Journal of Cardiovascular Magnetic Resonance...ک ز ﺎ ﻧ ه ر ا ﻮ دﯾ ی ا ﺑﺮ ﺎ ﺻ...

16
Page 1 of 16 ا م آ ر آ ی و د ر ﯿ ر ی ھ ی ر دCardiovascular magnetic resonance in pericardial diseases Jan Bogaert and Marco Francone ر د و ص ﯿ ر ی ھ ي ر د، ف و د ر ز ﯿ ر د ژ ی، ت و د ه ا ي د ر د ه ا. ا و ز ه، ف د د ا ﯿ ژ ی ﯿ ر ی ھ ی ر د و د ر د س د ن ط ﯿ و ﯿ ا ز ا ا ر ھ ی ﯿ، ﯿ ه ا. ھ ﯿ ا ﯿ ل و ﯿ ر ی ھ ی، ر ی ر ر ا ﯿ ؛ ا ي ل د ر ر ھ ی ﯿ ﯿ د ر ا ﯿ ﯿ ژ ی ر د ی ھ ه ه ا. د ر ﯿ ﯿ ی د ﯿ ﯿ ر ﯿ ا ر ﯿ و گ و ﯿ ا ز ﯿ ر ی ھ ی ر د ي ر ﺿ د ا ر ه، و ا ه ا ت د ر د ر د. د ر ا ز ن د ا ر ی د ا ر د، و ا م آ ر آ ی و) CMR ( ا ز ا ا ر ھ ي ا ﯿ ر د ا. ﯿ ت د ﯿ آ ٮ و ﯿ ت ا ر ز د ﯿ د و ا ر ز ﯿ ھ ی ھ د ﯿ و د ر د د ر ر ا ھ ﯿ. ا و ر ی ا د ا دCMR ا ﯿ ر ی ھ ی ر د ر د ا د ه ا ر ﯿ د. آ و ﯿ ژ ی ر د ا ر د ل ز ک، و ن و ق، و ن ا ف، ﯿ ا ر ا أ ط د ه ا، ا ا ر د ر ا] 1-3 [ . د ر ﯿ ا ر د، ا ر ز ﯿ ر ی ھ ی ر د ا ا ز ر ر ژ ر و د و ﯿ ﯿ ﯿ ا ر د ﯿ ط ﯿ د ر ا. ا ز آ ﯿ، ر د ا ز د و ﯿ ه ا، و ز د ا و ﯿ و ژ ن ر] 3 [ . و ز د ا، ر د ا ﯿ ه د، ط ر د ا ﯿ ر د ه ا و ب ا ﯿ ر د ھ و و ق و ی ا ر ا. و ز ی ر و ی د د د د ا ﯿ و ز ر د. ا ھ ر د ا ر ي ر ا ﯿ د ھ. ر د د و ﯿ س ر د ي ر گ ا ﯿ ا ز د و ز ا] 4 [ . ﯿ س ﺿ ا ر ط ﯿ د و ا ی ر د ا و ق ر گ ر ا. آ ر ت و ن ر ی د ر ا ي ا، و ر أ ف و و ر ھ ی ر ی د ر ا ر ھ. ﯿ س د ر د ھ ﯿ و ا ه ا ط ر ي د ا ر ه د ھ ﯿ د ر و ا ا ز ی ر د ا د. ا ﺿ ﯿ د ھ ر د ل ا ﯿ ژ ن د ر د ھ ﯿ ز ﯿ ر ر گ ا د ه د. ه ز ی ر د ط ر ل ﯿ10 50 ﯿ ﯿ ا ز ی ﯿ ه ر ا د] 5 [ . و ﯿ ر د ا د و د ر ژ ه ھ د و ا ی ر ا ﯿ و ا ی ﯿ ر ا ا. ر د ر ا د ا ا د ا ر د، آ ن ر ا ا ز ا ر ن ھ ی و ر ی. ا م ا ف ی ر ز م ر ا د ر ط د ﯿ ا د ا ع ه ر ا ا ی د ا ر ه ز کJournal of Cardiovascular Magnetic Resonance Open Access Bogaert J, Francone M. Cardiovascular magnetic resonance in pericardial diseases. Journal of Cardiovascular Magnetic Resonance. 2009 Dec;11(1):14.

Transcript of Journal of Cardiovascular Magnetic Resonance...ک ز ﺎ ﻧ ه ر ا ﻮ دﯾ ی ا ﺑﺮ ﺎ ﺻ...

  • Page 1 of 16

    دراکیرپ یاھ یرامیب رد یقورع یبلق یآ رآ ما

    Cardiovascular magnetic resonance in pericardial diseases Jan Bogaert and Marco Francone

    ھصالخ

    دودحم اتبسن تاھجوت ،یژولویدراک ھنیمز رد نیوانع ریاس فالخرب ، دراكیرپ ياھ یرامیب صوصخ ھب و دراکیرپ فیط ندوب سرتسد رد و دراکیرپ یاھ یرامیب یژولوتاپویزیف شناد دوبھب فالخرب ،هزورما . دنا هدومن تفایرد يا هدش و دشاب لومعم ریغ تسا نکمم ینیلاب رھاظت اھنت ھن .تسا هدنام یقاب یصیخشت شلاچ ،یصیخشت یاھرازبا زا یعیسو یژولویمدیپا رد رییغت کی ھتفای ھعسوت یاھروشک رد لاثم يارب ؛دنک دیلقت ار رولپ ای یویر ،یبلق یاھ یرامیب ریاس لباق ریم و گرم و يتیدیبروم ھك تسا يتایح رایسب قیقد یریگ میمصت رد .تسا هدش هدھاشم یدیدحت تیدراکیرپ نیا رد . دوش ھتفرگ رظن رد ینامرد تالخادم هوقلاب دیاوف و ، هدش راد ھضراع يدراکیرپ یاھ یرامیب زا یشان ھجوت ریگارف ياھرازبا نیرت مھم زا یکی اعطق )CMR( یقورع یبلق یآ رآ ما و ،دراد یمھم شقن یرادربریوصت نامز یبایزرا و یبلق درکلمع قیقد یبایزرا اب یتفاب تایصوصخ و كٮموتانآ قیقد تایئزج .تسا دراکیرپ ھعلاطم تھج زكرمتم یرورم ھعلاطم نیا . دیامن يم بیكرت مھ اب ار بلق یگدش رپ رد دراکیرپ تیدودحم كیمانیدومھ یاھدمایپ رارق هدافتسا دروم دراکیرپ یاھ یرامیب نیرت عیاش ھعلاطم تھج دناوت یم CMR ھنوگچ ھک دوجوم شناد رب تسا .دریگ

    دراکیرپ یژولویزیف و یموتانآ

    تسا هدرك ھطاحأ ار بلق ھك تسا لکش کسالف ھسیک ،فاطعنا نودب اتبسن ،قورع نودب ،کزان لامرن دراکیرپ ھچرگا زا رتارف دراکیرپ یاھ یرامیب یبایزرا ،دراوم رتشیب رد .]3-1[ تسا بلق یگدشرپ رد يمھم صخاشراتخاس نیا اما ، رظن زا .تسا بلق یگدشرپ رد يعیبط ریغ دراکیرپ رثا نییعت یصیخشت شلاچ و دور يم کیژولوفروم يسررب ،یلخاد زورس ھیال.]3[یجراخ نژالکوربیف ھیال و یلخاد زورس ھیال ،تسا هدش لیكشت ھیال ود زا دراکیرپ ،یکیموتانآ دنبمھ تفاب دراکیپا باس ھیال و تسا هدش لصتم بلق دراکیپا حطس ھب کیدزن روط ھب ،دوش یم هدیمان ییاشحا دراکیرپ ھیال يلخاد ششوپ ات ددرگ یمرب دوخ یور رب یزورس ھیال .دناشوپ یم ار تسا یرنورک قورع و یبرچ لماش ھک سونیس ود لماش دراکیرپ . دنھد يم لیكشت ار يرادج دراکیرپ رگیدكی اب اھ ھیال نیا . دوشب یجراخ زوربیف ھک تسا دراکیرپ یارجم ود نیب طابترا یضرع سونیس .]4[دنا فلتخم ھنابز ود زا یبیکرت ھک تسا گرزب يدراکیرپ رد یویر یاھدیرو و فوجأ دیرو ،یمادق یناقوف يارجمرد یویر نایرش و تروئآ .دناشوپ یم ار گرزب قورع زیلھد یفلخ هراوید ھک يروط ھب تسا هدش عقاو پچ زیلھد تشپ رد لیام سونیس .دنتسھ روصحم ارجم یفلخ تمسق تشپ رد یفلخ نژویفا لایدراکیرپ کی ھنوگچ ھك دھد يم حیضوت نیا .دوش یم ادج دراکیرپ یاضف زا عقاو رد پچ زا رتیل یلیم 50 ات 10 نیب لامرن روط ھب دراکیرپ یزاجم هرفح .دوش یم هدید تسا گرزب رایسب ھک ینامز اھنت زیلھد ود رھ تمس ھب هرفح ژانرد و دوش یم ھتخاس ییاشحا دراکیرپ ھلیسو ھب عیام .]5[دوش یم لماش ار هرتلیف یامسالپ .تسا تسار کیتافنل یارجم و کیساروت یارجم

    فاطعنا مدع نیا .دنک ی تظفاحم رواجم یاھ ناگرا زا ار نآ ،دراد یم ھگن یمادق نتسایدم لخاد ار بلق دراکیرپ کزان هراوید یارب اصوصخ ار هرفح عاستا ھک دنک یم داجیا كیلوتساید یگدشرپ یط رد ار مزال راشف یبسن یریذپ

    Journal of Cardiovascular Magnetic Resonance

    Open Access

    Bogaert J, Francone M. Cardiovascular magnetic resonance in pericardial diseases. Journal of Cardiovascular Magnetic Resonance. 2009 Dec;11(1):14.

