Assentamentos Em Debate

7/31/2019 Assentamentos Em Debate

1/302

CaioGalvodeFranaeGerdSparovek(Coord.)

Colabo

r adore

s :AntnioM

.Buainain,Be

rnardoM.Fernandes,

DeboraLerrer

,EdgarA.Ma

lagodi,Eliane

Brenneisen,G

zenaroIenoN

eto,

HansMeliczek

,JosC.C.Go

mes,JosMar

iadaSilveira

,LauroMatte

i,

LuisH.Cunh

a,MarildaA.

deMenezes,P

auloR.Marti

ns,Ramonildes

A.Gomes,

SrgioSauer,

SniaM.P.

Bergamascoe

VeraL.S.Bo

ttaFerrante.


2/302


3/302


4/302

Assentamentosem debate

mda /ne adB, 2005

A e b a t e 8

C o o r d e n a o

C G F G Sk

C o l a b o r a o

A M Bu, B M F, L,

A M, B, G I , H Mzk, J

C Cs G, J M S, Lu M, Lu Hqu Cuh,

M A Mz, Pu R M, R A G,

S Su, S M P B V L S B F.


5/302

A ebate 8

Cyh 2005 y mda

Projeto grico, capa e diagramao

M u m10 Gf

R e v i o

O

Ms A (mda)

www...

su A

Ru (ne ad)

cn, Qu 1, B C, . T C,

5 , 506

cep 70711-902 B/F

T: (61) 2 8 8661

www...

pct mda/iica A P P

S Ru Sus

Li Inci o Lla da Silva

P R

Migel Soldat elli Roet t o

M

A

Gilerme Cael

S-xu M

A

Rol Hacbart

P Iu

Cz R A

Valter Bian cini

S Auu F

gnio Peiot o

S R A

Jo Hmbert o Oliveira

S T

Caio Galvo de Frana

C- u

A Ru

B3 B, M A. uA Ru.A / C G

F , G Sk. C A M Bu ...[ ]. -- B : A, .

3 .; x . -- ( ; ).

V u.

. A u qu B. . A u B. 3. R B. I. Tu II. F, C G .

III. Sk, G. IV. S.C 333. 3


6/302

Apresentao

Apblicao Aentamento em Debate a oportnida-de h u , f su .

C u s , , u u qu A Q A R

A B. Aqu - uz u qu f B. T u , u ,fu , u u s x , u 4.40 su 14.414, h u f .

A qu, u u u u, x *. A , su AM Bu, B M F, L, A M, B, G I , H Mzk,J C Cs G, J M S, Lu M, LuHqu Cuh, M A Mz, Pu R M,R A G, S Su, S M P B

* Eeialisa no tema da reorma agrria oram onvidado a analiar a pequiaA Qualidade dos

assentamentos da Reforma Agrria Brasileira, a partir de tr quese:

1. Quai o a ontribuie que o dado na publiaoA Qualidade dos Assentamentos da Reforma

Agrria Brasileira trazem para a ompreeno da reorma agrria ob a tia do eu egmento ou

de eu vi de anlie?

2. A metodologia adotada adequada para a anlie da reorma agrria ob o ponto de visa do eu

egmento ou de eu vi de anlie? Quai o a vantagen e a resrie do mtodo adotado?

3. Na avaliao da qualidade da reorma agrria ob a pereciva de eu egmento ou de eu vi de

anlie, quai quese oram equeida ou abordada de maneira inuiente na publiao?


7/302

NEAD Db 8

V L S B F, u A Db,u u u u . s u su qu - qu , s z , h u qu f .s .Aentamento em Debate

z u u . P A Db u uu s f, qu xs, qu , qu s u us .

A Db qu s u f u . Qu s x- , , h qu , -. P qu s x A Db u u u .

Caio Galvo de Frana e Gerd Sparove


8/302

Sumrio

1 Remo de A Qualidade do Aentamentoda Reorma Agrria Braileira 10

1.1 Apresentao 111.2 A rea reformada no Brasil 111.3 A disponibilidade dos resultados da pesquisa 121.4 Metodologia adotada na pesquisa 11.5 Resultados 15

1.5.1 Eficciadareorganizaofundiria 151.5.2Qualidadedevida 191.5.3Articulaoeorganizaosocial 241.5.4Aooperacional 281.5.5Qualidadedomeioambiente 1

1.6 Concluses 5

2 Colaboradora e colaboradore 9

2.1 A su su

: u L Hq Ch, R Av G, M Ap

Mz, E A M G I N 40

2.2 O f BS S 57

2. A qu :

qu u u A Q A R A BS M P P B V L Sv B F 75


9/302

NEAD Db 8

2.4 Rf : hA Q A R A B

A M B J M Sv 89

2.5 I u qus : u u u

A Q A R A B

B M F 11

2.6 O , qus Db L 1

2.7 Pqu u : u qu

J C C G 155

2.8 R u: u qus L M 168

2.9 R qus : u u P Rb M 184

2.10 C A Q A R A BH Mzk 199

2.11 A u: s u u E B 206


10/302

A b

Comentrio do atore de A Qualidade doAenta mento da Reorma Ag rria Braileira 28

.1 O : z 29.2 M f 240

3.2.1 E f f 2403.2.2 O bjv 2443.2.3 O f 246

. A 2473.3.1 O p q 2473.3.2 U p p h 2493.3.3 Cv p 2513.3.4 A 2523.3.5 O 223.3.6 Ef, b 2543.3.7 A xz 255

.4 L 2563.4.1 O 2563.4.2 E, b qv 2573.4.3 A x 2593.4.4 A p v 260

.5 : 2643.5.1 Oh p, bjv 2643.5.2 Ts 266

.6 : 2673.6.1 O p p 2673.6.2 O : IF IS 2703.6.3 O q v 2763.6.4 O b 277

.7 279.8 h 286.9 A u u

29


11/302

Resumo deA Qualidade

dos Assentamentos da

Reforma Agrria Brasileira

1


12/302

A b 11

. Apreentao

A u A Qualidade do Aentamento da Reorma AgrriaB, z G Sk, P L(200), u - s u. C u u , u u x x hu u , 200.

. A rea reormada no Brail

A qu , z 15 uh 25 2002, qu uu u A Qulidd d A dR A B 14.414 s 4.40 P A (PA), 1995 2001, - s . s , qu u uu x 17,5 h h, 86.096 , s, 28.825 u . A su s Fu 1. A qu z B .


13/302

12 NEAD Db 8

Figura 1 rea ocupada pelos projetos de assentamentopara os perodos de 1985-1994 e 1995-2001

. A diponibilidade do reltado da peia

O u qu u A Q- A R A B 200 - 2004 su A Ru (A). H uu ( ) (u

uu) qu A.O qu s

C I S (CIS), h://www...u.//x.x. s hsu .

1985-1994

Brasil

Centro-Oeste

Sudeste

Sul

Norte

Nordeste

UK1985-2001

As barras equivalem, na escala

do mapa, ao somatrio da

rea ocupada pelos projetos

de assentamento. A altura da

barra foi fixada em 100 km

e o comprimento varia emfuno da rea ocupada pe-

los projetos de assentamento.

Ao lado esquerdo do mapa

foi desenhado o contorno do

mapa do Reino Unido (UK) e

da Irlanda (cinza claro) na

mesma escala do mapa do

Brasil. A rea do UK muito

semelhante ao total da rea

reformada (15-2001) re-

presentada no mapa do Brasil.


14/302

A b 13

. Metodologia adotada na peia

P A (PA) z s - i) xu u s (S) I j; ii) u PA ( h u , s ); iii) s.

O u uz s s u. A uu s PA u , , s Ss I Pj RA (S). A u su s . A ,h 88 qus u s x 280 I qu z s u h ( PA qu s u ).

A qus z s:i) qu, ii) qu, u iii) qu. C x, qus 0 u T 1.

A qus s . U q-iiv, u s u u u qu qu u ( x

No

Quantas so?

Poucas Metade Maioria TodasMais ou menos

quantas so?

0-20% 21-40% 41-60% 61-80% 81-100%Em porcentagem,

quantas so?

30) Famlias que ocupam casas definitivas de alvenaria ou de madeira,

independentemente da origem dos recursos para a sua construoMarque apenas uma resposta

Existem famlias quej esto nas suas

casas definitivas?


15/302

14 NEAD Db 8

u z, u PA). Ou, qv, qu s x . ,qv, s, , p, u iri. A, u h uz s , , s uz. P u z, s qu qu

qu.F u qu qus u f u . u u u u .O u u u:

O ndie de efia de reorganizao undiria(IF) u qu - u, u z u us u . O u () . O PA, u qu u qu u s u . A u u .

O q v (QV) uu qus PA. O -u u, . A z PA ( s, ), - u , qu , . O , , PA . A q u u s PA.

A z (IS) x PA u u, , u s , ux


16/302

A b 15

u z, z . Qu qu u , . C , , u PA z s . A , , PA u .

A ao operaional (AO) u

I u s u PA, qu j. O f - u, s, , , z .A P A(PA), u , ju

s, h P F Auu F Lh A (P-A) , . Qu u - s u, qu x PAs , .

A qulidd il (QA) u qu s P P- (APP) R L (RL) . A xs x u s ( ) u . C , u ( u ) z. O s APP RL u u , xs u u .

. Reltado

1.5.1 E z

O f z u (IF) s u T 2 f Fu 2.


17/302

1 NEAD Db 8

Tabela 2 Valores mdios do ndice de eiccia dareorganizao undiria (IF), valores mximos e mnimos,onte e tipo de respostas para o Brasil e regies.

