021119_COMPLETO.pdf
of 37
-
Upload
josemargomes -
Category
Documents
-
view
217 -
download
0
Transcript of 021119_COMPLETO.pdf
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
1/37
k
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
2/37
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
3/37
E X T R A G T
cnc
o p p e /
Van verfc heyde
Brieven
c n
Schriff?,
'Belangendem
D E
^ebellie derPaepfchePortugefen
van
defen
Staet
inTBralien.
Totbewijs
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
4/37
Tot den Lefer.
B
Ewijledatter veelperonenerbegericbzen
datier oockveel,
't/ydoor
gunfttotPortugael, of'aguntotonenStaet^oeyaenfinnicheyt on*
gheloovieheytyof auade onder-rechtingt >nietenwillen noch knnen
den'nemeflidatde Croon vanPortugaelaen delve Rebelliechul-
dich,-ende dienvolgens vaBelijckghelooven,tineren
3
en
drijven%
datulcxaUeen'twerck geweevaneenige particuliere peronen
al-
daer, OnderdanenvandeenStaet, endaertoe uyt haer ejgen motie
ghedrangen ^eendeels uyt liedetot de PaepcheReligie,omde lve
aldaer federte refiabileren *ende(jhereormeerde
Religie uyt
tc__,
roeyen * ander-deels
uyt
liedetotnaer Tatiede Portugen>
haer na-
bueren) en dievanPortugael^omvanalle correjpondentie metdehe
lanoher niet aeepareert
tezijn
, doch voornamelijck om haerverlooren
Vrtjbeyt tevindiceren
,
en haer vande NederUnthe Tyranntete ver-
lojn ;oheetet my noodfch gbedtht^eenlgke Extrakten
en
Copyen
van
Brievin
en
Schriten
by
prvifie door den 'Druck gemeen / o
majcen^ofotcontentement van diene, als onderrechtinge enover-
tfolltgbeyaHd'anderen,ter tijt en neiflede naerder beheyden^die
^KfmdeWzijn ,en'een klart DtducJievanalles vaerdich vhemaeckt
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
5/37
E X T R A C T
W t berfc epDe R i e b e n c n >i fflml
bt*
lattgenDe e l& eellpe
toan
de U ctcen ic& e
BeerlanfBe jaooiteaefeti in
B iaf ien ;
^ETot betulj0 at
de
Ccoon toan j&otfesae?
fe&ulDtcD ts aetiDe
fe l e
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
6/37
U et 2 5 # b m b an b m
17-
3u n tj i ^ 4 f to tu p t ttec ff
0cfcl)?ctcn Alitfu olrljc :
H
EtSthipLeyden,dattegenwoordichhieralleenleyt,
is hier wel
vand o e n , met alled'andere die noch verwachr werden, alfoo
hier, ontrent een Maent gheleden , feker verraetontdeckt
i s ,
van dat
dePortugefenlnwoondersvoor-genomen hadden, op SintIansnacht
onsalleomte brenghen of te
ve
t
mec(hren , endatfy haer alle dacr toe
fchriftelijckvcrbondenhadden: enwashet verraet in defer maniere_,
aengheleyr. O p Sint Ians nacht,
fouder
feker Bruyloft gheweeft
heb-
ben
ontrent
twee Mijlen vanhier
;
waer op fy ghenoodich t fouden heb-
bendeHooge
Raden van
juftitie.en voo.ts
alle de
ghequalififeerfte
van defen
Staet,
ghclijck
dat
mecrmael voor.defen
is ghefchiet,cnfou-
demen defclve op't vrolijckfte vandemaeltijt alle hebben ghemafla-
creerr,
uytghenomen
een D ienaer van de HeerPValbceckj. die ghemee-
nelijclc,alsdeHooge-Radennaer 'tPoortfluyten
buyten
bleven
voor
uytginck ,om
dePoort tedoenopenen ,en alfoo
hyda t rdoor (ee rbe -
kentwasby de ghene
die de Poort bew aer de n,( o fouden
(yhemdaer
toeoockghebruyckthebben :enmeenden in de kleederen vande ver
moore ; alfoo hierbinnen ghekomen te hebben . en ons van ghelijeke
tedoen,dan Godt Almachtich heeftfuleken grouweli.ckeaenflachnict
willenghedooghen,en'tvoorfchreveverraet door haer eygen Me de -
fiandersaenden dach
ghebracht.
O grouwejckvoornemen. ' daer wy
metmalkanderenonder verbant van vrede ruften.'
T o tafliftentievan ditgrouwelijckenfchandelijck ftuck, ishier over
Lant
uyt de
Bahia
en
Rio(jaiert
, gefonden
over
de drye duyfent M an,
foo Swarten,Molaten,
Brafiliancn
, als Portugefen Soldaten , foo
men
feyt,doch
heeft mengeen fekerhejtof'tghetal meer ofmin is
Boven
dien ,
foo
werden hier ontrent,
na'tbelijden
van
verfcheyde
ghevanghenen
Poortegefen
alle uren noch
drie of
vier duyfent man te
watcr tot haerafllftentie,
verwacht:
En doen fy fagen dat hren eerften
aenflachmifluckt, en ontdeckt w as, en dat eenighe Poortegefen gevan-
ghenwkrdcndoorlaft
vandenHoogen-Raedt, foo hebben
hun
alle
d anderengeab'cnteerr.
Van ditverVaet,
feghtmen,
dat eenen
Io4n FerntndesFierA
, de prin-
cipaelftcis, die
Facteur
is vande
Ingenis
vande HeerStachouwer:
D och die hout
h e m ,met
noch
eenige andere
P ortugefen,
indcBpflcba-
gknftil,met
eenich
volck verilercfct zijnde,en
hebben
defen
mede-
gaende
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
7/37
( 5 . )
gaendc Brief aen de
Hooge-Radengefonden rwaerinnefyprotcfteeren
alsgrootghelijckhebbend e.Andere van
haer
Comfraters,
als,
Amador
daR* ovia,zx\TaomeTeirero,dicverklarenhaeralreedepublickevyanden
van
defen Staet,en
hebben alreede
veel volcx
op
debeen
,cn hebben
oockeenichyolck,uyt de Bahia gekomen, met
haergeconjungeert:
ja
gaenalreede foo ve rnie ten ,datfcop diverfcheplaetfen galgen hebben
op-gherecht,
tot ftraffe vandegheneh diehaer partyeniet e.ikiefen,
noch voor de
vrijheyt
(
dat
haer woort is )
nict
en willen
(trijden.
A n
dere,
diehaer zijdewillen kiefen,piefcnteeren fy te befchermen en te
bevrijden,
gejck
als V. L. by de inieggende
Miflive
, aen een Neder-
lantsghewefen Capiteyngcfchreven,kont fien: die ineenfterckHuys
op de
(trnt
w oonr, dat de vyaht
corts daern a ,
inghenomen, ende
hem
metde Soldatendie daerop laghen,oock deVrouw vandtn huyfeen
haer Familie ghevanghen ghenomen , ende 'tfelve Huys met fijn
vokkfterck befet
heeft.
Menheeftdaerdrie Vaendels fien af w ay en :
Sy hebbenoock verfcheyden Revieren en paflagien,van waer wyde
Suyckeren
moctenhebben,
en daer
wy daghelijcx
plachten door te paf-
feeren,befet,enonsafgefneden;infomma,een publickeOorloghheb
ben
wy
hier in'tLant:
die
ick gheloove niet eer
fal gheflift
werden, voor
en aleer wy wederom fecours van geh envolckuytPatrtakrijgen :fon
der dat
fal't
hier eenen flechten handel
geven.Ondertutfchen,
eer dat fe
cours noch hier
komt,
vrecs ick datter vrywat falom-gaen ,cn
mec-
nichmenfeh bedorvenwerden.
'tlsaltijt fooveel ,datfoolange defe troubelen dneren:datterghecn
betalinghe
falom-gaen:
A lleIriwoondersvanonfeNatie,
door 'tgant-
fche
Lant,
en die't met ons houden fynal-te-maelghevlucht naer de
Fortereflen
,en
moeten alfoo haer welvaren tot een proyc
voor de vyant
l a ten: 'tls bedroeft voor die'hier middelen in't Lanthebben. Ickfal
het met defe ghtlegemheyt,
hier
noch in fien, omt:fienhoe het af>
loop en fal.Onfcmacht van Soldaten is feer kleyn , uyt oorfaecke dat
meeft
Ale
deSoldatenhier uytghelichtzi jn,foodatwy Borgers om de
derde nacht mettwee Compagnicndach en nacht moeten w a k e n , dat
ons
meer
op
den
O orlogh als de
Negotie doet
dencken.
'tRecht is
ghe-
floten, dat gheen Koopmanfchappm uyt moghen ,oock kanmen,in
defeghelegentheyt.niemantomeenighe betalinghe
aenfpreken. Van
hier
om
de Zuytjis
de vyant
over al
in't Lant.
Tot'Porto C&lvo
laghen
twee Barcken om te laden ,danfyn ledich wederom gekom en:ppandere
plaetfcn fijnfeaenghehouden.
A $ Onfen
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
8/37
w
(6.)
OnfenovcrfteLuytenantHans, ismetontrent 800 m a n ,dochmeeft
Brafilianen
in't
Lant ghetrocken,
en
heeft
eei
Trouppe van ontrent
300
Mangherefcontreertenopde vluchc
ghejaecht:Ick vreefe
dat
dit
een droevighe Ootloghe voor veelen fyn fal ,Godc wil het ten befterr
wenden,en ons haeftfecours
toe-fenden
, alfoofulcx
van noode is:
wiji
dersfoo wete ick V. L,doordefeonluft nietveelanders tefeh rijv en,
maer
referere
my
aen de volghende Schepen ,
die al
ghereet legghen o n -
der
'cRoo-lant.