  • Page 2 of 16

    يم دودحم يدعاصت مجح-راشف ھطبار تلع ھب دراکیرپ داح عاستا ھک یلاح رد .]2[دنك يم دودحم تسار نطب و زیلھد یزاسزاب ای یدراکیرپ یاضف رد عیام ھتسھآ ندش ھتشابنا دراوم دننام يدراکیرپ نمزم سرتسا رد سكع رب ، دوش دوش یم عستم یمارآ ھب دراکیرپ ھک روط نامھ .]1،6،7[ دوش داجیا دراکیرپ تیدودحم نودب تسا نكمم ،پچ نطب نودب نمزم نژویفا لایدراکیرپ ارچ ھک تسا یحیضوت و ، دوش يم اجباج تسار تمس ھب يدراكیرپ راشف-مجح ھطبار نطب و تسار نطب نیب يگنھامھ ،دراکیرپ ،نیا رب هوالع .]8[دوش گرزب الماک تسا نكمم بلق یاھ هرفح رب راشف ھک یا هدیدپ ، دنك يم داجیا اھ نطب نیب ار یگدشرپ لباقتم یگتسباو و ،دنک یم ناسمھ ار رت میخض هراوید اب پچ تیمھا كیژولویزیف رظن زا يعیبط روط ھب ،ھچرگا .)دینیبب ار هدنراشف تیدراکیرپ (دوش یم هدیمان "ینطب لاصتا" رد تسا یصیخشت يدیلك تیصوصخ کی ناونع ھب و تسا ھتفای دیدشت روط ھب ینطب يگتسبمھ اما ، درادن ينادنچ هرفح مجح ھک ینامز ای )تسھ یبلق دانوپمات رد ھک روط نامھ (دبای یم شیازفا یدراکیرپ لخاد راشف ھک ینامز تروص ھب نینچمھ دراکیرپ ،تیاھن رد .]10-2،6[)تسھ هدنراشف تیدراکیرپ رد ھک روط نامھ ( تسا تباث دراکیرپ میقتسم تروص ھب ھنیس ھسفق لخاد راشف رد یسفنت تارییغت و ،دنک یم لمع بلق یاھ هرفح و رولپ یاضف نیب طسودح نیا ،کزان هراوید دوجو تلع ھب .دوش یم لقتنم بلق یاھ هرفح ھب ابقاعتم و دراکیرپ هرفح یوج تحت یاضف ھب .دبای یم رھاظت پچ نطب ھب تبسن تسار نطب رد رتشیب تالخادت

    CMR یاھ کینکت

    ریثات و ،دنک مھارف بلق راتخاس و دراکیرپ كیژولوفروم تایصوصخ زا یتاعالطا دیاب دراکیرپ لماک یرادربریوصت موسرم روط ھب CMR ھچرگا . دیامن یبایزرا بلق ندشرپ رب صوصخ ھب ،یبلق درکلمع رب ار دراکیرپ یاھ یرامیب كیژولوفروم ندیشك ریوصت ھب يارب یرادربریوصت حجرا رازبا ناونع ھب ، )computed tomography)CT اب راشف نیب هدیچیپ طابترا حیضوت ھب ينایاش کمک دناوت یمCMR ، دوش يم ھتفرگ رظن رد دراکیرپ یاضف و دراکیرپ زا هدافتسا اب ، CMR رد هایس نوخ اب T1-Weighted وکا نیپسا یسلاپ ھتشر یلاوت . دیامن بلق یگدشرپ و دراکیرپ اب .]11،12[تسا نتسایدم و ،دراکیرپ ،بلق ندیشك ریوصت ھب يارب درکیور نیرتھب ،اھ کینکت عیرس يلاوت كی دوش هداد رارق ھنیس ھسفق هراوید يولج رد ھك هدش عابشا كولب كی نداد رارق و کچوک دید نادیم باختنا زا هدافتسا يمامت بولطم شیامن مھ رب دومع حطس ود رد بلق ندرک نکسا . دوش دراکیرپ شیامن دوبھب ببس تسا نكمم short-axis یاھامن ای لانورک اب بیکرت رد لایزگآ یاھامن زا هدافتسا ،لاثم ناونع ھب ، دنك يم نیمضت ار دراكیرپ-short-tau inversion یلاوت زا هدافتسا اب احیجرت ، CMR ردT2 Weighted وکا نیپسا یسلاپ ھتشر. بلق

    recovery (STIR) ) وکا نیپسا نینچمھ “triple-inversion” دراکویم مدا فیصوت یارب رایسب ،)دوش یم هدیمان اب نارامیب رد دراکیرپ یاھ ھیال مدا ای/و دراکیرپ عیام ییاسانش یارب دناوت یم نینچ مھ و ،]13،14[تسا دیفم ،دراکیرپ یاھ هدوت صیخشت یارب دناوت یم سیطانغماراپ تسارتنک لماوع زا هدافتسا . دور راك ھب یباھتلا تیدراکرپ یارب الامتحا و دوش ھیصوت )تیدراکویم ،الثم (دراکویم یاھ یژولوتاپ اب یھارمھ فیصوت یارب و یباھتلا تیدراکیرپ اب CMR ھچ و T1 Weighted وکا نیپسا ھچ.دشاب دیفم تیدراکیرپ یباھتلا و هدنراشف لاکشا نیب رتھب قارتفا تسارتنک زا سپ یرادربریوصت یارب موینیلوداگ )LGE CMR(یریخات enhancement و سوکعم وکا -نایدارگ شجنس رد عجرم یکیینکت هزورما ،)1SSFP( یسلاپ ھتشر زا هدافتسا اب ،CMR ھنیس ریواصت.]17-15[تسا بسانم LV و RV یا ھنیمز درکلمع لالتخا در یارب لاثم ناونع ھب و ، هدوب بلق یلوتسیس درکلمع یا ھقطنم و یلک رادقم ھنیس ینامز و ییاضف یالاب نشولوزر ،هوالعب .تسا تیزم کی هدنراشف تیدراکیرپ کوکشم مئالع اب نارامیب رد

    CMR فیصوت یارب یکمک دناوت یم دوخ ھک ،دراکیرپ کرحت یبایزرا دننام دیدج ياھ دربراک یارب دناوت یم رد .دوش تساوخرد ،هدنراشف تیدراکیرپ رد تماخض لقادح ای تماخض شیازفا دوبن اب دراوم رد تخس دراکیرپ عیاقو عیرس تارییغت ، کیمانید ھعلاطم يارب )real time cine( يعقاو نامز ھنیس دیدج شور ندوب سرتسد tagging( CMR(یراذگ بسچرب یاھ كینكت ]18[)دینیبب ار ریز( دزاس یم نکمم ار ینطب لاصتا دننام کیژولویزیف تیدراكیرپ رد دراکویم یریگرد صیخشت ای دراکیرپ یاھ ھیال کیتوربیف ياھ يگدنبسچ ییاسانش یارب الامتحا رلپاد -یفارگویدراکوکا اب الومعم ھچرگا ،بلق کیلوتساید درکلمع یبایزرا .]19[دریگ یم رارق هدافتسا دروم هدنراشف زیلانآ .]11،20،21[دیایب تسد ھب زین CMR تسارتنک زاف کینکت ای تعرس یراذگدک اب دناوت یم ،دیآ یم تسد ھب

    1 Steady-state free precession

  • Page 3 of 16

    ینطب یزیلھد یاھ ھچیرد قیرط زا یبلق يدورو نایرج یوگلا اب بیکرت رد کیمتسیس ای/و یویر يدیرو ياھوگلا .تسھ کیسالک بلق یدیدحت یگدشرپ یارب ھک دھد تسد ھب ار يیاھ ھتفای دناوت یم

    زا دوش ھتفرگ راكب دراکیرپ ھعلاطم یارب دناوت یم کینکت نیا ھك ار يریسم CMR یژولونکت دوبھب ،ھجیتن رد و ، تسا هداد رییغت يكیژولوفروم – يدرکلمع کیمانید یگچراپکی درکیور تمس ھب كیژولوفروم کیتاتسا یبایزرا الاب ار يدراكیرپ تالالتخا هورگ و یبلق هدیچیپ دراوم بلغا رد یصیخشت یاھ تست دوبھب یارب يراودیما دوخ نیا .)1تسویپ( دربیم

    لامرن دراکیرپ

    ھلیسو ھب ھک نییاپ لانگیس تدش اب ینحنم راتخاس اب ،فاص ،کزان تروص ھب وکا-نیپسا CMRرد لامرن دراکیرپ يم هدھاشم لباق ،تسا هدش ھطاحا طسوتم لانگیس تدش اب دراکویم ای ،الاب لانگیس تدش اب دراک یپا یبرچ و نتسایدم یزاسریوصت عنام الامتحا ،کدنا هدننک ھطاحا یبرچ و رواجم ھیر میشناراپ نییاپ لانگیس .]22،23[ )1لکش(.دشاب يتروئآ فلخ و يمادق یاھ نیچ ،دراکیرپ یضرع سونیس .]22[دوش یم پچ نطب دازآ هراوید رساترس رد دراکیرپ تروئآ نشکسیاد اب دیابن يناقوف يدراكیرپ یاھ نیچ صوصخ ھب ]23،24[تسا ییاسانش لباق نارامیب تیرثکا رد تدش دراکیرپ یاھ ھیال ،b-SSFP cine CMR رد .]1d(]4،25،26 لکش(دنوش هابتشا یوافنل ددغ یگرزب ای يعضوم یلیم 2.1 هزادنا لامرن دراکیرپ ،CMR رد .دراد ییالاب لانگیس تدش دراکیرپ عیام ھک یلاح رد دنراد ینییاپ لانگیس ناونع ھب بلق یکیموتانآ تاعلاطم رد ھک تسا یدراوم زا رتشیب ھک ،دراد لوتسیس رد رتم یلیم .71 و لوتساید رد رتم ھیال تکرح لیلد ھبCMR رد دراکیرپ تماخض دح زا شیب نیمخت .]29-27[ .دیآ یم تسد ھب رتم یلیم 1-4/0 لاثم ھنیس رد یبرچ-عیام حوطس نیب رد يیایمیش رییغت ياھ تکفیترآ و ،یفاک ییاضف نشولوزر نادقف ،دراکیرپ یاھ

    CMR دشاب يم.

