vazi qarTvelis siamaye - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/149438/1/Kavkasia_2016_N1-2.pdf ·...

8
erovnuli, literaturuli da sazogadoebriv-politikuri gazeTi erovnuli, literaturuli da sazogadoebriv-politikuri gazeTi fasi 1 lari #1-2 (83-84) ianvari-Tebervali 2016 weli CK `RmerTo, `RmerTo, samSoblo samSoblo micocxle, micocxle, mZinarec mZinarec amas vduduneb!~ amas vduduneb!~ nodar ardoteli gv. 6 gv. 2 gv. 2 bewvis xidze siaruli qudbedad dagyolia, saqarTvelos siyvaruli, cad wasuli Tolia! krToma-kamkams varskvlavebis levilis ca ireklavs. viT Seizlo gamklaveba gulma amden nar-eklis? albaT suli mtkice gqonda, rogorc jaWvis perangi. lxini cota, Wiri? hoda, mteri gdevda veragi. ver dagces da ver gagtexes cixe naduRabari. o, gavarda, rogorc mexi Senze didi zRapari. cas natrobdi, ferankaras da agixda ocneba, magram bedma ar gakmara da umalve mogcela. mzvaobarTa maxvilnaxebs, wleTadeniT dakodils ra gimRero? _ damanaxe sxva samoTxe, sxva kordi, rom movmarTo mizrafebi Seni Sesamkobari, saqarTvelo Segavedro RmerTis nawilmxvdomari. Seumkia iebs are, maTi xibli dagicavs, mSobel miwas miebare Sens erTaderT saficars. eqvTime TayaiSvils saqarTvelo kulturuli vazis erT- erTi ZiriTadi genetikuri centria, sadac mravalferovani bunebis wiaRSi vazis forma da jiSi arsebobs. amJamad saqarTveloSi vazis 500-mde jiSi xarobs, misi produqcia Tavisi uni- kalurobiT Cveni qveynis farglebs gareT gadis. vazi saqarTvelos kulturuli memkvidreobis niSansvetia, qarTveli eris siamaye da mSvenebaa, Cveni Wirisa da lx- inis Tanaziari da ekonomikis safuZveli. qarTveli eris materialuri da sulieri kulturis saganZurSi vazs dasabamidanve ekava gamorCeuli adgili. vazi, es unikaluri fenomeni, qarTveli- saTvis marto saarsebo wyaro rodia; Rv- Taebrivia misadmi siyvaruli, romlis axsna misi mizezobrivi aspeqtebiT, filosofiis sferos miekuTvneba. ieso qriste ambobs: _ vazi – me var, kvirtebi – Cemi xalxi, Rvino – Cemi sisx- lia, puri ki – Cemi xorci. mevenaxeobas saqarTveloSi ufro Soreuli warsuli aqvs, vidre sxva qveynebSi, qvemo qarTlis teritoriaze ar- qeologiuri gaTxrebis Sedegad aRmoCenili yurZnis wipwepi, Zv. w. me-7 aTaswleuls ganekuTvneba da eneoliTuri periodiT TariRdeba. Cvens eramde me-6 aTaswleuls ganekuTvneba anakliaSi aR- moCenili wipwebi, ris Se- degadac dasturdeba, rom jer kidev neoliTis dros, rogorc aRmosavleT, ise dasavleT saqarTveloSi kargad icnobdnen vazis kul- turas. aqvea kulturuli vazis winapari gareuli vazi, _ usurvazi, romelic dRes gansakuTrebul iSviaTobas warmoadgens. garda amisa, saqarTvelos teritoriaze aRmoCenilia imave xanis ma- rani, sadac Rvinis Sesanaxad gankuTvnili uzarmazari, miwiT dafaruli Tixis qvevrebia. napovnia agreTve oqros, vercxlis da brin- jaos fialebi. mevenaxeobis ganviTarebis done anarek- li iyo yovelTvis qveynis politikuri da socialuri mdgomareobisa. mevenaxeobis dargSi qarTveli eris SemoqmedebiTi saqmianoba usazRvroa, amis dasturia qarTul mi- waze Cveni winapreb- is mier gamoyvanili da gamorCeuli vazis jiSebis xelaxla gaSen- eba – movlisa da Rvinis dayenebis originaluri wesebi da teqnolo- giebi. saqarTvelos meve- naxeoba-meRvineobaze, qarTuli vazisa da Rvinis istoriaze qarT- veli da ucxoeli mkv- levarebis mecnierebisa da mogzaurebis mier mravali saintereso samecniero naSromi da wignia Seqmnili. qveynis mravals- aukuniani istoriis man- Zilze, istoriul-eT- nografiul kuTxeebSi, romlebic saocrad emTxveva mevenaxeobis gavrcelebis arealebs, mravali SesaniSnavi tradicia Camoyalibda. yvelaferi qarTveli glexkacis Sromismoyvareobam da bunebis mravalferovnebamac gansazRvra. marTlac, RvTismSoblis wilxvedr qveyanas Tu erge- boda aseTi samoTxismagvari buneba. swored saqarTvelos am eTno-geo- grafiul kuTxeebSi Seiqmna, ganviTarda da Camoyalibda vazis mravalsaukunovani da, rac mTavaria, TviTmyofadi, TiToeuli regionisaTvis damaxasiaTebeli jiSi, gamor- Ceuli maRali RirsebiT. akad. ivane javaxiSvili aRniSnavda, rom qarTuli vazis yoveli jiSi istoriuli Zeglia, mis Seqmnaze da Cvenamde motanaze qarTvel kacs dauxarjavs imaze meti Sroma, rac erTad aRebuli qarTuli xuroTmoZ- Rvruli Zeglebis (bagratis, nikorwmindis, sveticxovelis, alaverdis, gremis, iyal- Tos...) mSeneblobaze. Cveni valia, SevinarCunoT da davxvewoT vazis Zveli da axali jiSebi da gadavceT momaval Taobebs. `Cveni Rirsebanis~ mixedviT `Cveni Rirsebanis~ mixedviT vazi _ qarTvelis siamaye lelo bebo da... misi legendaruli SviliSvili kai yma gaZarculi tyeebi

Transcript of vazi qarTvelis siamaye - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/149438/1/Kavkasia_2016_N1-2.pdf ·...

Page 1: vazi qarTvelis siamaye - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/149438/1/Kavkasia_2016_N1-2.pdf · nodar ardoteli gv. 6 gv. 2 gv. 2 bewvis xidze siaruli qudbedad dagyolia, saqarTvelos

erovnuli, literaturuli da sazogadoebriv-politikuri gazeTierovnuli, literaturuli da sazogadoebriv-politikuri gazeTi fasi 1 lari#1-2 (83-84) ianvari-Tebervali 2016 weli

CK

`RmerTo,`RmerTo,

samSoblo samSoblo

micocxle,micocxle,

mZinarecmZinarec

amas vduduneb!~amas vduduneb!~

nodar ardoteli

gv. 6 gv. 2gv. 2

bewvis xidze siaruli

qudbedad dagyolia,

saqarTvelos siyvaruli,

cad wasuli Tolia!

krToma-kamkams varskvlavebis

levilis ca ireklavs.

viT Seizlo gamklaveba

gulma amden nar-eklis?

albaT suli mtkice gqonda,

rogorc jaWvis perangi.

lxini cota, Wiri? hoda,

mteri gdevda veragi.

ver dagces da ver gagtexes

cixe naduRabari.

o, gavarda, rogorc mexi

Senze didi zRapari.

cas natrobdi, ferankaras

da agixda ocneba,

magram bedma ar gakmara

da umalve mogcela.

mzvaobarTa maxvilnaxebs,

wleTadeniT dakodils

ra gimRero? _ damanaxe

sxva samoTxe, sxva kordi,

rom movmarTo mizrafebi

Seni Sesamkobari,

saqarTvelo Segavedro

RmerTis nawilmxvdomari.

Seumkia iebs are,

maTi xibli dagicavs,

mSobel miwas miebare –

Sens erTaderT saficars.

eqvTime TayaiSvils

saqarTvelo kulturuli vazis erT-

erTi ZiriTadi genetikuri centria, sadac

mravalferovani bunebis wiaRSi vazis forma

da jiSi arsebobs.

amJamad saqarTveloSi vazis 500-mde

jiSi xarobs, misi produqcia Tavisi uni-

kalurobiT Cveni qveynis farglebs gareT

gadis. vazi saqarTvelos kulturuli

memkvidreobis niSansvetia, qarTveli eris

siamaye da mSvenebaa, Cveni Wirisa da lx-

inis Tanaziari da ekonomikis safuZveli.

qarTveli eris materialuri da sulieri

kulturis saganZurSi vazs dasabamidanve

ekava gamorCeuli adgili.

vazi, es unikaluri fenomeni, qarTveli-

saTvis marto saarsebo wyaro rodia; Rv-

Taebrivia misadmi siyvaruli, romlis axsna

misi mizezobrivi aspeqtebiT, filosofiis

sferos miekuTvneba.

ieso qriste ambobs: _ vazi – me var,

kvirtebi – Cemi xalxi, Rvino – Cemi sisx-

lia, puri ki – Cemi xorci.

mevenaxeobas saqarTveloSi ufro

Soreuli warsuli aqvs, vidre sxva

qveynebSi, qvemo qarTlis teritoriaze ar-

qeologiuri gaTxrebis Sedegad aRmoCenili

yurZnis wipwepi, Zv. w. me-7 aTaswleuls

ganekuTvneba da eneoliTuri periodiT

TariRdeba. Cvens eramde me-6 aTaswleuls

ganekuTvneba anakliaSi aR-

moCenili wipwebi, ris Se-

degadac dasturdeba, rom

jer kidev neoliTis dros,

rogorc aRmosavleT, ise

dasavleT saqarTveloSi

kargad icnobdnen vazis kul-

turas. aqvea kulturuli

vazis winapari gareuli vazi,

_ usurvazi, romelic dRes

gansakuTrebul iSviaTobas

warmoadgens. garda amisa,

saqarTvelos teritoriaze

aRmoCenilia imave xanis ma-

rani, sadac Rvinis Sesanaxad

gankuTvnili uzarmazari,

miwiT dafaruli Tixis

qvevrebia. napovnia agreTve

oqros, vercxlis da brin-

jaos fialebi. mevenaxeobis

ganviTarebis done anarek-

li iyo yovelTvis qveynis

politikuri da socialuri

mdgomareobisa.

mevenaxeobis dargSi qarTveli eris

SemoqmedebiTi saqmianoba usazRvroa, amis

dasturia qarTul mi-

waze Cveni winapreb-

is mier gamoyvanili

da gamorCeuli vazis

jiSebis xelaxla gaSen-

eba – movlisa da Rvinis

dayenebis originaluri

wesebi da teqnolo-

giebi.

saqarTvelos meve-

naxeoba-meRvineobaze,

qarTuli vazisa da

Rvinis istoriaze qarT-

veli da ucxoeli mkv-

levarebis mecnierebisa

da mogzaurebis mier

mravali saintereso

samecniero naSromi da

wignia Seqmnili.

qveynis mravals-

aukuniani istoriis man-

Zilze, istoriul-eT-

nografiul kuTxeebSi,

romlebic saocrad emTxveva mevenaxeobis

gavrcelebis arealebs, mravali SesaniSnavi

tradicia Camoyalibda. yvelaferi qarTveli

glexkacis Sromismoyvareobam da bunebis

mravalferovnebamac gansazRvra. marTlac,

RvTismSoblis wilxvedr qveyanas Tu erge-

boda aseTi samoTxismagvari buneba.

swored saqarTvelos am eTno-geo-

grafiul kuTxeebSi Seiqmna, ganviTarda

da Camoyalibda vazis mravalsaukunovani

da, rac mTavaria, TviTmyofadi, TiToeuli

regionisaTvis damaxasiaTebeli jiSi, gamor-

Ceuli maRali RirsebiT.

akad. ivane javaxiSvili aRniSnavda, rom

qarTuli vazis yoveli jiSi istoriuli

Zeglia, mis Seqmnaze da Cvenamde motanaze

qarTvel kacs dauxarjavs imaze meti Sroma,

rac erTad aRebuli qarTuli xuroTmoZ-

Rvruli Zeglebis (bagratis, nikorwmindis,

sveticxovelis, alaverdis, gremis, iyal-

Tos...) mSeneblobaze.

Cveni valia, SevinarCunoT da davxvewoT

vazis Zveli da axali jiSebi da gadavceT

momaval Taobebs.

`Cveni Rirsebanis~ mixedviT`Cveni Rirsebanis~ mixedviT

vazi _ qarTvelis siamaye

lelo bebo da... misi legendaruli SviliSvili

kai ymagaZarculi tyeebi

Page 2: vazi qarTvelis siamaye - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/149438/1/Kavkasia_2016_N1-2.pdf · nodar ardoteli gv. 6 gv. 2 gv. 2 bewvis xidze siaruli qudbedad dagyolia, saqarTvelos

2`kavkasia~ #1-2 (83-84) ianvari-Tebervali 2016

m T i s S v i l e b im T i s S v i l e b i

_ batono givi, rogor gaxdiT sruliad _ batono givi, rogor gaxdiT sruliad

axalgazrda sabWoTa polkovniki?axalgazrda sabWoTa polkovniki?

_ Znelia, giTxraT, maSin Cvens maRal

wodebebs moskovi wyvetda respublikis

xelmZRvanelobis wardginebiT. albaT

wardginebaSi Cemi namsaxureobis warmate-

bebi sakmarisi iyo polkovnikis wodebis

moniWebisaTvis.

