Ελληνικό Ανοικτό...

Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Παιδαγωγικές & τεχνικές

προδιαγραφές εκπαιδευτικού υλικού- Εικόνα

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Συγγραφή

Γεώργιος Βορβυλάς Βασίλειος Τσάπαλος

Επιμέλεια Έκδοσης

Χαρούλα Σερεμετίδη Όλγα Φράγκου

Καλλιτεχνική Επιμέλεια

Χαρούλα Σερεμετίδη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΥΠΟΕΡΓΟΥ 5

Αχιλλέας Καμέας

Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου

Σχολή Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίας

Ο παρών οδηγός αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του Υποέργου 5 με τίτλο «Εργαστήριο

Εκπαιδευτικού Υλικού και Εκπαιδευτικής Μεθοδολογίας (ΕΕΥΕΜ)» της Πράξης «Ελληνικό

Ανοικτό Πανεπιστήμιο» η οποία έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και

Δια Βίου Μάθηση» (ΕΠΕΔΒΜ) του ΕΣΠΑ (2007-2013), Άξονας Προτεραιότητας 7: «Ενίσχυση της

Δια Βίου Εκπαίδευσης Ενήλικων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» με κωδικό MIS 29και η οποία

συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από

εθνικούς πόρους, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ)

Παιδαγωγικές & τεχνικές προδιαγραφές Εκπαιδευτικού Υλικού – Εικόνα

7

Πρόλογος

Ο παρών οδηγός, αποτελεί μία προσπάθεια ενοποίησης μίας σειράς οδηγιών που αφορούν

τόσο σε τεχνικές όσο και σε παιδαγωγικές προδιαγραφές που χρειάζεται να πληροί μια εικόνα

για να είναι κατάλληλη για εκπαίδευση από απόσταση στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

(ΕΑΠ). Ο οδηγός που ακολουθεί επιμερίζεται σε τρία μέρη:

Το πρώτο μέρος αφορά στις προδιαγραφές δημιουργίας εικόνων στο πλαίσιο της Ανοικτής και

εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (ΑεξΑΕ). Το δεύτερο μέρος αφορά στις οδηγίες για καλύτερη

εκπαιδευτική αξιοποίηση των εικόνων, οι οποίες αφορούν σε τεχνικές καλύτερης κατανόησης

των περιεχομένων της αλλά και προσανατολισμού του διδασκόμενου στα περιεχόμενα του

εκπαιδευτικού υλικού. Το τρίτο μέρος προσδιορίζει τις σχετικές τεχνικές προδιαγραφές που

ορίζει το ΕΑΠ για την ανάπτυξη αυτού του τύπου μαθησιακού αντικειμένου.

Ο οδηγός αφορά τόσο στον Επιστήμονα-Δημιουργό, όσο και στον Τεχνικό Ανάδοχο αλλά και

στους υπόλοιπους εμπλεκόμενους στην ανάπτυξη του Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού (ΨΕΥ),

φιλοδοξώντας να καλύψει τις όποιες απορίες τους δημιουργηθούν σχετικά με τον σχεδιασμό,

την ανάπτυξη και την υλοποίησή του από την έναρξη της δημιουργίας του μέχρι και την

ολοκλήρωσή του.


8


9

Πίνακας Περιεχομένων

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ - ΕΙΚΟΝΑ (IMAGE) ......................... 13

1. Σκοπός του Οδηγού ανάπτυξης εικόνων ....................................................................................... 13

2. Ορισμός της εικόνας ....................................................................................................................... 13

Μέρος Α: Προδιαγραφές Ανάπτυξης στο πλαίσιο της Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης

(ΑεξΑΕ) .................................................................................................................................................... 15

3. Προδιαγραφές ανάπτυξης ............................................................................................................. 15

Μέρος Β: Προδιαγραφές Εκπαιδευτικής Αξιοποίησης .......................................................................... 24

4. Προδιαγραφές Εκπαιδευτικής Αξιοποίησης Εικόνας .................................................................... 24

Μέρος Γ: Τεχνικές Προδιαγραφές .......................................................................................................... 28

5. Περιεχόμενο ................................................................................................................................... 28

6. Πρότυπα και μορφότυποι .............................................................................................................. 29

7. Προδιαγραφές μέσου ..................................................................................................................... 31

8. Παραδοτέα ..................................................................................................................................... 35

8.1 Αρχείο επιστημονικού περιεχομένου .................................................................................... 35

8.2 Αρχείο αρχικού σχεδιασμού .................................................................................................. 36

9. Τεχνικές δεξιότητες συντελεστών .................................................................................................. 37

10. Προτεινόμενα εργαλεία ............................................................................................................. 38

11. Οδηγίες/κανόνες «καλής» εκπαιδευτικής εφαρμογής .............................................................. 38

11.1 Κανόνες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ................................................................................... 38

11.2 Γενικοί κανόνες εκπαίδευσης ................................................................................................. 39

12. Ενδεικτική βιβλιογραφία ............................................................................................................ 40


10


11

Κατάλογος Πινάκων

Εικόνα 1. Παράδειγμα εννοιολογικού χάρτη ............................................................................................. 16

Εικόνα 2. Παράδειγμα γραφήματος πίτας ................................................................................................. 17

Εικόνα 3. Παράδειγμα ραβδογράμματος .................................................................................................. 17

Εικόνα 4. Παράδειγμα δενδροδιαγράμματος ............................................................................................ 18

Εικόνα 5. Παράδειγμα δομής ..................................................................................................................... 19

Εικόνα 6. Παράδειγμα διαγράμματος ροής διαδικασίας .......................................................................... 20

Εικόνα 7. Παράδειγμα διαγράμματος ροής διεργασίας ........................................................................... 21

Εικόνα 8. Παράδειγμα κυκλικού διαγράμματος διεργασίας .................................................................... 22

Εικόνα 9. Παράδειγμα χρονολογίου .......................................................................................................... 23

Εικόνα 10. Παράδειγμα διαγράμματος γραμμής ...................................................................................... 23

Εικόνα 11. Παράδειγμα οπτικής καθοδήγησης ......................................................................................... 24

Εικόνα 12. Παράδειγμα ανάδειξης της σημαντικής πληροφορίας μέσα από μια σχηματική

αναπαράσταση ........................................................................................................................................... 26

Εικόνα 13. Παράδειγμα γειτνίασης κειμένου και εικόνας ......................................................................... 27

Εικόνα 14. Παράδειγμα προοργανωτή ...................................................................................................... 28


12


13

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ -

ΕΙΚΟΝΑ (IMAGE)

1. Σκοπός του Οδηγού ανάπτυξης εικόνων

Ο οδηγός αυτός απευθύνεται στους δημιουργούς εικόνων που προορίζονται για εκπαιδευτικό

υλικό εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Περιγράφονται οι τύποι πληροφορίας οι οποίοι μπορούν

να οπτικοποιηθούν μέσα από κατάλληλους τύπους εικόνων, όπως επίσης και τρόποι

αξιοποίησης των εικόνων οι οποίοι διευκολύνουν την κατανόηση των μηνυμάτων που αυτές

περιέχουν.

Επομένως, μέσα από τη μελέτη αυτού του oδηγού θα μπορεί κανείς:

Να αναγνωρίζει τους βασικούς τύπους πληροφορίας που εντοπίζονται σε ένα

εκπαιδευτικό υλικό

Να σχεδιάζει τις κατάλληλες εκείνες εικόνες οι οποίες βοηθούν το διδασκόμενο να

κατανοήσει καλύτερα ένα τύπο πληροφορίας

Να επιλέγει κατάλληλες τεχνικές αναπαράστασης της πληροφορίας οι οποίες

επιτρέπουν την ευκολότερη κατανόηση του μηνύματος μιας εικόνας αλλά και τον

προσανατολισμό του διδασκόμενου σε τμήματα του εκπαιδευτικού υλικού.

2. Ορισμός της εικόνας

Οι βασικές μορφές μιας εικόνας είναι οι ακόλουθες:

Φωτογραφία. Με τον όρο φωτογραφία αναφερόμαστε γενικά στη διαδικασία

δημιουργίας οπτικών εικόνων μέσω της καταγραφής και αποτύπωσης του φωτός, με

χρήση κατάλληλων συσκευών (φωτογραφικές μηχανές, ψηφιακές - αναλογικές).

