Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados...

34
1 O latim nas obras raras: uma introdução Apostila de atividades Fábio Frohwein de Salles Moniz (Org.)

Transcript of Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados...

Page 1: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

1

O latim nas obras raras:uma introdução

Apostila de atividades

Fábio Frohwein de Salles Moniz (Org.)

Page 2: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

SUMÁRIO

Atividade 1.1 | 03

Atividade 2.1 | 05

Atividade 2.2 | 06

Atividade 3.1 | 08

Atividade 3.2 | 10

Atividade 4.1 | 12

Atividade 4.2 | 13

Atividade 5.1 | 15

Atividade 5.2 | 17

Atividade 6.1 | 19

Atividade 6.2 | 21

Atividade 7.1 | 22

Atividade 7.2 | 24

Atividade 7.3 | 25

Atividade 8.1 | 26

Atividade 9.1 | 27

Atividade 9.2 | 29

Apêndice 1: vocabulário | 31

Apêndice 2: paradigmas | 34

2

Page 3: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 1.1Com base na tabela abaixo, proceda as atividades propostas.

1 O texto a seguir foi extraido do Genesis, transcreva-o, empregando formulas de reducao depalavras, de acordo com os sublinhados.6 Dixit quoque Deus: “Fiat firmamentum in medio aquarum et dividat aquas ab aquis”.

7 Et fecit Deus firmamentum divisitque aquas, quae erant sub firmamento, ab his, quae erant super firmamentum. Et factum est ita.

8 Vocavitque Deus firmamentum Caelum. Et factum est vesper et mane, dies secundus.

9 Dixit vero Deus: “Congregentur aquae, quae sub caelo sunt, in locum unum, et appareat arida”. Factumque est ita.

10 Et vocavit Deus aridam Terram congregationesque aquarum appellavit Maria. Et vidit Deus quod esset bonum.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3

Page 4: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2 Desenvolva as palavras abreviadas.

4

Page 5: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 2.1Classifique as formas pronominais abaixo, relacionando-as aos casos latinos: nominativo (sujeito),genitivo (adjunto adnominal), acusativo (objeto direto), ablativo (adjunto adverbial), dativo (objetoindireto) e vocativo (vocativo).

a) Aldo Manúcio foi um importante impressor. Os anos de nascimento e falecimento DELE sao1449 e 1515.

b) A Biblia Poliglota é um dos trabalhos mais conhecidos de Christophe Plantin. ELA foi impressaem 1569, em Antuérpia.

c) Johannes Gutenberg desenvolveu o sistema de impressao com tipos moveis. Por isso, devemos-LHE os beneficios da imprensa moderna.

d) Nos, bibliotecários, trabalhamos para atender o público. O usuário pode contar CONOSCO.

e) Preenchas corretamente o formulário para o bibliotecário TE ajudar melhor.

f) Oh VÓS, leitores, que abris este livro!

g) O impressor Claude Garamond especializou-se no desenho de tipos moveis. Atualmente, todosassociam-NO a um tipo de letra.

h) Precisamos falar CONVOSCO sobre os critérios de classificacao.

i) Comprei um livro CUJO autor desconheco.

j) O sistema está fora do ar. ELE será atualizado.

k) Doei um livro especial para TI.

l) Atencao, TU, que lês esta página!

5

Page 6: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 2.2Preencha as lacunas abaixo com os genitivos dos nomes/sobrenomes dos autores sublinhados.

a) Três livros de rudimentos cosmográficos de Johann Honter, natural de Coroneia.Rudimentorum cosmographicorum ____________________ Coronensis libri III.(Johannis, is; Honterus, i)

b) Dois tratados de Fabricio Paduano, filosofo e médico foroliviense, um sobre os ventos e outromuito breve sobre o movimento da terra.____________________ philosŏphi ac medĭci foroliviensis tractatus duo alter de ventis alterperbrevis de terrae motu.(Fabritĭus, i; Paduanĭus, i)

c) Imagens simbolicas de Cristoforo Giarda.Icones symbolĭcae ____________________.(Christophŏrus, i; Giarda, ae)

d) Poema votivo de Desidério Erasmo de Roterda a santa Genoveva, protetora dos curados da febrequarta.____________________ divae Genovefae praesidĭo a quartana febre liberati carmen votivum.(Desiderĭus, i; Erasmus, i; Roterodamus, i)

e) Obras de Públio Virgilio Marao.____________________ opĕra.(Publĭus, i; Virgilĭus, i; Maro, onis)

f) Discurso fúnebre de Inácio de Morais.____________________ oratĭo funĕbris.(Ignatĭus, i; Moralis, is)

g) Tratado de súmulas de logica de Paolo Veneto.Tractatus summularum logĭcae ____________________.(Paulus, i; Venetus, i)

h) Quadrante astrolábico, de Oronce Finé Delphinas, professor real de matemáticas ____________________, regĭi mathematicarum professoris quadrans astrolabĭcus.(Orontĕus, i; Finĕus, i; Delphinas, atis)

i) Dois livros sobre a técnica e a teoria de navegar, de Pedro Nônio salaciense.____________________ Salaciensis de arte atque ratione navigandi libri duo.(Petrus, i; Nonĭus, i)

j) Doze livros de correspondências de Manuel Marti, decano da igreja de Alona.____________________ ecclesĭae Alonensis decani epistolarum libri duodĕcim.(Emmanuelis, is; Martinus, i)

k) Emblemas de Paolo Maccio.____________________ emblemăta.(Paulus, i; Maccĭus, i)

6

Page 7: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

l) Emblemas hieropoliticos de Aegidius Albertinus.____________________ emblemăta hieropolitĭca.(Aegidĭus, i; Albertinus, i)

m) Cicero de Antonio Possevino, da Companhia de Jesus.____________________ Societatis Jesu Cicero.(Antonĭus, i; Possevinus, i)

n) O ima de Athanasius Kircher, da Companhia de Jesus.____________________ Societatis Jesu magnes.(Athanasĭus, i; Kircher, i)

o) Quatro livros sobre as sepulturas dos hebreus, de Johann Nicolaus, antigo professor na academiade Tübingen.____________________ antiqui professoris in academĭa Tubingensi libri IV de sepulchrishebraeorum.(Johannis, is; Nicolaus, i)

p) Navegacao e itinerário de John Hughes van Linschoten.Navigatĭo ac itinerarĭum __________________________.(Johannis, is; Hugo, onis; Linscotanus, i)

q) Obras supérstites de Lúcio Aneu Sêneca.____________________ opĕra quae supersunt.(Lucĭus, i; Annaeus, i; Senĕca, ae)

r) Doze livros sobre a agricultura de Lúcio Júnio Moderato Columela.____________________ de re rustĭca libri XII.(Lucĭus, i; Junĭus, i; Moderatus, i; Columella, ae).

