PENZIONER + br. 57 - Сојуз на ... · `ivotni funkcii i potrebi gi organiziraat i izvr{uvaat...

16
SZPM BESPLATEN VESNIK » za sega{ni i za idni penzioneri Izleguva edna{ mese~no. Redakcija tel. 02 3223 710 e-mail: [email protected] www.szpm.org.mk Godina VI , broj 57 PENZIONER T eza za tema. Vo `ivotot na ~ovekot, vo op- {testveniot i politi~kiot `ivot odredu- vaweto na prioritetite e zna~ajna rabota. Ne mo`e site potrebi da se zadovolat odedna{ ili na kratok rok. Toa ne go dozvoluvaat nitu fizi~kite nitu materijalnite mo`nosti na ~o- vekot i op{testvoto. Odreduvaweto na priori- tetite stanuva va`na ~ove~ka i op{testvena aktivnost, i bara koordinacija na negovite mis- lovni, `elbeni i materijalni kapaciteti. Prid- r`uvaweto, na toa pravilo, vo golem stepen ja unapreduva negovata vkupna aktivnost, i gi po- dobruva uslovite za `ivot i rabota. Ima mnogu preduslovi za toa: op{tite soznanija za sodr`i- nata na ~ovekovata egzistencija, koja pak zavisi od materijalnoto i obrazovno-kulturnoto nivo na li~nosta i na op{testvoto vo celina; materi- jalnite resursi na semejstvoto i na dr`avata; koegzistencijata so opkru`uvaweto i vremeto vo koe nekoi od potrebite treba da bidat zadovole- ni. Ottamu, si postavivme za zada~a da proanali- zirame eden aspekt od spisokot na ~ovekovite, li~nite i op{testvenite prioriteti. Stanuva zbor na edna nova, no zna~ajna potreba na lu|eto od tretata doba, mo`nosta za prodol`uvawe na `ivotot vo nova socijalna sredina koja iznikna kako rezultat na menuvawe na materijalnite, se- mejnite, no i elementite na kulturata na `i- veewe voo{to. Toa e potrebata vo ponaprednite godini od `ivotot lu|eto od tretoto doba, tie {to ~uvstvuvaat ili imaat takva potreba, da se povle~at od semejnite sredini, i da go prodol- `at svoeto `iveewe vo kolektivni centri, do- movi za stari lica, ili domovi za penzioneri. Malku predistorija, status i organizacija. Ovaa forma na `iveewe nitu e nova nitu e pomo- derna. Ja osmislil ~ovekot kako izraz na gri`a za sebe si, i kako svest za te`inata so koja se sre}avaat semejstvata i samite individui vo vreme na dinami~ni socio-ekonomski promeni vo op{testvata. Opa|aweto na fizi~kite, mental- nite i zdravstvenite sposobnosti na lu|eto kako prirodni fenomeni, nametnuva i potreba od re- organizacija na semejniot `ivot, koja ne sekoga{ mo`e da bide napravena bez pomestuvawe na odnosite vo nego, i bez psiholo{ki posledici vo semejstvoto. Generaciskata, rabotnata i politi~kata po- lo`ba na poedinecot vo novite uslovi na `ivot imaat, ili nametnuvaat razli~en stepen i inten- zitet na izvr{uvawe na sekojdnevnite aktivnos- ti na ~lenovite na semejstvoto, koi ne sekoga{ mo`at uspe{no da se sinhroniziraat za vklopu- vawe vo prirodno opredelenoto vreme. Takvite promeni baraat i soodvetna organizacija na `i- votot na ~lenovite od semejstvoto vo tretata do- ba. Toa ne e bunt protiv prirodata na `ivotot. Toa e gri`a na sovremeniot ~ovek, kvalitetot na `ivotot na site ~lenovi vo semejstvoto da ne se namaluva, a elementite na ~ovekovite opa|a~ki sposobnosti da se kompenziraat so drugi soci- jalni formi na `iveewe. Stanuva zbor za instucionaliziranata forma na `iveewe na starite lica i penzionerite, ka- ko pripadnici na socijalnata grupa treta doba, vo domovi za stari lica i domovi za penzioneri. Vo sega{nata konstelacija, domovite za stari lica obezbeduvaat op{ta i zdravstvena gri`a i nega na stari lica koi imaat takov stepen na pot- reba. Op{testvoto go organizira, odr`uva i spro- veduva ovoj na~in na zgri`uvawe na starite lica, na komercijalna ili socijalna osnova, zavisno od materijalniot i socijalniot status na korisnici- te. Domovite za penzioneri, pak, prestavuvaat ko- lektivni `iveali{ta za lica od tretata doba ~ija socijalna i zdavstvena polo`ba go dozvolu- va toa. @ivotot e organiziran vo posebni stan- beni edinici vo kolektiven objekt, no osnovnite `ivotni funkcii i potrebi gi organiziraat i izvr{uvaat samite penzioneri. Kolektivnosta se sostoi vo objektot i zaedni~kite uslovi za komu- nikacija i dru`ewe vo objektot, po potreba se- kojdnevno op{tewe so okolinata i semejstvoto, sloboda na dvi`ewe vo javnosta i sl. Korisnici- te sami ja organiziraat ishranata i zadovolu- vaweto na zdravstvenite i kulturnite potrebi. Pla}aat stanarina koja po pravilo e polueko- nomska-polusocijalna kategorija, vklu~uvaj}i i odr`uvawe na stanbenite edinici, a korisnici- te pla}aat nadomest za koristewe na komunalni- te uslugi (voda, struja, greewe i sl.) Sega{na sostojba i kapaciteti. Denes vo Re- publika Makedonija oficijalno postojat i rabo- tat ~etiri domovi za stari lica: Sju Rajder so dom vo Skopje i Bitola, i domovite za stari lica vo Kumanovo i Prilep. Vkupniot kapacitet na ovie domovi e okolu 580 stacionarni kreveti. Otvoreni se i privatni domovi za stari lica. Penzionerski domovi kako dr`avni institucii ima vo op{tina ^air, \or~e Petrov, Aerodrom i Gazi Baba, site vo Skopje. Nivniot kapacitet e ok- olu 370 legla, so koi upravuva FPIOM. So penzionerski domovi upravuvaat i 19 pen- zionerski zdru`enija vo gradovite so kapacitet od okolu 227, ili vkupno 597 legla. Vo odnos na vkupniot broj penzioneri od okolu 280.000 lica, toa e simboli~na brojka. Prioritet vo prioritetite. Prioritetite na penzionerskata asocijacija (SZPM) se utvrdeni so programite za rabota vo izminatite godini. Vo niv na prvo e odr`uvawe na nivoto i soodveten porast na penziite, vtoro, izgradba na domovi za stari lica i penzioneri, treto, obezbeduvawe deloven prostor za aktivnostite na Sojuzot i ~etvrto, donesuvawe na zakon za penzionersko organizirawe. Niedna to~ka od ovie prioritetni zada~i So- juzot ne mo`e da ja realizira bez seriozna, blis- ka i korektna sorabotka so Parlamentot i dr- `avnite organi. Zatoa e donesena Nacionalnata strategijata za starite lica na Republika Make- donija za periodot 2010-2020 godina. Vo nea e zacrtana neophodnosta za izgradba na kapaciteti za potrebite na starite lica i penzionerite. Vo izminatite 40 godini, do denes ne e izgraden ni- tu e zapo~nata gradba na nov vakov kapacitet, no i vo Strategijata ne e utvrden prioritet, nitu dinamika za izvr{uvawe na zacrtanata politika. Izborite za lokalnata samouprava zavr{ija. Bele`evme vnimatelno. Vo konteks na temata, potreba za izgradba na domovi za stari lica i pe- nzioneri vo svoite programi utvrdija osum lo- kalni samoupravi: Skopje op{tina Centar, Kar- po{, op{tinite Ko~ani, [tip, Strumica, Bitola i Ohrid, Kavadarci {to prestavuva prezemena ob- vrska za realizirawe. Vsu{nost toa e so zalo`ba na Sojuzot i na zdru`enijata na penzioneri. Opredeluvawe na prioritetite e te{ka, i ~es- to pati neblagodarna rabota. Vo nedostig na do- volni materijalni resursi mora da se pravi se- lekcija za realizacija na potrebite spored ste- penot na zna~eweto na zada~ite. Povikanite nadle`ni subjekti mora da najdat hrabrost, da poka`at ume{nost, no i da ponesat odgovornost, toa da se pravi vo sekoja prilika, za da mo`e del po del potrebite da bidat zadovoluvani. Vo `ivotot, siroma{niot domakin polesno gi pravi prioritetite oti nema golem izbor. No poznato e isto taka, deka neretko, siromaviot pravi i lo{ izbor na prioritetite voden od raz- li~ni pri~ini, `elbi ili prinudi. Ne e dobro da ni se povtoruvaat gre{ki. Deklarativnata zalo`ba za potrebite na ~lenstvoto ne zna~i ni{to ako realno ne se soz- davaat uslovi za prakti~no zadovoluvawe na tie potrebi so koristewe na pridobivkite od novite formi na organizirawe na `ivotot na starite lica i penzionerite. Zatoa, se povikuvame, ne na vetuvawata vo iz- bornata euforija, oti vetuvawata se li~na i de- klarativna kategorija, tuku na zacrtanite zada~i i prezemenite obvrski vo ovoj del od programite na lokalnata samouprava, i kako Sojuz i zdru`e- nija barame navremena podgotovka i brzo zapo~- nuvawe so realizacija na ovie obvrski za izgra- dba na potrebnite domovi. Taka, obvrskite }e se transformiraat vo zadovoleni potrebi, vo zado- volni gra|ani, vo neiznevereni izbira~i. S ojuzot na sindi- katite na Make- donija e najma- sovnata rabotni~ka organizacija vo Repu- blika Makedonija koja na ovie prostori ops- tojuva pove}e od eden vek. Vo siot ovoj peri- od SSM se vodi od svoite temelni opre- delbi da se bori i iz- boruva za po~ituvawe na so zakon potvrdeni- te prava na rabotnici- te, za nivno unapredu- vawe, za implementi- rawe na me|unarodnite trudovi standardi, za respektirawe na sin- dikatot i za zacvrstu- vawe na negovata po- zicija vo op{testvoto kako ramnopraven socijalen partner koj }e u~estvuva i }e go dava svojot pridones za gradewe na Republika Makedonija kako dr`ava koja pretendira da sta- ne ~lenka na Evropskata Unija. Sojuzot na sindikatite na Makedonija na 18. kongres gi utvrdi svoite strate{kite programski celi i opredelbi i napravi obid da gi reafirmira, reformira klasi~nite me- todi i pristapi, nastojuvaj}i so prakti~en, racionalen, osovremenet i institucionalen pristap istite da gi reali- zira. I vo uslovi na najgolemite predizvici od najte{kata ekonomska svetska finansiska i dol`ni~ka kriza, aktiv- nostite na sindikatite i na SSM se konkreten odgovor na pove}e poliwa kade SSM so klasi~ni metodi, no i so kre- aciite na institucionalno vmre`uvawe ja gradi svojata po- zicija na relevanten socijalen partner, go gradi i unapre- duva socijalniot dijalog. Verifikuvanite rezultati se vtemeleni vo rabotnoto zakonodavstvo koe go karakterizira zapiraweto na proce- sot na namaluvawe na rabotni~kite prava. Nasproti toa, se bele`i proces na implementirawe na niza EU direktivi, unapreduvawe na socijalniot dijalog, funkcionirawe so donesuvawe na niza istoriski zakoni od tipot na Zakonot za minimalna plata, Zakonot za evropski rabotni~ki sove- ti i podgotovkata na Zakonot za mobing koj se o~ekuva nas- koro da se donese. Istovremeno, se vr{i zbogatuvawe na rabotnata legislativa so ratifikacijata na 5 konvencii na Me|unarodnata organizacija na trudot i 19 direktivi na Evropskata Unija, {to e u{te eden konkreten pridones vo delot na zgolemuvawe na brojot, no i podignuvawe na sves- ta za potrebata od me|unarodnite rabotni~ki standardi. Vo ovoj period gi odbranivme trite najzna~ajni stolba: Ne dozvolivme masovni otpu{tawa na rabotnicite Ne dozvolivme namaluvawe na platite Ne dozvolivme zgolemuvawe na penziskata granica Vo ovaa nasoka, sakam da ja istaknam i golemata uloga na Sojuzot na zdru`enijata na penzionerite na Makedonija ~i- ja preokupacija e podobruvawe na polo`bata na rabotnici- te po zavr{uvaweto na rabotniot vek, odnosno podobru- vawe na `ivotot na penzionerite. SSM silno gi poddr`u- va aktivnostite na penzionerite i se zalaga za podobri uslovi za penzionirawe preku normativata i deka e pod- gotven za unapreduvawe na sorabotkata i realizirawe na aktivnosti so nivnite asocijacii za ostvaruvawe na zaed- ni~kite celi i interesi. Tuka, pred se, mislam na podobruvawe na materijalno- socijalnata polo`ba na rabotnicite i korisnicite na pen- zija, na za{tita i unapreduvawe na nivnite prava preku unapreduvawe na nacionalnoto zakonodavstvo i harmoni- zacijata so evropskoto, implementirawe na direktivite na Evropskata Unija i konvenciite i preporakite na MOT i dobrite praktiki od penziskite sistemi vo zemjite od EU i drugite zemji vo svetot. Po~ituvaweto na Ustavot na RM, zakonite i kolektivni- te dogovori, zgolemuvawe na brojot na vraboteni vo dr`a- vata, redovna isplata i odr`uvawe na realnata vrednost na platite i penziite, pokvalitetna zdravstvena za{tita, kako i drugi pra{awa, sekako e predizvik za natamo{no za- edni~ko dejstvuvawe pred nadle`nite institucii vo dr`a- vata, a vo interes na dobroto na rabotnicite i penzioneri- te. Po povod najgolemiot Me|unaroden praznik na rabotni- cite - Prvi maj, SSM upatuva srde~ni ~estitki i apelira da se po~ituvaat temelnite ~ovekovi prava, sekomu da mu se ovozmo`i da `ivee od svojot trud, bez diskriminacija po bilo koja osnova, bidej}i toa e idninata i progresot na se- koe op{testvo. Za nas sindikatite, od isklu~itelna va`- nost e da se po~ituva pravoto na rabotnicite da formira- at sindikati i da se zdru`uvaat, bez nikakvi ograni~u- vawa, bidej}i participacijata na rabotnicite ima klu~na uloga vo izgradbata na Republika Makedonija vo sovremeno demokratsko op{testvo. VO OVOJ BROJ... ZABAVA ZDRAVSTVO HRONIKA INFO OT^ETNI SEDNICI str. 12 str. 15 TELEVIZION DHE LINJË FIKSE PËR PENSIONISTËT str. 16 str. 14 str. 13 OTPI[UVAWE NA KAMATITE VO INTERES NA PENZIONERITE IZGRADBATA NA PENZIONERSKI DOM NA POVIDOK KVALITETNI PODGOTOVKI ZA SPORT I REVII MASOVNO I VELI^ESTVENO str. 5 str. 2 str. 7 str. 8 i 9 str. 10 str. 4 26 april 2013 godina \ ZORA ZAD AGOLOT Vovednik Prokletstvoto na prioritetite Metodija St. To{evski glaven i odgovoren urednik Prvomajski pozdrav D-r @ivko Mitrevski pretsedatel na SSM

Transcript of PENZIONER + br. 57 - Сојуз на ... · `ivotni funkcii i potrebi gi organiziraat i izvr{uvaat...

SZPM BESPLATEN VESNIK» za sega{ni i za idni penzioneri

Izleguva edna{ mese~no. Redakcija tel. 02 3223 710 e-mail: [email protected] www.szpm.org.mk

Godina VI, broj 57

PENZIONER

Teza za tema. Vo `ivotot na ~ovekot, vo op-{testveniot i politi~kiot `ivot odredu-vaweto na prioritetite e zna~ajna rabota.

Ne mo`e site potrebi da se zadovolat odedna{ili na kratok rok. Toa ne go dozvoluvaat nitufizi~kite nitu materijalnite mo`nosti na ~o-vekot i op{testvoto. Odreduvaweto na priori-tetite stanuva va`na ~ove~ka i op{testvenaaktivnost, i bara koordinacija na negovite mis-lovni, `elbeni i materijalni kapaciteti. Prid-r`uvaweto, na toa pravilo, vo golem stepen jaunapreduva negovata vkupna aktivnost, i gi po-dobruva uslovite za `ivot i rabota. Ima mnogupreduslovi za toa: op{tite soznanija za sodr`i-nata na ~ovekovata egzistencija, koja pak zavisiod materijalnoto i obrazovno-kulturnoto nivona li~nosta i na op{testvoto vo celina; materi-jalnite resursi na semejstvoto i na dr`avata;koegzistencijata so opkru`uvaweto i vremeto vokoe nekoi od potrebite treba da bidat zadovole-ni.

Ottamu, si postavivme za zada~a da proanali-zirame eden aspekt od spisokot na ~ovekovite,li~nite i op{testvenite prioriteti. Stanuvazbor na edna nova, no zna~ajna potreba na lu|etood tretata doba, mo`nosta za prodol`uvawe na`ivotot vo nova socijalna sredina koja izniknakako rezultat na menuvawe na materijalnite, se-mejnite, no i elementite na kulturata na `i-veewe voo{to. Toa e potrebata vo ponaprednitegodini od `ivotot lu|eto od tretoto doba, tie{to ~uvstvuvaat ili imaat takva potreba, da sepovle~at od semejnite sredini, i da go prodol-`at svoeto `iveewe vo kolektivni centri, do-movi za stari lica, ili domovi za penzioneri.

Malku predistorija, status i organizacija.Ovaa forma na `iveewe nitu e nova nitu e pomo-derna. Ja osmislil ~ovekot kako izraz na gri`aza sebe si, i kako svest za te`inata so koja sesre}avaat semejstvata i samite individui vovreme na dinami~ni socio-ekonomski promeni voop{testvata. Opa|aweto na fizi~kite, mental-nite i zdravstvenite sposobnosti na lu|eto kakoprirodni fenomeni, nametnuva i potreba od re-organizacija na semejniot `ivot, koja ne sekoga{mo`e da bide napravena bez pomestuvawe naodnosite vo nego, i bez psiholo{ki posledici vosemejstvoto.

Generaciskata, rabotnata i politi~kata po-lo`ba na poedinecot vo novite uslovi na `ivotimaat, ili nametnuvaat razli~en stepen i inten-zitet na izvr{uvawe na sekojdnevnite aktivnos-ti na ~lenovite na semejstvoto, koi ne sekoga{mo`at uspe{no da se sinhroniziraat za vklopu-vawe vo prirodno opredelenoto vreme. Takvitepromeni baraat i soodvetna organizacija na `i-votot na ~lenovite od semejstvoto vo tretata do-ba. Toa ne e bunt protiv prirodata na `ivotot.Toa e gri`a na sovremeniot ~ovek, kvalitetot na`ivotot na site ~lenovi vo semejstvoto da ne senamaluva, a elementite na ~ovekovite opa|a~kisposobnosti da se kompenziraat so drugi soci-jalni formi na `iveewe.

Stanuva zbor za instucionaliziranata formana `iveewe na starite lica i penzionerite, ka-ko pripadnici na socijalnata grupa treta doba,vo domovi za stari lica i domovi za penzioneri.

Vo sega{nata konstelacija, domovite za starilica obezbeduvaat op{ta i zdravstvena gri`a inega na stari lica koi imaat takov stepen na pot-reba. Op{testvoto go organizira, odr`uva i spro-

veduva ovoj na~in na zgri`uvawe na starite lica,na komercijalna ili socijalna osnova, zavisno odmaterijalniot i socijalniot status na korisnici-te.