Διάγραμμα. Ένα διάγραμμα είναι μια απλοποιημένη και δομημένη οπτική παρουσίαση

εννοιών, ιδεών, κατασκευών, σχέσεων, στατιστικών δεδομένων, κλπ. Χρησιμοποιείται

σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες για να παρουσιάσει, απλοποιήσει και γενικά

για να κάνει κατανοητό το θέμα με το οποίο σχετίζεται.


14

Χάρτης. Είναι μια οπτική απεικόνιση μιας περιοχής και των σχέσεων μεταξύ στοιχείων

αυτής, όπως αντικείμενα και γεωγραφικοί σχηματισμοί. Μπορεί να απεικονίζει την

επιφάνεια της γης ή κάποιο τμήμα της (ηπείρους, χώρες, νομούς, κλπ.), τμήμα της

θάλασσας ή της ουράνιας σφαίρας. Πολλοί χάρτες είναι στατικές, δισδιάστατες και

γεωμετρικά ακριβείς αναπαραστάσεις του τρισδιάστατου χώρου, ενώ άλλοι είναι

δυναμικοί ή διαδραστικοί, ακόμα και τρισδιάστατοι. Η αποτύπωση γίνεται με ανάλογη

σμίκρυνση, με καθορισμένη αναλογία που λέγεται κλίμακα χάρτου και σημειώνεται με

το σύμβολο της διαίρεσης.

Σχήμα / Σκίτσο. Το σχήμα είναι η γεωμετρική περιγραφή του χώρου που

καταλαμβάνεται από ένα αντικείμενο. Απλά σχήματα μπορούν να περιγραφούν με

βασικά γεωμετρικά αντικείμενα, όπως είναι η γραμμή, ο κύκλος, το τετράγωνο, κλπ. Το

σκίτσο είναι μια μορφή έκφρασης και αποτελεί μια από τις σημαντικότερες μορφές

των εικαστικών τεχνών.


15

Μέρος Α: Προδιαγραφές Ανάπτυξης στο πλαίσιο της Ανοικτής και εξ

Αποστάσεως Εκπαίδευσης (ΑεξΑΕ)

3. Προδιαγραφές ανάπτυξης

Οι εικόνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία για την οπτικοποίηση

διάφορων τύπων πληροφορίας. Με τον όρο τύποι πληροφορίας εννοούμε κυρίως τους

τρόπους αναπαράστασης τις γνώσης μέσα σε ένα γραπτό κείμενο. Μερικοί βασικοί τύποι

πληροφορίας που συναντιούνται συχνά σε κείμενα εκπαιδευτικού υλικού είναι οι περιγραφές

εννοιών και των μεταξύ τους σχέσεων, οι ταξινομήσεις, οι δομές, οι διαδικασίες, οι διεργασίες

και οι χρονικές ακολουθίες (Horn, 1989. Mayer, 2009. Mohan, 1986). Οι οδηγίες που

ακολουθούν δείχνουν με ποιους τύπους εικόνων μπορεί να οπτικοποιήσει κάποιος τους

παραπάνω τύπους πληροφορίας ώστε να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόησή τους.

Οδηγία 1η: Οπτικοποίηση εννοιών και σχέσεων μεταξύ εννοιών

Περιγραφή: Ένα γνωστικό αντικείμενο συγκροτείται πάντοτε από μια σειρά εννοιών

που το προσδιορίζουν. Οι έννοιες αυτές συνδέονται μεταξύ τους με

διάφορες σχέσεις, δημιουργώντας έτσι ένα δίκτυο αλληλοεξαρτώμενων

εννοιών.

Υλοποίηση: Για να οπτικοποιήσετε τις σχέσεις μεταξύ διαφόρων εννοιών,

δημιουργήστε εννοιολογικούς χάρτες. Αποτελούν ένα τρόπο

αναπαράστασης της γνώσης ο οποίος συνδέει τις έννοιες ενός πεδίου

γνώσης μέσα από τις μεταξύ τους σχέσεις και ιδιότητες (Εικόνα 1).


16

Εικόνα 1. Παράδειγμα εννοιολογικού χάρτη1

Πολλές φορές σε ένα γνωστικό αντικείμενο, έννοιες οι οποίες

περιγράφονται αντιπροσωπεύουν μετρήσιμα μεγέθη. Για να

αναπαραστήσετε μεγέθη, χρησιμοποιείστε γραφήματα όπως πίτες και

ραβδογράμματα.

1 Concept Map. (26 Νοεμβρίου, 2015). Ανακτήθηκε από:

https://en.wikipedia.org/wiki/Concept_map#/media/File:Electricity_Concept_Map.gif

https://en.wikipedia.org/wiki/Concept_map#/media/File:Electricity_Concept_Map.gif


17

Εικόνα 2. Παράδειγμα γραφήματος πίτας2

Οι πίτες παρουσιάζουν την κατανομή διαφόρων μεγεθών τα οποία

συνθέτουν ένα γενικό σύνολο (Εικόνα 2). Τα ραβδογράμματα

παρουσιάζουν τις ποσοτικές σχέσεις μεταξύ διαφορών μεταβλητών

(Εικόνα 3).

Εικόνα 3. Παράδειγμα ραβδογράμματος3

2 Present your data in a pie chart. (26 Νοεμβρίου, 2015). Ανακτήθηκε από: https://support.office.com/en-

us/article/Present-your-data-in-a-pie-chart-1a5f08ae-ba40-46f2-9ed0-ff84873b7863

3 Present your data in a bar chart. (26 Νοεμβρίου 2015). Ανακτήθηκε από: https://support.office.com/en-

US/article/Present-your-data-in-a-bar-chart-6050133E-398E-451B-9FD9-A881CB03CB89 )

https://support.office.com/en-us/article/Present-your-data-in-a-pie-chart-1a5f08ae-ba40-46f2-9ed0-ff84873b7863

https://support.office.com/en-us/article/Present-your-data-in-a-pie-chart-1a5f08ae-ba40-46f2-9ed0-ff84873b7863

https://support.office.com/en-US/article/Present-your-data-in-a-bar-chart-6050133E-398E-451B-9FD9-A881CB03CB89

https://support.office.com/en-US/article/Present-your-data-in-a-bar-chart-6050133E-398E-451B-9FD9-A881CB03CB89


18

Oδηγία 2η: Οπτικοποίηση ταξινομήσεων

Περιγραφή: Μια ταξινόμηση κατατάσσει διάφορες έννοιες / οντότητες σε κατηγορίες

μέσα από σχέσεις κλάσης / υποκλάσης (π.χ. μια ταξινόμηση των

θαλάσσιων θηλαστικών).

Υλοποίηση: Για να δημιουργήσετε μια ταξινόμηση χρησιμοποιείστε πίνακες ή

δενδροδιαγράμματα. Αυτοί οι τύποι εικονογράφησης σας επιτρέπουν να

απεικονίσετε την ιεράρχηση εννοιών και όρων ενός γνωστικού

αντικειμένου (Εικόνα 4)

Εικόνα 4. Παράδειγμα δενδροδιαγράμματος4

Oδηγία 3η: Οπτικοποίηση δομών

Περιγραφή: Μια δομή περιγράφει τις σχέσεις μεταξύ των στοιχείων ενός

συστήματος, μιας οργάνωσης, μιας φυσικής οντότητας ή ενός

αντικειμένου. Η δομή αναπαριστά με τρόπο στατικό τις σχέσεις μεταξύ

των διαφόρων στοιχείων σε μια δεδομένη στιγμή. Παράδειγμα δομής

αποτελεί ο ανθρώπινος σκελετός και τα διάφορα τμήματα που τον

4 Whatson & Robert (2015). Using knowledge of student cognition to differentiate instruction. Ανακτήθηκε 26

Νοεμβρίου 2015 από: http://www.learnnc.org/lp/editions/every-learner/6693

http://www.learnnc.org/lp/editions/every-learner/6693


19

αποτελούν.

