AnestesiaGeriatria_CBA2009

download AnestesiaGeriatria_CBA2009

of 58

Transcript of AnestesiaGeriatria_CBA2009

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    1/58

    Prof. Antonio Roberto Carraretto, TSA-SBAProfessor de Anestesiologia UFES

    Responsvel CET Integrado HUCAM-HAFPESMestre em Anestesiologia FMB, UNESP

    56 CBA - 2009

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    2/58

    Sharbat Gula@ Steve McCurry

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    3/58

    Conceito

    senilis= velho (lat.) Debilidade mental ou fsica que pode estar

    associada a idade avanada.

    debilidade fsica e mental associada idadeou a uma alterao prematura dos tecidos. Prematura: 40 anos.

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    4/58

    Senilidade = Perda de Reservas

    Fenmeno fisiolgico progressivo. Alteraes na estrutura e na reserva funcional dosrgos e tecidos.

    Degenerao das estruturas moleculares de tecidosespecializados.

    da flexibilidade e elasticidade do tecido conectivo. da capacidade de reserva (margem de segurana).

    Cardiopulmonar Heptica Imunolgica - SNC

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    5/58

    Aumento da expectativa de vida. Reduo da mortalidade cirrgica. Pacientes com um complexo de respostas fsicas

    ao ambiente e as condies scio-econmicas. A longevidade permite o aparecimento de

    diferenas genticas entre indivduos.

    Aumento da populao de idosos

    1920-2030 - EUA

    Current Population Reports, P23-209, 65+ in the US:Washington, DC: U.S. Government Printing Office; 2005.

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    6/58

    12% populao > 65 anos. 33% dos 25 milhes de cirurgias. 33% das despesas de sade.

    50% dos U$ 140 bilhes das verbasfederais de sade. 50% dos pacientes > 65 anos faro pelo

    menos 1 cirurgia, at a morte.

    Necessitam de recursosdesproporcionalmente elevados

    A anestesiologia ser responsvel por

    prover um cuidado com custo efetivo.

    Aspectos Econmicos (EUA)

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    7/58

    Avaliao Pr-Anestsica

    Cardiovascular

    Neuro

    RenalHepticoMetablico

    HematoImuno

    Gastro/Intest

    Via areaPulmonar

    Histria Clnica

    MedicamentosCapacidadeFuncional

    Exame Fsico

    Exames ComplementaresDirecionados

    PlanejamentoPerioperatrio

    Muravchick S. Preoperative assessment of the elderly patient.Anesthesiol Clin North Am 2000;18(1):7189, vi.

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    8/58

    1. Idade.2. Estado fsico (ASA) e

    doenas associadas.3.

    Eletiva X Urgncia.4. Tipo do procedimento.

    Fatores Associados

    PolifarmciaAumento das reaes adversasUso de frmacos alternativos

    8

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    9/58

    Funo cardiovascular. Farmacocintica / dinmica. Funo respiratria.

    Regulao da temperatura. Mental / cognio.

    Onde a idade interfere na conduta anestsica?

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    10/58

    Alteraes Cardiovasculares

    Reposio progressiva do tecido cardaco evascular funcional por tecido enrijecido efibrtico.

    Comprometimento do enchimento diastlico edas respostas cronotrpicas e inotrpicas.

    Diminuio da compensao das perdassangneas, sob a vasodilatao provocada

    pela anestesia, com aumento da freqnciacardaca e frao de ejeo. Baixa reserva ao estresse no ps-operatrio.

    10

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    11/58

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    12/58

    Alteraes no SNA

    Menor capacidade de manter a estabilidadehemodinmica. da influncia tnica parassimptica. da responsividade aos beta-receptores.

    da atividade do SNS. da resistncia vascular sistmica. (? X ?)

    Menor capacidade de manuteno do dbito cardacoe da presso arterial.

    compensao das perdas sanguneas e sequestros.

