Distancia de Fortaleza as Municipios do Ceara Das Cidades MaisCeará
Curso_Corrosão_Rev1
-
Upload
paulo-zanetti -
Category
Documents
-
view
25 -
download
0
Transcript of Curso_Corrosão_Rev1
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
1/121
1
10/03/2010
Curso Corroso e Monitorao da Cor roso
CURSO CORROSO E
MONITORAO DE CORROSO
Joo Carlos LazariniConsultor Materiais e Corroso
TREINAMENTO E DESENVOLVIMENTO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
2/121
2
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
1. Introduo2. Importncia
3. Definio da Corroso
4. Engenharia da Corroso
5. Seleo de Materiais/Confiabilidade de Informaes
6. O Fenmeno da Corroso7. Corroso Eletroqumica
7.1Reao de Oxi-reduo
7.2Termodinmica e Cintica
7.3Passivao
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
3/121
3
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
8. Aos Carbono
8.1Efeito da composio qumica
8.2Soldabilidade e Tratamentos Trmicos
8.3Corroso nos Aos Carbono
8.4Efeito da Temperatura Elevada no Ao Carbono
8.5Especificaes Comerciais de Aos Carbono9. Aos Inoxidveis
9.1Breve Histrico
9.2Definio de Aos Inoxidveis
9.3Influncia do Teor de Carbono e Elementos de Liga
9.4Tipos de Aos Inoxidveis10. Aos Inoxidveis Especiais11. Nquel e suas Ligas
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
4/121
4
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
12. Tipos de Corroso12.1Corroso Generalizada
12.2Corroso Galvnica
12.3Corroso Localizada
12.3.1Corroso em Frestas
12.3.2Corroso por Pites
12.3.3Corroso sob Tenso
12.3.4Corroso Intergranular
12.3.4.1Sensitizao dos Aos Inoxidveis Austenticos
12.3.4.2O problema da solda
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
5/121
5
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
12.4Corroso Eroso
12.5Corroso Fadiga
12.6Fragilizao por Hidrognio
13. Caracterizao de Materiais
13.1Ensaios de Laboratrio
13.1.1Ensaios de Imerso13.1.2Ensaios Eletroqumicos
13.1.3Ensaios Piloto
13.2Ensaios de Campo13.3Ensaios In Situou em Servio13.4Medies de durezalaboratrio e campo13.5Metalografia de Campo13.6Infravermelho FTIR)
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
6/121
6
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
13.7MEV / EDS13.8Difrao de Raio-X
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
7/121
7
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
1OBJETIVO
Fornecer aos profissionais das reas de engenharia,
projetos, manuteno, processos, inspeo, montagens,etc., conhecimentos bsicos para aplicao dos materiaismetlicos de forma mais segura, considerando o dia a dia dasempresas.
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
8/121
8
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
2 - INTRODUO
Homem - alimentos, energia e materiais- Idade da pedra
- Idade do cobre
- Idade do bronze
- Idade do ferro Escolha dos Materiais - Tarefa rdua devido a grande variedade de materiais
Material Ideal:
propriedades desejadas
menor custo
maior confiabilidade
maior durabilidade
Corroso - presente em todas atividades da sociedade
Materiais: plsticos, elastmeros, concreto, madeira e metais
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
9/121
9
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Corroso - Aspecto Econmico, Segurana e Meio Ambiente
- muitos estudos nos meios cientficos
Resultados Trabalhos:
- desenvolvimento de materiais;
- processos isentos de agentes propulsores da corroso;
- utilizao de inibidores;- aplicao de sistemas de proteo;
- aplicao de revestimentos;
Previso vida til
- difcil - parmetros atuantes
- imprescindvel - boa experincia e vivncia profissional
Corroso dos materiais Metlicos
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
10/121
10
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Significado Profundo - Interante com:
CORROSO
ASPECTOSECONMICOS
SEGURANA
MEIOAMBIENTE
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
11/121
11
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
2.1 - ASPECTOS ECONMICOS
Bruxelas 1937 - Esta frase tem apenas valor histricoEnquanto voce l este painel 760 Kg de ferro comearam e acabaram de
corroer
Torre Eifel Paris - 300 mts altura (7000 ton) -
Pintura a cada 7 anos (58 ton tinta) -
28% arrecadao com turismo reservados
paramanuteno.
