DIssERTATIO ACADEMICAsIsTENs

HORTUMACADEMIAE

ABOENsIs.Cujus

PARTEM QUARTAM,Venia experientissime Facult. Medice

Publico examini submittunt

FREDR. WILH. RADLOFF,M. D Prosesldr Regius. Fac. Med. Adj & Demonstrator

Botanices Reg. Acad. scient. Holmiensis & Reg.societ. Oecon. Fenn, Membrum hujusque

secretarius.Et

Gustatus Eriksson 3Oslrogatiio • svecus,

In Auditorio Physico die 17 Decembris MDCCCVH.H. A, M. s,

ABOJEImpressa apud Reg, Acad. Typ. J. C. Frenckeu,.

*

% ',■■■-

-:

' ■-

4

•«

THEsEs.t.

sine Philosophia, scientia medica non existit*

II.Tamen non minus medica arti obesse potcsl Rudium philosophiae,,

ubi subtilioribus contemplationibus nimis insistimus.

nr.Vera Medicina exslat mmqvam „ nisi ia veris. Medicis..

IV.Consvetudinem aegri semper respiciat Medicus, nceesle ess„

V.Non lameir pro lubilo suo , sed arbitratu Medici,, sumet aeger qua-

eunque ad vitam,, sustentandam inserviunt.vr.

Optimum ssepe est medicamentum Cibus opportune datus*vir..

Facultas sane & integre vivendi sub quavis coeli temperie Hominiprte plurimis animantibus est concesia.

vnr.Plurimi morbi hteredetaril a debilitate ortum ducunt.

IX.Luxus plures gignit morbos.

X-saepe inutilis nimia abstinentia»

xr.Neque tamen ulla res magij adjuvat laborantem quam UmpesUvaaMinentia.

✓

Undetrigesiraus Jam agitur annus cum Celeberri-mus Dom. Doctor Carolus Nicolaus Hei lenius

asl hanc Regiam Academiam Oeconomiae Prosessor,eo autem tempore Demonstrator Botanices & Facul-tatis Medicae Adjunctus, Dilsertatione academica Hor-tam Academiae Aboensis describere & hisiorica com-mentatione illustrare ell aggressus. Egregie inchoatiopusculi, doctam continuationem quatuor abhincannis dedit Celeberrimus Dom. Doctor ssihannes Fre-dericus IValknius tunc temporis Demonstrator Bota-nices, jam autem Eloquentiae Prosessor Regius &

ordinarius. Ea autem nobilis argumenti suit ampli-tudo, & ad umbilicum ducereViro Celeberrimo aliisofficiis obstricto, haud licuerit. Mearum itaque par-tium reputavi, Virorum optimorum pro modulo le-gere vestigia, grato pectore agnoscens, me permul-ta Eorum ex collectaneis, quae ad illustrationem prae-sentis materiei maxime faciunt, hausisle.

sed adhuc' restat ut praemoneam, me in elabo-rando hoc opusculo illum mihi! proposuisse ordinem:nimirum ut praesens sectio additamenta contineat adhistoricam Horti descriptionem, sequentes vero par-ticulae indicent quas hoc Florae auraicae delubrumsovet plantas.

65illos, si non siatis omnino temporibus, nec plene,satis tamen liberaliter percepit Academia, ut sum-mam, a die 5 septembris 1774, quo ultima huctransmisTa suit legatae sortis portio, thalerorum ar-genteorum 28725 complerent, quam tamen haud pa-rum imminuerunt tum indulta Celeberrimo Gaddpotesias llipem fixam participandi (aj, tum sunctuslibellis ejus oeconomicis popularibus publicandis, iti-neribus instituendis, periculis chernico - technicis sa-ciendis,commercio epistolico su (linendo &cctmpensi(£).Acceptas vero pecunias rationes Cameras primumordinum Regni manuaribus artibus praepositas (Ma-nufactur Contoiret), quae anno 1766 esie desiit, deindeRegio quod commerciis praeest Collegio reddendae

(a) Neque hoc sidum suit noslri privilegium; quin licuitquoque eidem, operarios tutamine Academia; frui-turos, mercede e publico solvenda conducere, vid.Prot. Consi Acad. d 24 sept. 1754. Et tamen nonpublica, uti illa quae Kalmius curanda habuit, tedsua propria ejus erant viridaria. Vid, Prot, Consi.Acad. d. d. 14 Julii 1757 & 29 Octobr. 1760.

ih) Protoc Coni. Acad. d. d Febr. 1753, 14 Mart. 3Maji & 22 Julii 1754, 25 Mare. 175$ , 7 Maji 1764;24 Januae & 12 Decemb. 1765, 28 Jan, & 4 Decemb.1767, d 8 Dec. 1768 &c. Quid? quod & semel sue-rit a restituendis thaleris argenteis centum,’ quos ul-tra praestitutam lummam acceperat liberatus, vid.Prot. Coni, Acad, d. 11 Febr. 1769 & I5 Maji 1770.