_ batono givi, rogor fiqrobT, dRes _ batono givi, rogor fiqrobT, dRes

Cven damoukidebeli qveynis Svilebi varT?Cven damoukidebeli qveynis Svilebi varT?

_msoflioze varT damokidebuli,

msoflioze da... udidesi civilizaciis eri

– saqarTvelo (vcekvavT globalistebis

dakrulze), amas yvela eri grZnobs. qarT-

veli eris gadajiSeba unda xelisuflebis

garkveul jgufsac.

XXX

Cemi respodentis _ givi mindikauris givi mindikauris

winaprebis adgilsamyofeli xevsureTSi

sofeli xaxabo yofila, batoni givi didi

mRelvarebiT miyveba: sofel andaqs rom

gaivliT, xidotanis zeganze gadaxvalT,

awuntisawuntis mTas miadgebiT da daeSvebiT

TuSeTisken mimaval mTaze, aqedan ki TuSTa

soflebSi aRmoCndebiT da centralur

sofel omaloSi.

Cemi lelo bebo saocrad mxiaruli

qali iyo, dabali tanis TeTr-mwiTura,

cisferTvaleba... da didi survili mqonda

mas ̀ davferebodi~. papa mWedla ki, maRali

tanis. me papa mWedelas davdevdi jer in-

daurebis Wukebis da mere mTebis ialaRebze

cxvris devniT viyavi dakavebuli.

indaurebis Tu cxvris mwyemsobisas

lelo bebos sul eZina da rogorc patara

bavSvi vabrazebdi da ar vaZlevdi Zilis

saSualebas.

Tavad batoni givi mindikauri TianeTis

raionis sofel alotSi daibada siymawvile

mwemsobaSi gaatara. mirza gelovanis sax-

elobis saSualo skola daamTavra, Semdeg

ki Tbilisis ivane javaxiSvilis saxelobis

saxelmwifo universitetis iuridiuli

fakulteti. igi jer Tbilisis policiis

sammarTveloSi sisxlis samZebro ganyo-

filebaSi muSaobda, Semdeg iqve gadaiyvanes

kadrebis ganyofilebaSi, ra drosac Sinagan

saqmeTa sammarTvelos partiuli komitetis

mdivnis moadgiled ideologiis dargSi iyo

arCeuli. amis Semdeg ki, mas qalaqis dRis

miliciis Camoyalibeba daevala. amasTanave

mas rogorc kadrebis muSaks dedaqalaqis

sapatrulo saguSagos samsaxuris legionis

dakompleqteba hqonda davalebuli, rac

did pasuxismgeblobas moiTxovda.

male daiZra erovnuli moZraobis

talRa...

_ batono givi, dReisaTvis, ras _ batono givi, dReisaTvis, ras

fiqrobT Tqven?fiqrobT Tqven?

_ me mainc vrCebi, rogorc komunisti

da Cemi samSoblos patrioti. mjera Cemi

samSoblosi, mjera da asec aris RvTism-

Soblis wilxvedri qveyana varT... zustad

am rwmenam gadamatanina is Cemi ganvlili

cxovreba, rac Tqven Cemi monaTxrobiT mo-

ismineT... aqedan gamomdinare, mwams, rogorc

ormocsaukunovanma saqarTvelom msoflio

civilizacia SeinarCuna, mec meamayeba,

rom am msoflio civilizaciis erT-erTi

wertili var, saqarTvelos ormociaTasw-

lovani kulturis Svili.

_ ki, magram, rogorc Tqven aRniSneT, _ ki, magram, rogorc Tqven aRniSneT,

ratom brZandebiT civilizaciis wertili?ratom brZandebiT civilizaciis wertili?

_ Cemo iza! pirdapir SemiZlia giTxraT,

rom me var msoflio civilizaciis or-

mociaTaswlovani qarTuli kulturis

erT-erTi wertili. me xom davrwmundi

mecnierebis analizis safuZvelze, rom

ramzesisramzesis deda afroditeafrodite, qarTveli iyo.

mikvirs razea dava, Cveni moZme

erebisa imasTan dakavSirebiT, rom

daoben, vin rodis warmoiSva,

an kultura saidan modis,

hoda, iqneb hkiTxoT im

Cvens oponentebs Tu mxar-

damWerebs, Tu CemTan am Temaze dava surT,

an qarTuli kulturis siZveleze da

msoflio kulturaSi mis mniSvnelobaze,

iqneb vidaoT...

XXX

dedaCemisa da lelo bebos urTierToba

iumoriT iyo Semosili.

deda C e m s g a a C nda poeziis admi

midrekilebac, razedac metyvelebs erT-

erTi dawerili leqsic, romelic iumoris

grZnobiT aris gajerebuli da rac zepirad

ukarnaxa Tavis SviliSvils ninos, romlis

mcire nawilsac gTavazobT:

RmerTma giSvelas givio,

dRenic bevr magcas grZelia,

gamamigzavne yvelai,

raic rom dagiweria.

exla `lamfuWkas~ gavanTeb,

aRar meqneba bnelia,

saCeCels Camaujdeba,

beberi dedaSenia,

mec dagiqsove – givisa

fSaurT windebi Wrelia

sadac waxval da wamaxval,

RmerTma gimarTos xelia,

Seni beberi dedai

iyos Sen weris mxdelia.

lelo bebos dedaCemTan vuCivle, rom

bebos sul eZina da Wukebis mwyemsoba Cemze

gadadioda.

amisTana iumoris mqone deda, yo-

velTvis miwonebda da maqezebda bebos

siyvarulisadmi, magram ar icoda Tu ra

dardi trialebda Cems gulSi bebo-SviliS-

vilis urTierTdamokidebulebis kuTxiT,

sanam ar davumtkice bebos SviliSvilma

`kotorebis~ mindorSi.

me minda gamovkveTo lelo bebos dau-

wereli, mis mier SemuSavebuli aRzrdis

Teoria Tavis Svilebisa, rZlebisa Tu

SviliSvilebis mimarT.

beboCemi iyo dabali tanis da rogorc

yvela balRs unda amaRldes da raindi

gaizardos. dedaCemi ardoteliardoteli iyo, magram

andaqSiandaqSi gazrdili, niWieri da lamazi,

xalxuri leqsebis brwyinvale mcodne. Cemi

Tavi warmomedgina, rom me maRali tanis

unda gavzrdiliyavi, rogorc zepirsity-

vierebaSi dedidan maxsovda.

bebo xan erT SvilTan cxovrobda, xan

meore SvilTan da rogorc wesi, romel

Svilidanac wamovidoda, sadac mivi-

doda, im SvilTan, im Svilis rZlebsa da

SviliSvilebis ojaxs aqebda sisufTaveSi,

zrdilobaSi, swavla-ganaTlebaSi da ase

Semdeg... da aqedan rom midioda iqiT, igives

akeTebda... modioda aqeT, aqebda da nebsiT

uneblied gamodioda is, rom ajibrebda

erTmaneTs qarTuli ojaxis tradiciebi-

sadmi mimdevrobaSi da aseve ajibrebda

siyvarulSi...

ase gaxda didi lelo bebo, yvelas

bebo, uberebeli Sors mWvreteli da dau-

fasebeli...

garda indauris Wukebis mwemsobisa,

garda urTierTsaqmianobaSi partniorobisa,

drois Seqmnili uTanxmoebisa, me bavSvuri

siyvarulis nostalgia dRemde momyveba

bebos mimarT...

me da bebo erTad viZinebdiT, erTad

viRviZebdiT, rogorc wesi bebo sul ̀ mWu-

Wkavda~ sityvebiT: `CaiRen~ filo, xelni.

Cemi xelnis CaReba ymawvilisTvis mZime iyo,

radganac tyavni gaJRenTili iyo burnuTis

suniT, rac dRes es yvelaferi bebo lel-

osTan erTad menatreba...

vimeoreb, lelo bebo menatreba!..

lelo bebos edardeboda Cemi wasvla

jarSi, eSinoda, misTvis tanjva iyo, magram

isic minda aRvniSno, rom saocari RimiliT

Semomxedavda xolme.

im skolis sarkmlidan Canda, rom bebo

mwyemsavs indaurebs. sanam me kotorebis

mindorSi mival, erTi suli maqvs davumt-

kico, rom mas isev sZinavs da vnatrobdi

male damTavrebuliyo gakveTili. gulisy-

uriT vusmendi Cvens Zvirfas maswavlebels

Wrela mamiaursWrela mamiaurs.

damTavrda gakveTili... gaviqeci, aviRe

wignebis da rveulebis melniT moTxvrili

`CanTa~ da viswrafvi rom faqtze daviWiro

lelo bebo, rom sZinavs da matyuebs, rom

ar iZinebs.

es ̀ parki~ davagde saxlSi. dedam miTxr:

sad mixval givi, pursac mainc `SaWam~...

ar minda kaco, `gamwir, gamaneb Tav~...

XXX

givi mindikauri sabWoTa wyobilebis

drois polkovnikia, magram aravin Tqvas

qarTuli suliereba daukargavso. Tundac

am monaTxrobiT mixvdeba Cemi monaTxrobis

simarTles...

... lelo bebo mindorSi indauris

Wukebs mwyemsavs da CasZinebia...

TianeTis raionis sofel alotSi,

skola iseT adgilze iyo, rom Canda, sadac

lelo bebo indaurebs mwyemsavda manamde

mindoda bebosTvis damemtkicebina, rom am

indaurebs da Wukebs me vmwyemsavdi da ara

is. megona, rom is sul isvenebda da eZina,

razedac xSirad vsayvedureobdi: `bebo,

sul gZinavs, da Wukebs sul me vabruneb~...

ara filo, ar mZinavs, ar mZinavs... is

ro gaicinebda, am meTodiT davumtkice da

`gamoviWire~, faqtebi vaRiarebine, rom

eZina...

_ filo au, qviav CamZinebi!... au,

gavgiJdi...

gaxarebulma, rom bebosagan ̀ aRiareba~

CaZinebis Taobaze miviRe, sixaruliT miv-

lale Cemive gafrenili Wukebi, oRond ra

Tqma unda, me xevdaxev gamiZnelda Wukebis

saxlSi `milalva~.

ase miviRe aRiareba Cemi megobari

lelo bebosgan...

dedas geexard... gaviqeci bebosTan,

mivedi da... sZinav bebos, ise wamowolili

kotorebSi da fSvinavs. SevZaxe: lelo

bebo, lelo bebo! ar iRebs xmas. mere

vuyvirodi, manamde, vidre gaiRviZebda.

davafrTxe indaurebi da gafrindnen xevis

meore mxares da dasxdnen.

mere gavaRviZe lelo bebo da xmamaRla

CavZaxe yurSi... bebom SeSfoTebiT gamoiR-

viZa, Semomxeda da miTxra: `filo, Sen

xarii?~ ho, me var...

sada gyav Wukeb da indaureb!...

au, filo, sad arian!...

jarSi rom gamiwvies, lelo bebo mac-

ilebs da xelgaSlili meubneba:

`au, filo, jarSi mixval, filo, raRa

vqna, mia, Sen cocxalsac veRar mamiswrob

filo!~

givi pasuxobs: ̀ filo, iseT eSmaki xar

bebo, me ki ara, Cems Svilsac daxvdebi meTqi

aseTi magari...

asec moxda, jaridan rom davbrundi,

saTvaleebis gareSe pirvelma iman Sematyo,

rom me gamxdari viyavi da isev iseTi lelo

bebo damxvda, rogoric lelo bebo iyo...

esaubra esaubra

iza jaWvaZeiza jaWvaZe

lelo bebo da... misi legendaruli SviliSviligivi mindikaurigivi mindikauri TianeTis raionis sofel alotSi 1951 wlis 30 marts TianeTis raionis sofel alotSi 1951 wlis 30 marts

daibada. daamTavra TianeTis mirza gelovanis saxelobis saSualo skola. 1969-1978 daibada. daamTavra TianeTis mirza gelovanis saxelobis saSualo skola. 1969-1978

wlebSi muSaobda Tbilisis elmavalmSenebel qarxanaSi. 1978 wlidan Sinagan saqmeTa wlebSi muSaobda Tbilisis elmavalmSenebel qarxanaSi. 1978 wlidan Sinagan saqmeTa

saministros sistemaSia. 1981 wels daamTavra Tbilisis saxelmwifo universitetis saministros sistemaSia. 1981 wels daamTavra Tbilisis saxelmwifo universitetis

iuridiuli fakulteti, saswavleblis damTavrebis Semdeg muSaoba gaagrZela Sinagan iuridiuli fakulteti, saswavleblis damTavrebis Semdeg muSaoba gaagrZela Sinagan

saqmeTa saministroSi.saqmeTa saministroSi.

givi mindikauris meuRlis _ nunu xosiauris ojaxi duSeTis raionis sofel givi mindikauris meuRlis _ nunu xosiauris ojaxi duSeTis raionis sofel

xaxabodan gadmosaxlebula TianeTis raionis sofel CekuraanTgorSi. qalbatonma xaxabodan gadmosaxlebula TianeTis raionis sofel CekuraanTgorSi. qalbatonma

nunum warCinebiT daamTavra ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo nunum warCinebiT daamTavra ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo

universitetis geografia-geologiis fakulteti. am sagans Tbilisis 172-e skolaSi universitetis geografia-geologiis fakulteti. am sagans Tbilisis 172-e skolaSi

aswavlida. amJamad aRar muSaobs. hyavT tyupi qal-vaJi – miriani, miranda da erTi aswavlida. amJamad aRar muSaobs. hyavT tyupi qal-vaJi – miriani, miranda da erTi

SviliSvili.SviliSvili.