Domovite za penzioneri, pak, prestavuvaat ko-lektivni `iveali{ta za lica od tretata doba~ija socijalna i zdavstvena polo`ba go dozvolu-va toa. @ivotot e organiziran vo posebni stan-beni edinici vo kolektiven objekt, no osnovnite`ivotni funkcii i potrebi gi organiziraat iizvr{uvaat samite penzioneri. Kolektivnosta sesostoi vo objektot i zaedni~kite uslovi za komu-nikacija i dru`ewe vo objektot, po potreba se-kojdnevno op{tewe so okolinata i semejstvoto,sloboda na dvi`ewe vo javnosta i sl. Korisnici-te sami ja organiziraat ishranata i zadovolu-vaweto na zdravstvenite i kulturnite potrebi.Pla}aat stanarina koja po pravilo e polueko-nomska-polusocijalna kategorija, vklu~uvaj}i iodr`uvawe na stanbenite edinici, a korisnici-te pla}aat nadomest za koristewe na komunalni-te uslugi (voda, struja, greewe i sl.)

Sega{na sostojba i kapaciteti. Denes vo Re-publika Makedonija oficijalno postojat i rabo-tat ~etiri domovi za stari lica: Sju Rajder sodom vo Skopje i Bitola, i domovite za stari licavo Kumanovo i Prilep. Vkupniot kapacitet naovie domovi e okolu 580 stacionarni kreveti.Otvoreni se i privatni domovi za stari lica.

Penzionerski domovi kako dr`avni instituciiima vo op{tina ^air, \or~e Petrov, Aerodrom iGazi Baba, site vo Skopje. Nivniot kapacitet e ok-olu 370 legla, so koi upravuva FPIOM.

So penzionerski domovi upravuvaat i 19 pen-zionerski zdru`enija vo gradovite so kapacitetod okolu 227, ili vkupno 597 legla. Vo odnos navkupniot broj penzioneri od okolu 280.000 lica,toa e simboli~na brojka.

Prioritet vo prioritetite. Prioritetite napenzionerskata asocijacija (SZPM) se utvrdeniso programite za rabota vo izminatite godini. Voniv na prvo e odr`uvawe na nivoto i soodvetenporast na penziite, vtoro, izgradba na domovi zastari lica i penzioneri, treto, obezbeduvawedeloven prostor za aktivnostite na Sojuzot i~etvrto, donesuvawe na zakon za penzionerskoorganizirawe.

Niedna to~ka od ovie prioritetni zada~i So-juzot ne mo`e da ja realizira bez seriozna, blis-ka i korektna sorabotka so Parlamentot i dr-`avnite organi. Zatoa e donesena Nacionalnatastrategijata za starite lica na Republika Make-donija za periodot 2010-2020 godina. Vo nea ezacrtana neophodnosta za izgradba na kapacitetiza potrebite na starite lica i penzionerite. Voizminatite 40 godini, do denes ne e izgraden ni-tu e zapo~nata gradba na nov vakov kapacitet, noi vo Strategijata ne e utvrden prioritet, nitudinamika za izvr{uvawe na zacrtanata politika.

Izborite za lokalnata samouprava zavr{ija.Bele`evme vnimatelno. Vo konteks na temata,potreba za izgradba na domovi za stari lica i pe-nzioneri vo svoite programi utvrdija osum lo-kalni samoupravi: Skopje op{tina Centar, Kar-po{, op{tinite Ko~ani, [tip, Strumica, Bitola iOhrid, Kavadarci {to prestavuva prezemena ob-vrska za realizirawe. Vsu{nost toa e so zalo`bana Sojuzot i na zdru`enijata na penzioneri.

Opredeluvawe na prioritetite e te{ka, i ~es-to pati neblagodarna rabota. Vo nedostig na do-volni materijalni resursi mora da se pravi se-lekcija za realizacija na potrebite spored ste-penot na zna~eweto na zada~ite. Povikanitenadle`ni subjekti mora da najdat hrabrost, dapoka`at ume{nost, no i da ponesat odgovornost,toa da se pravi vo sekoja prilika, za da mo`e delpo del potrebite da bidat zadovoluvani.

Vo `ivotot, siroma{niot domakin polesno gipravi prioritetite oti nema golem izbor. Nopoznato e isto taka, deka neretko, siromaviotpravi i lo{ izbor na prioritetite voden od raz-li~ni pri~ini, `elbi ili prinudi. Ne e dobro dani se povtoruvaat gre{ki.

Deklarativnata zalo`ba za potrebite na~lenstvoto ne zna~i ni{to ako realno ne se soz-davaat uslovi za prakti~no zadovoluvawe na tiepotrebi so koristewe na pridobivkite od noviteformi na organizirawe na `ivotot na staritelica i penzionerite.

Zatoa, se povikuvame, ne na vetuvawata vo iz-bornata euforija, oti vetuvawata se li~na i de-klarativna kategorija, tuku na zacrtanite zada~ii prezemenite obvrski vo ovoj del od programitena lokalnata samouprava, i kako Sojuz i zdru`e-nija barame navremena podgotovka i brzo zapo~-nuvawe so realizacija na ovie obvrski za izgra-dba na potrebnite domovi. Taka, obvrskite }e setransformiraat vo zadovoleni potrebi, vo zado-volni gra|ani, vo neiznevereni izbira~i.

Sojuzot na sindi-katite na Make-donija e najma-

sovnata rabotni~kaorganizacija vo Repu-blika Makedonija kojana ovie prostori ops-tojuva pove}e od edenvek. Vo siot ovoj peri-od SSM se vodi odsvoite temelni opre-delbi da se bori i iz-boruva za po~ituvawena so zakon potvrdeni-te prava na rabotnici-te, za nivno unapredu-vawe, za implementi-rawe na me|unarodnitetrudovi standardi, zarespektirawe na sin-dikatot i za zacvrstu-vawe na negovata po-

zicija vo op{testvoto kako ramnopraven socijalen partnerkoj }e u~estvuva i }e go dava svojot pridones za gradewe naRepublika Makedonija kako dr`ava koja pretendira da sta-ne ~lenka na Evropskata Unija.

Sojuzot na sindikatite na Makedonija na 18. kongres giutvrdi svoite strate{kite programski celi i opredelbi inapravi obid da gi reafirmira, reformira klasi~nite me-todi i pristapi, nastojuvaj}i so prakti~en, racionalen,osovremenet i institucionalen pristap istite da gi reali-zira.

I vo uslovi na najgolemite predizvici od najte{kataekonomska svetska finansiska i dol`ni~ka kriza, aktiv-nostite na sindikatite i na SSM se konkreten odgovor napove}e poliwa kade SSM so klasi~ni metodi, no i so kre-aciite na institucionalno vmre`uvawe ja gradi svojata po-zicija na relevanten socijalen partner, go gradi i unapre-duva socijalniot dijalog.

Verifikuvanite rezultati se vtemeleni vo rabotnotozakonodavstvo koe go karakterizira zapiraweto na proce-sot na namaluvawe na rabotni~kite prava. Nasproti toa, sebele`i proces na implementirawe na niza EU direktivi,unapreduvawe na socijalniot dijalog, funkcionirawe sodonesuvawe na niza istoriski zakoni od tipot na Zakonotza minimalna plata, Zakonot za evropski rabotni~ki sove-ti i podgotovkata na Zakonot za mobing koj se o~ekuva nas-koro da se donese. Istovremeno, se vr{i zbogatuvawe narabotnata legislativa so ratifikacijata na 5 konvencii naMe|unarodnata organizacija na trudot i 19 direktivi naEvropskata Unija, {to e u{te eden konkreten pridones vodelot na zgolemuvawe na brojot, no i podignuvawe na sves-ta za potrebata od me|unarodnite rabotni~ki standardi.

Vo ovoj period gi odbranivme trite najzna~ajni stolba:Ne dozvolivme masovni otpu{tawa na rabotniciteNe dozvolivme namaluvawe na platiteNe dozvolivme zgolemuvawe na penziskata granicaVo ovaa nasoka, sakam da ja istaknam i golemata uloga na

Sojuzot na zdru`enijata na penzionerite na Makedonija ~i-ja preokupacija e podobruvawe na polo`bata na rabotnici-te po zavr{uvaweto na rabotniot vek, odnosno podobru-vawe na `ivotot na penzionerite. SSM silno gi poddr`u-va aktivnostite na penzionerite i se zalaga za podobriuslovi za penzionirawe preku normativata i deka e pod-gotven za unapreduvawe na sorabotkata i realizirawe naaktivnosti so nivnite asocijacii za ostvaruvawe na zaed-ni~kite celi i interesi.

Tuka, pred se, mislam na podobruvawe na materijalno-socijalnata polo`ba na rabotnicite i korisnicite na pen-zija, na za{tita i unapreduvawe na nivnite prava prekuunapreduvawe na nacionalnoto zakonodavstvo i harmoni-zacijata so evropskoto, implementirawe na direktivite naEvropskata Unija i konvenciite i preporakite na MOT idobrite praktiki od penziskite sistemi vo zemjite od EU idrugite zemji vo svetot.

Po~ituvaweto na Ustavot na RM, zakonite i kolektivni-te dogovori, zgolemuvawe na brojot na vraboteni vo dr`a-vata, redovna isplata i odr`uvawe na realnata vrednostna platite i penziite, pokvalitetna zdravstvena za{tita,kako i drugi pra{awa, sekako e predizvik za natamo{no za-edni~ko dejstvuvawe pred nadle`nite institucii vo dr`a-vata, a vo interes na dobroto na rabotnicite i penzioneri-te.

Po povod najgolemiot Me|unaroden praznik na rabotni-cite - Prvi maj, SSM upatuva srde~ni ~estitki i apelirada se po~ituvaat temelnite ~ovekovi prava, sekomu da muse ovozmo`i da `ivee od svojot trud, bez diskriminacija pobilo koja osnova, bidej}i toa e idninata i progresot na se-koe op{testvo. Za nas sindikatite, od isklu~itelna va`-nost e da se po~ituva pravoto na rabotnicite da formira-at sindikati i da se zdru`uvaat, bez nikakvi ograni~u-vawa, bidej}i participacijata na rabotnicite ima klu~nauloga vo izgradbata na Republika Makedonija vo sovremenodemokratsko op{testvo.

VO OVOJ BROJ...

ZABAVA

ZDRAVSTVO

HRONIKA

INFO

OT^ETNI SEDNICI

str. 12

str. 15

TELEVIZION DHE LINJËFIKSE PËR PENSIONISTËT

str. 16

str. 14

str. 13

OTPI[UVAWE NAKAMATITE VOINTERES NAPENZIONERITE

IZGRADBATA NAPENZIONERSKI

DOMNAPOVIDOK

KVALITETNI PODGOTOVKI ZASPORT I REVII

MASOVNO IVELI^ESTVENO

str. 5

str. 2

str. 7

str. 8 i 9

str. 10

str. 4

26 april 2013 godina

\

ZORA ZAD AGOLOT

Vovednik

Prokletstvotona prioritetiteMetodija St. To{evskiglaven i odgovoren urednik

PrvomajskipozdravD-r @ivko Mitrevskipretsedatel na SSM

NASTANI PENZIONER plus april 20132

- Od 15. mart namaleni se cenitena 202 leka od koi 92 se inovativni, aostanatite 110 se generi~ki lekovi.Stanuva zbor za treto po red namalu-vawe na cenite na lekovite po done-suvawe na novata metodologija zautvrduvawe na maksimalnite ceni nalekovi vo dr`avata. Vo Makedonija sepostavi kredibilen sistem za reguli-rawe na cenite na lekovite koj fun-

kcionira i dava rezultati, - ova napres-konferencija go istakna minis-terot za zdravstvo Nikola Todorov,koj re~e i deka tretoto po red namalu-vawe na cenite na lekovite e serioz-

na potvrda za toa deka e postavenodli~en sistem za regulacija na ceni-te na lekovite i oti toj sistem e real-no implementiran, funkcionira i nezavisi pove}e od voljata na eden ~o-vek ili na onie koi go upravuvaat tojsistem.

So ovie tri namaluvawa namalenise cenite na pove}e od 1.800 lekovi.

- Ovaa metodologija, mnogu skoro}e po~ne da se primenuva i odmnogu dr`avi vo regionot ipo{iroko. Procesot fukcio-nira bez pri toa da imameproblem so povlekuvawe op-redeleni lekovi od pazarot,nedostig na opredeleni leko-vi od edna strana, no i oddruga strana da onevozmo`i-me mnogu seriozni mar`i izarabotki, - re~e Todorovdodavaj}i deka donesuvawena ovaa metodologija pret-stavuva edna od klu~nitemerki za seriozna borba pro-tiv korupcijata vo zdravstvo-to. Procentualnoto namalu-vawe na golemoproda`nite

ceni na lekovi iznesuva od 1 do 66procenti. Vkupnata za{teda kaj ino-vativnite lekovi (soglasno prometotkoj go imale vo 2012 godina) na godi{-no nivo }e iznesuva okolu 800 iljadi

evra, a kaj generi~kite lekovi 1,6 mi-lioni evra, - potencira Todorov.

Se namaluvaat cenite na lekoviteza re~isi site farmodinamski pod-ra~ja, no najmnogu kaj onie za onkolo{-ki zaboluvawa, lekovi protiv alergi-ja, za belodrobni zaboluvawa, zaosteoporoza, hormoni, za emotivni za-boluvawa i drugi.

- Se namaluvaat cenite i na leko-vite za kardivaskularni zaboluvawa,del od antibioticite, preparati zalekuvawe na gastro zaboluvawa itn.Golem broj sosedni zemji, Makedonijaja zemaa za referentna zemja vo delotna cenite, {to nas ne ohrabruva dekadr`avata ima dobro razraboten sis-tem koj dava rezultati - dobra refor-ma, namaluvawe na cenite na lekovi-te, nema deficit, odnosno sistemotfukkcionira besprekorno.

Penzionerite i starite lu|e se po-pulacija koja e glavniot potro{uva~na lekovi vo site zemji, pa i kaj nas.Namaluvawe na cenite na lekovite }ego podobri nivnoto zdravje i }e go re-laksira nivniot semeen buxet. Nama-luvaweto na cenite na lekovite e do-~ekano so zadovolstvo. Toa e u{teeden dokaz deka gri`ata za penzione-rite i starite lu|e vo zemjata od stra-na na Vladata prodol`uva.

K.S.Andonova

Od 15. mart se namalija cenite na 202 leka

Ministerot za trud i socijalnapolitika Spiro Ristovski japoseti lokacijata kade {to }e

se gradi idniot regionalen penzio-nerski dom vo Ko~ani. Voodu{even odmestopolo`bata i uslovite koi gi nu-di prostorot za idniot penzionerskidom, Ristovski istakna:

- Domot na penzioneri vo Ko~ani eve}e vlezen vo programata na Vladataza izgradba vo narednite ~etiri godi-ni. Ministerstvoto za trud i socijal-na politika po pat na javno privatnopratnerstvo }e pomogne vo negovataizgradba. Me raduva podatokot {toOp{tinata i Zdru`enieto na penzio-neri od Ko~ani se ve}e vistinskipartneri vo realiziraweto na ovojkapitalen objekt za penzionerite odIsto~na Makedonija i za op{tina Ko-~ani, istakna ministerot Ristovski.

- Op{tina Ko~ani gi obezbedi site

potrebni uslovi vo delot na komunal-nata infrastruktura.Obezbedivmelokacija od 8.000 metri kvadratni,vodovodna, kanalizaciona mre`a,patna infrastruktura, a }e ja donese-me i geotermalnata voda vo samiotlokalitet za da bide maksimalnoiskoristena vo penzionerskiot dom, -re~e na sredbata Ratko Dimitrovski,gradona~alnik na Op{tina Ko~ani.

- Ko~ani kako retko koja op{tina voMakedonija uspe{no sorabotuva soZdru`enieto na penzionerite. Vakva-ta sorabotka e evidentna i so zalo`-bite na lokalnata vlast da se pomognevo realizacijata na idniot penzio-nerski dom, istakna Dragi Argirov-ski, pretsedatel na SZPM. Sojuzot,re~e toj }e ja pomaga izgradbata na do-mot i }e se zalaga za negova celosnarealizacija.

Inaku domot ke zafa}a povr{ina od

4.000 metri kavdratni i 4.000 metrikavdartni zeleni povr{ini i }e imaregionalen karaketr, re~e na sredba-ta \orgi Serafimov, pretsedatel naZP Ko~ani.

K.Gerasimov

ZP Ko~ani

Izgradbata na penzionerski dom na povidok

Ministerstvoto za trud i soci-jalna politika i Vladata naRepublika Makedonija plani-

raat izgradba na ~etiri novi starskidomovi. imaj}i gi predvid potrebite ibarawata na gra|anite vo zemjata, no irekonstrukcija i adaptacija na posto-e~kite.

Vo taa nasoka,Ministerot za trudi socijalna politi-ka Spiro Ristov-ski i gradona~al-nikot na Op{tinaBitola, VladimirTaleski go posetijadomot za stari lica"Sju Rajder”, koj {toe vo faza na rekon-strukcija. Se rabo-ti za proekt finan-siran od evropski-te fondovi so pod-dr{ka na Vladatana Republika Makedonija.

- Vo razgovorite {to gi imavme soEU vo delot za koristewe na IPAfondovite od isklu~itelno zna~ewebe{e poddr{kata {to ja dobivme zainvesticiite naso~eni za podobru-vawe na `ivotot i statusot na staritei iznemo{tenite lica. Vo taa smislaovoj objekt vo Bitola koja sega ima izgolemen smestuva~ki i prostoren ka-pacitet, o~ekuvam da predizvika in-teres za smestuvawe i za lica od dru-gi gradovi. Gri`ata za starite lica zanas e eden od vrvnite prioriteti bi-dej}i so poddr{kata na tie lica nieim ovozmo`uvame na nivnite semejstvada se namali sevkupniot socijalen iekonomski tovar koj {to go imaat vo

momentite dodeka licata se doma i nadoma{na nega, - re~e ministerot Ris-tovski.

Soglasno so planot, vo noviot Domza stari i iznemo{teni lica "Sju Raj-der” dve-tretini }e bidat namenetiza nepodvi`ni, a edna tretina za pod-vi`ni lica, na koi na raspolagawe }e

im bide visokostru~en i obu~en kadar. - Za izgradba na noviot Dom za sta-

ri i iznemo{teni lica "Sju Rajder”,op{tinata vlo`i 170.000 evra, a vre-dnosta na celiot objekt e okolu830.000 evra, sredstva obezbedeni odevropskite fondovi i Vladata na Re-publika Makedonija. Vo noviot sovre-men i moderen objekt sega }e mo`e dase smestat okolu 150 korisnici na koina raspolagawe }e im bidat najsovre-meni uslovi za `iveewe, razonoda istru~na nega, - istakna gradona~alni-kot Taleski.

Planirano e dvata objekti vo stars-kiot dom da bidat zavr{eni pred kra-jot na godina{nata grade`na sezona.

K.S.A.

Bitola

Poseta na domot za stari lica "Sju Rajder#

Delegacija na Sojuzot na zdru`e-nija na penzionerite na Makedo-nia predvodena od pretsedate-

lot Dragi Argirovski, denovive go po-seti Fondot na PIOM kade {to giprimi generalniot direktor BekimNeziri. Pri toa direktorot Neziriinformira{e za aktuelnata sostoba

vo ovaa zna~ajna dr`avna institucija,za gri`ata za redovnata isplata napenziite i sli~no. Se dade i pozitiv-

na ocena za dosega{nata sorabotkapome|u SZPM i Fondot na PIOM, astana zbor i za novi zaedni~ki aktiv-nosti vo interes na penzionerite vona{ata zemja.

Na ovaa sredba d-r Krsto Angelov-ski, pretsedatel na Sojuzot na zdru-`enija na penzioneri na gradot Skopje

na direktorot Bekim Neziri mu vra~iblagodarnica za uspe{nata sorabotka.

S.K.

Delegacija na SZPMvo Fondot na PIOM

Otvoraweto na dnevnite centriza stari i vozrasni lica pret-stavuva presvrtnica vo vonin-

stitucionalnata za{tita na staritelica vo Republika Makedonija. Dosegase otvoreni {est Dnevni centri i toa:vo ^a{ka, Bogomila, vo Samokov, voBu~in, Kru{evo i dva dnevni centriza stari lica vo Skopje vo op{tinaCentar i op{tina ^air, a vo naredni-ot period se predviduva otvorawe nanovi vakvi centri vo op{tinite Nego-tino, Ilinden i Gazi Baba.