s) Sobre os oficios, de Marco Túlio Cicero.____________________ de officĭis.(Marcus, i; Tulĭus, i; Cicĕro, onis)

t) Comentários de Caio Júlio César.____________________ commentarĭi.(Julĭus, i; Caĭus, i; Caesar, ăris)

u) Fragmentos das sátiras menipeias de Marco Terêncio Varrao.____________________ saturarum Menippearum fragmenta.(Marcus, i; Terentĭus, i; Varro, onis)

v) Biografias de Cornélio Nepos.____________________ vitae.(Cornelĭus, i; Nepos, otis)

x) Livros sobre a agricultura de Catao o Velho.____________________ libri de re rustĭca.(Cato, onis; Maior, oris)

7

Page 8: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 3.1Preencha as lacunas abaixo com os acusativos dos nomes/sobrenomes dos impressores sublinhados.

a) apud _______________ Cramoisy.(Sebastianus, i)

b) apud ____________________.(Christophŏrus, i; Froschouĕrus, i)

c) per ____________________.(Nicolaus, i; Episcopĭus, i)

d) per _______________ Lufft.(Ioannes, is)

e) apud _________________________.(Ioannes, i; Baptista, ae; Bidellĭus, i)

f) apud _______________.(Lodovicus, i; Rotorigĭus, i)

g) per _______________.(Henricus, i; Petrus, i)

h) apud _______________.(Iacobus, i; Luna, ae)

i) apud _______________.(Ioannes, is; Frobenĭus, i)

j) per _______________.(Antonĭus, i; Angerellus, i)

k) apud _______________.(Henricus, i; Aertssĭus, i)

l) per _______________.(Johannes, is; Neandrus, I; Bramanus, i)

m) per _________________________.(Joannes, is; Rubĕus, i; Vercellensis, is)

n) apud _______________.(Simon, onis; Colinaĕus, i)

o) apud _______________.(Joannes, is; Stunĭca, ae)

p) per _______________. (Nicolaus, i; Reusnerus, i)

8

Page 9: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

q) per _______________.(Petrus, i; Perna, ae)

r) apud _______________ Langerak.(Johannes, is; Arnoldus, i)

s) apud _______________.(Paulus, i; Meietus, i)

t) per _______________.(Luca, ae; Gauricus, i)

u) apud _______________.(Gaspar, aris; Bindonus, i)

9

Page 10: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 3.2Preencha as lacunas abaixo com os acusativos dos substantivos. Em seguida, proceda a traducao dasexpressões.

a) ordenare _______________. (organizar _______________.)bibliotheca, ae s.f. biblioteca.

b) dare _______________. (dar _______________.)licentia, ae s.f. autorizacao.

c) erudire _______________. (instruir _______________.)clerĭgus, i s.m. clérigo

d) legĕre _______________. (ler _______________.)liber, libri s.m. livro

e) delectare _______________. (agradar _______________.)discipŭlus, i s.m. aluno.

f) dicĕre _______________. (falar _______________.)verbum, i s.n. palavra.

g) delineare scutum. (desenhar _______________.)scutum, i s.n. escudo.

h) delectare _______________. (agradar _______________.)rex, regis s.m. rei.

i) scire _______________. (conhecer _______________.)impressor, oris s.m. impressor.

j) parare _______________ (preparar _______________.)editĭo, onis s.f. edicao.

k) legĕre _______________. (ler _______________).poema, ătis s.n. poema.

l) illustrare _______________. (ilustrar _______________.)corpus, ŏris s.n. corpo.

m) habere _______________. (ter _______________.)domus, us s.f. casa.

n) habere _______________. (ter _______________.)permissus, us s.m. permissao.

o) imprimĕre _______________. (imprimir _______________.)cornu, us s.n. cornucopia.

10

Page 11: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

p) cernĕre _______________. (reconhecer _______________.)facĭes, ei s.f. forma.

q) digerĕre_______________. (classificar _______________.)specĭes, ei s.f. espécie.

11

Page 12: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 4.1Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize ovocabulário do Apêndice 1.

a) Cum privilegio. ( ) 01 Com a permissao do inquisidor.b) Sub flore lilio. ( ) 02 Sob o simbolo da salamandra.c) Anno 1574. ( ) 03 Conforme a autorizacao do inquisidor.d) Cum licentia. ( ) 04 Da oficina de Hubert Antoine.e) Anno 1573. ( ) 05 No bairro de Saint-Jacques.f) Sub pelicano. ( ) 06 Da oficina de Petrus Hackius.g) Cum privilegio regis. ( ) 07 No bairro de Saint-Dizier.h) Sub scuto Florentiae. ( ) 08 Na rua de Saint-Jacques.i) Cum approbatione inquisitoris. ( ) 09 Na rua de Saint-Séverin.j) Ex facultate inquisitoris. ( ) 10 Sendo Auguste de Saint-Hilaire o autor.k) Ex officina Alberti Henrici. ( ) 11 Sendo Conrad Gessner o autor.l) Cum permissu inquisitoris. ( ) 12 Com o privilégio.m) Sub signo salamandrae. ( ) 13 sob a flor lirio.n) Ex auctoritate inquisitoris. ( ) 14 No ano de 1574.o) Ex officina Huberti Antonii. ( ) 15 Com licenca.p) In vico sancti Jacobi. ( ) 16 No ano de 1573.q) Ex officina Petri Hackii. ( ) 17 Sob o pelicano.r) In vico sancti Desiderii. ( ) 18 com o privilégio do rei.s) In via sancti Jacobi. ( ) 19 Sob o escudo de Florenca.t) Via sancti Severini. ( ) 20 Com a aprovacao do inquisidor.u) Auctore Augusto de Saint-Hilaire. ( ) 21 Conforme a permissao do inquisidor.v) Authore Conrado Gesnero. ( ) 22 Da oficina de Albert Heinrich.