Υλοποίηση: Για να δημιουργήσετε μια δομή χρησιμοποιείστε φωτογραφία ή

σχήμα/σκίτσο της οντότητας / αντικειμένου που θέλετε να περιγράψετε

και δημιουργήστε ετικέτες οι οποίες ονοματίζουν τα μέρη από τα οποία

αποτελείται (Εικόνα 5). Οι παραπάνω τύποι εικόνας χαρακτηρίζονται από

ένα μεγάλο ή μικρό βαθμό ομοιότητας σε σχέση με τα αντικείμενα του

πραγματικού κόσμου τα οποία αναπαριστούν. Επιτρέπουν έτσι τη

δυνατότητα απεικόνισης των χωρικών σχέσεων μεταξύ των διαφόρων

στοιχείων / μερών ενός αντικειμένου. Αυτή τους η ιδιότητα τις καθιστά

σημαντικό διδακτικό εργαλείο, αφού στον πραγματικό κόσμο δεν

μπορούμε πάντοτε να εντοπίσουμε και να μελετήσουμε διεξοδικά τις

σχέσεις και τις λειτουργίες μεταξύ των τμημάτων ενός αντικειμένου.

Εικόνα 5. Παράδειγμα δομής5

Οι χάρτες επίσης ενδείκνυνται για την οπτική απεικόνιση της δομής μιας

γεωγραφικής περιοχής.

Oδηγία 4η: Οπτικοποίηση διαδικασιών

5 Human Anatomy – Lungs. (26 Νοεμβρίου 2015). Ανακτήθηκε από: http://healthy-lifestyle.most-effective-

solution.com/2010/09/08/human-anatomy-lungs/

http://healthy-lifestyle.most-effective-solution.com/2010/09/08/human-anatomy-lungs/

http://healthy-lifestyle.most-effective-solution.com/2010/09/08/human-anatomy-lungs/


20

Περιγραφή: Μια διαδικασία περιλαμβάνει κατευθυνόμενες, βήμα προς βήμα οδηγίες

τις οποίες πρέπει να ακολουθήσει κάποιος προκειμένου να φέρει εις

πέρας μια συγκεκριμένη ενέργεια ή να ολοκληρώσει μια ληφθείσα

απόφαση (π.χ. οι βήμα προς βήμα οδηγίες για τη εκτέλεση ενός

πειράματος, για την αντιμετώπιση μιας λάμπας που δεν λειτουργεί, κλπ).

Υλοποίηση: Για να οπτικοποιήσετε μια διαδικασία, χρησιμοποιείστε διαγράμματα

ροής. Αυτός ο τύπος διαγράμματος δείχνει τα βήματα που πρέπει να

εκτελεστούν ή/και τις αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν κατά την

εκτέλεση του κάθε βήματος μιας διαδικασίας. Τα δεδομένα

αναπαριστώνται σε κουτιά ή με εικόνες ενώ η ροή των δεδομένων

αναπαρίσταται με βέλη (Εικόνα 6)

Εικόνα 6. Παράδειγμα διαγράμματος ροής διαδικασίας6

Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε διαδοχικές αριθμημένες

εικόνες, σε κάθε μια από τις οποίες απεικονίζονται βήμα-βήμα οι

ενέργειες που πρέπει κάποιος να εκτελέσει. Σε αυτή την περίπτωση,

κάθε εικόνα θα πρέπει να συνοδεύεται από ένα σύντομο κείμενο το

οποίο αποσαφηνίζει τι ακριβώς είναι αυτό που εκτελείται στην εικόνα.

6 Flowchart. (26 Νοεμβρίου 2015). Ανακτήθηκε από: https://en.wikipedia.org/wiki/Flowchart

https://en.wikipedia.org/wiki/Flowchart


21

Oδηγία 5η: Οπτικοποίηση διεργασιών

Περιγραφή: Μια διεργασία αφορά μια ακολουθία από γεγονότα τα οποία

περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο κάτι λειτουργεί. Για παράδειγμα

μια διεργασία μπορεί να περιγράφει τον τρόπο λειτουργίας μιας

επιχείρησης, του κύκλο του νερού, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τον

τρόπο παραγωγής αλουμινίου, κλπ.

Υλοποίηση: Για να οπτικοποιήσετε μια διεργασία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε

διαγράμματα ροής (Εικόνα 7).

Εικόνα 7. Παράδειγμα διαγράμματος ροής διεργασίας 7

Εκτός από διαγράμματα ροής, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και κυκλικά

διαγράμματα, ιδιαίτερα όταν θέλετε να απεικονίσετε διάφορες φυσικές

διεργασίες. Σε αυτή την περίπτωση, τα γεγονότα / συμβάντα που

αποτελούν τη διεργασία συνδέονται μεταξύ τους με μια σειρά από βέλη

τα οποία δηλώνουν μετατροπή / μεταβολή και εξέλιξη (Εικόνα 8).

7 ConceptDraw. (26 Νοεμβρίου 2015). Ανακτήθηκε από: http://www.conceptdraw.com/How-To-

Guide/picture/Workflow-diagram-Business.png

http://www.conceptdraw.com/How-To-Guide/picture/Workflow-diagram-Business.png

http://www.conceptdraw.com/How-To-Guide/picture/Workflow-diagram-Business.png


22

Εικόνα 8. Παράδειγμα κυκλικού διαγράμματος διεργασίας 8

Oδηγία 6η: Οπτικοποίηση χρονικών ακολουθιών

Περιγραφή: Μια χρονική ακολουθία δείχνει με γραμμικό τρόπο την εκδίπλωση και

την πορεία / εξέλιξη μιας σειράς από γεγονότα / συμβάντα ή μεγέθη.

Υλοποίηση: Για να οπτικοποιήσετε την εξέλιξη μιας σειράς από γεγονότα μπορείτε να

χρησιμοποιήσετε διαγράμματα στη μορφή χρονολογιών (timelines) τα

οποία διανθίζονται από φωτογραφίες (π.χ. πινάκων ζωγραφικής,

προτομών, κλπ) ή σκίτσα (Εικόνα 9). Τα χρονολόγια παρουσιάζουν την

αλληλουχία γεγονότων και συμβάντων στον χρόνο. Αυτή η αλληλουχία

απεικονίζεται είτε προοπτικά (π.χ. μέσα από ένα πλάνο μελλοντικής

οργάνωσης δραστηριοτήτων σε επίπεδο μηνών) ή αναδρομικά (π.χ.

μέσω της απεικόνισης συγκεκριμένων περιόδων παρελθόντων ιστορικών

γεγονότων). Η εξέλιξη της χρονικής σειράς γίνεται από αριστερά προς

8 Water Cycle. (26 Νοεμβρίου 2015). Ανακτήθηκε από:

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/19/Watercyclesummary.jpg

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/19/Watercyclesummary.jpg


23

δεξιά.

Εικόνα 9. Παράδειγμα χρονολογίου9

Για να απεικονίσετε την εξέλιξη διαφόρων μεγεθών στο χρόνο, μπορείτε

να χρησιμοποιήσετε διαγράμματα γραμμής. Αυτός ο τύπος

διαγράμματος σας επιτρέπει να οπτικοποιήσετε τις σχέσεις μεταξύ

διαφόρων τμημάτων πληροφορίας μέσα από την αναπαράσταση μιας

χρονικής σειράς με ένα μεγάλο αριθμό σημείων μέτρησης (Εικόνα 10).

Εικόνα 10. Παράδειγμα διαγράμματος γραμμής10

9 What is history? (26 Νοεμβρίου 2015). Ανακτήθηκε από:

https://community.dur.ac.uk/4schools.resources/History/Timeline.htm

https://community.dur.ac.uk/4schools.resources/History/Timeline.htm


24

Μέρος Β: Προδιαγραφές Εκπαιδευτικής Αξιοποίησης

4. Προδιαγραφές Εκπαιδευτικής Αξιοποίησης Εικόνας

Oδηγία 1η: Οπτική καθοδήγηση της ανάγνωσης της εικόνας

Περιγραφή: Χρησιμοποιείστε στοιχεία σήμανσης τα οποία καθοδηγούν το

διδασκόμενο στην αναγνώριση των σημαντικότερων τμημάτων μιας

εικόνας. Οι διδασκόμενοι μαθαίνουν καλύτερα όταν η οργάνωση του

περιεχομένου μιας εικόνας είναι εμφανής σε αυτούς μέσα από την

παροχή στοιχείων τα οποία τους υποδεικνύουν πού να εστιάσουν την

προσοχή τους (Mayer, 2009).