Mx: Mximo ndice possvel, considerando a resposta mais favorvel de todos os formulrios.Mn: Mnimo ndice possvel, considerando a resposta menos favorvel de todos os formulrios.Gov: ndice representando a opinio do Gestor da Interveno Fundiria (Incra ou Agncias Estaduais).Assoc: ndice representando a opinio das Associaes dos Projetos de Assentamento.Trab: ndice representando a opinio dos trabalhadores rurais, considerando os formulrios das

entrevistas com os assentados no membros da diretoria das Associaes.Qt: Porcentagem total de respostas quantitativas.SQt: Porcentagem total de respostas semiquantitativas.Ql: Porcentagem de respostas qualitativas.

IFMdia MdiaMx Mx

Mdia MdiaMx Mx

Mdia MdiaMx Mx

Mdia MdiaMx Mx

Mdia MdiaMx Mx

Mdia MdiaMx Mx

102 96

Min 90 Min 84

Fonte Fonte

Gov Assoc Trab Gov Assoc Trab

94 95 96 90 89 91

Tipo Tipo

Q t SQ t Q l Q t SQt Q l

92,3% 3,5% 4,2% 92,1% 3,9% 4,0%

91 92

Min 75 Min 77

Fonte Fonte


82 84 81 84 84 84

Tipo Tipo


87,9% 6,1% 6,1% 88,7% 6,3% 4,9%

105 95

Min 93 Min 83

Fonte Fonte


98 99 100 89 89 89

Tipo Tipo


92,6% 2,7% 4,7% 92,1% 3,2% 4,7%

97 95

Min 84 Min 84Fonte Fonte


89 94 90 89 90 89

Tipo Tipo


91,6% 4,7% 3,6% 92,0% 4,9% 3,1%

109 101

Min 99 Min 93

Fonte Fonte


99 104 105 98 94 98

Tipo Tipo


93,7% 3,4% 2,9% 95,4% 2,8% 1,8%

107 101



103 103 104 98 99 99

Tipo Tipo


96,6% 1,3% 2,0% 95,8% 2,2% 2,0%

95

1985-1994 1995-2001

90

82 84

99 89

104 99

91 89

103 97

Brasil

Norte

Nordeste

Centro-Oeste

Sudeste

Sul


18/302

A b 17

Figura 2 Valor do ndice de eiccia de reorganizaoundiria (IF) dos projetos de assentamento do Brasil.

Cada ponto no mapa indica um projeto de assentamento.

, u, u uz x . P 1985-1994,u B 95, u u u 1995-2001, qu 90 (T 2).

R, 1985-1994, - s qu Su(104) Sus (10) u 100. qu u - j ( ). A s u u qu f . M

Eficcia deReorganizaoFundiria (IF)

Valor do ndice de IF

Sistema de Coordenadas Latitude/LongitudeDatum de Referncia SAD 1 Brasil

20

45

70

5

120


19/302

1 NEAD Db 8

qu s x qu ( ), f f ( -suu), z f, . A u u , u, s .

O h , qu qu -

, qu u u . O u u. , - ( ), qu u .

O IF qu u u u x. A , B, u qu 1985-1994 x 18%. 1995-2001, , u 27%. A x j : a) fu x ; b) u x ; ) qu -- ; d) s u qu s, x .

C u h u qu , s qu f qu .

O u qu IF u u u. I qu , u u xs uqu. , -: ) A (4%, 1995-2001, 15%, 1985-1994); b) f


20/302

A b 1

u 1985-1994, P (1%) R- (13%); ) 21% A 13% Az, 1995-2001, 26% A 21% Az, 1985-1994. A f s Fu .

Figura 3 Variao nos estados de a) lotes vagos eb) lotes em que houve alterao dos beneicirios.

A ju IF qu f qu u z u uu B , uu , .O f z u s u u, qu f , qu , qu , .

1.5.2 Q v

O qu (QV) s u T f Fu 4.

Lotes vagos

Fonte: PesquisaA Qualidade dos assentamentosda reforma agrria brasileira, 2002

2

25

50

3%

Alterao de ocupantePA criados entre 15 e 2001

0510152025%


21/302

20 NEAD Db 8

Tabela 3 Valores mdios do ndice de qualidadede vida (QV), valores mximos e mnimos, ontee tipo de respostas para o Brasil e regies.



Q V68 60

Min 57 Min 48

Fonte Fonte


63 61 64 55 52 54

Tipo Tipo

Q t SQ t Q l Q t SQ t Q l

76,2% 7,2% 16,6% 78,1% 7,4% 14,5%

55 48

Min 43 Min 35

Fonte Fonte


50 49 48 42 42 41

Tipo Tipo


72,1% 9,0% 18,9% 75,8% 9,0% 15,1%

66 60

Min 56 Min 48

Fonte Fonte


63 61 61 55 53 53

Tipo Tipo


77,4% 4,4% 18,2% 80,4% 4,4% 15,2%

74 63



68 68 70 59 57 55

Tipo Tipo


70,9% 14,5% 14,6% 76,3% 10,7% 13,0%

74 68

Min 64 Min 56

Fonte Fonte


66 65 70 64 57 65

Tipo Tipo


75,9% 12,3% 11,8% 74,8% 15,0% 10,3%

81 72



76 81 74 68 71 65

Tipo Tipo


82,2% 3,3% 14,5% 78,2% 5,6% 16,1%

76 67

69 57

67 63

49 42

62 54

63

1985-1994 1995-2001

54

Mdia Mdia

Mdia Mdia

Mdia Mdia

Mdia Mdia

Mdia

Mdia Mdia

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Brasil

Norte

Nordeste

Centro-Oeste

Sudeste

Sul


22/302

A b 21

Figura 4 Valor do ndice de qualidade de vida(QV) dos projetos de assentamento do Brasil.


O qu qus u j, u u u.A - qu qu s j, uu u, u f qu u u .

O u B x, 6, 1985-1994, 54, qu 1995-2001. , ,

Qualidade deVida (QV)



20

4570

5

120


23/302

22 NEAD Db 8

h qu. C , fqu u qu s qu, PA h, . A , Su , u qu Sus C--Os, u u , s .

O qu u u QV, , : a) -; b) u qu; ) ; ) s. s , s u h. A u u h h f uu f u qu.

A u QV s s - Fu 5.


24/302

A b 23

Figura 5 Variao nos estados de a) acesso a ensino mdio;b) acesso a ensino undamental; c) acesso eletricidade; d) acesso gua de boa qualidade e e) moradia em casas deinitivas.

Ensino mdio

0255075100%

Ensino fundamental

Eletricidade Acesso gua

Casa definitiva

0255075100%

0255075100%

0255075100%

02550

75100%


25/302

24 NEAD Db 8

A u qu :) QV B x u s ; ) h u - qu qu ; ) qu . u qu z. A uf u u u -suu ; ) h qu u

qu.s s qu ,

u , z. , u -suu . Ps, x u u u s u .

O qu QV u : ) , 1995-2001, f s (45% f). x 1985-1994, u x u , (% Su); b) u u qu u B. s, 1995-2001, 43% s u

u qu, x (11% A, 2% R G Su, 5% G 1% R J); ) s, , x x , ; d) j u x ; ) s , u , .

1.5.3 A z

O u z (IS) s u- T 4 f Fu 6.


26/302

A b 25

Tabela 4 Valores mdios do ndice de articulao eorganizao social (IS), valores mximos e mnimos,onte e tipo de respostas para o Brasil e regies.



47 44

Min 37 Min 35

Fonte Fonte


43 43 41 40 40 39

Tipo Tipo


88,9% 3,8% 7,2% 89,7% 3,7% 6,6%

46 43



41 42 41 37 39 38

Tipo Tipo


89,9% 4,2% 5,9% 90,3% 4,1% 5,6%

46 45

Min 38 Min 36

Fonte Fonte


44 42 42 41 40 40

Tipo Tipo


87,4% 3,3% 9,3% 88,2% 3,5% 8,3%

51 47



46 47 46 45 43 41

Tipo Tipo


86,9% 6,7% 6,5% 89,0% 5,5% 5,6%

42 38

Min 31 Min 29

Fonte Fonte


39 40 33 34 37 32

Tipo Tipo


89,3% 5,8% 4,9% 92,8% 4,0% 3,2%

48 46

Min 37 Min 35

Fonte Fonte


43 54 40 40 51 40

Tipo Tipo


91,8% 1,9% 6,4% 93,0% 1,4% 5,6%

42

1985-1994 1995-2001

40

41 38

43 40

43 41

46 43

37 34

Mdia Mdia

Mdia Mdia

Mdia Mdia

Mdia Mdia

MdiaMdia

Mdia Mdia

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Brasil

Norte

Nordeste

Centro-Oeste

Sudeste

Sul


27/302

2 NEAD Db 8

Figura 6 Valor do ndice de articulao e organizao(IS) dos projetos de assentamento do Brasil.


O qu IS -: ) ; ) z

s u. O IS s s qu u. A qu, u x u f. A u u qu z u . S x: qu u , u s

Articulao eOrganizao Social (IS)



20

45

705

120


28/302

A b 27

. A ux , . A z s.

A z u qu qu .P u u z /uu s 9% PA ( B

j 1985-2001) 57% . A u , x us s, u f. A u x Su s, x s G, f.

A u qu, -, uz u u, u u s.A uz , qu u , u , . A s s s Fu 7.


29/302

2 NEAD Db 8

Figura 7 Variao nos estados de a) sistemasde produo cooperados e b) associaes

1.5.4 A p

O (AO) s u T 5 f Fu 8.

Participao em cooperativas

0

25

50

75

100%

0

25

50

75

100%

Participao em associaes


30/302

A b 2

Tabela 5 Valores mdios do ndice de aooperacional (AO), valores mximos e mnimos, ontee tipo de respostas para o Brasil e regies.



