองลงทนไป จะทาใหพนกงานรบรถงความยตธรรมในองคกร 2. ความถกตอง (Correctness) ซงเปนการประเมนคาของกระบวนการ การกระทา

และการตดสนใจขององคกร ซงหลกความถกตองนจะตองประกอบดวยลกษณะดงตอไปน คอความคงทแนนอน (Consistency) ความแมนยา (Accuracy) ความชดเจน (Clearity) กระบวนการทโปรงใส (Procedural Thoroughness) และความสอดคลองกบคณธรรมและคานยมในชวงเวลานน (Compatibility with the Morals and Values of the Times)

การรบรความยตธรรมมอทธพลตอทศนคตของบคคลตอองคกร เมอพนกงานเขารวมเปนสมาชกขององคกร จะคนหาความยตธรรมในการทางานอยตลอดเวลา ซงมกจะเปรยบเทยบสงทตนลงทนในการทางาน และผลลพธทได ซงอาจเปรยบเทยบรางวลทไดรบกบบคคลอน หรอเปรยบเทยบตามการคาดหวงวาตนสมควรจะไดรบ ซงสงทบคคลลงทน และผลลพธในการเปรยบเทยบความยตธรรมในองคกรเปนดงตารางท 3

สำนกหอ


38

ตารางท 3 แสดงสงลงทน กบผลลพธในการเปรยบเทยบความยตธรรมในองคกร

สงลงทน ผลลพธทได

เวลา คาตอบแทน/เงนพเศษ ระดบการศกษา/การฝกอบรม ผลประโยชน/สวสดการ ทกษะ การมอบหมายงานททาทาย ความคดสรางสรรค ความมนคงในงาน ความอาวโส ความกาวหนาในอาชพ/การเลอนตาแหนง ความจงรกภกดตอองคกร สถานภาพ อาย สภาพแวดลอมในการทางานทปลอดภย/นาพงพอใจ ลกษณะบคลกภาพ โอกาสในการเตบโตกาวหนา/โอกาสในการพฒนา การทมเทแรงกาย แรงใจ การยอมรบและเหนความสาคญ รปลกษณะ การเขารวมในการตดสนใจทสาคญในการทางาน

ทมา: เปรมจตร คลายเพชร, “การรบรการสนบสนนจากองคการ ความยตธรรมองคการทมผลตอความผกพนองคการ และความตงใจลาออก,” (วทยานพนธปรญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2548), 36.

เปาหมายของการรบรความยตธรรมในองคกร Sheppard, Lewicki และ Mintor (1992, อางถงใน พจณย ไหลพนชถาวร, 2550: 13) กลาววา ทงบคคลและองคกรตางตองใหการดาเนนงานตาง ๆ ในองคกรเปนไปดวยความยตธรรม โดยเปาหมายทตองการใหเกดขนแบงออกเปน 3 ประการ คอ

1. เปาหมายดานประสทธผลของการปฏบตงาน (Performance Effectiveness)

เปาหมายดานนสะทอนถงผลสมฤทธ (Achievement) โดยเฉพาะอยางยงผลสมฤทธของบคคล โดยพจารณาถงการทบคคล กลม ฝาย และองคกรสามารถผลตผลงานทมคณภาพสงและมปรมาณมาได

2. เปาหมายดานการบรรลผล และคงไวซงความรสกเปนอนหนงอนเดยวกน (Sense

of Community) โดยบคคลพยายามทจะมพฤตกรรม และสรางความรสกวาเปนสมาชกของกลม

39

(Membership) มความเปนอนหนงอนเดยวกนและมเอกลกษณ (Identification) ในกลมทางสงคมทงในหนวยงาน ฝาย และองคกร 3. เปาหมายดานความมเกยรตศกดศร และความเปนมนษย (Individual Dignity and

humanness) โดยองคกรตองมการดาเนนการทางดานผลตอบแทน กระบวนการ และระบบตาง ๆ ในองคกร เพอใหบคคลมความเปนอยทด (Well Being) คานงถงความมเอกลกษณ และคณคาของตวเอง (Personal worth)

จากแนวคดและทฤษฎดงกลาวสรปไดวา การทองคกรจะมงสความเปนเลศนน ปจจยหนงทองคกรควรใหความสาคญ คอ การรบรความยตธรรมในองคกรโดยองคกรตองทาใหพนกงานรสกวาสงทพวกเขาลงทนไปในเรอง เวลา ความรความสามารถ การทมเทกาลงแรงกายแรงใจไปกบการทางานพวกเขาจะตองไดรบผลตอบแทนมากกวาหรอเทากบสงทลงทนไป เพราะถาหากพนกงานรสกถงความไมเทาเทยมกนแลวจะทาใหผลงานทออกมาลดลง ดงนนองคกรควรใหความสาคญในเรอง กระบวนการประเมนผลการปฏบตงานตองมความเหมาะสม มความถกตอง โปรงใสและดานคาตอบแทน เงนรางวล ความกาวหนาในอาชพการงาน เพอเปนแรงจงใจในการทางานใหกบพนกงานตอ

องคประกอบของการรบรความยตธรรมในองคกร การรบรความยตธรรมดานผลตอบแทนขององคกร (Distributive Justice)

1. ความหมายของการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทนขององคกร วสทธ สงวนศกด (2550: 4) กลาววา การรบรความยตธรรมดานผลตอบแทนหมายถง การทพนกงานตความเกยวกบผลตอบแทนทตนไดรบจากองคกรวามความเหมาะสมและความถกตองในการจดสรรผลตอบแทน เมอเปรยบเทยบกบสงตาง ๆ ทพนกงานนามาลงทนใหกบองคกร เชน ความร ความสามารถ และประสบการณ

Judge และ Colquitt (2004: 395) กลาววา ความยตธรรมดานผลตอบแทน หมายถง การทบคลากรรบรเกยวกบความยตธรรมจากสงทไดรบจากการตดสนใจขององคกร Sheppard Lewicki และ Minton (1992: 12) กลาววา ความยตธรรมดานผลตอบแทน หมายถง การทบคลากรรบรวาผลตอบแทนทตนไดรบมความเสมอภาค ความสมดล และถกตอง Greenberg (1990: 399) กลาววา การรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน หมายถง การทบคลากรไดรบรผลตอบแทนทไดรบจากองคกรนนมความยตธรรม

สำนกหอ


40

จากความหมายดงกลาว สรปไดวา ความยตธรรมดานผลตอบแทน หมายถง การรบรของพนกงานเกยวกบความยตธรรมในการจดสรรผลตอบแทน รางวล โดยมหลกเกณฑการตดสนใจทเปนธรรม มความเสมอ และสมดลกบสงทพนกงานไดใชความร ความสามารถ ในการปฏบตงานใหกบคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล 2. หลกการของการรบรความยตธรรมในองคกรดานผลตอบแทน

นฤเบศร สายพรหม (2548: 26-27) กลาววา หลกเกณฑทใชเปนมาตรฐานในการตดสนความยตธรรมดานการแบงปนผลตอบแทนขององคกร ไดแก 1) ความเปนธรรม (Equity)

หลกเกณฑความเปนธรรม หมายถง การทพนกงานไดรบผลตอบแทนหรอรางวลทเหมาะสมกบสงทตนเองไดสรางสรรคหรอทมเทใหกบองคกร 2) ความเสมอภาค (Equality) หลกเกณฑความเสมอภาคหมายถง การทพนกงานทกคนมโอกาสเทาเทยมกนในการไดรบผลตอบแทนหรอรางวลโดยไมคานงถงความแตกตางระหวางบคคล และ 3) ความตองการ (Need) หลกเกณฑความตองการหมายถง การทผลตอบแทนหรอรางวลนนจะตองจดสรรโดยพจารณาพนฐานความตองการของพนกงานแตละคน

Sheppard, Lewicki และ Minton (1992, อางถงใน ปรด อทธพงศ, 2552: 8) กลาววา จากเปาหมาย 3 ประการของการตดสนความยตธรรมของผลตอบแทน กอใหเกดเกณฑ 3 ประการ ในการตดสนความถกตองดงกลาว ไดแก 1. มาตรฐานความคงทภายใน (Internal Consistency) กลาวคอ ในการจายผลตอบแทนทยตธรรมจาเปนตองมขอมลทครบถวน และถกตอง หากมความผดพลาดเกดขนกจะทาใหการตดสนใจผดพลาด และนาไปสความไมยตธรรมในองคกร 2. มาตรฐานกฎหมาย หรอนโยบาย (Law and Policy) กลาวคอ การจะบรรลเปาหมายของการอยรวมกนนน การประเมนเพอจดสรรผลตอบแทนจะตองสอดคลองกบกฎหมาย กฎเกณฑ นโยบายของสงคม หรอมาตรฐานของชมชน

3. มาตรฐานสถานะของชวต (Station in Life) กลาวคอ การมอบผลตอบแทนใหกบบคลากรในองคกรนนจะตองคานงถงความเชยวชาญ ความอาวโส ระดบอาชพ และความนบถอในวชาชพ เพอบรรลเปาหมายของความมเกยรต และศกดศรความเปนมนษย

3. แนวคดของการรบรความยตธรรมในองคกรดานผลตอบแทน

Sheppard Lewicki และ Minton (1992: 19) ไดกลาวถง ความยตธรรมดานผลตอบแทนเกดจากการพจารณาหลกพนฐานสาคญ 2 ประการ ไดแก ความสมดลและความถกตอง และเปาหมายของความยตธรรม 3 ประการ ไดแก เปาหมายในดานประสทธผลในการปฏบตงาน เปาหมายดานความรสกเปนอนหนงอนเดยวกน และเปาหมายดานศกดศรของความ

สำนกหอ


41

เปนปจเจกชนและความเปนมนษย จากหลกการขางตนนามาซงมาตรฐานทจะตดสนความยตธรรมดานผลตอบแทนมความแตกตางกน 6 ดาน ดงแสดงในตารางท 4 ดงน

ตารางท 4 แสดงแนวคดเกยวกบการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน

เปาหมายของความยตธรรม ความสมดล ความถกตอง เปาหมายดานผลการปฏบตงาน ดลยภาค

(Equity)

ความคงทภายใน (Internal Consistency)

เปาหมายดานความเปน

อนหนงอนเดยวกน ความเสมอภาค

(Equality) กฎหมายหรอนโยบาย

(Law and Policy)

เปาหมายดานศกดศรของความเปนปจเจกชนและความเปนมนษย

ความตองการ (Need)

การดาเนนชวต (Station in Life)

ทมา: Sheppard, Lewicki and Minton, Organizational Justice (United State of America:

Macmillan, 1992), 12.

การรบรความยตธรรมดานกระบวนการ (Procedural Justice)

1. ความหมายเกยวกบการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ พนดา ทองเงา (2548: 7) กลาววา การรบรความยตธรรมดานกระบวนการ หมายถง การทพนกงานรบรวาโครงสรางของกระบวนการทองคกรใชในการตดสนใจเกยวกบการใหผลตอบแทนถกกาหนดขนอยางยตธรรมและองคกรเปดโอกาสใหพนกงานไดมสวนรวมในการเสนอแนะขอมล เพอนามาใชเปนพนฐานในการกาหนดกระบวนการตดสนใจเกยวกบการใหผลตอบแทนขององคกร เปรมจตร คลายเพชร (2548: 7-8) กลาววา การรบรความยตธรรมดานกระบวนการ หมายถง ความคดทมตอวธการ กลไก หรอกระบวนการตดสนใจเพอกาหนดปรมาณและการจดสรรใหรางวลหรอตอบแทนใหมความยตธรรม กลาวคอ มกระบวนการครอบคลมทจะตองไมถกครอบงาโดยบคคลใดบคคลหนง บคลากรมโอกาสทจะแสดงความคดเหน และสามารถตรวจสอบกระบวนการตดสนใจทเกดขนในองคกรได ขอมลทนามาประกอบการตดสนใจเพอกาหนดผลตอบแทนในองคกรจะตองมความถกตองเหมาะสม แมนยา มความคงทแนนอน ปราศจากอคตสามารถเชอถอไววางใจได และมการคานงถงดานศลธรรมจรรยา

42

Folger และ Cropazano (1998, อางถงใน ปรด อทธพงศ, 2552: 18 ) กลาววา ความยตธรรมดานกระบวนการ หมายถง การทปจเจกชนรบรวาวธการ กลไก หรอกระบวนการ ตาง ๆ ทใชในการกาหนดผลตอบแทนในความยตธรรม

John (1996, อางถงใน ภทรนฤน พนธสดา, 2543: 30) กลาววา ความยตธรรมดานกระบวนการจะเกดขนเมอบคคลเหนวากระบวนการทใชในการตดสนผลตอบแทนมความสมเหตสมผล โดยในกระบวนการตดสนใจจะตองประกอบดวยลกษณะ ดงน

1. มเหตผลเพยงพอในการตดสนใจ

2. กระบวนการหรอวธปฏบตมความคงทแนนอนกบทกคนในทกชวงเวลา

3. มขอมลทชดเจนและปราศจากอคต

4. กระบวนการหรอผลตอบแทนมความดงดด สรปไดวาความหมายของการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ หมายถง การทพนกงานรบรเกยวกบความยตธรรมของวธการและกระบวนการในการประเมนผลการปฏบตงานทถกกาหนดอยางยตธรรม ซงการประเมนผลการปฏบตงานตองมความถกตองแมนยา มความโปรงใส ปราศจากการถกครอบงาจากบคคลใดบคคลหนง 2. หลกของความถกตองเกยวกบการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ 2.1 ความเปนกลาง (Neutral) ขอมลทหาไดมาตองครบถวน มความถกตอง และยอมรบการทบทวน และแกไขหากพบขอมลเพมเตมทมความถกตองเพมมากขน

2.2 ความคงทของกระบวนการ (Consistent with Specified Proce- dures)

กระบวนการตาง ๆ ในองคกรจะตองมความคงทและสามารถเชอถอได

2.3 สถานะของบคคลในกลม (Standing) กระบวนการจะตองทาใหแนใจวาปจเจกชนไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมกนในฐานะทเปนหนงในกลมหรอองคกร 3. แนวคดเกยวกบการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ Sheppard Lewicki และ Minton (1992: 31) กลาววา บคคลจะรวบรวมหลกฐานตาง ๆ เกยวกบความยตธรรมดานกระบวนการเชนเดยวกบความยตธรรมดานผลตอบแทน โดยบคคลทเชอวากระบวนการเปนตวกาหนดผลตอบแทนทจะไดรบการพจารณาความยตธรรมดานกระบวนการตามหลกของความยตธรรม 2 ดาน คอ ความสมดล และความถกตอง ประกอบกบเปาหมายของความยตธรรม 3 ประการ ไดแก ดานประสทธผลของผลการปฏบตงาน ดานความรสกเปนอนหนงอนเดยวกน การมเกยรตศกดศรและความเปนมนษยของปจเจกชน ทาใหเกดเปนมาตรฐาน 6 ประการ ของความยตธรรมดานกระบวนการ ดงแสดงในตารางท 5 ดงน

สำนกหอ


43

ตารางท 5 แผนภาพแสดงแนวคดเกยวกบการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ

เปาหมายของ ความยตธรรม

ความสมดล ความถกตอง

ดานผลการปฏบตงาน การตรวจสอบและความสมดล ความเปนกลาง ดานการอยรวมกน ความสมดลของอานาจ ความคงทของกระบวนการ ดานศกดศร ความสมดลของการลงทน สถานะของบคคลในกลม

ทมา: Sheppard, Lewicki and Minton, Organizational Justice (United State of America:

Macmillan, 1992), 31.

การรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธ 1. ความหมายของการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธ

องคณา อนทแสง (2552: 7) กลาววา การรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกนระหวางผบงคบบญชาและผ ใตบงคบบญชา หมายถง การรบรของผ ใตบงคบบญชาวาผบงคบบญชาปฏบตตอผ ใตบงคบบญชาดวยความยตธรรม มเหตผลชดเจน และเพยงพอทจะอธบายผลการตดสนใจในงานของผ ใตบงคบบญชา รวมทงมความสมพนธทด ปฏบตตนตอผใตบงคบบญชาอยางใหเกยรต เคารพซงกนและกน และใหการยอมรบ

พนดา ทองเงา (2548: 7) กลาววา การรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธ ระหวางองคกรและพนกงาน หมายถง การทพนกงานรบรวาองคกรหรอผทไดรบมอบหมายอานาจจากองคกร (เชน หวหนางาน) แสดงความจรงใจใหเกยรต และคานงถงสทธของพนกงานอยางเปนธรรม รวมทงมการใหขอมลและอธบายถงเหตผลในการตดสนใจเกยวกบเรองตาง ๆ ขององคกรตอพนกงานตามความเปนจรง ภทรนฤน พนธสดา (2543: 35-36) กลาววา การรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกนระหวางผบงคบบญชาและผ ใตบงคบบญชา หมายถง การรบรของพนกงานวาผบงคบบญชาปฏบตตอผ ใตบงคบบญชาดวยความยตธรรม กลาวคอ ผบงคบบญชามเหตผลชดเจนและเพยงพอทจะอธบายผลของการตดสนใจในงานของผใตบงคบบญชา รวมทงปฏบตตอผใตบงคบบญชาดวยความสภาพออนโยนและใหการยอมรบ

44

Folger และ Cropazano (1998, อางถงใน ปรด อทธพงศ, 2552: 20-21) ใหความหมายของการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธ หมายถง การทบคคลไดรบการปฏบตจากคนอนดวยความยตธรรม ผ วจยขอสรปการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธ หมายถง การทบคลากรรบรถงการไดรบการปฏบตจากผบงคบบญชาดวยความจรงใจ ใหเกยรต เคารพในสทธ ตลอดจนปฏบตตอผ ใตบงคบบญชาดวยความสภาพ ออนโยน และมความเสมอภาค รบรขอมลขาวสารจะตองเปนขอมลขาวสารทมเจตนาทชดเจน ปราศจากการปด บงซอนเรน มความถกตอง และอยบนพนฐานของเหตและผล มความถกตอง และความมเหตผลในการตดสนใจในเรองตาง ๆ แนวคดเกยวกบการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธ

นฤเบศร สายพรหม (2548: 27) ไดจาแนกความยตธรรมดานการมปฏสมพนธไว 2 ประเภท คอ

1. การรบรความยตธรรมดานความสมพนธระหวางบคคลในองคกร (Interpersonal

Justice) หมายถง การรบรของพนกงานเกยวกบความยตธรรมในการแสดงออกขององคกรดวยการใหความสาคญ การใหเกยรต และใหความเคารพตอพนกงานในฐานะทพนกงานผนนเปนบคคลทมเกยรต มศกดศร 2. การรบรความยตธรรมดานขอมลขาวสารในองคกร (Informational Justice) หมายถง การรบรของพนกงานเกยวกบความยตธรรมในการนาเสนอขอมลขาวสารหรอความรเกยวกบกระบวนการขององคกรทพนกงานใหความสนใจหรอตองการทราบ โดยขอมลขาวสารทกอใหเกดการรบรความยตธรรมนน จะตองเปนขอมลขาวสารทมเจตนาทชดเจน ปราศจากการปดบงซอนเรน มความถกตอง และอยบนพนฐานของเหตและผล

จากแนวคดเกยวกบการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธทไดกลาวมาน การรบรความยตธรรมในองคกรดานการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธเปนความรสกทพนกงานมตอผบงคบบญชาและผ รวมงานวามความจรงใจ ใหเกยรตกน เคารพในสทธอยางเทาเทยมกนรวมถงมการสอสารขอมลขาวสารโดยทวถงกน

ประโยชนของความยตธรรมในองคกร Gilliland และ Langdon (1998, อางถงใน ไตรภพ จตรพาณชย, 2548: 24) กลาววา

เราสามารถพจารณาอทธพลของรปแบบการบรหารจดการทเปนธรรม ไดจากทศนคตและปฏกรยาของบคคลทมตอรปแบบการประเมนผลการปฏบตงานแรงจงใจและผลการปฏบตงานของบคคล

ทศนคตทมตอองคกรและการเรยกรองทางดานกฎหมายโดยสามารถจาแนกได ดงน

สำนกหอ


45

1. ทศนคตและปฏกรยาของพนกงานทมตอการประเมนผลการปฏบตงาน

1.1 ยอมรบในผลการประเมนการปฏบตงาน

1.2 พงพอใจกบระบบทใชในการประเมนผลการปฏบตงาน

2. แรงจงใจและผลการปฏบตงานของพนกงาน

2.1 พนกงานมแรงจงใจทจะปรบปรงผลการปฏบตงานของตนเอง 2.2 ผลการปฏบตงานดขน

3. ทศนคตทมตอองคกรของพนกงาน

3.1 เกดความไววางใจในตวผบงคบบญชา

3.2 เกดความผกพนตอองคกร 3.3 มความตงใจทจะคงอยในองคกรตอไป

4. สถานะขององคกรจากการเรยกรองทางดานกฎหมายของพนกงาน

4.1 เพมระดบการปองกนตนเองทางกฎหมาย

4.2 ลดความนาจะเปนในการถกเรยกรองหรอฟองรองทางกฎหมายจากพนกงาน

สาหรบการวจยครงนผ วจยไดศกษาความยตธรรมในองคกร โดยศกษาการรบรความยตธรรมในองคกรจานวน 3 ดาน ไดแก 1) การรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน 2) การรบรความยตธรรมดานกระบวนการ 3) การรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน ซงผ วจยเหนวาผบรหารควรรบทราบวาพนกงานมระดบการรบรความยตธรรมในองคกรอยในระดบใดเพอนาไปเปนแผนในการพฒนาดานการบรหารทรพยากรบคคลใหเกดความเสมอภาค ความสมดล และความถกตอง ในการจดสรรผลประโยชนใหกบบคลากร เมอพนกงานรสกถงความเสมอภาคกจะเกดทศนะคตทดตอการประเมนผล ยอมรบและพอใจในกระบวนการประเมนผล ทาใหมแรงจงใจในการทางาน มความไววางใจผบงคบบญชา นาพาไปสความผกพนตอองคกร ทาใหพนกงานมความตงใจในการปฏบตงานเพอใหองคกรพฒนาไปอยางยงยนและนาไปสการเปนเลศในระดบสากลตามวสยทศนทตงไว

แนวคด และทฤษฎเกยวกบความผกพนตอองคกร นกวชาการหลาย ๆ ทาน ทศกษาทางดานพฤตกรรมศาสตร มกจะใหความสาคญในเรองพฤตกรรมของบคคลในองคกร เนองจากนามาซงประสทธภาพในการทางาน ดงนนจงมผ ทศกษาเรองความผกพนตอองคกรกนมา ซงการศกษาเรองนทาใหผศกษาเขาใจธรรมชาตของคน เขาใจถงกระบวนการหรอขนตอนทสรางความผกพนหรอความรสกวาตนเปนสวนหนงของสงคม

สำนกหอ


46

ยอย ๆ ขนมา ซงความเขาใจในกระบวนการนจะชวยใหเขาใจพฤตกรรมของคนไดมากขนดวยเชนกน โดยมนกวชาการใหความหมายของความผกพนตอองคกร ดงตอไปน

ความหมายของความผกพนตอองคกร นฤเบศร สายพรหม (2548: 31) ความผกพนตอองคกร หมายถง ความรสกเปนหนงเดยวและความผกพนของบคคลทมตอองคกรทตนเองปฏบตงานอยอยางเหนยวแนน ซงประกอบดวยการยอมรบคานยมและเปาหมายขององคกร ความตงใจทจะปฏบตงานเพอองคกรดวยความวรยะอตสาหะ และความปรารถนาทจะดารงสถานภาพในการเปนสวนหนงขององคกรโดยการปฏบตงานรวมกบองคกรตอไป

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2541: 96) ใหความหมายของความผกพนตอองคกร หมายถง ระดบของความตองการทจะมสวนรวมในการทางานใหกบหนวยงานหรอองคกรทตนเองเปนสมาชกอยอยางเตมกาลงความสามารถและศกยภาพทมอย หรอหมายถง ระดบทพนกงานเขามาเกยวของกบเปาหมายขององคกรและตองการรกษาสภาพความปรารถนาทจะเปนสมาชกขององคกร บคคลใดมความรสกผกพนกบองคกรสง คนเหลานนจะมความรสกวาเขาเปนสวนหนงขององคกร Porter และคณะ (1974, อางถงใน เพลนพศ ศรสมบรณ, 2547: 9) ไดใหความหมายของความผกพนตอองคกรวา เปนความสมพนธอยางแนนแฟนของบคคลกบองคกรทแสดงถงความเปนอนหนงอนเดยวกน และเขาไปมสวนรวมในองคกรทบคคลเปนสมาชก ประกอบดวยลกษณะ 3 ประการ 1. มความเชอแรงกลา ยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร 2. มความเตมใจทมเทความพยายามอยางมากในการปฏบตงานเพอผลประโยชนขององคกร 3. มความปรารถนาอยางแรงกลาทจะพยายามรกษาไวซงความเปนสมาชกขององคกร Steers (1977, อางถงใน พชย อนนนกาศ, 2552: 26) มความเหนวา ความผกพนตอองคกร หมายถง ความรสกของผปฏบตงานทแสดงตนเปนหนงเดยวกบองคกร มคานยมทกลมกลนกบสมาชกขององคกรคนอน ๆ และเตมใจทจะอทศกาลงกายและกาลงใจเพอปฏบตภารกจขององคกร ความรสกนจะตางจากความรสกผกพนตอองคกรอนเนองมาจากการเปนสมาชกขององคกรโดยปกต ตรงทพฤตกรรมของผปฏบตงานทมความผกพนตอองคกรอยางแทจรง จะมงเนนความเตมใจทจะปฏบตงานใหบรรลเปาหมายขององคกร