Υλοποίηση: Η οπτική καθοδήγηση (visual cueing) μπορεί να γίνει με διάφορα

στοιχεία όπως βέλη, κύκλους, έντονο περίγραμμα ενός απεικονιζόμενου

στοιχείου, χρωματικές αντιθέσεις, κλπ. (Εικόνα 11).

Εικόνα 11. Παράδειγμα οπτικής καθοδήγησης11

10 Present your data in a scatter chart or a line chart. (26 Νοεμβρίου 2015). Ανακτήθηκε από:

https://support.office.com/en-us/article/Present-your-data-in-a-scatter-chart-or-a-line-chart-4570a80f-599a-

4d6b-a155-104a9018b86e

11 Clark & Lyons (2003). More Than Just Eye Candy: Graphics for e-Learning: Part 1. Ανακτήθηκε 26 Νοεμβρίου

2015 από: http://www.learningsolutionsmag.com/articles/332/more-than-just-eye-candygraphics-for-e-learning-

part-1

https://support.office.com/en-us/article/Present-your-data-in-a-scatter-chart-or-a-line-chart-4570a80f-599a-4d6b-a155-104a9018b86e

https://support.office.com/en-us/article/Present-your-data-in-a-scatter-chart-or-a-line-chart-4570a80f-599a-4d6b-a155-104a9018b86e

http://www.learningsolutionsmag.com/articles/332/more-than-just-eye-candygraphics-for-e-learning-part-1

http://www.learningsolutionsmag.com/articles/332/more-than-just-eye-candygraphics-for-e-learning-part-1


25

Oδηγία 2η: Αποφυγή πολύπλοκων αναπαραστάσεων

Περιγραφή: Χρησιμοποιείστε απλές αναπαραστάσεις που αναδεικνύουν τις βασικές

σχέσεις τις οποίες θέλετε να τονίσετε και όχι λεπτομέρειες που

αποσπούν την προσοχή (Mayer, 2009). Είναι σημαντικό ο διδασκόμενος

να μπορεί να κατανοήσει το μήνυμα μιας εικόνας καταβάλλοντας τη

λιγότερη νοητική προσπάθεια, χωρίς να αποσπάται η προσοχή του από

στοιχεία τα οποία ενδεχομένως δεν έχουν καμία διδακτική αξία στο

εκπαιδευτικό πλαίσιο στο οποίο χρησιμοποιείται μια εικόνα (π.χ. χρώμα,

προοπτική, φωτορεαλιστική απεικόνιση, κλπ)

Υλοποίηση: Για να απλοποιήσετε το βαθμό πολυπλοκότητας μιας αναπαράστασης

χρησιμοποιείστε σχήματα ή σκίτσα. Αυτός ο τύπος εικόνας, ανάλογα με

το βαθμό αφαίρεσης που επιδιώκετε, σας επιτρέπει να μειώσετε

σημαντικά τις λεπτομέρειες των διαφόρων αναπαριστάμενων στοιχείων

προκειμένου να αναδείξετε συγκεκριμένες πτυχές ενός αντικειμένου,

όπως π.χ. κάποια τμήματά του ή κάποιες λειτουργίες του. Τα

αναδεικνυόμενα στην αναπαράσταση τμήματα, απεικονίζονται συνήθως

με έντονα περιγράμματα ή έντονες χρωματικές διαβαθμίσεις ανάμεσα

σε δύο χρώματα (π.χ. άσπρο-μαύρο) (Εικόνα 12).


26

Εικόνα 12. Παράδειγμα ανάδειξης της σημαντικής πληροφορίας μέσα από μια

σχηματική αναπαράσταση12

Oδηγία 3η: Γειτνίαση κειμένου και εικόνας

Περιγραφή: Όταν μια πληροφορία η οποία παρέχεται από το συνδυασμό εικόνας και

κειμένου δεν παρουσιάζεται ενοποιημένη, ο διδασκόμενος καταβάλλει

μεγαλύτερη νοητική προσπάθεια προκειμένου να συνδέσει ο ίδιος την

εικόνα και το κείμενο και να εξάγει το απαιτούμενο νόημα. Η

ενσωμάτωση της εικόνας με το κείμενο μειώνει σημαντικά την

καταβαλλόμενη νοητική προσπάθεια για κατανόηση του οπτικού

μηνύματος (Mayer, 2009).

Υλοποίηση: Τοποθετήστε το κείμενο κοντά στο τμήμα της εικόνας στο οποίο

αναφέρεται. Οι διδασκόμενοι κατανοούν καλύτερα το περιεχόμενο μιας

εικόνας όταν τα διάφορα τμήματα που την αποτελούν ταυτοποιούνται ή

περιγράφονται από λέξεις ή κείμενο το οποίο βρίσκεται πολύ κοντά σε

αυτά. Στην εικόνα 13, ο τρόπος απεικόνισης που έχει υιοθετηθεί στην

αριστερή πλευρά υποχρεώνει το διδασκόμενο να ενοποιήσει μόνος του

τις πληροφορίες τόσο του σχήματος όσο και του κειμένου

καταβάλλοντας σημαντική νοητική προσπάθεια. Αντίθετα, η ενοποίηση

εικόνας και λέξεων την οποία κάνει η απεικόνιση στη δεξιά πλευρά της

εικόνας, μειώνει αισθητά την καταβαλλόμενη προσπάθεια κατανόησης.

12 MVS. (26 Νοεμβρίου 2015). Ανακτήθηκε από:

http://www.matthewsvolvosite.com/forums/viewtopic.php?f=1&t=61177

http://www.matthewsvolvosite.com/forums/viewtopic.php?f=1&t=61177


27

Εικόνα 13. Παράδειγμα γειτνίασης κειμένου και εικόνας13

Oδηγία 4η: Χρήση εικόνων ως προοργανωτών

Περιγραφή: Ένας προοργανωτής (advance organizer) χρησιμοποιείται είτε για τη

σύνδεση των προϋπαρχόντων γνώσεων των διδασκομένων με ένα νέο

γνωστικό αντικείμενο ή/και για τον προσανατολισμό τους στα βασικά

σημεία του γνωστικού αντικειμένου (Clark & Lyons, 2004).

Υλοποίηση: Ως προοργανωτές μπορείτε να χρησιμοποιήσετε πίνακες, εννοιολογικούς

χάρτες, διαγράμματα ροής, κλπ. Στην εικόνα 14 μπορείτε να δείτε ένα

παράδειγμα εικόνας η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως

προοργανωτής σε ένα μάθημα το οποίο έχει ως αντικείμενο την

ταξινομία των διδακτικών στόχων κατά τον Bloom.

13 Contiguity Principle: Keep Graphics & Related Text Together. (26 Νοεμβρίου 2015). Ανακτήθηκε από:

https://community.articulate.com/articles/contiguity-principle-keep-graphics-related-text-together

https://community.articulate.com/articles/contiguity-principle-keep-graphics-related-text-together


28

Εικόνα 14. Παράδειγμα προοργανωτή14

Μέρος Γ: Τεχνικές Προδιαγραφές

Οι ενότητες που ακολουθούν αφορούν τον Τεχνικό Ανάδοχο καθώς και τους υπόλοιπους

εμπλεκόμενους στην ανάπτυξη του ΨΕΥ από την έναρξη της δημιουργίας του μέχρι και την

ολοκλήρωσή του σε θέματα τεχνικών προδιαγραφών.

5. Περιεχόμενο

Τα αρχεία εικόνων διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες, στα ψηφιογραφικά (bitmap) και στα

διανυσματικά (vector graphics). Ο διαχωρισμός τους γίνεται με βάση τον τρόπο που

χρησιμοποιείται για την αναπαράστασή τους. Το αρχείο των ψηφιογραφικών εικόνων

περιγράφεται ως ένα σύνολο εικονοστοιχείων συγκεκριμένου μεγέθους (καθορισμένου από

την ανάλυση της εικόνας), το καθένα από τα οποία έχει καθορισμένο χρωματικό βάθος. Το

αρχείο των διανυσματικών εικόνων περιγράφεται με αλγεβρικές – διανυσματικές μεθόδους

14 Strategy #3: Cues, Questions, and Advance Organizers. (26 Νοεμβρίου 2015). Ανακτήθηκε από:

https://elisephillips.files.wordpress.com/2012/08/bloomstaxonomy2.jpg

https://elisephillips.files.wordpress.com/2012/08/bloomstaxonomy2.jpg


29

και έχει μικρό μέγεθος. Οι διανυσματικές εικόνες παρουσιάζουν μηδενικές απώλειες στην

ποιότητά τους, όταν μεταβάλλονται τα χαρακτηριστικά τους (π.χ. σε στροφή ή σε αλλαγή

διαστάσεων).