AO71 52

Min 58 Min 41

Fonte Fonte


65 60 66 48 44 47

Tipo Tipo


80,0% 7,7% 12,3% 82,0% 7,8% 10,2%

48 38



43 42 40 33 32 31

Tipo Tipo


70,7% 10,9% 18,4% 75,4% 10,8% 13,8%

70 51

Min 57 Min 39

Fonte Fonte


66 62 64 47 44 44

Tipo Tipo


81,5% 5,0% 13,5% 85,8% 4,5% 9,7%

72 58



66 64 63 52 51 50

Tipo Tipo


76,4% 15,5% 8,1% 78,4% 12,1% 9,5%

81 60

Min 69 Min 48

Fonte Fonte


75 72 71 56 54 53

Tipo Tipo


80,8% 11,1% 8,1% 80,5% 12,9% 6,6%

92 72

Min 80 Min 61

Fonte Fonte


88 86 86 67 71 66

Tipo Tipo


90,3% 2,6% 7,1% 85,0% 5,9% 9,2%

87 67

64 51

73 54

42 32

64 45

64

1985-1994 1995-2001

46

Mdia Mdia

Mdia Mdia

Mdia Mdia

Mdia Mdia

MdiaMdia

Mdia Mdia

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Brasil

Norte

Nordeste

Centro-Oeste

Sudeste

Sul


31/302

30 NEAD Db 8

Figura 8 Valor do ndice de ao operacional (AO)dos projetos de assentamento do Brasil.


A . s, , AO x . A u x . O AO , 1985-1994, f x Su Sus, 1999-2001. qu f, qu s u u I u . Ou

Ao Operacional (AO)



20

45

70

5

120


32/302

A b 31

u AO qu f u . A s u u , u -h s qu h .

O qu u : ) -suu (su , u qu s ); b) (s, h u); ) u

.O 64 B, 1985-1994,s qu , h s u xu. O qu 1985-1994 s qu s u- , u xs s . O h xs f. A s h xu .

1.5.5 Q b

O (AO) s u T 6 f Fu 9.


33/302

32 NEAD Db 8

Tabela 6. Valores mdios do ndice de qualidadeambiental (QA), valores mximos e mnimos, ontee tipo de respostas para o Brasil e regies.



Q A72 75

Min 55 Min 57

Fonte Fonte


62 64 65 64 67 68

Tipo Tipo

Q t SQt Q l Q t SQ t Q l

77,7% 9,6% 12,7% 80,5% 9,6% 10,0%

70 72

Min 52 Min 55

Fonte Fonte


58 63 61 60 65 65

Tipo Tipo


77,0% 11,9% 11,1% 79,6% 12,2% 8,2%

67 71

Min 52 Min 53

Fonte Fonte


59 60 61 61 63 64

Tipo Tipo


81,6% 5,7% 12,7% 82,5% 6,3% 11,2%

73 82



54 67 65 68 75 75

Tipo Tipo


75,7% 14,8% 9,5% 79,3% 12,7% 8,1%

79 82

Min 59 Min 61

Fonte Fonte


67 69 68 70 74 71

Tipo Tipo


78,5% 12,7% 8,8% 79,9% 13,6% 6,5%

82 84

Min63

Min63

Fonte Fonte


73 82 71 70 82 76

Tipo Tipo


71,3% 10,0% 18,6% 75,6% 10,6% 13,8%

73 75

62 73

68 71

61 63

60 63

64

1985-1994 1995-2001

66

Mdia Mdia

Mdia Mdia

Mdia Mdia

Mdia Mdia

MdiaMdia

Mdia Mdia

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Mx

Brasil

Norte

Nordeste

Centro-Oeste

Sudeste

Sul


34/302

A b 33

Figura 9 Valor do ndice de qualidade ambiental(QA) dos projetos de assentamento do Brasil.


O u u f, x s , C-Os Sus Su. A u , , qu u : ) qu u f- s u; u b) u s f . O qu u qu u x u ( x u s Su)

Qualidade do MeioAmbiente (QA)



20

45

705

120


35/302

34 NEAD Db 8

P P (APP) RL (RL) h . A qu u APP RL s , u u -: ) u PA,, , u q ; u b) uz u qu s s ,

. A h s qu PA ( u ) 0% , u 4% u , B (x 7,2 h h , 1985-2001, u 24,4 h h, 16,7 h h. qu z s , s u .

U x f u Gu Uz T (GUT) Gu f x (G). C u x, u z , z u , s u u . S , , qu fu -

, - u uz u GUT G.

A uf f (s, u , s s) j s u (PA) u usf u u . 871 h (,6% PA u 5,2% u ).


36/302

A b 35

C u , f qu z u - f. u z qu qu s u qu s u . A qu- , f u (PA ), z u

-suu u usf u qu qu .

. Concle

A u qu .

u f, s -- u u u u. , u u , qu - , j. S , u u. O - s h f u s z . x : ) f z u B;b) u , , uqu, u; ) s u 16 x ; ) -, u u, s uz su qu (B


37/302

3 NEAD Db 8

T, Cu T). T s s u f, P-A.O f qu-

. A ss PA , , qu u qu s .

A u f , z u -

. , u u : ) qu ss h su ; b) h u qu u. U s u u z u . su , , u. Au - , s , , , u, u , u . s qu - f s u .O , u , u u s u f qu u . O f -z u , f qu xu, qu , qu qu - ( , ,qu ). A u s , , x u qus.

O qu (qu, z s u) u uf. , qu u u , - . A, qu s u


38/302

A b 37

z u? Pqu u, , qu s s qu ?

A u s ( s u ), s u qu u s .A qu ,

, , f h u u u h. I u, u u - , u qu f .

u , uu . A , , u -h u qu ( , , s u, , ) u f.A x z qu, h u -,qu qu u , usu qu- s u --, h qu u u u h. u u u, u uu s qu s u .

qu u, , - u . u , , -suu,qu qu qu u u . qus, ,


39/302

3 NEAD Db 8

su f. A qu fu u su B u qu u u . O s u ( s h, -suu ) u -

qu qu h u. S ,h qu f z u.

Ou q u h xu , q, qu xu us . , -f u qu, f , s- qu , qu . O qu u qu j. O , fh su, qu , u , u u . T u u qu u u. O qu u, qu. A u qu? u ? qu?.

qu s qu u qu qu u B. , f h u, z x u

u qu z u.


40/302

Colaboradoras e colaboradores2


41/302


42/302

A b 41

N u , u qu z,

qu s , u u , , xs B-. Au qu s

I C R A B (Sh , 1998) , , qu qu u (L , 2004) u uu (Cs, 1992) (, 1995);(V, 1995; 2002). s x, qu A Q A- R A B, G Sk(2003), - u x us, u qu, z

, sz , z qu u .

s u s -, bjv xp q , qu u , u uz u qu s B- s , u qu u qu u x qus .

qu z u s ( , u ) u x . -


43/302

42 NEAD Db 8

, qus ( ) z u s qu uz su -. M, u z qu z us, u qu , uf qu .

P qu u s , u s -f. U h G

Sk us . S, u , h u qu ( - B qu 1985 2001), u, qu h . s h qu u ( ) u f u qu u qu .

A s -u f s. qu qu , , qu u suu u h - u u .

Poltica de reorma agrria opoltica de aentamento

Ququ s , , hs qu s. Mu u (F, 1994; A, 2002; M,T Mz, 2002) qu - B u u , f suuu . O qu z u


44/302

A b 43

u h - z u u qu u suu u.

A qu 1985, u , u -. u uu ,

u .O suA Qualidade do Aentamento da Reorma Agrria Braileiraz B ( u ), x u s. su fu f j su. H u u ( ) qu . M, ,- z (.47).

A z u f , qu- z s x ququ z u, f u h - B: -h z . Qu z qu qu u Csu 1988 (.40),

j- u u B h - qu f 1970, u z, -u su I C, O A B (OAB), u, qu, u .

A f qu s u- qu u qu f ( ) (.3), s-, , u h


45/302

44 NEAD Db 8

u xu , j B u ququ u u u, qu z u .

Qu qu qu ?F f qu su G

Sk u qu s j B, u -

. A s , , qu , qu s.A u s ,

qu:A s suuu, f z u (IF), qu u u u 95 (1985-1994) 90 (1995-2001) u qu 1 100. qu f qu u z u uu B (.96).O j qu x qu (QV) u 6 - 1985-2001 54 1995-2001 qu h,qu , .A z u qu . O u z (IS) 42 1985-1994 40 1995-2001. A qu qu z u j - (.106).A f qu u u - j u f u (AO) qu f z . A AO

)

)

)

)


46/302

A b 45

64 1985-1994 46 1995-2001. u . M qu s qu u () , - u u , u (.111).O qu (QA) x s (61/6 60/6, , 1985-

1994 1995-2001) qu , qu qu - u 64 ( 1985-1994) 66 ( 1995-2001).U (qu s P P R- L) qu, , s .

Ch , u, qu . qu h (z u) ( ), f (z u ). O su , ju, qu qu 1995-2001 (x qu ) 1985-1994. s h f u u -z ?

O retrato e emergem de otr a obervae

O qu A Qulidd d A dRr Agrri Brilir s u su u h u - B. Au

qu qu u :

)


47/302

4 NEAD Db 8

A suu u f qu f z u. su s - qu qu qu qu , quu , h , (.37). f , x, G B, qu 1985 u 0,858,

qu qu 1998 s 0,84. su z z s (M, T Mz, 2002) uu suu u u . O h uu, , qu qus uu , xu s .Pqu z 1997 qu 12 P, 1983 1995, qus 820 , u qu 79% qu u h u h - (qu 4% h qu h u ). O , u, , , z h , qu u s(I B, 1998). P u , u, u s (.10), x, f h qu . Pqu z

z u P, , u u qu su u u qu . , fh qu u (Mz, O M, 2004). , f- h , u qu u qu.