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
12/121
12
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Custos Estimados Corroso (Vicente Gentil - 1996 3 ed.):
PAS (US$ Bilhes - 1993)
EUA 220,5
Japo 147
Alemanha 61,25
Frana 44,8
Inglaterra 35
Itlia 35
Brasil 17,76
Pases Desenvolvidos - 3 a 4,5 % do PIB
USA 1995 - BUS$ 296 (fonte: Batelle Institute)
USA 2002 - BUS$ 276 (fonte: NACE International)
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
13/121
13
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Custos Diretos - substituio materiais e mo de obra
Custos Indiretos - lucros cessantes (parada equipamento); perda do
produto (contaminao); perdas de dias de trabalho (trabalhador
acidentado)
Aproximadamente 1/3 do total pode ser reduzido com aplicao
de mater iais resistentes a cor roso e das melhores tcnicas
relacionadas a corroso
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
14/121
14
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
2.2 - SEGURANA Patrimonial e Pessoal
2.2.1 - Exploso Evaporador Esfrico
08/01/87
Exploso durante descarga dos pesados
Trs pessoas feridas com queimaduras
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
15/121
15
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
2.2.2 - Trocador de calor - ruptura de um dos foles da junta de expanso
Vapor de 90 Kgf/cm2
Parada Unidade para Substituio
Ocorrncia de madrugada evitou conseqncias mais graves
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
16/121
16
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
2.3 - MEIO AMBIENTE
Problema Corroso / Poluio - um afeta o outro
Compatibilidade Produtos x Materiais deve existir
2.3.1 - Trinca trocador de calor
Trinca no casco - vazamento de gua de torre
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
17/121
17
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
3 - DEFINIO CORROSO
Deteriorao ou destruio material
Processo Inverso da Metalurgia Extrativa
Definio mais didtica:
Material + Meio Produto Interao + Energia
Medidas Preventivas:
- modificar material (metal)
- modificar o meio (reagentes)- interpor barreira entre material e meio (revestimentos)
- fornecer energia (o sistema metal/meio perde energia)
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
18/121
18
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
4.1 - O ENGENHEIR0 DE CORROSO
Deve conhecer:- propriedades qumicas, metalrgicas, fsicas e mecnicas dos
materiais.
- testes de corroso
- natureza corrosiva do meio
- disponibilidade e fabricao dos materiais- projeto
Deve ter:- senso relaes humanas, integridade, habilidade para escolher e
analisar
- conscincia da importncia da segurana
- senso de organizao
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
19/121
19
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
5 - SELEO DE MATERIAIS
MATERIAL
Resistncia Corroso
Custo
Esttica
Fabricabilidade
Disponibilidade
ResistnciaMecnica
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
20/121
20
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Principais famlias de materiais metlicos
Famlia Nome Densidade
(g/cm3)
1 Base Ferro
Ao Carbono
Ao inox tipo ABNT 304L
Ao inox tipo ABNT 316L
Ao inox tipo 904L
Ao inox duplex
7,8
7,9
7,9
8,0
7,8
2 Base Nquel
Nquel 200Monel 400
Inconel 600
Hastelloy G 3
Hastelloy C-276 / C 22
Hastelloy B2
8,98,8
8,4
8,2
8,9
9,2
3
Metais Exticos Titnio
Zircnio
Tntalo
4,5
6,5
16,6
4 Outros
Alumnio
Cobre
Chumbo
Ouro
2,7
8,9
11,3
19,3
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
21/121
21
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
CONFIABILIDADE INFORMAES
Prpria plantaEnsaio in situ
Ensaio piloto
Plantas similares
Ensaio de laboratrio
Informaes bibliogrficasInformaes de fornecedores
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
22/121
22
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
6 - O FENMENO DA CORROSO Reao na Interface - corroso seca - gs
corroso mida - lquido
Mecanismo corroso materiais metlicos: corroso seca
- mecanismo de difuso - Lei de Fickcorroso mida
- mecanismo eletroqumico - Lei de Faraday
Corroso mida - Mecanismo Eletroqumico:
Anodo - Oxidao do Metal (reao andica)Fe Fe 2+ + 2 e-
Catodo - Reduo de Espcies Qumicas (reao catdica)
2H+ + 2 e- H2
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
23/121
23
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Reaes catdicas mais comuns: Evoluo de Hidrognio : 2H+ + 2 e- H2
Reduo de Oxignio
(solues cidas) : O2 + 2H+ + 2 e- 2H2O
Reduo de Oxignio
(solues neutra ou bsicas) : O2 + 2H2O + 4 e- 4OH-
Reduo on Metlico : Me+3 + e- Me+2
Deposio de Metal : Me+2 + 2e- Me
Fatores:
Reagentes MaterialConcentrao
TemperaturaImpurezasAerao
pHVelocidade
Composio QumicaProcessamento
ConstruoGeometria
Tratamento Trmico
TEMPO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
24/121
24
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
7 - CORROSO ELETROQUMICA
Reao de Oxi-reduoZn + 2HCl ZnCl2 + H2Zn + 2H+ Zn2+ + H2Zn Zn2+ + 2 e- - reao de oxidao ou reao andica
2H+
+ 2 e-
H2 - reao de reduo ou reao catdicaDurante corroso metlica a taxa de oxidao igual de reduo, em termos de
produo e consumo de eltrons
Reaes de oxi-reduo - qumica ou eletroqumica
- qumica - necessrio distncias interatmicas
- eletroqumica - necessrio distncias de m a Km
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
25/121
25
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Termodinmica Cinticaespontaneidade de velocidade da reao