Defe driegaenvooruyt om totadvijste dienen : noch
vier blijven legghen
tot datter
Schepen
komen
,
dat
na alle
apparentie
ghcen Maent kanl i jden,daer medeickdan breede r falfchrijven,&c.
en 25uef aen De beeren banden Ujoogc-Babe )c*
fcl)?ebcn/(upt
a l b u s :
^t
beeren banben
J^oogen
enb e
M>ttmtt
laeu in
25jafrt-
Y hebben alhier in't
Veit,
alwaer wy gheretireert fijn,.verllaen, dat
V . E . D , E.met Placcatenghelimitteerdentijthebben gefielt, dat
onfe,en der ghenen Vrouwen die haer by ons hebben begheven, haer
huyfen verlaten moeten,en in ghebreke blijvende, demoleen van
den Oorloghonderworpen fouden zyn , waertoewy niet knnen ver-
fiaen, alfoo de Vrouw en hare Mannen onderw orp en, ende in hare
be*
fchuldingheniet ghehoudenzyn:Nochwy enfoecken anders niet als
onfebehoudenifle,
het welcke
wy wel
hebben
latenblijeken,
met
eeni
ghe Soldaten quartier te
geven.,
die
Amador
da ,
Rovia
hadde
ghevanghen
ghekregen
, d'twy
oock
aen de
gevangenen inParatibj,foo Brafilianen,
D uytfchcn,
als andere, m et de
felve
in
vrijheyt
te
(teilen
(als
Chriftenen
diewyzyn)
hebben betoont, ende
Nedeilantfche
Vrouwen met alle
courtofienghetrafteert:Ende foo wanneer aend'onfeeenighe
moleftie
wertghedaen,fllen wyrefulutie nemen
die te defenderen, alfoo de
defentie
natuerlijck
is :
Endeibo verreghekomenfynde,fllen
wy ons
fuleken overlaftentewreken ons levennietontfien: want V.
" E. D .
E.
isnietonbekent, dat inonfeCapitawaweltwintichduyfent Blancken,
(
dat fyn wittemenfehen ) en wel twin ticha dertich duyfent Negros en
Molaten(datfynSwarten
5
enhalfSwarte-menfchen)z\n, waermede
wyfulcx knnen uyt-rechten,Indien wy'tfelve niet hadden opgehou-
denmethet ophangen,dieaen
Sint
Laurensfonder eenige or d re ,eenige
Duytfchen enBrafilianen haddenghedoot :ghelijck wy oock eenighe
Verraders van onfe Natie bcvindende,delelve
rigoreufelijck,
fllen
doen
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
9/37
doen
ftrarTen:
wy
yerflaen
mede, dat V. E. D . E. op
onfeperfoncn
en
lcven
als
Rebellen eenichgelt hebben
gheftelt: V . E . D .
E.enfllen^
dit
foo niet ghelieven
t enemen ,w antwy de eerfte nieten
fijngeweeft,
die
fulcx
aen onfen C oninck hebbenbetoont:en dat doen wy met
alle
gherechticheyt als veroorfaeckt d oor V . E . D . E . quaet G ouve rne
mentenTyrannye aenonsghedaen:Onfe Placcaten tot noch toeghe -
publiceert,hebben
tot
dien
eyndc
g hedient ,om 'trigeur, die V. E.
D . E.ons fochten
aen
te d oe n, en wy nieten doen
te verhinderen,-:
oockom
onfe confervatie
,
to t dat V. E ,D . E. do or onfe ghere,chtig-
heytfllenverfekertzijhom ons in onfe voorighe gheruicheyt van_
huysen goederen te ftellen :hetwelcke doen by V . E . D .E . contrarie
>vertghedaen,endoor/
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
10/37
men haerdubbclegagiegheven,cn fllen fy moghen leVen in hare
Vrijheyten Keligie'ercijtenwijkdatfy
haer
lullen wjllen
inbarkeeren
envertrecken daer't haer falghelievcn. End e mitfdefen ftaen -wy toe
qua:
tierenvrygheleyde van alle
harego ederen : ende bovcn dien alle
die
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
11/37
( p )
Oorloghe.alhier,hoe dat deM e-needighePortugefen,onderonfe
ghe-
hooremheyt h oo re nd s, m et hulpe: van die vande Bahia,Ons aite (a-
menop eenen.nachthebbeu meenen teovervalUn,endedcn halstebre-
ken:D ochden alwijfenGodtdieheeft fulexniet willen
toclaten,door-
dien defchelmfche Verraderye eenighe dagen te vooren aen den dach
isgek om en, als de M e-needighe fchelmen haer werck meendente be
ginnen:haer voornem enwas,de meeftePerfonen die inde Regieringhe
fitten, met eenighe
Officieren vande
Mili t ie,op
den" 2j.defes,fijnde
Sint
Ians
avont,
by
eenenAntonio
Cavelgante
te Bruyloft te
nooden,
en
haer
Perfonagie daer
mede te fpeelen, en fouden dan ,foo zy m een
den , wel voorts Meefter gew orden he bb en van defe plaets, enom-leg-
gende F orten.
Defe Veiraders,dewelckealvandePrincipaelefijn,diegeteeckent.
hebben, verneinende: dat haer aenflach ontdeckt was, fijnmeeftghe-
ritereert,eenige.fijn
gevangen:
of daer van eenige over de
Klingh
fl
len fpringhenfal dentijdt
leeren . Waer op D . E . D . Hooghe Raden
een
Mandaet
hebben
laten
uytgaen,
ende
degheretireerdersgepardon-
neer t , mitsdatfe binnen vijf daghen foudeninkomen, endenieuwen
Eedtvan ghetrouwicheytd o e n : uytgenomendiege ene, dieAutheurs
warenvan'tVerraet, doch fijndcr weynich rngek om en.Ondertuflchen
is onfen Overften Luy tenant uyt met ontrent 7. a 800 ,M a n , foo Sol
daten als Brafilianen, dieontrent Poujottque,op Sint Iansavont,een par-
thye treffren, en met weynich ghevechts , daer in den Vyandt fes a
feven Man verloor.retireerde zyafwaeitsin. Op morghen of over-
morghen gaetweder.een Troupe
uyt,
Godt deHeere wil onfe^Wa-
penen feghenen.
Het istverdriete]ijekte Oorloghen
(bnderVolck,fon
der Vivres,
fonder
Schepen , fander Ghelt,en
(onder Amunitie
van
Oologhe.
Evenwelfoowy
eenighe fecours krijghen uyt Tatria, daer
feer nav.erlanght wert,(alfoo federt den
12.Aprilgheen
Schepen hier
fijn
ghearriveert) fllen
hier gheen noot hebben , ofte zy
motten
met
macht te waterkomen , dat by onsniet en wert ghe loof t, alfoofulex
niet
(bnder
confent vanden Coninck van Portugael kan ghefchieden:
hoeweldatdeghevanghenen verklaren,
dat haer fecours van Schepen
isbelooft: twelcke wy oock
ghelooven
, foo haer aenflach gheluckt
hadde ,
maer
nuniet.
Isnute
vreefen, alfoo de
Verraders
niet to t haer
wilfllen konnengeraken,datfe hetLant,oft Riet-velden,fllen b e -
derven,en deNegrosopvanghen , enmetdenbuyt naer de Bahia
reti-
reeren,dat den tijtfal leeren. Alfaicr laghcn ghereet feven Schepen ,
B om
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
12/37
l0
.
om naer
*t
Palm
t egaen , waer van nudrie vandeonbequaem ftegaen,
d'anderefllenwederom van Paraiba hierkomen,enblyven tot dat wy
fecours hebben gekregcn. Soodadelijck komt tydinghevandenOver-
ften
Hans,
dat hy een vandeVerradersheeft doenophanghcn , diecen
ga ghehadde
opgherccht,
om diegheenj optehanghcn,die het met
haerniet en foude w ill.n houden.
#U et25^ ieb tn ban en i- ti u g u fti j /
toert
albutf v0cfc )?cUfti:
H
lerneftens heeft V. L. Copyev.in fekere Mifllve, geteyckent van
fcsrebellen,waerinnezy feer klagen over 'tonghcjckdat haer iJ
ghefchiet,daer zy ter contrarieveelrneerder faveur hebben ghenoten
alseenich
Nederlnndcr.
Een
ge daghenhierna:r,
hebben defclve
een
Placcaet laren uyrgaen door't
gheheeleLandt,
waer in
zy devoir doen
met ghetrouwelijcke drcyghcmenten , om'tVolck tot haer devoir te
kryghen,
met
veel
te beloven :
waer
van ick oock
Copye foude
ghe-
fonden hebben ,
maer
heb het niet
knnen
bekom en. Teghen
welck
Placcaet de E. D .
Heeien
Hooghe Raden, oock
een
hebben doen
uytgaen,en
opyder kop gheelt twee
duyfent guldens levendich, en
doodt,duyfent
guldens. Oock mede, dat hare
Vrouw.nen
Kinders
moften vertrecken naer haer
Mans en
Vaders,.alfoo
de E . D . Heeren
Hooghe Radendefelvconder hare Sau vegardeniet en wilden nemen:
waer op zy wederom eenBrief hebbengheionden met ghetrouwelijcke
dreyghementen, ja, ons te willen overvallen met vijftich duyfent Man.
D e HeerBalthafarvande V oord e,R acd t vandeluftitie, dieop den
p.lulijvan hier naerde Bahia v ertr oc k, om tevernemen ofte wynoch
vriendenofvyandcn waren , is op den 28 . wederom ghekmen,met
advij s,dat de alliantie met D onlande C oninck vanPortugael,ende
HeerenSta'en ghemaeckt,doorhaer nietfoude gebrokenwerden , en
datfe vandefe revolte niet enwifie, 'twelckw el anders b eeck,al(o
de ghemeene Man verboden was met ons
Volck
niet te
fpreken.
D e -
felve Heer.vandeVoorde,
is
tweedagen daer gheweeft , en mofte ( -
vonts
niet alfijn
V
0
lck
wedermerBoort
toe, daerfe voor defen altijt
aei^ Lant bleven : En datfe
kennifle
hebben vande rev olte ,
blijekt
oock
ghenosch uytderieven ghekmen
uyt
de
Bahia, ende by onfe Solda
ten
ghekregen,
waer van V. L . liier
ncff.nsoockcen
Copye
heeft
van
achtextraclen,
daer uyt
hier fchclmerye klaerghenoech
blijekt.
O p
filteren
quam tydinghe vanSmnheyn, dat
Cameron,fijndeeen
BrafiliaensColonel,diegro6:en dienft
voor
dsfenden Koninck
heeft
ghedaen,
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
13/37
n.;
ghedaen, met fijn Troupe daer ontrent lach, fterck,foomen feyt.
duyfent
M a n ,waer mede hyop't
Lant van de
Bahia
is
ghekmen
: wy
gheloov^ndathy nualby de Rebellen haerLegheris; watfe fllen
uyt-
rechten fal den tijt
leeren
;Sy
hebben
tot noch toeweynieb
fchade ghe
daen.