Ministerot za trud i socijalna po-litika, Spiro Ristovski pri davawe-to vo upotreba na Dnevniot centar zastari i vozrasni lica vo Vev~ani,istakna:

- Visokiot procent na staro nasele-nie i negovata potreba za kreativno iosmisleno ispolnuvawe na slobodnotovreme pretstavuvaat realna potvrdana potrebata za otvarawe na dneven

centar vo ovaa op{tina. So cel sta-vawe vo funkcija na Dnevniot centarvo Vev~ani, Ministerstvoto za trud isocijalna politika izvr{i adaptacijana prostorot i istiot go opremi so pot-rebnata oprema i inventar, i za taa na-mena od Buxetot na MTSP bea izdvoenisredstva vo visina od 1.934.000,00 de-nari.

Dnevniot centar e na povr{ina od120m2 i se nao|a vo prostoriite naop{tinskata zgrada prilagodeni iprisposobeni za rabota so lica votreta doba. Starite lica vo Dnevniotcentar na dnevna osnova }e imaatmo`nost na organiziran na~in da gokoristat svoeto slobodno vreme i }ebidat opslu`uvani od strana na stru-~en tim sostaven od socijalen rabot-nik koj {to }e bide anga`iran odstrana na JU Me|uop{tinski centar zasocijalna rabota Struga, kako i dvajcavolonteri. K.S.A.

Dneven centar za stari lica i vo Vev~ani

Todorica ili Todorova sa-bota otsekoga{ se praznu-vala vo Sveti Nikole i

toa prvata sabota po Pro~kaSveti Todor, `iveel vo 306 go-dina vo Turcija i e hristijan-ski svetitel i velikoma~enik.

U{te od damne{ni vremiwaTodorica se slavi vo SvetiNikole. Vo ~est na praznikotdoa|aat gosti od cela Makedo-nija i od stranstvo. Svetini-kol~ani so golemo netrpenie goo~ekuvaat praznikot, a posebnoim treperat srcata na postarite, ~e-kaj}i da gi pregrnat svoite najmili,koi doa|aat posebno za praznikot no ida gi vidat i da gi pra{aat kako imodi `ivotot. Babite so golema qubovpodgotvuvaat tradicionalni jadewabidej}i sredbata ne e celosna ako nese proba i vkusot na tradicijonalnitepodzaboraveni makedonski jadewa.

Ubaviot den kako da be{e sozdadeni za pre~ek na u~esnicite na Me|una-rodniot festival na izvoren folkor.Najnapred u~esnicite se pro{etaa nizulicite oble~eni vo `ivopisni na-rodni nosii. Na manifestacijata u~e-stvuvaa folkorni ansambli od Make-donija, koi neguvaat izvoren makedon-ski, vla{ki, romski, turski i alban-ski folkor, kako i pretstavnici od

Srbija od gradot ]i}evac. Na festivalot se pretstavi i peja~-

kata grupa "Zunica” koja ja so~inuvaatpenzionerkite od Sveti Nikole: Jago-da Stoj~eva, Anica Mi{eva, Makedon-ka Milanova i Draga Mitru{eva. Tiego prika`aa pomalku zaboraveniotobi~aj koj se izveduva na svadbite, apotoa peeja izvorni narodni pesni.

Festivalot ima{e i me|ugeneracis-ki beleg. Na nego u~estvuvaa de~iwaod po desetina godini kako i vozrasnibabi i dedovci od po sedumdesetinagodini, a celta be{e edinstvena: da seneguvaat i so~uvaat od zaborav stari-te obi~ai i tradiciite na ova podneb-je prenesuvaj}i im gi postarite napomladite generacii.

Na Todorica so cvetinikolskitepenzioneri se dru`ea penzioneri odVeles, Kumanovo, Probi{tip i drugigradovi od Makedonija. Site zaednodenot go pominaa na festivalot, no ina pro{etka vo obikolka, kako i na{tandovite so tradicionalni ekspo-nati, kade si kupuvaa na pana|urot pone{to za spomen od ubavoto dru`ewe.

Vukica Petru{eva

Todorica vo Sveti Nikole

Neguvawe na starite obi~ai

Kako rezultat na sorabotkata pome|u Sojuzot na zdru`enija na penzioneri na Makedonija ituristi~kata agencija TRI A, agencijata nudi ekskluzivna ponuda vo

DRA^ - Republika AlbanijaZa prvomajskite i junskite praznici dva polupansiona (pojadok i ve~era), prevoz,

poseta na Kruja (muzejot na Skender beg), poseta i {etawe vo Tirana, po cena od 60evra.

Letuvawe vo hotel Wu Jork na bregot na Jadransko more, deset polupansioni za 170evra, bez prevoz. Datumite se po dogovor, a smestuvaweto e vo trokrevetni i~etvorokrevetni sobi.

Kontakt: 075 297 [email protected]

REKLAMIPENZIONER plus april 2013 3

INFO PENZIONER plus april 20134

Na spisokot za izbor na desettenajdobri sportisti, prvpat sezapi{aa i sportistite penzio-

neri na ZP Ohrid i Debrca. Tie bezre-

zervno bea poddr`ani i izbrani odOp{tinskiot sojuz na sportovi naOhrid - organizator na ovaa dolgogo-di{na sportska manifestacija. Spor-

tskata ekipa na penzioneri-te od ZP Ohrid i Debrca godobi ova visoko op{tinskopriznanie kako rezultat nauspesite {to gi postignuvana poleto na sportot vo ram-kite na SZPM vo izminatitenekolku godini.

Kruna na uspehot na ovaanajmasovna Sportska ekipana ZP Ohrid i Debrca, ne sesamo prvite osvoeni mesta naregionalno nivo vo izmina-

tive 17 godini koi gi organiziraSZPM, tuku i osvoenite ~etiri prvimesta na republi~ko nivo, od koi dva-pati posledovatelno vo minatata ipredminatata godina.

Vo trite nivoa natprevari, op{tin-ski, regionalni i republi~ki, se nat-prevaruvaat po okolu 500 penzioneri,brojka so koja retko koja sportskaorganizacija vo gradov mo`e da se po-fali, - re~e pretsedatelot na Op-{tinskiot sojuz na sportovi Kosta Ka-radim~e, vo obrazlo`enieto po povo-dot izborot na ohridskite penzione-ri sportisti me|u najdobrite voop{tina Ohrid za 2012 godina,

Pred mnogubrojnite sportisti, po-rane{ni i sega{ni, peharot zaedno sopriznanieto go primi pretsedatelotna Komisijata za sport pri ZP Ohrid iDebrca Risto Trajkoski, koj istovre-meno so prigodni zborovi se zablago-dari za ova visoko o{tinsko sportskoprizananie.

K.Spaseski

ZP Ohrid i Debrca

Penzionerite - sportisti me|u najdobrite za 2012

Po povod odbele`uvaweto na Denotna {egata - Prvi april, Komisijata zakulturni samodejnosti pri ZP"Kumanovo” i godinava po dvana-eseti pat vo Centarot na kultu-rata ja organizira{e manifes-tacijata "[egobijna razgledni-ca”. Profesor Evstrati Kosta-dinov, pretsedatel na Komisi-jata za razgleduvawe na pris-tignatite tvorbi na tradicio-nalniot konkurs so revijalenkarakter go iska`a zadovol-stvoto od masovnoto u~estvo napenzionerite. Po primerot nadrugi zemji, negova sugestija e voidnina istivremeno da se slavi i pro-letnoto budewe na prirodata. Pot-krepa na idejata be{e negoviot poet-

ski prilog - pesna tokmu za najubavotodoba vo godinata - proletta.

Vo kola`nata muzi~ko-humuristi~-na ve~er prodefiliraa pove}eminapotvrdeni avtori na tvorbi so {ego-

bijna sodr`ina i ~lenovite na Muzi~-kata sekcija pri KUD "\oko Simonov-ski”. Horot, svojot nastap go zapo~na sopoznatata pesna "Umreja Batko \or|i-ja”, a se redea nastapi i na ve}e pot-vrdeni pea~i penzioneri. Vistinskoosve`uvawe i ottrgnuvawe od sekoj-dnevieto priredi vokalno-instru-mentalniot sostav "Romantiko”.

Za relaksiranata i opu{tenataatmosfera na ve~erta zna~itelnopridonese i uspe{noto voditelstvo naprofesorkata Mirjana Naskovska. Taapovika stresnite sostojbi od sekoj-dnevieto {to ne preplavuvaat da giostavime zad sebe i {to e mo`no po-ve}e da se smeeme i vospostavime po-zitivna ramnote`a.

Tatjana Anti}

ZP Kumanovo

Penzionerska {egobijna razglednica

Na svetskiot den na teatarot,27.03.2013 godina, vo {tipskiotteatar, be{e prika`ana pret-

stavata "Vistinski lagi”, koja Rako-vodstvoto na ZP [tip i Karbinci jaotkupi za svoeto ~lenstvo. Akterskataekipa uspea da go podigne raspolo`e-nieto na penzionerite so nivno vklu-~uvawe vo pretstavata.

"@ivotot e teatar - teatarot e `i-votot”, be{e re~eno vo porakata {tobe{e pro~itana na samiot po~etok napretstavata, vo koja Mimi Tanevskaakter i profesor na FDU od Skopje,

re~e deka teatarot e mesto kade {tomo`e slobodno da se iska`at sekoj-dnevnite slu~uvawa vo op{testvoto ina interesen teatarski jazik, na koj nemu se zabele`uva.

Bea pretstaveni i stolbovite na{tipskiot teatar kako {to se Gagov-ski, Protogerov, Ikonomova, Arev imnogu drugi predvodnici na dene{no-to moderno {tipskoto glumi{te. U{teedna{ se poka`a deka kulturata e na-su{na potreba za potkrepuvawe na ~o-vekoviot duh, pa i na penzionerite.

C. Spasikova

Otkupena pretstava za penzionerite vo [tip

Delegacija na ZP Saraj vo sostav:Rufat Ramadani, pretsedatelna Zdru`enieto, Fetah Demiri,

pretsedatel na ogranokot Bukovi},Ilaz Haxiu, pretsedatel na ogranokotKondovo i Baki Bakiu ~len na Sobra-nieto, ostvari sredba so gradona~al-nikot na op{tina Saraj Bekim Mura-ti. Pretstavnicite na Zdu`enieto mugo ~estitaa reizborot na gradona~al-nikot i pritoa razgovaraa za nekoiaktuelni pra{awa i problemi koi seodnesuvaat na lu|eto od tretata doba.

Inaku, Zdru`enieto na penzioner-ite od ovaa op{tina, ima potpi{anomemorandum za sorabotka so koj vo os-nova se regulirani uslovite i na~inotna ostvaruvawe na zaedni~kite celi iopredelbi.

Sredbata be{e iskoristena da se

obrazlo`i i potrebata za izgradba napenzionerski dom, kako i prostorii zarakovodstvoto na Zdru`enieto koemomentalno e smesteno na teritorija-ta na op{tinata \or~e Petrov. Grado-na~alnikot Bekim Murati se zablago-dari na posetata i re~e deka e zapoz-nat so potrebite na zdru`enieto i de-ka }e se anga`ira za re{avawe na is-tite. Isto taka, toj istakna deka }e sezalo`i sorabotkata vo idnina da bideu{te podobra. Baki Bakiu

Vo naselenoto mesto Ma-rino neodamna be{e pu-{ten vo upotreba tretiot

Klub na penzioneri vo Op{ti-na Ilinden. Na otvaraweto nanovoto kat~e za penzioneriteprisustvuva{e i gradona~al-nikot na Op{tina Ilinden@ika Stojanovski.

Gradona~alnikot Stojanov-ski izjavi deka nema da zapre negovi-ot anga`man vo odnos na gri`ata zapenzionerite od op{tinata i go naja-vi noviot Proekt za izgradba na Domza stari lica so {to, kako {to re~e,}e se ovozmo`i poudoben `ivot nalu|eto od tretata doba.

- Op{tina Ilinden vo kontinuitetgi sledi potrebite na penzionerite ise trudi vo ramki na svoite mo`nosti

sekoga{ da im izleze vo presret. Zataa cel, dosega otvori dva penzio-nerski klubovi, vo Kadino i vo Mila-dinovci, izjavi Stojanovski.

Toj dodade deka so realizacijata nakapitalniot proekt "10 Domovi nakulturata” vo Op{tina Ilinden sesozdadoa uslovi za otvorawe na Klu-bovi na penzionerite i vo drugite na-seleni mesta.

M.S.

Rakovodstvoto na ZP [tip i Kar-binci na ~elo so pretsedatelotMihail Vasilev go prifati pro-

ektot na lokalnata samouprava za me-|ugeneraciska sorabotka na penzione-rite i de~iwata od gradinkite, za daim gi poka`at igrite so koi rasteletie, koga bile deca.

- Celta na proektot go opravduvavlo`eniot trud, bidej}i potrebata dase ottrgnat decata barem na mig odpred televizorite i kompjuterite, emnogu zna~ajna za pravilen razvoj nateloto i duhot kaj najmladata popula-cija. Igrite se pou~ni i mo`e da seizveduvaat vo dvor ili vo prostorii-te za aktivnosti, naglasi Len~e Vasi-leva, koordinator od zdru`enieto napenzioneri.

Od lokalnata samouprava vo proek-tot se vklu~eni: Vawa Xambazova, odgradinkata "Astibo”, Elizabeta Simo-novska, od gradinkata "Vera Ciri Vi-ri - Trena” i Violeta Jakimovska, a od

ZP [tip i Karbinci, Len~eVasileva.

Vo rabotilnicata "Zdravahrana - zdravo dete” koja seodr`a vo bibliotekata "GoceDel~ev” poetesata CvetaSpasikova im ~ita{e stiho-vi na de~iwata. Penzioner-kite aktivistki gi podu~uvaadecata vo razni igri i ve{-tini, gi u~ea da pravat ko-risni predmeti od recikli-ran materijal, vazni, ukrasni{i{iwa, kukli od partali, a so tehni-kata na origami napravija ptici, cve-tovi i ukrasi za elka. Samata izra-botka na ovie predmeti kaj decatasozdade radost, a kaj vozrasnite sre-}a.

Proektot }e trae edna godina, a sepredviduvaat u{te mnogu interesniaktivnosti i dru`ewa na prvata itretata doba, so pletewe, tkaewe naosnova vrz }eramida i drugo.

Penzionerite od ZP [tip i Karbin-ci imaat mnogu idei za zabava i dru-`ewe so de~iwata. Sekako, decata sozadovolstvo gi prifa}aat ovie pod-zaboraveni igri i tehniki za izrabot-ka na korisni predmeti. Veruvame de-ka ovie sredbi na decata }e im osta-nat vo se}avawe, za da mo`at da giprenesuvaat na nivnite pokolenija,koga i tie }e stanat babi i dedovci.

C.S.

ZP [tip i Karbinci

Me|ugeneracisko dru`ewe so igrite na na{ite babi i dedovci

Na 19-ti april 2013 godina, voDomot na ARM vo Skopje be{eodr`ana izborna sednica na So-

juzot na borcite od Narodnooslobodi-telnata antifa{isti~ka vojna 1941 -1945 godina na Makedoonija i gra|anipoddr`uva~i. Sednicata ja otvoripretsedatelot na Glavniot odbor naSBM, generalot Todor Atanasovski,koj podnese vovedno izlagawe za ra-botata i dejstvuvaweto na bore~kataorganizacija vo izminatiot period. Tojposebno ja naglasi potrebata za nata-mo{no egziztirawe na ovoj subjekt naop{testvenata scena vo Makedonijaporadi ~uvaweto i neguvaweto na tra-diciite i pridobivkite za koi mnogu`ivoti bea polo`eni vo osloboditel-nata i dr`avotvornata vojna. Za pos-tignuvawe na ovie celi Atanasovskire~e deka organizacijata mora da sereformira, da gi promeni metodot iformite na dejstvuvawe i da se pris-

posobi na noviteuslovi i prediz-vici na vremetovo koe `iveeme.Vo ovoj kontekstse rasprava{e ipo izve{tajot zarabotata na Soju-zot i pove}e u~e-snici ja poddr-`aa zalo`bataza transformi-rawe i podmladuvawe na organizaci-jata so iznao|awe novi sodr`ini iformi na dejstvuvawe.

Vo ime na Rakovodstvoto na SZPMSobranieto na bore~kata organizacijago pozdravi potpretsedatrelot na IOMetodija To{evski koj istakna dekasorabotkata na dvata sojuza treba dase odviva vo ramkite na Memorandu-mot za sorabotka so vzaemno po~itu-vawe na propi{anite uslovi i foku-

sirawe na zaedni~kite celi i prog-ramski opredelbi.

Sobranieto ednoglasno gi usvoiIzve{tajot za rabotata na SBM i naNadzorniot odbor i izvr{i izbor nanovi ~lenovi na Glavniot odbor, koiza pretsedatel povtorno go izbraaTodor Atanasov, a za potpretsedateli:Tome Maleski, Evzi Memeti, VerkaBunteska i Naum Bureski.

M. Dimovski

Sojuz na borcite od NOAVM i gra|anite poddr`uva~i

Prisposobuvawe na novite uslovi i predizvici

ZP "Solidarni penzioneri” od op{tina Ilinden

Otvoren tretiot klub na penzioneri

Vtora godina po red ZP KiselaVoda i ogranokot Cvetan Dimovna inicijativa na Aktivot na

penzionerki ja odr`aa manifestaci-jata "Pitijada” na koja ve{tite race napenzionerkite gi iskreiraa delata

napraveni od testo. Pitijadata seorganizira pred veligdenskite posti,odnosno na t.n. Bela ili sirna nedelakoga ne se jade meso, tuku samo jajca,mleko i sirewe.

Prisutnite gi pozdravi pretseda-telkata na ogranokot Len~e [ulevakoja re~e deka seto ona {to e naprave-no e vo duhot na tradicijata od raz-li~ni regioni na dr`avata i deka ovae dobra mo`nost i za nezaboravnodru`ewe. Tie {to gi napravija speci-jalitetite posakaa na~inot na podgo-

tovka i pravewe da im gi prenesat napomladite generacii zatoa {to na{i-te, makedonski doma{ni meseni i su-kani proizvodi so vekovi se nezamen-livi. Zadr`uvaj}i ja originalnosta iavtenti~nosta od minatoto, pitite sa-

mo ja razubavuvaa pozitiv-nata atmosfera i energija{to provejuva{e me|u pen-zionerite i penzionerki-te. Ve}e vo vtorata godinase zabele`uva{e napredokvo organizacijata i aran-`iraweto. Atmosferatabe{e zbogatena so tradi-cionalna makedonska mu-zika od site kraevi nazemjata.

Site si posakaa dobrozdravje i do godina povto-

rno da prodol`i manifestacijata sonovi i neotkrieni specijaliteti natradicionalnata makedonska kujnaspecifi~na za pred i po Veligdenski-ot period. Vo degustacijata site beaednoglasni, se e napraveno so golemaqubov, umeewe i kreativnost, a vku-sovite ne mo`e da se opi{at so zboro-vi, treba da se proba i da se u`iva.

Ovaa sredba e vo ramkite na tradi-cionalniot serijal "Pretstavuvawetalentirani penzioneri” na ZP KiselaVoda. Hristo Markovski

ZP Kisela Voda

Tradicionalna pitijada

ZP Saraj

Podobra sorabotka soOp{tinata

TRIBINAPENZIONER plus april 2013 5

Vesnik za sega{nite i za idnitepenzioneri

Izdava~:SZPM

Godina VI - broj 57april 2013 god.

BESPLATEN MESE^EN VESNIK

Izdava~ki sovet:Dragi Argirovski (pretsedatel)Besnik PocestaMetodija To{evskiStanka TrajkovaGido Boj~evskiQubomir \or|ievPavle SpasovSofija SimovskaMilan DimitrovskiE-mail: [email protected]

Redakciski odbor:

Metodija To{evskiGlaven i odgovoren urednik;Kalina Slivovska-Andonovazamenik glaven i odgovoren urednik;

^lenovi:Mendo Dimovski, urednik;Cvetanka IlievaBaki Bakiu,Kostadinka Kajmakoska,Fruska Kostadinovska

Lektor:Verica Tocinovska

Adresa:SZPM "12 udarna brigada”br. 2. zgrada na SSM - SkopjeP.fah. 440

Telefon: 02 3223 710tel-faks: 02 3128 390

Web: www.szpm.org.mkE-mail: [email protected]

Kompjuterska obrabotka:SZPM

Pe~ati:Grafi~ki centar Skopje

Rakopisite i fotografiite ne sevra}aat.