uma reao
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
26/121
26
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Termodinmica
- Energia Livre - G = - nFE
- Potencial de Eletrodo
eletrodo de referncia - Hidrognio
- Potencial de Equilbrio e Corroso de Metaissistema metal/meio - potencial de corroso
potencial de corroso (Ecorr) x potencial equilbrio (E0)
Ecorr < E0 - metal no corroer
Ecorr > E0
- metal poder corroer Nada se pode afirmar quanto a velocidade
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
27/121
27
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Srie Eletroqumica
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
28/121
28
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Cintica
- Condies de Equilbrio - veloc. Oxidao = veloc. Reduocorrente = densidade de corrente de troca
- Polarizao - Curva de Polarizao
potencial (E) x densidade de corrente (i)
- No potencial de corroso - velocidades andicas e catdicas
corrente corroso, Icorr
- Taxa corroso = relao corrente de corroso / rea eletrodo
- Converso de unidades - Lei Faraday
Perda Massa = (q) . Massa atmica
n F
(q) - carga (A); massa atmica (g);
F - constante de Faraday; n - nmero de eltrons
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
29/121
29
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Passivao
- polarizao andica - favorece oxidao do metal
- sistemas metal / meio - pelcula
fina compacta e aderente
- pelcula funciona como barreira
metal / meio
- nestas condies diz-se que metalsofreu passivao (ex. aos
inoxidveis; titnio; nquel
e alumnio)
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
30/121
30
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
8 - AO CARBONO
Aos: Liga Fe-C - 0,05 a 2,11% CFerros Fundidos: Ligas Fe-C - > 2,11% C
Diagrama Fe - C - Principais componentes:
- Ferro - ccc; magntica; quase no dissolve carbono
-Ferro
- cfc; no-magntica; dissolve carbono at 2,11%- Ferro - ccc; semelhante ao ferro
- Ferrita- soluo slida de ferro + carbono
- Austenita- soluo slida de Ferro + carbono- Cementita- composto Fe3C, com 6,7% de C, duro e quebradio
- Perlita - eutetide com 0,77% C. Mistura mecnica cementita + ferrita- Martensita- produto de resfriamento rpido da austenita. Ferrita
supersaturada de carbono, muito dura, metaestvel,
responsvel pela tmpera dos aos
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
31/121
31
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Estrutura CCC
Estrutura CFC
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
32/121
32
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
33/121
33
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Microestruturas tpicas de ao carbono e perlita
Perlita
Ao com 0,3% de C
Estrutura Lamelar
Sistemas AISI (American Iron and Steel Institute) e SAE (Society
Automotive Engineers)
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
34/121
34
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
DesignaoAISI - SAE
Tipos de Ao
10XX Aos carbono comum
11XX Aos de usinagem fcil, com alto S
12XX Aos de usinagem fcil, com alto P e S15XX Aos-Mn com mangans acima de 1%
13XX Aos-Mn com 1,75% de Mn mdio
40XX Aos-Mo com 0,25% de Mo mdio
41XX Aos-Cr-Mo com 04 a 1,1% de Cr e 0,08 a 0,35% de Mo
43XX Aos-Ni-Cr-Mo com 1,65 a 2% de Ni, 0,4 a 0,9% de Cr e 0,2 a 0,3% de Mo
46XX Aos-Ni-Mo com 0,7 a 2% de Ni e 0,15 a 0,3% de Mo
47XX Aos-Ni-Cr-Mo com 1,05% de Ni, 0,455 de Cr e 0,2% de Mo
48XX Aos-Ni-Mo com 3,25 a 3,75% de Ni e 0,2 a 0,3% de Mo51XX Aos-Cr com 0,7 a 1,1% de Cr
E51100 Aos-cromo(forno eltrico) com 1% de cromo
E52100 Aos-cromo(forno eltrico) com 1,45% de cromo
61XX Aos-Cr-V com 0,6 a 0,95% de Cr e 0,1 a 0,15% de V min.
86XX Aos-Ni-Cr-Mo com 0,55% de Ni, 0,5% de Cr e 0,2% de Mo
87XX Aos-Ni-Cr-Mo com 0,55% de Ni, 0,5% de Cr e 0,25% de Mo
88XX Aos-Ni-Cr-Mo com 0,55% de Ni, 0,5% de Cr e 0,3 a 0,4% de Mo
9260 Aos-Si com 1,8% a 2,2% de Si50BXX Aos-Cr com 0,2 a 0,6% de Cr e 0,0005 a 0,003% de boro
51B60 Aos-Cr com 0,8% de Cr e 0,0005 a 0,003% de boro
81B45 Aos-Ni-Cr-Mo com 0,3% de Ni, 0,45% de Cr e 0,12 de Mo e 0,0005 a 0,003% deboro
94BXX Aos-Ni-Cr-Mo com 0,45% de Ni, 0,4 de Cr e 0,12% de Mo e 0,0005 a 0,003% deboro
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
35/121
35
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Efeito Composio Qumica
- Carbono - aumento provoca:- aumento dureza e limites resistncia e escoamento
- reduo dutilidade (diminuio alongamento)
- aumento temperabilidade - o que torna soldagem difcil
- Para comparar soldabilidade e temperabilidade utiliza-se equivalente de carbono
Equivalente C = %C + %Mn/6 + (%Cr + %Mo+%V)/5 + (%Ni + %Cu)/15:
- C < 0,25% Eq. C < 0,45
- C > 0,25%:
- 0,26% - partes sujeitas a presso importantes em vasos de presso
- 0,30% - outras partes soldadas em vasos de presso, tubulaes,
tanques sem presso e vasos de baixa responsabilidade.
- 0,35%- limite admissvel para qualquer parte soldada
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
36/121
36
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Efeito Composio Qumica
- Silcio e Alumnioelementos desoxidantes que se combinam com oxignio
removendo bolhas de gs.
- Acalmados totalmente desoxigenados;
- Semi acalmados parcialmente desoxidados;
- Efervecentes no desoxidados.
Acalmados menor incidncia de defeitos (incluses, vazios, etc)melhor uniformidade da estrutura, composio
qumica e propriedades mecnicas.
- Enxofre e Fsforoimpurezas sempre indesejveis.