Soo men
feght,
(o exeufeerenhaerdievandeBahia,enlegghen,dat
Cameron en fijnvolck van den
Coninckisafghedanckt,
endaerom
nietmeeronder haerCommandoftaea :maerwy gelooven dat hy o n -
derdatdexfelvan haer isuytgefondenom
de Rebellen
tefecondteren,
O p dato fyn hier twee
Porcugefen gherecht
met
de.i
Sweerde,die feer
grouwclijcke dinghen
hebben bekent,
foomen
feght, cVc.
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
14/37
r1 2 ; )
ghebleven,cn
hebben een
deelvan't voorfeyde volck
ghelant,daer na
fijn de
felve
beneden Paryb*in de
Bay de Trahifon ghekmen,
om van
ghejckc volck
daer te landen,
iom Tarybatebenauwen
: fijndeover
Landtderwacrs.gheibnden
800 man: en
meenen alCoPatyba
te
nemen,
dandacrwafmengherefolveertt'felve
te
maintenerenten
uyterftetoe.
d7nwoonders,diede Waptnen hebben aenghenomen.'fijn
veclduy-
fenden, endedievandeBahiaijnghekmen,fijnontrent drie duyfent
man
;
gheexpiermenteerdeSoldaten , haerColonelhierinNeeilantg e
d i e n t h e b b e n d o .
3t
$tt Wiicifftowttten15 gwptbvitibni^y.
albu g flefc& eb en :
S
Edcrtmijnejongfte, is voor
d^
Reedevan het Rf^ghekamen\een
Poortugefche Vlot Sdhepen van$1feylen,fogroot alskley
n,
met
witte
Vlagghen van
aditeren
:
voor-ghevende'Vrienden
te wefen , en
fonden tweeAmbaflad^ursaen la n t , met Brievenvanden G ouverneur
van deBahiaaen de Heeren
Secrete Raden , en andere Brieven mede
aen dePrincepaelfteRebellen intL an t, alleghepractifeert om onste
bedrhghen. Haer
aen-geven
w as, datfe vanRio de Genero
quamenmet
Suyckeren ,
om
naer Portugael te
vertrecken,en datfe
irt't
paflant
inde
Bahia waren aengheloopen , de gbemeldeBrieven niet alleen te befte l-
l en ,maer
oock , by aldien wy van haer Schepen en volck eenighe noo-
dich hadden,datfeonsde felvefoudeleveren ,omdePortugefche R e
bellen te
helpenftran
c
en,waer
over
oock
den voorfz.
Gouverneur
twee
duy(ent manhaddeghefonden ,diefyghelanthadden'boven
Serenhain
,
ende dat
dieooek
tot onfen dienft waren
,alom
de Rebellen in ruft te
ftellen ,endeons methaertevereenighen , alfoo de C oninck van Por-
tugaelop't
hooehfte daer-aenw as^gheleghen,omgoede
alianfie met ons
tehouden :Endetotmeerder verfekeringhe van dit alles, foudender
fooveel Schepentot onfendienft hierblijven lswy fouden begeeren,
omdezcooman ,foo hy ghelandt hadde (t o t d a t alles wederinftiltc
foudefi
;
nghebrachtj wederwech
te voeren:
Endeden
Admirael van
de felve Schepen foude aen Lant komen
inOilagie . Metdufdanighe
Stratagema hebben fy willen voor den dachk o m e n , daer ter contrarie
haerconeept
tot gheen andere intentie was,
als
haer
Meeftervan
het
RkirTte maken,bya dienfyma.rgheleghenthcytdaer toe hadden ge -
fien
:
maer da r toe
niec konnende geraken
,
quamen
fy metfoodanige
loofe
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
15/37
loofcBrievenvoor dendach.Onfen dmirafrlsL/V^W^mjet vijfkloecke
Schepen lachopde
Reede,
daer voo r datfeibo banghwaren,datfe qua*
lijckhare
ftmbaifadeursdQrften,in-wachten,,n
ginghen dooreer
dat
defelfde
aen
Lant
waren , welcke met haer
Karveel
daer mede
fy
aen
Lant
ghekmen
waren,volchden.
Endehaddedewint onfen Admirael
ghedient,
byfoudevanbare Sch epen,diedoor ftormhieren daer ver-
ftroytwaren , hebben
knnen
vermeefteren ,
alfoomen
hare boofe in.
tentie
ghenoech
konde rnereken
, door
dien ;fy
alle
zeyl
maeck-
ten
en
door
igiraghen
,
.fiende
o:p defe
Kufte gantfeh
gheen gbele-
ghentheyt.
Alfode Inwoonders
nu ten minften met $ooomannen uyt
de
B a
hia,allegoede Soldaten,verftercktfijn,ifonebben(y een vanonfeprin-
cepaelfteplaetfen'(genaemtCapoAuguftijn) belegert;enhebbenalles
watachterhaerleyt ,.nu
mede.befet,
.invoegen dat fygheheel Meefter
van W e h f ijn:temeerdatiy onsiLegervdat bu.y.tcndn'tVeit was,oock
hebbentyexraft, ende alleOfficieren daer van ghevanghen:.alsmede
allede$oldaten die het niet konde ont lopen, ghevaqghen en dooe
gheflagen ,en fo dat wy geen macht hebben om yetsbtiytente ienden,
en;dorven wyans neus bnyten.de-Forten niet fteken,ten.minftengeen
mufkets fchoat^offmen iooptpetijckel :om gev.angentewerden:Soo
dat wy
hier,en.alle
onfe plaetfen
tgeheelfi Lant^oorj^genoechfaem
be-
leghert zijn,tot foolanghe wyfecaurs;bekomen,dat jons-Godtop't
(poedichftewil
gheven.
Al le onfeVyanden dotften naer onsleven,findefllen ihaer .befte
doen om onshiert'ov^ervallen ,alfoo.z.y-.wjetendat wymceft-Burghers
fijn,diede plaetsmoetenbewaren .,en datfe da er,averfirlcx te eerder
fllenwagben: iDitalleswdlverdientjhebbende.weghen on(emenich-
vuldighe fonden, verhopen wyevenwel, dat het maer tot een Roede
en
waerfchouwinghe
tot onfer aller
bekeeringhe
fal
d ienen,
ende daer
door Godes
Toorneinghenadeveranderen,endealle
het
boosvoor
nemen onftr Vyanden op haer eyghenkopla;en komen:gelijck oock
de ghefamenrlijcke Borgherye
alhier( GodtlarTi)
eendrachtich ghe-
refolveert
is
het uy tter fte te verwachten , en ta t denleften Man te vech-
ten , liever dan in
handeirvan
de(elve Tyrannen te
vallen,
welck onfe
Soldaten
en
Brafilianen
quartier
gheghevenhebbende, daer naer door
haer Inquifitk feer
fchandelijck
hebben
vermoort,:.Alfoo
dat gheene
reeckeningheanders'by
xms'wert.ghemaeckr,
als hier
alle te fterven, in -
dien zy
meefier
w erden, daer
Godt
ons voor wil bewarea . .
B $ Den
http://bnyten.de/http://bnyten.de/ -
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
16/37
(X4.J
D en
11.
quam
tydinghe,
dat onfen
Admifael
Lichthart,acht Sehe*
penvanden Vyandtmet
drie a
vierKarveelen
boven
Serenhainin
een
Haven befet heeft, met vijf Sc hepen, daer mede hy wasgaen kruyflen,
cn heeft
het fclfde door
een Barck
hieraendenHoogen
Rade
laten
w e-
ten : zy legghen in een Havendaerfenietknnen uj tkomen :van hier
is fecours derwaertsgefonden: ende de Schepen
Elias
en
Deventer
fl
len volghen^,
D en
12.quam
tydinghe, dat
gemclte Admirael
de
Portugefchc
Sche
pen alle
vermeeflert,
ende veel Volckx vande Portugcfen doodr ghe-
flaghenheeft: veel fijnder verdroncken ,
alfoo
fe over B oort
fprongeni
in meeninghe om
aen
Lant te fwem mcn,dat
haer door
onfe
Schecpf-
Boots, en kleyneVaer-tuychis belet; Haer Admirael van die Sche
pen is feer ghequetft,
doch
niet doodelick, die heeft onfen Admirael
ghevanghen met een Barck opghefonden, isghenaemt
T>onferonmo
Serano de
Payva
,
een van haer Opperfte H oofden, daer den G ou ver
neur vande Bay vanfchrcef,dat hyhemhier was(endendemetde voor-
fchreven Schepen tot onfer afliftentie,
wret dat wy
hem maer wilde
employeeren.
Onfen Admirael, met
vier
van des Vyants Sc he pe n,
wert
alle
uren
wederom hier verw ach t: derefteerendeSchepen , als medehet kleyn
V aer-tuycb, fi jn
alle indegrontghefchoten
en verbrant.
Deie
Vi&orie doet onshie r in defe ghtleghentheyt extraordinaris
goet,
ende onder haer geenkleynealteratie : niet te min, zy hebben de
Caep Sint Auguijn
inghenomen:
het welcke aenhaer verkocht en ge-
l e v e r t i s ,
door
onfe
principaeleOfficiercn die
daer in waren , foo dat
wy wel de helft van dit Lantquijt fijn. D en Gouv erneur vande Bay
(foo het
deflein
op ons gheluckt hadde) foude
felver hier ghekmen
fijn. Den Perloon, welcke het Fort aen de Capo vootnoemt heeft
overghegheven
, is
ghenaemt
Hooghraten, cn
heeft correfpondentie
ghefenden met den Gouverneur vande Bay endeden Biflchop aldaer ,
ende isdefel venu
COIOIKI
onder haer
ghemaeckt.
Gitteren hebben de
Vyandengheftormtinonsgefichteop een fteeneReduytby defe
Stadt:
D e
Vyanden
brenghen alle hun macht van de Caep na defe Stadt.