Spored Zakonot, za vesnikot se pla}adanok spored posebna namalenadano~na stapka.

PENZIONERplus

Zaklu~no so 2008 godina, Fondotna penziskoto i invalidskotoosiguruvawe na Makedonija ima

25.619 obvrznici koi mu dol`at oko-lu 163 milioni evra

Vo Fondot na PIOM, za prv pat, seodr`a edna po mnogu ne{to - inte-resna i zna~ajna sredba, vo prisustvona novinarite od pe~atenite i elek-tronski mediumi od edna i "obvine-tite” dol`nici na neplateni sred-stva za pridonesi od penzisko iinvalidsko osiguruvawe, od drugastrana. Ovoj poteg na Fondot na PI-OM, ako ne vrodi so plod - dolgovi-te za pridonesi do 2008 god., ovoj pat,da se platat vo opredelen rok od ne-kolku meseci bez kamata, toga{, po s¢izgleda, sredstvata }e se napla}aatpo sudski pat.

Ottuka, po inicijativa na Fondotna PIOM, a vo sorabotka so Vladatana RM, od fevruari godinava, siteobvrznici koi ne go podmirile svojotdolg po osnov na pridonesi za PIOdo krajot na 2008 god., imaat mo`nostistiot da go platat i toa bez kamatai na pove}e pati, do krajot na noem-vri godinava, istakna direktorot naFondot na PIOM, Bekim Neziri napres-konferencijata {to se odr`ana 5 april, vo Fondot.

Toj pred novinarite i pretstavni-cite na obvrznicite-dol`nici ob-jasni deka, soglasno Zakonot za otpi-{uvawe na dostasani obvrski po os-nov na pridonesi od zadol`itelnotosocijalno osiguruvawe, site obvrz-nici - privatni i fizi~ki lica, koi}e podnesat barawe za pla}awe nadolgot do 2008 god. vo filijalite idelovnicite na Fondot na PIOM,najdocna do 31 maj ovaa godina, isti-ot }e mo`at da go platat bez presme-tanata kamata i na rati vo rok od{est meseci od denot na podnesu-vaweto na baraweto. Dokolku glav-niot dolg go platat vo celost i dokrajot na noemvri godinava, oviefirmi steknuvaat mo`nost da podne-sat barawe do UJP za osloboduvawena kamatata i za periodot od januari2009 do krajot na 2012 god.

Direktorot Bekim Neziri, na fir-mite-dol`nici, im prepora~a da neja propu{taat ovaa zakonska mo`-nost, bidej}i pridobivkite {to gidava Zakonot za otpis na kamati sepove}ekratni, kako {to e izbegnu-vawe na prisilnata naplata i pod-nesuvaweto tu`ba, besplatnoto iz-gotvuvawe na M4-obrasci za vrabo-tenite kaj ovie obvrznici, kako imo`nosta za ostvaruvawe pravo napenzija na osigurenicite kaj ovieobvrznici, so pla}aweto na dolgot zapridonesite za nazna~eniot period.

Potoa, direktorot Neziri, uka`adeka Fondot na PIOM, ima pobaru-vawe od vkupno 25.619 obvrznici, sovkupen iznos od 10.091.813.039,00 de-nari. Od niv, 19.835 obvrznici se

pravni lica, od koi aktivni se 10.042obvrznici, potoa 730 obvrznici se voste~aj, bez `iro-smetka se 2.213obvrznici, so status "vo miruvawe” se6.034 obvrznici, a vo postapka nalikvidacija ima 816 obvrznici.

Najgolemi dol`nici po osnov nep-lateni pridonesi od PIO, naglasidirektorot Neziri, se sve{tenitelica, odnosno popovite, so vkupendolg od 69 milioni denari, kako ioxite koi dol`at 86 milioni denari.

Na krajot od svoeto obra}awe, di-rektorot Bekim Neziri, u{te edna{gi povika obvrznicite, da go platatsvojot dolg kon Fondot na PIOM i daja iskoristat prilikata, za prv patvo istorijata na Republika Makedo-nija pridonesite za PIO da se pla-}aat so celosno osloboduvawe od ka-

mata.Na sredbata, osven menaxer-

skiot tim na Fondot na PIOM,pretstavnicite na pi{anite ielektronski mediumi, pretstav-nicite na obvrznicite-dol`ni-ci, prisustvuvaa i pretsedate-lot na Islamskata verska zaed-nica, Sulejman Rexepi, pret-stavnici na Makedonskata pra-voslavna crkva i direktorot naJP "Makedonski {umi”, @arkoKaraxoski.

Vo svoeto obra}awe, gospodi-not Sulejman Rexepi, vo svoe ivo ime na site slu`benici vo

IVZ, se zablagodari na Fondot naPIOM za negovata inicijativa zaotpis na kamatata, i istakna deka etoa zna~ajna pridobivka i golema po-mo{ za site {to treba da go platatsvojot dolg kon Fondot, i veti dekamaksimalno }e se zalo`i verskitelica vo IVZ da ja iskoristat ovaapovolna mo`nost i celosno da goplatat svojot dolg.

Pred prisutnite, zboruva{e i di-rektorot na JP "Makedonski {umi”,@arko Karaxoski, koj objasni dekaova pretprijatie koe broi 2.500 vra-boteni, ima dolg kon Fondot na PI-OM vo iznos od 309 milioni denari,od koi 162 milioni denari iznesuvaglavninata, a 147 milioni denari eiznosot na kamatata. Potoa, Kara-xoski potencira, deka pretprijatie-to sigurno }e ja iskoristi ponudena-ta prilika, na vrabotenite da im seovozmo`i, vo idnina, bez problem dasi go ostvarat zaslu`enoto pravo napenzija.

Na krajot od sredbata, na novinar-ski pra{awa, odgovara{e direktorotna Fondot na PIOM, Bekim Neziri,koj obrazlo`i deka so otpisot na ka-matata }e bidat opfateni i obvrzni-cite kon koi ve}e e pokrenata sudskapostapka, dokolku istite vo predvi-deniot rok, podnesat barawe za pla-}awe na zaostanatiot dolg za PIO.

Isto taka, se o~ekuvaat i zabele{-ki od redovnite pla}a~i na pridone-site, no, za sega, ova e edinstveniotna~in da im se ovozmo`i na dol`ni-cite da go platat dolgot kon Fondot,koj vo odnos na onoj od 2009 godina panavaka, e mnogu pogolem, zavr{i di-rektorot Bekim Neziri.

Na krajot, da go dodademe i ova:Fondot na PIOM povle~e eden poteg,za koj, osobeno od firmite {to re-dovno si pla}aat pridonesi, doa|aatzabele{ki vo smisla deka se stimu-liraat nediscipliniranite obvrz-nici, so barawe ova vo praktika dane se tolerira.

m-r Sne`ana Kutuzovska

Zna~aen poteg

Zgolemuvawe na obemot na investi-cii i dozvoleni instrumenti za in-vestirawe na penziskite fondovi,zgolemuvawe na mo`nostite za inves-tirawe vo zemjite so brzoraste~kiekonomii i voveduvawe multifondo-vi se predviduva so zakonskite i pod-zakonskite izmeni {to gi podgotvuvaMinisterstvoto za trud i socijalnapolitika (MTSP). Izmenite se pravatza da se ovozmo`i pogolem obem parina individualnite smetki na ~leno-vite na penziskite fondovi, povisokprinos od sredstvata i pogolem izborpri investiraweto.

Zakonskite izmeni sleduvaat poanalizata na Ministerstvoto za trudi socijalna politika, Agencijata zasupervizija na kapitalno finansira-noto penzisko osiguruvawe (MAPAS) idrugi nadle`ni institucii i penzis-kite dru{tva.

So izmenite }e se dade mo`nost zazgolemuvawe na obemot na investiciii dozvolenite instrumenti. Nedosti-got od instrumenti na doma{niot pa-zar {to obezbeduvaat prihod na dolgrok ja nametnuva potrebata od pro{i-ruvawe na investiciite vo stranstvo.

Isto taka, pokraj postojnite zemji-~lenki na EU i OECD, }e se zgolematmo`nostite za investirawe vo zemjiso brzoraste~ki ekonomii zaradi po-golem prinos, a vo soglasnost so pos-lednite izmeni na Zakonot za hartiiod vrednost }e se dozvoli i investi-rawe vo akcii na akcionerski dru{-tva, koi pripa|aat na segmentot na za-dol`itelna kotacija.

Strukturata na ~lenstvoto ja na-metnuva i potrebata za voveduvawemultifondovi, {to zna~i deka voramkite na eden penziski fond }efunkcioniraat tri portfolija - ag-resiven, balansiran i konzervativen,vo soglasnost so starosnata strukturana ~lenovite.

Vo vrska so ovie izmeni ministerotza trud i socijalna politika na Re-publika Makedonija Spiro Ristov-ski veli:

- Sredstvata na ~lenovite vo sog-lasnost so vozrasta }e se investira-at vo edno od trite razli~ni portfo-lija. Taka pomladite }e mo`at dainvestiraat vo instrumenti {to seporizi~ni, no nosat pogolem prinos,taka {to i da izgubat ne{to poradi

rizi~nosta }e imaat vreme za povtor-no oploduvawe na sredstvata. Za pos-tarite ~lenovi, pak, }e se primenikonzervativnoto portfolio za inve-sticii so najmal rizik, bidej}i se na-bli`uvaat do penzionirawe.

Izborot za investirawe vo nekoeod ovie tri portfolija }e treba da goodobrat samite ~lenovi, no MAPAS inatamu }e ja vr{i svojata funkcija naza{titnik na sredstvata i nema dadozvoli odredena investicija dokol-ku proceni deka taa e isklu~itelnorizi~na. Ova }e pridonese za podob-ruvawe na delovnata klima i za priv-lekuvawe pove}e investitori, a do-polnitelno }e se napravi napor da sezgolemi opsegot na slobodni akcii zatrguvawe na kotiranite kompanii naMakedonskata berza, {to }e pridone-se za pogolema likvidnost na pazarotna kapital.

Novina vo zakonskite izmeni e itoa {to }e se vospostavat zakonskire{enija so koi po vlezot na Makedo-nija vo EU limitite za investirawe{to va`at za doma{nata ekonomija }eva`at i za investiciite vo zemjite-~lenki na EU. K.S.Andonova

PRES VO FONDOT NA PIOM

Multifondovi vo penziskiot sistem

Spored ~lenot 4 od Zakonot zapenziskoto i invalidskoto osi-guruvawe pravata od ova osigu-

ruvawe zavisat od visinata na prido-nesot za PIO {to najneposredno seodrazuva na visinata na penzijata,odnosno ima vlijanie i vrz vkupnitesredstva {to se sobiraat na li~natasmetka (za osigurenici od vtor stolb)i ja determiniraat visinata na pen-ziskiot anuitet. So drugi zborovi re-~eno, penzijata zavisi od visinata naplatata na koja se pla}a pridonesot, aanuitetot od vtoriot stolb zavisi iod ostvareniot prinos od investira-nite akomulirani prinosi, po odbi-vawe na tro{ocite.

Soglasno ~len 8 od ZPIO sredstvtaod PIO kako sredstva za li~na potro-{uva~ka se obezbeduvaat vo Fondot naPIOM preku koj se ostvaruvaat prava-ta i se sproveduva penziskoto i inva-lidskoto osiguruvawe. So ZPIO jasnose definirani izvorite na sredstvtana Fondot, a kako osnoven izvorenprihod e pridonesot za penziskoto iinvalidskoto osigurubavwe. Od tiepri~ini propisite od PIO na prido-nesot mu davaat obligatoren karaktervo odnos na obvrskata na pla}awetona istiot, bidejki vo penziski sta` sesmeta samo vremeto za koe e platenpridonesot. I pokraj takviot karakter

na pridonesot sepak kaj odredeni osi-gurenici, odnosno rabotodavci ispol-nuvaweto na taa obvrska, izostanuva inegativno se odrazuva vo vremeto kogatreba da se ostvari pravoto na penzi-ja. Toga{ se soo~uvame so realnostadeka starosta ne bila daleku.

Imaj}i predvid deka osnovno pravi-lo na penziskiot sistem e samiot daobezbeduva sredstva potrebni za is-plata na penziite, vo taa nasoka e idonesuvaweto na Zakonot za otpi{uva-we na kamati na dostasani obvrski poosnov na pridonesi od Zadol`itelnosocijalno osiguruvawe, objaven vo Slu-`ben vesnik na RM broj 26/2013 godina.

So ovoj zakon se ureduvaat uslovite,na~inot i postapkta za otpi{uvawe napresmetanite neplateni kamati poosnov na dospeani obvrski za prido-nesi od zadol`itelno PIO koi nasta-nale zaklu~no so dekemvri 2008 godi-na i pridonesi od zadol`itelno soci-jalno osiguruvawe vo perodot od janu-ari 2009 godina, zaklu~no do dekemvri2012 godina.

Pravoto na otpi{uvawe na kamati seostvaruva vrz osnova na podneseno ba-rawe od strana na obvrznikot za pres-metka i naplata na pridonesot. Imeno,pravo na otpi{uvawe na kamati zadolg do dekemvri 2008 godina (do ovojperiod isklu~iva nadle`nost za nap-

lata na pridones e na Fondot naPIOM) ima podnositelot na barawe-to dokolku izvr{i uplata na pridone-sot vo rok od {est meseci od denot napodnesuvawe na baraweto, a barawetogo podnesuva do Fondot, najdocna do 31maj 2013 godina.

Za ostvaruvawe na ova pravo done-sen e i Pravilnik za formata i sod-r`inata na obrazecot na baraweto zaostvaruvawe pravo na otpi{uvawe nakamati na dostasani obvrski po osnovna pridonesi od zadol`itelno PIOkoi nastanale zaklu~no so dekemvri2008 godina, objven vo Sl.vesnik na RMbroj 40/2013 godina. Ova barawe e sos-taven del na ovoj pravilnik.

Isto taka, Zakonot za otpi{uvawena kamati se odnesuva i na obvrskiteza kamata koi se vo postapka za odlo-`eno pla}awe ili prisilna naplata.Vo ovoj slu~aj nadle`niot organ edol`en da ja zapre postapkata i da muovozmo`i na podnositelot na ba-raweto da gi ostvari pravata sporedovoj zakon.

Pravoto na otpi{uvawe na kamati seutvrduva so re{enie od Fondot naPIOM, a re{enie za otpi{uvawe nakamati od ~lenot 4 na ovoj zakon done-suva Upravata za javni prihodi, od-nosno ovie nadle`ni ograni imaat ob-vrska i se nadle`ni za sproveduvawena ovoj zakon koj e od interes na osi-gurenicite, rabotodavcite i na pen-ziskiot sistem vo celina.

Stanka TrajkovaSekretar na IO na SZPM

Zakon za otpi{uvawe na kamativo interes na penzionerite

So po~etokot na fevruari po~nu-vaat taka nare~enite ekolo{kidenovi. Vtori fevruari e prog-

lasen za Svetski den na vodenite `i-veali{ta, 21 Mart za Den na prolettai ekologijata, 22 april za Den na pla-netata Zemja itn. Ovie datumi za ~o-vekovata populacija zna~at potsetu-vawe na obvrskite kon za~uvuvawetona prirodnata i `ivotnata sredina ibiolo{kite resursi.

Denot na planetata Zemja prv pat eodbele`an vo SAD vo 1970 godina soodr`uvaweto na najgolemite protestiposveteni na za{tita na planetataZemja. Na toj den nad 20 milioni deca,mladinci, studenti i gra|ani go kre-nale glasot za za~uvuvawe na na{iotdom - Zemjata. Dvi`eweto stana pot-

tik za sozdavawe nov kodeks za za~u-vuvawe na prirodnite vrednosti sodonesuvawe zakoni, finansiski pla-novi i programi vo svetot na globalno,regionalno i lokalno nivo.

Ekolo{kite predizvici na globalnonivo se: gubeweto na plodnoto zemji{-te, hemiskite zemjodelski otrovnitehnologii, uni{tuvawe na {umite,po`arite, uni{tuvawe na biodiverzi-tetot, zagaduvawe na hranata i vodite,klimatskite promeni, naru{uvawe naozonskata obvivka, zavisnosta od fo-silnite goriva i sl.

Sobranieto na R.M. na 22 juni 2005godina go donese Zakonot za `ivotnasredina, koj gi regulira osnovniteprincipi na upravuvaweto na prirod-nata i `ivotnata sredina spored ev-

ropskite standardi. Se vklu~ivme vorealizacijata EU standardite so svo-ja Nacionalna strategija za za{tita naprirodnata sredina, so lokalniteprogrami so nevladiniot - gra|anskisektor, so brojni akcii, manifestaciii rabotilnici. Me|utoa svesta i odgo-vornosta e se u{te na nisko nivo za{to svedo~at zatrupanite gradovi sootpad, zatrupanite re~ni korita sograde`en otpad, izlevaweto na reki-te i poplavite na zemji{teto i nasel-bite, po`arite i se~eweto na {umite,zagrozuvaweto na humaniot i socijal-niot ambient vo gradovite so visokog-radbata, nemawe na zelenilo, soobra-}ajnici, parkinzi, nedovolno vodos-nabduvawe i zafa}awe na otpadnitevodi i sl. d-r Mirko Makre{anski

Po povod denot na planetata Zemja

Za~uvuvawe na `ivotnata sredina

REKLAMI PENZIONER plus april 20136

AKTIVNOSTIPENZIONER plus april 2013 7

Na 5 april 2013 godina vorestoranot [ampion voRadovi{ se odr`a zaed-

ni~ki regionalen sostanok sopretsedatelite na Zdru`eni-jata na penzioneri, pretseda-telite na komisiite za sport irekreacija od sedmiot region,kako i pretsedatelite na komi-siite za kulturno-zabaven `i-vot.

Sostanokot go otvori pretse-datlot na ZP Radovi{ i Kon~eJordan Kostadinov, koj istakna dekase po~esteni {to godinava }e bidatdoma}ini na 11- tata Regionalnarevija na pesni, muzika i igri i na 18-tite Regionalni sportski natprevari.

Na po~etokot novoizbraniot gra-dona~alnik na op{tina Radovi{ Sa{-ko Nikolov vo svoeto pozdravno ob-ra}awe ja istakna potrebata od podo-bruvawe na uslovite za `ivot i rabo-ta na penzionerite, a potoa so zado-volstvo dodade deka site penzioners-ki barawa sekoga{ }e ja imat negovatapoddr{ka.

Vo pozdravniot govor pretsedatelotna SZPM Dragi Argirovski istaknadeka so zadovolstvo prisustvuva nazaedni~kiot regionalen sostanok, odkoj o~ekuva kvalitetni podgotovki zapretstojnite folklorni revii i spor-tski natprevari. Potoa toj zboruva{eza evropskite reformi vo Sojuzot, zabesplatnoto bolni~ko lekuvawe, zastandardot na penzionerite, za done-suvawe na zakonot i za drugi aktuelnipra{awa koi se od interes za pen-zionerite.

Na sostanokot pretsedatelot na

Komisija za sport na SZPMZdravko Petkovski gi izneseizmenite i dopolnuvawata naPravilnikot za sportski igri,a be{e formirano i koordina-tivno telo od sedum ~lena koe}e gi sledi podgotovkite zaRegionalnite sportski nat-prevari od sedmiot region, abea izbrani i sudii za sitesportski disciplini.

Na sostanokot prisutnite sedogovorija 11-tata Regionalna

revija na pesni, muzika i igri od vto-riot region da se odr`i na 16-ti maj2013 godina vo Centarot za kulturaAco Karamanov - Radovi{.

Pretsedatelot na Komisijata zakulturno-zabaven `ivot na IO priSZPM Milevka Zdravkovska posebnose osvrna na organizacijata i na~inotna sproveduvawe na revijata, a istotaka gi potseti prisutnite i na odred-bite od Pravilnikot.