66

erant (c)- Proventus autem 2000 thalerorum ar-genteorum Augusiissimi Regis ex liberalitate iterumJ777 P er continuos sex annos horto nostro indultos('d ) edam non semper definito tempore Academiaemislbs suisle libri rationum satis superque testantur.Anno enim 1790 trium annerum reditns simul. sen1000 imperiales, aerarium obtinuit. D. 11 sept. 1781trecentos cum triente imperialium, initio anni 1785iterum 333J imp. & tandem 1787 eandem summanseu quod reliquum erat stipulatae accepit pecuniae.supplicem Patrum Academicorum petitionem ut adhuc per triennium Horto liceret eisdem frui emo-lumentis, Cancellarius sua commendatione sulcirerenuebat C) & Rex. Ipse hujus proventus conti-nuationem ultra statutum sexennium haud ampliuspermisit (/), Congesta sors 2700 imperialium, exdecreto quidem intacta manebit, interira tamen aerealieno sere 900 inperiaUum hodie gravatur. Cumautem pertenuis spes semper videretur Hortum abhoc onere solutum iri, annua enim erogatio saepissi-me soenus ex forte perceptum superat, deliberatumest, utrum aes hocce alienum e rationariis delere-

(r) Lits. 7?eg. d. 15 Junii 1752, 4 Aprilis 1760, 7 seps.1762 &c.

(d) P. 1, hujus Diss p. 23.O Litr. Canceoll, d. 31 Januarii 1785,is) lact. Regiae ad Reg, Coli, Commere, d, 30 Aug 1785;,

67tur; sed res adhuc in qvfestione versatur (g). Ne'au-tem pauperrime dotata nosira Flora debito obruatur,Cancellarius Academiae ex JBilmarkiana , Musis Abo-ensibus testamento liberaiiter legata, donatione, quo-tannis 66y imp. Horto concessit (A).

s. XV.Vegetabilia vero industria Celeberimi Kalm

in Hortum Academicum, introducta, jam pridemp. is hujus Dissertationis enumerata leguntur; omnesautem stirpes in hac eoumaratione non recensitasesso, facile ex illa inter Prosessores Kalm &Gadeorta aemulatione edocemur. Kalmio enim expo-postulante, jusTu Consistorii Academici, d. d, n &

is Octob. 1763 lustratio Horti Botanici & plantatio-num sipsaloensiura instituta est atque ipse Vir Cele-berrimus sequentes semet plantas colere vel coluisie(o), idoneo teste Celeb. [D. D. D. JoIl Leche, as-ser uit:Corispermum byljopisolium Veronica virginica sBlitum capitatum Amethystea coerulea

virgatum s Rosmarinus officina lis \syringa vulgans caeni- salvia officinalis

lea & alba, verbenacaCircaea Canadensis + Valeriana cornucopiae.

(g) Litt. Cane. d. 14 Maji 178?"!(h) Litt. Cane. d. 1 Nov. 1803.(«) Omnes enim cruce notatas plantas dudum periisse in-

genue satetur.

68

Valeriana ca/citrapalocusta +

Gladiolus communisIris germaniea

virginiatPhalaris canariensis sPanicum asticum

latisolium sLolium temulentumscabiola alpina

columbaria -{■tat aricaatropurpurea

Knautia orientalisscherardia arvensisAsperula arvensisGalium parisiensePlantago coronopus tMyolotis lappula amer.Cerinthe majorAnchula officinalisPrimula verisAnagallis arvensis 4-Convolvulus sepium

hederaceus +

Canepanula persolinta shederacea s

Mirabilis longiflora sVerbascum sibiricum

blattaria

crus gelliclandestinum Emitiaceum

Hyoscyamus albus -sphysaloides

Nicociana paniculataglutinssa s

A tropa belladonnaPhysalis viscoja ssolanum du/camiara

tuberosumlycoper/icum

Capsicum annuum sLycium europceumEvonymus europausRibes reclinatum

grojulariauva crijpa

Hedera quinquesoliaCelosia argenteaVinea majorchenopodium bonusbenricus E

botrjs -sibybridum

Narcistus poeticusAllium porrum

sativuntscorodoprasumcepasistulostimscboenoprasum

Lilium candidumbulbiserumcbalcedonicum

Ornithogalum albumConvallaria polygonata

amerkana

69Asparagus officinatisHyacinthus orientalis

botryoides sedumAloe per/oliataHemerocallis slavaBerberis vulgaris-Rumex /anguineus

acutus

acetosaColchicum outummale

conoidea snostis/orabybridum

Oxalis stnsia sol. vir.sol.rub.