)

)


48/302

A b 47

O u z z u u x , , hs . A qu z Cu (2002) z j u x qu u f, s s u qu . A

z u su u qu z . A z s u z h - s u z IS.A , , , fu Isu Cz R A(I) (u -) - (Cuh,1997). Pqu P A (PA) z s P (Cuh, 200) u su, u u s s quu PA s u su u j . u, , qu 1995-2001, (AO) h x, s (u h ) , u, s PA. - s, u, - s u qu uz

u . -u , f u

)

)

)


49/302

4 NEAD Db 8

u u , qu qu z u s (Cuh, 1997). P u , s , z , qu x- qu , qu u x u s .su s, , qu

su s jus qu qu , qu xs qu .

Por e o ndice propoto o rgei

C qu u A Q Aentamento da Reorma Agrria Braileira j usf qu ux s u s u (.3), qu su h, u su - u us u qu uz h uz CS .

O f z u (IF) -u u (.48) u suu u (.89). J - fu IF suu u . M qu u f u ? A qu j , u u ( qu IF), uf u uu . , u


50/302

A b 4

qu su s uz uu , h qu uz u z h u u f h.

, , s , qu f, qus us s , qu x u,

f z u, qu u u . Qus qu -

qu qu u sz qu u suu u.

O qu (QV) u (u, , , ) - . O u z Su,qu x s, u Hu- (IH). M u z, , h QV. O fqu u , qu u , u. P- z qu u qu uh qu xuz j uj, qu ( h) h qu u , -, h.

Ou u u qu . qu, u , s uz


51/302

50 NEAD Db 8

us f QV. A h qu u , su - z -uf, f qu s(uu S, 1996; G, 2002).

O u z (IS) qu . A qu

u su h , u , ( u ) u - , hz , h u h

ju j u u h (Puet alli, 1994; OB et alli, 1998).

A x u . O IS u , xs u z . Ququ qu uqu - u z x u u: .O z , qu h qu . S s, s? Ou qu u qu , qu z qus qu h ?

, - u u u u z u u. P qu qu xs x I u z s z . , qu xs u u z u u , -


52/302

A b 51

z qu z uu h u u . U - s hs z , f z qu uz qu.

O (AO) u I u s u

(.51). u AO, qu qu s u f 1995-2001, 1985-1994. O qu u ququ f s: ., s , j qu s h , s qu

s u.M h u u u u :

u ququ s qu -. z qu s su u s -, h su . qu qu P As u . C u u , u: u - u u s u u fu u z z u qu ?

O qu (QA) s P P (APP) R L (RL), u u. A qu APP ,


53/302


54/302

A b 53

M , , u qu squ. h qu x h u qu ( qu s qu). Uh squ qu u qu h. qu x u qu x, u u qus

u qus. , , qu u qu qu . qu h u qu , u qus, u qu s - qu , , s. Bu ( z s qu), x, z qu u u u ; u qu h qu u s I.

s , qus qu s , u , z u qus qu u . A , qu s x A Qd A d Rr Agrri Brilir (.51-54), , z x qu . M qu u x .

Coniderae inai

A Q A R A B u u su -s h u - B. s


55/302

54 NEAD Db 8

, , qu qu u, qu u su z hs qu , , u s .

P u , x qu su u- u us qus qu u qu . M qu qu u-

, u s qu . A , uu s. O - , - . s f, u h, qu .

F, z qu ququ s - x u qusu: u su, qu , , , uu -. A - B h qu u, ( ) qu . A Sus , x, s u - . , qu qu u z qu , z Su u - s. B.


56/302

A b 55

Bibliograia

Al en te jan o, P. R. R pv R J:p -b . R J: CPA/UFRRJ, 1997. s.

Catro, M. H. Rr grri pqu prdu. C:I/U, 1992. T u.

C am e, . J.A T : -uro e prtia inituinte de um esao ageniado pelo poder. C:

IFCH/U, 2002. T u.C n a, L. H.Manejo e onervao de reuro omun, deempenho

isiuil ipl d pl d dvlvi -

- . C G: S A, 200. P Pqu.

_______.Vulnerabilidade ea e uentabilidade no aentamento dereorma agrria do emi-rido nordeino. C G: 1997. . s.

Fa o . Ididr i-i d d rr. R J: FAO, 1992.

Ferreira, B. s s : . I: Me-deiro, L .A : v p.S Pu: U, 1994.

Gome, R. A. R uu qu : S G. Rv

Rz, C G, .22, .2, 2002.Ieno, G. B a m at, T. (.) Qualidade de vida e reorma agrria

Pb. J P: Uh/UFPB, 1998.Lei te, S.; He re di a, B.; Me de i ro , L.; Pal me ir a, M.; C i n -

t r o , R. Ipc d : u sud r i rurlb. B: Isu I C A-uu: su A Ru; S Pu:U, 2004.

Me ne e , M. A.; Ol iv ei ra , M. G. C. M i r a n d a , R. S.Jv- . R: 2004. (24 Ru ABA)


57/302

5 NEAD Db 8

Mo re ira , .; Ta r g i n o , I M e n e e , M. , -

u z s. ReviaFj, R, .19, .2, 2002.

e v e , . P. Auu : qus . Reviada ABRA. Reorma Agrria, C, .25, .2/3, .21-36, 1995. Auu F.

_______. O qu .Rv Rz, C G, .17, 1998.

ba m, M. C. S, A. La alidad de vida. Mx (F): Fu

Cuu , 1996.Ob ri en , . J.; R a e d e e , A. Ha i n g e r , . W. S

wk u x y : h . R Sy, .6, . 01, 1998.

Ptnam, R. . l. Mkig dry wrk: ivi rdii i Iy. P: P Uy P, 1994.

Rom eiro, A. R.; Ga n ir ol li , C.; Pal me ir a, M.; L ei te ,S. (.) R p, p O

FAO b. Vz/IBAS/FAO, 1994.Sparove, G. (.) A Qulidd d d rr

b. S Pu: P & L, 200.Scimidt, B.V.; Marino, . . Coto, S. L. R. (O) O

A d rr grri Bril. B: U B, 1998.

Ve iga, J. . . uu . Revia da ABRA.R A, C, .25, . 2/, .21-6,1995.

Auu F.


58/302

O signifcado dos assentamentos

de reorma agrria no Brasil

Srgio Sauer

D S p Uv B (UB) Ff

R p Uv B/Sv (N). Tbh

p p H H (AL).

2.2


59/302

5 NEAD Db 8

C , , .

C , v h , - xp .

M i l t o n S a n t o

Introdo

Es x u x , u su A Ru (A), qu, z 2002, u u,u A Q A R AB, 200. s u x u s s u quu .

h s f u , u , h - h. u f u h

s hs h, x f u . A G, u G, u f: T u; z, ! A u u u : us !

s x s qu , qu u qus s A, z uz u qu. O


60/302

A b 5

fu u s u, xs, su u u u B.T x G ,

u x u qu u j. A h u f, , u u h, u, , u .

O aentamento de reorma agrria

O u , f , qu u u f . A su u u - s qu s u . O u u squ , f, .,, , f su, u f u z (Ch, 1999).1

A , u , u , uu . A z z , , u s qus- z qu Buu fu u -, qu z s , , (Buu, 1998, . 11).

O s f u f u u u z (u u qu u u u ,Buu, 1998, . 114). s s u , uu (Buu, 1996, . 108),

1 No debate e ormulae obre a importnia da luta pela terra e povei impaco de uma

reorma agrria no Brail, o projeto de aentamento tm ido objeto, peuliare e diereniado,

de divero esudo. Ver, por exemplo, a diue de Medeiro e Eseri, 1994; Palmeira e Leite,

1998; Carvalho, 1999, eeialmente a reente publiao de Leite , 2004.


61/302

0 NEAD Db 8

s, , u (u -), u u su.2

s s, , f - , qu u. A u, us j, x , , , u hs su u .

s hs u u . O j u x f, , , , uu , ,, .

A u , u u- u u u z, u z u. s qus -, u , qu j, u z (Wy, 2000).

U qu us xs s u . u qu, u L:

O u u

s, u z z u uu

x . A f u , u

u, u , -

2 Srgio Leite, deendendo a neeidade de manter o aentamento omo objeto de esudo peuliare,

arma que de um ponto de visa mai esritamente oiolgio, identi-lo, por ua aracersia

ormai, pequena produo, implia em perder de visa o proeo de onfito, gerao de utopia,

peuliaridade da ao governamental, et., que o aracerizam (Leite, 2000, p.40).

3 O latindio promotor de deloamento geogro por meio do xodo rural, portanto, in-

trumento e lugar de exluo oial e marginalizao poltia. Segundo Wanderley (2000), ese

ento riam eao vazio e lugare auente de igniado. A reorma agrria deve esabeleer

nova bae produtiva, oiai, poltia, ulturai e organizaionai, rompendo om ese vazio e

riando nova dinmia oioambientai no meio rural, uma nova ruralidade.


62/302

A b 1

, s, , ., f -

u u / (L, 2000, . 48).

u u u uu q qu , u u , u z u x .

O u uzh- (Ch, 1999, . 10), , u f u u . u f u , . - ( x) , h u.

A u, z , u u , , u u, u s u, . , hu z j , x.4

u u u x, u xs f , , u . A ( ) , sh, u, , u su.

u, , u u, h

4 Apear desa opo metodolgia, a diuo do reultado da pequia obre o ndie de

artiulao de organizao oial no retoma a nae na pareria externa. O texto apena

divide o dado em organizao para a reivindiao de beneio oiai e para a produo, om

melhore ndie no primeiro ao.


63/302

2 NEAD Db 8

. P, uz u ququ u , u , u s . Su,

s u x ( u, u-, x ) qu h uu z .

A u q u h

, q u f . A u u u u h u u u , qu u .

A u, su u j, , u z u h u f z us u . qu su x, qu u u , u u /u u .

