กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ

ปภณวช อองบางนอย

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศลปศาสตรมหาบณฑต (นเทศศาสตรและนวตกรรม)

คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

2563

กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ

ปภณวช อองบางนอย คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ

อาจารย……………………………………………..อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก

(ดร.วเชยร ลทธพงศพนธ)

คณะกรรมการสอบวทยานพนธ ไดพจารณาแลวเหนสมควรอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต (นเทศศาสตรและนวตกรรม)

รองศาสตราจารย………………………………………………...ประธานกรรมการ

(ดร.อศวน เนตรโพธแกว)

รองศาสตราจารย………………………………………………...กรรมการ (ดร.ก าจร หลยยะพงศ)

อาจารย………………………………………………... กรรมการ

(ดร.วเชยร ลทธพงศพนธ)

ศาสตราจารย………………………………………………... คณบด (ดร.ยบล เบญจรงคกจ)

สงหาคม 2563

บทคดยอ

ชอวทยานพนธ กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ

ชอผเขยน นายปภณวช อองบางนอย ชอปรญญา ศลปศาสตรมหาบณฑต (นเทศศาสตรและนวตกรรม) ปการศกษา 2563

งานวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษากลวธการเลาเรองขามสอและการสรางชดสญญะ

ในฉากมหศจรรยของดสนยจากภาพยนตรการตนแอนเมชนยอดนยมสการแสดงดสนยออนไอซ รวมถงการถายทอดแนวคดสตรนยมของดสนยผานตวละครหลกของเรอง โดยใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพดวยการวเคราะหเนอหาตามทฤษฎโครงสรางนยมและสญวทยาจากดวดการตนแอนเมชน ความยาว 102 นาท และการสงเกตการณแบบไมมสวนรวมจากการเขาชมการแสดงสด ดสนยออนไอซ ตอน Disney On Ice Presents Magical Ice Festival เ ลอก เฉพาะเ รอง Frozen ความยาว 30 นาท จ านวน 6 รอบการแสดง ผลการวจยพบวาดสนยไดน าแนวทางของสมพนธบทมาประยกตใชในการเลาเรองขามสอโดยมงเนนผลประโยชนทางดานธรกจเปนส าคญ และมการน ารปบงชมาประกอบสรางเพอสอความหมายในฉากส าคญของเรองทง 3 ฉาก อนเปนกลวธหลกทดสนยเลอกใชใหผชมเกดความตนตาตนใจกบการแสดงสด สามารถนกยอนไปถงฉากมหศจรรยทเกดขนในการตนได ทส าคญยงมการถายทอดแนวคดของกลมสตรนยมสายกาวหนาผานตวละครหลกของเรองไวอยางชดเจน

ABSTRACT

Title of Thesis Set of the Fantastic Transmedia Signs From the Animation to Disney On Ice ; the Story of Frozen

Author Mr. Papinvit Ongbangnoi Degree Master of Arts (Communication Arts and Innovation) Year 2020

The purpose of this research was to study the strategies of transmedia storytelling and

creating set of signs in Disney's magical scenes from the popular animation film to become Disney on Ice show. Disney's feminine concepts were transferred through the main characters. This study used a qualitative research methodology by analyzing content based on the Theory of Structuralism and Semiology from 102-minute cartoon animation DVDs and non-participant observation from “Disney On Ice Presents Magical Ice Festival”. This research focused on only 30-minute Frozen show, totaling 6 rounds. The research results indicated that the intertextuality was applied by Disney in transmedia storytelling by emphasizing on business benefits. Index were used to indicate and convey the meaning of 3 important scenes. This was the main strategy selected by Disney to make the audience excited with the live performance, allow the audience to remind of magical important scenes in the film. More importantly, the concept of radical feminism was explicitly conveyed through the main characters.

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงลงได ผ วจ ยขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.อศวน เนตรโพธแกว ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ทชวยกรณาใหขอเสนอแนะอนเปนประโยชนและชใหเหนถงขอบกพรองตาง ๆ อนมสวนชวยใหวทยานพนธเลมนสมบรณยงขน กราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.ก าจร หลยยะพงศ กรรมการสอบวทยานพนธ ทชวยกรณา ใหค าแนะน าอนเปนประโยชนยงตอการปรบแกวทยานพนธ และกราบขอบพระคณในความเมตตาอยางสงของ อาจารย ดร.วเชยร ลทธพงศพนธ อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ททานไดใหแนวคด ใหค าแนะน า ใหค าปรกษา ใหขอเสนอแนะ ใหก าลงใจ และใหโอกาสผวจยในการเขยนวทยานพนธฉบบนเสมอมา ตลอดจนตรวจแกวทยานพนธในทกขนตอนกระทงวทยานพนธเลมนส าเรจตามทผวจยมงหวงไว

ตลอดระยะเวลาการศกษา ผวจยไดรบทนสงเสรมการศกษา จากคณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสาตร ผวจยขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน

วทยานพนธเลมนจะส าเรจและสมบรณไมไดเลย หากผวจยขาด “ก าลงใจ” จากบคคล รอบขาง ก าลงใจทส าคญทสดกคอบคคลในครอบครว รวมถงนอง ๆ GSCM NIDA ภาคปกต รน 5 ผวจยรสกซาบซงในความหวงใยจากทกคนทคอยอยเคยงขางกนเสมอ และใหก าลงใจในยามทผวจยรสกทอแท ขอขอบคณนอง ๆ ทกคนทคอยเปนธระในการช าระเงนคารกษาสถานภาพการเปนนกศกษาใหผวจยทกครง

สดทาย ผวจยขอขอบคณ คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑต พฒนบรหารศาสตร คณาจารยทกทานทไดหลอหลอมความคด ประสทธประสาทวชาความร แกผวจย และเจาหนาทคณะฯ ทกคนทชวยแนะน าแนวทางการศกษาตอในระดบปรญญาโทใหแกผวจยมาโดยตลอด

ปภณวช อองบางนอย สงหาคม 2563

สารบญ

หนา บทคดยอ (3) ABSTRACT (4) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญ (6) สารบญตาราง (9) สารบญภาพ (10) บทท 1 บทน า 1 1.1 ทมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 ปญหาน าวจย 9 1.3 วตถประสงคในการวจย 9 1.4 กรอบแนวคดการวจย 10 1.5 ขอบเขตการวจย 10 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 11 1.7 นยามศพท 11 บทท 2 แนวคดทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 13 2.1 การตนแอนเมชน 13 2.2 ละครเวท / ละครเพลง 28 2.3 การเลาเรอง / การเลาเรองขามสอ 41 2.4 สมพนธบท 62 2.5 สญวทยา 69 2.6 สตรนยม 78 2.7 งานวจยทเกยวของ 86

(7) บทท 3 วธด าเนนการวจย 98 3.1 การเกบรวบรวมขอมล 98 3.2 การวเคราะหขอมล 100 3.3 การน าเสนอขอมล 101 บทท 4 การเลาเรองในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ 102 4.1 การวเคราะหการเลาเรองจากการตนแอนเมชน 102 4.2 การวเคราะหการเลาเรองจากการแสดงดสนยออนไอซ 120 4.3 การวเคราะหการเลาเรองขามสอตามแนวคดสมพนธบท เรอง ผจญภยแดน 131 ค าสาปราชนหมะ บทท 5 กลวธการสรางชดสญญะและการสอความหมายของฉากมหศจรรยในการแสดง 141 ดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ 5.1 ฉากสาปเมอง (ฤดหนาวชวนรนดร) 141 5.2 ฉากสรางพระราชวงน าแขง 142 บทท 6 การถายทอดแนวคดสตรนยมของดสนยทสะทอนผานตวละครหลกของเรอง 162 6.1 สโนวไวท (Snow White) 163 6.2 ซนเดอเรลลา (Cinderella) 164 6.3 ออโรลา (Aurora) 165 6.4 แอเรยล (Ariel) 166 6.5 เบลล (Belle) 167 6.6 จสมน (Jasmine) 168 6.7 โพคาฮอนทส (Pocahontas) 169 6.8 มหลาน (Mulan) 170 6.9 เทยนา (Tiana) 171 6.10 ราพนเซล (Rapunzel) 172 6.11 เมอรดา (Merida) 173 6.12 เอลซา (Elsa) 174 6.13 อนนา (Anna) 175

(8) บทท 7 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 178 7.1 สรปผลการศกษา 178 7.2 อภปรายผล 185 7.3 ขอเสนอแนะ 189 บรรณานกรม 191 ภาคผนวก 199 ภาคผนวก ก เพลงทใชประกอบในภาพยนตรแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาป 200 ราชนหมะ ภาคผนวก ข เพลงทใชประกอบในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดน 217 ค าสาปราชนหมะ ประวตผเขยน 225

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1.1 ล าดบการแสดง Disney On Ice Presents Magical Ice Festival 6 1.2 รอบการแสดง Disney On Ice Presents Magical Ice Festival 8 2.1 ระดบเสยงของเพศชายและเพศหญง 36 2.2 ลกษณะคตรงขามตามบทบาทหนาทระหวางวรบรษและผราย ของ Propp 52 2.3 ประเภทของสญญะตามทศนะของ Peirce 73 2.4 ความสมพนธระหวางวตถประสงคการวจยกบทฤษฎและแนวคดตาง ๆ 97 3.1 ตารางบนทกขอมลการตนแอนเมชนเพอเปรยบเทยบการเลาเรองขามสอ 99 3.2 ตารางบนทกขอมลการแสดงดสนยออนไอซเพอเปรยบเทยบการเลาเรองขามสอ 100 3.3 ตารางการวเคราะหขอมลการใชสญญะในฉากมหศจรรย เรอง Frozen 100 4.1 ตารางแสดงลกษณะสมพนธบทของการแสดงดสนยออนไอซ เรอง Frozen 132 5.1 ตารางแสดงสญญะในฉากมหศจรรยของการแสดงดสนยออนไอซ เรอง Frozen 149

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1.1 โปสเตอรโปรโมท Disney On Ice Presents Magical Ice Festival 7 1.2 กรอบแนวคดการวจย 10 2.1 2D Animation เรอง Snow White and the Seven Dwarfs 17 2.2 Cut-Out Animation เรอง Land Ahoy! (a very short animation) 18 2.3 Clay Animation-Stop Motion เรอง Mary and Max 18 2.4 โครงสรางการเลาเรองรปแบบตวว ของ Freytag 45 4.1 อนนา (Anna) ในรปแบบของการตนแอนเมชน 108 4.2 เอลซา (Elsa) ในรปแบบของการตนแอนเมชน 109 4.3 ฮานส (Hans) ในรปแบบของการตนแอนเมชน 110 4.4 ครสตอฟ (Kristoff) ในรปแบบของการตนแอนเมชน 111 4.5 โอลาฟ (Olaf) ในรปแบบของการตนแอนเมชน 112 4.6 ฉากทะเลสาบน าแขงในการตนแอนเมชน 114 4.7 ฉากพระราชวงเอเรนเดลลในการตนแอนเมชน 115 4.8 ฉากทอยอาศยของโทรลลในการตนแอนเมชน 115 4.9 ฉากการสรางพระราชวงน าแขงของเอลซาในการตนแอนเมชน 116 4.10 อนนา (Anna) ในการแสดงดสนยออนไอซ 123 4.11 เอลซา (Elsa) ในการแสดงดสนยออนไอซ 124 4.12 ฮานส (Hans) ในการแสดงดสนยออนไอซ 125 4.13 ครสตอฟ (Kristoff) ในการแสดงดสนยออนไอซ 126 4.14 โอลาฟ (Olaf) ในการแสดงดสนยออนไอซ 127 4.15 ฉากพระราชวงเอเรนเดลลในการแสดงดสนยออนไอซ 129 4.16 ฉากการสรางพระราชวงน าแขงในการแสดงดสนยออนไอซ 138 5.1 ฉากสาปเมอง 1 (ฤดหนาวชวนรนดร) 143 5.2 ฉากสาปเมอง 2 (ฤดหนาวชวนรนดร) 143

(11)

5.3 ฉากสาปเมอง 3 (ฤดหนาวชวนรนดร) 144 5.4 ฉากสาปเมอง 4 (ฤดหนาวชวนรนดร) 144 5.5 ฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดล 1 145 5.6 ฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดล 2 145 5.7 ฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดล 3 146 5.8 ฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดล 4 146 5.9 ฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดล 5 147 5.10 ฉากการสรางพระราชวงน าแขง 1 147 5.11 ฉากการสรางพระราชวงน าแขง 2 148 5.12 ฉากการสรางพระราชวงน าแขง 3 148 6.1 สโนวไวท (Snow White) จาก Snow White and the Seven Dwarfs 163 6.2 Cinderella จาก Cinderella 164 6.3 Aurora จาก Sleeping Beauty 165 6.4 Ariel จาก The Little Mermaid 166 6.5 Belle จาก Beauty and the Beast 167 6.6 Jasmine จาก Aladdin 168 6.7 Pocahontas จาก Pocahontas 169 6.8 Mulan จาก Mulan 170 6.9 Tiana จาก The Princess and the Frog 171 6.10 Rapunzel จาก Tangled 172 6.11 Merida จาก Brave 173 6.12 Elsa จาก Frozen 174 6.13 Anna จาก Frozen 175

บทท 1

บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา

การสอสาร นบเปนหนงในกจกรรมทมนษยใชส าหรบสรางปฏสมพนธกนมาต งแต สมยโบราณ โดยมองคประกอบทางการสอสารทส าคญ ดงน ผสงสาร ตวสาร ชองทางในการสอสาร และผรบสาร การสอสารจงหมายถงการสงตอขอความหรอสารเพอถายทอดขอมลขาวสาร อารมณ ทกษะ ทศนคต ฯลฯ ดวยการใชสญลกษณตาง ๆ เชน ค าพด รปภาพ กราฟ แผนภม ตวเลข ฯลฯ หรอการแสดงออกซงการกระท า สงเหลานคอกระบวนการถายทอดสารของผสงสารไปยงผรบสาร

กอนทมนษยจะรจกประดษฐคดคนตวหนงสอ หรอสญลกษณอน ๆ ขนมาเพอใชเปนเครองมอในการตดตอสอสาร และเปนหลกฐานส าหรบบนทกขอมลทางประวตศาสตรนน มนษยไดใชการเลาเรองเปนชองทางในการสอสารถงกนเพอถายทอดความคด ความร อารมณ ความรสก รวมไปถงประสบการณทไดพบเจอจากบคคลหนงไปยงอกบคคลหนง จนเมอมนษยไดมการพฒนาภาษาเขยนขนเปนของตนเอง เรองเลาเหลานกไดถกบนทกลงในสอตาง ๆ แบงแยกประเภทกนไป ดงนนเรองเลาจงหมายถงเนอหาสารหรอเรองราวอนเปนขอเทจจรงทเกดขนจากประสบการณจรง หรอจนตนาการของแตละบคคล แลวถกน ามาเผยแพร ถายทอดไปใหบคคลอนไดรบทราบ ดวยวธการตาง ๆ เชน การเขยน การพด การแสดง โดยเรองเลาแตละเรองนนมกแฝงไปดวยวตถประสงคตาง ๆ ทผเลาตองการจะถายทอดไปสผอาน ผฟง หรอผชม

ปจจบนการเลาเรองผานสอตาง ๆ เปนสงทผรบสารใหความสนใจ โดยเฉพาะสอทสามารถแสดงผลออกมาไดทงภาพและเสยง การตนแอนเมชนเปนสอชนดหนงทถกผลตออกมาและมการเผยแพรอยางตอเนองเพอสรางความบนเทงใหกบผชม นอกจากนยงมอทธพลตอผชมทกเพศทกวย ไมวาจะเปนเรองทผลตขนมาในชวงเวลาใดกตาม เนองจากมเทคโนโลยส าหรบเผยแพรสอมากมาย เชน แผน DVD และ Blu-Ray พรอมเครองเลน รวมไปถงชองทวดจทล และเคเบลทวท าใหเกด การฉายใหมและฉายซ าในทวทกมมโลกตลอดเวลา

2

ส าหรบความหมายของแอนเมชนนน ธรรมปพน ลอ านวยโชค (2550) ไดใหค าจ ากดความไววาเปนการสรางภาพเคลอนไหวโดยการน าภาพนงหลาย ๆ ภาพทมความตอเนองมาฉายดวยความเรวทเหมาะสม กอใหเกดภาพลวงตาเหมอนมการเคลอนไหวจรง นอกเหนอจากน ทวศกด กาญจนสวรรณ (2552) ยงไดใหความหมายเพมเตมไววา แอนเมชนเปนค าทบศพทภาษาองกฤษ ซงมาจากค าวา Animation สามารถอานไดหลายแบบ เชน อนเมชน แอนเมชน หมายถง การท าภาพใหเคลอนไหว

โดยสรปแลว แอนเมชนกคอการสรางภาพเคลอนไหวโดยการฉายภาพนงหลาย ๆ ภาพ ดวยความเรว และเปนกระบวนการสรางภาพนงใหเกดเปนภาพเคลอนไหวไดอยางมชวตชวา ซงสามารถท าไดโดยใชเทคนคอนหลากหลาย ไมจ ากดวาตองผลตดวยคอมพวเตอรหรอเครองมออเลคทรอนคสเสมอไป

หากกลาวถงผผลตแอนเมชนทมชอเสยงและเปนทยอมรบ บรษท วอลต ดสนย (Walt Disney Company) คงเปนบรษทแรก ๆ ทผคนสวนมากนกถง เนองจากเปนผผลตรายใหญทไดรบความนยมอยางกวางขวาง ทส าคญดสนยยงเปนเครอบรษทผลตสอทใหญทสดในโลกโดยองจากมลคาของตลาด (Richard Siklos, 2009) ซงผลตผลงานแอนเมชนออกมามากมาย เชน Snow White and the Seven Dwarfs (1938), Pinocchio (1940), Fantasia (1940), Dumbo (1941), Bambi (1942), Cinderella (1950) , Sleeping Beauty (1959) , The Little Mermaid (1989) , Beauty and the Beast (1991) , Aladdin (1992) , Pocahontas (1995) , Mulan (1998) , The Princess and the Frog (2009) , Tangled (2010), Frozen (2013) ฯลฯ

ภาพยนตรการตนแอนเมชนของวอลต ดสนยประสบความส าเรจหลายเรองและไดรบเสยงชนชมเปนอยางมาก โดยเฉพาะอยางยง เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ทดดแปลงมาจากเทพนยายเรอง ราชนน าแขง (The Snow Queen) ของกวชาวเดนมารค Hans Christian Andersen ซงเขาฉายในป 2556 การตนแอนเมชนเรองนไดสรางปรากฏการณใหมในการท ารายไดทวโลกสงสดเปนอนดบหนงของภาพยนตรการตนแอนเมชน โดยสามารถท ารายไดมากถง 1,276,480,335 ดอลลารสหรฐอเมรกา ดวยระยะเวลาเขาฉาย 34 สปดาห แบงเปนรายไดจากการเขาฉายในประเทศสหรฐอเมรกาและแคนาดา 400,738,009 ดอลลารสหรฐอเมรกา หรอราว 31.4% และรายไดจากการเขาฉายในตางประเทศ 875,742,326 ดอลลารสหรฐอเมรกา หรอราว 68.6% ดวยการใชงบประมาณในการผลต 150 ลานดอลลารสหรฐอเมรกา (Box Office Mojo, 2016)

นอกจากน Frozen ยงเปนการตนแอนเมชนทมความโดดเดนและแตกตางไปจากการตนแอนเมชนเรองอนของดสนยในดานพฒนาการลกษณะนสยของตวละครทเปนเจาหญงซงผดเพยนไปจากมายาคตเดมอยางสนเชง เกยวกบเรองน Parks (2014) ไดอธบายไววาในสมยแรกเรมดสนยม

3 การน าเสนอตวตนของเจาหญงอยางสโนไวท (Snow White) ซนเดอเรลลา (Cinderella) และออโรรา (Aurora) ดวยลกษณะของความเปนกลสตรแบบดงเดม กลาวคอเปนเจาหญงทมความสมบรณแบบ สวยงาม ออนโยน ไรเดยงสา มองโลกในแงด ไมสคน และเฝาใฝฝนถงเจาชายขมาขาว จวบจนกาวเขาสสมยฟนฟศลปวทยาของดสนย (Disney Renaissance) จงไดมการน าเสนอตวตนของเจาหญงทสะทอนใหเหนถงการเปลยนแปลงของผหญงในสงคม โดยเจาหญงดสนยในชวงนจะมบคลกภาพทแตกตางกนอกทงมขอบกพรองในตวเอง เชน แอเรยล (Ariel) มลกษณะหวดอ และท าอะไรตามใจตนเอง เบลล (Belle) สาวสวยแสนฉลาดทมความเชอมนในตวเองสง โพคาฮอนทส (Pocahontas) ลกสาวหวหนาเผาอนเดยแดงผมนสยซกซน รกอสระ มมนษยธรรม และมหลาน (Mulan) หญงสาว ผมความกลาหาญไมแพชายชาตร แตเรองราวของเจาหญงเหลานกยงถกผกตดอยกบความฝนสดทายทตองจบลงดวยการแตงงานอยางมความสขอยด และลาสดกบภาพยนตรการตนแอนเมชนของดสนย เรอง Frozen ลกษณะของตวละครเจาหญงไดมพฒนาการเปลยนแปลงไปอยางชดเจน เอลซา (Elsa) ราชนผหวาดกลวและสบสนในพลงวเศษของตนเอง และอนนา (Anna) เจาหญงผกลาหาญ ไมหว นเกรงตออปสรรคใด ๆ เจาหญงของดสนยยคนจงไมใชแคกลาแกรงและทรงอ านาจ หากแตปลายทางของเรองไมไดมการน าเสนอถงความสมพนธกบผ ชายอกตอไป สารทถกสงออกมาในรปแบบความสมพนธของผหญงมความซบซอนขน เชน การพดถงความสมพนธของสองพนองเอลซาและอนนา ความโรแมนตกไมใชประเดนหลกทน ามาพดถงอกแลว ภาพของเจาหญงดสนยจงม ความเขมแขงขนกวาเดม สามารถชวยเหลอตนเองไดโดยทไมจ าเปนตองพงพาความชวยเหลอจากผชาย สงเหลานท าให Frozen เปนภาพยนตรการตนแอนเมชนทกาวออกจากกฎเกณฑเดม ๆ ของ เจาหญงในอดต และกลายมาเปนตนแบบของผหญงสมยใหมทสามารถยนอยดวยล าแขงของตนเองไดในปจจบน

จากขอมลของ IMDb (2016) Frozen ไดรบการเสนอชอใหเขาชงรางวลระดบโลกมากถง 131 รางวล และสามารถควารางวลระดบโลกมาไดทงสน 74 รางวล เชน รางวลออสการ สาขาภาพยนตรแอนเมชนยอดเยยม และสาขาเพลงประกอบภาพยนตรยอดเยยม (เพลง Let It Go) ป 2557, รางวลลกโลกทองค า สาขาแอนเมชนยอดเยยม ป 2557, รางวลบรตช อะคาเดม ฟลม อวอรดส สาขาภาพยนตรแอนเมชนยอดเยยม ป 2557, รางวลนโคโลเดยนคดสชอยสอวอรดส สาขาแอนเมชนยอดนยม ป 2557, รางวล Broadcast Film Critics Association Award for Best Animated Feature ป 2557, รางวลโปรดวเซอร กลด ออฟ อเมรกา สาขาผอ านวยการสรางภาพยนตรแอนเมชนยอดเยยม ป 2557, รางวล Annie 5 รางวล รวมถงภาพยนตรแอนเมชนยอดเยยม ป 2557, รางวล นกวจารณคดสรรในสาขาภาพยนตรแอนเมชนยอดเยยม และเพลงประกอบภาพยนตรยอดเยยม (เพลง Let It Go) ป 2557, รางวลเจแปน อะคาเดม ไพรซ สาขาภาพยนตรตางประเทศยอดเยยม

4 ป 2558 ฯลฯ ซงรางวลตาง ๆ ทไดรบ นบเปนเครองการนตความส าเรจของการตนแอนเมชนเรองนเปนอยางด

เดมการเลาเ รองไดมการศกษากนเ กยวกบขอบขายงานทางดานวรรณกรรมหรอ งานทางดานภาษาศาสตร เชน นทาน เรองส น นวนยาย หรอทรจกกนในภาพรวมวาเปนงานทางดานบนเทงคด จากนนกไดถกน ามาใชในงานทางดานสารตถคดมากขน เชน ขาว สารคด เ รองเลา ทใหความร รวมถงงานทางดานนเทศศาสตรอยางละครโทรทศน งานโฆษณา ประชาสมพนธ การตลาด ภาพยนตร เพลง การตนแอนเมชน องคประกอบของการเลาเรองจงเปนสงทนาสนใจ โดยเฉพาะเรองเลาทประสบผลส าเรจและไดรบความนยมทวโลกอยางการตนแอนเมชนเรอง Frozen เพราะการไดศกษาถงกระบวนการการเลาเรองของภาพยนตรการตนแอนเมชนทมคณภาพจะท าใหไดทราบถงแนวคด และกลวธในการเลาเรองใหประสบความส าเรจ จนกลายเปนทชนชอบของบคคลทกเพศทกวย

ปจจบนชองทางส าหรบการสอสารมความหลากหลายมากขน ผ สงสารจงไดมการปรบเปลยนกลวธในการเลาเรอง และไดน าเสนอเนอหาสารผานการเลาเรองขามสอเพอใหสารนนสามารถเขาถงผรบสารไดในวงกวางและตรงตามวตถประสงคของแตละสออยางชดเจน ดสนยเอง กมพฒนาการในการเลาเรองขามสอมาอยางตอเนอง โดยไดน าเสนอเรองราวทเกยวกบเทพนยายของตนเองผานสออนหลากหลาย อยางการแสดงดสนยออนไอซทไดมการน าเรองเลาจากการตนในจนตนาการออกมาเลาใหมในรปแบบของการแสดงสดผานตวละครทเปนบคคลจรง ซงถอวาประสบความส าเรจเปนอยางมาก เนองจากการแสดงในรปแบบนท าใหเดก ๆ ทเปนกลมเปาหมายหลกของดสนยเกดความตองการทจะเขามาชมตวละครทพวกเขาชนชอบดวยสายตาของตนเอง เหมอนเปนการลดชองวางทอยในจนตนาการใหเกดความรสกผกพนและเขาถงไดงายกวาเดม ดงจะเหนไดวาทกรอบของการแสดงดสนยออนไอซจะมบรรดาเดกหญงตวนอยสวมชดของเหลาเจาหญงดสนย มาเขาชมการแสดงดวยเสมอ

ส าหรบเทคนคของการเลาเรองขามสออยทการแบงเรองราวออกเปนสวน ๆ แลวสงสารเหลานนกระจายกนออกไปตามลกษณะเฉพาะของสอและประเภท โดยทเนอหาสารเหลานนจะมความสมบรณในตวของมนเองหรอไมกได ทส าคญเรองราวทกระจดกระจายเหลานนสามารถน ามาประกอบสรางเปนเรองเดยวกนไดโดยผานกรอบประสบการณของผรบสารหรอผชม การเลาเรองขามสอจงเปนเสมอนเครองมอและศลปะในอตสาหกรรมสอมวลชนทตองอาศยศาสตรหลายแขนงทงแนวคดการเลาเรอง การตลาด การผลต และการถายท าเขาไวดวยกน (Norrington, 2010)

5

จากการศกษาขอมลในเวบไซต Disney On Ice และ BEC TERO (2559) ท าใหทราบวา ดสนยออนไอซนบเปนอกหนงการแสดงของดสนยทไดรบความนยมจากผคนทวโลก โดยเรมจดการแสดงขนมาตงแตป ค.ศ. 1981 จนถงปจจบน เนนกลมเปาหมายครอบครวเปนหลก ซงดสนยไดน าตวละครทมเอกลกษณหรอตวละครทเปนดาวเดนของภาพยนตรการตนแอนเมชนแตละเรองมาท าการแสดงบนลานสเกตน าแขงหมนเวยนสบเปลยนกนไป และมการน าเรองราวในบางสวนบางตอนของการตนแอนเมชนมาเลาเรองผานทวงทา ลลาของการเลนสเกตน าแขงทงดงาม และ บทเพลงทไพเราะ ทงนเพอใหผชมไดสมผสกบความมหศจรรยของโลกแหงเวทมนตรอนตระการตา เรองราวสดแสนประทบใจของเหลาเจาหญงเจาชายของดสนย สนกสนานเพลดเพลนกบการใชเวลาแหงความทรงจ ารวมกนกบคนในครอบครว และรสกมสวนรวมไปกบโลกการตนของดสนย ส าหรบในประเทศไทยการแสดงดสนยออนไอซถกซอลขสทธและน าเขามาจดแสดงโดยการ รวมทนกนระหวาง บรษท บอซ-เทโร เอนเตอรเทนเมนท จ ากด, บรษท เมองไทยประกนชวต จ ากด (มหาชน), ดแทค-รวอรด, ธนาคารกรงศรอยธยา จ ากด (มหาชน) และบรษทชนน าอกมากมาย ซงปกตแลวการแสดงดสนยออนไอซในไทยจะท าการจดแสดงประมาณเดอนเมษายนของทกปเพราะเปนชวงปดภาคเรยนของนอง ๆ นกเรยน นกศกษา สงผลใหสามารถมาชมการแสดงน ทงครอบครวได

ดวยความส าเรจของภาพยนตรการตนแอนเมชน เรอง Frozen ของดสนยในป 2556 สงผลใหดสนยน า Frozen เขามาเปนสวนหนงของการแสดงดสนยออนไอซในป 2558 และออกตระเวน เปดท าการแสดงทวโลกในชอตอนวา Disney On Ice Presents Magical Ice Festival โดยท าการแสดงพรอมกบเหลาเจาหญงดสนยทเปนขวญใจของหลาย ๆ คน ทงแอเรยล (Ariel) เงอกสาวชางฝนและดอรนผตกหลมรกเจาชายเพยงแรกพบ จากเรอง เงอกนอยผจญภย (The Little Mermaid), เจาหญงผมยาวแสนสวยผถกลกพาตวมาโดยแมเลยงใจราย ราพนเซล (Rapunzel) จากเรอง เจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled) และ เบลล (Belle) เจาหญงผหลงใหลการอานหนงสอเปนชวตจตใจจากเรอง โฉมงามกบเจาชายอสร (Beauty and the Beast) ผานการบอกเลาเรองราวจากดาวเดนของดสนยอยางมคกเมาส มนนเมาส โดนลด และกฟฟ

การจดล าดบของการแสดงดสนยออนไอซทกปจะมความใกลเคยงกนโดยจะเนนใหเวลา ไปกบเรองสดทายทเปนเรองเดนเสมอ ส าหรบตอน Disney On Ice Presents Magical Ice Festival สามารถแบงการแสดงออกได 2 ชวง โดยจดแสดงใน 4 เรองหลก พกครงการแสดง 15 นาท ใชระยะเวลาการแสดงทงสนประมาณ 2 ชวโมง ซงสามารถจ าแนกล าดบของการแสดงได ดงน

6 ตารางท 1.1 ล าดบการแสดง Disney On Ice Presents Magical Ice Festival ล าดบท การแสดง เวลาทใชในการแสดง

1 การแสดงเปดตวแนะน าดาวเดนของดสนย 4 ตว คอ มคกเมาส มนนเมาส โดนลด และกฟฟ

3 นาท

2 การแสดงโหมโรงของสองพนอง ดรสเซลลาและอนาสตาเซย จากเรองซนเดอเรลลา

4 นาท

3 เรองท 1 เงอกนอยผจญภย (The Little Mermaid) 20 นาท 4 คนเวลาเพอเปลยนฉากโดยดาวเดนของดสนย 4 ตว คอ มคก

เมาส มนนเมาส โดนลด และกฟฟ 1 นาท

5 เรองท 2 เจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled) 20 นาท 6 พกครงการแสดง 15 นาท 7 เปดตวดาวเดนของดสนย 4 ตว คอ มคกเมาส มนนเมาส

โดนลด และกฟฟ 3 นาท

8 เรองท 3 โฉมงามกบเจาชายอสร (Beauty and the Beast) 20 นาท 9 คนเวลาเพอเปลยนฉากโดยดาวเดนของดสนย 4 ตว คอ มคก

เมาส มนนเมาส โดนลด และกฟฟ 1 นาท

10 เรองท 4 ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) 30 นาท 11 การแสดงปด รวมดาวเดนและตวละครหลกของทกเรอง 3 นาท

กระทงป 2559 การแสดงประจ าปของบรรดาตวการตนชอดงของดสนยกกลบมาเยอน

ประเทศไทยตอนรบปดเทอมอกครง นบเปนปท 17 ของการจดแสดงในประเทศไทย ซงไดก าหนดจดขนในระหวางวนท 30 มนาคม – 3 เมษายน 2559 ณ อมแพค อารนา เมองทองธาน ทส าคญ ในป 2559 ยงเปนปแรกทคนไทยจะไดชมการแสดงบนลานสเกตน าแขงของสองพนองเอลซา (Elsa) และอนนา (Anna) จากภาพยนตรการตนแอนเมชนอนดบหนงของดสนย เรอง ผจญภย แดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) โดยการมาของดสนยออนไอซในปนสามารถสรางความตนเตนใหกบบรรดาแฟนคลบของดสนยรวมไปถงผทชนชอบภาพยนตรการตน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เปนอยางมาก

7

ภาพท 1.1 โปสเตอรโปรโมท Disney On Ice Presents Magical Ice Festival แหลงทมา: BEC TERO, 2559.

หลงจากท บรษท บอซ-เทโร เอนเตอรเทนเมนท จ ากด ไดเผยแพรสอประชาสมพนธ

การแสดงดสนยออนไอซ ตอน Disney On Ice Presents Magical Ice Festival โดยใชเรอง ผจญภย แดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เปนเรองเดนดวยการดงตวละครหลกในเรองอยางราชนผสงางาม เอลซา (Elsa), เจาหญงผแสนสดใส อนนา (Anna), มนษยหมะสดนารก โอลาฟ (Olaf), หนมสงน าแขง ผแสนซอ ครสตอฟ (Kristoff) และสเวน (Sven) กวางเรนเดยรคใจ มาท าการโปรโมท กไดรบกระแสตอบรบจากคนไทยเปนอยางด จงเปดใหจองบตรชมการแสดงดสนยออนไอซชดนตงแตเดอนเมษายน 2558 นบเปนปรากฏการณทไมเคยเกดขนมากอน เนองจากทกครงทางบรษทจะเปดจ าหนายบตรชมการแสดงในชวงปลายป และดวยกระแสความนยมชมชอบในภาพยนตรการตนแอนเมชนเรองน จงสงผลใหบตรเขาชมการแสดงดสนยออนไอซในป 2559 ทกรอบถกจ าหนายหมดไปในเวลาอนรวดเรว จนสดทายบรษทตนสงกดอยาง บอซ-เทโร จงตองออกมาประกาศขอ เพมรอบการแสดงดสนยออนไอซตอนนอกถง 4 รอบ ตามกระแสเรยกรองของผชมทชนชอบภาพยนตรการตนแอนเมชนเรอง Frozen คอวนท 4 – 5 เมษายน 2559 (BEC TERO, 2559)

8 ตารางท 1.2 รอบการแสดง Disney On Ice Presents Magical Ice Festival

TIME DATE

11.00 15.00 19.00

WED 30/03/2016 - THAI THAI (Press) THU 31/03/2016 - THAI THAI

FRI 1/04/2016 - THAI THAI SAT 2/04/2016 ENGLISH THAI THAI SUN 3/04/2016 THAI THAI ENGLISH

เพมรอบ 4 – 5 เมษายน 2559 MON 4/04/2016 - THAI THAI TUE 5/04/2016 - THAI ENGLISH

แหลงทมา: Thai Ticket Major, 2016.

จากการน าการตนแอนเมชนมาออกแบบเปนการแสดงสดบนลานสเกตน าแขงของดสนยท าใหผวจยสนใจศกษาการเลาเรองขามสอระหวางการตนแอนเมชนและการแสดงดสนยออนไอซ วามกลวธการเลาเรองอยางไร เปลยนไปจากรปแบบเดมหรอไม มการดดแปลงสรางสรรคใหมอยางไร เรองของใครทถกน ามาเลาบาง เรองของใครตกหลนไปจากเรองเลาบาง และมการน าชดสญญะแบบใดมาใชเลาเรองในฉากมหศจรรยเพอใหผชมรสกเขาถงและตนตาตนใจกบการแสดงสดบาง รวมทงกลวธการสรางชดสญญะดงกลาวสะทอนแนวคดสตรนยมของดสนยผาน ตวละครหลกอยางไร เหลานลวนเปนค าถามในเชงวชาการทมนยส าคญทางนเทศศาสตร โดยเฉพาะอยางยงในดานแนวคดของเรองเลาและการเลาเรอง การศกษาครงนมวตถประสงคทจะน าแนวคดดงกลาวมาศกษาการเลาเรองขามสอของดสนยทไดหยบยกโครงเรองของเทพนยาย จากบทประพนธเรองราชนน าแขง (The Snow Queen) มาเปนแรงบนดาลใจในการสรางเรองใหมในรปแบบของการตนแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) โดยไดรบความนยมสงสดเปนประวตการณ มรางวลการนตทางดานคณภาพจนสามารถเหนไดอยางเปนรปธรรมดงทไดกลาวมาแลวในขางตน จนตอยอดมาเปนการแสดงสดอยางดสนยออนไอซ ตอน Disney On Ice Presents Magical Ice Festival ซงจะเปนประโยชนตอผทสนใจทงดานการตนแอนเมชน การแสดงสดในรปแบบของดสนยออนไอซ และการเลาเรองขามสอ

9

1.2 ปญหาน าวจย

1) กลวธการเลาเรองขามสอจากการตนแอนเมชนมาสการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เปนอยางไร

2) กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยเพอสอความหมายในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เปนอยางไร

3) กลวธการสรางชดสญญะทคนพบมการสะทอนแนวคดสตรนยมของดสนยผาน ตวละครหลกอยางไร

1.3 วตถประสงคในการวจย

1) เพอศกษากลวธการเลาเรองขามสอจากการตนแอนเมชนมาสการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen)

2) เพอศกษากลวธการสรางชดสญญะในฉากมหศจรรยเพอสอความหมายส าหรบ การแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen)

3) เพอศกษาถงแนวคดสตรนยมของดสนยทถายทอดผานตวละครหลก เรอง ผจญภย แดนค าสาปราชนหมะ (Frozen)

10

1.4 กรอบแนวคดการวจย ภาพท 1.2 กรอบแนวคดการวจย

1.5 ขอบเขตการวจย

การวจยเรอง “กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ” เปนรปแบบการวจยเชงคณภาพ โดยจะใชขอมลการเลาเรองขามสอและการถายทอดบทบาทสตรผานตวละครหลกของเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) โดยจะท าการศกษาจาก

1) การแสดงดสนยออนไอซ (วเคราะหเฉพาะเรองผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen)) 2) ภาพนงการแสดงดสนยออนไอซ (วเคราะหเฉพาะเรองผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ

(Frozen)) 3) ดวดการตนแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen)

สญญะกบการเลาเรอง ในการตนแอนเมชน

เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen)

สญญะกบการเลาเรอง ในการแสดง Disney On

Ice Presents Magical Ice Festival

กลวธการสรางชดสญญะ เพอสอความหมายในฉาก

มหศจรรยขนมายาคต (Myths) ตามบรบทสตรนยม

การเลาเรองของละครเวท : Unity of Action (การกระท า), Unity of Time (เวลา), Unity of Space (สถานท)

การเลาเรองกบแนวคดการตนแอนเมชน : สนทรยศาสตรของแอนเมชน (Aesthetics)

การเลาเรองขามสอ

11

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1) เชงวชาการ ไดองคความรเกยวกบแนวคดของการเลาเรองขามสอทางนเทศศาสตรเพอเปนประโยชนในการศกษาดานการเลาเรองขามสอ และไดทราบถงอทธพลทภาพยนตรการตนแอนเมชนของดสนยมตอเดกและเยาวชนดานการปลกฝงบทบาทสตรในปจจบน

2) เชงประยกต สามารถน าองคความรทไดรบเกยวกบกลวธการสรางชดสญญะในฉากมหศจรรยไปปรบใชไดในงานทมลกษณะคลายคลงกน เชน การเปดตวสนคา

1.7 นยามศพท

1) การเลาเรอง (Storytelling) หมายถง วธการสงสารเกยวกบเนอหาของการตนแอนเมชน และการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen)

2) การเลาเรองขามสอ (Transmedia Storytelling) หมายถง การน าเสนอเนอหาการตนแอนเมชนผานการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) โดยทยงคงมเรองราว หรอตวละครเดยวกนอย ซงในบางครงผรบสารอาจเปลยนสถานะกลายเปนผสงสารได

3) การดดแปลง หมายถง การเตม-ตด-ทว-ทอน-ขยาย-ยบ หรอสลบล าดบฉาก ตวละคร สถานท และบทสนทนาของการตนแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) จากนนเรยบเรยงเรองใหมใหทกฉากมความสมพนธเปนเหตเปนผลแกกน โดยยงคงรกษาใจความของ ตนเรองไว และสรางใหมเปนการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen)

4) กลวธ หมายถง วธการหรอเทคนค (Techniques) ทดสนยเลอกน ามาใชในการสรางสรรคภาพยนตรการตนแอนเมชนรวมถงการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เพอใหบรรลผลตามทผสรางมงหวง

5) แอนเมชน (Animation) หมายถง ภาพหรอกราฟก เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ทดสนยสรางใหเกดการเคลอนไหวอยางมชวตชวาในรปแบบของการตน โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรชวยในการผลต นอกจากนยงหมายรวมถงแอนเมชนทจดจ าหนายเปนวซดและดวดดวย

12

6) ฉากมหศจรรย หมายถง บางสวนบางตอนของเนอหาในเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ทอยเหนอความจรง เปนสงทเหลอเชอเกนค าบรรยาย และไมสามารถเกดขนไดใน ความเปนจรง เชน การเสกเมองจากฤดรอนใหกลายเปนฤดหนาวตลอดกาล การเปลยนเครองแตงกายในบดดล พลงวเศษตาง ๆ

7) รปแบบสอ (Communication Platform) หมายถง ชองทางทใชในการน าเสนอขอมลขาวสารหรอสงตอเรองเลาไปยงผรบสารโดยไมจ ากดรปแบบ ซงอาจเปนไดทงภาพยนตร การตนแอนเมชน การแสดง ผลตภณฑ สวนสนก เกม หนงสอ ฯลฯ

8) สญญะ (Sign) หมายถง การสรางความหมายใหเกดขนกบสงตาง ๆ เชน ค าพด ภาพ เสยง กลน รส การกระท า วตถ ฯลฯ ซงสงเหลานจะกลายมาเปนสญญะไดกตอเมอมนไมไดท าหนาทแทนความเปนจรงโดยตรง สญญะนนจะมความหมายกบเรากตอเมอมนสงความหมายบางอยางมาให

9) มายาคต (Myths) หมายถง การสรางความหมายลวงใหเกดขนกบสงตาง ๆ โดยมการลบเลอนความหมายเดมของตววตถ / สาร ออกไป เปนเสมอนการสรางความหมายใหแฝงอยกบความคด ความเชอ วฒนธรรมและคานยมของคนในสงคมนน ๆ จนกลายเปนความคนชน

10) ดสนยออนไอซ (Disney On Ice) หมายถง การแสดงสเกตน าแขงของบรษท Feld Entertainment ภายใตขอตกลงกบดสนย โดยน าเอาตวการตนของดสนยมาสรางใหมชวตจรงและโลดแลนอยบนลานสเกตน าแขง ซงเปดท าการแสดงครงแรกในป ค.ศ. 1981 ภายใตชอ Walt Disney’s World On Ice และตอมาไดเปลยนชอเปน Disney On Ice ในป ค.ศ. 1997

11) ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) หมายถง ผลงานการตนแอนเมชนล าดบท 53 ของสตดโอดสนย ซงไดแรงบนดาลใจมาจากเรองเลา เรอง ราชนหมะ ของฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน มเนอหาเกยวกบการผจญภยของเจาหญงผกลาหาญ หนมสงน าแขง และมนษยหมะในดนแดนตองค าสาปอนหนาวเหนบ เพอตามตวราชนกลบมาแกไขค าสาปใหอาณาจกรรอดพนจากหายนะ

บทท 2

แนวคดทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

งานวจยเรอง “กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ” ผวจยไดอาศยแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของเพอเปนกรอบแนวทางในการวเคราะหขอมลและด าเนนการวจยดงตอไปน

2.1 การตนแอนเมชน 2.2 ละครเวท / ละครเพลง 2.3 การเลาเรอง / การเลาเรองขามสอ 2.4 สมพนธบท 2.5 สญวทยา 2.6 สตรนยม 2.7 งานวจยทเกยวของ

2.1 การตนแอนเมชน

แอนเมชน มาจากค าภาษาองกฤษวา Animation มรากศพทมาจากภาษาละตน หมายถง ภาพทเคลอนไหว ซงตามหลกความจรงแลวภาพทเคลอนไหวไดทกชนด ไมวาจะเปนภาพยนตร โทรทศน หรอการตนกลวนแตเปนแอนเมชนทงสน จากการศกษาขอมลเพมเตมไดมนกวชาการแสดงทศนะ และอธบายความหมายของค าวา “แอนเมชน” ไว ดงน

Mclaren (1953, อางถงใน Solomon, 1987, p.11) แอนเมเตอรผ ม ชอเสยงชาวแคนาดา ไดกลาววาหวใจส าคญของแอนเมชนอยทการเคลอนไหว สงทท าใหแอนเมชนมชวตชวา ไมไดขนอยเพยงแคจะเคลอนไหวอะไรแตขนอยกบวาเราจะเคลอนไหวมนอยางไรตางหาก ดงน น แอนเมเตอรจงควรมงความสนใจไปยงสงทเกดขนระหวางเฟรมแตละเฟรมมากกวาสงทบรรจงใหเกดขนในเฟรมนน

14

Merritt (1993) ไดใหค าจ ากดความเกยวกบแอนเมชนวา อะไรกตามทเคลอนไหวในภาพยนตรหรอโทรทศน โดยทภาพนน ๆ ตองมความสมพนธและตอเนองกน จนท าใหดวงตาของมนษยสามารถจดจ าภาพทเหนตอเนองนนไดจนกลายเปนภาพตดตา

Wells (1998) ใหความหมายไววา Animation (แอนเมชน) รวมทงค าวา Animator และ Animate ลวนเปนค าทมรากศพทมาจากภาษาละตน “Amimare” ซงหมายถงการท าใหมชวต ดงนนภาพยนตรแอนเมชนจงเปนการสรางสรรคลายเสนรวมถงรปทรงทไมมชวต ใหสามารถเคลอนไหวไดและมชวตขน

ค าวาการตน (Cartoon) เปนค าทมาจากภาษาละตนทวา Charta อนหมายถงกระดาษ เนองจากในสมยโบราณการตนคอการวาดภาพลงบนฝนผาใบทมขนาดใหญ วาดภาพลงบนผามาน หรอวาดภาพลงบนแผนกระจกและโมเสก (Mosaic) เปนเหมอนสญลกษณหรอภาพลายเสนทมงเนนเหนบแนมบคคลใดบคคลหนงเพอมงแสดงออกถงอารมณขน การลอเลยน และการประชดประชนเปนหลก แตเดมการตนจงเปนภาพทใชแสดงออกซงความคดเหนเกยวกบเรองการเมอง เปนภาพทผดเพยนไปจากความเปนจรง อาจนอยกวาความเปนจรงหรอมากกวาความเปนจรงกได (สงเขต นาคไพจตร, 2530)

มทนยา สวรรณวงศ (2542) เขยนถงความหมายของภาพยนตรการตนแอนเมชนไววาหมายถง การตนทสรางขนดวยวธการถายภาพยนตรทละภาพจากชดภาพเขยน และแสดงความเคลอนไหวทตอเนองกนตามล าดบ จากนนเมอน ามาฉายบนหนาจอในอตราความเรว 24 ภาพ / วนาท กจะมองเหนเปนภาพยนตรการตนทแสดงความเคลอนไหวได

ประเสรฐ ผลตผลการพมพ (2546) อธบายไววา แอนเมชน คอค าทใชเรยกภาพลายเสนทสามารถเคลอนไหวไดเพอแสดงออกถงเรองราวบางอยาง ทงนรวมถงภาพยนตรการตนลายเสนทใชมอวาดซงปจจบนเรยกวาการตนสองมต (มองเหนเฉพาะความยาวและความกวาง) และการตนทสรางจากคอมพวเตอรอยางการตนสามมต (มองเหนความยาว ความกวาง และความลก)

ดนย มวงแกว (2552) นยามวาแอนเมชนมาจากค าในภาษาละตนวา Anima แปลวา วญญาณ หรอ ลมหายใจ ดงนนค าวาแอนเมชนจงมความหมายวา การท าใหมชวตจตใจ การตนแอนเมชนจงเปนการน าภาพการตนทวาดขนมาน าเสนอใหมชวตชวา เรยกโดยยอวาการน าภาพการตนเหลานนมาท าใหมชวต

ทวศกด กาญจนสวรรณ (2552) กมทศนะทสอดคลองกน โดยกลาวถงแอนเมชนวาหมายถง การสรางภาพเคลอนไหวดวยการน าภาพนงมาเรยงล าดบกน และแสดงผลอยางตอเนอง ท าใหดวงตาของมนษยเหนเปนภาพทมการเคลอนไหวในลกษณะของภาพตดตา เพราะเมอตาของมนษยเรามองเหนภาพทฉายอยางตอเนอง เรตนาจะท าการรกษาภาพนไวในระยะสน ๆ ราว 1 / 3 วนาท ซงหากมภาพอนเขามาแทรกในชวงระยะเวลาดงกลาว สมองของมนษยจะเชอมโยงภาพทงสองเขาไว

15 ดวยกน กอใหเกดเปนภาพเคลอนไหวทมความตอเนองกน ถงแมวาแอนเมชนจะท างานดวยหลกการเดยวกนกบวดโอ แตแอนเมชนสามารถน าไปประยกตใชกบงานตาง ๆ ไดมากมาย เชน งานกอสราง งานดานวทยาศาสตร งานโทรทศน งานภาพยนตร งานการตน

การตนแอนเมชนเกดขนมาจากการทมนษยคนพบวธการท าใหภาพนงสามารถเคลอนไหวขนมาได โดยน าภาพนงทมการปรบเปลยนอรยาบถทละนอยมาเรยงตอกน ฉายดทละภาพดวยอตราความเรวจนเกดเปนภาพตดตา ซงการเหนภาพตดตานนเกดขนมาเพราะดวงตาของมนษยสามารถจดจ าภาพไดในระยะสน ๆ หลกการท างานกคอในขณะทเรามองภาพนงภาพแรกผานไป ภาพนงภาพทสองกเขามาแทนท แตชวงทเราก าลงมองภาพสองอยนนประสาทตายงคงจดจ าภาพแรกได และน าภาพแรกมาผสมผสานกบภาพทสอง จงท าใหเรามองเหนภาพนงกลายเปนภาพเคลอนไหวทตอเนองกนได (วษณ สวรรณเพม, 2552)

ดงนนจงสรปไดวาแอนเมชนคอการน าเทคโนโลยมาผสมผสานกบงานทางดานศลปะ แลวบรรจงสรางสรรคใหภาพนงกลายมาเปนภาพเคลอนไหวทมชวตชวา โดยอาศยหลกการท างานตามธรรมชาตในการมองเหนภาพตดตาของมนษย ทงนเพอถายทอดความคดรวมถงจนตนาการตาง ๆ ใหผชมไดรบความบนเทง ถงแมวาปจจบนววฒนาการทางดานเทคโนโลยจะกาวไกลจนสามารถสรางภาพวตถเปนรปทรง 3 มตได ไมใชเพยงภาพแบน ๆ จากหนากระดาษเหมอนสมยกอน แตเรากมไดมการบญญตศพทใดเพมเตมไปนอกเหนอจากแอนเมชน จงยงคงใชค าวาแอนเมชนกน อยางแพรหลายทงในการตนแบบ 2 มต และ 3 มต

ปยต เงากระจาง (2538) กลาววาการสรางสรรคภาพนงใหมชวตนบเปนงานทเกดขนกอนทจะมการสรางภาพยนตรเสยอก โดยเกดจากความตองการของมนษยทอยากเหนภาพนงเคลอนไหวได ในป ค.ศ. 1890 ศลปนชาวฝรงเศสคนหนงไดพยายามน าภาพเขยนแตละภาพมาตดตอกนเพอใหสามารถมองเหนเปนภาพเคลอนไหว แตลกษณะการเคลอนไหวของภาพดงกลาวยงคงมขดจ ากดอย ตอมาในป ค.ศ. 1893 Thomas Elva Adison นกประดษฐและนกธรกจชาวอเมรกนไดท าการประดษฐคเนโตสโคป (Kinetoscope) หรอเครองฉายภาพยนตรรนแรกของโลกส าหรบถายภาพยนตร นบเปนจดเรมตนทท าใหการท าภาพนงเปนภาพเคลอนไหวมพฒนาการมาเรอย ๆ

ภาพยนตรทนบไดวาเปนแอนเมชนเรองแรกของโลกถกสรางขนในป ค.ศ. 1900 โดยศลปนชาวอเมรกนทไมปรากฏนาม ภาพยนตรดงกลาวเปนการแสดงของคนจรงผสมกบภาพวาด ซงเรมเรองจากตวศลปนเองก าลงวาดภาพหนาของชายพเนจรลงบนกระดาษแผนใหญ เมอวาดหนาตาขอตวการตนเสรจกไดมการวาดบหรเตมเขาไปทบรเวณปากของตวการตน ทนใดนน ตวการตนกยมดวยความพงพอใจและเรมสบบหร แลวพนควนบหร ฉากนนบเปนจดเรมตนของภาพยนตรแอนเมชนในสมยนน (ปยกล เลาวณยศร, 2532)

16

ตอมาในป ค.ศ. 1904 Emile Cohl บาทหลวงชาวฝรงเศสไดท าการเขยนภาพการตน แบบงาย ๆ ลกษณะเปนตวการตนหวกลมมเนอหาเกยวกบหลกการสอนศลธรรมอนดงามแกเดก แลวบนทกลงบนแผนฟลมภาพยนตรโดยใชชอวา Drame Chezies Fantoches และไดรบความนยมชมชอบเปนอยางมาก จากนนกมผสรางภาพยนตรการตนตามมาอกหลายเรอง เชน เรอง Koko Chop Suey ของ Max Fleischer แอนเมเตอรชาวอเมรกน และเรอง Felix The Cat กบ Popeye The Sailor ของ Pat Sullivan โปรดวเซอรชาวออสเตรเลย ซงสรางกระแสตอบรบไดอยางดเยยม จนเมอป ค.ศ. 1929 วอลต ดสนย ไดท าการผลตภาพยนตรการตนแอนเมชนเรอง Alice in Cartoonland ขนมาซงถอวาประสบความส าเรจเปนอยางสง (ปยต เงากระจาง, 2538)

สหรฐอเมรกาจงนบเปนประเทศทมการผลตภาพยนตรการตนแอนเมชนมากทสด เนองจากววฒนาการตงแตแรกเรมนนเกดขนในประเทศน ตอมาไดมการพฒนาเทคนคการผลตอยางตอเนองจนกลายเปนอตสาหกรรมขนาดใหญ และมสตดโอผลตการตนแอนเมชนหลายบรษทดวยกน เชน The Walt Disney Company ซงถอก าเนดขนเมอป ค.ศ. 1923 โดย Walter Elias Disney (วอลต ดสนย) นบเปนผน าและตนแบบของแอนเมชนโลกกวาได เพราะเมอภาพยนตรแอนเมชนเรอง Steamboat Willie ของดสนยออกฉาย โรงถายภาพยนตรของวอลต ดสนยกกลายมาเปนศนยกลางของศลปนททมเทความรความสามารถจนท าใหภาพยนตรแอนเมชนกลายเปนภาพยนตรทสมบรณ ประกอบไปดวยแสงสทตระการตา เพลงประกอบทรนห และเรองราวทสนกสนาน นาประทบใจ จากนนในป ค.ศ. 1930 – 1939 วอลต ดสนยไดท าการสรางภาพยนตรแอนเมชน ชดส น ๆ ประกอบกนหลายตอน โดยใชชอวา Silly Symphony และน า Mickey Mouse มาเปน ตวด าเนนเรอง เมอภาพยนตรชดนออกฉายชอเสยงของ Mickey Mouse รวมถงวอลต ดสนยกโดงดงไปทวทกมมโลกจนไดรบฉายาวาเปนราชาภาพยนตรการตนของโลก ดวยแนวคดหลกทเนนการสรางสรรคความสขใหแกผคน คนทวโลกจงเรมรจกดสนยและตวการตน Mickey Mouse, Donald Duck, Pluto & Goofy ในลกษณะภาพวาดการตนแบบ 2 มต ทส าคญวอลต ดสนยยงเปนบคคลทสามารถควารางวลออสการมาครอบครองไดมากทสดดวย และเมอป ค.ศ. 1955 ดสนยกท าก าไรไดมากพอทจะน ามาลงทนสรางสวนสนกทดทสดอยางดสนยแลนด (BrandAge-Thaicoon, 2553)

ไพบลย แพงเงน (2549) ใหขอมลวาในยคแรก ๆ ของแอนเมชน จะมภาพยนตรการตนเรอง Popeye และ Tom & Jerry ของคาย Metro Goldwyn Mayer ซงมเอกลกษณเดนอยทเจาหน จอมกวนนามวา “Jerry” และเจาแมวจอมปวนนามวา “Tom” ทมาเจอกนเมอไหรตองมเรองราวกนทกค รงไป นอกจาก นกย ง ม อกหลายค าย เ ชน Dream Works, Warner Bros., Sony Pictures, Paramount, Twentieth Century Fox ทด าเนนการสรางการตนแอนเมชนและนบเปนคแขงทส าคญของวอลต ดสนยดวยเหมอนกน

17

แนวทางการด าเนนงานของดสนยไมไดเรยบงายเสมอไป เพราะตองเผชญหนากบคแขง ในหลาย ๆ ดาน ท าใหดสนยตองเคลอนไหวครงใหญใหตนเองสามารถยนหย ดตอไปได ทงในระดบยทธวธและยทธศาสตร ทงนเพอรกษากลมเปาหมายหลกเอาไว เมอเดอนมกราคม ค.ศ. 2006 วอลต ดสนยไดท าการแลกหนเปนมลคาสงถง 7.4 พนลานเหรยญสหรฐกบ Pixar Animation Studios หรอ Pixar ซงเปนสตดโอทมชอเสยงและไดรบการยอมรบในการสรางสรรคภาพยนตรการตนแอนเมชนแบบ 3 มต รวมถงเทคโนโลยการสรางภาพคอมพวเตอร 3 มตระดบสง ผลงานเรองแรกคอเรอง Toy Story เปนการตน 3 มต ประเภทบดดคอเมด หรอหนงตลกแนวคหทมแกนเรองอยทของเลนแตละชนลวนแตมชวตจรง โดยสามารถสรางความประทบใจใหกบผชมไดเปนอยางดดวยองคประกอบภาพทสมจรง ตนตาตนใจ และตวละครตาง ๆ นนเปนทจดจ างาย สงผลใหแอนเมชนเรองแรกของคายนสามารถท ารายไดไปมากถง 361,996,233 ลานเหรยญสหรฐ นบวาเปนความส าเรจครงใหมของวงการการตนแอนเมชนในสมยนน รวมถงเปนการปลกกระแสแอนเมชนใหกลบมาเปนทนยมอกครงดวย (BrandAge-Thaicoon, 2553)

ธรรมศกด เออรกสกล (2547) ไดจ าแนกประเภทของงานแอนเมชนออกเปน 2 ประเภท ตามเทคนคหรอวธการสรางสรรคผลงาน ดงน

1) Traditional Animation หมายถง การสรางแอนเมชนโดยใชเครองมอธรรมดา ไมไดน าคอมพวเตอรมาชวยในการสรางเทคนค ซงสามารถแยกยอยไดอกสามแบบ

(1) 2D Animation (Two-Dimensional Animation) คอ การวาดภาพทมการเคลอนไหวตอเนองกนแบบ 2 มต ไมวาจะเปนการวาดดวยมอบนกระดาษ และการวาดบนแผนใสหรอทเรยกวา Cel Animation

ภาพท 2.1 2D Animation เรอง Snow White and the Seven Dwarfs แหลงทมา: Lambie, 2014.

18

(2) Cut-Out Animation คอ การสรางภาพเคลอนไหว 2 มต ดวยเทคนคการ ตดกระดาษใหเปนรปทรงหรอตวการตนตาง ๆ แลวใชกลองถายทละภาพเมอท าการขยบ หรอเปลยนแปลงเคลอนยายต าแหนงของรปทรงในภาพ

ภาพท 2.2 Cut-Out Animation เรอง Land Ahoy! (a very short animation) แหลงทมา: Ithinkitsnice, 2010.

(3) Clay Animation-Stop Motion คอ การส รางโม เดลดวยการ ปนจาก ดนน ามน หรอวสดอน ๆ แลวท าการขยบทละนดเพอกอใหเกดการเคลอนไหว จากนนใชกลองบนทกภาพในขณะทท าการขยบหรอเปลยนต าแหนงของวตถ

ภาพท 2.3 Clay Animation-Stop Motion เรอง Mary and Max แหลงทมา: Lim, 2014.

19

2) Digital Computer Animation หมายถง การสรางงานแอนเมชนดวยระบบดจทลโดยใชโปรแกรมกราฟกตาง ๆ ทง 2 มต และ 3 มต

ในขณะท Wells (1998) ไดแบงรปแบบการสรางสรรคผลงานภาพยนตรแอนเมชนออกเปน 3 ประเภท คอ

1) แอนเมชนทเนนความสมจรง (Realism) โดยใชวธการถายภาพการเคลอนไหวของคน สตว สงของ เพอน ามาเลยนแบบและสรางแอนเมชนใหใกลเคยงของจรงมากทสด ซงแนวทางนเปนแนวทางทดสนยใชในการสรางสรรคผลงานมากทสด

2) แอนเมชนทไมเนนความสมจรง (Non-Realist) รปแบบนมจดเรมตนมาจาก แอนเมเตอรในแถบยโรปตะวนออก ซงมองวาการสรางสรรคภาพยนตรแอนเมชนไมไดส าคญตรงลกษณะทปรากฏออกมาวาจะมรปแบบอยางไร หากแตสนใจตรงความหมายทปรากฏมากกวา ดงนนการท าแอนเมชนในลกษณะนจงเปนการใหชวตและวญญาณในงานออกแบบ ไมใชการ ลอกเลยนจากสงทมชวตจรง นบเปนแนวคดทคอนขางตอตานการสรางสรรคผลงานของดสนย

3) แอนเมชนแบบเหนอจรง (Surrealism) เปนการสรางสรรคผลงานของ Jan Svankmajer แอนเมเตอรชาวเชโกสโลวาเกย ทมมมมองวาแอนเมชนคอการสรรคสรางสงมหศจรรย ดงนนภาพยนตรแอนเมชนของเขาจงเปนการลมลางความจรงทงหมด

เราจะเหนไดวารปแบบแอนเมชนนนมหลากหลาย ไมจ ากดอยในกรอบ ขนอยกบความคดของผสรางทจะท าการรงสรรคผลงานออกมา ซงในแตละรปแบบนนกมความแตกตางกนอยางเหนไดชด ดงนนผสรางภาพยนตรแอนเมชนจงตองเลอกแนวทางทตนเองชนชอบในการผลตผลงาน

Butler (2007) ไดจ าแนกโครงสรางของการตนแอนเมชนไว ดงน 1) แกนเรอง (Theme) ภาพยนตรการตนเรองหนงอาจมสาระส าคญหลกทหลากหลายแฝงไปควบคกบการใหความบนเทง ท าใหเนอเรองของการตนสนกขน โดยสวนใหญแลวแกนเรองจะมลกษณะเหมอนคตเตอนใจทแสดงออกถงคณคาของชวต คณคาของสงแวดลอม ความศรทธา ความสญเสย ยกตวอยางเรอง Wall-E หนจวหวใจเกนรอย ภาพยนตรการตน 3 มต ทใชหนยนตเกบขยะเปนตวเอกด าเนนเรอง โดยทปราศจากบทพด เรองนถอเปนการตนทแฝงเนอหาสาระเกยวกบการอนรกษสงแวดลอม ตองการสอใหเหนวาหากเราไมเลกสรางขยะ ในอนาคตกจะไมมโลกใหอยอาศย อาจตองลองลอยอยในอวกาศ นบวาเปนการตนทสอใหจนตนาการไดอยางไรขอบเขต

2) แนวเรองของภาพยนตร (Genre) คอการก าหนดรปแบบของภาพยนตรการตนนน ๆ มกน ากฎเกณฑทางดานการน าเสนอเนอหาและอารมณมาเปนตวก าหนด โดย กช ชวงชวงศ (2546) ไดจ าแนกออกเปนลกษณะตาง ๆ ดงน

20

(1) การตนแนวบ (Action) เนนเรองราวการตอสโดยใชพลงหรอทกษะพเศษเปนหลก ถอวาเปนแนวทผชายใหความนยม

(2) การตนแนวตลก (Comedy) เปนการตนทมการด าเนนเรองแบบสบาย ๆ และสอดแทรกมขตลกอยตลอดเวลา

(3) การตนแนวกฬา (Spots) มลกษณะเปนการตนทยดกฬาประเภทใดประเภทหนงในการด าเนนเรองแลวท าการแขงขนกน

(4) การตนแนวเกมการละเลน (Games) เดนเรองดวยการใชเกมเปนตวตอสแขงขนกน ทงนรวมถงการแขงขนจากคอมพวเตอรดวย

(5) การตนแนวท าอาหาร (Cook) เปนการตนทพ งสรางมาไดไมนาน มลกษณะเปนการแขงขนกนท าอาหาร โดยสวนใหญแลวการตนประเภทนจะผสมผสานความเปนการตนบเขาไปดวย

(6) การตนแนวสยองขวญ ระทกขวญ (Scary, Horror, Thriller) น าเสนอเรองราวชวนขวญผวาตาง ๆ อาจมความเกยวของกบวญญาณ ปศาจ หรอความเปนความตาย ลกษณะการตนประเภทนสวนใหญจะใหสหมน ๆ แลดนากลว แตในบางเรองกมการผสมผสานแนวแฟนตาซเขาไปดวย

(7) การตนแนวรกหวานซง โรแมนตก (Romance) สวนใหญเปนการตนทผหญงชนชอบ เนนเนอหาเกยวกบความรกอนหวานซง ชวนฝน การตนแนวนเมอรวมเขากบการตนแนว Comedy แลว ดเหมอนจะลงตวมากทสด

(8) การตนแนวแฟนตาซ (Fantasy) การตนประเภทนไมมขอจ ากดตายตว เปนการตนทสามารถออกแบบไดอยางอสระ ไมจ าเปนตองยดตดกบสงใด เมอเอยถงการตนลกษณะนกหนไมพนเรองราวของเจาชาย เจาหญง นกรบ พอมด ปศาจราย จดเดนส าหรบการตนประเภทนอยทการสรางสรรคตวละครทสามารถวาดตามจนตนาการไดโดยอสระ

(9) การตนแนววทยาศาสตร (Sci-fi) มกกลาวถงเทคโนโลยอนล าหนา ของโลก รวมถงมนษยในอนาคต การออกแบบมกมความเปนแฟนตาซสงแตทกสงทกอยางตองอยบนพนฐานของค าวาทนสมยและล าหนาเทานน สวนใหญเปนการตนประเภทหนยนตตาง ๆ

(10) การตนแนวชวตจรง (Realistic) สวนใหญเปนการจ าลองรปแบบการด าเนนชวตของมนษยใหอยในการตน ลกษณะเดนของการตนชนดนคอทกสงทกอยางไมวาจะเปนตวละคร เรองราว ฉาก ลวนขนอยกบโลกความเปนจรงทงสน ทงนอาจแตงเรองขนมาใหมหรอ น าเรองมาจากชวตจรงกได

21

(11) การตนประชาสมพนธ (Information) อาจเปนการตนส นหรอการตน เรองยาวกได แตมลกษณะในการประชาสมพนธสงทตองการจะน าเสนอ สวนใหญเปนการตนทสรางขนมาเพอโฆษณาสนคาบางอยาง

(12) การตนเพอการศกษา (Education) มวตถประสงคในการแนะน าหรอ ใหความรในเรองใดเรองหนง ทนยมกนมกน าเสนอเกยวกบหลกสตรทางดานการศกษาของ เดกประถม ภาพทใชสวนใหญมกเขาใจงาย นาสนใจ

(13) การตนแนวเสยดส ลอเลยน (Ridicule) ถกสรางขนมาเพอตองการลอเลยน ประชดประชน เสยดสบคคลอน หรอสถาบนใดสถาบนหนง สวนมากเปนการตนเกยวกบการเมอง และดารา ซงนยมลอเลยนกนดวย Black Comedy

(14) การตนประวตศาสตร (Period) น า เสนอเรองจากประวตศาสตร ชวประวตบคคลทมชอเสยง หรอเหตการณส าคญทเกดขนบนโลกน จดอยในประเภทของการตนทน าเสนอขอมลเพอการศกษา

(15) การตนโดจนช เปนการตนทคนกลมหนงวาดขนเพอตอบสนองตอ ความตองการของตนเองเปนหลก ปจจบนการตนประเภทนออกมาในแนวของการน าบคคลทมชอเสยง ตวการตน หรอตวละครดง ๆ มาวาดเพอสรางเรองราวขนใหมในแบบทผวาดตองการ เชน เบรดแลนดแดนมหศจรรย

(16) การตนแนวชวต (Drama) มเนอหาคอนขางจรงจง เปนเรองราวของการเลาเรองจากชวตจรงหรอความสมพนธระหวางบคคล สวนใหญมกออกมาในรปแบบของ ความรนทดของชวต แตกเปนการตนทไดรบความนยมคอนขางสงเนองจากมเนอหาทเขมขน สมจรง และนาตดตาม

(17) การตนแนวลามก (Hentai) ถอเปนการตนเฉพาะกลม เนอหาสวนใหญเปนเรองราวเกยวกบ Sex

(18) การตนความรกระหวางผชายดวยกน (Boy Love) นบวาเปนการตน แนวใหมทคอนขางเปนทชนชอบส าหรบบางกลม ลกษณะการด าเนนเรองจะคลายกบแนวโรแมนตก ธรรมดาหากแตเปลยนจากตวละครเพศหญงเปนชาย 3) รปแบบลกษณะของภาพยนตรการตนแอนเมชน (Tone & Style) มลกษณะ การใชงานทแตกตางกนออกไป ขนอยกบความเหมาะสมของเนอหาทตองการน าเสนอ ปยกล เลาวณยศร (2532) ไดจ าแนกลกษณะของภาพยนตรการตนแอนเมชนออกเปน 3 รปแบบ ดงน

(1) รปแบบเหมอนจรง คอ แอนเมชนทมลกษณะคลายคลงของจรงหรอใกลเคยงกบธรรมชาตของสงนนมากทสด ไมวาจะเปนการออกแบบตวละคร เสอผาเครองแตงกาย

22 ฉาก เรยกไดวาทกสงทกอยางมความสมจรงเปนอยางมาก การเคลอนไหวกจะเปนไปตามธรรมชาต รวมถงพนผวของสงตาง ๆ กจะมความคลายคลงกบของจรงมากทสด

(2) รปแบบโครงราง คอ แอนเมชนทมลกษณะใหเหนเฉพาะโครงรางหรอรปทรงทเปนแบบแปลนคลายคลงกบของจรง แตขาดซงรายละเอยดตาง ๆ รปแบบลกษณะน จะคอนขางงายกวาแบบเหมอนจรง เพราะไมจ าเปนตองพถพถนในดานรายละเอยดของการวาด หากแตตองแนใจวาผชมหรอกลมเปาหมายจะสามารถเขาใจถงโครงรางนนไดโดยงาย

(3) รปแบบตามความคดฝน คอ แอนเมชนทมลกษณะไกลหางจากความจรง นบเปนรปแบบทสามารถพบเหนไดบอยทสดในปจจบน สวนใหญเปนการตนทหลายคนคนเคย มการวาดดวยลายเสนแบบงาย ๆ เชน Mickey Mouse, Bugs Bunny 4) การเลาเรอง (Narration) ส าหรบการตนแอนเมชนความส าคญของการเลาเรองอยทการสรางอารมณใหคลอยตาม อยางทวอลต ดสนย ราชาการตนแอนเมชนไดเคยกลาวไววา “สงส าคญทสดของ Animation ไมไดขนอยกบการ Move ตวการตน หากแตอย ทการ Move ความรสกของผชมตางหาก” (ศกดา วมลจนทร, 2548) โดยตองท าการพจารณาวาการตนแอนเมชนเรองนนมลกษณะการเลาเรองอยางไร มความนาสนใจมากนอยแคไหน มอะไรแปลกใหมภายในเนอเรองบาง มจดหกมม มความหมาย มขอคด หรอประเดนส าคญทเปนประโยชนหรอไม รวมทงมการเรยบเรยง การตดตอไดนาสนใจ และสามารถดงดดใหผชมเกดอารมณคลอยตามกบเนอหา ของเรองมากนอยแคไหน

ในขณะท นพนธ คณารกษ (2551) ไดน าเสนอถงโครงสรางของภาพยนตรแอนเมชน โดยองจากหลกการเขยนบทภาพยนตรวาตองมการพจารณาถงสงตาง ๆ ดงน

1) แนวคดหลกของภาพยนตร (Concept) เชน จนตนาการและความรทางวทยาศาสตรทเหนอจรง หรอ แวมไพรมอยจรงและแฝงตวปะปนอยรวมกบมนษย

2) แกนเรอง (Theme) เชน การผจญภยไปในโลกอนาคตผานไทมแมชชนของ เดก ๆ หรอการไลลาแวมไพรเพอปกปองเผาพนธมนษย

3) แนวเรองของภาพยนตร (Genre) เชน แนวตลกขบขน แนวแอคชน แนวสบสวนสอบสวน แนวสยองขวญ

4) รปแบบลกษณะของภาพยนตร (Tone & Style) เชน รปแบบเหมอนจรง รปแบบ ตดทอน ยคสมยโบราณ ยคอวกาศ หรอไรซงกาลเวลา จากนนคอยไปพจารณาถงภาพรวมทงหมดของเรอง

5) การเลาเรอง (Story Telling) ตองพจารณาดวาภาพยนตรแอนเมชนเรองนมลกษณะการเลาเรองอยางไร มความนาสนใจ ชวนใหตดตามมากนอยเพยงใด มอะไรแปลกใหม

23 หรอไม มจดหกมม มขอคดคตเตอนใจหรอประเดนทมประโยชนหรอไม รวมทงมการตดตอ เรยบเรยงภาพไดนาสนใจเพยงใด

เราจะเหนไดวาลกษณะโครงสรางของภาพยนตรแอนเมชนทนกวชาการทงสองทานอธบายไวมความคลายคลงกนเปนอยางมาก สงทเพมเตมขนมาจากแนวทางของ Butler (2007) คอแนวคดหลกของภาพยนตร ซงเปนการตอยอดจากโครงสรางเดมออกมา แตหากเราไดท าการพจารณากนด ๆ แลว จะเหนไดวาแนวคดหลกน นมความหมายทใกลเคยงกนกบแกนเรอง จนบางครงแทบแยกออกจากกนไมได ดงนนหากจะจ าแนกแนวคดและแกนเรองออกจากกนจ าเปนตองพจารณาเนอหาของภาพยนตรแอนเมชนเชงลกเพอปองกนการสบสนในภายหลง