lelo bebo 1897 wels dabadebula. igi 14 wlis asakSi gauTxovebiaT. misi lelo bebo 1897 wels dabadebula. igi 14 wlis asakSi gauTxovebiaT. misi

qmari piriqiTa xevsureTis sofel xaxabos mkvidri _ mWedela mindikauri iyo, cxra qmari piriqiTa xevsureTis sofel xaxabos mkvidri _ mWedela mindikauri iyo, cxra

Svilis mama, romelsac eqvsi Svili daeRupa, sami Svilidan erT-erTi batoni givi Svilis mama, romelsac eqvsi Svili daeRupa, sami Svilidan erT-erTi batoni givi

mindikauria.mindikauria.

dRes Cveni gazeTis stumaria Tadarigis polkovniki, mTawminda-krwanisis dRes Cveni gazeTis stumaria Tadarigis polkovniki, mTawminda-krwanisis

admistraciuli policiis sammarTvelos yofili ufrosi – givi mindikauri. es admistraciuli policiis sammarTvelos yofili ufrosi – givi mindikauri. es

is droa, roca Cveni qveynis cxovrebis urTulesi Jami idga da saqarTvelos is droa, roca Cveni qveynis cxovrebis urTulesi Jami idga da saqarTvelos

politikuri bedi wydeboda. 1988 wlidan 2005 ww. batoni givis pensiaze gasvlamde.politikuri bedi wydeboda. 1988 wlidan 2005 ww. batoni givis pensiaze gasvlamde.

piriqiTa xevsureTi, sof. xaxabopiriqiTa xevsureTi, sof. xaxabo

Page 3: vazi qarTvelis siamaye - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/149438/1/Kavkasia_2016_N1-2.pdf · nodar ardoteli gv. 6 gv. 2 gv. 2 bewvis xidze siaruli qudbedad dagyolia, saqarTvelos

3`kavkasia~ #1-2 (83-84) ianvari-Tebervali 2016

R i r s e u l i m a m u l i S v i l e b iR i r s e u l i m a m u l i S v i l e b i

nugzar idoiZenugzar idoiZe 1949 wlis 4 de-

kembers TuSeTis sofel omaloSi daibada.

aqve gaatara skolamdeli asakis periodi.

es iyo tradiciuli TuSeTis ukanaskneli

wlebi, vidre sabWoTa xelisufleba

moSlida mkvidr cxovrebas da iZulebiT

Caasaxlebda adgilobriv mosaxleobas.

bavSvobis wlebSi miRebulma STabeWdile-

bebma didwilad ganapiroba misi Semdgomi

profesiuli orientacia.

1966 wels warCinebiT daamTavra

qvemo alvanis saSualo skola da imave

wels Cairicxa Tbilisis ivane javaxiSvi-

lis saxelobis saxelmwifo universite-

tis istoriis fakultetze eTnologiis

ganxriT, romelic 1974 wels daamTavra.

misi sadiplomo Tema iyo: ̀ TuSeTis piqto-

gramebi~, riTac ase mdidari iyo TuSeTi da

saintereso informacias inaxavda TuSeTis

tradiciuli cnobierebisa da msoflmxed-

velobis Sesaxeb.

nugzar idoiZem 1971-75 wlebSi

daamTavra dimitri arayiSvilis saxelobis

I musikaluri saswavleblis vokaluri

fakulteti. ori weli imsaxura, xolo Sem-

deg iyo amierkavkasiis sasazRvro jarebis

simRerisa da cekvis ansamblis solisti.

1978 wlidan dRemde muSaobs g. Citaias

saxelobis Tbilisis

e T n o g r a f i u l

m u z e u m S i

ufros m e c n i er -

TanamSromlad da

erovnuli muzeumis

asistentad TuSeTSi.

1983 wlida n

ojaxiT sacxovreblad

da samuSaod gadavida

TuSeTSi darTlosTuSeTSi darTlos

a r q i t e q t u r ul i

nakrZalis, Tbilisis Tbilisis

e T n o g r a f i u l i e T n o g r a f i u l i

muzeumis filialis muzeumis filialis

gamged.gamged.

1 9 8 3 - 8 9 1 9 8 3 - 8 9

wlebSi muSaobda wlebSi muSaobda

o m alo s s k ol a -o m alo s s k ol a -

internatis istoriis internatis istoriis

maswavleblad.maswavleblad. am periodSi daiwyo

eTnografiuli nivTebis moZieba, romlis

bazaze 1989 wels gaxsna eTnografiuli 1989 wels gaxsna eTnografiuli

muzeumi omaloSi.muzeumi omaloSi.

1990-iani wlebis dasawyisSi muSaobda 1990-iani wlebis dasawyisSi muSaobda

TuSeTis sakrebulos TavjdomaredTuSeTis sakrebulos Tavjdomared da wilad

xvda pativi adgilobrivi sabWos beWedi

Seecvala Tavisufali

saqarTvelos beWdiT.

1 9 9 2 w e l s 1 9 9 2 w e l s

TuSeTSi Camoyalibda TuSeTSi Camoyalibda

saqarTveloSi pirveli saqarTveloSi pirveli

sasazRvro saguSago sasazRvro saguSago

`TuSeTi~ , romlis `TuSeTi~ , romlis

ufrosi 2000 wlamde ufrosi 2000 wlamde

gaxldaT nugzar idoiZe.gaxldaT nugzar idoiZe.

m o R v a w e o b i s m o R v a w e o b i s

periodSi igi farTod periodSi igi farTod

i y e n e bd a x alxuri i y e n e bd a x alxuri

diplomatiis tradiciul diplomatiis tradiciul

meTodebs mezobeli meTodebs mezobeli

daRestnelebisa da CeCnebis daRestnelebisa da CeCnebis

TemebTan saurTierTod, TemebTan saurTierTod,

ramac dadebiTi roli ramac dadebiTi roli

Seasrula politikuri Seasrula politikuri

s t a b i l u r o b i s s t a b i l u r o b i s

SesanarCuneblad TuSeTsa SesanarCuneblad TuSeTsa

da mis mezobel Temebs Soris.da mis mezobel Temebs Soris.

2001 wels holandiel megobrebTan 2001 wels holandiel megobrebTan

erTad Camoyalibda kulturuli fondi erTad Camoyalibda kulturuli fondi

`keselo~, romlis ZalisxmeviT, 2001-`keselo~, romlis ZalisxmeviT, 2001-

2006 wlebSi aRadgina keselos xuTi 2006 wlebSi aRadgina keselos xuTi

cixe-saxlebi da gaxsnes eTnografiuli cixe-saxlebi da gaxsnes eTnografiuli

eqspoziciebi.eqspoziciebi.

2006 wlidan nugzar idoiZem muSaoba 2006 wlidan nugzar idoiZem muSaoba

daiwyo TuSeTis daculi teritoriebis daiwyo TuSeTis daculi teritoriebis

administraciaSi, sadac dRemde muSaobs administraciaSi, sadac dRemde muSaobs

ufros reinjerad.ufros reinjerad.

gamoqveynebuli aqvs samecniero sta-

tiebi: `TuSeTis eTnoyofierebis miTosuri

aspeqtebi~ _ ̀ literaturul saqarTveloSi~

2002 wels. aseve `qarTvelTa sabrZolo

xelovnebis msoflmxedvelobrivi safuZv-

lebi~, _ 2002 wels, 2004 wels `aRsdeg

raindulo saqarTvelov~, i. yeinaSvili,

`TuSeTis mwyemsuri kulturis maformire-

beli miTologiebi~ _ 2007 wels, erovnuli

muzeumis krebuli, 2006 wels TuSeTis

wes-Cveulebebisa da ritualebis cnobari

mogzaurTaTvis~. broSura _ 2006 weli.

baton nugzars miRebuli aqvs jildoe-

bi _ medali ̀ sabrZolo damsaxurebisaTvis~

da `Rirsebis ordeni~.

nugzar idoiZe gamorCeuli mamuliS-

vilia, mokrZalebuli, dinji, rainduli

TvisebebiTa da maRalsulierebiT Semkuli.

Zvirfaso nugzar!

didxans mdgariyaviT deda saqarTvelos

sulier sadarajoze!..

iza jaWvaZeiza jaWvaZe

kai yma

pankisis xeobaSi axmetis raionis

sofel sakobianoSi, 1949 wlis 10 iv-

liss daibada ciuri samukaSviliciuri samukaSvili.

daamTavra sakobianos saSualo skola, 1972

wels Telavis iakob gogebaSvilis saxelo-

bis pedagogiuri institutis filologiis

fakulteti. saswavleblis damTavrebis

Semdeg muSaobda matnis skola-internatSi

aRmzrdel-maswavleblad. skolis reorgani-

zaciasTan dakavSirebiT gadavida axmetis

130-e profesiul teqnikuri saswavleblis

biblioTekaSi.

1984 wlidan muSaobda matnis saso-

flo sabWos aRmaskomSi mdivan _ saqmis

mwarmoeblad.

2006 wlidan iyo matnis teritoriuli 2006 wlidan iyo matnis teritoriuli

organos specialisti. hyavs meuRle da sami organos specialisti. hyavs meuRle da sami

Svili.Svili.

1. qalbatono ciuri, marTalia 1. qalbatono ciuri, marTalia

dRes aRar muSaobT, magram mainteresebs dRes aRar muSaobT, magram mainteresebs

ra xdeba TqvenTan, riTi aris dakavebuli ra xdeba TqvenTan, riTi aris dakavebuli

axalgazrdoba da mosaxleoba?axalgazrdoba da mosaxleoba?

2. aqaurebi sargeblobT Tu ara 2. aqaurebi sargeblobT Tu ara

tyeebiT?tyeebiT?

3. raionis Tavkacebi Tu zrunaven 3. raionis Tavkacebi Tu zrunaven

socialurad daucvel mosaxleobaze socialurad daucvel mosaxleobaze

xelisuflebidan Tu adgilobrivi xelisuflebidan Tu adgilobrivi

mosaxleobidan vin gidgaT gverdSi? Tqveni mosaxleobidan vin gidgaT gverdSi? Tqveni

legendaruli Tanamemamulis, saqarTvelos legendaruli Tanamemamulis, saqarTvelos

erovnuli gmiris – qaquca ColoyaSvilis erovnuli gmiris – qaquca ColoyaSvilis

pirovnebiT amayobT Tu ara?pirovnebiT amayobT Tu ara?

4. aseve mainteresebs saxli, sadac 4. aseve mainteresebs saxli, sadac

daibada da cxovrobda qaquca ColoyaSvili, daibada da cxovrobda qaquca ColoyaSvili,

kidev arsebobs Tu ara da aseve misi kidev arsebobs Tu ara da aseve misi

saxlmuzeumi.saxlmuzeumi.

5. ra iyo da ra aris Tqveni 5. ra iyo da ra aris Tqveni

upirvelesi ocneba?upirvelesi ocneba?

droTa svlam bevri ram SegvaZlebina...

sakrebulosTan, skolasTan, ramdenime

xevze xidebi SekeTda, Seicvala wylis

milebi. ramdenime ubanSi gamgeobam wyali

gaiyvana. remonti gaukeTda #1, #2 sabavSvo

baRebs, aseve sakrebulos Senobas. sofel

qoreTSi gakeTda gare ganaTeba. gasworda

da moixreSa Sida saubno gzebi. sakrebulos

SenobasTan gaiwminda marilis xevi. matnis

mxares, 700 metze gakeTda axali xidi,

SekeTda sakobianos sabavSvo baRis Senoba.

matnis musikalur skolaSi damontaJda

eleqtroxari. sakobianoSi, kuwaxtaSi da

qoreTSi gaiwminda saniaRvre arxebi. sofel

dedisferulSi gadayvanilia sasmeli wyali,

soflis gamgeoba 14 ojaxs daexmara xe-

masaliT. garemontda sofel sakobianos

sajaro skolis saklaso oTaxebi. amave

soflis centrSi mdebare biblioTekis

Senobas saxuravi SeukeTa. dedisferulSi

ki elo TeTrauls sacxovrebeli saxli

gauremontda.

miuxedavad amdeni Sesrulebuli

saqmisa, matnis teritoriul organoSi

Semaval soflebSi, jer kidev bevri saqmea

mosagvarebeli. saxeldobr, matanSi fostis

Senoba, gasawmendia da dasaqloria sasmeli

wylis avzebi, mosaxreSia saubno gzebi.

rac Seexeba ambulatorias, is Seuferebel

adgilze iyo ganTavsebuli, magram isic

garemontda. matnis yvela sabavSvo baRi da

skola minebiT momaragda.

CvenTan am yvela samuSaos SesrulebaSi

aqtiurad aris CarTuli adgilobrivi

axalgazrdoba. SemoiRoba matnis sasaflao

da stadionebi. gvaqvs nagvisgamtani urnebi

da mis gasatanad specialuri manqanac.

soflis centrSi gakeTda transportis

mosacdeli.

rac Seexeba Cveni soflis da saerTod,

saqarTvelos erovnuli gmiris qaquca

ColoyaSvilis saxlmuzeums Tu memorials,

marTalia, matanSi kidev arsebobs misi

sacxovrebeli saxli, magram dReisaTvis

sxva ojaxi cxovrobs. arsebobs, aseve

ColoyaSvilebis galavani, magram ar gvaqvs

misi saxl-muzeumi. vfiqrobT, momavalSi

gavxsnaT Cveni saamayo mamuliSvilis da

legendaruli gmiris muzeumi, rac yvela

CvenTaganisaTvis gasaxari da saamayo iqneba

da ra Tqma unda es did TanxasTan aris

dakavSirebuli da marto Cvenze ar aris

damokidebuli. vfiqrobT, am problemasac

uaxloes momavalSi movagvarebT.

socialurad daucveli ojaxebi

daxmarebas saxelmwifosgan iReben da

gaWirvebulebs SesaZleblobis farglebSi

adgilobrivi xelisufleba exmareba.

axmetis raionis xelmZRvaneloba

ki xalxis moTxovnebs yovelTvis

gulisxmierad ekideba...

iza storeliiza storeli

pankisis xeobis siamaye

iza jaWvaZisiza jaWvaZis literaturuli de-

biuti 1975 wels Sedga, rodesac Jurnal

`ciskris~ damateba #4 ̀ nobaTSi~ gamoqveynda

pirveli leqsebi. mas Semdeg Tqveni leqsebi

xSirad qveyndeba qarTul periodul presaSi.

mravalmxrivia Tqveni mxatvrul-publi-

cisturi da Jurnalisturi Semoqmedebis are.

aseve mravalferovania da mZime gansakuTrebiT

saqarTvelos mTianeTis socialur-ekonomi-

kuri da kulturuli cxovrebis problemebze

serialebis Seqmna, romelsac gansakuTrebul

yuradRebas uTmobT, da romelmac Tqveni Semo-

qmedebiTi moRvaweoba aamaRla da gaamdidra.