12

Page 13: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 4.2Preencha as lacunas abaixo com os ablativos dos substantivos. Em seguida, proceda a traducao dasexpressões.

a) exire ex _______________. (sair _______________.)bibliotheca, ae s.f. biblioteca.

b) imprimĕre ex _______________. (imprimir _______________.)licentĭa, ae s.f. autorizacao.

c) esse cum _______________. (estar _______________.)clerĭgus, i s.m. clérigo.

d) dicĕre de _______________. (falar _______________.)liber, libri s.m. livro.

e) esse cum _______________. (estar _______________.)discĭpulus, i s.m. aluno.

f) pugnare _______________. (lutar _______________.)verbum, i s.n. palavra.

g) commentare de _______________. (comentar _______________.)scutum, i s.n. escudo.

h) esse cum _______________. (estar _______________.)rex, regis s.m. rei.

i) digerĕre ex _______________. (classificar _______________.)impressor, oris s.m. impressor.

j) commentare de _______________. (comentar _______________.)editĭo, onis s.f. edicao.

k) dicĕre de _______________. (falar _______________).poema, ătis s.n. poema.

l) pugnare _______________. (lutar _______________.)corpus, ŏris s.n. corpo.

m) habitare _______________. (morar _______________.)domus, us s.f. casa.

n) imprimĕre _______________. (imprimir _______________.)permissus, us s.m. permissao.

o) discĕre _______________. (aprender _______________.)cornu, us s.n. cornucopia.

13

Page 14: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

p) digerĕre ex _______________. (classificar _______________.)facĭes, ei s.f. forma.

q) dicĕre de _______________. (falar _______________.)specĭes, ei s.f. espécie.

14

Page 15: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 5.1Preencha as lacunas abaixo com os dativos dos nomes e sobrenomes..

a) Nicolaus __________ Cramoisy salutem dicit.(Sebastianus, i)

b) Cicero ____________________ salutem dicit.(Christophŏrus, i; Froschouĕrus, i)

c) Priscianus ____________________ salutem dicit.(Nicolaus, i; Episcopĭus, i)

d) __________ Lufft Nicolaus salutem dicit.(Ioannes, is)

e) ______________________________ Cicero salutem dicit.(Ioannes, i; Baptista, ae; Bidellĭus, i)

f) ____________________ Priscianus salutem dicit.(Logdovicus, i; Rotorigĭus, i)

g) ____________________ salutem Nicolaus dicit.(Henrichus, i; Petrus, i)

h) ____________________ salutem Cicero dicit.(Iacobus, i; Luna, ae)

i) ____________________ salutem Priscianus dicit.(Ioannes, is; Frobenĭus, i)

j) Nicolaus ____________________ salutem dicit.(Antonĭus, i; Angerellus, i)

k) Cicero ____________________ salutem dicit.(Henricus, i; Aertssĭus, i)

l) Priscianus ______________________________ salutem dicit.(Johannes, is; Neandrus, I; Bremanus, i)

m) ______________________________ Nicolaus salutem dicit.(Joannes, is; Rubĕus, i; Vercellensis, is)

n) ____________________ Cicero salutem dicit.(Simon, onis; Colinaĕus, i)

o) ____________________ Nicolaus salutem dicit.(Joannes, is; Stunica, ae)

p) ____________________ Priscianus salutem dicit. (Nicolaus, i; Reusnerus, i)

15

Page 16: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

q) ____________________ salutem Cicero dicit.(Petrus, i; Perna, ae)

r) ____________________ Langerak salutem Priscianus dicit.(Johannes, is; Arnoldus, i)

s) ____________________ salutem Nicolaus dicit.(Paulus, i; Meietus, i)

t) Cicero ____________________ salutem dicit.(Luca, ae; Gauricus, i)

u) Priscianus ____________________ salutem dicit.(Gaspar, aris; Bindonus, i)

16

Page 17: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 5.2Preencha as lacunas abaixo com os dativos dos substantivos. Em seguida, proceda a traducao dasexpressões.

a) tribuĕre magnitudĭnem __________. (atribuir importância __________.)bibliotheca, ae s.f. biblioteca.

b) dare imperĭum __________. (conceder poder __________.)licentĭa, ae s.f. autorizacao.

c) dicĕre salutem __________. (desejar saúde __________.)clerĭgus, i s.m. clérigo.

d) tribuĕre __________ auctorem. (atribuir autor __________.)liber, libri s.m. livro.

e) dare __________ licentĭam. (conceder autorizacao __________.)discĭpulus, i s.m. aluno.

f) tribuĕre __________ magnitudĭnem. (atribuir importância __________.)verbum, i s.n. palavra.

g) delineatorem __________ tribuĕre. (atribuir desenhista __________.)scutum, i s.n. escudo.

h) salutem __________ dicĕre. (desejar saúde __________.)rex, regis s.m. rei.

i) nomen __________ tribuĕre. (atribuir nome __________.)impressor, oris s.m. impressor.

j) permissum dare __________. (conceder permissao __________.)editĭo, onis s.f. edicao.

k) auctorem tribuĕre __________. (atribuir autor __________).poema, ătis s.n. poema.

l) libertatem dare __________. (conceder liberdade __________.)corpus, ŏris s.n. corpo.

m) tribuĕre __________ magnitudĭnem. (atribuir importância __________.)domus, us s.f. casa.

n) tribuĕre __________ imperĭum. (atribuir poder __________.)permissus, us s.m. permissao.

o) dare __________ approbationem. (conceder aprovacao __________.)cornu, us s.n. cornucopia.

17

Page 18: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

p) nomen tribuĕre __________. (atribuir nome __________.)facĭes, ei s.f. forma.

q) inventorem tribuĕre __________. (atribuir descobridor __________.)specĭes, ei s.f. espécie.

18

Page 19: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 6.1Preencha as lacunas abaixo com os plurais dos substantivos em conformidade com as expressões.Em seguida, proceda a traducao das expressões.

a)ordenare __________. (organizar _______________.)exire ex __________. (sair _______________.)tribuĕre magnitudĭnem __________. (atribuir importância _______________.)bibliotheca, ae s.f. biblioteca.

b)esse cum __________. (estar _______________.)erudire __________. (instruir _______________.)dicĕre salutem __________. (desejar saúde _______________.)clerĭgus, i s.m. clérigo.

c)commentare de __________. (comentar _______________.)delineare __________. (desenhar _______________.)delineatorem __________ tribuĕre. (atribuir desenhista _______________.)scutum, i s.n. escudo.

d)commentare de __________. (comentar _______________.)parare __________. (preparar _______________.)permissum dare __________. (conceder permissao _______________.)editĭo, onis s.f. edicao.

e)dicĕre de __________. (falar _______________).legĕre __________. (ler _______________).auctorem tribuĕre __________. (atribuir autor _______________).poema, ătis s.n. poema.

f)imprimĕre cum __________. (imprimir _______________.)habere __________. (ter _______________.)tribuĕre __________ imperĭum. (atribuir poder _______________.)permissus, us s.m. permissao.

g)imprimĕre __________. (imprimir _______________.)discĕre __________. (aprender _______________.)dare __________ approbationem. (conceder aprovacao _______________.)cornu, us s.n. cornucopia.