การศกษาเกยวกบภาพยนตรแอนเมชนนน นอกเหนอจากทเราตองท าความเขาใจถงเรองของโครงสรางแลว ยงจ าเปนตองเรยนรถงสนทรยศาสตรของภาพยนตรการตนแอนเมชนดวย จงจะท าใหการศกษานนมความชดเจน ถกตอง และแมนย ามากขน ซงทง Butler (2007) และ นพนธ คณารกษ (2551) ตางใหความหมายและอธบายถงสนทรยศาสตรของภาพยนตรการตนแอนเมชน ไวตรงกน ดงน

สนทรยศาสตรของภาพยนตรแอนเมชน (Aesthetics) หมายถง การพจารณาในดาน ความสวยงาม (Beauty) ความนาสนใจ (Appeal) บรรยากาศ สสน แสงเงา ตลอดจนการน าเอาศลปะตาง ๆ มาใชในภาพยนตร รวมทงการใชเสยงทมความเหมาะสมกลมกลม ฯลฯ โดยมองคประกอบส าคญประกอบดวย

1) การออกแบบ (Designing) ถอวาเปนหวใจส าคญของภาพยนตรแอนเมชน เชน การออกแบบลกษณะตวละคร (Character Design) เสอผา สงประกอบฉาก ฯลฯ ซงจะตองมการออกแบบใหโดดเดน แปลกใหม นาสนใจ หรอแมกระทงการออกแบบฉากหลง (Background Design) เชน สภาพแวดลอม อาคารบานเรอน ฯลฯ ซงตองค านงถงรายละเอยดของตาง ๆ องคประกอบทางดานงานศลป รวมทงลกษณะและมมมองของภาพ โดยจะตองมความสมพนธและสอดคลองกนกบแนวคด แกนเรอง และกลมเปาหมาย

(1) การออกแบบลกษณะตวละคร (Character Design) มสงทควรค านงถงหลายประการ (ธรรมศกด เออรกสกล, 2547) ดงน

ก) ความเปนเอกลกษณ (Original) หมายถง การมคณลกษณะเฉพาะของตวละคร มการก าหนดรปแบบคาแรคเตอรทไมซ าซอนกน ทงพระเอก นางเอก พระรอง ผราย เพราะหากตวละครทงหมดมบคลก หนาตาทคลายคลงกนจะท าใหขาดซงเอกลกษณเฉพาะตว ผชมอาจเกดความรสกเบอและไมสนใจในตวละครตวนนได

24

เรองราวท งหมดของภาพยนตรการตนแอนเมชนจะถกถายทอดโดย ตวละครเปนหลกผานการกระท า และบทสนทนา รวมท งความสมพนธทมตอตวละครตวอน สงเหลานสามารถบงบอกไดถงบคลกลกษณะของตวละคร ซงแบงออกเปน 2 ลกษณะ (ดนย มวงแกว, 2552) ดงน

บคลกแบบจ าลอง คอ บคลกลกษณะทวไปทอาจไมเปนความจรงเลยกได เปนการคาดคะเนวาตวละครทเหนนนมลกษณะนสยอยางไร สวนมากเปนการประเมนจากสงทเหนภายนอก เชน บคคลทใสแวนตาหนามกจะเปนคนทเรยนเกง หรอคนทไวหนวดเครา มรอยสก มกเปนคนด

บคลกลกษณะพเศษเฉพาะตว คอ บคลกทพเศษและจ าเพาะของตวละคร เนองจากตวละครทดควรมเอกลกษณเปนของตนเองเพอท าใหเกดความนาสนใจ เกดการจดจ าและตดตาม เชน คนแคระทง 7 ในการตนเรอง Snow White And The Seven Dwarfs ซงแตละตวกมบคลกทาทางทแตกตางกนอยางชดเจน โดยเราสามารถสรางบคลกพเศษของตวละครแตละตว เพอเปนการเพมสสนและความนาสนใจใหกบการตนแอนเมชนไดดวย

นอกจากน ดนย มวงแกว (2552) ยงไดท าการแบงสถานะของตวละครในภาพยนตรการตนแอนเมชนออกเปน 7 ประเภท ดงน

Hero หมายถง ตวเอก หรอตวละครหลกของเรอง สวนมากมกมเปาหมายในชวตทจะตองกระท าบางสงบางอยางใหส าเรจลลวง โดยตวเอกนอาจมความเกงกาจหรอไมกไดขนอยกบเนอเรอง แตถาหากจะสรางใหเกดความนาสนใจกจ าเปนตองมจดออนหรอปมดอย แสดงใหเหนดวย เชน เรองโดราเอมอน ทตวเอกอยางโนบตะเปนเดกทไมเอาไหน เรยนหนงสอ ไมเกง ท าใหโดราเอมอนตองคอยชวยเหลออยตลอด

Mentor หมายถง ผใหค าแนะน าหรออาจารยของเหลา Hero สวนมากแลวมกเปนผทมความเฉลยวฉลาด รอบร เกงกาจ ใจด มเมตตา เชน โดราเอมอน

Herald หมายถง คหของตวเอก หรอเพอนสนท เปนผทคอยสงขาวสาร และบอกขอมลตาง ๆ ใหตวเอกไดรบทราบ เปนเสมอนทปรกษาและคนทคอยชวยเหลอใหตวเอกสามารถผานพนเรองราวราย ๆ ไปได

Threshold Guardian หมายถง เหลาสตวรายหรออสรกายทม บคลก ลกษณะดราย ไมฝกใฝฝายใด สวนมากมหนาทคอยพสจนความตงใจและฝมอของเหลา Hero

Shape Shifter หมายถง ตวละครทมบคลกลกษณะเหมอนนกสองหวสามารถเปลยนขางไปไดตลอดเวลา หนาทหลกของตวละครตวนคอการหกหลง ทรยศ หรอท าใหเรองราวนนเกดการหกมมไปจากเดม

25

Trickster หมายถง ตวละครทคอยสรางสสนใหกบเรอง สรางความหวเราะ เปนเสมอนตวปวนเรอง ซงมาไดในหลากลายลกษณะทงประเภททมความนารกนาเอนด ซมซาม บมบาม สามารถอยไดทงฝงของ Hero และ Shadow อาจเปนตวละครเดยวหรอเปนกลม กได

Shadow หมายถง ตวรายซงมหนาทคอยขดขวางตวละครหลกในการท าภารกจตาง ๆ

ความเปนเอกลกษณของตวการตน หรอ Personality เปนมนตเสนหทดงดดใจและสรางความประทบใจใหเกดขนแกผชมไดในภาพยนตรการตนแอนเมชน ไมวา ตวละครตวนนจะเปนใครกตาม

ข) การก าหนดสถานะของตวละคร (Status) หมายถง ลกษณะทางกายภาพของตวละครทตองการสราง เชน ตวละครนนเปนเพศชายหรอหญง เปนมนษย สตว หรอหนยนต อายเทาไหร ประกอบอาชพอะไร เกดปไหน สงเทาไหร โดยตองมการก าหนดสงเหลาน ใหชดเจนและท าการออกแบบใหตรงตามสถานะทไดก าหนดไว

ค) อารมณและนสย (Expression) หมายถง การแสดงอารมณผานทาง สหนา แววตา ทาทาง โดยตองคงไวซงเอกลกษณเฉพาะของตวละครนน ๆ ไมวาจะเปนอารมณโมโห ดใจ เสยใจ ตกใจ รองไห สงเหลานตองก าหนดไวลวงหนา เชน ถาตวละครเปนคนท ขหงดหงด อารมณเสยงาย กตองมการแสดงออกดวยสหนาทบงตงอยเสมอ การทตวละครแตละตวมลกษณะนสยจ าเพาะเจาะจงเปนของตวเองจะท าใหตวการตนตวนนเกดความนาสนใจและม ความพเศษขน เชน เวลาตกใจชอบท าตาโต ควขมวดเมอเกดความสงสย หรอทบโตะเสมอเมอโมโห

ง) ความพเศษของตวละคร (Specialist) หมายถง ความสามารถพเศษเฉพาะตวของตวละคร สวนมากมกเปนความพเศษทตดตวมาตงแตแรก เชน ภาพยนตรการตนแอนเมชนเรอง The Incredibles ครอบครวยอดมนษยทมความสามารถพเศษกนทกคน ลกสาวมความสามารถลองหน ลกชายมความสามารถทางดานความเรว พอมความแขงแกรงเหนอกวามนษยปกต แมมรางกายทยดหยนเหมอนหนงยาง

จ) ความสวยงาม (Beauty-Cool-Cute-Smart) หมายถง องคประกอบ ตาง ๆ ทสรางใหเกดเปนตวการตนตวนนขนมา ในแตละตวจ าเปนตองมความสวยงามเพอดงดดสายตาผชม รปรางหนาตาด แตงตวด เครองประดบสวยงามและเสรมบคลก แมวาตวละครตวนนจะเปนผทมฐานะยากจน อยในศกสงคราม หรอเปนตวรายกตาม แตดวยความเปนการตนจงจ าเปนตองมความสวยงาม เพอใหดแลวมเสนห เกดความนาสนใจเสมอ

26

(2) ความส าคญของฉาก เนองจากฉากจะสงผลใหผชมไดรจกกบตวละคร นบเปนจดเดนของภาพยนตรการตนแอนเมชนทกเรองกวาไดเพราะการสรางสรรคงานแอนเมชนชวยท าลายเสนแบงระหวางโลกในความเปนจรงกบโลกในจนตนาการไดอยางชดเจน ผสรางสามารถพาผชมไปสมผสยงดนแดนในหวงอวกาศ ดนแดนในเทพนยาย บกปาฝาดง หรอกระทง ด าดงใตทองทะเลลกไดอยางไรขอบเขต (จรญพร ปรปกษประลย, 2548)

เสนห ธนารตนสฤษด (2527) ไดอธบายถงหลกในการออกแบบฉากส าหรบภาพยนตรการตนแอนเมชนไววา ฉากในการตนจะไมเหมอนกบฉากทใชคนจรงแสดงเนองจากฉากส าหรบการตนนนจ าเปนตองค านงถงปจจยหลายปจจย ทงแสง ส องคประกอบตาง ๆ ตองมความสอดคลองกบตวการตน สของฉากตองไมโดดเดนจนเกนไป และตองไมเนนใหเหนถงความชดเจนและความคมของลายเสน นอกจากนยงควรออกแบบฉากใหมทศนมต (Perspective) ดวยการใชแสงและเงา การลงส ก าหนดระยะทางไกล หรอใกลของภาพ เพอใหภาพทออกมามความลกเกดขนเสมอนจรง สวยงาม กระตนใหเกดความนาสนใจ และสามารถสรางความรสกใหกบผชมได

ลกษณะของฉากทดควรประกอบไปดวยสงเหลาน ฉากตองไมเดนไปกวาตวละคร ฉากท าหนาทแคเพยงตวเสรมเรองและผสนบสนนเทานน องคประกอบของภาพตองเหมาะสมเพราะจะสงผลใหองครวมของภาพยนตรการตนแอนเมชนดสมบรณไปดวย สงส าคญคอตองสรางภาพใหมมต คอ ฉากหนา (Foreground) ฉากกลาง (Medium Ground) ฉากหลง (Background) เพอใหเกดความหลากหลายของระยะภาพ โดยมการเพมเตมการจดแสงเงาและบรรยากาศใหเกดความลกดวย ฉากควรมความโดดเดนเปนเอกลกษณสามารถดงผชมใหรสกวาก าลงกาวไปยง อกโลกหนงได ความตกตางเหลานรวมไปถงรปแบบของลายเสนลวนแตเปนมนตเสนหทสรางความประทบใจใหกบผชมทงสน นอกจากนฉากทมการสรางขนโดยจ าลองมาจากสถานทจรง ยงเปนสวนเสรมใหการตนเรองนนดสมจรงมากขนอกดวย

2) งานศลป (Artistic) เปนการดงเอาความคดสรางสรรค จนตนาการ รวมถงความรทางดานศลปะมาใชส าหรบการออกแบบ ทงในเรองของแสงและเงา องคประกอบของส เชน การลงส การลงแสงเงาเลยนแบบธรรมชาต การใชสของภาพฉากหลง ซงนกออกแบบแตละคนกจะมเทคนครวมถงกระบวนการทแตกตางกนออกไปตามลกษณะของการตนเรองนน เชน ลกษณะเหนอจรง ลกษณะเสมอนจรง ทงนเพอออกแบบสวนประกอบตาง ๆ ในภาพยนตรการตนแอนเมชนใหเกดความสมบรณมากทสด

3) การเคลอนไหวแสดงอารมณ (Animate) คอการสรางภาพเคลอนไหวเพอแสดงออกถงอารมณ ความรสก และทวงทาของตวละคร ตามเทคนคและกระบวนการแอนเมชนโดยอาศยหลกการของภาพยนตร คอ ภาพนงทเคลอนไหวอยางตอเนอง (Stop Motion) ตองสมพนธ

27 กนกบระยะเวลา (Timing) ในอตราสวน 24 ภาพ / 1 วนาท (Frame Per Second) ซงในการเคลอนไหวนนอาจท าการลดหรอเพมขนอกกไดตามความตองการในการน าเสนอภาพเคลอนไหวและระบบในการผลต เชน การตนบางเรองจะมการเคลอนไหวเฉพาะบางสวน เคลอนไหวไมมาก ไมราบรน ขนอยกบการออกแบบของผผลตและเทคโนโลยทน ามาใช

4) เสยง (Sound) นบเปนสงส าคญและมอทธพลอยางสงตอการรบร โดยแสดงใหเหนถงอารมณและความรสกของผชมขณะชมภาพยนตรอย ดงน นไมวาจะเปนบทบรรยาย พฤตกรรมของตวละคร หรอเสยงดนตร กลวนเปนองคประกอบทเกยวของกบศลปะและชวยก าหนดความยากงายของการเคลอนไหวทงสน เชน การก าหนดใหเสยงพดตรงกบการเคลอนไหวของปาก หรอเสยงอาจชวยก าหนดใหการผลตการตนแอนเมชนงายขนได เชน ใชเสยงเอฟเฟกตและเสยงบรรยายแทนการเคลอนไหวของตวละคร รวมทงเสยงประกอบทมเนอเพลงและไมมดวย ดงนนการออกแบบเสยงทด (Sound Design) การบนทกเสยงอยางมคณภาพจะชวยกอใหเกดอารมณและบรรยากาศแกภาพยนตรแอนเมชนเรองนนไดเปนอยางด

จรญพร ปรปกษประลย (2548) ไดอธบายถงการบนทกเสยงในการตนแอนเมชนไววานกแสดงหรอผบนทกเสยงเปนบคคลส าคญในการถายทอดอารมณความรสกของตวละครออกมา และสรางใหตวละครตวนนมชวตขนจรง นอกจากนนเสยงของนกแสดงยงมสวนในการก าหนดสงตาง ๆ ทงการเคลอนไหวใหสน-ยาว หนก-เบา เรว-ชา โดยสามารถจ าแนกได ดงน

(1) เสยงพด สงส าคญทสดส าหรบเสยงพดคอการสอความหมายทงทางตรง (คดสงใดพดสงน น) และทางออม (พดแบบหนงเพอสอความหมายอกแบบหนง) รวมถงการ แปลงเสยงทไมใชบทพดแตกสอความหมายออกมาไดอยางชดเจน ส าหรบภาพยนตรการตนแอนเมชนเสยงพดจะขนอยกบตวนกแสดงทก าหนดไว ตองมเนอเสยงทเหมาะสมกบตวละคร และเขาใจอปนสยของตวละครอยางลกซงถงจะสามารถถายทอดออกมาไดสมบรณ ในฉากทเปนการพดคยของตวละครเสยงพดจะตองมาเปนอนดบแรกเสมอ เสยงทท าการบนทกในกระบวนการน บงบอกถง Timing อารมณทผสรางจะใสใหกบตวละคร การแสดงออกทงทางรางกายและสหนาดวย

(2) เสยงดนตร ถอวามบทบาทส าคญอยางมากส าหรบภาพยนตรการตนแอนเมชน ไมวาจะเปนเพลงทบงบอกถงเนอเรองและดนตรประกอบ ในบางเรองเพลงเปน สวนหนงของการเลาเรองตามแบบอยางของละครเพลง หรอ Musical อยางภาพยนตรการตนแอนเมชนของดสนยเพลงกลายมาเปนองคประกอบหนงทขาดเสยไมไดส าหรบการด าเนนเรอง ไปแลว ทงนเพลงยงชวยบอกถงแนวคดหลกของเรองดวย ซงนอกเหนอจากเพลงทมเนอรองแลว เพลงทเปนดนตรประกอบเพยงอยางเดยวกมความส าคญไมยงหยอนไปกวากนเพราะจะเปนสงทชวยเสรมในดานอารมณของเรอง เชน สข เศรา สนกสนาน หวาดหลว ปกตแลวแนวดนตรท

28 น ามาใชในการตนแอนเมชนมกสอดคลองกบแนวเรองและบรรยากาศโดยรวมของเรอง สงผลใหเพลงเปนสวนหนงทท าใหผชมสามารถจดจ าภาพยนตรเรองนนได เพยงไดยนแคบางทอนกรทนทวามาจากการตนเรองใด

(3) เสยงประกอบ เปนเสยงทอยนอกเหนอจากเพลงและเสยงพด มสวนชวยสรางความสมจรงและเสรมอารมณของเรองใหเดนชดขน โดยเสยงประกอบสามารถแบงได 2 ประเภท ดงน

ก) เสยงบรรยากาศ คอ สภาพแวดลอมโดยทวไปท ง เสยงลมพด เสยงขยบตว เสยงไฟไหม เสยงนกรอง ฯลฯ หากขาดเสยงเหลานไปบรรยากาศของเรองกจะลดลงและไมสมจรงเทาทควร เพราะแมแตในสถานการณหรอสถานททเราคดวาเงยบเชยบทสดกยงตองมเสยงอะไรบางอยางอยเสมอ บางครงในภาพยนตรการตนแอนเมชนจะใชวธการบนทกเสยงจรงตามเหตการณทเกดขน แตบอยครงเสยงทบนทกมากลบขดตอภาพทสรางขน ฝายทดแลเรองเสยง จงจ าเปนตองหาวธการอนหรอใชอปกรณชวยสรางเสยงใหเกดความกลมกลนกบภาพมากทสด นอกจากนยงมเสยงพเศษซงเปนเสยงประกอบทถกน าเขามาใชเพอเพมอรรถรสของภาพยนตรการตนแอนเมชนโดยเฉพาะดวย อยางการตนแนวตลกกมกมเสยง แปว! ปง! ปอย! มาประกอบเสมอ เสยงเหลานเราเรยกวาเสยงพเศษ

ข) การผสมเสยง คอ การน าเสยงท งสามประเภท ไดแก เสยงพด เสยงดนตร และเสยงประกอบมาผสมผสานเขาไวดวยกน

ปจจบนภาพยนตรการตนแอนเมชนมพฒนาการไปจากเดมมาก ดงนนการศกษาถงประวตความเปนมา ประเภท โครงสราง และสนทรยศาสตรของภาพยนตรการตนแอนเมชน จะท าใหผวจยมองคความรทางดานการตนแอนเมชนเพมมากขน และสามารถน าไปใชเปนหลกการวเคราะหงานวจยเรอง “กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดน ค าสาปราชนหมะ” ในเบองตนได ทส าคญการไดท าความเขาใจในเรองนจะชวยใหการวเคราะห วจารณมความถกตองและนาสนใจมากขน

2.2 ละครเวท / ละครเพลง

การแสดงทกแบบถอวาเปนการสอสารประเภทหนงเพราะอยางนอยจะตองมวตถประสงคทตองการสอสาร ไมวาจะเปนการแสดงออกทางการกระท า ค าพด สหนาหรอทาทางกตาม ลวนแตมจดมงหมายทตองการสอความหมายไปยงผอนทงสน สงผลใหมนษยเกดการมปฏสมพนธกน จนกลายเปนการสอสารขนมา

29

การสอสารในชวตประจ าวนไมไดมแตการพดจาโตตอบกนเพยงเทานน หากแตเราสามารถสอสารกนดวยภาษากายหรอทาทาง และเราทกคนกเรยนรถงวธการตความหมายโดยนยจากทาทางของผอนผานประสบการณทเราไดพบเจอมาทงสน เมอเราเขาใจถงความหมายของการแสดงนน เรากจะมวธการปรบรปแบบการสอสารหรอการแสดงออกของเราใหสอดคลองกบปฏกรยาตอบสนองของคสนทนา ดงนนการแสดงละครจงไมใชเพยงแคการแสดง (Acting) เพยงอยางเดยว หากแตเปนการแสดงถงปฏกรยาตอบสนอง (Re-Acting) ไปยงผอนดวย จดเดนของละครเวทอยทการสอสารระหวางนกแสดงและผชม การสอสารนนจะเกดขนพรอมกนเราเรยกวาความสมพนธระหวางผชมและนกแสดงซงไมสามารถหาไดในภาพยนตร เนองจากภาพยนตรเปนสอทสรางมาแบบเสรจสมบรณแลว ไมสามารถสนองตอบตอปฏกรยาของผ ชมไดไมวาผ ชมจะมททา อยางไรกตาม

Barthes (1967, อางถงใน วลยา ววฒนศร, 2538, น. 123) ไดใหความหมายของ “ละคร” ไววา ละครเปรยบเหมอนเครองจกรแหงการสอสารชนดหนง ในขณะทไมไดท างานเครองจกรชนดน จะซอนตวอยหลงผามาน แตเมอมการท างานเมอไหรเครองจกรนจะท าการสงสาร (Messages) จ านวนหนงมายงผรบสารหรอผชมในทนท คณลกษณะพเศษของสารทถกสงออกมานกคอสารจะถกสงออกมาพรอม ๆ กน ในชวงจงหวะการแสดงทแตกตางกน ซงผชมจะไดรบสารมากมาย ในเวลาเดยวกนทงจากเสอผา ฉาก ต าแหนงของนกแสดง ค าพด กรยาทาทาง ภาษาใบ แสงไฟ ขณะทสารบางประเภทจะมความคงท เชน ฉาก แตสารอนกลบแปรเปลยนไปเรอย ๆ เชน บทพด การแสดงสหนาทาทางของนกแสดง ทงหมดนเปนสารทถกผนวกรวมเขาไวดวยกนจนออกมา ในรปแบบของละคร ถอเปนกลมสญญะกลมหนงทสามารถสอความหมายหรอสงสารมายงผชมได โดยกลมสญญะเหลานผชมสามารถรบรไดดวยตาและหผานการประสาน สงเสรมสอซ า ลบลาง แกไข ขดแยง หรอกระท าสงหนงสงใดเพอสรางสารทตองการสอมายงผชม ทกสงทกอยางทปรากฏบนเวทลวนเปนสญญะทมความหมายท งสน เหมอนรหสทละครสงมาหาผชมใหผชมท าการถอดรหสสญญะตาง ๆ เหลานนดวยตนเอง ซงสญญะทอยในละครนนเปนการผสมผสานกนระหวางรหสทางดานภาษา รหสดานโสตทศนะ รหสดานสงคมวฒนธรรม และรหสเฉพาะของละคร

นพมาส ศรกายะ (2525) ไดเขยนถงจดก าเนดของละครโดยถอดความจากหนงสอ The Poetics ของอรสโตเตลไววา ละครเกดจากสญชาตญาณการลอกเลยนแบบของมนษย นบเปนจดเดนของมนษยทมความสามารถทางดานนเหนอกวาสตวโลกทกประเภท นอกจากนมนษยยงสามารถเรยนรสงตาง ๆ ทเกดขนในชวตไดดวย

30

ภรณ ครรตนะ (2526) อธบายถงละครวามาจากค าในภาษากรกทวา Dra-o หมายถง “ฉนกระท า ฉนแสดง” นอกจากนยงไดใหนยามของละครดวยวาคอการแสดงเพอใหเกดความบนเทง นบเปนวธการทมมาต งแตสมยโบราณและงายทสดในการแลกเปลยนความคดเหน การถายทอดความรสกและการตดตอสอสารกน เรมตงแตทมนษยพยายามสอความหมายถงกนดวยทาทาง การแสดงออกของมนษยดงกลาวนคอละครทมรปแบบตายตว เชน โขน ละครร า ละครรอง ละครนอก ละครใน รวมถงการแสดงทไมไดมรปแบบตายตวดวย เชน การแสดงทาทางตามจนตนาการของเดก ละครจงเปรยบเหมอนสงแสดงออกถงการใชภาษาและทาทางตามเนอเรอง

สดใส พนธมโกมล (2542) ใหทศนะไววาการแสดงละครนบเปนศลปะทมความเกาแกทสดอยางหนงของมนษย โดยเกดขนจากการเลยนแบบชวตของมนษยเพอแสดงออกถงความรสกนกคดและเรองราวตาง ๆ นอกจากนยงเปนการแสวงหาความเขาใจในชวตทสามารถเรยนรไดจากการรบชมละครทสรางสรรคขนอกดวย

ขณะท มทน รตนน (2546) นยาม “ละคร” วาหมายถง การแสดงรายร าเปนเรองเปนราวตดตอกน โดยอางองมาจากภาษาชวาค าวา “Lakon” ทมความหมายสอดคลองกนคอ การแสดงทาทางหรอการบรรยายประกอบทาทาง

กลาวโดยสรป ละคร จงหมายถง การแสดงออกของมนษยดวยทาทางและภาษาผานตวบทและกลมสญญะตาง ๆ เพอสอสารอารมณ ความคด ความรสก และบอกเลาเรองราว โดยมวตถประสงคเพอมอบความบนเทงใหแกผชม ทงนอาจมการสอดแทรกเกรดความรในบางเรอง เขาไปดวยเพอใหผชมไดเรยนรสงใหมเพมเตมนอกเหนอจากประสบการณตรง

อานน อแบรสเฟลด (ม.ป.ป., อางถงใน วลยา ววฒนศร, 2538, น. 124) ไดหยบยกเอากระบวนการการสอสารมาอธบายเกยวกบละครวาเปนสญญะกลมหนงซงประกอบดวยตวบทกบการแสดง สญญะกลมนอยในกระบวนการทจะสงสารมายงผชม ดงน

ผสงสาร (Sender) คอ ผประพนธ, ผก ากบการแสดง, ผชวยผก ากบ, นกแสดง สาร (Message) คอ ตวบท, การแสดง รหส (Code) คอ รหสดานภาษา, รหสดานโสตทศนะ (ตา+ห), รหสดานสงคมวฒนธรรม,

รหสเฉพาะของละคร (สถานท ฉาก การแสดง ฯลฯ) ผรบสาร (Receiver) คอ ผชม ในการแสดงละครเวทเรองหนงนนประกอบไปดวยความตงใจทจะสอเนอหาสารบางอยาง

มายงผชม และในระหวางการสอสารนนอาจมสารบางสวนทขาดหายไป แตขณะเดยวกนกอาจมสารอนเพมขนมาโดยบงเอญกได เหลานคอมนตเสนหของการแสดงละครเวท

31

รหส (Code) จะปรากฏใหเหนอยบนเวทของการแสดงละคร เปนสงทละครไดสะทอนออกมาใหผชมเหน นอกจากนยงสอความหมายถงบรบทนอกเวทละครดวย ซงรหสทแฝงอยในละครเวทสามารถอธบายใหเขาใจงายขนได ดงน

1) รหสดานภาษา หมายถง ภาษาพดและภาษาแสดง 2) รหสดานโสตทศนะ หมายถง ทกสงทกอยางทสามารถรบรไดดวยสายตาและห

เชน ฉากหรอสภาพแวดลอมของเรอง การแตงหนา เสอผาของนกแสดง จ านวนผ แสดง ความชดเจนของฉาก ทาทางการเคลอนไหวของนกแสดง บทสนทา ดนตร เพลง รวมถงเสยงประกอบตาง ๆ

3) รหสดานสงคมวฒนธรรม หมายถง ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรมของละคร ซงนบเปนสงทท าใหละครเรองนนถกจดอนดบวาเปนละครทด และเปนทนยมชมชอบ ตามแนวคดในกระแสสงคมรวมถงวฒนธรรม

4) รหสเฉพาะของละคร หมายถง สถานททใชในการแสดง รวมถงฉาก รหสท ง สขอไดผสมผสานกนเปนสวนหนงของสารคอตวบทและการแสดงละคร

ซงจะท าใหผชมในฐานะผรบสารสามารถถอดรหสหรอตความสงทแฝงอยในละครเรองนน เปนความเขาใจในสารทถกสงมาได ทงนอาจกลาวไดวารหสดานสงคมวฒนธรรมนบเปนสงทมความส าคญอยางยงตอการตความสารในละครเรองนน เนองจากผทอยอาศยอยในกลมวฒนธรรมเดยวกนกบเรองราวทท าการแสดง หรอผชมทมความเขาใจถงขนบธรรมเนยม วฒนธรรมของ ชาตนน ๆ เปนอยางดกจะสามารถถอดรหสไดโดยงาย ขณะทผชมซงอยในวฒนธรรมทแตกตาง อาจไมเขาใจถงรหสสารทงหมดทถกสงมา อยางไรกตามการถอดรหสในละครนนเปนสงทมนษยสามารถเรยนรและศกษาเพมเตมได

รหสทรวมตวกนเปนกลมสญญะนนท าหนาทเสมอนภาษาในการสอสาร ทงน Jakobson (1960) ไดจ าแนกหนาทของภาษาในละครทมตอผชมไว 6 ขอ ดงน

1) หนาทดานอารมณ หรอการแสดงออก ใหความส าคญทตวของผสงสารทงผก ากบการแสดง ผ ชวยผ ก ากบ และนกแสดง เพอสงสารมายงผ ชมหรอผ รบสารโดยถายทอดผานบคลกลกษณะและอารมณของตวละคร

2) หนาทดานการตอบรบ ใหความส าคญทตวของผรบสารดวยความคาดหวงทจะไดรบปฏกรยาตอบกลบจากผ รบสารตามสารทไดสงออกไป ซงผ รบสารในละครจ าแนกได 2 ประเภท คอ ตวละครดวยกน และผชมการแสดง โดยเมอไดรบสารแลวยอมมการคด การตดสนใจ การพดจา รวมถงปฏกรยาตอบกลบ

32

3) หนาทดานอางอง สงนจะชวยใหผชมไมลมบรบทของการสอสาร ทงบรบทดานสงคม จตวทยา การเมอง หรอประวตศาสตร ซงลกษณะการอางองนจะน าไปสโลกแหง ความเปนจรง

4) หนาทดานความงาม ใหความส าคญทตวสาร ไมวาจะเปนบทพดรวมถงองคประกอบอน ๆ ทชวยใหบทพดนนสามารถสอความหมายไดมากขน

5) หนาทดานการตรวจสอบ ใหความส าคญทการสอสารระหวางผสงสารและผรบสาร หนาทนจะปรากฏทงผชมและนกแสดงดวยกนเองผานปฏกรยาตาง ๆ ทเกดขน เชน รองไห หวเราะไปพรอมกบการแสดง

6) หนาทดานการยนยนความเขาใจ ใหความส าคญทตวรหสเพอใหเกดความมนใจวาผชมหรอผรบสารจะเขาใจในรหสทผสงสารใช สวนมากในตวบทจะมการตอกย าดวยค าพด หรอพดถามความหมายของค าดงกลาว

ในละครเรองหนงหนาทของภาษาทง 6 ประการ ท งภาษาพดในตวบทและภาษาของ การแสดง เชน ภาษาใบ การเคลอนไหวรางการ การแตงกาย การแตงหนาท าผม ฉาก อปกรณประกอบฉาก แสง เสยง และดนตร จะมการผสมผสานเขาดวยกนและสงเปนสารมายงผรบสาร ไมวาจะเปนผชมหรอนกแสดงผรวมฉาก กลมสญญะทมจ านวนมากแบบนชวยท าใหการแสดงละครสามารถสอสารไดมากกวาตวบทละครเพยงอยางเดยว อยางไรกตามการรบรในรหสตาง ๆ กขนอยกบบรบทเปนส าคญ ทงบรบทในเนอเรองทสอดคลองอยกบตวเรอง รวมถงบรบทนอก เนอเรองทครอบคลมในทกองคประกอบของสถานการณระหวางผสงสารและผรบสาร

กระบวนการในการสรางสรรคละครเวทสามารถจ าแนกออกไดเปน 3 ขนตอนหลก โดยอางองจากกระบวนการของการผลตรายการโทรทศน (สมเจตน เมฆพายพ, 2547) ดงน

1) ขนเตรยมการแสดง (Pre-Production) เรมตนจากการท าการคดเลอกบทละครหรอการรงสรรคบทละครขนมาใหม การคดเลอกนกแสดง การก ากบการแสดง การสรางสรรคฉาก การออกแบบเครองแตงกาย การประชาสมพนธ การจดหาสถานททจะใชท าการแสดง การคดเลอกตวบคคลและแบงหนาทใหฝายตาง ๆ ซงข นตอนเตรยมการนหากเปนการแสดงละครทมงบประมาณสงกจะใชระยะเวลาต งแต 3 เดอนขนไป แตหากเปนการแสดงทมงบประมาณ ไมมากนกกจะใชระยะเวลาประมาณ 1 – 3 เดอน

2) ขนท าการแสดง (Production) กระบวนการนเปนการสอสารกนโดยตรงระหวางตวของนกแสดงกบผชม ระยะเวลาในการด าเนนงานกขนอยกบจ านวนรอบในการแสดง สวนมากมกจะจดแสดงเปนระยะเวลาประมาณ 1 สปดาห จ านวน 2 – 3 รอบตอวน

33

3) ขนหลงการแสดง (Post-Production) นบเปนกระบวนการสดทายของการแสดงเพราะเปนขนตอนของการประเมนผล คอตองมการประชม สรปงาน และน าปญหาทพบระหวางด าเนนการแสดงมาสรปเพอแกไขในงานชนถดไป นอกจากนยงรวมถงการน าค าวจารณของผชม มาเปนตวชวดความส าเรจของการแสดง และน าไปปรบปรงส าหรบการแสดงตอ ๆ ไปดวย

อรสโตเตล ไดเขยนถงองคประกอบในการสรางสรรคละครเวทไวในหนงสอ The Poetics ซงนบวาเปนต าราเกยวกบทฤษฎของการละครเลมแรกของโลก โดยมการจ าแนกและเรยงล าดบองคประกอบของละครเวทเอาไว (กรมวชาการ. กระทรวงศกษาธการ, 2531) ดงน

1) โครงเรอง (Plot) หมายถง การเรยงล าดบเหตการณตาง ๆ ทจะเกดขนในละครอยางมเหตมผล มจดมงหมาย มวตถประสงคทแนชด การวางโครงเรองท าไดโดยวางแผนหรอก าหนดขอบเขตการกระท าของตวละคร ซงหากมการวางโครงเรองทดกจะท าใหผชมเขาใจไดวามสงใดเกดขนในละครเรองนนบาง ความแตกตางของเรองและโครงเรองอยท เรองจะเปนเนอหาหรอวตถดบทผประพนธน ามาเขยนเปนบทละครแลวสรางเปนโครงเรอง สวนโครงเรองเปนล าดบเหตการณภายในบทละครเรองนนนบตงแตเรมเรองจนกระทงถงตอนจบ

2) ตวละครและการวางนสยตวละคร (Character and Characterization) ตวละครหรอนกแสดง หมายถง ผลงมอกระท ารวมถงผทไดรบผลจากการกระท าตามบทละคร สวนการวางนสยตวละคร หมายถง การก าหนดลกษณะนสยใหกบตวละครตามทผประพนธตองการ ทงนตองม การค านงถงความเหมาะสมของเนอเรองทจะน าเสนอดวย สวนมากแลวตวละครจะมพฒนาการของนสยใจคอ รวมถงทศนคตในบางเรอง เพอใหชวตของตวละครมการพฒนาและมการเปลยนแปลงไปจากเดม สวนมากมกขนอยกบเหตการณทตวละครไดประสบพบเจอและประสบการณทไดรบ ซงตวละครทพบเหนในบทละครทวไปสามารถแบงออกไดเปน 2 ลกษณะ คอ

(1) ตวละครทมลกษณะตายตว (Type Character) หมายถง ตวละครทมลกษณะนสยตามแบบฉบบดงเดมทสามารถพบเหนไดในละครทวไป สวนมากผชมจะมองเหนนสยเพยงดานเดยวของตวละครประเภทน เชน พระเอก นางเอก ผราย ตวอจฉา ฯลฯ ซงผชมจะสามารถคาดเดาเนอเรองไดโดยงาย ตวละครทมลกษณะตายตวแบบนมกถกน าไปสรางเปนละครส าหรบเดกหรอละครทมเนอหาไมลกซงมากจนเกนไป มการแบงฝายธรรมะกบอธรรมใหเหนอยางชดเจน

(2) ตวละครทเหนไดรอบดาน (Well-Rounded Character) หมายถง ตวละครทมความลกซงในตนเอง ท าความเขาใจยากกวาตวละครทมลกษณะตายตว นสยโดยรวมจะคลายคลงกบมนษยทวไปทพบเหนไดในโลกแหงความจรงซงมทงสวนทไมดและสวนทดปะปนกนไป ผชมตองท าการศกษาอยางละเอยดถงจะเขาใจความรสกนกคดของตวละครประเภทน เนองจากตวละครทเหนไดรอบดานจะมพฒนาการทางดานทศนคต และนสยใจคอผาน

34 ประสบการณหรอเหตการณทไดพบ สวนใหญแลวตวละครลกษณะนจะเกดขนในวรรณกรรมชนสงหรอบทละครสมยใหม

3) ความคด (Thought) หมายถง สงทผประพนธไดสอดแทรกใหอยในละครและไดท าการพสจนใหเหนวาเปนความจรงจากเรองราวหรอเหตการณทเกดขนในละครนน ภายหลงจากทละครจบแลวผชมจะตองไดรบแงคดหรอสารทผประพนธตองการน าเสนอ ปจจบนมกม ผนยมใชค าวา “แกนเรอง” มากกวา ซงบทละครทดนนจะตองชวยกระตนใหผชมไดกลบไปครนคดถงความหมายทแฝงอยในละครและสามารถน าสงนนมาประยกตใชในชวตประจ าวนไดดวย

4) การใชภาษา (Diction) บทละครเปนสวนทส าคญทสดในการสรางสรรคละครทกชนดโดยเฉพาะอยางยงละครเวท เนองจากมนจะเปนตวก าหนดองคประกอบในดานอน ๆ ทงหมดในละคร ทงโครงเรอง สสนของแสง เสอผา ฉาก รวมถงการแสดงของนกแสดง

โดยทวไปบทละครจะประกอบไปดวยรายชอของตวละคร การบรรยายถงลกษณะนสยและความสมพนธของตวละครแตละตว การบรรยายฉากและภาพทตองการใหปรากฏขนบนเวท รวมถงเวลาการเขาออกของตวละคร ซงสวนมากจะมชอตวละครและบทสนทนาเปนหลก ดงน นการเขยนบทละครผเขยนตองเขยนใหสอดคลองกบประเภทของละคร ตองมความชดเจนเพยงพอทผชมฟงแลวจะสามารถเขาใจและตดตามเนอเรองได ทส าคญบทพดทดจ าเปนตองเผย ใหเหนถงลกษณะนสย ทศนคตและอารมณของผพด ค าทกค าตองมความหมายและน าไปสการแสดงออกทางสหนาทาทางของตวละครในแงของการกระท า

5) เพลง (Song) หมายถง ศลปะของการถายทอดความคดและเรองราวของผประพนธผานทางทวงท านองและบทเพลงทตวละครตองขบรอง รวมถงเสยงประกอบทกเสยงทเกดขนบนเวทซงจะสงผลใหเกดอารมณรวม ชวยสรางบรรยากาศ และปฏกรยาตอบสนองจากผชม ตามความตองการของผประพนธไดเปนอยางด

6) ภาพ (Spectacle) หมายถง ทกสงทกอยางทผชมสามารถมองเหนไดในระหวางทชมละครเรองนน เชน ฉากและอปกรณประกอบฉาก แสงไฟ เสอผา การแตงหนาท าผมของนกแสดง และการแสดงบนเวท เพราะบทละครไมไดถกเขยนขนเพอใหอานหรออยบนหนากระดาษเพยงอยางเดยว หากแตเขยนขนมาเพอแสดงถงความดของบทละคร สงอน ๆ อยางบทบาทของตวละครสามารถน าเสนอใหผชมเหนไดผานทางสหนา ทาทาง และจงหวะของการเคลอนไหวบนเวทโดยบทละครทดจะตองประกอบไปดวยจดทผก ากบ นกแสดง ผสรางสรรคและออกแบบทางดานตาง ๆ สามารถน าไปตความหมายและแสดงออกมาเปนภาพทปรากฏอยบนเวทไดอยางมชนเชง ดงนนผประพนธบทละครทมความเขาใจถง “ภาพ” กจะเปนผทมองเหนบทบาทของตวละครไดอยางชดเจนทงเวลาพดและไมพด สงผลใหสามารถประพนธบทละครทม

35 คณภาพออกมาไดและเมอน ามาจดแสดงแลวจะกลายเปนผลรวมของงานศลปะทางดานการละคร อยางแทจรง

ขณะท Novak (1988) ไดท าการวเคราะหและจ าแนกองคประกอบของละครเพลงไวในหนงสอ Performing in Musicals ดงน

1) โครงเรอง (Plot) เปนเหมอนแผนของการท าละครเพลง เพราะเปนสงทจะแสดงใหเหนวามสงใดเกดขนบางในการแสดงนน ๆ การสรางเคาโครงเรองตองมการบอกเลาเรองราว การก าหนดลกษณะของตวละครแตละตว รวมถงการแสดงออกทางดานแงคดและใจความส าคญของเรองนน

2) ตวละคร (Characters) นกแสดงทใชในละครเพลงจะมความหลากหลายและ แตกตางกนออกไปทงในดานของรปราง เสยงรอง การศกษา ความเชอ ความชอบ มมมอง ศาสนา อารมณ บคลกภาพ และอาชพ แตทกคนลวนถกก าหนดใหแสดงตามเคาโครงเรอง บทพด บทรองและทาเตนทไดรบมอบหมายจากผประพนธ

3) แกนความคด (Thoughts) มมมองความคดทสอดแทรกอยในละครเพลงเรองนนจะตองมความสอดคลองกบแกนสารและใจความส าคญของละครเพลง โดยจะเปนสารทถกสงออกมาถงผชมผานการแสดง บทพด เพลง การเตน หรอกระทงสญญะตาง ๆ

4) บทพด (Dialogue) ถอยค าทปรากฏอยในบทพดนนตองผานการกลนกรองจากผประพนธ และเปนค าทแสดงใหเหนถงลกษณะนสยของตวละคร เคาโครงเรอง รวมถงทศนคต โดยค าทใชตองมความเหมาะสมกบตวละคร สอดคลองกบสถานการณทเกดขน และไมขดแยงกบรปแบบของการแสดง เพราะการแสดงละครเพลงจ าตองมการใชเวลาไปกบเรองของบทเพลง ดนตร การเตน ดงนนบทพดจงมกถกตดทอนใหกระชบขน และแตละค าทใสลงไปตองไมเปนค าท สญเปลา ตองมความชดเจน และเขาใจงาย

5) ต าแหนงหนาทของเพลงและการเตน (Placement of Songs and Dances) ใน แตละฉากของละครเพลงตองมการก าหนด จดวางเพลงรวมถงการเตนใหเหมาะสมกบต าแหนง และสอดคลองกบชวงอารมณของละครเพลงทก าลงแสดงอยในขณะนน

6) การก าหนดต าแหนงและทศทางบนเวท (Stage Directions) ในสวนของ การแสดงบนเวทจ าเปนอยางยงทจะตองท าการบงชและก าหนดทศทางตามบทบาททมของละครเพลง ทงนเพอเปนการเกบรายละเอยดทงหมดบนเวท เพราะหากมการยนผดต าแหนงหรอทศทางอาจท าใหเกดขอบกพรองในการแสดงนนได

7) เนอเพลง (Lyrics) ละครเพลงยอมประกอบไปดวยเนอเพลงทประพนธขนมาโดยนกแตงเพลง โดยอาจมเพยงคนเดยวหรอมากกวาสองคนขนไปกไดขนอยกบคณะละคร

36 ซงประเภทของเพลงทถกน ามาใชในละครเพลงนนกมอยอยางหลากหลายและตางกนออกไป สวนใหญแบงได ดงน

(1) Ballad เปนเพลงท มความโรแมนตก ซาบซง และลนไหลไปตามทวงท านอง

(2) Rhythm Song of Jump Tune เปนเพลงทมจงหวะหนกแนนและรวดเรวขน (3) Narrative Songs เปนเพลงทใชในการเลาเรองราวหรอบอกถงสงทก าลง

เกดขน (4) Comedy Songs เปนเพลงทมจงหวะสนกสนาน ใหอารมณทตลกขบขน (5) Patter Songs เปนเพลงทมการรองรวค าดวยความเรว มกใหอารมณทตลก

ขบขน (6) Dramatic Songs เปนเพลงทมเนอหากนใจ หรอสะทอนแงมมตาง ๆ ให

ไดคด 8) โนตเพลง (Score) ปกตนกแตงเพลงจะเปนผเขยนโนตเพลงทจะใชส าหรบการ

แสดงละครเพลง โดยโนตเพลงจะประกอบไปดวยเพลงเปดเรอง (Overture) เพลงระหวางสลบฉากหรอระหวางปดฉาก (The Entr’acte) โนตดนตรส าหรบเพลง ทาทาง บทพด การเตน การแสดง การเปลยนฉาก รวมถงการปดมานการแสดง ซงเพลงทใชนนจะมการก าหนดระดบเสยงและคยทแตกตางกน ดงน

ตารางท 2.1 ระดบเสยงของเพศชายและเพศหญง

ชาย หญง Tenor เสยงสง Sopranos เสยงสง

Baritone เสยงกลาง Mezzo-Soprano เสยงกลาง Bass เสยงต า Contralto / Alto เสยงต า

แหลงทมา: Novak, 1988.

9) การเตน (Dances) เปนการแสดงทาทางหรอเคลอนไหวประกอบกบทวงท านองดนตร ภายใตจงหวะของการเคลอนไหวนนจะมปจจยหลกอย 3 ประการ คอ

37

(1) เวลา (Time) ในทนหมายรวมถงจงหวะในดนตร และระยะเวลาของการเคลอนไหวทาทางดวย

(2) ความรสกอยางแรงกลา (Intensity) เปนการผลกดนน าพลงทมมาใชในการแสดง

(3) การเวนระยะ (Space) หมายถงทศทางของการเคลอนไหวรางกาย เชน การเดนหนา การถอยหลง ฯลฯ ขนาดขอบเขตทใช ไมวาจะเปนการเคลอนไหวจากเลกไปใหญ หรอจากใหญไปเลกกตาม รวมถงระดบทใชอยางสง-ต าดวย ซงจะเปนไปตามสถานการณทเกดขนในละครเพลง

โดยประเภทของการเตนทมกพบเหนในละครเพลงสวนใหญ ไดแก Ballet, Jazz, Pointe, Tap, Social, Modern Acrobatic, Folk, Ethnic, Period, Soft Shoe, Ballroom, Exotic, Eccentric, Break รวมถงการผสมผสานการเตนเหลานเขาดวยกนซงเรยกวา Stage Dance หรอ Show Dance

จากทศนะของนกวชาการทงสองทานเราจะเหนไดวาองคประกอบของละครเวท และองคประกอบของละครเพลงตางมความคลายคลงกนเปนอยางมาก หากแตองคประกอบของ ละครเพลงนนไดมการแยกยอยในสวนของเพลงออกมาเปนเนอเพลง โนตเพลง และการเตน โดยมการอธบายถงเนอหาในเชงลกทางดานของเพลงเพมเตม ซงหากมองในภาพรวมแลวกเปนเพยง การขยายความจากองคประกอบของละครเวทเดมใหมความละเอยดมากขนเทานน

โดยสรปแลวแนวคดของละครเวท และละครเพลง ไดกลาวถงละครเวทในฐานะทเปนเครองจกรคอยสงผานตวสารอนเปนกลมกอนของสญญะไปถงผชม ซงประกอบไปดวยสญญะหลากหลายรปแบบทงแบบทมการเคลอนไหวและสามารถเปลยนแปลงไดในขณะทท าการแสดง และกลมสญญะทไมมการเคลอนไหวเปลยนแปลงอยางพนททท าการแสดง อนหมายถงฉากหรอโรงละคร ซงองคประกอบของภาพทเกดขนในระหวางการแสดงละครเวทนนแตกตางจากภาพทปรากฏในงานศลปะประเภทอน ๆ ตรงทเปนภาพแบบสามมตทมพลงอยางมากในการสอความหมายของการท างานทเกดจากการผสมผสานกนระหวางกลมสญญะทเคลอนไหวเปลยนแปลง คอ การแสดงของนกแสดง และสญญะทหยดนงไมเคลอนไหวอยางพนทการแสดง หรอฉาก สงเหลานไดรวมกนจนกอเกดเปนพลงองครวมของละคร (Total Effect) เพอสอความหมายใหผชมไดมความเขาใจถงเรองราวและความสมพนธของตวละครผานบทบาททไดรบ

ความสมพนธของสญญะตาง ๆ ในละครนบวามความจ าเปนอยางยง ทตองท างาน สอดประสานเปนหนงเดยวกน โดยอางถงทฤษฎการละครของอรสโตเตลนกปราชญชาวกรกจากหนงสอ The Poetics ทไดกลาวถงหลก 3 ประการทสอดคลองกน (Lucas, 1968) ดงน

38

1) Unity of Action (การกระท า) ในการแสดงละครเวทเ รองหนงน นควรม ความเปนเอกภาพของการกระท าหรอโครงเรองทผประพนธตองการสอสารมายงผชม ไมควรมการแยกยอยโครงเรองมากกวาหนงเรอง

2) Unity of Time (เวลา) ระยะเวลาของเรองราวทเกดขนในการแสดงละครเวทควรมการจ ากดใหอยภายในสองถงสามชวโมง มากสดไมควรกนระยะเวลาของเหตการณเกนหนงวน ควรอยภายใน 12 ชวโมง และ 24 ชวโมง

3) Unity of Place (สถานท) การกระท าตาง ๆ ทเกดขนในการแสดงละครเวท ควรเกดขนและสนสดภายในสถานทเพยงสถานทเดยวเทานน

ดงนนละครเวทจงเปนเหมอนเครองจกรทสงผานตวสารอนเปนกลมของสญญะไปถง ผชม ซงจ าแนกไดเปนลกษณะของสญญะทงแบบทเปลยนแปลงและเคลอนไหวไดในขณะแสดง รวมถงกลมของสญญะทไมเคลอนไหวเปลยนแปลงอยางฉากและโรงละคร องคประกอบของภาพทเกดขนระหวางการแสดงละครเวทนนจงมความแตกตางจากภาพทปรากฏในงานศลปะประเภทจตรกรรม ตรงทเปนเสมอนภาพสามมตทมพลงในการสอความหมายของการท างานประสานกนระหวางกลมสญญะทเคลอนไหวอยางการแสดงของนกแสดง และสญญะทหยดนงอยางฉาก หรอพนทการแสดง ทงหมดตองผสานกนจนเกดเปนพลงองครวมของละคร (Total Effect) ในการสอความหมายไปยงผชมใหไดเขาใจถงเรองราวและความสมพนธของบทบาทตวละคร

การเลาเรองเหตการณท งหมดจะเกดขนไดดวยการท างานอยางสมพนธกนระหวาง การกระท า เวลา และ สถานท ซงทกสงตองมความตอเนองและสมพนธกนโดยเฉพาะฉาก และอปกรณประกอบฉาก จงจะกอเกดเปนละครทสมบรณขนได

มทน รตนน (2546) ไดอธบายถงองคประกอบของภาพทปรากฏในเวทการแสดงไว 2 ประการ คอ

1) องคประกอบในฉาก (Scenic Composition) หมายถง ความหมายเชงปรมาตร รปทรง การใชเสน ส แสง และพนผวตาง ๆ อยางมศลปะ

2) องคประกอบบนเวท (Stage Composition) หมายถง การจดวางต าแหนงของ ตวละครบนเวทอยางมความหมายและศลปะ

ทงนผสรางสรรคการแสดงจ าเปนตองจดองคประกอบทงสองสงใหสอดรบประสานกน ทส าคญตองค านงถงการแสดงความหมายทตองการจะสอใหผ ชมไดเขาใจอยางมศลปะและสนทรยภาพ ไมใชเพยงการจดองคประกอบของภาพบนเวทอยางสวยงามหากแตปราศจากความหมาย ซงลกษณะขององคประกอบทดส าหรบละครเวททงทเปนการจดพนทในการแสดงและการจดวางต าแหนงของตวละครควรมลกษณะ ดงน

39

1) ความเปนธรรมชาต คอ การจดวางตวละครรวมถงการใชพนทการแสดงทนนตองสอดคลองตามลกษณะและพฤตกรรมตามธรรมชาตของมนษยในชวตจรง ท งนขนอยกบแรงผลกดนหรอแรงจงใจ

2) แสดงถงความหมาย คอ ตองบงบอกถงสถานการณหรอเหตการณ เรองราวบางอยาง เชน การใชพนทของเวททสงกวาส าหรบตวละครทมอ านาจ ในขณะทตวละคร ผดอยอ านาจควรอยในระดบทต ากวาหรอระดบพนลางของเวท

3) แสดงความรสกหรออารมณ คอ การจดวางลกษณะของตวละคร รวมถงทาทางการแสดงทสมพนธกบความหมายในขอสอง โดยบงบอกอารมณ ความรสกในฉาก ทงนผสรางงานตองเขาใจถงความหมายหลกในฉากนน เพอใหเกดความสมพนธระหวางพนทในการแสดงหรอฉากกบการจดต าแหนงตวละครจงจะสามารถถายทอดอารมณใหผชมเขาใจได

4) แสดงความสมพนธระหวางตวละคร คอ การจดวางต าแหนงของตวละครจ านวนมากจะตองมการใหความส าคญและก าหนดบทบาททชดเจนกวาตวละครอน ๆ โดยก าหนดใหอยในต าแหนงแยกจากกลมคนอน เพอเนนใหเปนจดสนใจในฉากนน ๆ หรออาจมการแยกพนทการแสดงตามกลมของตวแสดงทมความสมพนธใกลเคยงกน

โดยสรปแลวประเดนเรององคประกอบบนเวทนนจะสามารถเสรมใหมความหมายชดเจนขนไดดวยการเคลอนไหว การจดวางต าแหนงของตวละครและการกระท าทปรากฏในฉาก ซงตองพจารณาทบทวนความหมายและความส าคญของบรเวณพนทแสดงกบต าแหนงของรางกายและทศทางในการเคลอนไหวของนกแสดง สงตาง ๆ เหลานลวนเกยวของกบการสรางสรรคงานเพอสรางภาพใหเกดขนส าหรบสอความหมายโดยตรง

ในสวนบทบาทและหนาทของฉากนนสามารถแบงออกได (มทน รตนน, 2546) ดงน 1) แสดงใหเหนถงยคสมย สถานท ฤดกาล ภมประเทศ บรรยากาศของเรองราวใน

แตละฉาก 2) แสดงใหเหนถงสภาพเศรษฐกจและสงคม รวมถงฐานะของตวละคร เชน

พระราชวง ฯลฯ 3) ก าหนดขอบเขต พนทส าหรบการแสดงบนเวท ทงในตวอาคารและนอกอาคาร

รวมถงระดบความสงต า ความลกตนของสถานท ซงจะชวยใหก าหนดต าแหนงและทศทางการเคลอนไหวของตวละครไดงายขน

4) แสดงแนวทางการน าเสนอออกมาใหเหนเปนภาพ 3 มต ท าใหแนวทางการแสดงชดเจนขน เชน ฉากแนวเหมอนจรง ฉากแนว Constructivism ทมสวนของสถาปตยกรรม บางสวนทขยายใหญเพยงชนเดยวนอกนนเปนพนตางระดบ ฉากแนวเหนอจรงมหมอกและแสงสะทอนของ

40 น าทวเวท โดยผก ากบการแสดงจะตองพจารณาบทละครวาแนวใดจะเหมาะสมทสดและอยในกรอบงบประมาณทไดก าหนดไว

5) แสดงใหเหนถงอารมณ และสสน ชวยก าหนดวาเรองทงหมดเปนแนวไหน เชน เศราสลด สขสดใส รนเรง ลกลบ ฯลฯ

6) แสดงแนวคดหลกของเรอง โดยใชองคประกอบของฉากชวยสอความหมาย ฉาก จงเปนสงทรองรบและเสรมอยเบองหลงตวละครทผก ากบการแสดงจ าเปนตองควบคมใหมสสน และองคประกอบสอดคลองไปกบอารมณของเรอง ในการสรางสรรคองคประกอบของภาพภายในพนทการแสดงอยางการสรางฉากหรอใชเทคนค เชน การใชแสง การใชเทคนคพเศษอยางมลตมเดยกเปนสงจ าเปนทตองค านงถงเชนเดยวกน การน าสอสมยใหมอยางมลตมเดยมาใชในการสรางสรรคงานนนเปนกระบวนการหนงของ Creativity คอการใชศลปะของการเลาเรองสมยใหมซงท าโดยการผสมผสานสอประมาณ 3 – 4 อยางในเวลาเดยวกน เชน ละครเพลงในอเมรกาเรอง Tommy ซงเปน Rock Opera มการน าสอทง Slide, Video, Laser และ Projector ทฉายภาพในรปแบบของ Symbolic มาประกอบกบการแสดงละครเพลง ศลปะการเลาเรองในปจจบนจงมการประยกตน าสอตาง ๆ มาผสมผสานกนโดยผานขบวนการ Creativity ทสอดคลอง และสอดรบกบตวสารทผก ากบตองการสอผานละครเปนหลก (ถรนนท อนวชศรวงศ, 2543) ในการน าเทคโนโลยดานมลตมเดยมาประยกตใชประกอบงานทางดานการแสดงนน Christine A White (2001) ไดอธบายไววา ผสรางสรรคงานจ าเปนตองอาศยการท างานรวมกนระหวางผเชยวชาญทางดานเทคนค นกแสดง และนกดนตร ซงตองอาศยการผสมกลมกลนทเปนอนหนงอนเดยว และสงเสรมประเดนทตองการน าเสนอไปยงผชม ตวอยางละครทประยกต การสรางสรรคนคอเรอง Moby Disk ในป ค.ศ. 2000 โดย Laurie Anderson ผใชเทคนคจอวดโอกบคอมพวเตอรมาผสานกบการแสดง นบเปนรปแบบทแปลกใหมอนปรากฏอยบนเวทนน นอกจากนกระบวนการของมลตมเดยยงไดผนวกเสยงเครองดนตรอเลกทรอนกส เชน ไวโอลนไฟฟา หรอเครองดนตรอเลกทรอนกสตาง ๆ เขาไปดวย ตงแตศตวรรษท 20 เปนตนมาจงเปนยคทเทคโนโลยเขามามบทบาทเกยวของกบการแสดงบนเวท

ส าหรบเทคนคการฉายภาพ (Projection) โดยปกตนนนยมฉายบนวสดทมพนผวแขง เสอผา หรอบนตวของนกแสดงเอง ซงการสรางสรรคงานภาพทปรากฏบนจอนนจ าเปนตองท าหลงกระบวนการในการออกแบบฉากและเวทแลว เนองจากผออกแบบตองระมดระวงในการตดตงจอและเครองฉายไมวาจะตงเครองฉายภาพ (Projector) ไวบรเวณดานหนาหรอดานหลงจอกตาม ทงนการเลอกตดตงเครองฉายบรเวณหนาหรอหลงจะสงผลทแตกตางกนออกไปตอพนทแสดง สวนมาก

41 มกตดตงเครองฉายบรเวณดานในสดของเวทเพอหลกเลยงการเกดเงาของตวผแสดง อยางไรกตามพนทในการแสดงกจะถกบบใหมขนาดเลกลงเนองจากระยะการตดต งทกอใหเกดขนาดภาพ อนเหมาะสม กรณท เครองฉายต งอยดานหนาและผ แสดงอยหนาจอรบภาพจะสงผลให การเคลอนไหวของนกแสดงรบกวนภาพทฉาย แตบางครงการแทรกซอนในลกษณะนกกอใหเกดผลดในดานการสอความหมายทางศลปะในอกรปแบบหนง

งานวจยเรอง “กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ” ไดหยบยกแนวคดของละครเวท และละครเพลง มาศกษาในดาน การแสดงดสนยออนไอซ เนองจากปจจบนยงไมมงานวจยชนใดทท าการศกษาถงการแสดง สเกตน าแขงอยางจรงจง นอกจากนองคประกอบของการแสดงดสนยออนไอซยงมความสอดคลองกบการแสดงละครเวท และละครเพลงดวย หากแตไดมการปรบเปลยนสถานทจากการแสดงบนเวทมาอยบนลานสเกตน าแขงโดยอางองอยบนพนฐานของการแสดงทมองคประกอบคลายคลงกน ดงนนการไดศกษาถงองคประกอบตาง ๆ ของละครเวท และละครเพลง จะท าใหผวจยทราบถงขนตอนและกระบวนการของการแสดงวามความแตกตางจากภาพยนตรการตนแอนเมชนอยางไร และสามารถน ามาประยกตใชในเชงเปรยบเทยบกนไดชดเจนมากขนวาเมอน าการตนแอนเมชน มาเสนอในรปแบบการแสดงสเกตน าแขงแลว การเลาเรองขามสอนมกลวธการน าเสนอ รวมถงองคประกอบตาง ๆ ทเปลยนแปลงไปหรอไมอยางไร

2.3 การเลาเรอง / การเลาเรองขามสอ

แรกเรมกอนทมนษยจะมการคดคนตวหนงสอหรอตวอกษรขนมาใชเปนเครองมอ ในการตดตอสอสารถงกน รวมถงเปนหลกฐานในการบนทกขอมลดานประวตศาสตร มนษยไดใช การเลาเรองเปนชองทางในการตดตอสอสารเพอถายทอดความร ความรสก ความคด อารมณ รวมถงประสบการณตาง ๆ จวบจนมนษยไดมการพฒนาภาษาเขยนขน เรองเลาเหลานจงถกบนทกลงตามสอตาง ๆ แยกกนไปตามประเภท

Fiske (1987) กลาววาทฤษฎการเลาเ รองมแนวคดทบงบอกใหทราบวามนษยเปน นกเลาเรอง การสอสารของมนษยรวมถงการตดสนใจในเรองตาง ๆ ขนอยกบ เหตผลทด (Good Reason) โดยเปนไปตามสถานการณ รปแบบการสอสาร และสอทแตกตางกน เหตผลทดจะถกควบคมจากภมหลงของแตละคน อทธพลของภาษา ลกษณะนสย และวฒนธรรม ความนาเชอถอของเรองราวทเลามความสมพนธกนกบธรรมชาตของผเลาเรองทค านงถงความเปนไปได องคประกอบทสงผลใหเรองราวมความตอเนองกน การคดสรรเรองราวเพอสรางความบนเทง

42 Fiske จงมองวาการสอสารของมนษยเราทกคนลวนเปนการเลาเรองท งสน ซงมนษยในฐานะ ผเลาเรองจะท าหนาทเปนเสมอนผประพนธหรอรวมประพนธเรองราวทน ามาเลานน

Fisher (1987) ใหความคดเหนเกยวกบการเลาเรองวาเปนการกระท าเชงสญลกษณ ไมวาจะเปนการกระท าหรอการพดทมล าดบขนตอน และมความหมายส าหรบผทอาศยอยหรอมชวตอยในเรองเลานน ไมวาผอาศยนนจะมฐานะเปนใครกตาม เชน ผสรางเรอง ผฟง หรอผตความโดยหนาทของขาวสารจากเรองเลานน ๆ จะเปนเสมอนตวก าหนดวถทางทเราจะมชวตอยในเรองเลาของเราเอง

Tilley (1991) สรปแนวคดเกยวกบการเลาเรองไววาการเลาเรองเปนการกาวขามจากการศกษาเนอหาไปยงความสนใจทางดานมตโครงสรางของการเลาเรอง (Structure) และวธการเลาเรอง (Process) ของสอแตละประเภท

Giannetti and Leach (1999) ไดแสดงทศนะเกยวกบการเลาเรองวา ในสมยโบราณมนษยอาศยการตดตอสอสารกนผานการเลาเรอง ซงจากหนงสอ The Poetics ของอรสโตเตล ไดจ าแนกการเลาเรองออกเปน 2 แบบ ดงน การเลาเรองทเปนการถายทอดเรองราวหรอประสบการณผาน ตวผเลา และการแสดงทสามารถเลาเรองรวมถงเหตการณตาง ๆ ดวยตวมนเอง

จากทศนะของนกวชาการขางตน สามารถสรปไดวา การเลาเรองเปนพนฐานส าคญส าหรบการอยรวมกนในสงคมของมนษย เนองจากมนษยตองการสอสารเพอแสดงเจตจ านงของตนเอง ใหผอนทราบ ดงนนการเลาเรองจงเปนวธการสงสารประเภทหนงทมโครงสราง แบบแผน หรอองคประกอบชดเจน กลาวคอตองมตรรกะของการเลาเรอง (Logic of Narration) และการเลาเรอง ยงเปนเครองมอทท าใหมนษยไดเรยนรเรองราวหรอสงตาง ๆ ทเกดขนในชวต รวมถงเหตการณรอบตว นอกจากนยงสามารถใหความบนเทงควบคกนไปไดดวย ซงการเลาเรองในภาพยนตรการตนแอนเมชนนนจ าเปนตองมโครงสรางการเลาเรองทเปนล าดบตอเนองกนอยางสมเหตสมผล ตามเวลา และสถานททเชอมโยงอยางสอดคลองกน จงจะสามารถสรางความเพลดเพลนใหกบ ผชมได

ส าหรบตรรกะของการเลาเรอง (Logic of Narration) ประกอบไปดวยองคประกอบตาง ๆ (กาญจนา แกวเทพ, 2554) ดงน

1) ตองมฝายพระเอก – นางเอก หรอตวเอกของเรอง 2) ตองมฝายตวราย 3) ตองมเรองราวความขดแยงระหวางฝายตวเอกและฝายตวราย 4) ตองมผชวยเหลอหรอมอทสามซงจะคอยใหความชวยเหลอฝายใดฝายหนง 5) ตองม Magic อาจหมายถงเวทมนต ของว เศษตาง ๆ อาวธ หรอแมแต

ความสามารถเหนอมนษยปกตทวไป

43 นพพร ประชากล (2543) ไดกลาวไววา องคความรทมการศกษาเกยวกบตวเรองเลา ไดกลายเปนความรเฉพาะดานทไมจ าเปนตองอาศยอยกบวชาอนอกตอไป และองคความรดงกลาวมการพฒนาขนมาอยางจรงจงในยครวมสมยหรอราวชวงหลงครสตศตวรรษท 20 โดยสามารถจ าแนกการเลาเรองออกได 2 ระดบ คอ

1) ระดบเนอความหรอระดบตวบททปรากฏ หมายถง เนอความทเราสามารถรบรไดอยางเปนรปธรรมตามทปรากฏขนจรง เชน เนอความของนวนยายทเราอาน เนอความของภาพยนตรหรอละครทเรารบรไดดวยสายตา

2) ระดบเนอเรองหรอระดบโครงสราง หมายถง ระดบโครงสรางความสมพนธของแนวคดทอยในเรองเลารวมไปถงมโนทศนทอยในเรองดวย ถอเปนระดบทอยลกลงไปจากระดบเนอความ โดยการศกษาการเลาเรองในระดบเนอความจ าเปนตองศกษาถงองคประกอบ และกลวธทมการใชในการน าเสนอ ซงงานวจยชนนจะวเคราะหการเลาเรองของทงสอภาพยนตรการตน แอนเมชนและการแสดงดสนยออนไอซผานองคประกอบการเลาเรองตามทหนงสอหลายเลมไดเสนอไวตรงกน (เพญสร เศวตวหาร, 2541; นพพร ประชากล , 2543; อราวด ไตลงคะ , 2543; มาโนช ดนลานสกล, 2548) ดงน 1) โครงเรอง (Plot) โครงเรอง (Plot) หมายถง การล าดบเหตการณทเกดขนหลาย ๆ เหตการณมา เรยงรอยตอกนอยางมเหตมผลและมจดหมายปลายทาง แตไมจ าเปนตองเรยงตามล าดบเวลา กลาวคอมชวงตน ชวงกลาง และชวงจบของเรอง การวางโครงเรองถอเปนการก าหนดเสนทางหรอวางแผนตวละครแตละตวภายในเรองวาจะมการกระท า ปญหา อปสรรค ทางเลอก รวมถงบทสรปอยางไร ซงเหตการณทก ๆ ตอนของเคาโครงเรองตองมความสมพนธกนหรอเกยวเนองกนอยางสมเหตสมผล เนองจากเรองราวทเกดขนในฉากหนงจะเปนผลพวงสบเนองมาจากการกระท าบางอยางในฉากทเกดขนกอนหนา ขณะเดยวกนกเปนสาเหตของการด าเนนเรองราวทก าลงจะเกดขนในฉากตอไปดวย โดยเรองทมการวางโครงเรองอยางรดกมจะสงผลใหนาตดตาม และ ไมสามารถตดฉากใดฉากหนงออกไปไดโดยไมกระทบกบฉากอน เพราะทกเหตการณทเกดขน มความสอดคลองและมความสมพนธกนอยางแทจรง ดงนนการวางโครงเรองจงมความส าคญตอการเลาเรองเปนอยางมาก เปรยบเสมอนการสรางความหมายตาง ๆ ใหกบเรอง นอกจากนยงมหนาทในการกระตนความอยากรใหกบผชมดวย ซงภาพยนตรการตนแอนเมชนเรองหนงสามารถมโครงเรองเดยวหรอมโครงเรองยอยทมความส าคญรองลงมาแทรกอยกได

44 Lucas (1968) ไดอธบายถงความส าคญของโครงเรองจากหนงสอ The Poetics ของอรสโตเตลวาโครงเรองส าคญมากกวาองคประกอบสวนอนทงหมดของละคร ส าหรบโครงเรองทดนนจะตองมความสมบรณภายในตวเอง มความยาวทเหมาะสม และประกอบไปดวยองคประกอบ 3 สวนซงมความสมพนธกนอยางเปนเหตเปนผล คอ ตอนตน (The Beginning) ตอนกลาง (The Middle) และตอนจบ (The End) การล าดบเหตการณในโครงเรอง หรออาจเรยกวาขนบของการเลาเรอง กาญจนา แกวเทพ (2547 อางถงใน อมาพร มะโรณย, 2551, น. 19) ไดจ าแนกออกเปน 5 ขนตอน คอ

(1) ขนเรมเรอง (Exposition) การเรมเรองเปนการดงดดความสนใจใหรสกอยากตดตามเรองราว มการเดนเรอง เชน แนะน าตวละคร สถานท หรอเปดประเดนปญหา ปมขดแยงใหชวนตดตาม โดยทไมจ าเปนตองไลเรยงตามล าดบเวลา อาจมการเรมเรองจากตอนกลางหรอยอนจากทายเรองไปหาตอนตนกได

(2) ขนพฒนาเหตการณ (Rising Action) คอการด าเนนเรองราวหรอเหตการณไปอยางตอเนองและสมเหตสมผล โดยมการสรางปมปญหา ความขดแยงของตวละครใหทว ความเขมขนขน สงผลใหการด าเนนชวตของตวละครเปลยนแปลงไปเพอพฒนาเหตการณตอไป

(3) ขนภาวะวกฤต (Climax) เปนขนทความขดแยงหรอปมปญหาพงถงขดสดและถงจดแตกหกของเรอง ตวละครจะถกบบบงคบใหตกอยในสถานการณทจ าเปนตองเลอก อยางใดอยางหนงเทานน

(4) ขนภาวะคลคลาย (Falling Action) เปนข นหลงจากทภาวะวกฤตได ผานพนไป เนองจากปมปญหาหรอความขดแยงตาง ๆ ไดถกเปดเผยหรอแกไขแลว

(5) ขนยตเรองราว (Ending) เปนขนตอนสดทายทเรองราวตาง ๆ จบสนลง โดยไมจ าเปนตองจบแบบมความสขเสมอไป อาจจะจบแบบเปนปรศนา หรอจบแบบสญเสยกได

ขณะท Todorov (1977) ไดมการเสนอหลกเกณฑทใชส าหรบศกษาโครงเรองไววาโครงเรองของภาพยนตรหรอละครสามารถแบงออกได 4 ภาวะ ดงน

(1) ภาวะสงบสข (Equilibrium) คอภาวะทความสงบสขปรากฏขนในขณะทเปดเรอง

(2) ภาวะวกฤต (Disruption) คอภาวะทปญหาตาง ๆ เรมกอตว และทวความรนแรงมากขน

(3) ภาวะแกไขปญหา (Equalizing) คอภาวะทตวละครพยายามหาทางแกไขปญหาใหผานพนไป ซงอาจมทงส าเรจและลมเหลว

45

(4) ภาวะไดความสงบสขกลบคนมา (New Equilibrium) คอภาวะทเกดขนภายหลงจากทปญหาทกอยางไดรบการแกไขแลวจงกลบสความสงบสขอกครง

ในสวนของการปดเรองหรอตอนจบ Goodlad (1971) ไดแบงออกเปน 4 ประเภท ดงน (1) Happy คอจบดวยความสข สมหวง ทกสงทกอยางเปนไปตามทตวละคร

ตองการ (2) Unhappy / Tragic คอจบดวยความเศราโศก ความสญเสย ความเสยใจ

ความผดหวง ไรซงความสข (3) Ambiguous / Unresolved คอจบดวยความคลมเครอ ไมแนนอน ปลอยให

ผชมเปนคนคดตอยอดเรองราวดวยตนเอง (4) Just-Whether happy or otherwise คอจบดวยความสมเหตสมผล ทกอยาง

เปนไปตามทควรจะเปน ซงตวละครอาจจะเปนทกขหรอสขกได จากการวเคราะหและศกษาองคประกอบการเลาเรองทงหมด Freytag (1894) นกวเคราะห

ชาวเยอรมนไดมการน าเสนอโครงสรางการเลาเรองรปแบบตววส าหรบเรองบนเทงคดขนมา ซงจะท าใหสามารถเหนภาพเกยวกบล าดบของการเลาเรอง 5 ขนตอนไดงายขน ดงน

ภาพท 2.4 โครงสรางการเลาเรองรปแบบตวว ของ Freytag แหลงทมา: Freytag, 1894.