Tqven ukve rva poeturi da mxatvrul-

publicisturi wignebis avtori xarT. Tqveni

leqsebi Sesulia qarTuli poeziis anTolo-

giaSi. da aseve rusul enaze gamocemulia

a. baazovis qarTuli poeziis anTologia,

romelSic Tqveni leqsebia Setanili.

Tqvens werilebSi asaxuli principuli

moTxovnebis safuZvelze bevri mTielis ojax-

uri mdgomareoba gamosworda.

gamocemuli gaqvT poeturi da mxatvrul-

publicisturi wignebi: `saxlobanas TamaSi~,

`gvedreb~, `cremlis yelsabami~, `miyvarxar

mTao, tialo~... ̀ mTaSi daisis Semodis feri~,

`nisliviT mTasa vkidivar~... da sxva.

2001 wels pankisis xeobis cnobili

umZimesi kriminogenuli movlenebis dros,

gazeT `saqarTvelos respublikidan~ er-

TaderTi Jurnalisti didi riskis fasad

SexvediT aRniSnul xeobaSi. sami wlis ganma-

vlobaSi TiTo Tve dahyaviT da gamoaqveyneT

werilebis serialebi saTauriT: `ra xdeba

pankisis xeobaSi?~ ris gamoc wlis saukeTeso

Jurnalistis wodeba mogeniWaT. wignisTvis:

`nisliviT mTasa vkidivar~ 2003 wels saqarT-

velos JurnalistTa SemoqmedebiTma kavSirma

moganiWaT niko nikolaZis saxelobis premiis

laureatis wodeba.

2012 wels qarTuli Jurnalistis gan-

viTarebaSi Setanili mniSvnelovani wvlili-

saTvis dajildovdiT diplomiT.

2013 wels gazeT `kavkasiis~ aTi wlis

iubilesTan dakavSirebiT kavkasiisa da mTiani

regionebis yofa-cxovrebisa da kulturis

amsaxveli problematuri sakiTxebis publika-

ciebisaTvis dajildovdiT diplomiT.

2013 wels saqarTvelos mweralTa Semoq-

medebiTma kavSirma ki moganiWaT vaJa-fSavelas

premiis laureatis wodeba.

2014 wlis 21 marts, saqarTvelos Jur-

nalistikis dResTan dakavSirebiT mogeniWaT

saqarTvelos damsaxurebuli Jurnalistis

wodeba.

saqarTvelos qalTa sabWom saqarTvelos

mTisa da mTiani regionebis problemebTan

dakavSirebul mravalwliani RvawlisaTvis

dagajildovaT sigeliT.

aseve Tqven mogeniWaT sapatio Carglelis

wodeba.

2001 wels saqarTvelos saxelmwifo

sazRvris dacvis saxelmwifo departamentis

Tavmjdomaris general-leitenantis valeri valeri

CxeiZisCxeiZis mier dakisrebuli movaleobis pirnaT-

lad da maRalkvalificiurad SesrulebisaT-

vis, umwikvlo samsaxurisa da maRali pro-

fesionalizmisaTvis dajildovdiT sigeliT.

2001 wels mxatvrul-publicisturi

krebulisaTvis: ̀ mTaSi daisis Semodis feri~,

mogeniWaT dauviwyari qarTveli poetis

gabriel jabuSanuris saxelobis litera-

turuli premiis laureatis wodeba. Tqven

scenaristi brZandebiT iseTi saintereso da

mniSvnelovani satelevizio filmebisa, ro-

goricaa: ̀ storis xeoba~, ̀ pankiseli qistebi,~

`WiWakvis xeobaSi~.

amJamad Tqven xarT gazeT `kavkasiis~

damfuZnebeli, gamomcemeli da mTavari

redaqtori.

Tqveni Jurnalisturi da literaturuli

moRvaweobis ormocdaaTi weli qarTuli

kulturis, qarTuli tradiciebis, qarTuli

sulierebis Tavgamodebul damcvelad gvev-

linebodiT.

aseve Tqven iyaviT saqarTveloSi

erovnul-ganmaTavisuflebeli moZraobis

erT-erTi aqtiuri wevri da mWidro kavSiri

gqondaT baton merab kostavasTan da zurab

WavWavaZesTan. Jurnali ̀ saqarTvelos moambe~

aralegarulad rom gamodioda, saqarTvelos

mTianeTSi avrcelebdiT.

gazeT ̀ kavkasiidan~ ki dReisaTvis Tqvens

saredaqcio kolegiis wevrebTan erTad Cvens

qveyanas sTavazobT piruTvnel nimuSebs Cveni

samSoblos winsvlisa Tu keTildReobisaTvis.

qalbatono iza, gisurvebT janmrTelobas

da samSoblos sakeTildReod kidev met

SemoqmedebiT siurprizebs.

saqarTvelos mweralTa saqarTvelos mweralTa

kavSiri.kavSiri.

poeti da Jurnalisti iza jaWvaZe

Page 4: vazi qarTvelis siamaye - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/149438/1/Kavkasia_2016_N1-2.pdf · nodar ardoteli gv. 6 gv. 2 gv. 2 bewvis xidze siaruli qudbedad dagyolia, saqarTvelos

4`kavkasia~ #1-2 (83-84) ianvari-Tebervali 2016

` l e q s o a m o g T q o m , o x e r o ! . .l e q s o a m o g T q o m , o x e r o ! . . ~

murTaz arabulimurTaz arabuli

epitafia

vamoklebT gzas da

mivalT xevdaxev,

dRes am grZli gziT

ganawamebni,

movediT, mogvyva

Rame fexdafex,

erTgul ZaRliviT

dawva karebSi.

Tinas uxaris Cveni stumroba,

es sixaruli guls nadebia,

gaSala sufra, dagvsxa purbad

da Semogveswrnen

tuCa, berdia.

uceb saTqmeli leqsad gageqca,

darCes am Rames epitafiad.

ar gapatia tuCam galeqsva,

gamogiqana wkepla kafia.

goCa xaranauligoCa xaranauli

geficebi

WrelTvaleba dedaCems geficebi,

dRemde misi gulis mzes veficxebi!

vin Tqva bavSvobidan rom movdivar.

bavSvoba modis Cemidan!

ca meqca satrfos molodinad,

samyaro aris Cemi da!

mivfant-movfante margaliti,

suyvelam frTebi gamoisxa,

vinc miyvars, vici ra gamitans,

visac vuyvarvar – gamoican!!!

rac ar vicodi, vici ukve,

rac gamomakles memateba...

miyvars balaxis sijiute,

mxiblavs xeebis SemarTeba!

sicocxle gangeb Cavimware,

simarTlis Tanameinaxem,

maWris sizmrebi Caviwere,

da oqros fondSi Sevinaxe!!!

gavedi qarebze sanadirod,

rac unda is Tqvan. agre msuris!

***

Woti guliswors

yiviliT uxmobs,

pasuxs ver iRebs, Cumdeba isev.

aragvs amohyva stveniT lemade,

ukan datova mTebi samxreTis,

ramdeni rame iTqva Cemamde,

an kidev ityvis Semdeg ramdeni.

ha, gafermkrTalda

Suqi varskvlavTa

da gadmoiqca zeca uZiro,

zeviT, xevebSi, Rame gamqrala...

am silamazes minda vucqiro,.

cas Sevxede da ganaWenebi,

mRvrie Rrubeli gadadioda,

Sors, silurjeSi,

lurja cxenebiT

gadaiqrola galaktionma...

***

iferfleba Rame Cveulebrivad,

aragvis da zamTris qarTa qrolaSi,

caze mTvare Rrublis jarebs Sebmia,

Cabmulia gaxurebul brZolaSi.

damSvidebul bunebasTan paeqrobs

Tebervali civi da ukareba.

da rogroc Cans, ver poulobs saerTos

da qurdiviT Cumad miipareba...

Sen ar Canxar, gul kvnesis saSinlad,

TiTqos misTvis ukbenia moriels,

Cemi fiqri imas iqiT daSlila,

gazafxuls da Sen – mogeliT orives.

qarafidan qarafze gaveSure,

bade gavWime abreSumis!!!

nabiji davtove qarafebTan,

broli movinatre sakocneli,

vnebis yvelaze did qalaqebTan,

mtverSi Camisafrda gamomcdeli!

suli Cemi rom ar wamqceoda,

rom Semovqculiyav gamarjvebiT,

Cems suls mivumarjve samzeodan,

qarTuli sityvis yavarjeni!!!

WrelTvaleba dedaCems geficebi,

aRar da veRar Sevicvlebi!!!

ucxo juris `zedamxedvel – damkvirveblebs~

vinc ar unda iyoT Tqven, vinc aq moexetebiT,

sadRegrZlo damilieT Tavmomwone qedebis.

am miwaze wydeboda bedi qveynis mdgmurebis,

sadRegrZelo damilieT gedis salamurebis!

sadRegrZelo damilieT idumalTan morkinlis,

TqvenTvis dasjil amirans gaulokeT borkili!

gonze modiT, nu asrulebT mamaZaRlTa SekveTebs,

jer amerebs emowafeT, mere imiereTebs!

aqaur cas rom axedavT, uflis Tvalad gaxelils,

vazis Svili damiloceT – RvTaebrivi kaxeli!

guTnis dedis, xaris qedis, JamTa msmeli Wurebis,

gurulebi damiloceT, mere krimanWulebi...

gaTendeba xvalindeli iberiul aisiT,

megrul `nanas~, svanur `liles~ dausuldarbaisldiT!

musulmanur urCxulisgan xom iyaviT SemkrTali,

es daviTis wigni gaxlavT, es gorgaslis beqTari...

maradisis Tavanebi Tavebs roca gvixrian,

ra SevZeliT, viT SevZeliT, erTxel Tu gifiqriaT!

auxsneli silamaziT yvela gadaimtero,

gana ase SeiZleba, sulierma imReros!

ase mSvenieri iyo Tmis Ziridan ceramde,

gana ase SeiZleba xorcieli cekvavdes!

es zRapruli CuqurTmebi taZrebSi rom gaCrila,

qarTvelebis Zvlebi gaxlavT, Tqven rom gadagarCinaT!

simarTle vTqvaT, gana zeca Tavs suyvelas uyadrebs,

gana ase SeiZleba giyvardes da uyvarde!

vis winaSec caxcaxebdiT, vfanteT nacris sadarad,

Cveni sisxli ukvdavebad mimovTxieT sad ara!

Tvalis Cini Tu ki SegrCaT uCinaris mnaxveli,

saqarTvelos dauCoqeT RmrTisSobelis saxeliT!

scadeT uflis maspinZloba, nu xarT eSmas xiznebi,

qarTul anbans mieaxleT cota wamoizrdebiT!

Calad miRirs vin briyvia, an gangeb vin sulelobs,

viT gvaswavliT Wkuas xidan, guSin Camosulebo!!!

Tqven ar iciT Cemma jiSma ra mimoxvriT idina,

CamodixarT, RorebiviT gaZRebiT da midixarT!

sxva ra giTxraT, gasajoxebs, mere gasaRvedelebs,

Tqven, Tqvens dedebs daakvirdiT da uzedamxedveleT!

vinc ar unda brZandebodeT, erTgan qusli ikariT,

rom arsebobs saqarTvelo madlobeli iyaviT!!!!!!

guli miborgavs, suli ki SfoTavs,

da arc goneba ara maqvs mSvidi...

Cemi movlena am qveyanaze

uflis Secdoma mgonia didi.

Tavi veravis ver Sevayvare

Tumc qeds yovelTvis

yvelas win vxridi,

arc gamimarTla Zvelma andazam,

rasac vTesavdi veRara vmkidi...

Cemi adgili aq ver vipove...

mzad ki viyavi gameRo mindi,

ori sityvis Tqmac aravin mando;

arada Cems Tavs Wkvianad vTvlidi...

virwmune soflis amaoeba,

sawuTros brunva, cbieri, flidi;

adamis modgmis gaboroteba

da moziduli zurgs ukan mSvildi...