Onfen
Krijghf-Overftcn Houfl
3
metmeeft alle
fijnSoldaten, is
geflagen
ende ghevanghen. Een Heer George
Gar/man,
is van
R io
Granda
t
om
over de Militie te
commanderen,
alhier
ghekmen.
DeForten welcke
wy noch inhebben,fijn,Rio de
Franeifco,
RioRedpoel,Povafon,ofie Ptrto
Cdvo ,
//.*
Tamarka
,
Para,ende alle de Forten om defeStadt, maer
deghe-
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
17/37
deghehecleCaep fijnwyquijt, ende het platte LantjD e Portugefen
fijn feer fterck inOlinda,eenhalft"urevan hier.
E X T R A C T
%m
biberfc 2$jtem QfjefcicbenupteBahia, ooo?
Paulo de RegoBorgos
;
aen Bartholomeo PcreraNos
do S cre h ippe j tn D n to D ms .S IW ^ U /J^ J .
Ndre Gonfolvos heeftmy over-ghelevertV. L .Brief, met goede
tijdinghe van V- L.gefontheyt
,daerindat
V. L. feyt
eenighe_>
eeften vanmijoghevondente hebben, ende dat ick V. L.
pro
curat
te
foudefenden
,om m e vanden
vyandtte
moghen koopen tgheene my
niet en dien t, uytredenen van degoedehopefoo wy hebben van d i o
ghenade ,
fooGodtons
kan
gheven,in welcke
ick
veuronwe eeL
V . L. defen ontfanghenfulthebben,d'efteclendaer van tefllen fien.v
ende
alft
ghebeurt,
fllen
tijts
ghenocch
hebben om van alles te difpo-
n e e re n . .
00 ChriftofTelAIvesDaraicafll Thomas D aravied'Al-
meda,mDat0
2p. ^ e p / 1 6 4 5 .
Ahador Montero
feyt:
foohaeft Sergippe ove r i s , daer'na toe te
willen gaen :wy verw achten alle uren dat onstijdinghe komevande
reflitmie ofteoverwinninge van
Pernambuco;
opwatmaniere en fchrij-
veick niet ,omdatde Gouv erneur niethebbenenil datmen daervan
fpreke: Godtverleenedaertoegoetfucces: D atfe in'tcorte alfoo
mal-
kanderenmet
den
eerften verhopete fien, dat God
geve_^.
00?FraneifcoGomesPinto, atnFraneifcoGonialvos
Montero,
nJOonDCC
fcan
Capibaribaj Dan?
D M 3 0 g e p / 1^45.
I
CkvertrouweinGodr, eer een weynich tijts,
dat
ick
V.
L.
fal
k o
men ha len ,endeinbarqueerenin dit V-L. eyghen Schip naer ons.
00?
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
18/37
00$Donna Nabelteda LimadeBarros,am Gafpar Gon*
falvos,
cn
Martin
M ora."
D
Ieoccafieismyacnghcnacmghewccft V .
l . t e
knnen fchrijven,
waerinnedat ick oockmentie makevanmijnen oudenM a n , ende
opcnbarcdegrootc gheneghentheydt fooickhebbe om V . L . te fien:
'twelcke ick vanGodt vcrwachtehaefttefullen ghefchieden : onder-
tuffchen wil my Godt de Heereghefontheyt verleenen,ommyte hei
pen wederom bekomen
de fchaden
foo ick gheleden hebbe,in
(ooda-
nige
goedcren,
daerinne dat ghy
myn
Vader foo
veel bebulpich
geweeft
zijt
,
verwachte 'tfelve
nu voor my te
fllen
doen ,
allbo
het
myaen-
gaet: referere my vorder aen brengher defes,
alfooick
de Penne niet
alles
derf vertrouwen.
00? ChcHloflFel Alvesd'Arravilejaeit MelchiorTopes
Rebeifo Piagni,
in Dato 27.
flgfcp/1645.
D
Omingosd'tAvego , is drie reyfen nae't Koninckrijck
gheweeft*
ende is teghenwoordich hier , verwachtende op de vero verin -
ghe ofreftitutie,dat Godt gheveeftect nemen mach, opdatwy mal-
kanderen
moghen fien.
00?D ominges,&c.aenThornasd'Arraviad'Alrnede,
tn Rio
S.
Franeifco,
%tiii
28.
Q$tp /1645.
E
Enighedagengeledenheb
ick:
Brieven van V. L .bekomen, ende
V. L.per denfelven brenger
dadelijckbeantwoort:
Ick advijfeere
V. L.
niet
van
de (aecken
defes, door
dien dat
het gheengheleghent-
heyt engheeft: Ick en wil niets
openbaren.door dien
dat
alhkreen
groote ftraffe of
peenedaerop
isgheftelt, &c.
00? betl 25tCfcJ)op Uan
Brafil,
aen Man.Hc
Rebello
Vigario:0fte^aep Uan Sernheym:aDrj 28.
Qfrtpl i6tf.
I
N langhe dagen hebbe gheen Brieven van V. L. bekomen , niet te-
ghenftaende houde my ghecontenteert van ande ren, die van daer k o
men , V. L. ghefontheyt verftaen tehebben,dat G odt de Heere lange
laetcontinueren: Ick ben tegenwoordich ghefont tot uwen dienft,
ende ick hope m et G od dat ick V. L .in't corte daer fal k om en fien.
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
19/37
( I7-)
3 00? A n t o n i o Rodrigosd'AIg ade,aeitA n ton i o
Percra,
Den tctfltxx
3 u l i j /
164,5 .
D
E liefde die men is draghende aen Vader,Moeder,ende Broeders,voelt-
men nietvoor fijn affcheyt, Principalijck,doordien ick niet en weete wan-
neet ons Godde Heere
liberteyt
of vryheyt foude
moghengheven,
om V L.
te
komen fien_,:
Ende
ick ben teghenwoordich
foobedroeft,
dat
ick niet on-
derftaen derfF
op foodanige
manietc
te
vertrecken,'twelcke
ick oock aen
V;
L .
ghefchreven
hebbe
in een anderenBrief,
waer
in ick
mentie maeckte
van naer
Portugael
tegaen ,
maer den Gouverneuren
wil my
gheen
licentiegheven-.:
Ondertuflchen
quam Gafpar de Berras,
en heeft my daer van
afgheraden, ot-
datmend'uytkpmfte vande revolte foude fien_,.
C j W a c t p t tm 25jief ban.Madera, 3(nDato
en
17Stuguf l i j /164/ .
1
lX7Yder
van nieus hebben hier weynich , dan dat over [eenighe daghen van
v
"
hier vertrocken is een
Portugefchc
Arm ade, die haer hier gerefrefcheert
hadd e, met intentie om haer reys naerPernambucote
nemen,
en de felve plaets
teinporteeren,met d'aenkleven vandien,iftdoenlijek. Ick foude wel breedet
van haerdeffeynadvifeeren, maermoet hetlatenommijn eyghen perticulier,
hier in gheen labtintet erenghen : dan V. L. fal van haervoorghenomen.,
werckaldaetwelwijs werden.
&c .
5 B et 25? ieben up cb e B ah ia,3 [n 0 ato0 cn i8 . M>tp t tmb t t l
164,5. UJCCt Op Lixboa
gfytfcfytntn.
O
Nfe Armadeis
vertrocken den2r. Iuli j ,
ende op
den dach van Sinte
Igna-
tius,
wefende den 31.der felverMaent,heeftfe
duyfent
M an gelandt in een
HavengenaemtTamandare , legghende7.of8 .
mijlen vandeCaep van Sinte
Auguftijn
Suytwaerts,
alwaer dat haer
120.
Hollanders, en 70 .Brafiliaenen int
eetftewel reftiteerden, maerde menichte te hert aenghetaft werdende, ga -
ven haer
de
Hollanderso p , die de onfen lietengaen,waer zywilden:Ende a l
foo de Brafiliaenen 'tAccoort, met de Hollanders ghemaeckt,niet en wilden
aennemen,
enhaer in
feecker-huys
hadde
verfterekt,
fijn defelve ghedwonghen
haerop
te
gheven,
van de welcke datter 39. fijn
onthalft,ende
reft
hetleven
ghefchoncken,
waer
van
eenighe nae't Reciffijn
ghevluchr'.
D e onfe haer cours
vervolghende,
fijngekomen aende Caep Sint
Auguftijn,
en hebbendeHollanders aldaer
haer
aen d'onfe
overghegheven,ende
deaenge-
boden conditiengheaeeepteert,en
dryc
Fortenovergheleverr'.
Ian
Fernandes
Viera, heeft hem in defe occafie feer treffelijck ghedraghen teghenden Vyanr,
defelve met kleyne macht fchandelijckdoenvluchten ,en veeledoot flaende.
In dit fayfoen quam by hem den Corporael Andre V id al ,diehem heeft ge-
vanghen ghenomen , volghens d'ordre vande Heer Gouverneur Ghenerael,
om de Pays en vereeninge met
de
Hollanders teprocureereru..
C
Corts
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
20/37
Corts daer naerifleradvijsghekmen,dat de Hollanders uyt hetRecif waren
ghevallen,endatfegroote wreetheytteghen dePortugefcnbedreven,onderan-
dere,datfe vierEdele VrouwsPerfonen aen de ftaerten vanhaerPaerdenhad
den ghebonden , en
afoo
deden naloopen : waet over onfe Portugefen op nieus
foowierdenghealtereert, datfeIan
Fernandes,'tzy
metlift
oft geweit, uyt fijn
ghevanckenilTe
hebben
verloft,ende
haer Capiteyn
ghemaeckt-.
Ende hebben
deci
Vyandt foo
manndijck aenghevallen,datzy
hem hebben doen
retirceren
:
280 . Mannen, die
nochintleven warengebleven,berghden hatrop
een fe
ker huys,
rontom
befet met Palen
,Trencheen ,
en Galderijen :
maer de
Portu
gefcn vielen die fomannelijck aen,darfealt'famen foudenvermoortfijngewor
den ,ten wre dat de voorfchrevenCorporael daer waerghekmen metwitte_j
Vaendels, omfulex tebek t t en ,en om van Vrede tetraeercn, en haer te be -
vrijden vande furie der Portugefen, hoewelzy dat weynich achtede , en echter
ons met
Kogels
wellekom hietede,
fulex
datter
al
eenige van d'onfe
daer
van
ghebleven fijn, van die by den Corporael
waren,en
hem foude oock 't felfde
perijckel ghetroffen hebben,
hadt de
Kooghel
fijn kracht niet
ghtbrooeken
op
een
Piftool
die hy aen fijn
zijde
hadde hanghen:
maer
fijn
Paertwiert
oock
doodt ghefch oter. D it is
intecompentie
vande benefitie dat hy
h aergoetwil-
lich preieriteerde
quartier
te
gheven-.:
blijvendeevenwelghevanghen,
den C o-
lonel ,Sargiant-Majoor,Capiteyn,enveel anderePerfonen,metconfent om
na de Bahia overLant tegaen, ghelijckals die van Nazarer".