Prisutnite ja posetija novata crkvaSveta Trojca od Radovi{.

Liljana Mladenovska

ZP Radovi{ i Kon~e

Kvalitetni podgotovki za sport i revii

Vo vtorata polovina na mart iprvata od april se odr`aa dogo-vornite sostanoci po regioni, za

odr`uvawe na 11-tata po red Fol-klorna revija na pesni, muzika i igrina penzionerite od Makedonija. Isti-te }e se odr`at vo organizacija na So-juzot na na zdru`enijata na penzione-rite na Makedonija, Organizacioniotodbor i Komisijata za kulturno-zaba-ven `ivot, a pod pokrovitelstvo naMinisterstvoto za kultura na Make-donija.

Na sostanocite, na koi prisustvuvaaprestavnici od site zdru`enija koi mupripa|aat na odreden region, se raz-gleda Pravilnikot za reviite so celda se uka`e na odredeni momenti koise bitni za uspe{no organizirawe nasredbata na penzionerite na poletona kulturata. Be{e uka`ano na po~i-tuvawe na vremeto na nastapite na

folklornite dru{tva, pea~kite grupi,instrumentalistite i solistite, a socel da se vklopi se vo predvidenataminuta`a. Isto taka, se rasprava{e iza pridru`nite manifestacii koinaj~esto go predizvikuvaat vnimanie-to na posetitelite kako {to seizlo`bite od razni `anrovi, me|uge-neraciskata sorabotka i solidarnost,folklornite defilea i drugi progra-mi {to }e gi osmislat organizatorite.Bidej}i i godinava }e se odr`i Repub-li~kata revija na pesni, muzika i igri,so cel za~uvuvawe na na{eto bogatofolklorno tvore{tvo, se prodiskuti-ra i za toa kako mo`e da se dojde dou~estvo na istiot nastan. Ednoglasnibea u~esnicite deka za edna vakva re-vija potrebno e pred se da se vnimavana kvalitetot, odnosno od regioniteda se izbere ona {to e najkvalitetno inajavtenti~no na na{iot folklor.

Godinava, doma}ini na reviite sezdru`enijata od Veles, Radovi{, Del-~evo, Kisela Voda - Skopje, Gostivar iOhrid. Prvata revija }e se odr`i na9-ti maj, a nejzin doma}in e Zdru`e-nieto na penzionerite od Gostivar.Potoa sleduvaat reviite na 11-ti majdoma}ini }e bidat Ohri|ani, a voDel~evo na 12-ti maj, na 16-ti majpenzionerite }e igraat i peat vo Ra-dovi{, na 17-ti maj vo Domot na ARMvo Skopje, u~esnicite }e gi prifatiZdru`enieto od Kisela Voda, a gradotna Gemixiite - Veles }e bide doma}inna posledniot region na 18-ti maj.

Kako {to be{e dogovoreno na sed-nicata na Sobranieto na SZPM, najus-pe{nite nastapi na regionalnite re-vii }e imaat mo`nost da u~estvuvaatna Republi~kata revija koja }e seodr`i vo Univerzalonata sala voSkopje. M. Zdravkovska

Folklornite revii startuvaat na 9-ti maj

Igodinava kavadre~kite penzio-nerite go odr`aa tardicional-niot dvome~ zaedno so pripad-

nicite od Policiskata Stanica odOp{ta Nadle`nost vo Kavadarci.Turnirot be{e pod mototo "Gradimepartnerstvo - sozdavame bezbednost”.Pred samiot po~etok na turnirot delod inspektorite od kavadare~kata po-licija pred penzionerite odr`aa tri-bina na tema "Prevencija od xebnikra`bi i izmami” so cel da se podignesvesta kaj penzionerite i nivoto nasamoza{tita od vakvite krivi~ni de-la, bidej}i tie mnogu ~esto se izlo`e-ni na xebni kra`bi, izmami, razboj-ni{tva i drugi vidovi na manipula-

cii. Kra`bite naj~esto se slu~uvaatvo banki i po{ti koga penzionerite gipodigaat penziite, ili pred apteki,prodavnici, na pazar, na pana|ur itn.

- Izmamnicite, koi ja koristat va-{ata naivnost i dobrina se bi napra-vile za da dojdat do pari, zatoa ve la-`at i manipuliraat, a vie mora da sesamoza{tituva i da bidete vnimatel-ni - re~e me|u drugoto ispektorot zapreventivni raboti od kavadare~katapolicija, Dimitar Karakulev.

Vtoriot del od aktivnostite na za-edni~koto drugaruvawe me|u penzio-nerite i policiskite slu`benici be-{e turnirot vo tri disciplini: {ah,tabla i pikado na koj se natprevaruvaa

okolu 30-tina u~esnici ma`i i `enipo 4 vo tabla, 7 vo pikado i 2 vo {ah.Rezultatot zavr{i izedna~eno, nonajva`no od se be{e me|usebnoto dru-garuvawe.

Penzionerite i polociskite slu`-benici i ovaa godina zaedni~ki sedru`ea i zabavuvaa, so `elba i so na-de` deka vakavta sorabotka }e pro-dol`i vo idnina.

Martina Jovanova

ZP Kavadarci

Tradicionalen dvome~ me|upenzionerite i policajcite

Delegacija na Zdru`enieto napenzionerite Struga - Vev~anipredvodena od pretsedatelot

Liman Polo`ani i sekretarot MirkoTrpkovski zaedno so potpretsedate-lot na Sobranieto na SZPM BesnikPocesta, gi poseti stru{kite penzio-neri koi se nao|aa na besplatnabawska rekreacija vo Debarskitebawi - Capa, kako realizacija na Vla-diniot proekt za penzionerite vo Ma-kedonija.

Pretstavnicite na zdru`enietoimaa sredba so menaxerot na pretpri-jatieto "Debarski Bawi - Capa” [pre-sa Capa, pri {to bea informirani zaodli~nite uslovi koi gi nudat hotel-skite kapaciteti vo ovaa poznatabawa. Na sredbata be{e oceneto dekasmestuvaweto i uslugite se na visokoramni{te, i deka ovaa godina vo Ba-

wite }e se rekreiraat 2.500 penzio-neri od pove}e gradovi vo Makedonija.Taa podvle~e deka site penzioneri

imaat dobri uslovi kako vo odnos nasmestuvaweto, taka i vo odnost nahranata i rekreacijata.

Posetitelite imaa sredba i so pen-zioneri od Struga i okolinata, pri

{to korisnicite na uslugite iska`aagolemo zadovolstvo od uslovite koi giimaat vo Bawata. Pretsedatelot nazdru`enieto Liman Polo`ani po sre-dbata so svoite sogra|ani re~e dekasite korisnici se zadovolni od pres-tojot i uslovite. "Mene me informiraadeka hranata i smestuvaweto se nanajvisoko nivo, a vodata e mnogu efi-kasna”, dodade Polo`ani. Potpretse-

datelot Besnik Pocestaizjavi deka Debarskite ba-wi - Capa od po~etokot navladiniot proekt za baws-ka rekreacija na penzione-rite im ovozmo`uvaat vi-soko nivo na uslugi. Inte-resot za prestoj vo oviebawi e mnogu golem, - re~etoj.

Sekretarot na zdru`e-nieto na penzioneriteStruga Mirko Trpkovskire~e deka penzionerite od

Struga koi go koristat ova pravo zarekreacija, sekoga{ se zainteresiranida dojdat vo Debarskite bawi - Capa.

Vjolca Sadiku

ZP Struga

Rakovodstvoto vo poseta na Debarski bawi - Capa

Prvite proletni denovi Zdru`e-nieto na penzionerite i Klubotna mladi pri Op{tinskata orga-

nizacija na Crven krst Probi{tipsvoite zaedni~ki aktivnosti za ovaa

godina gi zapo~naa so turnir vo salon-ski sportovi vo Klubot na penzione-rite.

Nad 20 devoj~iwa i mom~iwa, aktiv-ni ~lenovi na Klubot na mladi i istotolku penzioneri i penzionerki, voedno proletno popladne pominaaprijatni ~asovi vo dru`ewe inatprevaruvawe vo pet sportskidisciplini. Se natprevaruvaa vo{ah, pikado, domino, tabla iigrawe karti.

Inicijatori za ovaa sredbabea tokmu mladite od klubot isekretarot na Crveniot krstMitko Georgievski. Tie sredbatamnogu dobro ja osmislija davaj}ii humanitaren karakter. Mladi-te sami izrabotija plakati ivleznici za turnirot koi gi prodavaame|u svoite vrsnici po simboli~nacena od 20 denari, namenuvaj}i gisredstvata za pomo{ na socijalno zag-rozeni semejstva. Na ova humanitarno

dru`ewe se priklu~ija i penzioneritekoi doniraa sredstva za pomo{ naovie semejstva.

Turnirot ima{e natprevaruva~kikarakter, no nema{e pobednici i po-

bedeni. Be{e toa igra i dru`ewena mladite so babite i dedovci-te koi im vdahnaa samodoverba imudrost kako da se spravuvaat vopoodminatite godini.

Mladite so svojata kreativ-nost i snaodlivost priredijau{te edno prijatno iznenaduva-we. Od pove}e firmi uspeale dapriberat skromni podaroci, koivo znak na blagodarnost im gipodelija na babite i dedovcite,od koi kako {to rekoa, }e u~at vo

idnina kako da si go pravat `ivototpointeresen koga }e dojdat na povoz-rasni godini, kako aktivno i korisnoda stareat.

Se ka`aa i po nekoi smei i dosetki,se po{eguvaa na svoja smetka, i taka

pomina u{te edno prekrasno proletnopopladne vo meu|eneracisko dru`ewe,so `elba po~esto da se sre}avaat voidnina i ubavo da se dru`at.

M. Zdravkovska

ZP Probi{tip

Proleten me|ugeneraciski turnir

Na prigodna sve~enost vo prosto-riite na Zdru`enieto na penzi-oneri na Ko~ani neodamna be{e

potpi{ana spogodba za sorabo-itka na zdru`enijata na penzi-oneri od op{tinite Ko~ani iCentar od Skoje. Spogodbata japotpiu{aa Krste Angelovski,pretsedatel na Sobranieto naZP Centar i \orgi Serafimov,pretsedatel na ZP Ko~ani.

Odluka za zdru`uvawe i vos-postavuvawe sorabotka so spo-godba donesol Izvr{niot odborna ZP Centar i kako re~e pret-sedatelot Angelovski toa e prvoblik na vospostavuvawe vakvi odno-si so drugo zdru`enie. Toj najavi po-

neposredna sorabotka i realizacijana zaedni~ki aktivnosti na kulturen isportski plan, pri {to se o~ekuva po-

golema razmena na poseti i me|usebnapomo{ vo izgradbata na penzionerski

domovi vo Skopje i Ko~ani.- Za nas od posobna va`nost e

sorabiotkata so ZP od Op{tinaCentar, bidejki preku razmena naiskustva i poseti na pove}e zna-~ajni sobiri i mesta }e mo`emeda pridonesuvame vo unapredu-vaweto na aktivnostite na dvetezdru`enija i podobruvaweto nakvalitetot na `ivotot na penzi-onerite, - istakna pretsedate-lot Serafimov.

K.G.

ZP Ko~ani i ZP Centar

Spogodba za sorabotka me|u dvete zdru`enija

Zdru`enieto na penzioneri odNegotino vo sorabotka so Crve-niot krst od istoimenata op{ti-

na organizira{e merewe {e}er vokrvta kaj penzionerite. Akcijata be-{e neodamna sprovedena koga na nad

pove}e od 100 ~lenovi na Zdru`enie-to im be{e izmeren {e}er vo krvta iim bea dadeni soveti na onie penzio-

neri na koi im bea zgolemenidozvolenite vrednosti.

Zdru`enieto na penzioneri"Negotino” ovaa godina }e bidedoma}in na Regionalnite pen-zionerski sportski natprevarikoi }e se odr`at na 9-ti juni ipo toj povod be{e preadapti-rana edna prostorija vo klubot.Pretsedatelot na Zdru`enietoPetar Zahar~ev re~e dekapodgotovkite za ovaa sportskamanifestacija se vo tek i se

nadeva deka tie }e se poka`at kakodobri doma}ini i kako natprevaru-va~i. I. Em{ov

ZP Negotino

Podgotovki za sportski igri

OT^ETNI SEDNICI PENZIONER plus april 20138

Vo po~etokot na ovoj mesec be{e odr`anapro{irena sednica na Sobranieto naZdru`enieto na voenite penzioneri na

Republika Makedonija, na koja, pokraj site ~le-novi, prisustvuvaa i pretsedatelot na SZPMDragi Argirovski, sekretarot na IO na SZPMStanka Trajkova, pretsedatelot na SZP na gradSkopje, kako i pretsedatelot na Zdru`enietona voenite veterani i delegacija od ZP Kuma-novo, so koe ZVP e zbratimeno i drugi.

Izve{tajot za rabota go pretstavi sekretarotna zdru`enieto Eftim Mi{ovski. Toj ja obraz-lo`i i Zavr{nata smetka na zdru`enieto za2012 godina. Be{e zaklu~eno deka rezultatitese nad o~ekuvawata vo godinata vo koja zdru`e-nieto odbele`a dve decenii postoewe. Potoabea usvoeni Izve{tajot za rabota i zavr{natasmetka za 2012 godina, kako i Programata i fi-nansiskiot plan za 2013 godina.

Prisutnite gi pozdravi pretsedatelot naSZPM Dragi Argirovski, koj istakna deka voizminatata godina ZVP poka`alo iznenaduva~-ki dobri rezultati, blagodarenie i na podmla-duvaweto na ~lenstvoto. Toj re~e deka so novi-ot Zakon za penzionersko organizirawe, isklu-~ok }e bidat ova zdru`enie i zdru`enieto na

penzioneri od OVR, koi se spe~ifi~ni zdru`e-nija i od bitna va`nost za bezbednosta na zem-jata.

Na sednicata od funkcijata pretsedatel naZVP pobara da bide osloboden od zdravstvenipri~ini dosega{niot pretsedatel Dragan Boza-revski. Zdru`enieto mu se zablagodari za dob-roto rakovodewe i pridonesot za afirmacijana istoto, a potoa za nov pretsedtel na zdru`e-nieto be{e izbran \or|i Zarinski. Za potpret-sedatel be{e izbran Mendo Dimovski, a beaizbrani i dva novi ~lena vo IO na ZVP.

K. S. Andonova

ZVP na RM

Rezultati nad o~ekuvawata

Zalagawa za podobri rezultati be{e mototona ot~etnoto sobranie na ZP Ki~evo. Toa goistakna pretsedatelot na zdru`enieto na

penzionerite Ki~evo, Qbomir Lukaroski koj,pokraj pozdravite do delegatite, istakna dekado kraj na svojot mandat }e se zalaga za uspe{norabotewe.

So rabotata na Sobranieto rakovode{epretsedatelot Mehmed Mehmeti, koj vo svojotvoved go pozdravi prisustvoto na pretse-datelot na SZPM, Dragi Argiroski i gostite odZP Makedonski Brod.

Vo pozdravniot govor pretsedatelot Argi-rovski govore{e za postignatite rezultati naSZPM, za zada~ite vo 2013 godina, kako i zame|uetni~kata sorabotka i so`ivot.

Na Sobranieto bea prezentirani i usvoeni:Izve{tajot za rabota na Zdru`enieto za 2012godina, so finansiskiot izve{taj, {to go obra-zlo`i pretsedatelot na Nadzorniot odbor ]iroBla`eski, kako i Programata za rabota naZdru`enieto za 2013 godina.

Vo raspravata po ovie dokumenti u~estvuvaapove}e penzioneri. Taka, Sekretarot na

Zdru`enieto Dobre Lazareski, se zalo`i, priodlu~uvawe vo komisiite za bawsko i klimats-ki lekuvawe vo fondot, visinata na penzijatada ne bide osnoven kriterium za dodeluvawe nabawskata rekreacija, tuku treba da se ima vopredvid vkupnata materijalna polo`ba na pen-zionerot Vlado Arsoski predlo`i vo sports-kite natprevari da se vklu~at {to pogolem brojpenzioneri od ogranocite, Sreten Lazeski sezalo`i za izrabotka na pregledi na penzione-

rite, a pretsedatelkata na Aktivot na penzio-nerki, Angelina Ristoska, ja pretstavi progra-mata na Aktivot za 2013 godina vo ramkite na ZPKi~evo.

Usvoenata programa na SZPM za 2013 godinana Sobranieto ja pretstavi ~lenot na IO naSZPM Du{an Ristoski so poddr{ka na izra-botka na socijalna karta za sekoj penzioner idrugo.

Angelina Ristoska

Sobranieto na Sojuzot na zdru`enija napenzioneri na grad Skopje, na 29 mart2013 godina, vo Penzionerskiot dom "Jane

Sandanski” vo Aerodrom, odr`a ot~etna sedni-ca na koja prisustvuvaa: gradona~alnikot naSkopje Koce Trajanovski, pretsedatelot naSZPM Dragi Argirovski so potpretsedate-lot na Sobranieto Besnik Pocesta, i na-~alnikot na Oddelenieto za stopanisuvaweso imot vo FPIOM Quben Veqanovski.

Sednicata ja otvori pretsedatelot naSZP - Skopje, d-r Krste Angelovski, pri{to gi pozdravi u~esnicite i vo znak nauspe{nata minatogodi{na sorabotka soGradot Skopje i so SZPM, na Koce Trajanov-ski i Dragi Argirovski i im vra~i blago-darnici. Zablagodaruvaj}i se na priznani-eto, gradona~alnikot Trajanovski dade ve-tuvawe deka sorabotkata i natamu }e prodol`ivo pove}e oblasti i so novi inicijativi i sod-r`ini koi }e bidat vo korist na penzionerska-ta organizacija.

Akcent na novi aktivnosti iska`a i pretse-datelot Argirovski i za pogolemo koristewe naRekreativniot centar vo Katlanovo.

Pretsedatelot Krste Angelovski vo vovedno-to izlagawe dade akcenti od Izve{tajot za ra-botata vo 2012 godina i gi navede osnovnite

pridobivki od dejstvuvaweto na Sojuzot. Toj ginaglasi postignuvawata vo pove}e oblasti napenzionerskoto `iveewe i pozitivno go ocenipridonesot vo podobruvaweto na kvalitetot na`ivotot na ~lenstvoto. Po Izve{tajot i po dru-gite prilo`eni dokumenti se vode{e mo{ne

konstruktivna rasprava, koja poka`a soobraze-nost na stavovite i mislewata na ~lenovite zanatamo{no pointenzivno dejstvuvawe i izvr-{uvawe na programskite zada~i. Sobranietoednoglasno gi usvoi Izve{tajot za rabota naSojuzot vo minatata godina i Zavr{nata smetkaza prihodite i rashodite, kako i Finansiskiotplan i Programa za rabota za 2013 godina.

M. Dimovski

SZP na grad Skopje

Anga`iranost vo pove}e oblasti

Kon krajot na minatiot mesec be{eodr`ana sedmata sednica na Sobra-nieto na ZP Taftalixe DDD - Skopje.

Pokraj ~lenovite na Sobranieto prisustvu-vaa i ~lenovite na Izvr{niot odbor, pret-sedatelite i sekretarite na ogranocite naot~etnata sednica.

Pritoa se rasprava{e i ednoglasno beausvoeni Izve{tajot za rabotata na ZP Taf-talixe DDD - Skopje i finansiskiot izve{-taj na prihodite i rashodite za 2012 godina,zaedno so Izve{tajot na Nadzorniot odbor.

Vovedno izlagawe i napomeni po predlo-`enite materijali podnese ~lenot na IO nazdru`enieto, Pavle Vasileski. Toj naglasideka odr`uvaweto na ovaa sednica na ZP Taf-talixe DDD - Skopje se sovpa|a so petgodi{no-to uspe{no postoewe, koe zapo~na od nula, adenes broi 6.000 ~lenovi -penzioneri. Vo ovojperiod zdru`enieto se sre}ava{e so mno{tvoproblemi koi se re{avaa blagodarej}i na anga-`iranosta na site {est ogranoci i nesebi~notozalagawe na penzionerite. Pritoa, toj naglasideka Izve{tajot za rabotata e objektiven i gi

sodr`i site aktivnosti {to bea realizirani vominatata godina, vo koja IO odr`a edinaesetsednici. So ostvarenite sredstva - prihodite,Izvr{niot Odbor racionalno i namenski ras-polaga{e vo soglasnost so planiranite rahodi.