2

1 3

Climax (ภาวะวกฤต)

Ending (ยตเรองราว) Exposition (เรมเรอง) Anticipation (ความคาดหมาย)

46 จากแผนภาพโครงสรางการเลาเรอง และการจ าแนกล าดบการเลาเรองของนกวชาการขางตนอาจมจดแตกตางกนเพยงเลกนอย แตทงหมดกท าใหเราเหนไดถงความสอดคลองกนของล าดบเหตการณตาง ๆ ซงสามารถอธบายไดวา เรองเลามการเรมเรองดวยความขดแยงระหวาง ตวละครหลก จากนนไดมการพฒนาเหตการณไปตามล าดบจนถงภาวะวกฤต แลวมาจบลงหลงจากการแกไขปญหาขอขดแยงตาง ๆ เรยบรอยแลว โครงสรางนถอเปนโครงสรางมาตรฐานทปรากฏขนใหเหนอยางแพรหลายในเรองเลาแทบทกประเภท โดยเฉพาะอยางยงในภาพยนตรไมวาจะเปนภาพยนตรรปแบบใดกตามโครงเรองกจะด าเนนไปตามนทงสน

เพญสร เศวตรวหาร (2541) ไดจ าแนกลกษณะของโครงเรองออกเปน 8 ลกษณะ ดงน (1) ความรกของชายหญง เปนเรองราวทไดพบกนจนเกดความรกขน

ความสมพนธด าเนนไปตามล าดบ มเรองโกรธกนแลวกลบมารกกนใหม หรอตองเผชญกบอปสรรคกอนสมหวงในชวงทาย

(2) รกสามเสา เปนเรองราวทเกดขนในท านองเดยวกบความรกของชายหญง แตจะเปนเรองทมตวละครหลกทงหมด 3 คน ความสมพนธคอนขางซบซอนจนยากทจะแกไขปญหาได

(3) ความส าเรจ เปนเรองราวของบคคลทพยายามอดทน ตอส ดนรน ฟนฝาอปสรรคนานปการจนสามารถกาวมาสความส าเรจไดในทสด

(4) ซนเดอเรลลา เปนเรองราวชวนฝนทตวเอกมกถกรงแกหรอตกทกขไดยาก จากนนไดพบรกกบเศรษฐหรอในทายทสดกพบวาตนเปนทายาทของเศรษฐ

(5) คฤหาสนลกลบ เปนเรองราวทเหตการณหรอสถานการณทงหมดด าเนนไปอยางลกลบภายใตปมปญหาทซกซอนอยในคฤหาสนหรอบานอนใหญโต

(6) ใครท าอะไร เปนเรองราวเกยวกบการสบหาความจรงวาเหตการณทเกดขนโดยเฉพาะคดฆาตกรรม เรองลกลบหรอซอนเรน ใครเปนผกระท ากนแน

(7) แมวจบหน เปนเรองราวการตามลากนของตวละครทง 2 ฝาย โดยเปดเผยใหเหนถงตวผกระท าอยางชดเจน

(8) เพชรตดเพชร เปนเรองราวทตวเอกท ง 2 ฝายไมถกกน เปนศตรกน ชงไหวชงพรบกนในสถานการณทพลกผนตลอดเวลา

2) แกนเรอง (Theme) แกนเรอง (Theme) หมายถง แนวคดหลกของเรอง หรอจดรวมทเปนศนยกลาง ของเรอง อาจเปนปมประเดนทส าคญของเรอง โดยแกนเรองจะมบทบาทในการก ากบวาตวละครจะตองแสดงอยางไร ภาพยนตรควรออกมาในรปแบบไหน ควรมการตดตออยางไร เพลงทใชควร

47 เปนแบบไหนและควรใสไวในชวงใด ดงนนแกนเรองจงเปนศนยกลางของความคดหลกทผกเรองราวและองคประกอบเรองทงหมดเขาไวดวยกน ซงจะชวยท าใหผชมสามารถเขาใจในสงท ผก ากบหรอผสงสารตองการน าเสนอไดงายขน เชน ความเชอ คานยม อดมการณ Hurtik and Yarber (1972) ไดใหค านยามของแกนเรองไววา “คอความคดหลกในการด าเนนเรอง เปนความคดรวบยอดทเจาของเรองตองการน าเสนอ” ถอวาเปนองคประกอบทส าคญส าหรบการเลาเรองเพอใหเขาใจถงแนวความคดหลกทผก ากบ ผประพนธ หรอผสงสารตองการน าเสนอ โดยแกนเรองนมกจะปรากฏอยตามองคประกอบตาง ๆ ของการเลาเรองใหสามารถสงเกตเหนได เชน ชอเรอง ชอตวละคร คานยม บทสนทนา หรอแมกระทงสญลกษณพเศษทแฝงอยภายในเรองนน ซงแกนเรองกมกจะมองคประกอบยอยและรายละเอยดทสนบสนนความคดหลกอยางมลกษณะคลายคลงกน และเปนไปในทศทางเดยวกน ส าหรบแกนเรองนน Boggs (1978) ไดแบงไว 5 ประเภท ดงน

(1) แกนเรองเกยวกบศลธรรม มงน าเสนอหรอโนมนาวใหเกดความใสใจในดานศลธรรมอนด โดยใชเรองราวเกยวกบความจรงทสามารถพบเหนไดทวไปมาผสมผสานกบเรองของศลธรรม

(2) แกนเรองเกยวกบชวต มงน าเสนอขอคด ขอเทจจรงในชวตของมนษย แลวสรางประเดนวพากษใหเกดขนในประสบการณทางธรรมชาต เพอเปนการประเมนสถานภาพของมนษย

(3) แกนเรองเกยวกบธรรมชาตของมนษย มงน าเสนอใหเหนถงการกระท าของมนษยเพยงคนเดยว หรอกลมใดกลมหนง ซงเปนเสมอนตวแทนในการสะทอนพฤตกรรมของมนษยทงหมด

(4) แกนเรองเกยวกบการวพากษสงคม มงน าเสนอสภาพสงคมทเปนอยใน ชวงขณะนน โดยสะทอนออกมาผานเรองราวตาง ๆ อาจท าไดหลากหลายแนวทงสมจรง เสยดส หรอตลกขบขน ทงนเพอใหเกดการปฏรปสงคมใหม

(5) แกนเรองเกยวกบค าถามเชงปรชญา มงน าเสนอเรองราวใหเกดค าถามขนในใจของผชมโดยแฝงค าตอบในเชงปรชญาเขาไป ซงผชมจะตองท าการวเคราะหประเดนตาง ๆ ดวยตนเอง

ตางกนกบทศนะของ Goodlad (1971) ซงไดท าการจ าแนกแกนเรองออกเปน 6 ประเภท ดงน

(1) Love Theme (แกนเรองเกยวกบความรก) สามารถเปนไดท งเรองราวความรกทเกดขนระหวางหนมสาว สามภรรยา หรอแมกระทงความรกทเกดขนในครอบครว

48 สวนใหญจะเปนเรองของการใชชวตรวมกน ความสมพนธทกอตวขนจนกลายเปนความรก อปสรรคทพบเจอและจดจบของความสมพนธทงหมด

(2) Morality Theme (แกนเรองเกยวกบศลธรรมจรรยา) มกเปนเรองของปญหาทมสวนเกยวของกบศลธรรมของสงคม การกระท าทผดศลธรรมของมนษย โดยจะสะทอนใหเหนถงคณคาของความดงาม การท าความดวาเปนสงส าคญและเปนทตองการของสงคม บางครงอาจแสดงใหเหนถงทางเลอกของบคคลระหวางการกระท าความดและความชว จากนนแสดงใหประจกษถงผลลพธทไดจากการเลอกกระท าสงนน

(3) Idealism Theme (แกนเรองเกยวกบความเชอในอดมคต) แสดงใหเหนถงความมมานะในการกระท าบางสงบางอยางของบคคลหนงเพอไปสจดหมายทยงใหญ ทงนอาจเปนไดท งนกปฏวต นกบวช ผมอดมการณทางดานตาง ๆ หรอแมกระทงศลปน ซงมความคด ไมเหมอนกบคนอนในสงคม (ออกไปแนวตอตานสงคม) และพรอมทจะสละเวลาหรอความสขสวนตนเพอไปสเปาหมายทไดวางไว

(4) Power Theme (แกนเรองเกยวกบอ านาจ) คอเรองราวความไมลงรอยกนของบคคล 2 คน หรอ 2 กลม ทมเปาหมายเดยวกน มความตองการเหมอนกน เชน หนาท การงาน อ านาจ รวมไปถงเรองความขดแยงระหวางกน ความขดแยงระหวางชนชนวรรณะ สงคราม การปฏวต และการแสวงหาอ านาจ

(5) Career Theme (แกนเรองเกยวกบอาชพการงาน) เปนเรองราวในการพยายามตอสดนรนของมนษยในการกาวไปใหถงความส าเรจในหนาทการงาน ไมวาจะมอปสรรคอะไรเกดขนกตาม ทงนยงรวมถงการหารายได และการสรางสรรคงานศลปะดวย โดยเนนเปาหมายเปนความส าเรจทเกดขนตอตนเอง ไมไดท าเพอประเทศ หรอสถาบนใด ๆ

(6) Outcast Theme (แกนเรองเกยวกบผ แปลกแยก) คอเรองราวทแสดง ใหเหนถงผทใชชวตอยในสงคมอยางผดแผกแตกตางจากบคคลทวไป ทงนอาจประกอบดวย หลายปจจย เชน ความพการทางรางกาย รปรางหนาตาอปลกษณ มปญหาดานจตใจ หรอแมกระทงบคคลทสงคมยงไมใหการยอมรบอยางผเคยตองคดความ โสเภณ ฯลฯ โดยจะสะทอนใหเหนถงวถทางในการด าเนนชวตของพวกเขา รวมทงปฏกรยาทคนทวไปและสงคมมตอเขาดวย

เราจะเหนไดวาจากทศนะของนกวชาการทงสองทานทไดมการแบงแยกประเภทของ แกนเรองเอาไวคอนขางมความคลายคลงกนในภาพรวม แตจะมรายละเอยดบางจดทแตกตางกนออกไป การแบงประเภทแกนเรองของ Boggs เปนไปอยางกวาง ๆ เนนการตความทางดานปรชญาและสงคมวทยาเปนหลก สวนการแบงประเภทแกนเรองของ Goodlad จะสามารถชวยใหมองเหนภาพอยางเปนรปธรรมไดชดเจนกวา

49

3) ความขดแยง (Conflict) ความขดแยง (Conflict) หมายถง จดเรมตนทกอใหเกดปมปญหาทตองการการแกไข

ซงถอเปนองคประกอบส าคญทท าใหเรองสามารถด าเนนตอไปได เรยกวาเปนการกระท าทสราง ใหมการแสวงหาวธแกไขปญหา โดยเรองเลาตาง ๆ ด าเนนเรองราวอยบนความขดแยงทงสน หากความขดแยงนนมเหตผลทเหมาะสมกจะยงชวยสรางความนาเชอถอใหแกเรองเลานน ซงความขดแยงทเกดขนภายในเรองเลาเรองหนงสามารถมไดมากกวาหนงประเดน ปรญญา เกอหนน (2537) ไดแสดงความคดเหนเกยวกบความขดแยงไววา ความขดแยงเปนองคประกอบส าคญอกประการหนงของโครงเรองทกอใหเกดปมปญหา การแสวงหาวธแกไขปญหา ความขดแยงของตวละครคอการเปนปฏปกษตอกน ไมลงรอยกนในพฤตกรรม ความคด ความปรารถนา หรอความตงใจ ซงสามารถแบงความขดแยงออกเปน 3 ประเภท ดงน

(1) ความขดแยงระหวางคนกบคน คอ การทตวละครทงสองฝายไมเขารป เขารอยกน ตางฝายตางพยายามตอตานหรอท ารายกน เชน ความขดแยงระหวางสองตระกล การสรบของทหารทงสองฝาย

(2) ความขดแยงภายในจตใจ คอ ความรสกทสบสนในเรองบางเรอง หรอความล าบากใจส าหรบการตดสนใจเพอกระท าสงใดสงหนง เชน ความขดแยงกบความรสกผดชอบชวด ความขดแยงกบกฎระเบยบทางสงคม

(3) ความขดแยงกบพลงภายนอก คอ ความขดแยงท เกดขนกบสภาวะแวดลอมรอบตว หรอแมกระทงธรรมชาตอนโหดราย

ส าหรบประเภทของความขดแยงกบพลงภายนอกนน กาญจนา แกวเทพ (2541) ไดจ าแนกออกเปน 2 ประเภท คอ 1) ความขดแยงระหวางมนษยกบธรรมชาต เชน การตอสกบภยพบตทางธรรมชาต การตอสเพอเอาชนะความตายซงเปนธรรมชาตของมนษยทไมมใครสามารถหลกหนได 2) ความขดแยงระหวางมนษยกบสงทอยเหนอธรรมชาต เชน วญญาณ วธการศกษาเกยวกบเรองของความขดแยงในเรองเลาทปรากฏอยในภาพยนตรประเภท ตาง ๆ Lévi-Strauss (1955) ไดแนะน าใหใชกลวธจ าแนกคตรงขาม (Binary Oppositions) ซงเปนแนวความคดบนพนฐานความเชอทวามนษยเราสามารถเขาใจสงตาง ๆ บนโลกน ดวยการแบงแยกสงเหลานนออกเปนสวน ๆ เพอท าการเปรยบเทยบกน โดยคขดแยงหรอคตรงขามนนสามารถวเคราะหไดดวยการจ าแนกกลมค าออกเปนสองหมวดหมทมความหมายตรงกนขามหรอขดแยงกนอยางสนเชง เชน ความด ความชว สขาว สด า

50 ความสงบสข ความวนวาย ผชาย ผหญง แขงแรง ออนแอ การเปรยบเทยบคขดแยงหรอคตรงขามมหลกอยวาเมอเราพยายามคนหาความหมายของ สงใดสงหนง เรากจ าเปนทจะตองตงค าถามถงสงอนทไมใชสงนนและมความหมายหรอสถานะทตรงขามกบสงนน เมอเราน าวธการจ าแนกคตรงขามมาใชในการศกษาทางดานภาพยนตรกจะชวยใหสามารถมองเหนความขดแยงทเกดขนชดเจนมากยงขน เพราะการเปรยบเทยบคขดแยงหรอ คตรงขามเปนรปแบบการเปรยบเทยบทสอความหมายอยางเดนชดทสด ตามโครงสรางวธการคดของมนษยซงสวนมากมกมกรอบแนวคดในเชงเปรยบเทยบอยแลว

4) ตวละคร (Character) ตวละคร (Character) หมายถง ผลงมอกระท า และผทไดรบผลกระทบจากการกระท า ถอเปนสงส าคญทขาดไมไดในการเลาเรองทกประเภท ความสมพนธระหวางโครงเรองและ ตวละครคอสงจ าเปนอยางยง เพราะหากปราศจากตวละครแลวกจะสงผลใหไมมโครงเรอง เรองเลาจงไมสามารถเกดขนได โดยตวละครเปนสงทผชมสวนใหญมกใหความสนใจเปนอนดบแรก ผชมนยมดถงประสบการณและการผจญภยของตวละครทชวยเออใหเกดโครงเรองขนมา ซงจดประสงคหลกของการเลาเรองกเพอใหผชมไดท าความเขาใจถงตวตนทแทจรงของตวละครในทกดาน ทงดานสตปญญา อารมณ รวมถงคณงามความดตาง ๆ ภายใตระยะเวลาแหงการเดนเรอง ตวละคร ทดนนจ าเปนตองมการเปลยนแปลงหรอพฒนาการทางดานอปนสย ความคด การกระท า ทศนคต และการเปลยนแปลงเหลานนจ าเปนตองด าเนนไปภายใตปจจยตาง ๆ ในเรอง และไมขดตอหลกเหตผล รวมทงหลกความเปนจรง Forster (1879-1970, อางถงใน อราวด ไตลงคะ, 2543, น. 51) ไดจ าแนกประเภทของ ตวละครออกเปน 2 ลกษณะ ดงน

(1) ตวละครมตเดยว (Flat Character) หรอตวละครแบบตายตว หมายถง ตวละครทมพฤตกรรมหรอลกษณะทมองเหนไดเพยงดานเดยว โดยการแสดงออกเหลานนสามารถท าใหผชมเขาใจและสรปไดอยางงายวาตวละครตวนมนสยใจคออยางไร ทส าคญจะคงคณลกษณะแบบนไปจนกระทงจบเรอง และไมวาจะอยในเรองใดกตามกยงคงมลกษณะพฤตกรรมทใกลเคยงกนจนเกอบเปนสตรตายตว เชน นางเอกเจาน าตา พระเอกผแสนด ตวอจฉาทรายกาจ บทบาทตาง ๆ ทตวละครกระท ากตรงกบการคาดเดาของผชมสวนใหญ ขอดของตวละครประเภทนคอสามารถเขาถงไดงาย และผชมจดจ าตวละครนไดชดเจน

51

(2) ตวละครหลายมต (Round Character) หรอตวละครแบบรอบดาน หมายถงตวละครทคอนขางลกซง มอปนสยคลายคลงกบมนษยจรงคอมท งสวนทดและสวนทไมด ซงคณลกษณะเหลานอาจมความขดแยงกนเองและคาดเดาไดยาก มการพฒนาทศนคตหรอเปลยนแปลงพฤตกรรมไดตามแตเหตการณจะพาไป ทส าคญตวละครประเภทนมกจะเปนตวละครทสรางความประหลาดใจใหแกผชมเสมอ

นอกจากการแบงประเภทตวละครขางตนแลว Propp (2010) ยงไดคนพบบทบาทของ ตวละครเพมเตมจากการวเคราะหการเลาเรองในนทานของประเทศรสเซย และสามารถจ าแนก ไดมากถง 7 ประเภท ดงน

(1) ผราย (The Villain) คอ ผทสรางความปนปวนหรอความเดอดรอนใหเกดขน และแสดงตนเปนปฏปกษตอตวละครหลกของเรอง

(2) ผให (The Donor) คอ ผทคอยใหค าปรกษา ค าแนะน าแกตวละครหลกของเรองในการแกไขปญหาตาง ๆ

(3) ผชวยเหลอ ( The Helper) คอ ผทคอยตดตามชวยเหลอตวละครหลกของเรองในการตอสกบเหลาราย หรอชวยใหตวละครหลกผานพนอปสรรคไปได

(4) เจาหญง (The Princess) คอ ผ ทตวละครหลกคอยปกปองชวยเหลอ ในเรองเลาสมยใหมเจาหญงไมจ าเปนตองรอคอยความชวยเหลอจากตวละครหลกอกตอไป หากแตตองเรยนรคานยมทางสงคม รวมถงความถกผดในการตดสนใจท าสงใดสงหนงดวยตนเอง

(5) ผสงสาร (Dispatcher) คอ ผพบเหนเหตการณไมดทเกดขน รวมถงการกระท าความผดของผราย

(6) วรบรษ (The Hero) คอ ตวแทนของฝายทถกตองตามหลกศลธรรม นอกจากนยงเปนตวแทนในการแกไขปญหา ขอขดแยงดวย

(7) วรบรษจอมปลอม (The False Hero) คอ ผทเสแสรงแกลงท าตนใหเหมอนเปนคนดมศลธรรม แตสดทายกไมอาจปกปดความชวชาของตนเองได

ตวละครจากการจ าแนกของ Propp (2010) ตวหนงอาจเปนไปไดหลากหลายบทบาท กลาวคอตวละครสามารถแปรเปลยนบทบาทไดจากบทบาทหนงไปสอกบทบาทหนง โดย Propp ไดก าหนดคณลกษณะเฉพาะทเปนคตรงขามกนเกยวกบบทบาทหนาทของวรบรษและผรายไว 14 คณลกษณะ ดงน

52 ตารางท 2.2 ลกษณะคตรงขามตามบทบาทหนาทระหวางวรบรษและผราย ของ Propp

วรบรษ (Hero) ผราย (Villain) มความปรารถนาบางอยาง (Seeking Something)

เปนผขดขวางวรบรษ (Hinders Hero)

ไดรบความทกขจากการกระท าของผราย (Suffers From Villain’s Act)

จดการกบวรบรษ (Punishes Hero)

ประสบความล าบากแสนสาหส (Undergoes Ordeals)

คอยสรางอปสรรคขดขวางวรบรษ (Makes Hero Undergoes Ordeals)

มการแจงขาวสารถง (Is Dispatched) ผกมดในการตามลา (Engage In Reconnaissance)

ไดผชวย หรอพลงอ านาจ (Gets Helpers / Magic Power)

มลกนองหรอมทกษะทชวราย (Has Henchmen / Evil Skills)

เปนวรบรษ (Heroines / Recued) เปนผมเสนหเลหกล (Enchantress / Bewitch Heroes)

ปราบผรายส าเรจ (Seeming Villainesses) พระเอกจอมปลอมกลายเปนผราย (False Heroes Shown To Be Evil)

มความรก (Love) มความทะเยอทะยาน (Lust) หนม (Young / Son) แก (Old / Father) รปรางหนาตาด (Handsome) นาเกลยด มกผดธรรมชาต (Ugly / Often

Grotesque) มความสนโดษ (Individualists) ชอบสะสม (Collectivists) มจนตนาการ สรางสงใหม (Imagination / Invention)

มเทคโนโลย มแรงคน (Technology / Manpower)

มภาพลกษณเปนผให (Find Donor Figure) อปสรรคขดขวางการให (Hinders Finding Donor)

ปราบผรายจนพายแพ (Defeats Villain) พายแพตอวรบรษ (Loses To Hero)

แหลงทมา: Propp, 2010.

53

5) ฉาก (Setting) ฉาก (Setting) หมายถง จดใดจดหนงของชวงเวลาและสถานททเกดเหตการณตามโครงเรองขน ตามปกตแลวฉากดวยตวของมนเองอาจจะดเหมอนไมมความส าคญเทาไหร แตกถอวาเปนองคประกอบหนงในเรองเลาทกประเภท เมอใดทฉากไดกลายมาเปนสวนหนงของบรรยากาศ รวมถงการเปดเผยใหเหนถงลกษณะของตวละครและการด าเนนเรองราวแลว ฉากจะมความส าคญในทนทเพราะสามารถบงบอกความหมายบางสงบางอยางของเนอเรองได และมอทธพลเปนอยางมากตอความรสกนกคดของตวละคร ซง Griffith (1994) ไดแบงฉากในการเลาเรองออกเปน 3 ประเภท ดงน

(1) ฉากทมลกษณะทางกายภาพ อาจเปนไดทงสถานท ธรรมชาต การตบแตง และบรรยากาศทเกดขนมาจากประสาทสมผส เชน ภาพ กลน เสยง

(2) ฉากทเปนเวลา สามารถแยกยอยออกเปน 2 แบบ คอ ชวงเวลา เชน ชวงเวลาในวน ฤดกาล หรอแมกระทงชวงเวลาในประวตศาสตร และ ระยะเวลา เชน เรองดงกลาวเกดขนในเวลาหนงชวโมง หนงวน หนงเดอน หนงป สบป ฯลฯ

(3) ฉากทเปนสภาพแวดลอมทางวฒนธรรม เชน ความสมพนธภายในครอบครว ความเชอคานยม ระบบทางการเมอง เชอชาต เพศ ชนชน ฯลฯ

แตตามทศนะของนกวชาการสวนใหญแลวมกแบงประเภทของฉากออกเปนสองสวน ดงน (1) ชวงเวลา (Time) คอ ระยะเวลาทเหตการณนนไดเกดขนตามเรองเลา

โดยชวงเวลามสวนส าคญในการก าหนดองคประกอบอน ๆ อกมากมาย เนองจากกาลเวลาจะเปนเครองก าหนดปจจยพนฐานของเรองเลาอยางการแตงกาย บานเรอน สภาพแวดลอม ค าพดตามแบบสมยนยม หรอแมกระทงบรรทดฐานทางสงคม ธรรมเนยมปฏบตของตวละครในเรอง

(2) สถานท (Location) ค อ ท ท เหตการณน นได เ ก ด ขนตาม เ รอง เ ล า เปนตวก าหนดถดมาเพราะเปนปจจยพนฐานตอจากเรองของกาลเวลา โดยสถานทจะเปนเครองก าหนด การกระท าของเหตการณรวมถงตวละครดวย

ธญญา สงขพนธานนท (2539) ไดสรปประเภทของฉากในเรองเลาออกเปน 5 ประเภท ดงน

(1) ฉากทเปนธรรมชาต คอ สภาพแวดลอมธรรมชาตทอยแวดลอมตวละคร เชน ทงหญา ล าธาร ปาไม หรอบรรยากาศค าเชาในแตละวน

(2) ฉากทเปนสงประดษฐ คอ อาคารบานเรอน สงของเครองใชหรอสงทมนษยสรางขนเพอใชประโยชนในดานตาง ๆ

54

(3) ฉากทเปนชวงเวลาหรอยคสมย คอ ยคสมยและชวงเวลาทไดเกดเหตการณตามเรองเลาขน

(4) ฉากทเปนการด าเนนชวตของตวละคร คอ กจวตรประจ าวนหรอรปแบบการใชชวตของตวละคร ชมชน หรอแมกระทงทองถนทตวละครนนอาศยอย

(5) ฉากทเปนสภาพแวดลอมเชงนามธรรม คอ สภาพแวดลอมทไมสามารถจบตองได สวนใหญมลกษณะเปนความเชอหรอความคดของคน เชน ประเพณ ธรรมเนยม คานยม

6) บทสนทนา (Dialogue) บทสนทนา (Dialogue) หมายถง วธถายทอดความคดเหน อารมณ และเรองราวท

ผประพนธตองการสอออกมาโดยท าการเขยนบทเปนค าพดของตวละครแตละตว บททดนนจะตองเปนเรองราวทเหมาะสมกบประเภทของเรองเลา ซงบทสนทนาแตละตอนนนจะบงบอกถงบคลกของตวละคร อารมณ ความคด ความรสก และอดมการณ ทส าคญบทสนทนาและการปฏสมพนธของตวละครแตละตวจะตองสอดคลองกน เนองจากบทสนทนาจะเปนสวนชวยใหเหตการณในเรองด าเนนไปตามทตองการ รวมถงเปนแนวทางก าหนดใหตวละครกระท าบางสงบางอยางดวย ขณะเดยวกนการปฏสมพนธของตวละครแตละตวกมสวนชวยในการสรางบทสนทนาเชนกนวาควรจะเปนไปในทศทางใด การเขยนบทสนทนาจงจ าเปนตองใหความส าคญกบความเหมาะสมของตวละครเปนอยางมาก

วนดา บ ารงไทย (2544) ไดอธบายถงบทสนทนาวาเปนอกหนงองคประกอบทส าคญส าหรบเรองเลา สามารถชวยปรบเปลยนกลวธการเลาเรองไมใหจ าเจ และราบเรยบ ทงนบทสนทนาจ าเปนตองมความเปนไปได สมจรงและสอดคลองกบบรบทตามเหตการณ สถานท ยคสมย และอารมณของตวละคร จงจะถอวาเปนค าพดทเหมาะสมกบตวละครนน

วรวฒน อนทรพร (2545) ไดกลาวไววา บทสนทนามความส าคญตอการเขยนเรองเลาเปนอยางยง โดยวตถประสงคส าคญของการเขยนบทสนทนา คอ 1) ชวยด าเนนเรองแทนการบรรยายของผเลา 2) ชวยใหรจกตวละครในเรองทางออม 3) ชวยเพมกลวธการเขยนของผเลาใหไมซ าซากจ าเจ 4) สรางความสมจรง ท าใหผรบสารรสกวาเปนเรองราวทเกดขนจรง 5) ท าใหบทประพนธนาสนใจ มชวตชวา โดยเฉพาะบทสนทนาทเขยนไดตรงตามบคลกของตวละคร

Foss (1992) ไดจ าแนกหนาทของบทสนทนาไว ดงน (1) บทสนทนาตองมความนาเชอถอและสมจรง เหมาะสม สอดคลองกบ

ลกษณะบคลกของตวละครและสภาพแวดลอม (2) บทสนทนาตองแสดงและบงบอกถงบคลกลกษณะของตวละคร (3) บทสนทนาตองบงบอกถงภาวะอารมณของตวละคร

55

(4) บทสนทนาควรแสดงถงลกษณะของบคคลหรอเรองทตวละครอางถง และบทสนทนาควรชวยใหเรองด าเนนไปขางหนา

(5) บทสนทนาควรเปนสวนทใหขอมลบางสงบางอยาง หากแตขอมลเหลานนควรถายทอดอยางเปนธรรมชาตผานตวละคร

จากการศกษาความหมายทนกวชาการไดใหไวจงพอสรปไดวา บทสนทนาเปนเหมอน ตวสะทอนใหเหนถงบคลกลกษณะนสยของตวละคร ซงบทสนทนาจะท าใหเราไดรวาตวละครมแรงจงใจอยางไร มความตองการอะไร มความฝนและความหวงสงใด เหมอนเปนการสอสารใหเราไดทราบถงขอมลตาง ๆ ขอเทจจรงทเกดขนในเรองเลา นอกจากนบทสนทนายงแสดงใหเหนถงการด าเนนเรองตอไปในอนาคต ทงนบทสนทนาอาจสะทอนใหเหนถงความขดแยงภายในจตใจของ ตวละครเองและความขดแยงระหวางตวละครอน แสดงออกถงอารมณ ความเจาเลห กลอบายของตวละครอนจะกอใหเกดปญหา น าไปสการเผชญหนา และจบลงดวยการแกไขปญหานน

7) มมมอง (Point of View) มมมอง (Point of View) หมายถง การมองเหตการณ และการเขาใจพฤตกรรมของ

ตวละครทปรากฏอยภายในเรองเลาผานสายตาของตวละครตวใดตวหนง ทงนอาจเปนการทผเลามองเรองราวเหลานนจากวงในแบบใกลชด หรอจากวงนอกดวยระยะหาง ซงในแตละมมมองทน าเสนอออกมากจะมความนาเชอถอทแตกตางกนดวย มมมองในการเลาเรองมความส าคญ อยางมากเนองจากจะมผลตอความรสกของผชม และมผลตอการชกจงอารมณของผทท าการเสพเรองเลานน

โดย Giannetti (1988, อางถงใน กาญจนา แกวเทพ, 2553, น. 307) ศาสตราจารยทางภาพยนตรจากมหาวทยาลยคลฟแลนด ไดมการจดแบงมมมองของการเลาเรองออกเปน 4 ประเภท ดงน

(1) เลาเรองจากมมมองบคคลทหนง (The First-Person Narrator) คอ การเลาเรองทใชตวละครอนเปนตวเอกของเรองท าการเลาเรองดวยตนเอง การเลาเรองในลกษณะนมขอดอยทความรสกใกลชดตอเหตการณทเกดขน ท าใหผชมสามารถเขาถงอารมณและความรสกนกคดของตวละครได แตกมกมขอเสยตรงทการเลาเรองนนอาจมอคตปะปนอยได

(2) เลาเรองจากมมมองของบคคลทสาม (The Third-Person Narrator) คอ การเลาเรองทผเลาท าการกลาวถงตวละครตวอน หรอเหตการณอนทตวผเลาพบเหน และไดเขาไปมสวนพวพนดวย ท าใหเราไมสามารถทราบถงความรสกนกคดของตวเอกไดชดเจน แตในขณะเดยวกนกเปนการชวยลดอคตลงดวยเชนกน

56

(3) การเลาเรองจากมมมองทเปนกลาง (The Objective Narrator) คอ มมมองทผสรางพยายามกอใหเกดความเปนกลางทสด เลาโดยปราศจากอคตในการน าเสนอ ท าให ไมสามารถเขาถงจตใจของตวละครไดอยางลกซงเพราะเปนการเลาเรองจากวงนอกแลวใหผชมเปนคนตดสนเรองราวทงหมดดวยตนเอง

(4) การเลาเรองแบบรรอบดาน (The Omniscient Narrator) คอ มมมองทไมมขอจ ากดในการเลา เปนการเลาเรองในลกษณะทรไปทกสงทกอยาง ทงอารมณ ความคด จตใจของตวละคร สามารถเขาถงตวละครไดทกตว ยายสถานท กาวขามผานขอจ ากดดานเวลา สามารถ กาวไปยงอนาคต ยอนอดต รวมถงสามารถส ารวจความเพอฝนของตวละครไดโดยไรขอบเขต ซงการเลาเรองในลกษณะนจะชวยใหผชมสามารถเขาใจถงเรองราวตาง ๆ ไดชดเจนและรวดเรวมากขน

8) สญลกษณพเศษ (Special Symbol) สญลกษณพเศษ (Special Symbol) หมายถง ชดของสญญะทถกสรางขนมาเพอใหม

ความหมายแทนของจรงในตวบทหรอในบรบทหนง ซงสญลกษณพเศษนจะชวยในการบงบอกความหมายและอธบายเรองราว ดงนนจงมความจ าเปนทจะตองท าใหสญญะเหลานนเปนไปในทศทางเดยวกน ส าหรบการใชสญลกษณในการสอความหมายสามารถใชไดทงในรปแบบของค าพดและภาพ ดงน

(1) สญลกษณทางภาพ คอ องคประกอบของเรองทไดรบการน าเสนอซ า ๆ อาจเปนสถานท วตถ บคคล หรอสงมชวตกได โดยทสญลกษณทางภาพสามารถเปนไดทงภาพเพยงภาพเดยวหรอกลมของภาพทเกดจากการตดตออยางการล าดบภาพเพอใชส าหรบสอความหมายพเศษกได

(2) สญลกษณทางเสยง คอ เสยงตาง ๆ ทถกน ามาใชเพอสอความหมายอน อาจจะใชเพอย าเตอนจากภาพอกครง ใชเพอเปรยบเทยบจากภาพ หรอเพอแสดงจดมงหมายของ ตวละครใหไดความหมายทตางไป แตไมไดถกน ามาใชส าหรบแสดงอารมณรวมของตวละครและเลาเรองราว

การเลาเรองเปรยบเสมอนหวใจหลกของการสอสารทกประเภท ไมวาจะออกมาในรปแบบของสอประเภทใดกตาม ทงหนงสอพมพ วทย ภาพยนตร ละครโทรทศน การตนแอนเมชน หรอแมกระทงการแสดง แตโลกการสอสารในปจจบนนมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวต งแตมอนเทอรเนตเขามากกอใหเกดเปนเครอขายสอสงคมออนไลนขนาดใหญ ท าใหการน าเสนอขอมลขาวสารตาง ๆ มรปแบบทหลากหลายจนเกดเปนการเลาเรองขามสอขน

57

Pratten (2010) หนงในผ ท รวมกอต งกลมนกเลาเรองขามสอ (Transmedia Storyteller) ไดใหค านยามของการเลาเรองขามสอวาเปนการค านงถงองคประกอบ 6 ประการ คอ เรอง (Story) ผ ชม (Audience) โมเดลธรกจ (Business Model) กลยทธ ท เปนเลศ (Execution) รปแบบสอ (Platform) และประสบการณ (Experience) โดยรวมแลวกคอการอธบายทงเรองของการออกแบบขอความ การตลาด การผลต และสรางสรรคเรองเลาเหลานนใหถกเลาขามสอไดอยางบรณาการ นอกจากนการเลาเรองขามสอยงตองเนนชองทางทเหมาะสมดวย อกทงยงตองอาศยการมสวนรวมของผรบสาร ปฏสมพนธแบบรวมคดรวมท า ส าหรบการเลาเรองขามสอนนการเชอมโยงจะส าเรจไดมกเกดจากการเชอมตอผชมเขาไวดวยกนทความสนกสนาน ความบนเทง และดงดดไปยงเรองราว ดงนนเพอทจะท าสงนใหประสบผลส าเรจนกเลาเรองขามสอจ าเปนตองสรรคสรางเนอหาเรองเลานน ๆ ใหออกมาเปนรปธรรมทเดนชดในแตละสอ ผชมจะไดรสกซมซบความบนเทงใจเหลานนไดมากขน

ตามทศนะของ Jenkins (2007) นกวชาการนเทศศาสตรชาวอเมรกน เหนวาการเลาเรอง ขามสอหมายถง กระบวนการน าเสนอองคประกอบยอยทกระจดกระจายกนไปใหมความเปนระบบมากขน ผานชองทางสอทหลากหลายดวยจดประสงคในการสรางสรรค สอความหมายในดานความบนเทงทแตกตางกน ซงตามแนวคดแลวแตละสอตางกมแนวทางเฉพาะในการน าพาเนอหาสารและบอกเลาเรองราวดวยตวของมนเอง

ดงนนอาจพอสรปไดวาการเลาเรองขามสอ คอ การท าการตลาดแบบปรบตวขามสอ น าเสนอเนอหาสาระทดเหมอนจะกระจดกระจายกนออกไป แตในความเปนจรงแลวเนอหาสาระเหลานนไดถกบรณาการเขาไวดวยกน ผานชองทางสอทหลากหลาย เชน สอภาพยนตร โทรทศน เกม แอนเมชน ของเลน สวนสนก การแสดง โดยแตละเรองกจะมวตถประสงคจ ากดเฉพาะอยาง ทงนเพอสรางประสบการณความบนเทงใหกบผชม ทส าคญแตละสอจะท าหนาทน าพาสารและคลคลาย รวมถงพฒนาเนอหาสาระเรองเลานนดวยตวของมนเอง

ส าหรบแนวคดหรอหลกการของการเลาเรองขามสอ Jenkins (2007) ไดสรปไว 7 แนวคด ดงน

1) Spreadability VS. Drillability เนอหาทดตองมพลงหรอศกยภาพในแนวนอน สามารถแพรขยายไปยงสออนได มพลงในการผลกดนและสงตอประสบการณใหกบผ คน นอกจากนเนอหาในเชงลกตองมพลงในการผลกดนประสบการณใหผเสพสามารถซมซบไดอยางลกซง และสามารถดงดดความสนใจของผรบสารได

58

2) Continuity VS. Multiplicity เนอหาทดตองมความสามารถในการเลาเรองทตอเนองและมความหลากหลาย มความสามารถขยายเปนธรกจได รวมถงสามารถท าการขยายหรอดดแปลงเปนรปแบบตาง ๆ ไดอกมากมาย

3) Immersion VS. Extraction เ นอหาทดตองสามารถสรางความรสกซมซบ หยงลกลงไปในหวใจและแกนแทของผรบสารได แทรกซมเขาไปแมแตในกจวตรประจ าวนท าใหผบรโภครสกเสมอนวาเขาเปนสวนหนงของเรองน และเมอเขาออกจาการรบชมเรองนนแลวกยงคงมสวนท าใหเขาสามารถใชมนได หรอเสพมนไดในชวตประจ าวน เชน สวนสนก Theme Park เครองเลนตาง ๆ ของช ารวย

4) World Building การสรางโลกแหงประสบการณของความหมาย โดยทนกเลาเรองขามสอไมจ าเปนตองยดตดอยกบแกนเรองเพยงแกนเดยว หากแตอนญาตใหผใชสามารถเลาเรองนน ๆ แตกตางกนออกไป สามารถสรางเรองทเชอมโยงกบโลกจรง และประสบการณทางโลกดจทลได การขยายเรองราวแบบนจะน าไปสพฤตกรรมการรบชมและจดเกบเนอหาทแตกตางกนออกไปของบรรดาแฟนคลบ

5) Seriality ความสามารถในการเชอมตอ เรองทงหมดไมจ าเปนตองเปนกลมกอนเดยวกน หากแตสามารถแบงเรองนนออกเปนสวนยอย ๆ ได และมความครบถวนสมบรณใน ตวของมนเอง จากนนกท าการเผยแพรเรองเหลานนออกไปตามชองทางทเหมาะสม สงนสามารถ ท าใหผชมหรอผรบสารสามารถเลอกเสพเรองดงกลาวจากชองทางสอทตางกนในเวลาไหนกได โดยไมตองเรยงล าดบกอน-หลง

6) Subjectivity การเลาเรองขามสอทดตองเลาเนอหาในเรองเดม หากแตเลาผานสายตาและมมมองของตวละครอน ๆ ในเรอง กจะถกท าใหกลายเปนอกเรองหนงไปเลย ดวยมมมองแบบใหมนท าใหผชมไดซมซบและเขาใจในหลากหลายมมมองวาเรองทแตกตางจากเดมนพดกบใคร และพดวาอยางไร

7) Performance การเลาเรองขามสอไมจ าเปนตองยดตดอยกบมมมองจากผสรางสารเทานน หากแตบางครงแฟนคลบกสามารถน าเอาเรองเลานนไปสรางใหมไดในแบบฉบบของ พวกเขาเอง และกมบอยครงทผสรางน าเอาเรองทถกสรางขนโดยแฟนคลบไปท าเปนเรองใหม จรง ๆ อยางเปนทางการ

เมอท าการเปรยบเทยบกนระหวางการเลาเรองในอดตกบปจจบนจะเหนไดวาการเลาเรองในอดตนน เรองเลาแตละเรองมกถกสรางขนโดยทไมสามารถน ามาประกอบเขาเปนสวนเดยวกนไดอยางสมบรณ แตส าหรบการเลาเรองในปจจบนน เรองเลาแตละเรองจะเปนเหมอนกบตวตอ ชนเลก ๆ ทอยกระจายกนไปตามสอตาง ๆ และเมอน ามาประกอบเขาดวยกนกจะสามารถรวมกน

59 เปนภาพเตมทสมบรณ อกทงเรองเลาสวนยอยเหลานนจะมสวนทเกยวของหรอเชอมตอกนอย อยางแขงแรง (Pratten, 2010) Norrington (2010) นกวชาการดานการสอสารชาวองกฤษไดอธบายถงหลกการเลาเรองขามสอไววามสงทตองค านงถง ดงน

1) เรมตนทเรองเลา การเลาเรองขามสอทดนนตองมเรองทดและเลาเรองไดอยางนาสนใจ เพราะใน

ปจจบนเรองเลามจ านวนมากขน แลวผคนบนโลกออนไลนตางกมการเลาเรองของตวเองกนอยางแพรหลายและสนกสนาน ทส าคญพวกเขาเหลานนสามารถเลาเรองไดเกงกวานกเลาเรองใน แวดวงการสอสารสมยกอนเสยอก จงเรยกไดวานคอยคทผใชสอกลายมาเปนผผลตเนอหาอยางแทจรง ดงนนนกเลาเรองจงจ าเปนตองพฒนากลยทธการเลาเรองใหเกดความนาสนใจ และมความเปนมออาชพมากยงขน โดยหลกการเลาเรองแบบดงเดมอาจใชไมไดผลอกตอไป

สงทยากส าหรบการเลาเรองขามสอกคอเราไมสามารถน าเรองทงหมดนนไปเลาในสอทแตกตางกนดวยกลวธการเลาเรองแบบเดม ๆ แตนกเลาเรองจ าเปนตองตดทอน ดดแปลง เนอหาสวนตาง ๆ ของเรองเลาเหลานน และสรางสรรควธการเลาเรองใหมความเหมาะสมกบสอทเลอกใช สอดคลองกบกลมผรบสารในสอนน อกทงตองสามารถน าเสนออารมณโดยรวมใหตรงกบความตองการของผรบสารได จงเกดเปนความยดหยนของเรองเลานนขน ยกตวอยางเชน เรองเลานนอาจสนเพยงแคสองถงสามบรรทดเมออยบนอนเทอรเนต แตอาจมความยาวมากถงสพนค าบนหนาหนงสอพมพ หรออาจใชเวลาเพยงแคสามสบวนาทส าหรบการน าเสนอบนโทรทศน และอาจยาวเกนสองชวโมงหากน าเสนอเรองนนในรปแบบของภาพยนตร เปนตน

หลกการคดเรองเลามอย 6 ขอ คอ (1) แกนเรองหรอสาระส าคญของเรองเลานนคออะไร อยตรงไหน มความ

นาสนใจเพยงพอส าหรบการสอสารไปยงสาธารณะหรอไม (2) การเลาเรองตามล าดบเวลา (3) รปแบบของเรองทตองการเลาหรอกลมผฟง (4) ภมศาสตรของเรองทจะเลา ผฟงเปนใคร (5) ทศนคตของเรองทเลา หรอศนยกลางของเรองทงหมด ถอเปนสงส าคญ

มากเนองจากเปนการเตมมมมอง และคณคาใหแกเรองเลา (6) บคลกของเรองเลา เชน ตรงไปตรงมา ตนเตนเราใจ หรอเฉอยฉว

เรองเลาททรงคณคาเปนเหมอนบทสนทนาทสามารถสะทอนโลกแหงความเปนจรงได หรอสามารถเลาถงโลกแหงความเปนจรงไดอยางแยบยลและตรงวตถประสงค มความใกลเคยงกบ

60 ชวตจรงของเราอยางแนบแนน ซงกอนจะมเรองเลาได เราจ าเปนตองคนหาเรองเลา จากนนจงเลอกกลวธการเลาเรองทเหมาะสม หากลมผฟงหรอกลมเปาหมาย และหาคนเลาทมประสทธภาพ

2) มองคนฟงใหหลากหลาย ปจจบนผรบสารทกคนนบวาเปนบคคลทมหนามตา และมอ านาจ ดงนนเราจงไม

สามารถค านงถงกลมผฟง ผชม หรอผรบสารแบบตรงไปตรงมาเหมอนสมยกอนไดอกตอไป เพราะโลกแหงการสอสารขามสอนนประกอบไปดวยผรบสารทหลากหลาย เขาอาจเลอกรบสอแบบเฉอยชา แบบกระตอรอรน หรอแบบมปฏสมพนธหนกหนวงกเปนได ซงแตกตางจากการ เลาเรองในชวงแรกทนกนเทศศาสตรเนนใหความส าคญเกยวกบวธการเปดรบสารของผรบ และการทผรบสามารถถอดรหสไดตรงตามความตองการของผสงสาร

การสอสารในปจจบนนจะเนนในเรองกจกรรมทเกยวของกบบรบทรอบขางเพราะสงนมสวนท าใหผรบสารเลอกปฏเสธสารทสงไป ดงนนเพยงแคขอมลพนฐานอยางเพศ รายได อาย อาจไมเพยงพอ เราตองดถงสภาพแวดลอมรอบขางวามสงใดบางทจะท าใหผสงสารเขาใจผรบสารไดมากยงขน นกสอสารจ าเปนตองศกษาถงลกษณะทางสงคมแบบใหมทจ าเพาะเจาะจงมากขน เชน กลมผบรโภคแบบใหม กลมผคนทมความหลากหลายทางเพศ หรอแมกระทงกลมคนวางงาน เพราะสงเหลานคอผรบสารทมความซบซอนมากกวาเดม ซงแนนอนวากลมคนทมความสนใจทางดานสงคม การเมอง วฒนธรรมแปลก ๆ ลวนสามารถเปนผรบสารไดทงนน สงทยากทสดคอกลมคนทประกอบไปดวยลกษณะพเศษเหลานลวนแตมไวยากรณภาษาทใชในการสอสารแบบเฉพาะกลม นกสอสารจะสามารถเขาใจภาษาของผรบสารกลมนไดดวยการศกษาถงบรบทในชวต กจวตรประจ าวน คานยม และความเชอของพวกเขา

3) สรางประสบการณใหพวกเขา นกเลาเรองอาจมเรองเลาผานรายการโทรทศนทด แตมนจะมประโยชนอะไร

ถาหากผ รบสารไมสามารถจดจ าเนอหาเหลาน นได การเปดรบสารหรอเรองเลาดวยความสนกสนานแลวจบกนไปไมใชความคาดหวงทดนกจากผรบสาร นกเลาเรองขามสอจ าเปนตองค านงถงสงททาทายมากกวานน คอ ตองสรางความทรงจ าทประทบใจใหเกดขนในรายการ เพราะเรองเลาทดตองสามารถสรางประสบการณทตราตรงใจใหผคนเกดการจดจ าไดทงในระดบจตส านกและจตไรส านก

แนวคดของการเลาเรองขามสอตงอยบนสมมตฐานทวาวนนผรบสารตองการอะไรทมากกวาการรบชมเนอหาสาระเพยงอยางเดยว เรองเลาทดตองสรางประสบการณใหผชมได สามารถท าใหผชมลกขนมาท าอะไรสกอยางทนอกเหนอจากการนงเปดรบเรองเลานนอยางเฉยชา

61

เรองเลาทดจ าเปนตองเลาไดดทงในโลกจรง และโลกสอ กลาวคอเรองเลานนจ าเปนจะตองถกเลาไดอยางต าสองรอบ คอขณะทรบชมรายการ และหลงหรอกอนรบชมรายการนน ยกตวอยางเชน “เมอคนคณไดดรายการ XXX ไหม สนกมากเลยนะ ฉนไมรวาเราควรคด หรอมความรสกอยางไรกบการแสดงของคนนน ฉนวามนคอนขางนาทง แลวเธอละคดอยางไร?”

เรองเลาเรองหนงตองสามารถกอใหเกดเรองเลาอกเรองหนงได จงจะถอวารายการไดสรางประสบการณใหแกผรบสารและขยายเรองเลาของตนเองออกไป ดงนนเรองเลาทมคณภาพจงควรเปนเรองเลาแบบเปดทสามารถใหผรบสารน าไปตอยอดความคด แตกประเดน และมสวนรวมในการถกเถยงออกไปไดในวงกวาง สงทเกดขนนคอความคาดการณไมไดของเรองเลาทผคนตางแพรกระจายเรองเลาในแบบของตนเองออกไปอยางไรขอบเขต เปรยบเสมอนหลมฟองอากาศท ไมมรปแบบชดเจน เกดขนแบบสะเปะสะปะ แตแพรกระจายไปทวแทงชส สงเหลานสามารถเกดขนไดจากการทเรองเลานนมจดเดอด อณหภมโดยรวม และความดนทพอเหมาะ เพราะทงหมดคอปฏกรยาของสงคมหรอผคนทมตอเรองเลานน ๆ

4) ท าใหเรองเลาไรกาลเวลา (ในอนาคต) ในการเลาเรองขามสอ หรอเลาเรองขามรปแบบสอ นกเลาเรองจ าเปนตองเลาเรอง

แบบขามกาลเวลาไดดวย กลาวคอเนอหาเรองนนเมอถกเลาออกไปแลวครงหนงกยงสามารถน ากลบมาเลาไดอกซ าแลวซ าเลา และยงคงมอรรถรสอยเสมอ ไมไดตายหายไปกบกาลเวลา ดงนนกลมผผลตสอจงตองใชความคดใหมากขน เพราะพฤตกรรมของผรบสารไมไดเปนหนวยเวลาแบบเสนตรง แตพวกเขาเปดรบสารตามความสะดวก ตามกาลเทศะของพวกเขา ไมใชของมมมองคนท าสอ เราจงควรแนใจวาหากพวกเขาไดรบเรองเลานนแลวไมวาจะในระยะเวลาใดกแลวแต เรองเลานนยงคงดสดใหม และคงความนาสนใจอยเหมอนเดม ทส าคญตองมการผนวกใชสอตาง ๆ มากขนกวาเดม เรยกวาเปนการโหมโรงเรองเลา

หากเรองเลานนดกสามารถน าไปขยายแฟรนไชสสอได เชน รายการยอดฮต ทวโลกอยาง Got Talent Series หรอรายการเกมโชวตาง ๆ ซงแทจรงแลวผผลตเหลานนไมไดขายอะไรเลยนอกเสยจากเรองของคนทมความตองการจะแสดงความสามารถของตนเอง เรองนขายดไปทวโลกเพราะคอนขางถกจรตกบผชม ทส าคญในแตละประเทศกยงสามารถดดแปลงเรองเลานใหเกดความเหมาะสมในบรบททางสงคมของประเทศนนได สงนเองทเราเรยกวาเสนหของเรองเลา

5) เลาเรองขามสอ เรองเลาขามรปแบบสอ ปจจบนสอตาง ๆ ก าลงหลอมรวม เนอหาสอถกรวมเขาไวดวยกน เรองเลาจงตอง

สามารถสอสารและแพรกระจายออกไปในหลากหลายชองทางดวย กลาวคอนกเลาเรองมโอกาสทจะน าเสนอเรองเลาของตนเองไปถงกลมคนทใชสอแตกตางกนได

62

เรองเลาเรองหนงอาจสอสารผานไดท งทางหนงสอ การตน ภาพยนตร เกม แอปพลเคชนเสรมในโทรศพทมอถอ สอสงคม การแสดงตาง ๆ และจะดมากเมอมนสามารถชวยลดตนทนการผลตตอหนวยลงได สงทนกเลาเรองตองท ากคอการเพมชองทางของการขาย และเพมคณคาของเรองเลานน เนองจากตนทนของการคดเรองเลานนมกจะสงกวาตนทนของการขายเรองเลาในสอทแตกตางกนออกไปหลายเทาตว อยางไรกตามลกษณะธรรมชาตของสอแตละสอกมความส าคญมากกบการก าหนดคณลกษณะของผรบสารทแตกตางกน นกเลาเรองจ าเปนตองออกแบบเรองเลาใหมใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบสอนน ๆ ดวย ซงปกตแลวจะมตวแปรทควรค านงถงอยสามตว คอ เวลา พนท และระดบจนตนาการของผรบสาร

ดงน นจงสรปไดวาการเลาเรองซงถอเปนหวใจหลกของสอทกประเภทนน สามารถน าเสนอผานสอไดหลากหลายรปแบบอยางไรขดจ ากด เชน ขาว เกมโชว ละคร รายการโทรทศน เพลง การตนแอนเมชน ภาพยนตร โพสต แฮชแทก คอนเสรต การแสดง หนงสอการตน สวนสนก ของเลน ฯลฯ การทเรองเลาไดกาวขามผานไปยงสอตาง ๆ ทกลาวมาน ลวนเปนการเลาเรองขามสอทงสน นกเลาเรองจงตองเรยนรถงวธการขยายเรองเลาของตนเองใหมการสอสารผานสอตาง ๆ อยางมประสทธภาพมากขนทงสอเกาและสอใหม เพราะผรบสารจะเปนตวกลางส าคญทคอยชวยสงตอและก าหนดเรองเลานน นกเลาเรองทดจงตองใสใจในตวผรบสารอยางมาก ทงนเพอสรางประสบการณรวมทนาประทบใจในลกษณะของวถชวตหรอกจวตรประจ าวนระหวางเรองเลาและตวผรบสารใหเกดขนผานแพลตฟอรมตาง ๆ ดวยตวของผรบสารเอง

การศกษาถงแนวคดการเลาเรองขามสอจงเปนสวนส าคญทจะชวยใหผวจยเกดความเขาใจถงพนฐานของการเลาเรองวาประกอบไปดวยสงใดบาง และมวธการอยางไร รวมถงขนตอน กระบวนการ รปแบบและกลวธของการเลาเรองขามสออยางลกซง เพอน ามาเปนพนฐานส าหรบงานวจยเรอง “กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดน ค าสาปราชนหมะ” ตอไป

2.4 สมพนธบท

Kristeva (1985) นกวชาการชาวบลแกเรยทอาศยอยในฝรงเศสคอบคคลแรกทเรมใชค าวา “Intertextuality” ในชวงป ค.ศ. 1960 จนกลายเปนศพททางวชาการทนยมใชกนอยางแพรหลายในฝรงเศสเมอมการกลาวถงมโนทศนตาง ๆ เกยวกบสมพนธบท โดย Julia ไดอธบายไววาตวบท (Text) ใด ๆ กตาม ลวนแตเปนการดดแปลงและดดซมมาจากตวบทอน ๆ ทงนความหมายของตวบทจะไมหยดนงอยเพยงแคความหมายเดยว หากแตจะมความสมพนธเชอมโยงกบกระบวนการทาง

63 วฒนธรรมและสงคมเสมอ จากนนเมอมการน าค านเขามาใชในไทยนกวชาการจงไดแปลค าวา “Intertextuality” ออกมาใชหลายค า แตทนยมกนคอ การเชอมโยงเนอหา การถายโยงเนอหา และ สมพนธบท

ส าหรบค านยามของสมพนธบท Berger (1992) ไดกลาวไววา เปนการสรางหรอใชตวบทใหมตวบทหนงอาจจะโดยรตวหรอไมรตวกไดจากวตถดบอน ๆ ซงนบเปนตวบทเดมทมอยแลวจงมความเกยวของกบการแลกเปลยนความหมายและการหมนเวยน โดยกระบวนการของสมพนธบทจ าเปนจะตองมทงตวบทตนทาง และตวบทปลายทาง

ในแนวคดสมพนธบท (Intertextuality) สงทปรากฏใหเหนในเนอหาใหม (Secondary Text) มกมรองรอยมาจากเนอหาเดม (Primary Text) โดยเฉพาะอยางยงในการน าเสนอเนอหาจากสอหนงไปยงอกสอหนงจ าเปนตองมการดดแปลงใหเขากบธรรมชาตของสอนน ๆ เพอความเหมาะสมในดานของการถายทอด (Butler, 2012)

จากความหมายของนกวชาการขางตนจงสามารถกลาวโดยสรปไดวา สมพนธบท หมายถง ความสมพนธระหวางตวบทในดานกระบวนการสรางความหมายของตวบทใหม โดยทมการอางอง หรอหยบยมความหมายจากตวบทดงเดมทมอยแลวมาปรบปรง พฒนาเพอสรางตวบทใหมขนมา ซงดเหมอนวาการทสอสมยใหมจ าเปนตองหยบยมบางสงบางอยางจากสอเกาในท านองทวา “เหลาใหมในขวดเกา” หรอ “เหลาเกาในขวดใหม” นน สบเนองมาจากปจจยหลก 2 ประการ คอ ความเจรญเตบโตของเทคโนโลยการสอสารทสงผลใหกระบวนการการผลตซ าเปนไปอยางงายดาย และในแงขององคประกอบอยางเนอหาหรอตวบทตาง ๆ ไมนาจะมสงแปลกใหมอกแลว หากแตสงทอาจกอใหเกดความแปลกใหมขนมานาจะอยทการจดระบบ การผสมผสาน รวมถงการจดวางความสมพนธเพอน าเสนอเทานน

กาญจนา แกวเทพ (2552) ไดจ าแนกวธการผลตซ าออกเปนหลายรปแบบ โดยอาจรกษารปแบบ เนอหา และความหมายจากตวบทดงเดมเอาไวทงหมด หรออาจมการดดแปลงองคประกอบตาง ๆ รวมทงรปแบบ แตยงคงไวซงเนอหาจากตวบทดงเดม หรอในอกลกษณะหนงคอการรกษารปแบบเดมไวแตความหมายและเนอหาเปลยนแปลงไป ซงสามารถแบงรปแบบดงกลาวออกเปน 4 ลกษณะ ดงน

1) รปแบบนกแกว (Parrot Pattern) การผลตซ ารปแบบนจะเปนการน าเอาท งรปแบบและเนอหามาใชแบบตรงไปตรงมา เปรยบเสมอนกบนกแกวทพดเลยนแบบมนษยทกอยาง

2) รปแบบอะมบา (Amoeba Pattern) การผลตซ า รปแบบนเปรยบเหมอน ตวอะมบาซงเปนสงมชวตทมการเปลยนแปลงรปทรงอยตลอดเวลา แตตวเนอในของมนยงคงเดม

64 อยเสมอ กลาวคอการผลตซ าทตวบทใหมโดยมการดดแปลงรปแบบใหสอดคลองกบปจจยตาง ๆ อยางเหมาะสม แตยงคงไวซงเนอหาเดมของตวบทดงเดมไวอยางครบถวน

3) รปแบบปะการง (Coral Pattern) ปะการงนบเปนสงมชวตทยงคงรปทรงเดมไวเสมอถงแมวาเนอในของมนจะตายไปแลวกตาม การเปรยบเทยบนเมอน ามาพจารณาสอบนเทง ตาง ๆ อาจกลาวไดวา ตวบทใหมมการน าเอารปแบบจากตวบทดงเดมมาใชแตมการเปลยนแปลงเนอหาทตองการสอความหมายไปจากเดม

4) รปแบบผเสอ (Butterfly Pattern) ผเสอคอสงมชวตทมการเปลยนแปลงท งรปทรงและเนอใน โดยตองอาศยระยะเวลาทยาวนานพอสมควรส าหรบกระบวนการทงหมด ซงเปรยบไดกบการน ารปแบบ เนอหาจากตวบทดงเดมมาใช และเกดการพฒนา เปลยนแปลงผานระยะเวลาจนแทบแยกกนไมไดเลยวาตวบทใหมไดรบการหยบยมหรอสรางขนตามลกษณะของ ตวบทดงเดมอยางไร

ดงนนตวบทตาง ๆ ในโลกทกวนนลวนมการเชอมโยง และอางองถงกนและกนโดยทไมมอะไรเปนของใหมจรง ๆ การผลตตวบทใหมกเปนเพยงการหยบยมเอาตวบทเกามารอยเรยงในรปแบบใหมเทานน ผผลตงานสอสารในปจจบนจงไมจ าเปนตองผลตอะไรขนมาใหม เพยงแคท าหนาทรวบรวมผลงานเกา ๆ แลวน ามาประกอบขนใหมเทานน

Butler (2012) ไดจ าแนกสมพนธบทระหวางสอออกเปน 2 ประเภท ดงน 1) สมพนธบทแบบจตส านก คอ การเชอมโยงเนอหาโดยเฉพาะการโตตอบ

โตแยง ซงเมอเราไดเหนเนอหาอยางหนงกสามารถเชอมโยงไปยงอกเนอหาหนงไดในลกษณะทเนอหาท งสองเปนเรองเดยวกน หากแตเปนไปในลกษณะของการโตตอบ โตแยง นอกจากน การเสยดส ลอเลยน ยงนบเปนตวอยางทดของการสรางความขบขนทแตกตางออกไปจากเนอหาตนแบบดวย

2) สมพนธบทแบบไรจตส านก คอ การทเนอหาทงสองเรองไดใชวตถดบใน สงเดยวกนหรอแตกตางกน เชน การด าเนนเรอง โครงเรอง ลกษณะตวละคร ฯลฯ โดยทผประพนธไมไดมความตงใจทจะใหเหมอนกน

หากกลาวถงสมพนธบท การเขยนลอเลยนหรอการลอกเลยนแบบอารมณขนสามารถเปนตวอยางทดในการอธบายถงสมพนธบทแบบจตส านกได โดย Berger (1992) ไดกลาวไววาการเขยนลอเลยนคอการลอกเลยนตวบทอยางมอารมณขน และจ าแนกได 3 แบบ คอ การเขยนลอเลยนเนอหา การเขยนลอเลยนรปแบบความถนดของผประพนธหรอศลปน และการเขยนลอเลยนตามประเภทเนอหา

65

ดงนนการเขยนลอเลยนจงเปนรปแบบหนงของการอางถงและการจดท าอยางมสต หรอมจตส านกในรปแบบ เนอหา ลกษณะการสรางสรรคผลงานของแตละคน โดยการเขยนลอเลยน จะถกกลาวถงและเปนทยอมรบกตอเมอผรบสารเกดความคนเคยวาการลอเลยนทถายทอดออกมานน มความหมายสอถงอะไร ซงจะท าใหเกดความขบขนและเขาใจไดถงแมจะไมมความรในเรองทถกน ามาเขยนลอเลยนเลยกตาม บางครงผประพนธและศลปนในแขนงตาง ๆ กไดมการสรางสรรคงานขนมาดวยเนอหาทผรบสารรจกและคนเคย สงผลใหสมพนธบทมความชดเจนงายตอการเขาใจ และกอใหเกดความนยมในการน ามาดดแปลงอยางแพรหลาย หากแตในบางครงทสมพนธบทไมเกดความชดเจนเพราะผประพนธขาดทกษะในการถายทอดแกนเรอง โครงเรอง และลกษณะของ ตวละคร ท าใหไมสามารถคงไวซงเนอหาเดมได

Fiske (1987) ไดแบงแยกประเภทของสมพนธบทออกเปน 2 ประเภท คอ 1) สมพนธบทแนวนอน (Horizontal Intertextuality) เปนความสมพนธระหวาง

ตวบทปฐมภมดวยกน กลาวคอระหวางฝายผผลตหรอผสงทท าการหยบยมสวนประกอบตาง ๆ ของอกตวบทหนง เชน สมพนธบทระหวางประเภทรายการ (การน านวนยายมาสรางเปนละคร) ตวละคร เนอหา ฯลฯ ซงอาจมองเหนไดอยางชดเจนวามการหยบยมมาหรอไมกได เชน การน าบทประพนธประเภทนวนยายมาสรางเปนละครโทรทศนหรอภาพยนตร

2) สมพนธบทแนวดง (Vertical Intertextuality) เปนความสมพนธระหวางตวบทปฐมภม (ละคร ภาพยนตร เพลง ฯลฯ) กบตวบทอน ๆ ทมความแตกตางกนออกไป โดยมการอางองใหเหนอยางชดเจนในระดบทตยภม เชน คอลมนวจารณตาง ๆ หรอแมกระทงระดบตตยภม เชน การแสดงความคดเหนของผอานทมตอบทวจารณดงกลาว

นอกจากน กาญจนา แกวเทพ (2553) ไดมการอธบายถงบทบาทหนาทของสมพนธบทวาสามารถพจารณาไดจากหลากหลายแงมมดวยกน ทงแงมมของผผลต แงมมของผรบสาร และแงมมทเปนกลาง ดงตอไปน

1) บทบาทหนาทของสมพนธบทในเชงปรมาณ นบเปนผลสบเนองทสามารถมองเหนไดงายและชดเจนทสด กลาวคอสมพนธบทนนโดยเฉพาะสมพนธบทแนวนอนจะท าใหความหมายและเนอหาของตวบทตนทางมความแพรหลายมากขน เชน การน าบทประพนธภาษาองกฤษมาสรางเปนภาพยนตรกจะสงผลใหผชมชาวไทยมโอกาสในการเขาถงมากขน นอกจากนหากผชมไดชมภาพยนตร (ตวบทปลายทาง) ทสรางมาจากนวนยาย (ตวบทตนทาง) หากเกดความชนชอบ ผชมกจะพยายามหานวนยายเรองนนมาอาน นบวาเปนการเผยแพรตวบท ตนทางใหกวางขวางขนโดยอาศยตวบทปลายทางเปนตวเชอม

66

2) บทบาทหนาทของสมพนธบทในเชงคณภาพ มลกษณะทหลากหลายกวาเชงปรมาณ โดยการสรางตวบททสองอาจสงผลใหความหมาย เนอหาในตวบททสองมความชดเจน มคณภาพทดกวาตวบทแรก เชน การสรางภาพยนตรทท าออกมาไดดกวาบทประพนธจากใน นวนยาย หรอการสรางตวบทหลง ๆ อาจมคณภาพทลดลงไปจากตวบทแรก

3) บทบาทหนาทของสมพนธบทจากมมมองของผสงสาร ในกรณนไดหยบยกกรณของ “ดารา” ทท าหนาทเปนผสงสารมาวเคราะหบทบาทหนาทของสมพนธบทเปนการเฉพาะ เนองจากดาราไมใชผทปรากฏตวอยเพยงในละคร หรอภาพยนตรเพยงเทานน หากแตไปปรากฏตวตามรายการอน ๆ ดวย ซงบทบาทหนาทพเศษของกระบวนการสรางความเปนดาราท Butler ไดประมวลเอาไว สามารถแบงออกเปน 4 บทบาท ดงน

(1) ตวบททชวยสงเสรม สนบสนน และโปรโมทดารา นบเปนตวบททสรางโดยตวดาราเองหรอตวตนสงกด เนอหาของตวบทประเภทนจะเปนขอมลตาง ๆ เกยวกบดารา ความคดเหนของดาราทมตอผลงานนน การไปปรากฏตวตามรายการตาง ๆ หนาทส าคญของตวบทนคอการสรางการรบรรวมถงความคดเหนทผชมจะมตอดาราคนนน

(2) ตวบททชวยใหดารากลายเปนทรจกอยางแพรหลาย เชน รายการ Gossip เกยวกบความประพฤตของดารา การน าภาพหลดของดารามาเผยแพร การใหสมภาษณทดาราควบคมไมได ขาวตาง ๆ ทเกยวของกบพฤตกรรมสวนตวของดาราคนนน

(3) การน าเสนอตวดาราในหลาย ๆ ตวบท ในสอโทรทศนมคณลกษณะทพเศษคอมรายการหลากหลายประเภท จงเปนชองทางทชวยใหดาราสามารถน าเสนอตวเองไดในหลายตวบท ซงในแตละตวบทนนอาจตองการความหมายของตวดาราทสอดคลองกน และความหมายทขดแยงกน

(4) บทวจารณ โดยบทวจารณของสอแตละประเภทจะมความส าคญตอตวบทตนทางไมเทากน ในขณะทคอลมนวจารณโทรทศนนนสงผลกระทบตอรายการโทรทศนไมมากนก แตคอลมนวจารณภาพยนตรกลบมบทบาทส าคญตอตวบทตนทางเปนอยางมาก โดยท าหนาทเปนเสมอนตวประเมนคณภาพของภาพยนตรเรองนน

4) บทบาทหนาทเชงเศรษฐกจของสมพนธบท บทบาทหนาทในเชงนมแนวคดเกยวกบการหมนเวยนน าเอาละครโทรทศนเรองเดม ๆ มาสรางใหมอกครง โดยทมทมผสรางรายใหม หรออาจเปนรายเดมกได มนกแสดงรายใหม ละครโทรทศนทมกถกเลอกมาผลตซ านมกเปนละครทไดรบความนยมชนชอบจากผชมมาแลว ซงกระบวนการผลตซ าในรปแบบนมกเกดขนกบสอประเภทเรองแตง เชน ละครโทรทศน นวนยาย ภาพยนตร การตน ซงการสรางตวบทใหมจากตวบทเดมนนจะมทงสวนทเลยนแบบมาจากขนบเดม เชน เนอเรองแบบเดม ฉากเดม บทสนทนาเดม

67 และมทงสวนทเปนสงแปลกใหม เชน นกแสดงคนใหม บคลกของตวละครทมการเปลยนแปลงไปจากเดม

5) บทบาทหนาทของสมพนธบทจากมมมองของผรบสาร ส าหรบบทบาทนกคอการชวยสรางเสนทางลดเกยวกบเรองของการสรางความเขาใจความหมายอยางมาก หากน าตวละครจากตวบทเดม เชน “แมนาค” มาสรางในตวบทใหมอยางโฆษณา ผชมกจะสามารถเขาใจถงความหมายของเรองราวในตวบทใหมไดภายในระยะเวลาอนส น เชน เขาใจวาแมนาคจะตองมา ยนคอยสามททาน า เนองจากผชมไดมการถายโอนความหมายของตวละครจากตวบทเดมทรจก อยแลวมาใชในการตความหมายในตวบทใหม

ส าหรบกลวธในการเชอมโยงหรออางองระหวางตวบทนน ตามทศนะของ Fiske (1987) สามารถแบงมตในการวดได 2 แบบ คอ

1) การวดในเชงปรมาณ คอ การเปรยบเทยบระหวางตวบทแรกกบตวบทหลงวามการเปลยนแปลงไปในแนวทางใด เชน มการเพมเตม หรอการตดทอนไปจากเดมมากนอยแคไหน

2) การวดในเชงคณภาพ คอ การเชอมโยงระหวางตวบทแรกกบตวบทหลงทอาจเปนไปตามเงอนไขในลกษณะใดลกษณะหนงดงตอไปน

(1) มการซอนเรนวาเปนการเชอมโยงความหมายแบบครง ๆ กลาง ๆ (2) มการซอนเรนไวทงหมดจนเกอบมองไมรวาตวบทนนมความสมพนธกน (3) ผผลตมแนวโนมตงใจทจะหยบยมองคประกอบจากตวบทแรกมาผลตซ า (4) ผผลตไมไดมความตงใจทจะหยบยมจากตวบทเกามาใช (5) ผผลตรตววาน าของเกามาใชแตตงใจปดบง (6) ผผลตน าของเกามาดดแปลงแกไขใหม (7) ผผลตมการน ามาตความใหมอยางตงใจ

นพพร ประชากล (2543) เปนผเรยกตวบทแรกวา “ตวบทตนทาง” และเรยกตวบททถกสรางมาจากตวบทแรกวา “ตวบทปลายทาง” นอกจากนยงไดเสนอแนวทางในการวเคราะหเปรยบเทยบตวบททงในเชงปรมาณและเชงคณภาพวา จากตวบทตนทางไปสตวบทปลายทาง มสงใดทเพมเตมเขามา มอะไรทหายไป มอะไรทถกดดแปลงไปบาง แลวเปนเพราะอะไร ท าไมจงเปนนน และเปนไปอยางไร โดยอาศยหลกการพจารณา ดงน

1) การขยายความ (Extension) หมายถง ตวบทปลายทางไดมการเพมเตมเนอหาอะไรทตวบทตนทางไมมบาง เหตผลทท าการเพมเตมไปคออะไร สวนทเพมเตมเขาไปมความสมพนธกบตวบทเดมอยางไรหรอท าหนาทอะไร และการขยายความนนสงผลใหความหมายทงหมดเปลยนแปลงไปหรอไม

68

2) การตดทอน (Reduction) หมายถง ตวบทปลายทางมการตดทอนเนอหาอะไรไปจากตวบทตนทางบาง และตดทอนไปเพราะเหตใด รวมถงการตดทอนนนสงผลตอความหมายของตวบทหรอไม

3) การดดแปลง (Modification) หมายถง ตวบทปลายทางมการดดแปลงเนอหาอะไรไปจากตวบทตนทางจนท าใหตวบทตนทางมรปลกษณทแตกตางไปจากเดม หรอ ไมเหมอนเดมบาง

กาญจนา แกวเทพ (2552) แสดงทศนะวาปรากฏการณสมพนธบทในปจจบนมลกษณะ แฝงเรน หากเปรยบเทยบกบสมพนธบทในยคสมยใหม (Modern) ทเรยกวาการดดแปลงจะพบวา ในแงของความต งใจและการรตวทงในฝายผรบสารและผผลตมกจะมลกษณะเปดเผย อกท งองคประกอบทถายโอนมากมสดสวนเปนสวนมาก เชน การปรบแปลงบทประพนธนวนยายมาเปนละครโทรทศน จะคงรกษาองคประกอบเกอบทกอยางของการเลาเรองเอาไวดงเดม ไมวาจะเปน ชอเรอง ชอตวละคร บทสนทนา ฉาก สงผลใหตวบททสองมความคลายคลงกบตวบทแรกเปนอยางมาก แตส าหรบปรากฏการณสมพนธบทในยคหลงสมยใหม (Postmodern) จะมความแตกตางทงในเชงปรมาณและคณภาพ ในแงของคณภาพนนความตงใจและรตวของทงฝายผสงสารและผรบสารเรมมนอยลง องคประกอบของตวบทแรกทถกน ามาถายโอนในตวบททสองกมสดสวนทเลกนอย ถกน ามาปรงแตงจนแทบดไมออกวานเปนปรากฏการณสมพนธบท การถายโอนลกษณะแฝงเรนนพบมากในสอโทรทศน ซงประกอบดวยรายการตาง ๆ หลายประเภท โดยอาจมรายการบางรายการทมต าแหนงเปนตวบททสองและรบการถายโอนมาจากตวบทแรก เชน รายการขาวบนเทง ซงมเนอหาสาระเปนตวบททสองของตวบทแรก คอ ละคร ภาพยนตร หรอเพลง แตเนองจากรายการเหลานมการเลอกเฉพาะบางองคประกอบของตวบทแรกมาผานการปรงแตงจนกระทงผชมไมอาจรบรไดวามความสมพนธกนภายในตวบทหรอรายการ เชน มการแปลงองคประกอบจากเรองแตง (ละคร) มาเปนเรองจรง (ขาว) หรอแปลงจากบทสนทนาในละครมาเปนการใหสมภาษณ

ทส าคญในยคหลงสมยใหมไมไดใสใจถงขอวพากษวจารณตอปรากฏการณ “สมพนธบท” ทมมาตงแตยคสมยใหมในประเดนของการสรางขนใหมอยางซอตรงตอตนฉบบ หรอการตงค าถามเกยวกบการลดทอนคณคาเชงสนทรยะเพราะมลเหตเชงพาณชย เนองจากในยคหลงสมยใหมไดปรบเปลยนแนวคดไปจากเดม โดยมทศนะรองรบการไมไดเชอถอหรอไมไดใหคณคาตอตนฉบบวามคณคาเหนอกวาฉบบดดแปลงหรอฉบบลอกเลยนแตอยางใด หากแตยอมรบวาการผลตงานวฒนธรรมนนไมวาจะผลตออกมาในรปแบบใด ของใคร หรอชนชนใดกตามยอมเจอปนไปดวยลกษณะเชงพาณชย มมตทางธรกจ หรอมตทางเศรษฐกจมากบางนอยบางอยแลว