Inghelijeker voeghen,heeft den Corporael devredeaen die van 't Reciff,
door twee AmbaiTaden geprefentfert, die"zyhebbengerefufeert: waer over
o'onfe ghenootfaeckt fijn gheweeft haer tebelegeren doorCameron, en An-
r iqueD ios ,
die
haer foo
nauw
hebben
befloten,
datfe daer
niet uyt
dutven ko
men om
waterteha len_:In defe
benautheyt
waren zy
doen ter tij dt, als
defe
Barck van daer vertrock om ons dit advijs te
brenghen_,.
Ten felven tijde dat Ian Fernandes V iera rebelleerdeteghendie van 'tReciff,
foo deden oock 'tfelve d'Inwoonders van Pariba, Serinhain, Porto Calvo,
R i o ,
St. Franeifco , en
meer
andere plaetfen van
dieCapitanie
, met foo g he -
luckighefucceiTen,
dar
die
van Rio Franeifco met verlies van4 7.Hollanders, in
hare Forten
hebben
moeten
tetirceren ,
waerinne zy nu
beleghert
fijn van
d'In
woonders , met
hulpe
van twee Capiteynen
die
haer
refideniie hielden
op R io -
R e a l ,
enop
onsverfoeck, ons fijn komen
helpen_.
Defghelijcx hebben
wy d'Inwoonders van Porto Calvo
beleghert,
die haer
cp
't Forr hadden
begheven:
waer van wy alreedeadvijs
hebben ,
dat zy haer aen
de Portugefen hebben
overghegheven-/.
D ie van Pariba fijnMeeftervande S tadt, ende hebben den Vyandt gedwon-
gen teretireeren op 't Fort van Cabe velo , dat opdeHavenleyt: maer deCot-
poralen hebben het felve Fort doen befinghelen: ende alfoo fijn wyMeefter
van't velt
van
Pernambuco,
ende de Hollanders vande Forten van Pariba cn
t' Reciff:waer
van
wy hopen in
krten tijdt
Meefters te
wefen,
foo
de
Fortuyn
niet en
verndert-'.
Van
R io Grande, w eten w y
tot noch toe niet
anders, dan datd'Inwoon-
dets
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
21/37
f i 9 )
de
ujn gncmuuneeert: tmoet tun
met go etf uc ce s, alfoo de macht die den
Vyan t daer heeft van kleyne
importantie
is, uytghenomen he t
Fotf
Weynich dagen
naer't
ve rtrec k van onfe Arm ade, is van hier vertrocken den
Generael vande
Vloot
Salvador Correa de
Sea,
feer wel ten
Oorloge
ytgetuft:
en in
krten tijdt
by onfe Armade
krnende,
fijn zy gheanckert voor'tRecif,
en heeft dadelijck Ambaffadeurs daerghefo nden , volgens fijninftruie diehy
mede
bracht,
om
de
Pays te prefenteeren aen de Hollanders,
dewelcke
uyt fijn
ghekmen met witte Vaen dels,en-onderonfe Schepengevaren,toonende feer
verblijdt tefi jn, maerinderdaet gheveynfdelijck, gelijckde fucceffendat b e -
thoont hebben:want d'onfe doorStorm haer Ancker hebben moeten lichten,
en in Zee
loopen,
ende foo voorts nadeBay
de Trayfon,ende
van daer
ner
de
Ca ep ,daer
zy nu fijn: legghende de Hollanders daer oock ontrent
metthien
Schepen :
maeralledefe
geveynftheyt
hadmenwel knnen
excufeeren, hadde
den Generael vande Vlo ot hem by d'anderefterckeSchepengevoecht,endefijn
cours niet naer Portugael
ghenomen
, ghelijckmen
prefumeert
dat hy ghedaen
heeft : wy en twijffelen niet, hadde hy noch acht daghen voor de Haven van
Pernambuco
gheblevtn, wy
fouden't
R ecif nu
al
ghehad hebben.. .
Behalven defeAdvijfen,w ert ghefchreven dat den Vyant onfe Armade foude
hebben aenghetaft, verbrm, gheno m en,
en
gheftrant, eenige van d'onfe doot -
flaende dieaen t'La nt niet en konde ontvluc hten.
Wert
mede gheadvifeert, dat de Portugefen
begondenaen
te taften
een
Fort
legghende
halff
wegen hetReciff, met vaft vertrouwen , dat fy
haeft
alles fou
den
vermeefteren;
w ant met het Ghefchutdat fy van Caep Sint
Auguftijn
heb
ben
ghenomen,
fijn d'onfe van
meeninghe het Fort van 't
Reciff te
dw inghen_,:
en die vande Caep hadden alreede
17 kiften
Suyker nadeBahia
ghefonden,
die
fy daer ghenomen hadden-..
E X T R A C T
W t tm i&)it f
banLhcb oa,0() fcf)jet)en ooj
t tn
ggtelooftoaev
Dt0 cn |decfoon /31 n Dato Den s.& ototm btv/iG is-
"ICK bemercke.hoe
dat aldaer {te wtetin hier teLande) de nieuwicheyt van
*Brafil ghenom en werden : hetiswel te gelooven dattet vreemt foude werden
ghenomen^.Maerde D ifcourfen vande Menfchen fijn verfcheyden , en alfoo
fijnder veel diefuftineetenwillen, datdeStaten hier hun op nietsfllen innovee-
ren. Maer niet
tegenftaende
ick w el
feketlijck affirmeeren
kan,dat Portugal fon
der dat niet w eynich te doen en heefr
J
.
D e twee
Ambaffadeurs,
die Salvador Correa de Sea aendieyan't Reciff hadde
ghefonden, waer van ick voor defenmentie hebghemaeckt, fijn nu tot Porta
Pot t ghearriveert, meteenlachtvafifijnVloot: maer die'brenghenniet nieus,
anders danklachten vande
Neerlanders-,
die haeran twoort hadden ghefonden op
onfe Ambaffade,maer die quam datfe niemant vonden om diet'ontfanghen;en
was
fulx
dat fy
d'onfe
beleefdelijck met veel
complementen
bedanckten , met
prefentatie
van
ververfchinghe
d'onfe te
gheven,
by aldien de
Vloot fulex
van
noode
hadde_>.
C 2
'tJs
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
22/37
2 0 . ;
t'Iswel
klaerlijck
te
fien
datter geen groote fwaericheyt voordeNederlanders
is ghevolcht,
door'tVolck
dat
d'onfe
door Salvador Correa
de
Sea, hadden
ghelant,dewijlewy
t'felve hier niet
en
verneinen: Godt
gheve alles
ten
beften
mach ko m en , dat de vteede mach
continueren^.
E
X T R A C T
t i&t
een23n'ef trn Lixboa, u anDe felb e
c ^ efc ^ e en /
3 n Dato Den
i 5 . , $ o D e t n b e r / 1 6 4 f .
D
E N p defer is hier een
Carraveel uyt
de Bahia
ghearriveert,
die
van
daer
vertrocken wasdeni1 September : en quam defelve met fulekengrooten
blijfchap
in,dat wy
al-te-mael wd
vier uren
lanck
int
eerfte
niet
anders wiften
off
het Reciff
was
over D e Brievengelefen,en
de
Tijdinge ghe hoort fijnde, heeft-
men verftaen
het fucces van'Nazaret,endedrie Fortenen alled'andire,uy tghe-
nomen het
Rrciff en
Caps Velo
van
Paryba.
die nau bcfloten en belegen waren:
cn datier oock veel Hollanders doot geflaghn en ghevanghenwaren,fulex dat
lyhaerberoemen,
datfe in
krten tijt
alles
fllen
meefter fijn
Daet
w er tghe-
feyt, dat fijnMajefteyt feerbekommertis over defe nieuwe tijdinghe vanPer-
nambueo,en grootedifordere, die den G ouverneur vandeBahiaghedaen heeft,
to tfijndifreputatie. Want voor
alles
behoorde
gelet
te werden de vreede met de
Heeren Statente conferveren.
Hier wert ghefeyt, datvan hier een Perfoon van qualiteyt naNoorlant fal
gaen, om dien
aengaendefatisfa&ie te
gheven
enmiddekn
voor
teftaen
tot
beydencontentement^.
JIBet eenanDeren25nef/banDen i y.
0ontmb t v i
164 ; .
W t
Lifboa,
t u e
gft,efcf)?eben/
T*\AT de nieuwe tydinghe van Brafil fiin Majefteyt feer leetfijngheweeft;
*-'Endatmenfeyde dat hyfijnGtooten by een foude roepen , endatmendaet
foudeberamen eengrootefomme geltj tefournirren, daer medeeen Perfoon
van qualireyt
na
Neerlant fal gaen
,
om t'felve
de
Hollanders te prefenterenvoot
haer refterende plaetfen van
Brafil:
en dat dan door dat middel den Koninck
Meefter van
heel
Brafil foude fijn_.
E
X T R A C T
t een 2$?tef ban London g f yzf tfm nm 1
3 n
Dato Den 19.
3lanuarif
/
Dooj
een
p erfoon
b an
Lifb oa,
bcrttoccn
Den
io.