    دراکیرپ یدازدرام یاھ یلامونآ

    1 لکش دنلب روحم ،)b(هاتوک روحم ،)a(. لایزگآ تھج رد T1 weighted CMR عیرس وکا - نیپسا رد رد لامرن دراکیرپ کزان لکش ینحنم راتخاس کی تروص ھب لامرن دراکیرپ )d(یناقوف تروئآ فارطا یاھ نیچ یضرع یامن ،)c(یدومع )a-c(تسا هدش ھطاحا نتسایدم یبرچ و نشور یدراکیپا ھلیسو ھب نییاپ لانگیس تدش اب )اھ شلف( دوش یم هدید سونیس زا یتمسق ھك تروئآ یناقوف نیچ.)b(دوش یم لتخم پچ نطب دازآ هراوید لوط رد بلغا دراکیرپ یزاسریوصت )هایس ناکیپ(تسا مک لانگیس تدش اب یلالھ یراتخاس تروص ھب هدھاشم ،دوش یم هدید یناقوف تروئآ فلخ رد تسا یضرع

  • Page 4 of 16

    دراکیرپ تسیک

    هرفح اب یطابترا و دنریگ یم رارق دراکیرپ رد ھک دنتسھ يلوسپك لخاد یدازردام یاھ تسیک ،دراکیرپ یاھ تسیک يم خر )%70(تسار فرط رد تاقوا رتشیب ،)%90(کینرفویدراک رایش رد کیپیت روط ھب اھ نآ .دنرادن دراکیرپ دوجو بلق یبناج ھیشاح رد صخشم دودح اب يگدز نوریب کی تروص ھب اھنآ ،ھنیس ھسفق یفارگویدار رد . دنھد تایصوصخ ھک ، دنوش یم رھاظ صخشم دودح اب نگمھ بلق فارطا راتخاس کی تروص ھب اھنآ ، CMR رد .دنراد ،دنتسھ تمالع نودب الومعم دراکیرپ یاھ تسیک .]27[)2لکش(دنوش یم ھتشاک دراکیرپ یور ،بآ ھباشم يلانگیس نژویفا زا دیاب دراکیرپ یاھ تسیک .دنوش راد تمالع بلق یاھراتخاس ریاس رب راشف نامز رد تسا نكمم اتردن ھچرگا قارتفا یسومیت یاھ تسیک و کینژوکنورب یاھ تسیک دننام کیتسیک یاھراتخاس ریاس و ، لوسپك لخاد دراکیرپ یاھ .دنوش هداد

    يدراکیرپ صقن

    ھضرع تالالتخا ھب ھیوناث یعیبط ریغ ينینج ھعسوت ھجیتن رد و ، دشاب يم عیاش ریغ دروم دراکیرپ یدازردام یزنژآ یم خر دراکیرپ لماک نادقف ات کچوک صقن كی زا یفیط رد دراکیرپ صیاقن .دوش یم ھتفرگ رظن رد دراکیرپ يقورع یلک صیاقن زا رت عیاش )دنتسھ يبسن کچوک صیاقن زا رت عیاش رایسب گرزب صئاقن (یبسن صیاقن . دنھد یاھ یراجنھان اصوصخ ،اھ یراجنھان ریاس اب تسا نكمم ، دراوم موس کی لقادح رد .]27،30[دنتسھ کینژوکنورب تسیک (یعیبط ریغ دراوم ریاس ای )زاب ینایرش یارجم ،یزیلھد موتپس رد صقن ،تولاف یژولارتت(یبلق دراو دراكیرپ لخاد ھب صقن قیرط زا دناوت یم ھیر زا یتمسق ای یبلق یاھراتخاس .]31،32[دشاب هارمھ )لاتایھ ینرھ ای نیتور یاھ یفارگویدار رد الامتحا یرامیب و دنتسھ تمالع نودب بلغا نارامیب .تسا ریغتم بلغا ینیلاب مئالع .دوش روط ھب ھک دھد يم خر ینامز مئالع .]33[دوش یم ییاسانش بلق پچ تمس یعیبطریغ روتناک ناونع ھب ھنیس ھسفق ھب رجنم تسا نكمم کچوک یصقن قیرط زا پچ زیلھد كشوگ قتف . دنك ریگ صقن رد يبلق ياھراتخأس ارذگ ھب یمکسیا داجیا ببس نتفرگ رارق راشف تحت لیلد ھب تسا نكمم پچ یرنورک نایرش ای هدش كشوگ تکرافنا .]30[دوش شزرو یط صوصخ

    تمسق يور دراکیرپ لامرن طیارش رد اریز ،تسین ناسآ و هداس CMR ساسا رب ھشیمھ دراکیرپ رد صقن صیخشت یمن نایامن يبوخ ھب هدننک ھطاحا مک یبرچ تلع ھب الومعم ، تسا صقن لحم نیرت عیاش اب طبترم ھك ،پچ نطب یبناج شیب شخرچ اب بلق یاھراتخاس یعیبط ریغ لحم نوچ ییاھ ھناشن ریاس ھب ھتسباو الومعم صیخشت ،نیاربانب .]34[دوش روط ھب ينامز رظن زا قتف داجیا ھك اج نآ زا .]35،36[دشاب یم صقن لحم رد بلق سرضت ای پچ تمس ھب دح زا کمک دراکیرپ صیاقن صیخشت ھب دناوت یم پچ یولھپ ھب رامیب تیعضو رییغت لثم یتیعضو تارییغت ،تسا بوانتم ھک ییاج نآ زا .تسا هدننک کمک دراکیرپ یدازردام صقن صیخشت دییات رد الامتحا یدرکلمع تانیاعم .دشاب هدننك هدنھد ناشن تسا نكمم دح زا شیب تکرح ،دشاب یم نکاس ھنیس ھسفق رد یبلق لکیس یط رد اتاذ بلق لامرن سکپا .]37[دشاب دراکیرپ رد یصقن

    دراکیرپ لوکیتروید

    زا ینرھ کی ھب تلاح نیا .دشاب يباستكا ای یدازردام دناوت یم ھک تسا یردان رایسب تیعضو دراکیرپ لوکیتروید رد يدازردام یاھ لوکیتروید .]27[تسا قباطم ، تسا طبترم دراکیرپ هرفح اب ھك يرادج دراکیرپ صقن قیرط هرفح لیكشت يارب نامز كی رد يعیبط روط ھب ھک تسا لامیشنازم یاھ هرفح زا یکی لاصتا رد یناوتان ھجیتن لوط رد زیاس رییغت ھب لیامت و دنھد یم خر کینرفویدراک یایاوز رد کیپیت روط ھب اھنآ .دنریگ یم رارق يدراکیرپ ،تسا دراکیرپ تسیک کی ھب ھیبش ھچرگا .تسا هدننک کمک یحارج زا لبق صیخشت ھب ندیسر رد CMR .دنراد نامز .]38[درک کش دیاب تسین ییاسانش لباق ھعیاض یاھ تمسق مامت رد لماک هراوید ھک ینامز لوکیتروید صیخشت ھب