69

ในงานวจยชนน ผวจยไดน าแนวคดสมพนธบท (Intertextuality) มาใชส าหรบศกษากลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ เพอวเคราะหถงความเชอมโยงในดานตาง ๆ จากภาพยนตรการตนแอนเมชนซงเปนตวบทเกามาสตวบทใหมอยางการแสดงดสนยออนไอซวาตวบททงสองนนมความเชอมโยงกนอยางไรบางในรปแบบของการเลาเรอง มการคงเดมหรอจดรวม (Convention) ความแปลกใหมหรอจดตาง (Invention) มการขยายความ (Extension) การตดทอน (Reduction) รวมถงการดดแปลง (Modification) อยางไรบาง โดยผวจยจะไมขอกลาวถงในเชงเปรยบเทยบวาตวบทใดดหรอมคณคามากกวากน เนองจากผวจยยดหลกวเคราะหตามรปแบบของสมพนธบทในยคหลงสมยใหมทไมไดใหความส าคญกบตวบทใดตวบทหนงเหนอกวากน

2.5 สญวทยา

สญวทยา (Semiology) หรอสญศาสตร (Semiotics) นบเปนศาสตรแขนงใหมทไดรบการพฒนากนอยางจรงจงประมาณปลายศตวรรษท 19 หรอราวตนศตวรรษท 20 โดยสญวทยาคอศาสตรทท าการศกษาเกยวกบสญญะ (The Science of Signs) และระบบของสญญะ (A System of Signs) ซงทงสญวทยา และสญศาสตรนนลวนมาจากรากศพทของภาษากรกทวา Semeion แปลวา สญญะ ตอมาเมอมการศกษาเกยวกบแนวคดเรองสญวทยาของนกวชาการหลายตอหลายทาน จงกอใหเกดการเรยกชอแนวคดทใชศกษาเกยวกบเรองนแตกตางกนออกไป แตชอเรยกทเปนทรจกกนในแวดวงวชาการและไดรบความนยมมากทสดกคอ Semiology และ Semiotics

ในดานของความหมายนนทงสญวทยา (Semiology) และสญศาสตร (Semiotics) ไมไดแตกตางกนแตอยางใด เพราะทงสองค าลวนสอความหมายถงสาขาวชาทท าการศกษาเกยวกบระบบของสญญะหรอศาสตรทเกยวของกบสญญะเหมอนกน ความแตกตางอยตรงทวา Semiology เปนค าท Ferdinand de Saussure (เฟอรดนานด เดอ โซซร) นกภาษาศาสตรชาวสวสเซอรแลนดผมชอเสยงตงขนมาจนนยมใชกนอยางกวางขวางในแวดวงวชาการของยโรป ทงนเพอแสดงออกถงความเคารพตอโซซรในฐานะผรเรมวธการศกษาในแขนงนขนมา สวนค าวา Semiotics นน เปนค าท Charles Sanders Peirce (ชารลส แซนเดอร เพยรส) นกปรชญาชาวอเมรกนใชและเผยแพรใหเปน ทรจกกนในแวดวงวชาการของประเทศสหรฐอเมรกา สงผลใหเปนทนยมส าหรบนกวชาการทใชภาษาองกฤษทงนเพอสรรเสรญตอเพยรสผคดคน (Guiraud, 1975; ไชยรตน เจรญสนโอฬาร, 2545; สรณ วงศเบยสจจ, 2545)

70

หากพจารณาเพยงแคชอเรยกวชาทวาดวยการศกษาทางดานสญญะแลวจะเหนไดวาทง Semiology และ Semiotics แทจรงแลวกคอสญญะประเภทหนง เพราะสามารถสอความหมายแบบจ าเพาะเจาะจงได กลาวคอ หากนกวชาการทานใดบอกวาตนเองเปนนกสญวทยากจะสอความหมายวาบคคลทานนนไดยอมรบและหยบยกแนวคดของโซซรมาใชเปนหลก สวนนกวชาการทบอกวาตนเองเปนนกสญศาสตรกสอความหมายไดวาบคคลทานนนรบเอาอทธพลทางความคดเกยวกบการศกษาทางดานสญญะมาจากเพยรส

De Saussure (1916) ในฐานะนกวชาการคนแรกทใหความสนใจและมงศกษาเกยวกบแนวคดสญวทยา (Semiology) จนไดรบการขนานนามวาเปนบดาของการศกษาภาษาศาสตรเชงโครงสรางนยมและสญวทยา ไดกลาววากระบวนการสรางความหมายตองอาศยองคประกอบของสญญะ 2 ประการ คอ รปสญญะ หรอ ตวหมาย (Signifier) และความหมายของสญญะหรอ ตวหมายถง (Signified) รวมกนเขาเปนสญญะ (Sign) โดยสญญะเปนผลของการประสานกนภายในของภาษาระหวางรปลกษณของเสยงทเราไดยนกบความหมายทรปเสยงนนกระตนใหเกดการรบรขนภายในใจ เชน สญญะ “รก” ประกอบไปดวยชดเสยงในรปสญญะ คอ R-A-K กบความหมายของสญญะทวา “ความรสกผกพนอนลกซงมนคง” ทงนการผสมผสานกนระหวางรปสญญะและความหมายของสญญะจะขนอยกบขอตกลงในสงคมรวมกน ซงกระบวนการสรางความหมาย จะเกดขนมาไดกดวยการเชอมโยงความสมพนธระหวางองคประกอบสองอยางน โดยโซซร ยงเสนออกวาสญญะยอยตวหนงจะยงไมมความหมายในตวเองจนกวาจะถกน าไปเทยบเคยงกบสญญะยอยตวอน ๆ ทอาศยการเปรยบเทยบแบบคตรงขาม (Binary Opposition) เชน ค าวา “รก” จะปรากฏความหมายทแนชดไดกตอเมอถกน าไปเปรยบเทยบใหเหนถงความแตกตางกบค าวา “เกลยด” การเปรยบเทยบในลกษณะนจะท าใหเราเขาใจไดโดยทนทวาแทจรงแลวรกคออะไร

โดยสรปกระบวนการสรางความหมายของโซซรจะเกดขนไดกตอเมอมสญญะ (Sign) ซงประกอบไปดวยรปสญญะ (Signifier) และความหมายของสญญะ (Signified) ทมความสมพนธเชอมโยงกนถงตวอางอง (Referent) ทงนจากองคประกอบดงกลาวโซซรไดอธบายขยายความถงลกษณะความสมพนธระหวางรปสญญะและความหมายของสญญะไว 3 ประการ ดงน

1) เปนความสมพนธทอยนอกเหนอหลกเกณฑใด ๆ (Arbitrary) 2) เปนความสมพนธทเกดขนโดยไมไดตงใจ (Unmotivated) กลาวคอบางครงเรา

กไมอาจเขาใจไดเลยวารปสญญะกบความหมายของสญญะนนมความสมพนธเกยวของกน หรอเชอมโยงกนอยางไร

71

3) เปนความสมพนธทไมไดเกดขนเองตามธรรมชาต (Unnatural) กลาวคอการทเราจะสามารถรจกและเขาใจความหมายของสญญะนนไดกจ าเปนตองผานกระบวนการการเรยนรทางสงคมมากอน

การศกษาสญญะตามแนวคดของ De Saussure (1916) ตองพจารณารวมกบองคประกอบอน ๆ ในระบบ นบเปนการศกษาถงความสมพนธเชงโครงสราง (Structural Relationship) ซงแบงออกเปน 2 สวน ดงน

1) Paradigmatic คอ ชดของสญญะทมความหมายเหมอนกน (Set of Signs) โดยทในแตละสญญะ (Unit) ทอยในกระบวนทศน (Paradigm) เดยวกนนน ตองมลกษณะบางสงบางอยางรวมกน และถงแมวาในสญญะนนจะมคณสมบตบางอยางเหมอนกนแตกจะมเอกลกษณเฉพาะตวทสามารถแยกออกจากกนไดอยางชดเจน ดวยเหตนเองการจดระบบสญญะดวยวธการแบบ Paradigmatic จงเปนเรองของความสมพนธทเกยวกบการเลอก (Structural Relation of Choices) ซงหากเราท าการเลอกสญญะยอยทอยในกระบวนทศนแบบเดยวกนมาใชกจะท าใหความหมายน น คงเดม ไมเปลยนแปลงไปแตอยางใด เชน สญญะของนางเอกทปรากฏในการตนแตละเรอง

2) Syntagmatic คอ วธการประกอบสญญะยอยเขาไวดวยกนแบบมล าดบขนตอน (Sequence) เพอใหเกดความหมายตรงตามทตองการ ตวอยางทเหนไดชดเจนส าหรบวธการนกคอเรองของภาษา กรณทเราไดท าการเปลยนแปลงล าดบขนตอนกอาจสงผลใหการสอความหมายนนสบสน และเกดความเขาใจผดไปจากเดมได เชน การสลบองคประกอบของประโยคทวา “โจรหนต ารวจ” กจะใหความหมายทไมเหมอนกนกบ “ต ารวจหนโจร”

นอกจากนโซซรยงไดท าการจ าแนกประเภทและระดบของความหมายทแฝงอยในสญญะออกเปน 2 ประเภท คอ ความหมายโดยอรรถ (Denotative Meaning) ไดแก ความหมายทเขาใจกนตามตวอกษรซงเปนความหมายทคนในสงคมเขาใจตรงกนโดยสวนใหญ อยางความหมายทมการบรรจไวในพจนานกรม เชน “แม” คอสตรผใหก าเนดลก อกประเภทคอ ความหมายโดยนย (Connotative Meaning) ไดแก ความหมายทางออมทเกดจากความเขาใจ ขอตกลงเฉพาะกลม หรอจากประสบการณเฉพาะของแตละบคคล เชน เวลาพดถง “แม” บางคนอาจนกถงความอบอน บางคนอาจนกถงความเขมงวด ในขณะทบางคนอาจนกไปถงประสบการณอนแสนเศราเนองจากโดนแมทงในวยเดก

ดงน นจะเหนไดวาหากเราน าภาพ ภาพเคลอนไหว หรอถอยค ามาประกอบเขากบแนวความคดใดความคดหนง เชน ความยนด ความเศรา ถอยค าหรอภาพนน ๆ กจะกลายเปนสญญะของแนวความคดนนไปในทนท ระบบภาษาจงเปนเหมอนตวจดการระบบสญญะตาง ๆ ขนมา และมการถายทอดออกไปจนเปนทรบร เขาใจ และยอมรบถงความหมายทใชกนอยางกวางขวาง มนษย

72 จงมระบบคดและมการสรางภาษา (ระบบสญญะ) ขนมา เพอสอความคดหรอความหมายตาง ๆ ใหเกดการสอสารกนไดในสงคม

จากแนวคดเกยวกบองคประกอบทางสญญะของโซซร Peirce (1902) กเปนนกวชาการ อกหนงคนทสนใจจะพฒนาองคประกอบของสญญะให มความชดเจนมากขนกวาเดม เพราะแนวคดของโซซรใหความส าคญแตเพยงรปสญญะ (Signifier) และความหมายของสญญะ (Signified) เทานน แตยงไมไดมการอธบายถงความสมพนธทเกยวของกนระหวางรปสญญะและความหมายของสญญะกบตววตถจรงทอางถง หรอตวอางอง (Reference) เพยรสจงไดท าการอธบายความสมพนธดงกลาวเพมเตม โดยใหแนวคดไววาสงทจะเปนสญญะไดน นตองเปนสงทมความหมายมากกวาตวของมนเอง และผสงสาร หรอผรบสาร ตองเกดความเขาใจวาสงนนไดท าหนาทแทนความหมายของบางสงบางอยางดวย

ดวยนยามสญญะของเพยรสนเองทกอใหเกดขอโตแยงวา ทกสงทกอยางไมอาจเรยกขานวาเปนสญญะไดทงหมด การศกษาเกยวกบเรองของสญญะจงเปนการศกษาเฉพาะสงทมความหมายนอกเหนอจากตวของมนเองเทาน น ซงเพยรสไดมการอธบายและเสนอใหจดแบงประเภทของสญญะเพอใชในการศกษาและวเคราะหถง 3 ประเภท คอ

1) Icon (รปเหมอน) หมายถง สญญะทมรปรางหนาตาคลายคลงกบวตถมากทสด เชน ภาพถาย รปปน รปวาด ภาพดอกไมบนหนาจอคอมพวเตอร การเลยนเสยงลมพด เสยงค ารามของเสอในภาพยนตร โดยการถอดรหสของ Icon นนสามารถท าไดโดยงาย เพยงแคเหน หรอไดยนเสยงกสามารถเขาใจความหมายโยงไปถงตววตถจรงไดแลว

2) Index (รปบงช) หมายถง สญญะทมความเกยวพนกนแบบเปนเหตเปนผลโดยตรงกบวตถทมอยจรง เชน เสยงเคาะประตบานเปนสญญะวามคนมาหาเรา ควนไฟเปนสญญะของไฟ เมฆสด าบนทองฟาเปนสงทบงชวาฝนก าลงจะตก หรอรอยเทาสตวกจะเชอมโยงถงสตว ซงการถอดรหสของ Index ผรบสารตองอาศยทกษะในการตความทซบซอนกวา Icon เนองจากจ าเปนจะตองอาศยเหตผลเชอมโยงเพอหาความสมพนธระหวาง Index กบวตถจรง

3) Symbol (รปสญลกษณ) หมายถง สญญะทไมมความเกยวพน เชอมโยงอนใดเลยระหวางตวสญญะกบวตถจรง หากแตความหมายนนเกดจากการตกลงรวมกนระหวางผใชสญญะ หรออยบนพนฐานของบรบทและวฒนธรรมเดยวกน เชน ดอกกหลาบเปนสญลกษณแทนความรก นกพราบเปนสญลกษณแทนเสรภาพ ไมกางเขนเปนสญลกษณแทนศาสนาครสต ท ง น ยงหมายรวมถงตวอกษร และโลโกตาง ๆ ทสรางขนดวย ดงนนการถอดรหสจงจ าเปนตองอาศยกระบวนการการเรยนรรวมกนของผใชสญญะ

73 ตารางท 2.3 ประเภทของสญญะตามทศนะของ Peirce

ประเภทสญญะ

เกณฑพจารณา

Icon (รปเหมอน)

Index (รปบงช)

Symbol (รปสญลกษณ)

ความสมพนธระหวางรปสญญะกบวตถ

มความคลายคลง มความเชอมโยง แบบเหตผล

ความเชอมโยง เกดจากขอตกลง

ตวอยาง ภาพถาย, รปปน

ควนไฟ, อาการของโรค

ไมกางเขน, ตวเลข

การถอดความหมาย มองเหนได ตองคดหาเหตผล ตองผานการเรยนร

แหลงทมา: Peirce, 1902. สญญะทง 3 นไมไดแยกออกจากกนโดยเดดขาด เพราะสญญะหนงอาจประกอบไปดวยรปแบบทแตกตางกนซงอาจเปนไดทง Icon (รปเหมอน) Index (รปบงช) และ Symbol (สญลกษณ) รวมอยดวยกนกเปนได เชน ภาพพระสงฆเปนไดท งรปเหมอนคอภาพเหมอนของพระจรง ในขณะเดยวกนกเปนรปบงชทแสดงใหเหนถงความเปนตวแทนของศาสนาพทธ และเปนสญลกษณในแงทชาวพทธตองใหความเคารพศรทธา

Barthes (1977) เปนนกสญวทยาอกทานหนงทไดใหความสนใจและตอยอดในหลกการของโซซร โดยบารตสเนนศกษาถงสญญะประเภทความหมายโดยนย (Connotative Meaning) เนองจากมองวาเปนความหมายทมความส าคญอยางแทจรงในแงของการรบร และความหมายโดยนยนเองทยงสามารถใชอธบายไปไดอกหลายแนวคด ซงการตความในขนนจะเปนการตความหมายในระดบทมปจจยทางดานวฒนธรรมเขามาเกยวของดวย กลาวคอไมไดเกดขนจาก ตวของสญญะเองเพยงอยางเดยว แตเปนการอธบายถงปฏสมพนธทเกดขนเมอสญญะเขาไปมผลกบความรสก และคณคาทางวฒนธรรมของผชม ปกตแลวสญญะในกระบวนการนจะท าหนาท 2 ประการ คอ ถายทอดความหมายโดยนยแฝง และถายทอดความหมายในลกษณะของมายาคต (Myths)

จากการศกษาแนวคดของบารตสทไดอธบายความสมพนธระหวางรปสญญะ (Signifier) ความหมายของสญญะ (Signified) และสญญะ (Sign) ท าใหทราบวาในระบบของสญวทยาความหมายจะเกดขนมาไดกตองอาศยปจจยทงสามขางตน เพยงแตประสบการณการรบรของเรา

74 จะพบเหนและเขาใจจนกลายเปนความเคยชนไป สวนใหญเราจงจะมองเหนเพยงรปสญญะและความหมายของสญญะเทาน น เชน การมอบดอกกหลาบใหคนรก ดอกกหลาบคอรปสญญะ สวนความหมายของสญญะนสอไดถงความหลงใหล แต “สญญะ” มกเปนสงทหลายคนมองขามไปนนกคอดอกกหลาบทสอถงความหลงใหล ดงจะเหนไดจากการบอกรกของผชายดวยดอกกหลาบ ทตงใจจะสอวาดอกกหลาบเปนการแสดงออกซงความหลงใหล แตปจจบนกลายเปนธรรมเนยมสากลไปแลววาการทเราจะบอกรกใครสกคนตองมดอกไมมามอบใหโดยเฉพาะอยางยง ดอกกหลาบ ทงนผมอบสวนใหญมความเขาใจวาการมอบดอกไมเปนสวนหนงของการแสดงออกซงความรก แตไมมใครนกถงเลยวาดอกกหลาบเปนสญญะแทนความรสกหลงใหล

ในขนการวเคราะห บารตสใหความเหนวานกสญวทยาตองแยกแยะใหออกระหวาง ดอกกหลาบในฐานะรปสญญะและดอกกหลาบในฐานะทเปนตวสญญะ โดยรปสญญะจะไมมความหมายมาเกยวของ เปนเพยงสง ๆ นนเทานน หากแตตวสญญะจะมเรองของความหมายเขามาเกยวของเสมอ หากเรามองดอกกหลาบเปนเพยงแคดอกไมชนดหนงกแสดงวาเรามองดดอกกหลาบในฐานะทเปนรปสญญะเทานน แตถาเรามองวาดอกกหลาบสแดงแสดงออกถงความหลงใหล ดอกกหลาบสมวงแสดงออกถงความโศกเศราหรอเปนตวแทนของเพศทสาม ดอกกหลาบสเหลองแสดงออกถงความหวงใย ดอกกหลาบสขาวแสดงออกถงความบรสทธ เมอเปนเชนนนแสดงวา เราก าลงมองดดอกกหลาบในฐานะทเปนสญญะตวหนง

นอกจากน Barthes (1982) ยงไดจ าแนกหมวดหมของสญญะโดยใชวธการ 3 แบบ คอ วธการทหนง จดหมวดหมตามวธการทท าใหความหมายของสญญะนนเปนจรง วธการทสอง สนใจการขยายตวทอาจทบซอนกนของความหมายของสญญะตามทตาง ๆ และวธทสาม สนใจการตอบสนองของความหมายสญญะตอรปสญญะในกรณทผรบสารมความรความเขาใจในวฒนธรรมทแตกตางกน อนจะกอใหเกดการถอดรหสทแตกตางกนออกไปแมจะใชภาษาเดยวกนกตาม

มายาคต (Myths) ถอเปนระบบเชงสญวทยาท เกดขนมาจากระบบของสญญะทสราง อยกอนแลว กลาวคอระบบของมายาคตเปนเสมอนการตอยอดของระบบภาษาหรอทบารตสเรยกวาระบบความหมายชดทสอง หรอระบบสญวทยาระดบทสอง (Second Order Semiological System) หมายถงการน าสญญะในระดบภาษามาเปนรปสญญะในระดบมายาคต ดงนนไมวาสญญะใดกตามในระบบรหสภาษากจะกลายมาเปนเพยงแครปสญญะในระบบรหสวฒนธรรมหรอระดบมายาคต

ตามทศนะของบารตสมายาคตเปนระบบของการสอสารหรอขอความ ทก สงทกอยางสามารถเปนมายาคตไดท งสนไมวาจะเปนงานเขยน ภาพถาย โฆษณา กฬา การตนแอนเมชน หรอแมกระทงการแสดง สงเหลานจะมลกษณะทเรารสกคนเคยกนเปนอยางด เชน การใสเสอ กนฝน รปสญญะคอคนใสเสอกนฝน ความหมายของสญญะคอใสเสอกนฝนเพอปองกนฝน

75 แตความหมายทผคนมกมองขามไปคอขณะนฝนตก ซงการใสเสอกนฝนเปนเหมอนการบงบอกถงสภาพภมอากาศดวย สมมตวาขณะทเราอยฝนไมตกแตมคนใสเสอกนฝนขรถผานมา เรากจะรไดในทนทเลยวามฝนตกอยตามทางทเขาผานมา ความคนเคย หรอความเคยชนแบบนท าใหเรามองขามความหมายในระดบทสองไป การมองไมเหนความหมายของสงของตาง ๆ ทมฐานะเปนสญญะ มองเหนเปนเพยงแควตถใชสอยทวไป บารตสเรยกกระบวนการในการลดทอน เปลยนแปลง บดเบอน ปกปดฐานะการเปนสญญะของสรรพสงในสงคมใหกลายเปนเรองธรรมชาต กลายเปนสงปกตธรรมดาวากระบวนการสรางมายาคต และเรยกสงทเปนผลลพธของผลผลตนวา มายาคต กลาวคอการเชอตามความคดของคนสวนใหญในสงคมทกอใหเกดการยอมรบโดยปราศจากการตงค าถาม นบเปนความคดทสอดรบกบระบบทด ารงอยในสงคมขณะนน

การพยายามสลาย หรอสนคลอนมายาคตของ Barthes (1982) เปนความพยายามทจะสลบทสลบทางการจดล าดบความส าคญของสญญะตาง ๆ ในสงคม ดงทบารตสเคยกลาวถงมายาคตของสงทเรยกวางานเขยนวา “งานเขยนมใชงานทสมบรณเปนเอกภาพอนเปนผลมาจากอจฉรยภาพของผประพนธ เนองจากงานเขยนทกชนลวนผานกระบวนการผลตสราง เพยงแตมายาคตของสงทเรยกวางานเขยนไดถกบดเบอนไปไมใหเราเหนถงกระบวนการของการผลตสราง” งานเขยนในมมมองของบารตสจงเปนเพยงภาคปฏบตการของอดมการณแบบหนงเทานน ในสวนของผอานบารตสกมแนวคดวาไมมผอานคนไหนทบรสทธจรง เพราะผอานจะมฐานคตเปนของตวเองเสมอ ซงผอานกจะน าฐานคตนนมาใชส าหรบการตความตวบท จงไมมการอานใดทผดพลาด ไรสาระ หรอใชไมไดอยางทศาสตรแหงการตความเชอ การอานทกครงเปนเหมอนการเพมความหมายใหแกตวบทนนไมทางใดกทางหนง

นกสญวทยาจงเปนผทคอยท าใหสงทดเหมอนไมมความหมายในเชงภาษากลายเปนสงทมความหมายขนมา เพอศกษากระบวนการสอความหมายของสงเหลานนในสงคมเพราะทกสงทกอยางลวนเปนสวนหนงของระบบวฒนธรรมทท าหนาทเหมอนรหสก าหนดความหมาย กลาวคอสงเหลานนไมไดมความหมายในตวของมนเองแตผใชลวนมสวนชวยในการก าหนดความหมายใหแกมน และตวก าหนดความหมายทยงใหญทสดในสงคมกคออดมการณทางวฒนธรรมทเปนกรอบความคดใหกบคนสวนใหญของสงคม

สญญะในระบบความหมายชดทหนง (รหสภาษา) สามารถถกสลายความหมายลงไดและกลายเปนเพยงรปสญญะทวางเปลา จงตองมการรวมตวกบความหมายใหมกลายเปนสงทบารตสเรยกวา “ระบบการสรางความหมายชดทสอง” กลาวอกนยหนงคอระบบมายาคตนสามารถท าการสอความหมายไดถงสองระดบ ระดบแรกคอความหมายตรงหรอความหมายของภาษา สวนระดบ ทสองคอความหมายแฝงหรอความหมายมายาคต มายาคตจงเปนระบบทอยเหนอภาษา โดยลกษณะ

76 ของมายาคตจะลดทอนสรรพสงมาเปนองคประกอบหรอวตถดบในการสอความหมาย ไมวาจะเปนภาษา ภาพถาย งานเขยน หรอปรากฏการณในสงคมใด ๆ กตาม ซงตวมายาคตจะเปนตวทท าใหความหมายเดมทด ารงอยเลอนหายไปหรอเปนการผลดชดความหมายเดมออกไปจากระบบความคด แลวใสความหมายใหมทเปนมายาคตเขาไป ในทนสญญะในระบบความหมายทหนง (สญญะ = รปสญญะ + ความหมายของสญญะ) ไดถกสลายลงใหกลายเปนรปสญญะทไมมความหมาย (รปสญญะในระบบความหมายทสอง = ตวสญญะในระบบความหมายทหนง) ซงจะน าความหมายชดทสอง (มายาคต) มาใสไวเพอสอความหมาย การน าสญญะในระบบภาษามาเปนรปสญญะของระบบมายาคตท าใหรปสญญะในระบบนแบงออกเปนสองดาน ดานทหนงคอสญญะของภาษา ทเรยกวาความหมาย (Meaning) สวนดานทสองคอรปสญญะในระดบของมายาคตทเรยกวารปแบบวตถ / สาร (Form) ความหมายของสญญะทงสองระดบไมมการเปลยนแปลงใด ๆ จงเรยกวาแนวคด (Concept) สวนสญญะในระบบมายาคตเพอไมใหเกดความสบสนจงใชค าเรยกวาความส าคญ / จดส าคญ (Signification) จะเหนไดวารปสญญะของมายาคตนนเปนทงความหมายทไมปรากฏ ใหเหน และรปแบบวตถ / สาร ทวางเปลาแตปรากฏใหเหน โดยแนวคดจะท าหนาทบดเบอนความหมายใหกลายเปนรปแบบวตถ / สาร ดวยการท าใหความหมายเดมนนอยไกลจนเรามองขามไปเหนเพยงแตสงทมายาคตตองการใหเหนเทานน จงเปรยบเสมอนการเลนซอนหาของความหมายและรปแบบวตถ / สาร ซงความหมายทงสองไมไดถกท าลายไปหากแตถกท าใหมองไมเหนเทานน

ทงนบารตสไดท าการศกษาและวเคราะหหนาปกของนตยสาร Paris-Match ทเปนรปของทหารหนมผวสในเครองแบบทหารฝรงเศสก าลงแสดงทาทางท าความเคารพและท าตาเบกกวาง จองมองไปยงเบองสงซงสอใหคนสวนใหญคดไปวามองธงชาตอย หากเรามองทหารหนมผวส ท าความเคารพเปนรปสญญะ ความหมายของสญญะกนาจะเปนการยอมรบและรสกภาคภมใจทไดท าหนาทรบใชชาต ส าหรบความหมายทสองนนคอภาพนสอถงความยงใหญของจกรวรรดฝรงเศส เพราะคนในจกรวรรดไมวาชนชาตใดกมความภมใจทไดเปนสวนหนงของชาต ตางรบใชฝรงเศสภายใตธงเดยว ภาพทเหนนไดบดเบอนความโหดราย การกดขขมเหง การแยงชงผลประโยชนจากประเทศอาณานคมของฝรงเศสไปดวยการใชเดกชายผวสแตงชดทหารฝรงเศสแสดงความภคดตอเจาอาณานคม เมอเราท าการวเคราะหภาพเพอใหเขาใจถงอดมการณในระดบมายาคตเราจ าตองวเคราะหถงบรบททใหญกวาดวย นนคอตววารสารซงเปนวารสารของกลมอนรกษนยม การทจะเขาใจในความหมายทสองอยางงายดายกตองเปนคนฝรงเศสทรเ รองประวตศาสตรของตนพอสมควร การใชคนผวสแตงชดทหารท าความเคารพกอใหเกดความคดทวาบคคลภายใต อาณานคมตางจงรกภกดตอฝรงเศส ท าใหชาวฝรงเศสทมองเหนภาพนรบรและเกดความคดทวา ชาวอาณานคมซอสตยตอฝรงเศส ไมจ าเปนตองปลดปลอยใหเปนเอกราชกได ซงในเรองของ

77 ความหมายแฝงหรอมายาคตนรปสญญะในระดบมายาคตจะมองเหนไดไมชดเจน สามารถเปนไดทงรปแบบและความหมายไปพรอม ๆ กน ปรากฏเปนรปธรรมใหเหนหรอเขาใจได เชน รปหนม ผวสในชดทหารฝรงเศส เพยงแตมายาคตท าใหความหมายเหลานนวางเปลาแลวเตมความหมาย ชดใหมทมายาคตตองการสอเขาไปแทนท โดยมไดท าลายหรอกดทบความหมายเดมหากแตเปนการท าใหความหมายเดมออนลงยากแกการมองเหนเทานน (Barthes, 1982)

สญวทยาจงเปนทฤษฎทถกน ามาใชอธบายการสอสารของมนษยวาการสอสารคอจดก าเนดของความหมาย การศกษาลกษณะนจะไมค านงถงความลมเหลวของการสอสาร ไมมความเกยวของกบความถกตองและประสทธผล แตเปนแนวทางการศกษาดานสงคมหรอความแตกตางทางวฒนธรรมระหวางผสงสารและผรบสาร ตลอดจนความหลากหลายของความหมายภายในระบบภาษา วฒนธรรม และความเปนจรงทไมสามารถแสดงผลออกมาไดอยางชดเจน หากแตเปนการศกษาในเชงโครงสรางโดยมงความสนใจไปทการวเคราะหโครงสรางของชดความสมพนธ ทท าใหสารมความหมายถงบางสงบางอยางทสรางขน และความเขาใจในตวสารทจะถกสงออกไป ในการสอสารแตละครง ดงน นการศกษาทเกยวของกบสญวทยานจะถอวาตวก าหนดของ การสอสารขนอยกบสงคมและสงทอยรอบตวมนษย ไมไดขนอยกบกระบวนการของการสอสาร แตระบบสญญะจะท าหนาทควบคมการสรางความหมายของตวบทใหเกดขนอยางสลบซบซอน และขนอยกบบรบทของแตละวฒนธรรมดวย

กรณของการแสดงดสนยออนไอซ เนองจากเปนการน าเรองราวเกยวกบการตนแอนเมชนทไดรบความนยมของดสนยมาแสดงโดยบคคลจรง ซงในเนอเรองบางฉากบางตอนของการตนแอนเมชนอาจมความเหนอจรงตามจนตนาการเพออรรถรสในการชม แตไมสามารถเปนไปได บนโลกแหงความเปนจรง ดงนนแนวคดเกยวกบประเภทของสญญะน ผวจยจงสนใจน ามาเปน สวนเสรมส าหรบการวเคราะหงานวจยเรอง “กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดง ดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ” วาจะมการสอดแทรกสญญะจากโลกของการตนเขามาอยในการแสดงดสนยออนไอซไดอยางไรบาง

78

2.6 สตรนยม

แนวคดสตรนยม (Feminism) เปนแนวคดทใหความส าคญกบการศกษาเกยวกบเรองของเพศ ซงแนวคดนจ าแนกเพศออกเปน 2 ดาน คอ เพศตามธรรมชาต (Sex) หมายถง เพศตามธรรมชาตทมตดตวมาตงแตก าเนดโดยทไมสามารถเปลยนแปลงได และ เพศสภาวะ (Gender) หมายถง เพศทไมไดตดตวมาตงแตก าเนดหากแตถกประกอบสรางขนโดยสงคม (Socially Constructed) เชน การเรยกขานชอของมนษย สงคมไดเปนตวก าหนดชอทเหมาะสมกบเพศหญงไว ไดแก มาล บปผา สมศร สวนชอของเพศชาย ไดแก สมชาย สมบต แนวคดนจงเชอวาความเปนเพศถกประกอบสรางขนจากสงคมมากกวาจะถกก าหนดจากปจเจกบคคล

Baumgardner and Richards (2000) ไดกลาวไววาแนวคดสตรนยมถอก าเนดขนในชวงปลายครสตศตวรรษท 18 ในประเทศตะวนตก เพอปกปองสทธตาง ๆ ของผหญง เรยกรองใหเกดความเสมอภาค ความเทาเทยมกนระหวางผหญงและผชาย นบเปนการปลดปลอยใหผหญงเปนอสระมากขนจากเดมดวยการคดคานคานยมในสงคมทใหคณคาความเปนมนษยไมเทาเทยมกน โดยมองวาเพศชายเปนเพศทมความเฉลยวฉลาด และสามารถท าคณประโยชนใหสงคมไดมากกวาเพศหญง นอกจากน De Beauvoir (2014) นกเขยนสตรนยมชาวฝรงเศสยงไดแสดงทศนะไวในหนงสอ “เพศทสอง” (The Second Sex) เกยวกบความเชอเรองความไมเทาเทยมกนทางเพศของชายและหญงในสงคมไววาเปนผลทสบเนองมาจากการประกอบสรางทางวฒนธรรม สภาพสงคม รวมถงสถาบนตาง ๆ ในบรบทสงคมทมผชายเปนใหญ ไมใชสงทมมาตามธรรมชาตเพราะคนเราไมไดเกดมาเปนผหญง หากแตกลายมาเปนในภายหลง ดงนนความเสมอภาคทางเพศจะสามารถเกดขนไดกตอเมอมการเปลยนแปลงระบบโครงสรางของสงคมอยางจรงจงทงระบบ นอกจากนยงมผใหค าจ ากดความถง “สตรนยม” ในลกษณะทคลายคลงกนไว ดงน

สตรนยม หมายถง การวเคราะหหรอการกระท าใด ๆ ทมจดยนวาดวยความสมพนธระหวางหญงและชาย สงคมจ าเปนตองมความเทาเทยม ไมมใครอยเหนอกวาใคร มนษยทกคนตองไดรบการประพฤตปฏบตทเทาเทยมกนไมวาจะเปนชายหรอหญงกตาม ความสมพนธทางสงคมทเคยมมาในลกษณะของความไมเสมอภาคทถกจ าแนกโดยเพศจะตองมการเปลยนแปลงใหมเพอลดปญหาความไมลงรอยกนในสงคมระหวางหญงและชาย (Albistur and Armogathe, 1977)

จากทศนะดงกลาวจงพอสรปไดวา “แนวคดสตรนยม” เปนเรองของสทธ และความ เทาเทยมกนระหวางหญงและชาย มงเนนการสรางความเชอวาทกคนควรมสทธ เสรภาพในการตดสนใจทเทาเทยมกน และผหญงไมควรตองตกอยภายใตการกดขของผชายไมวาจะเปนดานใด กตาม ทงการท ารายรางกาย การถกกดขทางเพศ การถกเลอกปฏบต โดยเปนการสรางความเขาใจ

79 รวมกนระหวางผหญงทมประสบการณกบผหญงอกกลมหนงทไมเคยมประสบการณวาผหญงยงคงถกกดขขมเหงจากเพศชายอย ดงนนสตรนยมจงเปนความพยายามทจะกอใหเกดความเทาเทยมกนระหวางหญงชาย ไมใชการพยายามทจะลดบทบาทของผชาย หากแตตองการใหผหญงอยได โดยปราศจากซงการโดนเอาเปรยบ นอกจากนยงตองการสงเสรมใหเกดความเขาใจในความสมพนธ อนดระหวางกนเพอสะทอนใหเหนถงคณคาของความเปนมนษยอยางเทาเทยม เพราะไมวาจะเปนชายหรอหญงตางกมบทบาทหนาทของตนเองตอครอบครว ตอสงคม ประเดนเหลานจงถก หยบยกขนมาพดถงในเรองของความไมเทาเทยมทเกดขนตลอดเวลา

Beasley (1999) ไดกลาวไววาขบวนการเคลอนไหวเพอเรยกรองสทธความเทาเทยมกนของสตรนบเปนอดมการณ และมการปฏบตมานานแลวในสงคมยโรปตะวนตก โดย “คลนลกแรก” (The First Wave of Feminism) เกดขนในชวงกลางครสตทศวรรษทสบเกาถงยสบ ในขณะนนประเทศไทยยงคงเปน “สยาม” และมการปกครองดวยระบอบสมบรณาญาสทธราช ส าหรบประเทศสหรฐอเมรกาการเคลอนไหวสวนใหญมขนเพอเรยกรองสทธในการเลอกตงอยางเทาเทยมกนระหวางชายหญง เพราะในขณะนนการเลอกตงไดถกจ ากดอยเฉพาะกลมผชายผวขาวเทานน และยงคงมการเลอกปฏบตตอคนผวสอย การเคลอนไหวสวนมากจงเปนการเรยกรองจากผหญงผวขาว กระทงถงครสตศตวรรษท 20 ผหญงจงมสทธในการเลอกตงอยางเทาเทยมกนในสงคมตะวนตก และมการออกกฎหมายตาง ๆ เชน การเพมโอกาสในการศกษาแกผ หญง กฎหมายเกยวกบคาตอบแทนในครอบครว สทธในการคมก าเนดและการท าแทง ถอเปนการตอสทตงอยบนพนฐานส าคญ 3 ประการ คอ ความส าคญของแรงงานหญงในบานเรอน, เงนหรอกองทนของความเปนแม และการปกปองในทางกฎหมายของผหญง

การตอสในดานสทธสตรของคลนลกแรกประสบความส าเรจในบางเรอง และไดสบทอดมายงสตรนยมคลนลกทสอง (Second Wave) ซงเกดขนหลงสนสดสงครามโลกครงท 2 โดยครงนมอดมการณใหมทเรยกวา “ขบวนการปลดปลอยสตร” (Woman’s Liberation Movement) สาระส าคญอยทการพจารณาประเดนปญหาตาง ๆ ทเกยวกบสตร จะตองเลกกระท าภายใตกรอบความคดเดมของผชายทเปนศนยกลางของความถกตอง เชน มองการเมองเปนเรองทอยในความรบผดชอบของผชายเทาน น เนองจากสมยกอนผหญงจะถกจ ากดใหรบผดชอบแตเรองภายในบานเทาน น ขบวนการปลดปลอยสตรจงไดทาทายกรอบความคดนดวยความพยายามทตองการแกไขปญหาทมมาเนนนานอยางถงรากถงโคน โดยขบวนการนไดเตบโตมาจากกลมสตรนยมแนวกาวหนา (Radical Groups) ดวยการขยายแนวคดเกยวกบการเมองและเศรษฐกจไปสเรองของเพศวถ (Sexuality) รางกาย (The Body) และอารมณ (Emotions) รวมถงบรบททางดานอนในชวตท ถกมองวาเปนเรองสวนตว นบเปนการปลดปลอยผหญงออกจากบทบาทหนาท และสถานภาพใน

80 ครวเรอน ดงนนคลนลกทสองนจงไมไดมงเนนประเดนเกยวกบสทธทางการเมองเทานน หากแตยงรวมประเดนเกยวกบเสรภาพในเรองเพศวถทตองการยกระดบจตส านกของผหญงทวาทกคนมอสระทจะเลอกแนวทางการด าเนนชวต โดยตองไมถกจ ากด กดกนหรอเอาเปรยบทงดานความแตกตางทางเพศ และดานหนาทการงานเขาไปดวย (Beasley, 1999)

Gamble (2001) ไดอธบายถงสตรนยมหลงสมยใหม (Postmodern Feminism) ไววาเปนกลมสตรทมความเชอวาไมมสงใดเปนความจรง เนองจากความจรงเปนสงทประกอบสรางขนมาและถกใหความหมายผานวาทกรรมทงสน เชนเดยวกบความเปนหญงและความเปนชาย หรอวธคดเรองของความเทาเทยมกนระหวางชายหญงทเปนลกษณะแบบแบงสองข ว (Binary) สตรกลมน มความตองการทจะรอถอนวาทกรรมตาง ๆ ทมอ านาจ รวมถงวถการปฏบตทมมาแตเดม พวกเธอเชอวาเพศสภาพ (Gender) มลกษณะทไมคงท มการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา และมองวาไมมสตร หรอไมมความเปนสตรทแทจรง ค าวา “สตร” จงไมควรเกดจากองคความรเดยวแตควรม ความหลากหลาย โดยพจารณาเรองอนรวมดวย เชน เชอชาต ชนชน ศาสนา และความเปนเพศใดเพศหนง (Sexual Orientation) ทประกอบขนเปนคนคนหนง สงผลใหพวกเธอปฏเสธการตอสของกระบวนการสตรเพอเรยกรองความเทาเทยมกบผชาย เพราะสะทอนใหเหนถงวธคดแบบสองขว ซงมขอจ ากดในเรองของความหลากหลายทางความคด ประเดนนท าใหสตรนยมสายเสรนยมออกมาโจมตสตรนยมหลงสมยใหม เนองจากเปนการท าลายความชอบธรรมของกระบวนการเคลอนไหวทางสงคมของผหญง การตอสเพอปลดปลอยสตรจงเปนสงทไมสามารถเกดขนได

ส าหรบแนวคดสตรนยมตามทศนะของ Weedon (1999) และ Millett (2000) สามารถจ าแนกเปนกลมตาง ๆ ได ดงน

1) กลมสตรนยมแนวเสรนยม (Liberal Feminism) สตรนยมแนวคดนมความเชอทวาผหญงและผชายมความสามารถเทาเทยมกน

แตสงทท าใหผหญงและผชายมความแตกตางกนคอการก าหนดบทบาทชายหญงดวยการปลกฝง ขดเกลา และบมเพาะจากสงคมจนกลายเปนมายาคตทางความคดในการจ ากดบทบาทของผหญงดวยการอาศยการแบงแยกทางเพศอยางไมเปนธรรม รวมถงความเชอดานศาสนา วฒนธรรม ประเพณ และกฎหมาย สตรนยมแนวนยนยนวาฐานะทางสงคมควรถกก าหนดโดยความสามารถและทกษะของปจเจกชนมากกวาการเหมารวม หรอการวดจากความส าเรจของบคคลในการแขงขนเทานน ทส าคญสตรนยมกลมนยงสนใจถงเรองการน าเสนอภาพลกษณของผหญงและผชายผานสอมวลชนดวยเพราะผลของความไมเทาเทยมสวนหนงมาจากการเรยนรเรองบทบาททางเพศ ถงแมวาสงคมจะมการพฒนาทกาวไกลและมเสรภาพทมากขน แตบทบาทของผหญงไมเคยเปลยนไป ผหญงยงคงขาดโอกาสในดานการศกษาหรออาชพอยเสมอ นอกจากน Oakley (1981)

81 นกสตรวทยาชาวองกฤษไดตงขอสงเกตวาภาพของผหญงทไปปรากฏอยในสอประเภทตาง ๆ รวมทงในโลกแหงความเปนจรงนน ผหญงมกเปนเพศทตองรอคอยบางสงบางอยางเสมอ ในทางกลบกนเราแทบไมไดเหนภาพเชนนในกรณของผชายเลย

การตอสของสตรนยมแนวนเปนเพยงการประยกตหลกการเสรนยมมาใช ดวยความเชอวาจะตองมการเปลยนแปลงเรองบทบาท สทธ และโอกาสของผหญงใหเพมขนเพราะเชอวาทงเพศชายและเพศหญงไมมความแตกตางกน โดยมงเนนวาสงคมทดตองประกอบดวยความเสมอภาค (Equality) เสรภาพ (Freedom) และภราดรภาพ (Fraternity) ทงนเพอเรยกรองสทธให ทกคนไมวาจะเปนเพศใดกตามมความเทาเทยมกน ดงนนความเสมอภาคตองเกดขนในชนชน ทางเพศดวย และผหญงกเปนหนงในชนชนนน หากแตยงเปนกลมหรอชนชนทยงคงถกเลอกปฏบตบนพนฐานของความเปนเพศหญงทไมวาจะรวยหรอจน มการศกษาหรอไรการศกษากยงคงถก ตกรอบการมองบทบาทและฐานะของสตรในเรองเพศ (Sex-Class) และการเลอกปฏบต (Gender Discrimination) อยด

เปาหมายหลกของสตรนยมกลมนจงตองการเรยกรองความไมเทาเทยมกนทางเพศ สงเสรมใหผหญงตระหนกถงสทธเสรภาพของตนเองมากขน ตอตานการแบงแยกบทบาททางเพศทมมากเกนไป และมองผหญงในลกษณะของการเหมารวมเปนกลมแทนทจะมองในรปแบบของปจเจกชน เพราะผหญงไมไดมหนาทในการเปนเพยงแมบานเทานน แตผหญงตองสามารถลกขนมาท างานอนไดเชนเดยวกบผชายโดยไมถกกดกน ทส าคญผหญงควรมสทธทงทางดานเศรษฐกจ กฎหมาย สงคม และการเมอง โดยไมลมลางโครงสรางเดมแตเปนการเปลยนแปลงโครงสรางใหมใหมความเหมาะสมส าหรบผหญงมากขน สามารถทจะอยไดโดยไมถกกดขขมเหง นอกจากนยง เชอวาการปลดปลอยผหญงเปรยบเสมอนการปลดปลอยผชายดวย เพราะผหญงกสามารถชวยเหลอผชายในการแบงเบาภาระงานนอกบานไดอยางมประสทธภาพ ขณะเดยวกนผชายกควรชวยเหลอผหญงในการแบงเบาภาระหนาทภายในบานดวย นบเปนการอยแบบพงพาอาศยกนระหวางชาย และหญง

2) กลมสตรนยมแนวมารกซสต (Marxist Feminism) สตรนยมกลมนเชอวาปญหาของผหญงเปนผลมาจากระบบทนนยม หากสามารถ

ลมลางระบบทนนยมลงได ปญหาของผหญงกจะไดรบการแกไข ซงมการประสานแนวคดเรองของชนชนตามกลมมารกซสตและเพศสภาวะ (Gender) เขาไวดวยกน ดงน นกลมสตรนยมแนว มารกซสตนจะมการเปลยนแปลงความคดอยตลอดเวลา ในชวงแรกจะเนนทระบบทนนยมเปนหลก และมประเดนทางเพศสภาพเปนตวเสรม การแกไขปญหาการเอารดเอาเปรยบจงตองเรมทการเปลยนแปลงของระบบโครงสรางแบบทนนยมกอนเปนอนดบแรก เนองจากกลมนมความคดวา

82 ความไมเทาเทยมกนทางเพศเปนผลสบเนองมาจากการมปฏสมพนธของระบบชายเปนใหญและระบบทนนยม โดยเชอวาการเอารดเอาเปรยบทางเพศเปนรปแบบหนงทประสานไปกบการเอารดเอาเปรยบทางชนชน เพราะการกดขทางเพศเกดจากการทสงคมมการกดขกน และมชนชนท าใหคนในสงคมเกดความไมเทาเทยม เชน การท าใหผหญงตกอยในฐานะแรงงานในโรงงานดวยการกดคาแรง หรอผหญงเปนเพยงแรงงานส ารองซงจะเปนคนกลมแรกทถกปลด รวมท งการเอาเปรยบเลกจาง เมอผหญงตงครรภเพราะเลงเหนวาไมสามารถปฏบตงานไดอยางเตมท จงเกดเปนโครงสรางทางเศรษฐกจทสงเสรมใหผชายอยในฐานะทไดเปรยบกวาผหญง ตอมาไดสนใจถงปญหาเชงอดมการณมากกวาโครงสรางทางเศรษฐกจจงเกดค าถามทวาอดมการณทางเพศถกสรางผานภาษาและสอตาง ๆ ไดอยางไร เชน อดมการณทางเพศทอยในโฆษณาโทรทศนจะเปนกรอบอธบายวาผหญงทผวขาว รปรางผอม หนาตาสวยจงจะประสบความส าเรจในระบบทนนยม ทส าคญสตรนยมกลมนไดมงเนนศกษาวเคราะหภาพของผหญงทปรากฏอยบนจอโทรทศน พรอมกบวเคราะหถงสาเหตของการท สอมวลชนแสดงภาพออกมาเ ชนน น แลวน ามาเปรยบเทยบกบผ หญงสวนใหญ ในสงคมจรง

ดงนนกลมสตรนยมมารกซสตจงมเปาหมายเนนทการแบงงานกนท าในระบบเศรษฐกจแบบทนนยม การเปดโอกาสใหผหญงไดท างานนอกบานมากขน นบเปนการขยายความคดเรองการถอระบบชายเปนใหญทฝงรากลกในระบบทนนยม เพราะระบบนเออตอการทผหญงเปนฝายปอนแรงงานสวนเกนใหแกหวหนาครอบครวซงออกไปท างานในระบบนายทน และสวนใหญฝายหญงท าหนาทเปนเพยงผซอในระบบโดยมไดมสวนในการผลต สงผลใหตกเปนรองฝายชาย และจ าเปนตองพงพาทงทางดานการเงนและจตใจ ผหญงจงไมสามารถยนหยดดวยตนเองได แนวคดนจงตองการทจะผลกดนใหผหญงเขาไปเปนสวนหนงของกระบวนการผลต เพอสรางอ านาจในการตอรอง และท าใหผหญงไดรบความยตธรรม รวมทงความเสมอภาคมากขน

3) กลมสตรนยมสายกาวหนา (Radical Feminism) สตรนยมกลมนปฏเสธระบบชายเปนใหญอยางสดขว โดยมแนวคดวาการทผชาย

มอ านาจเหนอกวาผหญงเปนผลมาจากการทสงคมเปนระบบแบบชายเปนใหญ (Patriarchy) ระบบทท าใหผหญงถกเอารดเอาเปรยบทางเพศวถ (Sexuality) ทผชายหรอสงคมชายเปนใหญมองวาผหญงเปนเพยงวตถทางเพศส าหรบผชาย รปแบบของการกดขทปรากฏออกมาใหเปนเปนรปธรรม เชน การขมขนกระท าช า เรา งานลามกอนาจารทถกเผยแพรตามสอตาง ๆ ดงน นการตอสกบ สงเหลานจงถอวาเปนเรองใหญ และพนทหนงของการกดขลกษณะนคอรางกายของผหญง เปนการตอสในสทธเนอตวรางกายของผหญง และเหนอเพศวถของตนเอง เชน ความปรารถนาทางเพศ ความสขทางเพศ การคมก าเนด การหยาราง การท าแทง การใชความรนแรงในครอบครว การท าราย

83 รางกาย และการมองวาผหญงกบผชายแตกตางกนทงเรองทางกายภาพ เรองความสามารถ กลายเปนความไมเทาเทยมกนในกจกรรมของผหญงและผชาย เชน กจกรรมทางการเมอง เศรษฐกจเปนพนทของผชาย เรองเกยวกบงานบาน กจกรรมทางเพศทผหญงถกก าหนดใหมหนาทตองเปนฝายบรการผชายใหมความสขจนกลายเปนปญหาสงคม สบเนองมาจากอดมการณระบบชายเปนใหญท แทรกซมลงไปในวฒนธรรมของสงคมจนเปนสงทผหญงตองยอมรบและไมสามารถปฏเสธได สตรนยมแนวกาวหนาสนใจเรองของเพศโดยเฉพาะอยางยงการกดขทางเพศทเปนการกดข ขนรนแรงและเปนพนฐานส าคญทสดของสงคม เพราะเปนเรองเกยวกบครอบครวคนใกลตวเรามากกวาการแบงชนชนหรอเชอชาตเสยอก

สตรนยมแนวกาวหนามความตองการทจะลมลางระบบชายเปนใหญ กลาวคอผหญงควรก าหนดใหตนเองเอาชนะหรอท าลายระบบทางเพศ เพราะเปนระบบทมอบอ านาจใหแกผชายและสงผลใหผหญงไมมคณคาในสายตาของคนในสงคม การไดมาซงสทธเสรภาพและความเทาเทยมจ าเปนตองท าการลมลางระบบการเมองแบบเกา เนองจากกลมนมองวาการเมองมอ านาจครอบคลมในหลายบรบทของสงคม ไมวาจะเปนสถาบนครอบครว กฎหมายและสงคม สถาบนเหลานลวนเปนสวนหนงของสถาบนการเมองทกดขผหญงเพราะผหญงตองมลกและตองพงพาผชายจงจะอยรอดได นอกจากนยงเนนการวเคราะหความสมพนธระหวางตางเพศในสอมวลชนดวย เพราะสอมกน าเสนอใหผชายฉลาดกวาผหญงเสมอ กลมนจะปฏเสธสญลกษณ ขอระเบยบตาง ๆ ทเปนของฝายชาย เปาหมายคอตองการใหผหญงมความเทาเทยมกบผชายหรอเหนอกวาผชาย เชน การก าหนดใหวถชวต วฒนธรรมเปนมาตรฐานคอปลอดการเมอง ความตองการอสระในการเลอกก าหนดรสนยมทางเพศของตนเอง ทส าคญกลมนยอมรบแนวคดทเรยกวา “สตรนยมแนววฒนธรรม” ทเสนอรปแบบพฤตกรรมความเปนหญงใหพงปรารถนา ประกอบกบแนวคดทวาผหญงดกวาผชายในทก ๆ ดาน ทงดานภมปญญาและจรยธรรม เมอไหรทสามารถลมลางระบบ ชายเปนใหญลงได ผหญงกจะมอสระและความสขมากกวาเดม แตเนองจากสงคมยงคงมผทเชอมนและค าจนระบบนท าใหความเหนอกวาของเพศชายยงคงฝงแนนอยในความเชอของคนสวนใหญ ในสงคม

4) กลมสตรนยมแนววฒนธรรม (Cultural Feminism) สตรนยมกลมนมองวาผหญงและผชายมความแตกตางกนจงตองมการสงเสรม

ลกษณะความแตกตางทางเพศ โดยเหนวาคณสมบตทางเพศของผหญงเปนสงทเหนอกวาผชาย ไมวาจะเปนเรองของความอดทน ความออนโยน โอบออมอารทมมากกวาผชาย นบเปนพลงในการเปลยนแปลงความสมพนธอนดระหวางมนษยดวยกนใหเปนไปในทางทสรางสรรคมากกวาการ

84 ท าลาย จงตองการเปลยนแปลงระบบของสงคม ความเชอของผคน โดยเฉพาะเรองเพศซงถอเปนแกนหลกของสงคมทใชกดขผหญง และกอใหเกดอคตในดานอน ๆ ตามมา

ดงนนสตรนยมแนววฒนธรรมจงเชอวาการทผหญงจะมความเทาเทยมกบผชายจ าเปนตองยกระดบตนเองใหมอ านาจในการตอสกบความเชอเดมในสงคม การครอบง าของผชาย หรออดมการณชายเปนใหญ ดวยการใหผหญงเรยนรการยนดวยตนเองไมพงพาผชายมากจนเกนไป และแยกตวออกมาสรางวฒนธรรมรวมทงมสถาบนทเปนของผหญงเองทงสขภาพ การศกษา สอมวลชน หนวยงานหรอองคกรตาง ๆ นบเปนการสรางพนทของผหญง เปนฐานอ านาจและ ขมพลงในการตอสกบผชายอนจะน าไปสความสมพนธอนดระหวางชายหญง

5) กลมสตรนยมแนวยคหลงสมยใหม (Postmodern Feminism) สตรนยมกลมนเชอวาความจรงไมไดเกดขนเองตามธรรมชาตแตเปนสงทถก

ประกอบสรางขนมาจากการใหความหมายแกสงตาง ๆ ในสงคม ความคดแบบสตรนยมแนวยคหลงสมยใหมนมองวาไมเพยงแตเพศสภาวะจะถกประกอบสรางขนจากสงคมเทาน น แตยงเปนกระบวนการจ าแนก “ความเปนเรา” (Us) ทมกก าหนดใหหมายถงเพศชาย และ “ความเปนอน” (Them) ทมกก าหนดใหหมายถงเพศหญงหรอเพศทไมใชผชาย ดงนนกลมนจงใหความส าคญเกยวกบการใหความหมายของเพศสภาวะ เชน การใหความหมายของความเปนหญงและความเปนชาย เนองจากผหญงเปนเพยงตวหมายหรอรปสญญะทไมมแกนสาร มไดหมายถงสงใดเลย เปนเพยงเครองหมายเพอใหตความเทานน

จากแนวคดสตรนยมขางตนสามารถสรปเปนแนวคดพนฐานของสตรนยมได 7 ประการ (กนกพรรณ วบลยศรน, 2547) ดงน

ประการท 1 ตอตานชายเปนใหญ (Against Patriarchy) สตรนยมมองวาผหญงกบผชายมความเทาเทยมกนทงในดานของการใชเหตผล และในดานจตใจทมนษยมความสามารถเหมอนกนไมวาจะเปนเพศใดกตาม ดงนนผหญงจงควรมสทธทดเทยมกบผชายในทก ๆ ดาน

ประการท 2 วพากษความเปนชาย (Critique of Maleness) เกดจากการทนกสตรนยม ตงขอสงเกตวา การมองโลกแบบตะวนตกมกแบงสงตาง ๆ ออกเปนสองดานเสมอ เมอถกน ามาวเคราะหกบมนษยกสรางใหเกดความแตกตางระหวางผชายและผหญง สงผลใหไมมความเทาเทยมโดยมองวาผหญงเปนเพศทดอยกวาทงดานความมเหตผล อารมณ และความสามารถ ซงเปนการสะทอนใหเหนเพยงมมมองดานเดยว

ประการท 3 วพากษความเปนหญง (Critique of Femaleness) นกสตรนยมไดล าดบความแตกตางของผชายและผหญงตามระบบการคดแบบตะวนตกวาผหญงเปนเพยงสงมชวตทเกดขนมาจากกฎของธรรมชาตในการด ารงอยเพอสบพนธ เปนเพศทเตมไปดวยอารมณมกกลายเปนแค

85 สวนประกอบของสงอน ๆ อยเสมอ ผหญงจงเปนฝายทถกกระท า ไรซงเสรภาพในการแสดงความคดเหนเรองทส าคญหรอเรองทเปนสาธารณะ นอกจากนยงถกจ ากดอยภายใตพนทสวนตวในครอบครวเทานน ดงทเหนกนในผลงานทวไปของนกคดจากโลกตะวนตกทมผชายเปนผสราง เชน อดมกบอฟตามความเชอของศาสนาครสต หรอในภาพยนตรตะวนตกทก าหนดบทบาทของผหญงสวนใหญใหแตงงาน หรอตายเมอเรองราวด าเนนมาถงตอนจบ

ประการท 4 เพศในทางชวภาพ (Sex) ผชายกบผหญงจะมความแตกตางกนในบางประเดนเกยวกบเพศในเชงชวภาพ เชน การตงทอง การใหนมบตร เหลานเปนสงทท าใหผหญงตองพงพาผชาย แตปจจบนการพฒนาดานเทคโนโลยเขามามบทบาทในการลดความแตกตางระหวางชายหญงลงได โดยมสงส าคญทตองค านงถงคอความเปนมนษยของทกคนเทาเทยมกน เพศไมสามารถท าใหใครดอยกวาใครได ทกคนมการใชเหตผลในการตดสนใจเหมอนกน ไมวาจะเปนผหญงหรอผชายตางกมอารมณความรสก ความตองการทเหมอนกน ตางกนเพยงแคการแสดงออก ดงนนเพศจงไมใชสงจ าแนกความเปนมนษยใหตางกนได

ประการท 5 เพศสภาพ (Gender) นบเปนสงทสงคมสรางขนมาไมไดมอยในธรรมชาต โดยก าหนดบทบาทใหผหญงมความส าคญนอยกวาผชาย จนกลายเปนความส านกทางเพศทตอกย าอดมการณทางเพศของฝายหญงในฐานะพ งพงฝายชาย มลกษณะส าคญคอความเปนแม ความออนโยน อบอน อทศชวตเพอลกและครอบครว รวมถงการเปนเหยอ สวนผชายเปนเพศทเขมแขง ตดสนใจไดอยางเดดขาด มความรนแรงเปนอารมณ รวมถงการท าลายลาง บอยครงทเราเหนผหญงตกเปนเหยอของการใชความรนแรง ดงนนนกสตรนยมจงน าดานบวกของผหญงและดานลบของผ ชายมาเปรยบเทยบใหเหนถงความสมพนธของโครงสรางเดม ทจ าเปน ตองเปลยนแปลงสถานภาพของผหญงใหมโอกาสเขามาเปนสวนหนงของสงคมเพอลดการเลอกปฏบต และการถกกดขจากสงคม

ประการท 6 ความเสมอภาค (Equality) คอแนวคดพนฐานทนกสตรนยมแนวเสรนยมเรยกรองมาตลอดท งในดานการเมอง การศกษา อาชพ และกฎหมาย ถอเปนหลกการส าคญเหมอนกบความเสมอภาคของความเปนมนษย แมวาจะเกดความเหนตางขนในแตละกลมกตาม เชน สตรนยมแนวมารกซสตมองวาความเสมอภาคไมสามารถเกดขนไดเพราะทกสงคมมระบบชนชน หรอการทกลมสตรนยมแนวกาวหนาปฏเสธความเสมอภาคเพราะตองการใหผหญงอยเหนอผชาย อยางไรกตามความเสมอภาคยงคงเปนเรองทผหญงตองตอสแมจะเปนเรองยากเพยงใดกตาม

ประการท 7 ความแตกตาง (Difference) นกสตรนยมสายกาวหนาใหความส าคญกบ แนวคดนเพราะเชอในเรองของความแตกตางระหวางผหญงกบผชาย โดยเนนย าในประเดนทวาผหญงมความเหนอกวาท งในดานศลธรรมและดานรางกาย ดวยเหตผลสนบสนนทวาผหญง

86 สามารถใหก าเนดชวตใหมได เปนผเลยงด มความเปนมตรกบธรรมชาต เหนแกสวนรวมมากกวาผชายทเปนเพยงผท าลายสงคม ความแตกตางนจงถกสรางขนมาเพอกดอกฝายใหยอมรบการมอยหรออ านาจของตนเอง โดยมนษยทกคนตองเขาใจวาพวกเราลวนมความตาง และเรยนรทจะยอมรบเพอปรบตวไมใชเปนความขดแยงทน ามาสความรนแรง

การศกษาเรองเพศสภาวะเปนหนงในหวขอทไดรบความสนใจศกษากนอยางมากในชวงครงหลงของศตวรรษท 20 เนองจากมการรวมกลมของขบวนการสทธสตร (Women Movement) ทปฏบตการเกยวกบสทธสตรอยางเขมแขง โดยสรปแลวกลมสตรนยมทกกลมแนวคดตางมวตถประสงคส าคญเหมอนกน คอ เรองความเทาเทยมทางเพศ ความเสมอภาคในสงคม ความเขาใจธรรมชาตของมนษยวามความแตกตาง การสรางใหเกดความตระหนกรวมในการพฒนาศกยภาพ และความสามารถของผหญงทจะยนใหไดดวยขาของตนเอง ยกระดบผหญงใหมความรทดเทยมผชาย ใหผหญงมอสระในการก าหนดบทบาทใหตนเองไดอยางหลากหลายโดยไมถกครอบง าจากผชาย มความคดททนสมยทนตอการเปลยนแปลง ไมผกตดอยกบคานยมหรอความเชอแบบเดมอกตอไป เนนการรวมมอกนผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงไปในทางทถกตอง ผสมผสานความเหมอนความตางของผหญงและผชายใหเสมอภาคกนอยางแทจรง ท าใหไมมใครคนใดคนหนงถกเอารดเอาเปรยบหรอถกกดข ปราศจากความรนแรง ความขดแยงทเกดจากการใชก าลง เพราะไมวาจะเปนหญงหรอชายตางกเปนองคประกอบหนงของสงคมทไมสามารถแยกจากกนได ในงานวจยเรอง กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ ไดน าแนวคดเกยวกบสตรนยมกลมตาง ๆ มาชวยในการวเคราะหวาภาพตวแทนของตวละครผหญงในภาพยนตรการตนของดสนยมความสอดคลองกบความเปนจรงในปจจบนอยางไร โดยเฉพาะเรองความเทาเทยมกนทางเพศ และความสมพนธเชงอ านาจทมความแตกตางกนจนกอใหเกดเปนตนแบบส าหรบผหญงยคใหม โดยพจารณาจากพฒนาการทางดานลกษณะนสยของตวละครหลกในภาพยนตรการตนดสนยทผานมา

2.7 งานวจยทเกยวของ

การศกษาวทยานพนธเรอง “กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนย ออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ” ผ วจ ยไดท าการศกษาหาขอมลและทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบองคประกอบของการเลาเรอง กลวธในการเลาเรองขามสอ องคประกอบของการตนแอนเมชน รวมถงแนวคดการแสดงละครเวท / ละครเพลง ซงมองคประกอบใกลเคยงกบการแสดงดสนยออนไอซเพอน ามาประยกตใชในการศกษาวจย โดยไดรวบรวมวรรณกรรมปฐมภม

87 จ านวน 20 เรอง ดวยการคนควาขอมลงานวจยในประเทศไทย ตงแตป พ.ศ. 2542 จนถงป พ.ศ. 2558 ผานแหลงขอมลทงทางหองสมด และอนเทอรเนต (OPAC, Search Engine) พบวาสามารถจ าแนกประเภททงานวจยมงศกษาได 2 สวน คอ 1) งานวจยทเกยวของในขอบขายการเลาเรองและการ เลาเรองขามสอ 2) งานวจยทเกยวของในขอบขายของการตนแอนเมชนและการแสดงละครเวท / ละครเพลง

โดยจะอธบายถงเนอหาทเกยวของตามล าดบ ดงน หมวดท 1 งานวจยทเกยวของในขอบขายการเลาเรองและการเลาเรองขามสอ บญเรยง เขยดแกว (2545) ไดท างานวจยเชงคณภาพเรอง “วเคราะหกลวธการเลาเรอง

ในเรองสนของอญชน” ซงศกษาเกยวกบการเลาเรองในประเดนของผเลาเรอง ผฟงเรองเลา และ การน าเสนอเรองเลาตามทปรากฏอยในเรองสนของอญชน นกเขยนรางวลซไรต ป 2533 จ านวน 26 เรอง จากหนงสอรวมเรองส นทงหมด 3 เลม ดวยขอบเขต 2 ดาน คอ ขอบเขตดานขอมลและขอบเขตดานเนอหา ผลการวจยพบวาอญชนใชกลวธน าเสนอเรองผานผเลาเรองทเปนตวละคร ในเรองจ านวน 15 เรอง โดยจ าแนกออกเปนผเลาเรองทเปนตวละครหลก 12 เรอง ผเลาเรองทเปนพยาน 3 เรอง และผเลาเรองทไมเปนตวละครในเรอง จ านวน 11 เรอง จ าแนกออกเปนผเลาเรอง โดยแสดงทศนะ 10 เรอง ผเลาเรองโดยไมแสดงทศนะ 1 เรอง ในแงของผฟงเรองเลา อญชญไดก าหนดใหมผฟงเรองเลาทปรากฏอยในเรอง จ านวน 5 เรอง ผฟงเรองเลาทไมปรากฏอยในเรอง จ านวน 21 เรอง สวนการประเดนการน าเสนอเรองเลาของอญชนไดมการน าเสนอภาพในอดต ปจจบน และภาพลกษณะภายนอกของวตถ ดวยการสรปหรอเลายอ จ านวน 14 เรอง การบรรยายหรอพรรณนา จ านวน 25 เรอง การบรรยายแบบตาของกลอง จ านวน 2 เรอง และการน าเสนอความรสกนกคดของตวละครเพอใหผอานไดรจกตวละครเพมมากขนโดยผเลาเรองเปนผสรปความค าพด หรอความคดของตวละครรายงานผอาน จ านวน 25 เรอง ผเลาเรองยกค าพดหรอความคดของตวละครมาเสนอโดยตรง จ านวน 22 เรอง ผเลาเรองถายทอดค าพดหรอความคดของตวละคร โดยไมมเครองหมายค าพด จ านวน 10 เรอง ผเลาเรองยกบทพดเดยวในใจของตวละครมาน าเสนอ จ านวน 12 เรอง โดยอญชนมวธการน าเสนอเรองแบบผสมผสานระหวางการใหความส าคญกบการน าเสนอภาพในอดต ปจจบน และภาพลกษณะภายนอกของวตถ กบการน าเสนอความรสกนกคดของตวละคร สงผลใหเรองส นของอญชนมชวตชวาและสามารถสอความหมายไปยงผอานได ท าใหผอานรสกถงความมสวนรวมกบเหตการณนน

จธวด วไลลอย (2547) ไดท าการศกษาเรอง “ประดษฐกรรมในการเลาเรองและสนทรยรส ในภาพยนตรชดดเอกซไฟลส” งานวจยเชงคณภาพนไดหยบยกเอามมมอง ความคดสรางสรรค และแรงบนดาลใจของผสรางภาพยนตรชดดเอกซไฟลส ทออกอากาศจ านวน 202 ตอน และไดรบการ

88 สรางเปนภาพยนตรอก 1 ครง มาท าการศกษาเพอดแนวคดเกยวกบนยายวทยาศาสตร และวธการ เลาเรองทกอใหเกดประดษฐกรรมในการเลาเรอง รวมถงสนทรยรสทผชมไดรบจากภาพยนตรชดนดวย ผลการวจยทเกยวของในแงมมของการเลาเรองพบวาประดษฐกรรมการเลาเรองในภาพยนตรชด ดเอกซไฟลส มแกนเรองเกยวกบความไมไววางใจตอรฐบาลสหรฐอเมรกา เลาเรองผานตวละครสองตวทมแนวความคดแตกตางกน โดยใชวธการผสมแนวเรองเพอท าใหแนวเรองหลกทมงเนนผลทางวทยาศาสตรมความหลากหลายและเขาใจไดงายขน รวมถงมการใชแนวคดนยายวทยาศาสตรมาอธบายถงโครงเรองเกยวกบทฤษฎสมคบคดและเรองเหนอธรรมชาตในภาพยนตรชด ดเอกซไฟลสดวย

สวมล วงศรก (2547) ไดศกษาเรอง “อตลกษณ และการเลาเรองในภาพยนตรรวมสรางไทย-เอเชย” งานวจยเชงคณภาพชนนมวตถประสงคเพอวเคราะหหาอตลกษณ และโครงสรางการเลาเรองในภาพยนตรรวมสรางไทย-เอเชย ทออกฉากในประเทศไทย ชวงป 2544 – 2546 จ านวน 6 เรอง คอ จน ดารา, Three : อารมณ อาถรรพ อาฆาต, The Eye : คนเหนผ, Nothing To Lose : หนงบวกหนงเปนสญ, Last Life In The Universe : เรองรก นอยนด มหาศาล และ The Park : สวนสนกผ ผลการศกษาสามารถสรปโครงสรางการเลาเรองในภาพยนตรรวมสรางไทย-เอเชย ไดดงน โครงเรองจะเนนการคลคลายเรองดวยการแกปญหาในจตใจ แกนความคดและขวขดแยงเนนวพากษเกยวกบสภาวะความเปนมนษยและสภาพสงคม โดยมการสรางคเปรยบเทยบระหวางแนวคดแบบตะวนออกกบตะวนตก มการสรางตวละครแบบสมจรง มการใชฉากและสญลกษณพเศษเพอสะทอนถงบรบททางสงคมและวฒนธรรมของชาวเอเชยผานการใชมมมองการเลาเรอง ทหลากหลาย

เขมกา จนดาวงศ (2551) ไดศกษา “การวเคราะหโครงสรางการเลาเรองในภาพยนตรของอภชาตพงศ วระเศรษฐกล” เพอวเคราะหถงโครงสรางการเลาเรองรวมถงมมมองแนวคดในการสรางสรรคงานภาพยนตรของอภชาตพงศ วระเศรษฐกล โดยใชระเบยบวจยเชงคณภาพเกยวกบแนวคดโครงสรางการเลาเรองในภาพยนตร และขอมลทางเอกสารผานเนอเรองยอและบทความ ตาง ๆ มาท าการวเคราะหเนอหาภาพยนตรทไดรบรางวลของอภชาตพงศ จ านวน 4 เรอง คอ ดอกฟาในมอมาร (Mysterious Object at Noon), สดเสนหา (Blissfully Yours), สตวประหลาด (Tropical Malady) และแสงศตวรรษ (Syndromes and a Century) ผลการศกษาพบวาภาพยนตรของ อภชาตพงศมลกษณะการเลาเรองทเปนไปตามโครงสรางการเลาเรองในภาพยนตรกระแสหลก หากแตเนอหาจะเปนลกษณะเปดทไมผกเรองราวใหมปมซบซอน ใชนกแสดงทไมมประสบการณทางดานการแสดงมากอน รวมถงไมบบคนอารมณของผชม ไมชกจงใหผชมเกดความรสกอยางใด

89 อยางหนง ไมอธบายถงการกระท าของตวละคร และมการเชอมโยงเหตการณโดยปราศจากรปแบบของจดมงหมายทชดเจน

วรทพร ศรจนทร (2551) ไดศกษางานวจยเชงคณภาพถง “การเลาเรองและการดดแปลง เดธโนต ฉบบหนงสอการตน แอนเมชน ภาพยนตร และนวนยาย” ดวยการวเคราะหตวบทจากหนงสอการตนชด เดธโนต 12 เลม ดวดแอนเมชน ชด เดธโนต 54 ตอน ภาพยนตรชด เดธโนต 3 ภาค และนวนยายเดธโนต 2 เลม พบวาในสวนของการเลาเรองเดธโนตสวนใหญมความคลายคลงกนเกอบทกฉบบ กลาวคอ โครงเรองเดธโนตจะประกอบดวยโครงเรองยอย 2 เรอง ไดแก เรองคดความ และเ รองการคลคลายคด โดยแตละฉบบจะเนนการเ ลา เ รอง ท ตางกนขนอยกบ ตวละครทเดนทสด ดานแกนเรองมทงเหมอนกนและแตกตางกนออกไป ในสวนของตวละครนนพบวาตวละครหลกมกเปนตวละครหลายมต ขณะทตวละครประกอบเปนตวละครมตเดยว ฉาก ในการด าเนนเรองสวนใหญอยในกรงโตเกยว ประเทศญปน โดยตวละครจะเปนผ เลาเรอง ของตวเองเกอบทงหมด ดานการดดแปลงนนพบวา แอนเมชนมการดดแปลงจากหนงสอการตนนอยทสด ยงคงมเนอหาทใกลเคยงกบตนฉบบเดมเปนอยางมาก ดานภาพยนตรมการดดแปลงเนอหาสวนใหญไปจากเดม และปรบแตงเรองใหมขนมาแทน ขณะทนวนยายไดมการแตงเนอหาขนมาใหมทงหมด