A u s, , u , u z z . Cq, s- u u u , qu , z su

u u f (G, 1991).

A eto metod olg ica na avaliaede ae de reorma agrria

A B - , u . s qu


64/302

A b 3

u f , u .A qu h u u s

. u - u , , h qu ,5 qu u usu qu, xus, f .

, , f s

.6

O u u qu qu z u u j su. , u,u z u s . A f x , u qu u .

Cz s , qus uz - , qu u u . A qus h, j, u ,7 s (I s ), - ( ).

O levantamento oi realizado em 4.340 projeto em todo o pa, ma a publiao no elaree

omo a equipe deniu ese univero de pequia, inluive no eeia a partir de que esgio

oi oniderado omo aentamento ou e ese nmero inlui projeto de aentamento eito por

governo esaduai. No a laro tambm e ese univero inlui a rea adquirida por progra-ma de ompra e venda de terra omo o Cdula da Terra e o Bano da Terra, o quai pouem

dinmia oiai e poltia basante diereniada do projeto reultante da deapropriae

para n de reorma agrria.

A mema resrio apreentada pela equipe para jusifar a difuldade metodolgia para

aerir a renda (diveridade de isema de produo e diereniae amiliare e individuai)

pode er esendida para o demai ndie e a orma diereniada om que ese e do em ada

projeto ou em ada amlia beneiada.

Algun aeco problemtio na apliao dese quesionrio o: o tempo para a oleta do

dado e a utilizao do tai empreendedore oiai omo prinipai reonvei pela apliao

do quesionrio na pequia de ampo. Certamente, a objetividade do dado pode ter minimi-

zado o rio de uma interveno de peoa que o reonvei tambm pela exeuo da

poltia pblia.


65/302

4 NEAD Db 8

P u , qus x u ququ u , - u . O su u s u ( h , u x), u u qu u -

.U qu

uz ( ) qu , z , f z u . S x , q u ( u) u u (

).A u h , u

s qu u qu ( ) s quu h u . O u s u qu fu , u x u .

A qu, , x s fx u qu uz f (u ) z u u u . A x z ( u z ), f qu qu , x, qu .

A u f z u, u , u s su xu j


66/302

A b 5

qu u u j.8

A u qu . z u, qu u u

xs u qu , u Su Sus ( 1995). , , , f u uz , u , qu

u uz.S , z , u, -suu (u, , ) . I u xu u ,u , u s .

C x u , s . A s , , x uu . s f - .

A qu z u u (u , u h ) u ( u qu ; u u s , ). Pu u j qu qu j jusf qu s u s u .

8 O prprio reorte hisrio, dividindo o dado em apena doi perodo (de 198 a 1994 e de 199

a 2001) laramente esabelee a adminisrao pblia ederal (governo naionai e ua poltia

undiria) omo reernia privilegiada da pequia. Memo nesa pereciva, oniderar o

primeiro perodo omo um bloo hisrio nio outro problema dese reorte da pequia.


67/302

NEAD Db 8

Ru, s su u qu. U z u , , u z f f . Sfu, , u , x, u , ( qu , u, .), s j, u (qu

, qu ), .P s u s u . , , u ququ u (su , s -suu, su s, , .).

O dado da peia obre aalidade do aentamento

C j , u us s - qu h

u . s u u s u , z z x .

R z -, u f qu u . A s ( 1985 2001) s 49,3% , 32,7% f . 4,1% 27,5% 1995 2001, qu Su Sus .

A qu zu , f , , . P, f


68/302

A b 7

u . s xu squ q x , u s u ( f).

u u, u qu 49 j 1994, 42 1995 2001 ( 63 54, ,

). A u x ( s), , , s s .

Fu, u - qu , qu s . ( qu fu ), z z , qu u Su Sus.

Ou j s hu .A qu u , u s- j xu, u j, x ( ). M , qu u u ,9 s u z .

A x fu u - u uu , u us .Iz, qu u -f . S qu

9 Diante da alta de invesimento poltio para promover o deenvolvimento do projeto, a o-

brevivnia da amlia es diretamente relaionada om o dematamento, implemente porque

rea j dematada no pouem a ertilidade natural que garante a produo agrola. Iso em

alar na renda gerada pelo omrio de madeira, outro elemento undamental de obrevivnia.


69/302

NEAD Db 8

z, z , u uu .

P u , z j, qu u , u qu. s s - u, usf qu h z u. A ,

uu, h u uz,u qu x u x s.Ou f s qu s qu, -

s f , u u u. A qu uu u qu , suu u u x.

A fu x qu , qu su u u u . Iz, h - u . A qu u u qu ( , h ) .

O u f , qu -. s s u u z ( s , u f uu qu u f) j , qu u u , u u .


70/302

A b

imene e perpectiva da lta pela terra

O u u u x- . u - u su , qu su (P, 1989,. 249) s su qu u u h, u. O h u

u, z , h u, , u (u ).O h , ,

u qus . O h u u su qu x u-f .

O , , z h, ququ u (h , x).A f qu u u u qu h , , u u (-u us ), u , u h

u u u .A u h u x

(u u) , u x u.A u u u x (, , .), su ,u s .

Cq, , qus u , h, hu qu, u , z uz, u . A , , u u su h u u. O u su u u ,u , z h xs.

10 Esa refexe o ruto da pequia, entrevisa e ontato om amlia aampada e aentada

em Goi, realizada para a elaborao da tee de doutoramento, deendida em 2002 no Departa-

mento de Soiologia da Univeridade de Bralia (UnB).


71/302

70 NEAD Db 8

u , su , u-- qu s u u.Su M S, x xs

(2001, . 114). O u su f , su u , u , u

qu qu (, . 96), u , xs.

A u u u u u u

. A , h, s h z, ( , , ) s -.11 A hs

f, j qu u u u.

A - u h z z u, qu s u (u ) u z f, . Pu u u ( u u x-, su ) qu s u u u z u .

A u u u ,u u xs u z , . Su M, u u xu - (2000, . 46).12

11 O proeo de expropriao e explorao tm orado migrae onsante em uma perma-

nente luta pela obrevivnia, realidade que levou Turatti a denir a peoa aampada omo

migrante inveterado (2001, p. 24). Segundo Carvalho, ee nomalimo geogro e oial

(1999, p. 9), onsituindo identidade multiaetada porque a peoa e deloam em bua de

trabalho, exerendo dierente atividade e proe omo esratgia de obrevivnia.

12 Martin dene o aampamento omo um eao de oiabilidade insvel, onde na ae da luta

pela terra, [a peoa] aabam e reoializando por ora do onvvio e do enrentamento

onjunto om esranho. H a, poi, um alargamento de horizonte e de onvivnia (2000, p.

4). Io permite a reriao de relae e valore, de prtia oiai, de orma de organizao

e onvvio no projeto de aentamento.


72/302

A b 71

A u M, z z- u qu, , - , , (M, 2000, . 47).

, Ch u (1999, . 1). Su :

, u u, -- u z , u , qu u

h u - -

. -, u z u hs, u

, (Ch, 1999, . 7).

su u - , z u, . ( qus ) s u u, . A u f qu s (-

u). H u s u u u h ,

zh f.1

s u u , u x, . u x , qu j

13 Segundo Leite , o aeo terra poibilita ao aentado onsrurem e ouparem novo

eao oiai tambm ora do aentamento, om refexo obre o entro urbano do muni-

pio onde e loalizam. nee eao que e exprime a nova identidade dee trabalhadore

omo grupo oial (2004, p. 132).


73/302

72 NEAD Db 8

u u .14

u z qu -, u ( ), (u u ) u u.

A x u z u h, u u . x s

u u ( u), su . A u ( u h) , u qu z us (u u-u qu u ).

A u z qu ( ) u x-, . A u z u u ,

h, qu h u (u ) .

u qu u , u - qu u . A u qu h h qu qu uz qu z.

s u u u u, , s h . A fu- s, , u, . qu h u s u , u u h

14 Abramovay arma que uma da aracersia entrai da experinia problemtia es

na ua preria apaidade de artiulao om outro atore da regio e ua esrita dependnia

do podere pblio ederai. Ao ontrrio, a experinia bem-uedida aracerizam-e

isematiamente pela ampliao do rulo de relae oiai do aentado no plano poltio,

eonmio e oial (2000, p.30).


74/302

A b 73

. fu h s s .

Conclo

C s u u h, u uf s u . S, u , -

u f , , ququ .

O u , u s uu, . Cq, qu qu z hs, x s .

Bibliograia

Abramova, R. F vv- p. S Pu B: IPA, 2000.

Bordie, P.A : O q q z. S Pu: USP, 1996.

_______. O p b. R J: B B, 1998.Carvalo, H M . I pb

oeo e de identidade oiai no otidiano da vida oial do trabalhadore rurai

na rea ofiai de reorma agrria no Brail. Cu: A, 1999. Gidden, Ahy.A q . S Pu:

U, 1991.Leite, S; He re dia , Bz; Me dei ro , L; Palmeira,

M Cintro; R. Impaco do aentamento: um eudo obre o b. B S Pu: A U, 2004.

Leite, S. I B:A , . I.: R v-v v. A/MA, B: 2000. .7.


75/302

74 NEAD Db 8

Martin, J Suz.A Soiabilidade do homem imple: otidiano

h . S Pu: Hu, 2000.Medeiro, L S. terci, . Iu. I.: Me-

deiro, L S. lli (.)A ruri: u vip. S Pu: USP, 1994.

Palmeira, M L eite, S. , u . I.: Cota, Luz F Ch Santo,Ru (.) Pli rr grri. R J: Mu, 1998. .92.

Porto, M S G. T: u -u . I.: Figeiredo, V (.) E, p. B: UB-F, 1989. .246.

Santo, M. P bz: p v. R J, S Pu: R, 2001.