  • Page 5 of 16

    دراکیرپ یباستکا یاھ یرامیب دراکیرپ نژویفا

    و ،)زولکربوت ،یسوریو ،ییایرتکاب (تنوفع ،یویلک ییاسران ،یبلق ییاسران رد تسا نکمم عیام یعیبطریغ عمجت یارب بلغا یرادربریوصت .]39[دوش یم هدید دراکویم سوتکرافنا و ،امورت ،)موفنل و ،ھنیس ،ھیر ناطرس(یمیخدب نییعت ؛ دراکیرپ باھتلا در یارب ؛عیام تیھام ندومن صخشم یارب ؛ عیام شرتسگ و تدش نییعت ، عیام دوجو دییأت یفارگویدراکوکا ،فدھ نیا ھب لین یارب . دوش یم زاینزتنسویدراکیرپ ندرک تیادھ یارب و ؛بلق رب کیمانیدومھ ریثات ای قاچ نارامیب رد و ، کیتسوکا هرجنپ طسوت تسا نکمم ریسفتو ریوصت تیفیک ،ھچرگا .تسا درادناتسا شور یانثتسا ھب .دشاب CMR ای CT لثم ،یفاضا یرادربریوصت ھب زاین و ، دوش لتخم ھیر یدادسنا یرامیب اب ھک ییاھنآ الامتحا و ،تسین دامتعا لباق دراکیرپ تماخض یبایزرا یارب امومع کینکت نیا ،یرم قیرط زا یفارگویدراکوکا ھب و یناسآ ھب دراکیرپ کاس ھک رطاخ نیا ھب .]2،11،12[تسا دودحم یعضوم یاھ نژویفا ییاسانش رد نآ شزرا ھب تبسن عیام عمجت رادقم و یگدنکارپ صیخشت رد کینکت نیا ،دوش هدیشک ریوصت ھب CMR رد دناوت یم لماک روط ییاسانش ار ،رتم یلیم 30 یمک ھب دراکیرپ یاھ نژویفا دناوت یم CMR ھچرگا .]40[تسا حجرا یفارگویدراکوکا اریز دومن تابثا ناوت یمن ار عیام لک مجح و هدش یریگ هزادنا دراکیرپ یاضف تماخض نیب نشور ھطبار کی ، دنک عمجت ،یشنارگ یورین ھب عیام ندوب ھتسباو لیلد ھب .)3لکش(دبای یمن شرتسگ تخاونکی روط ھب بلغا عیام عمجت .]23[)4لکش(دنتسین عیاش ریغ RV یبناج یناتحت هراوید لوط رد و پچ نطب یبناج یفلخ تیعقوم رد عیام یعضوم رد یعیبطریغ دیاب رتم یلیم 4 زا رتشیب دراکیرپ تماخض ،امومع .تسا یناقوف یدراکیرپ نیچ رد رگید عیاش لحم یاضف تماخض رتمیلیم ۵ زا شیب اب یھارمھ )عیام زا رتم یلیم 500 و 100 نیب ( طسوتم نژویفا .دوش ھتفرگ رظن دناوت یم ددعتم یاھ شرب درکیور ،یمجح یریگ هزادنا ھباشم .]22،28[ ب.دشاب یم تسار نطب مادق رد یدراکیرپ .دریگ رارق هدافتسا دروم دراکیرپ عیام رادقم قیقد ھبساحم یارب

    2 لکش ھنیس ،)T1 weighted CMR . )a( T2-weighted short-tau inversion-recovery spin-echo CMR)b وکا نیپسا.دراکیرپ یدازردام تسیک

    CMR )c( رد short axis یور بلق تسار فرط ھیشاح لوط رد )اھ شلف(نژومھ مرن تفاب راتخاس ،هدش نیعم الماک تروص ھب دراکیرپ تسیک .یبلق .دراد CMR رد بآ ھباشم لانگیس تایصوصخ تسیک یاوتحم کیپیت روط ھب .تسا ھتفرگ رارق لامرن دراکیرپ کی

  • Page 6 of 16

    )اوھ ،نوخ ،عیام لثم (دراکیرپ یاوتحم داح عمجت ، دشاب یم دودحم دراکیرپ یاھ ھیال یششک تیفرظ ھکنیا لیلد ھب دانوپمات" ھک یا هدیدپ ، دوش یفاکان یا ھبرض مجح ابقاعتم و یبلق یگدشرپ شھاک اب یبلق هرفح رب راشف ثعاب دناوت یم هدنشک عورش زا دعب یقیاقد هوقلاب روط ھب دناوت یم ،دشاب زیگنا مغ دناوت یم یسانش مئالع .]40[دوش یم هدیمان "یبلق یکیزیف تایصوصخ و ،عیام عمجت نازیم ،عیام قلطم مجح ھلیسو ھب دراکیرپ راشف شیازفا ھب ھتسباو مئالع . دشاب اب الومعم ھک تسا ینیلاب دروم کی یدراکیرپ دانوپمات صیخشت .)4 لکش(تسا )ششک نازیم (دراکیرپ دازآ هراوید ندیباوخ مھ یور ای کیلوتساید یگدش سوکعم یبلق دانوپمات هژیو ھصخشم .دوش یم دییات یفارگویدراکوکا

    RV زیلھد ندش هدرشف ؛ تسا هدش رتشیب ینطب لخاد راشف زا یدراکیرپ لخاد راشف ھک تسا نآ هدنھد ناشن ھک تسا یاھدیرو رد یعیبطریغ نایرج یاھوگلا و بلق ھب یدورو نوخ یسفنت نویسایراو دیدشت ؛ لوتسیس لیاوا یط رد تسار رتمک تدش اب ؛نمزم عاونا ؛ دراد یبلق داح دانوپمات صیخشت رد یا هدش دودحم شقن CMR ،ھچرگا .]41[تسا فوجا دیاب تبقارم .]دینیبب ار 1 یفاضا لیاف[)3cلکش(دوش هدھاشم CMR رد دراکیرپ نژویفا اب نارامیب رد دناوت یم ؛ یاھ نژویفا ای زتنسویدراکیرپ زا دعب ، یدوبھب زاف رد دناوت یم ارذگ روط ھب ھک ، یدیدجت یاھ یگژیو یوجتسج یارب .]2[)دینیبب ار ینژویفا-هدنراشف تیدراکیرپ( دریگ تروص ، دتفیب قافتا ھتفرگ لکش

    یلانگیس کیپیت روط ھب اھادوسنارت .دنک یم صخشم ار عیام تایصوصخ ،یدودح ات لقادح ،CMR یاھ لانگیس لیلحت . دنراد T2 weighted یاھ یلاوت رد الاب لانگیس تدش و ، T1 weighted وکا-نیپساCMR رد نییاپ تدش اب رت هاتوک نشیسکلیر و )رتالاب لانگیس تدش (T1 نشیسکلیر شیازفا ، یرتالاب لولس و نیئتورپ یاوتحم ،اھادوزگا

    T2 )دراکیرپ عیام تایصوصخ نییعت ، یتکرح یاھ تفیترآ تلع ھب ،ھچرگا .دنراد )3،4لکش()رت نییاپ لانگیس تدش روط ھب تسا نکمم بلق تکرح نامز رد یدراکیرپ عیام یطخریغ تکرح صوصخ ھب .تسین ریذپ ناکما ھشیمھ هداس یادوسنارت عیام کی روضح رد یتح نژویفا رد CMR T1 weighted وکا-نیپسا رد الاب لانگیس ببس بذاک دراکیرپ نژویفا رد لانگیس تدش . دشابراوشد تسا نکمم بلغا کچوک یاھ نژویفا تایصوصخ نییعت هوالعب .دوش ، هدش لداعتم وکا-نایدارگ-SSFP یاھ کینکت اب .)دینیبب ار دراکیرپ موتامھ (تسا یرامیب تدم ھب ھتسباو ینوخ دناوت یم هدش ھتخل نوخ دوجو و نیربیف یاھ ھتشر یزاسریوصت لثم یدراکیرپ عیام یاوتحم رتھب تایصوصخ بلغا باھتلا یبایزرا اب هدش میخض دراکیرپ یاھ ھبل شیامن صیخشت رد هدننک کمک یعیبطریغ دراوم ریاس .دیآ تسد ھب .]11،17[دنتسھ دراکیرپ

    نژویفا لایدراکیرپ 3لکش رد)CMR)c ھنیس و ،)T1 weighted CMR.)a(، T2-weighted short-tau inversion-recovery spin-echo CMR )b وکا نیپسا .طسوتم یلوتسیس سپالک .پچ نطب و تسار زیلھد یالاب ھصخشم نیرتشیب ،دنراد تخاونکیریغ یگدنکارپ کی ،)اھ ناکیپ(دراکیرپ نژویفا .لایزگا ریوصت حطس T2-weighted short-tau inversion-recovery spin-echo رد اصوصخ ،عیام لانگیس تدش .)c()شلف (لوتسیس یط رد تسار زیلھد هراوید

    CMR، دراد تخاونکیریغ رھاظ کی)b(. رد یبوخ ھب یبلق هرود یط رد تسار نطب و تسار زیلھد هراوید سپالک .تسار تمس طسوتم نژویفا لارولپ .تسا صیخشت لباق CMR نیس

  • Page 7 of 16

    دراکیرپ باھتلا

    للع زا یعیسو ھنماد و دبای یم رھاظت ینیلاب طیارش زا یرایسب رد )inflammatory pericarditis(دراکیرپ باھتلا یم تیدراکیرپ اما ،تسا ھنیس ھسفق داح درد یبایزرا رد مھم یاھ یقارتفا صیخشت زا یکی داح رھاظت .]2[دراد ار هزادنا ھچرگا .تسا دراکیرپ باھتلا تدش اب طبترم الماک مئالع .دبای رھاظت زین نمزم و داح تحت لاکشا رد دناوت ھک دنک یم داھنشیپ یسپوتا تاعلاطم رد %1 عویش کی ،تسا راوشد تیدراکیرپ یقیقح عویش و زورب نازیم یریگ دومن نیعم فیرعت تیدراکیرپ یارب یتلع ناوت یمن نارامیب %30 رد.]2[تسا ینیلاب تحت الامتحا تیدراکیرپ ھتکن نیا ھب ناوت یم . دنشاب یم داحتیدراکیرپ للع نیرت عیاش )چراق/ لس/یرتکاب/سوریو( اھ تنوفع .)کیتاپوئدیا( ، ھتفای ھعسوت یاھروشک رد . تسا هدش لماش عیاش روط ھب ار تیدراکویم لوئسم یاھ مسیناگرا ھک درک هراشا ینامرد وترپ .]1،2،42[دوش ھتفرگ رظن رد ینمیا صقن اب نارامیب رد دیاب زونھ اما ،دشاب یم عیاش رتمک زولکربوت .دشاب یم هدنراشف تیدراکیرپ تیدراکیرپ مھم رایسب للع زا ھنیس ناطرس و نتسایدم یاھروموت نامرد یارب ،کیمتسیس ویتامتیرا سوپول ،دیئوتامور تیرترآ لثم ( ددعتم کیمتسیس یاھ یرامیب زا یرھاظت دناوت یم تیدراکیرپ ھب ای یمروا اب ینارامیب رد دناوت یم و ،دشاب زاتساتم ای دراکیرپ ھیلوا یرامیب ھب ھیوناث دناوت یم ؛دشاب ) یمردورلکسا تروص ھب و دھد یم خر سوتکرافنا زا سپ سردوز تروصب ریخا دروم . دوش تفای دراکویم داح سوتکرافنا لابند سر رید تکرافنا زا سپ تیدراکیرپ زا دیاب ار طیارش نیا . دوش یم هدید یرادج مامت یاھ سوتکرافنا رد کیپیت "epistenocardic تیدراکیرپ" نینچمھ ،داح تکرافنا زا سپ تیدراکیرپ ھک یلاح رد .)Dressler مردنس (داد قارتفا ،دراد تکرافنا ھب ھتسباو دراکیرپ باھتلا شرتسگ لیلد ھب داح ھثداح اب کیدزن ینامز طابترا کی ،دوش یم هدیمان یامورت ،تیاھن رد .دراد دراکویم سوتکرافنا اب کیدزن ینامز طابترا کی نودب نویمیاوتا تلع Dressler مردنس .دوش کیتامورت تیدراکیرپ ثعاب دناوت یم میقتسمریغ ای میقتسم