19

Page 20: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

h)cernĕre __________. (reconhecer _______________.)digerĕre ex __________. (classificar _______________.)nomen tribuĕre __________. (atribuir nome _______________.)facĭes, ei s.f. forma.

20

Page 21: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 6.2Classifique, quanto ao caso e número, as palavras em caixa alta nos enunciados abaixo. Utilize ovocabulário do Apêndice 1 e os paradigmas do Apêndice 2.

a) Disciplina et institutĭo PUERORUM (1).(1) ___________________.

b) Tractatus SUMMULARUM (1) LOGĬCAE (2) PAULI (3) Veneto.(1) ___________________ | (2) ___________________ Dica: Adjunto adnominal.(3) ___________________.

c) EMBLEMATA (1) sive symbola a PRINCIPĬBUS (2), VIRIS (3) ecclesiastĭcis, ac militarĭbus,aliisque usurpanda.(1) ___________________. Dica: Sujeito. | (2) ___________________.(3) ___________________. Dica: Obj. indireto.

d) RUDIMENTORUM (1) cosmographicorum Ioannis Honteri Coronensis LIBRI (2) cumTABELLIS (3) Geographĭcis elegantissĭmis. De variarum RERUM (4) NOMENCLATURIS (5) perCLASSES (6).(1) ___________________. | (2) ___________________. Dica: sujeito.(3) ___________________. | (4) ___________________.(5) ___________________. Dica: Adjunto adverbial. | (6) ___________________.

e) Panagyrica ORATĬO (1) elegantissĭma plurima rerum et HISTORIARUM (2) copĭa refertaIoanni huius NOMĬNIS (3) tertio invictissĭmo Lusitaniarum REGI (4) nuncupata Antonĭo LudovicoVlyssiponensi medĭco AUCTORE (5).(1) ___________________. | (2) ___________________. | (3) ___________________.(4) ___________________. | (5) ___________________.

f) PETRI (1) Nonii Salaciensis, de CREPUSCŬLIS (2) LIBER (3) unus, nunc recens et natus eteditus. Item allacen arabis vetustissĭmi, de CAUSIS (4) CREPUSCULORUM (5) liber unus, aGERARDO (6) Cremonensi iam olim LATINITATE (7) donatus, nunc uero omnĭum primum inLUCEM (8) edĭtus.(1) ___________________. | (2) ___________________. | (3) ___________________.(4) ___________________. | (5) ___________________. | (6) ___________________.(7) ___________________. | (8) ___________________.

21

Page 22: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 7.1Preencha as lacunas com os adjetivos, observando a concordância em gênero, número e caso com osubstantivo em caixa alta.

a) Três livros de rudimentos cosmográficos de Johann HONTER, coronense.Rudimentorum cosmographicorum Johannis HONTERI (Honterus, i s.m.) _______________(Coronensis, e adj.) libri III.

b) Dois tratados de Fabricio Paduano, filosofo e MÉDICO foroliviense, um sobre os ventos e outromuito breve sobre o movimento da terra.Fabritĭi Paduanĭi philosŏphi ac MEDĬCI (medĭcus, i s.m.) _______________ (Foroloviensis, e adj.)tractatus duo alter de ventis alter perbrevis de terrae motu.

c) IMAGEM simbolica de Cristoforo Giarda.ICON (icon, onis s.f.) _______________ (symbolĭcus, a, um adj.) Christophŏri Giardae.

d) POEMA votivo de Desiderio Erasmo de Roterda a santa Genoveva, protetora dos curados dafebre quarta.Desiderĭi Erasmi Roterodami divae Genovefae praesidĭo a quartana febre liberati CARMEN(carmen, ĭnis s.n.) _______________ (votivus, a, um adj.).

e) Obras do mantuano PÚBLIO Virgilio Marao.PUBLĬI (Publĭus, i s.m.) Virgilĭi Maronis _______________ (Mantuanus, a, um adj.) opĕra.

f) DISCURSO fúnebre de Inácio de Morais.ORATĬO (oratĭo, onis s.f.) Ignatĭi Moralis _______________ (funebris, e adj.).

g) Tratado de SÚMULA logica de Paolo Veneto.Tractatus SUMMŬLAE (summŭla, ae s.f.) Pauli Veneti _______________ (logĭcus, a, um adj.).

h) QUADRANTE astrolábico, de Oronce Finé Delphinas, professor real de matemáticas.QUADRANS (quadrans, antis s.m.) Orontĕi Finĕi Delphinatis, regĭi mathematicarum professoris_______________ (astrolabĭcus, a, um adj.).

i) Dois livros sobre a técnica e a teoria de navegar, de Pedro NÔNIO salaciense.Petri NONĬI (Nonĭus, i s.m.) _______________ (Salaciensis, e adj.) de arte atque ratione navigandilibri duo.

j) Doze livros de correspondências de Manuel Marti, decano da IGREJA alonense.Emmanuelis Martini ECCLESĬAE (ecclesĭa, ae s.f.) decani _______________ (Alonensis, e adj.)epistolarum libri duodĕcim.

k) EMBLEMA hieropolitico de Aegidius Albertinus.EMBLEMA (emblema, ătis s.n.) Aegidĭi Albertini _______________ (hieropolitĭcus, a, um adj.).

l) Quatro livros sobre as sepulturas dos hebreus, de Johann Nicolaus, antigo PROFESSOR naacademia de Tübingen.Johannis Nicolai PROFESSORIS (professor, oris s.m.) in academĭa Tubingensi _______________(antiqŭus, a, um adj.) libri IV de sepulchris hebraeorum.