    Baixa reserva ao estresse no ps-operatrio.12

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    13/58

    Alteraes Respiratrias

    da funo das estruturas da laringe. da elasticidade da caixa torcica (ssea). fibras musculares = massa muscular reserva ventilatria

    da superfcie alveolar de troca. da resposta do SNC com alteraes

    anatmicas, mecnicas e funcionais.

    expansibilidade. recolhimento

    elstico.

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    14/58

    Alteraes Respiratrias

    Perda da elasticidade parenquimatosa. dimetro das vias areas de maior calibre

    espao morto anatmico e fisiolgico.

    dimetro das vias areas de menor calibre tendncia ao colapso air trapping.

    da capacidade de fechamento.

    da superfcie de troca.

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    15/58

    Alteraes Renais

    Estrutural e Funcional:

    Desaparecimento de unidades funcionaisAproximadamente 50% aos 80 anos

    da reserva funcional. da capacidade de lidar com as alteraes

    de volume e eletrolticas. Pr-disposio a insuficincia renal.

    Alteraes no metabolismo dos frmacos. Filtrao glomerular:

    Jovem 60 anos 80 anos

    125 mL/min 80 mL/min 60 mL/min

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    16/58

    Alteraes no Sistema Nervoso Central

    Desgaste e perda neuronal.10 bilhes neurnios 50.000/dia.Reduo do fluxo sangneo cerebralReduo do consumo de O2 (CMRO2)

    Reduo da densidade neuronal. Perda de 30% massa cerebral (80 anos). nmero de receptores de serotonina. dos nveis de Ach e receptores de Ach. dos nveis de dopa e receptores de dopa.

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    17/58

    Alteraes no Sistema Nervoso Central

    da necessidade de agentes anestsicos. Inalatrios, narcticos, barbitricos, bdz.Anestsicos locais.

    C50 fentanilmedida pelo EEG

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    18/58

    Farmacocintica e Farmacodinmica

    Perda massa muscular e ganho de gordura. do volume sangneo (20-30% - 75 anos). metabolismo e eliminao.

    Baixa ligao com efeito farmacolgicointenso:Diminuio das protenas (pp. Albumina)Alteraes das protenas com menor

    capacidade de ligaoCompetio com outros frmacos em usoDoenas que interferem no fenmeno

    18

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    19/58

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    20/58

    Pacientes > 65 anos: Mdia de 8 medicamentos. n de frmacos = n de reaes (5-35%).

    Muitos frmacos de classes semelhantes aousados na anestesia.12 fatores associados aos frmacos.9 fatores associados aos pacientes.

    Polifarmcia

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    21/58

    Polypharmacy and Perioperative Medications inthe Elderly

    Polypharmacy is a significant and complexproblem affecting more than 40% of thegeriatric population. Accurate medicationhistories may be difficult to obtain, but must

    include over-the-counter remedies as wellas prescription. Physiologic changes occurwith aging that predispose elderly patientsto adverse drug events. At a minimum,medications with significant anticholinergicproperties should be recognized andavoided in the perioperative period.

    Sheila Ryan Barnett, Anesthesiology Clinics. Volume 27: 377-389 (Sep 2009)

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    22/58

    Erva Interaes Interrupo

    Echinacea Reaes alrgicasImunossupresso

    ---

    Efedra HipertensoArritmias

    24 h

    Alho Inibe agregao plaquetasAumento risco sangramento 7 dias

    Ginko Inibe agregao plaquetasAumento risco sangramento

    36 h

    Ginseng Hipoglicemia

    Aumento risco sangramento

    7 dias

    Kava Interao com sedativos 24 h

    Erva So Joo Induz citocromo P450Afeta nveis outros frmacos

    5 dias

    Ervas Naturais ???

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    23/58

    MAC

    MAC fraction = 1.32 x 10-0.00303 X Idade

    Eger EI: Age, minimum alveolar anesthetic concentration, and minimumalveolar anesthetic concentration-awake. Anesth Analg 2001; 93:94753

    MAC 6% por dcada.