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
23/37
1
Sommier Rapport
Vande Ed:
Heer
M A X I M I L I A E N
S C H A D E E,
Ghcwefene Capiteyn ten dienfte vande
Weft-Indifche
Compagnie
I N B R A S I L .
cMiJn Heeren-s
T
OT voldoeninghe
van
V E :
AndtwoordtenBevel,
op mijn mondeling Relaes, indevolle Ver^aderingSe vande
19gifterenghedac
n,
(egghe ickonder ghefchreven Maximili-
aenSchadee\ dat ick in Brafil, alsCapiteyn van een Compagnie Vier-
roers.dcCompagnie van"Weft 1ndien dienende ,in Oclober i 4 1 .door
fijn E xc el: enle de Heeren vande Hooghe en*>ecrecteRaede aldaer,
inde Vloote onder den
AdmuzelLichthart,
en
Collonel
Kheun, mede
verf.nden
bengheweeft, op de
exptditie
naer de
Mahatan
,en
deielve
Capitania
cock
heb helpen
veroveren;
dat ick
2,ofj
daghen na de voo r-
fchreveveroveringhe met eenghecomnundeerde troupe, beftaende
inde heKt van mijn
Compagnie vier-roers,
cn d
andere helft Mufquet-
tiers vande Compagnie van
deMaporEmil
van Bremen, naederhant
Commandeur vande
Maiantan
verfonden ben geweeft naerXapicaruno,
daer fes inghenius
vande Portugefen fijn;
Dat
ick
alda;
rGuarmfoenge-
h o u d e n h e b b e , on tre nt fes maenden
lanck
op feker Fortghe n van
kley
en iteen,genaemtAfontecalvario,dat, door ordre vandePolitique Raed
'Bat,ende de Major,JFrn van Ht
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
24/37
.. - .
gaen,
om dien
aengaeridcfarisfaclie te'gheven
enmiddelen voor
teflaen
tot
beyden
contentement^.
I B et een an b eten 25 n ef/b an Den
i y.
i & obe mbe r /
164 ; .
W t Lifboa, tue gf)efcf)?ebcn
/
T \ A T
de nieuwe tydinghe van Brafil fijn Majefteyt feer
leet
fijn
gheweeft;
*-'
En datmen
feyde
dat hy fijn Gtooten by een foude
roepen,
en datmen daet
foude
beramen
een
groote
fomme
gelt} te
fournieren, daer mede
een Perfoon
van
qualiteyt
na Neerlant fal
gaen,
om t'felve deHollanders te prefenreren
voot
haer refterende plaetfen van Brafil: en dat dan door dat
middel
den
Koninc k
Meefter vanheel Brafil foude fijru,.
E
X T R A C T
$ & t een 23?tefb an
L
ondon g& cfcb jeben
/
3 n DatoDen 19 .
31anuarij/ Doo?
een
pctfoan
b an Lifb oa,
bcrtroc lun Denio.
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
25/37
Sommier Rapport
V A N
s5Ki axtmiliaen Schadee
van
Vtrecbt,
met eenghecomm.indeerde Croupe, beftaende
inde heKt
van
mijn
Compagnie vier-roers,
cndanderehelft
JVlufquet-
tiers vande Compagnie van
de Ma
oor
Emil
van Bremen, naederhant
Commandeur vande
datantan
verlbnden ben
geweeft
naerXapicaruno,
daer fes Inghenu.s
vande Portugefen fijn;
Dat
ick alda^rGuarmfoenge-
h o u d t n h e b b e , ontrent fes
maendeu lanck
op fcker Fortghen van
kley
cn fteen,
genaemt
Afonfecalvario,dat, door ordre vande
Hotique R
aed
Btu
, ende de Major,m van
Unw en,.
hetmeerendeelvanmijnVolck,
C
3
benef-
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
26/37
beneflfens eenichVolckuyt he tStedekenS/ . Luk, bytroupen van i o ,
Koppengecommandeertistc Iqgccren apdelngenios, cn dat (fomen
feyde^doorghebreckvan Vivres; behalven op de"Water-roeulenmaer
i o koppen jende dat onder belofte,dat haervan wegen deCompagnie
de koften ten danckefouJe w erden
betaelt,
daer van men notitie fou
de houden : D at, na dat het voorfeydeVolikdrieMaendendaer hadde
gheleghen, een Barcke daeris ghearrkeeit, m tt Brieven van het Accoort
tuflehen fijn Majefteyt vanPortugael D on (an de Vierde,ende de H oo g:
M o o g :
Heeren
Staten
Generael
opgherecht,endede Treves
dien v ol-
gbende tuflehen defelve
ghefloten.
D at oock defelve T re v es , inde
voorfz.
Stadt van St. Luis de
M aranhaon,met opembaere Trommel
flaen,alsanderfints,opentlijckgepubliceertisghewefft
,ghelijck mede
in mijnCapiteyns'.Quartier,en opt
^voorfz.'Fort met-fehteten
van Kanon
en'Mufquetten isghedaen: D at oockdevoorfeyde^vreedevan onfer fijde
aldaer Heylichlijck is onderho uden , enachtervolghtgheweeft, fonder
intminfte eenighevyantfchap,hofiiIiteyt.oft~offentie
teghensdePor-
tugefen te pleghen
j
maer ter contrarieindien eenich
Officier
of
Soldaet
intparticulierin eenigerwijfe tfghens eenichInwoonder(ich quam te
verloopen, dat defelve daer over wiertgheftraft.
D atondertufTchende Portugefen haeibetenverluyden,datfy in hope
ftonden om d oo r'tmiddelvan hren Coninck , het Landt wederom te
b e k o m e n : endefy fiendedatons volckover al doorhet Landt hier en
daer op deIngenisin cleyne troupen verdeelt laghen> oock door de
Landt-fiecktebevanghen ,endoor honger en kommer fwacken
mife-
rabelwaren ,hebben eerftclijck in O&ober Anno
1642 .
by complot
de Indianen aen haerghetrocken,
ende
't voorfz. F ort ( daer mijn Luy-
tenant
alfdoen
binnen was , mijn Vendrich legghende op een
Meulen
,
enick een
halft
Piftool
- fchoot daer buyten op een Huys, om mijn
kranckfinnicheyts wille, dewijle
in't
Fort gheen
commoditeyt
was)
indemorghenftont,
deSchiltwachtendoor-fchietende,ftormender-hant
inghenomen; ghelijckoockalh delngenios:vermoordende en
maf-
facrerende alle onfe
Officieien
en Soldaten tot op ontrent vijftich nae;
die fy quartier gaven: onder de
wtlcke
ick , mijn Luytenant,
t*ee
Sergi-
anten,eenoft>
r
ee Corporaels,en
de
rtftegemeeneSoldaten
waren:
van de welckefytwee dagen dat r naer denSergiant,ende een
deel S
ol-
daten,daer ter plaetfe , metkoele bloede oock ghemaftacreert (ebben,
cn daerna bywijlen een of tweeSoldaten, voor haer gheneuchte en
plaifier,ende fes maenden daer na de tweede
Sergiant,
mede door plai-
fier
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
27/37
der
doot
gehouwen;
foo datter ten laetften van de
voorfz.OfKcieren
en
Soldaten weynich in t
levenfijnghelaren. Verklrende vorder,dat
ick
Capitey
n, ende mijnLuvrenant,
elcV
apart
wierdcn
ghevanghen ghefet
int voorfz.Fort,ende feer
miferabcl
getracteert,deden ons oock groo te
hongher en kommer
lijden,
ende fochten ons eyntlijck met vergift om
' t l e v e n t e b re n g e n : het welckemip (bedriegejck ingegevenfijnde
)
ind*u*tterfteperijckeldes doodts
heeftgheftelt
ghehat,
gelijck dat
daer
te lande
by
groote
en kleyne
bekn isvergaen,is
my
onbekenr.
VanTapiuper*voorfz. ben ick, met mijn
Luytenant,
neftens een Sergiant, eenSoldaet,en een Bootfg
efel,
dienaderhant
ghe\a ghen war n , met een Canoa naerGrand Pera
ghesoert;
daer
wyarriveerdeden
1.
September 1643*onder wegen perijckel loopende
door
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
28/37
f
2
4-y~
doormoetwillicheytvandePortugefen, van op eenwilt Eylant ghefet
te worden. In
Grand
Tara wierden wy
ghevanghen
ghehouden met
andere Soldaten en
Boodtfghefellen
meer , die zy namaels ghevan
ghen, en daer
medeghebracht
hadden, en feermiferabelghetracteert.
Aldaer vonden wy legghen een Schip van
Zeelandt ,
ghenaemt Sint
Bieter,
daer Schipper op was
Thomas
Rogiers,
den welcken de Portu
gefenhadden gheconfenteert binnen te komen ,opconditiedat hy fijn
ladinghe foude aen lant brenghen, en van daer naer Portugael gaen
met Brieven aenden Coninck, alfoo zy in langhen tijdt gheen advi j-
fen naer Po rtugae l hadden knnen fenden.ende aldaer pafpoortpro-
curecren van daer te moghen negot ieren, ende dat hy dan , op fijn
wederkomfte, fijn Cargafoen foude moghen verhandelen : Maer foo
h^Seyl-reedt
lach om tevertrecken,is aldaer ghearriveert een nieu-
w en
Gouverneur,
ghenaemt
Pedro
d'^Alburefuertjue
: die het voorfz.
Schip dede
aenhalen, confifqueren,
en
openbaerlijcfc
verkoopen voor
feven
hondert
milerees , houdende den Schipper en fijn volck ghe
vanghen ,
tradeerende
defelve feer
(chandelijck : alwaer
ick ge-echap-
peert
ben door't middel
van
een
Frans Sc hip, dat dae rop de Ree de
quam; waer mede ick
ghekmen
ben
aende
Carribife
Eyla'nden,
en
van daer op een ander Schip hier in 't lant. Voorts h ebbe ick in
Grand Para
verfcheyde foo Nederlanders als andere ghevonden , die
daer ghevanghen ghehouden
wierden,
en over veel
jaren
inde Ama-
fones
ghevanghen waren , die alle om de koft motten wereken om
haer t'onderhouden. Noch beb ick aldaer ghefien enghefprooeken
eenighe van deelfT Matroofen van't Schip de blaeuwen Haen , die
om ververflinghe ghevaren fijnde , vande Portugefen overvallen wa
r e n , en daer gh eb rac ht, die daer mede feer qualijck wierden
ghe .
tra&eert.
Bereyt fijnde alle 't felve metfolemnele Eede te bevefli-
gheiL-
Onder fiont
M A X I M I L I A E N S C H A D E E .
Jn
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
29/37
(25. )
M E M O R I E
Van verfibeyde onbeboorlijcke Procedmren en Cruel/eA c
ten derPortugefen
3
ghepleegbt in njerbeydequart ie
renv andes Compagnies Oclroy
3
tegbenhetghemaeckte
Sefldnt.