Pretsedatelot na SZPM, Dragi Argirovskiuka`a na potrebata od pogolema vklu~enost napenzionerite vo sportskite igri i kulturniteaktivnosti, {to ima za cel pogolemo dru`ewena penzionerite od site zdru`enija vo repub-likata. Simeon Bilinski

ZP Taftalixe DDD - Skopje

Za`ivuvawe na ogranocite

Prviot proleten den od 2013 godinaZP od Makedonski Brod go zapo~na soodr`uvawe na ot~etna sednica za

svojata rabota vo 2012 godina. So sedni-cata rakovode{e pretsedatelot na Zdru-`enieto Ilija Lazeski, koj go prestavipred prisutnite Izve{tajot za ednogo-di{nata rabota. Na sednicata prisustvu-va{e pretsedatelot na ZP Ki~evo, Lubo-mir Lukaroski, a vo ime na SZPM ~lenotna IO na Sojuzot od Ki~evo Du{an Ristos-ki, koj pokraj pozdravite za plodna rabota, me-|u drugoto podvle~e deka vo 2013 godina }eusledi eventualno usoglasuvawe na statutitena site zdru`enija spored predlo`eniot Zako-not za penzionersko organizirawe, kako i u~es-tvo vo proektot {to go realizira Sojuzot za iz-rabotka na socijalna karta na penzionerite.

Raspravata po site to~ki od dnevniot redbe{e konstruktivna, a vo nea zedoa u~estvo:Drage Ginoski, \oko Nikoloski i Stojan Ko-filoski, a Refat Jososki od ogranokot od se-loto Plasnica bara{e vo seloto koe ima nad300 penzioneri da bide otvoren Klub kade pen-

zionerite }e pominat del od svoeto slobodnovreme i }e igraat {ah, domino i karti, kako i da~itaat dnevnen i periodi~en pe~at.

Tema koja dominira{e vo diskusiite na pen-zionerite be{e baraweto za otvarawe na pod-ra~ni ambulanti i apteki vo Samokov i Raste{,za penzionerite od ogranocite da ne patuvaatso kilometri do Brod i obratno, za da dobijatzdravstveni uslugi i da zemat lekovi.

Na krajot Sobranieto gi usvoi Izve{tajot za2012 godina, a be{e usvoena i Zavr{nata smet-ka za ednogodi{nata rabota na ZP MakedonskiBrod, kako i Programata za rabota za 2013 go-dina A. Ristoska

ZP Makedonski Brod

Zdravstvenata za{tita vo preden plan

ZP Makedonska Kamenica

Odgovorno i doma}insko rabotewe

Na ot~etnata sednica na ZP MakedonskaKamenica, koja se odr`a pri krajot namart vo fokusot na vnimanieto be{e sra-

botenoto vo tekot na 2012 godina. So sed-nicata rakovode{e pretsedatelot naZdru`enieto Vidan Konevski, koj vo vo-vednoto izlagawe gi nazna~i aktivnosti-te i postignatite uspesi vo pove}e oblas-ti. Taka, pokraj drugoto vo tekot na godi-nata se realizirni 15 ekskurzii vo zemja-ta i edna nadvor vo Republika Albanija.Okolu 1400 ~lenovite od ova zdru`enieu~estvuvale vo razni manifestacii, pik-nik sredbi, drugarski ve~eri i dru`ewapo razni povodi. Negovi pretstavnici re-dovno u~estvuvale vo op{tinskite, regi-onalnite i dr`avnite sportski igri kakoi vo reviite na pesni, muzika i igri, nakoi postignuvale zabele`itelni rezultati.

Kako posebno postignuvawe be{e istaknatarealizacijata na proektot - piknik vo mesnos-ta "Elenec” 2012 kade Zdru`enieto be{e doma-}in na nad 3.000 penzioneri i gosti. Tamu is-tovremeno bea realizirani dve programi - odkulturno-zabavniot `ivot i penzionerskotokulinarstvo, vo koi u~estvuvaa zdru`enija napenzioneri od pove}e gradovi vo Makedonija.Penzionerkite toga{ dojdoa do poseben izrazso realiziraweto na proektot "Babina banica”,kade na otvoreno pod vr{nik se podgotvuva{e

ovoj makedonski specijalitet.Za vakvite rezultati bea istaknati zaslugi-

te na Rakovodstvoto na Zdru`enieto, kako i na

Aktivot na penzionerki, ~ij pretsedatel e Kir-ka Atanasovska. Doma}inskoto rabotewe naZdru`enieto be{e maksimalno poddr`ano ifinansiski pomognato od Lokalnata samoupra-va na ~elo so gradona~alnikot Darko Mitev-ski, koj po~esto e me|u penzionerite i gi pod-dr`uva nivnite potrebi.

Izve{tajot za rabotata i Finansiskiot iz-ve{taj za 2012 godina, so aplauz ednoglasno beausvoeni. Isto taka, aklamacija be{e prifatenai Programata za rabota za 2013 godina.

Pavlina Georgieva

ZP Ki~evo

Aktivni vo procesot na stareeweto

Na 28 mart se odr`a sednica na Sobranie-to na ZP Svati Nikole na koja pokraj de-legatite bea prisutni i pretsedatelite

na ogranocite, delegatot na ROZP Dragi Apos-tolov i pretsedatelot na Zdru`enieto na tru-dovi invalidi, Stevo Pavlov. Sednica-ta ja otvori i ja vode{e pretsedatelotna Sobranieto Nikola Atanasov koj naj-prvo gi pozdravi prisutnite, a potoa gizapozna so postignatite aktivnosti irezultati vo 2012 godina. Vo svoetoobra}awe toj istakna deka site postave-ni zada~i so programata za 2012 godinauspe{no se realizirani.

Na sednicata na dneven red be{e:usvojuvawe na Izve{tajot za rabota naogranite i telata na Zdru`enieto za2012 godina; usvojuvawe na Izve{tajotna Nadzornot odbor na Zdru`enieto igodi{nata zavr{na smetka za 2012; us-vojuvawe na Programata za rabota i Finan-siskiot plan za 2013 godina; razgleduvawe naIzve{tajot za ogrevno drvo za 2012 godina idrugi tekovni pra{awa i informacii.

Mirko Danailov pretsedatel na Izvr{niotodbor vo svoeto izlagawe ja obrazlo`i pode-talno Programata za 2013 za koja re~e deka epoobemna i posodr`ajna od 2012 godina, za kojase smeta deka e edna od pouspe{nite. Isto ta-ka, toj potencira{e deka sorabotkata so lokal-

nata samouprava e dobra i taka treba da pro-dol`i. Za taa cel treba da se potpi{e Memo-randum za sorabotka vo koj }e bidat preciznodefinirani formite, na~inite, finansiskatapodr{ka i sli~no.

Na sednicata se diskutira{e za pogolema ma-sovnost vo site aktivnosti, za u~estvo na penzi-onerite vo organite i telata na Op{tinata, zaZakonot za penzionersko organizirawe koj tre-ba {to pobrzo da bide donesen i drugo. Vo dis-kusijata u~estvuvaa re~isi site prisutni.

So konstatacija deka 2012 godina bila us-pe{na i deka se rabotelo odgovorno i doma}in-ski site dokumenti ednoglasno bea usvoeni.

Vukica Petru{eva

ZP Sveti Nikole

Uspe{na 2012 godina

OT^ETNI SEDNICIPENZIONER plus april 2013 9

Sobranieto na ZP Karpo{, na 18 ap-ril 2013 godina odr`a ot~etna se-dnica za rabotata na organite i

telata i usvoi zna~ajni dokumenti za na-tamo{no dejstvuvawe i ostvaruvawe naprogramskite zada~i. So sednicata ra-kovode{e pretsedatelot na SobranietoJovan Ginovski, koj gi pozdravi prisut-nite, a posebno gostite od SZPM, pretse-datelot Dragi Argirovski i sekretarotna IO Stanka Trajkova. Izve{taj za rab-otata na Zdru`enieto vo 2012 godina po-dnese pretsedatelot na IO Trajko Save-ski, pri {to gi istakna najzna~ajnitepostignuvawa i dade nasoki za natamo{no po-masovno i pointenzivno dejstvuvawe. Toj poseb-no gi naglasi pridobivkite od uspe{nata sora-botka so lokalnata samouprava i SZPM i izra-zi blagodarnost za poddr{kata i pomo{ta vore{avaweto na aktuelnite problemi.

Vo svoeto obra}awe pretsedatelot na SZPMDragi Argirovski gi istakna uspesite naZdru`enieto na penzioneri Karpo{ i negoviotpridonesot vo zaedni~kite aktivnosti i mani-festacii na Sojuzot. Pritoa toj nazna~i nekoizabele`itelni postignuvawa na SZPM osobenovo sportskite natprevari i reviite na pesni,muzika i igri, koi od Ministerstvoto za kultu-ra se proglaseni za nacionalen interes vo kul-turata na zemjata i zatoa ovaa godina nivnotoodr`uvawe }e bide pomognato so zna~itelni

finansiski sredstva od Ministerstvoto zakultura. Istaknuva}i i drugi pridobivki odsorabotkata so organite na Dr`avata, pretse-datelot Argirovski go poddr`a raspolo`eni-eto na Sobranieto za spojuvawe na ZP Karpo{so paralelnoto zdru`enie "Taftalixe” koedejstvuva vo istata op{tina i preopora~a kon-struktivnost vo re{avaweto na ovoj problem.

Vo diskusijata u~estvuva{e i sekretarot naIO na SZPM Stanka Trajkova, kako i pove}e~lenovi me|u koi: Dragoqub Simionovski,Stojmen Jovanovski, Verka Bunteska, Nade`-da Stojanovska, Trajko Bojkovski, Temica Ka-labakova i drugi. Na krajot, Sobranieto edno-glasno gi usvoi Izve{tajot za rabota i Zavr-{nata smetka za 2012 godina, kako i Programatai Finansiskiot plan za 2013 godina. M.D.

ZP Karpo{

Pomasovno i pointenzivno dejstvuvawe

U{te edna godina se zaokru`i so pozitivnirezultati od raboteweto na Zdru`enietona penzioneri "^air i Butel”, {to se kon-

statira{e na redovna godi{na sednica naSobranieto koja se oddr`a na 12 april 2013 go-dina. So sednicata rakovode{e pretsedatelotna sobranieto na zdru`enieto GeorgiHristov.

Vo prisustvo na pretstavnicite naSZPM, Stanka Trajkova, sekretar na IOna SZPM i Kalina Slivovska - Andono-va, pretsedatel na Komisijata za infor-mirawe na IO na SZPM, delegatite ed-noglasno gi usvoija Izve{tajot za rabo-tata na Zdru`enieto i Izve{tajot na Na-dzorniot odbor za finansiskoto rabote-we za izminatata 2012 godina.

Vovedni napomeni po Izve{tajot dadepretsedatelot na Izvr{niot odbor PeroTagasovski. Toj istakna deka vo Izve{-tajot se opfateni pra{awa koi se po-vrzani so `ivotot na penzionerite, rab-otata na zdru`enieto, klubovite i ogranocite,pra{awa povrzani so zdravstvenata za{tita nastarite lica, aktivnostite vo oblasta na spor-tot, odmorot i rekreacijata, kulturno zabav-niot `ivot, informiraweto na ~lenstvoto,sorabotkata so drugite zdru`enija i drugo.

Vo diskusijata nema{e zabele{ki po niednato~ka, osobeno vo delot na finansiskoto rabo-tewe. Edinstveno na sednicata be{e izrazeno`alewe zaradi sorabotkata so gradona~al-nikot na ^air koja ne e na posakuvanoto nivo, zarazlika od gradona~alnikot na Butel so koj so-rabotkata e odli~na. Be{e potencirano deka natoj plan treba seriozno da se raboti i sora-botkata so lokalnata samouprava na ^air da sepodobri, bidej}i penzionerite se isto taka `i-teli na op{tinata i zaslu`uvaat po~it i vni-

manie. Za sorabotkata da se podobri treba dase zalo`at dvete strani. Iako se rabotelo vote{ki uslovi, programskite opredelbi se rea-lizirani, a zavr{nata smetka e pozitivna bla-godarenie na doma}inskoto rabotewe.

Vo svoeto pozdravno obra}awe, sekretarot na

IO na SZPM, Stanka Trajkova, gi naglasi glav-nite prioriteti za sozdavawe podobar `ivotna penzionerite. Potenciraj}i deka Izve{tajote jasen i ekspliciten, i pokraj turbulentnatagodina zdru`enieto ima postignato dobri re-zultati. Isto taka, re~e taa, vo 2013 godinaZdru`enieto treba da bide poaktivno, posebnovo kadrovskata obnova i vklu~uvawe penzio-neri od drugite nacionalnosti, bidej}i takov esostavot na zdru`enieto.

Na sednicata me|u drugoto kako dopolnitel-na to~ka na dnevniot red be{e predlo`eno iprifateno za izbor na dvajca ~lenovi: BiqalKadriu za potpretsedatel na Sobranieto na ZP"^air i Butel” i Todor Iliev za ~len vo IO idelegat vo Sobranieto.

Vasil Pa~emski

ZP "^air i Butel”

Ot~et za rabotata i rezultatite

Na 29 mart ~lenovite na Sobranieto na ZPStrumica ednoglasno gi prifatija Izve-{tajot za rabota i nadzor na rabotata vo

tekot na 2012 godina, koi vo pismena formaprethodno im bea dostaveni.

Vo diskusijata, pokraj drugoto, se rasprava{ei za sopstvenosta na Domot na penzionerite voStrumica, za {to nekolku godini se vodi suds-ka postapka. Soglasno ~lenovite 1 i 2 od neo-damna usvoenite zaklu~oci na Fondot na PIOM,strumi~kite penzioneri baraat i o~ekuvaatpoddr{ka od SZPM za kone~no re{avawe nasopstveni~koto pra{awe na Domot vo Strumica.Toa, dodolku pove}e {to ova zdru`enie imaobezbedeno sredstva vedna{ da zapo~ne soizgradba na u{te 30 depandansi za penzioneriso nere{eno stanbeno pra{awe.

Vo svojata diskusija pretsedatelot na neo-

damna otvoreniot klub na penzioneri vo seloMonospitovo, pisatelot za deca Kiro Donevpredlo`i da se ispitaat mo`nostite, klubo-vite posebno vo selskite naselbi da mo`at darabotat i vo prazni~nite denovi i verskitepraznici, koga penzionerite imaat pove}e slo-bodno vreme. Tome Atanasov vo ime na pove}epenzioneri postavi pra{awe: zo{to samo pen-zionerite od Skopje se privilegirani vo koris-teweto besplaten avtobuski prevoz, i dali po-stojat mo`nosti i penzionerite od drugite gra-dovi da dobivaat nekakov vid nadomest za ko-ristewe taksi-prevoz i sli~no? Po izve{tajotza rabotata na Sobranieto i negovite organidiskutiraa @ivko Zaev i Risto Arapov, a pre-tsedatelot na Izvr{niot odbor Dan~e Daska-lovska na postavenite pra{awa dade iscrpnipojasnuvawa i odgovori. I. Stanoev

ZP Strumica

Uspe{no i racionalno rabotewe

ZP [tip i Karbinci preku Javnoto pretpri-jatie Makedonski {umi”, so koe ima sklu~e-no dogovor za nabavka na okolu 4.500 kubni

metra ogrevno drvo po povolni ceni za penzio-nerite, po~na da gi zapi{uva i snabduva zainte-resiranite ~lenovi. Dogovoreno e drvata da seispora~uvaat do domovite na penzionerite, adostavuvaweto }e se vr{i do krajot na septem-vri ovaa godina.

Vo akcijata za nabavka ogrevno drvo po nama-leni ceni se vklu~i i Zdru`enieto na trudovi-

te invalidi od [tip za svoite ~lenovi, a pot-rebite i pobarauvawata se pro{irija i kaj dru-gite zdru`enija. Za snabduvawe so ogrevni drva,kako i minatata godina, zdu`enijata sklu~uvaatdogovor so JP "Makedonski {umi” za pla}awe narati, kako pomo{ na ~lenovite so poniskii pen-zii i gri`a za starite i iznemo{teni lica.Pritoa se dogovara tipot i kvalitetot na drva-ta od {to zavisi cenata, koja za dabovite drva e2.900 denari po metar kuben, a za bukovite 2.800denari. T.Boseovski

Otpo~na snabduvaweto so ogrevno drvo

PANORAMA PENZIONER plus april 201310

Sekoj {to si zel obvrska da vlijaeso svojot javen zbor svesen e zarizikot {to go demne ako ne us-

pee da stekne makar minimalna do-verba kaj celnata grupa. Vo toj slu~ajsee gluvo seme. Denovive prepro~i-tav eden del od raskazite i dva roma-na od tvore~kiot opus na Dimitar So-lev. Voobi~aeno se opredeluvam samoza eden naslov i nego vnimatelno go~itam, obmisluvam, analiziram... Soosobeno zadovolstvo.

Ovoj slu~aj bara izvesno pojasnuva-we. Imeno, Dmitar Solev (Skopje, 24.05. 1930) vo na{ata literatura za~e-kori vo pedesettite godini. A toga{site nie se u{te bevme na po~etokot: iavtorite i ~itatelite. Vo sferata naraskazot, ako uslovno gi prifatimenarodnite prikazni kako prethodnoiskustvo, vo romanesknata proza, pak,osven dvata romana na Janevski i Sta-le Popov, vo socrealisti~ki manir, -nemavme ni{to drugo. Jazikot se u{tebe{e vo faza na dogradba na standar-dite i nivnoto testirawe vo poetika-ta. Vo tie uslovi, pod vlijanie glavnona evropskite no i svetskite tenden-cii, se probiva edna nova kni`evnapostapka, modernizmot. Na Solev mube{e blizok toj senzibilitet i se op-redeli da se opita vo nego. Ne samozaradi pravecot, kolku i za streme`otda se vostanovi pluralizam vo umet-ni~kiot izraz, {to treba{e da bidezna~aen is~ekor vo osvojuvaweto nakreativnata sloboda.

Se razbira, se razvi `iva i protiv-re~na debata na site op{testveni ikulturni nivoa. Prvata zbirka raska-zi Okopnati snegovi (1956) i prviotroman Pod usvitenost (1957) ja ostra-stija debatata: eden del se opira{e naprenatrupanata re~enica so metafo-ri, introspekcii, alinearnost, so {tose ote`nuva{e komunikacijata. Po-mladite pak, bez dvoumewe go prigr-naa noviot pravec. Solev be{e naj-glasen vo odbrana ne tolku na svoitetvorbi, kolku vo odbrana na princip-ite. Objavuva{e prilozi vo kni`evna-ta periodika, koi podocna gi sobra iobjavi vo knigata Quo Vadis Skiptor?

Solev ne be{e tvrdoglav, onoj koj sezastapuva{e za ru{ewe na dogmite nesmee{e da stane dogmatik. Gi slede{ekritikite za objavenite dela kolku ida bea `estoki:... "bleda kopija... eks-

perimentirawe sozapadnoevropskitestruewa” i sli~no.Argumentirano od-govara{e, ludo hra-

bro za ona vreme: "Soci-jalisti~koto op{testvokoe dosega go imame iz-gradeno, ne e voop{tonekoe ~udo od sovr{en-stvo za da ne mo`at danastanat izvesni zase~-ki me|u nego i negovite~lenovi. Samo op{test-vo {to gi iscrpelo si-lite za razvitok, mo`eda si voobrazi deka e idealno za ~o-vekot”. Toj znae{e, ako deteto go na-pravilo prviot ~ekor - }e nau~i daodi. Modernizmot }e pridobiva s¢ po-ve}e sledbenici. Istovremeno, rea-lizmot }e mora su{tinski da se pri-lagoduva. Solev ne gleda{e vo negorudimentirana forma na odumirawe,tuku kni`evna postapka na koja £ trebaosovremenuvawe. Toa i se slu~i. I sa-miot sozreva{e i preku pomirlivasimbioza me|u dvata obrasci gi soz-dade svoite najuspe{ni dela.