งานวจยเรอง “สมพนธบทของการเลาเรองในสอการตน ละครโทรทศน และนวนยาย” ของ อมาพร มะโรณย (2551) กเปนอกหนงงานวจยเชงคณภาพทมงศกษาถงลกษณะสมพนธบทของ การเลาเรองในสอการตน ละครโทรทศน และนวนยาย ทออกอากาศและตพมพในประเทศไทย เรองดงดวงหฤทย และเรอง Full House สะดดรกทพกใจ ผานแหลงขอมลเอกสาร หนงสอการตน หนงสอนวนยาย และดวดละครโทรทศน เพอวเคราะหปจจยทมผลตอการเชอมโยงหรอดดแปลงเนอหาระหวางสอการตน ละครโทรทศน และนวนยาย รวมทงเปรยบเทยบลกษณะสมพนธบท 2 รปแบบ คอ ลกษณะสมพนธบทการตนสละครโทรทศนและนวนยาย และลกษณะสมพนธบท นวนยายสการตนและละครโทรทศน ผลการวจยพบวาลกษณะสมพนธบทในสอการตน ละครโทรทศน และนวนยาย มการคงเดม ขยายความ ตดทอน และดดแปลงรายละเอยดของเรองตามองคประกอบการเลาเรอง โดยคงเดมในองคประกอบหลกอนไดแกโครงเรองหลก แกนเรองหลก ความขดแยง ลกษณะเดนของตวละคร และลกษณะฉากสวนใหญ เปลยนแปลงรายละเอยดยอยของแตละองคประกอบ ไดแก โครงเรองรอง แกนเรองรอง คแยง ลกษณะเสรมของตวละคร รายละเอยดฉาก และมมมองการเลาเรอง ดานปจจยทมผลตอสมพนธบทประกอบดวยธรรมชาตของสอ ปจจยดานธรกจและการตลาด ปจจยการผลต และปจจยดานสงคม ซงลกษณะสมพนธบททง 2 รปแบบมความแตกตางกน ดงน สมพนธบทการตนสละครโทรทศนและนวนยายมการเปลยนแปลงโดยเนน

90 การตดทอนและดดแปลงองคประกอบการเลาเรอง สวนสมพนธบทนวนยายสการตนและละครโทรทศนเนนการขยายองคประกอบของการเลาเรอง

ประพนธ ตตยวรกลวงศ (2553) ไดศกษาวจยเรอง “การเลาเรองและทศนคตของผชมเกยวกบความรนแรงในภาพยนตรไทยและภาพยนตรฮอลลวด” เพอวเคราะหและเปรยบเทยบเนอหาความรนแรงและการเลาเรองในภาพยนตรไทยและภาพยนตรฮอลลวด ดวยการวจยเชงคณภาพผานการวเคราะหภาพยนตรทเขาฉายในโรงภาพยนตรชวงเดอนมกราคม – ธนวาคม 2552 จ านวน 30 เรอง แบงออกเปนภาพยนตรไทย 15 เรอง ภาพยนตรฮอลลวด 15 เรอง การวเคราะห บทสมภาษณและการสมภาษณเชงลกผผลตภาพยนตร และการสนทนากลมผชมภาพยนตร จากการศกษาพบวาเนอหาความรนแรงในภาพยนตรแตละประเภทนนมความแตกตางกน ดงน ในภาพยนตรตอส ตวเอกจะใชความรนแรงเพอยตปญหาขณะทตวรายจะใชความรนแรงเพอใหไดสงของหรอผลประโยชนทตองการ ในภาพยนตรรก ความรกจะเปนปจจยหลกทกอใหเกด ความรนแรงทงการใชความรนแรงเพอปกปองคนทตนเองรกหรอเพอแยงชงคนรก ในภาพยนตรตลก ความรนแรงจะน าเสนอใหเหนถงความสนกสนานหรอตดตลก ในภาพยนตรสยองขวญจะน าเสนอวาการใชความรนแรงมกน าไปสจบจบทเปนโศกนาฏกรรม และในภาพยนตรชวต ความรนแรงจะเกดขนดวยการอบรมเลยงดหรอกอเกดจากภายในจตใจ ตวละครมกใชความรนแรงเพอระบายความอดอนตนใจหรอระบายปญหา นอกจากนย งพบวาโครงสรางการเลาเรอง ความหมายตรงขาม และองคประกอบการเลาเรองมสวนท าใหเนอหาความรนแรงนนแตกตางออกไปในภาพยนตรแตละเรอง

นชธนาวน จลละพราหมณ (2554) ศกษางานวจยเชงคณภาพเกยวกบ “สมพนธบทในภาพยนตรและละครโทรทศนอเมรกนแนวแวมไพรรวมสมย” โดยท าการศกษาจากภาพยนตรแนวแวมไพรรปแบบเกา 1 เรอง ภาพยนตรชดอก 1 เรอง จ านวน 4 ภาค และละครโทรทศน 2 เรอง เรองละ 2 ฤดกาล รวมทงสน 68 ตอน อกทงยงศกษาถงองคประกอบทเปนลกษณะพเศษของแนวแวมไพรรวมสมย และศกษาระบบคดของสงคมทสะทอนออกมาจากภาพยนตรและละครโทรทศนทง 3 เรอง ผลการวจยพบวาลกษณะสมพนธบทการเลาเรองจากแนวแวมไพรรปแบบเกาสแวมไพรแบบรวมสมยยงคงเดม มการขยายความ ตดทอน ปรบเปลยนในสวนขององคประกอบการเลาเรองอยางโครงเรอง ตวละคร และฉากทชดเจน สวนองคประกอบดานแกนเรอง ความขดแยง สญลกษณ และมมมองในการเลาเรอง มการปรบเปลยนรองลงมา ดานการเลาเรองไดมการชใหเหนถง 5 ลกษณะส าคญ คอ เลาเรองผานความรกของชายหญง การลบเลอนเสนแบงความหมายของ คตรงขาม แกนเรองของความเปนมนษย ตวละครหญงเปนจดศนยกลางของเรอง และตวละคร แวมไพรทมความงามเหนอกวา

91

“การเลาเรองและสอความหมายของภาพยนตรเอเชยตะวนออกทมเนอหาเกยวกบการ ลางแคน” ของ ปยวรรณ จตส าราญ (2554) เปนอกหนงงานวจยเชงคณภาพทใชการวเคราะหเนอหาของภาพยนตรเอเชยตะวนออกทมเนอหาเกยวกบการลางแคนในชวงป 1999 – 2011 จ านวน 12 เรอง ประกอบกบการใชวธส ารวจทศนคตของผชมโดยใชแบบสอบถาม จ านวน 150 คน และสมภาษณผเชยวชาญทางดานภาพยนตร จ านวน 3 คน เพอศกษาถงโครงสรางการเลาเรองและลกษณะการใชภาษาภาพยนตรเพอสอความหมาย รวมถงทศนคตของผชมตอภาพยนตรเอเชยตะวนออกทมเนอหาเกยวกบการลางแคน ผลการศกษาพบวาโครงสรางการเลาเรองของภาพยนตรเอเชยตะวนออกทมเนอหาเกยวกบการลางแคนนนมลกษณะทตวเอกตองเผชญกบปญหา สงผลใหเกดความรสกโกรธแคน และแสดงออกซงการลางแคนเพอหาหนทางในการแกไขปญหา จากนนแนวเรองกจะมการคลคลายลงหลงจากทตวละครตวนนไดรบผลกระทบจากการลางแคน หรอมองเหนหนทางของการใหอภย

สวนย ไชยพงษ (2554) ไดท าการวจยเชงคณภาพดวยการวเคราะหเนอหาผสมผสานกบการวจยเชงปรมาณจากการใชแบบสอบถาม เรอง “การเลาเรองในละครโทรทศนเกาหลประเภท โรแมนตกดรามา” เพอศกษาถงองคประกอบของการเลาเรอง กลวธการเลาเรองในละครโทรทศนเกาหลประเภทโรแมนตกดรามา และส ารวจความคดเหนของผชมชาวไทยจ านวน 140 คน ทมตอการเลาเรองในละครโทรทศนเกาหลประเภทโรแมนตกดรามา โดยท าการวเคราะหเนอหาทางดานความรก และความสมพนธระหวางชาย-หญง จากละครจ านวน 4 เรอง พบวาองคประกอบการ เลาเรองประกอบไปดวยการผสมผสานแกนเรอง และการใชเรองรกเปนหลก โครงเรองมทงการเรมตนดวยการแนะน าตวละครหลกแลวชกน าเขาสประเดนในทนท กบไมเนนน าเขาสประเดน ขนพฒนาเหตการณมกมอปสรรคทางดานความรกเกดขนมากมายจนถงขนภาวะวกฤต และคลคลาย โดยตวละครจะตดสนใจแกไขปญหาอนน าไปสการยตเรองราวทมทงความเศรา ความสข และตอนจบแบบทคาดไมถง ดานกลวธการเลาเรองเนนการล าดบเวลาในการเลาเรอง ความขดแยง ความบอยครงในการเลาถงเหตการณ การเลาเรองจากความคดและพดกบตนเอง รวมถงการสรางความสนใจใหเกดขน สวนความคดเหนของผชมพบวาองคประกอบการเลาเรองทสงผลใหเกดการตดตามละครโทรทศนเกาหลประเภทโรแมนตกดรามาเรยงล าดบตามความส าคญไดดงน โครงเรอง ตวละคร แกนเรอง บทสนทนา และฉาก กลวธการเลาเรองทผชมใหความสนใจคอการสราง จดสนใจ ความขดแยง การเลาเรองจากความคดและพดกบตนเอง ล าดบเวลาในการเลาเรอง และความบอยครงในการน าเหตการณมาเลาตามล าดบ

งานวจย “การเลาเรองขามสอในการตนไทยของเอกสทธ ไทยรตน” ของ กาญจนพชญ ศรภวณชย (2557) เปนอกหนงงานเชงคณภาพทศกษาเกยวกบการเลาเรองขามสอของหนงสอ

92 การตน และสอภาพยนตร มการเปรยบเทยบความแตกตางเพอวเคราะหถงวธการเลาเรองทปรบเปลยนไปตามชนดของสอทจะน าเสนอ ผานการตนจ านวน 3 เรอง คอ The 13 Quiz Show, อยาอานชะตาจะขาด, รานของขวญเพอคนทคณเกลยด ภาพยนตรจ านวน 5 เรอง คอ 13 เกมสยอง, 11 Earthcore, 12 Begin, สแพรง ตอน ยนตสงตาย, หลดสหลด ตอน รานของขวญเพอคนทคณเกลยด และการตนออนไลน เรอง 14 Beyond : 14 เกมลาอ ามหต ผลการศกษาพบวาองคประกอบการเลาเรองของการตน และภาพยนตรของเอกสทธ ไทยรตน มความใกลเคยงกนทงสองสอ โดยภาพยนตรจะมการเปลยนแปลงไปจากหนงสอการตนบางสวนเพอใหเกดความสมจรง ทงนไดมการเพมความหลากหลายของลกษณะโครงเรอง แกนเรอง ความขดแยง ตวละคร มมมองการเลาเรอง รวมถงสญลกษณพเศษเขาไป สวนทมความแตกตางดานการน าเสนอคอฉาก ชวงเวลาและสถานทในการเลาเรอง ซงตางไปตามยคตามสมยในการน าเสนอแตละสอ ดานบทสนทนาในการตนใชภาษาเขยนและภาษาภาพ ขณะทภาพยนตรจะใชภาษาพด เมอน าไปเปรยบเทยบการปรบเปลยนไปสสออน ๆ ของทง 3 เรองสามารถอธบายได ดงน 1. การตนเรอง The 13 Quiz Show มการขยายเรองราวออกไปกวางจากเดมมาก 2. ภาพยนตรเรองรานของขวญเพอคนทคณเกลยด มการเปลยนแปลงมมมองในการน าเสนอ 3. การตนเรองอยาอานชะตาจะขาดยงคงเรองไวใกลเคยงแบบฉบบเดมมากทสด ตางเพยงแคล าดบในการเลาเรอง สถานท และรายละเอยดของตวละครบางสวนเทานน

ปยะฉตร วฒนพานช (2558) ไดใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพดวยการวเคราะหเนอหาภาพยนตร ประกอบการสมภาษณนกวจารณภาพยนตร และสมภาษณกลมผ ชมภาพยนตร ท าการศกษาเกยวกบ “การเลาเรองของภาพยนตรแอนเมชนยอดนยมในบรบทสากล” โดยศกษาโครงสรางการเลาเรองในภาพยนตรแอนเมชนยอดนยมในบรบทสากลเรอง Frozen : ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ และโครงสรางการเลาเรองในภาพยนตรแอนเมชนตวอยาง จ านวน 5 เรอง คอ Frozen, Toy Story 3, Despicable Me 2, Shrek 2 และ Finding Nemo จากการศกษาพบวาทมาของเรองถกดดแปลงเนอเรองโดยใชแนวคดแบบ Innovation มาจากนทานพนบานเรอง Snow Queen เปนภาพยนตรแอนเมชนเรอง Frozen โดยมการปรบเปลยนการด าเนนเรอง และบทบาทของ ตวละครหลกเพอใหเนอหานาสนใจเหมาะแกการเลาเรองในแบบแอนเมชน มการใชโครงเรองทงายไมซบซอน และด าเนนเรองไปตามขนบของการเลาเรอง แตมการหกมมชวงทายของเรอง มการสรางตวละครภายใตแนวคดแบบ Post – Modernism คอใหเจาชายเปนตวราย และคนธรรมดาเปนพระเอก เจาหญงมความกลาหาญ พงพาตวเองและฝาฟนอปสรรคโดยไมรอความชวยเหลอจากเจาชาย ดานแกนความคดไดสะทอนแนวคดแบบ Post-Modernism คอ ความรกของพนองไมใช รกโรแมนตกของชายหญง นอกจากนยงสะทอนใหเหนความขดแยงระหวางตวละครเรองความเชอในรกแรกพบ ผานฉากทสรางมาจากจนตนาการบนพนฐานของความสมจรง ส าหรบการศกษา

93 โครงสรางของการเลาเรองในภาพยนตรแอนเมชนตวอยางพบวา ภาพยนตรแอนเมชนตวอยางของ Frozen มความแตกตางจากภาพยนตรแอนเมชนตวอยางเรองอนในสวนของภาพทตดตอนมาจากภาพยนตร และตวอกษรทปรากฏในภาพยนตร เนองจากมกลวธในการน าเสนอทปดบงตวละครส าคญและเนอเรองทแทจรง เพอใหผชมเกดความประหลาดใจ

หมวดท 2 งานวจยทเกยวของในขอบขายของการตนแอนเมชนและการแสดงละครเวท / ละครเพลง

มทนยา สวรรณวงศ (2542) ไดท าการวจยเชงปรมาณผสมผสานกบการวจยเชงคณภาพ โดยน าเทคนควธการวเคราะหเนอหามาใชรวมกบการสนทนากลมและการสมภาษณแบบเจาะลก ท าการศกษาเรอง “การวเคราะหแนวเรองและประเภทเนอหาของภาพยนตรการตนทออกอากาศทางโทรทศน” เพอศกษาแนวเรองและประเภทเนอหาของภาพยนตรการตนทออกอากาศทางโทรทศน ชอง 3, 7 และ 9 ในระหวางวนท 1 – 30 พฤศจกายน 2541 ผลการศกษาพบวาสถานโทรทศนมการน าเสนอภาพยนตรการตนในแนวการผจญภยมากทสด รองลงมาคอแนววทยาศาสตร แนวผสางสตวประหลาด แนวการผนวกชวตจรงกบสงมหศจรรย และแนวการอนรกษสงแวดลอมนอยทสด ภาพยนตรการตนของประเทศญปนมกเปนการตอสระหวางฝายธรรมะและอธรรม รวมถงการด าเนนชวตของตวแสดง ภาพยนตรการตนของประเทศทางแถบยโรปและอเมรกามกเปนแนวการผจญภยของตวเอกและคณะ ภาพยนตรการตนของประเทศไทยมกเปนภาพยนตรการตนในเชง ใหความร ดานการวเคราะหเนอหาในภาพยนตรการตนพบวาเนอหาทมการน าเสนอมากสดคอ ดานการสงเสรมคณธรรม สวนเนอหาทพบนอยสดคอเนอหาเกยวกบการอนรกษสงแวดลอม

“การวเคราะหเนอหาภาพยนตรการตนไทยทางโทรทศนในดานการขดเกลาทางสงคม” ของจฑามาส ศรโมรา (2545) นบเปนอกหนงงานวจยทใชการวเคราะหเนอหาแบบผสมผสานระหวางเชงปรมาณและเชงคณภาพ เพอศกษาถงลกษณะพนฐานและเนอหาการขดเกลาทางสงคมในภาพยนตรการตนของไทยทางโทรทศนเรอง ป.ปลาตากลม, โลกนทาน, สดสาคร และปงปอนด ด แอนเมชน ซงผลการวจยพบวาลกษณะพนฐานของภาพยนตรการตนของไทยทางโทรทศน มโครงเรองทไมซบซอน และเหตการณตาง ๆ มการเกดขนเรยงตามล าดบเวลา แกนเรองไดน าเสนอถงหลกศลธรรมจรรยา ทศนคต ความร แรงบนดาลใจ กฎเกณฑ และบทบาททางสงคม ตวละครสวนมากเปนตวละครมตเดยว และฉากทปรากฏในเรองมความสอดคลองกนกบสภาพของสงคมไทย

นบทอง ทองใบ (2548) ไดศกษาถง “นวลกษณในการเลาเรองและเอกลกษณในภาพยนตรแอนเมชนของฮายาโอะ มยาซาก” โดยใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพท าการวเคราะหเนอหาจากภาพยนตรแอนเมชนเรองยาวทกเรองของมยาซาก จ านวน 9 เรอง ประกอบกบการสมภาษณ

94 ผเชยวชาญในแวดวงแอนเมชน ภาพยนตร การตน และผทเกยวของ จ านวน 12 คน แบบเจาะลก ท งนผลการศกษาพบวาในสวนของกลวธการเลาเรอง ผลงานของมยาซากมเอกลกษณ และ นวลกษณทแตกตางไปจากภาพยนตรการตนแอนเมชนสวนใหญ เพราะมการคดคนเรองราวขนมาเองโดยน าความเชอเรองวญญาณ และเทพเจามาใชสรางโลกแหงจนตนาการขนใหม ตวละครเอกสวนใหญเปนผหญง แกนเรองเนนการสะทอนแงมมชวตมนษยเชงลก บทสรปของเรองมการปลอยทงไวใหผชมจนตนาการตอเอง และมการน าเสนอสญลกษณใหไดขบคดตความ ในสวนของการสรางสรรคและเทคนคแอนเมชนมการใชลายเสนทเรยบงาย การเคลอนไหวทนมนวล และใหความส าคญดานการถายทอดอารมณของตวละคร แมในผลงานระยะหลงจะมการน าคอมพวเตอรมาใชออกแบบ ตวละคร และฉาก แตกยงคงออกแบบตวละครดวยการวาดมอทใหภาพ 2 มต เพอถายทอดอารมณและคงไวซงเอกลกษณในผลงานไว

ณศรา บญโพธแกว (2551) ไดท าการวจยเรอง “การวเคราะหสมพนธบทของกระบวนการสรางการตนแอนเมชน 4 Angies สสาวแสนซน จากผด าเนนรายการผหญงถงผหญง” เพอศกษาถงกระบวนการเชอมโยงภาพลกษณจากผด าเนนรายการผหญงถงผหญงมาสตวละครการตน 4 Angies สสาวแสนซน และท าการวเคราะหรองรอยเนอหาเดม รวมถงสงทสรางขนใหม โดยใชแนวทางการวจยเชงคณภาพดวยการวเคราะหเนอหา การสมภาษณแบบเจาะลก และสนทนากลม ผลการวจยในดานการออกแบบตวละครพบวาตวละครมการออกแบบใหงายตอการจดจ า หนาตาไมเหมอนตนฉบบทเปนคนจรง มพลงวเศษและก าหนดสเครองแตงกายใหแกตวละครอยางชดเจน ทส าคญไดมการถายโยงบคลกลกษณะเฉพาะทางดานนสยใจคอ การแสดงออก และความสามารถพเศษของ ผด าเนนรายการมาสตวละครโดยไมไดท าการเชอมโยงภาพลกษณแตอยางใด ดานการวเคราะหเนอหาพบวาผผลตไมไดมการถายโยงเนอหาจากรายการผหญงถงผหญงมายงการตน 4 Angies สสาวแสนซน แตพบการถายโยงเนอหามาจากแหลงอนตลอดทงเรอง ส าหรบตรรกะในการเลาเรอง ตวบทปลายทางทเปนการตนเปนสงทถกสรางขนมาใหมมากกวารองรอยเนอหาเดมทเปนรายการเลาขาว

“ปจจยทมผลตอการเลอกชมภาพยนตรการตนแอนเมชน” ของสกญญา แยมพราย (2556) กเปนงานวจยทผสมผสานระหวางการวจยเชงปรมาณและการวจยเชงคณภาพดวยการสมภาษณแบบเจาะลกผทเกยวของหรอมบทบาทส าคญในกระบวนการผลตภาพยนตรการตนแอนเมชน จ านวน 5 คน โดยพบวาปจจยทชวยใหผชมตดสนใจชมภาพยนตรการตนแอนเมชนในแงมมของการสรางสรรคการตนประกอบไปดวย 1. ปจจยดานโครงสรางของภาพยนตร โดยบทและเนอเรองทด รวมถงกลวธการเลาเรองทนาสนใจตงแตเรมเปดเรอง การด าเนนเรอง ไปจนถงการปดเรองจะสงผลใหผ ชมเกดความรสกอยากชมและอยากตดตามเนอเรองต งแตตนจนจบ 2. ปจจยดาน

95 สนทรยศาสตร สงส าคญคอการออกแบบตวการตนทตองสรางความประทบใจใหแกผชม เนองจากลกษณะของตวการตนเปนสงแรกทผ ชมไดพบเหนกอนรบรเรองราวท งหมด 3. ปจจยดานเทคโนโลยทสมจรงไมวาจะเปนการผลตภาพยนตรการตนแบบ 3 มต และเทคโนโลยดานโรงฉายภาพยนตร ลวนท าใหผชมรสกถงการมสวนรวมในภาพยนตรเรองนนดวย

บรมวฒ ถนอมวงษ (2551) ไดท าการวจยเชงคณภาพเรอง “กระบวนการสรางสรรคละครเวท ประเภทละครเพลง ของบรษท ซเนรโอ จ ากด” เพอศกษาถงกระบวนการสรางสรรคละครเวทประเภทละครเพลงของบรษท ซเนรโอ จ ากด ดวยวธการสมภาษณเชงลกจากกลมตวอยางแบบเจาะจง ประกอบดวยกลมผจดละครเพลง จ านวน 9 คน และกลมผชมทไดเขาชมผลงานละครเวทประเภทละครเพลงของบรษท ซ เนรโอ จ ากด ทกเ รอง จ านวน 50 คน ผลการวจยพบวา การสรางสรรคละครเวทประเภทละครเพลง มกระบวนการ ดงน 1. การประพนธเพลง โดยท าการประพนธเพลงเมอบทละครและท านองเพลงเสรจสนแลว และมการปรบบทละครทเปนบทขบรองใหสอดคลองกบท านองเพลง 2. น าบทละครเพลงทส าเรจแลวไปเขากระบวนการสรางสรรค สวนตาง ๆ ทงการออกแบบแสง การออกแบบฉาก การออกแบบเครองแตงกาย การออกแบบทาเตน และการซอมการแสดง

ชโลธร จนทะวงศ (2554) ไดใหความสนใจศกษาเรอง “การสรางสรรคละครเพลงของ บรษท ดรมบอกซ เอนเตอรเทนเมนท จ ากด และ บรษท ซเนรโอ จ ากด พ.ศ. 2533 – 2553” โดยใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพดวยการวเคราะหเนอหาหรอตวบท การสมภาษณเจาะลกผเชยวชาญ จ านวน 9 คน และการส ารวจความคดเหนของผ รบสารโดยใชแบบสอบถามออนไลนทางอนเทอรเนต จ านวน 100 คน ผลการวจยพบวาปจจยทดงดดใหผชมเกดความสนใจและซอบตรเขาชมการแสดงละครเพลงของทงสองบรษทมความแตกตางกน กลมผชมทนยมชมละครเพลงของบรษท ดรมบอกซฯ มกใหความสนใจในตวบทละครเปนหลก แตกลมผชมทนยมชมละครเพลงของบรษท ซเนรโอฯ ใหความสนใจกบตวแสดงเปนหลก ดานการเลาเรองและสรางสรรคเพลงพบวาบรษท ดรมบอกซฯ มงเนนการสรางดนตรและเพลงทสอดรบกบอารมณหรอเลาเรองเฉพาะในบรบทของละครเพลงเรองนน จงสงผลใหรปแบบของเพลงมความซบซอนทางดนตรสง ขณะทบรษท ซเนรโอฯ มงเนนการเขาถงกลมผชมโดยงาย จงท าใหรปแบบของเพลงอยในลกษณะทงายตอการเขาถงและไมซบซอน

ธนพล เชาวนวานชย (2552) ท าการวจยเชงคณภาพเรอง “สมพนธลกษณของการแสดงและพนทในภาพยนตรของไฉหมงเลยง” ดวยการศกษาผานผลงานภาพยนตรขนาดยาวของ ไฉหมงเลยง จ านวน 9 เรอง ประกอบกบการสมภาษณผทรงคณวฒดานละครเวทและภาพยนตรแบบเจาะลก จ านวน 11 คน ผลการวจบพบวาไฉหมงเลยงไดมการถายทอดสนทรยะของความ

96 โดดเดยว ความเหงา และความแปลกแยก ดวยการใชเทคนคแบบเดยวกบการแสดงละคร อยางตอเนองบนเวท เพอใหผชมไดเฝามองถงความเปนไปไดของเหตการณและการกระท าของ ตวละคร นอกจากนยงมการคดเลอกนกแสดงทเหมาะสมกบบทบาทตามแนวเรองทเปนเอกลกษณของเขาดวย เนองจากบทภาพยนตรของไฉหมงเลยงแทบจะไมมบทพด นกแสดงจงตองมความคดวาจะมวธการสอสารอยางไรใหผชมเขาถงได ทส าคญไดมการจดวางตวละครเพอสอความหมายตาง ๆ ทงการจดวางตวละครในสภาพแวดลอมของเมอง การจดวางตวละครในพนทคบแคบ การควบคมทศทางการเคลอนไหวของนกแสดงในลกษณะทมความคลายคลงกบละครเวท รวมไปถงการจดวาง ตวละครและการใชพนทเพอสรางปฏสมพนธระหวางตวละครดวยกนเองแทนบทพด

จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของจะพบวามการศกษาเกยวกบการเลาเรองในสอประเภทเดยวเปนจ านวนมาก โดยพบการเลาเรองในสอภาพยนตรมากทสด รองลงมาเปนละครโทรทศน ภาพยนตรชด และหนงสอตามล าดบ ซงแตละสอกมกระบวนการการเลาเรองทเปนเอกลกษณและแตกตางกนออกไปตามแนวคดของผสรางหรอผประพนธ แตการศกษาเกยวกบ การเลาเรองขามสอกลบพบเพยงแค 4 งานวจยเทานน โดยงานวจยแรกเปนการเลาเรองขามสอ จากหนงสอการตนไปยงการตนแอนเมชน ภาพยนตร และนวนยาย งานวจยทสองเปนการเลาเรองขามสอจากหนงสอการตนไปยงละครโทรทศน และนวนยาย งานวจยทสามเปนการเลาเรอง ขามสอจากภาพยนตรไปยงละครโทรทศน และงานวจยทสเปนการเลาเรองขามสอจากหนงสอการตนไปยงภาพยนตร ในดานของการตนแอนมชนนนไดมการศกษาเกยวกบเนอหา การเลาเรอง กระบวนการสราง และปจจยทสงผลใหเกดการรบชม ขณะทการศกษาเกยวกบละครเวท / ละครเพลง พบนอยมาก และเปนการศกษาดานการสรางสรรคผลงานเทานน

หากแตในปจจบนการเลาเรองไมไดถกจ ากดอยเพยงแคสอใดสอหนงเพยงสอเดยว เพราะมการขยายเรองเลาออกไปยงสออน ๆ ทมความแตกตางกนเพอใหเขาถงกลมเปาหมายในวงกวาง การศกษาเกยวกบการเลาเรองขามสอจงนบเปนสงใหมส าหรบแวดวงนเทศศาสตรและยงไมคอยม ผท าการศกษาวจยอยางจรงจง โดยเฉพาะอยางยงการเลาเรองขามสอจากการตนแอนเมชนมาส การแสดงดสนยออนไอซนบเปนการเลาเรองขามสอทมความแตกตางไปจากเดมมาก เนองจากเปนการถายทอดเรองราวจากจนตนาการมาสโลกแหงความเปนจรง โดยไมผานกระบวนการตดตอเหมอนอยางภาพยนตร ดงนนการใสเอฟเฟกตรวมถงเทคนคตาง ๆ ทภาพยนตรใชในการรงสรรคผลงานใหเปนไปตามจนตนาการของผสรางจงไมสามารถถกน ามาใชกบการแสดงสดอยางดสนย ออนไอซได สงนจงเปนชองวางการวจยทผวจยคนพบจากการทบทวนวรรณกรรมครงนและ มงท าการศกษาเพมเตม ดวยการน าองคความรทไดจากการทบทวนวรรณกรรมและงานวจย

97 ทเกยวของมาเปนแนวทางส าหรบการศกษาเพอออกแบบระเบยบวธวจยและการอภปรายผลการวจยตอไป

ตารางท 2.4 ความสมพนธระหวางวตถประสงคการวจยกบทฤษฎและแนวคดตาง ๆ

วตถประสงคการวจย ทฤษฎและแนวคด ค าอธบาย 1. เพอศกษากลวธการสรางชดสญญะในฉากมหศจรรยเพอ สอความหมายส าหรบ การแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen)

1. การตนแอนเมชน 2. ละครเวท / ละครเพลง 3. การเลาเรอง / การเลาเรองขามสอ 4. สมพนธบท 5. สญวทยา

1. ศกษาองคประกอบการเลาเรอง ขามสอจากการตนแอน เมชน มาสการแสดงดสนยออนไอซ 2. ศ ก ษ า ก ล ว ธ ก า ร ส ร า งชดสญญะเพอสอความหมายในฉากมหศจรรยของการแสดง ดสนยออนไอซ

2. เพอศกษาถงแนวคดสตรนยมของ ดสน ย ท ถ ายทอดผ าน ตวละครหลก เรอง ผจญภย แดนค าสาปราชนหมะ (Frozen)

1. สตรนยม 2. สญวทยา

1. ศกษาการถายทอดแนวคดส ต ร น ย ม ข อ ง ด ส น ย ผ า น ตวละครหลกของเรอง

บทท 3

วธด าเนนการวจย

งานวจยเรอง “กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ” ใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ตามทฤษฎโครงสรางนยมและสญวทยา (Semiology – Structuralism) และการสงเกตการณแบบไมมสวนรวม (Non-Participant Observation) ทงในสวนของการตนแอนเมชน และการแสดงดสนยออนไอซ

3.1 การเกบรวบรวมขอมล สามารถแบงขนตอนในการเกบรวบรวมขอมลส าหรบงานวจยได 2 ขนตอน ดงน ขนท 1 ศกษาการเลาเรองจากการตนแอนเมชน วธวจย ใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ซงเปนวธการทางสงคมศาสตรเพอ

ท าการศกษาเนอหาของการเลาเรอง โดยแยกแยะแจกแจงเนอหาตามโครงสรางและองคประกอบของการเลาเรอง ล าดบของเนอหา รวมถงขอบเขตของเนอหาอยางละเอยด ดวยวธการชมการตนแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) และถอดบนทกเปนลายลกษณอกษรลงบนตารางบนทกขอมล

แหลงขอมล ดวดการตนแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) บรรยายภาษาไทย จ านวน 1 เรอง ความยาว 102 นาท

เครองมอวจย ผวจยไดออกแบบเครองมอวจยในลกษณะตารางบนทกขอมลโดยอางองแนวคดของการเลาเรอง / การเลาเรองขามสอเปนเกณฑ ดงน

99 ตารางท 3.1 ตารางบนทกขอมลการตนแอนเมชนเพอเปรยบเทยบการเลาเรองขามสอ องคประกอบการเลาเรอง การตนแอนเมชน หมายเหต

1. โครงเรอง (Plot) 2. แกนเรอง (Theme) 3. ตวละคร (Character) 4. ฉาก (Setting) 5. บทสนทนา (Dialogue)

ขนท 2 ศกษาการเลาเรองขามสอ และกลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดง

ดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ เพอตรวจสอบเชงเปรยบเทยบในมมมองของสมพนธบท

วธวจย ใชการสงเกตการณแบบไมมสวนรวม (Non-Participant Observation) และวธการถายภาพนง เพอท าการศกษาการเลาเรองขามสอ และกลวธการสรางชดสญญะมหศจรรย พรอมแยกแยะแจกแจงเนอหาตามโครงสรางและองคประกอบของการเลาเรอง ล าดบของเนอหา ขอบเขตของเนอหาอยางละเอยด รวมถงวเคราะหและหาความสมพนธของสญญะและการสอความหมายในฉากมหศจรรย โดยเขาชมการแสดงสดดสนยออนไอซ ตอน Disney On Ice Presents Magical Ice Festival จ านวน 6 รอบการแสดง ตามวนและเวลา ดงน

1) วนพธท 30 มนาคม 2559 เวลา 15.00 น. 2) วนพธท 30 มนาคม 2559 เวลา 19.00 น. 3) วนพฤหสบดท 31 มนาคม 2559 เวลา 15.00 น. 4) วนพฤหสบดท 31 มนาคม 2559 เวลา 19.00 น. 5) วนอาทตยท 3 เมษายน 2559 เวลา 15.00 น. 6) วนจนทรท 4 เมษายน 2559 เวลา 15.00 น.

แหลงขอมล การแสดงสด Disney On Ice Presents Magical Ice Festival เลอกเฉพาะเรอง Frozen บรรยายภาษาไทย จ านวน 1 เรอง ความยาว 30 นาท

เครองมอวจย ผวจยไดออกแบบเครองมอวจยในลกษณะตารางบนทกขอมลโดยอางองแนวคดของการเลาเรอง / การเลาเรองขามสอ และแนวคดสมพนธบทเปนเกณฑ ดงน

100 ตารางท 3.2 ตารางบนทกขอมลการแสดงดสนยออนไอซเพอเปรยบเทยบการเลาเรองขามสอ องคประกอบการเลาเรอง คงเดม ขยายความ ตดทอน ดดแปลง 1. โครงเรอง (Plot) 2. แกนเรอง (Theme) 3. ตวละคร (Character) 4. ฉาก (Setting) 5. บทสนทนา (Dialogue)

3.2 การวเคราะหขอมล

ใชการวเคราะหขอมลดงตอไปน 1) วเคราะหการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง

ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ โดยใชแนวคดการตนแอนเมชน แนวคดละครเวท / ละครเพลง แนวคดการเลาเรอง / การเลาเรองขามสอ แนวคดสมพนธบท และทฤษฎสญวทยาเปนแนวทาง

2) วเคราะหการถายทอดแนวคดสตรนยมของดสนยผานตวละครหลก เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ โดยใชแนวคดสตรนยมเปนแนวทาง

โดยผวจ ยไดออกแบบเครองมอวจยในลกษณะตารางการวเคราะหขอมลโดยอางองทฤษฎสญวทยาเปนเกณฑ ดงน ตารางท 3.3 ตารางการวเคราะหขอมลการใชสญญะในฉากมหศจรรย เรอง Frozen

ฉากมหศจรรย

สญญะ

รปสญญะทใช ความหมายของสญญะ

ความหมายตรง ความหมายโดยนย มายาคต 1. 2. 3. …

101

3.3 การน าเสนอขอมล

ประกอบไปดวย 3 สวน ไดแก 1) ผลการวเคราะหการเลาเรองขามสอตามแนวคดสมพนธบท เรอง ผจญภยแดน

ค าสาปราชนหมะ (Frozen) จากการตนแอนเมชนไปยงการแสดงดสนยออนไอซ 2) ผลการวเคราะหกลวธการสรางชดสญญะและการสอความหมายของฉาก

มหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) 3) ผลการศกษาโดยรวมดานการถายทอดแนวคดสตรนยมของดสนยผาน

ตวละครหลก เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen)

บทท 4

การเลาเรองในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ

กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ ผวจยไดท าการวเคราะหขอมลจากแหลงขอมล 2 ประเภท คอ การสงเกตการณแบบไมมสวนรวม (Non-Participant Observation) และการว เคราะห เ นอหา (Content Analysis) โดยก าหนดใหการตนแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เปนตวบทตนทางและก าหนดใหการแสดงดสนยออนไอซ ตอน Disney On Ice Presents Magical Ice Festival เรอง Frozen เปนตวบทปลายทาง ซงจะน าเสนอผลการวเคราะหเปนสสวนตามล าดบ ดงน สวนท 1 ผวจยไดวเคราะหการเลาเรองของตวบทตนทางและตวบทปลายทาง โดยไดเสนอรายละเอยดตามองคประกอบของการเลาเรอง 5 องคประกอบหลก ไดแก โครงเรอง (Plot), แกนเรอง (Theme), ตวละคร (Character), ฉาก (Setting) และบทสนทนา (Dialogue) สวนท 2 ผวจยไดใชกรอบแนวคดเดยวกนกบสวนท 1 วเคราะหการเลาเรองของตวบท ปลายทางเพอน ามาเปรยบเทยบกบตวบทตนทางตามแนวคดสมพนธบท

สวนท 3 ผวจยท าการวเคราะหถงกลวธการสรางชดสญญะและการสอความหมายของฉากมหศจรรยทมรวมกนของตวบททงสอง

สวนท 4 ผวจยท าการวเคราะหการถายทอดแนวคดสตรนยมของดสนยทสะทอนผาน ตวละครหลกของเรอง

4.1 การวเคราะหการเลาเรองจากการตนแอนเมชน

4.1.1 เรองยอ การตนแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เขาฉายในประเทศไทยเมอ

วนท 5 ธนวาคม 2556 เปนภาพยนตรเพลงแนวแฟนตาซ-คอเมดประเภทคอมพวเตอรแอนเมชน สามมต ไดแรงบนดาลใจมาจากเรองราชนน าแขงของฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน นบเปนภาพยนตรแอนเมชนล าดบท 53 ในชดแอนเมชนคลาสสกของวอลต ดสนย โดยเรองราวทงหมด

103 เกดขนในอาณาจกรเอเรนเดลล พระราชาและพระราชนมพระธดาสองคนคอเจาหญงเอลซา พระธดาองคโตผเกดมาพรอมความสามารถวเศษในการเสกน าแขงออกมาไดดงใจ และเจาหญงอนนา พระธดาองคเลก คนหนงในวยเดกอนนาปลกเอลซาใหมาเลนดวยกน ขณะทเอลซาและอนนาก าลงเลนกนอยางสนกสนานกบพลงวเศษ เอลซากปลอยพลงไปโดนศรษะของอนนาดวยความไมตงใจ สงผลใหอนนาหมดสตไป และเสนผมสวนหนงของเธอเปลยนเปนสขาว พระราชาและพระราชนรบพาเจาหญงทงสองไปยงหบเขาอนเปนทอยของเผาโทรลลผวเศษเพอขอความชวยเหลอ ในขณะทอนนายงหมดสตอยนน ผน าเผาโทรลลไดท าการรกษาอนนา จากนนท าการลบความทรงจ าของอนนาเกยวกบพลงวเศษของเอลซาออกไป คงเหลอไวแตความสนกสนานของสองพนองเทานน และกลาวเตอนเอลซาวาพลงของเธอจะเพมพนขนเรอย ๆ เธอตองหดทจะควบคมพลงนไมอยางนนอาจสงผลรายในภายหนาได

เมอกลบสพระราชวง เพอปดบงเรองพลงวเศษของเอลซารวมถงอบตเหตทเกดขน พระราชาทรงสงใหปดประตวง จากนนหามไมใหบคคลทงภายนอกและภายในเขาออก สองพนองตองถกเลยงดโดยแยกจากกน วนเวลาผานไปการควบคมพลงของเอลซามแตจะแยลงเรอย ๆ พระราชาตองมอบถงมอพเศษใหเอลซาเพอใหเธอสามารถควบคมพลงไดงายขน ในขณะทอนนาแมจะไดใชชวตอยางปกตธรรมดาแตกตองอยกบความโดดเดยวมาตลอด จากการทเอลซาไมยอมพดคยกบเธอ แมเธอจะยงจดจ าความสนกสนานทเคยมดวยกนตอนเดก ๆ ได จนกระทงจดพลกผนมาถงเมอพระราชาและพระราชนทรงสนพระชนมอยางกระทนหนขณะเดนทางออกทะเล

สามปหลงจากการสนพระชนมของพระราชาและพระราชน เอลซามอายครบก าหนดทจะเขาพธราชาภเษก ในวนพธประตวงไดเปดเปนครงแรก อนนาผซงใชชวตอยางโดดเดยวจงออกจากวงเพอไปส ารวจบานเมองกอนจะไดเจอกบเจาชายฮานส บตรชายคนท 13 ของพระราชาแหง หมเกาะทะเลใต และดวยใบหนาทหลอเหลาของเขาจงท าใหอนนาตกหลมรกฮานสในทนท จนพธราชาภเษกผานพนไปถงงานเลยงฉลอง อนนาและเอลซาไดพดคยตอหนากนเปนครงแรกในรอบหลายป ทกอยางดเหมอนจะดขนจนเมออนนาไดพาฮานสมาพบเอลซา เพอขออนญาตแตงงานจากเอลซา ซงเอลซาไมอนญาตสงผลใหสองพนองเรมทะเลาะกน อนนาความอของเอลซาจนท าให ถงมอหลดออก ดวยความกดดนเอลซาไมสามารถควบคมพลงวเศษของเธอได และเสกน าแขงออกมาตอหนาผคนทงอาณาจกร ดกแหงวเซลตนหนงในแขกตางเมองทมารวมงานตะโกนใส เอลซาวาเธอคอปศาจ เธอจงหวาดกลวจนวงหนออกไปจากเมองและซอนตวอยบนภเขาอนหางไกลจากอาณาจกร ณ ทนนเธอรสกปลดปลอยจากความกดดนทเธอพบมาเนนนาน และไดใชพลงของเธอสรางพระราชวงน าแขงอนสวยงามขนมา โดยทเธอไมรเลยวาพลงความกลวของเธอท าให ทงอาณาจกรถกสาปอยในฤดหนาวชวนรนดร

104

อนนารสกผดทเปนตนเหตท าใหพของตนหนไป จงออกตามหาเอลซาดวยตนเอง และมอบหมายใหเจาชายฮานสเปนผดแลอาณาจกรชวคราว ในระหวางทางอนนาไดพบกบครสตอฟ และสเวนกวางเรนเดยรคใจของเขา อนนาขอรองใหครสตอฟน าทางไปตามหาเอลซา แตไมนานหลงจากออกเดนทางรวมกนกถกฝงหมาปาออกไลลา ระหวางทหนเอาตวรอดครสตอฟตองเสยเลอนหมะของเขาไป ดวยความรสกผดอนนาจงขอออกเดนทางตอดวยตนเอง และจะชดใชคาเสยหายใหครสตอฟเมอเธอตามหาเอลซาพบ ทงหมดเดนทางมาพบกบโอลาฟตกตาหมะทเอลซาสรางขนระหวางทเธอก าลงหดใชพลงของเธอในการสรางพระราชวงน าแขง โดยทเอลซาเองกไมรวาโอลาฟไดมชวตขนมาจรง ๆ โอลาฟจงอาสาน าทกคนไปพบกบเอลซา

เมออนนามาเจอกบเอลซาทพระราชวงน าแขง อนนาพยายามเกลยกลอมใหเอลซากลบไปชวยอาณาจกรใหคนสฤดรอน แตเอลซายงรสกหวาดกลวทพลงของเธอรนแรงขนจนเผลอระเบดพลงของเธอใสหวใจของอนนา และปฏเสธทจะกลบไปยงเอเรนเดลล เอลซาเสกมนษยหมะยกษขนมาเพอไลทกคนออกไปจากพระราชวงน าแขง ผมของอนนาเรมกลายเปนสขาวท าใหอนนาเรมกงวล ครสตอฟอาสาพาอนนาไปหาพวกโทรลลเพอรกษาเพราะเขาเคยเหนพอแมของอนนามาขอความชวยเหลอแลว โทรลลบอกวาการกระท าแหงรกแทจะชวยละลายหวใจน าแขงไดซงถอเปนความหวงเดยวของอนนา ครสตอฟจงรบออกเดนทางกลบไปยงเอเรนเดลลเพอพาอนนากลบไปหาฮานสเพราะเขาใจวาฮานสคอรกแทของอนนา

ขณะเดยวกนฮานสไดออกไปตามหาอนนาโดยมทหารสองนายของดยคแหงวเซลตน ซงไดรบการก าชบใหลอบสงหารเอลซาอาสารวมเดนทางไปดวย เมอไปถงพระราชวงน าแขง ฮานสไดตอสกบมนษยหมะยกษของเอลซา ทหารของดยคแอบมงหนาเขาไปในวงเพอเตรยมสงหาร เอลซา เอลซาพยายามใชพลงของเธอตอสกลบพวกเขาและเกอบฆาทหารทงสอง แตฮานสเขามาถงในเหตการณและขอรองใหเอลซาหยด ขณะทเอลซาตงสตไดทหารของดยคยกหนาไมขนเตรยม ยงใสเธอ ฮานสเขาไปปดหนาไมขนท าใหโคมน าแขงดานบนรวงลงมา เอลซาวงหลบจนลม หมดสตไปกอนจะฟนขนมาอกครงในหองขงทเอเรนเดลล ฮานสขอรองใหเอลซาหยดค าสาปน แตเธอไมรวาตองท าอยางไร ไมนานนกครสตอฟพาอนนากลบมาถงเอเรนเดลล อนนาเลาเรอง การกระท าแหงรกแทใหฮานสฟง ฮานสจงไดเปดเผยตวตนออกมาวาเรองทเขารกอนนาเปนเรองทเขาสรางขน การทเขามพชายถงสบสองคนท าใหเขาไมมทางจะมอ านาจไดเลย เขาจงคดจะแตงงานกบอนนาเพอยดครองต าแหนงพระราชาแหงเอเรนเดลล

ฮานสทงอนนาไวในหองใหเธอทนกบความหนาวเยนจนกวาจะตาย และหลอกใหขนนางเชอวาเขาไดปฏญาณแตงงานกบอนนากอนเธอตาย ท าใหเขาเปนผมอ านาจอยางสมบรณในอาณาจกรน จากนนประกาศใหเอลซาเปนกบฏและสงประหารชวตเธอ แตเอลซาไดใชพลงของเธอหนออกจากทคมขง

105 ดวยความหวาดกลวของเอลซาจงกอใหเกดพายหมะอยางรนแรงรอบดนแดนเอเรนเดลล ครสตอฟและ สเวนมงหนาฝาพายหมะเพอกลบเขาไปในวง ขณะทโอลาฟเขามาชวยอนนาไวไดและพาเธอออกจากวงเพอไปหาครสตอฟ ฮานสตามหาเอลซาจนเจอและหลอกเธอวาอนนาตายแลว เอลซาลมลงดวยความเสยใจสงผลใหพายหมะหยดนง อนนาซงก าลงเดนไปหาครสตอฟเหนฮานสทก าลงควาดาบขนมา เพอเตรยมสงหารเอลซาอยใกล ๆ จงวงเอาตวของเธอเขาไปขวางไวกอนทรางของเธอจะกลายเปนน าแขงในเสยววนาทสดทาย ดาบของฮานสระเบดออกและกระแทกเขาจนหมดสต เอลซาหนมาเหนรางของอนนาเปนน าแขงจงสวมกอดเธอดวยความเสยใจ แตการกระท าของอนนาทยอมสละชวตตวเองเพอชวยเหลอเอลซานนเปนการกระท าแหงรกแท รางน าแขงของอนนาจงคอย ๆ ละลายและสงผลใหเธอกลบมามชวตอกครง เอลซาจงเขาใจวาความรกนเองทท าใหเธอควบคมพลงของเธอได กอนทเธอจะใชพลงแหงความรกละลายหมะทปกคลมไปทวทงอาณาจกร

ฮานสถกสงตวกลบไปยงอาณาจกรของเขาเพอรบโทษ เอลซาประกาศตดขาดทางการคากบเมองวเซลตนทามกลางค าคดคานทไรผลของดยค อนนาซอรถเลอนคนใหมใหครสตอฟกอนท ครสตอฟจะจบเธอดวยความดใจ เอลซาใชพลงของเธอเสกหมะสวนตวใหโอลาฟท าใหโอลาฟสามารถมชวตอยไดตลอดไป จากนนไดเปลยนพนทในวงบางสวนเปนลานน าแขงใหชาวเมอง เลนกนอยางมความสข และบอกอนนาวาเธอจะไมมวนปดประตพระราชวงอกตอไป

4.1.2 โครงเรอง (Plot) การตนแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) มลกษณะของโครงเรองท

แตกตางและโดดเดน เนองจากเปนเรองราวเกยวกบความรกความผกพนของพสาวและนองสาว ซงไมเขาขาย 8 ลกษณะท เพญสร เศวตรวหาร (2541) ไดจ าแนกไว ดงน ความรกของชายหญง, รกสามเสา, ความส าเรจ, ซนเดอเรลลา, คฤหาสนลกลบ, ใครท าอะไร, แมวจบหน และเพชรตดเพชร นอกจากนการวางเหตการณในเรองกเรยบงาย ไมซบซอน มการเรยงกนตามล าดบเวลาทเกดขน ไมยอนกลบไปกลบมา กลาวคอเรมด าเนนเรองตงแตชวงวยเดกจากนนไลเรยงสงทเกดขนไปเรอย ๆ สงผลใหผชมในทกชวงอายสามารถท าความเขาใจเรองราวทงหมดไดงายขน โดยมขนบของการเลาเรองครบทง 5 ขนตอน ตรงตามท กาญจนา แกวเทพ (2547, อางถงใน อมาพร มะโรณย, 2551, น. 19) แบงไว ดงน

1) ขนเรมเรอง (Exposition) ไดแนะน าตวละครหลกตงแตวยเดกใหผชมรจกถงลกษณะนสยรวมท งภมหลงของแตละตวละคร โดยเรมเรองดวยครสตอฟผมอาชพเปนคนงาน ตดน าแขงในทะเลสาบซงเปนอาชพทมอยจรงในประวตศาสตรและสเวนกวางเรนเดยรคใจ จากนนไดน าเสนอถงความสมพนธทใกลชดกนของสองพนองเอลซาและอนนา พลงวเศษของเอลซาทสามารถ

106 เสกหมะและน าแขงได ตกตาหมะโอลาฟซงเปนเสมอนความทรงจ าแสนสขทท งค เคยม แตดวยอบตเหตทไมคาดคดจงท าใหเอลซาปลอยพลงของตนไปโดนอนนา สงผลใหอนนาลมเลอนพลงวเศษของเอลซา ในขณะทเอลซาเองกหวาดกลวในพลงนนจนตดสนใจปลกตวออกหางจากอนนา

2) ขนพฒนาเหตการณ (Rising Action) มการด าเนนเรองตามล าดบของเวลาตงแตเดกจนวยรน พลงของเอลซาทวความรนแรงขนพรอมกบความกลวทถาโถมเขามาในจตใจ เมอพระราชาและพระราชนสนพระชนม เอลซาตองเขาพธสถาปนาเปนราชนปกครองอาณาจกร ประตวงจงไดเปดขนอกครง ในวนนเองอนนาไดพบกบเจาชายฮานสผซงเธอคดวาเปนรกแรกพบและเปนเหตใหอนนาเกดความขดแยงกบเอลซา จนเอลซาควบคมพลงของตนเองไมไดท าให ทงเมองตกอยภายใตฤดหนาวตลอดกาล ดวยความกลวเอลซาไดหนออกจากเมองไปบนยอดเขา ทซงเธอรสกถงอสระในชวตกบพลงทตนมอย อนนาตดสนใจออกเดนทางตามหาเอลซาเพอแกไขค าสาปโดยมครสตอฟคอยชวยเหลอ แตกกลบโดนพลงของเอลซาเขาทหวใจดวยความบงเอญ ตองอาศยการกระท าแหงรกแทในการแกไขค าสาป

3) ขนภาวะวกฤต (Climax) เจาชายฮานสออกไลลาเอลซาเพอหวงยดอ านาจ ในขณะทอนนากเรมเขาใจความหมายของรกแททครสตอฟมใหเธอ ทกคนไดมาเจอกนบรเวณทะเลสาบน าแขงทามกลางพายหมะทโหมกระหน า ชวงเวลาทอนนาใกลจะกลายเปนน าแขงตาม ค าสาปของเอลซา อนนามทางเลอกอยแคสองทาง ทางแรกคอเดนไปหาครสตอฟเพอจมพตแหงรกแท ทางทสองคอไปชวยเหลอเอลซาทก าลงจะถกเจาชายฮานสฆาดวยคมดาบ ระหวางชวตของตนเองกบชวตของพสาว สถานการณไดบบบงคบใหอนนาจ าเปนตองเลอกเพยงอยางใดอยางหนงเทานน

4) ข นภาวะคลคลาย (Falling Action) อนนาตดสนใจสละชวตของตนเอง เพอชวยเหลอเอลซาดวยการเขาไปขวางคมดาบของเจาชายฮานสจนตองกลายเปนน าแขง แตจากการกระท าแหงรกแทของอนนาทมตอเอลซานเองจงชวยแกค าสาปของเธอได น าแขงคอย ๆ ละลายออกจากตวอนนา สงผลใหอนนากลบมามชวตอกครง จดนเองทท าใหเอลซาเขาใจถงพลงแหงรกแท และเอลซาไดใชความรกถอนค าสาปออกจากเมองเอเรนเดลลจนหมดสน

5) ขนยตเรองราว (Ending) เมองเอเรนเดลลกลบมาสงบสขอกครง เอลซาเขาใจถงพลงของตนเองและไมรสกหวาดกลวอกตอไป โอลาฟไดรบกอนเมฆทเอลซาเสกใหจงไมละลายหายไปและสามารถมชวตอยไดในฤดรอน เจาชายฮานสถกสงตวขนเรอกลบประเทศ อนนาเรมสานสมพนธกบครสตอฟ เอลซาใชพลงของเธอสรางความสขใหกบประชาชนและออกค าสงยกเลกการปดประตวง

107

4.1.3 แกนเรอง (Theme) จากการวเคราะหการตนแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) พบ

แนวคดหลกในการด าเนนเรอง 2 ประเภทผสมผสานกน ซงสอดคลองตามการจ าแนกของ Sinclair Goodlad (1971) คอ Love Theme (แกนเรองเกยวกบความรก) ถอไดวาเปนแกนเรองหลกของเรอง และ Outcast Theme (แกนเรองเกยวกบผแปลกแยก) ซงเปนแกนเรองรอง

1) Love Theme (แกนเรองเกยวกบความรก) สงทเหนไดอยางเดนชดในเรองนคอความรก โดยไมไดเนนถงความรกระหวางเจาหญงและเจาชายเหมอนกนภาพยนตรการตนของดสนยทผานมา หากแตเนนไปทความรกภายในครอบครวระหวางพสาวและนองสาวมากกวา ซงมการกลาวถงในหลายเหตการณ นอกจากนความรกยงเปนกญแจส าคญในการแกไขปญหา ภายในเรองดวย เพราะหลงจากทอนนาโดนค าสาปของเอลซากมอยเพยงวธเดยวเทานนทจะชวยคลายค าสาปได คอตองอาศยการกระท าแหงรกแทมาชวยละลายหวใจน าแขง ในชวงแรกของเรอง มการโนมน าแนวคดของผชมใหนกถงการกระท าแหงรกแทวาคอการจมพตของเจาหญงและเจาชายตามขนบของเทพนยายทวไป จากนนไดมาเฉลยในชวงทายวาความรกทแทจรงนนคอการกระท าเพอผอนโดยไมหวงผลตอบแทน เหมอนกบการทอนนายอมสละชวตเพอเขามาชวยเหลอเอลซาพสาวทเหลออยเพยงคนเดยวของตน

2) Outcast Theme (แกนเรองเกยวกบผแปลกแยก) ในเรองนไดแสดงใหเหนถงความผดแผกแตกตางจากบคคลทวไปของตวละครหลกอยางเอลซา คอเธอมพลงวเศษมาแตก าเนดสามารถเสกหมะ รวมถงน าแขงไดตามใจปรารถนา แตดวยพลงเวทยมนตนเองทท าใหเธอรสกหวาดกลวเนองจากเธอเคยท าใหอนนาไดรบบาดเจบโดยไมต งใจ พระราชาและพระราชน รวมท งตวเธอเองจงพยายามทจะเกบซอนและปดบงเรองพลงนไว ไมใหบคคลอนไดรบร เพอปกปองอนนาและผคนทเธอรก ความลบเรองพลงจงกลายเปนอกหนงแกนเรองทถกแฝงอย ซงสงผลตอการด าเนนชวตของเอลซาเปนอยางมาก แตทายทสดเมอเอลซาเขาใจถงพลงของเธอและเปดใจยอมรบความแตกตางนกท าใหปญหาตาง ๆ คลคลาย จนไดพบกบความสขทแทจรง

4.1.4 ตวละคร (Character) การสรางตวละครในเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) มความแตกตางจาก

ภาพยนตรการตนแอนเมชนเทพนยายทวไปของดสนยทตวละครหลกเปนคเจาหญงและเจาชาย เนองจากตวละครหลกของเรองนเปนคพสาวนองสาว ทส าคญไมมผราย (The Villain) เหมอนกบเรองอน ๆ โดย Peter Del Vecho ผอ านวยการสรางภาพยนตรเรองนไดกลาวไวในหนงสอ The art of Frozen วา เดมทไดก าหนดใหราชนเปนตวรายแลวตองการจบเรองดวยการรวมตวกนของพนอง

108 แตมนยากทจะสรางใหเธอกลบใจได ทมงานจงตดสนใจแกไขใหเปนเรองเกยวกบการผจญภยของตวละครหลกสองคนทเกดความไมเขาใจกนขนในชวงแรก และกลบมาเขาใจกนไดในชวงทาย (Solomon, 2015) ซงสามารถจ าแนกตวละครหลกของ Frozen ไดดงน

1) อนนา (Anna)

ภาพท 4.1 อนนา (Anna) ในรปแบบของการตนแอนเมชน แหลงทมา: Chambers, 2014.

อนนา (Anna) เจาหญงวย 18 ป แหงอาณาจกรเอเรนเดลล มลกษณะเดนอยทรปรางอนสมสวน ผวขาวผอง ดวงตาสฟาอมเขยว แกมสกหลาบ ปากสชมพ ผมสบลอนดแดงแซมดวย ปอยผมสขาวทบรเวณศรษะดานขวาเนองจากโดนพลงวเศษของเอลซาตงแตเดก ถกเปยสองขาง มรอยกระจาง ๆ บนใบหนา จากการจ าแนกประเภทตวละครตาม Forster (1879-1970, อางถงใน อราวด ไตลงคะ, 2543, น. 51) จะเหนไดวาอนนาเปนตวละครมตเดยว (Flat Character) เนองจากเปนตวละครทมลกษณะนสยเพยงดานเดยว คอเปนเดกทราเรง ชางเพอฝน หวงวาสกวนจะไดพบกบรกแท มองโลกในแงด หวงใยผอนตลอดเวลา ทส าคญเธอมาพรอมกบความมงมน ไมยอมแพ และศรทธาในตวผอนเสมอ

109

ส าหรบเครองแตงกายของอนนาไมไดมความโดดเดนมากนก แมจะเปนตวละคร ทมการเปลยนชดบอยทสดในเรองกตาม แตชดทเปนเอกลกษณและหลายคนจดจ าไดกคอเสอ แขนยาวสฟาออน สวมทบดวยเสอเกาะอกสด าทประดบตกแตงดวยการวาดดอกไมอนเปนลวดลายพนเมองประกอบกบลายเสนมวนเกลยว ดวยเทคนคทเรยกวา Rosemaling สวมกระโปรงยาว คลมเขาสน าเงนเขมทตกแตงดวยลายดอกไมเชนเดยวกบตวเสอเกาะอก ใสรองเทาบทสด า พรอมเสอคลมสชมพอมมวง

2) เอลซา (Elsa)

ภาพท 4.2 เอลซา (Elsa) ในรปแบบของการตนแอนเมชน แหลงทมา: Chambers, 2014.

เอลซา (Elsa) เจาหญงวย 21 ป แหงอาณาจกรเอเรนเดลล หากดจากภายนอกเอลซา

เปนตวละครทมความสวยสงา สงศกดตามแบบราชนกล สงบเยอกเยน และคอนขางเกบตว แตความจรงแลว เธอใชชวตอยดวยความหวาดกลวทตองพยายามควบคมและรกษาความลบของพลงพเศษไมใหผใดลวงร ลกษณะเดนของเอลซาคอรปรางทเพรยวบาง ดวงตาสฟา ผวขาวซด

110 ผมยาวสบลอนดทอง มรอยกระจาง ๆ บนใบหนา จากการจ าแนกประเภทตวละครตาม Forster (1879-1970, อางถงใน อราวด ไตลงคะ, 2543, น. 51) สามารถวเคราะหไดวาเอลซาเปนตวละครหลายมต (Round Character) เนองจากมการพฒนาของพฤตกรรมตามเหตการณทเกดขนอยางชดเจน มทงสวนดและสวนเสย รวมทงมลกษณะนสยทซบซอนคลายคลงกบมนษยจรง

ส าหรบเครองแตงกายของเอลซามความโดดเดนเปนอยางมาก จนถงขนาดมฉากทเอลซาเปลยนเครองแตงกายของตนเองจากเดมทสวมใสเสอผาโทนสเขม และมการปกปดรางกายตงแตชวงล าคอจนถงปลายเทา ไมเผยผวสวนใดเลยนอกจากใบหนา มาเปนชดสฟาทสรางจากเกลดหมะ ตวเสอปาดไหล กระโปรงยาวผาสงถงเขา ตวเสอดานบนประดบดวยครสตลสฟา และสวมใส เสอคลมโปรงแสงสฟาออนตกแตงดวยลวดลายเกลดหมะขนาดใหญ

3) ฮานส (Hans)

ภาพท 4.3 ฮานส (Hans) ในรปแบบของการตนแอนเมชน แหลงทมา: Mynott, 2014.

ฮานส (Hans) เจาชายรปงามวย 23 ป จากหมเกาะทะเลใตทเดนทางมายงอาณาจกร เอเรนเดลลเพอเขารวมพธขนครองราชยของเอลซา ดวยความทฮานสมพชายมากถง 12 คน ท าให

111 เขารสกเหมอนถกมองขาม ซงเปนสงทอนนารสกเชนเดยวกน ฮานสมรปรางสงโปรง สมสวน มผวขาวปนเหลอง มรอยกระจาง ๆ อยบนจมก ผมสน าตาลแดง ไวจอนยาว นยนตาสเขยวชวนใหเคลบเคลม จากการจ าแนกประเภทตวละครตาม Forster (1879-1970, อางถงใน อราวด ไตลงคะ, 2543, น. 51) สามารถวเคราะหไดวาฮานสเปนตวละครหลายมต (Round Character) เนองจากฮานสเปนคนฉลาด ชางสงเกต และใหเกยรตผหญง ฮานสสญญาวาจะไมทงอนนาไป ซงเขาอาจจะเปนเพยงคนเดยวทเธอรอคอยมาตลอดชวต เบองหนาฮานสแสดงออกใหเหนภาพของเจาชายผแสนด เพยบพรอม แตทายทสดแลวกหกหลงอนนา กลายเปนตวรายททงอนนาไวในหองใหเธอทรมานจนกวาจะตาย และคดก าจดเอลซาเพอทจะไดยดอาณาจกรเอเรนเดลลมาเปนของตน

ส าหรบการแตงกายของฮานสคอนขางจะเปนทางการ และเปนไปตามแบบฉบบของเจาชายทหรหรา โดยปรากฏตวดวยชดทคลายคลงกบเครองแบบของทหารเรอ สวมเสอเชตสฟาออน ทบดวยเสอกกลายขวางสน าเงนเขม ผกผาพนคอสมวง สวมเสอคลมสเทาออนและถงมอสขาว กางเกงขายาวสน าเงน รองเทาบทสด า จากนนไดเปลยนเปนชดสขาวทงตว ประดบอนทรธนพรอมลวดลายสทอง

4) ครสตอฟ (Kristoff)

ภาพท 4.4 ครสตอฟ (Kristoff) ในรปแบบของการตนแอนเมชน แหลงทมา: Mynott, 2014.

112

ครสตอฟ (Kristoff) ชายหนมวย 21 ป ผท าอาชพตดน าแขงในอาณาจกรเอเรนเดลล โดยมสเวนกวางเรนเดยรคใจทเลยงมาตงแตเลกอยขางกายเสมอ ครสตอฟเปนตวละครทคอนขางโผงผางแตจตใจด กลาหาญ คอยยนมอเขาชวยเหลออนนาเสมอ ลกษณะเดนของครสตอฟอยท ผมสบรอนดทอง ดวงตาสน าตาลออน รางกายก าย า ผวขาว มกระทจมก รปทรงจมกใหญ แกมสแดงเพราะสภาพอากาศทหนาวเยน จากการจ าแนกประเภทตวละครตาม Forster (1879-1970, อางถงใน อราวด ไตลงคะ, 2543, น. 51) สามารถวเคราะหไดวาครสตอฟเปนตวละครหลายมต (Round Character) เนองจากมลกษณะนสยทคลายคลงกบมนษยจรง มความหยาบกระดางในแบบของผชาย เงยบขรม ไมชอบสงสงกบผอน ชอบทจะอาศยและพดคยกบสเวนกวางคใจมากกวา แตลก ๆ แลว เขากลบเปนบคคลทมความออนโยนซอนอยภายใน

การแตงกายของครสตอฟเรยกไดวาแทบจะไมมการเปลยนแปลงเลยตลอดทงเรอง เพราะสวมใสชดเพยงชดเดยวตลอดเวลาตงแตเดกจนโต โดยครสตอฟจะสวมเสอไหมพรมสน าเงนเขมแขนยาวไวภายใน แลวสวมทบดวยเสอคลมขนสตวประดบดวยลวดลายสแดงเขมบรเวณคอเสอ ผกผาคาดเอวสเดยวกบลวดลายบรเวณคอเสอ สวมถงมอหนาสน าตาล กางเกงขายาว รองเทา ลยหมะสน าตาลเขม และสวมหมวกทรงกลมเพอเพมความอบอน

5) โอลาฟ (Olaf)

ภาพท 4.5 โอลาฟ (Olaf) ในรปแบบของการตนแอนเมชน แหลงทมา: Solomon, 2015.

113

โอลาฟ (Olaf) ตกตาหมะตวเลกทเอลซากบอนนาเคยปนดวยกนตงแตเดก หลงจากทเอลซาไดสาปใหทงเมองตกอยในฤดหนาวแลวหนออกจากอาณาจกร พลงวเศษของเธอกท าให โอลาฟมชวตขนมาโดยทเธอไมรตว โอลาฟเกดจากการประกอบกนของหมะสามกอนหลกโดยทแตละสวนนนสามารถแยกออกจากกนไดอยางอสระ มกอนหนสด าอยบรเวณล าตวสามกอนเปนเหมอนกระดม ขาทงสองขางเปนกอนหมะเลก ๆ สวนมอท ามาจากกงไมมนวมอ 4 นว นอกจากนยงมกงไมประดบอยบนหวคลายเสนผม มตา ปาก คว และฟนกระตายคลายคน สวนจมกท ามาจาก แครอท จากการจ าแนกประเภทตวละครตาม Forster (1879-1970, อางถงใน อราวด ไตลงคะ, 2543, น. 51) จะเหนไดวาโอลาฟเปนตวละครมตเดยว (Flat Character) เนองจากบคลกของโอลาฟเปนแบบเดยวตลอดทงเรอง ไมมการเปลยนแปลงแตอยางใด กลาวคอเปนตวละครทมจตใจทบรสทธ นารก มองโลกในแงด มความใสซอในจตใจ และคอยหวงใยผอนอยเสมอ

4.1.5 ฉาก (Setting) การตนแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) สามารถแบงประเภทของ

ฉากออกเปนสองสวน คอ 1) ชวงเวลา (Time) เรองราวทงหมดเกดขนในสมยยโรปโบราณ สงเกตไดจากการ

ทย งมอาชพคนตดน าแขง (Ice Cutter) และการแตงกายของตวละครในเรองทแตงกายดวย ชดพนเมองโบราณของประเทศนอรเวย โดยผหญงจะนยมใสกระโปรงยาวและใสสมไวดานใน สวนผชายแตงกายดวยชดพนเมองนอรเวย ทส าคญในเรองยงคงใชเทยนไขในการใหแสงสวาง และไมมเครองใชไฟฟาแตอยางใด พระราชวงรวมถงสงปลกสรางอยางบานเรอนของประชาชนกเปนรปทรงโบราณ การเดนทางบนบกยงตองอาศยสตวในการลากเลอน เชน มา หรอกวาง สวนการเดนทางในทะเลยงตองอาศยเรอขนาดใหญ

2) สถานท (Location) ฉากของเรองอนสวยงามนไดรบแรงบนดาลใจมาจาก ภมทศนของ Geiranger Fjord ในประเทศนอรเวย ทกลายมาเปนทศนยภาพของอาณาจกร เอเรนเดลล โดยสามารถแบงสถานทส าคญในการด าเนนเรองออกเปน 4 ฉาก ดงน

(1) ฉากทะเลสาบน าแขง ซงถอเปนจดเรมเรอง (Exposition) และจดภาวะวกฤต (Climax) ของเรอง ตามโครงสรางการเลาเรองของ Freytag (1894) เนองจากเนอเรองมการเรมดวยการฉายใหเหนถงอาชพคนตดน าแขงทก าลงตดน าแขงอยในทะเลสาบเพอใหรถงชวงเวลาหรอยคสมยของเรองทงหมดกอนทจะด าเนนเรองตอไป อกทงยงเปนสถานทแหงการตดสนใจของตวละครหลกในเรองอยางอนนาทมความจ าเปนตองเลอกระหวางการเดนไปหาครสตอฟเพอรกษา

114 ชวตของตนเองไว หรอการเขาไปปกปองเอลซาผเปนพสาวทหวใจสลายและก าลงจะถกเจาชายฮานสลอบปลงพระชนม

ภาพท 4.6 ฉากทะเลสาบน าแขงในการตนแอนเมชน แหลงทมา: Buck, Lee and Del Vecho, 2013.

(2) ฉากพระราชวงเอเรนเดลล สถานทหลกของเรองทงหมด โดยมการใชพระราชวงนอรเวยในอดตเปนตนแบบ ตามโครงสรางการเลาเรองของ Freytag (1894) ฉากพระราชวงนนบเปนจดเรมเรอง (Exposition) ท าใหผชมไดรจกกบครอบครวของเอลซาและ อนนา จดพฒนาเหตการณ (Rising Action) ทท าใหเขาใจถงสาเหตในการปกปดพลงวเศษของ เอลซา และการเปดเผยพลงครงแรกในรอบหลายปจนท าใหเอลซาตองหนออกจากพระราชวงไป จดภาวะคลคลาย (Falling Action) เมอเอลซาเขาใจถงพลงของเธอและสามารถละลายน าแขงใหกบเมองได รวมถงจดยตเรองราว (Ending) ทประตเมองเอเรนเดลลกลบมาเปดตอนรบผคนอกครง และทกคนใชชวตอยรวมกนอยางมความสข

115

ภาพท 4.7 ฉากพระราชวงเอเรนเดลลในการตนแอนเมชน แหลงทมา: Buck, Lee and Del Vecho, 2013.

(3) ฉากทอยอาศยของโทรลล สงมชวตเหนอธรรมชาตตามความเชอของชาวสแกนดเนเวย ซงโทรลลเปนผคอยใหค าแนะน าและใหความชวยเหลอเมออนนาโดนพลงวเศษของ เอลซาท าราย ถอเปนจดภาวะแกไขปญหา (Equalizing) ตามหลกเกณฑของ Todorov (1977)

ภาพท 4.8 ฉากทอยอาศยของโทรลลในการตนแอนเมชน แหลงทมา: Buck, Lee and Del Vecho, 2013.

(4) ฉากการสรางพระราชวงน าแขงของเอลซา นบเปนจดภาวะวกฤต (Climax) อกจดหนงของเรอง ตามโครงสรางของ Freytag (1894) เนองจากเอลซาจ าเปนตอง

116 ตดสนใจหนออกจากพระราชวงเอเรนเดลลและเปดใจยอมรบในพลงวเศษของตน สงผลใหเอลซารบรถงความสข และไดเปนตวของตวเองครงแรกในชวต เธอจงใชพลงสรางพระราชวงน าแขงขนมาเพอเปนทพ านก รวมทงใชพลงเปลยนเครองแตงกายในบดดล จนฉากนกลายเปนฉากทสรางความประทบใจใหกบผชมไดอยางลนหลาม

ภาพท 4.9 ฉากการสรางพระราชวงน าแขงของเอลซาในการตนแอนเมชน แหลงทมา: Buck, Lee and Del Vecho, 2013.

4.1.6 บทสนทนา (Dialogue) เนองจากการตนแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) มรปแบบการเลาเรอง

ตามแบบอยางของละครเพลง หรอ Musical ผวจยจงเลงเหนถงความส าคญในการวเคราะหเนอหาเพลงทถกน ามาใชประกอบการเลาเรองทง 9 เพลง เรยงตามล าดบเหตการณทเกดขนในเรองเพอใหเขาใจบรบทของเนอหาและความหมายทแฝงอยในเพลงมากขน

1) Frozen Heart [หวใจน าแขง] เพลงนถกน ามาใชในชวงแรกของเรองเพอแสดงใหเหนถงสภาพแวดลอมของ

เมองเอเรนเดลลและแสดงใหเหนถงอาชพของครสตอฟ หนงในตวละครหลกของเรองผท าอาชพ ตดน าแขง โดยใชความนารกของครสตอฟในวยเดกและสเวนกวางเรนเดยรคใจดงดดความสนใจผชม โดยเพลงนเปนเพลงทคนตดน าแขงใชรองในขณะท างาน หากศกษาจากเนอเพลงจะเหนไดวา เปนการบอกเลาเรองราวเกยวกบน าแขงทอยในอาณาจกรน รวมถงคณสมบตของน าแขง ทมทงความงดงาม มพลง อนตราย และเยน แตอกนยยะหนงเราจะเหนไดวาเพลงนเปนการกลาว เปรยบเปรยถงตวละครหลกของเรองอยางเอลซาทมพลงเวทยมนตอนลกลบมาแตก าเนด ซงพลงท

117 เอลซามกสามารถน ามาใชไดสองทาง ทงความงดงาม มพลง อยางการสรางพระราชวงน าแขง รวมถงอนตราย และเยน อยางค าสาปทเกดขนจากการควบคมพลงของตนเองไมได

2) Do You Want to Build a Snowman? [ปนมนษยหมะดวยกนมย] เพลงนถกน ามาใชในการแสดงความสมพนธระหวางอนนาและเอลซา หลงจากท

เอลซาปลอยพลงไปโดนศรษะของอนนาดวยความไมตงใจ สงผลใหสองพนองถกเลยงดโดยแยกจากกนเพอใหเอลซาหดควบคมพลงของตนเอง ในขณะทอนนาโดนลบความทรงจ าเกยวกบ พลงวเศษของเอลซาไปจนหมดสน เหลอไวเพยงความสนกสนานของทงคทเคยเลนปนมนษยหมะดวยกน อนนาจงพยายามชวนเอลซาออกจากหองใหมาเลนดวยกนเหมอนเดมดวยการใชประโยค Do You Want to Build a Snowman? [ปนมนษยหมะดวยกนมย] ซงเปนประโยคทเธอใชมาโดยตลอดและกไดผลทกครง แตทวาครงนกลบไมเปนไปตามทเธอหวงไว เอลซาไมยอมออกมาเลนกบเธออกเลย โดยเพลงนไดเลาเรองใหผชมเหนถงความสมพนธของสองพนอง อนนาและเอลซาตงแต วยเดกจนเขาสวยรน จากความรสกสนทสนมคนเคยกลบกลายเปนความเหนหางโดยทงความสงสยไวภายในใจของอนนาและเปนปมของเธอมาตลอด

3) For the First Time in Forever [เปนครงแรกทรอมาเนนนาน] เพลงนถกน ามาใชในชวงการเตรยมความพรอมส าหรบพธราชาภเษกของเอลซา

หลงจากทประตพระราชวงเอเรนเดลลถกสงปดตายเพอรกษาความลบเรองพลงวเศษของเอลซา โดยในพธราชาภเษกนนประตพระราชวงจะเปดตอนรบแขกจากตางเมองทเดนทางมารวมยนดอกครง จาก เ นอ เพลง ทว า For the first time in forever, I’m getting what I’m dreaming of, A chance to change my lonely world, A chance to find true love. แสดงใหเหนถงบคลกลกษณะของอนนา ไดอยางชดเจน ส าหรบอนนาเธอยงคงมความไรเดยงสา เพอฝนตามแบบฉบบของเดกผหญงทวไป นอกจากนยงมความตนเตนทจะไดพบกบผคนจากตางเมอง เปนหญงสาวทเตมไปดวยความหวง พลง มองโลกในแงด และเฝารอความรกมาเตมเตมในสวนทเธอขาดหายไป สวนเอลซาเพลงน บงบอกไดถงความกงวลใจในเรองพลงวเศษของตนทตองการจะปดบงมนไว รวมถงความกลว ทซอนอยภายในดวย ดงจะเหนไดจากประโยคทวา Don’t let them in, Don’t let them see, Be the good girl you always have to be, Conceal don’t feel, Put on a show, Make one wrong move and everyone will know.

