£>. F. F. S.DISSERTATIO ACADEMICA,

AGRIGENTINOSSAT NOBILITATO,

qvam,

CONSENT. AMPLISS. FACULT. PHILOSOPH.IN REGIA ACADEMIA UPSAL.

PRiESIDEVIRO CELEBERRIMO,

MAG. PETROEKERMAN,

Eloqjjent. PROFESS. Reg. et Ord.EXΛMINI EUBLICO MODESTE DEFEKT

JOHANNES GUST. EINBERG,GESTRICl US.

IN AUDITOR. GUSTAVIANO D. XXI. JUNII,Anni MDCCL1X.

Η.Ε.M. S.

U Ρ S A L I iE.

KYRKIOHERDEN uti ELFKARLEBY,ÄREVÖRDIGE och HöGLjRDE

Herr ERIC SAMUEL REHN,TULL och POST-1NSPECTOREN uti HOFVA,

JDEL och H0GAGTAD,Herr JOHAN ANDERSSON,

INSPECTOREN vid 0NS-BRUKH0GAGTAD,

HerrHYBERT CLAES GARNEIJ,COMMINISTEREN uti ELFKARLEBY,ärevördige och vallarde,

Herr PETRUS P. HEDENGREN,mine gunstige herrar,

Ütt ringa Academifke arbete, hvilket jag haråran tillågna EDER, Mine Herrar, for all

årtedd Gunft, anhåller få vittna om den hog-agtning, hvarmed jag in till döden lefver

eder

Ödmjuke IienareJOH. GUST, EINBERG.

kmEsÜBjgiquidem libertas natur« hominis ad-β eo eil fuitque amica, ultima, pro^Iea defeniitanda, ut adire nulli ad-

dubitent pericuia ; vix quicquaminter cetera, quse Hiiloria tradit,reperies folemnius, quam difpice-re, quot quibusve modis eis obvi-am fuerit itum, qui illud veluti Pal-ladium, de coelo delapfum, labefa-

étare & difperdere prsegeiliant. Seilicct, falutem publi-cam privatamve in eo confiftere cum deprehendatur» utfingulorum civium jura atque prcefidia quam adcuratifli-me obferventur; contra autem, hifcc fublatis, utramveexfulare, quin & tantara in miferiam unumquemque pro-trudi, ut de bonis retinendis, ne dicam de vita ipfa fer-vanda, certus eile nequeatj nihil fåne illis majori potuiteffe cur«, quam optatiffimam hancce libertatis dotem »per rigorem legurn, fartam, teélam, praeftare. Certeh«c ipfa caufia plerumque fuit bellorum > qu« non tan-tum contra exteros excitata funt, fed ipfas etjam regnivires infregerunt· Quam ob rem, hansce qui peiTum de-

A 2 jlerunt

# ) 4 ( #derunt libertatem, haud evaiiffe inultos novimus. Quid,quod tanta adfperft funt infamia pretiofiflimae libertatisop-preilores» ut in vuigus non modo, fed in feram usquepofteritatern iftud acerbitatis vecordiseque virus dimanave-rit. Nec id fa&um injuria. Nam, qui libertatis maxi-mam perpenderit necefntatem, non poteft non ambabus,ut ajunt, largiri, eum> qui hane nefarie, contra pactaconventaque, violaverit, graviflimas promeruiile pcenas.Hinc, etjamfi titulus tyranni olim fuiiTet honoris nomen,quo is, qui populum vel optime regebat, ornari confve-vit; poftea tamen, quando Princeps, majeftate abufusfua, vehementiflimae crudeliter agendi cupiditatifuccubuit,haec vox in deteitandum adeo migrare ccepit fignificatuni,ut eis folistribuatur, qui, ferarum mqre, in fibi iubditosfeviendo, ab humanitatis via defleftant. Probe tamencavendum, ne alii tyrannidis nota inuratur, quam quiremp. factione, armis, malis artibus, fine lege & auöo-ritate illorum, penes quos poteftatem deferendi jus eft,exclufis illis,ad quos jure imperium pertinet, occuparit,& per vim & fcelera adminiitret: aut, qui cum jure all*quo imperium obtineat, inomnia &difTolventia rempi.&tollentia fecuritatem populi, jura procerum,leges regni,in quas juravit, vitia proruperitf qui denique confeffio-ne ac confenfu omnium inteiligatur: quemadmodum hunciere in fenfum > ut alios fileam, difputat Jo. Frid. Rein-hardus a). Dolemus, morfales inter, ejusmodi reperirimonftra, quee, praeter jus fasque agendo, nomen 8c o-men tyrannicum non poflint fubterfugere, meritoque fla-gella gentium audiant. Exempla iubminiftrant omnis aj-vi annales, quorum an ullus deterior fuerit Phalaride >