สำนกหอ


47

จากความหมายดงกลาวขางตนสรปไดวา ความผกพนตอองคกร หมายถง ทศนคต ความรสกนกคด และพฤตกรรมทบคคลแสดงออกตอองคกร ในลกษณะทรสกวาเปนสวนหนงขององคกร ยอมรบเปาหมาย วฒนธรรม และคานยมขององคกร ตลอดจนเกดความรสกผกพนตอองคกรในแงทพนกงานรสกถงความเปนสมาชกในองคกร รสกยดมนกบองคกร เปนอนหนงอนเดยวกบองคกร และการเขาไปมสวนรวมกบองคกร แนวคดเกยวกบความผกพนตอองคกร Buchanan (1997) และ Mowday และคณะ (1982, อางถงใน นฤปชา เมองอนทร, 2551: 17) แนวคดความผกพนตอองคกรเปนทศนคตทสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางพนกงานกบองคกร เปนอนหนงอนเดยวกนและรสกเกยวพนกบองคกรอยางแนบแนน เนองจากมความเชอในเปาหมายและคานยมขององคกร มความตงใจทจะทมเทความพยายามเพอองคกร และมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะอยกบองคกร นกทฤษฎทเชอตามแนวคดนจะมองความผกพนตอองคกรวาเปนบางสงทอยในกลองดา (Black box) ซงถกกาหนดจากองคกรและตวบคคล

เชน คณลกษณะสวนบคคล บทบาทหนาทเกยวของลกษณะโครงสรางองคกรและประสบการณ ในงาน ปจจยเหลานตางเปนตวกาหนดระดบของความผกพนตอองคกรซงมผลกระทบตอผลลพธตาง ๆ เชน การลาออกจากงาน การตรงตอเวลา ความพยายามในงาน และพฤตกรรมการใหความรวมมอ ในขณะทแนวคดทสอง คอ แนวคดประเภทพฤตกรรม (Behavioraltype) เปนกระบวนการทบคคลเขามาสองคกร โดยสรางความผกพนขนเพอผลประโยชนของตวเองมใชเพอองคกร Becker (อางถงใน สปรยา เตชะอศวนนท, 2551: 16) ไดเสนอทฤษฎ Side-Bet ทพฒนามาจากกรอบการศกษาของแนวคดเชงแลกเปลยน (Exchange) หรอทเรยกวา Reward

Cost Notation โดยมสาระสาคญคอการอธบายถงเหตผลทบคคลเกดความผกพนตอสงหนงสงใด

เปนเพราะวาบคคลนนไดสรางการลงทน (Side-Bet) ตอสงนนไว เพราะฉะนนถาหากเขาไมมความผกพนตอสงนนตอไปกจะทาใหเขาสญเสยการผกพนไวจงเปนสงทตองทาโดยไมมทางเลอก ระดบความสาคญของการลงทนในบางประการจะผนแปรตามมตระยะเวลา คอ คณภาพของสงทลงทนไป จะมมลคาเพมสงขนตามระยะเวลาทบคคลไดเสยไปในเรองนน ๆ เชน ตวแปรอายการทางานในองคกร บคคลททางานใหกบองคกรนานเทาใดกจะทาใหเกดการสะสมทรพยากรทเขาจะไดรบจากระบบการจางงานขององคกรมากขน ในรปแบบของเงนเดอนสวสดการ และอานาจหนาท หรอสงทไดอทศในรปแบบของกาลงกายและกาลงใจ ดงนนบคคลททางานอยกบองคกรมานานยอมตดสนใจลาออกจากองคกรไดยากลาบากกวาคนททางานกบองคกรมาไมนาน เพราะเขาจะพจารณาวาหากลาออกจากองคกรกเทากบวาการลงทนของเขาทไดสะสมไวยอมสญเสยไปดวย

ซงอาจจะไมคมคากบผลประโยชนทจะไดรบจากองคกรใหม

สำนกหอ


48

องคประกอบของความผกพนตอองคกร ความผกพนตอองคกร เปนสงทมความสาคญมากสาหรบองคกร หากองคกรใดทมบคลากรทมความผกพนตอองคกรสงยอมทจะนาพาใหองคกรบรรลเปาหมายได จากแนวคดของนกวชาการหลายทาน ไดกาหนดแนวคดและทฤษฎเกยวกบความผกพนตอองคกร ดงน

Greenberg (1995, อางถงใน ปทมวรรณ ชสาย, 2547: 20) แบงองคประกอบของความผกพนตอองคกรไว ดงน

1. ความผกพนดานการคงอยกบองคกร (Continuance Commitment) หมายถง การทบคคลตองการจะอยทางานกบองคกรเพราะเขามความเชอวา หากเขาลาออกอาจจะไมคม ยงถาอยกบองคกรเปนเวลานาน หากลาออกกยงจะทาใหสญเสยสงทไดลงทนกบองคกรในชวงเวลาทผานมา เชน ประโยชนทไดจากการเกษยณอาย มตรภาพ พนกงานยงคงทางานอยกบองคกรเพยงเพราะวาพวกเขาไมตองการทจะสญเสยสงเหลานไป อาจกลาวไดวา บคคลเหลานเปนผ ทมความผกพนดานการคงอยในองคกรในระดบสง 2. ความผกพนดานความรสก (Affective Commitment) หมายถง การทบคคลตองการจะอยทางานกบองคกร เพราะวาเขาเหนพองกบเปาหมายและคานยมขององคกร คนทมความผกพนดานความรสกมากจะเปนผ ทเหนพองกบสงทองคกรกาลงทาอยและเตมใจทจะใหความชวยเหลอโดยเฉพาะอยางยงในกรณทองคกรกาลงดาเนนการใหเกดเปลยนแปลง พนกงานอาจจะสงสยวาคานยมของตนยงคงสอดคลองกบคานยมขององคกรหรอไม เมอเหตการณเชนนเกดขนพนกงานอาจจะสงสยวาตนเองยงคงเปนสวนหนงขององคกรหรอไม หากพนกงานคดวาไมเขากอาจจะลาออกไป

3. ความผกพนดานบรรทดฐาน (Normative Commitment) หมายถง การทบคคลตองการทจะอยทางานกบองคกรอนเนองมาจากมแรงกดดนจากคนอน คนทมความผกพนดานบรรทดฐานมากจะมความกงวลมากวาคนอนจะคดอยางไรหากตนลาออก คนเหลานไมอยากทจะทาใหนายจางผดหวงและกงวลวาเพอนรวมงานอาจจะคดกบตนในทางทไมดหากตนลาออก

Allen และ Meyer (1990: 1-18) กลาววา ความผกพนตอองคกร มองคประกอบ 3 ประการ คอ

1. ความผกพนตอองคกรดานจตใจ (Affective Commitment) หมายถง อารมณความรสกผกพนตอองคกรในแงทพนกงานรสกถงความเปนสมาชกในองคกร รสกยดมนกบองคกร เปนอนหนงอนเดยวกบองคกร และการเขาไปมสวนรวมกบองคกร

สำนกหอ


49

2. ความผกพนตอองคกรดานการคงอย (Continuance Commitment) หมายถง ความผกพนตอองคกรทเกดจากการจายคาตอบแทนขององคกร เพอแลกเปลยนกบการคงอยกบองคกรของบคคลแตละคน เปนการรบรของบคคลถงผลประโยชนทเสยไปถาเขาตองออกจากองคกร ซงมอทธพลตอการเลอกทจะอยในองคกรตอไป

3. ความผกพนตอองคกรดานบรรทดฐาน (Normative Commitment) หมายถง จตสานกในการดารงอยเปนสมาชกขององคกร รสกวาเมอเขาเปนสมาชกขององคกรแลว กตองมความผกพนและจงรกภกดตอองคกร ซงเปนสงทถกตองและสมควรกระทา ถอเปนพนธะผกพนทตองมตอการปฏบตหนาทในองคกร จากแนวคดและทฤษฎทกลาวขางตนน ความผกพนตอองคกร เปนการทพนกงานทมเทใหกบการปฏบตงานอยางเตมท มความรก ความภกดตอองคกร อกทงยงรสกวาเปนสวนหนงขององคกร ซงหวงวาจะนาพาไปสความสาเรจและตนเองไดรบความเจรญกาวหนาในอาชพการงาน ผ วจยไดใชแนวคดของ Allen และ Mayer (1990) ซงไดทาการศกษาเฉพาะความผกพนดานจตใจเนองจากผ วจยเหนวา ความผกพนดานจตใจตอองคกรเปนขนแรกของความผกพน เมอพนกงานมทศนคตทดตอองคกรแลว พวกเขากจะแสดงพฤตกรรมการจงรกภกดตอองคกร เตมใจทมเทกาลงแรงกายและแรงใจในการทางานเพอใหองคกรบรรลวตถประสงค ดงนนเมอพนกงานมความพงพอใจในการทางานสงสงผลใหเกดความผกพนตอองคกรดานจตใจสงกจะทาใหเกดความผกพนดานความคงอยและความผกพนดานบรรทดฐานสงตามไปดวย

ปจจยทกอใหเกดความผกพนตอองคกร McShane และ Glinow (2000: 210, อางถงใน ปทมวรรณ ชสาย, 2547: 20-21) ไดกลาววาสงตอไปนเปนปจจยททาใหเกดความผกพนตอองคกร คอ

1. ความยตธรรมและความพงพอใจ (Fairness and Satisfaction) องคประกอบทสาคญทสดในการทาใหพนกงานมความจงรกภกด (Loyalty) คอ การทพนกงานมความรสกในทางบวกและรสกวาไดรบความเปนธรรมในการทางาน องคกรตองสรางความผกพนโดยการแบงปนผลกาไรและผลประโยชนขององคกรใหกบพนกงานดวย ไมใชใหประโยชนเฉพาะผบรหาร 2. ความมนคงในงาน (Job Security) องคกรควรทาใหพนกงานมความรสกมนคงในการทางานและการพงพาซงกนและกนระหวางพนกงานกบองคกร การรบประกนวาจะจางงานตลอดชวตอาจไมใชสงจาเปน แตองคกรควรทาใหพนกงานเชอมนวาผลงานของพนกงานจะไดรบการตอบแทน

สำนกหอ


50

3. ความเขาใจตอองคกร (Organizational Comprehension) ความผกพนดานความรสก หมายถง การทบคคลรสกวาเปนสวนหนงขององคกร ซงจะเกดขนเมอพนกงานมความเขาใจตอองคกรพนกงานควรไดรบรอยางสมาเสมอเกยวกบกจกรรมตาง ๆ ขององคกร 4. การมสวนรวมของพนกงาน (Employee Involvement) พนกงานมความรสกวาพวกเขาเปนสวนหนงขององคกรเมอพวกเขามสวนรวมในการตดสนใจทเกยวของกบอนาคตขององคกร การมสวนรวมนทาใหพนกงานไดเหนวาองคกรเปนผลสะทอนมาจากการตดสนใจของเขา

5. ความไววางใจในตวพนกงาน (Trusting Employees) ความไววางใจเกดขนเมอเรามการคาดหวงในทางบวกเกยวกบเจตนาและการกระทาของอกฝายหนงทมตอเราในสถานการณทมความเสยง ความไววางใจ หมายถง การศรทธาในบคคลอนหรอกลมบคคล ความไววางใจมความสาคญตอความผกพนตอองคกร เพราะเปนหวใจของความสมพนธระหวางองคกรกบพนกงาน

ประโยชนของความผกพนของพนกงานตอองคกร Greenberg และ Baron (2000) ไดแบงประโยชนของความผกพนตอองคกรไว ดงน

1. พนกงานทมความผกพนตอองคกรมแนวโนมทจะลาออกนอยลง 2. พนกงานทมความผกพนตอองคกรเตมใจทจะเสยสละเพอองคกร ซงพนกงานเสยสละผลประโยชนสวนตวเพอความสาเรจขององคกร O'Malley (2000) ไดแบงประโยชนของความผกพนตอองคกรเปน 3 ประเภท คอ

1. ทาใหพนกงานอยกบองคกรไดนานขน (Enhance Employee Persistence) โดยสามารถลดอตราการลาออก การเลกงานกอนเวลาอนควร การขาดงาน การมาสาย และมการอยปฏบตงานลวงเวลา

2. ทาใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร (Promotes Citizenship

Behavior) คอ เมอพนกงานมความผกพนตอองคกรกจะทาใหเกดพฤตกรรมในการชวยเหลอผ อน

มศลธรรมและคณธรรมเพมขน เชน การลดความไมซอสตยในองคกร 3. ทาใหผลการปฏบตงานดขน (Increases Organizational Performance) คอ เมอพนกงานมความผกพนตอองคกรจะมผลการปฏบตงานทดขน มการบรการทดขนและมคณภาพการปฏบตงานทดขน พนกงานคงอยกบองคกรไดนานขนความผกพนตอองคกร พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร Meyer และ Allen (1997: 24-36) กลาวถงผลของความผกพนตอองคกร ดงน

1. ความผกพนตอองคกรมความสมพนธกบแนวโนมในการลาออกและพฤตกรรมการลาออก โดยเฉพาะความผกพนดานความรสกจะมความสมพนธมากทสด

สำนกหอ


51

2. ความผกพนดานความรสกมความสมพนธกบความตงใจขาดงานของพนกงาน

แตไมพบความสมพนธนกบความผกพนดานการคงอยกบองคกร แตจะพบความสมพนธระหวางการขาดงานอยางจงใจกบปฏกรยาระหวางความผกพนดานความรสกกบดานการคงอยกบองคกรและพบวามความสมพนธกบความผกพนดานบรรทดฐานเพยงเลกนอยเทานน

3. พนกงานทมความผกพนดานความรสกสงจะทางานหนกและมผลการปฏบตงานดกวาพนกงานทมความผกพนดานความรสกตากวา และมความสมพนธในทางบวกกบความผกพนดานบรรทดฐาน แตไมพบวามความสมพนธกบความผกพนดานการคงอยกบองคกร พนกงานทมความผกพนดานความรสกและดานบรรทดฐานสงจะมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรโดยจะพบมากในความผกพนดานความรสก สวนความผกพนดานการคงอยกบองคกรพบวามทงมความสมพนธเชงลบและไมมความสมพนธ

สรรชย กตยานนท (2552, อางถงใน มทตา คงกระพนธ, 2554: 22-23) สะทอนใหเหนวา วสดดฟ (Woodriff) ไดกลาวถงความสาคญของความผกพนตอองคกรของพนกงาน ไววาพนกงานทมความผกพนตอองคกรนนจะพยายามตดสนใจกระทาสงทถกตองทสดในแตละสถานการณ (Discretionary effort) ระดบความผกพนตอองคกรของพนกงานเปนการใชพลงสตปญญาอยางเตมท และความผกพนทางอารมณ ความรสกตองานและตองการทจะพยายามทาสงทดทสดในแตละสถานการณ ซงความพยายามนนอาจไมใชสงจาเปนสาหรบพนกงานใหแกงาน แตพนกงานกตองการทจะใหความผกพนตอองคกรเปนสงทมประโยชน เปนความนาเชอถอทางอารมณอยางแทจรง เพราะวาความผกพนตอองคกรของพนกงานนนเปนเรองท เชอมโยงเหตผลของพนกงานททางานใหกบองคกรไมใชเรองการจายเงนเปนสาคญ แตเปนปจจยทไมใชเงนเขามามอทธพล โดยเฉพาะพนกงานทมศกยภาพสง พวกเขาจะมความคาดหวงในเรองการพฒนาและมความเปนไปไดทจะอยทอนไดงาย ถาเขาไมไดรบความรสกวาจะมการพฒนาเกดขนขอเทจจรงเกยวกบการจายเงนเปนสงทไมจาเปนไมใชปจจยสาคญทจะทาใหพนกงานตดสนใจทางานหรอยงคงดารงอยกบองคกร ซงมความสาคญเปนการสรางแรงจงใจแกพนกงานโดยไมใชเงน ดงน

1. ความกาวหนาในงาน บคคลจะตงเปาหมายตาแหนงงานทสงขนไปเกบไวในใจโดยขอบเขตนนขนอยกบการมองเกยวกบงานทจะใหโอกาสความกาวหนาในอาชพแคไหน

2. การใหอานาจในการตดสนใจแกบคคลทวไป และโดยเฉพาะบคคลทมศกยภาพสงชอบทจะสามารถจดการกบงานตนเองไดโดยรวม

3. การปฏบตทด (Civilized treatment) องคกรรถงคาใชจายทสงในการสรรหาบคคล

สำนกหอ


52

ทมศกยภาพสงมาทางาน เชนเดยวกนคาใชจายนรวมถงการลาออกของบคคลนนดวย การลาออกนนเปนเพราะการไดรบการดแล การปฏบตทไมดขององคกรทกระทาตอพนกงาน ปญหาบอยครงนนมาจากหวหนางานหรอผจดการระดบกลางทมอทธพลกระทบตอพนกงานระดบลาง ทาใหเกดการทางานภายใตภาวะกดดน ซงพฤตกรรมเหลานสามารถทจะขจดออกไปได โดยการจดการของฝายทรพยากรบคคลดวยการสรรหาและจงใจบางคนและทาบางสงทสามารถชวยจดวางเขาในงานและประสบความสาเรจในทนนได

4. พนธสญญาของนายจาง (Employer Commitment) พนกงานชอบทจะรสกวานายจางมพนธสญญาโดยจรงใจกบพวกเขา โดยเฉพาะการนาไปสความกาวหนาในสายอาชพของพวกเขา

5. สภาพแวดลอม เปนสภาพแวดลอมในการทางานทนาพอใจ คอ นาอยตลอดเวลาโดยเฉพาะในงานทตองทางานภายใตสภาวะกดดนสง 6. การเปดเผยของผบรหารระดบสง (Exposure to senior people) พนกงานสวนใหญใหความสนใจกบผบรหารระดบสงของบรษท และเขาสามารถทจะเขาถงผบรหารไดหากมความตองการเสนอแนะขอคดเหนและการแนะนา

7. การชมเชยยกยองเมอกระทาเหมาะสม (Praise when praise is due) ลกษณะการจดการทแย คอ หวหนาใหปฏก รยาปอนกลบในทางลบ ใหการรบรถงผลการปฏบตงานทไมด แตไมเคยใหปฏกรยาปอนกลบในทางบวก เปนการสรรเสรญ ชมเชยยกยอง เปนการตอบแทนทางอารมณความรสกทมคณคามากแกผใตบงคบบญชา

8. การสนบสนน (Support) พนกงานชอบทรสกวามบางคนทสามารถใหคาแนะนาเมอเขาตองการได

9. ความรสกวามความทาทาย (The feeling of being challenged) พนกงานชอบความรสกทาทาย โดยใหพวกเขาเชอวาพวกเขามเครองมอและทกษะทตอบสนองสรางความสาเรจในงานได สามารถตอบสนองตอสงทไมคาดคด การตอส แขงขนภายนอกสามารถมอทธพลชกจงบคคลใหมความกระตอรอรนได เชนเดยวกนกบการแขงขนในสวนงานกสามารถกระตนไดเชนกน

10. ความรสกวามความเชอถอไววางใจ (The feeling of being trusted) ความรสกเชอถอในการทางาน ความรสกจากประโยชนในสวนงานและทมงาน

11. ความรสกวากาลงทาสงทดและเปนทไววางใจขององคกร บคคลตองการความภาคภมใจในตวของเขาและองคกรททางาน

สำนกหอ


53

12. ความรสกเกยวกบการทางานบนหนาททเปนประโยชน เปนปจจยทมอทธพลตอแรงจงใจของพนกงาน

13. ความรสกถงความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว

จากประโยชนทกลาวมาจะเหนวา ความผกพนตอองคกรเปนสงทจาเปนตอการอยรอดและความมประสทธภาพขององคกรขนาดใหญ เพราะจดมงหมายสาคญในการบรหารงานของทกองคกรคอ ใหองคกรคงอยและบรรลเปาหมาย เมอองคกรสามารถทาใหบคลากรเกดความผกพนตอองคกรไดมากเพยงใด การบรหารจดการในดานทรพยากรมนษยกจะงายขน เนองจากบคลากรจะลดอตราการมาสาย การขาดงาน และลดอตราการลาออก นอกจากนยงสงผลตอทศนคตและจตใจ ไดแก มอารมณด มความจงรกภกด มแรงจงใจในการทางาน และมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ขององคกร เตมใจทจะเสยสละเวลา เสยสละผลประโยชนสวนตว เพอความสาเรจขององคกร ในการวจยครงน ผ วจยทาการศกษาเรองคณภาพชวตในการทางานและการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอความผกพนตอองคกรดานจตใจรวมกน ซงผ วจยเหนวา “คน” ถอวาเปนทรพยากรทสาคญมากทสด ดงนนเมอองคกรตองการทจะกาวไปสความเปนเลศ องคกรจะตองสงเสรมใหบคลากรมคณภาพชวตในการทางานทด ไดรบในสงทพวกเขาลงทนไปอยางเหมาะสม หรอเพยงพอกบความตองการกบการเสยสละเวลา การทมเทแรงกาย แรงใจใหกบการทางาน ดงนนผบรหารทดควรมความสามารถในการบรหารบคคลใหไดทงงานและไดนาใจของพนกงานรวมงาน เพอใหพนกงานในองคกรรวมมอกนปฏบตงานดวยความเตมใจและเตมความสามารถ อกทงยงตองมความสามารถในการสรางแรงจงใจใหผปฏบตงานเกดความพงพอใจในงาน เกดความรก ความศรทธาในหนวยงาน เกดความเสยสละในการทมเทกาลงกาย กาลงใจ กาลงความคดและสตปญญาหาทางปรบปรงและพฒนาองคกรใหเจรญกาวหนาไปสความเปนเลศในระดบสากล รวมถงมการสรางบรรยากาศทดในการทางานรวมกนระหวางผบงคบบญชา สงเสรมความกาวหนาและความมนคงในงาน เมอบคลากรรสก หรอไดรบสงตาง ๆ ในระดบทพอใจพวกเขาพอใจแลวกจะเกดความพงพอใจ เกดความจงรกภกด และจะนาไปสความผกพนตอองคกร ซงสอดคลองกบสมมตฐานการวจยทวา คณภาพชวตในการทางานและการรบรความยตธรรมในองคกรมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร ดงน

สำนกหอ


54

การรบรความยตธรรมในองคกร 1. การรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน

2. การรบรความยตธรรมดานกระบวนการ 3. การรบรความยตธรรมดานปฏสมพนธ

ภาพท 4 แสดงคณภาพชวตในการทางานและการรบรความยตธรรมในองคกรมผลตอความผกพนตอองคกร

แนวคดและทฤษฎของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร

ปทมวรรณ ชสาย (2547: 28) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรเปนพฤตกรรมทเกดขนจากความสมครใจของพนกงานทจะปฏบตตนนอกเหนอจากบทบาทหนาททกาหนดไวในลกษณะทสรางสรรค รวมมอกน และเปนประโยชนตอองคกร โดยทไมไดรบผลตอบแทนอยางเปนทางการจากองคกร นนดา ชประกอบ (2547: 26) ใหความหมายวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร หมายถง พฤตกรรมทพนกงานทาดวยความเตมใจเพอประโยชนขององคกรโดยไมหวงผลตอบแทนใด ๆ แมวาสงนนจะไมใชบทบาทหนาททไดรบมอบหมายจากองคกรกตาม

ความผกพน

ตอองคกร

คณภาพชวตในการทางาน 1. ผลตอบแทนเพยงพอ

2. สถานททางานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ





7. ลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร 8. ลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม

55

โสมสดา เลกอดากร (2547: 27) พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร หมายถง พฤตกรรมของพนกงานทอยนอกเหนอจากงานทเปนทางการ หรอเปนพฤตกรรมของพนกงาน ซงองคกรไมไดกาหนดไววาเปนหนาททตองปฏบต แตพนกงานปฏบตดวยความเตมใจเพอองคกร เปนกจกรรมทสงเสรมความสมพนธทางสงคม และความรวมมอภายในองคกร ชวยสนบสนนใหเกดความสาเรจในองคกร Deshpande (2002, อางถงใน สฎาย ธระวณชตระกล, 2549: 22) ใหความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร โดยกลาววา พฤตกรรมนไมใชพฤตกรรมทเปนทางการ แตมนคลายกบหนาทหรอบทบาทพเศษทกระทาโดยไมไดมงหมายตองการรางวลตอบแทนจากองคกรตวอยางของพฤตกรรมเหลาน เชน การตรงตอเวลา การชวยเหลอผ รวมงานอน ๆ การรบอาสาทาสงหนงสงใดทตนไมไดถกระบมอบหมายใหตองกระทา การเสนอความคดสรางสรรค และการฝกฝนอยเสมอและไมปลอยเวลาใหสญเปลาในการทมเทเพอการทางานของคนอย เสมอ โดยพฤตกรรมเหลานยงรวมถงพฤตกรรมทคนจะละเวนจากการกระทาอะไรบางอยาง ถงแมวาความจรงอยากจะทา เชน ชอบจองจบผดผ รวมงานคนอน มอารมณโกรธงาย ชอบบนหรอตอวาในเรองเลกนอย ชอบโตแยงหรอโตเถยงกบผ อนแมเปนเรองทไมสาคญ โดยสงเหลานผ ทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรจะละเวนกระทา

Katz และ Kahn (1991, อางถงใน วรวรรณ บญลอม, 2551: 8) ไดใหความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรไววา เปนพฤตกรรมทไมเปนทางการในการใหความรวมมอ ความชวยเหลอ และความเปนมตร ซงปรากฏอยในการปฏบตงานในทตาง ๆ แตไมไดถกระบไวในหนาททตองปฏบต แตพฤตกรรมเหลานเปนสงจาเปนสาหรบการดาเนนงานในองคกร

เนองจากหากขาดพฤตกรรมเหลานไปแลวระบบตาง ๆ ในองคกรจะไมสามารถดาเนนการตอไปไดอยางราบรน

Witt (1999, อางถงใน สจตรา เกษสวรรณ, 2550: 5) ใหความหมายไววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร หมายถง การทางานมากกวาทองคกรกาหนดไว และสนบสนนเพอนรวมงาน กลมทางานของตนหรอองคกร ซงจะทาใหองคกรวางใจในผลการปฏบตงาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร การยงทาใหพวกเขาชวยเหลอเพอนรวมงานแกไขปญหาในการทางาน สงเสรมบรรยากาศทดในการทางาน อดทน ตอความลาบากโดยไมบน และยงชวยปกปองทรพยากรขององคกรอกดวย

Organ (1988, อางถงใน ปนปทมา ครฑพนธ, 2550: 26) กลาววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร หมายถง พฤตกรรมทองคกรไมไดกาหนดไวใหปฏบต แตพนกงานปฏบตดวยความเตมใจเพอองคกร เปนพฤตกรรมทแสดงออกมาโดยไมไดขนอยกบระบบรางวลของ

สำนกหอ


56

องคกร ประกอบดวย พฤตกรรมการใหความชวย เหลอผ อน พฤตกรรมการเออเฟอตอผ อน พฤตกรรมความอดทนอดกลน พฤตกรรมการรบผดชอบและใหความรวมมอและพฤตกรรมการตระหนกในหนาท

จากความหมายดงกลาวขางตนสรปไดวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร หมายถง พฤตกรรมทนอกเหนอจากหนาทความรบผดชอบหลก พนกงานปฏบตงานดวยความเตมใจ เชน การตรงตอเวลา การมจตอาสาทชวยเหลอผ อน การเสนอความคดเหน ทมความคดรเรมสรางสรรค เปนตน ซงเปนการกระทาทไมหวงผลตอบแทนจากองคกร เมอปฏบตไปแลวเกดประโยชนตอองคกร แนวคดของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร

ในชวงป ค.ศ. 1980-1990 นกวชาการไดทาการศกษาวจยเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดในองคกรอยางกวางขวาง แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดในองคกร เปนแนวคดทพยายามจาแนกและอธบายพฤตกรรมการปฏบตงานของบคคลในองคกรทสนบสนนประสทธผลในการปฏบตงานขององคกรโดยรวม ซงมแนวคดหลก 2 แนวคด ไดแก แนวคดทจาแนกโครงสรางของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดในองคกรออกจากพฤตกรรมในการปฏบตงานตามบทบาทหนาท ดงนน ความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดในองคกรในแนวคดน จงเปนพฤตกรรมบทบาทพเศษเพยงอยางเดยว และพจารณาวาพฤตกรรมใดทบคคลสรางสรรคและกระทาขนเองดวยความสมครใจนอกเหนอจากหนาททองคกรกาหนดโดยมไดตระหนกถงผลตอบแทนทจะไดรบจากองคกร เปนพฤตกรรมทชวยสนบสนนผลการปฏบตงานของบคคล และสงเสรมประสทธผลขององคกร พฤตกรรมเหลานจะถอวาเปนพฤตกรรมบทบาทพเศษ

แตแนวคดนไดถกโตแยงจากนกวชาการบางทานวา การจาแนกโครงสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดในองคกรออกจากพฤตกรรมในการปฏบตงานตามบทบาทหนาทอาจทาใหเกดความสบสนในการระบวา พฤตกรรมใดคอพฤตกรรมตามบทบาทหนาท และพฤตกรรมใดคอพฤตกรรมบทบาทพเศษ เนองจากความแตกตางของพฤตกรรมทง 2 ประเภทน มความหลากหลายไมแนนอนขนอยกบตวบคคล ลกษณะงาน องคกร เวลา รวมทงสภาพแวดลอมของบคคลแตละคน แนวคดทสอง เปนแนวคดทมพนฐานมาจากทฤษฎในการศกษาวจยเกยวกบประชากรในศาสตรสาขาปรชญา (Philosophy) รฐศาสตร (Political Science) และประวตศาสตรสงคม (Social

History) แนวคดนไดนยามความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดในองคกรในฐานะทเปนพฤตกรรมเชงบวกทงหมดของบคคลในองคกร ดงนน การศกษาของนกวชาการในกลมแนวคดน จงศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดในองคกรในภาพรวม ซงประกอบดวย 3 ลกษณะ ไดแก 1)

สำนกหอ


57

พฤตกรรมตามบทบาทหนาทในการปฏบตงาน (Traditional In-Role Job Performance Behavior)

2) พฤตกรรมบทบาทพเศษ (Organizationally Functional Extra-Role Behavior) และ 3) พฤตกรรมเกยวกบการเมองการปกครอง (Political Behavior) แนวคดนพจารณาวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดในองคกรมความเกยวของกบพฤตกรรมการปฏบตงานตามบทบาทหนาท โดยไมสามารถจาแนกออกจากกนไดอยางชดเจน เนองจากบคคลอาจแสดงออกหรอปฏบตทงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดในองคกรและพฤตกรรมการปฏบตงานตามบทบาทหนาทในเวลาเดยวกน

ดงนน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดในองคกรจงมพฤตกรรมการปฏบตงานตามบทบาทหนาทเขามาเกยวของ และเปนพฤตกรรมทสงเสรมบรรยากาศในการปฏบตงาน ทาใหระบบสงคมในองคกรดาเนนไปดวยความราบรน ลดความขดแยง และเพมประสทธภาพในการปฏบตงานขององคกร (นฤเบศร สายพรหม, 2548: 40-41) ดงนน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร เปนสวนสาคญในการพฒนาทรพยากรมนษย ซงสงผลตอการพฒนาองคกรใหมความยงยนตอไป

ภาพท 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรทนาไปสการพฒนาองคกร ทมา: สฎาย ธระวณชตระกล, “การสงเสรมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร สการพฒนา ทรพยากรมนษยในองคกรอยางยงยน,” วารสารศกษาศาสตร 16, 1 (มถนายน-ตลาคม 2547): 21.

พงพาผ อน

(Dependence)

การพฒนาองคกร (Organization Development)

พงพาซงกนและกน

(Interdependence)

พงพาตนเอง (Independence)

58

ภาพท 6 วฏจกรของการพฒนาองคกรอยางยงยนดวยการมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ องคกร ทมา: สฎาย ธระวณชตระกล, “การสงเสรมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรสการพฒนาทรพยากรมนษยในองคกรอยางยงยน,” วารสารศกษาศาสตร 16, 1 (มถนายน-ตลาคม 2547): 22.

การทองคกรจะพฒนาหรอสงเสรมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรใหเกดแกสมาชกของตนเองได จะสงผลใหเกดการรบรและการเปลยนแปลงทศนคตของพนกงาน โดยผานการไดรบขอมลสารสนเทศเกยวกบหลกพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร เพอสรางการยอมรบและยอมเปลยนแปลงพฤตกรรมระดบบคคล ซงเมอเวลาผานไป การถายทอดขอมลดงกลาวยอมจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงวฒนธรรมในระดบองคกร และเกดการยอมรบวฒนธรรมระดบองคกรดงกลาว จะสงผลตอพฤตกรรมระดบองคกรตอไป ดวยเหตนเมอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรไดรบการยอมรบและเกดการเปลยนแปลงในระดบองคกรแลว ยอมแสดงใหเหนถงคณลกษณะทพงประสงคแกบคลากรทมาจากแรงจงใจภายใน (Internal

Motivation) โดยจะสงผลใหเกดประสทธภาพและประสทธผลในการทางานทดยงขน อนจะสงผลใหเกดการพฒนาองคกรอยางยงยน (Sustainable Organization Development) เนองจากเปนการพฒนาทเกดจากปจจยภายในตวของสมาชกเอง โดยไมมการบงคบ หรอถกสงการแตอยางใด

การรบรและเปลยน

แปลงทศนคต

การยอมรบและเปลยนแปลง

พฤตกรรมสวนบคคล

กลายเปนวฒนธรรม

ใหมขององคกร

การยอมรบและ

เปลยนแปลงพฤตกรรม

ระดบองคกร

พฤตกรรมการเปนสมาชก

ทดตอองคกร

เกดการพฒนาองคกร อยางยงยน

ประสทธผลขององคกรบรรลเปาหมายไดงายขน

ประสทธภาพในการปฏบตงานของสมาชสงขน

วฏจกรของการพฒนาองคกร อยางยงยนดวยการมพฤตกรรมการ

เปนสมาชกทดขององคกร

59

และจะสงผลยอนกลบไปทตนทางซงทาใหสมาชกและองคกรเกดการยอมรบในพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรมากยงขน เพราะสมาชกจะเหนคณคาและยนดทจะประพฤตปฏบตอนจะเปนวฎจกรของการพฒนาองคกรอยางตอเนองและกลายเปนวฒนธรรมใหมทหลอหลอมพนกงานใหมและพนกงานเกาเปนผมศกยภาพในการทางาน องคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร

Organ (1987, 1990, 1991, อางถงใน ปทมวรรณ ชสาย, 2547: 30-31) ไดทา การศกษาพฤตกรรมบทบาทพเศษ และกาหนดขนเปน “พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร (Organizational Citizenship Behaivor-OCB)” องคประกอบตาง ๆ ทง 5 ดานของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร มดงน

1. พฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อน (Altruism) หมายถง พฤตกรรมทบคคลเตมใจใหความชวยเหลอในเรองงานหรอปญหาของบคคลอน ๆ ในการทางาน เชน การชวยเหลอใหเพอนรวมงานไดตามทนเหตการณหลงจากทลาปวย

2. พฤตกรรมความสานกในหนาท (Conscientiousness) หมายถง พฤตกรรมทบคคลปฏบตตามกฎระเบยบขององคกรอยางเครงครด เชน การตรงตอเวลา การมสวนรวม การปฏบตตนนอกเหนอจากบรรทดฐานของกลม และสนองนโยบายขององคกร เชน การทพนกงานคนหนงทางานของตนตามบทบาทหนาททไดรบมอบหมาย ในลกษณะทเกนขอบเขตทไดรบการคาดหมาย ซงคนทมสานกในหนาทจะปฏบตตามกฎระเบยบและนโยบายขององคกรไดเปนอยางด 3. พฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม (Courtesy) หมายถง พฤตกรรมทบคคลใหความเคารพตอสทธของบคคลอน เพอปองกนการเกดปญหากระทบกระทงทอาจเกดขนตามมา

เนองจากการกระทาและตดสนใจของบคคลหนงอาจจะมผลกระทบตอคนอน เชน การเคารพสทธของบคคลอนในการใชสมบตสวนรวม การชวยผ อนในการปองกนไมใหปญหาเกดขน หรอเตรยมการลวงหนาเพอบรรเทาปญหา

4. พฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา (Sportsmanship) หมายถง พฤตกรรมของบคคลทแสดงออกถงการมความอดทนอดกลนตอความคบของใจ หลกเลยงการตอวา นนทาบคคลอน หรอความเครยด ความกดดนตาง ๆ ดวยความเตมใจ แมจะไมพอใจกตาม เนองจากในการทางานนนจาเปนตองมการพงพาอาศยซงกนและกน ทง ๆ ทในบางครงมสทธเรยกรองสทธดวยความเปนธรรมหรอรองทกขได แตเนองจากการรองทกขจะเปนการเพมภาระใหกบผบรหาร และจะเกดการโตเถยงกนยดเยอจนละเลยความสนใจในการปฏบตงาน เขาจงอดทนดวยความเตมใจ และมมมมองในแงดตอองคกรแทนทจะมองแตแงลบ

สำนกหอ


60

5. พฤตกรรมการมสวนรวมในองคกร (Civic Virtue) หมายถง การมพฤตกรรมทสนบสนนองคกรในดานการบรหารงานตาง ๆ ไมใชเพยงแคคอยตดตามสถานการณตาง ๆ ใน ปจจบนขององคกรเทานน ยงหมายถงการตดตามเรองอนทว ๆ ไปในองคกร เชน การมสวนรวมรบผดชอบการดาเนนงานในองคกร การตดตอสอสารกบบคคลอน การตดตามขาวสารภายในองคกร การสนใจเขารวมประชม การเกบรกษาความลบขององคกร รวมถงการแสดงความคดเหนและเสนอขอแนะนาทเหมาะสมตอการปรบปรงพฒนาองคกร เพอชวยเหลอและตองการปรบปรงพฒนาองคกรจะเหนไดวาพฤตกรรมการมสวนรวมในองคกรน เปนพฤตกรรมทนาชนชมทสดของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรเนองจากวาสามารถทาใหเกดประสทธภาพในเชงการผลตของพนกงาน

จากแนวคดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร สรปไดวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร เปนการแสดงออกของบคคลททาดวยความสมครใจโดยไมหวงสงตอบแทน ซงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรเปรยบเสมอนตวหลอลนเครองจกรกลใหสามารถขบเคลอนกระบวนการทางานในดานตาง ๆ ไดโดยไมตดขด สามารถดความขดแยงภายในองคกรเพมประสทธภาพและเพมผลการปฏบตงานใหกบองคกร ตลอดจนเปนเครองมอชวยใหองคกรเกดการพฒนา ปรบปรง จนเกดปนนวตกรรมใหมใหกบองคกร สาหรบการวจยครงนผ วจยไดนาแนวคดของ Organ (1988) มาใชในการศกษาครงน ประกอบดวย พฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อน พฤตกรรมการสานกในหนาท พฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม พฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา พฤตกรรมการการมสวนรวมในองคกร ประโยชนของพฤตกรรมการเปนสมาชกทด จากการศกษาผลของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรตอประสทธผลขององคกร Podsakoff, Ahearne และ MacKenzie (1997) สรปไดวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรมอทธพลทางตรง ในการสงเสรมประสทธผลขององคกรเนองจาก

1. เปนการลดจานวนทรพยากรบคคลทปฏบตงานเพยงหนาทเดยว ใหบคลากรสามารถทางานไดหลายบทบาท

2. ชวยเสรมสรางผลตภาพในดานการจดการ 3. มการชวยเหลอการทางานของผ รวมงานทงภายในและภายนอกกลมงาน

4. มกาลงแรงงานเพมขนโดยไมตองเพมจานวนบคลากร 5. สามารถรกษาและดงดดใหบคลากรทดคงอยกบองคกรตอไป

6. เพมเสถยรภาพในการปฏบตงานในองคกร

สำนกหอ


61

7. เพมประสทธภาพในการปรบตวขององคกร 8. การประยกตใชพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรสการพฒนาทรพยากรมนษยในองคกร อนจะชวยเพมประสทธภาพของบคลากรใหเปนผพฒนาตนในเกดศกยภาพในการทางานอยางเตมท และจะชวยสรางความสามคคและสมพนธภาพทดของบคลากรในองคกรไดเปนอยางด จากประโยชนทกลาวมาจะเหนไดวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรเปนกลไกในการทางานภายในองคกร ซงทาใหกลไกการทางานเกดความราบรน มความยดหยนในการทางาน พนกงานในองคกรมการพงพาอาศยกน เกดความรกความสามคค ซงเปนพฤตกรรมพนกงานยคใหม หากหากองคกร สามารถทาใหบคลากรภายในองคกรมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดในระดบสงไดกจะชวยเพมผลการปฏบตงานขององคกรได และนาไปสความยงยนขององคกร ดงนนจงสรปไดวา เมอพนกงานงานมความผกพนตอองคกรแลวพนกงานกจะแสดงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรโดยการแสดงพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ (Altruism) พฤตกรรมความสานกในหนาท (Conscientiousness) พฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา (Sportsmanship) พฤตกรรมการคานงถงผ อน (Courtesy) พฤตกรรมการมสวนรวมในองคกร (Civic Virtue) สงทตามมาคอ เปนการลดจานวนทรพยากรบคคลทปฏบตงานเพยงหนาทเดยว ใหบคลากรสามารถทางานไดหลายบทบาท สามารถรกษา และดงดดใหบคลากรทดใหคงอยในองคกรสนบสนนความคงทเพมเสถยรภาพ ของการปฏบตงานในองคกร ดงนนเมอบคลากรมคณภาพชวตทด ไดรบรความยตธรรมจากองคกร กจะสงผลใหเกดความผกพนตอองคกรทาใหบคลากรแสดงความพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรมความสาคญตอองคกรออกมา โดยพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร คอ การปฏบตงานทเกดขนเองโดยไมมใครบงคบ องคกรไมไดกาหนดไวใหเปนหนาทตองปฏบต แตเปนพฤตกรรมทพนกงานเตมใจปฏบต และเมอพนกงานทางานใหกบองคกรอยางเตมทและเตมใจ แสดงวาพนกงานมความสขในการทางาน และรสกวาตนเปนสวนหนงขององคกร สงผลใหพนกงานเกดความผกพนตอองคกร ทาใหการทางานภายในองคกร เกดความราบรน มความยดหยนในการทางานคนในองคกรมการปรบตว มการพงพาอาศยกนกจะนาไปสความเปนเลศและนาไปสการพฒนาทยงยนซงมความสอดคลองกบแนวความคดของ Greenberg และ Baron (2000, อางถงใน พนดา ศรโพธทอง, 2550: 20) ทกลาวถงประโยชนของความผกพนตอองคกรวา พนกงานทมความผกพนตอองคกรสงจะมความเสยสละเพอองคกร ซงสามารถเชอมโยงกบองคประกอบของแนวคดพฤตกรรมการเปนสมาชกทด

สำนกหอ


62

ขององคกรของ Organ (1988) ในดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อน พฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา และพฤตกรรมการใหความรวมมออกดวย ซงสอดคลองกบสมมตฐานการวจย ความผกพนตอองคกรมผลทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ดงภาพท 7

ภาพท 7 การแสดงความผกพนตอองคกรทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร

งานวจยทเกยวของ ปรยาพร พาสนาวฒพงศ (2553) ศกษาเรองความสมพนธระหวางระดบคณภาพชวตในการทางานและระดบความผกพนทมตอองคกรของบคลากรสงกดสานกงานคลงจงหวด ทาการเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทมผลตอคณภาพชวตการทางานกบความผกพนตอองคกร โดยกลมตวอยางในการศกษาครงนใชบคลากรของสานกงานคลงจงหวดในเขต 7 จานวน 140 คน ผลการศกษา พบวา 1) ระดบคณภาพชวตในการทางานโดยรวมอยในระดบปานกลาง และระดบความผกพนตอองคกรโดยรวมอยในระดบสง 2) เมอจาแนกตามปจจยสวนบคคลพบวา เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา ระยะเวลาในการปฏบตงานในองคกร ระดบตาแหน งงานทรบผดชอบ และรายไดทตางกนมคณภาพชวตการทางานไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สาหรบดานความผกพนทมตอองคกร พบวาปจจยสวนบคคลโดยรวมมความผกพนทมตอองคกรไมแตกตางกน ยกเวนระดบการศกษามความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 3) ความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคกรของบคคลสานกงานคลงจงหวดมความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

ความผกพนตอองคกร

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร

1. พฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อน 2. พฤตกรรมความสานกในหนาท

3. พฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม

4. พฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา

5. พฤตกรรมการมสวนรวมในองคกร

63

วนดา เหลองสจจกล (2552) ไดทาการศกษาเรอง คณภาพชวตในการทางานและความผกพนของพนกงานทมตอ บรษท ทโอท จากด (มหาชน) กรณศกษา สวนบรการลกคาจงหวดราชบร โดยทาการศกษาความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคกร ประชากร จานวน 95 คน ผลการศกษาพบวา พนกงานสวนบรการลกคาจงหวดราชบร มระดบคณภาพชวตในการทางานโดยรวมอยในระดบสง และระดบความผกพนตอองคกรโดยรวมอยในระดบสง และเมอจาแนกตามปจจยสวนบคคลพบวา เพศ ระยะเวลาในการปฏบตงาน ระดบการศกษา ทแตกตางกน มคณภาพชวตในการทางานและความผกพนตอองคกรในภาพรวมไมแตกตางกน ยกเวนปจจยดานเงนเดอนทไดรบมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนปจจยดานการอบรมในสายงานพบวามความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ทดานคณภาพชวตในการทางานโดยรวม แตไมพบความแตกตางทดานความผกพนตอองคกรโดยรวม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

อจฉรา เนยมหอม (2551) ศกษาความสมพนธระหวางการรบรความยตธรรมในองคกร คณภาพชวตในการทางาน และความผกพนตอองคกร: กรณศกษาธนาคารกรงศรอยธยา จากด (มหาชน) โดยเกบขอมลจากพนกงานกรงศรอยธยา จากด (มหาชน) จานวน 383 คน พบวา การรบรความยตธรรมในองคกรทกดาน ไดแก ดานผลตอบแทน ดานกระบวนการ และดานการมปฏสมพนธระหวางหวหนาและลกนองมความสมพนธทางบวกกบคณภาพชวตในการทางาน

สธน เดชะตา (2551) ศกษาเกยวกบคณภาพชวตการทางาน ระดบความผกพนทมตอองคกรของบคลากร และศกษาความสมพนธระหวางคณภาพชวตการทางานทมผลตอความผกพนทมตอองคกรของบคลากรบรษท ปนซเมนตไทย จากด(มหาชน) ผลการวจยพบวา คณภาพชวตใน การทางานของบคลากรอยระดบสง ความผกพนทมตอองคกรของบคลากร ระดบจดการแตกตางจากบคลากรระดบบงคบบญชาและบคลากรระดบปฏบตการ และคณภาพชวตการทางานทมความสมพนธกบความผกพนทมตอองคกรของบคลากรบรษท ปนซเมนตไทย จากด (มหาชน) นน มคณภาพการทางานเพยง 3 ดาน ทมความสมพนธกบระดบความผกพนทมตอองคกรของบคลากร ซงคณภาพชวตการทางานนนไดแก ดานคาตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม ดานโอกาสในการพฒนาขดความสามารถของตนเอง และความเปนประโยชนตอสงคม

พสฎฐ วงศนากนากร (2549) ไดจดทาการศกษาเรอง “คณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคกรของพนกงานธนาคารนครหลวงไทย จากด (มหาชน): ศกษาเฉพาะกรณสาขาในสงกดสานกงานเขต 1 กลมตวอยางทใชในการวจย จานวน 110 คน ผลการศกษาพบวา 1) คณภาพชวตในการทางานดานการไดรบผลตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม และดาน

สำนกหอ


64

สภาพแวดลอมการทางานดมความปลอดภย อยในระดบปานกลาง สาหรบคณภาพชวตในการทางานดานความกาวหนาและความมนคงในการทางานดานโอกาสในการพฒนาความรความสามารถของพนกงาน ดานการบรณาการทางสงคมหรอการทางานรวมกน ดานสทธของพนกงาน/ธรรมนญในองคกร ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว และดานความเกยวของและเปนประโยชนตอสงคม อยในระดบตา และความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคกรมความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (R=0.48)