In effecle bebelfende
1
' "V AT indeCMaranhaondeP ortugefen, naer deghcdaene
I I Eedtvanghetrouwicheyt aende Com pagnie, ( i jnopge-
J f c
* ftaenendegberebelleett.
i.
Datzy onfe Solda ten,daer in'tLantopdeIngenisleggh ende,
ganfch moordadich, op haer Bedden leggende, hebben overvallen en
ghcmaflacreert
$. D at zyden Commandeur vande Compagnie
Hans
Ern
van
'Bremen,
beneffens den
Predicant vande Poelen , daeghs voor dat
zy
op-
ftonden of rebelleerde,tegaft hebben
ghenoot,
en over Tafel vergift
inghegheven, waer
vandeeerfteisgheftorven, ende
den
tweede
door
remedienoch opghekomen.
4 .
D at zy van ons volck hebben ghevanghen ghehouden , en
bo*
venmatenjammerlijckghetracleert, ja, eenighe van hongher endorfl
laten
fterven.
y. D at zy d'onfen in het Fort hebben
beleghert,
ende defelve(o-
dar.igh aenghetafl:
en benaut, datter eenighe honderden van hongher
en miferie fijnomghekomen ,fulexdat zyeyntlijck ghedronghen fijn
gheweeft
de
Furtrefie
teve.
la ten,
en haer van daer te
falveeren.
6.
D at die vanGran
Po .ra
,ftaendeonder deCroon Portugael ,
defe
Rebeen
vmMaranhoan,
hebb.ngheaflifteert met
volck, Amunirie,
en andere behoeften : ghelijck oock die vande
Bahia
derwaersgbefon-
den hebben eenKarveele mer Arounitie.
7.
DatdenCninck vanPoitugaeKweeof diye SchepenmetSol-
da en naer Sint
Thomte
heeft ghefon den , onder't
Commandovar
Lottrens- Sipero
, met ordreom 'tfelveEylandt voordeCroon te incor-
poreeren,
8. D at defelve, op haer
aencomfte
aldae r, 20 van onfe; Soldaten
hebben
om$inghelt,
ende ter neder
ghehackt,
fonder eente fparen.
D o.
Da*
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
30/37
o. D at zy
voortsnaer
de Stadt fijnghemarcheert, en alle de
Tn-
woonderstot opflatuhebben verweckt, ende d'onfevyandtlijck daer
uyt verdreven
, en des
Compagnies Magafijn
bcroofr.
i o . D at zydaer naer't Graft vandenAdmirael/s#,zal;hebbenop
gbegraven, en hem gbefch'andalifceit.
i i ,
D at zy daer naer , met d'onfeveraccordeert fijnde,verfcheyde
maelen't water
dat d'onfe inde Stadt
moftenhalen,
hebben vergiftet,
omdieal t 'famen opeenen tijtte doen fterven.
12,,Datevendierghelijckefchelmftuckencn moorderijen,ls inde
Jldaranhaon en Sint Thomee
by de Portugefen is bedreven, zy voorgbe-
hadt hebben inAngola:End e om 't felve te be ter in't werck te ftellen ,
en daer toe
afliftcntie
te bekom en , hadden zy confent verfocht, om
haer beneden aenRio Benge ter neer te (la^n; alwaer zy in corten foo-
danich haer fouden hebbenverfterckt, foofe niet gheftoort
hadden
ge
worden , datfe d'onfe alle toevoer vanlijftochten negotie fouden heb
ben
benomen
;
fulex
dat, foo wy haer de plaetfe van
Loando
niet hadden
willen inruymeiij zy alle d'onfe, even alsinde
Maranhaon
,bynachte
foude hebben
ov ervallen,
en vermoort.
i $ . D at noch opdefen huydighen dach , veel van d'onfen in Por
tugael ,
Grand
Pera
,
als
eiders,in
miftrable
ghevanckeniften
en cruelle
flavernye, vande Portugefen werden gh eho uden.
R A P P O R T
VanCapiteyn van M oog hf ira ten, over
fijn
Wedetvaren
indeBahia,gedaen aende Heeren Bge Raden in Bra.
I
N D E
Bahia
ghekmen,
fijn wy op den 19 .
Iulij
's
morghens
aen
Landt gehaelt door de Brigantin van den
Gouverneur,
cn gebracht
ten
huyfe
van
Pedro Correa de
Gamma;
alwaer
een weynich geweeft
fijnde,isdaerghekmenden C olonel
Andre
Fidal,endede C ap.
Paulo da
Conha;cn korts daer aen denCap.
Don Ioanvo deSouft,
die (ich
neffens my neder fette, en ftillckens vraeghde naer fijnOom Philippe
Taijs Baretto,offhy
hem mede opgheworpen hadde
met
de ander ln -
woonderen:
waer op
antwoorde,
als dat
hy
ftier was houdende in fijn
enehenho; fonder vorder difcourfen daer af tchebbenisde Tafelge-
b
deck t ,
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
31/37
( 2 7 . )
deckt, en hy
'Don Ioanno
wiert vanVidd ghenodicht
daerte
blijven ,
maer (ichexeuferende de wacht tehebben ,is vertrocken,dochwyter
Tafel fittende is hy wederom
gekomen,
fettende fien
neffens
mijn zijde:
de
maeltijdtghc-eyndicht,
heeft my naerachteren gh en om en , neffens
'Paulada
Conha, om een f'ijpToeback te
drincken jdaer
cpSprin^h-
iAppel
is
ghevolcht,
en heeft
Don
Ioanno
ghelecht neffensmyover de
Gallerye j
en
Paulo da ConhanamSpringb-Appeleen
weynich appart, (oo
feyde'Don Ioanno fachtjens tot my , hemwonderte geven , datfijn
Oom
Philippo Patjs
hem niet mede
opgheworpen
hadde : waer op
hetn
ant-
woorde, dat hy wel hadde ghedaen , dat hy hem ftilhielt;want daer
doch gheen goet van en konde ko m en : foo feyde hy , D at feght ghy ,
maer verbeytdentijt, endenadienghy altijt foogoeden vrient vande
Inwoonderen en Portugefen fijt
gheweeft,
foomoetick ufegghen, dat
ditalvry watte beduyden fal hebben,daeromfoo wil ick u waerfchou-
wen als een vrien t, voor u te fien , enUen UH uyf-vrouw, en Kinde-
deren,endegoederen teverfeeckeren: maerfoo gy den C on inc k,m y-
nen H eere , en denGouverneur wildeecn du nftdoen ,fal 'tfelve U
Ed:
rijckelijck
werdenbeloont, en
U
Ed: fal
nietontbreecken,noch
gelr,
noch
goedt
noch ng'nenhos,noch Pardidos,en
fal
U met een Habito
de Chrisloverfien",en tweeofdrye commen iasgheven,foo dat Uniet
(al mancqueeren,enfult alles hebben datghy begheert, Ick, overdefe
woorden myfeergealtereert vindende,feyde:D atick den Coninck van
Portugael ende de Gouverneur wel wilde dienft doen,maerdat hymy
foude willen fegghen waer in , want ick iolcxniet enweete in watm a-
nierenickhem
foude
knnen
dienen
jwacrop
hy feyde
\
Ghy
contden
Coninck el eenighegoeden dienftdoen i waerop ickwederomant-
woorde,fecht
my dan waer
in, oft wat
het
is dat ick doen fal? Soo
feyde hy, Don
Ioanno
,
en
fijt ghy niet
Commandeur
vande
Capo Sint
Augutjnhot'Waei
opick antw oorde,
jae ;
wel foo
ifi,
dat ghy
ioxn
aen
den Gouverneurwillenaengeven het Fo rt, met\n toebehooren, op
dathydacr fijn volck mocht landen; en(oo ghy fulex wilt belooven,
foo fult ghy metal devoor-verhaelde benefitien fijn
vereert,
endaer
by verkrijgen het Gouvernovan'cvolck vande M ilitie. Waer op ick
antw oord e; D it fijn dinghen, die ick nietkandoen , want zy teghen
mijn EerenEedtftrijden :onder,welck propooft,een
ander
i^de
Gal-
derje
quam,
foodatwy
ghefcheyden wierden, en hy,
Don
Ioanno,
en
Paulo daConha inde ganck ginghen, doch gheen tijdt
hebbende
om
.allecn
met
Springh-Appd
te
(preecken,
feyde
(impelijck
,
watnaerder
D z by
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
32/37
by hem ftaende met een
gheal t
ereertghemoet, Wat
meynen
defe hon -
den, dat ickeen verrader zy ?Enmeynendevoorts tefpreecken, is
Don
Ioanno deSoufawederommetTaulo daConha by myghekmen , de -
welcke wederom
repeteerdete fllen
gh.nieten de voorighe
beloften
fonder eenichmanequement,en fooick datelijck eenich gelt begeerdc
foude het my werden ghegheven , ende fouden my met den Gou
verneur doen fpreecken, op dit ick foude moghen fien dat de faeck
feecker
fal fijn ; waer op ick
feyde,dat
ick dat
niet
en conde
doen_
,
want al waert faecke dat ick'tal ghefint foude fijn te doen, foo en
foude ick niet connen , w ant de H eeren H ooghe Raden my belooft
hebben , als defe voyagie ghedaen is ,m ySergiant-Majoorte maken,
en dan en fal ofte en can ick
da:r
niet blijven C om m and eeren , maer
fllen my op een ander plaetsemployceren. D uerende dit propooft is
de Heer vande
Voorde
oock achter
ghekmen
inde
Galderyc
met
Andre
Vidal,
dieh e m , terwijle^o
Ioanno
}
en Paulo
da
Conha
metmy
in difcourfen waren, hem
gheduerich
met difcourfen
ondet
hielt:doch
door wandelen,ons difcourfen
ghebrooeken
werdende ,
luyfterde
ick
aen d' Heer vandeVoorde
,
Ick wenfehfte wel hier al van daen te fijn,
en met UEd: alleen te
knnenfpreecken,
want ick weet niet wat
zy inden fin hebben: ick vrees zy my den halsfllen breecken, ofte
fich
houden
, en h e m ,
op fijnverfoeck, gheen
naerder
antwoort
kon
nende gheven , vermits zy gheftadich by ons blijven , enTedro Conha
de
Gamma
veelduytfch verftaet, badt ick de Heere vande
Voorde
te
willen difllmulecrentotdat wyaenBoort fouden fijn, op dat zyniet
en foude
mereken
dat
wy
vande faeck waren fpreeckende; hebbe ick