tyranno quondam Siciliae , haud facile dtxertm. Ifte quip-pe tanto captus^erat furore,ut faevitiam vel in innocentiifi·mos, & adhuc latentes, infantes exercere, haud refor-midarit. Hunc igitur tyrannorum vere principen), Pha*

kri-

& ) f ( φ

faridem, leviter perftringere animum induximus, quoddum molimur opus, Tuam, Leder benevole, enixe ex-petamus, fas eii cenfuram mitiorem.

a) Aflimadvcrf. Hiftorico-Politic„ in Lipfium p. '849.§+ 11

Phalaris, cujus ad mentionem tot i fane horremus,non obfcuro ortus fult loco ; nam urbs ilia Siciliae, A*grlgentum, quae, quod ad fluvium Agraganta ftta, XVIII,ffodiorum fpatio a mari Lybico feu Africo diftabat,pleraque ilforum temporum oppida, firmitate munimento-rum & pulcritudine tedium longe fuperabat a) , iilumprogenuerat. Matrem Phalaridis in fomniis vidiiTe 6mu-lacra Deorum > quse domi adfervata habuit; & ex hisMercurium e patera , quam dextra manu teneret, fan-gvinem fundere: qui, cum terram adtiglfTet, refervefce-bat iic, ut tota domus fangvine redundaret, PonticusHeraclides refert; per quod fomnium Cicero, imrnanemfilii, nondum licet nati > crudelitatem portendi iignifica-rique voluit b). Prima ineunte aetate, parentes filium,artium liberalium cognitlone imbuendum curarunt: &,quia naturse bonitate utebatur fingulari, id quod epifto-lie ejus teftanturr), eos fecit progreilus, dignus ut ju-dicaretur, qut publicis intere/Tet rebus ac negotiis d)· Atvero, diffidiis inter cives fubortis, in turbido, ut pro-verbium habet, pifcaturus, quo magnum fi bi compara¬ret nomen, fadionern in fuas diftraxit partes, cujus au-xilio urbem totam, quantam, ditionl adjecit fuae, undeaccidit, ut primus A^riqenti Pyranntis. evaderet e). Tem¬pus, ii qusris, quo hoc Fadum fit, id hifce declarat ver-bis Moreri in Didionaire Hiftorique: Phalaris, .Tyrand* Agrigente en Sicile, fe rendit maitre de cette Ville laIL année de la LIL Olympiade; ou de la XXX. felon dyautres, & p y maintint durant environ 16. années. , %

af Cluverii Sicilia antiq. L. I. p. 202. b) L. L de Di-A 3 vinau

$ J * C $vitiaU c.2f. c) Cfr. Not. Rotbit in Cit. Offlc. L. TT. c. 7.ifj Dialog Luciani Phalaris lom. L edit. Grav. p. 73t.e) Ρlin. Hi(t. N. L. VIL c. 46.