    Alteraes em canais inicosassociadas a receptores nicotinicos,Ach, GABAA, e glutamato.

    Provveis alteraes nos canaisinicos, na atividade sinptica ou nasensibilidade do receptor podem

    interferir na pDin.

    23

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    24/58

    Alteraes de parmetros fisiolgicos

    % alteraes: idoso X jovem

    gua corporal 15Massa magra 35

    Gordura 50 (mulher) 100 (homem)

    Albumina srica 20

    Rim (peso) 20

    Fluxo sanguneo heptico 40

    Volume sanguneo 25-30

    ALTERAES pK e pD: pK altas concentraes. pD aumento da sensibilidade. Associao = pK + pD.

    24

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    25/58

    Sedativos e Hipnticos

    Frmaco Jovem Idoso

    Midazolam 0,05 0,02 mg/kg

    Propofol 2-2,5 1-2 mg/kgManuteno 100-200 50-100 mcg/kg/min

    Ketamina 0,5-2 0,3-1,5 mg/kg

    Etomidato 0,2-0,3 0,1-0,2 mg/kgTiopental 3-5 1,5-3 mg/kg

    25

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    26/58

    Opioides

    Frmaco Jovem Idoso

    Morfina 0,03-0,06 0,02-0,03 mg/kg

    Fentanil 1-2 0,5-1 mg/kg

    Sufentanil 0,5-10 0,25-5 mcg/kg

    Remifentanil 0,1 0,05 mcg/kg

    Manuteno 0,5-2 0,3-1,5 mcg/kg/min

    C50 fentanilmedida pelo EEG

    26

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    27/58

    Alteraes na Juno Neuromuscular

    da distncia entre o axnio juncional e a placamotora terminal. Achatamento das pregas da placa motora terminal. da concentrao de receptores de Ach na placa

    motora terminal. da quantidade de Ach nas vesculas juncionais. da quantidade de Ach liberada. da funo e do fluxo sangneo heptico e

    renal. Alterao do volume de distribuio.

    27

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    28/58

    Bloqueadores Neuromusculares

    Frmaco Jovem Idoso

    Succinilcolina 0,5-1,0 0,5-1,0 mg/kgRocurnio 0,1-0,6 0,05-0,4 mg/kg

    Vecurnio 0,02-0,06 0,01-0,04 mg/kg

    Pancurnio 0,02-0,1 0,01-0,05 mg/kg

    Cisatracrio 0,05-0,2 0,05-0,2 mg/kgAtracrio 0,2-0,5 0,2-0,5 mg/kg

    Doxacrio 0,01-0,03 0,005-0,03 mg/kg

    28

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    29/58

    Termorregulao

    Respostas fisiolgicas a hipotermia:Vasocontrio (mais eficiente)Tremor (1 C abaixo da vasoconstrio)

    Termorregulao insuficienteTremor: jovem = 36,1 C.; >80 anos = 35,2 C.

    Maior perda de calor = maior hipotermia Anestsicos = Imobilizao e Vasodilatao Ambiente + frio Lquidos Exposio Inibio das respostas termorregulatrias

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    30/58

    Consequncias da Hipotermia

    Efeitos mais prolongados dos anestsicos e BNM. Recuperao mais demorada: metabolismo. Aumento do risco de infarto do miocrdio. Vasoconstrio: hipxia tecidual, cicatrizao. Diminuio da imunidade: risco infeco (2 C 3X). Sangramento: da funo plaquetria

    das enzimas da coagulao

    do nmero de transfuses Limiar devasoconstrio

    30

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    31/58

    Hipotermia: Medidas Preventivas

    Aquecimento do ambiente Proteo do pacienteCobertores, manta trmicaSolues aquecidas: IV, assepsia

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    32/58

    Alteraes osteoarticulares:Dor e fraturasLimitaes do movimento

    Fragilidade da pele: Isquemia e compresso

    Aspirao do contedo gstrico e secrees.