22

Page 23: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

m) Livro do ITINERÁRIO maritimo de John Hughes van Linschoten.Liber ITINERARĬI (itinerarĭum, i s.n.) Johannis Hugonis Linscotanus _______________(maritĭmus, a, um adj.).

n) Obras supérstites do estoico Lúcio Aneu SÊNECA.Lucĭi Annaĕi SENĔCAE (Senĕca, ae s.m.) opĕra quae supersunt _______________ (stoicus, a, umadj.).

o) Doze livros da TÉCNICA agricola de Lúcio Júnio Moderato Columela.Lucĭi Junĭi Moderati Columellae ARTIS (ars, artis s.f.) libri XII _______________ (agricolaris, eadj.).

p) Nova EDIÇÃO do livro sobre os oficios, de Marco Túlio Cicero.Marci Tulĭi Ciceronis EDITĬO (editĭo, onis s.f.) libri de officiis _______________ (novus, a, umadj.).

q) FRAGMENTO das sátiras menipeias de Marco Terêncio Varrao recentemente descoberto.FRAGMENTUM (fragmentum, i s.n.) Menippearum Marci Terentĭi Varronis saturarum nuper_______________ inventum (inventus, a, um adj.).

23

Page 24: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 7.2As palavras abaixo com a mesma numeracao pertencem a uma única expressao. Classifique-asconforme caso e número, levando em consideracao a concordância entre adjetivo(s) esubstantivo(s). Utilize o vocabulário do Apêndice 1 e os paradigmas do Apêndice 2.

a) Flora (1) Peruviana (1), et Chilensis, sive descriptiones et icones plantarum (2) peruvianarum (2),et chilensĭum, secundum systema (3) linneanum (3) digestae, cum characterĭbus (4) plurĭum genĕrum evulgatorum reformatis (4).(1) _______________. | (2) _______________.(3) _______________. Dica: cf. regência da preposicao secundum.(4) _______________. Dica: cf. regência da preposicao cum.

b) Rudimentorum (1) cosmographicorum (1) Ioannis (2) Honteri (2) Coronensis libri III cumtabellis (3) geographĭcis (3) elegantissĭmis (3) de variarum (4) rerum (4) nomenclaturis per classes.(1) _______________. | (2) _______________.(3) _______________. Dica: cf. regência da preposicao cum.

c) Panagyrica (1) oratĭo (1) elegantissĭma (1) plurĭma rerum historiarum copĭa referta Ioanni huĭusnomĭnis tertĭo invictissĭmo (2) Lusitaniarum regi (2) nuncupata Antonĭo (3) Ludovico (3)Vlyssiponensi medĭco (3) auctore (3).(1) _______________. | (2) _______________. | (3) _______________.

d) De erratis Orontĭi Finaei Regĭi mathematicarum Lutetĭae professoris, qui putavit inter duas (1)datas (1) linĕas (1), binas (2) medĭas (2) proportionales sub continŭa (3) proportione (3) invenisse,circŭlum quadrasse, cubum duplicasse, multangŭlum (4) quodcunque rectilinĕum (4) in circŭlodescribendi, artem tradidisse, et longitudĭnis locorum differentĭas alĭter quam per eclipses lunares,etĭam dato quovis tempore manifestas fecisse, Petri Nonĭi Salaciensis liber vnus.(1) _______________. | (2) _______________. | (3) _______________. | (4) _______________.

e) Novus (1) orbis (1) regionum (2) ac insularum (2) veterĭbus incognitarum (2), una cum tabŭla (3)cosmographĭca (3), et aliquot alĭis consimĭlis argumenti libellis, quorum omnĭum catalŏgus sequentipatebit pagĭna. His accessit copiosus (4) rerum memorabilĭum index (4).(1) _______________. | (2) _______________.(3) _______________. Dica: cf. regência da preposicao cum. | (4) _______________.

f) Ioannis (1) Padovanĭi (1) Veronensis de singularum (2) humani (3) corpŏris (3) partĭum (2)significationĭbus ex varĭis (4) antiquorum sapientĭum voluminĭbus (4) excerptis (4), atque inpeculiares tabŭlas summatim pro qualibet parte digestis; opus (5) ad dignoscendos homĭnum mores,et qualitates, valde utile et necessarĭum (5). Authorum nomĭna, ex quibus significationes ipsaexcerpta sunt versa pagĭna indicabit.(1) _______________. | (2) _______________. | (3) _______________.(4) _______________. Dica: cf. regência da preposicao ex.(5) _______________. Dica: indica sujeito.

24

Page 25: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 7.3As palavras abaixo com a mesma numeracao pertencem a uma única expressao. Classifique-asconforme caso e número, levando em consideracao a concordância entre adjetivo(s) esubstantivo(s). Utilize o vocabulário do Apêndice 1 e os paradigmas do Apêndice 2.

a) Rudimentorum cosmographicorum Ioannis (1) Honteri (1) Coronensis (1) libri III cum tabellisgeographĭcis elegantissĭmis de variarum rerum nomenclaturis per classes.(1) _______________.

b) Panagyrĭca oratĭo elegantissĭma plurĭma rerum historiarum copĭa referta Ioanni huĭus nomĭnistertĭo invictissĭmo Lusitaniarum regi nuncupata Antonĭo (1) Ludovico (1) Vlyssiponensi (1) medĭco(1) _______________.

c) De erratis Orontĭi Finaei Regĭi mathematicarum Lutetĭae professoris, qui putavit inter duas dataslinĕas, binas (1) medĭas (1) proportionales (1) sub continŭa proportione invenisse, circŭlumquadrasse, cubum duplicasse, multangŭlum quodcunque rectilinĕum in circŭlo describendi, artemtradidisse, et longitudĭnis locorum differentĭas alĭter quam per eclipses (2) lunares (2), etĭam datoquovis tempŏre manifestas fecisse, Petri (3) Nonĭi (3) Salaciensis (3) liber unus.(1) _______________. | (2) _______________. Dica: cf. regência da preposicao per.(3) _______________.

d) Novus orbis regionum ac insularum veterĭbus incognitarum, una cum tabŭla cosmographĭca, etaliquot alĭis consimĭlis (1) argumenti (1) libellis, quorum omnĭum catalŏgus sequenti patebit pagĭna.His accessit copiosus rerum (2) memorabilĭum (2) index.(1) _______________. | (2) _______________.

e) Ioannis (1) Padovanĭi (1) Veronensis (1) de singularum humani corpŏris partĭumsignificationibus ex varĭis antiquorum (2) sapientĭum (2) voluminĭbus excerptis, atque in peculiares(3) tabŭlas (3) summatim pro qualibet parte digestis; opus (4) ad dignoscendos homĭnum mores, etqualitates, valde utĭle (4) et necessarĭum. Authorum nomĭna, ex quibus significationes ipsa excerptasunt versa pagĭna indicabit.(1) _______________. | (2) _______________. | (3) _______________.(4) _______________. Dica: indica sujeito.