$. II!.Arreptam fummam, ab Agrigentinls, majeilafem va-

rlis^polluit fceleribus, quare jure merltoque dixit Cicero:Phalanidis efl, praeter cetevos, nobilitata crudelitas a).Paulus vero Orofius docet Pbalarim fuiße mente cvu-delem, commentis crudeliorem, omniaque nefarie in inno-centes aqentem b). Ad hsec, quae adrulimus, teftimoniaaccedit Dan. Frledr. Janus, ita locutus: Εκ multis, quo-rum crudclitas nobilitata efl, nominajfe fufficiat Ρhala-rim, tyraunum Agriqentinorum, in Sicilia crudeliffimum,tf Gefarem Romanorum Neronem, quibp viχ u litis, po(Ihominum memoriam, crudelior in Hifloricorum monumen-tis reperietur c). Sic vero icribit, teile AthenKO , Cle-archus 5 iis ruro φησιν ωμοτητοε φοολοίξΐν τον τυξαννον ελα-trat t oos ycckcc&qvcc BctvocBut βξεφη i. e. Phalarin Tyrau¬num tanta efferatum fuiffe crudelirate tradunt, ut laten¬tes puelios recens natos, inter epulas , devorairerit d).At, abominanda fua aufa quo redderet duriora, fum¬mam adhibuit induftriam. Ex voto etjam ipfius, nefcioqua de caufla, nifi aureos fibi inde promiffurus montes,aderat ingeniofus qüidam faber, Athenienfis, nominePerillus feu Perilaus: hic idem animi fui follertiam Pba-laridi aperuit in tauro conficiendo ieneo, qui, praetercrudele fupplicium, quod miferls, in eum conjedis, ho-tnuncionibus fubeundum föret, ea inftrutus eiTet virtute,ut (ubje&o igne tauroque calefato, clamores iliorurn,per flftulas quasdam, in mugitus boum mira mutaret ra¬tionelle ulla fubeiTet cauiTa, cur vel tyrannus, vei alii,admifericordiam permoverentur. Quo invento dum Phalarismirifice obletabatur, artifex opus adgrefius eft PerilluspromiiTum. Hic vero Perillus, dum pro arte laboreve

iuo

φ ) 7 C #

fuomagnis putaret fe adfe&um iri prosmiis, falem percepitrernunerätionis fruétum, ut primum evacleret fu® artis do-cumentum. Eft illud fane unicum exemplum juftitice Pha-laridis, quod occurrit percelebrandum, quo injuftus ju- ,

fte puniretur. Perillum ehim, inquit Plinius, nemo lan¬dat fceviorem Ρbalaride tyranno, qui taurum fecit, mu-gitus hominis pollicitus igtie fubdito, ζ? primus eum ex-pertus cruciaium jußiore Jkvitia e). Nec.minus, hoc deeventu , belle cecinit Ovidius:

Et Pbalaris tauro violenti membra Perillitlorruit: infelix imbuit auclor opus fp

Alibi:* - neque enim lex aquior ulla,

Quam necis artifices arte perire fua g).Alibi:

- - favior iIL·,Qui falfum lento torruit igne bovem.

Qtiique bovem Siculo fertur donaße tyrannoEt diblis artes conciliaße fuas%

Munere in hoc, Rex, ejl ufus, fed imagine majortNec fola eß operis forma probanda mei.

Afpicis a dextra latus hoc adapertile tauri?Huc tibi, quem perdes, eonjiciendus erit.

Protinus inclufum lentis carbonibus ure,Mugiet, veri vox erit iHa bovis.

Pro quibus inventis, ut munus inunere penfes,Da, precor, ingenio pr&mia digna meo.

Dixerat: at Ρhalaris, pocmc miranda repertor,Tpfe tnum pra;fens imbue, dixit, opus.

Nec mora: monßratis crudeliter ignibus ußus,Fxbihuit geminos ore gemente Jonos h).

Deinde Phalaris omnem plane exuendo humanitatern, int>aturam efferattilimarum belluarutn transiit, eademquein pluribus, quos voluit torquendoi, ufus eft vefania.