4) Love Is An Open Door [รกมาเปดโลกสดใส] เพลงนถกน ามาใชชวงทอนนาไดพบกบเจาชายฮานสอกครงในพธราชาภเษก

เปนเพลงทท าใหผชมรสกมความสขไปกบรกแรกพบของเจาหญงและเจาชาย ตามแบบฉบบภาพยนตรการตนของดสนยทนยมมฉากตวเอกรองเพลงรกคกน ชวนเคลมฝนถงความรกทหวานซง

118 จากการตความเนอหาของเพลงนดเหมอนวาอนนากบฮานสจะไมไดรสกเหมอนกน กลาวคออนนารสกสนทสนมคนเคยหลงจากทไดพดคยกบฮานสอยางถกคอ นอกจากนเธอยงรสกวาเธอและฮานสมความชอบและหลายสงทคลายกนจนคดไปวานคอความรก ส าหรบฮานสดเหมอนวาจะเหนโอกาสในการทจะไดกาวขนมามอ านาจในตางแดนหากไดอภเษกสมรสกบเจาหญง โดยประโยคส าคญของเพลงนอยท Love is an open door, Love is an open door, Life can be so much more, With you. สวนชวงทายของเพลงจบลงดวยการททงคตดสนใจแตงงานกน ทง ๆ ทพงจะพบหนากนไดเพยงสองครงเทานน

5) Let It Go [ปลอยมนไป] เพลงนถอวาเปนเพลงทไดรบความนยมทสดของเรอง โดยมการน ามาแปลและ

ลงเสยงรองใหมมากกวา 40 ภาษา เอลซารองเพลงนในชวงทหนออกมาจากพระราชวงเอเรนเดลล หลงจากเธอปลอยพลงวเศษของตวเองไปอยางไมตงใจในงานเลยงฉลองพธราชาภเษก จากการวเคราะหเนอเพลงในชวงแรกกลาวถงความกลวภายในจตใจ และแรงกดดนทเอลซาไดรบ ท าใหเธอตองคอยปกปดพลงวเศษของเธอไมใหใครร ตอมาเธอกไมอาจเกบซอนพลงทมได เธอจงเลอกทจะกาวออกมาจากสงคมทเคยอยและปลดปลอยพลงทงหมดของตวเอง ท าตามใจปรารถนา ท าลายความกลวทอยภายในจตใจ รวมทงยอมรบในสงทเธอเปน ในเพลงนผชมจะไดเหนถงพฒนาการของตวละครเอลซาอยางชดเจน มการเปลยนเครองแตงกายจากชดทปกปดมดชด เผยใหเหนเรอนรางมากขน แสดงออกถงความมนใจทเพมขน และมสหนาทไรความกงวลใจ มรอยยมทสดใส ประโยคทเปนเสมอนหวใจหลกของเพลงนคอ The cold never bothered me anyway. ตความไดวาเมอเราปลดปลอยตวเองออกจากพนธนาการตาง ๆ ยอมรบในตวตนทแทจรงของเรา เรากสามารถมอสระ และใชชวตอยางเปนสขได

6) Reindeer(s) Are Better Than People [กวางชางแสนดยงกวาผคน] เพลงนเปนเพลงทครสตอฟรองในขณะทพกอยกบสเวนกวางเรนเดยรคใจ โดยได

แสดงความรสกของครสตอฟทมตอผอนและสเวน ท าใหผชมเขาใจไดถงบคลกลกษณะนสยของครสตอฟไดเปนอยางด จากเนอเพลงเราจะเหนวาครสตอฟเปนคนทขอาย ไมกลาเขาสงคม และไววางใจในตวสเวนมากกวามนษยดวยกนเอง

7) In Summer [ในหนารอน] เพลงประจ าตวของโอลาฟหนงในตวละครทหลายคนชนชอบ เพลงนถกน ามาใช

แสดงความฝนของโอลาฟตกตาหมะทเกดจากเวทยมนตของเอลซา นอกจากนยงแสดงใหเหนถงจตใจทแสนดของตกตาหมะตวนดวย โดยโอลาฟไดวาดฝนถงภาพของฤดรอนทตวเองไมเคยพบเจอ นอกจากนในเนอเพลงยงไดกลาวถงสงทมความแตกตางกนอยาง “ความรอน” และ “ความเยน”

119 ซงเหมอนจะเปนสงทอยตรงขามกน ลก ๆ ในใจโอลาฟหวงวาทงสองสงนจะสามารถอยรวมกนได เปรยบเหมอนกบตวเอกของเรองอยางอนนาและเอลซาทมบคลกลกษณะทแตกตางกน อนนา เตมไปดวยความอบอน สวนเอลซากเปยมลนไปดวยความเยอกเยน แตทายทสดท งสองคนกสามารถอยดวยกนอยางมความสข

8) For the First Time in Forever (Reprise) [เปนครงแรกทรอมาเนนนาน (บรรเลงซ า)] เพลงนถกน ามาปรบเนอรองใหมและไดน ามาใชในชวงทอนนาตามหาตวเอลซา

จนพบ จากนนไดพยายามเกลยกลอมเอลซาใหกลบไปแกไขค าสาปทเธอเองไมไดต งใจกอขน โดยมเนอหาบางชวงทยกมาจากเพลง For the First Time in Forever กอนหนาน เนอหาของเพลงไดสอถงความมงมนทแรงกลาของอนนา และความกลวภายในจตใจของเอลซาทหวนคนมาอกครง ซงความกลวทถาโถมเขามาหาเอลซาครงนสงผลใหเธอปลอยพลงอยางไมต งใจ จนกลายเปน ค าสาปรายแรงทฝงอยในหวใจของอนนา

9) Fixer Upper [ตองซอมตอ] เพลงนถกน ามาใชในชวงทครสตอฟพาอนนามาหาครอบครวโทรลลของเขา

เพอรกษาค าสาปทฝงอยในหวใจของอนนา เนองจากในสมยเดกครสตอฟเคยเหนหวหนาเผาโทรลลชวยเหลออนนาใหรอดพนจากค าสาปของเอลซามาแลว โดยเนอหาของเพลงไดตงขอสงสยเกยวกบความสมพนธของครสตอฟและอนนา ซงมการกลาวถงความไมสมบรณแบบของครสตอฟ และพลงของความรกทสามารถชวยแกไขทกอยางใหดขนมาได จากการศกษาเพลงทใชประกอบในภาพยนตรแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ จะเหนไดวาแตละเพลงสามารถเลาเรองราวและแสดงเหตการณทเกดขนในชวงนนไดเปนอยางด โดยทไมจ าเปนตองใชบทสนทนาในการสอความหมาย ทส าคญเพลงเหลานยงเปนเหมอนมนตเสนหอยางหนงของดสนยดวย สงเกตไดวาในภาพยนตรการตนของดสนยเรองทไดรบความนยมลวนแตใชเพลงเปนสวนเสรมในการเลาเ รองท งสน เชน Snow White and the Seven Dwarfs, Cinderella, Sleeping Beauty, The Little Mermaid, Beauty and the Beast, Tangled ฯลฯ นอกจากความไพเราะของทวงท านองและเนอรองแลว เพลงทใชยงชวยท าใหผชมเขาใจถงลกษณะนสยของตวละครแตละตวมากขนดวย

120

4.2 การวเคราะหการเลาเรองจากการแสดงดสนยออนไอซ

4.2.1 เรองยอ การแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เปนการแสดง

อกหนงเรองทถกน ามาบรรจไวในการแสดงดสนยออนไอซ ตอน Disney On Ice Presents Magical Ice Festival โดยบรษท บอซ-เทโร เอนเตอรเทนเมนท จ ากด เปนตวแทนน าเขามาแสดงในประเทศไทยครงแรกเมอป 2559 ส าหรบเนอเรองทจดแสดงไดมการน ามาจากภาพยนตรแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ของวอลต ดสนย ซงเรองราวท งหมดเกดขนในอาณาจกร เอเรนเดลล ภายหลงจากทอาณาจกรตกอยภายใตค าสาปฤดหนาวชวนรนดร ครสตอฟชายหนมผมอาชพตดน าแขงพรอมสเวนกวางเรนเดยรคใจของเขาไดออกเดนทางมาพบกบอนนาโดยบงเอญ ในขณะทอนนาออกเดนทางตามหาเอลซาเพอแกไขค าสาป ทงคไดพดคยกนถงสาเหตของค าสาปฤดหนาวทเกดขน อนนาเลาเรองราวทงหมดในวนราชาภเษกใหครสตอฟฟง วนทประตวงไดเปดออกเปนครงแรกอนนาไดพบกบเจาชายฮานสและรสกตกหลมรกเจาชายในทนท จากนนอนนาไดพาเจาชายฮานสมาพบเอลซาเพอขออนญาตแตงงานจากเอลซา ซงเอลซาไมอนญาตและใหเหตผลวาอนนาจะแตงงานกบชายหนมทพงพบกนไมได ทงคเรมมปากเสยงกน อนนาความอของเอลซาจนท าใหถงมอหลดออก ดวยความกดดนเอลซาไมสามารถควบคมพลงวเศษของเธอได จงปลดปลอยพลงออกมาเปนค าสาปทท าใหอาณาจกรตกอยภายใตฤดหนาวชวนรนดร จากนน เอลซาไดหนออกจากเมองไปดวยความกลว อนนาจงออกตามหาเอลซาดวยตนเอง และมอบอ านาจใหเจาชายฮานสเปนผดแลอาณาจกรชวคราว

ระหวางเดนทางอนนาและครสตอฟไดพบกบโอลาฟตกตาหมะทเอลซาสรางขน โอลาฟจงอาสาพาทกคนไปหาเอลซา ภายหลงจากทเอลซาหนออกจากเมอง เธอกเรมยอมรบในพลงของตวเองมากขน และรสกมอสระทไมตองปดกนตวเองอกตอไป เธอจงสรางพระราชวงน าแขงดวยพลงของเธอเพอเปนทพ านก เมออนนามาเจอกบเอลซาทพระราชวงน าแขง อนนาพยายามเกลยกลอมใหเอลซา กลบไปชวยอาณาจกรใหคนสฤดรอน แตเอลซายงรสกหวาดกลวทพลงของเธอรนแรงขน จนเผลอระเบดพลงของเธอใสหวใจของอนนา และปฏเสธทจะกลบไปยงเอเรนเดลล ครสตอฟเขามาพบ อนนาทโดนค าสาปจงรบพาอนนากลบไปหาฮานสดวยความหวงทจะใหการกระท าแหงรกแทชวยละลายหวใจน าแขง เมออนนากลบมาถงพระราชวง ฮานสกไดเผยธาตแทของตนเองออกมาดวยการปลอยใหอนนาอยในหองใหเธอทนกบความหนาวเยนจนกวาจะตาย จากนนจงออกมาตามหาเอลซาเพอทจะฆาทงและน าฤดรอนคนมา โอลาฟกลบเขามาในหองเพอพบอนนาจงรวาค าสาปยงไมได ถกท าลาย โอลาฟตดสนใจพาอนนาออกไปตามหาครสตอฟผทเชอวาเปนคนทสามารถแกค าสาปได

121 ทามกลางพายหมะทรนแรงฮานสตามหาเอลซาจนเจอและหลอกวาอนนาตายแลว เอลซาลมลงดวยความเสยใจสงผลใหพายหมะหยดนง อนนาก าลงเดนไปหาครสตอฟเหนฮานสควาดาบขนมาเพอเตรยมสงหารเอลซาอยใกล ๆ จงวงเอาตวของเธอเขาไปขวางไวกอนทรางของเธอจะกลายเปนน าแข ง เอล ซ าหนมา เ หน รา งของอนนา เ ปนน าแข ง จ งสวมกอด เธอดวยความ เ สยใจ แตการกระท าของอนนาทยอมสละชวตตวเองเพอชวยเหลอเอลซานนเปนการกระท าแหงรกแท รางน าแขงของอนนาจงคอย ๆ ละลายและสงผลใหเธอกลบมามชวตอกครง เอลซาจงเขาใจวา ความรกนเองทท าใหเธอควบคมพลงของเธอได กอนทเธอจะใชพลงแหงความรกละลายหมะท ปกคลมไปทวทงอาณาจกร และสญญาวาจะไมมวนปดประตพระราชวงอกตอไป

4.2.2 โครงเรอง (Plot) การแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) มลกษณะของ

โครงเรองทน ามาจากภาพยนตรแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) โดยเปนเรองราวเกยวกบความรกความผกพนของพสาวและนองสาว ซงผวจยพบวาเปนแงมมใหมของความรกทถกน าเสนอ และไมเขาขาย 8 ลกษณะท เพญสร เศวตรวหาร (2541) ไดจ าแนกไว ดงน ความรกของชายหญง, รกสามเสา, ความส าเรจ, ซนเดอเรลลา, คฤหาสนลกลบ, ใครท าอะไร, แมวจบหน และเพชรตดเพชร ส าหรบการวางเหตการณในเรองมความแตกตางจากภาพยนตรแอนเมชนเลกนอย เนองจากมการยอนกลบไปกลบมาของล าดบเหตการณ แตกยงคงสามารถท าความเขาใจเรองราวทงหมดไดไมยากถงแมจะไมเคยชมภาพยนตรแอนเมชนเรองนมากอนเลยกตาม ทส าคญยงคงไวซงขนบของการเลาเรองท ง 5 ขนตอน ตามท กาญจนา แกวเทพ (2547, อางถงใน อมาพร มะโรณย, 2551, น. 19) แบงไว ดงน

1) ขนเรมเรอง (Exposition) มการเปดประเดนใหเหนถงปญหาทเกดขนในขณะนนคอเรองค าสาปทท าใหอาณาจกรตกอยภายใตฤดหนาวชวนรนดรเพอชวนใหผชมอยากตดตาม โดยทไมไดไลเรยงตามล าดบเวลา จากนนไดแนะน าตวละครใหผชมไดรจก เรมจาก ครสตอฟในวยหนมผ มอาชพเปนคนงานตดน าแขงในทะเลสาบซงเปนอาชพทมอยจรงในประวตศาสตร สเวนกวางเรนเดยรคใจ อนนาเจาหญงผกลาทออกเดนทางตามหาพสาวเพอแกไข ค าสาป แลวจงพาผชมยอนกลบไปทสาเหตของปมปญหาทงหมด นนคอเรองราวทเกดขนใน วนราชาภเษกของเอลซา ในชวงนเองทท าใหผชมไดเขาใจถงภาพรวมของเรองมากยงขน

2) ขนพฒนาเหตการณ (Rising Action) มการด าเนนเรองอยางตอเนองและรวดเรว หลงจากทเอลซาไดหนออกจากเมองดวยความกลว เธอกลบรสกถงอสระในชวตกบพลงทตนมอย อนนาออกเดนทางตามหาเอลซาเพอแกไขค าสาปโดยมครสตอฟและโอลาฟคอยชวยเหลอ

122 แตกกลบโดนพลงของเอลซาเขาทหวใจดวยความบงเอญ ตองอาศยการกระท าแหงรกแทในการแกไขค าสาป

3) ขนภาวะวกฤต (Climax) เจาชายฮานสออกไลลาเอลซาเพอหวงยดอ านาจ ในขณะทอนนากเรมเขาใจความหมายของรกแททครสตอฟมใหเธอ ทกคนไดมาเจอกนทามกลางพายหมะทโหมกระหน า ชวงเวลาทอนนาใกลจะกลายเปนน าแขงตามค าสาปของเอลซา อนนา มทางเลอกอยแคสองทาง ทางแรกคอเดนไปหาครสตอฟเพอจมพตแหงรกแท ทางทสองคอ ไปชวยเหลอเอลซาทก าลงจะถกเจาชายฮานสฆาดวยคมดาบ ระหวางชวตของตนเองกบชวตของพสาว สถานการณไดบบบงคบใหอนนาจ าเปนตองเลอกเพยงอยางใดอยางหนงเทานน

4) ขนภาวะคลคลาย (Falling Action) อนนาตดสนใจสละชวตของตนเองเพอชวยเหลอเอลซาดวยการเขาไปขวางคมดาบของเจาชายฮานสจนตองกลายเปนน าแขง แตจากการกระท าแหงรกแทของอนนาทมตอเอลซานเองจงชวยแกค าสาปของเธอได น าแขงคอย ๆ ละลายออกจากตวอนนา สงผลใหอนนากลบมามชวตอกครง จดนเองทท าใหเอลซาเขาใจถงพลงแหงรกแท และเอลซาไดใชความรกถอนค าสาปออกจากเมองเอเรนเดลลจนหมดสน

5) ขนยตเรองราว (Ending) เอลซาเขาใจถงพลงของตนเองและไมรสกหวาดกลวอกตอไป จงใชพลงทมชวยเสกกอนเมฆใหโอลาฟเพอชวยใหโอลาฟไมละลายหายไปและสามารถ มชวตอยไดในฤดรอน จากนนไดยกเลกการปดประตวง ถอวาเปนตอนจบทมความสขเหมอนในภาพยนตรแอนเมชน

4.2.3 แกนเรอง (Theme) จากการวเคราะหการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen)

พบแนวคดหลกในการด าเนนเรองซงสอดคลองตามการจ าแนกของ Goodlad (1971) คอ Love Theme (แกนเรองเกยวกบความรก) ซงถอไดวาเปนแกนเรองหลกของเรอง โดยไมไดเนนถงความรกระหวางเจาหญงและเจาชาย หากแตเนนไปทความรกภายในครอบครวระหวางพสาวและนองสาวมากกวา ซงมการกลาวถงในหลายเหตการณ นอกจากนความรกยงเปนกญแจส าคญในการแกไขปญหาภายในเรองดวย เพราะหลงจากทอนนาโดนค าสาปของเอลซากมอยเพยงวธเดยวเทานนทจะชวยคลายค าสาปได คอตองอาศยการกระท าแหงรกแทมาชวยละลายหวใจน าแขง ในชวงแรกของการแสดงไดโนมน าแนวคดของผชมใหนกถงการกระท าแหงรกแทวาคอการจมพตของเจาหญงและเจาชาย จากนนไดมาเฉลยในชวงทายวาความรกทแทจรงคอการกระท าเพอผอนโดยไมหวงผลตอบแทน เหมอนกบการทอนนายอมสละชวตเพอเขามาชวยเหลอเอลซาพสาวทเหลออยเพยง คนเดยวของตน

123

4.2.4 ตวละคร (Character) การแสดงดสนยออนไอซ เปนการแสดงทจดขนบนลานสเกตน าแขง นกแสดงทกคน

จงจ าเปนตองมพนฐานในการเลนสเกตน าแขง หรอเปนนกกฬาสเกตน าแขงอาชพเพราะตองมการแสดงออกถงทวงทาทสวยงามระหวางการแสดงเพอใหผชมเกดความประทบใจ โดยนกแสดง ทกคนทไดรบการคดเลอกจะตองสวมใสชดทถอดแบบออกมาจากภาพยนตรแอนเมชน และ สวมบทบาทของตวละครใหใกลเคยงทสด โดยสามารถจ าแนกตวละครหลกของการแสดง ดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ไดดงน

1) อนนา (Anna)

ภาพท 4.10 อนนา (Anna) ในการแสดงดสนยออนไอซ แหลงทมา: Feld Entertainment, 2016.

ส าหรบการแสดงดสนยออนไอซ นกแสดงผรบบทเปนอนนา (Anna) เจาหญงแหงอาณาจกรเอเรนเดลล ไดมการแตงหนาท าผมใหมลกษณะทตรงตามภาพยนตรแอนเมชนมากทสด โดยเนนจดเดนทเหนไดชดเจนจากระยะไกล เชน แกมสกหลาบ ปากสชมพ ผมสบลอนดแดง

124 ถกเปยสองขาง แซมดวยปอยผมสขาวทบรเวณศรษะดานขวา จากการจ าแนกประเภทตวละครตาม Forster (1879-1970, อางถงใน อราวด ไตลงคะ, 2543, น. 51) จะเหนไดวาอนนาเปนตวละครมตเ ด ยว (Flat Character) เ น องจาก เ ปนตวละคร ท มลกษณะนส ย เพ ย งดาน เ ด ยว คอ เ ปน หญงสาวทราเรง ชางเพอฝน หวงวาสกวนจะไดพบกบรกแท มองโลกในแงด หวงใยผอนตลอดเวลา ทส าคญเธอมาพรอมกบความมงมน ไมยอมแพ และศรทธาในตวผอนเสมอ

สวนเครองแตงกายของอนนากไดถอดแบบมาจากภาพยนตรแอนเมชนในทกรายละเอยด อยางชดทเปนเอกลกษณและหลายคนจดจ าไดกคอเสอแขนยาวสฟาออน สวมทบดวยเสอเกาะอกสด าทประดบตกแตงดวยลายดอกไมอนเปนลวดลายพนเมองประกอบกบลายเสน มวนเกลยว ดวยเทคนคทเรยกวา Rosemaling สวมกระโปรงยาวคลมเขาสน าเงนเขมทตกแตงดวยลายดอกไมเชนเดยวกบตวเสอเกาะอก พรอมเสอคลมสชมพอมมวง ใสรองเทาสเกตน าแขงทไดรบการออกแบบมาในลกษณะของรองเทาบทสด าเหมอนกบภาพยนตรแอนเมชน

2) เอลซา (Elsa)

ภาพท 4.11 เอลซา (Elsa) ในการแสดงดสนยออนไอซ แหลงทมา: Feld Entertainment, 2016.

125

ส าหรบการแสดงดสนยออนไอซ นกแสดงผรบบทเปนเอลซา (Elsa) ราชนแหงอาณาจกรเอเรนเดลล ไดมการแตงหนาท าผมใหมลกษณะทตรงตามภาพยนตรแอนเมชนมากทสด โดยเนนจดเดนทเหนไดชดเจนจากระยะไกลอยางผมยาวสบลอนดทองถกเปยไขวมาทไหลดานซาย จากการจ าแนกประเภทตวละครตาม Forster (1879-1970, อางถงใน อราวด ไตลงคะ, 2543, น. 51) สามารถวเคราะหไดวาเอลซาเปนตวละครหลายมต (Round Character) เนองจากมการพฒนาของพฤตกรรมตามเหตการณทเกดขนอยางชดเจน มทงสวนดและสวนเสย รวมทงมลกษณะนสยทซบซอนคลายคลงกบมนษยจรง

สวนเครองแตงกายของเอลซาในการแสดงนบวามความโดดเดนอยางมาก โดยเฉพาะชดสฟาทสรางจากเกลดหมะ โดยนกแสดงไดสวมเสอปาดไหล ตวเสอประดบดวยครสตลสฟา กระโปรงยาวคลมเขาผาสงถงตนขา เสอคลมโปรงแสงสฟาออน สวนรองเทาสเกตน าแขงไดมการออกแบบโดยใชสเนอเปนหลกใหดกลมกลนกบสผวของนกแสดง

3) ฮานส (Hans)

ภาพท 4.12 ฮานส (Hans) ในการแสดงดสนยออนไอซ แหลงทมา: Feld Entertainment, 2016.

126

ส าหรบการแสดงดสนยออนไอซ นกแสดงผรบบทเปนฮานส (Hans) เจาชาย รปงาม ไดมการแตงหนาท าผมใหมลกษณะทตรงตามภาพยนตรแอนเมชนมากทสด โดยเนนจดเดนทเหนไดชดเจนจากระยะไกลอยางผมสน าตาลแดง และการไวจอนยาว จากการจ าแนกประเภท ตวละครตาม Forster (1879-1970, อางถงใน อราวด ไตลงคะ, 2543, น. 51) สามารถวเคราะหไดวาฮานสเปนตวละครหลายมต (Round Character) เบองหนาฮานสแสดงออกใหเหนภาพของเจาชาย ผแสนด เพยบพรอม แตทายทสดแลวกหกหลงอนนา กลายเปนตวรายททงอนนาไวในหองใหเธอทรมานจนกวาจะตาย และคดก าจดเอลซาเพอทจะไดยดอาณาจกรเอเรนเดลลมาเปนของตน

สวนการแตงกายของฮานสคอนขางจะเปนทางการ และเปนไปตามแบบฉบบของเจาชายทหรหรา ในการแสดงฮานสสวมชดสขาวท งตว ประดบอนทรธนพรอมลวดลายสทอง ใสรองเทาสเกตน าแขงทไดรบการออกแบบมาในลกษณะของรองเทาบทสด าเหมอนกบภาพยนตรแอนเมชน ซงชดดงกลาวเปนชดทฮานสใชสวมใสในพธราชาภเษกของเอลซาในภาพยนตรแอนเมชน

4) ครสตอฟ (Kristoff)

ภาพท 4.13 ครสตอฟ (Kristoff) ในการแสดงดสนยออนไอซ แหลงทมา: Feld Entertainment, 2016.

127

ส าหรบการแสดงดสนยออนไอซ นกแสดงผ รบบทเปนครสตอฟ (Kristoff) ชายหนมผท าอาชพตดน าแขงในอาณาจกรเอเรนเดลล โดยมสเวนกวางเรนเดยรคใจอยขางกาย ไดมการแตงหนาท าผมใหมลกษณะทตรงตามภาพยนตรแอนเมชนมากทสด โดยเนนจดเดนทเหนไดชดเจนจากระยะไกลอยางผมสบรอนดทอง จากการจ าแนกประเภทตวละครตาม Forster (1879-1970, อางถงใน อราวด ไตลงคะ, 2543, น. 51) สามารถวเคราะหไดวาครสตอฟเปนตวละครหลายมต (Round Character) เนองจากมลกษณะนสยทคลายคลงกบมนษยจรง มความหยาบกระดางในแบบของผชาย เงยบขรม ไมชอบสงสงกบผอน ชอบทจะอาศยและพดคยกบสเวนกวางคใจมากกวา แตลก ๆ แลว เขากลบเปนบคคลทมความออนโยนซอนอยภายใน

สวนการแตงกายของครสตอฟเรยกไดวาแทบจะไมมการเปลยนแปลงเลยตลอด ทงเรอง เพราะสวมใสชดเพยงชดเดยวตลอดเวลา โดยครสตอฟจะสวมเสอไหมพรมสน าเงนเขมแขนยาวไวภายใน แลวสวมทบดวยเสอคลมขนสตวประดบดวยลวดลายสแดงเขมบรเวณคอเสอ ผกผาคาดเอวสเดยวกบลวดลายบรเวณคอเสอ สวมถงมอหนาสน าตาล กางเกงขายาว รองเทา สเกตน าแขงทไดรบการออกแบบมาในลกษณะของรองเทาลยหมะเหมอนกบภาพยนตรแอนเมชน และสวมหมวกทรงกลมเพอเพมความอบอน

5) โอลาฟ (Olaf)

ภาพท 4.14 โอลาฟ (Olaf) ในการแสดงดสนยออนไอซ แหลงทมา: Feld Entertainment, 2016.

128

ส าหรบการแสดงดสนยออนไอซ นกแสดงผรบบทเปนโอลาฟ (Olaf) ตกตาหมะทเอลซาใชพลงวเศษของเธอสรางขนมาโดยทเธอไมรตว ตองสวมชดตกตาหมะใหมลกษณะเหมอนกบในภาพยนตรแอนเมชน มรอยตอของหมะสามกอนทชดเจน ในการแสดงเราจะเหนไดวาสวนหวของโอลาฟนนสามารถแยกออกจากตวไดอยางอสระ รวมทงดวงตาดวย บรเวณล าตวประดบวสดคลายกอนหนสด าสามกอนมลกษณะเหมอนกระดม สวมรองเทาสเกตน าแขงสขาวคลายกอนหมะเลก ๆ สวนมอกมการสวมทบดวยวสดสน าตาลคลายสของกงไม นอกจากนยงมกงไมประดบอยบนหวคลายเสนผม มตา ปาก คว และฟนกระตายคลายคน สวนจมกจ าลองวสดคลาย แครอทใหเหมอนกบในภาพยนตรแอนเมชน สงเดยวทแตกตางคอขนาดตวของโอลาฟทมความสงเทยบเทานกแสดงคนอน จากการจ าแนกประเภทตวละครตาม Forster (1879-1970, อางถงใน อราวด ไตลงคะ, 2543, น. 51) จะเหนไดวาโอลาฟเปนตวละครมตเดยว (Flat Character) เนองจากบคลกของโอลาฟเปนแบบเดยวตลอดทงเรอง ไมมการเปลยนแปลงแตอยางใด กลาวคอเปนตวละครทมจตใจทบรสทธ นารก มองโลกในแงด มความใสซอในจตใจ และคอยหวงใยผอนอยเสมอ

4.2.5 ฉาก (Setting) การแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ไดมการผสมผสาน

สอสมยใหมอยางมลตมเดยทมการฉายภาพในรปแบบของ Symbolic มารวมดวย เนองจากเปน การจดการแสดงตามแบบฉบบของละครเวท โดยสามารถแบงประเภทของฉากออกเปนสองสวนเหมอนกบในภาพยนตรแอนเมชน คอ

1) ชวงเวลา (Time) เรองราวทงหมดเกดขนในสมยยโรปโบราณ สงเกตไดจากการทยงมอาชพคนตดน าแขง (Ice Cutter) และการแตงกายของตวละครในเรองทแตงกายดวยชดพนเมองโบราณของประเทศนอรเวย โดยผหญงจะนยมใสกระโปรงยาวและใสสมไวดานใน สวนผ ชายแตงกายดวยชดพนเมองนอรเวย สวนฉากหลงไดจ าลองเปนพระราชวงโบราณเชนเดยวกบทปรากฏอยในภาพยนตรแอนเมชน

2) สถานท (Location) ฉากของการแสดงดสนยออนไอซเรองนถกสรางจ าลองขนเพยงฉากเดยวเทานนคอฉากของพระราชวงเอเรนเดลล สถานทหลกของเรองราวทงหมด โดยมการใชพระราชวงนอรเวยในอดตเปนตนแบบ และสรางออกมาใหมความคลายคลงกบฉากในภาพยนตรแอนเมชน สวนฉากอนทเกดขนในเรองไดมการปลอยผามานลงมาปดฉากจรงทงหมด แลวใช Projector ฉายภาพในรปแบบของ Symbolic เพอสอใหเหนถงสถานทนน ๆ อยางการฉายภาพเกลดน าแขงขนาดใหญบนผามาน แสดงใหเหนถงฉากบนภเขาหมะอนหนาวเหนบ

129

ภาพท 4.15 ฉากพระราชวงเอเรนเดลลในการแสดงดสนยออนไอซ

4.2.6 บทสนทนา (Dialogue) การแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) มรปแบบการเลาเรอง

ตามแบบอยางของละครเพลง หรอ Musical เชนเดยวกบภาพยนตรแอนเมชน หากแตมการลดทอนเนอรองของบางเพลงลงและผสมผสานบางเพลงเขาดวยกน เรยบเรยงเปนเพลงใหมทใชส าหรบ การแสดงโดยเฉพาะ ผวจยจงเลงเหนถงความส าคญในการวเคราะหเนอหาเพลงทถกน ามาใชประกอบการเลาเรองทง 6 เพลง เรยงตามล าดบเหตการณทเกดขนเพอใหเขาใจบรบทของเนอหาและความหมายทแฝงอยในเพลงมากขน

1) Reindeer(s) Are Better Than People เพลงนเปนเพลงทใชในชวงแรกของการแสดง โดยครสตอฟไดรองขนในขณะท

ออกเดนทางมากบสเวนกวางเรนเดยรคใจ เพอแสดงความรสกของครสตอฟทมตอผอนและสเวน ท าใหผชมเขาใจไดถงบคลกลกษณะนสยของครสตอฟไดเปนอยางด จากเนอเพลงเราจะเหนวา ครสตอฟเปนคนทขอาย ไมกลาเขาสงคม และไววางใจในตวสเวนมากกวามนษยดวยกนเอง

2) For the First Time in Forever & Do You Want to Build a Snowman? ท งสองเพลงนถกน ามาผสมผสานเขาเปนเพลงเดยวกน และน ามาใชในการ

เลาเรองทชวยพาผชมยอนกลบไปยงวนพธราชาภเษกของเอลซา วนทเปนจดเรมตนของการทอาณาจกรตองตกอยภายใตค าสาปฤดหนาวชวนรนดร นอกจากนยงเปนเพลงทแสดงใหเหนถง

130 บคลกลกษณะของอนนาไดอยางชดเจนดวย ส าหรบอนนาเธอยงคงมความไรเดยงสา เพอฝนตามแบบฉบบของเดกผ หญงทวไป นอกจากนยงมความตนเตนทจะไดพบกบผคนจากตางเมอง เปนหญงสาวทเตมไปดวยความหวง พลง มองโลกในแงด และเฝารอความรกมาเตมเตมในสวนทเธอขาดหายไป ขณะเดยวกนเนอรองของเพลง Do You Want to Build a Snowman? ทถกน ามาแทรกไวในเพลงนกท าใหผชมรบรไดถงความรสกเหงาทอยภายในใจของอนนา สวนเอลซาเพลงนบงบอกไดถงความกงวลใจในเรองพลงวเศษของตนทตองการจะปดบงมนไว รวมถงความกลวทซอนอยภายในดวย

3) Love Is An Open Door เพลงนถกน ามาใชชวงทอนนาไดพบกบเจาชายฮานสและเปนเพลงทท าใหผชม

รสกมความสขไปกบรกแรกพบของเจาหญงและเจาชาย จากการตความเนอหาของเพลงน ดเหมอนวาอนนากบฮานสจะไมไดรสกเหมอนกน กลาวคออนนารสกสนทสนมคนเคยหลงจากทไดพดคยกบฮานสอยางถกคอ นอกจากนเธอยงรสกวาเธอและฮานสมความชอบและหลายสงทคลายกนจนคดไปวานคอความรก ส าหรบฮานสดเหมอนวาจะเหนโอกาสในการทจะไดกาวขนมามอ านาจในตางแดนหากไดอภเษกสมรสกบเจาหญง สวนชวงทายของเพลงจบลงดวยการททงคตดสนใจแตงงานกน ทง ๆ ทพงจะพบหนากนไดเพยงสองครงเทานน

4) In Summer เพลงประจ าตวของโอลาฟหนงในตวละครทหลายคนชนชอบ เพลงนถกน ามาใช

ในเหตการณทโอลาฟพบกบอนนาและครสตอฟ เพอเลาถงความฝนของโอลาฟทเกดจากเวทยมนตของเอลซา นอกจากนยงแสดงใหเหนถงจตใจทแสนดของตกตาหมะตวนดวย โดยโอลาฟไดวาดฝนถงภาพของฤดรอนทตวเองไมเคยพบเจอ

5) Let It Go เพลงนถอวาเปนเพลงทไดรบความนยมทสดของเรอง โดยมการน ามาแปลและ

ลงเสยงรองใหมมากกวา 40 ภาษา เอลซารองเพลงนหลงจากทหนออกมาจากพระราชวงเอเรนเดลล จากการวเคราะหเนอเพลงในชวงแรกกลาวถงความกลวภายในจตใจ และแรงกดดนทเอลซาไดรบ ท าใหเธอตองคอยปกปดพลงวเศษของเธอไมใหใครร ตอมาเธอกไมอาจเกบซอนพลงทมได เธอจงเลอกทจะกาวออกมาจากสงคมทเคยอยและปลดปลอยพลงทงหมดของตวเอง ท าตามใจปรารถนา ท าลายความกลวทอยภายในจตใจ รวมทงยอมรบในสงทเธอเปน ในเพลงนผชมจะไดเหนถงพฒนาการของตวละครเอลซาอยางชดเจน มการเปลยนเครองแตงกายจากชดทปกปดมดชด เผยใหเหนเรอนรางมากขน แสดงออกถงความมนใจทเพมขน

131

6) For the First Time in Forever (Reprise) เพลงนถกน ามาปรบเนอรองใหมและไดน ามาใชในชวงทอนนาตามหาตวเอลซา

จนพบ จากนนไดพยายามเกลยกลอมเอลซาใหกลบไปแกไขค าสาปทเธอเองไมไดตงใจกอขน โดยมเนอหาบางชวงทยกมาจากเพลง For the First Time in Forever กอนหนาน เนอหาของเพลงไดสอถง ความมงมนทแรงกลาของอนนา และความกลวภายในจตใจของเอลซาทหวนคนมาอกครง ซงความกลวทถาโถมเขามาหาเอลซาครงนสงผลใหเธอปลอยพลงอยางไมตงใจ จนกลายเปนค าสาปรายแรงท ฝงอยในหวใจของอนนา จากการศกษาเพลงทใชประกอบในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ จะเหนไดวาถกเลอกน ามาใชเพยงแค 7 เพลง จากเพลงประกอบภาพยนตรแอนเมชนทงหมด 9 เพลง และไมไดท าการรองจนจบเพลงเหมอนในภาพยนตรแอนเมชน โดยจะเลอกรองเฉพาะเนอรองทอนทสามารถสอความหมายไดอยางชดเจนเทานน ทส าคญไมวาจะเปนการแสดงในรอบภาษาไทยหรอรอบภาษาองกฤษ เพลงทใชประกอบการแสดงกยงคงขบรองเปนภาษาองกฤษโดยไมมการเปลยนแปลงแตอยางใด นอกจากนยงไดผสมผสานเพลง For the First Time in Forever และ Do You Want to Build a Snowman? เขาเปนเพลงเดยวกนดวย ซงในทกเพลงสามารถน ามาใชเลาเรองราวและแสดงเหตการณส าคญทเกดขนในเรองไดเปนอยางด โดยปรบลดการใชบทสนทนาในการสอความหมายใหนอยลง

4.3 การวเคราะหการเลาเรองขามสอตามแนวคดสมพนธบท เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ

ผวจยไดใชหลกเกณฑของแนวคดสมพนธบททงหมด 4 เกณฑ คอ การคงเดม (Convention)

การขยายความ (Extension) การตดทอน (Reduction) และการดดแปลง (Modification) เพอศกษาถง ความเชอมโยงตาง ๆ ของภาพยนตรแอนเมชนและการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ตามโครงสรางและองคประกอบของการเลาเรอง 5 องคประกอบ ไดแก โครงเรอง (Plot) แกนเรอง (Theme) ตวละคร (Character) ฉาก (Setting) และบทสนทนา (Dialogue) มาใสในตารางแสดงผล ซงสามารถแสดงลกษณะสมพนธบทของภาพยนตรแอนเมชนและการแสดงดสนย ออนไอซ ตามตารางได ดงน

132 ตารางท 4.1 ตารางแสดงลกษณะสมพนธบทของการแสดงดสนยออนไอซ เรอง Frozen องคประกอบการเลาเรอง คงเดม

(Convention) ขยายความ (Extension)

ตดทอน (Reduction)

ดดแปลง (Modification)

1. โครงเรอง (Plot) - ภาวะวกฤตทสงผลใหอนนาตองตดสนใจเลอกระหวางชวตของเธอกบชวตของเอลซา - การกระท าแหงรกแทละลายหวใจน าแขง - เมองเอเรนเดลลสงบสขอกครง

- การแนะน าตวละครในวยเดก - การผจญภยของอนนาและ ครสตอฟ - การออกเดนทางของฮานส - การขอความชวยเหลอจากครอบครวโทรลล

- เปดเรองดวยปมปญหา - สลบล าดบเหตการณ

2. แกนเรอง (Theme) - Love Theme (แกนเรองเกยวกบ ความรก)

- Outcast Theme (แ กนเ รองเกยวกบผแปลกแยก)

3. ตวละคร (Character) - ลกษณะนสย - เครองแตงกาย 4. ฉาก (Setting) - ชวงเวลาของเรองทงหมด

- พระราชวงเอเรนเดลล - ทอยอาศยของโทรลล - ทะเลสาบน าแขง

- การสรางพระราชวงน าแขง 5. บทสนทนา (Dialogue) - Love Is An Open Door

- In Summer - For the First Time in Forever (Reprise)

- Frozen Heart - Fixer Upper

- Reindeer(s) Are Better Than People - For the First Time in Forever & Do You Want to Build a Snowman? - Let It Go

133

4.3.1 ลกษณะทคงเดม (Convention) ส าหรบการวเคราะหเปรยบเทยบองคประกอบการเลาเรองของภาพยนตรแอนเมชน เรอง

ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) สการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ตามแนวคดสมพนธบทพบวาการแสดงดสนยออนไอซไดถายทอดองคประกอบของการ เลาเรองจากตวบทตนทางสตวบทปลายทางในทกองคประกอบ โดยลกษณะทคงเดมตามแนวคด สมพนธบทสามารถอธบายรายละเอยดเพมเตมได ดงน

1) โครงเรอง (Plot) ลกษณะสมพนธบทของโครงเรองในการแสดงดสนยออนไอซมการล าดบ

การเลาเรองคงเดมตามแบบภาพยนตรแอนเมชน โดยเฉพาะในสวนส าคญอยางชวงทอนนาตองตดสนใจเลอกระหวางชวตของเธอเองกบชวตของเอลซา ถอวาเปนภาวะวกฤตของเรอง จนกระทงจบเรองดวยความสงบสขของเมองเอเรนเดลล ลกษณะทคงเดมของโครงเรองดงกลาวแสดงใหเหนอยางชดเจนวาผผลตมแนวโนมตงใจทจะหยบยมองคประกอบจากตวบทแรกมาผลตซ า เนองจากเปนเรองทไดรบความนยมอยางมากและเปนทชนชอบส าหรบผชมอยแลว ทงนการแสดงดสนยออนไอซยงไดมการตดทอน (Reduction) และดดแปลง (Modification) โครงเรองออกไปบางสวนดวย ซงผวจยจะไดอธบายในสวนตอไป

2) แกนเรอง (Theme) ลกษณะสมพนธบทของแกนเรองในการแสดงดสนยออนไอซพบวามการคงเดม

ของแกนเรองหลก คอ Love Theme (แกนเรองเกยวกบความรก) เอาไว การเลาเรองยงคงแสดงใหเหนความรกความสมพนธระหวางพนองทไมวาจะเกดความเขาใจผดกนสกเพยงใด ทายทสดแลว กสามารถกลบมาอยรวมกนอยางมความสขไดดงเดม โดยทไมไดมการเปลยนแปลงแงคดทน าเสนอแตอยางใด ทส าคญยงมการแสดงใหเหนถงพลงของความรกดวยวาสามารถท าลายค าสาปใหหมดไปได ท งนการแสดงดสนยออนไอซไดมการตดทอน (Reduction) แกนเรองรองอยาง Outcast Theme (แกนเรองเกยวกบผแปลกแยก) ออกไป ซงผวจยจะไดอธบายในสวนตอไป

3) ตวละคร (Character) ลกษณะสมพนธบทของตวละครในการแสดงดสนยออนไอซเรยกไดวาถอดแบบ

ออกมาจากในภาพยนตรแอนเมชนอยางไมผดเพยน โดยเฉพาะอยางยงลกษณะนสยของตวละคร แตละตว อนนายงคงเปนตวละครทมลกษณะนสยเพยงดานเดยว เปนหญงสาวทราเรง ชางเพอฝน หวงวาสกวนจะไดพบรกแท มองโลกในแงด หวงใยผอนเสมอ มความมงมน กลาหาญและศรทธาในตวผอนเสมอ เอลซายงคงแสดงออกมาในรปแบบของตวละครหลายมต คอมพฒนาการทางดานอารมณทเดนชด ซบซอน คลายคลงกบมนษยจรง ภายนอกดเหมอนแขงแกรง สงบ เยอกเยน

134 แตภายในจตใจกลบแฝงไวดวยความกลว และความวตกกงวลตลอดเวลา ฮานสเปนตวละคร หลายมตเหมอนในภาพยนตรแอนเมชน คงลกษณะของคนฉลาด ชางสงเกต และเจาเลห ภายนอกแสดงออกเหมอนจะเปนเจาชายทสมบรณแบบ แตแทจรงแลวกลบเปนคนทพรอมจะท าทกวถทางเพอใหไดอ านาจมาครอบครอง ครสตอฟกยงคงความเปนตวละครหลายมตเชนเดยวกบตวบท ตนทาง มท งความหยาบกระดางในลกษณะของผ ชาย เงยบขรม ไมชอบเขาสงคม แตในขณะเดยวกนกมความออนโยนภายในจตใจตอผอนเสมอ โอลาฟตวละครมตเดยวทมจตใจบรสทธ ใสซอ และคอยหวงใยผ อนตลอดเวลา ท ง นการแสดงดสนยออนไอซไดมการดดแปลง (Modification) ตวละครเพยงแคลกษณะของเครองแตงกายเทานน ซงผวจยจะไดอธบายในสวนตอไป

4) ฉาก (Setting) ลกษณะสมพนธบทของฉากในการแสดงดสนยออนไอซไดมการถายทอด

ชวงเวลาของเรองตามแบบภาพยนตรแอนเมชน เรองราวทงหมดยงคงอยในชวงยโรปโบราณ ดวยการน าเสนอถงอาชพคนตดน าแขง (Ice Cutter) ซงเปนอาชพดงเดมทมอยจรง รวมถงการแตงกายของตวละครในเรองทยงคงแตงกายดวยชดพนเมองโบรารณของประเทศนอรเวย นอกจากนยงมการจ าลองฉากพระราชวงเอเรนเดลลในการแสดงใหมรายละเอยดคลายคลงกบตวบทตนทาง มากทสด โดยสรางฉากนขนเพยงฉากเดยวเทานนเนองจากเปนการแสดงสดบนลานสเกตน าแขง จงมขอจ ากดในเรองของการเปลยนฉาก สอดคลองกบท มทน รตนน (2546) ไดอธบายถงองคประกอบของฉากในเวทการแสดงไววาจะตองมการแสดงใหเหนถงยคสมย สถานท และก าหนดขอบเขตของเวททชดเจน เพราะสงเหลานจะเปนตวชวยก าหนดต าแหนงและทศทางการเคลอนไหวของตวละครใหงายขน นอกจากนยงมการตดทอน (Reduction) ฉากทอยอาศยของโทรลลออกไป และมการดดแปลง (Modification) ฉากส าคญของเรองอยางฉากทะเลสาบน าแขง และฉากการสรางพระราชวงน าแขงดวย ซงผวจยจะไดอธบายเพมเตมในสวนตอไป

5) บทสนทนา (Dialogue) ลกษณะสมพนธบทของบทสนทนาในการแสดงดสนยออนไอซ ในทนผวจยจะ

ขอศกษาเฉพาะเพลงทไดน ามาใชประกอบการเลาเรองเทานน จากการศกษาพบวาในการแสดงไดน าเพลงทใชประกอบภาพยนตรแอนเมชนมาใชเพอเลาเรองทงสน 6 เพลง โดยไดมการคงเดมทง เนอรองและท านองใหเหมอนกบตวบทตนทางอยางไมผดเพยน จ านวน 3 เพลง คอ เพลง Love Is An Open Door ทถกน ามาใชในชวงทอนนาไดพบกบเจาชายฮานส ทส าคญเปนเพลงทท าใหผชมรสกเคลบเคลมไปกบเรองราวความรกแรกพบระหวางเจาหญงและเจาชาย เพลง In Summer ทใชเพอบอกเลาเรองราวความฝนของโอลาฟทตองการใหฤดรอนกลบมาและใชชวตอยในฤดรอนอยาง

135 มความสข และเพลง For the First Time in Forever (Reprise) ทถกน ามาใชระหวางอนนาพยายามเกลยกลอมเอลซาใหกลบไปแกไขค าสาป ซงเนอเพลงท งสามเพลงไดถายทอดเรองราว ตามเหตการณนนอยางครบถวนสมบรณโดยไมจ าเปนตองอาศยบทสนทนามาชวยขยายความเลย สวนเพลง Frozen Heart ทถกน ามาใชในชวงเรมเรองของภาพยนตรแอนเมชน และเพลง Fixer Upper ทใชในฉากหมบานโทรลลไดถกตดทอน (Reduction) ออกไปจากการแสดง นอกจากนยงมการดดแปลง (Modification) เพลงส าคญอยาง Reindeer(s) Are Better Than People เพลง For the First Time in Forever & Do You Want to Build a Snowman? และเพลง Let It Go ใหสอดคลองกบการแสดงมากขนดวย ซงผวจยจะไดอธบายเพมเตมในสวนตอไป

4.3.2 ลกษณะทขยายความ (Convention) ส าหรบการวเคราะหเปรยบเทยบองคประกอบการเลาเรองของภาพยนตรแอนเมชน เรอง

ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) สการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ตามแนวคดสมพนธบทไมพบวามการขยายความ (Extension) ตามหลกการพจารณาของ นพพร ประชากล (2543) แตอยางใด กลาวคอตวบทปลายทางไมไดมการเพมเตมเนอหาอะไรจากตวบทตนทางเลย

4.3.3 ลกษณะทตดทอน (Reduction) ส าหรบการวเคราะหเปรยบเทยบองคประกอบการเลาเรองของภาพยนตรแอนเมชน เรอง

ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) สการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ตามแนวคดสมพนธบทพบวาการแสดงดสนยออนไอซไดมการตดทอนในบางองคประกอบของการเลาเรองออกไป ไดแก โครงเรอง แกนเรอง ฉาก และบทสนทนา ซงลกษณะการตดทอนตามแนวคดสมพนธบทสามารถอธบายรายละเอยดเพมเตมได ดงน

1) โครงเรอง (Plot) ลกษณะสมพนธบทของการแสดงดสนยออนไอซมการตดทอนโครงเรองหลายสวน

ทมอยในตวบทตนทางอยางภาพยนตรแอนเมชนออกไป จากการศกษาพบวาขนเรมเรองไมไดมการแนะน าตวละครหลกตงแตวยเดกใหผชมไดรจก รวมทงภมหลงของตวละครดวย ท าใหผชมไมไดเหนถงความสมพนธทใกลชดกนของสองพนอง นอกจากนยงไมมการน าเสนอถงพลงวเศษของ เอลซาทมตดตวมาตงแตยงเลกอนเปนสาเหตส าคญทท าใหทงคตองหางเหนกน เรองราวการผจญภยระหวางอนนาและครสตอฟกโดนตดทอนออกไปโดยไมไดเลาถง สงผลใหผ ชมการแสดง ดสนยออนไอซไมรสกถงความผกพนทอาจจะกอเกดเปนความรกระหวางอนนาและครสตอฟ

136 สวนโครงเรองทไมมผลกระทบอะไรกบล าดบเหตการณทงหมด อยางการออกเดนทางของฮานสเพอตามจบตวเอลซา และการทครสตอฟพาอนนาเขาขอความชวยเหลอจากครอบครวโทรลล กถกตดทอนออกเชนเดยวกน แมวาโครงเรองสวนใหญจะถกตดทอนออกจากตวบทตนทาง แตกยงคงความสมบรณของเนอหาท งหมดไวได และประกอบไปดวยองคประกอบท ง 3 สวน ตามค าจ ากดความของ Lucas (1968) อยางครบถวน คอ ตอนตน ตอนกลาง และตอนจบ ซงลวนมความสมพนธกนอยางเปนเหตเปนผล

2) แกนเรอง (Theme) ลกษณะสมพนธบทของการแสดงดสนยออนไอซมการตดทอนแกนเรองรองอยาง

Outcast Theme (แกนเรองเกยวกบผแปลกแยก) ออกไป โดยจะเหนไดอยางชดเจนวาในการแสดง ดสนยออนไอซไมไดมการกลาวถงพลงวเศษของเอลซาในการเสกหมะ รวมถงน าแขงทมมาแตก าเนด สงผลใหเรองราวทแสดงออกถงการใชชวตอยในสงคมอยางแตกตางจากคนธรรมดาของ เอลซาซงเปนแกนเรองเกยวกบผแปลกแยกนนหายไปดวย ผชมการแสดงรบรเพยงแควาเอลซา เปนผสาปใหอาณาจกรตองตกอยภายใตฤดหนาวชวนรนดร

3) ฉาก (Setting) ลกษณะสมพนธบทของการแสดงดสนยออนไอซมการตดทอนฉากทแสดงออกถง

สถานทส าคญในเนอเรอง คอ ฉากทอยอาศยของโทรลลในภาพยนตรแอนเมชน ซงไมไดมการน าเสนอใหผ ชมไดเหนตลอดระยะเวลาในการแสดง สงผลใหการแสดงนไม ม สงมชวต เหนอธรรมชาตตามความเชอของชาวสแกนดเนเวยอยางโทรลลปรากฏตวออกมาเลย จงไมสามารถสะทอนใหเหนถงความสมพนธระหวางครอบครวโทรลลและครสตอฟได

4) บทสนทนา (Dialogue) ลกษณะสมพนธบทของการแสดงดสนยออนไอซมการตดทอนเพลงทไดน ามาใช

ประกอบการเลาเรองออก 2 เพลง คอ เพลง Frozen Heart และเพลง Fixer Upper โดยเพลง Frozen Heart เ ปนเพลงท ถกน ามาใชในชวงแรกของภาพยนตรแอนเมชน เพ อแสดงให เ หนถงสภาพแวดลอมของเมองเอเรนเดลลและแสดงใหเหนถงอาชพของครสตอฟ สงผลใหผชมรบรถงชวงเวลาหรอยคสมยของเรองทงหมดกอนทจะด าเนนเรองตอไป สวนเพลง Fixer Upper เปนเพลงทถกน ามาใชในชวงทครสตอฟพาอนนามาหาครอบครวโทรลลเพอรกษาค าสาปทฝงอยในหวใจ การททง 2 เพลงนไมไดถกน ามาใชประกอบการแสดงกเพราะวาเพลง Frozen Heart มลกษณะของเนอเพลงทเปนแบบ Rhythm Song of Jump Tune คอ มจงหวะหนกแนนและรวดเรว สวนเพลง Fixer Upper มลกษณะของเนอเพลงทเปนแบบ Patter Songs คอ มการรองรวค าดวยความเรว สงผลใหท งสองเพลงนรองตามไดยากจงไมไดรบความนยมจากผชมตงแตถกน ามาสรางเปน

137 ภาพยนตรแอนเมชน อกประการหนงกคอเรองราวของตวละครในวยเดก และฉากทอยอาศยของโทรลลทมการตดทอนออกไปจงท าใหท งสองเพลงนไมจ าเปนจะตองถกน ามาใชประกอบ การเลาเรองในการแสดงดสนยออนไอซ

4.3.4 ลกษณะทดดแปลง (Modification) ส าหรบการวเคราะหเปรยบเทยบองคประกอบการเลาเรองของภาพยนตรแอนเมชน เรอง

ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) สการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ตามแนวคดสมพนธบทพบวาการแสดงดสนยออนไอซไดมการดดแปลงในบางองคประกอบของการเลาเรองใหมความแปลกใหมและแตกตางไปจากเดม ไดแก โครงเรอง ตวละคร ฉาก และ บทสนทนา ซงลกษณะการดดแปลงตามแนวคดสมพนธบทสามารถอธบายรายละเอยดเพมเตมได ดงน

1) โครงเรอง (Plot) จากลกษณะสมพนธบททดดแปลงของการแสดงดสนยออนไอซ องคประกอบ

โครงเรองพบวาขนเรมเรอง (Exposition) ของตวบทปลายทางมการปรบเปลยนไปจากตวบท ตนทางอยางเหนไดชด คอ มการเรมเรองดวยประเดนปญหาททงอาณาจกรตองตกอยภายใตค าสาปฤดหนาวชวนรนดรของเอลซา จากเดมทเปนการแนะน าตวละครในวยเดก รวมถงปพนใหผชมทราบถงสถานท รวมถงยคสมยของเรองราวทงหมด แตในการแสดงกไดมการเชอมโยงตวละครทน ามาใชด าเนนเรองในชวงแรกเหมอนภาพยนตรแอนเมชนซงเปนตวบทตนทาง ในภาพยนตรแอนเมชนเราจะเหนไดวามการเรมเรองดวยตวละครครสตอฟในวยเดกทท าอาชพตดน าแขงในทะเลสาบและสเวนกวางเรนเดยรคใจ สวนในการแสดงดสนยออนไอซไดมการเรมเรองดวย ตวละครครสตอฟในวยหนมผท าอาชพตดน าแขงและสเวนกวางเรนเดยรคใจเชนเดยวกน ทงนเพอใหผชมไดเขาใจถงยคสมยของเรองราวทเกดขน นอกจากนยงมการสลบล าดบเหตการณทเกดขนในชวงแรกดวย ส าหรบการแสดงดสนยออนไอซนนมการเรมเรองดวยประเดนปญหา แลวคอยยอนกลบไปเลาถงสาเหตทอาณาจกรตองตกอยภายใตค าสาป จากนนกกลบมาสเหตการณปจจบนทอนนาตองออกเดนทางตามหาตวเอลซาเพอแกไขค าสาปทเกดขน ผดกบในภาพยนตรแอนเมชนทมการล าดบเรองราวทงหมดตามล าดบเวลาและเปนไปอยางตอเนอง

2) ตวละคร (Character) จากลกษณะสมพนธบททดดแปลงของการแสดงดสนยออนไอซ องคประกอบ

ตวละครพบวาตวละครหลกอยางอนนา ฮานส ครสตอฟ และโอลาฟ มการปรบเปลยนในสวนของเครองแตงกายไปจากตวบทตนทางเพยงเลกนอย เครองแตงกายสวนใหญทนกแสดงสวมใสไดรบการถอดแบบมาจากภาพยนตรแอนเมชนในทกรายละเอยด มการดดแปลงรองเทาเพยงอยางเดยว

138 เนองจากเปนการแสดงบนลานสเกตน าแขง ท าใหรองเทาทตวละครในภาพยนตรแอนเมชนสวมใสไมสามารถน ามาใชประกอบการแสดงได รองเทาของนกแสดงทกคจงไดรบการออกแบบใหใกลเคยงกบตวบทตนทางและเพมเตมใบมดสเกตน าแขงเขาไป สวนตวละครหลกอยางเอลซาถอวามการปรบเปลยนเครองแตงกายทคอนขางแตกตางจากภาพยนตรแอนเมชน โดยเฉพาะชดสฟาทสรางขนมาจากพลงวเศษของเธอ ในภาพยนตรแอนเมชนชดนมลกษณะเปนชดทยาวกรอมพน กระโปรงผาสงถงเขา และประกอบไปดวยเสอคลมโปรงแสงสฟาออนตกแตงดวยลดลายเกลดหมะขนาดใหญ สวนในการแสดงดสนยออนไอซไดมการปรบความยาวของชดใหมความยาวเพยงแคคลมเขาผาสงขนมาถงตนขา และเสอคลมโปรงแสงสฟาออนทมความยาวแคตนขา เนองจาก การแสดงดสนยออนไอซผแสดงทรบบทเอลซาจะตองเคลอนไหวพรอมแสดงทาทางบนลานสเกตน าแขงอยางรวดเรว และสงางาม การปรบความยาวของชดพรอมกบปรบเสอคลมใหสนลงจงชวยใหนกแสดงเกดความคลองตวมากยงขน

3) ฉาก (Setting) จากลกษณะสมพนธบททดดแปลงของการแสดงดสนยออนไอซ องคประกอบฉาก

พบวาไดมการถายทอดลกษณะของฉากทะเลสาบน าแขง และการสรางพระราชวงน าแขงดวยการน าสอสมยใหมอยางมลตมเดยมาใชสรางสรรคงาน สอดคลองกบองคประกอบของภาพทปรากฎในเวทการแสดงตามทมทน รตนน (2546) ไดอธบายไววา องคประกอบในฉาก (Scenic Composition) หมายถง ความหมายเชงปรมาตร รปทรง การใชเสน ส แสง และพนผวตาง ๆ อยางมศลปะ โดยฉากทงสองในการแสดงดสนยออนไอซไมไดมการสรางจ าลองขนมาใหมเหมอนกบฉากพระราชวงเอเรนเดลล หากแตไดมการปลอยผามานลงมาปดฉากจรงทงหมด แลวใช Projector ฉายภาพในรปแบบของ Symbolic เพอสอถงสถานทดงกลาว

ภาพท 4.16 ฉากการสรางพระราชวงน าแขงในการแสดงดสนยออนไอซ

139

4) บทสนทนา (Dialogue) จากลกษณะสมพนธบททดดแปลงของการแสดงดสนยออนไอซ องคประกอบ

บทสนทนาพบวามเพลงทไดรบการปรบเปลยนจากตวบทตนทางอยางภาพยนตรแอนเมชน 3 เพลง คอ เพลง Reindeer(S) Are Better Than People ทถกน ามาใชเรมเรองเพออธบายลกษณะนสยสวนตวของครสตอฟใหผชมไดรจกวาเปนคนทเขาสงคมไมเกง ชอบทจะอาศยและพดคยกบสเวนกวางคใจมากกวา ซงในตวบทปลายทางไดรองทอนทมความหมายส าคญเพยงทอนเดยวเทาน น ไมเหมอนกบในตวบทตนทางทมการรองจนจบเพลง

สวนเพลง For the First Time in Forever & Do You Want to Build a Snowman? ในการแสดงไดมการผสมผสานเพลงจากตวบทตนทาง 2 เพลง ใหเปนเพลงเดยวกนเพอเลาเรองยอนกลบไปถงวนพธราชาภเษกของเอลซา เนองจากตวบทปลายทางไมมการเลาเรองราวในวยเดกของตวละคร หากแตเพลง Do You Want to Build a Snowman? เปนเพลงทตวบทตนทางน ามาใชเลาถงความผกพนในวยเดกของอนนาและเอลซา ทส าคญเพลงนยงไดรบความนยมตงแตภาพยนตรแอนเมชนเขาฉายโดยมการน ามารองใหมอยางทวมทน

ส าหรบเพลง Let It Go ซงถอเปนเพลงหลกของภาพยนตรแอนเมชนไดถกน ามาใชในการแสดงดสนยออนไอซเพอเลาถงความเปลยนแปลงของเอลซาหลงจากทหลบหนออกจากพระราชวงเชนเดยวกบในตวบทตนทาง แตสงทไดดดแปลงไปจากเดมคอมการรองซ าในทอนสดทายของเพลง คอ Here I Stand in the light of day, Let the storm rage on! The cold never bothered me anyway. เหมอนเปนการตอกย าความรสกของเอลซาทเปนอสระอยางเตมท และไมหวาดกลวในพลงวเศษของตวเองอกตอไป

เมอน าสมพนธบทของการแสดงดสนยออนไอซ เรอง Frozen มาวเคราะหตามองคประกอบของการเลาเรองทง 5 ประการ จะเหนไดวาลกษณะสมพนธบททเกดขนมความสอดคลองกบหลกการเลาเรองขามสอของ Norrington (2010) ทไดกลาวไววานกเลาเรองจ าเปนตองตดทอน (Reduction) ดดแปลง (Modification) เนอหาสวนตาง ๆ ของเรองทตองการจะน าเสนอ และสรางสรรควธการเลาเรองใหมความเหมาะสมกบสอทเลอกใช สอดคลองกบกลมผรบสารในสอนน อกทงตองสามารถน าเสนออารมณโดยรวมใหตรงกบความตองการของผรบสารได จงเกดเปน ความยดหยนของเรองเลานนขน กลาวคอเรองผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) หากอยในรปแบบของภาพยนตรแอนเมชนจะมความยาวมากถง 102 นาท แตพอมาอยในรปแบบของการแสดงดสนยออนไอซแลวจงตองมการปรบความยาวของเรองใหมเวลาในการแสดงเพยง 30 นาท

140

สาเหตทเปนเชนนเนองจากประเภทของสอทแตกตางกนสงผลใหตองมการปรบเรองของเวลาในการแสดงทมอยอยางจ ากด อกทงผชมยงมความคาดหวงถงความตนตาตนใจทจะไดชมฉากมหศจรรยในการแสดงสด สมพนธบทจงตองมการเปลยนแปลงไปตามประเภทของสอ

ทส าคญการแสดงสดยงถอเปนธรกจทเพมคณคาใหกบเรองเลาแบบเดม และสรางประสบการณใหมใหกบผชมตามแนวคดการเลาเรองขามสอ เนองจากผทตองการเขาชมการแสดงตองเสยเงนซอบตรคาเขาชมการแสดง และตองเดนทางมารบชมการแสดงในวน เวลาทก าหนดไว สงผลใหผทพลาดชมการแสดงนไปตองรอการเปดการแสดงอกครงในปหนา และผชมเองกไมสามารถคาดเดาไดดวยวาจะมการน าเรอง Frozen เขามาจดแสดงซ าหรอไม

บทท 5

กลวธการสรางชดสญญะและการสอความหมายของฉากมหศจรรย ในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ

ผวจยไดใชการสงเกตการณแบบไมมสวนรวม (Non-Participant Observation) โดยเขาชม

การแสดงดสนยออนไอซ ตอน Disney On Ice Presents Magical Ice Festival จ านวน 6 รอบการแสดง เลอกศกษาเฉพาะเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) พบฉากมหศจรรยทมรวมกนของ ตวบทตนทางและตวบทปลายทาง จ านวน 2 ฉาก คอ ฉากสาปเมอง (ฤดหนาวชวนรนดร) และ ฉากสรางพระราชวงน าแขง จากนนผวจยไดใชทฤษฎสญวทยาเปนแนวทางในการศกษาถงการ สอความหมายของฉากมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ

5.1 ฉากสาปเมอง (ฤดหนาวชวนรนดร)

ส าหรบการแสดงดสนยออนไอซ ฉากนเกดขนระหวางงานเลยงฉลองพธราชาภเษกของ เอลซา ในขณะททกคนก าลงมความสขกบการเฉลมฉลอง อนนาไดพาเจาชายฮานสผซงพบกนเพยงครงแรกมาเขาเฝาเอลซาเพอขอพระราชานญาตใหทงคแตงงานกน แตเอลซาไมอนญาตดวยเหตผลทวาอนนาจะแตงงานกบชายหนมทพงเจอกนไมได อนนาและเอลซาเรมมปากเสยงกนอยางรนแรงถงเรองของรกแท เนองจากอนนาเขาใจวาความรกทเธอมตอเจาชายฮานสคอรกแท สงนเองทท าใหเอลซาตงค าถามกลบไปวา “อนนา เธอรจกรกแทจรง ๆ เหรอ” อนนารสกโมโหจงเผลอพดออกไปวาเธอรจกรกแทมากกวาเอลซาผทรจกเพยงแคปดกนตวเอง เอลซาไมอยากทะเลาะกบนองสาว เธอจงยนค าขาดวาเธอไมอนญาตใหมการแตงงานเกดขน จากนนไดออกค าสงใหปดประตวงทนท อนนาไมลดละความพยายามโดยตามเอลซาไปอยางรวดเรว เธอความอของเอลซาเพอหวงจะยอตวไวสงผลใหถงมอทเอลซาใสอยเพอซอนพลงของตนเองหลดออกโดยบงเอญ เอลซาเรมหวาดกลววาพลงของเธอจะส าแดงออกมาจงวงหน อนนาผไมเขาใจเหตผลกตามไปถามถงเรองทเอลซาปดกนตวเองมาตลอด ท าใหเอลซาไมสามารถควบคมอารมณของตนเองไดและปลดปลอยพลงออกมากลายเปนค าสาปทท าใหทงอาณาจกรตกอยภายใตฤดหนาวชวนรนดร

142

5.2 ฉากสรางพระราชวงน าแขง

ส าหรบการแสดงดสนยออนไอซ ฉากนเกดขนหลงจากทโอลาฟอาสาพาอนนาและ ครสตอฟไปตามหาเอลซา โดยไดใชเพลง Let It Go ประกอบการเลาเรอง เอลซาปรากฏกายมาในชดทใชในพระราชพธราชาภเษก คอสวมเสอแขนยาวสด า ทบดวยชดเกาะอกสเขยว กระโปรงยาวกรอมพนสเดยวกน โดดเดนดวยเสอคลมสแดงอมมวงเปลงประกายดวยแสงไฟทซอนไวภายใน บนศรษะสวมมงกฎราชน และสวมถงมอยาวทมอขวาเนองจากถงมอทมอซายโดนอนนาดงไปตงแตงานเฉลมฉลอง จากนนเอลซาไดเปลยนเครองแตงกายเปนชดสฟาทสรางจากเกลดหมะ แลวสรางพระราชวงน าแขงของตวเองขนมา ซงเราจะสามารถแบงฉากมหศจรรยทมอยรวมกน ในฉากนออกไดเปน 2 ชวงดวยกน คอ

5.2.1 การเปลยนเครองแตงกายในบดดล ฉากนเปนฉากทสรางความประทบใจใหกบผชมมาตงแตภาพยนตรแอนเมชนเขาฉาย

โดยในการแสดงดสนยออนไอซเอลซาไดเปลยนเครองแตงกายของเธอเปนชดสฟาทสรางจาก เกลดหมะทามกลางสายตาของผชม หากมองในมมของผใหญฉากนกเปนเพยงแคการถอดชดท สวมทบอยภายนอกออกเพอเผยใหเหนอกชดทนกแสดงสวมอยภายใน แตส าหรบมมมองของเดกการแสดงชวงนสามารถสรางความตนตาตนใจใหพวกเขาไดอยางมาก

5.2.2 การสรางพระราชวงน าแขง หลงจากทเอลซาไดเปลยนเครองแตงกายเปนชดสฟาทสรางจากเกลดหมะเรยบรอยแลว

เธอจงไดเรมสรางพระราชวงน าแขงขนมาเพอเปนทอยของตนเอง ส าหรบการแสดงดสนยออนไอซเปนการแสดงทจดขนในรปแบบของละครเวทจงไดมการใชองคประกอบของภาพมาชวยน าเสนอถงฉากน เชน บนไดขนพระราชวงทสามารถเคลอนทได การใชลายเสน ส แสง ฉายกระทบลงบนพนผวตาง ๆ เพอสรางจนตนาการใหกบผชมไดรบรถงพระราชวงน าแขงทถกสรางขน จากการศกษาฉากมหศจรรยท ง 2 ฉาก ทปรากฏอยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง Frozen ผวจยพบวามการน าสญญะบางสวนมาใชในการแสดง ซงสามารถอธบายความหมายตาง ๆ ของการแสดงผานสญญะ รวมทงกลวธในการประกอบสรางชดสญญะเพอสอความหมายได ตามรปภาพและตาราง ดงน

143

ภาพท 5.1 ฉากสาปเมอง 1 (ฤดหนาวชวนรนดร)

ภาพท 5.2 ฉากสาปเมอง 2 (ฤดหนาวชวนรนดร)

144

ภาพท 5.3 ฉากสาปเมอง 3 (ฤดหนาวชวนรนดร)

ภาพท 5.4 ฉากสาปเมอง 4 (ฤดหนาวชวนรนดร)

145

ภาพท 5.5 ฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดล 1

ภาพท 5.6 ฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดล 2

146

ภาพท 5.7 ฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดล 3

ภาพท 5.8 ฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดล 4

147

ภาพท 5.9 ฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดล 5

ภาพท 5.10 ฉากการสรางพระราชวงน าแขง 1

148

ภาพท 5.11 ฉากการสรางพระราชวงน าแขง 2

ภาพท 5.12 ฉากการสรางพระราชวงน าแขง 3

149 ตารางท 5.1 ตารางแสดงสญญะในฉากมหศจรรยของการแสดงดสนยออนไอซ เรอง Frozen

ฉากมหศจรรย

สญญะ (Signs)

รปสญญะทใช (Signifier)

ความหมายของสญญะ (Signified)

ความหมายตรง (Denotative Meaning)

ความหมายโดยนย (Connotative Meaning)

มายาคต (Myths)

ภาพท 5.1 ถงมอ เค รองประดบ ทน ามาใชส าห รบ สวมใ ส ท ม อ ผ ลต ขนจ ากวส ด ท หลากหลาย ไมวาจะเปนผา ไหมพรม หนง เปนตน สวนใหญนยมตดเยบ หรอทอเปนรปมอ มความยาวและลกษณะแตกตางกนออกไป ทส าคญย งไดท า ชองท งหา ชองไวส าหรบ สอดนวใหพอด

สงทเอลซาใชปกปด รวมถงซอนพลงวเศษของตนเองเอาไวไมใหใครลวงร ดงจะเหนไดวาพลงวเศษของเอลซาจ าเปนตองมการใชมอเพอส าแดงพลงออกมาทกครง อยางในชวงทอนนา ด ง ถ ง ม อขางซ ายของเอลซ าออกทามกลางงานเฉลมฉลองโดยทไมไดตงใจ สงผลใหเอลซารสกเปนกงวลใจ จนไมสามารถควบคมพลงวเศษของตนเองไวได ก อ เ ก ด เ ป นค าสาป ฤดหนาวชวนรนดร

เครองมอหรออปกรณทใชในการปกปองตนเอง และปกปองคนทอยรอบตวไมใหไดรบอนตรายจากพลงว เศษ นอกจากนย ง เ ปนสงท ชวยปดบงพลงวเศษอนมอ านาจในการท าลายลางบคคลรอบขาง รวมถงสงทอยรอบตวได

150 ตารางท 5.1 (ตอ)

ฉากมหศจรรย

สญญะ (Signs)

รปสญญะทใช (Signifier)

ความหมายของสญญะ (Signified)

ความหมายตรง (Denotative Meaning)

ความหมายโดยนย (Connotative Meaning)

มายาคต (Myths)

ภาพท 5.2 ไฟ (สฟา) อปกรณทใชไฟฟาเพอชวยท าใหเกด แสงสวาง ปจจบนมอยหลายประเภท แตไฟทไดรบความนยมมากทสด ในการน ามาใชเพอสรางสสน และอารมณตาง ๆ บนเวท ไมวาจะเปนการแสดงละครเวท หรอแมกระทงการแสดงคอนเสรต คอ ไฟพาร