Detstvoto od pove}e pri~ini imagolemo, ako ne i presudno zna~ewe voformiraweto na li~nosta. ^ovekotpoteknuva od kade {to go pominal ne-go. Toj period ostava trajni tragi namladoto su{testvo: detskite igri,u~ili{nite denovi, maalskite ludo-rii, prvite simpatii i qubuvawa... Sovreme kade i da go odvee `ivotot, se-edno, makar vo sonot }e se vra}a kade{to se otkinal od papo~nata vrvca.Solev e roden Skopjanec. Ovoj podatokmora da e va`en, ako za ni{to drugobarem za tematskite preokupacii. Av-torot ne mo`e da ne ja opservira urba-nata sredina i da ostane bez umetni~-ka reakcija.

Vo Skopje steknuva sredno obrazo-vanie kako i diploma na Filozofski-ot fakultet. Otkako ja osoznava svoja-ta kni`evna darba £ se posvetuva sostrast kako raska`uva~, romansier,dramski avtor, eseist, kriti~ar,preveduva~, iako obavuva i zna~ajniop{testveni raboti: direktor naRTS, na NUB Sv. Kliment Ohridski,kako i urednik na spisanijata Mla-da literatura i Razgledi. ^len e naDPM od 1956 godina, negov pretseda-tel; ~len na Makedonskiot PEN cen-tar. Tvore~kata aktiva, pak, se sostoiod desetina knigi raskazi, dramski,radio i TV tekstovi, esei, kritiki,kako i romanite; Pod usvitenost,

Kratkata prolet naMono Samonikov,Dren, Dubler i Zorazad agolot.

Dobitnik e na na-gradite: 11. Oktom-vri, 13. Noemvri, Ra-cinovo priznanie,Kniga na godinata za1990 godina. Po~ina2003 godina.

Skopje, neminovno,be{e tematskata oskai jadro vo negovototvore{tvo. Si`eatagi zema{e od real-

niot `ivotot i sozdava{e umetni~kakreacija. Takov e slu~ajot so prvitedva romana, dodeka Dren e biografs-ki roman, posveten na revolucionerotVasil Antevski Dren. Taa relacijafakti - fikcija dobro funkcionira.Duri i Zora zad agolot e poznataskopska predvoena, voena i povoenakafeana. Taa e popri{te na nastanite.Po nacionalizacijata Kole Koli-{trk, sopstvenikot, ve}e ne raboti vonea. Naratorot, negoviot sin Cablan-ko, `ivee na katot, poto~no po cel dene na balkonot so leandri zad koi sezatskriva ama ima uvid vo meanata, vogulabarnikot vo dvorot, duri i poda-leku. Negoviot periskop napraven odmukava i iskr{eni par~iwa od ogle-dala, mu ovozmo`uva preku taa izmr-dana slika da ne propu{ti ni{to.Pred vtren~enite o~i defilira celagalerija likovi: tuka{ni, na{i, obi~-ni, kartaxii, pivopii, samotnici, {e-gaxii, sekoj so svoite navici, gri`i imali radosti. Periskopot na Cablan-ko upatuva na aksiomata deka umet-nosta ne e kopija na stvarnosta, nejzi-na fotografija, tuku mnogu pove}e odtoa, Niz taa prizma se otkriva i sen-kata na zborot i zasolnatite zna~ewana izmrdanite sliki.

Na krajot, kako na po~etokot, da sevratime na doverbata. Neobi~no bi meraduvalo ako mi poveruvate deka jas,dojdenecot vo Skopje, po is~ituva-weto na ovoj roman go vdi{iv prav-liviot vozduh na gradot {to ne sum govidel oti ve}e go nema, ja setiv vre-linata na zastoeniot leten vozduh,mirizbite i isparuvawata, gi razbravskopskite stradawa i majtapi. Intim-no go do`iveav toj ~udesen svet. Akomi poveruvate }e ja pro~itate kniga-ta i }e vidite kolku mnogu sme sibliski so gradot bez ogled od kadesme do{le.

Boris [uminoski

PRO^ITAV ZA VAS

Zora zad agolot

\

\

Slu{ajki gi ne`nite zvuci na har-monikata, koga so muzi~kata gru-pa na penzionerkite "Zora” gi

ve`baat narodnite izvorni pesni, votoj proleten aprilski den qubopit-nosta me odvede vo domot na penzio-nerot Mile Trajkovski. Prviot vpe~a-

tok {to go steknav be{e neobi~en.- Dobredojde vo mojot del na zemji-

niot raj, - taka me pre~eka pred nego-vata ku}a virtuozot na harmonika.Vedna{ mi be{e jasna smislata na ne-govite zborovi. U{te malku, }e ja pot-ro{i i sedmata desetka. Dvi`ewatamu se blagi, koga zboruva za sebeskromno i toplo se nasmevnuva i se{eguva na svoja smetka. Muzikata i tojvol{eben instrument, harmonikata, nakoja ve}e odamna izmorenite prsti,ne{to pobavno, no sigurno ve{to igra-at po tastaturata, koja za nego e igra iavantura koja mu dava inspiracija vo`ivotot za osve`uvawe, dru`ewe iradost. Zabele`av deka vo mladostabeleg vrz nego mu ostavila muzi~katatradicija vo negovoto semejstvo.

- Slobodno vreme nemam ba{ mnoguvo tekot na nedelata, poradi obvrski-te doma, no i vo klubot na penzioneri-te. Preku vikend, sekoj sloboden mo-ment go koristam za {etawe i dru-

`ewe. Koga sakam da se relaksiram, neslu{am muzika. Najmnogu drugaruvamso prirodata i sakam da go slu{am po-jot na pticite. Najubava muzika mi e{umoleweto na vetrot niz drvjata.Tamu nao|am mir i spokojstvo, - ras-ka`uva Mile.

Na prv pogled se gleda dekanajdobrite godini se zad nego.Mnogu mlad go zapo~nal svoetomuzi~ko patuvawe, koga i serodila qubovta me|u nego iharmonikata. Toga{ sfatildeka muzikata e {iroka i mo}-na, no mora postojano da se bi-de vo kontakt so instrumentot.

- Otkoga pametam za sebe, odmoite {est-sedum godini,edinstven son mi be{e harmo-nikata, a vinovnik za toa be{ei mojot postar brat, koj mi po-dari harmonika i vsadi qubovkon nea. Me podu~uva{e da

sviram, a jas bukvalno seto toa go vpi-vav i skladirav. Nabrzo se osamosto-iv i po~nav da sviram na zabavi isvadbi i da gi razveseluvam lu|eto.Inaku, za dobra muzika, tajnata e i vomajstorot, ama i instrumentot e mo{nezna~aen. Bez dobar instrument nemamajstorstvo. Jas go imav i ednoto idrugoto, - veli Trajkovski.

Kako i {to prilega na golem majstor,toj postojano e so harmonikata i }e iostane veren do krajot na `ivotot.

- Otkoga se penzionirav, svirev vonekolku penzionerski grupi. Tuka, sopeja~kata grupa na penzionerki voklubot "@ivko Brajkovski” od Butel,na koj sum i pretsedatel, sviram pove-}e od osum godini, a }e sviram se do-deka mo`am, zo{to sfativ deka naj-lo{o e penzionerot da ne bide akti-ven. So toa sakam da ka`am dekaaktivnite penzioneri imaat pokvali-teten i podolg `ivot, - veli Mile.

Vasil Pa~emski

Sredba so Mile Trajkovski, penzioner harmonika{

Dokraj veren na harmonikata

Navistina e pri-jatno ~uvstvotoda se sretne va-

kov primer vo koj{toiskustvoto i mladostagi zdru`ile svoitesili vo korisna sora-botka i na obostranozadovolstvo. Od ednastrana timot od mladipsiholozi, vo Dnevni-ot centar za penzio-neri pri Crveniotkrst vo Skopje vo ulo-ga na doma}ini, izra-zuvj}i ja golemata po-~it i blagodarnost odedna, a od drugatastrana nivnata pro-fesorka Divna Lakinska, penzioni-ran profesor na katedrata po psiho-logija na Filozofskiot fakultet voSkopje. Nejzinite predavawa prediz-vikuvaat golem interes kaj posetite-lite od tretata doba, zatoa {to im po-magaat vo nadminuvaweto na te{koti-ite so koi se soo~uvaat. No, i taa istotaka, ne go krie svoeto zadovolstvovelej}i deka starite lica zaslu`uva-at da imaat edno vakvo kat~e i velideka e sre}na ako so nejzinoto dolgo-di{no iskustvo i znaewa mo`e da pri-donese penzionerskoto sekojdnevie dago napravi poubavo i poprijatno.

- Re~isi siot moj `ivot podgotvuvavmnogu generacii psiholozi koi }e bi-dat stru~no osposobeni za da mo`at darabotat so lica od tretata doba koiisto taka imaat pravo na dostoinstve-no `iveewe. Mojata magistratura be{eod oblasta na obrazovanieto za voz-rasni - andragogijata. Doktorirav natema: "Socijalna i edukativna geron-tologija”. Kako profesor, pred se, gipodgotvuvav studentite za uspe{narabota, zbogatuvaj}i gi nivnite znae-wa, istovremeno trudej}i se da imvleam qubov i da im vsadam po~it konstarite lica. I mnogu sum zadovolnakoga gi gledam kako moite porane{nistudenti, sega uspe{no rabotat kako

moi naslednici osobe-no na mesta kako {to eovoj Dneven centar zapezioneri.

Paralelno so pro-fesorskata dejnost,profesorkata Lakin-ska be{e inicijator naformirawe na nevla-diniot "Univerzitetna tretata doba” kade{to prete`no vo ram-kite na Filozofskiotfakultet se realizi-raat volonterski pre-davawa koi se inte-resni i svojstveni nanajvozrasnata popula-cija .

Rabotliva, skromna po priroda i vopenzionerskite denovi, profesorska-ta Lakinska, i sega e neumoren rabot-nik kako i siot svoj `ivot. Otkako giodgledala svojot i sin i }erka, koisega se vozrasni i imaat svoi semej-stva, u`iva vo dru{tvoto na svoitevnu~iwa. So penzioniraweto ne zav-r{uvaat nejzinite aktivnosti. Eve {toveli taa za toa:

- Vo posledno vreme so otvorawetona Dnevnite centri vo Creniot krst sepriklu~iv kon nivnata rabota, zatoa{to mi be{e te{ko po penzionirawe-to da gi prekinam site moi profesio-nalni anga`mani. Ovde go najdov svo-eto mesto i zadovolstvo mi e {to mi seovomo`i ovaa sorabotka so moite po-mladi kolegi i osobeno me raduva toa{to tie pri sekoj na{ kontakt izrazu-vaat podgotvenost da nau~at ne{topove}e, {to pretstavuva ubav spoj i mudava pragmati~en ton na uspe{nostana ovoj centar.

Na{eto zadovolstvo }e bide u{tepogolemo ako nejziniot primer pot-tikne i drugi penzioneri na aktivnostareewe, stavaj}i go na raspolagawesvoeto iskustvo i del od svoeto vremeod penzionerskite denovi, vo funkci-ja za poubava treta doba.

M. Paunova

Eden ubav primer na zdru`uvawe na iskustvoto i mladosta

So moite predavawa sakam da pomognam

So imeto na ElicaZmejkova, podoc-na Sozovska, e

povrzan eden dolg pe-riod vo makedonskataatletika. Taa vo svoi-te nastapi na srednitei dolgite pateki vo60-settite godini odminatiot vek, ne doz-voluva{e nikoj da i gozagrozi primatot i po-stojano, naj~esto vo so-lo-trki gi osvojuva{eprvite mesta. Ednos-tavno, blagodarej}i nasvojata nastoj~ivost ivolja, be{e nepobed-liva na ovie na{i prostori, a svojatasila ja poka`a i na brojnite trki nizporane{na Jugoslavija. Taa stana sta-ndardna reprezentativka, atleti~ar-ka bez koja ne mo`e{e da se zamislidr`avniot tim. Na delnicata od 800metri dolgi godini be{e i rekorderkana Makedonija.

- Interesen be{e mojot sportskipo~etok, ja po~nuva svojata prikaskaElica Zmejkova - Sozofska. Kako u~e-ni~ka vo toga{noto Sredno fiskul-turno u~ili{te se zanimavav so sitesportovi. Sepak, najmnogu bev zagreanaza gimnastikata vo koja me vovedeprofesorkata Katica Dimova. Taamnogu o~ekuva{e od mene, no site nej-zini nastojuvawa deka od mene }e soz-dade golema gimnasti~arka padnaa vovoda, otkako ja izvojuvav prvata pobe-da na u~ili{niot atletski kros. To-ga{, mi prijde profesorot ^edo [a-revski, koj be{e i atletski trener irekorder na Makedonija na 100 metri imi re~e deka mojata perspektiva e voatletikata. Taka, kako i desetina moi

sou~eni~ki, i jas senajdov vo AK Rabot-ni~ki.

Elica Zmejkova zakuso vreme stanastolb na ekipata. Na-brzo ja osvoi i titu-lata republi~ka pr-venka vo kros, a po~-naa da se redat i po-bedite na pateka,osobeno na delnicataod 800 metri. Za u{tepove}e da ja zasakaatletikata pridonesei pobedata vo krostrkata na mladinsko-to prvenstvo na Ju-

goslavija vo Qubqana vo 1962 godina,koga vo istata trka nejzioniot Rabot-ni~ki na iznenaduvawe na site stana iekipen pobednik.

Ve}e slednata godina Elica Zmejko-va se iska~uva na najvioskoto mesto napiedestalot na krosot vo Osiek. Vosilna konkurencija, vo edna golemaborba so dotoga{ standardnite rep-rezentativki Rajkov, Farka{ i Miro-vi}, Zmejkova prva mina niz celta istana seniorska prvenka na Jugosla-vija. Ovoj uspeh {irum i gi otvori vra-tite vo dr`avnata reprezentacija, vokoja podocna nekolku godini be{estandardna ~lenka.

Od mnogute trki vo periodot pouspehot vo Osiek, Zmejkova posebno sese}ava na Balkanskiot kros vo Istan-bul vo 1963-tata godina.

- Vo gradot na Bosfor be{e moetoreprezentativno seniorsko debi, ras-ka`uva Zmejkova. Tremata be{e ogrom-na, no znaev deka sum dobro podgotve-na, veruvav vo sebe i bez strav vlegovvo duel so protivni~kite od Bugarija i

Romanija, me|u koi ima{e ne samo{ampionki na svoite zemji, tuku i re-korderki - so rezultati bliski dosvetskite rekordi vo trkite na 800 i1.500 metri . U{te od startot na del-nicata od 2.000 metri se priklu~iv na~elnata grupa i se do fini{ot uspevavda se odr`am vo nea. Na krajot bev{esta, najdobroplasirana od site at-leti~arki od porane{nata dr`ava.Toa za na{ata atletika be{e golemuspeh, a za mene neizmerna radost...

Zmejkova i potoa ima{e uspe{ninastapi na trkite. Me|utoa, mora{e darazmisluva i za idninata, pa taka sere{i poleka da se povlekuva i se po-ve}e da se posvetuva na profesorska-ta rabota. Ona, so {to se zdobi kakoiskustvo vo atletikata i ovozmo`i dabide uspe{na i vo profesionalniot`ivot. Stana dobitnik i na nagradataza `ivotno delo od Me|unarodniotolimpiski komitet. Be{e omilenaprofesorka po fizi~ko vospituvawevo gimnazijata "Josip Broz Tito# voSkopje. Tuka go najde i svojot `ivotensopatnik profesorot Jovan Sozovski,koj dolg period be{e direktor na gim-nazijata. Dvajcata tuka go do~ekaasvoeto penzionirawe. Sega denovitegi minuvaat na relacija Skopje - Vla-dimirovo (ottamu e soprugot), a se vopostojan kontakt so dvete }erki, koiisto taka se uspe{ni vo svoite profe-sii. Postarata Cvetanka e magister po~embalo i predava na Univerzitetotvo Utreht, Holandija Taa e majka naosummese~nata Dafina Elisa. Pomla-data }erka Ratka e profesor po ger-manski na fakultetot vo Zigen, Ger-manija, i ima 16-mese~na }erka Lana.Site tie, po burnite atletski i pro-fesorski denovi, se najgolemata ra-dost za Elica i Jovan. Z. Mihajlov

Velikani na makedonskiot sport: Elica Zmejkova - Sozovska

Atletska {ampionka i rekorderka

REKLAMIPENZIONER plus april 2013 11

HRONIKA PENZIONER plus april 201312

Od nekoi ribarski prikazni znamdeka, osven vo ezerata, i vo vo-dite na Vardar, imalo mnogu go-

lemi ribi, me|utoa mo{ne te{ko sefa}ale. Retko se slu~uvalo pasioni-ran ribolovec da ulovi "kapitalec” ida go dostigne vrvot vo makedonskotoribolovstvo. No, re~isi i nikoj ne sestremi kon vakvo "ekstrem-no” ribolovstvo, bidej}i toabara golem napor i iskus-tvo, a udel vo toa ima i sre-}ata i slu~ajnosta. Osventoa, loveweto golemi ribi epovrzano so ulovot na maliribi. Verojatno ottamu pro-izlegla i pogovorkata: "fr-li rip~e i fati krap~e”.Zna~i, frli rip~e - fatikrap~e, toa e devizata kajnajgolemiot broj rekreativ-ni, pa i sportski ribolovci.I, razbirlivo e takvoto na-stojuvawe, me|utoa, ne stanuva zbor zanormalnoto i prifatlivoto, za{toloveweto golemi ribi e povrzano sorizik, a istoto ne e predvideno voprogramite na ribolovnite zdru`eni-ja, duri i na najvisoko nivo vo ramkitena Makedonskata ribolovna federa-cija.

Kako {to e poznato, ovie organiza-cii, vsu{nost, postojat da go reguli-raat ribolovstvoto vo Makedonija, davovedat red vo za~uvuvaweto i obno-vuvaweto na ribniot fond, da gi za{-tituvaat vodite od zagaduvawa, da ja~uvaat `ivotnata sredina i da se za-nimavaat so sportski, rekreativni idrugi dejnosti vo vrska so ribolovot.Tie, isto taka, raspolagaat so primer-na evidencija za aktivnostite i sopotrebni dokumenti {to ja reguliraatdejnosta na Makedonskata ribolovnafederacija i nejzinite ~lenki - ribo-lovnite zdru`enija i klubovi (okolu{eesetina). Taka, se e besprekornoisplanirano i organizirano, {to ga-rantira kvalitet vo rabotata na ra-kovodstvata i drugite involviranifaktori, iako praktikata ne go pot-vrduva uspehot na nivnoto anga`i-rawe, osobeno koga stanuva zbor zapridobivkite na ~lenovite na ribo-lovnite zdru`enija, pa i na Federa-cijata. Dokolku pove}e vo ribolovnitezdru`enija so okolu 20.000 ~lenovi,kaj pove}eto oficijalno za~lenetiribolovci, se manifestira revoltporadi cehot {to go pla}aat pri va-deweto godi{ni dozvoli za svojatapasija.

Bez pogolema analiza na sostojbatai navleguvawe vo su{tinata na prob-

lemite {to gi optovaruvaat dvetestrani: ribolovnite zdru`enija, koise javuvaat kako koncesioneri na op-redelenite reviri i ribolovcite koiza dozvola i legitimacija po revir go-di{no pla}aat do 2.000 denari, ili6.000 denari za dr`avna dozvola, mo-`e da se zaklu~i deka spomenatata

deviza za fa}aweto krap~e so rip~esega dobila nova dimenzija. Za da fa-tat rip~e, ribolovcite po nekolku pa-ti treba da kupat i da frlat pogolemokrap~e. Zatoa i najstrasnite ribolov-ci po~naa da se otka`uvaat od ~len-stvo vo ribolovnite organizacii i dase li{uvaat od svoite zadovolstva, apogolem broj, bez ogled na zasileniotnadzor nad ribolovnite reviri i go-lemite globi, za {to, navistina se

specijalizirale nadle`nite faktori,stanuvaat krivolovci.