Spe-

φ ) s ( &

Speciatim vero fcripta produnt anfiqua, hoc imrnanitatisgenus uiitatum fuiffe, cum Phalaris aliquem ad teftinio-nium, quod fuae congrueret fententiae, hoc eft , ad per-juriurn* adigere vellet. Scilicet, cognito, quempiam aii-cujus rei > qu« ad fe fuumque fpe&aret imperium, con-fcium eile , ei comprehenio taurum huncce propoiuit,minis additis, fe illum in eundem conjeélurum, fi falfadiceret. Id utique his verbis exprimit Juvenalis :

— Ambiqiice β quando citabere teftisJncerteque rei, Pbalaris licet imperet, ut fis

> Falfusj & admoto diäet per juria tauroiSummam crede nefas animam przferri pudori,Et propter vitam vivendi perdere cauβas i).

Cum igitur Phalaris, pertempus quoddam, jnaudita hac-ce ratione, truculentius in fubditos fefe geffifiet, & farnaVitae ipfius ad eorum quoque, qui exteras incoluerunf re-giones, perveniiTet aures; occafionem, qua hane elue-ret infamiae maculam, ratus eil optimam, fi teururn se-neum , ut iniigne quoddam fuae pietatis monumenturn,Apollini Delphico muneri mitteret, & legatos, qui fuamagerent cauitam, cum de crudelitate percelebri, tum deipfo tauro. Heic vero Hiiloricos in duasabire partes de-prehendimus. Alii enim, Delphicos munus hocce beni¬gne recepiiTe & Phalarim infontem judicaflfe isevitise ex-probratae tradunt; alii vero, illos fidem prastextse inno-centiae non habuifie, fed ejusmodi donarium, cruore in-nocentium permultorum maculatum , aedibus Deorunicenfuiffe indignum,adeoque remitteadum narrant A). Ul¬timi Harum opinionum, cum veritati confentanea fit, al¬bum nos adjicimus calculum. Νam, etjamfi Timseus/),taurum hunc, poil interitum Phalaris, ab Agrigentinistalfo commemoret in mare protrufum efle; conilat ta¬rnen, eum Agrigenti confervatum fuiffe ad ea usque tern·pora, quibus Carthaginenfes urbem expugnarunt, &, in-

v ter

# ) 9 ( ❖ter reüqua fpatla, hunc quoque taurum sentutti Carthagi«nem transtulerunt. Cujus rei teftis eft Cicero: Publ. Sei"pio, inquit, bello Punko tertio Cartbaginem cepit: qua invictoria, convocatis Siculis omnibus, quod diuttffime Jiepis-fimeque SiciIiam, vexatam a Cartbaginenfibus coqnorat,ju-bet omnia conquiri. Pollicetuv, fibt magnet curet fore, utomnia civitatibus , quet cujusque juifjent, refiituerentur.Tum illa, quet quondam fuerant Rimera Jublara, Therm-tanis Junt reddita-, tum alta Gelenftbus, alta Agrizentinis.·in qutbus etjam ille nobilts taurus, quem crudeliffimus o»mnium tyrannorum Phalaris babuifie dicitur &c. &c. m).Quid, quod Polybius Ioc. nuper cit. memorise prodidit:rera cd rS ταυξΗ κοιτά rrjv b.ίκξάτειοιν KΜξχη^ονΙων μετε-νεχβίντοε εξ άκξάγoivtos ek κuq^^o'voi, hy τη£ $υξ'αος 8ix-μενύα'ήζ ττεξί rås συνομοσίας , r\s συνεβαtvε y.oiSToåoit rå:bei τψ τιμοϋξίαν h. e. Hie taurus, cum iis temporibus, qul·bus Poem StciIiet imperium obtinebant, Adrigento Cartha-gittern translatus fit, maneatque etjamnum fenefira circaejus interfeapilia, qua damnati immittebantur·

a) L, 11 c, 7. de Offic. b) L. L c» 20. Cfr. Sabellici En»tiead, ff L JV.p.zyp. c) Hotitiet voc. Lat Lingn. ρ. 6o. d)Deipnofopb, IX, ρ 396, e) Hiß Hat. f . XXXIV. c. £. /)Art, Amand. L L v. 632. g)LC. ν. 6ff, b) Irift, L. III.eleg. ii, v. 39. feq. i) Satyr. VIIf. v, fiq· A) Ludan.Ρhal zp.740, l) Polyb. in excerpt. de virt.&vitiis p, 14.00,m) Orat. IV. in Verr. c· 57#