ส ฟ า เ ปน สหลกของทอ ง ฟ าและ น าทะเล นอกจากนยงเปนสญลกษณของความสงบ สนต ความจงรกภกด ความไววางใจ ความภาคภมใจ และความเศรา ไฟ (สฟา) ส าหรบการแสดงดสนย ออนไอซถกน ามาใชเพอสอถงสภาพภมอากาศทปรากฏขนตามเนอเรอง ในทนหมายถงฤดหนาว ความหนาวเยนทเกดขนกบอาณาจกรอยางฉบพลนดวยค าสาปของเอลซา

ฤดหนาว หรอเหมนตฤด ซงถอเปนฤดกาลทมอณหภมต าทสดในรอบป สภาพอากาศจะแหง ทองฟาและบรรยากาศโดยทวไปจะเปนสฟา

151 ตารางท 5.1 (ตอ)

ฉากมหศจรรย

สญญะ (Signs)

รปสญญะทใช (Signifier)

ความหมายของสญญะ (Signified)

ความหมายตรง (Denotative Meaning)

ความหมายโดยนย (Connotative Meaning)

มายาคต (Myths)

ภาพท 5.3 หมะ ละอองน าทเกดการเกาะรวมตวกนในช นบรรย าก าศ ท อณห ภ มต า ก ว า 0 องศาเซลเซยส ท าใหเกดการแขงตวเปนผลกน าแขง และตกลงมายงพนดน ส าหรบในปจจบนหมะย งสามารถผลตไดจากเครองสรางหมะเทยมดวย

ความหวาดกลว และความกงวลใจเกยวกบพลงวเศษทซอนอยภายในจตใจของเอลซา โดยทเธอตองท าการปกปดพลงนเอาไวไมใหผ ใดลวงร แตทายทสดความกลวนกถกปลดปลอยออกมา จากเหตการณในงานเฉลมฉลองทเอลซาเรมมปากเสยงกบอนนาจนไมสามารถควบคมอารมณของตวเองได ซงความเยนของหมะเปรยบเสมอนกบความกลว ทปกคลมหวใจของ เอลซาจนมลกษณะนสยทเยนชาตอคนรอบขาง

ความหนาวเหนบทกอตวขนภายในจตใจ การเกบตว การหลบซอน หลกหนจากสงคม เหมอนกบธรรมชาตของหมะทมสขาวโพลน ตกลงมาปกคลมสงตาง ๆ ท าใหมองเหนวตถหรอสงของนนไดไมชดเจน นอกจากนยงหมายถงการเฝารอคอยความหวงทก าลงจะมาใหมในฤดกาลตอไปดวย

152 ตารางท 5.1 (ตอ)

ฉากมหศจรรย

สญญะ (Signs)

รปสญญะทใช (Signifier)

ความหมายของสญญะ (Signified)

ความหมายตรง (Denotative Meaning)

ความหมายโดยนย (Connotative Meaning)

มายาคต (Myths)

ภาพท 5.4 การเล ยนเส ยง ลมพด

มลมพดกระโชกแรงทเกดขนอยางทนททนใดในชวขณะหนง

เสยงลมทพดกระโชกแรงเปนชวง ๆ ประกอบกบเกลดหมะทรวงลงมาจากดานบน แสดงใหเหนวาพายหมะก าลงจะมาเยอนในอกไมชา และอากาศไดเขาสฤดหนาวแลว โดยจะสงเกตเหนวาทกปพอเขา สฤดหนาว สภาพของอากาศทอยรอบตวจะเกดลมพดแรง น าพาความหนาวเยนเขามากระทบกายใหเราไดสมผส

ความรสกทไมปลอดภย อยเหนอ การควบคม คาดเดาอะไรไมได เ นองจากลมเปนสง ทมนษยมอง ไม เ หน ห รอไ รตวตน ส งผลให ไมสามารถจบตองได

153 ตารางท 5.1 (ตอ)

ฉากมหศจรรย

สญญะ (Signs)

รปสญญะทใช (Signifier)

ความหมายของสญญะ (Signified)

ความหมายตรง (Denotative Meaning)

ความหมายโดยนย (Connotative Meaning)

มายาคต (Myths)

ภาพท 5.5 ชดวนราชาภเษก เครองแตงกายทตวแสดงบทเอลซา ใชสวมใสในพระราชพธราชาภเษก ประกอบไปดวยเสอแขนยาวสด า สวมทบ ด ว ย ช ด เ ก า ะ อ ก ส เ ข ย ว กระโปรงยาวกรอมพนส เ ดยวกน โดดเดนดวยเสอคลมสแดงอมมวง บนศรษะสวมมงกฎราชน และสวม ถงมอยาว

การปดกนตวเองของเอลซาจากสงคม จากความสมพนธระหวางพนองและคนรอบขาง เราจะเหนไดวาเครองแตงกายทน ามาใชในวนราชาภเษกจะเนนโทนส เขม สอถ งความลกลบ ซบซอนทางดานอารมณของตวละคร โดยสงทเดนชดทสดส าหรบชดนคอเสอคลม สแดงอมมวงซงเปนสทอยตรงกลางระหวางสโทนรอนและสโทนเยน เปนสทถกใชแทนสญลกษณของความลกลบ ความยงใหญ และอ านาจ

ความเพยบพรอม ความสมบรณแบบ การมเกยรตยศ มชอเสยง เปนทนาจบตามอง สงผลใหตองใชชวตอยในกรอบทสงคมคาดหวง ไมสามารถเปนตวของตวเองไดอยางเตมท

154 ตารางท 5.1 (ตอ)

ฉากมหศจรรย

สญญะ (Signs)

รปสญญะทใช (Signifier)

ความหมายของสญญะ (Signified)

ความหมายตรง (Denotative Meaning)

ความหมายโดยนย (Connotative Meaning)

มายาคต (Myths)

ภาพท 5.6 ถงมอ เค รองประดบ ทน ามาใชส าห รบ สวมใ ส ท มอ ผ ลต ขนจ ากวส ด ทหลากหลาย ไมวาจะเปนผา ไหมพรม หนง เปนตน สวนใหญนยมตดเยบ หรอทอเปนรปมอ มความยาวและลกษณะแตกตางกนออกไป ทส าคญย งไดท า ชองท งหา ชองไวส าหรบ สอดนวใหพอด

ถ ง มอ ท เห ลออย อกขา งห นงของ เอลซาเปนเหมอนความกลวสดทาย ทหลงเหลออยในจตใจ หลงจากทเธอละ ท ง ทกอย า ง แลวห นออกจากพระราชวง ห นออกจากส งคม ท เคยอย เอลซากไดเปนตวของตวเองอยางเตมท ไมตองคอยปกปดพลงวเศษของเธออกตอไป ชวงทเอลซาตดสนใจทจะถอดถงมอขางนออกแลวโยน ท ง เ ป ร ยบ ไดกบ ก า รก า จด ความกลวทงหมดทเคยมมาใหออกไปจากชวตของเธอ

การปลดปลอยพนธนาการทผกมดตวตนอนแทจรงของตนเองอย และการยอมเปดเผยตวตนของตวเอง อยางเปนอสระ

155 ตารางท 5.1 (ตอ)

ฉากมหศจรรย

สญญะ (Signs)

รปสญญะทใช (Signifier)

ความหมายของสญญะ (Signified)

ความหมายตรง (Denotative Meaning)

ความหมายโดยนย (Connotative Meaning)

มายาคต (Myths)

ภาพท 5.7 มงกฎ เค รองสวมศรษะแสดงความเปนกษตรย นยมท ามาจากโลหะมคา เชน ทองค า ในสมยโบราณท าจากใบไมดอกไมพนขดเปนวง เชน มงกฎท ท าจากชอชยพฤกษ

การละทงฐานนดรศกดของเอลซา ในฐานะราชนแหงอาณาจกร เราจะเหนไดวาฉากเปลยนเครองแตงกายในบดดลของเอลซา เธอตดสนใจถอดมงกฎทเธอไดรบมาในพธราชาภเษกทงอยางไม มความใยด นนแสดง ใหเหนวาเธอไมไดตองการใชชวตอยในฐานะของราชนผปกครองอาณาจกรทรายลอมไปดวยกฏระเบยบมากมาย และผคนทคาดหวงในตวเธอ หากแตเธอตองการทจะใชชวตตามทใจเธอตองการมากกวา

การละทงไปซงชอเสยง เกยรตยศ และฐานนดรศกดทมอยจนหมดสน

156 ตารางท 5.1 (ตอ)

ฉากมหศจรรย

สญญะ (Signs)

รปสญญะทใช (Signifier)

ความหมายของสญญะ (Signified)

ความหมายตรง (Denotative Meaning)

ความหมายโดยนย (Connotative Meaning)

มายาคต (Myths)

ภาพท 5.8 ควน อนภาคของของแขงหรอของเหลวทกระจายตวอย ในอากาศ เ กดจากกระบวนการเปลยนแปลงองคประกอบทางเคมโดยใชความรอน มกมองเหนเมอถกกระทบกบแสง โดยปกตแลวควนไมไดขดขวางตอการมองภาพ หากแตมนมอนภาคทละ เอยดจน บดบงการมองเหนแบบปกตไป

เวทมนตของเอลซาทใชส าหรบเปลยนเครองแตงกายในบดดล หากยอนดในภาพยนตรแอนเมชนจะเหนวาเอลซาใชเวทยมนตในการเปลยนเครองแตงกายจากชดทสวมใสในวนราชาภเษกมาเปนชดทสรางขนดวยเกลดน าแขง แตในการแสดงดสนย ออนไอซซงใชคนแสดงไมสามารถสรางฉากเหนอจนตนาการได ผ สรางจงตองอาศยควนในการปกปดอ าพราง และชวยสอความหมายแทนเวทยมนตในการเปลยนชด

ความคลมเครอ ความลกลบ ซบซอน ไมชดเจน และความคาดหวงถงผลลพธหลงจากทควนไดจางหายไป

157 ตารางท 5.1 (ตอ)

ฉากมหศจรรย

สญญะ (Signs)

รปสญญะทใช (Signifier)

ความหมายของสญญะ (Signified)

ความหมายตรง (Denotative Meaning)

ความหมายโดยนย (Connotative Meaning)

มายาคต (Myths)

ภาพท 5.9 ชดสฟา เครองแตงกายทตวแสดงบทเอลซาใชเวทยมนตสรางขนมาจากเกลดหมะ ลกษณะตวเสอปาดไหล ประดบดวยครสตลสฟา กระโปรงยาวคลมเขา ผาสงถงตนขา และเสอคลมโปรงแสงสฟาออน

ความ ร สก เ ปนอสระของ เอลซ า การปลดปลอยตวเองจากพนธนาการทงปวง และความรสกสขใจทไดเปนตวของตวเอง สงทเหนไดชดเจนคอเรองของการยอมรบในพลงวเศษของเอลซา ความมนใจทสามารถสลดความกลวตาง ๆ ออกจากจตใจไดส าเรจ เหมอนตวเธอไดหลดออกจากกรอบทสงคมคาดหวง โดยสฟาซงเปน สหลกของชดนสอความหมายถงความภาคภมใจในตวเอง

สทใชบงบอกถงเพศสภาพของบคคล ในชวงตนศตวรรษท 20 สชมพเปนสของเดกชาย ลดความสดมาจากสแดงสอถงความกลาหาญ เพราะเ ปนสเครองแบบของทหารในยโรป สวนสฟาเปนสของเดกหญง สอถงความออนโยนเพราะเปนสของชดทพระแมมารยสวมใสเปนประจ า กระทงป 1980 แบรนดเสอผาตางพากนผลกดนใหสชมพเปนสของเดกหญงสอถงความออนหวาน สวนสฟาทสอถงความสขมกกลายเปนสของผชายไปในทสด

158 ตารางท 5.1 (ตอ)

ฉากมหศจรรย

สญญะ (Signs)

รปสญญะทใช (Signifier)

ความหมายของสญญะ (Signified)

ความหมายตรง (Denotative Meaning)

ความหมายโดยนย (Connotative Meaning)

มายาคต (Myths)

ภาพท 5.10 การฉายภาพเกลดหมะ

การน าสอสมยใหมอยางมลตมเดย มาใชฉายภาพเกลดหมะซงเปนผลกน าแขงเดยว ๆ ทมขนาดใหญพอควร ในรปทรงทแตกตางกนลงบนพนผวตาง ๆ เชน ผามาน ลานสเกตน าแขง

เวทยมนตทเกดขนจากพลงวเศษของเอลซา ใชส าหรบสรางพระราชวงน าแขงเพอเปนทอยอาศย โดยเกลดหมะสอถงตนก าเนดพลงของเอลซา ท ม ตดตวมาแตแรก สะทอนภาพเชนเดยวกบในภาพยนตรแอนเมชนทพระราชวงน าแขงถกสรางขนมาดวยพลงของเอลซาอยางว จตรงดงาม โดยมการประกอบสรางจากเกลดหมะจ านวนมากทรวมตวกนจนกลายเปนน าแขง และมการกระจายของแสงผานผวหนาผลกเกลดหมะ

รายละเอยดของผลกน าแขง ท ถกถายทอดออกมาใหสามารถรบรไดดวยสายตาปกต โดยทไมตองใชอปกรณชวย เชน แวนขยาย

159 ตารางท 5.1 (ตอ)

ฉากมหศจรรย

สญญะ (Signs)

รปสญญะทใช (Signifier)

ความหมายของสญญะ (Signified)

ความหมายตรง (Denotative Meaning)

ความหมายโดยนย (Connotative Meaning)

มายาคต (Myths)

ภาพท 5.11 สะพานน าแขง สะพานทมการประดบไฟใหมมมมองและการสองสวางของแสงคลายรปทรงและประกายของน าแขงเมอกระทบกบแสงอาทตย โดยมการท าล อ เ ล อ น ใ ห ส า ม า ร ถ เ ค ล อ น ท ไปมาได

สะพานน าแขงนใชสรางขนเพอเปนทางเดนเชอมไปยงพระราชวงน าแขงของเอลซา เปรยบเสมอนกบสงทเปนตวเชอมความสมพนธของสองพนองคอ อนนาและเอลซา ท มท งความเปราะบางคลายกบลกษณะของน าแขงทสามารถแตกไดงาย ในขณะเดยวกน กยงคงมความแขงแกรงซอนอย ดงจะเหนไดวาการทะเลาะกนของสองพนองไมไดสงผลใหความสมพนธ ความหวงใย และความเชอใจของทงสองคนลดลงเลย

ความเ ชอมตอของสงหนงกบอก สงหนงในสถานการณทโดดเดยว อางวาง ไรทพ ง แตยงคงเปยมดวยความหวงวาสงตาง ๆ จะดขนในไมชา

160 ตารางท 5.1 (ตอ)

ฉากมหศจรรย

สญญะ (Signs)

รปสญญะทใช (Signifier)

ความหมายของสญญะ (Signified)

ความหมายตรง (Denotative Meaning)

ความหมายโดยนย (Connotative Meaning)

มายาคต (Myths)

ภาพท 5.12 ไฟรปทรงเกลดหมะ

ไฟ LED ท มการออกแบบรปทรง ใหมลกษณะคลายคลงกบเกลดหมะ โดยมกลไกชวยใหไฟนสามารถเคลอนไหวขน-ลง พรอมกบกางออกจนสดได

อาณาเขตพระราชวงน าแขงของ เอลซา ซ งไฟรปทรงเกลดหมะ นเปรยบเสมอนสวนยอดของพระราชวงน าแขงทเอลซาสรางขนมาดวยพลงวเศษของตน นอกจากนยงไดสอความหมายถงพลงทยงใหญของเอลซาดวย ทส ามารถผสมผสานพลง ท ม อยภายในตว เองเขากบพลงของสง ทเกดขนตามธรรมชาตได

ตวบงชถงขอบเขตของอาณาจกรแหงความโดดเดยวในรปทรงของเกลดหมะ

161

จากตารางท 5.1 เราจะเหนไดวาการแสดงดสนยออนไอซเปนการแสดงในลกษณะของละครเวทจงจ าเปนตองใชการประกอบสรางของชดสญญะทมความหลากหลาย ทงแสง ส เสยง วสดอปกรณประกอบฉาก รวมทงสญลกษณตาง ๆ เพอน ามาใชสอความหมายถงฉากมหศจรรยในการแสดงใหผชมเกดจนตนาการ และสรางอารมณทคลอยตามไปกบฉากมหศจรรยเหลานน โดยผสรางไดเลอกใชสญญะทสามารถเขาใจความหมายไดโดยงายอยางรปบงช (Index) ตามการจดแบงประเภทของ Peirce (1902) โดยน าสญญะทมความเกยวพนกนแบบเปนเหตเปนผลโดยตรงกบวตถทมอยจรง ไมตองใชการตความทซบซอนมากนก เพยงแคจ าเปนตองอาศยเหตผลเชอมโยงเพอหาความสมพนธระหวางรปบงชกบวตถจรง สวนความหมายโดยนย (Connotative Meaning) ทแฝงอยในสญญะเหลานนกจะชวยท าใหผชมมความเขาใจในตวสารทผสรางตองการจะสอไดดยงขน

กลาวโดยสรปดสนยไดเลอกใชกลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยส าหรบการแสดงสด โดยเนนกลยทธสญญะ 3 ฉาก เพราะฉากถอเปนหวใจส าคญของการเปลยนสอจากภาพยนตรการตนแอนเมชนมาเปนการแสดงสดอยางดสนยออนไอซ ซงในแตละฉากกจะประกอบไปดวยชดสญญะยอยเพอสอความหมายโดยนย (Connotative Meaning) และหากเราวเคราะหลงใหลกไปในแงมมของมายาคต (Myths) ตามหลกการของ Barthes (1982) แลว จะเหนไดวาฉากมหศจรรยเหลานลวนแสดงถงบทบาททางดานสตรนยมทดสนยพยายามสอผานตวละครหลกอยางเอลซา ดงน ฉากสาปเมอง (ฤดหนาวชวนรนดร) บงบอกใหเหนถงพลงอ านาจของสตรทมอยในตวเองอยางเหลอลน แตกลบกลายเปนปญหาเนองดวยบรบททางสงคมทพยายามตกรอบใหผหญงเกดความรสกกลวจนไมกลาทจะแสดงพลง อ านาจออกมา และไมสามารถควบคมพลงทตนเอง มอยได สวนฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดลบงบอกใหเหนถงการเปดใจยอมรบ รวมถงการเรยนรตวตนของผหญงในทางทถกทควร สดทายกบฉากการสรางพระราชวงน าแขงเปรยบเหมอนสงทน าไปสการสรางสรรค เมอผหญงเรยนรทจะใชพลงในตวเองโดยปราศจากการครอบง า หรอการถกตดสนจากสงคม เธอกสามารถรงสรรคสงมหศจรรยใหเกดขนได

บทท 6

การถายทอดแนวคดสตรนยมของดสนยทสะทอนผานตวละครหลกของเรอง

ผวจยไดใชแนวคดสตรนยมมาวเคราะหและประมวลลกษณะส าคญของตวละครน าหญง ในภาพยนตรการตนทดสนยเปนผสราง ทงนเพอศกษาถงการถายทอดแนวคดสตรนยมตงแตอดตจนถงปจจบน โดยเลอกศกษาเฉพาะตวละครเจาหญงทไดรบการแตงตงอยางเปนทางการจากดสนยใหเขาไปอยใน Disney Princess Collection ซงมหลกเกณฑส าคญในการจดเขากลมเจาหญงดสนย คอ ตองเปนเจาหญงแตก าเนด ตองเปนเจาหญงจากการอภเษกสมรส หรอไดรบการแตงตงใหมศกดทดเทยมเจาหญง ปจจบนมเจาหญงทไดรบการแตงตงใหเขาไปอยใน Disney Princess Collection ตามขอมลของ Disney Entertainment (2019) จ านวนทงสน 11 คน ดงน

6.1 สโนวไวท (Snow White) จากภาพยนตรการตนเรอง Snow White and the Seven Dwarfs 6.2 ซนเดอเรลลา (Cinderella) จากภาพยนตรการตนเรอง Cinderella 6.3 ออโรรา (Aurora) จากภาพยนตรการตนเรอง Sleeping Beauty 6.4 แอเรยล (Ariel) จากภาพยนตรการตนเรอง The Little Mermaid 6.5 เบลล (Belle) จากภาพยนตรการตนเรอง Beauty and the Beast 6.6 จสมน (Jasmine) จากภาพยนตรการตนเรอง Aladdin 6.7 โพคาฮอนทส (Pocahontas) จากภาพยนตรการตนเรอง Pocahontas 6.8 มหลาน (Mulan) จากภาพยนตรการตนเรอง Mulan 6.9 เทยนา (Tiana) จากภาพยนตรการตนเรอง The Princess and the Frog 6.10 ราพนเซล (Rapunzel) จากภาพยนตรการตนเรอง Tangled 6.11 เมอรดา (Merida) จากภาพยนตรการตนเรอง Brave ส าหรบตวละคร เอลซา (Elsa) และอนนา (Anna) จากภาพยนตรการตนเรอง Frozen ถงแม

ยงไมไดรบการแตงตงอยางเปนทางการใหเขาไปอยใน Disney Princess Collection แตกนบเปน ตวละครเจาหญงทไดรบความนยมเปนล าดบตน ๆ ในประวตศาสตรของดสนย ทส าคญยงไดรบการยอมรบจากกลมผชมภาพยนตรการตนของดสนยอยางลนหลาม ผวจยจงขอน ามารวมอยในกลมตวละครน าหญงเพอศกษาถงการถายทอดแนวคดสตรนยมของดสนยดวย

163

6.1 สโนวไวท (Snow White)

ภาพท 6.1 Snow White จาก Snow White and the Seven Dwarfs แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019. สโนวไวท ตวละครจากภาพยนตรการตนแอนเมชนล าดบท 1 ของวอลต ดสนย เรอง Snow White and the Seven Dwarfs (สโนวไวทกบคนแคระทงเจด) มความยาว 83 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกาเมอวนท 4 กมภาพนธ 1938 (ปมปย, 2557ก)

สโนวไวทถอเปนเจาหญงคนแรกของกลมเจาหญงดสนยและเปนเจาหญงทมอายนอยทสดโดยมอายเพยง 14 ป ลกษณะนสยของสโนวไวทเรยกไดวามความเปนเจาหญงทสมบรณแบบเหมอนกบในเทพนยาย คอ ไรเดยงสา ออนไหว มจตใจทบรสทธ รกสตว และชอบชวยเหลอผอน จากแอนเมชนเราจะเหนไดวาสโนวไวทมการแสดงบทบาทความเปนกลสตรดงเดมอยางเดนชด เชน การเขาครวท าอาหาร การท างานบานงานเรอน นอกจากนยงมจตวญญาณของความเปนแมสงมาก เหนไดจากการดแลเหลาคนแคระท ง 7 คน ดวยการเนนย าใหลางมอกอนทานอาหารเสมอ แตในขณะเดยวกนเธอกยงเปนเจาหญงทมความมงมน และพรอมจะท าลายกฎทนทเมออยในเหตการณทตองหยบยนน าใจใหแกผอน เชน การทเธอยอมเปดประตตอนรบราชนทปลอมตวเปนหญงชราผนาสงสารโดยไมสนใจค าเตอนของคนแคระ เปนตน

164

6.2 ซนเดอเรลลา (Cinderella)

ภาพท 6.2 Cinderella จาก Cinderella แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019. ซนเดอเรลลา ตวละครจากภาพยนตรการตนแอนเมชนล าดบท 12 ของวอลต ดสนย เรอง Cinderella (ซนเดอเรลลา) มความยาว 74 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกาเ มอว นท 15 กมภาพนธ 1950 (ปมปย, 2557ก)

ซนเดอเรลลาเปนหญงสาววย 19 ป ทมความงดงามท งรปรางหนาตาและจตใจ เธอม วฒภาวะทมากพอดวยการไมปลอยใหความโกรธ หรอความเศราเขามาครอบง าจตใจเธอได ซนเดอเรลลาเปนตวละครทจตใจด ออนโยน รกสตว มเหตผล มความเปนผใหญ และกลาหาญ ดงจะเหนไดจากการทเธอกลายนหยดแสดงเหตผลตอแมเลยงใจรายเพอปกปองสทธของตวเอง นอกจากนเธอยงเปนตวละครทมความอดทนสงมากถงแมจะโดนกลนแกลงแคไหนกไมแสดงทาททกาวราวออกมาเลย ดวยความใจเยนและมจตใจทงดงามจงท าใหเธอมสตวอยางนก และหน คอยชวยเหลอเสมอ ทส าคญเธอยงเปนตวละครเดยวในภาพยนตรการตนแอนเมชนของดสนยทมนางฟาแมทนหวคอยชวยใหความฝนเปนจรงดวย ซนเดอเรลลาถอเปนตนแบบของเรองราวเจาหญงในเทพนยาย และเรองราวความรกทโรแมนตก อกทงยงเปนตวละครทพลกแนวคดเกยวกบบทบาทของผหญงในวรรณกรรม รวมถงคณคาของผหญงทแสดงใหเหนผานความดงามภายในจตใจ โดยซนเดอเรลลาไดรบการสถาปนาขนเปนเจาหญงของดสนยดวยการแตงงานกบเจาชาย นอกจากนยงไดรบการแตงต งใหเปน Leader of Disney Princess เนองดวยบคลกทมความเปนผใหญของเธอ

165

6.3 ออโรรา (Aurora)

ภาพท 6.3 Aurora จาก Sleeping Beauty แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019. ออโรรา ตวละครจากภาพยนตรการตนแอนเมชนล าดบท 16 ของวอลต ดสนย เรอง Sleeping Beauty (เจาหญงนทรา) มความยาว 75 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกาเมอวนท 29 มกราคม 1959 (ปมปย, 2557ก)

ออโรราเปนเจาหญงวย 16 ป ทมใบหนาอนงดงาม รมฝปากสกหลาบ ผมสทองดจแสงตะวน มน าเสยงทไพเราะ และเปนทรกของทกคนดวยอปนสยทมความเรยบรอย นารก และออนโยน แตกนบวาเปนเจาหญงทอาภพทสดของดสนยเพราะเธอตองค าสาปใหหลบใหลไปตงแตตนเรอง จงท าใหเธอกลายเปนตวละครเจาหญงดสนยทออกมาโลดแลนในภาพยนตรนอยทสดดวยเวลาเพยง 18 นาท เทานน นอกจากนชดราตรทออโรราสวมใสยงมการสลบสไปมาระหวางเขยว ฟา และชมพ ตามสประจ าตวของนางฟาทง 3 ตน ทเลยงดเธอมาตงแตเลก ในภาพยนตรแอนเมชน เราจะเหนไดวาเธอสวมชดสฟาเปนประจ า แตในภาพทวอลต ดสนย ใชโปรโมทใน Disney Princess Collection กลบใชชดสชมพในการโปรโมทแทน ท ง น เพอไมใหกลมผ ท ชนชอบ เจาหญงดสนยเกดความสบสนระหวางชดของออโรรากบชดของซนเดอเรลลา

166

6.4 แอเรยล (Ariel)

ภาพท 6.4 Ariel จาก The Little Mermaid แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019.

แอเรยล ตวละครจากภาพยนตรการตนแอนเมชนล าดบท 28 ของวอลต ดสนย เรอง The Little Mermaid (เงอกนอยผจญภย) มความยาว 82 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกา เมอวนท 17 พฤศจกายน 1989 แอเรยลคอเจาหญงแหงโลกใตทะเล วย 16 ป บตรสาวคนท 7 ของราชาไทรทน (Triton) ผปกครองทองทะเลแอตแลนตกา (ปมปย, 2557ข)

แอเรยลเปนเจาหญงทมลกษณะนสยซบซอน กลาวคอมความรกอสระ เปนตวของตวเอง เฉลยวฉลาด มชวตชวา มน าเสยงทไพเราะออนหวาน หวรน ชางสงสย ชนชอบการผจญภยเปนชวตจตใจ จนในบางครงการผจญภยกน าปญหามาใหเธอ นอกจากนย งมความหนหนพลนแลน ในขณะเดยวกนกมเหตผลรผดชอบชวด ในภาพยนตรการตนแอนเมชนจะเหนไดชดเจนวาชวงทเธอตดสนใจท าขอตกลงกบแมมดแหงทองทะเล เธอมอาการลงเล และไมเตมใจกบขอตกลงดงกลาว สกเทาไหร แสดงวาแอเรยลรดวาก าลงท าในสงทไมถกตอง แตทายทสดเธอกยนยอมเดมพนกบ ทกสงทกอยางทเธอมเพอความรกและความฝนของตวเอง ความพเศษของตวละครแอเรยลถอวาเปนการเปลยนแปลงครงใหญของเจาหญงดสนย เพราะเธอเปนเจาหญงทไมไดเ ฝารอคอย ความชวยเหลอจากผอนเหมอนสโนวไวท ซนเดอเรลลา และออโรรา หากแตเธอพยายามทจะตอส ดนรน เพอควบคมโชคชะตาของเธอเองดวยการชวยเจาชายตอสกบแมมดแหงทองทะเล ทส าคญ แอเรยลยงมบคลกลกษณะของความเปนชายอยภายในดวย เชน การพงพาตนเอง การยนหยดตอส เพอความถกตอง และความรกในการผจญภย

167

6.5 เบลล (Belle)

ภาพท 6.5 Belle จาก Beauty and the Beast แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019.

เบลล ตวละครจากภาพยนตรการตนแอนเมชนล าดบท 30 ของวอลต ดสนย เ รอง Beauty and the Beast (โฉมงามกบเจาชายอสร) มความยาว 84 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกาเมอวนท 22 พฤศจกายน 1991 (ปมปย, 2557ข)

เบลลคอสาวนอยวย 17 ป ท ชนชอบการอานหนงสอเปนชวตจตใจ และมความฝน ทอยากจะออกไปส ารวจโลกกวาง ไดพบเจอสงทแปลกใหมไปจากเดม เบลลเปนหญงสาวทม ความเฉลยวฉลาด คอนขางทจะหวรน มความคดเปนของตวเอง กลาหาญ กลาพดกลาแสดงออก ในสงทตวเองคด ไมชอบท าในสงทถกบงคบหรอฝนใจ ในขณะเดยวกนกมความออนโยน และเสยสละ เธอมกถกคนในหมบานมองวาเปนหญงสาวทมลกษณะนสยแปลก ๆ สตไมสมประกอบ ไมนาคบหา จนท าใหเบลลกลายเปนคนทไมมเพอน ตองใชชวตอยกบหนงสอและพอผซงเปนนกวทยาศาสตรจอมเพยน เบลลคอตนแบบของสตรนยมในสมยนนเพราะเธอเลอกทจะไมยอมรบการปฏบตทไมเทาเทยมกน รวมไปถงเธอตอตานการถกควบคมโดยผชายทดเหมอนจะมอ านาจเหนอกวาอยาง Gaston ความแตกตางของเธอไมสอดคลองกบขนบของความเปนกลสตรยคนน ทตองท างานบานงานเรอน และแตงงานกบผชายทกลาหาญ บคคลทยอมรบในตวเธอและปฏบต ตอเธออยางเทาเทยมมเพยง 2 คน คอ พอของเธอ และเจาชายอสร ในขณะท Gaston มองวาเบลลและผหญงทกคนในหมบานเปนเสมอนวตถเทานน

168

6.6 จสมน (Jasmine)

ภาพท 6.6 Jasmine จาก Aladdin แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019.

จสมน ตวละครจากภาพยนตรการตนแอนเมชนล าดบท 31 ของวอลต ดสนย เรอง Aladdin (อะลาดนกบตะเกยงวเศษ) มความยาว 90 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกาเมอวนท 25 พฤศจกายน 1992 จสมนเปนเจาหญงอาระเบยวย 17 ป ทสบเชอสายมาจากสลตานแหงเมอง อกราบาห ตนแบบของจสมนมาจากเจาหญง Badroulbadour เรองราวของเธอถกดดแปลงมาจากนทานเรอง Aladdin and his Wonderful Lamp ซงเกดขนทประเทศจน ไมใชท Middle East แตอยางใด โดยดสนยยดตามเรองหลก คอ One Thousand and One Nights หรอ อาหรบราตรมากกวา จงน า ตวละครทงหมดมาอยในดนแดนทะเลทรายแทน (ปมปย, 2557ข)

จสมนเปนเจาหญงผวสน าผงคนแรกของดสนยทตงชอตามดอกไม หาใชเจาหญงผวขาวอยางทหลายคนคนตาเหมอนในภาพยนตรแอนเมชนทผานมา เธอมรปรางอรชรออนแอน เซกซทสดในบรรดาเจาหญงดสนยดวยทรวดทรงทคลายคลงกบนาฬกาทราย ลกษณะนสยอนโดดเดนของเธอคอเปนเจาหญงทกลาคดกลาท า เฉลยวฉลาด มความคดเปนของตวเอง แตกคอนขางดอรน เอาแตใจ เธอตองการทจะออกไปทองโลกกวางอยางเสร ไมชอบถกใครบงคบ ดงจะเหนไดจาก ฉากทสลตานผเปนพอจดพธดตวใหกบเธอ เธอปฏเสธเจาชายทสลตานเลอกใหและขอตดสนใจเลอกคครองดวยตวเอง นอกจากนเธอยงเปนผทมจตใจเดดเดยวไมแพชายชาตร ทส าคญจสมน ยงเปนเจาหญงองคแรกของดสนยทสวมกางเกงตลอดทงเรองดวย โดยจสมนถอเปนเจาหญงทมอปนสยและการวางตวทเหมาะสมกบการเปนเจาหญงทสดในบรรดาเจาหญงทงหมดของดสนย

169

6.7 โพคาฮอนทส (Pocahontas)

ภาพท 6.7 Pocahontas จาก Pocahontas แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019.

โพคาฮอนทส ตวละครจากภาพยนตรการตนแอนเมชนล าดบท 33 ของวอลต ดสนย เรอง Pocahontas (โพคาฮอนทส) มความยาว 81 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกาเมอว นท 23 มถนายน 1995 ส าหรบแอนเมชนเรองนดสนยดดแปลงมาจากประวตศาสตรทเกดขนจรงของ “มาโตอาคา” เจาหญงอนเดยนแดง ธดาของ “พาวฮาตาน” หวหนาเผา และเปนตวจกรส าคญในการรกษาสนตภาพระหวางชาวอาณานคมองกฤษกบชนเผาอนเดยนแดง โดยเธอไดเปนคนชวยชวต นกผจญภยชาวองกฤษ ชอ จอหน สมธ ทก าลงจะถกส าเรจโทษโดยเผาของเธอเอง ในป พ.ศ. 2155 เธอไดเขารตเปนครตสศาสนกชน และไดรบการตงชอครสเตยนวา “รเบคกา” จากนนไดแตงงานกบ “จอหน โรลฟ” เมอป พ.ศ. 2157 ตอมาในป พ.ศ. 2159 โพคาฮอนทสไดตดตามสามไปประเทศองกฤษ และไดเสยชวตลงดวยโรคฝดาษ (ปมปย, 2557ข)

จากเนอเรองในภาพยนตรแอนเมชน โพคาฮอนทสมอาย 17 ป ดวยความทเธอเปนลกสาวของหวหนาเผาจงท าใหไดรบการสถาปนาบรรดาศกดเทยบเทาเจาหญง และนบเปนเจาหญงล าดบท 7 ของดสนย โพคาฮอนทสเปนสาวทมจตวญญาณเสร รกธรรมชาต ไมยดตดกบเชอชาตเผาพนธ มความกลาหาญเปนอยางมาก เธอเปนเจาหญงดสนยองคแรกทชวยชวตพระเอกของเรองไว แตกตางจากเรองอนทเจาชายตองชวยเหลอเจาหญงตลอด นอกจากนยงเปนเจาหญงองคแรกทไมไดลงเอยกบคนรกเหมอนแอนเมชนเรองทผานมาของดสนย เนองจากในตอนจบ จอหน สมธ ไดเดนทางกลบไปยงประเทศองกฤษ และยงเปนเจาหญงเพยงองคเดยวทมรอยสกอยบนรางกาย

170

6.8 มหลาน (Mulan)

ภาพท 6.8 Mulan จาก Mulan แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019.

มหลาน ตวละครจากภาพยนตรการตนแอนเมชนล าดบท 36 ของวอลต ดสนย เรอง Mulan (มหลาน) มความยาว 87 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกาเมอวนท 19 มถนายน 1998 ตวละครนไดรบแรงบนดาลใจจากการน าเรองราวทมอยจรงในประวตศาสตรจนของวรสตร ผยงใหญ “ฮว มหลาน” จากบทกวจน “The Legend of Hua Mulan” มาถายทอดเปนภาพยนตรการตนแอนเมชน ส าหรบมหลานนบเปนตวละครเดยวของดสนยทไมไดมความเกยวของกบราชวงศ หากแตไดรบการแตงตงใหเปนเจาหญงแหงเทพนยายและถกคดเลอกใหเขาไปรวมอยใน Disney Princess Collection (ปมปย, 2557ข)

มหลานเปนหญงสาววย 16 ป ท มความกตญญและกลาหาญเฉกเ ชนชายชาตร เพราะถงแมวาเธอจะเปนหญงแตกสามารถออกรบเคยงบาเคยงไหลผชายอกสามศอกได มหลานเปนหญงสาวทงดงามและฉลาดเฉลยว เฝามองหาโอกาสทจะพสจนตวตนของเธอเองวาเธอสามารถท าอะไรไดหลาย ๆ อยาง มากกวาจะถกกดอยภายใตกรอบประเพณของคนจนทมองวาผชายคอผน าครอบครว มหลานเปนเจาหญงคนเดยวทมการบอกทงชอและนามสกลไวอยางชดเจน นอกจาน ยงเปนเจาหญงเพยงคนเดยวทเคยออกรบ และเปนเจาหญงคนทสองทมครอบครวทสมบรณแบบ กลาวคอมทงพอและแมอยกนอยางพรอมหนา ซงเจาหญงคนแรกทมครอบครวสมบรณแบบคอ ออโรรา สวนทเหลอถาไมก าพราพอกจะก าพราแม หรอไมกไมมพอแมเลย โดยชอมหลาน ในภาษาจนหมายถงดอกแมกโนเลยอนเปนตวแทนของความบากบน อตสาหะ และเพยรพยายาม

171

6.9 เทยนา (Tiana)

ภาพท 6.9 Tiana จาก The Princess and the Frog แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019.

เทยนา ตวละครจากภาพยนตรการตนแอนเมชนล าดบท 49 ของวอลต ดสนย เรอง The Princess and the Frog (มหศจรรยมนตรกเจาชายกบ) มความยาว 97 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกาเมอว นท 11 ธนวาคม 2009 ในชวงป 2005 คายการตนย กษใหญอยางดสนย ไดสรางสรรคตวละครเจาหญงขวญใจเดก ๆ ออกมามากมาย หนงในเจาหญงทถกวางตวไวมการเปดเผยใหทราบวาเปนเจาหญงผวด า นบเปนการเปดตวเจาหญงทเปนคนด าครงแรกของดสนย (ปมปย, 2557ข)

เรองราวของเทยนาวย 19 ป ไดรบแรงบนดาลใจมาจากนยาย The Frog Princess และนทาน The Frog Prince น ามาผสมผสานกบเรองทแตงขนมาใหม เทยนาเปนหญงสาวทมความอดทน มความพยายาม ไมยอทอตอความยากล าบาก โดยตวเธอไดรบพรสวรรคในการท าอาหารมาจากพอ และฝนทจะเปดรานอาหารเปนของตวเอง แตดวยฐานะทยากจน เธอจงตองท างานอยางหนก เพอเกบเงนเปดรานอาหาร สงนท าใหเทยนากลายเปนเจาหญงดสนยคนแรกทมอาชพ เพราะหลงจากทเธอแตงงานกบเจาชายแลวเธอกไดเปดรานอาหารชอวา Tiana’s Palace และด าเนนกจการรวมกบเจาชาย เทยนาขนเปนเจาหญงจากการอภเษกสมรสกบเจาชายถอเปนเจาหญงเชอสายอฟรกน-อเมรกนคนแรกของดสนย ทส าคญยงเปนเจาหญงองคแรกทถนดซาย สงเกตไดวาชวงหลงดสนย มการสรางสรรคตวละครใหมทเนนความหลากหลายทางชาตพนธมากขน เรมจากจสมนเจาหญง ผวสน าผงแหงอาระเบย โพคาฮอนทสชาวพนเมองอนเดยนแดง และมหลานเจาหญงจากเอเชย

172

6.10 ราพนเซล (Rapunzel)

ภาพท 6.10 Rapunzel จาก Tangled แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019.

ราพนเซล ตวละครจากภาพยนตรการตนแอนเมชนล าดบท 50 ของวอลต ดสนย เรอง Tangled (ราพนเซล เจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ) มความยาว 100 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกาเมอวนท 24 พฤศจกายน 2010 (ปมปย, 2557ข)

ดสนยเลอกทจะน าเรองราวของนทานคลาสสกอยางเจาหญงผมยาวของสองพนองกรมม มาเลาใหมใหทนสมยในรปแบบของภาพยนตรการตนแอนเมชน ดงนนราพนเซลเจาหญงผมยาว วย 18 ป ผมพลงวเศษอยในเสนผมทเมอรองเพลงกจะเปลงประกาย กลายเปนพลงแหงการเยยวยารกษาบาดแผล แถมยงท าใหผทสมผสเสนผมของเธอในขณะรองเพลงกลบคนสวยสาวอกครง ราพนเซลเปนเจาหญงทมบคลกลกษณะฉกออกจากกรอบของเจาหญงดสนยยคคลาสสกอยางมาก ทงทาทางกระโตกกระตาก ไมเรยบรอย ราพนเซลเปนเจาหญงทขเลน มชวตชวา มความเปนตวของตวเองสง ฉลาด ออนโยน รกอสระ และชนชอบการผจญภย ถงแมวาเธอจะไรเดยงสาไมทนคน แตเธอกมความกลาหาญ ไมกลวทจะยนหยดเพอตนเอง อกสงหนงทราพนเซลแตกตางจาก เจาหญงดสนยทผานมากคอเรองของ “ความฝน” เจาหญงดสนยในอดตเฝาฝนถงเจาชายรปงาน ขณะทราพนเซลเฝาหวงเพยงสงเดยวคอการทจะไดออกไปจากหอคอย ไดออกไปเหนโลกกวาง ทส าคญคอการออกไปเหนดวงดาว (โคมลอย) ทจะลอยขนฟาอยางมหาศาลในทก ๆ วนเกดของเธอ แมวาชวงแรกเธอจะกงวลใจวาหากเธอไดเหนดวงดาวตามทใฝฝนแลวเธอจะไมเหลอสงใดใหฝนอก แตทายทสดเธอกเลอกทจะแสวงหาความฝนใหม ๆ แทนทความฝนเดมทไดรบการเตมเตมแลว

173

6.11 เมอรดา (Merida)

ภาพท 6.11 Merida จาก Brave แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019.

แมเมอรดาจากเรอง Brave (นกรบสาวหวใจมหากาฬ) จะไดรบการสถาปนาขนเปน เจาหญงองคท 11 ของดสนย แตเธอกลบเปนเจาหญงองคแรกทมาจาก Pixar Animation Studios ซงเปนสวนหนงของบรษท วอลต ดสนย มความยาว 93 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกา เมอวนท 22 มถนายน 2012 (ปมปย, 2557ข)

เมอรดาเจาหญงวย 16 ป ทแหกขนบของเจาหญงดสนยทกประการ ไมวาจะเปนเรองของ การทไมยอมมคครองเปนคนแรก การทไมรองเพลง ไมมกรยามารยาทอนงดงามและจรตเหมอน เจาหญง เธอมทกษะการตอสทยอดเยยมโดยเฉพาะการยงธนและการขมา นอกจากนเธอยงเปน เจาหญงองคแรกทมาจากเรองทแตงขนใหมทงหมดโดยไมไดองมาจากเรองราวใด ๆ ชอของเมอรดา ในภาษาเกลลคแปลวา “มเกยรต” ภาพลกษณของเมอรดาเปนหญงสาวทมความคลองแคลว ปราดเปรยว ในภาพยนตรแอนเมชนเรองนไดน าเสนอประเดนของ “ความกลาหาญ” เปนส าคญ ผานตวละครหลกอยางเมอรดา ซงเธอแสดงออกมาท งในเรองของความคดและการกระท า ทสอดคลองกบประเดนหลกของหนง เมอรดาเปนผทมความรสกรนแรง หวรน และพยายามจะควบคมชะตากรรมของตวเอง ในขณะเดยวกนเธอกเปนผมจตใจทออนโยนโดยเฉพาะกบนองชายแฝดสามของเธอ ดวยฐานะบตรสาวของกษตรยและราชน ชวตของเธอเตมไปดวยความรบผดชอบและความคาดหวงจากบคคลรอบขาง สงผลใหเธอเฝาแสวงหาวธทจะคงไวซงอสรภาพและ ความเปนตวตนทแทจรงของเธอ

174

6.12 เอลซา (Elsa)

ภาพท 6.12 Elsa จาก Frozen แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019.

เอลซา ตวละครจากภาพยนตรการตนแอนเมชนล าดบท 53 ของวอลต ดสนย เรอง Frozen (ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ) มความยาว 102 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกา เมอวนท 27 พฤศจกายน 2013 ส าหรบเรองนดสนยไดรบแรงบนดาลใจมาจากเรอง ราชนหมะ ของฮนส ครสเตยน แอนเดอรเซน ในป 1943 ซงวาดวยเรองของเจาหญงอนนากบเดกหนมชอ “ไค” ทโดนค าสาปน าแขงเขาทหวใจ แตดสนยตดปญหาตรงตวละคร “ราชนหมะ” ผเยนชาและลกลบ เนองจากไมรวาจะสรางใหเธอมเลอดเนอสมจรงไดอยางไร จงตดสนใจลมแผนสรางภาพยนตรแอนเมชนเรองนไป กอนททมผผลตรนใหมจะตดสนใจสานตอการผลตการตนเรองน และเกดแนวคดทแปลกใหมในการวางตวราชนหมะใหเปนพสาวของอนนาแทน (ปมปย, 2557ข)

ราชนเอลซาแหงอาณาจกรเอเรนเดลล ถอเปนตวละครเจาหญงทมอายมากทสดของดสนยดวยวย 21 ป ภายนอกเอลซาดเหมอนเยนชา แตแทจรงแลวเธอเคยราเรงและขเลนมาก ดงจะเหนไดจากฉากในวยเดกทเธอเลนปนตกตาหมะรวมกบอนนา ดวยอบตเหตทเกดขนท าใหเธอตองปกปดพลงวเศษของตวเองไว สงผลใหเธอเรมปดกนตวเองจากบคคลรอบขาง ลกษณะนสยของเอลซาโดยรวมแลวมความเปนผน าสง ในฐานะราชนผปกครองอาณาจกรเธอวางตวไดสงางาม สงบนง สมกบการเปนเชอพระวงศ ลกษณะนสยของเอลซามความซบซอนเปนอยางมาก เธอมความกลว ทอยภายในจตใจ แตในขณะเดยวกนกมความหวงใยตอคนรอบขาง ซงหลงจากทเธอไดยอมรบในพลงวเศษของตวเองเธอกรสกเปนอสระ และมความรสกทมนใจในตวเองมากขน

175

6.13 อนนา (Anna)

ภาพท 6.13 Anna จาก Frozen แหลงทมา: Disney Entertainment, 2019.

อนนา ตวละครจากภาพยนตรการตนแอนเมชนล าดบท 53 ของวอลต ดสนย เรอง Frozen (ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ) มความยาว 102 นาท เขาฉายครงแรกในสหรฐอเมรกา เมอวนท 27 พฤศจกายน 2013 (ปมปย, 2557ข)

อนนาเปนหญงสาววย 18 ป ทมนสยราเรง ถอมตน กลาหาญ จรงใจ แกนแกว และซกซน ผดกบเอลซาผเปนพสาว เธอตกหลมรกคนงายเพราะมองโลกในแงบวกและมจตใจทบรสทธ เธอมนสยทคลายคลงกบราพนเซลหลายประการ ทงนเพราะตวละครอนนาเคยเปนตนแบบของราพนเซลมากอน แตบคลกลกษณะบางอยาง เชน ความพยายามและอดทน ไดรบการพฒนามาจากตวละครเทยนา ชออนนามความหมายวา “เปยมดวยความสงางาม” ตรงกนขามกบลกษณะนสยทซมซามและ สดเปนของเธอ นอกจากนอนนามกจะลงมอท ากอนทจะคดหรอพดอะไรออกไป ท าใหเราไดเหนถงความนารกแบบไรเดยงสาของเธอ อนนามความตองการทจะเปนอสระเพราะเธออาศยอยในพระราชวงมาตงแตเลก เธอตองการทจะกาวออกไปนอกประตวงเพอเรยนรโลก ความหวงทส าคญอกสงหนงของอนนากคอเรองของความรก เธอวาดฝนทจะไดพบเจอกบรกแท และใชชวตแตงงานอยางมความสขกบคนทเธอรกเหมอนกบเรองราวของเจาหญงและเจาชายในเทพนยายทวไป อนนาไดแสดงออกถงมมทเสยสละอยบอยครง เธอเหนแกความสขของคนอนกอนตวเองเสมอ เชน ฉากทซออปกรณส าหรบฤดหนาวใหครสตอฟหลงจากเหนวาเขามเงนไมพอ ฉากทเธอหามไมใหครสตอฟ บอกความจรงเรองฤดรอนกบโอลาฟ รวมถงฉากทเธอยอมสละชวตของตวเองเพอชวยเอลซา

176

ผวจยศกษาการสรางตวละครน าหญงจากภาพยนตรการตนแอนเมชนของดสนยตงแตอดตจนถงปจจบน โดยใชแนวคดสตรนยมมาเปนสวนชวยในการวเคราะหสรปไดวาในภาพยนตรการตนแอนเมชนท ง 12 เรอง ทมตวละครน าหญง จ านวน 13 คน สามารถจ าแนกเจาหญงดสนยออกได 4 ยค ตามลกษณะของตวละครน าหญงและการเปลยนแปลงทเกดขน โดยเรยงตามปทภาพยนตร ท าการเขาฉาย ดงน เจาหญงแหงยคแรกเรม ประกอบดวยสโนวไวท (Snow White) จากเรอง Snow White and the Seven Dwarfs เขาฉายในป 1938 ซนเดอเรลลา (Cinderella) จากเรอง Cinderella เขาฉายในป 1950 และ ออโรรา (Aurora) จากเรอง Sleeping Beauty เขาฉายในป 1959 เจาหญงแหงยคเปลยนแปลง ประกอบดวยแอเรยล (Ariel) จากเรอง The Little Mermaid เขาฉายในป 1989 และ เบลล (Belle) จากเรอง Beauty and the Beast เขาฉายในป 1991 เจาหญงแหงยคเปดกวาง ประกอบดวย จสมน (Jasmine) จากเรอง Aladdin เขาฉายในป 1992 โพคาฮอนทส (Pocahontas) จากเรอง Pocahontas เขาฉายในป 1995 มหลาน (Mulan) จากเรอง Mulan เขาฉายในป 1998 และ เทยนา (Tiana) จากเรอง The Princess and the Frog เขาฉายในป 2009 เจาหญงแหงยคปจจบน ประกอบดวยราพนเซล (Rapunzel) จากเรอง Tangled เขาฉายในป 2010 เมอรดา (Merida) จากเรอง Brave เขาฉายในป 2012 เอลซา (Elsa) และ อนนา (Anna) จากเรอง Frozen เขาฉายในป 2013

ซงหากเปรยบเทยบลกษณะตวละครเจาหญงจากภาพยนตรการตนแอนมชนของดสนย จะพบวา เจาหญงแหงยคแรกเรมมคณสมบตของความเปนกลสตรทเพยบพรอม ไมวาจะเปนรปราง หนาตา รวมไปถงลกษณะนสยและทศนคต สวนเจาหญงแหงยคเปลยนแปลงนบวาเปนจดเรมตนของแนวคดสตรนยม (Feminism) ทบงชใหเหนถงความกลาแสดงออกของผหญงมากขน เจาหญงในยคนเรมมความคดเหนเปนของตวเอง และกลาทจะตอสเพอใหตนเองเปนอสระ ส าหรบเจาหญงแหงยคเปดกวางเราจะเหนไดถงความหลากหลายของตวละครหลกทดสนยเรมมการเชดชเจาหญงผวส มการสอดแทรกเรองของความเทาเทยมกนระหวางผหญงและผชาย ทส าคญยงไดยอมรบ เรองความแตกตางทางดานเชอชาต สดทายกบเจาหญงแหงยคปจจบน ถอเปนยคทตวละครเจาหญงของดสนยมพฒนาการทางดานอปนสยอยางเดนชด กลาวคอมความกลาหาญไมแพผชายอกสามศอก ไมเกรงกลวตออนตรายใด ๆ และสามารถยนหยดตอสไดดวยตนเองโดยทไมตองพ งพงผชาย อกตอไป

เมอวเคราะหเปรยบเทยบตวละครหลกของดสนยในเรอง Frozen โดยใชแนวคดสตรนยมตามทศนะของ Weedon (1999) และ Millett (2000) พบวา ตวละครเอลซา (Elsa) จดอยในกลมสตรนยมสายกาวหนา (Radical Feminism) เนองจากมการสอดแทรกลกษณะนสยทเดดเดยว กลาหาญ เมอเกดปญหาขนไมจ าเปนตองพงพาความชวยเหลอจากผชาย สามารถตดสนใจแกไขปญหาดวยตนเองได ทส าคญตวละครนยงมความรสกทเปนอคตกบผชายอย รวมถงไมมความสนใจใน

177

ตวผชายเลยแมแตนอย ดงจะเหนไดจากฉากทอนนาพาฮานสเจาชายรปงามมาพบกบเอลซาเพอขออนญาตแตงงานกน ทนททเอลซาเหนฮานสกรสกมอคต และไมยอมรบในการตดสนใจของ อนนา โดยแสดงออกมาซงความไมพงพอใจอยางชดเจน

สวนตวละครอนนา (Anna) จดอยในกลมสตรนยมแนววฒนธรรม (Cultural Feminism) ดวยลกษณะนสยสวนตวทเหนวาคณสมบตทางเพศของผหญงเปนสงทอยเหนอกวาผชายอยาง เหนไดชด ไมวาจะเปนเรองของความอดทน ความออนโยน ความโอบออมอารทมมากกวาผชาย และความเชอทวาผหญงมความเทาเทยมกบผชาย โดยเธอไดแสดงใหเหนถงสงเหลานดวยการเรยนรทจะหยดยนดวยตนเอง ไมพ งพาผชายมากจนเกนไป ดงจะเหนไดจากฉากทอนนาออกเดนทางเพอตามหาเอลซา เมอตองประสบกบเหตการณราย ๆ มากมาย เธอกยงคงไมยอทอ และ ไมเคยเอยปากขอความชวยเหลอ หรอแสดงดานทออนแอออกมาใหผชายตองปกปอง เธอยงคงแสดงจดยนอยางชดเจน และตอส ฝาฟนอนตรายตาง ๆ เหลานน ดวยตวของเธอเอง

ซงเอลซานบเปนตวละครตวแรกของดสนยจากตวละครเจาหญงทงหมดทมความแตกตางและโดดเดนเปนอยางมาก สงนสะทอนใหเหนถงแนวทางของผหญงในยคปจจบนทแตกตางไปจากอดต กลาวคอผหญงในยคปจจบนมความสามารถไมแพชายชาตร กลาคด กลาแสดงออก เปนตวของตวเองมากขน ไมใสใจกบค าวจารณของคนอน กลากาวออกจากกรอบทสงคมก าหนดไว ใชชวตอยางมความสขในแบบทตวเองตองการ และสามารถอย เพยงล าพงไดโดยไมได ใหความส าคญกบเรองของการแตงงานหรอการมครอบครวมากนก

บทท 7

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ เปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยใชวธวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ตามทฤษฎโครงสรางนยมและสญวทยา (Semiology – Structuralism) รวมดวย การสงเกตการณแบบไมมสวนรวม (Non-Participant Observation) ทงในสวนของการตนแอนเมชน และการแสดงดสนยออนไอซ โดยจ าแนกการน าเสนอผลการศกษาออกเปน 3 บท ไดแก บทท 4 การเลาเรองในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ บทท 5 กลวธการสรางชดสญญะและการสอความหมายของฉากมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราช น หมะ และ บทท 6 การถ ายทอดแนวคดสตร นยมของดสนย ทสะทอนผาน ตวละครหลกของเรอง ซงเปนการวเคราะหตามปญหาน าวจยทตงไว 3 ขอ คอ 1) กลวธการเลาเรองขามสอจากการตนแอนเมชนมาสการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เปนอยางไร 2) กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยเพอสอความหมายในการแสดง ดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เปนอยางไร 3) กลวธการสรางชดสญญะทคนพบมการสะทอนแนวคดสตรนยมของดสนยผานตวละครหลกอยางไร

โดยผวจยสามารถสรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ เพอน าผลการวจยไปใช รวมทงเพอท าการศกษาเพมเตมตอไปในอนาคตได ดงน

7.1 สรปผลการศกษา

7.1.1 กลวธการเลาเรองขามสอจากการตนแอนเมชนมาสการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เปนอยางไร

การศกษากลวธการเลาเรองขามสอจากการตนแอนเมชนมาสการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ผวจยไดศกษาตามแนวคดสมพนธบท พบวาการแสดงดสนยออนไอซมวธการผลตซ าในลกษณะของการคงเดม (Convention) ไวซงเนอหาเดมของ

179

ตวบทดงเดมในทกองคประกอบของการเลาเรอง หากแตมการตดทอน (Reduction) และดดแปลง (Modification) ในบางองคประกอบ เนองจากการเลาเรองขามสอของดสนยเนนมตทางดานธรกจเปนหลก ลกษณะของสมพนธบทจงไมมการขยายความ (Extension) อะไรใหมใหเกดความแตกตาง หากแตน าตวบทตนทางมาสรางในสอใหมใหเกดการเปลยนแปลง และสามารถคาบโยงถงกนได ทงนเพอตอบสนองความตองการของผชมทตองการความตนตาตนใจกบการแสดงสด อยากรสกแปลกใหมไปกบเทคนค และกลยทธตาง ๆ ทน ามาใชในการแสดงดสนยออนไอซ อกทงเพอใหรปแบบการน าเสนอสอดคลองกบปจจยทางดานเวลาในการแสดงและสถานทอยางเหมาะสม ดงน

1) โครงเรอง (Plot) จากการศกษาพบวาโครงเรองของการแสดงดสนยออนไอซ (Frozen) มการก าหนดโครงเรองส าคญทคงเดมเหมอนอยางภาพยนตรแอนเมชนเพราะเปนเรองทคนรจกและเปนทชนชอบอยางมากอยแลวจงไมมความจ าเปนทจะตองเปลยนแปลงอะไรมาก โดยเฉพาะชวงภาวะวกฤตทอนนาตองตดสนใจเลอกระหวางชวตของเธอกบชวตของเอลซา การก าหนดใหใชการกระท าแหงรกเปนสงทท าลายค าสาป และการจบเรองดวยความสงบสขของเมองเอเรนเดลล นอกจากนยงมการตดทอนโครงเรองทอยในภาพยนตรการตนแอนเมชนออกไปอกหลายสวน คอ การแนะน าตวละครในวยเดก การผจญภยของอนนาและครสตอฟ การออกเดนทางของฮานส และการขอความชวยเหลอจากครอบครวโทรลล ซงการตดทอนโครงเรองดงกลาวไมไดสงผลตอภาพรวมของเนอเรอง และยงคงไวซงความสมบรณของเนอหาท งหมดได สวนการดดแปลงทมตอโครงเรองในการแสดงดสนยออนไอซกเปนการดดแปลงเพอใหสอดคลองกบการตดทอนโครงเรองบางสวนออกไป และกอใหเกดความนาสนใจมากขน อยางการเรมเรองดวย ปมปญหาท าใหผชมมความรสกอยากตดตามชมการแสดงตอไป และการสลบล าดบเหตการณ โดยเลายอนกลบไปถงสาเหตของฤดหนาวชวนรนดรกชวยคลายความสงสยในใจของผชม รวมทงชวยใหผชมเขาใจเนอเรองของการแสดงทงหมดไดอยางรวดเรว สงทนาสนใจส าหรบโครงเรองในการแสดงดสนยออนไอซคอมการใชตวละครครสตอฟมาเรมเรองเหมอนกบในภาพยนตรแอนเมชน หากแตอยในชวงวยทแตกตางกน ทงนเพอวตถประสงคเดยวกนคอใชตวละครในการเชอมโยงใหผชมรบรถงยคสมยของเรองราวทเกดขนทงหมด

2) แกนเรอง (Theme) จากการศกษาพบวาแกนเรองของการแสดงดสนยออนไอซ (Frozen) ยงคงยดแนวคดหลกของ Love Theme หรอ แกนเรองทเกยวกบความรก ตามการจ าแนกของ Goodlad (1971) โดยชใหเหนถงเรองราวความรกความสมพนธระหวาง 2 พนอง เอลซาและ อนนา ทส าคญความรกในเรองนยงเปนกญแจชวยท าลายค าสาปทเกดขนใหสลายไป สวนแกนเรองรองทเคยปรากฏอยในภาพยนตรการตนแอนเมชนอยาง Outcast Theme หรอ แกนเรองเกยวกบ ผแปลกแยก กลบถกตดทอนออกจากการแสดงดสนยออนไอซ เนองจากเวลาในการแสดงทมอย

180

อยางจ ากดจงจ าเปนตองยดแนวคดหลกของเรองเพยงประเดนเดยวเพอใหผชมเขาใจในสงท ผสงสารตองการน าเสนอไดงายขน

3) ตวละคร (Character) จากการศกษาพบวาตวละครของการแสดงดสนยออนไอซ (Frozen) มการคงเดมในประเภทของตวละครหลกทกประการ ตามการจ าแนกประเภทของ Forster (1879-1970, อางถงใน อราวด ไตลงคะ, 2543, น. 51) อนนา และโอลาฟ ยงคงเปนตวละครมตเดยว (Flat Character) หรอตวละครแบบตายตว คอมพฤตกรรมหรอลกษณะนสยทมองเหนไดเพยง ดานเดยว สงผลใหผชมเขาใจไดอยางงายวาตวละครตวนมนสยใจคออยางไร สวนเอลซา ฮานส ครสตอฟ กยงคงความเปนตวละครหลายมต (Round Character) หรอตวละครแบบรอบดานเหมอนตวบทตนทางอยางภาพยนตรการตนแอนเมชน โดยมลกษณะนสยทคลายคลงกบมนษยจรง คอมทงสวนทดและสวนทไมด สงผลใหผชมคาดเดาไดยาก ส าหรบการแสดงดสนยออนไอซไดมการดดแปลงเครองแตงกายของตวละครทกตวเลกนอยใหเกดความคลองตวมากขน เนองจากเปนการแสดงทเลนอยบนลานสเกตน าแขง ท าใหผแสดงตองอาศยทกษะ และความช านาญเฉพาะดาน เพอใหเกดทวงทา ลลาทสงางาม และสามารถสอสารอารมณของตวละครทถกก าหนดไวใหออกมาไดอยางชดเจน แตกยงคงไวซงเอกลกษณ รวมถงรายละเอยดของเครองแตงกายทครบถวนใกลเคยงกบเครองแตงกายทปรากฏอยบนตวบทตนทาง

4) ฉาก (Setting) จากการศกษาพบวาฉากของการแสดงดสนยออนไอซ (Frozen) มการคงเดมเพยงแคสองสวน คอ ชวงเวลา (Time) ทระบไดจากอาชพคนตดน าแขงของครสตอฟและการแตงกายของนกแสดงวาเรองราวทงหมดนเกดขนในชวงยโรปโบราณ อกสวนทคงเดมไวคอสถานท (Location) โดยในการแสดงไดเลอกจ าลองสถานทส าคญอยางพระราชวงเอเรนเดลล อนเปนจดเรมตนและจดสนสดของเรองราวทเกดขนใหมรายละเอยดคลายคลงกบในภาพยนตรแอนเมชน ส าหรบฉากทโดนตดทอนออกไปจากการแสดงคอฉากทอยอาศยของโทรลลซงไมไดมการเลาถงแตอยางใด นอกจากนยงมการดดแปลงฉากทะเลสาบน าแขง และฉากการสรางพระราชวงน าแขงของเอลซาทนบวาเปนฉากมหศจรรยของเรอง โดยน าองคประกอบในฉาก (Scenic Composition) เชน การใชเสน ส แสง และพนผวตาง ๆ มาชวยสรางอารมณ และเสรมจนตนาการใหกบผชม รวมทงองคประกอบบนเวท (Stage Composition) เชน การจดต าแหนงของตวละคร แตละตว อนเปนองคประกอบส าคญทปรากฏในเวทการแสดงตามค าอธบายของ มทน รตนน (2546) มาสรางสรรคการแสดงดสนยออนไอซใหมความสอดรบประสานกน และ สอความหมายไปยงผชมไดอยางมศลปะและสนทรยภาพ

5) บทสนทนา (Dialogue) จากการศกษาบทสนทนาของการแสดงดสนยออนไอซ (Frozen) ซงผวจยไดท าการศกษาเฉพาะเพลงทน ามาใชประกอบการเลาเรองพบวา เพลงทยงคงเดม

181

เหมอนกบตวบทตนทางโดยทไมไดมการปรบแตงอะไร ไดแก เพลง Love Is An Open Door ใชเลาเรองราวชวงทอนนาพบกบเจาชายฮานสและรสกตกหลมรกในทนททนใด เพลง In Summer เปนเพลงทโอลาฟใชบอกเลาความฝนของตนทตองการใชชวตอยในฤดรอน เพลง For the First Time in Forever (Reprise) ใชในชวงทอนนาพยายามเกลยกลอมเอลซาใหกลบพระราชวง เอเรนเดลลเพอแกไขค าสาปฤดหนาวชวนรนดรทเกดขน สวนเพลงทถกตดทอนออกไปจากการแสดงดสนยออนไอซ คอ เพลง Frozen Heart และเพลง Fixer Upper เนองจากเปนเพลงทไมไดรบความนยมจากผชม และเปนเพลงทไมไดถกน ามาใชเพอเลาเหตการณในการแสดง ส าหรบเพลง Reindeer(s) Are Better Than People ถกดดแปลงใหสนลงกวาเดมแตยงคงไวซงใจความส าคญของการเลาเรองในชวงนน เพลง For the First Time in Forever & Do You Want to Build a Snowman? ถกดดแปลงโดยน าเพลงทง 2 เพลง จากภาพยนตรแอนเมชนมาเรยบเรยงใหมเปนเพลงเดยวกน และเพลง Let It Go ซงถอเปนเพลงเดนของเรองถกดดแปลงใหมการรองซ าในทอนส าคญอยาง Here I Stand in the light of day, Let the storm rage on! The cold never bothered me anyway. เพอเนนย าถงความหมายทผสรางตองการจะสอใหผชมไดรบทราบ

7.1.2 กลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยเพอสอความหมายในการแสดงดสนยออนไอซ

เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เปนอยางไร การศกษากลวธการสรางชดสญญะเพอสอความหมายในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง

ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) พบฉากมหศจรรยทมรวมกนทงตวบทตนทางและตวบทปลายทาง จ านวน 2 ฉาก คอ ฉากสาปเมอง (ฤดหนาวชวนรนดร) และฉากสรางพระราชวงน าแขง โดยฉากมหศจรรยดงกลาวลวนแตมการประกอบสรางของชดสญญะทแตกตางกน ดงน

1) ฉากสาปเมอง (ฤดหนาวชวนรนดร) ส าหรบฉากมหศจรรยฉากนไดมการใชสญญะทตองอาศยการตความเพมเตมจากบรบทแวดลอมอยางถงมอ ทดผวเผนอาจเปนเหมอนเครองประดบทเอลซาใชใสในพธราชาภเษกเพอเพมความสงางาม แตหากวเคราะหใหลกลงไป ถงความหมายโดยนย (Connotative Meaning) เราจะเหนไดวาเอลซาใหความส าคญกบถงมอของเธอมาก เธอรองขอถงมอคนทนทหลงจากทอนนาเผลอดงหลดไป พอเหนวาอนนาไมเขาใจเธอกเรมวงหน ดงนนถงมอส าหรบเอลซาจงเปนเสมอนสงทใชปกปด และซอนเรนพลงวเศษของเธอไว ไฟ (สฟา) กเปนสญญะอกอยางหนงทตองอาศยการตความและถกน ามาใชสรางบรรยากาศใหกบการแสดง โดยชวงงานเฉลมฉลองไฟทฉายบนลานสเกตน าแขงทงหมดจะเปนไฟ (สสม) สอถงแสงของ พระอาทตยและฤดรอนอนสดใส ซงหลงจากทเอลซาทะเลาะกบอนนาจนควบคมพลงวเศษของตนเองไมไดและสงผลใหเกดค าสาปฤดหนาวชวนรนตรขน เวทการแสดงทงหมดกถกยอมสดวยไฟ

182

(สฟา) เพอแสดงถงสภาพอากาศทไดเปลยนแปลงไปจากความอบอนกลายเปนความหนาวเหนบ ชวพรบตา สวนรปสญญะหมะทถกน ามาใชในฉากนนอกจากจะแสดงใหเหนถงฤดหนาวทเกดขน กบอาณาจกรแลว ยงสอไดถงความหวาดกลวและความกงวลใจทอยภายในจตใจของเอลซามาตลอด

ส าหรบการเลยนเสยงลมพดเปนรปสญญะทผชมการแสดงไมตองใชการตความอะไรมาก เนองจากมความคนชนอยแลว เพยงไดยนเสยงกสามารถเขาใจความหมายเชอมโยงไปถงเหตการณไดในทนท

2) ฉากสรางพระราชวงน าแขง ส าหรบฉากนสามารถจ าแนกฉากมหศจรรย ไดอก 2 ฉาก ทมความเกยวเนองกน คอ

(1) ฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดล ส าหรบฉากมหศจรรยฉากนไดมการใชสญญะทตองอาศยการตความเพมเตมจากบรบทแวดลอมจงจะเขาใจความหมายทแฝงอย ในการแสดงไดดขน โดยประกอบไปดวยชดสญญะทหลากหลาย ดงน ชดวนราชาภเษก ความหมายตรงคอชดส าหรบพระราชพ ธราชาภ เษก ขณะเ ดยวกนถาว เคราะหดวยแนวคดสญญะ จะพบวาชดทปกปดในทกสวนของรางกาย ยกเวนใบหนาเพยงอยางเดยว สอใหเหนถงการปดกนตวเองของตวละครเอลซาอยางชดเจน นอกจากนโทนสเขมของชดทเลอกใชยงสอถงความลกลบ ซบซอนทางดานอารมณ และสแดงอมมวงทโดดเดนของเสอคลมกยงสอไดถงความลกลบ ความยงใหญ และมอ านาจ ถงมออกขางหนงทเหลออยของเอลซากลบไมใชสงทใชปกปด และ ซอนเรนพลงวเศษของเธอไวอกตอไป หากแตในบรบทของฉากนจะหมายถงความกลวทเหลออยในจตใจ ดงน นเมอเอลซาตดสนใจถอดถงมอนทงจงเปนเสมอนการก าจดความกลวท งหมด ของเธอดวย สวนมงกฎกถกใชสอถงการละทงฐานนดรศกดของเอลซาในฐานะราชนแหงอาณาจกรเอเรนเดลล ควนทน ามาใชประกอบสรางเปนสญญะในฉากนแสดงใหเหนถงเวทยมนตของเอลซา ทใชส าหรบการเปลยนเครองแตงกายในบดดล ส าหรบชดสฟากเปรยบไดกบความรสกเปนอสระของเอลซาทไดปลดปลอยตวเองจากพนธนาการทงหลาย รวมทงความสขในการยอมรบตวตน ทแทจรง เพราะสฟาสอความหมายโดยนยไดถงความภาคภมใจ

(2) ฉากการสรางพระราชวงน าแขง ส าหรบฉากมหศจรรยฉากนนบเปน ฉากส าคญทสดของการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เพราะเปนฉากทแสดงใหเหนถงพลงทแทจรงของเอลซา และตวตนทเธอเปน โดยมการน าสญญะ ทเหนไดเดนชดมาผสมผสานเขากบสอสมยใหมเพอสอความหมาย ดงน การฉายภาพเกลดหมะขนาดใหญลงบนพนผวตาง ๆ ทงผามาน และลานสเกตน าแขง เกลดหมะนสอไดถงพลงเวทยมนตของเอลซาทใชส าหรบสรางพระราชวงน าแขง นอกจากนยงสะทอนใหเหนถงตนก าเนดพลงของเอลซาทมมาแตแรกดวย สวนสะพานน าแขงเปนสงทเอลซาใชพลงสรางขนเพอเปนทางเดนเชอมไป

183

ยงพระราชวงน าแขงของเธอ เปรยบเสมอนกบสงทเชอมความสมพนธระหวางเอลซาและอนนาทตดกนไมขาด แมจะทะเลาะกนแคไหนกยงคงมความหวงใย ความเชอใจใหกนเสมอ ส าหรบสญญะไฟรปทรงเกลดหมะใชเปนสงแสดงถงอาณาเขตของพระราชวงน าแขงทเอลซาสรางขน

เนองจากในการแสดงดสนยออนไอซเปนการแสดงในลกษณะของละครเวทจงจ าเปนตองใชการประกอบสรางของชดสญญะทมความหลากหลาย ทงแสง ส เสยง วสดอปกรณประกอบฉาก รวมทงสญลกษณเพอน ามาใชสอความหมายถงฉากมหศจรรยในการแสดงใหผชมเกดจนตนาการ และสรางอารมณทคลอยตามไปกบฉากมหศจรรยเหลานน โดยผสรางไดเลอกใชสญญะทสามารถเขาใจความหมายไดงายโดยไมตองใชการตความทซบซอนมากนก สวนความหมายโดยนยทแฝงอยในสญญะเหลานนกจะชวยท าใหผชมมความเขาใจในตวสารทผสรางตองการจะสอไดดยงขน

กลาวโดยสรป ดสนยไดเลอกใชกลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยส าหรบการแสดงสด โดยเนนกลยทธสญญะ 3 ฉาก เพราะฉากถอเปนหวใจส าคญของการเปลยนสอจากภาพยนตรการตนแอนเมชนมาเปนการแสดงสดอยางดสนยออนไอซ ซงในแตละฉากกจะประกอบสรางไปดวยชดสญญะยอยอกมากมายเพอสอความหมายโดยนย และหากวเคราะหลกลงไปในแงมมของมายาคตกจะเหนวาฉากมหศจรรยเหลานลวนแสดงถงบทบาททางดานสตรนยมทดสนยพยายามสอผานตวละครหลกอยางเอลซาทงสน

7.1.3 กลวธการสรางชดสญญะทคนพบมการสะทอนแนวคดสตรนยมของดสนยผาน ตวละครหลกอยางไร

จากการวเคราะหตวละครหลกในภาพยนตรการตนแอนเมชนของดสนยตงแตอดตจนถงปจจบน โดยใชแนวคดสตรนยม (Feminism) มาเปนกรอบในการศกษา ผวจยสามารถจ าแนกตวละคร เจาหญงดสนยออกได 4 ยค ตามลกษณะของตวละครน าหญงและการเปลยนแปลงทเกดขน ดงน