25

Page 26: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 8.1Identificar o ano de impressao das obras abaixoa) PONTIFICALE | ROMANVM | CLEMENTIS VIII. | PONT. MAX. | IVSSV | RESTITVTVM |ATQVE EDITVM | ROMAE, M. D. XCV.b) ARNOLDI CORVINI | a BELDEREN, J.C. | JUS FEUDALE, | PER | APHORISMOS | Strictìm |EXPLICATUM. | Editio quarta, priori emendatior. | AMST[EL]ÆDAMI, | Apud HENRICU[M]W[E]TSTENIUM, | CIƆ IƆC XCI.

c) AD ARTICVLOS | CALVINIANAE, | De Sacramento Eucharistiæ, traditionis, ab eins Mini- |stris in Francia Antarctica euulgatæ Responsiones, | Per Nicolaum Villagagnonem EquitemRhodium. | Ioannis Garetij Louaniensis de vera præsentia corpo- | ris Christi in SacramentoEucharistiæ, Classes. IX | contra Sacramentariam pestem, ex omnibus ferè Ec- | clesiasticisauctoribus summo studio collectæ. | Adiecta insuper ad calcem decima Classis, Christum suæ |Ecclesiae perpetuò adesse, eamq in fide nec er- | rasse, nec errare posse, ostendens. | Cum duobusindicibus copiosissimis: quorum alterum in | fronte: alterum vero a tergo voluminis posuimus, | utunusquisq; suo tractatui inseruiret. | CVM PRIVILEGIS | VENETIIS, apd Gasparem Bindonum. | MD LXII.

d) FRANCISCI | CONTARENI | V. CLARISS. | DE REBVS IN HETRV- | ria a Senensibus gestiscùm aduersus | Florentinos, tum aduersus Ildi- | brandinum Vrsinum Pe- | tilianen.comitem, | Libritres, | A Io. Michaële Bruno nunc primùm | in lucem editi. | LVGDVNI APVD HÆREDES |SEBAST. GRYPHII. | M. D. LXII.

e) CASPARIS BARLÆI, | RERVM PER OCTENNIVM | IN | BRASILIA | Et alibi nupergestarum. | Sub Præfectura Illustrissimi COMITIS | I. MAVRITII, | NASSOVIÆ, & c. COMITIS, |Nunc Vesaliæ Gubernatoris & Equitatus Fœderatorum | Belgii Ordd. sub AVRIACO Doctoris, |HISTORIA. | AMSTELODAMI, | Ex Typographeio IOANNIS BLAEV, | MDCXLVII.

26

Page 27: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 9.11 Preencha as lacunas abaixo com as formas verbais latinas correspondentes as formas verbaisportuguesas entre parênteses. Em seguida, proceda a traducao das frases.a) Castigator acer tractatum doctrinalem __________ et __________. (julga; corrige)________________________________________________________________________________(julgar = deputo, as, are, avi, atum v.tr.; corrigir = emendo, as, are, avi, atum v.tr.)

b) Castigatores acres tractatus doctrinales __________ et __________. (julgam; corrigem)________________________________________________________________________________(julgar = deputo, as, are, avi, atum v.tr.; corrigir = emendo, as, are, avi, atum v.tr.)

c) Auctor illustris lectorem curiosum __________ et __________. (comove; ensina)________________________________________________________________________________(comover = movĕo, es, ere, movi, motum v.tr.; ensinar = docĕo, es, ere, docŭi, doctum v.tr.)

d) Auctores illustres lectores curiosos __________ et __________. (comovem; ensinam)________________________________________________________________________________(comover = movĕo, es, ere, movi, motum v.tr.; ensinar = docĕo, es, ere, docŭi, doctum v.tr.)

e) Bibliopola sedŭlus libros dissortes __________ et __________. (seleciona; classifica)________________________________________________________________________________(selecionar = capĭo, is, ĕre, cepi, captum v.tr.; classificar = digĕro, is, ĕre, gessi, gestum v.tr.)

f) Bibliopolae sedŭli libros dissortes __________ et __________. (selecionam; classificam)________________________________________________________________________________(selecionar = capĭo, is, ĕre, cepi, captum v.tr.; classificar = digĕro, is, ĕre, gessi, gestum v.tr.)

g) Bibliopola diligens opus prohibitum __________ et __________. (encontra; protege)________________________________________________________________________________(encontrar = reperĭo, repĕris, reperire, repĕri, repertum v.tr.; proteger = custodĭo, is, ire, ivi,itum v.tr.)

h) Bibliopolae diligentes opĕra prohibita __________ et __________. (encontram; protegem)________________________________________________________________________________(encontrar = reperĭo, repĕris, reperire, repĕri, repertum v.tr.; proteger = custodĭo, is, ire, ivi,itum v.tr.)

2 Preencha as lacunas abaixo com as formas verbais latinas correspondentes as formas verbaisportuguesas entre parênteses. Em seguida, proceda a traducao das frases.a) Castigator acer tractatum doctrinalem __________ et __________. (julgou; corrigiu)________________________________________________________________________________(julgar = deputo, as, are, avi, atum v.tr.; corrigir = emendo, as, are, avi, atum v.tr.)

b) Castigatores acres tractatus doctrinales __________ et __________. (julgaram; corrigiram)________________________________________________________________________________(julgar = deputo, as, are, avi, atum v.tr.; corrigir = emendo, as, are, avi, atum v.tr.)

27

Page 28: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

c) Auctor illustris lectorem curiosum __________ et __________. (comovou; ensinou)________________________________________________________________________________(comover = movĕo, es, ere, movi, motum v.tr.; ensinar = docĕo, es, ere, docŭi, doctum v.tr.)d) Auctores illustres lectores curiosos __________ et __________. (comoveram; ensinaram)________________________________________________________________________________(comover = movĕo, es, ere, movi, motum v.tr.; ensinar = docĕo, es, ere, docŭi, doctum v.tr.)

e) Bibliopola sedŭlus libros dissortes __________ et __________. (selecionou; classificou)________________________________________________________________________________(selecionar = capĭo, is, ĕre, cepi, captum v.tr.; classificar = digĕro, is, ĕre, gessi, gestum v.tr.)

f) Bibliopolae sedŭli libros dissortes __________ et __________. (selecionaram; classificaram)________________________________________________________________________________(selecionar = capĭo, is, ĕre, cepi, captum v.tr.; classificar = digĕro, is, ĕre, gessi, gestum v.tr.)

g) Bibliopola dilĭgens opus prohibitum __________ et __________. (encontrou; protegeu)________________________________________________________________________________(encontrar = reperĭo, repĕris, reperire, repĕri, repertum v.tr.; proteger = custodĭo, is, ire, ivi,itum v.tr.)

h) Bibliopolae diligentes opĕra prohibita __________ et __________. (encontraram; protegeram)________________________________________________________________________________(encontrar = reperĭo, repĕris, reperire, repĕri, repertum v.tr.; proteger = custodĭo, is, ire, ivi,itum v.tr.)