6. Πρότυπα και μορφότυποι

Τα αποδεκτά πρότυπα και οι αντίστοιχοι μορφότυποι (καταλήξεις/επεκτάσεις) για την εικόνα

είναι:

JPEG2000. Συνιστά το διάδοχο του προτύπου JPEG και αποτελεί το προτεινόμενο

πρότυπο για την εικόνα. Η διαφορά τους έγκειται στο ότι ο νέος τύπος παρέχει

συμπίεση με καθόλου ή πολύ μικρή απώλεια πληροφορίας, με αποτέλεσμα η ποιότητα

της εικόνας να μην υποβαθμίζεται, αλλά να προσεγγίζει την ποιότητα της εικόνας

χωρίς συμπίεση. Επίσης, η κατά στρώματα δομή (διαφορετικής ανάλυσης) που

υποστηρίζει το JPEG2000 μπορεί να εξαλείψει την ανάγκη για αποθήκευση πολλών

αρχείων διαφορετικής ανάλυσης της ίδιας εικόνας. Είναι ιδανικό πρότυπο για την

προβολή στο Διαδίκτυο μεγάλων σε όγκο και σύνθετων εικόνων, ωστόσο απαιτείται

από τους χρήστες να εγκαταστήσουν τα αντίστοιχα πρόσθετα (plug-ins). Οι

μορφότυποι (καταλήξεις/επεκτάσεις) των αρχείων που συμμορφώνονται με το

πρότυπο αυτό είναι: .jpeg/.jpg.

JPEG (Joint Photographic Experts Group). Το JPEG είναι προτυποποιημένο κατά ISO και

χρησιμοποιείται σε πολύ μεγάλη κλίμακα για τη μεταφορά και παρουσίαση εικόνων

μέσω δικτύων με περιορισμένο εύρος ζώνης, όπως είναι το Διαδίκτυο, καθώς οι

εικόνες JPEG δεν καταλαμβάνουν μεγάλο όγκο. Το πρότυπο αυτό αξιοποιεί τη

συμπίεση με απώλεια πληροφορίας, με στόχο τη μείωση του όγκου του αρχείου

εικόνας. Όλοι οι φυλλομετρητές ιστού (web browsers), καθώς και η μεγάλη

πλειοψηφία εφαρμογών υπολογιστή υποστηρίζουν το εν λόγω πρότυπο. Τα αρχεία

JPEG μπορούν να προκύψουν από αρχεία TIFF με τη βοήθεια λογισμικού επεξεργασίας

εικόνας. Κάποιες ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές χρησιμοποιούν ένα τροποποιημένο

τύπο αρχείων JPEG, το EXIF (η κατάληξη εξακολουθεί να είναι .jpg). Τα αρχεία αυτά

είναι JPEG μαζί με τεχνικά μετα-δεδομένα τα οποία αποθηκεύονται απευθείας από τη


30

μηχανή στην επικεφαλίδα του αρχείου. Μερικά από αυτά είναι πολύ τυπικά, όπως η

ημερομηνία, η ανάλυση, κλπ., αλλά υπάρχουν και κάποιες δυνατότητες που

παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως η σύνδεση με αρχείο ήχου, η καταγραφή

της ακριβούς θέσης της μηχανής την ώρα της φωτογράφησης με χρήση GPS, κλπ. Οι


πρότυπο αυτό είναι: .jpeg/.jpg.

TIFF (Tagged Image File Format). Το πρότυπο αυτό είναι κατάλληλο για τη δημιουργία

ψηφιακών εικόνων υψηλής ποιότητας. Τα αντίστοιχα αρχεία υποστηρίζουν συμπίεση

χωρίς απώλεια πληροφορίας ή αποθηκεύονται χωρίς συμπίεση, επομένως

καταλαμβάνουν μεγάλο όγκο. Κάθε σαρωτής και ψηφιακή φωτογραφική μηχανή

μπορεί να παράγει αρχεία TIFF είτε απευθείας είτε ως επιλογή εξαγωγής της εικόνας

στο λογισμικό που συνοδεύει τη συσκευή. Σύμφωνα με τις οδηγίες ψηφιοποίησης, το

TIFF κρίνεται ως το πλέον κατάλληλο για την αποθήκευση των ψηφιακών αντιγράφων,

εκτός και αν υπάρχουν σοβαροί και επαρκείς λόγοι που υπαγορεύουν την επιλογή

διαφορετικού τύπου αρχείου. Η παρούσα έκδοση του TIFF είναι η 6.0. Οι μορφότυποι

(καταλήξεις/επεκτάσεις) των αρχείων που συμμορφώνονται με το πρότυπο αυτό

είναι: .tif.

BMP (Bitmap Picture). Το BMP συνιστά πρότυπο για την αποθήκευση των εικόνων που

διαχωρίζονται σε μικρά ορατά τετραγωνάκια. Τα αρχεία BMP μπορούν να έχουν

επεκτάσεις .bmp ή .dib ή .rle. Το βάθος του χρώματος σε αυτή τη μορφή μπορεί να

είναι από 1 έως 48 bits ανά pixel, ενώ το μέγιστο μέγεθος εικόνας μπορεί να είναι

65535 Χ 65535 pixels. Στη μορφή BMP υπάρχει υποστήριξη συμπίεσης από τον

αλγόριθμο RLE, αλλά πλέον υπάρχουν είδη αρχείων με μεγαλύτερη συμπίεση όπως

PNG και GIF. Γι’ αυτό το λόγο τα αρχεία BMP χρησιμοποιούνται σπάνια στο Διαδίκτυο.

Οι μορφότυποι (καταλήξεις/επεκτάσεις) των αρχείων που συμμορφώνονται με το

πρότυπο αυτό είναι: .bmp.

EPS (Encapsulated PostScript). Το EPS είναι μια επέκταση μορφής αρχείου γραφικών

PostScript που δημιούργησε η Adobe Systems Incorporated. Η μορφή EPS είναι μια

μορφή υψηλής ανάλυσης που έχει βελτιστοποιηθεί για εκτύπωση από εκτυπωτές


31

PostScript. Εάν ένα γραφικό μορφής EPS εκτυπωθεί από οποιονδήποτε άλλο τύπο

εκτυπωτή, τότε εκτυπώνεται μια έκδοση χαμηλότερης ανάλυσης του γραφικού. Τα

αρχεία μορφής EPS έχουν επέκταση ονόματος αρχείου .eps. Οι μορφότυποι

(καταλήξεις/επεκτάσεις) των αρχείων που συμμορφώνονται με το πρότυπο αυτό

είναι: .eps.

PSD (Photoshop File). Τα αρχεία της Adobe Photoshop επεξεργάζονται κυρίως από το

αντίστοιχο λογισμικό. Ωστόσο υπάρχουν αρκετές εφαρμογές που μπορούν να

επεξεργαστούν αυτό το πρότυπο. Οι μορφότυποι (καταλήξεις/επεκτάσεις) των

αρχείων που συμμορφώνονται με το πρότυπο αυτό είναι: .psd.

PNG (Portable Network Graphics). Το πρότυπο αυτό είναι ανοικτό. Σχεδιάστηκε με

απώτερο στόχο την αντικατάσταση του προτύπου GIF. Χρησιμοποιεί συμπίεση χωρίς

απώλεια πληροφορίας για τη μείωση του όγκου των ψηφιακών εικόνων. Τα αρχεία

εικόνας τύπου PNG διαθέτουν μικρότερο μέγεθος από τα αντίστοιχα αρχεία τύπου GIF.