Saer, S. Terra e modernidade: a dimeno do esao na aventura p . B: UB, u. 2002. u.

T rat ti , M C Mz. U :

. Rvis Trvi, S Pu, C suM, 14, . 9, .21, 2001.

Wanderle, M zh Bu. A u u u u . I.: E . P-u: 2000. .87.


76/302

A qualidade dos assentamentos

da reorma agrria: a polmica

que nunca saiu de cena

Debatendo o livro A Q ualidade dos

Assentamentos da R eforma Agrria Brasileira

Snia Maria Pessoa Pereira Bergamasco

Eh A p E Sp A Lz Qz/

Uv S P (Eq/USP); S R p

Uv E P J Mq Fh (Up). A,

p S Ex R F Eh

A/Uv E Cp (F/Up).

Vera Lcia Silveira Botta Ferrante

S, bh C S S p Up.

A, M Dvv R

M Ab p U C Uv Aq.

2.3


77/302

7 NEAD Db 8

Repondendo ete o repondo dilema

qu u s u z u .A, sz, R (2002) u -u, (, ) u ,qu h, qu u , f , u . R qu u hs suu u qu su .

u qus s h f qu qu qu h u qu u B, f 20 , s u h. S ux u u - xu , u, h , u /u , u, , qu u(L, 2004; B , 200, H, 1998 2002).

(, qu h u), u qu u u Ms A(MA, 2001) G, qu s u qu

. qu, , hu u h , , s u


78/302

A b 77

u u, x u . h qu .

s , u u qus, u , qu u s u . Af, , qu u u

u , , u ,u u () . Qu h u s s , , qu h u f u , . , qu f z u h

B, , u u, z . T- su , u .

Rs- u u , hu u . A , , u u f, u , u x uz u f z u.

P u suu u, u u , u .

C u qu f zu u u z x ?(Sk, 200, .89). C u f z - ? A h qu qu u u u u u ,


79/302

7 NEAD Db 8

u , qu us, qu xuu qu h u su s u x, qu u u , u -h qu z .

Peiando aentamento rrai: ete

metodolgica o c omo ecapar de armadila

O - qu u u u u. Is qu - - u , u u x u su.L- qu, s, h qu qu, , s. A , - u j su, - u : u hs, u- u u su x u qu h su su su (F, 200). A hA Q A R A B- x. H u u su , su uz f . A f, h, qu u qu su quf . ss qu s

qu u u, u , u , u quf , , u u. quf, u qu, s u u qus qu.

xs, , u qu -uz . Is- s


80/302

A b 7

u/ , u, q -, qu, , u su u. Tz, , x -, uz, u x x . uz . C, uz u

u (F, 200). f qu h u u qu . T- su Oz U- Auu A (FAO) (R , 1994) quu, , u u u u uz, , u u u x. U qu u s su , z, s u, -z u u u qu fz u fx h .

qu su u - u qu qu qu, qu FAO fuu s u.

s qu, u z u u . Au- s uu, z . A Guz (1996), qu uu - u , u u z u x. Au qu uu


81/302

0 NEAD Db 8

x qu x s (Cs, 1997) u qu u uu u x (R , 1994).

P u qu, u, , u-u u us u . Ou, qu uu

, u , qu x s , qu qu FAO, u qu, qu s x u, f u . , u , u uu z , qu u u s uz. A fu qu -uz qu u u, h u qu

.R- h

uh qu qu u . Qu , qu u fh, , f s --. su, uu h u , qu, , u s u u u- u uu s.Is- s u, q, suu uz u qu z s , u ,

su ()h (S, 200).


82/302

A b 1

qu uu, s- , h f.Qu h u

. A , f , , u qu h u us (F Qu, 200). A fs - uz z u

uu x h qu - quf u z qu qu h qu , u, u

z u h (P F, 200).

T , u z, - h qu qu f qu .

, u , u - qu, u, x. x u z- , uz u, f u h su u (B F, 1994).

F uz , qu , h x . O qu qu uu u A Q

A d Rr Agrri Brilir qus u ; u u B. s u x u uu . - u , x u qu u su u u xs B. H qu u h qu


83/302

2 NEAD Db 8

z uz . U f u x ( u/ ) qu -, u h, u, u x -z su ququ x. A , j, xu, , , u, u

x u us u qu.U qus ququ qu -

h u .

Como avaliar tai proceo

A quA Qualidade do Aentamento da Reorma Agrria Braileira(Sk, 200) - f, u , qu , u qu , z u u uh . A , quu u h, xs qu (p.., .12). A h, - su u , z , h u . R qu qu j u u () u. Af, -, f qu , h h , u qu. H qu u z s -.


84/302

A b 3

O u, x x su, , , h s z u qu s . A x su - Ms - A h u . Ou j,s qu,

f u s ? qu u f u quA Q A R A B.

su, , qu s j s, h u s u x f s. R .

A f -z u, qu , u z , h h qu?

O - u z - qu u .T- f qu zu. S , -

, u su . u u u , -- , uz- , u-s u u , qu, u u, uzu, h x . A su s- h . A su ju uz, u s u z u u (L , 2004).


85/302

4 NEAD Db 8

u, - f u , u.

A u u z u x qus , - , qus u . qu , z

, u , qus -u h qu , , z u. A z , s u - u qus x f z u.

qu , qus , , u qu, , , , . P us u s u u 0 100, - u , u . Qu qu ? s - qu s, u, xu u, z h .

A qu qus x u z z j s ? A u qu qu u qu s qu, -

j h, . H qu u f , h u , z u . , u f-


86/302

A b 5

. Cz, qu qu - qus qu .

A z , u u qu , -h - -suu

su u, z su . O j su . Pu u uu u h z u . H x, x uu , qu z qu .

Como aprondar a dico daalidade do aentamento

, u . S uz s , qu - h qu ju. qu s qu , s u s. - qu z u , x u qu uu, -u . P , u h s x s u , qu x x. A s u qu f qu su


87/302

NEAD Db 8

qu u u , zh u u uu . C , , , z u/-u, u qu . , z x , , u z , qu x uu z .

Iu, z- u - . A qu qu u su, -su/su s, , h qu . Oh h x, s . u qu x s u h uu u us.

A, u qu x u , qu , su - , , . A qu u x , qu u z u-, qu s u s u uu . O - u su , , qu- s x. A, , u qu z- u ,


88/302

A b 7

(, , u) , qu uu .

Bibliograia

Bergamac o, S M P P o rder, Lu AC.A Av : z , -

bh p. S Pu: T M, 200.Bergamaco, S M P P Fe rrante, V LS B. A u: h f qu. I:Rome iro, A et al.Reorma agrria: produo, emprego e renda. O - FAO . R J: Vz/I/FAO, 1994. .181-191.

Brail. Ms A. O B - . G, 2001. 7 .

Catro, M Hqu. R pq p.C: I./U, 1997. T u.

Ferrante, V L S B.A : p- q v. Aqu: 2004.

_______. A u: qus u .Rv U, Aqu, .12, .171-187, 200.

Ferrante, V L S B Pere , I S. Dterra nua ao prato heio: produo para onumo amiliar no aentamento

S P. U/ITSP, 200.Ferrante, V L S B Qeda , O. P.

In: Ferrante, V L S B Pere, I S. Da terra p h: p p S P. U/ITSP, 200.

Ferrante, V L S B Barone, Lu A.A u : u z . I: Dii ilir, prduiv ulurl - ruri d S Pul. Aqu: . C; S Pu:F/U;U;I, 200. .1, .157-185.

Homan, R.A Erutura undiria no Brail de aordo om o a- I: 1967 1988. C: 1998. C I/U.


89/302

NEAD Db 8

_______. Diribuio da renda e da poe da terra no Brail. C:Isu /U, 2002.Gan i ro ll i, C. O h

v. I: Ru Au SBPC, 48, u.1996, S Pu, 1996.Leite, S P . Ipc :

obre o meio rural braileiro. B: Isu I C- Auu: su A Ru; S Pu: . U (- su), 2004.

Ranieri, S Bz L. R u B. In: Spar ov e , G.A Qualidade do aentamento b. S Pu: P L, 200. .5-8.

Ro me ir o, A et al.Reorma agrria, produo, emprego e renda.R J: Vz/I/FAO, 1994.

Santo, I. P. , Ferrante, V. L. S. B. (). D T N Prato Cheio Produo para Conumo Familiar no Aentamento Rurai

E S P. Aqu: Fu I/U, 200.Spar ov e , G.A Qualidade do aentamento de reorma agrria

b. S Pu: P L, 200.


90/302

Radiografa da reorma agrria

Notas metodolgicas sobre o trabalho

A Qualidade d os Assentamentos da


Antnio Mrcio Buainain

Bh E D p Uv R J; D

E p I E Uv Cp

(Up). A p I E Up

pq N E A (NEA), IE/Up.

Jos Maria da Silveira

Eh A p Uv E P; D

E p I E Uv Cp (Up)

pq N E A (NEA), IE/Up.

2.4


91/302

0 NEAD Db 8

Introdo

A s u hA Qualidade do Aentamento da Reorma AgrriaBrilir, G Sk, qu uu u U S Pu/Ms A/Oz U Auu A(USP/MA/FAO), 200, u. O h -, , MA, u u P RA. A , , z , .

U qu , qu u z u u zx u , h , u us uz. , uz- u qu uz : us. Ax s uz h qu .

O su uz, -, f C S, , u h f, su qu uz -x j , qu z x , s , z, f, u su .


92/302

A b 1

C u s , su, - qu qu, - , f su uz qu u qu u u u qus quf , u uz u qus h, qu -x h s u , .

T, s qu u u, qu h hu qu su u x u . C z u uz . P, u f h, u-- s u u, z u u su,u qu, u z u .

x h x, - u, u u u .M qu u qu , xs jus qu h uu.