28

Page 29: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

ATIVIDADE 9.21 Preencha as lacunas abaixo com as formas verbais latinas correspondentes as formas verbaisportuguesas entre parênteses. Em seguida, proceda a traducao das frases.a) Tractatus doctrinalis a castigatiore acri __________ et __________. (é julgado; é corrigido)________________________________________________________________________________(julgar = deputo, as, are, avi, atum v.tr.; corrigir = emendo, as, are, avi, atum v.tr.)

b) Tractatus doctrinales a castigatiorĭbus acrĭbus __________ et __________. (sao julgados; saocorrigidos)________________________________________________________________________________(julgar = deputo, as, are, avi, atum v.tr.; corrigir = emendo, as, are, avi, atum v.tr.)

c) Lector curiosus poemăte illustri __________ et __________. (é comovido; é ensinado)________________________________________________________________________________(comover = movĕo, es, ere, movi, motum v.tr.; ensinar = docĕo, es, ere, docŭi, doctum v.tr.)

d) Lectores curiosi poematĭbus illustrĭbus __________ et __________. (sao comovidos; saoensinados)________________________________________________________________________________(comover = movĕo, es, ere, movi, motum v.tr.; ensinar = docĕo, es, ere, docŭi, doctum v.tr.)

f) Liber dissors a bibliopola sedŭlo __________ et __________. (é selecionado; é classificado)________________________________________________________________________________(selecionar = capĭo, is, ĕre, cepi, captum v.tr.; classificar = digĕro, is, ĕre, gessi, gestum v.tr.)

g) Libri dissortes a bibliopolis sedŭlis __________ et __________. (sao selecionados; saoclassificados)________________________________________________________________________________(selecionar = capĭo, is, ĕre, cepi, captum v.tr.; classificar = digĕro, is, ĕre, gessi, gestum v.tr.)

h) Opus prohibitum a bibliopola diligenti __________ et __________. (é encontrado; é protegido)________________________________________________________________________________(encontrar = reperĭo, repĕris, reperire, repĕri, repertum v.tr.; proteger = custodĭo, is, ire, ivi,itum v.tr.)

i) Opĕra prohibita a bibliopolis diligentĭbus __________ et __________. (sao encontrados; saoprotegidos)________________________________________________________________________________(encontrar = reperĭo, repĕris, reperire, repĕri, repertum v.tr.; proteger = custodĭo, is, ire, ivi,itum v.tr.)

2 Preencha as lacunas abaixo com as formas verbais latinas correspondentes as formas verbaisportuguesas entre parênteses. Em seguida, proceda a traducao das frases.a) Tractatus doctrinalis a castigatiore acri __________ et __________. (foi julgado; foi corrigido)________________________________________________________________________________(julgar = deputo, as, are, avi, atum v.tr.; corrigir = emendo, as, are, avi, atum v.tr.)

29

Page 30: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

b) Tractatus doctrinales a castigatiorĭbus acrĭbus __________ et __________. (foram julgados;foram corrigidos)________________________________________________________________________________(julgar = deputo, as, are, avi, atum v.tr.; corrigir = emendo, as, are, avi, atum v.tr.)

c) Lector curiosus poemăte illustri __________ et __________. (foi comovido; foi ensinado)________________________________________________________________________________(comover = movĕo, es, ere, movi, motum v.tr.; ensinar = docĕo, es, ere, docŭi, doctum v.tr.)d) Lectores curiosi poematĭbus illustrĭbus __________ et __________. (foram comovidos; foramensinados)________________________________________________________________________________(comover = movĕo, es, ere, movi, motum v.tr.; ensinar = docĕo, es, ere, docŭi, doctum v.tr.)

f) Liber dissors a bibliopola sedŭlo __________ et __________. (foi selecionado; foi classificado)________________________________________________________________________________(selecionar = capĭo, is, ĕre, cepi, captum v.tr.; classificar = digĕro, is, ĕre, gessi, gestum v.tr.)

g) Libri dissortes a bibliopolis sedŭlis __________ et __________. (foram selecionados; foramclassificados)________________________________________________________________________________(selecionar = capĭo, is, ĕre, cepi, captum v.tr.; classificar = digĕro, is, ĕre, gessi, gestum v.tr.)

h) Opus prohibitum a bibliopola diligenti __________ et __________. (foi encontrado; foiprotegido)________________________________________________________________________________(encontrar = reperĭo, repĕris, reperire, repĕri, repertum v.tr.; proteger = custodĭo, is, ire, ivi,itum v.tr.)

i) Opĕra prohibita a bibliopolis diligentĭbus __________ et __________. (foram encontrados; foramprotegidos)________________________________________________________________________________(encontrar = reperĭo, repĕris, reperire, repĕri, repertum v.tr.; proteger = custodĭo, is, ire, ivi,itum v.tr.)

30

Page 31: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

APÊNDICE I: vocabulárioacer, acris, acre adj. severo.Albertus, i s.m. Albert.annus, i s.m. ano.antiqŭus, a, um adj. antigo.Antonĭus, i s.m. Antoine.approbatĭo, onis s.f. aprovacao.argumentum, i s.n. argumento.auctor, oris s.m. autor.auctorĭtas, atis s.f. autorizacao.Augustus, i s.m. Auguste.bibliopola, ae s.m. bibliotecário.bini, ae, a num. dois.capĭo, is, ĕre, cepi, captum v.tr. selecionar.castigator, oris s.m. critico.causa, ae s.f. causa, motivo.character, eris s.m. caracteristicas.Chilensis, e adj. chileno.classis, e adj. classe.Conradus, i s.m. Conrad.consimĭlis, e adj. semelhante. continŭus, a, um adj. continuo.copiosus, a, um adj. copioso.Coronensis, e adj. coronense.corpus, ŏris s.n. corpo.cosmographĭcus, a, um adj. cosmográfico.crepuscŭlum, i s.n. crepúsculo.cum prep. de abl. com.curiosus, a, um adj. curioso.custodĭo, is, ire, ivi, itum v.tr. proteger.datus, a, um adj. dado.deputo, as, are, avi, atum v.tr. julgar.Desiderĭus, i s.m. Dizier.digĕro, is, ĕre, gessi, gestum v.tr. classificar.dilĭgens, entis adj. cuidadoso.dissors, ortis adj. diferente.docĕo, es, ere, docŭi, doctum v.tr. ensinar.doctrinalis, e adj. cientifico.duo, duae, duo num. dois.eclipsis, is s.f. eclipse.elegantissĭmus, a, um adj. muito elegante.emblema, ătis s.n. emblema.emendo, as, are, avi, atum v.tr. corrigir.ex prep. de abl. de, conforme.excerptus, a, um adj. tomado.facultas, atis s.f. permissao.flora, ae s.f. flora.Florentĭa, ae s.f. Florenca.flos, floris s.f. flor.geographĭcus, a, um adj. geográfica.