- Manganspode chegar a 1,6% - aumenta dureza e resistncia mecnica,
combate o efeito nocivo do enxofre e aumenta tenacidadepromove abaixamento temperatura dtil/frgil.
- Cobreadicionado at 0,25%, melhora resistncia corroso atmosfrica
aos patinveis
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
37/121
37
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Soldabilidade e Tratamentos trmicos
a) Pr-aquecimento a 110 C e aquecimento entre os passes -espessura > 12 mm - qualquer ao
qualquer espessura - aos com carbono > 0,30%.
soldas muito importantes - qualquer espessura, quando carbono > 0,26%.
b) Tratamento trmico de alvio de tenses, a 600 C:
- Vasos de presso (norma ASME, Seo VIII, diviso I)
espessuras at 50 mm24 minutos, para cada 10 mm de espessura (mnimo 15 min.)espessuras > 50 mmtratamento obrigatrio por 2 h + 6 min cada 10 mm acima de 50- Tubulaes (norma ANSI B 31.3)
tratamento obrigatrio para espessuras de 19mm, na proporo de uma horapara cada 25 mm de espessura.
c) Emprego de eletrodos de baixo hidrognio:
espessura 25 mmcarbono > 0,22%limite de escoamento > 35 Kg/mm2
d) Radiografia total das soldas importantes - espessura superior a 30 mm.
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
38/121
38
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
8.1 - AO CARBONO - Corroso
Raramente corroso nulasobre-espessura de corroso
Meios Corrosivos Importantes
a) Soda Custica - fendilhamento por lcalis - corroso sob tenso (CST)
potassa custica e nitratos concentrados provocam o mesmo problema
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
39/121
39
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Meios Corrosivos Importantes
b) cido Actico - incompatvel - qualquer concentrao e temperatura
c) cido Sulfrico - OK - temperatura ambiente com cido concentradoe velocidade < 1 m/s
- corroso aumenta com diluio do cido, aumento de
temperatura e aumento da velocidaded) Cloretos - corroso intensa - umidade forma HCl por hidrlise
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
40/121
40
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSOe) Hidrognio
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
41/121
41
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Efeito da Temperatura Elevada:
- oxidao superficial e escamao
- inaceitvel temperaturas acima da de escamao
- exposio prolongada a T > 420 C - grafitizao
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
42/121
42
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Efeito da Temperatura Elevada:
- aquecimento T 600 C- crescimento exagerado dos gros e esferoidizao
- reduo resistncia mecnica
- grafitizao x esferoidizao
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
43/121
43
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO Especificaes Comerciais dos Aos Carbono (Tabela 4)
Formas de Apresentao Aos de baixo carbono Aos de mdio carbonono- acalmados)
Aos de mdio carbonoacalmados temperaturas
altas)Aos de mdio carbonoacalmados temperaturas
baixas)Aos de qualidade
estrutural
Chapas Grossas A-285 Gr A A-285 Gr B, C A-515 Gr 55,60, 65 e 70
A-516 Gr 55,60, 65 e 70
A-36A-283 Gr C
Chapas Finas A-570 Gr C
Tubos de conduo (sem
costura)A-106 Gr A (com Si) A-106 Gr B,C
Tubos de conduo (com ou
sem costura)A-53Gr A
API-5L Gr AA-53 Gr B
API-5L Gr BA-333 Gr 6 A-120
Tubos de conduo (solda poreletrodo)
A-139 Gr A A-134A-139 Gr BA-671 (285 B)
A-672 (515 e 516) A-671 (516)
Tubos de conduo (solda
resistncia eltrica)A-135
Tubos para Permutadores A-179 (s/ costura)A-214 (solda por resist.
eltrica)
A-334 Gr 6
Tubos para caldeiras A-178A-192A-210
Peas forjadas A-181 A-105 A-350 Gr LF1
Peas Fundidas A-216 Gr WCB A-352 Gr LCB
Acessrios de Tubulao A-234 Gr WPA A-234 Gr WPB A-420 Gr WPL6
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
44/121
44
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CO OS O ON O O CO OS O
Especificaes Comerciais dos Aos-Liga
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
45/121
45
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
9 - AOS INOXIDVEIS Definio:
- Ligas capazes de se passivar.
- Cromo o principal elemento - > 12%
Influncia de Elementos de Liga:
- Cromo - confere inoxibilidade - mnimo 12%
-Nquel - elemento austenitizante, confere aos aos austenticosconsidervel resistncia corroso e oxidao a altas
temperaturas
-Molibdnio- aumenta passivao e resistncia corroso
- Titnio, Nibio e Tntalo- elementos estabilizadores.
- Cobre- aumenta resistncia corroso atmosfrica- Silcio- melhora resistncia a oxidao altas temperaturas e trao
- Enxofre- quando adicionado melhora a usinabilidade
- Nitrognio- tem tendncia austenitizante
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
46/121
46
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Tipos de Aos Inoxidveis:
- Aos martensticos
- Aos ferrticos- Aos endurecveis por precipitao
- Aos austeno-ferrticos - duplex
- Aos austenticos
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
47/121
47
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Aos Inoxidveis Martensticos:
- Ligas Fe + Cr (12 a 18%)
- Pode conter baixo, mdio e alto carbono
- Aos para tmpera e revenimento
- Quando temperados so muito duros e pouco dteis- Os mais conhecidos so 420 e 410
- So utilizados - cutelaria, equipamentos odontolgicos e
cirrgicos, em turbinas, lminas de barbear, agulhas,
peas de relgio, equipamentos para refino de petrleoe vlvulas
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
48/121
48
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Aos Inoxidveis Ferrticos:
- Ligas Fe + Cr (12 a 30%), com C < 0,20%
- Geralmente contm teor cromo maior que martensticos
- So parcialmente endurecveis por tratamento trmico
- Aos para tmpera e revenimento- Quando temperados so muito duros e pouco dteis
- O mais conhecido 430
- So utilizados - fabricao de moedas; estocagem de cido
ntrico; aplicaes decorativas; talheres e baixelas.