A qu qu, u h , ( s , u ) u uz, uz u . A h u s uz qu, us qu , , su. Fz s u uz s qu u B, - quz qu su.


93/302

2 NEAD Db 8

Apecto gerai da metodologia eobjetivo d o trabalo analiado

O su Sk lii (2003) qu . P , qu u u u qu quu u hu - qu u .

O s u Cu , S-k . s 9, z A Qu P A B qu.O su u , u , qu : a) qu qu ;b) f qu xqu u;) s , - qu ; ) u x- .

O u su u 1985 2001 , Ms A/ su A Ru (MA/A). O u qu su u qu, qu s qu ( ), (qu s P A PA) s qu- u (qu, qu qu). (.41).

qu su z , uz qu qu s u qus -suu. A s, su

qu uz u. H qu s u (P,


94/302

A b 3

2000; Zkwz, 2001), qu u qu u s - . ( Sk (200), 7 8 42 43, u ). A s,h u u u, xuz x u ( Sk , 200, 159, x).

P, u h s ,

f u - f , u u uz f-, qu u , h , u s suu qu - , qu , - qu .

O su , u qu qu , u - su. A u u , u z f s , qu .A qus z z u u qu f u .

Qaliicando a inormao coletada

O h Sket alii (2003), , u qu . T- u u h fu u - su .

V u u . O - s: qu, qu qu. A j u


95/302

4 NEAD Db 8

qu s s u qu. , u u s u qu u f , s u u u (s qu)u, , u, , u u qu f (s qu).

O u u s qu,

f qu s qu u . , squ qu qu qus, x u (.56). ,- , z s qu u u qu u . O u f f qu , , . Mh s qu, u s.

qu, - f, u quu s h uz u. A , s , s x .M u u, z , s, qu, u s-, u s u. , , - . C h , qu qu s.

, , -u: hu .I u qu s , quh j u uju qus, quf uz. M f quf s qus, s. Sh , - u qu u


96/302


97/302

NEAD Db 8

: qu uu u qu, , u qu uu .

Figura 1 Esquema de avaliaes utilizandodados quantitativos e qualitativos

Fonte:ApudFurtado et alii(2003)

A u f qu uz , , . P qu s

, u s-. Aqu h s. O - u - , qu Fu 1.O , , u , , , su s x . U z

1 Ver tambm Zakiewiz (2002) para uma diuo metodolgia obre ritrio de ponderao

de dado qualitativo a partir do ritrio de onisnia.

Especialistas

Atores

estruturas

de impactos

medidasde impacto

escalasqualitativas

Modo 1

Modo 2medidas

de impacto

escalas

qualitativas

interpretaodas escalas

contexto

de avaliao


98/302

A b 7

, qu h. O u - s.O u s, ,

s qu u s, u s u ; s u qu qu s ju- u j u s; u usf, uu, u u

h, u z h. -z h , qu s, : u u u u qu qu u u, j , qu , su .

, , -, . qu h u u s, u qu u u u , . T u. s z 1999 Cu T, u , qu s u qu uh , u u, , u s qu uu P. T , su 2001, qu u u M Th Ru S T (MST), s-

u uz s u , qu . T, f , f u . M u s , s .

P , -, qu


99/302

NEAD Db 8

u . , squ z 1999 116 f Cu T, 2001 00 Cu Isu Cz R A (I), u u -j u - :u, u , z u ; u,

, I, u

s qu h z . u qu h s qu qu u, qu z s s. qu , xs xs , qu j (Zkwz,2002). Ququ u qu h qu xs u s u u I j . A , qu u s, qu h , x, , .

A qu x , s, u x ? Ou, u s u, u u u . su , s s, qu, z, uz, , x - qu .

Ch qu , s C-Os , h h ux qu , qu Su Sus - h . P x,


100/302

A b

qu , u x (. 42; . 42; . 41) s (. 55; . 5; .5), Sus (. 64; . 57; . 65) Su (. 68; . 71; . 65). s u .

Qu f ? A s f qu f qu Su Sus qu ? Ou f qu

(u ) , z ? ququ, s , , qu u f u u u su.

Analiando apena doi indicadore :o de eiccia e o de alidade

P qu z qu z u u qu z : ) f z u; b) qu ;) u z ; d) qu ) (.47). A T 1 - qu .

2 Cabe lembrar que o indiadore de ao operaional, artiulao e organizao oial e qualidade

do meio ambiente, apreentado por Sparovek (2003) na pgina 49, oram utilizado no

esudo da equipe da Univeridade Esadual de Campina (Uniamp) para avaliao do programa

Cdula da Terra. Ver Buainain (1998).


101/302


102/302

A b 101

P- su, uu h u - u h, s, qu suz u u , u , h , u, f u u qu .

-, , qu ququ x u, u , ,

u . A u , u u - , qu u u , j . M , u. P , u .

C s u u x u. C u , qu f . A s uz su h. T f z u (IF) (.66): ) - u , qu 100% qus, x, u ; b) , , u: h qu u qu u;) -, uz- , .xs, , qu xs. , qu u .

u, f u , , u u qu j su.

O x u Hu(IH), qu u u, . O u x


103/302

102 NEAD Db 8

uz, , , u u, su-u s f . Px, qu IH u qu u? P- u qu u hu qu s qu s - u -s . M u qu u qu

, qu qu , qu u, , uu. u u qu u.

T u u u u, qu h s s . u u, qu x u . F /uu f qu qu h u . (Fu ,200).

Sk (200) u , , u uz, fu T 1.A u usf u u h u, u - u ( ), , h , s h u , , (, , u u f z u). P x z u qu , us qu u qu uz .


104/302


105/302

104 NEAD Db 8

. A su u f , u h u qu f h . P u usf u.

s , z, s , qu j su , qu f z-

su u su. C qu u qu, su, u h qu qu h qu uz qu u . s, jusf uz u u f us u, u f f u . , f z qu su, qu uz u su.

U u f -z u z u

. P x, u , qu u , us, u qu z u s -u. h P C R A (P-), z 1998, Bu Suz Fh (1999) f qu, u , u, x , f, f - , h ,x u u. , u , qu u , uz u u , qu, u z, u s uz. A . C-Os, qu s u,


106/302

A b 105

, , , , , , .I s, Su Sus, u j s x , u u. , u uf, s u u.

qu z 2001 s s, Bu (2002) f qu qu 50% f

Cu T I h , u u u, . A s s, fh q , u u h u . u , su u PA u u, u x uz u u h u h xs, qu , u f u.

A u u, qu u u u su.A u, , uz uz u-. A h s hu s . T u qu u suu z, qu - , u x u u u qu h u s h. u, u . Ux u u j h u f -z u. A , u , u , u , , , , u. P x, Cu T u qu u z qus suu u x qu


107/302

10 NEAD Db 8

, u, u x s , qu u .A u f .

fu u x z u. , , qu qu-

f -, qu su u - u , uz- u . A z u u u uz s, u u h - . P x, qu h Bu lii (2002) u ? Is s uz s z PA u u. Squ u s , u ?

O h Bu et alii (2003) s u h qu u .A f u s qu s qu u , qu s u - u u. C u s u us s ss, qusfu s. U uz uz u u u x u u, s fx uu h (qu u qu uz x).


108/302

A b 107

ndice de alidade de vida

O qu s u PA. O , , PA, S-k (200, . 50). O u h qu s u s , qu u 200

50 , , qu , qu s (.50). Aqu f u qu u u s h. u , qu , u u u su. qu , u- u , x u u (50 ) qu u ( 50 200 ). A qus :

usf-- s s h f 50 ?

- u su : f z u, s -, u qu qu z .C , qu u qu

qu , s uz , h u u.

U h Bu lii (2002) - qu u , , u , us u . O u su


109/302

10 NEAD Db 8

f h, qu 1985-1994 1995-2001 qu u h. , u , j . P uz qu , qu

u.

j . U h qu uz z , , fu, , , , qu . P- qu h u- h L (2004), qu qu, u , . , h h , . Qu qu u h ?xs u h qu? Qu?

P- qu . O , , u

u u qu : u . A qu u qu f PA , , u u zhqu , h h. A, u qu u , u u .F qu qu z 2001, 600 , qu : , u , qu ux .

A u u qu jusf . A u u uz


110/302

A b 10

-s, u us . A u h h ,uj z, h qu u. h P C Pz Ru s (Bu et aliii, 2004), u h f, s qu u f u

u u h, qu uz h h . P , x, f u u ; qu u , z , h , . O .

O u - u u qu , qu u u-. P x, u(u f f ) u . P (u

f ) u qu . u, s u, s qu u- , qu f ? ? u x u, , . qu u qu , z -s , u , u x : z u . , ( u ), qus-h u u, . O , , qu , qu u. U qu h , Fu S su h u f


111/302


112/302

A b 111

B. U h h, qu u s, z su s . I u su uu, u , f u.

U u h h, , qu u , z uz .O su squ, u qu

h x . A x, j u x, u. Qu qu - u z? Qu qu x u , , ?A u ?

Ou h s u , u u .

F, u- u x , - qu ( ) u, qu u z .

Bibliograia

Ba ina in , A. M.; Si lve ira , J. M. F.; Ma ga l e , M. M; Art e ,R.; So a Fi lo, H. M.; e de r, H. .; Leon , F.; Pl ata, L. A. Perfl bf PCT I-2001 R Pqu. 2002. 9. (C F/A-MA).