§. IV.Per annos fedeeim, uti fubmonuimus antea i poit«

quam adeo crudeiiter regnaflet, juftiifimas debitasque fuasimmanitatis peenas luit Phalaris· Etenim eidem fubjeili,vitae ejus tandem pertißfi} illum adfeeerunt fuppIicto,quoin eos antea graiiatus erat, hoc eft, in taurum atneumPhalarini cremandum conjecerunt; quare Poeta;

B JEre

Φ ) «Ο ( &JEre PerilJeo veros imitere jtwencos,At formam tauri tmvmiente fono,

Vtve ferox Ρhataris,, lingva prins enfe rejcttarMore bovis r Paphio thufus in <ere qemas a),

At Valerius Maximus b} ab hac Ovidii narratione feces-fum fecit, de exitio Phalaridis illud tradeηdo, quod Ze-non Eleates , Agrigentum veniens, feritate tyranni com»perta, nobiliffimos civitatis adolefcentes cupiditate iibe-randae patrise inflammaverit, Hinc, cum farna illius reiad Phalarim pervenlt, populum in forum convocavlt, Ze-nonemque illum vario torquere ccepit cruciatus genere ,ut, quos habuit confilii participesindicaret» Sed nihilaliud effecit, nifi, ut populus» Zenonis cohcrtatione ex-eitatus, animum fortunamque mutaverit» tyrannum vetlapädibus profternendo, A quo nihil diftentit TuIIius,dumIllum ηon ex rnfidils interlifTe, nec paucos» fed univer»famAgrigentinorum multitudinem, in eum impetum fecis-fe refert c}.

a) Ovid* in Ibin+v» 417. /eq. h) L. IIL c. p.2^c) L IL C· Ί* de Offic-

§. V»Hancce Phalaridis crudelltatem qui rfte penfifarif,,

non mirabitur fåne multa, & magna inde enata fuiiTeproverbia. Hinc non tan tum in ter Grsecas vulgo refer»tur parcemiasr άξχη φ<χΚάξ«ϋοςY hoc eil imperium crude»fe, verum etjam apud Latinos fsepius obtlnet» Sic cumCicero Attico fcriphilet a): itlum qniäem, (Caefarem) cujusφοίλαξίσμον. times, omnia teterrime fachintm, nihil aliudinteileéfum voluit r nifi rationem, qua tyrannus rhalarisufus eft s hoc eft, crudelitate & caede. Prseterea in ipföTullio alibi occurrit: imperium Phalaridis bΛ Quid, quodmentionem itidem facit Phalaridis Grammatiti c) h. e.utIpfe declaratqui non notam ad malum verfum adponat,fed Po£tam armis perfeguatur. Accedit quod y cum Epi-

curus

# ) ϊ' ( &curus fummam in EvSvjtfcc pofuerlt felieitatem , 11 Ium di*xerit fapientem, fi in Phalaridis taoro peruratur, excla*matururn: dulce eft, ad tne nihil perlinet d) > ejusmo-di proverbia, quibus truculentifiimam fignificarent cru·delitarem, ex Phalaride, fcelerum omnisque inhumanitatiifatellite, repetenda funt. Seneca idem illud diritatis exem-ρ Ium latius paulo diducit, ita loquendo t propofmilb mihiΡhalariη tyrannum: Si fanqvine humano non tantim qau·det) fed pafcitur, fed tf, fuppliciis omnium filatum\ crude·■litatem infatiabilem exercet, nec ira 9 fed aviditate qua*dam ffiviendi furit v β in ore parentum filios jugulat,, βnon contentus ßmplici mortetdiftorquet\ na urit jolumper·tturos f fed excoquit Λ β arχ ejus cruore femper recentimadet .· parum eft huic beneficium non reddere. Qvidquiderat, quo mihi cobcerertt, interrifα juris humant Jocietasßbfcidit e). Reftar, ut argutum illud Pindari Carmen heicfocum obtineat f)rΟυ (pSnei φιλοφξων Non interibit Crceß comi-