CO OSO O O AO CO OSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
49/121
49
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Aos Inoxidveis Endurecveis por Precipitao:
- So classificados : martensticos; austenticos e semi-austenticos
- Foram desenvolvidos a partir dos 18-8
- Nos aos martensticos - reduo nquel e adio outros (Cu)
- Aos martensticos endurecveis por precipitao combinam:resistncia corroso dos austenticos e
propriedades mecnicas elevadas dos martensticos
- Endurecimento - Tratamento Envelhecimento
precipitao na matriz martenstica- So utilizados - inicialmente indstria aeronutica, indstria
extrao de petrleo, petroqumica, qumica.
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
50/121
50
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Aos Inoxidveis Austeno-ferrtico duplex:
- So aos de baixo teor de carbono, ligados principalmente Cr/Ni
- Microestrutura Mista - austenita e ferrita delta (50/50)
- O elevado teor em Cromo - melhor resistncia Corroso
- Presena ferrita - aumento resistncia mecnica
- Maior Resistncia corroso sob tenso e intercristalina
- Os aos duplex mais conhecidos so: 2205; 2304 e 2507
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
51/121
51
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Aos Inoxidveis Austenticos :- So aos :
- muito dteis
- excelente resistncia corroso
- boa soldabilidade- no-magnticos
- no enducecveis por tratamentos trmicos
- estrutura austentica se deve ao nquel
- largamente utilizados nas empresas inclusive na Rhodia- mais conhecidos - inox Tp ABNT 304
inox Tp ABNT 316
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
52/121
52
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
53/121
53
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
10 - AOS INOXIDVEIS ESPECIAIS
- Tem sido desenvolvidos inox para determinados casos
- Normalmente:
- so materiais muito mais caros
- so para aplicaes especiais- Melhor resistncia corroso
- Maior resistncia mecnica
- Baixos teores de carbono e altos teores de elementos de liga:
Cr, Ni, Mo, Cu, Co, etc.
- Cuidados : risco de alto grau de segregaes, principalmente
fundidos
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
54/121
54
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
11 - NQUEL E SUAS LIGAS
- Nquel comercial - alto custo
- Nquel altamente resistente a custicos
- No resiste a cidos oxidantes; sais fortemente oxidantes e amnia
aerada.
- Principais ligas:- Monel - Ni-Cu
- Inconel - Ni-Cr-Mo
- Hastelloy - Ni-Cr- Mo -W-Co
- So Ligas de excelente resistncia corroso e excelenteresistncia mecnica
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
55/121
55
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
12TIPOS DE CORROSO
- Corroso Generalizada
- Corroso Galvnica
- Corroso por fretas
- Corroso por pites- Corroso sob tenso
- Corroso Intergranular
- Corroso Eroso
- Corroso Fadiga
- Fragilizao por Hidrognio
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
56/121
56
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
12.4 - CORROSO UNIFORME
- Perda Uniforme da Espessura (corroso mida ou seca)
- reas andicas e catdicas distribudas na superfcie
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
57/121
57
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
- Facilmente determinada por testes laboratrio (imerso ou
eletroqmico)- Pode-se prever vida til em servio
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
58/121
58
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
CORROSO SECA
- Altas Temperaturas - T > 200-250 C- Mecanismo por difuso - O2, S, C, H,..
Oxidao
Sulforizao
Carburizao- Manifestao - corroso generalizada
CORROSO MIDA
- Mecanismo Eletroqumico
- Formao de Clulas - Anodo(s) e Catodo(s)- Escala - Macroscpica ou Microscpica
- Temperatura - T < 200 C
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
59/121
59
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Ilustrao de Corroso Aquosa
Em Meio cido
Reao de Oxidao (anodo)
Fe Fe 2+ + 2e-(Metal) (Soluo) (Metal)
Reao de Reduo (catodo)
2H + +2e- 2H (H2)
1/2O2 +2H+
+
2e-
H2O
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
60/121
60
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Meio Neutro Aerado
Reao de Oxidao (anodo)
Fe Fe2+ + 2e-
(Metal) (Soluo) (Metal)
Reao de Reduo (catodo)
1/2O2 + H2O + 2e- 2OH-
Fe2+ + 2OH- Fe(OH)2
Ento:2Fe(OH)2 + H2O + 1/2O2 2Fe(OH)3
(Ferrugem)
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
61/121
61
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Preveno: - Inibidores- Mudana Processo
- Isolamento com Revestimento
- Adio Sobreespessura de Corroso
- Mudana de Material
Acompanhamento Industrial:- medindo espessura parede (ultrassom)
- prevendo vida til
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
62/121
62
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Determinao da Velocidade de Corroso:
Ensaio de Imerso (lab. ou in loco)
Velocidade = K . m
A . D . T
onde:- K = constante - 3,45 x 106 - taxa em mpy
8,75 x 104 - taxa em mm/ano
- m - variao de massa em gramas
- A - rea em cm2
- D - densidade em g/cm3
- T - tempo em horas
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
63/121
63
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Exerccios
1No projeto de um vaso em ao inoxidvel AISI Tp 304 encontram-se as seguintes informaes:
PMTA = 2 Kgf/cm2; espessura de projeto = 3,00 mm; espessura nominal = 5,00 mm.