Ba in ai n, A. M; Fon e ca , R. B.; Ped ro a , .; Ba in , F.; e-de r, H.; So a Fi l o, H. M; Silve ir a, J. M.; Mel o, M.; Mag a-l e , M.; Vital, M.; Ro ca e S o a , M.; Bai nai n, V. Eudo v pc p C T. R F.200. 21. (C F/A-MA W Bk)


113/302

112 NEAD Db 8

Bai nain , A. M Soa- ilo, H. M. Proera: impaco produtivo p p. B: 1998. (C FAO/I)Bain ai n, A. M. Pj b pbz (R-

): . R Pqu. 2004.25. (C IICA/S/P)

Bai nai n, A. M.; Si lve ira , Ma le t ta, H.; Si lve ir a, J. M. F.J. , Pere ira , P. L. V.; Art e, R.; Za ro ni, M.; Mag al e, M.M. Mdlgi d vli d ipc i-i. C:

I/U, A-MA, B Mu, 1998. 210. Frtado, A. T. (.) Pli pli pr iv - S P: p v pc pq. R f qu F.C: PCT/U, 200.

Ganiroli .A XXI. R J: G, 2001.

Leite, S P . Ipc : obre o meio rural braileiro. B: Isu I C- Auu: su A Ru; S Pu: . U (- su), 2004.

Pe rei ra , J. C.A qv: p , h . S Pu: u, 1999. 156 .

Sparove, G. (.) A Qulidd d d rr b. USP/MA/FAO, 200. 204.

Zacieic, M et alii.Uma propoa metodolgia para avaliao deimpaco eonmio de programa de inovao tenolgia. G/PCT-U, 2002. 0.


114/302

Impactos socioterritoriais da luta pela

terra e a questo da reorma agrria

Uma contribuio crtica publicao

A Qualidade d os Assentamentos da


Bernardo Manano Fernandes

G. Dp Gf Uv E P

J Mq Fh (Up), p P P (SP).

2.5


115/302

114 NEAD Db 8

Introdo

Es , su A - Ru Ms A (A/MA) u uA Qualidade do Aentamentoda Reorma Agrria Braileira (Sk, 2003). u u qu u. , u qus u qu su f, qu , u

s, u qusu u qu.

u , u s j suu u , u -z sz.

A qus . O u u , x: s , qu , u u u u x. u . O u u u - s s. O u u u () .

u f z u u f s-z. ,


116/302

A b 115

s u . z u u. A h u squ, u . P z h u s h. u h u suu u.

, u f z

u - u . T qu u -z , ux z u.

Pu, , z s qu ququ z.

Coniderae a repeito da contribiee condicionante da peia

O u A Qulidd d Ad Rr Agrri Brilir u u su z u . Iu, u qu ju s: ) f u , ; b) u z ; ) u uf .

P u f, sz , su u u - u qu, z qu f s /uqu u u.


117/302

11 NEAD Db 8

A z qu -h u qu z s u. u , h . Tz, z, u s uj u x z. P u qu qu, - . u s

. Ou f, u f uu (). A s z u qu quu u z, u , qu u .

S qu u qu -

, qu su,u qus z qu. U x , x,s , x , , , .

C u, , x, M Th Ru S-T (MST)u C Th Auu (C), u f , u . , qus fh qu q u uf, qu z , u u. F, , u qus u.

C u, s u , qu f, qu qus . qu u u f. P u qu , qus .


118/302

A b 117

A u h, u s quu u z fz u uA Q A R A B.

O territrio do debate tericopoltico obre a reorma agrria

s , u qus u qu s su su, P-qu Pj R (), u Gf U, u P Pu. u, u qus, , u- s.

I u qus u -. Sk (200, . 2, . 5-8), h u u u x .F , qu

z ,s , , ., su , u u , - , , . ju z .

O x s - . O z su. s f , qu f , z , u u, u .

f s h u 1960. -qu z , h u u u z


119/302

11 NEAD Db 8

u . , u.A f x

u s, u . A u . A s f u , qu - UTI. Au ,

qu u s, .A f u -

x u -. , u V C. A s u z . qus u u u s u.

f u u h f . su z u- , z-, s-z z-. C -- u f .

O u, uz us uu, u quf x , u- x u u .

O j j u s z u . u - u z xu. x qu uA Q

Aentamento da Reorma Agrria Braileira u. C u, ,


120/302


121/302

120 NEAD Db 8

, B T, , su u.M u x

h , suu u- u , qu u s , s u.

U u 1, 2 u - , x

suu u, qu u 1995-2002. ,u ( ) h h h s h. 1992 2003, qu h h, u u qu s S Pu u s R J, qu qu s u .

C T 1, 74 h. s f 29 h, quu Sus 1 h. C-Os 57 h , Su, 48 h.

T u s suu u 1992 2003, - (u u u u ),u z (u s) u sz (u s).


122/302

A b 121

Tabela 1 Brasil Nmero de Assentamentos Rurais 1995-2002

NdeAssentamentos

% No deFamiias

% reaTotal (ha)

%

AC 59 1,2 9487 2.1 558.198 2,5AP 27 0,6 6.749 1.5 1.226.560 5,4AM 18 0,4 3.295 0.7 2.011.698 8,8PA 383 7,9 72.932 16.2 3.853.827 16,9R0 93 1,9 18.726 4.1 1.139.574 5,0

RR 28 0,6 8.899 2.0 524.331 2,3TO 181 3,7 14.720 3.2 644.390 2,8Norte 789 16,3 134.808 29.8 9.958.978 44,0AL 50 1,0 5.782 1.2 41.537 0,2BA 395 8,1 28.802 6.4 885.968 3,9CE 467 9,6 18.627 4.1 670.714 2,9MA 530 10,9 64.378 14.2 2.335.219 10,3PB 154 3,2 10.324 2.3 177.558 0,8PE 256 5,3 15.183 3.4 191.703 0,8

PI 201 4,1 18445 4.1 657.796 2,9RN 179 3,7 12.603 2.8 308.511 1,4SE 81 1,7 5.257 1.2 84.056 0,4Nordeste 2.313 47,7 179.401 39.7 5.353.062 23,0DF 5 0,1 425 0.1 5.234 0,0GO 217 4,5 14.047 3.1 563.430 2,5MT 334 6,9 61.246 13.6 4.115.399 18,1MS 91 1,9 12.160 2.7 351.054 1,5Centro-Oeste 647 13,3 87.878 19.5 5.035.117 22,0ES 33 0,7 2.225 0.5 21.529 0,1

MG 221 4,6 12.842 2.8 534.921 1,3RJ 16 0,3 2.145 0.5 28.708 0,1SP 157 3,2 9.145 2.0 224.264 1,0Sudeste 427 8,8 26.357 5.8 809.422 4,0PR 229 4,7 12.844 2.8 485.983 2,1RS 187 3,9 7.596 1.7 173.428 0,8SC 256 5,3 3.160 0.7 506.356 2,2Sul 672 13,9 23.600 5.2 1.165.767 5,0Brasil 4.848 100 452.044 100 22.779.338 100

Fonte: Dataluta - Banco de Dados da Luta pela Terra, 2003 - Unesp/MST


123/302

122 NEAD Db 8

C 2 , 100 h u 0,8%, 86% 85,2%, u u 94.102 1992-200. P u , 100 h u 0,9%, - 14% 14,9%, u u 189.87 .

O z 100 h 25.090.211 h, 17,8% 20% , u

2,2%. O z 100 h 6.981.092 h, 82,2% 79,9%, u 2,%.

C x s 2.000 h, qu u sz 651.951 h, , , u - 8,6% u 0,2%, ( u u 11.952 ), u s u z 88.981.0 h.

C , - u qu s qu h h u . s , qu h.

O z 100h u qu u . CF (2000), 90% u u . s u qu s .

A qu qu h h 100 h s : ) u u, u ( u , qu qu ); ) - x u u;) 100 h, qu fsz qu .


124/302

A b 123

Tabela 2 Estrutura Fundiria Brasileira 1992

Estratos de reatotal em ha

N deimveis

% dosimveis

rea totalem ha

% derea

reamdia

At 10 995.916 32,0 4.615.909 1,4 4,6

De 10 a 25 841.963 27,0 13.697.633 4,1 16,3

De 25 a 50 503.080 16,2 17.578.660 5,3 34,9

De 50 a 100 336.368 10,8 23.391.447 7,0 69,6

De 100 a 500 342.173 11,0 70.749.965 21,4 206,9De 500 a 1.000 51.442 1,6 35.573.732 10,8 697,5

De 1.000 a 2.000 23.644 0,8 32.523.253 9,8 1.414,0

Mais de 2.000 20.312 0,6 133.233.460 40,2 6.559,3

Total 3.114.898 100 331.364.059 100 106,4

Fonte: Atlas Fundirio Brasileiro, 1

Tabela 3 Estrutura Fundiria Brasileira 2003

Estratos de reatotal em ha

N deimveis

% dosimveis

rea totalem ha

% derea

reamdia

At 10 1.338.711 31,6 7.616.113 1,8 5,7

De 10 a 25 1.102.999 26,0 18.985.869 4,5 17,2

De 25 a 50 684.237 16,1 24.141.638 5,7 35,3

De 50 a 100 485.482 11,5 33.630.240 8,0 69,3

De 100 a 500 482.677 11,4 100.216.200 23,8 207,6

De 500 a 1.000 75.158 1,8 52.191.003 12,4 694,4

De 1.000 a 2.000 36.859 0,9 50.932.790 12,1 1.381,8

Mais de 2.000 32.264 0,8 132.631.509 31,6 4.110,8

Total 4.238.387 100 420.345.382 100 99,2

Fonte: Incra, 2003


125/302

124 NEAD Db 8

A u h f -. T, , qu u u u , qu 32.264 uu .

u. C s , f qu suuu s, qu hu u suu

u, u h h-. A qus qu u s f h u suu u. T, T 4, u s, xs 170 h h u qu s .

Tabela 4 Ocupao das terras do Brasil em milhes de hectares

Terras indgenas 128,5

Unidades de conservao ambiental 102,

Assentamentos Em Debate

Documents

Transcript of Assentamentos Em Debate