Οι τελευταίες εκδόσεις των περισσότερων φυλλομετρητών ιστού υποστηρίζουν το

πρότυπο και το ίδιο ισχύει με αρκετές εφαρμογές υπολογιστή. Τα αρχεία PNG μπορούν

να προκύψουν από αρχεία TIFF με τη βοήθεια λογισμικού επεξεργασίας εικόνας. Οι


πρότυπο αυτό είναι: .png.

7. Προδιαγραφές μέσου

Οι εικόνες που θα περιέχονται στο ΨΕΥ θα πρέπει να πληρούν κάποιες προδιαγραφές που

διασφαλίζουν την ποιότητα τους. Η ποιότητα των εικόνων διαφοροποιείται ανάλογα με τη

σκοπιμότητα χρήσης της εκάστοτε εικόνας στο συγκεκριμένο ΨΕΥ, αλλά και ανάλογα με τον

τρόπο διάθεσης.

Οι εικόνες θα πρέπει να συμφωνούν με τα αποδεκτά πρότυπα και μορφότυπους που

αναφέρονται στην Ενότητα 6 και να έχουν αναπτυχθεί με κάποιο από τα προτεινόμενα

εργαλεία που αναφέρονται στην Ενότητα 10.

Έτσι μπορούμε να θεωρήσουμε τις ακόλουθες προδιαγραφές για εικόνες που θα δοθούν σε

CD/DVD:


32

Εικόνα γενικού τύπου. Είναι απλές εικόνες δίχως κάποιο συγκεκριμένο πληροφοριακό

σκοπό, που στοχεύουν στη βελτίωση της συνολικής εικόνας του ΨΕΥ. Παράδειγμα μιας

τέτοιας εικόνας είναι η προτομή του Πραξιτέλη συνοδευόμενη από μια αναφορά σε

αυτόν.

o Ευκρίνεια: τουλάχιστον 300 dpi

o Χρωματικό βάθος: 24bit

o Κωδικοποίηση: jpeg/jpg, bmp, tiff , png, eps, psd

Οι φωτογραφίες που περιέχονται στο ΨΕΥ, εάν εξυπηρετούν συγκεκριμένους

εκπαιδευτικούς σκοπούς στο ΨΕΥ και παρέχουν συγκεκριμένη εκπαιδευτική

πληροφορία, όπως για παράδειγμα μια φωτογραφία του Παρθενώνα που περιέχεται

σε ένα κεφάλαιο που αναλύει την αρχιτεκτονική δομή του μνημείου ή μια φωτογραφία

ενός πίνακα ζωγραφικής, τότε απαιτείται να υπάρχει μεγαλύτερη ανάλυση ώστε οι

λεπτομέρειες να είναι περισσότερο εμφανείς.



o Κωδικοποίηση: jpeg/jpg, bmp, tiff, png, eps, psd

Εάν οι φωτογραφίες που περιέχονται στο ΨΕΥ δεν εξυπηρετούν συγκεκριμένους

εκπαιδευτικούς σκοπούς τότε μπορούν να θεωρηθούν ως «εικόνες γενικού τύπου».

Σχήμα / Σκίτσο. Οι εικόνες που περιέχουν κάποιο σχήμα / σκίτσο, όπως για παράδειγμα

έναν κύβο ή μια γελοιογραφία, θα πρέπει να έχουν:




Διάγραμμα. Οι εικόνες που περιέχουν διαγράμματα / γραφήματα, όπως για

παράδειγμα μια εικόνα ενός τοπογραφικού με αναπαράσταση σημείων και

αποστάσεων, θα πρέπει να έχουν:


33




Χάρτης. Οι χάρτες που περιέχονται στο ΨΕΥ, εάν εξυπηρετούν συγκεκριμένους

εκπαιδευτικούς σκοπούς στο ΨΕΥ και παρέχουν συγκεκριμένη εκπαιδευτική

πληροφορία, όπως για παράδειγμα ο οδικός χάρτης της Ελλάδας, τότε απαιτείται να

έχουν μεγαλύτερη ανάλυση ώστε οι λεπτομέρειες να είναι περισσότερο εμφανείς.




Εάν οι χάρτες που περιέχονται στο ΨΕΥ δεν εξυπηρετούν συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς

σκοπούς τότε μπορούν να θεωρηθούν ως «εικόνες γενικού τύπου».

Στην περίπτωση διάθεσης των εικόνων μέσω του Διαδικτύου, η ταχύτητα φόρτωσης και

μεταφοράς δεδομένων παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Για το λόγο αυτό οι προδιαγραφές μέσου

για τις εικόνες διαμορφώνονται ως εξής:

Εικόνα γενικού τύπου



o Χρώμα: Έγχρωμο


Φωτογραφία






34

Εάν οι φωτογραφίες που περιέχονται στο ΨΕΥ δεν εξυπηρετούν συγκεκριμένους

εκπαιδευτικούς σκοπούς τότε μπορούν να θεωρηθούν ως «εικόνες γενικού τύπου».

Σχήμα / Σκίτσο



o Χρώμα: Ασπρόμαυρο


Διάγραμμα



o Χρώμα: Ασπρόμαυρο


Χάρτης





Εάν οι χάρτες που περιέχονται στο ΨΕΥ δεν εξυπηρετούν συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς

σκοπούς τότε μπορούν να θεωρηθούν ως «εικόνες γενικού τύπου».

Επίσης, θα πρέπει να ισχύουν και οι εξής γενικές προδιαγραφές:

Το τελικό αποτέλεσμα που θα παραδοθεί θα πρέπει να είναι σε ψηφιακή μορφή.

Το τελικό αποτέλεσμα θα πρέπει να υποστηρίζεται από τουλάχιστον μια εφαρμογή

δημιουργίας/επεξεργασίας εικόνας που διατίθεται δωρεάν στο διαδίκτυο ή παρέχεται

στους εκπαιδευομένους από το ΕΑΠ.


35

Το περιβάλλον πρέπει να είναι συμβατό με το σύνολο των σύγχρονων λειτουργικών

συστημάτων. Δηλαδή, θα πρέπει να είναι συμβατό με τα ακόλουθα λειτουργικά

συστήματα: Windows XP/Vista/7, Linux και Μac OS.

Ο Επιστήμονας-Δημιουργός πρέπει επίσης να συμπεριλάβει μέσα στο CD/DVD ή το

flash drive που θα παραδώσει και όλα τα προγράμματα που απαιτούνται για τη

δημιουργία/επεξεργασία εικόνας σε κάθε ένα από αυτά τα λειτουργικά συστήματα.

8. Παραδοτέα

Τα παραδοτέα που θα συντελούν στη δημιουργία του τελικού αρχείου συμμορφώνονται με τις

προδιαγραφές παραδοτέων για το ψηφιακό υλικό που θα υλοποιηθεί, καθώς και με τις

γενικές προδιαγραφές παραδοτέων που προσδιορίζονται στο έγγραφο «Λοιπές Προδιαγραφές

Ανάπτυξης», που είναι κοινό για όλες τις κατηγορίες Ψηφιακού Υλικού.

Παρακάτω ακολουθούν οι ενότητες που διαφοροποιούνται για το συγκεκριμένο ψηφιακό

υλικό.

8.1 Αρχείο επιστημονικού περιεχομένου

Ο Επιστήμονας-Δημιουργός θα πρέπει να παραδώσει ένα αρχείο χωρισμένο σε ενότητες στο

οποίο θα καταγράφει λεπτομέρειες για τη δημιουργία του ψηφιακού υλικού. Το αρχείο αυτό

θα παραδοθεί στο Ε.Ε.Υ.Ε.Μ. σε 2 φάσεις. Στην πρώτη φάση, όπου θα φέρει τον αριθμό

έκδοσης «1.0» και θα είναι ολοκληρωμένο κατά 30% και στη δεύτερη φάση όπου θα φέρει τον

αριθμό «2.0» και θα είναι πλήρως ολοκληρωμένο. Το αρχείο αυτό θα περιέχει τις εξής

ενότητες:

« Περιγραφή», στην οποία ο Επιστήμονας-Δημιουργός θα πρέπει να καταγράφει μία

γενική περιγραφή για την εικόνα που θα δημιουργηθεί.

«Βασικές Λεπτομέρειες», στην οποία ο Επιστήμονας-Δημιουργός θα καταγράφει

πληροφορίες σχετικές με την εικόνα, όπως είναι το μέγεθος του ζουμ, η φωτεινότητα,

η αντίθεση, ο τόπος και ο χρόνος που έχει συλληφθεί/ληφθεί.