ไตรภพ จตรพาณชย (2548) การวจยเรอง การรบรความยตธรรมในองคกร กบการอทศตนและความผกพนตอองคกรของพนกงาน ผลการวจยพบวา พนกงานมการรบรความยตธรรมในองคกรในระดบปานกลาง มการอทศตนและมความผกพนตอองคกรในระดบสง ผลการทดสอบสมมตฐานพบวาพนกงานทมการรบรความยตธรรมในองคกรแตกตางกน มการอทศตนและมความผกพนตอองคกรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 การอทศตนตอองคกรมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคกรอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

การรบรความยตธรรมในองคกรเชงการปฏบตตอบคคล สามารถทา นายการอทศตนและความผกพนตอองคกรของพนกงานไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

เปรมจตร คลายเพชร (2548) ไดทาการศกษาเรอง การรบรการสนบสนนจากองคกร ความยตธรรมองคกร ทมผลตอความผกพนองคกร และความตงใจลาออก เปนการวจยเชงสหสมพนธ กลมตวอยางเปนพยาบาลระดบปฏบตการ โรงพยาบาลศรราช จานวน 500 คน ซงผ วจยไดรบแบบสอบถามคน จานวน 379 ชด คดเปนรอยละ 75.8 ผลการวจยกลมตวอยางทมการรบรการสนบสนนจากองคกร การบรความยตธรรมองคกร ความผกพนองคกร ความตงใจลาออกในระดบปานกลาง แตมความผกพนองคกรดานจตใจในระดบสง และการรบรความยตธรรมองคกรทกดานและโดยรวมมความสมพนธทางบวกกบความผกพนองคกร และมความสมพนธทางลบกบความตงใจลาออกอยางมนยสาคญทางสถต วเรศ ทยามนทรนนท (2547) ไดทาการศกษาความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคกร: กรณฝายปฏบตการคลงสนคาการบนไทย บรษทการบนไทยจากด (มหาชน) พบวา คณภาพชวตในการทางานโดยรวมอยในระดบปานกลาง ความผกพนตอองคกรอยในระดบสง เมอพจารณารายดาน ระดบคณภาพชวตในการทางาน ของกลมตวอยางทง 7 ดาน คอ ผลตอบแทนทยตธรรมและพอเพยง สภาพททางานทปลอดภยไมเปนอนตรายตอสขภาพ การพฒนาศกยภาพของผปฏบตงาน ความกาวหนาในการทางาน ความมนคงในการทางาน สงคมสมพนธลกษณะการบรหาร อยในระดบปานกลาง แตดานภาวะอสระจากงานอยใน

สำนกหอ


65

ระดบสง ระดบความผกพนตอองคกรทง 4 ดาน คอ ความจงรกภกดตอองคกร การทมเทใหกบงาน

การยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ความภาคภมใจในองคกร อยในระดบสง การทดสอบสมมตฐานพบวา คณภาพชวตในการทางานมความสมพนธกบความผกพนตอองคกรในระดบปานกลางในทศทางบวก คาสมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.334 ทระดบ 0.05

เพลนพศ ศรสมบรณ (2547) ศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรกบความผกพนตอองคกรของพนกงานระดบปฏบตการ บรษทอตสาหกรรมสงทอมกลมตวอยางจานวน 278 คน ผลการศกษาพบวา พนกงานมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร อยในระดบคอนขางสง มความผกพนตอองคกร อยในระดบปานกลาง ปจจยสวนบคคลในเรองของ อาย ระยะเวลาการปฏบตงาน และระดบการศกษามความสมพนธกบความผกพนตอองคกร สวนเพศ และระดบรายได ไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร ในเรองของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรโดยรวมพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ พฤตกรรมการมสวนรวมในองคกร และพฤตกรรมความสานกในหนาทมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร สวนพฤตกรรมการคานงถงผ อน และพฤตกรรมความอดทนอดกลนไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร สฎาย ธระวณชตระกล (2547) ไดใชแนวคดเรองพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของออรแกนเปนแนวคดหลกในการศกษาวจย มวตถประสงคเพอพฒนาแบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของอาจารยคณะศกษาศาสตร ในมหาวทยาลยของรฐ เพอวเคราะหเสนทางและตวแปรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรทมตอองคกรของอาจารยคณะศกษาศาสตร โดยศกษาตวแปรทจะสงผลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร ไดแก ตวแปรคณลกษณะงาน การบรหารทรพยากรมนษย ภาวะผนาเปลยนสภาพ บรรยากาศองคกร ความพงพอใจในงานและความผกพนตอองคกร ผลการวจยพบวาความพงพอใจในงานและความผกพนตอองคกรทสงอทธพลทางตรงตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร สาหรบภาวะผนาเปลยนสภาพ บรรยากาศองคกร ความพงพอใจในงาน สงอทธพลทางออมตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร สวนตวแปรทเหลอไมสงอทธพลใด ๆ ตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ปทมวรรณ ชสาย (2547) ศกษาวจยเรอง ความสมพนธระหวางความผกพนตอองคกรและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานธนาคารแหงประเทศไทย สานกงานใหญในป 2546 จานวน 300 คน พบวา 1) พนกงานธนาคารแหงประเทศไทย สานกงานใหญ มความผกพนตอองคกร โดยรวมเฉพาะรายดาน 2 ดาน คอ ดานความรสกและดานการคงอยกบองคกรอยในระดบสง ยกเวนดานบรรทดฐานทอยในระดบปานกลาง มพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอ

สำนกหอ


66

องคกรโดยรวมและรายดาน 4 ดาน ไดแก ดานความเกรงใจสภาพออนนอม ดานความสานกในหนาท ดานความมนาใจเปนนกกฬา และดานการมสวนรวมในองคกรอยในระดบสง ยกเวนดานการใหความชวยเหลออยในระดบปานกลาง 2) พนกงานมอายงานตางกนมความผกพนตอองคกร โดยรวมและดานความรสกแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และระดบ 0.01 ตามลาดบ ยกเวนทเหลอ 2 ดาน ไดแก ดานการคงอยในองคกรและดานบรรทดฐานไมแตกตางกน 3) พนกงานทอยกลมงานตางกนมความผกพนตอองคกรโดยรวมและดานรายดาน 2 ดาน ไดแก ดานความรสกและดานการคงอยกบองคกรไมแตกตางกน ยกเวนทเหลอคอ ดานบรรทดฐานทมความแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 4) พนกงานทมอายงานและอยกลมงานตางกน มพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรทงโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน 5) ความผกพนตอองคกรโดยรวมและรายดานทกดานมความสาพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรโดยรวม และรายดานทกดานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

ดจดวงใจ พทธสวรรณ (2546) ไดศกษาความสมพนธระหวางการรบรความยตธรรมกบความผกพนตอองคกร ศกษาเฉพาะกรณโรงเรยนเอกชนแหงหนง โดยเกบขอมลจากครสงกดโรงเรยนเอกชน จานวน 182 คน พบวา การรบรความยตธรรมในแตละดาน ไดแก ดานผลตอบแทน ดานกระบวนการ และดานระบบ มความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคกร อมรรตน ออนนช (2546) ศกษาเรองคณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคกรของพนกงานระดบปฏบตการ โรงงานอตสาหกรรมแหงหนง พบวา พนกงานระดบปฏบตการมคณภาพชวตในการทางานและความผกพนตอองคกรอยในระดบสง คณภาพชวตในการทางานโดยรวมและรายดาน 9 ดาน ไดแก ดานผลตอบแทนทเพยงพอและยตธรรม ความปลอดภยในการทางาน การพฒนาศกยภาพของพนกงาน ความกาวหนาในงาน ความมนคงในงาน สงคมสมพนธ ลกษณะการบรหารงาน ภาวะอสระจากงาน และความภมใจในองคกร มความสมพนธทางบวกตอความผกพนตอองคกรทกดานและโดยรวม นอกจากนคณภาพชวตในการทางานงาน 5 ดานทสามารถทานายความผกพนตอองคกรโดยรวมได คอ ดานลกษณะการบรหารงาน ความภมใจในองคกร ความกาวหนาในงาน ภาวะอสระจากงาน และความปลอดภยในการทางาน โดยรวมกนทานายไดรอยละ 67

อาภาภรณ พทกษกาพล (2546) ไดศกษาความสมพนธระหวางสมพนธภาพกบผบงคบบญชา บคลกภาพ ความผกพนตอองคกรและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานระดบปฏบตการของบรษทเอกชนทประกอบกจกรรมดานการใหคาปรกษาทางธรกจและตรวจสอบบญชแหงหนงในเขตกรงเทพมหานคร จานวน 383 คน ผลการวจยพบวา ความผกพน

สำนกหอ


67

ตอองคกรมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรอยางมนยสาคญ (p < 0.01)

เพยงภทร เจรญพทยา (2546) ศกษาวจยเรองความสมพนธระหวางความผกพนตอองคกร พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรกบผลการปฏบตงาน โดยศกษาพนกงานในเครอบรษท สเปเชยลตกรป จากด พบวา พนกงานมระดบความผกพนตอองคกรและระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรอยในระดบสง มผลการปฏบตงานในระดบด พนกงานทมประสบการณการทางานตางกนจะมผลการปฏบตงานตางกน นอกจากน ความผกพนตอองคกรยงมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรมความสมพนธทางบวกกบผลการปฏบตงาน

ณฐยา ไพรสงบ (2546: 75-76) ไดศกษาความสมพนธระหวางแรงจงใจในการทางานความผกพนตอองคกรและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร: ศกษาเฉพาะกรณโรงงานผลตอาหารวางแหงหนง กลมตวอยางเปนพนกงาน จานวน 270 คน รวบรวมขอมลดวยแบบสอบถาม

ผลการศกษาพบวา แรงจงใจในการทางานโดยรวมมความสมพนธกบความผกพนตอองคกรอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ความผกพนตอองคกรโดยรวมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร โดยดานจตใจและดานบรรทดฐานมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 แตดานการคงอยกบองคกรไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ตวแปรทสามารถพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

0.01 คอ แรงจงใจในการทา งานดานปจจยจงใจ ปจจยคาจน และความผกพนตอองคกรดานบรรทดฐาน โดยสามารถรวมกนพยากรณพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรไดรอยละ 22.6

จากการศกษางานวจยทกลาวมาขางตนผ วจยมความคดเหนวาตวแปรทนาจะมผลตอการวจยในครงนประกอบไปดวย

1. ศกษาคณภาพชวตในการทางาน จานวน 8 ดาน ไดแก 1) ผลตอบแทนทเพยงพอ 2) สถานททางานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ 3) โอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล 4) ความกาวหนาและความมนคงในงาน 5) การทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคล 6) ความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว 7) ลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร 8) ลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม

2. ศกษาการรบรความยตธรรมในองคกร จานวน 3 ดาน ไดแก 1) การรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน 2) การรบรความยตธรรมดานกระบวนการ 3) การรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน

สำนกหอ


68

3. ศกษาความผกพนทางดานจตใจตอองคกร ไดแก ทศนคต ความรสกนกคด และพฤตกรรมทบคคลแสดงออกมาตอองคกร 4. ศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ไดแก พฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อน พฤตกรรมความสานกในหนาท พฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม พฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา และพฤตกรรมการมสวนรวมในองคการ

สำนกหอ


69

3

(Survey Research)

(Quantitative Research)

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

(Population)

2,579 (

SAP 23 2554)

(Sample)

Yamane ( , 2555)

5% 95%

สำนกหอ


70

n = 385=205.0

)5.01)(5.0(296.1=2d

)P1(P21Z

n = 340=

579,2

385+1

385=

N

)0n(+1

0n

Finite population 2,579

350 (

)

(Proportional Stratified Random Sampling)

( , 2553 : 64)

= x 350

1 1

0-1

350 6

6

/ 1. 28 4

2. 85 11

3. 23 3

4. 32 4

71

6 ( )

/

5. 63 8

6. 22 3

7. 17 2

8. 34 4

9. 19 2

10. 43 5

11. 75 10

12. 31 4

13. 104 13

14. 79 10

15. 31 4

16. 81 10

17. 82 10

18. 25 3

19. 71 9

20. 51 6

21. 22 3

22. - 68 9

23. 23 3

24. 132 17

25. 95 12

26. 80 10

27. 56 7

28. 24 3

29. 26 3

72

6 ( )

/

30. 155 20

31. 65 8

32. 72 9

33. 14 2

34. 81 10

35. 111 14

36. 21 3

37. 17 2

38. 16 2

39. 46 6

40. 16 2

41. 12 2

42. 201 26

43. 34 4

44. 56 7

45. 45 6

46. 76 10

47. 19 2

2,579 350

350 (Accidental Sampling)

1

73

(Closed

Ended Question) 1 1

6

1

2

Walton (1973)

(2545) (2552) 8

1. 4

2. 4

3. 4

4. 4

5. 4

6. 4

7. 5

8. 4

3

Greenberg (1993) Sheppard Lewicki Minton (1992)

Folger Cropazano (1998) (2548)

(2553)

3

1. 4

2. 4

3. 4

4

Allen Meyer (1990)

(2548) (2553)

7

สำนกหอ


74

5

(Organ, 1987)

(2547) (2553) (2553)

5

1. 4

2. 5

3. 4

4. 4

5. 4

(Likert Scale)

2-5 (2543 :

58-59) 5

5

4 3

2 1

– = 5-1 = 0.80

5

= 0.80

สำนกหอ


75

4.21-5.00

3.41-4.20

2.61-3.40

1.81-2.60

1.00-1.80

1.

2.

3.

4.

5.

(Try Out)

30

6.

สำนกหอ


76

1. (Content Validity)

(Index of Item Objective Congruence : IOC)

IOC = R N

IOC =

IOC

R

N

3

+1

0

-1

IOC IOC 1 IOC 0.5

2. (Construct Validity)

(Confirmatory Factor Analysis : CFA)

Factor Loading 0.711- 0.933

30

สำนกหอ


77

7

(Factor Loading)

(Cronbach’s Alpha

Coefficient)

1. 0.752-0.898 0.904

2. 0.711-0.840 0.902

3. 0.771-0.853 0.898

4. 0.774-0.867 0.897

5. 0.775-0.877 0.897

6. 0.778-0.837 0.903

7. 0.779-0.867 0.900

8. 0.731-0.893 0.900

1. 0.831-0.886 0.903

2. 0.899-0.933 0.901

3. 0.880-0.924 0.898

0.785-0.897 0.904

1. 0.860-0.911 0.901

2. 0.726-0.824 0.907

3. 0.775-0.904 0.901

4. 0.769-0.822 0.904

5. 0.797-0.860 0.902

3. (Reliability)

(Pre - Test)

30

95% ( = 0.05) (Validity)

78

0.5 95% ( -

Coefficient) (Cronbach) ( , 2551: 26) 0 < < 1

0.00 - 0.20 /

0.21 - 0.40

0.41 - 0.70

0.71 - 1.00

0.71 - 1.00

2-5

(Reliability) 0.897- 0.907

1

ru = k 1 - si2

k – 1 sx2

ru =

k =

si2 =

sx2 =

1.

2.

79

3.

/ /

/

4. /

15

5.

1. 1.1 (Content Validity)

IOC (Index of Item - Objective Congruence)

1.2 (Construct Validity)

(Confirmatory Factor

Analysis)

1.3 (Reliability)

(Cronbach ’s Alpha

Coefficients)

สำนกหอ


80

2. 2.1

(Frequency)

(Percentage)

(Mean) (Standard

Deviation)

3. (Pearson’s product moment correlation

coefficient)

4. 4.1 (Multiple Regression Analysis)

4.2 (Simple Regression Analysis)

สำนกหอ


81

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การศกษาคณภาพชวตในการทางาน และการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผ วจยไดนาเสนอผลการวเคราะหขอมลตามลาดบ ดงน ตอนท 1 ขอมลสวนบคคลของพนกงานสายสนบสนน จาแนกตามเพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อายการทางาน และเงนเดอน ตอนท 2 คณภาพชวตในการทางานของพนกงานสายสนบสนน ตอนท 3 การรบรความยตธรรมในองคกรของพนกงานสายสนบสนน ตอนท 4 ความผกพนตอองคกรของพนกงานสายสนบสนน ตอนท 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานสายสนบสนน ตอนท 6 ผลการทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานท 1 การวเคราะหอทธพลของคณภาพชวตในการทางานมอทธพลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานสายสนบสนน สมมตฐานท 2 การวเคราะหอทธพลของการรบรความยตธรรมในองคกรมอทธพลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานสายสนบสนน สมมตฐานท 3 การวเคราะหอทธพลของความผกพนตอองคกรมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานสายสนบสนน ตอนท 7 ตารางการแสดงผลการทดสอบสมมตฐาน เพอใหการนาเสนอขอมลเปนทเขาใจตรงกนในการแปลความหมาย ผ วจยไดกาหนดสญลกษณทใชในการเสนอผลการวเคราะหขอมล ดงน

สำนกหอ


82

X แทน คาเฉลย (Mean) S.D. แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) F แทน สถตทดสอบทใชพจารณาในการแจกแจงแบบ F- distribution การ

วเคราะหความแปรปรวนทางเดยว t แทน สถตทดสอบทใชพจารณาในการแจกแจงแบบ t-test p-value แทน ระดบนยสาคญทางสถต (Sig.ifieance) R แทน คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Product Moment

Correlation) R2 แทน คาสมประสทธของการพยากรณปรบปรง b แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวแปรอสระแตละตวแปร แทน คาสมประสทธการถดถอยในแบบคะแนนมาตรฐาน QWL1 แทน ผลตอบแทนเพยงพอ QWL2 แทน สถานททางานทมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ QWL3 แทน โอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล QWL4 แทน ความกาวหนาและความมนคงในงาน QWL5 แทน การทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน QWL6 แทน ความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว QWL7 แทน ลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร QWL8 แทน ลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม OC แทน ความผกพนตอองคกร ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จากการศกษาขอมลทวไปของพนกงานสายสนบสนน สามารถจาแนกตามเพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อายการทางาน และเงนเดอน ดงตารางท 8

สำนกหอ


83

ตารางท 8 จานวนและรอยละของพนกงานสายสนบสนน จาแนกตามเพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อายการทางาน และเงนเดอน

ขอมลสวนบคคล จานวน รอยละ

เพศ ชาย 86 24.60 หญง 264 75.40

รวม 350 100.00 อาย ไมเกน 25 ป 25 7.14 26-35 ป 200 57.15 36-45 ป 91 26.00 มากกวา 46 ป 34 9.71

รวม 350 100.00 สถานภาพสมรส โสด 198 56.58 สมรส 143 40.85 หมาย/หยาราง/แยกกนอย 9 2.57

รวม 350 100.00 ระดบการศกษา ตากวาปรญญาตร 19 5.43 ปรญญาตร 220 62.85 สงกวาปรญญาตร 111 31.72

รวม 350 100.00 อายการทางาน นอยกวา 5 ป 106 30.30 5-10 ป 132 37.70 11-15 ป 58 16.60 มากกวา 15 ป 54 15.40

รวม 350 100.00

84

ตารางท 8 จานวนและรอยละของพนกงานสายสนบสนน จาแนกตามเพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อายการทางาน และเงนเดอน (ตอ)

ขอมลสวนบคคล จานวน รอยละ

เงนเดอน ตากวา 11,550 บาท 19 5.42 11,551-20,000 บาท 249 71.15 20,001-25,000 บาท 39 11.15 25,000 บาทขนไป 43 12.28

รวม 350 100.00 จากตารางท 8 พบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 75.40 อายอยระหวาง 26 – 35 ป คดเปนรอยละ 57.15 รองลงมามอายระหวาง 36-35 ป คดเปนรอยละ 26.00 สถานภาพโสด คดเปนรอยละ 56.58 รองลงมา คอ สมรส คดเปนรอยละ 40.85 ระดบการศกษาอยในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 62.85 รองลงมา คอ สงกวาปรญญาตร คดเปนรอยละ 31.72 มอายงาน 5-10 ป คดเปนรอยละ 37.70 รองลงมามอายงานนอยกวา 5 ป คดเปนรอยละ 30.30 ระดบเงนเดอน 11,551-20,000 บาทตอเดอน คดเปนรอยละ 71.15 รองลงมา คอ 25,000 บาทขนไป คดเปนรอยละ 12.28 ตอนท 2 คณภาพชวตในการทางาน จากการศกษาขอมลดานคณภาพชวตในการทางาน ของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน คณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร สามารถวเคราะหขอมลดวยคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เพออธบายคณลกษณะภาพรวมรายดานดงตารางท 9

85

ตารางท 9 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน จาแนกตามรายดาน

คณภาพชวตในการทางาน X S.D. ระดบ

คณภาพชวต ในการทางาน

1. ดานผลตอบแทนทเพยงพอ 2.85 0.67 ปานกลาง 2. ดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ 3.45 0.68 มาก 3. ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล 3.56 0.65 มาก 4. ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน 3.28 0.71 ปานกลาง 5. ดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน 3.56 0.64 มาก 6. ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว 3.54 0.70 มาก 7. ดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร 3.55 0.63 มาก 8. ดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม 3.50 0.76 มาก

โดยรวม 3.42 0.48 มาก จากตารางท 9 พบวา คณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.42) เมอพจารณารายดาน พบวา ในทกดานอยในระดบมาก ยกเวนดานผลตอบแทนทเพยงพอ อยในระดบปานกลาง ( X = 2.85) และดานความกาวหนาและความมนคงในงาน อยในระดบปานกลาง ( X = 3.28)

86

ตารางท 10 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานผลตอบแทนทเพยงพอ จาแนกรายขอ



ดานผลตอบแทนทเพยงพอ 1. คาตอบแทนททานไดรบเพยงพอตอการดารงชวต 2.82 0.73 ปานกลาง 2. คาตอบแทนททานไดรบเหมาะสมกบภาระงานท ทาน

รบผดชอบ 2.94 0.78 ปานกลาง

3. สวสดการททานไดรบนอกเหนอจากคาตอบแทนมความเหมาะสม

2.83 0.85 ปานกลาง

4. ทานมความพอใจในคาตอบแทนทไดรบในปจจบน 2.81 0.81 ปานกลาง

โดยรวม 2.85 0.67 ปานกลาง

จากตารางท 10 พบวา ความคดเหนตอคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานผลตอบแทนทเพยงพอ มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 2.85) เมอพจารณารายขอ พบวา คาตอบแทนทไดรบเหมาะสมกบภาระงานททานรบผดชอบ มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 2.94) รองลงมา คอ ขอสวสดการททานไดรบนอกเหนอจากคาตอบแทนมความเหมาะสม มคาเฉลยคะแนน ( X = 2.83) และขอมความพอใจในคาตอบแทนทไดรบในปจจบน มระดบตาสด ( X = 2.81)

87

ตารางท 11 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพจาแนกรายขอ



ดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ 1. สถานททางานของทานมแสงสวาง อณหภม ระบบการ

ถายเทอากาศทไดมาตรฐาน 3.46 0.86 มาก

2. องคกรของทานมการบารงรกษาอปกรณ เครองมอ เครองใชตางๆ ใหอยในสภาพทพรอมใชงานไดตลอดเวลา

3.48 0.79 มาก

3. องคกรของทานมการวางแผนและเตรยมพรอมในเบองตนหากเกดอคคภยภายในองคกร

3.64 0.84 มาก

4. องคกรของทานมการจดกจกรรมเพอสงเสรมสขภาพทด เชน จดสถานทออกกาลงกาย เปนตน


โดยรวม 3.45 0.68 มาก จากตารางท 11 พบวา ความคดเหนตอคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.45) เมอพจารณารายขอ พบวา องคกรของทานมการวางแผนและเตรยมพรอมในเบองตนหากเกดอคคภยภายในองคกร มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.64) รองลงมา คอ ขอองคกรของทานมการบารงรกษาอปกรณ เครองมอ เครองใชตางๆ ใหอยในสภาพทพรอมใชงานไดตลอดเวลา มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.48) และขอองคกรของทานมการจดกจกรรมเพอสงเสรมสขภาพทด เชน จดสถานทออกกาลงกาย เปนตน มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.23) ตามลาดบ

88

ตารางท 12 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคลจาแนก รายขอ



ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล 1. องคกรของทานสนบสนนใหพนกงานไปเพมพนความร