ghefecht wel tewenfehen ,'Dona Catharina deMelio
,
fijnde deSchoon-
Moeder
van
Philippe
Taijs, cens te
mgen
befoecken, waer opDon
Ioanno
de
Sottfa
feyde
,Ick fal by den Gouverneur gaenhem verlof vra-
ghenom
daer te gaen , en hy wederom
ghekmen
fijnde, den Gou
verneur verlof te gheven , om met hem alleen daer te
moghen
gaerr,
waer opoorlofnemende,feyde de Heervande Voorde ( h o e w e l h y o n -
ghetrouwt w as
)
weynichmetD onas of Joffrouwen indenfin hadde ,
dat hy my dat faveur niet benijde,en hebbende
Don
Ioanno
de
Soufa
en
Paulo da Conha
mede haer
affchey.t
ghenomen , luyfterende ick al
leenaendeHeer vandeVoorde,zyflleneen gladd eAelby de ftaert heb
ben , ende
nam
my voor
ganfeh
niet met
haer
te fimulecren : langhs de
ftraet gaende, fochten zy bevde
niet,
als my teanimeerentot het voor-
vcrhaclde
werck,door verhalinge derBeneficien die ick daer door foude
b e k o m e n ,
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
33/37
bekomen,
fo o vanden Coninck als
vanden
Gouverneur,
en
dat
zy(bu-
denteweghc brenghendat ick met den Gouverneur alleen daer over
foude fpreecken; voorflaende,
als
ick wederom foude kom en v an 't
huys van
Dona Catharina
de
Meo, cnmy
ghebracht hadde ten huyfe
vanPetrod'Conea de Gammaby de Heer vandeVoorde,dat ondertuflchen
een van haer by de G ouv erneu r foude gae n, hem fegghen ,Dat,
als
wy
bovenquamen om hem tefpreecken,dat hy foude laten fegghen of wy
een weynich gheliefden te
vertouven,
en dan foude
Don Ioanno
tegens
my fegghen,
Compt,
willen wy een dronck wijns gaen drincken?ende
my brenghen inde Camer vande Paep vanden Gouverneur , alwaer
denGouverneurby my foudek o m e n ,en isPaulo da Conha'm ons we-
derkeeren
by den Gouverneur gh egae n, en ick met Don
Ioanno
alleen
ga en de, feyde hy, dat he t aengheen m acht en foudeon tbreecken, dat
de G ouve rneur was wachtende naer
Salvador de
Saa,die van
Rio de
G e-
nero
foude komen met dryeGallioenen,-eendat uyt Portugael was g e
komen
,
en twee die in
Rio Genero
warengemaeckt,neffens noch een i
ghe Schepen meer,en datter zjoo M an alleen uyt de Bahia fouden
gaen neffens Moradores'diein Pernambucoijndie de Gouverneur aen
de Cabo begheerde te landen : En
ditiftdathyaen U
Ed: verfoeckt.
D us difcoureerende ,foo fijn wy wederom ghekmen ten huyfe van
Pero
Corte*
de
Gamma,
alwaer
een weynich tijts fijnde
gheweeft,is
ge
komen
Andre
Vidal, feyde datwyden Gouverneur wel mochten gaen
fpreecken,
enwy
ons
datelijck naer't
Paleys
voegende.foo
isuytge-
komen den Secretario vanden Gouverneur, dieonsfeyde,dat wyeen
weynich gheliefden
te
wachten , dat den Gouverneur
befichwas
met
het fluyten van eenBrief: Is de Heer vandeVoorde eenighe Portugefen
aen een
zydein
een
venfter
getrocken , ende daer met difcourfen ond er-
houden , middelerwijle foo is
Don
Ioanno by my ghekmen,die my
vraeghde, of ick een dronck wijns wildedoen: waer opSpringh-
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
34/37
dat feeraenghenaem
was ,
dat hyverhoopte,dat ickmeerentncerdaer
in foude willen continueeren, cn
F e m ,
noch
denConinck,het verfoeck
aen my doorCapiteynDon Ioanno de Soufa ghedaen, niet wilde wey-
gheren ,
alfoo het felve
gheen
Oorlogh cn was, maer een reftauratie,
die aenden Coninck
Don
Ioanno cpuarto wiertghedaen, en waert niet
dat
fijn
ExccWcne Conte de Nafau
fo o
haeftelijck
hadde vertrocken ,
foudemede daer toe gcholpen hebben:waeropick an two orde,"Waer
inift
dat
ickU Excellentie
foude
knnen dienen.?
dat heeft
V
Ed:
feyde h y , van
D on
Ioanno de Soufaw elverftaen ;cn ick verfoeck maer,
dat ghy UEd: ganfeh cn gheheel Portugaelmaeckt:Waerop ickwe
derom feyde, dat ick
het
niet en
conde
doen,
vermits
de Heeren Hooge
Raeden my met de plaets van Majoor , opmijn komftealdaer , fouden
voorfien
, cnmyalfian
op een ander plaets fouden
ghebruycken,
waer
op hv,G ouve rneur,antw oorde : Avancement van plaetsengoederenfoo
Partidos
als
Engenhos
,
enHabitos,enCom mandos, en
fllen u niet manc-
queeren ,docb den tijt enlijt niet omUEd : hier langher optehouden,
op dat
U
Ed: confrater gheen
fufpicieen hebbe,maer ick fal
daer in
twee Ambafladeurs finden, waer onder Taul'oda Conha medefal gaen,
die fal daer met
U
Ed : handelen, en
daeris
mi jn handt . Mydiege-
vende. feyde, op't antwooitvanden C onin ck , dat alle 't gheenePWo
da
Conha U
Ed.-
falfegghen
en belooven ten vo llen , fal weiden vo l-
daen;en fijnexeufe nemende van niet langher by my teknnenbly-
venom gheenaendenckenaen U Ed : Companceros te gheven, foo
wenfehten
zy my goeden a von t, en is wederom naer fijn Cam er ver
trocken,enick, en'Don Ioannowederom buyten com ende, foo heeft den
Gouverneur de Heer
vandeVoorde
en my laten binnen
comen ,
alwaer
wy over de de materie waren fpreeckende, volghens ons commiflie
van
d'Ed
t Heeren Hooghe Raden
medeghegheven,
doch uytgaendc
heeft
Don
Ioanno (ich weder opmijn zijde ghevoecht, en by de voo-
righe
diftourfenghecontinueert: feggende,
Wat beheeft
ghy het bc-
loofde avancement aen te nemen,cont het felve weygheren ,enfeg
ghen a ldaerw el te fijn ,enverfoeckt ten regarde van U gheleghent-
heyt daer te moghen blijven , wantU fllen in Oorlogh gheen avan-
cementen manequeeren voor eenSoldact
als gy fij r. Ick my ganLhont-
weertvindende over de voorghevallen reden,
n ,
verlanghende feerom
aen
lioorr
te fijn,
omaende
Heer vande
Voorde
het gheen
my-voorge
Valien
was
te
verhalen ,
ghelijck
oock de Cajuyt
hebbe laten
fluyten,
en ae-htenhet voorverhaclde tuflehen ons beyden alleengheopenbaert.
Twelck
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
35/37
( 3 t . )
Twelck
E d :
volghensEeren
Eedt,
niet
hebbe
knnen verfwijgcn
Verfoeckcndeto t welvaerc van ons lievcn Vaderlandts, cn daerbc
neffens
mijneslevens,huyfghefins,
en
gocdcren bchout,
foodanic
opficht te (teilen , alsUEd : bequaemftfllen achten , om my je
ghens
alle
perijckelen , uyt
dces voorghevallen
difcourfen nu over
'thooft hanghende,te
verfeeckeren: beloovende
te
fllen
blijven,
ghelijck ick ben
gheweeft,
en fal fterven_
V:
Ed:
Onderdanighen ^Dienaer
D :
V : H O O G H S T R A T E N .
l ^ .
Den Drucker aenden Lefer.
jBeminde Lefer
D
IT
is voor
eerfthet
gheene dat ick hebbe
kunnen
b e
komen. Verwachte voorts derefteerendeExtraclen ,
Schriften endePap ieren ,dien ochmeer voorhanden
fijn
tot
x
b ew i js en de
verklaringe als
vooren
4
ende die omredenen )
noch niet moghen ghedruckt worden : doch verhoope die
haeftelijck te b ekom en . OndertulTchenVaert wel.
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
36/37
-
7/25/2019 021119_COMPLETO.pdf
37/37
BRASILIANA DIGITAL
ORIENTAES PARA O USO
Esta uma cpia digital de um documento (ou parte dele) quepertence a um dos acervos que participam do projeto BRASILIANAUSP. Trata!se de uma referncia, a mais fiel possvel, a um
documento original. Neste sentido, procuramos manter aintegridade e a autenticidade da fonte, no realizando alteraes noambiente digital com exceo de ajustes de cor, contraste edefinio.
1. Voc apenas deve utilizar esta obra para fins no comerciais.Os livros, textos e imagens que publicamos na Brasiliana Digital sotodos de domnio pblico, no entanto, proibido o uso comercialdas nossas imagens.
2. Atribuio. Quando utilizar este documento em outro contexto,
voc deve dar crdito ao autor (ou autores), Brasiliana Digital e aoacervo original, da forma como aparece na ficha catalogrfica(metadados) do repositrio digital. Pedimos que voc norepublique este contedo na rede mundial de computadores(internet) sem a nossa expressa autorizao.
3. Direitos do autor.No Brasil, os direitos do autor so reguladospela Lei n. 9.610, de 19 de Fevereiro de 1998. Os direitos do autoresto tambm respaldados na Conveno de Berna, de 1971.Sabemos das dificuldades existentes para a verificao se um obrarealmente encontra!se em domnio pblico. Neste sentido, se voc
acreditar que algum documento publicado na Brasiliana Digitalesteja violando direitos autorais de traduo, verso, exibio,reproduo ou quaisquer outros, solicitamos que nos informeimediatamente ([email protected]).