«Δείκτες», στην οποία ο Επιστήμονας-Δημιουργός θα πρέπει να καταγράφει

πληροφορίες ευρετηρίου και θα ορίζει στον Τεχνικό Ανάδοχο πως να χωρίσει το

http://espa-ye5.eap.gr/services/edy/specifications/other

http://espa-ye5.eap.gr/services/edy/specifications/other


36

συνολικό περιεχόμενο της εικόνας σε λογικές ενότητες ή θέματα. Ο Τεχνικός Ανάδοχος

ενδέχεται να μπορεί να υλοποιήσει αυτές τις λογικές ενότητες ή θέματα ως ξεχωριστές

οθόνες. Το τελικό ψηφιακό υλικό θα πρέπει να έχει δυνατότητα προσπέλασης

σύμφωνα με τα στοιχεία ευρετηρίου που περιγράφονται στην ενότητα αυτή. Για

παράδειγμα, η μορφή του ευρετηρίου μπορεί να είναι:

o Μάθημα_1: Περιλαμβάνει τις εικόνες που υπάρχουν στις ενότητες 1.1 έως και

1.2.

o Μάθημα_2: Περιλαμβάνει τις εικόνες που υπάρχουν στις ενότητες 1.3 έως και

1.4.

«Επιστημονικό περιεχόμενο», στην οποία ο Επιστήμονας-Δημιουργός καταγράφει το

κυρίως κείμενο που θα συντελεί στη δημιουργία των εικόνων.

«Βιβλιογραφία», στην οποία ο Επιστήμονας-Δημιουργός θα πρέπει να καταγράφει

πληροφορίες σχετικά με τη βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία του

συνολικού περιεχομένου της εικόνας. Η ενότητα αυτή θα πρέπει να εμφανίζεται στο

περιβάλλον της εικόνας με τη μορφή κάποιας επιλογής (μενού, πλήκτρο ή χειριστήριο).

«Λοιπά», στην οποία ο Επιστήμονας-Δημιουργός θα πρέπει να καταγράφει διάφορες

πληροφορίες προς τον Τεχνικό Ανάδοχο ή/και το ΕΕΥΕΜ, οι οποίες δεν μπορούν να

καταγραφούν σε καμία από τις προηγούμενες ενότητες.

8.2 Αρχείο αρχικού σχεδιασμού

Το αρχείο αυτό δημιουργείται από τον Επιστήμονα-Δημιουργό και περιέχει τις διάφορες

πληροφορίες σχετικά με τον σχεδιασμό για τον συγκεκριμένο τύπο ψηφιακού υλικού.

Επομένως το αρχείο αυτό χωρίζεται σε τρεις υποενότητες:

Επιστημονικές απαιτήσεις, όπου ο Επιστήμονας-Δημιουργός θα παράσχει πληροφορίες

σχετικά με τον σχεδιασμό των διαφόρων μορφών εικόνας:

o Αν η μορφή της εικόνας είναι φωτογραφία θα πρέπει να ορίζονται στο αρχείο

αυτό διάφορες λεπτομέρειες για τη χωροταξία και την εμφάνιση σε ότι

εμφανίζεται.


37

Για παράδειγμα: το φόντο, τα χρώματα που θα χρησιμοποιούνται, κλπ.

o Αν η μορφή της εικόνας είναι διάγραμμα θα πρέπει να ορίζονται στο αρχείο



Για παράδειγμα: το φόντο, τα χρώματα που θα χρησιμοποιούνται, η κλίμακα που

θα χρησιμοποιηθεί, κλπ.

o Αν η μορφή της εικόνας είναι σχήμα/σκίτσο θα πρέπει να ορίζονται στο αρχείο



Για παράδειγμα: το φόντο, τα χρώματα που θα χρησιμοποιούνται, κλπ.

o Αν η μορφή της εικόνας είναι χάρτης θα πρέπει να ορίζονται στο αρχείο αυτό

διάφορες λεπτομέρειες για τη χωροταξία και την εμφάνιση σε ότι εμφανίζεται.

Για παράδειγμα: το φόντο, τα χρώματα που θα χρησιμοποιούνται, η επιλεγμένη

κλίμακα, κλπ.

Τεχνικές απαιτήσεις, όπου ο Τεχνικός Ανάδοχος καταγράφει επιπρόσθετες

πληροφορίες ή προδιαγραφές τεχνικού περιεχομένου οι οποίες συμπληρώνουν τις

υπάρχουσες απαιτήσεις που έχουν ήδη τεθεί από τον Επιστήμονα-Δημιουργό.

Σενάριο υλοποίησης, όπου ο Επιστήμονας-Δημιουργός καταγράφει το

χρονοδιάγραμμα που υπολογίζει να τηρηθεί από τον ίδιο, τους συνεργάτες του και τον

Τεχνικό Ανάδοχο για κάθε στάδιο ανάπτυξης μέχρι την ολοκλήρωση των παραδοτέων

του χωρίς όμως να υπερβαίνει τις καταληκτικές ημερομηνίες που έχουν καθοριστεί

από τη σύμβαση.

9. Τεχνικές δεξιότητες συντελεστών

Οι Τεχνικοί Ανάδοχοι που θα αναλάβουν τη λήψη εικόνων και την επεξεργασία

εικονογραφημένου υλικού θα πρέπει να διαθέτουν:

1. εμπειρία σε αναλογικά μέσα λήψης εικόνων.


38

2. εμπειρία σε ψηφιακά συστήματα λήψης εικόνων και επεξεργασίας εικόνων σε H/Y.

3. προηγούμενη εμπειρία σε ψηφιοποίηση αναλογικού φωτογραφικού υλικού.

4. Καλή γνώση χειρισμού του Adobe Photoshop CS5 Extended, που αναφέρεται στην

Ενότητα 10.

10. Προτεινόμενα εργαλεία

Τα εργαλεία που προτείνονται για τη δημιουργία/επεξεργασία εικόνων είναι τα ακόλουθα:

Adobe Photoshop CS5 Extended. Αποτελεί το προτεινόμενο λογισμικό επεξεργασίας

εικόνων. Το Adobe Photoshop είναι ένα από τα πιο γνωστά προγράμματα

επεξεργασίας εικόνας. Στα πλεονεκτήματα του προγράμματος είναι η μεγάλη

βιβλιογραφία στα ελληνικά και οι πολλές εταιρίες που φτιάχνουν πρόσθετες

δυνατότητες.

Gimp. Πρόγραμμα επεξεργασίας εικόνων, αρκετών δυνατοτήτων και με δωρεάν

διάθεση. Δημιουργήθηκε το 1995 για Linux χρήστες και το 1998 και για Mac OS. Οι

τελευταίες εκδόσεις του είναι συμβατές με όλα τα λειτουργικά συστήματα.

11. Οδηγίες/κανόνες «καλής» εκπαιδευτικής εφαρμογής

Οι κανόνες που αναφέρονται στην ενότητα αυτή είναι στα πλαίσια ελέγχου από τον ειδικό στη

ΜΕΑ και τον Κριτικό Αναγνώστη.

11.1 Κανόνες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης

Ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν οι προδιαγραφές ανάπτυξης και σχεδιασμού για το

πολυμορφικό εκπαιδευτικό υλικό που προτείνονται από τους Λιοναράκη και West

(Λιοναράκης, 2001α).

Το εκπαιδευτικό υλικό στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση πρέπει να ικανοποιεί ορισμένες

απαιτήσεις:

Βασικότερη απαίτηση είναι να μπορούν οι σπουδαστές να μαθαίνουν απ’ αυτό με όσο

λιγότερη βοήθεια από τους εκπαιδευτές (Ματραλής, 1999, σ. 48).