    صخشم نیربیف بوسر اب ناوارف قورع اب ،ناوج نویسالونارگ تفاب لیکشت اب دراکیرپ یاھ ھیال باھتلا ،داح زاف رد یگدنبسچ ھب رجنم تسا نکمم نیربیف بوسر و ، دراد روضح دراکیرپ عیام زا یفلتخم ریداقم ،الومعم .]17[دوش یم رادقم و نژالک ، تسالبوربیف اب نازورلکسا هدنورشیپ تیدراکیرپ اب نمزم باھتلا . دوش دراکیرپ یاھ ھیال ینیربیف رخآ ھلحرم نمزم هدش زوربیف تیدراکیرپ تمس ھب تسا نکمم نیا .]18[ دوش یم صخشم نیربیف بوسر زا یرتمک تیدراکیرپ( بلق رب راشف اب تفس یدراکیرپ ، ییاھتنا ھلحرم نیا مھم یگژیو .دنک تفرشیپ نژالک و اھ تسالبوربیف اب . دشاب یم )هدنراشف

    .]11،12،19[ تسا هدش زیگنارب شلاچ رتمک نردم CMR یاھ کینکت ھب یسرتسد اب یباھتلا تیدراکیرپ صیخشت-T1-weighted spin رد یبوخ ھب دناوت یم هارمھ دراکیرپ نژویفا شیامن زین و دراکیرپ یاھ ھیال ندش میخض

    4لکش

    مامت .)SSFP CMR balanced )c و )Computed tomography)a(، T1-weighted spin-echo CMR )b .یبلق راشف اب یعضوم نژویفا یورب راشف ھب .دنراد رارق بلق نییاپ لحم رد ،)اھ شلف( گرزب لکش-یضیب دراکیرپ نژویفا .تسا هدش هداد ناشن یبلق short axis روحم رد ریواصت

    RV و LV دینک ھجوت.

  • Page 8 of 16

    echo CMR ھنیس ای CMR ھک یلاحرد دوش هداد ناشن T2-weighted STIR spin-echo CMR هزاجا اب CMR تاعلاطم رد دراکیرپ Enhancement .)5لکش(دھد یم ار یدراکیرپ بھتلم یاھ ھیال مدا یزاسریوصت

    gadolinium-enhanced مھ .]17[)5لکش(تسا دراکیرپ باھتلا ییاسانش یارب بسانم هار کی LGE CMR ای spin-echo CMR باھتلا ی هدھاشم دوبھب یارب تسا نکمم سلاپ زا شیپ یبرچ-بوکرس کی ندوزفا .دنتسھ دیفم

    نکمم ھک ،یدراکیرپ ھیال طوطخ یبایزرا زا دنترابع یرادربریوصت بلاج یاھ یگژیو ریاس . دشاب بلاج دراکیرپ رواجم enhancement و یبرچ فارطا یطخ enhancement و دوش رت مظنمان نمزم تیدراکیرپ دراوم رد تسا – درادناتسا کی CMR ،هزورما .تسا هارمھ تیدراکویم ای تیدراک یپا هدننک نایب ،بیترت ھب ،دراکویم تفاب ناراکمھ و Yelgec ،ریخا ھعلاطم کی رد .]43،44[دوش یم ھتفرگ رظن رد تیدراکویم شیامن یارب یمجاھتریغ

    enhancemectاب رامیب 20 زا رامیب 6 رد دراکیرپ نژویفا و رفن 9 رد دراکیرپ CMR ینیلاب کش یارب ھک . دشاب یمن یعیاشان رھاظت تیدراکیرپویم ھک دنداد ناشن ،]45[ و دندرک شرازگ ار دندش ھعلاطم داح تیدراکویم دراکیرپ یاھ ھیال کیتوربیف یاھ یگدنبسچ شیامن یارب تسا نکمم tagging( CMR( یراذگ بسچرب کینکت .]19[]دینیبب ار هدش ھفاضا لیاف[)6لکش( دشاب دیفم

    هدنراشف تیدراکیرپ

    تحت ار بلق ھک هدش ھیفیسلک ای/و کیتوربیف ، هدش میخض دراکیرپ اب دوش یم صخشم نمزم نازوربیف تیدراکیرپ روط ھب هدنراشف دراکیرپ اب نارامیب .]46[)"هدنراشف" تیدراکیرپ( دنک یم رثأتم ار بلق یگدشرپ و دھد یم رارق راشف رد دیاب ھشیمھ صیخشت .]47[ دننک یم رھاظت یبلق نییاپ هد نورب و کیمتسیس یالاب یاھراشف تارھاظت اب کیپیت ھک ،هدنراشف تیدراکیرپ کیژولویزیفوتاپ یاھ یگژیو .]48[دشاب رظندم تسار بلق ییاسران بلاغ مئالع اب نارامیب -نایاپ راشف ندش یواسم لماش دوش یم داجیا تباث مجح اب و تفس دراکیرپ تلع ھب یبلق یاھ هرفح تیدودحم ھلیسو ھب .]1،2[ دشاب یم تسا سفنت ریثات تحت ایوق ھک ینطب یگدش تفج شیازفا و ، یبلق هرفح 4 رد لوتساید

    . دشاب یباھتلا تیدراکیرپ زا یتلع رھ ییاھن ھجیتن دناوت یم اما تسا کیتاپویدیا مرف نیرت عیاش رد هدنراشف تیدراکیرپ تسا هدرک ادیپ تیمھا زین نویسایدار و بلق یحارج رثا رد تیدراکیرپ ھک یلاح رد ، تسا هدش عیاش رتمک زولکربوت اب نامرد رد . دشاب صخشم رتمک تسا نکمم یدراکیرپ ندش ھیفیسلک و میخض یزولکربوت ریغ تیدراکیرپ رد .]2[

    5 لکش ،)T2-weighted short-tau inversion recovery spin-echo CMR )a .ھلاس-15 یرتخد رد یباھتلا داح تیدراکیرپ

    LGE CMR یضرع دنلب -روحم رد)b(، هاتوک روحم)c( یضرع دنلب -یروحم حطس و)d(. یالاب تدش اب لانگیس اب رھاظت a(.enhancement()اھ شلف( T2-weighted short-tau inversion recovery spin-echo CMR رد دراکیرپ رشتنم )b, c, d( )شلف( موینیلوداگ زیوجت لابند ھب دراکیرپ مامت زا یوق ، نژومھ

  • Page 9 of 16

    زا دعب دب یھگآ شیپ ی ھصخشم و دشاب بلق یگدرشف اب هارمھ تسا نکمم کیلوتسیس درکلمع لالتخا ،نویسایدار قطانم اب بلغا ،کیتوربیف تفاب ،قورع نودب نژالک زا ینغ یحاون یژولوتاپ کیپیت روط ھب .تسا یموتکایدراکیرپ یتح ای دوش یم یگدنبسچ ببس الامتحا زوربیف دنور ، دیدش دراوم رد ،هوالعب .دھد یم ناشن ار نویساکیفیسلک یاراد .دنک یم ریگرد ار دراکویم