Agrostema coroncriaLychnis cbalcedonicaCerastium persoliatum sPortulaca oleraceaReseda luteola

viculus bippocaslamim. Philadelphus coronariusTropaeolum minus Amygdalus communis +

Majus Prunus virgimanabaccis rubrisEpilobium birjutum

Daphne taetereum baecis nigrispumiladomeflica amer,sptnosa

Cerdiospernum halicacabum sPolygonum tataricum

sagopyrum/'candens Crataegis ana

Cassia chamxbrisla s oxyaeanthaligustrina t sennica

Dictamnus albus Pyrus communisRuta graveolens Rosa amer icana spinoDianthus barbatus si/Jima. s

prnlisev Rubus id&us amer.coryophyllus Casiusplumarius Fragaria ve/ca

Cucubalus stellatus t sativa amer.maritimus Potentilla rttpeliristatancus Jupina \

viscosus amer. norvegicasilene armeria Geum urbanum amer

suinquevulnera \ Actaea /picata

70(imicisuga

Chelidonium majusglauciusn

Papaver rhoeas sCistus beliantbemum’

Poeonia ojsicinalisDelphinium grandiflonm

elatumAconitum antboraAquilegia vulgarisNigella damascena

sttivaAnemone ranuncttloidesThalictrum minus

aquilegisoliumAdonis annuaIsopyrum sumarioidesTeucrium scordiumsatureja bortensisHyssbpus ojsicinalis

' lophantusliepetoides

Nepeta cataria amer,siberica

sideritis montana.Mentha crispa

pulegiumstalhys orientaleBallota nigraPhlomis tuberosaOriganumThymusMelissa

vulgare amer,Malvavulgaris

pulegiowes ,

Dracorephalum ruyscbiana smoldavicumgrandiflorumtbymiflorum

Ocymum basilicumscrophularia vernaDigitalis purpureaLepidium (ativumCochlearia armoraciaIberis umbellataBiscutella auriculam

didymaLunaria rediviva sArabis pendulaCheiranthus cbeiriEry simum barbaraaBrasfica oleracea

9 varietates,sinapis alba

nigraRaphanus sativus

var. rad.nig.cbinensis

Bunias orientalisIsacls lusitanicaCrambe orientalisCleonae gynandrasGeranium amer.Altheaj ojsicinalisAlcea sicisolia

inauritian*crispaalcea

71

LavateraHibiscusFumariaGalegaCrotalariaAnthyllisLupinus

ColuteaPhaleolus

Pisum

OrobnsLathyrus

LatbyrusViccia

Ervummonantboslaburnumseur optetis }•

securidacea sCytisusUlexCoronillaOrnithopusHippocrepis unijiliquosa i

zeylanicustuberosus

beterophyllusbiennisbengalensis

sativasabalens +

eegyptia scorpiurus silicata itrimestris Hcdysarum alpintimtrionum onobrycbisve[icaria hirtum\

officinalis Clitoria mariana +

sagittaria Glycine apios svulneras ia Astragalus cicurvarius microphyllusbirsutus contortuplicatesluteus Trisolium melilotusarborescens s lupinasler]vulgaris incarnatum]variet . sl. coccin.Lotvs tetragonolobusnanus Trigonella rutbenica

saenum graecumMedicago Jativasalcata

polymorpha z var ,Citrus aurantium

sativumacbruslatbyroidescanadenjissativus

Hypericum americ.Tragopogon orientale

povrisoliumscorzonera bis panicasonchus sioridamsLactuca sativaPrenanhes albaCrepis barbataHieracium americ.Lapsana siellata iCichorium intybus

endivia sCarduus marianusCnlcus oleraceus

72

Centaurea benediBa 1Cathamus tinElonus ]Bidens bipartita amer +1

tripartita amer, sEupatorium tnsoliatumAgeratum conyzoidesTanacecum crtjpum

baljamitaArtemisia abvotanumArtemisia pontica

dracunculus \

Xeranthium annuum'Tussilago petasitessenecio scanicusAsser tradescantasolidago augustisoliaInula heleniumBellis perennisTagetes patulaeressaChrylanthemum [egetum

coronarium'Anthemis tinEioriaAchillea pleno.Helianthus annuus

Jlrumosus sCentaurea crupina F

montana sCalendula officinalisImpatiens balsaminaPassi flora coeruleeaCoix lacryma jsobisZea mnysAxyris .• amarantboides

BetulaBuxus•Urtica

Amaranthus

PoteriumJuglausCorylusPinus

CupresTusRicinusCucurbitaCucumisBryoniaspinaciaCannabisHumulusDioscorea

, MercurialisJuniperusTaxusVeratrumHolcus

Valantia

AtriplexAcerFicus

cana densis[supervivenspiluliseracannabinatricolorscaudatus\siscusviridis[pinossangutsorb*regiaamericanapinea sslrobusjempervirens\conwmniscitrullussativusalba soleracea[ativaUipulusvillo[a xannuavirginiana |

baccataalbum[orgbum slanatusarticulatacruciatahortenjiscanadensecaricd

n.