    Posicionamento

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    33/58

    Efeitos Cardiovasculares da Anestesia Geral

    CAM (6% por dcada). contratilidade miocrdica. dbito cardaco. presso arterial:

    Alteraes cardiovascularese autonmicas da idade.

    Doenas co-existentes.

    Medicaes em uso.

    Depresso do baroreflexo.

    33

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    34/58

    Efeitos Cardiovasculares da Anestesia Geral

    Perda do ritmo sinusal

    durante a anestesia do dbito cardaco e presso arterial. Hipovolemia:

    Relaxamento vascular com diminuio da PA. da presso de enchimento. Endurecimento ventricular.

    Doenas concomitantes: Diabetes e hipertenso Uso de medicamentos Beta-bloqueadores diminuem a resposta aumento da FC e DC durante a hipovolemia.

    34

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    35/58

    Efeitos Cardiovasculares do Bloqueio Espinhal

    Bloqueio do simptico eferente que liberacatecolamina: Msculo liso Nodo SA, AV. Cardio aceleradores (T1-T4)

    Perda da vasocontrio mediada pelo SNS comdiminuio da RVS.

    Perda da estimulao cardaca: freqncia cardaca volume de ejeo da contratilidade (frao de ejeo)

    Perda da constrio venosa Seqestro venoso do retorno venoso do enchimento e volume de ejeo do dbito cardaco

    Respostas hemodinmicas

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    36/58

    do volume de sangue mesentrico (+6,7%) e membrosinferiores (6%).

    Respostas hemodinmicas anestesia espinhal alta

    Rooke GA, Freund PR, Jacobsen AF. Hemodynamic response and change inorgan blood volume during spinal anesthesia in elderly men with heart disease.

    Anesth Analg 1997;85:99105.

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    37/58

    Nvel do bloqueio epidural (bupivacana 0,5%)

    Veering BT, Burm AGL, VanKleef JW, et al. Epiduralanesthesia with bupivacaine:effects of age on neuralblockade and pharmacokinetics.Anesth Analg 1987;66: 589594.

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    38/58

    Nvel do bloqueio X PAM

    Simon MJ, Veering BT, Stienstra R, et al. The effects of age on neural blockadeand hemodynamic changes after epidural anesthesia with ropivacaine. AnesthAnalg 2002;94: 13251330.

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    39/58

    Sensitivo (A) Motor (B)

    Durao do bloqueio

    Paqueron X, Boccara G, Bendahou M, et al. Brachial plexus nerve block exhibitsprolonged duration in the elderly. Anesthesiology 2002;97:124549.

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    40/58

    Concentrao plasmtica lidocana

    Total Livre

    Fukuda T, Kakiuchi Y, Masayuki M, et al. Free lidocaine concentrations duringcontinuous epidural anesthesia in geriatric patients. Reg Anesth Pain Med2003;28:215-20.

    X

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    41/58

    Interao BDZ X Bloqueio na Hipxia

    0

    20

    40

    60

    80

    Acordado,Bloqueio Baixo

    Sedado OUBloqueio Alto

    (T6)

    Sedado EBloqueio Alto

    (T6)

    Reg Anes 17:139, 1992

    PercentofSubjectsWith

    SaO2Below

    90%

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    42/58

    42

    A i R i l X G l

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    43/58

    Anestesia Regional X Geral .

    Condies clnicas do paciente. Tipo de cirurgia / durao. Analgesia ps-operatria.

    Paciente acordado ou sedao leve.

    A i R i l X G l

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    44/58

    Anestesia Regional X Geral ..

    Bloqueio subaracnideo ou epidural (T8). Tcnicas contnuas: dosagem durao. Bloqueios de extremidades.