    یقاب شلاچ کی تروصب بلغا هدنراشف تیدراکیرپ صیخشت ،عیسو یصیخشت یاھرازبا ھعومجم دوجو اب ،هزورما للع ریاس ،لوا .دوش هداد رارق رظن دم ھناگادج رامیب رھ یارب دیاب هدش ذاختا یصیخشت درکیور و ،تسا هدنام دیاب ،مود .دوش ھتشاذگ رانک دیاب )LV/RV تکرافنا ،یویر راشف شیازفا .لاثم ناونع ھب( ) تسار ( بلق ییاسران دوس دراکیرپ ندومن زاب زا رامیب ھکنیا ایآ ،اموس و ،دوش یم یبلق یگدشرپ رب راشف بجوم دراکیرپ ایآ ھک دوش نییعت یتاپویمویدراک لثم یدراکویم سنایلپمک شھاک اب یاھ یرامیب ھک تسا نیا ،گرزب تالضعم زا یکی .درب داوخ قارتفا . دیامن زورب ھباشم رایسب یریسم رد تسا نکمم و ، دوش یم صخشم بلق ندش رپ رد لالتخا اب زین ،یدیدحت نامرد سردوز یموتکیدراکیرپ اب هوقلاب روط ھب هدنراشف تیدراکیرپ اب نارامیب ھکارچ ،تسا یتایح تیھام ود نیب یرگید ددعتم لماوع .]50-46[دوش یم ھیصوت یبط نامرد یدیدحت یتاپویمویدراک یارب ھک یلاح رد دنراد قفوم روط ھب ھک یدراکیرپ یعیبط ریغ یاھ یژولوفروم . دنوش هدنراشف تیدراکیرپ میقتسم صیخشت عنام تسا نکمم دنشاب ھتشاد کیپیتآ رھاظت ای ھتشادن دوجو ، هدوبن ریگمشچ تسا نکمم دنوش یم ھتفای هدنراشف تیدراکیرپ رد کیسالک رد لاثم ناونع ھب ،اتیاھن .]2[درادن سکعرب و هدنراشف تیدراکیرپ رب تلالد امازلا دراکیرپ تماخض شیازفا ،هوالعب . نامز مھ تروصب تسا نکمم هدنراشف تیدراکیرپ و یدیدحت یتاپویمویدراک ،نویسایدار اب نامرد ھقباس اب یرامیب یم زیگنارب شلاچ بلغا ،هدیچیپ ای کیپیتآ دراوم رد اصوصخ ، هدنراشف تیدراکیرپ صیخشت ور نیا زا .دتفا قافتا مھارف یارب دیاب یرادربریوصت کینکت کی زا شیب تاعالطا ، تسین دامتعا لباق الماک یشور چیھ ھک ییاجنآ زا .دوش .]48[دوش ھتفرگ رظن رد یژولویزیف و یکیموتانآ درکلمع یبایزرا یروآ

    کیژولوفروم تالالتخا

    الومعم ندش میخض نیا . تسا دراکیرپ یلک یگدش میخض شیب و مک هدنراشف تیدراکیرپ یژولوفروم کیپیت رھاظت مظنمان بلغا دراکیرپ ریوصت و ،) یمادق ینطب یزیلھد رایش و تسار نطب (دوش یم داجیا بلق تسار فرط رد رتشیب ، دنریگ رارق راشف تحت یعیبطریغ دراکیرپ ی ھلیسو ھب تسا نکمم طبترم یبلق یاھ هرفح .]51[)7لکش(تسا ،بلق یگدشرپ یاھراشف شیازفا ی ھجیتن رد ،میقتسمریغ روط ھب . دنریگب دوخ ھب لکش یا ھلول ای هدش فاص یرھاظ یارب دیفم رایعم .دنوش یم ھجاوم تیسآ ،رولپ نژویفا ،کیتاپھ و فوجا یاھدیرو عاستا ،زیلھد ود رھ ای کی یگرزب دراکیرپ تماخض )b ،لامرن :رتمک ای رتم یلیم2 دراکیرپ تماخض )CMR a ھلیسو ھب دراکیرپ تماخض یبایزرا زا رتشیب دراکیرپ تماخض )c ، بسانتم ینیلاب مئالع اب نارامیب رد هدنراشف تیدراکیرپ ھناشن :رتم یلیم 4 زا رتشیب

    5-6 mmلانگیس هدش ھیفیسلک ای/و کیتوربیف هدش میخض دراکیرپ .]54-52[ دراد یگدرشف یارب ییالاب تیصاصتخا

    6لکش

    یامن و )a،b،c( .یضرع حطس رد ملاس بلطواد رد )یسیطانغم ییاضف قیفلت(SPAMM زا هدافتسا اب tagging( CMR( یراذگ بسچرب کینکت تکرح تلع ھب .دنریگ یم رارق لوتساید نایاپ رد بلق رد و ،دنوش یم یریگ تھج یلوط -روحم تھج رد اھ بسچرب .)d(لوتسیس نایاپ رد هدش گرزب )d()اھ شلف( دور یم نیب زا یبلق ضابقنا قیرط زا اھ بسچرب یگتسویپ ،یبناج و ییاشحا ھیال نیب یشرب

  • Page 10 of 16

    .)8لکش( دشاب یم زین کرحتم ریواصت رد ھکلب T2 وweighted spin-echo CMR T1رد اھنت ھن ھک دراد ینییاپ دوجو موینیلوداگ زا دعب enhancement ییاھن ھلحرم هدنراشف تیدراکیرپ کیتوربیف نمزم لاکشا رد قارتفا .تسا باھتلا ندنام یقاب هدنھد ناشن دراکیرپ enhancement ]17[.]دینیبب ار هدش هدوزفا 3 لیاف[)8لکش(درادن نیرت بسانم CT ،هزورما .تسا ناسآ CMR عماج درکیور زا هدافتسا اب الومعم نژویفا و دراکیرپ تماخض نیب CMR اب تسا نکمم ھجوت لباق بوسر ھچرگا ، دشاب یم دراکیرپ میسلک ییزج ریداقم یتح شیامن یارب کینکت .دوشن هداد صیخشت

    رد تسا نکمم هدنراشف تیدراکیرپ .درادن دوجو کیژولوفروم کیسالک یاھ ھتفای نارامیب زا یھجوت لباق دادعت رد راشف ھک تسا یتلاح نژویفا اب – هدنراشف تیدراکیرپ . دھد یور ، دبای یم شھاک دراکیرپ سنایلپمک ھک یطیارش رھ اب ھک تیدراکیرپ اب رامیب 218 زا ات 15 رد یرامیب نیا .]57-55[دور یمن نیب زا دراکیرپ عیام تشادرب زا دعب یگدنراشف تلع لارسیو دراکیرپ سنایلپمک مدع ھک تسا نیا رب رواب .]55[تسا هدش ادیپ دنا ھتفای رھاظت یبلق دانوپمات ، کیژولوفروم تالالتخا تلع ھب اریز تسا زیگنارب شلاچ بلغا نژویفا اب – هدنراشف تیدراکیرپ صیخشت .تسا رایسب نژویفا اب -هدنراشف تیدراکیرپ ھک تسا نیا رب رواب .]57[دنشاب یمن ریگمشچ ،هدھاشم قیرط زا یسررب رد یتح یگدنراشف .]57[تسا هدنراشف تیدراکیرپ ھب دراکیرپ نژویفا اب داح تیدراکیرپ زا ھطساو ھلحرم کی رذگ ھب ھیبش .]58،59[تسین عیاشان نژویفا اب داح کیتاپوئدیا تیدراکیرپ اب نارامیب رد یبلق یارذگ

    7 لکش

    – روحم یامن و ،)a(یضرع روحم ،T1-weighted fast spin-echo CMR رد هدنراشف تیدراکیرپ کیسالک رھاظت شلف (ینطب یزیلھد رایش و تسار و پچ نطب ود رھ یا هدعاق یجراخ و نییاپ تمسقرد دراکیرپ هدرتسگ ندش میخض.)b(هاتوک یم رارق راشف تحت ار تسار رد اصوصخ ،رواجم یبلق یاھ هرفح و ،دوش یم صخشم مظنمان روط ھب هدش میخض ھیح ان .)اھ )*(دھد

  • Page 11 of 16

    ھتفای شھاک یرامیب تیلاعف یاھ ھناشن ھک ینامز رد ،تیدراکیرپ دوبھب ھلحرم رد تسا نکمم یگدنراشف یاھ یگژیو و کیمانیدومھ یاھ یگژیو .دوش ییاسانش ،تسا هدش دیدپان لماک روط ھب ای تسا لقادح هدنام یقاب نژویفا و ،تسا یباھتلا هدش میخض دراکیرپ دایز لامتحا ھب .]56[دبای یم شھاک هام دنچ زا دعب یدوخ ھب دوخ یگدنراشف ینیلاب ھفاضا لیاف[)9لکش()هدنراشف – یباھتلا لکش (تسا یگدنراشف یارذگ مئالع بجوم ھک دراد یا ھتفای شھاک سنایلپمک کی هدنھد ناشن و ،دنک یم نایامن رتمک ار داح تیدراکیرپ اب نارامیب رد ریغتم ریس تیھام ود رھ .]دینیبب ار 4 هدش ھیال زا عیام قارتفا ییاناوت .تسا هدنراشف تیدراکیرپ تمس ھب ریس و یدوخ ھب دوخ یدوبھب نیب ینیبانیب ھلحرم یم باذج هدنراشف تیدراکیرپ زا کیپیت ریغ لاکشا نیا یبایزرا یارب ار CMR دراکیرپ باھتلا شیامن و ،دراکیرپ )ینوناک هدنراشف تیدراکیرپ (یعضوم رایسب تسا نکمم یدراکیرپ تالالتخا دراوم زا یخرب رد .]11،15،17[دنک ھب ،ینوناک راشف .دوب دھاوخ ھتسباو یگدرشف نازیم و تالالتخا لحم ھب لوا ھجرد رد ، یگدنراشف مئالع . دنشاب و دنشاب یمن رثوم هدھاشم قیرط زا ھچرگا ،اھ نطب هدعاق تمسق ای ینطب یزیلھد یاھرایش حطس رد ،لاثم ناونع رب دیکات ھتکن نیا ]60،61[]دینیبب ار 5 هدش ھفاضا لیاف[)10لکش (دوش ھجوت لباق یبلق یگدشرپ زا عنام تسا نکمم زا ھن و دراکیرپ سنایلپمک شھاک قیرط زا یبلق یگدرشف ھک اجنآ زا .دراد CMR اب دراکیرپ مامت قیقد یزاسریوصت کی تسا نکمم قلطم رایعم ناونع ھب مود رتماراپ زا هدافتسا ،روط نیمھ دوش یم داجیا دراکیرپ تماخض قیرط %18 ات . دیامن داجیا دراکیرپ ھتفای شیازفا تماخض نودب هدنراشف کیمانیدومھ یاھ ھتفای اب نارامیب رد راوشد طیارش < i.e الثم(دنراد لامرن ھب کیدزن ای لامرن دراکیرپ تماخض هدنراشف تیدراکیرپ هدش دییات یژولوتاپوتسیھ اب نارامیب