Considerando essas informaes, qual a sobre-espessura de corroso? Sabendo-se que a
velocidade de corroso esperada de 0,125 mm/ano, qual a vida til prevista para esse
vaso?
2Aps finalizar a medio de espessura de um equipamento o inspetor chegou aos seguintes
resultados: esp. mnima = 2,80 mm e espessura mxima = 3,25 mm. O equipamento sofre
inspeo peridica a cada dois anos. Ao consultar os resultados da ltima inspeo, verificou
esp. mnima = 2,94 mm e espessura mxima = 3,48 mm. Considerando a velocidade decorroso encontrada, qual a vida til do equipamento para espessura de projeto de 2,50mm?
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
64/121
64
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Exerccios
3O inspetor de equipamentos ao finalizar sua medio de espessura foi comparar seusresultados com o histrico das inspees anteriores, tendo observado os seguintes resultados:
- maro/2001espessura mnima = 4,70 mm;
- maro/2003espessura mnima = 4,50 mm;
- maro/2004espessura mnima = 4,40 mm;
- maro/2006espessura mnima = 4,00 mm;
- maro/2008espessura mnima = 3,40 mm;
- maro/2010espessura mnima = 2,80 mm (ltima inspeo).
Como vem evoluindo as velocidades de corroso? Sabendo-se que a espessura mnima de
projeto 2,00 mm, qual a recomendao a ser feita? O material atual do equipamento est
adequado para as condies atuais?
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
65/121
65
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Exerccios
4Para uma determinada condio de operao realizou-se ensaio em laboratrio visando adeterminao da velocidade de corroso considerando que o processo esperado corrosogeneralizada e que o material a ser utilizado era o ao carbono. O ensaio de imerso foi realizadopor um perodo de 30 dias, temperatura de 90 C. Antes da realizao do ensaio o tcnicodeterminou a massa do corpo de prova de 33 cm2 tendo encontrado 15,7826 g. No final do ensaioaps realizar o processo de limpeza pesou novamente o corpo de prova tendo encontrado15,6076g. Sabendo que a densidade do ao carbono 7,86 g/cm3, qual a velocidade de corroso
em mm/ano? Qual deveria ser a recomendao considerando o resultado obtido?Dados: K = 8,75 x 104
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
66/121
66
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
12.5 - CORROSO GALVNICA
Ligando-se materiais diferentes
- aumenta corroso do menos nobre
- protege o mais nobre
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
67/121
67
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Fatores que afetam:
- potenciais dos metais
- reaes catdicas e suas cinticas
- reaes andicas e suas cinticas
- as reas superficiais dos metais
- natureza e condutividade do meio
Srie galvnica
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
68/121
68
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSOMagnsioZinco
Ao galvanizadoCdmioLigas de alumnio 2117; 2017; 2024 nesta ordem
Ao baixo carbonoFerro forjadoFerro fundidoFerro fundido alto nquel (Ni-resist)
Ao inox Tp 410Solda chumbo-estanho 50-50
Ao inox Tp 304 (ativo)Ao inox Tp 316 (ativo)ChumboEstanhoLiga de cobre C28000 (metal Muntz, 60% Cu)Liga de cobre C67500 (bronze mangans A)Liga de cobre C46400; C46500; C46600; C46700 (lato naval)Nquel 200 (ativo)Inconel 600 (ativo)Liga Hastelloy BChlorimet 2Liga de cobre C65100; C65500 (bronze ao silcio)Liga de cobre C71500 (cobre nquel, 30% Ni)Niquel 200 (passivo)Inconel 600 (passivo)Monel 400
Ao inox Tp 410 (passivo)Ao inox Tp 304 (passivo)Ao inox Tp 316 (passivo)Incoloy 825Inconel 625Hastelloy CChlorimet 3PrataTitnioGrafiteOuroPlatina
C
RESCEN
TE
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
69/121
69
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Preveno:
- Seleo de material apropriado durante projeto e fabricao
- Isolamento eltrico dos dois metais
- Evitar efeitos desfavorveis na relao entre reas andicas e
catdicas- Desaerao do eletrlito, se for possvel
- Proteo catdica empregando anodos de sacrifcio
- Utilizao de inibidores solveis, apesar de ter aplicao limitada.
- Pintura tambm tem sido intensamente utilizado porm, se somente
um dos dois metais puder ser pintado, ento que seja o ctodo
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
70/121
70
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
12.6 - CORROSO FRESTAS
Corroso em frestas - intensa corroso (uniforme ou pites)- Fatores Geomtricos - Soldas ou Juntas
- Contato metal-metal ou metal-no metal
- Deposio produtos de corroso, incrustaes ou outros slidos
(corroso por depsitos)
- Trincas e outros defeitos metalrgicos
- Aberturas da ordem de 0,025 a 0,1 mm
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
71/121
71
10/03/2010 Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Mecanismo: Consumo de O2 no renovvel em zona confinada
clula de concentrao O2, Fe ++ aparece em zonaandica deaerada
Rebalano Eltrico migrao de anions (Cl-) Hidrlise (M+Cl-) acidificao (pH ~2)
(Fe2+ + 2Cl-) + 2H2O Fe(OH)2 + 2(H+ + Cl-)
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
72/121
72
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
Preveno:
- Evitar frestas - projeto e construo- Evitar condies estagnadas ou selar
- Evitar condies de deposio
- Proteo Catdica
- Seleo de Materiais Resistentes
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
73/121
73
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
12.7 - CORROSO POR PITES
- Corroso extremamente localizada- Metais com camadas passivas - aos inoxidveis; alumnio;
titnio; magnsio; etc.