ความสามารถ 3.65 0.78 มาก

2. งานททาอยมความทาทาย เปดโอกาสใหใชความร ความ สามารถอยางเตมท

3.62 0.82 มาก

3. ทานมสวนรวมในการปรบปรงและพฒนาการทางานใหองคกร

3.41 0.82 มาก

4. องคกรของทานมแหลงความร ขอมล ขาวสารทสามารถคนควาไดอยางสะดวก

3.56 0.82 มาก

โดยรวม 3.56 0.65 มาก จากตารางท 12 พบวา ความคดเหนตอคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.56) เมอพจารณารายขอ พบวา องคกรของทานสนบสนนใหพนกงานไปเพมพนความร ความสามารถ มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.65) รองลงมา คอ งานททาอยมความทาทาย เปดโอกาสใหใชความรความสามารถอยางเตมท มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.62) และขอการมสวนรวมในการปรบปรงและพฒนาการทางานใหองคกร มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.41)

89

ตารางท 13 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานความกาวหนาและความมนคงในงานจาแนกรายขอ



ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน 1. ทานไดรบการสนบสนนใหมความกาวหนาในตาแหนง

งานทสงขน 3.16 0.91 ปานกลาง

2. ทานรสกมความมนคงกบงานททาอยในปจจบน 3.51 0.81 มาก 3. การปฏบตงานในองคกรน ทาใหทานมโอกาสประสบ

ความสาเรจในชวตตามททานตองการ 3.31 0.77 ปานกลาง

4. องคกรของทานมหลกเกณฑทใชพจารณาความกาวหนาและการเลอนตาแหนงในการทางานทชดเจน


โดยรวม 3.28 0.71 ปานกลาง จากตารางท 13 พบวา ความคดเหนตอคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานความกาวหนาและความมนคงในงาน มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 3.28) เมอพจารณารายขอ พบวา บคลากรรสกมความมนคงกบงานททาอยในปจจบน มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.51) รองลงมา คอ ขอการปฏบตงานในองคกรทาใหทานมโอกาสประสบความสาเรจในชวตตามททานตองการ มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.31) และขอองคกรมหลกเกณฑทใชพจารณาความ กาวหนาและการเลอนตาแหนงในการทางานทชดเจนมคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.16)

90

ตารางท 14 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอนจาแนกรายขอ



ดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน 1. ผบงคบบญชายอมรบความคดเหนของทาน ทาใหทาน

รสกมคณคา 3.33 0.90 ปานกลาง

2. ทานไดรบการยอมรบ และความรวมมอจากเพอนรวมงานในการปฏบตงานเปนอยางด

3.67 0.74 มาก

3. เพอนรวมงานใหความเคารพในสทธสวนบคคล โดยไมกาวกายในเรองสวนตวของทาน

3.53 0.82 มาก

4. ทานสามารถทางานเปนทมอยางมประสทธภาพ และมผลงานเปนไปตามเปาหมาย

3.68 0.77 มาก

โดยรวม 3.56 0.64 มาก จากตารางท 14 พบวา ความคดเหนตอคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.56) เมอพจารณารายขอ พบวา ทานสามารถทางานเปนทมอยางมประสทธภาพ และมผลงานเปนไปตามเปาหมาย มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.68) รองลงมา คอ ขอการยอมรบ และความรวมมอจากเพอนรวมงานในการปฏบตงานเปนอยางด มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.67) และขอองคกรมหลกเกณฑทใชพจารณาความกาวหนาและการเลอนตาแหนงในการทางานทชดเจน มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.33)

91

ตารางท 15 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตวจาแนกรายขอ



ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว 1. ทานสามารถแบงเวลาในการทางาน การใชชวตสวนตว

ครอบครว และสงคมอยางเหมาะสม 3.67 1.75 มาก

2. การทางานของทานในปจจบนไมเปนอปสรรคในการดาเนนชวตของครอบครว

3.64 0.79 มาก

3. ทานมอสระในการกาหนดวนลากจและลาพกผอน 3.42 0.92 มาก 4. งานของทานมสวนชวยสนบสนนใหครอบครวมความ

เปนอยทด 3.42 0.77 มาก

โดยรวม 3.54 0.70 มาก จากตารางท 15 พบวา ความคดเหนตอคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตวโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.54) เมอพจารณารายขอ พบวา ขอทานสามารถแบงเวลาในการทางาน การใชชวตสวนตว ครอบครว และสงคมอยางเหมาะสม มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.67) รองลงมา คอ ขอการทางานของทานในปจจบนไมเปนอปสรรคในการดาเนนชวตของครอบครว มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.64) และขอทานมอสระในการกาหนดวนลากจและลาพกผอน สวนของานททามสวนชวยสนบสนนใหครอบครวมความเปนอยทดและขอบคลากรมอสระในการกาหนดวนลากจและลาพกผอน มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.42)

92

ตารางท 16 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกรจาแนก รายขอ



ดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร 1. ทานไดรบความไววางใจใหทางานทมความสาคญตอ

องคกรอยเสมอ 3.50 0.72 มาก

2. งานททานรบผดชอบเปนงานทตองใชทกษะหลายๆ ดาน 3.79 0.76 มาก 3. ลกษณะงานทรบผดชอบมความหลากหลายไมซาซาก

จาเจ จนทาใหเกดความเบอหนาย 3.46 0.85 มาก

4. งานททานไดรบมอบหมายเปดโอกาสใหใชความคดรเรมสรางสรรค

3.55 0.63 มาก

5. ทานไดรบการยอมรบจากองคกรวาเปนสวนสาคญททาใหองคกรมประสทธภาพ

3.42 0.74 มาก

โดยรวม 3.55 0.78 มาก จากตารางท 16 พบวา ความคดเหนตอคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.55) เมอพจารณารายขอ พบวา งานทรบผดชอบเปนงานทตองใชทกษะหลายๆ ดาน มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.79) รองลงมา คอ ของานททาไดรบมอบหมายเปดโอกาสใหใชความคดรเรมสรางสรรค มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.55) และขอการไดรบการยอมรบจากองคกรวาเปนสวนสาคญททาใหองคกรมประสทธภาพ มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.42)

93

ตารางท 17 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคมจาแนก รายขอ



ดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม 1. องคกรของทานมการจดกจกรรมชวยเหลอสงคม 3.37 1.01 ปานกลาง 2. ทาน มสวน รวมกบองค ก รในการจ ด กจกรรมเ พอ

สาธารณประโยชน 3.16 0.93 ปานกลาง

3. องคกรของทานดาเนนการโดยคานงถงผลประโยชนของสงคม

3.67 0.88 มาก

4. งานของทานสามารถเปนแหลงเรยนรสาหรบบคคลอนได 3.80 0.84 มาก โดยรวม 3.50 0.76 มาก

จากตารางท 17 พบวา ความคดเหนตอคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.50) เมอพจารณารายขอ พบวา ของานของทานสามารถเปนแหลงเรยนรสาหรบบคคลอนได มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.80) รองลงมา คอ ขอองคกรดาเนนการโดยคานงถงผลประโยชนของสงคม มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.67) และขอการมสวนรวมกบองคกรในการจดกจกรรมเพอสาธารณประโยชน มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.16)

94

ตอนท 3 การรบรความยตธรรมในองคกร จากการศกษาขอมลดานการรบรความยตธรรมในองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน คณะแพทยศาสตรแหงหนงในกรงเทพมหานคร สามารถวเคราะหขอมลดวยคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เพออธบายคณลกษณะภาพรวมรายดานดงตาราง ท 18 ตารางท 18 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรความยตธรรมในองคกรของ

พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนจาแนกรายดาน

การรบรความยตธรรมในองคกร X S.D. ระดบการรบร 1. ดานการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน 3.11 0.80 ปานกลาง 2. ดานการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ 3.11 0.89 ปานกลาง 3. ดานการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน 3.29 0.81 ปานกลาง

โดยรวม 3.17 0.71 ปานกลาง จากตารางท 18 พบวา การรบรความยตธรรมในองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนจาแนกรายดานมคาเฉลยคะแนนโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 3.17) เมอพจารณารายดาน พบวา ดานการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.29) อยในระดบปานกลาง รองลงมา คอ ดานการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน และดานการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.11) อยในระดบปานกลาง ตามลาดบ

95

ตารางท 19 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรความยตธรรมในองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทนจาแนกรายขอ

การรบรความยตธรรมในองคกร X S.D. ระดบการรบร

ดานการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน 1. เมอพจารณาโดยรวมแลว ผลตอบแทนททานไดรบจาก

องคกรมความยตธรรม เหมาะสมกบระดบความร ความสามารถ


2. ทานไดรบการพจารณาขนเงนเดอนในครงทผานมาในอตราใกลเคยงกบททานคดวาทานสมควรจะไดรบ


3. ทานไดรบผลตอบแทนทคมคาเมอเทยบกบเวลาทอทศใหกบงานและหนาทความรบผดชอบในการทางาน


4. องคกรแสดงใหเหนวาพนกงานทสรางผลงานทดจะไดรบคาตอบแทนสงกวาบคคลอน


โดยรวม 3.11 0.80 ปานกลาง จากตารางท 19 พบวา ความคดเหนตอการรบรความยตธรรมในองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 3.11) เมอพจารณารายขอ พบวา ขอผลตอบแทนทไดรบจากองคกรมความยตธรรม เหมาะสมกบระดบความร ความสามารถ มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.25) รองลงมา คอ ขอการพจารณาขนเงนเดอนในครงทผานมาในอตราใกลเคยงกบททานคดวาทานสมควรจะไดรบ และขอผลตอบแทนททานไดรบคมคากบเวลาและหนาทความรบผดชอบในการทางานมคาเฉลยคะแนน ( X = 3.06) ตามลาดบ สวนองคกรแสดงใหเหนวาพนกงานทสรางผลงานทดจะไดรบคาตอบแทนสงกวาบคคลอน มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.05)

96

ตารางท 20 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรความยตธรรมในองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานการรบรความยตธรรมดานกระบวนการจาแนกรายขอ


ดานการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ 1. ทานเชอมนวากระบวนการในการพจารณาผลตอบแทน

จากการทางานไมมอคตหรอลาเอยง มความโปรงใส และเปนธรรม


2. องคกรมหลกเกณฑการประเมนทยตธรรมในการใชประเมนผลการปฏบตงานของพนกงาน


3. ผ บงคบบญชาของทานใชเกณฑทเหมาะสมในการประเมนผลงานกบพนกงานทกคน


4. รปแบบการประเมนผลการปฏบตงานทใชอยสามารถวดผลการปฏบตงานของทานไดอยางถกตองชดเจน


โดยรวม 3.11 0.89 ปานกลาง จากตารางท 20 พบวา ความคดเหนตอการรบรความยตธรรมในองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 3.11) เมอพจารณารายขอ พบวา ขอองคกรมหลกเกณฑการประเมนทยตธรรม ในการใชประเมนผลการปฏบตงานของพนกงาน มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.19) รองลงมา คอ ขอผบงคบบญชาของทานใชเกณฑทเหมาะสมในการประเมนผลงานกบพนกงาน ทกคน มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.14) และขอทานเชอมนวากระบวนการในการพจารณาผลตอบแทนจากการทางานไมมอคตหรอลาเอยง มความโปรงใส และเปนธรรม มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.02)

97

ตารางท 21 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการรบรความยตธรรมในองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกนจาแนกรายขอ


ดานการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน 1. ผบงคบบญชาของทานบอกขาวสารหรอขอมลสาคญ

ในการปฏบตงานกบทกคนอยางเหมาะสม 3.30 0.86 ปานกลาง

2. ผบงคบบญชาของทานปกครอง และบงคบบญชาดวยความเสมอภาค


3. ผบงคบบญชาของทานสามารถอธบายถงกระบวนการประ เมนผลงานห รอการใ หผลตอบแทนไ ดอย างสมเหตสมผล


4. ผ บงคบบญชาของทานพดคย สอสารกบทานอยางเปดเผยและตรงไปตรงมา


โดยรวม 3.29 0.81 ปานกลาง จากตารางท 21 พบวา ความคดเหนตอการรบรความยตธรรมในองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( X = 3.28) เมอพจารณารายขอ พบวา ขอผบงคบบญชาของทานพดคย สอสารกบทานอยางเปดเผยและตรงไป ตรงมา มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.35) รองลงมา คอ ขอผบงคบบญชาของทานบอกขาวสารหรอขอมลสาคญในการปฏบตงานกบทกคนอยางเหมาะสม มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.30) และขอผบงคบบญชาสามารถอธบายถงกระบวนการประเมนผลงานหรอการใหผลตอบแทนไดอยางสมเหตสมผล มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.21)

98

ตอนท 4 ความผกพนตอองคกร จากการศกษาความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน เมอจาแนกรายขอ ผลการศกษาดงตารางท 22 ตารางท 22 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบการรบรความผกพนตอองคกรของ

พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนรายขอ

ความผกพนตอองคกร X S.D. ระดบความผกพน ตอองคกร

1. ทานมความรสกผกพนทางจตใจ และมความสขทจะทางานในองคกรตอไป

3.66 0.81 มาก

2. ทานมความรสกวาองคกร “เปนสวนหนงในครอบครว” 3.63 0.85 มาก 3. ทานมความภมใจในองคกร และพดถงองคกรในดานดกบ

บคคลภายนอกอยเสมอ 3.94 0.79 มาก

4. ทานเตมใจทจะทางานทกอยางเพอสรางชอเสยงใหกบองคกร

4.02 0.73 มาก

5. ทานยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร 3.92 0.77 มาก 6. ทานคดวาองคกรมบญคณตอทาน ทานจะพยายาม

ทางานเพอใหองคกรยงยนตอไป 4.04 0.79 มาก

7. ทานยนดทจะรกษาและปฏบตตามวฒนธรรมขององคกร 4.08 0.74 มาก โดยรวม 3.90 0.66 มาก

จากตารางท 22 พบวา ความคดเหนตอการรบรความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสาย มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.90) เมอพจารณารายขอ พบวา ขอทานยนดทจะรกษาและปฏบตตามวฒนธรรมขององคกร มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 4.08) รองลงมา คอ ขอองคกรมบญคณตอทาน ทานจะพยายามทางานเพอใหองคกรยงยนตอไป มคาเฉลยคะแนน ( X = 4.04) และทานมความรสกวาองคกร “เปนสวนหนงในครอบครว” มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.63)

99

ตอนท 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร จากการศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนเมอจาแนกดาน ผลการศกษาดงตารางท 23 ตารางท 23 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของ

พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนจาแนกรายดาน

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร X S.D. ระดบพฤตกรรม การเปนสมาชก ทดตอองคกร

1. ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อน 3.80 0.66 มาก 2. ดานพฤตกรรมการสานกในหนาท 3.88 0.61 มาก 3. ดานพฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม 4.00 0.58 มาก 4. ดานพฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา 3.80 0.67 มาก 5. ดานพฤตกรรมการมสวนรวมในองคกร 3.92 0.57 มาก

โดยรวม 3.88 0.48 มาก จากตารางท 23 พบวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนจาแนกรายดานมคาเฉลยคะแนนโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.88) เมอพจารณารายดาน พบวา ดานพฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 4.00) อยในระดบมาก รองลงมา คอ ดานพฤตกรรมการมสวนรวมในองคกร มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.92) อยในระดบมาก ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อนและดานพฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.80) อยในระดบมาก

100

ตารางท 24 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อนจาแนกรายขอ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร X S.D. รดบพฤตกรรม การเปนสมาชก ทดตอองคกร

ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอผอน 1. ทานปฏบตงานแทนเพอนรวมงานทไมไดมาทางาน 3.78 0.75 มาก 2. ทานใหความชวยเหลอเพอนรวมงานททางานไมทน หรอม

งานลนมอ 3.82 0.73 มาก

3. ทานใหความชวยเหลอ ใหคาแนะนาแกเพอนรวมงานทประสบปญหาในการทางาน

3.79 0.78 มาก

4. ทานใหคาแนะนาและใหความชวยเหลอแกพนกงานใหม แมวาไมใชงานในหนาท

3.76 0.71 มาก

โดยรวม 3.80 0.66 มาก จากตารางท 24 พบวา ความคดเหนตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อน มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.80) เมอพจารณารายขอพบวา ทานใหความชวยเหลอเพอนรวมงานททางานไมทน หรอมงานลนมอ มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.82) รองลงมา คอ ขอการใหความชวยเหลอ ใหคาแนะนาแกเพอนรวมงานทประสบปญหาในการทางาน มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.79) และขอการใหคาแนะนาและใหความชวยเหลอแกพนกงานใหมแมวาไมใชงานในหนาท มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.76)

101

ตารางท 25 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรมการสานกในหนาทจาแนก รายขอ


ดานพฤตกรรมการสานกในหนาท 1. เมอถงเวลานดหมายการประชมหรอทางานรวมกบผ อน

ทานมกมากอนเวลาทกาหนด 3.76 0.71 มาก

2. เมอทานหยบของสวนรวมไปใช หลงเสรจภารกจทานจะนามาวางไวทเดมอยางเปนระเบยบ

4.14 1.64 มาก

3. ทานมการวางแผน และพฒนาวธการทางานเพอปองกนไมใหเกดปญหาในการทางาน

3.84 0.68 มาก

4. ทานตรงตอเวลาในการมาปฏบตงานทงตอนเชาและ ตอนพกกลางวน

3.73 0.77 มาก

5. หากงานไมเสรจ ทานจะทางานเลยเวลาพกหรอเวลา เลกงาน หรอนางานกลบไปทาตอทบาน

3.91 0.83 มาก

โดยรวม 3.88 0.61 มาก จากตารางท 25 พบวา ความคดเหนตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรมการสานกในหนาท มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.88) เมอพจารณารายขอพบวา ขอเมอทานหยบของสวนรวมไปใช หลงเสรจภารกจทานจะนามาวางไวทเดมอยางเปนระเบยบ มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 4.14) รองลงมา คอ ขอหากงานไมเสรจ ทานจะทางานเลยเวลาพกหรอเวลาเลกงาน หรอนางานกลบไปทาตอทบาน มคาเฉลยคะแนน ( X = 3.91) และขอทานตรงตอเวลาในการมาปฏบตงานทงตอนเชาและตอนพกกลางวน มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.73)

102

ตารางท 26 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอมจาแนกรายขอ


ดานพฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม 1. ทานปรกษาหารอกบหวหนาและเพอนรวมงานกอน

ตดสนใจกระทาสงใดทกอใหเกดผลกระทบกบผ อน 3.97 0.72 มาก

2. ทานคานงถงการกระทาของตนเองทอาจสงผลกระทบกบเพอนรวมงาน

4.03 0.68 มาก

3. ทานรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงานเสมอ 4.06 0.65 มาก 4. ทานมพฤตกรรมตามคากลาวทวา “ยมและอดทนในการ

ทางาน” 3.94 0.73 มาก

โดยรวม 4.00 0.58 มาก จากตารางท 26 พบวา ความคดเหนตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 4.00) เมอพจารณารายขอพบวา ขอทานรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงานเสมอ มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 4.06) รองลงมา คอ ขอทานคานงถงการกระทาของตนเองทอาจสงผลกระทบกบเพอนรวมงาน มคาเฉลยคะแนน ( X = 4.03) และขอทานมพฤตกรรมตามคากลาวทวา “ยมและอดทนในการทางาน” มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.94)

103

ตารางท 27 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬาจาแนกรายขอ

การรบรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร X S.D. พฤตกรรมการ เปนสมาชกทด ตอองคกร

ดานพฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา 1. ทานมความอดทนตอขอจากด และความไมสะดวกตางๆ

ทเกดขนภายในองคกร 3.81 0.65 มาก

2. ทานไมแสดงความกาวราว หรอไมพอใจ เมอไดรบคาสงหรอถกมอบหมายงานเพมเตม

3.95 1.72 มาก

3. ทานอาสาใหความชวยเหลอทากจกรรมทจะชวยสรางภาพพจนใหแกองคกร โดยไมตองรองขอ

3.72 0.70 มาก

4. ทานสามารถควบคมอารมณไดด เมอเกดความขดแยง กบเพอนรวมงาน

3.71 0.75 มาก

โดยรวม 3.80 0.67 มาก จากตารางท 27 พบวา ความคดเหนตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.80) เมอพจารณารายขอพบวา ขอทานไมแสดงความกาวราว หรอไมพอใจ เมอไดรบคาสงหรอถกมอบหมายงานเพมเตม มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 3.95) รองลงมา คอขอทานมความอดทนตอขอจากด และความไมสะดวกตางๆ ทเกดขนภายในองคกร มคาเฉ ลยคะแนน ( X = 3.81) และขอทานสามารถควบคมอารมณไดด เมอเกดความขดแยงกบเพอนรวมงาน มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.71)

104

ตารางท 28 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรมการมสวนรวมในองคกรจาแนก รายขอ

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร X S.D. พฤตกรรมการ เปนสมาชกทด ตอองคกร

ดานพฤตกรรมการมสวนรวมในองคกร 1. ทานมสวนรวมในการจดกจกรรมหรอเขารวมกจกรรม

ขององคกร 3.68 0.74 มาก

2. ทานใชอปกรณและทรพยสนขององคกรอยางระมดระวง ประหยดและคมคา

4.03 0.67 มาก

3. ทานใหความสนใจกบผมาตดตามงานทโตะทางานทนท 4.07 0.66 มาก 4. ทานใหคาแนะนาทสรางสรรค เกยวกบวธการปรบปรง

ประสทธภาพการทางาน 3.87 0.72 มาก

โดยรวม 3.92 0.57 มาก จากตารางท 28 พบวา ความคดเหนตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนดานพฤตกรรมการมสวนรวมในองคกรมคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมาก ( X = 3.92) เมอพจารณารายขอพบวา ขอทานใหความสนใจกบผมาตดตามงานทโตะทางานทนท มคาเฉลยคะแนนสงสด ( X = 4.07) รองลงมา คอ ขอทานใชอปกรณและทรพยสนขององคกรอยางระมดระวง ประหยดและคมคา มคาเฉลยคะแนน ( X = 4.03) และขอทานมสวนรวมในการจดกจกรรมหรอเขารวมกจกรรมขององคกร มคาเฉลยคะแนนตาสด ( X = 3.68) ตอนท 6 ผลการทดสอบสมมตฐาน การวเคราะหอทธพลของคณภาพชวตในการทางานทมตอความผกพนตอองคกรของพนกงานสายสนบสนน ผ วจยทาการตรวจสอบคณสมบตของตวแปรวาขอมลเหมาะสมกบเทคนควเคราะห การถดถอยแบบงายและการวเคราะหความถดถอยแบบพหคณ ดวยการหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s Correlation Coefficient) ระหวางกลมตวแปรรวมกบการหาเมทรกซ

105

ความสมพนธ ระหวางตวแปรแตละค เพอหลกเลยงปญหาความสมพนธระหวางตวแปรทสงเกนไป ปญหาการรวมเสนตรงหลายตวแปร (Multicollinearity) โดยพจารณาประกอบการทดสอบ คาความทนทาน (tolerance) และคา VIF (variance inflation factors) ของตวแปรแตละตว เพราะปญหา การรวมเสนตรงหลายตวแปรจะไมเกดขน ถาคาทนทานมากกวา 0.1 (Hair et al, 1995, อางถงใน สรรคชย กตยานนท, 2552: 132) และคา VIF ไมเกน 10 (Belsley, 1991, อางถงใน สรรคชย กตยานนท, 2552: 132) ผลการวเคราะหผ วจยไดนาเสนอ ในตาราง ดงน ตารางท 29 คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหสหสมพนธของคณภาพชวต

ในการทางานกบความผกพนตอองคกรในภาพรวม ตวแปร QWL1 QWL 2 QWL 3 QWL 4 QWL 5 QWL 6 QWL 7 QWL 8 OC VIF

X 2.85 3.54 3.56 3.28 3.56 3.54 4.43 3.50 3.90 S.D 0.67 0.68 0.65 0.71 0.64 0.70 0.78 0.76 0.66

QWL 1 1.37 QWL 2 0.25*

(0.00) 1.57

QWL 3 0.28* (0.00)

0.52* (0.00)

2.53

QWL 4 0.47* (0.00)

0.52* (0.00)

0.65* (0.00)

2.56

QWL 5 0.40* (0.00)

0.37* (0.00)

0.54* (0.00)

0.61* (0.00)

1.93

QWL 6 0.34* (0.00)

0.26* (0.00)

0.27* (0.00)

0.39* (0.00)

0.42* (0.00)

1.36

QWL 7 0.25* (0.00)

0.26* (0.00)

0.60* (0.00)

0.53* (0.00)

0.51* (0.00)

038* (0.00)

1.84

QWL 8 0.27* (0.00)

0.41* (0.00)

0.56* (0.00)

0.52* (0.00)

0.46* (0.00)

0.28* (0.00)

0.62* (0.00)

1.64

OC 0.26* (0.00)

0.35* (0.00)

0.43* (0.00)

0.49* (0.00)

0.54* (0.00)

0.42* (0.00)

0.44* (0.00)

0.46* (0.00)

* มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

106

จากตารางท 29 แสดงใหเหนผลการวเคราะห คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และคาสมประสทธสหสมพนธของคณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคกร พบวา ตวแปรสวนใหญมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (P-value = 0.00) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธระวาง 0.26-0.54 และเมอทาการทดสอบ Multicollinearity โดยใชคา VIF ปรากฏวาคา VIF ของตวแปรอสระมคาตงแต 1.36-2.56 มคามากกวา 0.1 แตมคานอยกวา 10 แสดงวา ตวแปรอสระมความสมพนธในระดบตา จงนาไปสการทดสอบสมมตฐานดวยการวเคราะหความถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis) โดยนาเสนอผลการวเคราะห ในรปตาราง ดงน ตารางท 30 การทดสอบอทธพลของคณภาพชวตในการทางานทมตอความผกพนตอองคกร

ในภาพรวม

ตวแปร ความผกพนตอองคกร (OC)

t p-value สมประสทธถดถอย

ความคลาด เคลอนมาตรฐาน

ดานผลตอบแทนทเพยงพอ -0.04 0.085 -0.81 0.41 ดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ

0.07 0.09 1.51 0.13

ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล

-0.02 0.11 -0.43 0.66

ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน 0.10 0.16 1.99 0.04* ดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน

0.26 0.10 4.54 0.00*

ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว 0.17 0.08 3.55 0.00* ดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร 0.13 0.08 1.98 0.04* ดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม 0.17 0.08 3.30 0.00* R = 0.63, Adjusted R2 = 0.39, F = 29.15, p-value = 0.00 * มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

107

ตารางท 30 พบวา จากการวเคราะหคณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคกรดวยการวเคราะหการถดถอยเชงพห (Multiple Regression Analysis) โดยใชเทคนควธนาเขา (Enter) โดยมความสามารถในการพยากรณ คดเปนรอยละ 39 ในภาพรวมพบวา คณภาพชวตในการทางานมความอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร คอ ดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน มคา ( = 0.26) รองลงมา คอ ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตวม ซงมคา ( = 0.17) ดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคม ซงมคา ( = 0.17) ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน มคา ( = 0.10) และดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร มคา ( = 0.13) สาหรบคณภาพชวตในการทางานรายดานทไมมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกรคอ ดานผลตอบแทนทเพยงพอ มคา ( = -0.04) ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล มคา ( = -0.02) และดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ มคา ( = 0.07) ดงนน สมมตฐานท 1 มการยอมรบสมมตฐานรองในดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว ดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน ดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ และดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคมมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร และปฏเสธสมมตฐานรองดานผลตอบแทนทเพยงพอ ดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ และดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 การวเคราะหอทธพลของการรบรความยตธรรมในองคกรมอทธพลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานสายสนบสนน การวเคราะหความสมพนธของตวแปรระหวางการรบรความยตธรรมในองคกรกบความผกพนตอองคกรในภาพรวม เพอทดสอบสมมตฐาน โดยใชสถตคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s product moment correlation coefficient) ดงตารางท 31

สำนกหอ


108

ตารางท 31 คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหสหสมพนธของการรบร ความยตธรรมในองคกรกบความผกพนตอองคกรในภาพรวม

ตวแปร การรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน

การรบรความยตธรรมดานกระบวนการ

การรบรความยตธรรมดานการมฏสมพนธ

ตอกน

ความผกพน ตอองคกร

VIF

X 3.11 3.11 3.29 3.90 S.D 0.80 0.89 0.81 0.66

การรบรความยตธรรม ดานผลตอบแทน

1.45

การรบรความยตธรรม ดานกระบวนการ

0.54* (0.00)

2.30

การรบรความยตธรรม ดานการมปฏสมพนธตอกน

0.48* (0.00)

0.71* (0.00)

2.11

ความผกพนตอองคกร 0.31* (0.00)

0.38* (0.00)

0.48* (0.00)

* มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จากตารางท 31 แสดงใหเหนผลการวเคราะห คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และคาสมประสทธสหสมพนธของการรบรความยตธรรมในองคกรกบความผกพนตอองคกร พบวาตวแปรสวนใหญมความสมพนธกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (P-value = 0.00) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธอยระหวาง 0.31-0.48 และเมอทาการทดสอบ Multicollinearity โดยใชคา VIF ปรากฏวา คา VIF ของตวแปรอสระ มคาตงแต 1.45-2.30 มคามากกวา 0.1 แตมคานอยกวา 10 แสดงวา ตวแปรอสระมความสมพนธ จงนาไปสการทดสอบสมมตฐานดวยการวเคราะหความถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis) โดยนาเสนอผลการวเคราะห ในรปตาราง ดงน

109

ตารางท 32 การทดสอบอทธพลของการรบรความยตธรรมในองคกรทมตอความผกพนตอองคกรในภาพรวม

ตวแปร ความผกพนตอองคกร (OC)

t

p-value สมประสทธถดถอย


ดานการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน 0.09 0.08 1.75 0.07 ดานการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ 0.03 0.09 0.46 0.64 ด านการรบ รความยต ธ รรม ดานการ มปฏสมพนธตอกน

0.41 0.09 6.04 0.00*

R = 0.49, Adjusted R2 = 0.23, F = 36.88, p-value = 0.00 * มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ตารางท 32 พบวา จากการวเคราะหการรบรความยตธรรมในองคกรกบความผกพนตอองคกรดวยการวเคราะหการถดถอยเชงพห (Multiple Regression Analysis) โดยใชเทคนควธนาเขา (Enter) โดยมคาการพยากรณคดเปนรอยละ 23 ในภาพรวม พบวา การรบรความยตธรรมในองคกรมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 คอ ดานการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน มคา ( = 0.41) สาหรบการรบรความยตธรรมในองคกรรายดานทไมมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร คอ ดานการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน มคา ( = 0.09) ดานการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ มคา ( = 0.03) ดงนน สมมตฐานท 2 มการยอมรบสมมตฐานรองในดานการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน และปฏเสธสมมตฐานรองดานการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน และดานการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 การวเคราะหอทธพลของความผกพนตอองคกรมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานสายสนบสนน การวเคราะหความสมพนธของตวแปรระหวางความผกพนตอองคกรกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรในภาพรวม เพอทดสอบสมมตฐาน โดยใชสถตคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s product moment correlation coefficient) ดงตารางท 33

110

ตารางท 33 คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหสหสมพนธของความผกพนตอองคกรกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรในภาพรวม

ตวแปร ความผกพนธตอองคกร พฤตกรรมการเปน

สมาชกทด X 3.90 3.88 S.D 0.66 0.48 ความผกพนธตอองคกร พฤตกรรมการเปนสมาชกทด 0.48*

(0.00) 1

* มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จากตารางท 33 แสดงใหเหนผลการวเคราะห คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และคาสมประสทธสหสมพนธของความผกพนตอองคกรกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (P-value = 0.00) มคาสหสมพนธเทากบ 0.48 จงนาไปสการทดสอบสมมตฐานดวยการวเคราะหความถดถอยอยางงาย (Simple Regression Analysis) โดยนาเสนอผลการวเคราะห ในรปตารางดงน ตารางท 34 การทดสอบอทธพลของความผกพนตอองคกรทมตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอ

องคกรในภาพรวม

ตวแปร

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร

t p-value สมประสทธถดถอย


ความผกพนตอองคกร 0.48 0.34 12.01 0.00* R = 0.53, Adjusted R2 = 0.27, F = 144.38, p-value = 0.00 * มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

111

ตารางท 34 พบวา จากการวเคราะหความผกพนตอองคกรกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรดวยการวเคราะหความถดถอยอยางงาย (Simple Regression Analysis) โดยใชเทคนควธนาเขา (Enter) ความผกพนตอองคกรมอทธพลทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมคา ( = 0.48) และมความสามารถในการพยากรณคดเปนรอยละ 27 ดงนน จงยอมรบสมมตฐานท 3 คอ ความผกพนตอองคกรมอทธพลทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ตอนท 7 การทดสอบสมมตฐาน ตารางท 35 การแสดงผลการทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐาน ผลการทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐานท 1 คณภาพชวตในการทางานมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร 1.1 ดานผลตอบแทนทเพยงพอมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอ

องคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร

ปฏเสธสมมตฐาน

1.2 ดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร


1.3 ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคลมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร


1.4 ดานความกาวหนาและความมนคงในงานมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร

ยอมรบสมมตฐาน

112

ตารางท 35 การแสดงผลการทดสอบสมมตฐาน (ตอ)


1.5 ดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอนมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร


1.6 ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตวมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร


1.7 ดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกรมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร


1.8 ดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคมมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร


สมมตฐานท 2 การรบรความยตธรรมในองคกรมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร 2.1 การรบรความยตธรรมในองคกรดานผลตอบแทนมอทธพลทางบวก

ตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร


2.2 การรบรความยตธรรมในองคกรดานกระบวนการมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร


2.3 การรบรความยตธรรมในองคกรดานปฏสมพนธมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร


113

ตารางท 35 การแสดงผลการทดสอบสมมตฐาน (ตอ)


สมมตฐานท 3 ความผกพนตอองคกรมอทธทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร


114

บทท 5

สรปผลการวจย อภปราย และขอเสนอแนะ

การศกษาคณภาพชวตในการทางาน และการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร เปนการวจยเชงปรมาณ

(Quantitative Research) ใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ผ วจยไดสรปผลการศกษา การอภปรายผล และขอเสนอแนะ ดงน

ความมงหมายและวตถประสงค

1. เพอศกษาคณภาพชวตการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร 2. เพอศกษาการรบรความยตธรรมในองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของ คณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร 3. เพอศกษาความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร 4. เพอศกษาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร 5. เพอศกษาอทธพลของคณภาพชวตการทางานทมตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร 6. เพอศกษาอทธพลของการรบรความยตธรรมในองคกรทมตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร 7. เพอศกษาอทธพลของความผกพนตอองคกรทมตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร วธการดาเนนการวจย

1. ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ พนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพหานคร จานวน 350 คน

สำนกหอ


115

2. เครองทใชในการวจย ไดผานกระบวนการตรวจสอบคณภาพ ดวยวธการหาความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) ความเทยงตรงเชงโครงสราง (Construct Validity) และการหาคาความเชอมนของแบบสอบถาม (Reliability) ซงแบบสอบถามดงกลาวไดรบการตรวจสอบคณภาพเครองมอแลว สามารถนามาใชงานวจยไดจรง 3. การเกบขอมลและการวเคราะหขอมล ผ วจยไดเกบขอมลดวยตนเอง และนาขอมลมาวเคราะหดวยโปรแกรมสถตสาเรจรป SPSS for Windows โดยคานวณคารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Arithmetic Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) สถตทใชในการวเคราะหสมมตฐาน ไดแก คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson,s Coefficient

Correlation) เพอหาความสมพนธระหวางตวแปรตนกบตวแปรอสระ โดยทาการทดสอบสมมตฐานดวยวธการวเคราะหความถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis) และการวเคราะหความถดถอยอยางงาย (Simple Regression Analysis) ผ วจยนาเสนอผลการวเคราะหขอมลเปนรปแบบตารางประกอบการบรรยาย โดยแบงเนอหาเปน 6 สวน ดงน

สวนท 1 ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 คณภาพชวตในการทางาน สวนท 3 การรบรความยตธรรมในองคกร สวนท 4 ความผกพนตอองคกร สวนท 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร สวนท 6 การทดสอบสมมตฐาน

สรปผลการวจย

สวนท 1 ขอมลทวไปสวนบคคลของพนกงานมหาวทยาลยคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง มจานวน 264 คน คดเปนรอยละ 75.40 อายระหวาง 26-30 ป มจานวน 200 คน คดเปนรอยละ 57.15 มสถานภาพโสด จานวน 198 คน คดเปนรอยละ 56.58 มระดบการศกษาในระดบปรญญาตร จานวน 220 คน คดเปนรอยละ 62.85 มอายการทางานระหวาง 5-10 ป จานวน 132 คน คดเปนรอยละ 37.70 และไดรบเงนเดอนอยระหวาง 11,551-20,000 บาท จานวน 249 คน คดเปนรอยละ 71.15 สวนท 2 คณภาพชวตในการทางาน จากการศกษาคณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานครในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.42) เมอพจารณารายดาน พบวา ดานทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคลและดานการทางานรวมกนและ

สำนกหอ


116

ความสมพนธกบบคคลอนอย โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.56) รองลงมา คอ ดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกร โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.55) และคาเฉลยตาสด คอ ดานผลตอบแทนทเพยงพอ โดยมคาเฉลยอยท ( X = 2.85) เมอจาแนกรายขอตามกลมคาถามในแตละดานของคณภาพชวตในการทางาน พบวา

ดานผลตอบแทนทเพยงพอของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลยอยท ( X = 2.85) เมอจาแนกรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ ขอพนกงานสวนใหญ คดวาคาตอบแทนทไดรบเหมาะสมกบภาระงานทรบผดชอบ โดยมคาเฉลยอยท ( X = 2.94) รองลงมา คอ ขอสวสดการททานไดรบนอกเหนอจากคาตอบแทนมความเหมาะสม โดยมคาเฉลยอยท ( X = 2.83) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอความพอใจในคาตอบแทนทไดรบในปจจบน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 2.81) ดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.45) เมอจาแนกรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ บคลากรคดวาองคกรมการวางแผนและเตรยมพรอมในเบองตนหากเกดอคคภยภายในองคกร โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.64) รองลงมา คอ ขอองคกรมการบารงรกษาอปกรณ เครองมอ เครองใชตางๆ ใหอยในสภาพทพรอมใชงานไดตลอดเวลาโดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.48) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอองคกรมการจดกจกรรมเพอสงเสรมสขภาพทด เชน จดสถานทออกกาลงกาย โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.23) ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคลของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานครในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.56) เมอจาแนกรายขอพบวาขอทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ องคกรสนบสนนใหพนกงานไปเพมพนความร ความสามารถ โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.65) รองลงมา คอ ของานททาอยมความทาทาย เปดโอกาสใหใชความรความ สามารถอยางเตมท โดยมคาเฉลยอยท ( X =

3.62) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอการมสวนรวมในการปรบปรงและพฒนาการทางานใหองคกร โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.41)

ดานความกาวหนาและความมนคงในงานของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานครในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.28) เมอจาแนกรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ บคลากรรสกมความมนคง

สำนกหอ


117

กบงานททาอยในปจจบน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.51) รองลงมา คอ ขอการปฏบตงานในองคกรนทาใหทานมโอกาสประสบความสาเรจในชวตตามททานตองการ โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.31) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอองคกรของทานมหลกเกณฑทใชพจารณาความกาวหนาและการเลอนตาแหนงในการทางานทชดเจน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.12) ดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอนของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานครในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.56) เมอจาแนกรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยคะแนนสงสดคอ ทานสามารถทางานเปนทมอยางมประสทธภาพ และมผลงานเปนไปตามเปาหมาย โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.68) รองลงมา คอ ขอทานไดรบการยอมรบและความรวมมอจากเพอนรวมงานในการปฏบตงานเปนอยางด โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.67) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอผบงคบบญชายอมรบความคดเหนของทานทาใหทานรสกมคณคา โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.33) ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตวของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานครในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X =

3.54) เมอจาแนกรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ ทานสามารถแบงเวลาในการทางาน การใชชวตสวนตว ครอบครว และสงคมอยางเหมาะสม โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.67)

รองลงมา คอ ขอการทางานของทานในปจจบนไมเปนอปสรรคในการดาเนนชวตของครอบครว

โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.64) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอทานมอสระในการกาหนดวนลากจและลาพกผอน และของานของทานมสวนชวยสนบสนนใหครอบครวมความเปนอยทด โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.42)

ดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานครในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X =

3.55) เมอจาแนกรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ งานททานรบผดชอบเปนงานทตองใชทกษะหลายๆ ดาน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.79) รองลงมา คอ ของานททานไดรบมอบหมายเปดโอกาสใหใชความคดรเรมสรางสรรค โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.55) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอทานไดรบการยอมรบจากองคกรวาเปนสวนสาคญททาใหองคกรมประสทธภาพ โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.42)

ดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคมของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานครในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X =

3.50) เมอจาแนกรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยคะแนนสงสดคอ ของานของทานสามารถเปนแหลง

สำนกหอ


118

เรยนรสาหรบบคคลอนได โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.80) รองลงมา คอ ขอองคกรของทานดาเนนการโดยคานงถงผลประโยชนของสงคม โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.67) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอการมสวนรวมกบองคกรในการจดกจกรรมเพอสาธารณะประโยชน โดยมคาเฉลยอยท ( X =

3.16) สวนท 3 การ รบ รความยต ธรรมในอง คกรในภาพรวมของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.17) เมอพจารณารายดาน พบวา ดานทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ ดานการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน โดยมคาเฉลยอยท ( X =

3.29) และคาเฉลยตาสด คอ ดานการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทนและดานการรบรความยตธรรมดานกระบวนการอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.11) เมอจาแนกรายขอตามกลมคาถามในแตละดานของการรบรความยตธรรมในองคกร พบวา

ดานการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.11) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ ขอเมอพจารณาโดยรวมแลว ผลตอบแทนททานไดรบจากองคกรมความยตธรรม เหมาะสมกบระดบความร ความสามารถ โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.25) รองลงมา คอ ขอทานไดรบการพจารณาขนเงนเดอนในครงทผานมาในอตราใกลเคยงกบททานคดวาทานสมควรจะไดรบ และขอทานไดรบผลตอบแทนทคมคาเมอเทยบกบเวลาทอทศใหกบงานและหนาทความรบผดชอบในการทางานโดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.06) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอองคกรแสดงใหเหนวาพนกงานทสรางผลงานทดจะไดรบผลตอบแทนสงกวาบคคลอน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.05) ดานการรบรความยตธรรมดานกระบวนการ ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.11) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ ขอองคกรมหลกเกณฑการประเมนทยตธรรมในการใชประเมนผลการปฏบตงานของพนกงาน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.19) รองลงมา คอ ขอผบงคบบญชาของทานใชเกณฑทเหมาะสมในการประเมนผลงานกบพนกงานทกคน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.14) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอทานเชอมนวากระบวนการในการพจารณาผลตอบแทนจากการทางานไมมอคตหรอลาเอยง มความโปรงใส และเปนธรรม โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.02) ดานการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกน ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.29) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ ขอผบงคบบญชาของทานพดคย สอสารกบทานอยางเปดเผยและตรงไปตรงมา โดยมคาเฉลย

สำนกหอ


119

อยท ( X = 3.35) รองลงมา คอ ขอผบงคบบญชาของทานบอกขาวสารหรอขอมลสาคญในการปฏบตงานกบทกคนอยางเหมาะสม โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.30) และขอทมคาเฉลยตาสด คอขอผบงคบบญชาของทานสามารถอธบายถงกระบวนการประเมนผลงานหรอการใหผลตอบแทนไดอยางสมเหตสมผล โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.21) สวนท 4 ความผกพนตอองคกรภาพรวมของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.90) เมอพจารณารายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ ขอทานยนดทจะรกษาและปฏบตตามวฒนธรรมขององคกร โดยมคาเฉลยอยท ( X = 4.08) รองลงมา คอ ขอทานคดวาองคกรมบญคณตอทาน ทานจะพยายามทางานเพอใหองคกรยงยนตอไป โดยมคาเฉลยอยท ( X = 4.08) และขอทมคาเฉลยตาสดคอ ขอทานมความรสกวาองคกร “เปนสวนหนงในครอบครว” โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.63) สวนท 5 พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรในภาพรวมของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.88) เมอพจารณารายดาน พบวา ดานทมคาเฉลยคะแนนสงสด คอ ดานพฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม โดยมคาเฉลยอยท ( X = 4.00) รองลงมา คอ ดานพฤตกรรมการมสวนรวมในองคกร โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.92) และคาเฉลยตาสด คอดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อนและดานพฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.80) เมอจาแนกรายขอตามกลมคาถามในแตละดานของการรบรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรพบวา

ดานพฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อน ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.80) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยสงสด คอ ขอทานใหความชวยเหลอเพอนรวมงานททางานไมทนหรอมงานลน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.82) รองลงมา คอ ขอทานใหความชวยเหลอใหคาแนะนาแกเพอนรวมงานทประสบปญหาในการทางาน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.79) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอทานใหคาแนะนาและใหความชวยเหลอแกพนกงานใหมแมวาไมใชงานในหนาท โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.76) ดานพฤตกรรมการสานกในหนาท ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.88) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยสงสด คอ ขอเมอทานหยบของสวนรวมไปใช หลงเสรจภารกจทานจะนามาวางไวทเดมอยางเปนระเบยบ โดยมคาเฉลยอยท ( X = 4.14) รองลงมา คอ ขอหากงานไมเสรจทานจะทางานเลยเวลาพกหรอเวลาเลกงาน หรอนางานกลบไป

สำนกหอ


120

ทาตอทบาน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.91) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอทานตรงตอเวลาในการปฏบตงานทงตอนเชาและตอนพกกลางวน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.73) ดานพฤตกรรมความเกรงใจสภาพออนนอม ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X = 4.00) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยสงสด คอ ขอทานรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงาน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 4.06) รองลงมา คอ ขอทานคานงถงการกระทาของตนเองทอาจสงผลกระทบกบเพอนรวมงาน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 4.03) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอทานมพฤตกรรมตามคากลาวทวา “ยมและอดทนในการทางาน” โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.94) ดานพฤตกรรมความมนาใจเปนนกกฬา ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.80) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยสงสดคอขอทานไมแสดงความกาวราว หรอไมพอใจ เมอไดรบคาสงหรอถกมอบหมายงานเพมเตม โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.95) รองลงมา คอ ขอทานมความอดทนตอขอจากด และความไมสะดวกตางๆ ทเกดขนภายในองคกร โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.81) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอทานสามารถควบคมอารมณไดดเมอเกดความขดแยงกบเพอนรวมงาน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.71) ดานพฤตกรรมการมสวนรวมในองคกร ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.92) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมคาเฉลยสงสด คอ ขอทานใหความสนใจกบผมาตดตามงานทโตะทางาน โดยมคาเฉลยอยท ( X = 4.07) รองลงมา คอ ขอทานใชอปกรณและทรพยสนขององคกรอยางระมดระวง ประหยดและคมคา โดยมคาเฉลยอยท ( X = 4.03) และขอทมคาเฉลยตาสด คอ ขอทานมสวนรวมในการจดกจกรรมหรอเขารวมกจกรรมขององคกร โดยมคาเฉลยอยท ( X = 3.68)

การทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐานท 1 คณภาพชวตในการทางานมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานครผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา คณภาพชวตในการทางานมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร โดยมคาพยากรณคดเปนรอยละ 39 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และเมอแยกเปนรายดาน พบวา สมมตฐานท 1.1 ดานผลตอบแทนทเพยงพอไมมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร

สำนกหอ


121

ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ดานผลตอบแทนทเพยงพอไมมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร มคา ( = -0.04, p <0.05) ซงปฏเสธสมมตฐานขอท 1.1 สมมตฐานท 1.2 ดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพไมมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพไมมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร มคา ( = 0.70, p <0.05) ซงปฏเสธสมมตฐานขอท 1.2

สมมตฐานท 1.3 ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคลมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคลไมมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร มคา ( = -0.02, p <0.05) ซงปฏเสธสมมตฐาน ขอท 1.3

สมมตฐานท 1.4 ดานความกาวหนาและความมนคงในงานมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ดานความกาวหนาและความมนคงในงานมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร มคา ( = 0.10, p <0.05) ซงยอมรบสมมตฐาน ขอท 1.4

สมมตฐานท 1.5 ดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอนมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอนมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร มคา ( = 0.26, p <0.05) ซงยอมรบสมมตฐานขอท 1.5

สมมตฐานท 1.6 ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตวมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตว มอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร มคา ( = 0.17, p <0.05) ซงยอมรบสมมตฐานขอท 1.6

สมมตฐานท 1.7 ดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกรมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงใน

สำนกหอ


122

กรงเทพมหานคร ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกรมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร มคา ( = 0.13, p <0.05) ซงยอมรบสมมตฐานขอท 1.7 สมมตฐานท 1.8 ดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคมมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคมมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร มคา ( = 0.17, p <0.05) ซงยอมรบสมมตฐานขอท 1.8

สมมตฐานท 2 การรบรความยตธรรมในองคกรมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานครผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา การรบรความยตธรรมในองคกรมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานครโดยมคาพยากรณคดเปนรอยละ 23 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอแยกเปนรายดานพบวา

สมมตฐานท 2.1 การรบรความยตธรรมในองคกรดานผลตอบแทนมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา การรบรความยตธรรมในองคกรดานผลตอบแทนไมมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร มคา ( = 0.09, p <0.05) ซงปฏเสธสมมตฐานขอท 2.1

สมมตฐานท 2.2 การรบรความยตธรรมในองคกรดานกระบวนการมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา การรบรความยตธรรมในองคกรดานกระบวนการไมมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร มคา ( = 0.03, p <0.05) ซงปฏเสธสมมตฐานขอท 2.2

สมมตฐานท 2.3 การรบรความยตธรรมในองคกรดานปฏสมพนธมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา การรบรความยตธรรมในองคกรดานปฏสมพนธมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร มคา ( = 0.41, p <0.05) ซงยอมสมมตฐานขอท 2.3

สำนกหอ


123

สมมตฐานท 3 ความผกพนตอองคกรมอทธทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานครผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ความผกพนตอองคกรมอทธทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร มคา (β = 0.48, p <0.05) โดยมคาพยากรณคดเปนรอยละ 27 ซงยอมสมมตฐานขอท 3

อภปรายผล

จากผลการศกษาเรอง คณภาพชวตในการทางาน และการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร มประเดนสาคญทผ วจยนามาอภปรายในประเดนสาคญ ดงน

จากการศกษาคณภาพชวตในการทางานทมอทธพลตอความผกพนตอองคกร ตามแนวคดของ Walton (1973) ทง 8 ดาน พบวา ดานผลตอบแทนทเพยงพอ จากการศกษาวจย พบวา ดานผลตอบแทนทเพยงพอไมมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร เนองจากพนกงานยอมรบในนโยบายการจายคาตอบแทนขององคกร ซงเปนไปตามมาตรฐานของระบบราชการ ทาใหบคลากรเกดความ พงพอใจทจะไดรบผลตอบแทนตามทองคกรกาหนดเมอเปรยบเทยบกบหนวยงาน อน อกทงบคลากรทเขามาปฏบตงานไมมองในเรองคาตอบแทนเปนหลก แตมองในเรองความมนคงในการงานเปนหลก เพราะพนกงานรบรวาการขนเงนเดอนจะปรบขนตามลาดบ และเมอมอายงานทเพมมากขนกจะไดรบเงนเดอนเพมมากขน ซงสอดคลองกบทฤษฎความตองการตามลาดบขนของ

Maslow (Abraham Harold Maslow, 1980, อางถงใน ชตนธร สวนนช, 2553: 24-25) กลาววาความตองการของมนษยเปนจดเรมตนของกระบวนการจงใจ เขาเชอวาพฤตกรรมทมนษยแสดงออกมานนเกดจากความตองการของมนษยไมมทสนสด ซงความตองการทไดรบการตอบสนองแลวจะไมเปนสงจงใจของมนษยอกตอไป ในทางตรงขามความตองการทยงไมไดรบการตอบสนองกลบเปนสงทจงใจของมนษย ซงความตองการของมนษยจะมลกษณะเปนลาดบขนจากตาไปหาสง ตามลาดบขนของความสาคญ เมอความตองการในระดบขนตางไดรบการตอบสนองแลวมนษยกจะมความตองการในลาดบขนทสงไปตามลาดบ และแนวคดของ Walton (1973, อางถงใน สรชย แกวพกล, 2552: 21-22) กลาววา คาตอบแทนเปนสงหนงบอกถงคณภาพชวตในการทางานได เนองจากพนกงานทกคนมความตองการทางเศรษฐกจ ซงความตองการนเปนสงจาเปน

สำนกหอ


124

สาหรบการดารงชวต นอกเหนอจากคาตอบแทนทตนไดรบแลว พนกงานยงมองในเชงเปรยบเทยบกบผ อนในประเภทของงานแบบเดยวกนหรอใกลเคยงกน ดงนน เกณฑในการตดสนเกยวกบคาตอบแทนทจะบงชวามคณภาพชวตในการทางานนนจะพจารณาในเรอง ความเพยงพอตอการดารงชวตในสงคมและยตธรรมโดยประเมนจากคาตอบแทนทไดรบจากการปฏบตงาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ วนดา เหลองสจจกล (2552) ไดทาการศกษาเรอง คณภาพชวตในการทางานและความผกพนของพนกงานทมตอ บรษท ทโอท จากด (มหาชน) กรณศกษา สวนบรการลกคาจงหวดราชบร โดยทาการศกษาความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคกร ผลการศกษาพบวา ปจจยดานเงนเดอนทไดรบมความแตกตางกน ดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพ จากการศกษาวจยพบวา ดานสถานททางานมความปลอดภยและสงเสรมสขภาพไมมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร เนองจากพนกงานกลมนเปนพนกงานสายสนบสนนซงมความเสยงตออนตรายทางกายภาพนอยมากเมอเปรยบเทยบกบพนกงานสายแพทยและพยาบาล สงผลใหพนกงานมองวาความปลอดภยในททางานไมมความสาคญมากนก อกทงองคกรมระบบบรหารจดการดานความปลอดภย มการวางแผนและเตรยมพรอมดานอคคภยภายในองคกรทด ซงสอดคลองกบ ทฤษฎของ Maslow กลาวไววาคนตองการความปลอดภยในชวตและในสถานททางาน ซงหากสภาพการทางานไมความมความปลอดภยหรอมความเสยงสงกจะทาใหเกดความรสกไมพอใจสงผลตอความผกพนตอองคกร ดงนนผบรหารควรใหความสาคญดานสวสดการ รวมถงอานวยความสะดวกในดานตางๆ เชน ทจอดรถ มการดแลดานชวอนามย เปนตน ใหกบพนกงาน ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคล จากการศกษาวจย พบวา ดานโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคลไมมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร เนองจากพนกงานกลมนมองวาพวกเขาไดรบการสนบสนนในดานการเพมพนความร ความสามารถ อกทงองคกรเปดโอกาสใหใชความร ความสามารถในการปฏบตงานอยางเตมท รวมถงใหมสวนรวมในการพฒนาการทางานในองคกร โดยมแหลงขอมล ขาวสารทสามารถคนควาไดอยางสะดวก หากพนกงานคนใดทมโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพมากกจะสามารถนาความรและความสามารถมาใชแกปญหาภายในองคกรไดมาก เมอถงจดอมตวกจะมองหางานทมความทาทายมากขน โดยยงปฏบตงานในองคกรเดม หรอหาองคกรใหมในการทางาน ดงนนพนกงานทมโอกาสในการพฒนาสมรรถภาพของบคคลมากจงไมใหความสาคญกบความผกพนตอองคกร จากทฤษฎของ Walton (1973, อางถงใน สรชย แกวพกล, 2552: 21-22) กลาววา การพฒนาสมรรถภาพของพนกงานในการทางานโดยการสงเสรมเรองการศกษา อบรม การพฒนาการทางาน

สำนกหอ


125

และอาชพของบคคล ซงเปนสงบงบอกถงคณภาพชวตในการทางานประการหนง โดยจะทาใหบคคลสามารถทาหนาทโดยใชศกยภาพทมอยอยางเตมท มความเชอมนในตนเอง และเมอมปญหากจะใชการแกไขตอบสนองในรปแบบการดาเนนชวตทเหมาะสมเปนผลใหพนกงานประสบความสาเรจ ดงนนองคกรจงควรใหการสนบสนนบคลากรใหมสวนรวมในการปรบปรงและพฒนางาน เปดโอกาสใหใชความรความสามารถอยางเตมท และจดหาแหลงความร ขอมล ขาวสารตางๆ รวมถงอปกรณทสามารถคนควาไดอยางสะดวก เพอเปนการเพมประสทธภาพในการทางาน และควรมระบบการธารงรกษาพนกงานทกลมนไวเพอพฒนาองคกรใหสความยงยนตอไป ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน จากการศกษาพบวา ดานความกาวหนาและความมนคงในงานมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร เนองจากองคกรเปนสถาบนทางการแพทยทมอายนานถง 124 ป มระบบการจางพนกงานทเปนระบบ มความชดเจน ยดหยนและมนคง ทาใหพนกงานปฏบตงานไดนานเทาทตองการหรอจนเกษยณอายราชการ ยกเวนในกรณทกระทาความผดรายแรง และองคกรมกระบวนการในการสอสารขนตอนการขอตาแหนงงานทชดเจน ทาใหพนกงานมโอกาสไดกาวหนาในสายงาน สอดคลองกบทฤษฎของ Huse และ

Cumming (อางถงใน ภทรา แสงอรณ, 2543: 10) กลาววา การทผปฏบตงานมโอกาสทจะกาวหนาในอาชพและตาแหนง ไดรบโอกาสในการขยายขดความสามารถ การไดพฒนาทกษะ ความร และมความมนคงในอาชพ สอดคลองกบงานวจยของ พสฎฐ วงศนากนากร (2549) การศกษาเรอง “คณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคกรของพนกงานธนาคารนครหลวงไทย จากด (มหาชน) พบวาคณภาพชวตในการทางานดานความกาวหนามความผกพนตอองคกร ดานการทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอนมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร เนองจากบคลากรเหนวาตนเองมคณคา มการทางานเปนทม มความเชอใจซงกนและกน มบรรยากาศในการทางานทเปนมตร ชวยเหลอเกอกล มการแกไขปญหาและมความไววางใจซงกนและกน โดยไดนาเอาหลกวฒนธรรมองคกร เรองความเปนพเปนนองมาใชในการปฏบตงาน จงสงผลใหพนกงานมความสขทงทางดานรางกายและจตใจในการทางานอกทงองคกรมการสนบสนนดานความกาวหนาและความมนคงในงาน ทาใหพนกงานเกดความพงพอใจและเกดความผกพนตอองคกร ซงสอดคลองกบทฤษฎของ Walton (1973, อางถงใน สรชย แกวพกล,

2552: 21-22) กลาววาความสมพนธระหวางบคคลในองคกร มผลตอบรรยากาศในการทางาน ซงลกษณะดงกลาวนพจารณาไดจากความเปนอสระจากอคต มการทางานเปนทม ไมมการแบงชนวรรณะ มการสนบสนนชวยเหลอกนในกลม ยอมรบการเปลยนแปลงในการทางานรวมกน มการตดตอสอสารในลกษณะเปดเผย เปนตน และสอดคลองกบคากลาวของ สรรชย กตยานนท (2552)

สำนกหอ


126

ซงกลาวไววา ดานความสมพนธกบเพอนรวมงาน อกทงความสมพนธ (Relationships) เปนเรองทมผลอยางยงตอการสรางใหเกดความผกพนตอองคกรของพนกงาน ไมวาจะเปนสมพนธภาพระหวางเพอนรวมงานหรอหวหนางาน ลวนแลวแตมอทธพลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานทงสน และสอดคลองกบงานวจยของ นชจรา ตะส (2552) ภทรา แสงอรณ (2543) และอมรรตน ออนนช (2546) ผลการวจยพบวา คณภาพชวตในการทางานมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของบคลากร ดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตวมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร เนองจากพนกงานมการบรหารเวลาในการทางานของตนเองไดอยางเหมาะสม สามารถแบงเวลาในการทางานกบการใชชวตสวนตว ครอบครว สงคม ไดอยางสมดล มอสระในการกาหนดวนลาพกผอน ไมถกบงคบจากผบงคบบญชา ซงสอดคลองกบทฤษฎ Huse และ

Cumming (อางถงใน ภทรา แสงอรณ, 2543 : 10) กลาววา ภาวะอสระจากงาน หมายถง ภาวะทบคคลมความสมดลของชวงเวลาการทางานกบชวงเวลาการดาเนนชวตโดยสวนรวม มชวงเวลาไดคลายเครยดจากภาระหนาททรบผดชอบ และทฤษฎของ Walton (1973: 12-16) กลาววาความสมดลระหวางชวตการทางานและชวตสวนตว (Work and the Total Life Space) หมายถง การทพนกงานมการบรหารเวลาในการทางานของตนเองใหเหมาะสม และมความสมดลกบบทบาทชวตของตนเอง ครอบครว และกจกรรมอน ๆ ซงสอดคลองกบงานวจยของ อมรรตน ออนนช (2546) ทพบวาดานความสมดลระหวางงานกบชวตสวนตวมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร ดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกรมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร ทงนเปนเพราะมกระบวนการในการสรรหาบคลากรทมประสทธภาพทาใหไดบคลากรทมความร ความสามารถมาปฏบตงานอกทงหนวยงานยงเปดโอกาสใหบคลากรมโอกาสรบผดชอบงานทมความหลากหลาย ไมซาซากจาเจ และผบรหารยอมรบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะของผใตบงคบบญชา ทาใหพนกงานรสกมคณคา เกดความพงพอใจและเกดความผกพนตอองคกรในทสด ซงสอดคลองกบทฤษฎ 2 ปจจยของเฟรดเดอรค เฮรซเบรก กลาววาเปนงานทนาสนใจ งานทตองอาศยความคดรเรมสรางสรรค ทาทายใหลงมอปฏบต เปนงานทสามารถทาตงแตตนจนจบไดโดยลาพง และสอดคลองกบงานวจยของ ภทรา แสงอรณ (2543) อมรรตน ออนนช (2546) และพสฎฐ วงศนากนากร (2549) พบวา คณภาพชวตในการทางานดานลกษณะงานทมความสาคญตอองคกรมความสมพนธทางบวกตอองคกร ดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคมมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร ทงนเปนเพราะองคกรเปนสถาบนทางการแพทยทกอตงมาถง 124 ป ดงนนบคลากรจงมความภาคภมใจทไดปฏบตงานในองคกรน เนองจากเปนองคกรทไดรบการยอมรบ มเกยรตและ

สำนกหอ


127

ศกดศร ทาประโยชนและรบผดชอบตอสงคม นามาซงศรทธาและความนยมสงสดจากประชาชน

รวมทงชนาสงคมไทยในดานสขภาพอนามยและคณภาพชวต และไดรบรางวลตางๆ มากมาย สงผลใหบคลากรรสกวาองคกรมชอเสยงเปนทยอมรบของบคคลภายนอก สรางความภมใจใหกบพนกงาน ปจจยเหลานจงทาใหพนกงานมความผกพนตอองคกร สอดคลองกบลายพระหตถของสมดจพระมหตลาธเบรศ อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก ทวา “ขอใหถอประโยชนสวนตวเปนทสอง ประโยชนของเพอนมนษยเปนกจทหนง ลาภทรพยและเกยรตยศจะตกมาแกทานเอง ถาทานทรงธรรมะแหงอาชพไวใหบรสทธ” และสอดคลองกบทฤษฎความตองการพนฐานของมนษยของ Maslow ในขนท 3 เรองความตองการทางสงคมและความรก สอดคลองกบงานวจยของ ปรยาพร พาสนาวฒพงศ (2553) เรองการศกษาความสมพนธระหวางคณภาพชวตการทางานและความผกพนทมตอองคกรของบคลากรสานกงานคลงจงหวด พบวา ปจจยดานชวตการทางานมความเกยวของกบสงคมมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคกร ของพสฎฐ วงศนากนากร (2549) และสธน เดชะตา (2551) พบวาคณภาพชวตในการทางานดานลกษณะงานทเปนประโยชนตอสงคมมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร สมมตฐานขอท 2 การรบรความยตธรรมในองคกรมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร จากการศกษาการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอความผกพนตอองคกร ตามแนวคดของ Greenberg (1993) และ Sheppard, Lewicki and Minton (1992) ทง 3 ดานพบวา

การรบรความยตธรรมดานผลตอบแทนไมมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร ทงนองคกร เนองจากพนกงานกลมนมความกระตอรอรนสง และทมเทกาลงกายกาลงใจในการทางานมาก แตเมอเปรยบเทยบกบสงทตนลงทนไปกบสงทไดรบมา ยงมความรสกไมยตธรรมเมอเทยบกบงานททา จงเกดความรสกไมพอใจ สงผลใหบคคลทมเทการทางานลดลงหรอตดสนใจลาออก ความผกพนตอองคกรกจะมนอยตามลาดบ สอดคลองกบทฤษฎของ Greenberg (2002: 87, อางถงใน โสมสดา เลกอดากร, 2547: 20) กลาววา บคคลจะไดรบการจงใจโดยการรกษาความยตธรรมหรอความเทาเทยมเปนความสมพนธระหวางตวเขาเองกบคนอนๆ โดยหลกเลยงความสมพนธทไมยตธรรมหรอความไมเทาเทยม การตดสนใจวาเกดความยตธรรม โดยการทพนกงานเปรยบเทยบตวเขาเองกบคนอน ในเรองผลตอบแทนเปนสงทพนกงานไดรบจากการทางาน บคคลทมความตงใจในการทางานบางครงอาจไมเหนดวยกบการปฏบตดวยความยตธรรมขององคกร ซงถาบคคลทรบรวาเขาไดรบผลตอบแทนทตากวาคณลกษณะทพนกงาน

สำนกหอ


128

ใชในการทางาน จะสงผลใหพนกงานพยายามทจะลดคณลกษณะทใชในการทางาน และจากทฤษฎความเสมอภาคของ Adams (1965) ซงกลาววา บคคลจะเปรยบเทยบสดสวนระหวางความพยายามของเขากบผลตอบแทนทไดรบ ถาเขารสกวาผลตอบแทนทไดรบนอยเกนไป เขาจะทาการโตตอบโดยการลดความพยายามในการทางาน หาทางทจะเพมผลตอบแทน ทาการปรบเปลยนอตราสวนระหวางความพยายามและผลตอบแทน เปลยนตวเปรยบเทยบ หรอแมกระทงลาออกไปในทสด การรบรความยตธรรมดานกระบวนการไมมอทธพลตอความผกพนตอองคกร ทงนเนองจากองคกรมการกาหนดสมรรถนะหลกในการประเมนผลการปฏบตงาน (Core

Competency) โดยผบรหารระดบสงซงมความเขาใจยาก การถายทอดจากระดบบนลงสระดบลางยงมความไมชดเจน พนกงานเหนวากระบวนการทนามาใชในการตดสนยงมการเหลอมลา พนกงานบางสวนรสกวาระบบการประเมนผลยงมความไมเหมาะสม ขาดการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน อกทงพนกงานทมอายงานระวาง 5-10 ป มการรบรความยตธรรมในองคกรดานกระบวนการนอย และตองการมสวนรวมในการกาหนดนโยบายตางๆ แตดวยตาแหนงหนาทของพนกงานกลมนเปนพนกงานสายสนบสนนไมไดมสวนรวมในการกาหนดนโยบายในระดบภาควชา/หนวยงาน ประกอบกบพนกงานกลมนปฏบตตามคาสงของผบงคบบญชาโดยไมโตแยง จงทาใหพนกงานกลมนมการรบรความยตธรรมในองคกรดานกระบวนการนอย ตามแนวคดของจอหน (John, 1996, อางถงใน ภทรนฤน พนธสดา, 2543: 30) กลาววา ความยตธรรมดานกระบวนการจะเกดขนเมอบคคลเหนวากระบวนการทใชในการตดสนผลตอบแทนมความสมเหตสมผล โดยในกระบวนการตดสนใจจะตองประกอบดวยลกษณะ ดงน 1) มเหตผลเพยงพอในการตดสนใจ 2) กระบวนการหรอวธปฏบตมความคงทแนนอนกบทกคนในทกชวงเวลา 3) มขอมลทชดเจนและปราศจากอคต 4) กระบวนการหรอผลตอบแทนมความดงดด และจาก คากลาวของเปรมจตร คลายเพชร (2548: 7-8) กลาววา การรบรความยตธรรมดานกระบวนการหมายถง ความคดทมตอวธการ กลไก หรอกระบวนการตดสนใจเพอกาหนดปรมาณและการจดสรรใหรางวลหรอตอบแทนใหมความยตธรรม กลาวคอ มกระบวนการครอบคลมทจะตองไมถกครอบงาโดยบคคลใดบคคลหนง บคลากรมโอกาสทจะแสดงความคดเหน และสามารถตรวจสอบกระบวนการตดสนใจทเกดขนในองคกรได ขอมลทนามาประกอบการตดสนใจเพอกาหนดผลตอบแทนในองคกรจะตองมความถกตองเหมาะสม แมนยา มความคงทแนนอน ปราศจากอคตสามารถเชอถอไววางใจได และมการคานงถงดานศลธรรมจรรยา

สำนกหอ


129

การรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธตอกนมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคกร ทงนพนกงานมหาวทยาลยรบรไดวาผบงคบบญชาปฏบตตอผ ใตบงคบบญชาดวยความยตธรรม เสมอภาค มเหตผล เปนธรรม สภาพออนนอม มความจรงใจ และอยรวมกนดจพนอง และรสกวาไดรบขอมลขาวสารทชดเจนปราศจากการปดบงซอนเรน มความถกตอง และอยบนพนฐานของเหตผล สงผลใหพนกงานเกดความผกพนตอองคกร ซงสอดคลองกบทฤษฎของ Tepper และ Eisenbach (1998: 144-160) ใหความหมายของการรบรความยตธรรมดานการมปฏสมพนธ หมายถง การรบรของผ ใตบงคบบญชาวาผบงคบบญชาปฏบตตอเขาดวยความยตธรรมในระหวางทปฏบตงานดวยกน และสอดคลองกบงานวจยของ ไตรภพ จตรพาณชย (2548) พบวา การรบรความยตธรรมองคกรดานการมปฏสมพนธตอกนมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคกร สมมตฐานขอท 3 ความผกพนตอองคกรมอทธทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนนของคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ความผกพนตอองคกรมอทธทางบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ทงนพนกงานมหาวทยาลยมพฤตกรรมทไมใชพฤตกรรมทเปนทางการ เชน การตรงตอเวลา การชวยเหลอผ รวมงาน การสานกในหนาท การแสดงพฤตกรรมความเกรงใจ สภาพออนนอม การมนาใจเปนนกกฬา เปนตน ซงหากองคกรใดทมพนกงานเหลานมากๆ จะทาใหองคกรสามารถไปสความยงยนได ซงสอดคลองกบทฤษฎของ Organ (1988) กลาววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร หมายถง พฤตกรรมทองคกรไมไดกาหนดไวใหปฏบต แตพนกงานปฏบตดวยความเตมใจเปนพฤตกรรมทแสดงออกมาโดยไมไดขนอยกบระบบรางวลขององคกร ประกอบดวย พฤตกรรมการใหความชวยเหลอผ อน พฤตกรรมการเออเฟอตอผ อน พฤตกรรมความอดทนอดกลน พฤตกรรมการรบผดชอบและใหความรวมมอและพฤตกรรมการตระหนกในหนาท และสอดคลองกบทฤษฎของ Deshpande (2002, อางถงใน สฎาย ธระวณชตระกล, 2549: 22) กลาววา พฤตกรรมนไมใชพฤตกรรมทเปนทางการ แตมนคลายกบหนาทหรอบทบาทพเศษทกระทาโดยไมไดมงหมายตองการรางวลตอบแทนจากองคกรตวอยางของพฤตกรรมเหลาน เชน การตรงตอเวลา การชวยเหลอผ รวมงานอนๆ การรบอาสาทาสงหนงสงใดทตนไมไดถกระบมอบหมายใหตองกระทา การเสนอความคดสรางสรรค และการฝกฝนอยเสมอและไมปลอยเวลาใหสญเปลาในการทมเทเพอการทางานของคนอยเสมอ โดยสอดคลองกบงานวจยของ วรวรรณ บญลอม (2551) ศกษาความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการทางานความผกพนตอองคการ กบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ของขาราชการครวทยาลยเทคนคในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวาความผกพนตอองคการทกดานมความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตกบพฤตกรรมการ

สำนกหอ


130

เปนสมาชกทดขององคการและ ปทมวรรณ ชสาย (2547) สฎาย ธระวณชตระกล (2547) เพยงภทร เจรญพทยา (2546) และอาภาพร ทศนแสงสรย (2552) พบวา ความผกพนตอองคกรมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกร ประโยชนจากการศกษา งานวจยเรอง การศกษาคณภาพชวตในการทางาน และการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร มประโยชนและขอเสนอแนะ ดงน ประโยชนเชงทฤษฎและการวจยในอนาคต (Theoretical Contribution and

Future Direction for Research)