    یاھ یگژیو نارامیب زا یخرب رد ،هوالعب .]62[ )هدنراشف تیدراکیرپ رد تماخض لقادح اب ای نودب ()رتم یلیم2 کیپیت یوگلا ،عیام عیرس شلاچ ینامز رد یلو ،دوش یمن رھاظ ھیاپ تلاح رد یگدرشف کیمانیدومھ و یکیزیف و ،]56،63[دوش یم هدیمان یفخم هدنراشف تیدراکیرپ هورگ ریز نیا .دوش یم رھاظ هدنراشف تیدراکیرپ کیمانیدومھ .دھد یم ناشن ار دراکیرپ فارطا یکیزیف تاصخشم و بلق یگدشرپ طیارش نیب یکیدزن لباقتم رثا

    8 لکش

    )c( لوتساید نایاپ رد CMR ھنیس ،روتالچ-موینیلوداگ قیرزت )b( دعب و )T1-weighted spin-echo CMR )a لبق،هدش ھیفیسلک هدنراشف تیدراکیرپ شلف(دزاس یم هدھاشم لباق تسار بلق یالاب ار دراکیرپ لانگیس تدش شھاک ،فیفخ یگدش میخض .ھباشم یرادربریوصت حطس رد )d(لوتسیس نایاپ و ھک یلاح رد ،دراد کرحتمریغ ،تفس رھاظ دراکیرپ هدش میخض تمسق .)b( موینیلوداگ قیرزت زا دعب هدش میخض دراکیرپ enhancement نودب )اھ یم ناشن ار نیریز دراکویم و تفس دراکیرپ نیب قارتفا رتھب کرد هزاجا کیمانید هدھاشم تلاح .دھد یم ناشن ار ضابقنا لامرن یوگلا نیریز دراکویم .دھد

  • Page 12 of 16

    اب نارامیب یسررب رد یشیازفا ھبور مھم رایسب شقن CMR ھک دوش دیکات دیاب ، تسا ھعلاطم نیا فدھ زا شیب ھچرگا یرامیب هدننک نایب ایوق الامتحا LGE CMR رد دراکویم enhancement یاھوگلا .]11[دراد یدیدحت یتاپویمویدراک الامتحا T2*-weighted CMR ھک یلاح رد ،تسا یا هریخذ یاھ یرامیب ای دراکویم یصاصتخا یحاشترا یاھ .]11[دوش یم هدافتسا نھآ بوسر اب یتاپویمویدراک یمجاھتریغ شیامن یارب

    کیمانیدومھ و یدرکلمع تالالتخا

    زا ار بلق ،یبلق لخاد و کیساروت لخاد راشف نیب کیکفت )a( ،تسا ربارب ھس اساسا دراکیرپ یتفس اب بلق سابتحا دمایپ اب بلق یگدشرپ یاھراشف )c( ،دبای یم شیازفا ینطب لاصتا )b( ،دنک یم ادج کیساروت لخاد راشف رد یسفنت تارییغت نویسازیرتتاک و یفارگویدراکوکا اب الومعم تارییغت نیا یبایزرا .دبای یم شیازفا بلق هرفح 4 رد راشف یزاسربارب تاعالطا الامتحا ،یبلق لخاد راشف یریگ هزادنا یانثتسا ھب ،CMR .]67-1،2،46،64[ دریگ یم تروص یبلق طبترم یعیبطریغ یاھ یژولوفروم اب امیقتسم الامتحا اھ ھتفای ھک دراد یتاذ یتیزم و ،دزاس یم مھارف زین یدنمشزرا یدیدحت یگدشرپ یوگلا کیپیت روط ھب )velocity- encoded( هدش یراذگزمر – تعرس کینکت اب CMR.دوش یم ندش رپ راشف شیازفا و دراکیرپ ضابقنا نازیم ھب ھتسباو ،یریخات یگدش رپ دوبن ای شھاک و ، ھیلوا یگدشرپ دیدشت اب ، کیلوتسیس سوکعم نایرج یتح ای ،دوبن ای شھاک اب یدیدحت یژولویزیف الامتحا یدیرو نایرج یاھوگلا نینچمھ .دراد اب لباقت رد ،هدنراشف تیدراکیرپ .دراد یریخات بقع ھب ور نایرج و کیلوتساید ھیلوا ولج ھب ور نایرج شیازفا و

    9 لکش

    .)LGE CMR )b و )T1-weighted spin-echo CMR )a هاتوک -روحم .هدنراشف – تیدراکیرپ هدنراشف – یباھتلا لکش نژویفا دوجو .)اھ شلف(موینیلوداگ قیرزت زا سپ دراکیرپ یاھ ھیال دیدش enhancement اب ،دراکیرپ رشتنم یگدش میخض سفنت اب یبلق هاتوک – روحم رد real time(CMR( یقیقح – نامز .تسار نطب یبناج یناتحت تمس لوط رد )*(کدنا دراکیرپ رد .دھد یم ناشن ار مدزاب عورش رد تسار – فرط موتپس تکرح شیازفا و سوکعم موتپس تکرح اب ینطب لاصتا شیازفادازآ .دوش یم تفای هدنراشف تیدراکیرپ و باھتلا ،دیدش یگدش میخض ،یحارج

    10 لکش

    رد )اھ شلف رس(دراکیرپ ینوناک تماخض .)CMR )b یضرع نیس و )spin-echo CMR )a رد یضرع T1-weighted ،ینوناک هدنراشف تیدراکیرپ-T1 رد ینوناک روط ھب هدش میخض دراکیرپ نییاپ رایسب لانگیس تدش .)*(تسار نطب هرفح رب ینوناک راشف اب تسار ینطب-یزیلھد رایش حطس

    weighted spin-echo CMR ھنیس هوالعب CMRدشاب دراکیرپ نویساکیفیسلک یوجتسج یارب یا ھناشن دیاب.

  • Page 13 of 16

    تیوقت ینعی (دوش یم صخشم بلق ندش رپ رد سفنت اب طبترم ھجوت لباق رییغت اب کیپیت روط ھب ،یدیدحت تیدراکویم )real-time velocity( یعقاو تعرس اب CMR .]65،66[)مدزاب ردLV ندش رپ تیوقت ،مد رد RV ندش رپ کینکت لآ هدیا روط ھب ھچرگا ،دشاب یم بلق ندش رپ رد سفنت ریثات یبایزرا یارب رلپاد – وکا یارب هوقلاب نیزگیاج .]67[دشاب یم حطس لخاد تکرح ناربج یارب slice-tracking یاھ

    ، دنک یم نیعم ار ینطب موتپس لکش ای تیعقوم )موتپس – نیب راشف نایدارگ ای ( اھ نطب نیب راشف توافت ھک اج نآ زا-9،10،48،68[)ینطب یگتسباو ای ( دریگ رارق هدافتسا دروم ینطب لاصتا نازیم نییعت یارب دناوت یم تاعالطا نیا

    ھب بدحم لکش موتپس ،موتپس نایمزا تسار ھب پچ تبثم یراشف نایدارگ لیلد ھب ،لامرن یراب طیارش رد . ]71 ششک دوبن .دراد ار سفنت یط رد ریثات لقادح و دوش یم ظفح یبلق لکیس یط رد لکش نیا و ،دراد تسار – فرط صقر" (ندش سوکعم ای ندش حطسم اب ، دوش یم ینطب لاصتا شیازفا ھب رجنم هدنراشف تیدراکیرپ رد یدراکیرپ راشف و ھنیس ھسفق لخاد راشف نیب ییادج لیلد ھب .]48[ دوش یم صخشم لوتساید لیاوا رد ینطب ندش رپ رد )"موتپس دنتسھ نیرتشیب سفنت عورش رد موتپس تالالتخا .]2،70[دریگ یم رارق سفنت ریثات تحت ایوق وگلا نیا ،بلق لخاد CMR .دھد یم خر )تسار – تمس(فلاخم فرط ھب رییغت مدزاب عورش رد ھک یلاح رد ، دنوش یم وحم تعرس ھب و ار ینطب لاصتا نازیم یزاس یمک و یزاسریوصت و ،هدنراشف تیدراکیرپ ھب کش اب نارامیب یدرکلمع ھعلاطم ییاناوت ندش سوکعم ای ندش حطسم ، CMR ھنیس ریواصت و سفن – نتشاد ھگن زا هدافتسا اب ،شناراکمھ و Giorgi .دراد نارامیب رد ھک ییوگلا کی ، دومن شرازگ هدنراشف تیدراکیرپ اب نارامیب تیرثکا رد ار لوتساید لیاوا رد موتپس ھب رجنم ھک ،دوش یم هدید موتپس هدعاق رد یعیبطریغ دراوم نیرتشیب .]60[درادن دوجو یدیدحت یتاپویمویدراک وگلا نیا دنکن ریگرد ار تسار نطب هدنراشف تیدراکیرپ رگا . دوش یم یبلق دنلب – روحم یامن رد موتپس چیپرام تکرح راک ھب دناوت یم کیمانید روط ھب ینطب لاصتا رب سفنت ریثات ،real-time CMR روھظ اب .]60،61[ درادن دوجو و هدنراشف و یباھتلا تیدراکیرپ اب نارامیب رد ار نآ تیعقوم و موتپس لکش ناراکمھ و Francone .]18[دوش ھتفرگ دراوم زا کیپیت یسفنت یوگلا هدنراشف تیدراکیرپ اب نارامیب .]72،73[دندرک زیلانآ یدیدحت یتاپویمویدراک اب نارامیب کی یدیدحت یتاپویمویدراک رد ھک یلاح رد ،]دینیبب ار 6 هدش ھفاضا لیاف[)11لکش(دنداد ناشن ار موتپس یعیبطریغ نارامیب هورگ ود رھ قارتفا یارب سفنت رد موتپس ییاجباج رثکادح فیرعت .دش تفای ملاس نابلطواد اب ھباشم یوگلا رد سنایلپمک شھاک هدننک نایب الامتحا موتپس تکرحرد شیازفا ،یباھتلا تیدراکیرپ اب نارامیب رد نینچمھ .دوب رثوم لقادح ای دوبن اب نارامیب رد ینطب لاصتا شیازفا شیامن یارب تسا نکمم CMR real time .تسا دراکیرپ یاھ ھیال .دشاب باذج ،درادن ای تسا لقادح نآ دراکیرپ یعیبطریغ یِژولوفوم ھک هدنراشف تیدراکیرپ تماخض