άξ€τά' tatem fapiens virtus.Τov δέ τοούςω χοοΚκέω καν At in taurofineobominum u*

Ttjfci, vyjKéoc vccv ßalatoremrffimmmente'νχβξά φοίλαξίν κατέχει 7tccv~ odiofa Ρhalariη tenet ubim

rot (pccris: que farna :ουδέ μιν φόξμιγγεε ύπωξόφιχι neque ipfum eitbarfi dorne-

κοινωνιών fticfi in tonfortiwnμχλ&ακάν , τταΐδων οάςοισι fvave puerorum voeibits te*

δέχονται.. neris admitlunt.a) L. VfL ep. n. b) L. C. ep. t$· c) Örat. in Pifon.

t. qo. d) Senec. epift. 66. cfr. tit. örat. in Pifon. r. ι$. e)L. VII. c. ip.de Benefic* f) Pythioriica I.p* ji, &jz.

Hinc licet fatis adpareat, quod faevitia Phalaridis fue-rit tam gravis, quam qu« graviffima; non] tarnen defunr,qui eui» excufandum putent. Scilicet, provocant ad epi-

§. VI«

B 2 itolas

^ )· Ϊ2 ( $ftoias ejus, quas Athenienfibus & facerdotibus Delphicisdederat, in quibus non tantum idea optimi Principis conti-ttetur,fed etjam concluditur, hanc erudelitatern, per ma-litiam hominum, ei invito extortam eile. Quicquid eil,iliud Phalarishabuit fatum peculiare, ut crudelitatis ma-cula turpiffima fit notatus, eximiis ejusvirtutibus, fi qusefuerint, inter do&os , alto involutls filentio. Quare di-cit Lubinus nulluni Ρbalariη in jüos hoftes adeo, quam vi-ros doclos, in tbalarin erudeles fuifje a). Hsec funt, quoecirca Phalaridem obfervavimus potiora. Plus i'oret, fateor,hac de re ediflerendum, nifi res angufta dorm juberet

hifce, breviter addu&is. colophonem imponi.a) Cfr. Erafm. Schmidtus in Pythia Pindarica p. 60.

S. D. G.Preeftantifilmo Domino AUCTORr,Populari Amico Integerrinw,

Sanguineos quondam, fama eil > regnafle tyrannosjInque honu'nes aufis triftibuä inque Deuni.Priilina civil» tellus maeuiata cruore

Damnat adhuc asvi turpia monftra fui.Quem fugit, heu, Phalaris, peftis qua tetrior ulla

Siciliac nuniquam ftragibus auxit humum ?Mille modis vabiem ilimulabac, fangvine diram

Nequidquam cupiens edomuifle iitim.Nee mseftis precibus , nec blanda voce movetur,

Caede fed infontum crefcic ad arma furor.Donec & in taurum , quem fecerac arte Perillus,

Au&or fupplieii truditur ipfe mifer.Hunc Tua dum itringic Phalarifmum doäa Camena,

Haud parcas laudes Te meruiiTe doces.Tum fimul oftendis, quam fit fugienda tyrannis,

Quamque ferox deceat non fubiiiTe jugum»Gratulor egregii laetus conaminis orfa,

Huc ducit virtus, hac lubet ire via,Tempora Te, Kinberg , nam fas eft , grata manebnnt,

: Dignaque Te pofthaec fors Tua vota dabit.Animo, quam v ena , largiori adplauditJOHAN.' MELCHIOR SCHÖNSTEDT.