งานวจยนกอใหเกดการบรณาการทางทฤษฎเพอสรางกรอบแนวคดในการวจยเกยวกบคณภาพชวตในการทางาน การรบรความยตธรรมในองคกร ความผกพนตอองคกร และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร โดยเฉพาะอยางยงในดานคาตอบแทน ความกาวหนาและความมนคงในการทางาน การพฒนาสมรรถภาพของบคคล การทางานรวมกนและความสมพนธกบบคคลอน กระบวนการในการรบรความยตธรรม ซงสงตางๆ เหลานลวนเปนปจจยสาคญทจะสงผลตอความผกพนตอองคกรทงสน กลาวคอเมอบคลากรมคณภาพชวตทด มความรสกดานบวกกบการรบรความยตธรรมแลวจะทาใหบคลากรเกดความผกพนตอองคกรและนาไปสการแสดงพฤตกรรมการเปนสมาชทดตอองคกรทนอกเหนอจากหนาทการทางาน เชน การใหความชวยเหลอผ อน การสานกในหนาท การมนาใจเปนนกกฬา และการมสวนรวมในองคกร ซงสงเหลานเปนพลงในการขบเคลอนใหองคกรบรรลไปสเปาหมาย และสความยงยนตอไป ดงนนงานวจยครงนนาจะเปนแนวทางในการทาใหองคกรทราบความตองการของบคลากรเพมมากขน เพอใหองคกรนาไปบรหารงานดานทรพยากรบคคล ในสวนของขอเสนอแนะสาหรบการวจยในอนาคต มดงน 1. ควรมการศกษาเพมเตมในสวนตวแปรอนทนอกเหนอจากงานวจยครงน โดยใหครอบคลมกบทกสายงาน เพอใหทราบปญหาความตองการทแทจรงของบคลากร สามารถนาไปบรหารทรพยากรมนษยไดมากขน

2. การศกษาครงนเปนการศกษาวจยเชงปรมาณ ซงผลการศกษาเปนขอมลเชงสถต และมขอจากดสาหรบการอธบายประเดนทางสงคมศาสตร จงควรมการศกษาเชงลกหรอสมภาษณในเรองคณภาพชวตในการทางาน ความยตธรรมในองคกร ความผกพนตอองคกร และ

สำนกหอ


131

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร ซงจะนาไปสการสรางขวญและกาลงใจในการทางานขององคกรเพอกาวไปสความเปนเลศในระดบสากล

ประโยชนเชงการจดการ (Managerial Contributions) การศกษาคณภาพชวตในการทางาน และการรบรความยตธรรมในองคกรทมอทธพลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรผานความผกพนตอองคกรของพนกงานมหาวทยาลยสายสนบสนน คณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวาดานผลตอบแทนทเพยงพอ และดานโอกาสในการพฒนาสมรรภาพของบคคลไมมอทธพลทางบวกกบความผกพนตอองคกร ดงนน ผบรหารควรมการทบทวนกลยทธในการบรหารจดการดานทรพยากรบคคลใหมความเหมาะสม เพอใหบคลากรดงความรความสามารถทมอยออกมาใชในการปฏบตงานงานไดเตมศกยภาพ อกทงในป 2558 คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลตองเตรยมตวเขาสประชาคมอาเซยน อนจะนามาซงการเปลยนแปลงภายในองคกร ดงนนพนกงานกลมนจะเปนฟนเฟองเลกๆ ทมความสาคญในการขบเคลอนองคกร องคกรจาเปนตองเตรยมบคลากรใหมความร ความสามารถเพอรองรบการกาวสประชาคมอาเซยนตอไป ผบรหารควรใหความสาคญกบบคลากรกลมนเพมมากขน โดยการเนนความเสมอภาค และความเปนธรรมแกพนกงานทกระดบ เพอลดปญหาดานการลาออก การขาดงาน และเพอปองกนการสญเสยคาใชจายในการรบสมครงาน การพฒนาและฝกอบรมของบคลากร ดงน 1. คณภาพชวตในการทางานของมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบมาก ซงในดานผลตอบแทนทเพยงพออยในระดบนอยทสด ดงนนองคกรควรมการปรบโครงสรางคาตอบแทนหรอเงนเดอนใหมความเหมาะสมกบความร ความสามารถ และภาระงานของบคลากรเพอสรางขวญและกาลงใจในการทางานแกบคลากร และควรแจงขอมลใหบคลากรรบทราบ

2. การรบรความยตธรรมในองคกรของมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบปานกลาง โดยดานการรบรความยตธรรมดานผลตอบแทน และดานการรบรความยตธรรมดานกระบวนการอยในระดบปานกลางเปนอนดบสดทาย ดงนนองคกรควรมการสงเสรมเรองการรบรความยตธรรมในองคกร โดยใหบคลากรทกคนรบทราบหลกเกณฑในการประเมนผล กระบวนการในการประเมนผล และรปแบบการประเมนผลการปฏบตงานทมความชดเจนและเหมาะสม มความโปรงใสและเปนธรรม มการจดทาขอตกลงการปฏบตงานลวงหนากบบคลากรทกคนระหวางผบรหารกบผ ใตบงคบบญชา เพอใหบคลากรปฏบตงานใหเปนไปตามเปาหมายขององคกร และเพอใหเกดผลสมฤทธเพมมาก

สำนกหอ


132

ขน อกทงยงเปนการชวยลดการเขาใจผดในเรองขนตอนการประเมนผลทอาจเกดขนกบบคลากร และมการรบฟงความคดเหนจากผรบการประเมนผลการปฏบตงานเพอนาขอเสนอแนะมาพฒนาวางแผนตอไป

3. ความผกพนตอองคกรของมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบมาก จะเหนไดวาพนกงานมความผกพนตอองคกร ซงความผกพนนเปนความรสกทางอารมณ โดยไมเนนเรองการจายผลตอบแทนเปนสาคญ ดงนนองคกรควร 1) มอบหมายงานทมความสาคญและมความหมายใหกบบคลากร เนองจากพนกงานสวนใหญตองการเปนคนสาคญอยเสมอ 2) การกาหนดนโยบายตางๆ ไมควรเนนดานผลงานมากจนเกนไป 3) มระบบการยกยองเชดชเกยรต 4) มระบบการสอสารสองทางโดยการเปดโอกาสใหพนกงานไดมการซกถามหรอมการแลกเปลยนขอมลตางๆ 5) มการจดระบบการประเมนผลทเปนธรรม 6) องคกรควรจะมการกาหนดสายความกาวหนาใหกบพนกงานในตาแหนงงานตาง ๆ พรอมทงกาหนดวธการพฒนาพนกงานอยางชดเจน และเปนรปธรรม เพอสรางโอกาสความกาวหนาใหกบพนกงาน

4. พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกรของมหาวทยาลยสายสนบสนน กรณศกษาคณะแพทยแหงหนงในกรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบมาก เปนสงทองคกรควรมความภมใจ เพราะพฤตกรรมเหลานเปนพฤตกรรมทพนกงานแสดงออกมาดวยความเตมใจ ไมเกยวของกบผลรางวล ดงนนองคกรควรรกษาบรรยากาศการทางานแบบนไว โดยอาจมการเพมกจกรรมทตองทารวมกน หรออาศยรปแบบการทางานเปนทมและเกดการเรยนรรวมกน ตลอดจนควรสรางใหเกดความคด ความเขาใจเชงระบบเพอใหเกดความสมพนธทยงยน

สำนกหอ


133

รายการอางอง

ภาษาไทย

กลยา วาณชยกล. (2551). การวเคราะหสถต : สถตสาหรบการบรหารและวจย. กรงเทพมหานคร : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ณฐยา ไพรสงบ. (2546). “ความสมพนธระหวางแรงจงใจในการทางาน ความผกพนตอองคการ และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ : ศกษาเฉพาะกรณโรงงานผลตอาหารวาง แหงหนง.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรม

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ดารงฤทธ จนทมงคล. (2550). “ความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการทางานและ

ความผกพนตอองคกรกบอายการทางานของพนกงานระดบปฏบตการในโรงงาน

อตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ : กรณศกษา บรษท เอส. เอม. ว. (ไทยแลนด)

จากด.” การคนควาแบบอสระปรญญามหาบณฑต สาขาบรหารธรกจ มหาวทยาลย เชยงใหม.

ชตนธร สวนนช. (2553). “ความผกพนตอองคกรของพนกงาน บรษท เวบ สวสด จากด (มหาชน).” การศกษาคนควาดวยตนเองปรญญามหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ มหาวทยาลยนเรศวร.

ไตรภพ จตรพาณชย. (2548). “การรบรความยตธรรมในองคการ กบการอทศตนและความผกพนตอองคการของพนกงาน.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ทศนา เจนวณชสถาพร. (2553). “ความสมพนธระหวางการรบรการสนบสนนจากองคการ การมองโลกในแงด และการรบรพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ :

กรณศกษาหนวยงานในกากบของรฐแหงหนง.” งานวจยสวนบคคลปรญญา มหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ธดาวลย ปลมคด. (2551). “คณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒ.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชารฐศาสตร มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร.

สำนกหอ


134

ธระพนธ มณสต. (2552). “ความสมพนธระหวางคณภาพชวตการทางานกบความผกพนตอองคการของพนกงานฝายชาง บรษท การบนไทย จากด (มหาชน).” วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ

ในพระบรมราชปถมภ. นนดา ชประกอบ. (2547). “ความสมพนธระหวางเชาวนอารมณกบพฤตกรรมการเปนสมาชก

ทดขององคการ : กรณศกษาสานกงานใหญของธนาคารแหงหนง.” งานวจยสวนบคคล

ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลย ธรรมศาสตร.

นฤเบศร สายพรหม. (2548). “ความสมพนธระหวางการรบรความยตธรรมในองคการ ความผกพนตอองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดในองคการของพนกงาน ใน มหาวทยาลยเอกชนแหงหนง.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

นฤปชา เมองอนทร. (2551). “ความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการทางานกบความผกพน

ตอองคกรและอายการทางานของพนกงานระดบปฏบตการ สมาคม วาย. เอม. ซ. เอ. เชยงใหม.” การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม. นจรา ตะส. (2552). “ความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอ

องคการของบคลากรในสงกดสานกปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน มหาวทยาลยศลปากร.

บงกช เทพจาร. (2547). “คณภาพชวตการทางานของขาราชการทหารในสงกดกรมกจการ พลเรอนทหารบก.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารองคกร มหาวทยาลยเกรก. ปรยาพร พาสนาวฒพงศ. (2553). “การศกษาความสมพนธระหวางคณภาพชวตการทางาน

และความผกพนทมตอองคกรของบคลากรสานกงานคลงจงหวด.” การคนควาอสระ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน มหาวทยาลย ศลปากร.

สำนกหอ


135

เปรมจตร คลายเพชร. (2548). “การรบรการสนบสนนจากองคการ ความยตธรรมองคการทม

ผลตอความผกพนองคการ และความตงใจลาออก.” วทยานพนธปรญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ปนปทมา ครฑพนธ. (2550). “ความสมพนธระหวางคณภาพชวตการทางาน ความผกพนตอ

องคการ กบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ : กรณศกษาของกลมบรษทเคม

แหงหนงในประเทศไทย.” งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ปรด อทธพงศ. (2552). “ความสมพนธระหวางการรบรความยตธรรมในองคการ คณภาพชวต

การทางาน และความผกพนตอองคกร : กรณศกษาโรงงานอตสาหกรรมเหลก

แหงหนง.” งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ปทมวรรณ ชสาย. (2547). “ความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการและพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดขององคการของพนกงานธนาคารแหงประเทศไทย สานกงานใหญ.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรร มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร. พจณย ไหลพนชถาวร. (2550). “ความสมพนธระหวางการรบรความยตธรรมในองคการ

ความเชออานาจ การควบคมและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน.” การคนควาแบบอสระปรญญามหาบณฑต

สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยเชยงใหม. พชย อนนนกาศ. (2552). “ความสมพนธระหวางการรบรรปแบบภาวะผนาของผบงคบบญชา

กบความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษท ลคกยเนยนฟ ดส จากด.” วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. พนดา ศรโพธทอง. (2550). “ความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ คณภาพชวต

ในการทางานกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของพนกงาน: กรณศกษา การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชา

จตวทยาอตสาหกรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สำนกหอ


136

พนดา ทองเงา. (2548). “ความสมพนธระหวางการรบรความยตธรรมภายในองคการ การรบร พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคกรและการรบรคณภาพการบรการ.” วทยานพนธ


พสฎฐ วงศนากนากร. (2549). “คณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคการของ พนกงานธนาคารนครหลวงไทย จากด (มหาชน) : ศกษาเฉพาะกรณสาขาในสงกด

สานกงานเขต 1.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาคหกรรมศาสร เพอพฒนาชมชน มหาวทยาลยรามคาแหง. เพลนพศ ศรสมบรณ. (2547). “ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ กบความผกพนตอองคการ ของพนกงานระดบปฏบตการ บรษทอตสาหกรรมสงทอ.” วทยานพรธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. เพยงภทร เจรญพทยา. (2546). “ความสมพนธระหวางความผกพนตอองคการ พฤตกรรมการ เปนสมาชกทดขององคการกบผลการปฏบตงาน: ศกษาเฉพาะกรณพนกงานในเครอ

บรษทสเปเชยลตกรป จากด.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ภทรนฤน พนธสดา. (2543). “ความสมพนธระหวางการรบรความยตธรรมในองคการกบ พฤตกรรมการเปนสมาชก ทดขององคการ : ศกษากรณพนกงานระดบปฏบตการ

ในองคการของรฐแหงหนง.” วทยานพนธมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ภทรา แสงอรณ. (2543). “การรบรคณภาพชวตงานทสงผลตอความรสกผกพนตอองคการของ ขาราชการทปฏบตงานในพนทหางไกลความเจรญ : กรณศกษา ฐานทพเรอพงงาน.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ภวนย นอยวงศ. (2541). “คณภาพชวตในการทางานของพนกงานปฏบตการในโรงงาน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกส : ศกษากรณเฉพาะบรษทมนแบไทย จากด.” วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

สำนกหอ


137

มยร แกวประภา. (2552). “คณภาพชวตในการทางานของพนกงานมหาวทยาลย มหาวทยาลย

แมโจ.” ปญหาพเศษปรญญามหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ มหาวทยาลยแมโจ. มงคล ลาวรรณา. (2551). “คณภาพชวตการทางานของบคลากรสานกงานคณะกรรมการวจย

แหงชาต (วช).” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยมหดล. มทตา คงกระพนธ. (2554). “การศกษาอทธพลของการรบรความสมพนธระหวางบคคล การรบร การสนบสนนจากองคกร ผานความผกพนตอองคกร และความพงพอใจในงานทม ตอผลการปฏบตงานตามบทบาทหนาท .” การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการจดการภาครญและภาคเอกชน มหาวทยาลยศลปากร. ยวด ศรยทรพย. (2553). “ความสมพนธระหวางการรบรการสนบสนนจากองคการ ความยตธรรม

ในองคการ และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของบคลากรมหาวทยาลย ในกากบของรฐกรณศกษา : มหาวทยาลยมหดล.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการจดการทรพยากรมนษย มหาวทยาลยบรพา.

วสทธ สงวนศกด. (2550). “ความสมพนธระหวางการรบรความยตธรรมในองคการและความขดแยงในองคการกบแรงจงใจในการทางานของพนกงาน.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยเทคโนโลย พระจอมเกลาพระนครเหนอ.

วนดา เหลองสจจกล. (2552). “คณภาพชวตการทางานและความผกพนตอพนกงานทมตอบรษท ทโอท จากด (มหาชน) กรณศกษา สวนบรการลกคาจงหวดราชบร.” การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน มหาวทยาลยศลปากร.

วรวรรณ บญลอม. (2551). “ความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการทางาน ความผกพนตอ

องคการ และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการของขาราชการคร วทยาลย เทคนคในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต.” การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต

สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยเชยงใหม.

สำนกหอ


138

วเรศ ทยามนทรนนท. (2547). “ความสมพนธระหวางคณภาพชวตการทางานกบความผกพน ตอองคการ : กรณฝายปฏบตการคลงสนคาการบนไทย บรษทการบนไทย จากด(มหาชน).” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาสงคมวทยาประยกต

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. สฎาย ธระวณชตระกล. (2549). “แบบจาลองความสมพนธเชงสาเหตของพฤตกรรมการเปน

สมาชกทดตอองคการของอาจารยคณะศกษาศาสตร ในมหาวทยาลยของรฐ.” วทยานพนธปรญญาดษฏบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา. สจตรา เกษสวรรณ. (2550). “ความสมพนธระหวางลกษณะบคลกภาพ ความพงพอใจในงาน และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ : กรณศกษา บรษท แอดวานซ อนโฟร เซอรวส จากด (มหาชน).” การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยา

อดสาหกรรมและองคกร มหาวทยาลยเชยงใหม. สทธพล อดมพนธรก และ จฬาภรณ พลเอยม. (2555). หนวยระลาดวทยาคลนก : สถาน

สงเสรมการวจย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล. เขาถงเมอ 5 กนยายน. เขาถงไดจาก http//hep4anamaimophgo.th/Suvellance/data/yamanepdf>.

สปรยา เตชะอศวนนท. (2551). “คณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคการของ ขาราชการตารวจ กองบงคบการอานวยการตารวจภธรภาค 5.” การคนควาแบบอสระ

ปรญญามหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. สรชย แกวพกล. (2552). “คณภาพชวตในการทางานของบคลากรวทยาลยพยาบาลตารวจ.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารและนโยบายสวสดการสงคม

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สธน เดชะตา. (2551). “ความสมพนธระหวางคณภาพชวตการทางานกบความผกพนตอ

องคการของพนกงานบรษท ปนซเมนตไทย จากด (มหาชน).” วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. โสมสดา เลกอดากร. (2547). “ความสมพนธระหวางการรบรความยตธรรมในองคการ พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการกบผลการปฏบตงานของพยาบาล.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรม มหาวทยาลย เกษตรศาสตร.

สำนกหอ


139

สรรคชย กตยานนท. (2552). “ความผกพนตอองคกรของพนกงาน การกฬาแหงประเทศไทย.” วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาการจดการ มหาวทยาลยสยาม.

อมรรตน ออนนช. (2546). “คณภาพชวตการทางานกบความผกพนตอองคการของ พนกงานระดบปฏบตการ : กรณศกษาโรงงานอตสาหกรรมแหงหนง.” วทยานพนธ


อาภาพร ทศนแสงสรย. (2552). “ความสมพนธระหวางการรบรบรรยากาศองคการในเชงบวก ความผกพนตอองคการ และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ในวสาหกจ

ขนาดยอม ประเภทอตสาหกรรมการผลตถงพลาสตก.” งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

องคณา อนทแสง. (2552). “ความสมพนธระหวางลกษณะการใชอานาจของผบงคบบญชาและ

การรบรความยตธรรมในองคการทมผลตอผลการปฏบตงานของพนกงาน: ศกษากรณ

สถาบนการศกษาแหงหนง.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการจดการ ทรพยากรมนษย มหาวทยาลยบรพา. อจฉรา เนยมหอม. (2551). “ความสมพนธระหวางการรบรความยตธรรมในองคกร คณภาพชวต

การทางาน และความผกพนตอองคการ : กรณศกษาธนาคารกรงศรอยธยา จากด (มหาชน).” งานวจยสวนบคคลปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรม

และองคการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. อจฉรา ศรแกวดารา. (2549). “การรบรความยตธรรมของการประเมนผลการปฏบตงานของ องคการทมผลตอความผกพนตอองคการของพนกงานในองคการมหาชน: ศกษากรณ

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

สาขาการจดการทรพยากรมนษย มหาวทยาลยบรพา. ศรพร พนธล. (2546). “ความสมพนธระหวางความพงพอใจในคณลกษณะงานคณภาพชวต

ในการทางานและคานยมการบรการของพนกงานโรงแรม จงหวดเชยงใหม.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยเชยงใหม. ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2541). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพมหานคร: ธระฟลมและ

ไซเทกซ.

สำนกหอ


140

รงสรรค ประเสรฐศร. (2549). การจดการสมยใหม : Modern Management. Diamond in

Business World. กรงเทพมหานคร : ธรรมสาร. คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล. (2554). รายงานประจาป 2553 (1 ตลาคม 2552 - 30

กนยายน 2553). กรงเทพมหานคร : อมรนทรพรนตงแอนพบลชชง. มหาวทยาลยมหดล, คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล. (2554). ประวตคณะแพทยศาสตร

ศรราชพยาบาล. เขาถงเมอ 5 กนยายน. เขาถงไดจาก www.si.mahidon.ac.th/

education/edu /new52 /site /history _faculty.htm

มหาวทยาลยมหดล. (2554). ประกาศมหาวทยาลยมหดล ชอตาแหนงและมาตรฐานกาหนดตาแหนงของพนกงานมหาวทยาลย พ.ศ. 2551. เขาถงเมอ 2 ธนวาคม. เขาถงไดจาก http://www.elearning.ns.mahidol.ac.th/km /index.php/ dean-

office-km/293-2011-03-30-06-54-04.html ศนยขอมลสารสนเทศ. (2554). ทฤษฎแรงจงใจ ของ ERG. เขาถงเมอ 5 ตลาคม. เขาถงได

จาก http://www.idis.ru.ac.th/report/index.php?topic=44.0

สฎาย ธระวณชตระกล. (2547). “การสงเสรมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคกร สการพฒนาทรพยากรมนษยในองคการอยางยงยน.” วารสารศกษาศาสตร 16, 1

(มถนายน- ตลาคม): 15-26.

สทธพล อดมพนธรก และ จฬาภรณ พลเอยม. (2555). หนวยระบาดวทยาคลนก : สถานสงเสรมการวจย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล. เขาถงเมอ 13 สงหาคม. เขาถงไดจาก http//hpe4anamaimoph.go.th/Surveillance/data/ yamanepdf.

ภาษาตางประเทศ Adams, J. S. (1975) “Inequity in Social Exchange.” In Advances in Experimental Social

Psychology. 2 Vols. W. Motivation and Work Behavior. New York : McGraw-

Hill.

. (1965). “Inequity in Social Exchange.” In Advances in Experimental Social

Psychology. 2 Vols. Edited by L. Berkowitz. New York: academic Press.

.

สำนกหอ


141

Allen, N. J. and J. P. Meyer. (1990). “The Measurement and Antecedents of Affective,

Continuance and Normative Commitment to the Organization.“ Journal of

Occupational Psychology 63

Greenberg, J. and R. A. Baron. (2000). Behavior in Organizations: Understanding and

Managing the Human Side of Work. 7th ed. New Jersey : Prentice-Hall.

Judge, Timothy A., and Jason A. Colquitt. (2004). Organizational Justice and Stress:

the Mediating Role of Work-Family Conflict. Journal of Applied Psychology

89, 395 Meyer, P. J., and N. J. Allen (1997). Commitment in the Workplace Theory, Research,

and Application. California : SAGE Publications.

Miner, J. B. (1992). Industrial-Organization Psychology. New York : The State University

of New York at Buffalo.

O'Malley, M. N. (2000). Creating Commitment: How to Attract and Retain Talented

Employees by Building Relationship That Last. New York : John Wiley & Son. Organ, D. W. (1987). Organizational citizenship behavior. The good soldier syndrome. Massachusetts : Heath & Company.

Podsakoff, P. M., M. Ahearne, and S. B. MacKenzie. (1997). "Organizational Citizenship

Behavior and the Quantity and Work Group Performance." Journal of Applied

Psychology 82 (February). Sheppard, B. H., R. J. Lewicki, and R. W. Minton. (1992). Organizational Justice.

United State of America : Macmillan

Wagner, S. L., and M. C. Allen. (2000). “Altruistic Organizational Citizenship Behavior: Context Disposition and Age.” Journal of Social Psychology 140,3: 379-391.

Walton, R. E. (1973). “Quality of Work Life: What is it ?.” Slone Management Review 15 (September) : 12-16.

สำนกหอ


ภาคผนวก

143

ภาคผนวก ก หนงสอขอเชญเปนผตรวจเครองมอการวจย

147

ภาคผนวก ข สาเนาเอกสารรบรองโครงการวจย

โดยคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคน คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

156

ภาคผนวก ค แบบสอบถาม

166

ประวตผวจย ชอ – นามสกล นางสาวปารชาต ปานสาเนยง วน เดอน ปเกด 22 มถนายน 2522 ประวตการศกษา พ.ศ. 2544 สาเรจการศกษาบญชบณฑต สาขาการบญช มหาวทยาลยสยาม กรงเทพมหานคร พ.ศ. 2553 ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการจดการภาครฐ และเอกชน มหาวทยาลยศลปากร กรงเทพมหานคร ประวตการทางาน พ.ศ. 2544-2549 พนกงานธรการ ภาควชาปรสตวทยา คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล พ.ศ. 2549-2552 นกวชาการเงนและบญช หนวยงบประมาณ ฝายการคลง คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล พ.ศ. 2552–ปจจบน เจาหนาทบรหารงานทวไป ปฏบตงานในตาแหนงเลขานการ ภาควชาและหวหนาสานกงานภาควชาปรสตวทยา คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

2555 - Silpakorn University · ง 53601722 :...

Documents

Transcript of 2555 - Silpakorn University · ง 53601722 :...