    لامرن دراکیرپ نیب قارتفا یارب و ،دشاب یم کیمانید CMR هوقلاب یاھ ھمانرب زا رگید یکی دراکیرپ تکرح یبایزرا ،دراد ار دودحم ییاج ھباج نیرتمک ای چیھ ریخا دروم .]دینیبب ار 3 هدش ھفاضا لیاف[)8لکش(دشاب یم باذج تفس زا یدراکویم یا ھنیمز تکرح اب یگنھامھ رد بلغا ھک ،دراد یبلق لکیس یط رد یمک تکرح لامرن دراکیرپ ھک یلاح رد .دشاب یم کرد لباق یبوخ ھب تفس دراکیرپ اب لباقت رد یبلق ندش رپ یط رد دراکویم دودحم عاستا ،هوالعب .دشاب یم

    11 لکش

    رد CMR ھنیس هاتوک-روحم .هدنراشف تیدراکیرپ رد CMR ھنیس )real-time( یقیقح– نامز زا هدافتسا اب ھتفای شیازفا ینطب لاصتا یبایزرا تکرح اب ،)a(دھد یم خر مد رد موتپس ندش سوکعم.تسا هدمآ تسد ھب نطب ھیلوا ندشرپ نامز رد ریواصت .)b(مدزاب عورش و )a(مد عورش تیعقوم هدنھد ناشن یضرع یا ھعطق طوطخ .دوش یم سفنت رد موتپس یعیبطریغ تکرح ھب رجنم ،)b(مدزاب رد تسار – فرط ھب ھتفای شیازفا .دنتسھ پچ مگارفاید ھمین

  • Page 14 of 16

    بسچرب .دنراد تیمھا هدنراشف تیدراکیرپ رد یگدش میخض دوبن ای لقادح اب نارامیب صیخشت رد الامتحا لئاسم نیا .تسا دیفم دراکویم یآ ھنیمز ندش ھیفیسلکوربیف دنور شرتسگ نداد ناشن یارب الامتحا tagging( CMR( یراذگ

    دراکیرپ یاھ هدوت

    دراکیرپ یامویلتوزم .]74[دنھد یم خر دراکیرپ زاتساتم زا رتمک یلیخ ھک ،دنردان یتیھام دراکیرپ ھیلوا یاھروموت ھیلوا یاھروموت ریاس .تسا طبترم کیژارومھ دراکیرپ نژویفا اب بلغا و ،تسا دراکیرپ ھیلوا میخدب روموت نیرت عیاش ار 7 هدش ھفاضا لیاف[ )12 لکش (تسا میخ شوخ و میخدب یاھ موتارت و ،موکراسویژنآ ،میخدب موکراسوربیف لماش یکیموتانآ یاھراتخاس اب طابترا نییعت و هدش ھتشاک روموت قیقد ندومن صخشم یارب یتیزم CMR .]76-74[ ]دینیبب اب ھک ،موکراسوپیل و موپیل زج ھب ،دشاب یمن لمتحم بلغا دراکیرپ یاھروموت یتفاب تایصوصخ نییعت.دراد ھتسویپ ھب ھیوناث ،دراوم رتشیب رد ،دراکیرپ یاھزاتساتم .دوش یم رھاظ یبرچ تفاب تایوتحم لیلد ھب الاب لانگیس تدش ھک تسا کیژارومھ و عیسو نژویفا اب طبترم بلغا اھنآ .]77،78[دشاب یم موفنل ای ،یمکول ،ھیر و ھنیس یاھ ناطرس ،دنتسھ کچوک بلغا دراکیرپ هدش ھتشاک یاھزاتساتم ھک اج نآ زا .تسا بسانتمان روموت رادقم یارب هزادنا رظن زا .دنتسھ هدھاشم لباق ریغ یتح ای دنوش یم هدید یتخس ھب CMR رد اھنآ

    تایصوصخ و رھاظ .دشاب یم gossypiboma و دراکیرپ موتامھ دنراد دننام – هدوت رھاظ ھک ییاھ تیھام ریاس یجراخ مسج مولونارگ ای Gossypiboma .]79[ دراد یگتسب نا عمجت نس ھب یدراکیرپ موتامھ کی CMR لانگیس یاضف رد ھک تسا یحارج یاھ جنفسا لماش نیا دراکیرپ رد .دوش ھتفرگ رظن رد یلبق یبلق یحارج اب نارامیب رد دیاب .]11،79[ دوش یم ھتفرگ هدیدان یموتکیدراکیرپ زا دعب دراکیرپ

    یریگ ھجیتن

    دراکیرپ یاھ یرامیب اب نارامیب یبایزرا یارب هدش هدافتسا درادناتسا یاھ کینکت اب ھسیاقم رد CMR هدوزفا شزرا ھتیلادوم نیرت بسانم دیابن کینکت نیا ایآ ھک تسا هدش حرطم لاوس نیا و ،تسا ھتفای شیازفا ریخا یاھ لاس رد اساسا تاعالطا یبایزرا یگچراپکی لماش CMR عفن ھب توق طاقن . دوش ھتفرگ رظن رد دراکیرپ ھعلاطم یارب یمجاھت ریغ ای باھتلا نازیم ای دوجو نییعت و یتفاب تایصوصخ نییعت یارب ییاناوت ، دحاو نومزآ کی اب یدرکلمع و یکیموتانآ رد ،دراکویم رد اصوصخ ،بلق طاقن ریاس حیحص یبایزرا یارب CMR شزرا و ،تسا یرامیب تیلاعف و باھتلا ھجرد .تسا هدنام یقاب یصیخشت شلاچ کی ناونعب بلغا اریخا ھک ،تسا هدننک کمک اھ یرامیب قارتفا

    ھمیمض

    12 لکش

    هراوید زا دوعص اب هدوت .)b(یضرع CMR ھنیس ،)a(یضرع T1-weughted spin-echo CMR.یبلق موکراسویژنآ هدوت اب )*(دراکیرپ نژیفا دوجو .دبای یم شرتسگ دراکیرپ و ینطب یزیلھد رایش مادق ھب)اھ شلف( تسار زیلھد یجراخ لارولپ و موتاواکسکا سوتکپ دوجو .دینک ھجوت یویر ددعتم یاھزاتساتم دوجو ھب .)اھ شلف رس(رالودن ددعتم یاھ تسار - فرط نژویفا

  • Page 15 of 16

    دراکیرپ یبایزرا یارب CMR یاھ یژتارتسا

    شرتسگ/نئرک هزیلاکول /دراکیرپ یژولوفروم - دراکیرپ ندرک صخشم --T1w/T2w spin-echo CMR/CMR cine/gadolinium(عیام /دراکیرپ ھیال تایصوصخ نییعت -

    enhanced CMR( دراکیرپ درکلمع - )CMR ھنیس(تکرح یوگلا - )Tagging CMR ،یراذگ بسچرب(دراکیرپ یاھ ھیال ندیبسچ - )spin-echo CMR,cine CMR(یبلق یژولوفروم - اھ نطب لکش و زیاس - )یدیدحت یتاپویمویدراک(دراکویم یژولوفروم - )CMRھنیس(بلق یلوتسیس درکلمع - ینطب یلوتسیس یلک و یا ھیحان درکلمع - ) velocity-encoded CMR(بلق ندشرپ - )Real-time cine CMR(ینطب لاصتا - موتپس تکرح یوگلا و ینطب موتپس لکش - سفنت – ھب ھتسباو موتپس رییغت - )T1w/T2w spin-echo CMR/ cine CMR /gadolinium-enhanced CMR(اھ ھتفای ریاس -- enhancement ؟یا هریخذ یرامیب ای هرتلیفنا دراکویم ؟تیدراکویم اب طابترا(دراکویم( caval دیرو ریاس - تیسآ/رولپ عیام -

    Translators:

    1. Hossein Navid Tehran University of Medical Sciences )نارھت یکشزپ مولع هاگشناد(

    2.Bita Zargaran Research Committee, faculty of medicine, Islamic Azad University, Mashhad branch, Mashhad, Iran هاگشناد یکشزپ هدکشناد یکشزپ تاقیقحت ھتیمک

    ( )دھشم دازآ

    Reviewers: Dr.Zahra Alizadeh Sani Rajaie cardiovascular Medical &Research center,Iran University of Medical Science

  • Page 16 of 16