- Mecanismo - Nucleao - tempo para romper camada passiva
Crescimento - ocorre de maneira rpida
- Difcil prever vida til
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
74/121
74
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
- Mecanismo:
Iniciao em uma pequena rea (germe) - nucleaoIncluso (Mn, S), risco
Propagao efeito fresta (corroso por fresta)
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
75/121
75
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Preveno:
- Condies de Operao - Reduzir temperatura; reduzir onsagressivos; aumentar velocidade; prevenir
depsitos e estagnao
- Ao sobre Materiais - escolha; fabricao; projeto; proteo
(catdica, revestimento)
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
76/121
76
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
12.8 - CORROSO SOB TENSO
- Trinca Catastrfica do Material
- Todos Materiais esto Sujeitos
- Manifestao - trincas ramificadas (intergranular, transgranular,
mista)
Tenso
Temperatura
Meio
Agressivo
TRILOGIA DA CORROSO SOB TENSO
SoldasTratamentos TrmicosSolicitaes MecnicasConformaes
Cl-
F-
OH-H2S
Temperaturasacima de 60 oC
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
77/121
77
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Exemplos Tpicos
Materials Chemical species Conditions Fissured aspect
Austenitic
Stainless
Steel
Cl-
OH-
H2SxO6
T> 60oC and Cl
-> 10 ppm
T > 120oC
T~ 20oC
T
I/T
I
Nickel 200
Nickel 201
Inconel 600
OH-
OH-
H2O
T> 250oC
T> 350oC
High temperature
I
I
I
Titanium HNO3
ROH + Cl
-
Fuming
T~ 80
o
C
T
TPVDF OH- T> 60
oC and pH > 13
f(crystalline content)
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
78/121
78
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
79/121
79
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Preveno:- Reduzir Tenso
- Eliminar espcies contaminantes
- Mudar Material- Aplicar Proteo Catdica
- Inibidores
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
80/121
80
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
12.9 - CORROSO INTERGRANULARCorroso Seletiva nos Contornos dos Gros
Mecanismo: Presena de precipitados ou segregaes
Enriquecimento ou Empobrecimento de Elementos de Liga
Dissoluo dos contornos de gros
Ocorrncia: Aos Inoxidveis Austenticos; ligas de cobre e
alumnio
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
81/121
81
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Perfil de Temperatura Durante Soldagem
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
82/121
82
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Desenho Esquemtico de um Gro Seo Transversal
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
83/121
83
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Regies de uma solda num ao Tp 304
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
84/121
84
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Ao Inoxidvel Austentico Cr-18 Ni-10
TTS Diagrama
Preveno:- Tratamento trmico de solubilizao
- Aos Inoxidveis com carbono extras baixos (
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
85/121
85
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
12.10 - CORROSO - EROSO
- Movimento Relativo Interface Metal/Meio
- Eroso Mecnica - arrancamento de partculas
- Eroso Corroso - arrancamento de ons ou produto de corroso
- Fatores: foras (turbulncia); partculas ou gases - lquido em
movimento
- Corroso-Eroso - colapso bolhas de gs - Corroso Cavitao
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
86/121
86
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Corroso Cavitao
Colapso de bolhas de vapor combinado com variaes repentinas de presso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
87/121
87
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Preveno:
- Condicionamento do Meio
- Desenho Adequado do Sistema
- Seleo de Materiais
- Revestimento
- Proteo Catdica
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
88/121
88
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
12.11 - CORROSO FADIGA
Fadiga - tendncia fraturar sobre repetitivos ciclos de tenses Tenses inferiores ao limite de escoamento
Limite de fadiga
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
89/121
89
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Corroso Fadiga - reduo resistncia a fadiga devido meio corrosivo
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
90/121
90
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Corroso Fadiga - superfcie grande rea com produto corroso
e rea rugosa menor resultante de fratura frgil
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
91/121
91
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Preveno:
- projeto adequadoevitar entalhes e estagnao de fluidos.
- reduzir tenses sobre componentestratamento trmicos
de alvio de tenses ou introduo de tenses de
compresso (shotpeening).- eletrodeposio de metais como Zn; Cr; Ni; Cu e outros.
- revestimentos orgnicos tais como pinturas e resinas.