SemZulda miwa codvebiT savse;

me ucodveli mas arc ki vTxridi,

axla ki droa davtovo igi

da sxva samyaros davzvero xidi...

gasamgzavreblad ukve mzada var,

me am dRisaTvis Tavsac ki vwvrTnidi,

adgilic ukve amovirCie

erT ubans xeliT maniSnebs gidi.

es polusia da mis garSemo,

mudmivad brunavs varskvlavi Svidi,

es aris Cemi sulis sauflo,

bevrjer ocnebiT iq karavs vSlidi...

me iq mogicdiT Tqven nu iCqarebT,

ragind cxovreba SegeqmnaT Zneli;

adideT RmerTi, ufali Cveni,

dagmeT satana borotis mqmneli...

mama-papaTa naloc xatebTan

Sambsa da WinWars mousviT celi,

maTi sulebis gasaxseneblad

yoreze sanTels miadgiT ceri.

wasvlis win vnatrob, iqneb gveRirsos,

gamoCndes vinme Wkviani, brZeni,

Seagnebinos adamianebs,

rom yvelani varT sikvdilis Zeni.

monologi sakuTar TavTan

arCil yaCmazaSviliarCil yaCmazaSvili

levan caluRelaSvililevan caluRelaSvili

dRes saqarTvelo

xelgawvdili

maTxovaria...

da sisxldaSretil

Tvalebs

acecebs...

ucxo miwaze gaxiznula

deda qarTvlisa,

ucxos xarks uxdis,

magram aravis uyofs

sarecels!

***

Page 5: vazi qarTvelis siamaye - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/149438/1/Kavkasia_2016_N1-2.pdf · nodar ardoteli gv. 6 gv. 2 gv. 2 bewvis xidze siaruli qudbedad dagyolia, saqarTvelos

5`kavkasia~ #1-2 (83-84) ianvari-Tebervali 2016

` l e q s o a m o g T q o m , o x e r o ! . .l e q s o a m o g T q o m , o x e r o ! . . ~manana ficxelaurimanana ficxelauri

*** TeTri var TeTrsa mindorCi

TeTrsa davidgam karavsa,

me, Sengan dawunebuli,

yeens ar mivcem salamsa.

Savercxldebian dalalni,

guli gaamxels arasa,

Savs miwas gavuziareb

wlobriv nagroval varamsa.

nana diakoniZenana diakoniZe

qali

gadaeCvivnen Svilebs dedebi

gauucxovdnen kacebs colebi,

SemindeT, magram Tqma sjobs araTqmas,

afrikasac ver mivetolebiT.

ra davaSaveT netav aseTi

RmerTis risxva rom davimsaxureT,

ratom vaqcieT qarTveli qali

ucxo tomelTa mosamsaxured,

xSirad vfiqrob da ase mgonia

yvelaze cudi sizmari axda

mandilosani dRes ufro metad,

sanatreli da Zvirfasi gaxda.

RvTismSobels mudam RmerTs vevedrebi,

gadagvafaros mowyale kalTa,

Sin dabrunebac male gvenaxos

mamulisagan mokveTil qalTa.

sxvas xatavdi

sizmarSi wuxel Sen sxvas xatavdi,

viRac sxva qali gyavda anturad,

javrisgan lamis ZilSic gavTavdi,

eWvma sizmarSic gamanadgura.

iqneb mand cxadSic sxvas xatav axla

da cxovrebaSic gyavs sxva natura,

me gulgrilobam Senma damRala,

gulSic tkivilma daisadgura.

daisadgura sicivem sulSi

da sevdiani fiqrebi maTovs,

TiTqos da saRRac CavrCi warsulSi,

mxolod warsulze fiqrebi maTbobs.

sanam isev ar damdgara Rame,

CemTvis rom mxolod tkivils imetebs.

dareke, anda momwere rame,

Tund erTi sityviT damaimede.

Torem sizmarSi sxvas rom xatavdi,

viRac qali rom gyavda naturad,

javrisgan lamis ZilSic gavTavdi

eWvma sizmarSic gamanadgura.

vaJav, Se mTebis mSvenebav,

dammSvenebelo barisa,

Sengan, gadamwvar miwaze

baR-venaxebi hyvavisa.

atyvia xnuli mkvidrada

gamwevi niSa xarisa,

amtani gaxda mTis mTeli

Siraqis cxeli havisa.

fSavel, mTiulT da xevsurTa

tradicia aqvs Tavisa,

Zala afarebs kalTasa

mTa baris salocavisa.

nanad miiCnevs yoveli

bRavils Zroxis da cxvarisa,

yurebSi udgas dResaca

zamTars griali zvavisa.

aq poeziis lampari

Senebr mnaTobad nTavisa

ar Catexila, mkvidria

xidi mTisa da barisa.

Sen Tu hyvirodi mTidana

zvrebi barSiac gyavisa,

aravis daviwyebia

tkbili samSoblo Tavisa.

arc Seni riTmTa wyobani

fSauri kilo kavisa.

barSiac gaanawile

Zlieri suli fSavisa.

xatad gvyav, salocav xatad

aqac samSoblo Tavisa,

Tavic mdidari gvgonia

mTaSi mTiT, barad barisa.

mze uxvaT gvafens sxivebsa

RamiT Suqi gvaqv mTvarisa,

margalitiviT mdeloze

grWyviali dilis namisa.

Tavzed gvirgvinad gvadgia

ca, varskvlavebis jarisa.

aqac farfatebs nislebi

rogorac frTebi mTvarisa.

kargadac mosCans sal-kldeni

arwivTa sabudarisa,

buneba zogjer mkacria

Tanac siturfiT hyvavisa.

mandiT aqamdis aSxefebs

talRa aragvis wyalisa,

gvaTrobs pirimzis sinaze

qarafTa dedofalisa.

Cumi CurCuli gaismis

lurj-kaba ia qalisa,

nukris nadeni cremlebi

cazed varskvlavad nTavisa.

yvav-yoranT daWril arwivebs

sisxli zogT kidev scxavisa,

mogveCqroleba JRaruni

luxum-zezvais farisa.

sanaTas cremleb wvimada

xma saflavT mTxreli barisa,

Tvalwin gvyav qeTelauris

moWra kuretis Tavisa.

lela-kvirias da-Zmoba

gaxsna baxtrions karisa,

stumar-maspinZlis jixvisa

suni gvcems mwvadis cvarisa.

Cvenc SamogvCivis wifeli

warsuls mistiris Tavisa,

gons gvilevs Seres beberis

wyeva da Rmeja Canisa.

guls gvidnobs eTeris cremli

trfoba ucdeli qalisa,

Sen gmirTa cxenTa Tqriali

aq grigalia qarisa.

da mainc ismis ar wydeba

mTidan yvirili xarisa.

barSic guguniT miwas vCxverT

yvelas Sen rqebi gvsxavisa.

vaJav, Se mTebis mSvenebav,

dammSveneblo barisa,

Sengan, gadamwvar miwaze,

vard-yvavilebi hyvavisa.

amtanni gaxdnen mTielni

Siraqis cxeli havisa,

dauRlel Sroma-garjiTa

Semqmnelni didi xvavisa.

Zala afarebs kalTasa

mTa-baris salocavisa,

niadama aqvs imedi

samoTxis Ria karisa.

levan caluRelaSvililevan caluRelaSvili

***

ver dagpirdebi,

ar damaTrobs mzera qalRmerTis,

roca dalevas ar maZalebs

mTvare-Tamada...

mainc ver giTxar, fSavlis qalav,

rarigad getrfi,

tial gulSi rom uSenoba

gamiavdarda...

ver dagpirdebi, ar vemTxvevi

Sens saTauras,

nanaurs Sensas

momxvdurad ar gadaveyrebi...

Senma Tolebma

gamatyiur-gamaTaura,

uSenod Rrublebs

xev-xuvebSi

Cavesetyvebi...

ver dagpirdebi _

ar dagiSli mojarul nawnavT...

ar dagiCoqeb,

ugonod ar gavwarmarTdebi,

daclil fialas gadavugdeb

mTvare-Tamadas,

mere mag Tmebis ukuneTSi

davsamardebi!

***

kars xmauriT rom moijrian

an Tavad mivjri,

gamicocxldebis nanax-gagonil...

vixorc iarebs...

gamaxsendebis ragver

damWer, damaxval mijriT,

ragver miyvardi, Sen maZebar

sad ar viare...

rarigad mwamdis, emag Tolebs, _

mzeCabudebulT,

suleTis karTan zarad,

mexad gamielvebdi...

Senc maswyindebi saaqaos...

iqav mamixval,

uwin naxsomi boRmasaviT

damiZveldebi!

lurji ca _ misi kuTvnili,

CanCqerTa TeTri dalali,

fSavi _ simRera ulevi,

gulRia, guliT alali.

aragvze nislis fTilebi,

wyaroni – brolis mZivebi,

simagre xavsmodebuli

da momavalis imedi.

maspinZelia gulRia,

stumrisTvis mklavdauRleli:

`stumrisa mosvlas mze mohyva,

wasvlasa – Savi Rrubeli~.

ciskaris Semocineba,

namTan ambori mTebisa,

mTebis eqoSi gabneva

fSauri simRerebisa.

Cemi fxo, Cemi Suafxo,

mTa Cemi, ase amayi,

samSoblos sadidebelad

dadgoma samas-samasis.

fSavi – maxvili elvare,

qarTuli gulis nawili;

fSavi – arwivis frTis gaSla,

Tavad frTamali arwivi,

simRera, mTebs rom gadaswvda,

devkacis sunTqva mTeburi,

fSavi _ erTferad lamazi,

mzea Tu nisli eburvis.

erTferad saTayvanebi,

savsec da Tundac daclilic,

mTebSi mzis Camocineba,

Rrublis denac da nawvimic.

lurji ca misi kuTvnili

da mTebi mudam amayi,

Cemi fxo, Cemi Suafxo,

fSavi da Cemi aragvi.

fSavigoderZi xuliaSviligoderZi xuliaSvilinodar ardotelinodar ardoteli

eTer Coxeli-bainduraSvilieTer Coxeli-bainduraSvili

vaJa-fSavelas!

qaliSvilis dabadeba

Sen mogvevline qalad,

Cemo sisxlo da xorco!

sanam meyofa Zala,

unda gkocno da gloco.

unda vewvio mcxeTas.

gariJraJamde davrCe,

davemxo qristes fexebTan,

madli Sevwiro gamCens.

nino dagarqviT, Svilo,

de, ninos jvarma gixsnas!

Sens dayvavebas cdilob

mwuxrze Tu dila sisxams.

dawerilia 2003 w. sof. qvemo qedi. vaJa-fSavelas mier qedebis dasaxlebis 100 wlis iubileze.

Page 6: vazi qarTvelis siamaye - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/149438/1/Kavkasia_2016_N1-2.pdf · nodar ardoteli gv. 6 gv. 2 gv. 2 bewvis xidze siaruli qudbedad dagyolia, saqarTvelos

6`kavkasia~ #1-2 (83-84) ianvari-Tebervali 2016

s x v a d a s x v as x v a d a s x v a

bevri kanoni daregulirda saxelmwi-

foSi. es ar iTqmis tyis masiuri Cexvis

mimarT. sakiTxavia, ras akeTebs garemos

dacvis saministro, roca tyeebi savalalo

mdgomareobaSia: moWrili xeebis totebiT

Caxergili gzebi, niaRvrisgan walekili

Walebi, damSrali wylebi, aseTi adgilebia:

sagubris Wolos eremWalis teritoriebi,

pirwmindad ganadgurebulia wiwviani xeebi.

yvelaze daculi buzmareTis tye iyo,

radgan saxelmwifo sazRvris SigniT iyo

moqceuli. axla mimdinareobs am tyis

`aTviseba~. amas xels uwyobs mesazRvreTa

daudevroba: nebismier dros sazRvris kars

uReben tyis qurdebs, imaT ki es `momsax-

ureba~ Zalian awyobT.

nacionalebis batonobis dros me-

tyveved muSaobdnen gia CilingaraSvili

da ivane gziriSvili, romlebsac yvelaze

meti brali miuZRviT zemoT xsenebuli

adgilebis tyis gaCexvaSi. roca mTav-

robaSi `ocneba~ movida, es pirovnebebi

imalebodnen, vai Tu Cvenc cixeSi amovyoT

Tavio. piriqiT moxda, adigenis gamgebelma

zaqaria endelaZem metyeved wodebuli ivane

gziriSvili 1300-komlian sofel udes

Tavkacad daniSna.

raTa gaiadvilon xe-tyis gamotana

samanqano gzamde, SeiZines cxenebi. daaxloe-

biT 15 kacia am brakonierTa jgufSi, zogma

maTganma SeSis zidvis dros adamiani Sei-

wira, Tu damnaSaves sasamarTlom fuladi

jarima daakisra, is Tavis

jibidan erT TeTrsac ar

gadaixdis, isev tyidan

Semosul fuls Seitans

xolme.

adrec da axlac pir-

dapir saxerx dazgasTan ar

miaqvT xe-tye, sifrTxiles

iCenen, ar Segvamowmono

– soflidan mofarebul

adgilebSi malaven, mere

cot-cota miaqvT sakuTar

xerxze dasaxerxad.

sanam kerZo xerxi ar

iqneba likvidirebuli,

tyes araferi eSveleba.

koministebis dros

erTi kargi wamowyeba arsebobda: iyo muSa

jgufi, romelsac evaleboda tyidan uvar-

gisi, Wiani xeebis gatana, soflis gareT

did mindorSi yridnen. nebismier msur-

vels SeeZlo dawesebuli Tanxis gadaxda

da SeSad waReba. amiT tyec iwmindeboda

narCenebisagan, Tan glexs aRar uxdeboda

tyeSi wasvla.

garemos dacvis saministroSi iseTi

barieria Seqmnili, axlos ver miekarebi,

rom acnobo arsebuli mdgomareoba. yvelas

ukvirs, am tyes patroni ar hyavso? marT-

lac rom aravinaa gamkiTxavi.

goga xaCiZe nacionalebma daniSnes

samcxe-javaxeTis gubernatorad, Semdeg

garemos dacvis ministrad, im xnidan moy-

olebuli dResac mimdinareobs tyeebis

ganadgureba, xaCiZe parlamentSi ki ara,

cixeSi unda ijdes.