1) เจาหญงแหงยคแรกเรม ดสนยไดสรางตวละครเจาหญงคนแรกขนมาในป ค.ศ. 1938 คอ สโนวไวทเจาหญงผมผวขาวประดจหมะ รมฝปากแดงดงกหลาบ และมผมด าดจ ไมมะเกลอ ตามมาดวยเจาหญงซนเดอเรลลาในป ค.ศ. 1950 เจาหญงผมรปโฉมงดงามแตกลบตองตกเปนเหยอของแมเลยงใจราย และในป ค.ศ. 1959 กบเจาหญงนทราผงดงามและมน าเสยงทไพเราะ ตวละครเจาหญงท ง 3 คนน ถอเปนตนแบบใหกบผ หญงในยคน นทตองการความสมบรณแบบ มความเปนกลสตรทเพยบพรอม ปฏบตตวอยในระเบยบแบบแผน วานอนสอนงาย และมความเปนแมบานแมเรอน ซงจะเหนไดวาภาพยนตรการตนแอนเมชนทง 3 เรอง ทดสนยสรางขนในชวงแรกนน มาในโครงเรองทคลายคลงกน คอ เปนเรองราวของหญงสาวผเลอโฉมทถกน าไปซอนอยในท ทหางไกล และถกคนพบโดยเจาชายรปงามผถอนค าสาป

184

2) เจาหญงแหงยคเปลยนแปลง ในยคแรกเรมดสนยไดถกสงคมวพากษวจารณ อยางหนกเกยวกบเรองความหลากหลายทไมมอยในภาพยนตรการตนแอนเมชน จนมาถงจดเรมตนของเจาหญงแหงยคเปลยนแปลงอยางแอเรยลทถกสรางขนในป ค.ศ. 1989 และเบลลในป ค.ศ. 1991 เจาหญงทงสองนลวนมความคดเปนของตวเอง และไมยอมแพตอโชคชะตา ทงคพยายามเดนทางตอสเพอใหสมความปรารถนาอยางทเธอฝนไว ซงเจาหญงทงสององคนเองทเปนตนแบบใน การเปลยนแปลงใหกบเจาหญงดสนยในยคตอ ๆ ไป แมวาโครงเรองจะมความหลากหลายขน แตรปโฉมของเจาหญงทกคนกยงคงมาในลกษณะทใกลเคยงกน โดยองจากรปรางหนาตาของกลมคนสวนใหญ ในแถบอเมรกาและยโรป กอใหเกดกระแสวพากษวจารณขนอยางรนแรงอกครงถงเรองของการปลกฝงคานยมความงามทคอนขางจ ากดใหกบเดกผหญงซงเปนกลมเปาหมายหลกของดสนย

3) เจาหญงแหงยคเปดกวาง ปถดมาหลงจากเรองโฉมงามกบเจาชายอสร ดสนยไดเปดโลกแหงความหลากหลายใหกบภาพยนตรการตนแอนเมชนเปนครงแรก ดวยการสรางตวละครเจาหญงจสมนเจาหญงผวสน าผ งคนแรกขนมาในป ค.ศ. 1992 และโพคาฮอนทส วรสตรชาวอนเดยนแดงทเปนสญลกษณของชนกลมนอยในป ค.ศ.1995 พวกเธอคอสญญาณท บงบอกเปนนย ๆ วาดสนยเรมเขาสยคแหงความงามในรปแบบทหลากหลายแลว จากนนในป ค.ศ. 1998 ดสนยไดสรางตวละครมหลานวรสตรชาวจนแผนดนใหญเพอตอกย าการยอมรบ ความหลากหลายทางดานเชอชาต จนกระทงมาถงการปรากฏตวของเจาหญงเทยนาเจาหญงผวด าคนแรกในประวตศาสตรของดสนยในป ค.ศ. 2005 ภาพยนตรการตนแอนเมชนเ รอง น เปรยบเหมอนการประกาศอยางเปนทางการวาดสนยไดยอมรบความหลากหลายของตวละคร เพศหญงแลว โดยลกษณะนสยของเจาหญงแหงยคเปดกวางนกจะมความกลาหาญเยยงชายชาตร มความคดเปนของตนเอง และไมนงรอความชวยเหลอจากผชายอกตอไป

4) เจาหญงแหงยคปจจบน หลงจากยคเปดกวางดสนยกกาวเขา สยคท ม ความหลากหลายอยางแทจรง โดยมการสรางตวละครเจาหญงทมอปนสยแตกตางกนขนมามากมาย เรมตงแตราพนเซลทถกสรางขนในป ค.ศ. 2010 เมอรดาทสรางขนในป ค.ศ. 2012 มาจนกระทง ถงเอลซา และอนนาทสรางขนในป ค.ศ. 2013 เจาหญงแหงยคปจจบนมพฒนาการทางดานรปโฉม เชอชาต รวมท งบคลกลกษณะทแตกตางไปจากขนบของเจาหญงแหงยคแรกเรมอยางชดเจน ในยคนเจาหญงไมไดเปนค าจ ากดความของผหญงทออนไหวหรอออนแออกตอไป หากแตมความแขงแกรงขนอยางทไมเคยปรากฏมากอน อาจกลาวไดวายคนคอยคของเจาหญงผทรงพลงอยางแทจรง พวกเธอลวนแตออกเดนทางเพอแกไขค าสาปท เกดขนดวยตวเองโดยไมพ งพง ความชวยเหลอหรอจมพตจากเจาชายอกตอไป ทส าคญเจาหญงในยคนหลายคนไมไดสนใจ ในเรองของความรกระหวางชายหญงแลว เพราะพวกเธอสามารถยนหยดอยไดดวยตวเอง เราจง

185

พบวาตอนจบในภาพยนตรการตนแอนเมชนของดสนยยคน ตวละครหลกอยางเจาหญงนยม ครองตวเปนโสดมากขน เชน เมอรดา เอลซา และอนนา เมอวเคราะหเปรยบเทยบตวละครหลกของดสนยในเรอง Frozen พบวาตวละครเอลซาจดอยในกลมสตรนยมสายกาวหนา (Radical Feminism) สวนตวละครอนนาจดอยในกลมสตรนยมแนววฒนธรรม (Cultural Feminism) ซงมความแตกตางไปจากตวละครเจาหญงทดสนยเคยสรางขนในอดตอยางเหนไดชด

7.2 อภปรายผล

จากหลกการของการเลาเรองขามสอตามแนวคดของ Alison Norrington (2010) ทไดน ามาเปนกรอบในการศกษากลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) พบวา การเลาเรองขามรปแบบสอไดถกน ามาใชในการน าเสนอเรองเลานไปยงกลมคนทเลอกเปดรบสอแตกตางกน จากการเลาเรองผานภาพยนตรการตนแอนเมชนซงมกลมผชมทหลากหลาย และเปดกวางใหบคคลทวไปสามารถเขาถงเรองเลาไดงาย ไมวาจะอยทไหนกตาม มาสรางสรรคใหมใหอยในรปแบบของการแสดงดสนยออนไอซ ซงเปนการน าเสนอเรองเลาไปยงผชมกลมใหม คอ กลมครอบครวทมเดกเลก บรรดาแฟนพนธแทของดสนย รวมถงผทชนชอบการแสดงในลกษณะของละครเวท / ละครเพลง หรอแมกระทงผท ชนชอบการแสดงบนลานสเกตน าแขง โดยผชมทตองการเปดรบสอใหมอยางการแสดงดสนย ออนไอซมความจ าเปนทจะตองอาศยความรพนฐานจากสอตนทางอยางภาพยนตรการตนแอนเมชน ไมเชนนนอาจจะสงผลใหเกดความไมเขาใจเกยวกบการเลาเรองของการแสดงดสนยออนไอซได

นอกจากนการเลาเรองขามสอของการแสดงดสนยออนไอซยงมความสามารถในการขยายเปนธรกจไดตามหลกการของการเลาเรองขามสอท Jenkins (2007) ไดอธบายไววาเนอหาทดตองมความสามารถในการเลาเรองทตอเนองและมความหลากหลาย สามารถขยายเปนธรกจได รวมถงสามารถท าการขยายหรอดดแปลงเปนรปแบบตาง ๆ ไดอกมากมาย การแสดงดสนย ออนไอซจงถอเปนธรกจทเพมคณคาใหกบเรองเลาแบบเดม และสรางประสบการณใหมใหกบผชมตามแนวคดการเลาเรองขามสอ เนองจากผทตองการเขาชมการแสดงตองเสยเงนซอบตรคาเขาชมการแสดงในอตราใบละ 700 บาท 1,400 บาท 1,700 บาท 1,900 บาท และ 2,700 บาท ตามต าแหนงของทนง และตองเดนทางมารบชมการแสดงระหวางวนพธท 30 มนาคม พ.ศ. 2559 ถงวนองคารท 5 เมษายน พ.ศ. 2560 ตามเวลาทระบไว คอ 15.00 น. และ 19.00 น. ส าหรบรอบการแสดงใน วนธรรมดา และเวลา 11.00 น. 15.00 น. และ 19.00 น. ส าหรบรอบการแสดงในวนเสารและอาทตย ทส าคญตองเดนทางมารบชมการแสดง ณ อมแพค อารนา เมองทองธาน สงผลใหผทพลาดชม

186

การแสดงนไปตองรอการเปดการแสดงอกครงในปหนา และผชมเองกไมสามารถคาดเดาไดดวยวาจะมการน าเรอง Frozen เขามาจดแสดงซ าหรอไม จากขอจ ากดดงกลาวจงสงผลใหการเลาเรอง ขามสอ เรอง Frozen ในการแสดงดสนยออนไอซ สามารถสรางความทรงจ าทสดแสนประทบใจ จนกลายมาเปนประสบการณอนตราตรงผชมไดเปนอยางด

ส าหรบกลวธในการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) มการน าเสนออกมาดวยรปแบบของ “ละคร” ซงสอดคลองกบท Barthes (1967, อางถงใน วลยา ววฒนศร, 2538, น. 123) ไดใหความหมายไววา ละครเปรยบเหมอนเครองจกรแหงการสอสารชนดหนง ในขณะทไมไดท างานเครองจกรชนดนจะซอนตวอยหลงผามาน แตเมอไหรทมการท างานขนมาเครองจกรนกจะท าการสงสาร (Messages) จ านวนหนงออกไปยงผรบสารหรอผชมในทนททนใด ซงลกษณะพเศษของสารทถกสงออกมานจะถกสงออกมาพรอม ๆ กน ในชวงจงหวะของการแสดงทแตกตางกน ซงผชมจะไดรบสารจ านวนมากในระยะเวลาเดยวกน เชน เสอผานกแสดง ฉาก ต าแหนงของนกแสดง ค าพด กรยาทาทาง แสงไฟ ขณะทสาร บางประเภททถกน ามาใชประกอบการแสดงดสนยออนไอซกจะมความคงท เชน ฉากพระราชวงเอเรนเดลล ทงหมดนถอเปนกลมสญญะกลมหนงทถกประกอบสรางขนดวยกนเพอสอความหมายไปยงผชม โดยทกสงทกอยางทเกดขนบนลานสเกตน าแขงลวนเปนสญญะทมความหมายทงสน เหมอนรหสทละครสงมาหาผชมใหผชมท าการถอดรหสสญญะตาง ๆ เหลานนดวยตนเอง

ความสมพนธของสญญะตาง ๆ ในการแสดงดสนยออนไอซนบวามความจ าเปนอยางยงทตองท างานสอดประสานเปนหนงเดยวกน ผวจยเหนวาการแสดงดสนยออนไอซนมลกษณะเหมอนกบทฤษฎการละครของอรสโตเตลจากหนงสอ The Poetics ทไดกลาวถงหลก 3 ประการ ทสอดประสานกน (Lucas, 1968) ดงน

1) Unity of Action (การกระท า) ในการแสดงละครเวทเรองหนงนนควรมความเปนเอกภาพของการกระท าหรอโครงเรองทผประพนธตองการสอสารมายงผชม ไมควรมการแยกยอยโครงเรองมากกวาหนงเรอง เราจะเหนวาการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) มการน าเสนอโครงเรองเพยงหนงเรองซงคลายคลงกบภาพยนตรแอนเมชน คอ เปนเรองราวของนองสาวทออกเดนทางตามหาพสาวใหกลบมาแกไขค าสาปฤดหนาวชวนรนด โดยไดรบความชวยเหลอจากผองเพอน และจบลงดวยการใชรกแทท าลายค าสาปสงผลใหทกคนกลบมาอยรวมกนอยางมความสข

2) Unity of Time (เวลา) ระยะเวลาของเรองราวทเกดขนในการแสดงละครเวทควรมการจ ากดใหอยภายในสองถงสามชวโมง ซงการแสดงดสนยออนไอซ ตอน Disney On Ice

187

Presents Magical Ice Festival ทจดขนใชระยะเวลาการแสดงทงสนราว 2 ชวโมง โดยใชเวลาในการแสดง เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) เพยงแค 30 นาท เทานน

3) Unity of Place (สถานท) การกระท าตาง ๆ ทเกดขนในการแสดงละครเวท ควรเกดขนและสนสดภายในสถานทเพยงสถานทเดยวเทานน โดยการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) มการจ าลองสถานทขนมาเปนฉากหลงเพยงแคฉากเดยว คอ พระราชวงเอเรนเดลลทซงเปนจดเรมตนและจดสนสดของเหตการณทงหมดภายในเรอง

ดงน นผ วจ ยจงอนมานไดวาการแสดงดสนยออนไอซมกลวธในการสรางชดสญญะ แบบเดยวกบทเหนกนในละครเวท โดยเนนกลยทธสญญะ 3 ฉาก เนองจากฉากถอเปนหวใจส าคญของการเปลยนสอจากภาพยนตรการตนแอนเมชนมาเปนการแสดงสดอยางดสนยออนไอซ ซงจ าแนกไดเปนลกษณะของสญญะทงแบบทเปลยนแปลงและเคลอนไหวไดในขณะแสดง รวมถงกลมของสญญะทไมเคลอนไหวอยางฉากและลานสเกตน าแขง องคประกอบของภาพทเกดขนระหวางการแสดงดสนยออนไอซจงเปนเสมอนภาพสามมตทมพลงในการสอความหมายของการท างาน ประสานกนระหวางกลมสญญะทเคลอนไหวไดอยางการแสดงของนกแสดง รวมไปถงอปกรณประกอบฉากตาง ๆ และสญญะทหยดนงอยางฉาก หรอพนทการแสดงอยางลานสเกตน าแขง ทงหมดท างานผสานกนจนเกดเปนพลงองครวมของละคร (Total Effect) ในการสอความหมายและเรองราวทเกดขนไปยงผชม

ตามหลกการของ Barthes (1982) เราจะเหนไดวาฉากมหศจรรยเหลานลวนแสดงถงบทบาททางดานสตรนยมทดสนยพยายามสอผานตวละครหลกอยางเอลซา ไมวาจะเปนฉากสาปเมอง (ฤดหนาวชวนรนดร) บงบอกใหเหนถงพลงอ านาจของสตรทมอยในตวเองอยางเหลอลน แตกลบกลายเปนปญหาเนองดวยบรบททางสงคมทพยายามตกรอบใหผหญงเกดความรสกกลวจนไมกลาทจะแสดงพลง อ านาจออกมา และไมสามารถควบคมพลงทมอยได สวนฉากการเปลยนเครองแตงกายในบดดลบงบอกใหเหนถงการเปดใจยอมรบ รวมถงการเรยนรตวตนของผหญงในทางทถกทควร สดทายฉากการสรางพระราชวงน าแขงเปรยบเหมอนสงทน าไปสการสรางสรรค เมอผหญงเรยนรทจะใชพลงในตวเองโดยปราศจากการครอบง า หรอการถกตดสนจากสงคม เธอกสามารถรงสรรคสงมหศจรรยใหเกดขนได

ประการสดทายคอเรองของการถายทอดแนวคดสตรนยมในตวละครหลกของดสนย จากการทผวจยไดท าการวเคราะหโดยใชแนวคดสตรนยมพบวามขอแตกตางจากท Parks (2014) เคยวเคราะหไววาสามารถแบงตวละครเจาหญงดสนยออกเปน 3 ยค โดยแบงตามชวงเวลาของเหตการณ คอ ยคแรกยคของกลสตรแบบด ง เ ดม เจาหญงในยค นจะ เ ปน เจาหญง ท ม ความสมบรณแบบ สวยงาม ออนโยน ไรเดยงสา มองโลกในแงด ไมสคน และเฝาฝนถงเจาชายขมาขาว

188

ยคทสองยคของการเปลยนแปลงในสงคม เจาหญงในยคนจะมบคลกภาพทแตกตางกนออกไป รวมทงมขอบกพรองในตวเอง แตเรองราวของเจาหญงยคนกยงคงผกตดอยกบความฝนสดทาย ทตองจบลงดวยการแตงงานอยางมความสข ยคปจจบน ยคทเจาหญงไมเพยงแตกลาแกรงและทรงอ านาจ หากแตปลายทางของเรองไมไดมการน าเสนอถงความสมพนธกบผชายอกตอไป

ในขณะทผวจยใชวธการจ าแนกตามลกษณะของตวละครน าหญงและการเปลยนแปลง ทเกดขนแตละชวง สงผลใหสามารถจ าแนกตวละครเจาหญงดสนยออกได 4 ยค ประกอบดวย ยคแรกเรม ยคทตวละครเจาหญงกลายเปนตนแบบของผหญงอนเพยบพรอมไปดวยคณสมบตท ดงามอยางครบถวน ยคเปลยนแปลง ยคนตวละครเจาหญงเรมมความคดเปนของตนเองและไมยอมจ านนตอโชคชะตา ยคเปดกวาง ยคทสรางคานยมความงามใหมใหแกเดกผหญงทวโลก โดยเปนความงามทไมจ ากดตอเชอชาต ศาสนา และวฒนธรรม และยคปจจบน ยคทแสดงใหเหนถงความสามารถของผหญง พลงทเปยมลน ความพรอมในการเผชญหนากบปญหา และการยนหยดตอสโดยไมขอความชวยเหลอจากผชายอกตอไป (Weedon, 1997; Millett, 2000)

ส าหรบการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ซงม ตวละครหลกทเปนผ หญง 2 คน คอ เอลซา และอนนา ถกจดใหอยในประเภทเจาหญงแหง ยคปจจบน เนองดวยลกษณะนสยทมความแตกตาง โดดเดนอยางเหนไดชดโดยเฉพาะเรองของความกลาหาญ เรยกวาฉกกฎของขนบเจาหญงดสนยในยคแรกเรมและลบภาพเจาหญงสมยกอนออกไปอยางหมดสน รวมถงการน าเสนอเรองราวทไมเกยวพนกบความรกระหวางชายหญง การด าเนนเรองโดยใชตวเอกทเปนผหญง สงเหลานแสดงใหเหนถงการเปลยนแปลงทดสนยพยายามสอดแทรกเขามาในตวละครหลกของภาพยนตรการตนแอนเมชนอยางชดเจน ในเรองของความเทาเทยมกนทางเพศทมการเรยกรองและเปนประเดนทถกเถยงกนอยางมากในสงคมปจจบน

เมอวเคราะหเปรยบเทยบตวละครหลกของดสนยในเรอง Frozen โดยใชแนวคดสตรนยมตามทศนะของ Weedon (1999) และ Millett (2000) พบวาตวละครเอลซาจดอยในกลมสตรนยม สายกาวหนา (Radical Feminism) เนองจากมการสอดแทรกลกษณะนสยทเดดเดยว กลาหาญ เมอเกดปญหาขนไมจ าเปนตองพงพาความชวยเหลอจากผชาย สามารถตดสนใจแกไขปญหาดวยตนเองได ทส าคญตวละครนยงมความรสกทเปนอคตกบผชายอย รวมถงไมมความสนใจใน ตวผชายเลยแมแตนอย

สวนตวละครอนนาจดอย ในก ลมสตร นยมแนววฒนธรรม (Cultural Feminism) ดวยลกษณะนสยสวนตวทเหนวาคณสมบตทางเพศของผหญงเปนสงทอยเหนอกวาผชายอยางเหนไดชด ไมวาจะเปนเรองของความอดทน ความออนโยน ความโอบออมอารทมมากกวาผชาย และ

189

ความเชอทวาผหญงมความเทาเทยมกบผชาย โดยเธอไดแสดงใหเหนถงสงเหลานดวยการเรยนรทจะหยดยนดวยตนเอง ไมพงพาผชายมากจนเกนไป

ซงเอลซานบเปนตวละครตวแรกของดสนยทมความแตกตางและโดดเดนไปจากตวละครเจาหญงของดสนยตวอน สงนสะทอนใหเหนถงแนวทางของผหญงในยคปจจบนทดสนยพยายามสอดแทรกเขามาในภาพยนตรการตนแอนเมชน ใหผหญงมความสามารถไมแพชายชาตร กลาคด กลาแสดงออก เปนตวของตวเองมากขน ไมใสใจกบค าวจารณของคนอน กลากาวออกจากกรอบทสงคมก าหนดไว ใชชวตอยางมความสขในแบบทตวเองตองการ และสามารถอยเพยงล าพงได โดยไมไดใหความส าคญกบเรองของการแตงงานหรอการมครอบครวมากนก

7.3 ขอเสนอแนะ

จากกลวธการสรางชดสญญะมหศจรรยในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภย แดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) นน ผวจยมขอเสนอแนะดงตอไปน

7.3.1 ขอเสนอแนะส าหรบการน าผลวจยไปใช

1) การเลาเรองขามสอถอเปนอกหนงกลยทธทชวยเพมผลประกอบการทางดานธรกจได ดวยการน าแนวทางของสมพนธบททง 4 แนวทาง มาปรบใชกบตวบทตนทางเพอเพมคณคาใหแกตวบทปลายทาง

2) การประกอบสรางของชดสญญะ Index (รปบงช) สามารถใชสอความหมายทดแทนสงตาง ๆ ทเกดขนในภาพยนตรการตนแอนเมชน และสงผลใหผชมการแสดงสดนกยอนถง ฉากมหศจรรยในตวบทตนทางไดงายขน ซงจะเปนประโยชนส าหรบการน ามาปรบใชในการแสดงละครเวทได

3) การสอดแทรกแนวคดสตรนยมผานตวละครหลกของดสนย แสดงใหเหนถงสภาพสงคมในปจจบนทผหญงมความเทาเทยมกบผชายมากขน และมสทธเสรภาพในการตดสนใจ อนจะเปนแนวทางส าคญส าหรบการรงสรรคผลงานใหเปนทยอมรบตอไป

7.3.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1) ควรศกษาการเลาเรองขามสอของดสนยในสออน เชน เกม สวนสนกดสนยแลนด

วามกระบวนการการเลาเรองขามสอเหมอนหรอแตกตางกนอยางไรเพอใหเกดความเขาใจในกลวธการเลาเรองของดสนยมากขน

190

2) ควรศกษากระบวนการประกอบสรางของชดสญญะจากมมมอง และทศนคตของกลมเปาหมายหลก เชน กลมเดกผหญง กลมผปกครอง เพอทจะไดเขาใจถงความตองการทสามารถน ามาปรบใชในแงมมทางธรกจและแงมมทหลากหลายขน

3) ควรศกษาเพมเตมเกยวกบแนวคดสตรนยมของตวละครดสนยในภาพยนตรการตนแอนเมชนเรองตอ ๆ ไป วาจะมการสอดแทรกคานยมแบบไหนเขามาในตวละครหลกบาง

บรรณานกรม กช ชวงชวงศ. (2546). วาดการตนคอมมกส: วาดศลป. กรงเทพฯ: มตรสมพนธกราฟฟค. กนกพรรณ วบลยศรน. (2547). การเปรยบเทยบภาพตวแทนของผหญงสมยใหมและหลงสมยใหม

ในภาพยนตรไทยและภาพยนตรอเมรกน (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

กระทรวงศกษาธการ. กรมวชาการ. (2531). หนงสอศลปกรรม ศ031 ศ032: ศลปะการละครเบองตน 1 – 2 มธยมศกษาตอนปลาย. กรงเทพฯ: ครสภา.

กาญจนพชญ ศรภวณชย. (2557). การเลาเรองขามสอในการตนไทยของเอกสทธ ไทยรตน (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, กรงเทพฯ.

กาญจนา แกวเทพ. (2541). การวเคราะหสอ: แนวคดและเทคนค. กรงเทพฯ: อนฟนตเพรส. กาญจนา แกวเทพ. (2552). สมพนธบท (Intertextuality): เหลาเกาในขวดใหมในสอสารศกษา.

วารสารนเทศศาสตร, 27(2), 1-29. กาญจนา แกวเทพ. (2553). แนวพนจใหมในสอสารศกษา. กรงเทพฯ: ภาพพมพ. กาญจนา แกวเทพ. (2554). ทฤษฎการสรางสาร: แนวคดเรอง การเลาเรอง. ใน เอกสารการสอนชด

วชา การสรางสารในงานนเทศศาสตร (หนวยท 3). นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

เขมกา จนดาวงศ. (2551). การวเคราะหโครงสรางการเลาเรองในภาพยนตรของอภชาตพงศ วระเศรษฐกล (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

จรญพร ปรปกษประลย. (2548). Animation say hi! สวสดแอนเมชน. กรงเทพฯ: กนตนาพบลชชง. จธวด วไลลอย. (2547). ประดษฐกรรมในการเลาเรองและสนทรยรสในภาพยนตรชดดเอกซไฟลส

(วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ. จฑามาส ศรโมรา. (2545). การวเคราะหเนอหาภาพยนตรการตนของไทยทางโทรทศนในดานการ

ขดเกลาทางสงคม (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

192

ฉลองรตน ทพยพมาน. (2539). วเคราะหโครงสรางการเลาเรองในภาพยนตรอเมรกนทมตวเอกเปนสตร (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

ชโลธร จนทะวงศ. (2554). การสรางสรรคละครเพลงของ บรษท ดรมบอกซ เอนเตอรเทนเมนท จ ากด และ บรษท ซเนรโอ จ ากด พ.ศ. 2533 – 2553 (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

ไชยรตน เจรญสนโอฬาร. (2545). สญวทยา, โครงสรางนยม, หลงโครงสรางนยมกบการศกษารฐศาสตร. กรงเทพฯ: วภาษา.

ณศรา บญโพธแกว. (2551). การวเคราะหสมพนธบทของกระบวนการสรางการตนแอนเมชน 4 Angies สสาวแสนซนจากผด าเนนรายการผหญงถงผหญง (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

ดนย มวงแกว. (2552). Flash cartoon animation. นนทบร: ไอดซ อนโฟ ดสทรบวเตอร เซนเตอร. ถรนนท อนวชศรวงศ. (2543). นเทศศาสตรกบเรองเลา และการเลาเรอง. กรงเทพฯ: ภาพพมพ. ทวศกด กาญจนสวรรณ. (2552). เทคโนโลยมลตมเดย. กรงเทพฯ: เคทพ คอมพ แอนด คอนซลท. ธนพล เชาวนวานชย. (2552). สมพนธลกษณของการแสดงและพนทในภาพยนตรของไฉหมงเลยง

(วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ. ธรรมปพน ลอ านวยโชค. (2550). INTRO to ANIMATION. กรงเทพฯ: ฐานบคส. ธรรมศกด เออรกสกล. (2547). การสรางภาพยนตร 2D แอนเมชน How to make 2d animation.

กรงเทพฯ: มเดย อนเทลลเจนซ เทคโนโลย. ธญญา สงขพนธานนท. (2539). วรรณกรรมวจารณ. กรงเทพฯ: นาคร. นพพร ประชากล. (2543). สมพนธบท. สารคด, 16(182), 175-177. นพมาส ศรกายะ. (2525). ดหนงดละคร. กรงเทพฯ: ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. นบทอง ทองใบ. (2548). นวลกษณในการเลาเรองและเอกลกษณในภาพยนตรแอนเมชนของ

ฮายาโอะ มยาซาก (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

นชธนาวน จลละพราหมณ. (2554). สมพนธบทในภาพยนตรและละครโทรทศนอเมรกนแนว แวมไพรรวมสมย (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

นพนธ คณารกษ. (2551). การวเคราะหและวจารณภาพยนตรแอนเมชน. วารสารศนยบรการวชาการ, 16(4), 42-46.

193

บรมวฒ ถนอมวงษ. (2551). กระบวนการสรางสรรคละครเวท ประเภทละครเพลง ของบรษท ซเนรโอ จ ากด (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, นนทบร.

บญเรยง เขยดแกว. (2545). วเคราะหกลวธการเลาเรองในเรองสนของอญชน (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยทกษณ, สงขลา.

ปยต เงากระจาง. (2538). โรงเรยนเขยนการตน. กรงเทพฯ: เคแอนดพบคส. ประพนธ ตตยวรกลวงศ. (2553). การเลาเรองและทศนคตของผชมเกยวกบความรนแรงใน

ภาพยนตรไทยและภาพยนตรฮอลลวด (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

ประเสรฐ ผลตผลการพมพ. (2546). ตามหาการตน. กรงเทพฯ: มตชน. ปรญญา เกอหนน. (2537). เรองสนอเมรกนและองกฤษ. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ปยกล เลาวณยศร. (2532). ภาพยนตรแอนเมชน. ใน เอกสารประกอบการสอน ชดการผลต

ภาพยนตรชนสง (หนวยท 8-15). นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ปยะฉตร วฒนาพานช. (2558). การเลาเรองของภาพยนตรแอนเมชนยอดนยมในบรบทสากล

(วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, กรงเทพฯ.

ปยวรรณ จตส าราญ. (2554). การเลาเรองและสอความหมายของภาพยนตรเอเชยตะวนออกทมเนอหาเกยวกบการลางแคน (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

ปมปย. (2557ก). Starpics special disney treasures - millennium renaissance. กรงเทพฯ: สตารพค. ปมปย. (2557ข). Starpics special disney treasures - the classic beginning. กรงเทพฯ: สตารพค. เพญสร เศวตวหาร. (2541). อทธพลของแนวคดยคหลงสมยใหมทปรากฏในภาพยนตรไทยของผ

ก ากบรนใหมระหวางป พ.ศ. 2538 – 2540 (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

ไพบลย แพงเงน. (2549). ยอนรอยหนงฝรง. กรงเทพฯ: วส ครเอชน ภรณ ครรตนะ. (2526). ละครสรางสรรคส าหรบเดก สอการแสดงกบการพฒนาเดก. กรงเทพฯ:

ส านกพมพมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มทน รตนน. (2546). ความรเบองตนเกยวกบศลปะการก ากบการแสดงละครเวท. กรงเทพฯ:

ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

194

มทนยา สวรรณวงศ. (2542). การวเคราะหแนวเรองและประเภทเนอหาของภาพยนตรการตนทออกอากาศทางโทรทศน (วทยานพนธปรญญามหาบณฑตไมไดตพมพ). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, กรงเทพฯ.

มาโนช ดนลานสกล. (2548). การอานและการเขยนบนเทงคด. สงขลา: ส านกพมพมหาวทยาลยทกษณ.

วนดา บ ารงไทย. (2544). ศาสตรและศลปแหงนวนยาย. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. วรทพร ศรจนทร. (2551). การเลาเรองและการดดแปลง เดธโนต ฉบบหนงสอการตนแอนเมชน

ภาพยนตรและนวนยาย (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

วลยา ววฒนศร. (2538). การละครฝรงเศสศตวรรษท 18. กรงเทพฯ: ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วษณ สวรรณเพม. (2552). ความรเบองตนดานเทคโนโลยสอสารมวลชน. กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง.

วรวฒน อนทรพร. (2545). ทกษะการเขยน. สงขลา:ส านกพมพมหาวทยาลยสงขลานครนทร. ศกดา วมลจนทร. (2548). เขาใจการตน. กรงเทพฯ: เรอนแกวการพมพ. สดใส พนธมโกมล. (2542). ศลปะของการแสดง (ละครสมยใหม) (พมพครงท 2). กรงเทพฯ:

ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สมเจตน เมฆพายพ. (2547). การผลตรายการโทรทศนเบองตน. กรงเทพฯ: ส านกบรหารงาน

การศกษานอกโรงเรยน ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. สรณ วงศเบยสจจ. (2545). สญญะกบการสรางและสอความหมายในสอโฆษณา. มนษยศาสตรสาร,

3(1), 23-39. สงเขต นาคไพจตร. (2530). การตน. มหาสารคาม: ปรดาการพมพ. สวนย ไชยพงษ. (2554). การเลาเรองในละครโทรทศนเกาหลประเภทโรแมนตกดรามา

(วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยมหดล, นครปฐม. สกญญา แยมพราย. (2556). ปจจยทมผลตอการเลอกชมภาพยนตรการตนแอนเมชน (วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยรามค าแหง, กรงเทพฯ. สวมล วงศรก. (2547). อตลกษณ และการเลาเรองในภาพยนตรรวมสรางไทย-เอเชย (วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ. เสนห ธนารตนสฤษด. (2527). เทคนคการถายท าภาพยนตรการตนและภาพยนตรแอคชน.

กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

195

อราวด ไตลงคะ. (2543). ศาสตรและศลปแหงการเลาเรอง. กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อมาพร มะโรณย. (2551). สมพนธบทของการเลาเรองในสอการตน ละครโทรทศนและนวนยาย (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

Albistur, M., & Armogathe, D. (1977). Histoire du féminisme français. Paris: Editions des Femmes.

Barthes, R. (1977). Elements of semiology. New York: NY Hill and Wang. Barthes, R., & Sontag, S. (1982). A barthes reader. New York: Hill and Wang. Baumgardner, J., & Richards, A. (2000). Manifesta: Young women, feminism, and the future.

New York: Farrar, Straus and Giroux. Beasley, C. (1999). What is feminism?: An introduction to feminist theory. London: Sage. BEC TERO. (2559). ดสนยออนไอซป 2016 สดพเศษ! “เอลซา-อนนา” และผองเพอนจาก

“โฟรเซน” เตรยมรวมสรางความสนกสนานบนลานน าแขงครงแรก. สบคนจาก http://www.bectero.com/index.php

Berger, A. A. (1992). Popular culture genres: Theories and texts (Vol. 2). London: Sage. Boggs, J. M. (1978). The art of watching films: A guide to film analysis. Menlo Park, CA:

Benjamin/Cummings. Box Office Mojo. (2016). Frozen. Retrieved from http://www.boxofficemojo.com/

movies/?id=frozen2013.htm BrandAge-thaicoon. (2553). แอนเมชนไทยกาวแรกสสากล. สยามรฐ ฉบบการตนไทย,

60 (20778), 39. Buck, C. (Directors), Lee, J. (Directors) & Peter Del Vecho (Producers). (2013). Frozen [Motion

picture]. California: Walt Disney Animation Studios. Butler, G. J. (2007). Animated television: The narrative cartoon. In J. G. Butler (3rd ed.).

Television: Critical methods and applications (pp. 325-361). Mahwah, NJ: Erlbaum. Butler, G. J. (2012). Television: Critical methods and applications (4th ed.). New York:

Routledge. Chambers, S. (2014). Anatomy of a Disney character’s style: Frozen edition. Retrieved from

https://style.disney.com/fashion/2014/03/13/anatomy-of-a-disney-characters-style-frozen-edition/

196

De Beauvoir, S. (2014). The second sex. New York: Vintage Classics. De Saussure, F. (1916). Nature of the linguistic sign. In Course in general linguistics. C. Bally, &

A. Sechehaye (pp. 65-70). New York: McGraw Hill. Disney Entertainment. (2019). Disney princesses. Retrieved from https://princess.disney.com/ Feld Entertainment. (2016). Disney on ice. Retrieved from https://www.disneyonice.com/ Fisher, W. R. (1987). Technical logic, rhetorical logic, and narrative rationality. Argumentation,

1(1), 3-21. Foss, B. (1992). Narrative technique and dramaturgy in film and television. Stockholm: SVT

Training [Utbildningen, Sveriges television]. Freytag, G. (1894). Freytag’s technique of the drama. Chicago: Chicago Scott, Foresman. Gamble, S. (2001). The routledge companion to feminism and postmodernism. London:

Routledge. Giannetti, L. D., & Leach, J. (1999). Understanding movies. Upper Saddle River, New Jersey:

Prentice Hall. Goodlad, S. (1971). A sociology of popular drama. Totowa, NJ: Rowman and Littlefield. Griffith, K. (1994). Narrative fiction: An introduction and anthology. California: Harcourt Brace

College. Guiraud, P. (1975). Semiology. London: Routledge. Hurtik, E., & Yarber, R. E. (1972). An introduction to poetry and criticism. Lexington, MA:

Xerox College. IMDb. (2016). Frozen awards and nominations. Retrieved from http://www.imdb.com/title/

tt2294629/awards Ithinkitsnice. (2010). Land Ahoy! (a very short animation) [Video file]. Retrieved from

https://www.youtube.com/watch?v=YGnkKtJN07w Jakobson, R. (1960). Closing statement: Linguistics and poetics. In T. A. Sebeok (Ed.). Style in

language, (pp. 350-377), Cambridge, MA: MIT Press. Jenkins, H. (2007). Transmedia Storytelling 101. Retrieved from

http://henryjenkins.org/blog/2007/03/transmedia_storytelling_101.html John, F. (1987). Television culture. New York: Methuen.

197

Kristeva, J. (1985). Intertextuality and literary interpretation. In R. M. Guberman (Ed.), Julia Kristeva interviews (pp. 188-203). New York: Columbia University Press.

Lambie, R. (2014). Disney’s Snow White: The risk that changed filmmaking forever. Retrieved from http://www.denofgeek.com/movies/disney/33091/disneys-snow-white-the-risk-that-changed-filmmaking-forever

Lévi-Strauss, C. (1955). The structural study of myth. The Journal of American Folklore, 68(270), 428-444.

Lim, R. (2014, September 4). Mary and Max (2009) [Blog post]. Retrieved from http://moviepilot.com/posts/2245757

Lucas, D. W. (1968). Aristotle poetics. Oxford: Clarendon Press. Merritt, D. (1993). Graphic design in television. Oxford: Focal Press. Millett, K. (2000). Sexual politics. Illinois: University of Illinois Press. Mynott, N. (2014, July 19). Anatomy of a disney character’s style: Frozen Guys edition.

Retrieved from https://style.disney.com/living/2014/07/19/anatomy-of-a-disney-characters-style-frozen-guys-edition/

Norrington, A. (2010). Harnessing ‘e’in storyworlds: Engage, enhance, experience, entertain. Publishing Research Quarterly, 26(2), 96-105.

Novak, E. A. (1988). Performing in musicals. New York: Schirmer Books. Oakley, A. (1981). Interviewing women: A contradiction in terms. Doing feminist research,

30(6), 1. Parks, M. (2014). How fourth-wave feminism is changing disney’s princesses. Retrieved from

https://www.highbrowmagazine.com/4388-how-fourth-wave-feminism-changing-disney-s-princesses

Peirce, C. S. (1902). Logic as semiotic: The theory of signs. New York: Dover Publications. Pratten, R. (2010). Transmedia storytelling: getting started. Retrieved from

http://workbookproject. com/culturehacker/2010/07/07/transmedia-storytellinggetting-started

Propp, V. (2010). Morphology of the folktale (Vol. 9). Austin: University of Texas Press.

198

Siklos, R. (2009, February 9). Why Disney wants dreamworks [Blog post]. Retrieved from http://archive.fortune.com/2009/02/09/news/companies/disney_dreamworks.fortune/index.htm?postversion=2009020914

Solomon, C. (1987). The art of the animated image: An anthology. Los Angeles, CA: American Film Institute.

Solomon, C. (2015). The art of Frozen. San Francisco: Chronicle Books. Thai Ticket Major. (2016, January 16). Disney on ice presents magical ice festival. Retrieved

from http://www.thaiticketmajor.com/performance/disney-on-ice-magical-ice-festival-2016-th.html

Tilley, A. (1991). Narrative. In D. Lusted (Ed.), The media studies book: A guide for teachers (pp. 53-79). London: Routledge.

Todorov, T. (1977). The poetics of prose. Ithaca: Cornell University Press. Weedon, C. (1999). Feminism, theory, and the politics of difference. New York: Wiley-

Blackwell. Wells, P. (1998). Understanding animation. London: Routledge. White, C. A. (2001). Technical theatre. New York: Oxford University Press.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

เพลงทใชประกอบในภาพยนตรแอนเมชน เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ 1. Frozen Heart [หวใจน าแขง]

เนอเพลงภาษาองกฤษ เนอเพลงภาษาไทย Born of cold and winter air And mountain rain combining This icy force both foul and fair Has a frozen heart worth mining So cut through the heart, cold and clear Strike for love and strike for fear See the beauty sharp and sheer Split the ice apart! And break the frozen heart Hup! Ho! Watch your step! Let it go! Hup! Ho! Watch your step! Let it go! Beautiful! Powerful! Dangerous! Cold! Ice has a magic, can't be controlled Stronger than one! Stronger than ten! Stronger than a hundred men!

กอก าเนดในลมหนาวเยน จากฝนเปนกอนน าแขงหนา ความหนาวเหนบอนเพลดเพลนพรงพรน สรางเปนหวใจใหเรามา เจาะลงตรงหวใจ ใสและเยน ความรกความหวนไหวไมเวน งามดงแกวสองแววชดเดน ผาน าแขงเขาไป ความเยอกเยนในจตใจ ฮบเอา! เดนระวง ไปเรวเขา ฮบเอา! เดนระวง ไปเรวเขา ชางงดงาม มพลง อนตราย เยน น าแขงมเวทยมนตเหนอเรา ยงกวาคนเดยว ยงกวาสบคน ยงกวาคนเปนรอยคน

201

Oh! Born of cold and winter air And mountain rain combining! This icy force both foul and fair Has a frozen heart worth mining! Cut through the heart, cold and clear! Strike for love and strike for fear! There's beauty and there's danger here Split the ice apart! Beware the frozen heart

โอว! กอก าเนดในลมหนาวเยน จากฝนเปนกอนน าแขงหนา ความหนาวเหนบอนเพลดเพลนพรงพรน สรางเปนหวใจใหเรามา เจาะลงตรงหวใจ ใสและเยน ความรกความหวนไหวไมเวน งามดงแกวสองแววชดเดน ผาน าแขงเขาไป ความเยอกเยนในจตใจ

2. Do You Want to Build a Snowman? [ปนมนษยหมะดวยกนมย]

เนอเพลงภาษาองกฤษ เนอเพลงภาษาไทย [Toddler Anna + Young Elsa] Elsa? Do you wanna build a snowman? Come on, let's go and play I never see you anymore, come out the door It's like you've gone away We used to be best buddies, and now we're not I wish you would tell me why Do you wanna build a snowman? It doesn't have to be a snowman (Go away, Anna!) Okay, bye [Young Anna] Do you wanna build a snowman

[อนนาวยเดก + เอลซาวยสาว] พเอลซา ปนมนษยหมะดวยกนมย ไปเลนดวยกนรบมา ท าไมหมนไมไดพบหนา มาเลนดกวา คลาย ๆ วาพจากไกล เราเคยเปนเพอนทแสนด วนนกเปลยน อยากขอพบอกใหเขาใจ ปนมนษยหมะดวยกนมย ไมชอบเลนอยางอนกยงได (ไปทอนเถอะ, อนนา) งนไมกวน [อนนาวยสาว] ปนมนษยหมะดวยกนมย

202

Or ride our bike around the halls? I think some company is overdue, I've started talking to the pictures on the walls Hang in there, Joan It gets a little lonely, all these empty rooms Just watching the hours tick by (Tick, tock, tick, tock, tick, tock, tick, tock) [Adult Anna] Elsa? Please, I know you're in there People are asking where you've been They say "have courage" and I'm trying to I'm right out here for you Just let me in We only have each other, it's just you and me What are we gonna do? Do you wanna build a snowman?

หรอไมกเลนขรถรบมา สงสยฉนเหงาแบบนนานแลวสทา ดเหมอนฉนเรมพดจาเพอเจอกบรปทงหลาย สตอไปนะโจน ทนไปในหองทวางเปลา นงเฝานาฬกาสงเสยงดงยงฟงใจหาย (ตก, ตอก, ตก, ตอก, ตก, ตอก, ตก, ตอก) [อนนาวยผใหญ] พเอลซา พอยในนนเบอมย ใคร ๆ กถามทพหายหนา ฉนรฉนตองส และเรยนรความกลา จะเคยงขางทกเวลา เปดมาไดไหม เรามกนอยแคนไง พกบนองสองคน ตองทนตองท าอยางไร ปนมนษยหมะดวยกนมย

3. For the First Time in Forever [เปนครงแรกทรอมาเนนนาน]

เนอเพลงภาษาองกฤษ เนอเพลงภาษาไทย [Verse 1 : Anna] The window is open! So's that door! I didn't know they did that anymore Who knew we owned eight thousand salad plates? For years I've roamed these empty halls Why have a ballroom with no balls? Finally they're opening up the gates! There'll be actual, real-life people

[บทรอง 1 : อนนา] ประตและหนาตาเปดเตมบาน! เพงรวาเขาไมไดเปดมานาน! เพงเหนวาเรามจานสลดแปดพนใบ เปนปทมองหองโถงเวงวาง มหองเตนร าแลวปลอยใหวาง แลวสดทายเปดใหผคนหลงไหล จะไดเจอผคนเปน ๆ บาง

203

It'll be totally strange But wow! Am I so ready for this change! Cause for the first time in forever There'll be music, there'll be light For the first time in forever I'll be dancing through the night Don't know if I'm elated or gassy But I'm somewhere in that zone Cause for the first time in forever I won't be alone [Interlude : Anna] I can't wait to meet everyone! Oh, what if I meet the one? [Verse 2 : Anna] Tonight, imagine me gown and all Fetchingly draped against the wall The picture of sophisticated grace I suddenly see him standing there A beautiful stranger, tall and fair I wanna stuff some chocolate in my face! But then we laugh and talk all evening Which is totally bizarre Nothing like the life I've led so far For the first time in forever There'll be magic, there'll be fun For the first time in forever

มนคงยงเกนจะเขาใจ แตฉนกพรอมกบการเปลยนแปลงใหม ๆ นเปนครงแรกทรอมาเนนนาน มประดบไฟ มดนตร เปนครงแรกทรอมาเนนนาน จะไดเตนทงคนสกท ท าไมเพอหรอเพยนขนาดนน กใจมนพองโตเหลอหลาย! นเปนครงแรกทรอมาเนนนาน ฉนไมตองเดยวดาย [บทพด : อนนา] อดใจรอพบทกคนไมไหวแลว ฮะ! แลวถาหากฉนเจอคนทใชละ? [บทรอง 2 : อนนา] เวลาเราเดนในกระโปรงฟฟอง ดวยรวระบายฉายเดนฝาหอง เปนภาพทชวนจบจองมองสดหรหรา ทนใดกไดเหนเปนภาพของเขา หนมนอยรปงามสงาไมเบา อยากจวงหยบเอาแตชอกโกแลตใสหนา จะไดหวเราะพดคยกนทงคน คงสดชนไมเหมอนทเคย ท าสงทชวตไมไดท าเลย! เปนครงแรกทรอมาเนนนาน คงสนกกนกวาเคยเปน! เปนครงแรกทรอมาเนนนาน

204

I could be noticed by someone And I know it is totally crazy To dream I'd find romance But for the first time in forever At least I've got a chance! [Verse 1 : Elsa] Don't let them in Don't let them see Be the good girl you always have to be Conceal, don't feel Put on a show Make one wrong move and everyone will know [Chorus 1: Elsa and Anna] But it's only for today (It's only for today) It's agony to wait (It's agony to wait) Tell the guards to open up the gate (The gate) [Chorus 2: Anna and Elsa] For the first time in forever (Don't let them in, don't let them see) I'm getting what I'm dreaming of (Be the good girl you always have to be) A chance to change my lonely world (Conceal) A chance to find true love (Conceal, don't feel, don't let them know) [Coda : Anna] I know it all ends tomorrow

มใครสกคนทยงมองเหน กรดวาออกจะเพอเจอ วาอาจไดเจอรกแท แตเปนครงแรกทรอมาเนนนาน และฉนวายงไมแน! [บทรอง 1 : เอลซา] อยาเปดใจไป อยาใหเขาเหน ตองเปนคนดอยางทเขาสอนใหเปน อยาคด ปดไว ซอนมนใหพน ถาพลาดครงเดยว อาจรกนทวทกคน [รองประสานเสยง 1: เอลซา และ อนนา] คงจะมแคเพยงวนน (จะมแคเพยงวนน) ทนรอเทาไรไมร (ทนรอเทาไรไมร) สงใหเขาเตรยมพรอมจะเปดประต (ประต) [รองประสานเสยง 2: อนนา และ เอลซา] เปนครงแรกทรอมาเนนนาน (อยาเปดใจไป อยาใหเขาเหน) เราจะไดสงทคอยฝนหา (ตองเปนคนดอยางทเขาสอนใหเปน) โอกาสเปลยนแปลงโลกอนเงยบเหงา (อยาคด) ใหรกแทจรงเขามา! (ปกปดในใจอยาใหเขาร) [เสยงจบ : อนนา] คงสนสดจบแคพรงน

205

So it has to be today Cause for the first time in forever For the first time in forever Nothing's in my way!

ในวนเดยวตองตามพบเขา นเปนครงแรกทรอมาเนนนาน เปนครงแรกทรอแสนเนนนาน ไมมใครหยดเรา!

4. Love Is An Open Door [รกมาเปดโลกสดใส]

เนอเพลงภาษาองกฤษ เนอเพลงภาษาไทย [Intro : Anna and Hans] Okay, can I just say something crazy? I love crazy! [Verse 1 : Anna and Hans] All my life has been a series of doors in my face And then suddenly I bump into you I was thinking the same thing! Cause, like, I've been searching my whole life to find my own place And maybe it's the party talking, or the chocolate fondue [Chorus: Anna and Hans] But with you but with you I found my place I see your face And it's nothing like I've ever known before Love is an open door Love is an open door (door) Love is an open door With you, with you With you, with you Love is an open door

[บทน า : อนนา และ ฮานส] โอเค, ขอฉนพดอะไรบา ๆ บางไดมย ฉนชอบเรองบา ๆ [บทรอง 1 : อนนา และ ฮานส] ไดแตเจอประตทกนปดหวใจฉนเรอยมา แตแลวไดมาพบเธอยงไงไมร ฉนกคดเหมอนกบเธอเลย แบบวา เฝาคนหาทไหนควรคกบฉนอยทกครา กอาจจะเปนเพราะปาร ตมากไป หรอ ว าชอกโกแลตฟองดว [รองประสานเสยง : อนนา และ ฮานส] แคเจอะเธอ แคเจอเธอเหมอนเจอคใจ แคไดเหนหนา กไดพบอะไรทไมเคยเจอทไหน รกมาเปดโลกสดใส รกมาเปดโลกสดใส (ใส) รกมาเปดโลกสดใส ดวยเธอ, ดวยเธอ ดวยเธอ, ดวยเธอ รกมาเปดโลกยงใหญ

206

I mean it's crazy (What?) We finish each other’s - Sandwiches! That's what I was gonna say! I never met someone who thinks so much like me Jinx! Jinx again! Our mental synchronization can have but one explanation You and I were just meant to be Say goodbye (say goodbye) to the pain of the past We don't have to feel it anymore Love is an open door Love is an open door (door) Life can be so much more With you With you With you With you Love is an open door (door) [Outro: Anna and Hans] Can I say something crazy? Will you marry me? Can I say something even crazier? Yes!

ตลกดนะ (หา?) ทเราพดจาเหมอน รทนกน กก าลงจะพดอยเลย กไมเคยเจอใครทคดอยางใจคดอย ปง ปงอกแลว! และเหตทใจเรามนซงคกน กมค าตอบอยขอเดยวนน เธอ และฉน สรางมาใหเปนค จะบอกลา (จะบอกลา) เรองเจบช าทพนผาน ลมมนไปไมจ าเปนตองเกบไว รกมาเปดโลกสดใส รกมาเปดโลกสดใส (ใส) ภาพในชวตเปลยนไป ดวยเธอ ดวยเธอ ดวยเธอ ดวยเธอ รกมาเปดโลกสดใส (ใส) [สรป : อนนา และ ฮานส] ขอฉนพดอะไรบา ๆ บางไดมย แตงงานกบฉนไดมย ฉนจะขอพดอะไรทบากวานะ ไดเลย

5. Let It Go [ปลอยมนไป]

เนอเพลงภาษาองกฤษ เนอเพลงภาษาไทย The snow glows white on the mountain tonight Not a footprint to be seen A kingdom of isolation

หมะสขาวเปนประกายในราตร ไมมรอยเทายามทมอง ในดนแดนอางวางรางผคน

207

And it looks like I'm the queen The wind is howling like this swirling storm inside Couldn't keep it in, Heaven knows I tried Don't let them in, don't let them see Be the good girl you always have to be Conceal, don't feel, don't let them know Well, now they know! Let it go, let it go Can't hold me back anymore Let it go, let it go Turn away and slam the door! I don't care what they're going to say Let the storm rage on The cold never bothered me anyway It's funny how some distance Makes everything seem small And the fears that once controlled me Can't get to me at all! It's time to see what I can do To test the limits and break through No right, no wrong, no rules for me I'm free! Let it go, let it go I'm one with the wind and sky Let it go, let it go

มเพยงเรานทครอบครอง ดงมพายซอนอยภายใน หมนวนเวยนวาย ถงตานทานเทาไหร ฉนกหามไมได อยาเปดใจไป อยาใหเขาเหน ตองเปนคนด อยางทเขาสอนใหเปน ปกปดในใจ อยาใหเขาร สดทายกร ปลอยมนไป อยางทเปน ไมอาจจะเกบอกตอไป ปลอยออกมา เลกซอนเรน เดนกลบหลง หมดสนเยอใย ฉนไมกลว ปลอยใหเขาพดไป พดใหโหมกระหน า ความหนาวไมท าใหเดอดรอนสกเทาไหร มองอะไรยามไกลหาง กลบเหนเลกลงไปเลย ความหวนไหวทคอยเขาครอบง า กลบท าไมไดดงเคย สงใหมยงรอ ใหลองใหร จะไปสดทาง ใหใครไดด ฉกกฎซ า ๆ เลอกท าสงใด อยางใจ ปลอยมนไป อยางทเปน เชอมใจ ไปกบลมและฟา ปลอยออกมา เลกซอนเรน

208

You'll never see me cry Here I stand, and here I'll stay Let the storm rage on! My power flurries through the air into the ground My soul is spiraling in frozen fractals all around And one thought crystallizes like an icy blast I'm never going back, the past is in the past! Let it go, let it go And I'll rise like the break of dawn Let it go, let it go That perfect girl is gone Here I stand in the light of day Let the storm rage on! The cold never bothered me anyway

เผชญมนดวยความกลา ฉนจะยน ตรงนเรอยไป พดใหโหมกระหน า พลงในกายลองลมลอยฟาลงมาสดน พลงในใจแทรกในเกลดน าแขงลอมรอบกายไมสน ผลกความคดผดเปนเกลดใสไรความกงขา ไมขอคดหวนคนไป ความหลงไมอาจคนมา เปนตวเรา อยางทเปน ขอทะยานยงตะวนสองฟา ปลอยออกมา เลกซอนเรน เดกดไมเหนมคา ฉนจะยน เดนในแสงแรงกลา พดกระหน าเขาไป ความหนาวไมท าใหเดอดรอนสกเทาไหร

6. Reindeer(s) Are Better Than People [กวางชางแสนดยงกวาผคน]

เนอเพลงภาษาองกฤษ เนอเพลงภาษาไทย [KRISTOFF] Reindeers are better than people Sven, don't you think that's true? (As Sven) Yeah, people will beat you And curse you and cheat you Every one of them's bad except you

[ครสตอฟ] กวางชางแสนดยงกวาผคน สเวนแกวาจรงใชมย (เลยนเสยงสเวน) ถกแลว คนนนชอบดา ชอบโกง และชอบท าราย ยกเวนคนเดยวทดมแคนาย

209

(As himself) Aw, thanks buddy But people smell better than reindeers Sven, don't you think I'm right? (As Sven) That's once again true For all except you (As himself) You got me, let's call it a night (As Sven) Good night (As himself) Don't let the frostbite Bite...

(เสยงตวเอง) โอว, ขอบใจเพอน แตคนนะชนะกวางกแคเรองกลน สเวน แกจะคดอยางไร (เลยนเสยงสเวน) กพดถกตองอย ทกคนยกเวนนาย (เสยงตวเอง) ตลกนะ ไปนอนไดเลยไป (เลยนเสยงสเวน) ราตรสวสด (เสยงตวเอง) ระวงหมะมนกด

7. In Summer [ในหนารอน]

เนอเพลงภาษาองกฤษ เนอเพลงภาษาไทย [Olaf] Bees'll buzz, kids'll blow dandelion fuzz And I’ll be doing whatever snow does in summer A drink in my hand, my snow up against the burning sand Probably getting gorgeously tanned in summer I’ll finally see a summer breeze, Blow away a winter storm And find out what happens to solid water when it gets warm!

[โอลาฟ] ผงบนวอน เดกนอยวงเลนและเปาเกสร และฉนตองเปนเหมอนหมะทเจอหนารอนสกครง จบน าใหสบาย ใหหมะในตวไดแนบกบทราย ท าผวแทนอบตวดวยแสงแดดหนารอนบาง ไดเหนสกท เมอลมหนารอน พดเอาความหนาวเหนบไปไกล น าแขงเมอมนเจอความอบอนวนนนมนจะเกดอะไร

210

And I can’t wait to see, what my buddies all think of me Just imagine how much cooler I’ll be in summer Dah dah, da doo, uh bah bah bah bah bah boo The hot and the cold are both so intense Put them together it just makes sense! Rrr Raht da daht dah dah dah dah dah dah dah dah doo Winter’s a good time to stay in and cuddle But put me in summer and I’ll be a happy snowman! When life gets rough, I like to hold on to my dream Relaxing in the summer sun, just letting off steam Oh the sky would be blue, and you guys will be there too When I finally do what frozen things do in summer [Kristoff, spoken] I’m gonna tell him [Anna, spoken] Don’t you dare! [Olaf, spoken] In summer!

รอไมไหว ฉนอยากร เพอน ๆ ฉนคดยงไงไปด วาตวฉนตองเทกวาใครเมอไดอยหนารอนบาง ดา ดา ดา ด อะ บลา บลา บลา บลา บลา บ ทงรอนและหนาวเหมอนคคนละขว จบมารวมกนมนตองแหลมชวร ๆ ลา ละ ดา ดท ดา ดา ดา ดา ดา ดา ดา ดา ด หนาหนาวมนดทไดใกลชดอนสบาย แตถาฉนเจอหนารอนแลวฉนจะตอง ราเรงทสด เวลาปญหากวนใจจะฝนถงภาพฉนเอง ไดนงชลทามกลางตะวนรอนแรง มนคงสดเจง โอ ทองฟาตองสดใส พวกเธอกตองเคยงขางไป เวลาไดพบอะไร อยางนนแคพบในหนารอนบาง [ครสตอฟพด] ฉนจะบอกเขานะ [อนนาพด] อยาบอกเชยว [โอลาฟพด] ในหนารอน

211

8. For the First Time in Forever (Reprise) [เปนครงแรกทรอมาเนนนาน (บรรเลงซ า)]

เนอเพลงภาษาองกฤษ เนอเพลงภาษาไทย [Anna] You don't have to protect me! I'm not afraid! Please don't shut me out again, please don't slam the door You don't have to keep your distance anymore Cause for the first time in forever I finally understand For the first time in forever We can fix this hand in hand We can head down this mountain together! You don't have live in fear Cause for the first time in forever I will be right here [Verse 1: Elsa & (Anna)] Anna, please go back home, your life awaits Go enjoy the sun and open up the gates (Yeah, but) I know, You mean well but leave me be Yes, I'm alone but I'm alone and free Just stay away and you'll be safe from me [Verse 2: Anna & (Elsa)] Actually, we're not (What do you mean, you're not?) I get the feeling you don't know (What do I not know?)

[อนนา] พไมจ าเปนตองปกปองฉน ฉนไมไดกลว ไดโปรดอยาปฏเสธฉนเลย เลกปดใจดกวา ไมตองถอยท าหมางเมน และหางเหนเยนชา กเปนครงแรกทรอมาเนนนาน ทฉนเรมจะเขาใจ เปนครงแรกทรอมาเนนนาน ขอใหเรารวมกนแกไข เราจะมงหนาลงเขานไปดวยกน! ไมตองหวนหวาดกลวเชนน นเปนครงแรกทรอมาเนนนาน ฉนขอเคยงขางพ [บทรอง 1 : เอลซา และ (อนนา)] อนนา โปรดกลบคนไป เจอะสงด ๆ ชนชมแสงตะวนและเปดประตเตมท (ใช แต...) พร...ทนองเองคด แตปลอยพไว ถงแมอางวาง แตเปนไดดงหวใจ! จงหนใหหาง จะรอดพนจากปวงภย [บทรอง 2 : อนนา และ (เอลซา)] มนไมเปนอยางนน (อะไรไมเปนอยางนน?) ฉนคดวาพยงไมไดร (เรองทพไมร?)

212

Arendelle's in deep, deep, deep, deep snow (What?) [Anna] You've kind of set off an eternal winter everywhere [Elsa] Everywhere? [Anna] Well, It's okay! You can just unfreeze it. [Elsa] No, I can't. I don't know how! [Verse 3 : Anna & (Elsa)] Sure you can. I know you can! Cause for the first time in forever (Oh I'm such a fool! I can't be free!) You don’t have to be afraid (No escape from the storm inside of me) We can work this out together (I can’t control the curse!) We’ll reverse the storm you’ve made (Anna, please you’ll only make it worse!) Don’t panic (There’s so much fear!) We’ll make the sun shine bright (You’re not safe here!) We can face this thing together (No!) We can change this winter weather (ahhh...)

เอเรนเดลลปกคลกเตมไปดวยหมะ (อะไรนะ?) [อนนา] พท าใหเกดฤดหนาวตลอดกาล...กบทกท [เอลซา] ทกทเลยหรอ? [อนนา] แตไมเปนไร พกแคละลายมน [เอลซา] ไม ท าไมได ไมรท ายงไง! [บทรอง 3 : อนนา และ (เอลซา)] พท าได! ฉนรวาพท าได! นเปนครงแรกทรอมาเนนนาน (โอว...เราชาง งมงาย! ไมอาจวงหน!) พไมตองเกรงกลวใด ๆ (ภายในใจลมพายแรงกลาเตมท) เราจะแกปญหาใหพนผาน (จะหยดค าสาปอยางไร!) ใหหมะละลายสนไป (อนนา พอเสย มนยงเลวราย!) ไมตองกลว (มนอนตราย!) ตะวนจะคนแสงฉาย (รบหนใหไกล!) เราจะรวมเผชญไปดวยกน (อยา!) เราจะชวยกนเปลยนความหนาวนน (อา...)

213

And everything will be all right (I can't!) แลวทก ๆ อยางตองดดงใจ (อยาเลย!) 9. Fixer Upper [ตองซอมตอ]

เนอเพลงภาษาองกฤษ เนอเพลงภาษาไทย [Intro : Bulda] What’s the issue, dear? Why are you holding back from such a man? [Verse 1: Bulda, Trolls] Is it the clumpy way he walks? Or the grumpy way he talks? Or the pear-shaped, square-shaped Weirdness of his feet? And though we know he washes well He always ends up sort of smelly But you’ll never meet a fella who’s as sensitive and sweet! [Chorus : Trolls] So he’s a bit of a fixer-upper So he’s got a few flaws Like his peculiar brain dear His thing with the reindeer That’s a little outside of nature’s laws! So he’s a bit of a fixer-upper But this we’re certain of You can fix this fixer-upper up With a little bit of love!

[เรม : บลดา] มปญหาอะไรจะหนจา ท าไมเธอปดกนตวเองจากผชายด ๆ ละ [บทรอง 1: บลดา, โทรลล] มนเปนการเดนงมงามของเขา หรอวาเรองพดจางเงา หรอรปเทาประหลาดหงกงอ ไมเขากบใคร ทงฟอกทงถสะอาดแคไหน มกยงมกลนไมนาชนใจนก แตกไมคอยมคนไหนททงออนหวานและยงออนไหว [รองประสานเสยง : โทรลล] เขากเหมอนของทตองเอาไปซอมตอ มอาการทตองแก ตองตรวจสมองมนดบางนะ วนวอกบเจากวางนะ มนดผดจากกฎธรรมชาตแหง ๆ เขากเหมอนของทตองเอาไปซอมตอ แตเชอพวกเราเถอะหนอ ถาจะซอมไอของตองซอมอยางหนก ซอมดวยรกสกนดกพอ

214

[Kristoff] Can we please just stop talking about this? We’ve got a real, actual problem here [Verse 2 : Trolls] I’ll say! So tell me, dear Is it the way that he runs scared? Or that he’s socially impaired? Or that he only likes to tinkle in the woods? Are you holding back your fondness due to his unmanly blondness? Or the way he covers up That he’s the honest goods? [Chorus : Trolls] He’s just a bit of a fixer-upper He’s got a couple of bugs His isolation is confirmation Of his desperation for healing hugs So he’s a bit of a fixer-upper But we know what to do The way to fix up this fixer-upper Is to fix him up with you! [Kristoff] ENOUGH! She is engaged to someone else, okay? [Verse 3 : Trolls] So she’s a bit of a fixer-upper

[ครสตอฟ] ขอรองละ เลกพดเรองนกนไดมย เธอมปญหาหนกอกอยนะตอนน [บทรอง 2 : โทรลล] วาไง บอกหนอยสจะ เพราะเขาชอบท าทาทางตนเตน เพราะเขาสงคมกบใครไมเปน หองน าไมเขาแตเขาชอบเลนปลอยตามตนไม เธอนะ คงจะแอบคลงไคล ทเขาผมทองสลวยเกนชายส เปนทเขากลบเกลอนดวงใจ ทใสและซอเอาไว [รองประสานเสยง : โทรลล] เขากเหมอนของทตองเอาไปซอมตอ ยงมจดออนตองก าจด ยงเมนยงหนกยงเปนตวช วาเขาตองการจะมใครสกคนกอดรด เขากเหมอนของทตองเอาไปซอมตอ แตเราจะขอเสนอ ซอมไอของตองซอมกร วาตองจบคใหเขาและเธอ [ครสตอฟ] พอแลว! เธอหมนกบคนอนไปแลว เขาใจไหม [บทรอง 3 : โทรลล] เธอกเหมอนของทตองเอาไปซอมตอ

215

That’s a minor thing Her quote “engagement” is a flex arrangement And by the way I don’t see no ring! So she’s a bit of a fixer-upper Her brain’s a bit betwixt Get the fiance out of the way And the whole thing will be fixed [Bulda] We’re not saying you can change him Cause people don’t really change We’re only saying that love's a force That's powerful and strange People make bad choices If they’re mad or scared or stressed But throw a little love their way (Throw a little love their way) And you’ll bring out their best True love brings out the best! Everyone’s a bit of a fixer-upper That’s what it’s all about Father! Sister! Brother! We need each other to raise us up And round us out Everyone’s a bit of a fixer-upper But when push comes to shove

เรองเลก ๆ แคแฟน ทวาคหมนไมคดวาเธอจะมนใจ แลวดด ๆ ทนวไมมแหวน เธอกเหมอนของทตองเอาไปซอมตอ สมองสบสนออนลา แคจดการคหมนเอาไปใหไกล กจะซอมเสรจสนปญหา [บลดา] ไมไดบอกใหเปลยนเขาน ไมมทางไดหรอกจรงไหม บอกไดแควารกนะเปนพลง ทขลงจนนาแปลกใจ คนด ๆ กเลอกผด ยามความคดไหวหวนหวาดกลว แคเราลองโยนความรกเขาไป (เราลองโยนความรกเขาไป) จะดโดยไมรตว รกชวยโดยไมรตว ใคร ๆ กเหมอนของทตองเอาไปซอมตอ มนเปนความจรงแนนอน ทงพอ พสาว นองชาย ตองมกนและกนชวยผลกชวยดน เมอยามทกขรอน ใคร ๆ กเหมอนของทตองเอาไปซอมตอ แตถามนเรมจะยาก

216

[Olaf] The only fixer-upper fixer That can fix a fixer-upper is [Trolls] True! true! True, true, true! Love (True love) Love, love, love, love, love Love! (True love!) True... [Troll Priest] Do you, Anna, take Kristoff to be your troll-fully wedded husband? [Anna] Wait, what!? [Troll Priest] You’re getting married! [Trolls] Love!

[โอลาฟ] ถาหากจะซอมของตองซอม กตองซอมดวยจะซอมอยาง [โทรลล] รก รก รก รก รก รก รกแท รก รก รก รก รก รก รกแท อ...รก [นกบวชโทรลล] แลวคณอนนา จะรบคณครสตอฟเปนคเเตงงานตามกฎโทรลล [อนนา] เดยว วาไงนะ [นกบวชโทรลล] คณเขาพธเเตงงาน [โทรลล] รก!

ภาคผนวก ข

เพลงทใชประกอบในการแสดงดสนยออนไอซ เรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ 1. Reindeer(s) Are Better Than People

[KRISTOFF] Reindeers are better than people Sven, don't you think that's true?

(As Sven)

Yeah, people will beat you And curse you and cheat you

Every one of them's bad except you

(As himself) Aw, thanks buddy

2. For the First Time in Forever & Do You Want to Build a Snowman?

[Anna] The window is open! So's that door! I didn't know they did that anymore

Who knew we owned eight thousand salad plates? For years I've roamed these empty halls

Why have a ballroom with no balls? Finally they're opening up the gates!

There'll be actual, real-life people

218

It'll be totally strange But wow! Am I so ready for this change!

Cause for the first time in forever There'll be music, there'll be light

For the first time in forever I'll be dancing through the night Don't know if I'm elated or gassy But I'm somewhere in that zone

Cause for the first time in forever I won't be alone

Elsa?

Please, I know you're in there People are asking where you've been

They say "have courage" and I'm trying to I'm right out here for you

Just let me in We only have each other, it's just you and me

What are we gonna do? Do you wanna build a snowman?

[Elsa]

Don't let them in Don't let them see

Be the good girl you always have to be Conceal, don't feel

Put on a show Make one wrong move and everyone will know

219

[Chorus 1: Elsa and Anna] But it's only for today (It's only for today)

It's agony to wait (It's agony to wait) Tell the guards to open up the gate (The gate)

[Chorus 2: Anna and Elsa]

For the first time in forever (Don't let them in, don't let them see) I'm getting what I'm dreaming of (Be the good girl you always have to be)

A chance to change my lonely world (Conceal) A chance to find true love (Conceal, don't feel, don't let them know)

[Coda : Anna]

I know it all ends tomorrow So it has to be today

Cause for the first time in forever For the first time in forever

Nothing's in my way! 3. Love Is An Open Door

[Anna and Hans] All my life has been a series of doors in my face

And then suddenly I bump into you I was thinking the same thing!

Cause, like, I've been searching my whole life to find my own place And maybe it's the party talking, or the chocolate fondue

[Chorus: Anna and Hans]

But with you but with you I found my place I see your face

And it's nothing like I've ever known before

220

Love is an open door Love is an open door (door)

Love is an open door With you, with you With you, with you

Love is an open door

I mean it's crazy (What?) We finish each other’s - Sandwiches!

That's what I was gonna say! I never met someone who thinks so much like me

Jinx! Jinx again! Our mental synchronization can have but one explanation

You and I were just meant to be

Say goodbye (say goodbye) to the pain of the past We don't have to feel it anymore

Love is an open door

Love is an open door (door) Life can be so much more

With you With you With you With you

Love is an open door (door) 4. In Summer

[Olaf] Bees'll buzz, kids'll blow dandelion fuzz

And I’ll be doing whatever snow does in summer A drink in my hand, my snow up against the burning sand

221

Probably getting gorgeously tanned in summer I’ll finally see a summer breeze,

Blow away a winter storm And find out what happens to solid water when it gets warm!

And I can’t wait to see, what my buddies all think of me

Just imagine how much cooler I’ll be in summer

Dah dah, da doo, uh bah bah bah bah bah boo

The hot and the cold are both so intense Put them together it just makes sense!

Rrr Raht da daht dah dah dah dah dah dah dah dah doo

Winter’s a good time to stay in and cuddle

But put me in summer and I’ll be a happy snowman!

When life gets rough, I like to hold on to my dream Relaxing in the summer sun, just letting off steam

Oh the sky would be blue,

and you guys will be there too When I finally do what frozen things do in summer

In summer! 5. Let It Go

The snow glows white on the mountain tonight Not a footprint to be seen A kingdom of isolation

222

And it looks like I'm the queen The wind is howling like this swirling storm inside

Couldn't keep it in, Heaven knows I tried

Don't let them in, don't let them see Be the good girl you always have to be Conceal, don't feel, don't let them know

Well, now they know!

Let it go, let it go Can't hold me back anymore

Let it go, let it go Turn away and slam the door!

I don't care what they're going to say Let the storm rage on

The cold never bothered me anyway

It's funny how some distance Makes everything seem small

And the fears that once controlled me Can't get to me at all!

It's time to see what I can do

To test the limits and break through No right, no wrong, no rules for me

I'm free!

Let it go, let it go I'm one with the wind and sky

Let it go, let it go

223

You'll never see me cry Here I stand, and here I'll stay

Let the storm rage on!

My power flurries through the air into the ground My soul is spiraling in frozen fractals all around And one thought crystallizes like an icy blast I'm never going back, the past is in the past!

Let it go, let it go

And I'll rise like the break of dawn Let it go, let it go

That perfect girl is gone Here I stand in the light of day

Let the storm rage on! The cold never bothered me anyway

Here I stand in the light of day Let the storm rage on!

The cold never bothered me anyway 6. For the First Time in Forever (Reprise)

[Anna] Please don't shut me out again,

please don't slam the door You don't have to keep your distance anymore

Cause for the first time in forever

I finally understand For the first time in forever

We can fix this hand in hand

224

We can head down this mountain together! You don't have live in fear

Cause for the first time in forever I will be right here

[Elsa & (Anna)]

Anna, please go back home, your life awaits Go enjoy the sun and open up the gates (Yeah, but)

I know, You mean well but leave me be Yes, I'm alone but I'm alone and free

Just stay away and you'll be safe from me

[Anna & (Elsa)] Actually, we're not (What do you mean, you're not?)

I get the feeling you don't know (What do I not know?) Arendelle's in deep, deep, deep, deep snow (What?)

Cause for the first time in forever (Oh I'm such a fool! I can't be free!) You don’t have to be afraid (No escape from the storm inside of me)

We can work this out together (I can’t control the curse!) We’ll reverse the storm you’ve made (Anna, please you’ll only make it worse!)

Don’t panic (There’s so much fear!) We’ll make the sun shine bright (You’re not safe here!)

We can face this thing together (No!) We can change this winter weather (ahhh...)

And everything will be all right (I can't!)

ประวตผเขยน ชอ ชอสกล นายปภณวช อองบางนอย ประวตการศกษา นเทศศาสตรบณฑต (การประชาสมพนธ) เ กยรตนยม มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

ปทส าเรจการศกษา พ.ศ. 2548 ประสบการณการท างาน พ.ศ. 2555 – ปจจบน นกสอสารมวลชน ประเภทวชาการ กลมงานผลตรายการ สวนผลตรายการ สถานวทยโทรทศนแหงประเทศไทย กรมประชาสมพนธ พ.ศ. 2552 – 2555 ผชวยฝายการตลาดและวางแผนธรกจ, ผประกาศขาว, พธกร, นกจดรายการวทย, นกประชาสมพนธ หางหนสวนสามญนตบคคล นครปฐมเคเบลทว พ.ศ. 2549 – 2552 ผประกาศขาว, พธกร, นกจดรายการวทย, นกประชาสมพนธ หางหนสวนสามญนตบคคล นครปฐมเคเบลทว พ.ศ. 2548 – 2549 นกประชาสมพนธ หางหนสวนสามญนตบคคล นครปฐมเคเบลทว