- proteo catdica
- inibidores qumicos- uso de materiais mais resistente corroso fadiga
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
92/121
92
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Fatores que influenciam corroso fadiga:
- freqncia de ciclos de tenses
- meio corrosivo
- teores de oxignio
- temperatura- pH
Trincas transgranulares
Trincas paralelas - extremidades arredondadas- preenchidas com produto de corroso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
93/121
93
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
12.12 - FRAGILIZAO POR HIDROGNIO
Falha Mecnica causada pela presena de Hidrognio:
- empolamento por hidrognio
- fragilizao por hidrognio
- descarburizao
- ataque por hidrognio
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
94/121
94
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Empolamento
- deformao e/ou destruio parede equipamento
Fragilizao
- perda de dutilidade e resistncia a trao
Descarburizao- remoo carbono do ao, diminuio resistncia
Ataque por hidrognio
- interao hidrognio com elemento de liga a altastemperaturas
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
95/121
95
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Hidrognio Atmico
- causador de danos por hidrognio
Fontes:
- atmosfera contendo hidrognio- atmosfera com compostos hidrogenados (H2S; NH3; H2O)
- processos de eletrlise - reduo de hidrognio
- corroso eletroqumica - reduo de hidrognio
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
96/121
96
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Empolamento
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
97/121
97
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Fragilizao- mecanismo no bem conhecido
- causa inicial - hidrognio atmico
-metais formadores de hidretos - titnio e outros (Ta; Zr;
Va; Pd;...) - hidrognio reage formando hidretos frgeis
- Ferro e Ao - interao no bem conhecida
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
98/121
98
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Preveno:
- utilizar ao limpo - ausncia de vazios, incluses e
venenos (sulfetos, cianetos, ...)
- aplicao revestimento impermeveis ao hidrognio
- utilizar inibidores - reduzir taxa de corroso
- substituir a liga - nquel e ligas de nquel tem baixa taxa
de difuso
- desidrogenao - degasagem tratamento trmico (sobre
vcuo)
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
99/121
99
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
FRAGILIZAO POR HIDROGNIO
Tubo trocador de calor em titnio ASTM B 338 Gr 2
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
100/121
100
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Corte transversal da amostra com trincas de carter intergranular.Microestrutura contendo titnio alfa (fase clara) e hidretos (fase escura.Ataque = reagente de Krolls.
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
101/121
101
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
Detalhe da microestrutura contendo titnio alfa (fase clara) e hidretos(fase escura. Ataque = reagente de Krolls
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
102/121
102
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
12.13 - OUTRAS FORMAS DE CORROSO
Corroso Atmosfrica Corroso em Meios Martimos
Corroso Seletiva
- grafitizao
- dezinsificao
Corroso pelos Solos
Corroso microbiolgica
Outros
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
103/121
103
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13CARACTERIZAODOS MATERIAIS
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
104/121
104
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.1Ensaios de Laboratrio
- Ensaios de Imerso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
105/121
105
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.1Ensaios de Laboratrio
- Ensaios de Imerso 304L
2507
2304
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
106/121
106
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.1Ensaios de Laboratrio
- Ensaios de Imerso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
107/121
107
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.2Ensaios Eletroqumicos
13.2.1Tcnica de Tafel13.2.2Tcnica de Polarizao Cclica
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
108/121
108
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.2Ensaios Eletroqumicos
13.2.3Tcnica EPR-DL
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
109/121
109
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.2Ensaios Eletroqumicos
13.2.3EPR-DLContorno Carbonetos Cr
gro precipitados
Matriz
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
110/121
110
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.6Metalografia de campo
Rplica AC Tubo Caldeira Ao Inox Fundido
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
111/121
111
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.7MEV / EDS (Microscopia Eletrnica de Varredura/Espectroscopia Energia Dispersiva)
MEVAnlise visual, morfologia partculas, distribuio, superfcie de fratura, etc
EDS - Anlise elementar semi-quantitativa - muito til para identificar os elementos
qumicos presentes na amostra, distribuio, etc;
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
112/121
112
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
113/121
113
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.7MEV / EDS (Microscopia Eletrnica de Varredura / Espectroscopia Energia Dispersiva)
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
114/121
114
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.7MEV / EDS (Microscopia Eletrnica de Varredura / Espectroscopia Energia Dispersiva)
Figura 47Espectro da tela suporte de carvo, metal base.
Tela
Metal Base
Elemento (%)
Si 0,55
Cr 19,55
Ni 8,23
Mn 1,57
Fe 70,10
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
115/121
115
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.7MEV / EDS (Microscopia Eletrnica de Varredura / Espectroscopia Energia Dispersiva)
Saida centrfuga
aglomerado amarelo
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
116/121
116
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.8FTIR (Espectroscopia Infravermelho por Transformada Fourier)
- Pode-se analisar compostos orgnicos e inorgnicos;- Raios Infravermelhos incidem amostra e so comparados com
referncias;
- O espectrmetro fornece a absoro em funo da frequncia;
- Muito til para:
Identificar produtos de corroso;
Grupos funcionaisslica; dupla ligao; etc
Caracterizar polmerosPP; PEAD; fluorados; etcCaracterizar elastmerosBorracha natural; Butlica; Cloro butil;
EPDM; Viton; etc
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
117/121
117
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.8FTIR (Espectroscopia Infravermelho por Transformada Fourier)
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
118/121
118
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
13.9Anlise trmicaTGA e DSC
- TGAAnlise termogravimtrica
- variao de massa com temperatura
- DSC
- variao de energia com temperatura
13.10Difrao de Raios-X
- Utilizada para identificao de compostos;- Limitaes:
- material tem que ser cristalino;- concentrao superior a 2%
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
119/121
119
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
120/121
120
10/03/2010Curso Cor roso e Monitorao da Cor roso
CORROSO E MONITORAO CORROSO
-
5/28/2018 Curso_Corroso_Rev1
121/121