31

Page 32: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

Gerardus, i s.m. Gerard.Gesnerus, i s.m. Gessner.Henricus, i s.m. Heinrich.historĭa, ae s.f. historia.Honterus, i s.m. Honter.Hubertus, i s.m. Hubert.humanus, a, um adj. humano.illustris, e adj. famoso.in prep. de abl. em.incognĭtus, a, um adj. desconhecidoindex, ĭcis s.m. indice.inquisitor, oris s.m. inquisidor.insŭla, ae s.f. ilha.invictissĭmus, a, um adj. muito invicto.Ioannis, is s.m. Giovanni, Johann.Jacobus, i s.m. Jacques.Latinĭtas, atis s.f. latinidade.lector, oris s.m. leitor.liber, libri s.m. livro.licentĭa, ae s.f. licenca.lilĭum, i s.n. lirio.linĕa, ae s.f. linhaLinneanus, a, um adj. lineano (relativo a Carl Linné).logĭca, ae s.f. logica.Ludovicus, i s.m. Luislunaris, e adj. lunar.lux, lucis s.f. luz.medĭcus, i s.m. médico.medĭus, a, um adj. médio.memorabĭlis, e adj. memorável.movĕo, es, ere, movi, motum v.tr. comover.multangŭlus, a, um adj. que tem muitos ângulus.nomen, ĭnis s.n. nome.nomenclatura, ae s.f. nomenclatura.Nonĭus, i s.m. Nunes.novus, a, um adj. novo.officina, ae s.f. oficina.opus, ĕris s.n. obra.oratĭo, onis s.f. discurso.orbis, is s.m. orbe.Padovanĭus, a, um adj. paduano.Panagyrĭcus, a, um adj. laudativo.pars, partis s.f. parte.Paulus, i s.m. Paolo.peculiaris, e adj. peculiar.pelicanus, i s.m. pelicano.per prep. de acus. por, através de.permissus, us s.f. permissao.Peruvianus, a, um adj. peruano.Petrus, i s.m. Pedro.

32

Page 33: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

planta, ae s.f. planta.princeps, ĭpis s.m. principe.privilegĭum, i s.n. privilégio.prohibitus, a, um adj. proibido.proportĭo, onis s.f. proporcaoproportionalis, e adj. proporcional.puer, puĕri s.m. garoto, crianca.rectilinĕus, a, um adj. retilineo.reformatus, a, um adj. revisado.regĭo, onis s.f. regiao.reperĭo, repĕris, reperire, repĕri, repertum v.tr. encontrar.res, rei s.f. coisa, assunto, feito.rudimentum, i s.n. rudimento.Salaciensis, e adj. salaciense.salamandra, ae s.f. salamandra.sanctus, i s.m. saint.sapĭens, entis adj. sábio.scutum, i s.n. escudo.secundum prep. de acus. segundo, conforme.sedŭlus, a, um adj. dedicado.Severinus, i s.m. Séverin.signum, i s.n. simbolo.singularus, a, um adj. individual, único.sub prep. de abl. sob.summŭla, ae s.f. súmula, resumo.systema, ătis s.n. sistema.tabella, ae s.f. prancha.tabŭla, ae s.f. tábua, prancha.utĭlis, e adj. útil.varĭus, a, um adj. variado.Veronensis, e adj. veronense.via, viae s.f. rua.vicus, i s.m. bairro.vir, viri s.m. homem.Vlyssiponensis, e adj. ulissiponense.volŭmen, ĭnis s.n. volume.

33

Page 34: Apostila de atividades · ATIVIDADE 4.1 Correlacione as expressões abaixo com os significados correspondentes. Como apoio, utilize o vocabulário do Apêndice 1. a) Cum privilegio.

APÊNDICE 2: paradigmas

Substantivos1a. decl. 2a. decl. 2a. decl. (neut.)

sing. pl. sing. pl. sing. pl.nom. -a -ae -us|-er|-ir -i -um -agen. -ae -arum -i -orum -i -orumacus. -am -as -um -os -um -aabl. -a -is -o -is -o -isdat. -ae -is -o -is -o -is

3a. decl. 3a. decl. (neutr.)sing. pl. sing. pl.

nom. -is|-* -es -e|-* -a|-ĭagen. -is -um|-ĭum-is -um|-ĭumacus. -em -es -e|-* -a|-ĭaabl. -e -ĭbus -i|-e -ĭbusdat. -i -ĭbus -i -ĭbus

4a. decl. 4a. decl. (neut.) 5a. decl.sing. pl. sing. pl. sing. pl.*

nom. -us -us -u -ŭa -es -esgen. -us -ŭum -us -ŭum -ĕi -erumacus. -um -us -u -ŭa -es -esabl. -u -ĭbus -u -ĭbus -e -ebusdat. -ŭi -ĭbus -ŭi -ĭbus -ĕi -ebus

Adjetivos1a. classe

masc. fem. neut.sing. pl. sing. pl. sing. pl.

nom. -us|-er -i -a -ae -um -agen. -i -orum -ae -arum -i -orumacus. -um -os -am -as -um -aabl. -o -is -a -is -o -isdat. -o -is -ae -is -o -is

2a. classemasc./fem. neut.

sing. pl. sing. pl.nom. -is|-* -es -e|-* -a|-ĭagen. -is -um|-ĭum -is -um|-ĭumacus. -em -es -e|-* -a|-ĭaabl. -i|-e -ĭbus -i|-e -ĭbusdat. -i -ĭbus -i -ĭbus

34