nuTu mTavrobam, samarTaldamcavebma

ar ician, ra xdeba adigenis, kerZod, udes

teritoriaze arsebul tyeebis gaCexvasTan

dakavSirebiT?

jer aravin dasjila, Tumca, ra Tanxac

ginda Seawero, gadaixdian, radgan asjer

meti aRebuli aqvT. ase rom, am xalxs

aSkarad viRac mfarveli hyavs `zeviT~.

g. abulaZe, m. merabiSvili, g. abulaZe, m. merabiSvili,

T. TaToSvili, o. T. TaToSvili, o.

merabiSvili.merabiSvili.

gaZarculi tyeebi

mTavrdeba saqarTvelos mTis kanonis

proeqti SemuSaveba-Sedgena. iqneb parla-

mentSi ganxilvamde gaecnoT mas da Seec-

adoT mosaxleobis socialur-ekonomikuri

pirobebis (xelfasebis, pensiebis gazrda,

gadasaxadebis Semcireba da sxva) gaum-

jobesebasTan erTad. ar gamogvrCes maRalm-

Tiani soflebsi mudmiv sacxovreblad

dambruneblebisTvis yvelaze aucilebeli

ramis _ sacxovrebeli saxlis asenebisa da

maTTvis ufasod gadacemis valdebuelbis

Setana. maTve, saxlTan erTad, ufasod unda

gadaeceT 2 furi da 5 dedacxvari.

am jgufSi unda Sevidnen:

adamianebi, romlebic (asakis miuxeda-

vad) baris soflebidan col-SviliT mud-

miv sacxovreblad brundebian maRalmTian

soflebSi.

axalgazrda wyvilebi (qal-vaJi),

romelTac gadawyvites Seqmnan ojaxis da

darCnen mSobliur, maRalmTian soflebSi

sacxovreblad.

maRalmTian soflebSi cxovroben mrav-

alSviliani ojaxebic, romelTac 3-dan

10-mde Svili hyavT (magaliTad, duSeTis

r-is sofel SuafxoSi cxovrobs zaza

jabaniSvilisa da irma cqifaSvilis ojaxi,

romelsac dRes hyavs 9 Svili. samwuxarod,

sacxovrebeli saxlebisa da pirutyvis Sesa-

bamis mosaxleobaze ufasod gadacemis sak-

iTxis dadebiTac gadawyvetaze uars ambobs

mTis kanonis proeqtis SemmuSavebeli dRes

moqmedi komisa. igi amas qveyanaSi fuladi

saxsrebsi uqonlobiT, simciriT xsnis...

Cven am saproeqto komisiis aseTi

gadawyvetileba ar migvaCnia sworad,

obieqturad.

amitomac mogmarTavT Tqven misi ganx-

ilvisa da dadebiTad gadaWrisaTvis. jer

erTi: saqarTvelos ekonimikas ise ar uWirs,

rom mTis kanonis ganxorcielebisTvis ver

gamonaxos da ver gamoyos sul cota 25-30

milioni lari 10-12 maRalmTiani regionis

soflebsi garkveuli raodenobis sacxovre-

beli saxlebis mSeneblobisa da saTanado

pirutyvis SeZena-gadacemisaTvis. amasTan-

ave, saqproeqto komisias iseic vTxoveT,

rom kanonSi saxelmwifo biujetis yvela

monawile valdebuli gaexadaT – yovelw-

liurad mTis kanonis sasargeblod gamoeyo

saerTo Tanxis mxolod 1 procenti. es sak-

maod soliduri daxmareba iqneboda. Cven ar

gvgonia, rom biujetis romelime monawilem,

pirobneba iqneba igi Tu organizacia, uari

Tqvas am saerTo saxalxo qvelmoqmedebaze.

dasasrul minda, xazi gavusva im

garemoebas, rom axla saqarTvelos eZleva

brwyinvale SesaZlebloba: biujetis sa-

Tanado zrdis safuZvelze Cvens Tvalwin

ganxorcieleba daiwyos mTis kanonma. igi

xom faqtobrivad qveynis teritoriis sam

meoTxeds moicavs!

batonebo, Cveni Txovnaa, dadebiTad

gadawyvitoT warmodgenili sakiTxi da

amiT mxarSi amoudgeT saqarTvelos, mis

momavals!

pativiscemiT:pativiscemiT:

xvTisavar arCemaSvili,xvTisavar arCemaSvili,

daviT wowkolauri, daviT wowkolauri,

solomon maxauri,solomon maxauri,

profesorebi, fSavis aRorZineba-profesorebi, fSavis aRorZineba-

ganviTarebis arasamTavrobo kavSiris ganviTarebis arasamTavrobo kavSiris

aqtivistebi.aqtivistebi.

saerTo-saxalxo qvelmoqmedebaze uars aravin ityvis!saqarTvelos prezidents saqarTvelos prezidents giorgi margvelaSvilsgiorgi margvelaSvils

saqarTvelos parlamentis Tavmjdomares saqarTvelos parlamentis Tavmjdomares daviT usufaSvilsdaviT usufaSvils

mamaCemTan – mWedela garsevaniSvilTan

vaJam xSirad icoda mosvla.

Cvens gadmoswvriv RvTismSoblis xati

iyo. xatobas ar daakldeboda arasdros.

Cargals xatobaSi rom movidoda,

Semodgeboda saludis karze da maRali xmiT

gvetyoda xolme: wyaloba xatisa, gamarjve-

baT Tqveni, aha, daWeriT es qada-purio.

sawiravs xevisbers gadaawvdida, TviTon

quds moixdida, Tavis sworebTan Camojdeboda

da Caebmeboda saubarSi.

Tu raime saintereso xalxur Tqmulebas

an leqss gaigonebda, maSinve Caiwerda.

vaJas ludi uyvarda. dasturebic didi

sasmisebiT Camoarigebdnen xolme luds, jer

ufros kacebs miarTmevdnen, Semdeg ki – um-

crosebs. vaJac, fSauri wesiT uwin xatis

sadidebels dalevda, mere – dasturebis

sadRegrZelos. arc daTvreboda ise, rom rame

uzrdeli sityva eTqva an urigo saqcieli

Caedina. dasaTrobad ar dalevda, fexi ar

aereoda.

roca sasmels da xalxSi yofnas moiyir-

Webda da daatyobda, rom ukve wasvlis dro

iyo, maSinve wamodgeboda Sin wasasvlelad.

Zalian rom exvewnaT, mainc ar dadgeboda.

gaswevda da wavidoda Sinisken. yvelaferi

zomaze uyvarda.

erTxel CargalSi, basilaanTan

varT. qorwili iyo, uceb Cxubi

atyda. erTi fSaveli, sax-

elad lega, vaJkacobas iCeme-

bda da TavmowonebiT vaJis

mayrebs CxubSi iwvevda.

mis winaaRmdeg karaxelas biWi, ivane molo-

dinaSvili, gavida saCxubrad. Cxubis gamo

xalxi erTimeoreSi airia. lega xuTgan iyo

daWrili TavSi. ivanes ki araferi ar sWirda.

xma gavarda: vaJa modiso! gaigones Tu

ara vaJas saxeli, xmauri im wuTSive miwyda.

moCxubrebi Zalauneburad damSviddnen.

xalxs didi xaTri hqonda vaJasi. an-

gariSs uwevda mas. xalxi vaJas metad afaseb-

da, raRac Zalas grZnobda masSi, sxvanair

kacad miaCnda, sxvanairi rwmeniT Sehyurebda.

wignidan wignidan

`mamaCemi vaJa-fSavela~`mamaCemi vaJa-fSavela~

vaJa xatobasa da qorwilSi(giorgi garsevaniSvilis naambobi)

aRarc farnavaz, aRarc farsman,

arc gorgasali,

fuZe moirRva, daibzara

kldeebi sali!

aRarc giorgi, aRarc daviT,

aRarc Tamari,

vin gadagviWra, hai dedas

ZarRvi mTavari?

aRarc cotnea, arc Tevdore,

aRarc demetre,

vinc davapureT, SevifareT

isev Cven gvemtrnen,

aRarc giorgi saakaZe

aRarc biZina,

ZarRvebSi sisxli ram gayina?

rad miiZina?

aRarc erekle-kaxTa mefe

didi sardali,

aRarc 300 aragveli

aRarsad ari!..

aRarc ilia, brZenTa brZeni

mama erisa,

ca, mosarkuli, moiqufra,

gadagvenisla,

arc koxta gora, arc

didgori, aRarc Samqori,

saiT mivdivarT?

ratom vxvdebiT SvilT

Casaqoli?!

arc saingilo, aRarc tao,

aRarc klarjeTi,

arc afxazeTi, samaCablo

(rogorc aseTi),

kvlav asaRebi dagvrCenia

cixe-qajeTis!..

imedis TvaliT SemogyurebT

welo-axalo,

Sen gevedrebiT, yovlis SemZlev

RmreTo maRalo!

geni Cveni da sisxli Cveni

aamCqefaro,

mimofantulni, daqsaqsulni

erTad Segvyaro

da dagvibruno Jami winsvlis,

Jami Senebis,

gvaSore safrTxe

zneobrivi gadaSenebis.

mogvmadle niWi erTmaneTis

ndoba, gatanis,

roca erTad varT

unaric gvaqvs

lelos gatanis!...

imedis TvaliT SemogyurebT welo axalo!

omar maruqaSviliomar maruqaSvili

Page 7: vazi qarTvelis siamaye - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/149438/1/Kavkasia_2016_N1-2.pdf · nodar ardoteli gv. 6 gv. 2 gv. 2 bewvis xidze siaruli qudbedad dagyolia, saqarTvelos

7`kavkasia~ #1-2 (83-84) ianvari-Tebervali 2016

C v e n i d r o i s a d a m i a n e b i

_ qalbatono marine, rogorc viciT, _ qalbatono marine, rogorc viciT,

Tqveni pirveli arCevani astronomia iyo. Tqveni pirveli arCevani astronomia iyo.

rogor moxvdiT Semdeg JurnalistikaSi?rogor moxvdiT Semdeg JurnalistikaSi?

_ me Tormeti weli gavatare ivane

javaxiSvilis saxelobis Tbilisis sax-

elmwifo universitetSi. pirveli eqvsi

weli moxmarda astronomiis Seswavlas.

ise, rogorc bavSvebis umravlosoba,

meocnebe da romantikosi viyavi. main-

teresebda varskvlavT samyaro, ciuri

movlenebi; mklavda cnobismoyvareoba,

gamego, ra xdeboda iq, zeviT... sofelSi,

puris sacxob Toneze gawyobil ficrebze

mokalaTebuli an eklesiis nangrevebTan

mimjdari Sevyurebdi varkvlavebiT gad-

aWedil cas, mTvaris sxivebiT ganaTebul

alaznis vels da mivyvebodi usasrulo

fiqrs – ratom wydeboda cas varskvlavi,

ra iwvevda mzis dabnelebas da aTas sxva

rames, ris Sesaxebac safuZlian codnas ar

gvaZlevda skolaSi fragmentulad gavlili

astronomiis gakveTilebi... mapatieT, cota

Sors gaviWeri... gagimxelT, 28 wlis viyavi,

rodesac Cems mSobliur universitetSi Ju-

rnalistikis fakultetze Cavabare. rogorc

pirveli studentoba, es periodic CemTvis

araCveulebrivi – studenturi cxovrebiT,

profesor-maswavleblebiT, megobrebiT... am

droidan me ukve Seyvarebuli viyavi Jur-

nalistikaze, am siyvaruls mimZafrebdnen

Cemi saTayvanebeli profesoriebi, romleb-

sac didi gulisyuriT vusmendi, vusmendi

da vewafebodi codnas. universitetis

Semdeg Cemi sayvareli adgili iyo sajaro

biblioTeka (amJamad – erovnuli bibli-

oTeka). es iyo dro saerTo ganviTarebisa da

Tvalsawieris gafarToebis. ai, ase movxvdi

JurnalistikaSi.

_ rogor daiwyo Tqveni Jurnalisturi _ rogor daiwyo Tqveni Jurnalisturi

saqmianoba axalcixeSi?saqmianoba axalcixeSi?

_ axalcixemde ufro adre daviwye Ju-

rnalisturi saqmianoba, Jurnalistikis fa-

lultetis damTavrebisTanave, 1974 wels.

vmuSaobdi rusTavis saqalaqo gazeTSi,

Tbilisis adgilobrivi radiomauwyeblo-

bis redaqciaSi. 1978 wels daojaxebam

gansazRvra Cemi cxovrebis dakavSireba

axalcixesTan. statiebs vbeWdavdi raionul

gazeTSi, xolo 1985 wels mimiwvies

adigenis raionuli gazeTis redaqtorad.

Semdeg daarsda samxareo gazeTi _ ̀ samcxe-

javaxeTi~, romlis redaqtoradac mimiwvies

1995 wels. amavdroulad, vkiTxulobdi

leqciebs Tsu axalcixis filialSi (am-

Jamad samcxe-javaxeTis saxelmwifo univer-

siteti) Jurnalistikis ganyofilebis stu-

dentebTan da mogvianebiT, vredaqtorobdi

gazeTs - `mesxeTis universiteti~. dRemde

ase movdivar.

_ Tqveni azriT, ra xibli aqvs Jur-_ Tqveni azriT, ra xibli aqvs Jur-

nalistikas? gvesaubreT mis dadebiT da nalistikas? gvesaubreT mis dadebiT da

uaryofiT mxareebze.uaryofiT mxareebze.