39

Θα πρέπει να εμπεριέχει τα κατάλληλα στοιχεία που θα εξασφαλίζουν σε μεγάλο

βαθμό διδακτικές λειτουργίες όπως η καθοδήγηση του σπουδαστή στη μελέτη του, η

ενίσχυση της αλληλεπίδρασης του σπουδαστή με το υλικό, οι επεξηγήσεις, η

αξιολόγηση και η ενθάρρυνση. Οι απαιτήσεις αυτές υπαγορεύουν τα ιδιαίτερα

χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού υλικού, στα οποία περιλαμβάνονται συμβουλές για

τη μελέτη, καθορισμός στόχων στην αρχή και σύνοψη στο τέλος κάθε ενότητας,

δραστηριότητες με στόχο τον προβληματισμό και την εμβάθυνση, κατατετμημένη

παρουσίαση της ύλης, απλή γλώσσα και φιλικό ύφος.

Ενδεικτικά μερικοί γενικοί στόχοι που πρέπει να τεθούν για το σχεδιασμό του εκπαιδευτικού

υλικού για εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι οι ακόλουθοι (Ματσιώλα, κ. συν., 2001):

Η ανάπτυξη ικανότητας πρόσβασης σε μαθησιακό υλικό από απόσταση και η

δυνατότητα κατανόησής του.

Η προσφορά ενός ευχάριστου και φιλικού «μαθητοκεντρικού» περιβάλλοντος μάθησης

που θα σέβεται τις ιδιαιτερότητες και προτιμήσεις των φοιτητών, όπου θα υπάρχει και

τεχνική υποστήριξη, για να μην αποτελέσει η χρήση της τεχνολογίας εμπόδιο στην

εκμάθηση του μαθήματος.

Η ενίσχυση της αυτονόμησης του εκπαιδευόμενου τόσο σε επίπεδο επικοινωνίας όσο

και σε επίπεδο ανάπτυξης τεχνικών και μεθόδων.

Η προώθηση μίας νέας μορφής ηλεκτρονικής επικοινωνίας εκπαιδευτή και

εκπαιδευόμενων.

Η εξοικείωση του εκπαιδευόμενου με τη χρήση των νέων τεχνολογιών.

11.2 Γενικοί κανόνες εκπαίδευσης

Η εικόνα θα πρέπει να ακολουθεί τους παρακάτω κανόνες:

Κάθε εικόνα θα πρέπει να έχει όνομα αντιπροσωπευτικό του περιεχομένου της.

Κάθε εικόνα, οποιασδήποτε μορφής, θα πρέπει να είναι καθαρή, όχι θολή ώστε να

διακρίνονται σε πολύ καλό βαθμό αυτά που περιέχει.


40

12. Ενδεικτική βιβλιογραφία

Ξενόγλωσση

Adobe Dreamweaver (13 Ιουλίου 2011). Ανακτήθηκε από:

http://www.adobe.com/products/dreamweaver/

Articulate (22 Ιουλίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://www.articulate.com/

Audacity (27 Ιουλίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://audacity.sourceforge.net/

Clark R.C. & Lyons C. (2004). Graphics for Learning: Proven Guidelines for Planning, Designing,

and Evaluating Visuals in Training Materials. Jossey-Bass Pfeiffer, San Francisco.

DokuWiki. (26 Ιουνίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://www.dokuWiki.org/dokuWiki

EEYEM Media Wiki (4 Δεκεμβρίου 2011). Ανακτήθηκε από:

http://eeyempilot.eap.gr/mediaWiki/index.php?title=Wiki_example&useskin=eapset

Extensible Markup Language (XML) 1.0 (Fifth Edition) (13 Ιουλίου 2011). Ανακτήθηκε από:

http://www.w3.org/TR/REC-xml/

Gadget life. (3 Μαΐου 2011). Ανακτήθηκε από:

http://www.gadgetlife.gr/displayITM1.asp?ITMID=2902

GIMP (27 Ιουλίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://www.gimp.org/

Horn, R. E. (1989) Mapping Hypertext: Analysis, Linkage, and Display of Knowledge for the Next

Generation of On-line Text and Graphics. Lexington MA, The Lexington Institute.

Hot Potatoes (22 Ιουλίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://hotpot.uvic.ca/

HTML5. A vocabulary and associated APIs for HTML and XHTML (20 Μαρτίου 2011).

Ανακτήθηκε από: http://www.w3.org/TR/html5/.

Mayer, R. E. (2009). Multimedia learning (2nd edition). New York: Cambridge University Press.

Media Wiki. (3 Μαΐου 2011). Ανακτήθηκε από:

http://www.mediaWiki.org/Wiki/How_does_MediaWiki_work%3F/el

Mohan, B. (1986). Language and content. Reading, MA: Addison-Wesley.

http://www.adobe.com/products/dreamweaver/

http://www.articulate.com/

http://audacity.sourceforge.net/

http://www.dokuwiki.org/dokuwiki

http://eeyempilot.eap.gr/mediawiki/index.php?title=Wiki_example&useskin=eapset

http://www.w3.org/TR/REC-xml/

http://www.gadgetlife.gr/displayITM1.asp?ITMID=2902

http://www.gimp.org/

http://hotpot.uvic.ca/

http://www.w3.org/TR/html5/

http://www.mediawiki.org/wiki/How_does_MediaWiki_work%3F/el


41

Ogg Vorbis. (3 Μαΐου 2011). Ανακτήθηκε από: http://www.vorbis.com/

Portable Network Graphics (PNG) Specification (Second Edition) (12 Απριλίου 2011).

Ανακτήθηκε από: http://www.w3.org/TR/PNG/

Terminal equipment and protocols for telematics services. (12 Απριλίου 2011). Ανακτήθηκε

από: http://www.w3.org/Graphics/JPEG/itu-t81.pdf

The HTML Editor (13 Ιουλίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://www.coffeecup.com/html-

editor/

TIFF. Revision 6.0. (20 Μαρτίου 2011). Ανακτήθηκε από:

http://partners.adobe.com/public/developer/en/tiff/TIFF6.pdf

Vorbis. (3 Μαΐου 2011). Ανακτήθηκε από: http://en.Wikipedia.org/Wiki/Vorbis

Wavepad (27 Ιουλίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://www.nch.com.au/wavepad/

XHTML™ 2.0. (20 Μαρτίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://www.w3.org/TR/xhtml2/

Ελληνόγλωσση

Διάγραμμα. (12 Απριλίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://el.Wikipedia.org/Wiki/Διάγραμμα

Εικόνα. (12 Απριλίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://el.Wikipedia.org/Wiki/Εικόνα

Ευκρίνεια εικόνας. (3 Μαΐου 2011). Ανακτήθηκε από:

http://www.intelligence.tuc.gr/~petrakis/courses/computervision/color.pdf

Ευρετική αξιολόγηση. (26 Ιουνίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://web-

omada6.Wikispaces.com/ 3.+ΕΥΡΕΤΙΚΗ+ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Τυπικοί ευρετικοί κανόνες ευχρηστίας (26 Ιουνίου 2011). Ανακτήθηκε από:

http://users.sch.gr/tgiakoum/epimorfosi/soft.html

Φωτογραφία. (12 Απριλίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://el.Wikipedia.org/Wiki/Φωτογραφία

Χάρτης. (12 Απριλίου 2011). Ανακτήθηκε από: http://el.Wikipedia.org/Wiki/Χάρτης

http://www.vorbis.com/

http://www.w3.org/TR/PNG/

http://www.w3.org/Graphics/JPEG/itu-t81.pdf

http://www.coffeecup.com/html-editor/

http://www.coffeecup.com/html-editor/

http://partners.adobe.com/public/developer/en/tiff/TIFF6.pdf

http://en.wikipedia.org/wiki/Vorbis

http://www.nch.com.au/wavepad/

http://www.w3.org/TR/xhtml2/

http://el.wikipedia.org/wiki/Εικόνα

http://www.intelligence.tuc.gr/~petrakis/courses/computervision/color.pdf

http://web-omada6.wikispaces.com/%203.+ΕΥΡΕΤΙΚΗ+ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ,%20ανακτήθηκε%20στις%2026%20Ιουνίου%202011.

http://web-omada6.wikispaces.com/%203.+ΕΥΡΕΤΙΚΗ+ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ,%20ανακτήθηκε%20στις%2026%20Ιουνίου%202011.

http://users.sch.gr/tgiakoum/epimorfosi/soft.html

http://el.wikipedia.org/wiki/Φωτογραφία

http://el.wikipedia.org/wiki/Χάρτης

Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Ελληνικό Ανοικτό...

Documents

Transcript of Ελληνικό Ανοικτό...