    CUIDADOPosicionamentoBronco aspiraoAgitao per-operatria

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    45/58

    Vantagens da anestesia epidural / espinhal

    da resposta ao estresse cirrgico. Melhora da oferta/consumo de O2. do fluxo sangneo endocrdico.

    da CAM. da patncia em enxertos.

    Preservao da funo pulmonar. narcticos no ps-operatrio.

    Di f C iti P O t i

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    46/58

    Disfuno Cognitiva Ps-Operatria

    Doenas SNC. Polifarmcia.

    Interao drogas. lcool. Abstinncia

    sedativos ehipnticos.

    Alt. Endcrinas emetablicas

    Demncia. Ansiedade.

    Anticolinrgicos. Barbitricos. Benzodiazepnicos.

    Hipxia. Hipocarbia. Spsis.

    46

    Di f C iti P O t i

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    47/58

    Analgesia PO. Cirurgia Ambulatorial. Causas ?? Tratamento

    Haloperidol Droperidol Clorpromazina

    Disfuno Cognitiva Ps-Operatria

    47

    Di f C iti P O t i

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    48/58

    Disfuno Cognitiva Pos-Operatoria

    Preferir cirurgia ambulatorial. Analgesia adequada. Vigilncia aumentada.

    Determinao das causas ?? Haloperidol

    0,25-2 mg, VO, a 2 h antes de dormir + doses0,5 mg, at regresso dos sintomas.

    Droperidol. Clorpromazina (hipotenso).

    R t U i i P O t i

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    49/58

    Intercorrncia comum. Dor e agitao Cirurgias:

    Ano-retal Hrnioplastias

    Ortopdicas Tcnica Anestsica

    Anestsicos locias de longa durao Anestesia espinhal Bloqueio epidural prolongado

    Auxlio de ultrassom porttil. Verificao da possibilidade de bexiga cheia. Evitar a distenso excessiva da bexiga

    Reteno Urinria no Ps-Operatrio

    BIS P i t Id

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    50/58

    BIS no Paciente Idoso

    Geralmente usamos sobredose. Monitores MAC (padro 40 anos) BIS 50-60 melhor do que BIS 30-40.

    Menor mortalidade.Menor incidncia de Disfuno Cognitiva.

    Monk: Anesthesiology 2003; 99:A1361Weldon: Anesthesiology 2002; 96:A1097Schubert: Anesthesiology 2001; 95:A52

    C l

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    51/58

    Alteraes com perdas de capacidade e reservasem diversos sistemas. Grupo heterogeneo com respostas diferentes aos

    frmacos.

    Alteraes farmacocinticas e dinmicas. Alteraes na distribuio, metabolismo e

    eliminao. Aumento da sensibilidade aos frmacos.

    Polifarmcia.

    Concluses

    Baixas DOSES e Injeo LENTA

    51

    Concl ses

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    52/58

    Pr-Oxigenar com eficincia Hidratao venosa meticulosa Normotermia. Oxigenao: transporte e SRPA.

    Analgesia ps-operatria adequada.

    Concluses

    Frmacos: Dose e Velocidade de injeo. a dose dos que atuam sobre o SNC. Antecipar o sinergismo. Antecipar o efeito prolongado dos BNM. Preferir os de curta durao.

    Concluses

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    53/58

    Hipovolemia

    baixa tolerncia. Tnus simptico a sua remoo diminui a

    resistncia vascular sistmica e a pressoarterial.

    Perda da elasticidade pulmonar predispe ahipxia e pneumonia.

    Frmacos de curta durao para evitar:

    hipotenso residual,depresso respiratria edelrio ps-operatrio.

    Concluses

    Especialidade em Anestesiologia

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    54/58

    Especialidade em Anestesiologia

    www.asahq.org

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    55/58

    55

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    56/58

    56

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    57/58

    57

    Muito Obrigado

  • 8/9/2019 AnestesiaGeriatria_CBA2009

    58/58

    Muito Obrigado

    G t d fl d dSh b t G l