_ Jurnalistika gansakuTrebuli

sferoa, ramdenadac Zalian mniSvnelvan

saqmes akeTebs sazogadoebisaTvis. aba,

erTi wuTiT warmovidginoT sazogadoeba

sainformacio saSualebebis gareSe; xom

Znelia amaze fiqri?! sxva Temaa, ra sima-

Rleze dganan Jurnalistebi. Tumca, mainc

vityvi zogierTTa sayuradRebod, vinc

Zalian ganicdis JurnalistTa momzadebis

dones – Cvens qveyanaSi Jurnalistebic

im doneze dganan, rogorzec iuristebi,

istorikosebi, ekonomistebi, medikosebi da

ase usasrulod.

Tqven Jurnalistikis xiblze me-

kiTxebiT. Zalian momxiblavi profesiaa,

momxiblavi, magram iseTi, romelic udides

siyvaruls, energias, Tavdadebas, TiTqmis

Tavis Sewirvas iTxovs Sengan, sadac unda

waxvide, stumradac ki, Sen ar aRgiqvamen

kerZo pirad, Sen Jurnalisti xar da aR-

giqvamen im perioduli organos, radiosa

Tu televiziis warmomadgenlad, sadac

muSaob. es Zalian momxiblavi SegrZnebaa,

garkveul imijs giqmnis da amave dros, did

pasuxismgeblobas ganiWebs, es yovelTvis

unda gaxsovdes.

rac Seexeba Jurnalistikis dadebiT

mxares, Tavad mis arsebobaSia misi sikeTe.

uaryofiTze ra vTqva, ar vici. profesias,

Cemi azriT, ar SeiZleba hqondes uaryofiTi

mxare. magram Tu, maincdamainc, CaveZiebiT,

albaT, is aris uaryofiTi, rasac iwvevs

arareglamentirebuli samuSao dro, uZilo

Rameebi, xSirad daZabuli urTierTobebi.

_ sauniversiteto cxovrebas asaxavs _ sauniversiteto cxovrebas asaxavs

is gazeTi, romlis redaqtoric brZandebiT. is gazeTi, romlis redaqtoric brZandebiT.

ramdenad sainteresoa TqvenTvis studentur ramdenad sainteresoa TqvenTvis studentur

garemoSi muSaoba?garemoSi muSaoba?

_ gazeTSi muSaobasTan erTad, xangr-

Zlivi periodis manZilze, rogorc ukve

aRvniSne, vkiTxulobdi leqciebs Jurnal-

istikis specialobis studentebTan. aseTi

urTierTobebi piradadac mamdidrebda da

vfiqrob, studentebisTvisac sasargeblo iyo.

studentebi gazeTis redkolegiis

wevrebi arian da Tavad qmnian, Zalian

aqtiuradac, am gverdebisaTvis masalebs

da swavloben sagazeTo saqmes. amjeradac,

rodesac mxolod gazeTiT var dakavebuli,

grZeldeba maTTan saqmiani da keTilmosurne

urTierTobebi.

_ ra rCevebs mogvcemT momaval Jur-_ ra rCevebs mogvcemT momaval Jur-

nalistebs?nalistebs?

_ Tqven mSvenivrad iciT is princi-

pebi, eTikis normebi, rasac unda misdios

Jurnalistma. me mxolod imas SegaxsenebT,

rom universitetSi unda miiRoT codna,

rac aris safuZveli profesionalizmad

CamoyalibebisaTvis. emsaxureT mxolod

simarTles da arasodes icruoT!

nato inasariZenato inasariZe

Jurnalistikis mainor programis Jurnalistikis mainor programis

me-4 kursime-4 kursi

profesiis udidesi siyvaruli...` p r o f e s i a , r o m e l i c u d i d e s s i y v a r u l s a d a T a v i s S e w i r v a s i T x o v s S e n g a n ~

saqarTvelos damsaxurebuli Jurnalistis – qalbatoni saqarTvelos damsaxurebuli Jurnalistis – qalbatoni marine marine

zedelaSviliszedelaSvilis Jurnalisturi saqmianoba, ukve 36 welia, axalcixesTan aris Jurnalisturi saqmianoba, ukve 36 welia, axalcixesTan aris

dakavSirebuli. igi aqtiurad aris CarTuli regionSi mimdinare sazogadoebriv dakavSirebuli. igi aqtiurad aris CarTuli regionSi mimdinare sazogadoebriv

procesebSi.procesebSi.

_ adigenis raionSi, sofel bolajurSi

davibade. skolaSi niWierebiT gamorCeuli

bavSvi viyavi. ramdenime diplomi maqvs

aRebuli da kompiuteric TviT prezi-

dentisagan warCinebuli swavlisTvis.

skolis periodSi gavyevi ragbis TamaSs,

monawileobas vRebulobdi festivalebSi,

vTamaSobdi aspinZis gundSi, mesxeTSi,

sadac ki SeiZleboda, yvelgan. skolis

damTavrebis Semdeg Cavabare universitetSi,

istoriulze.

_ albaT, skolaSi istoria Zalian _ albaT, skolaSi istoria Zalian

giyvarda.giyvarda.

_ ara, misaReb gamocdebze ubralod

me-5 sagnad Cavwere da movxvdi am special-

obaze, axla momwons kidec.

_ romel fakultetze gindoda Cab-_ romel fakultetze gindoda Cab-

areba?areba?

_ mindoda biznes administrirebaze,

magram ar gamimarTla. Tumca, amjerad uk-

mayofilo ar var, Tanac, meore specialobad

Jurnalistika avirCie.

_ ratom Jurnalistika?_ ratom Jurnalistika?

_ Jurnalistika Cemi hobia, bavSvobidan

leqsebs da Canaxatebs vwerdi. axlac,

muza rodesac mofrindeba, vwer. saerTod,

CemSi yovelTvis did interess iwvevda es

sfero. igi makavSirebeli rgolia xalxsa

da xelisuflebas Soris, romelic pro-

fesionalebis wyalobiT obieqtur infor-

macias awvdis moqalaqeebs. Cemi azriT, es

is profesiaa, romelic rCeulTa xvedria.

saba mravalmxrivi da saintereso

adamiania. mis ramdenime Canaxats gavecani,

gamakvirva misma xelnawerebma da lamazad

Cawikwikebulma asoebma. saba Tavisi ka-

ligrafiiT amayobs kidec.

_ meoTxe klasSi viyavi, rodesac Cemi

nawerebi TbilisSi gaigzavna, rogorc

saukeTeso kaligrafiis mqone moswavlisa.

lamazad wera dedam maswavla, skolaSic

araCveulebrivi qarTulis maswavlebeli

naTela kaWkaWaSvili maswavlida da swored

misi damsaxurebaa literaturis da wignis

kiTxva rom miyvars.

rac giambeT, es yvelaferi ar aris

sabas Sesaxeb. rogorc ukve aRvniSne, igi

samxedro samsaxurSia da Tavis samSoblos

dacvas emsaxureba.

_ prezidentis brZanebuleba iyo –

vinc gaivlida savaldebulo samsaxurs

ufinansdeboda 4 wliani swavleba. wavedi,

moviare savaldebulo da swavlac sruliad

damifinanses.

_ saba, Sen samxedro _ saba, Sen samxedro

samsaxurSi sports did samsaxurSi sports did

yuradRebas uTmob da ragbis yuradRebas uTmob da ragbis

gundis wevri xar.gundis wevri xar.

_ yvela brigadas hgavs

Tavisi gundi e.w. `Svidkaca~.

Tavdacvis saministrodan mov-

idnen, gvaTamaSes SesarCevi

TamaSi, Segvafases da amis

mixedviT amirCies gundis

wevrad. sporti Cemi cxovre-

bis mizania da dro TiTqmis ar

mrCeba, magram amis miuxedavad

mainc vaxerxeb universitetSi

siaruls da leqciebze das-

wrebas.

_ samomavlod Tu gaqvs _ samomavlod Tu gaqvs

raime gegmebi? raime gegmebi?

_ pirvel rigSi, diplo-

mis aReba minda, Semdgom ki

safrangeTSi vgegmav wasvlas

sportis ganxriT.

interviu didxans gagr-

Zelda, Tumca, sabas Zalian

eCqareboda. bolos RimiliT

damemSvidoba da Tavis Canawerebi damitova,

romlebic `samsjavroze~ gamomaqvs.

mariam narimaniZemariam narimaniZe

mainor programa mainor programa

Jurnalistika, Jurnalistika,

me-2 kursime-2 kursi

Jurnalistika Cemi hobiaerTi Cveulebrivi dRe iyo, arafriT gamorCeuli sxvebisagan. saaTi male 12-s erTi Cveulebrivi dRe iyo, arafriT gamorCeuli sxvebisagan. saaTi male 12-s

Camohkravda, rac imas niSnavda, rom leqciis dawyebis dro axlovdeboda. neli Camohkravda, rac imas niSnavda, rom leqciis dawyebis dro axlovdeboda. neli

nabijiT aviare sami sarTuli da sunTqvagaxSirebulma Sevabije auditoriaSi. ucbad nabijiT aviare sami sarTuli da sunTqvagaxSirebulma Sevabije auditoriaSi. ucbad

TvalSi ucnobi axalgazrda biWi momxvda, romelic pirvelad eswreboda leqcias. TvalSi ucnobi axalgazrda biWi momxvda, romelic pirvelad eswreboda leqcias.

misi pirovnebiT, rogorc Semdgom aRmoCnda, mxolod me ar davinteresebulvar, misi pirovnebiT, rogorc Semdgom aRmoCnda, mxolod me ar davinteresebulvar,

leqtorma mas gamokiTxa vinaoba da gavige, rom Jurnalistikis leqciaze erT leqtorma mas gamokiTxa vinaoba da gavige, rom Jurnalistikis leqciaze erT

jfufSi vyofilvarT, man ki mxolod axla `gamoanaTa axal mTvaresaviT~. saintereso jfufSi vyofilvarT, man ki mxolod axla `gamoanaTa axal mTvaresaviT~. saintereso

pirovnebad momeCvena. amitom gadavwyvite, masze meti ram gamego.pirovnebad momeCvena. amitom gadavwyvite, masze meti ram gamego.

saba xaraiSvilisaba xaraiSvili 20 wlisaa da samxedro samsaxurSi msaxurobs, amitom 20 wlisaa da samxedro samsaxurSi msaxurobs, amitom

ver movaxerxeT Tavisufali dRis gamonaxva. mTeli kvira mis devnaSi gavatare; dRes ver movaxerxeT Tavisufali dRis gamonaxva. mTeli kvira mis devnaSi gavatare; dRes

ki, sruliad moulodnelad, gadavawydi mas universitetis ezoSi. dro vixelTe, uceb ki, sruliad moulodnelad, gadavawydi mas universitetis ezoSi. dro vixelTe, uceb

miveWeri da CemTvis sanatreli intervius Cawera daviwye. miveWeri da CemTvis sanatreli intervius Cawera daviwye.

Page 8: vazi qarTvelis siamaye - NPLGdspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/149438/1/Kavkasia_2016_N1-2.pdf · nodar ardoteli gv. 6 gv. 2 gv. 2 bewvis xidze siaruli qudbedad dagyolia, saqarTvelos

b o l o g v e r d i

CK

damfuZnebeli, gamomcemeli

da mTavari redaqtori

iza jaWvaZe

redaqtori

laSagiorgi

kraveiSvili

saredaqcio kolegia: diana gigiaZe, ivane wiklauri, jumber

gogriWiani, rezo kobiaSvili, giorgi iCuaiZe, nugzar idoiZe, levan

caluRelaSvili, marine TeqTumaniZe, nata borCaSvili, leila arCemaSvili,

gulo kobiaSvili, goCa xaranauli, mzia xeTaguri, omar maruqaSvili.

gazeTi ar gamoxatavs arc erTi politikuri partiis interess, avtorebi Tavad ageben pasuxs masalebSi Setanili faqtebis sisworeze, avtorTa mosazrebebi SesaZloa ar eTanxmebodes redaqciis pozicias. gazeTidan

masalis gadabeWdva redaqciasTan SeuTanxmeblad dauSvebelia

misamarTi:

kostavas q.#14

tel: 599-79-76-13

dakabadonda

koba bedoiZis

dizaincentrSi

www.bedoidze.site.ge

beli gamomcemeli redaqtori saredaqcio kolegia: diana gigiaZe, ivane wiklauri, jumber

iciT Tu ara rom?!axmetisaxmetis municipalitetis teritoriaze 390-mde istoriisa da kulturis Zeglia aRricxuli da garkveulwilad Seswavlili. Tumca

maTi raodenoba bevrad metia.

am Zeglebidan zogierTi msoflio mniSvnelobisaa Tavisi TviTmyofadi xuroTmoZRvruli – arqiteqturuli xelweriT, aseTTa ricxvs

miekuTvneba: monasteri-matnis cxrakara, wminda giorgis saxelobis saydari (soflis mimdebare teritoriaze), iaxsris samarovani. es Ze-

glebi Cv.w. aR. me-4 – me-5 saukuneebs ganekuTvneba.

alaverdSi wminda giorgis saxelobis eklesia me-6 saukunis Sua wlebSi aago erTma asurelma mamaTaganma – ioseb alaverdelma, xolo

me-11 sk-Si patara eklesiis nacvlad aSenda didi taZari. aRniSnuli Zegli Tavisi simaRliT evropaSi mesame adgilzea. meeqvse saukunes

ganekuTvneba, aseve q. axmetaSi mdebare RvTaebis eklesia.

me-7 saukunes ganekuTvneba kviracxovlis eklesia, romelic mdebareobs sofel SaxvetilaSi.

me-8 saukuniT TariRdeba sofel zemo alvanSi arsebuli kviracxovlisa da naTlismcemlis eklesiebi, iseve rogorc, birkianSi

RvTismSoblis eklesia, cixe-qalaqi kvetera, eklesia osiaurSi, eklesia SaxvetilaSi, WarTalaSi, xevisWalaSi, joyoloSi da bawaraSi.

Tumca bevrad adreul xanas ganekuTvneba sxvadasxva daniSnulebis nagebobebi. kerZod: namosaxlari sofel zemo alvanidan sofel qvemo

alvanSi mimavali gzis marcxena mxares, romelic ganekuTvneba adreul brinjaos xanas.

Zv. w. aR. meTvramete-mecxramete saukuneebs ganekuTvneba mdinare alaznis marjvena napirze mdebare Svindianis samarovani.

Zv. w. aR. pirvel saukunes ganekuTvneba axaldabisa da bayilovanis samarovnebi da sofel sakobianoSi arsebuli samarxi.

Zv. w. aR. mesame – meore aTaswleuliT TariRdeba sofel zemo alvansa da sofel zemo xalawanSi arsebuli samarxebi, xolo Zv.w.

aR. meore-pirvel aTaswleulebs – qvemo xalawanSi, qistaursa da yvarelwyalSi arsebuli samarovnebi.

TuSeTSi, sofel SenaqoSi aRmoCenilia `niStayos~ namosaxlari, romelic Zv. w. aR. meore aTaswleuls ganekuTvneba da amave sofelSi

arsebuli samarovani ki Zv. w. aR. VI-V aTaswleuliT TariRdeba.

omar maruqaSviliomar maruqaSvili

qaquca ColoyaSvilisaqarTvelos erovnuli gmiri, qaquca qaquca

ColoyaSviliColoyaSvili 1888 wlis 14 ivliss, kaxeTSi,

sofel matanSi (axmetis raioni) daibada. 1907

wels daamTavra Tbilisis saTavadaznauro

gimnazia.

igi 21 wlis gaiwives jarSi. 1912 wels

gaTavisuflda samxedro samsaxuridan da

saqarTveloSi dabrunda. pirveli msoflio

omis dawyebisTanave, kvlav gaiwvies jarSi

da sarayamiSis brZolaSi gamoCenili mamaco-

bisaTvis daajildoves oqros xmliT.

1915 wels qaquca ColoyaSvili axald-

dafuZnebul saqarTvelos cxenosanTa razmSi

Caewera.

1917 wels, Tebervlis revoluciis

Semdeg dabrunda saqarTveloSi da Sevida

erovnul-demokratiul partiaSi. 1918 wels,

saqarTvelos damoukideblobis gamocxadebis

Semdeg ColoyaSvili saqarTvelos armiis

polkovniki gaxda da monawileobda qar-

Tuli kavaleriis CamoyalibebaSi. 1919 wels

saqarTvelos Tavdacvis ministris moadgilea.

1922 wlis ivnisSi qaquca ColoyaSvli

Tavis razmTan (SeficulebTan) erTad pi-

rvelad Seeba wiTel jars, ramac dasabami

misca saqarTvelos mravalwlian brZolas

damoukideblobisaTvis.

1924 wels dawyebulma ajanyebam marcxi

ganicada, qaquca iZulebuli gaxda Tavisi

razmiT safrangeTSi gadaxvewiliyo.

1930 wlis 27 ivniss qaquca ColoyaS-

vili tuberkulioziT gardaicvala.

2005 wlis 21 noembers qaquca ColoyaS-

vilis neSti TbilisSi gadmoasvenes. dakr-

Zalulia mTawmindis panTeonSi.

saqarTvelos erovnulma bankma gamouSva

200 lariani kupiura romelzec qaquca

ColoyaSvilis portretia gamosaxuli.

gabriel (cisko) ciskariSvili

daibada 1892 wels sofel zemo alvanSi,

pedagogis (Telavis saqalaqo skolis direq-

toris) dimitri gabrielis Ze ciskariSvi-

lis ojaxSi. gabrielma dawyebiTi ganaTleba

swored am skolaSi miiRo, Semdeg ki gadavida

Tbilisis me-3 gimnaziaSi, romelic 1912

wels daamTavra.

imave wels gaemgzavra qalaq moskovSi,

Caabara gamocdebi iqaur universitetSi

da Cairicxa filosofiis fakultetze.

gabrieli CasvlisTanave Caeba studentur

moZraobaSi. igi bejiT da swavlismoyvarul

studentad iTvleboda. studentobis xanaSi

usaxsrobis gamo uxdeboda repetitoroba.

gabrieli gamoirCeoda Tavisi samSoblos –

saqarTvelos gansakuTrebuli siyvaruliT.

misi Tanakurseli, Semdgom mraval Wirsa

da varams gamovlili Salva maRlakeliZe Salva maRlakeliZe

ixsenebda: `ruseTis universitetis, iseve

rogorc sxva saswavleblis studentebi

im dros mudam samxedro yaidaze Sekeril

formebSi unda yofiliyvnen gamowyobilni.

gabrieli formis kitelze damatebiT

qarTul Severcxlil qamars SemoiWerda

xolme, ris gamoc mudmivi usiamovneba

hqonda dekanTan da pedagogebTan, magram,

miuxedavad, mravalgzis gafrTxilebisa

da sasjelisa, igi verafriT gatexes

da Cveuleba ver moaSlevines~. Tumca

cota xanSi `zedmeti aqtiurobisaTvis~

gabrieli universitetidan garicxes. misi

aRdgena moskovSi moRvawe msaxiobi qalis

barbara aleqsi-mesxiSvilis daxmarebiT

moxerxda. magram, rogorc Cans, gabriels

ar ewera universitetis damTavreba –

meoTxe kursis damTavrebis Semdeg igi

1917 wels saqarTveloSi dabrunda,

radgan ruseTSi areuloba daiwyo da

am dros samSoblos moyvaruli kaci

samSobloSi unda yofiliyo. saqarTvelos

damoukideblobis aRdgenis dRidan igi

politikur moRvaweobaSi Caeba da gaxda

damfuZnebeli krebis wevri, xeli aqvs

mowerili saqarTvelos damoukideblobis

aqtze.

1918 wlis dekemberSi somxeTis saqarT-

veloze Tavdasxmis dros is qarTul jarSi

imyofeboda da Tavisi wvlili Seitana momx-

durTa qveynis farglebs gareT gaZevebaSi.

bolSevikuri ruseTis agresiis peri-

odSi (1922 wlis Teberval-martSi) imy-

ofeboda kvlav moqmed armiaSi. lagodexTan

brZolebis dros igi filtvSi daiWra da

gamojanmrTelebamde sofel zemo alvanSi

imyofeboda. 1922 wlidan kvlav TbilisSia da

agrZelebs politikur moRvaweobas, cxadia

ukve aralegalurs. arCeuli iyo sabWoTa

xelisuflebis winaaRmdeg ajanyebis mosa-

mzadebeli paritetuli komitetis wevrad.

1923 wels ̀ Cekam~ daapatimra da sxva patim-

rebTan erTad metexis cixeSi gamoamwyvdia.

1924 wlis agvistos cnobili ajanyebis dros

igi daxvrites (30 agvistos), ra Tqma unda

gausamarTleblad. gabriel (cisko) ciskariS-

vili 1924 wlis 31 agvistos gamoqveynebul

daxvretilTa siaSi me-16 iyo.

adam bobRiaSivlicnobili ̀ samaneli~ poeti adam bobRiaS-adam bobRiaS-

vilivili daibada sofel zemo alvanSi.

bobRiaSvilebi TuSeTSi, kerZod ki

wovaTaSi cxovrobdnen, sofel indurTaSi.

iq daibada adamis mamac _ iason bobRiaS-

vili, romelic 1905 wlis revoluciaSi

monawileobda.

adamma Svidwledi TelavSi, nadikvarTan

arsebul skolaSi daamTavra. me-9 klasSi

iyo, Telavis TeatrSi ramdenime roli rom

Seasrula. skolis dasrulebis Semdeg swav-

lobda Tbilisis saxelmwifo universitetSi.

sadac swavlisas man da misma megobarma

mixeil imediZem Camoayalibes antisabWouri

organizacia `samani~, romelic ase iSifre-

boda: ̀ saqarTvelos ayvavebisaTvis mebrZoli

axalgazrduli nacionalistebi~. erT-erTi

mZlavri organizacia TuSeTSic moqmedebda,

magram SeTqmulebi TbilisSi gasces. 1942

wlis 17 oqtombers am organizaciis 17 ax-

algazrda daxvrites, maT Soris universite-

tis 12 aspiranti da erTi studenti. adam

bobRiaSvili xelidan gausxlta jalaTebs,

magram mTaSi Ralatis msxverpli aRmoCnda,

gasces misi adgilsamyofeli da TuSeTSi,

ramdenime TuS TanamebrZolTan erTad Tavi

mokveTes 1943 wels. mokveTili Tavebi TuS

poets samanel arCil kitoSvils ahkides da

sofel isodan omaloSi Caatanines.

arCil kitoSviliarCil kitoSviliarCil kitoSvili daibada 1923 wlis 6

ivniss axmetis raionis sofel zemo alvanSi.

18 wlis asakSi jarSi gaiwvies, am periods

daemTxva meore msoflio omi. SvebulebiT

Sin dabrunebuli dedis daJinebuli TxovniT

rCeba sofelSi, Semdeg midis TuSeTSi, raTa

mamapapiseul saqmianobas, mecxvareobas mohki-

dos xeli.

am droisTvis saqarTveloSi moqmedebda

`samanis~ (saqarTvelos ayvavebisaTvis mebr-

Zoli axalgazrda nacionalistebi) organiza-

cia, romlis organizatoric iyo profesori

mixeil zandukeli.

arCil kitoSvili muSaobda jer sofel

qumelaurTaSi maswavleblad, vidre jarSi

gaiwvevdnen, Semdeg ki SeuerTda samanis fil-

ialis jgufs, romelsac adam bobRiaSvili

xelmZRvanelobda da romelmac gadawyvita

aralegaluri moRvaweobis gamo TuSeTisTvis

Seefarebina Tavi.

`didi sabWoeTis Ralats~ vis apatiebd-

nen... daRestnis mxridan Sevida jari TuSeTSi.

gamewris xeobaSi dabanakebulebma ver SeniS-

nes mteri, romelmac maT adgilsamyofels

advilad miagno. imitom, rom samwuxarod,

Signidanac gamoCndnen xorcisa da sisxlis

gamyidvelebi. dambezReblebi da sastikad

awames yvela, garda, 20 wlis arCilisa,

Tavebi moaWres yvelas da arCils xurjiniT

ahkides satareblad, xolo darCenili

nawilebi xevebSi gadayares yvav-yoranTa saji-

jgnad... es iyo 1943 weli. rogor ar ecadnen

mis dayoliebas, gadabirebas uari eTqva Tavis

ideebze da mrwamsze, sanacvlod sicocxles

hpirdebodnen, magram ver gatexes da man

vaJkacuri sikvdiliT isurva am qveynidan

wasvla. 1943 wlis martSi gamoutanes sas-

jelis umaRlesi zoma _ sikvdili, romelic

imave wlis oqtomberSi sisruleSi moiyvanes.

biZina ColoyaSvili`baxtrionulma omma~ mteric da moyvarec

erTxel kidev daarwmuna qarTveli xalxis

gautexelobaSi, uZlevelobasa da ukvdav-

ebaSi~, _ vkiTxulobT deda istoriaSi.

raoden saamayoa TiToeuli axmeteli-

saTvis imis gancda, rom 1659 wlis bax-

trionis cnobili ajanyebis organizatori

da sulisCamdgmeli, axmetis mkvidri Svili

iyo, romelmac Tavisi samagaliTo gmirobiTa

da samSoblosaTvis gaugonari TavganwirviT

aramarto sakuTari pirovneba ukvdavyo samar-

adJamod, saqveynod gaamziana da saqarTvelos

istoriaSi oqros asoebiT Caiwera axmetis

saxelic, riTac xelTuqmneli Zegli daudga

axmetelTa fasdaudebel wvlils, Rvawlsa

da amags erisa da qveynis winaSe.

marTalia, saqarTvelos Tavisi samiaTasw-

lovani istoriis ganmavlobaSi mravali gmiri

da gmirTagmiri hyavda, romelTac Tavisi max-

vili momxvdurTa da moRalateTa mogeriebaSi

gacviTes da sakuTari sicocxle uyoymanod

miitanes dedasaqarTvelos samsxverploze.

magram sul sxva iyo biZina ColoyaSvilis

Tavdadeba da Tavganwirva, rameTu am bumberaz

adamians bedma arguna erisa da qveynisaTvis

TavdadebulTa da wamebulTa Soris, wame-

bulTa wamebulis tvirTi etvirTa.

isev deda istorias moviSveliebT:

` - asoeulebad asWres da ahkafes `xolo

uwyloTa maT mtavalTa iwyes ra moWrad

TviTeulTa asoTa yovelnive TiTni xelisa

da fexisani mohkveTnes TviTeulad saxsar-

saxsrad da mere maja-idayvni da mxarni

da fexni koWebidan muxlebamde da esreT

TeZonica~...

`asoeulebad asoeulebad aWrilni da akafulni isre-

biT dacxriles, maxvilebiT daCexes, tyviebiT

daxvrites... biZina ColoyaSvilis naSTebi

evropelma kaTolike berebma moipares da

idumal dakrZales, sadRac ucnob adgilas~...

marTlac rom bednieria is eri, romel-

sac aseTi mamuliSvilebi hyavs. ormagad

bednierebi arian axmetelebi, romlebic didi

biZinas naterfal miwaze cxovroben.

wamebulebi

alaverdialaverdi