Vo ovaa prikazna najmnogu stradaatpenzionerite koi vo ribolovstvotogledaat zamena za vremeto porano {togo pominuvale na rabota, a i spas odgodinite {to navjasuvaat i problemi-te {to gi pritiskaat. Neoficijalnipodatoci ka`uvaat deka okolu 50.000penzioneri so zadovolstvo bi go po-minuvale vremeto so trska i jadicapokraj bregovite i vodite niz Repub-likava, me|utoa, te{ko mo`at daizdvojuvaat tolku golemi finansiskisredstva za ribolovna dozvola od re-

lativno malite penzii. Od ovaa pri-~ina mnogumina od niv se obra}aat doSojuzot na zdru`enijata na penzionerivo Makedonija i baraat pomo{ za nad-minuvawe na vakvata sostojba.

Deka postoi nezadovolstvo kaj ~le-novite i posebno kaj penzionerite po-tvrduvaat i vode~kite li~nosti naMakedonskata ribolovna federacija ina Zdru`enieto - Sportsko rekreati-ven klub "Vardar” Skopje, kade so sitesili se obiduvaat da mu go vrati sjajotna svoeto dolgogodi{no postoewe iuspe{no funkcionirawe. Zatoa, istotoupatilo barawe do nadle`noto resor-no ministerstvo so molba da se dozvo-li izdavawe grupna dozvola za pove}ereviri samo da se namalat tro{ociteokolu izdavaweto na ovoj dokument ida se zgolemi interesot za za~lenu-vawe vo Zdru`enieto, koe od 5-6 ilja-di, sega edvaj broi 300 ~lenovi.

No, i pokraj toa, sostojbata se u{te enepromeneta i nikoj ne znae kade da sebara vinovnikot?!

Spored Nacionalnata strategija zastari lica i drugite merki {to gi pre-zema Vladata na RM za podobruvawena kvalitetot na `ivotot na penzio-nerite, koi, me|u drugoto, zaslu`uvaati popovolni uslovi za vadewe ribo-lovni dozvoli, no Zakonot nikogo neizdvojuva i ne predviduva beneficii.Osven toa, nema odgovor na barawatana penzionerite, a re{enie za niv ne-maat nitu vo Makedonskata ribolovnafederacija, nitu pak vo ribolovnitezdru`enija.

Za volja na vistinata i za `al i

SZPM vo svojata Programa za rabota janema vgradeno obvrskata za razvi-vawe i neguvawe na ribolovstvoto ka-ko zna~ajna sportsko-rekreativna ak-tivnost, mo`ebi i od pri~ina na pos-toeweto specijalizirani organizaciiza taa namena.Taka denes, penzione-rite ribolovci se ostaveni samite dase snao|aat kako znaat i umeat. Izgle-da, toa taka }e potrae se dodeka ne-koi, mo`ebi namerno, gi matat voditevo mnogubrojnite ribolovni reviri ilovat {to sakaat i kolku sakaat!?

Mendo Dimovski

Zdru`enijata na penzionerite, or-ganizirani vo SZPM, kako {topravea vo prethodnite 17 godini,

i ovaa godina }e odr`at sportski nat-prevari i igri. ]e se natprevaruvaat izabavuvaat ma{ki i `enski ekipi ipoedinci od cela Makedonija. Ottukaso pravo ova slu~uvawe mo`e da senare~e "Penzionerska olimpijada”. Vo2012 godina na 17-tite penzionerskisportski natprevari vo RepublikaMakedonija u~estvuvaa 400 natpreva-ruva~i vo 11 disciplini od 52 zdru-`enija. Vo istata godina i srpskitepenzioneri odr`ale "Petta olimpija-da na sportot, zdravjeto i kulturatana tretata doba od Srbija” na koja ze-le u~estvo 776 u~esnici od 78 op{ti-ni so 142 ekipi i koja traela 3 dena.

Verojatno "penzionerski olimpijadi”se odr`uvaat i vo drugite dr`avi.

18-tite republi~ki penzionerskisportski natprevari vo RepublikaMakedonija godinava }e se odr`at nasportskite tereni vo [tip. Se sugeri-ra i kaj nas ova masovno natprevaru-vawe da se imenuva kako "Penzioner-ski olimpiski igri”.

Vo ovoj napis se pravi op{t osvrt nasportskite igri. Vidovi na olimpiskiigri kako masovni natprevari se: let-na olimpijada, zimska olimpijada, pa-raolimpijada, {ahovska olimpijada,univerzitetska olimpijada, informa-ti~ka olimpijada, matemati~ka olim-pijada, detska olimpijada i dr. Po naj-novata me|unarodna definicija kako"sport” se narekuvaat fizi~kite ak-tivnosti koi se izveduvaat poradinatprevaruva~ki pri~ini. Porano sozborot sport se ozna~uvale site igri izabavi. Denes pod poimot sport se po-drazbiraat razni motori~ki aktiv-

nosti od varijabilen i dinami~en ka-rakter vo koi na specifi~en na~in seiska`uvaat sposobnostite na sportis-tot, osobinite i znaewata za trening inatprevaruvawe. Spored nivoto spor-tot mo`e da bide vrven odnosno se-lektiven i masoven odnosno neselek-tiven. Vo ramkite na sportot ima ne-kolku grupi: profesionalen, amater-ski, rekreativen, u~ili{en i studen-tski i sport na lu|e so invaliditet.Se sportuva od razonoda, za razvi-vawe i oblikuvawe na teloto, podob-ruvawe na sposobnostite i zdravjeto,so natprevaruva~ki duh, za aktivnostareewe i sl. Sportovite se delatna: grupni i samostalni. Vo grupni (za-edni~ki) sportovi pripa|aat onie koise izveduvaat so dvajca ili pove}e

lu|e (pr. fudbal, ko-{arka, tegnewe ja`eitn). Vo samostalni(poedine~ni) sporto-vi spa|aat onie vo koipoedinecot sam se za-laga za svojot uspeh.Vo poedine~ni spor-tovi spa|aat tenis,{ah, bore~ki sporto-vi, atletika, triat-lon, pikado, biljar imnogu drugi. Vo mnogupoedine~ni sportskidisciplini na slu`-

beni natprevari bodovite od poedi-ne~nite natprevaruva~i se sobiraatza da se dobie ekipen pobednik, t.e.klub koj imal najdobri natprevaruva-~i. Nekoi sportovi mo`e da se izvedu-vaat i poedine~no i grupno odnosno voparovi. Takvi se tenis, badminton,umetni~ko lizgawe, veslawe, kajak idr. Natprevaruva~kiot karakter nasportot motivira za postignuvawevrvni rezultati. Amaterskiot karak-ter e od pri~ini poznati na onie koigo praktikuvaat toj sport (razonoda,zdravje, zdravo stareewe). Ima razno-razni podelbi na sportovite. Za nekoine mo`e da se napravi precizno raz-grani~uvawe, nekoi pripa|aat vo let-ni olimpiski igri, drugi vo zimskiolimpiski igri, a treti ne se sprove-duvaat vo ovie dve olimpiski natpre-varuvawa. Moderniot petoboj ili tri-atlon se poseben vid na spoj na nekol-ku razli~ni sportovi.

Ilija Gligorov

Penzionerski olimpiski igri

Na po~etokot od mesecov delega-cija od Zdru`enieto na penzio-neri Demir Hiser, predvodena

od predsedatelot Pere Petreski,ostvari rabotna sredba so novoizbra-niot gradona~alnik na op{tina DemirHisar. Qup~o Bla`evski.

Na sredbata se diskutira{e za ne-kolku aktuelni pra{awa koi gi zase-gaat penzionerite, a istite se vo do-menot i ingerenciite na lokalnatasamouprava. Gradona~alnikot vetideka vo najskoro vreme }e se po~ne soaktivnostite za otvorawe na penzio-nerski klub, kat~e vo koe sega{nite iidnite penzioneri od celata op{tina,pokraj dru`eweto i zabavata, }e serekreiraat igraj}i {ah, pikado, tabla,bilijard i drugo. Isto taka, gradona-~alnikot izrazi podgotvenost da gopomogne vtoriot del od seopfatnatahumana akcija na zdru`enieto, naslo-

vena "Se za najstarite”, se razbira voramkite na negovite ingerencii imo`nosti.

Sekretarot na zdru`enieto BorisNajdovski, na sredbata iska`a blago-darnost za dosega{nata odli~na sora-botka so lokalnata samouprava i soiskreni `elbi i ponatamu istata daprodol`i i da bide prodlabo~ena sonovi zaedni~ki proekti od vzaemeninteres na lokalnata samouprava iZdru`enieto na penzioneri, a vo in-teres na podobruvawe na kvalitetot istandardot na `iveewe na lu|eto odtretata doba.

Gradona~alnikot potencira{e dekapostojano }e gi sledi potrebite napenzionerite od op{tinata, kako ideka }e se zalaga za celosna imple-mentacija na Memorandumot za sora-botka so ZELS.

Z.Stevanovski

ZP Demir Hisar

Sorabotkata se prodlabo~uva

Imam 62 godini 6 meseci i korisnik sum na li~na starosna penzija. Pred2 meseca po~ina mojot bra~en drugar koj be{e korisnik na starosna penzi-ja. Me interesira dali imam pravo na semejna penzija, odnosno izbor napenzija?

Ratka Pe{eva od SkopjeOdgovor:Soglasno ~len 59 od Zakonot za penziskoto i invalidskoto osiguruvawe

(Sl.vesnik na RM.br 98/2012 godina) vdovica ima pravo na semejna penzija akodo denot na smrtta ima navr{eno 50 godini `ivot.

Soglasno ~len 151 od ZPIO, ako osigurenik, odnosno korisnik na penzija sestekne so pravo na dve ili pove}e penzii, mo`e da koristi samo edna od tiepenzii, po sopstven izbor. Po izvr{eniot izbor osigurenikot nema pravo napovtoren izbor.

Spored izlo`enite zakonski odredbi, vo konkretniot slu~aj Vie imate pra-vo na semejna penzija po osnov na Va{iot bra~en drugar. Barawe za izbor napenzija mo`e da podnesete do Filijalata na Fondot na PIOM koja }e donesere{enie i }e Vi priznae pravo na izbor dokolku semejnata penzija e popovol-na. Na ovaa okolnost Fondot e dol`en da vnimava po slu`bena dol`nost.

Stanka Trajkova

Pra{awa i odgovori

Koj lovi vo matno?Pogolem broj pasionirani ribolovci penzioneri smetaat deka visokite

ceni za dozvoli i ribolovni legitimacii se scenario na ribolovnitezdru`enija koncesioneri na revirite za ribolov koi sakaat dobro da zarabo-tuvaat i komotno da se ~uvstvuvaat. Nestor Krstev, penzionerski aktivist odZP Aerodrom i strastven ribolovec veli deka, osven enormno visokite cenina dozvolite za ribolov, tie se izdavaat i za revirite kade {to se zagadenivodite, kako {to e, na primer Skopskiot del na rekata Vardar, {to mo`e dase vidi i potvrdi od predupreduva~kite tabli za zabraneto kapewe vo ista-ta. Toga{, zo{to se izdavaat i takvi dozvoli, mnogumina se pra{uvaat iostanuvaat bez odgovor?

Natalitetot kaj Makedoncite sogodini opa|a, a spored predvi-duvawata za demografskiot

razvoj na naselenieto, taa tenden-cija po se izgleda }e prodol`i i vonaredniot period. Osven Makedon-cite, negativen prirast imaat i

Srbite i Vlasite vo Makedonija,dodeka zgolemen priroden prirastima kaj `itelite od albanskata,romskata i turskata nacionalnost,iako mal prirast imaat i Bo{waci-te. Vo odnos na izminatite godini,generalno natalitetot opa|a i kajalbanskata nacionalnost. Sepak,belata ~uma seriozno im se zakanu-va na Makedoncite i dokolku ne sespre~i, mo`e da ima te{ki nacio-nalni posledici.

Opa|aweto na natalitetot kaj Ma-kedoncite e prisutno re~isi pove}eod polovina vek. Po~na so industri-jalizacijata i urbanizacijata nazemjata koja pridonese za masovno

migrirawe na naselenieto od selovo grad i od pomali vo pogolemi ur-bani celini, a prodol`i i so tran-zicijata. Ovie procesi, posebno ne-gativno se odrazija vrz transfor-macijata na semejstvoto i na doma-}instvoto. Se sozdadoa golem brojednogeneraciski ili mikrosemej-stva, sostaveni od roditelite i de-cata, a se napu{tija starite dobritradicii i obi~ai. Se namali i vos-pitnata mo} na semejstvoto vrz mla-dite. Vo semejnite domovi po~naa danavleguvaat tu|i vlijanija koi dove-doa do naru{uvawe na sistemot navrednosti.

Golem broj problemi so koi se so-o~ija gra|anite vo gradovite (nevra-botenost, nere{eni stanbeni pra-{awa, visoki tro{oci za odgledu-vawe i {koluvawe na decata itn.)imaa, a i denes imaat golemo vlija-nie vrz ra|aweto deca, koe stanaskapa investicija. Isto taka, naprocesot na strukturnata dezinteg-racija na semejstvoto i na se poma-liot broj ra|awe deca, vo golemamera vlijaeja i svetskite procesi vovisokorazvienite zemji, kako {tose: sozdavaweto nepolni semejstva,brakovi bez ili so edno dete, raz-vodi na brakovite, vonbra~ni zaed-nici, visok procent na prekini nabremenosta i sli~no.

Polo`bata na `enite vo semej-stvoto, vo procesot na trudot i voop{testvoto vo celina ima ogromnovlijanie vrz nivnata rodnost,

odnosno biolo{ka reprodukcija.Iako, generalno zemeno, nejzinatapolo`ba i emancipacija e zna~itel-no unapredena, sepak potrebno e po-golemo vrabotuvawe i op{testvenoanga`irawe na `enite. Pritoa se-koga{ treba da se ima predvid dekapolo`bata na `enata, planirawetona semejstvoto i dvi`eweto na na-selenieto se me|usebno tesno pov-rzani, bidej}i visokata ili niskatarodnost vlijae vrz razvojot na op-{testvoto.

Roditelite, za da se opredeluvaatda imaat deca i da mo`at so uspeh daodgovorat na svoite obvrski, morada bidat podgotveni i osposobeni dagi odgleduvaat i vospituvaat, kako ida im obezbeduvaat {to e mo`no po-dobri uslovi za pravilen telesen iduhoven razvoj. Spored toa, odluka-ta da se rodi dete ne e samo problemna roditelite, tuku i na op{testvo-to. Tokmu zatoa ima potreba op{tes-tvoto bitno da ja zgolemi gri`ata iza{titata na semejstvoto, {to pret-stavuva i negova ustavna obvrska.Kone~no, celta na planiraweto nasemejstvoto e da se humaniziraatpolovite odnosi i da se prifaticelosna odgovornost (odgovorno ro-ditelstvo) kon deteto kako osnovaza posre}en i pozdrav semeen `ivot.

Porakata od nas babite i dedov-cite e da se imaat na um sekoga{ovie fakti i }e pomagame vo grani-ca na na{ite mo`nosti vo sekoj pog-led, bidej}i sme svesni za va`nostai radosta {to ja nosat decata.

Lazar Krstevski

Zakana na belata ~uma

PISMO

Od svoj agol

Frli krap~e - fati rip~e

IZBOR NA ALBANSKIPENZIONER plus april 2013 13

Një delegacion i shoqatës së pen-sionistëve të Strugës i kryesuarnga kryetari Liman Pollozhani

dhe sektretari Mirko Tërpkovski së ba-shku me nënkryetarin e Lidhjes të sho-qatave të pensionistëve të MaqedonisëBesnik Pocesta, vizitoi pensionistëtstruganë të cilët janë të vendosur nëBanjat e Dibrës - Capa, të cilët qëndro-jnë në kuadër të projektit qeveritar, përrekreim pa pagesë të pensionistëve tëMaqedonisë.

Së pari, përfaqësuesit e kësaj shoqa-te patën një takim me men-axheren e ndërmarrjes Ba-njat e Dibrës - Capa, Sh-presa Capa, ku u informu-an për kushtet që ofrojnëkapacitet hotelerive në lo-kacionin e banjave në Ba-njishtë. Në bisedë u pote-ncua edhe niveli i lartë istandardeve që ofrojnë Ba-njat e Dibrës - Capa. Capainformoi se këtë vit në ku-adër të këtij projekti nëBanjat e Dibrës do të rekre-ohen 2500 pensionistë ngashumë qytete të vendit. MenaxherjaCapa, potencoi se të gjithë pensionistëtkanë një akomodim adekuat dhe njëshërbim korrekt sa i takon ushqimit dhepjesës të rekreacionit.

Pastaj, përfaqësuesit e pensionistëvetakuan edhe pensionistët nga Strugadhe rrethina. Ata shprehën kënaqësinënga kushte dhe shërbimet e banjavedhe shtuan se është kënaqësi që të që-ndrosh në këto banja të cilët kanë efek-te të fuqishme mjekuese.

Kryetari i shoqatës të pensionistëvestrugan Liman Pollozhani, pas takimitme bashkëqytetarët e tij tha se të gjithëpensionistët nga Struga janë të kënaqurnga kushte që ofrojnë kapacitete e ban-jave. Mua më informuan se ushqimi ës-htë në nivel të lartë dhe po ashtu ata ja-në të kënaqur edhe me kushtet që ofro-hen në hotel, theksoi Pollozhani. Nën-kryetari i Lidhjes të pensionistëve të Ma-qedonisë Besnik Pocesta shtoi se Ba-njat e Dibrës – Capa janë banja të cilëtnga fillimi i projektit qeveritar për pen-

sionistët kanë ofruar një nivel të lartë tëshërbimeve. Interesimi i pensionistëvepër të qëndruar në këto banja ështëshumë i madh, tha Pocesta.

Sekretari i shoqatës të pensionistëvenga Struga Mirko Tërpkovski pas takim-it me pensionistët shtoi se në Strugëpensionistët të cilët fitojnë këtë të drejtëpër rekreim banjat pa pagesë gjithmonëjanë të interesuar që këtë të drejtë tashfrytëzojnë në Banjat e Dibrës- Capa.

Vjollca Sadiku

Udhëheqës të pensionistëve tëStrugës, vizituan pensionistët.

- Në Maqedoni është vënë sistem ibesueshëm për rregullimin e çmimevetë ilaçeve i cili funksionon dhe jeprezultate,- këtë, kohë më parë e thaministri i shëndetësisë Nikolla Todo-rov, i cili njëherësh tha edhe se ulja etretë më e madhe e çmimeve tëilaçeve është një dëshmi serioze seQeveria mban llogari për qytetarët evet, posaçërisht për popullatën emoshës së tretë të cilëve u nevojitenmë së tepërmi. Ulja e çmimeve tëilaçeve prej muajit të kaluar, do të për-mirësoi shëndetin e tyre si dhe do tëzbus buxhetin e tyre familjar.

Ulja e çmimeve të ilaçeve është prit-ur me kënaqësi. Kjo është edhe njëdëshmi se kujdesi për pensionistët

dhe personat pleq në vend, vazhdonnga ana e Qeverisë. Sistemi realishtështë zbatuar, funksionon dhe nukvaret më nga vullneti i një njeriu ose tëatyre të cilët e drejtojnë atë sistem. Mekëto tri ulje, janë ulur çmimet e më

shumë se 1.800 ilaçeve. - Kjo metodologji, shumë

shpejtë do të fillojë të zbato-het edhe nga shumë shtetetë regjionit dhe më gjerë.Ulja në për qind e çmimevetë shitjes me shumicë ështëprej 1 deri 66 për qind. Ulençmimet e ilaçeve pothuajsee të gjitha të ashtuquajtu-rave lëmi farmodinamike,por më së shumti tek ata

për sëmundjet onkologjike, ilaçevekundër alergjisë, sëmundjeve tëmushkërive të bardha, për osteo-porozën, hormoneve, për sëmundjetemocionale etj.

K.S. Andonova

U ulën çmimet e 202 ilaçeve

Ditë më parë, delegacion i Lidhjes së shoqatave tëpensionistëve të Maqedonisë, udhëhequr ngakryetari Dragi Argirovski, vizitoi Fondin për

SPIM (PIOM), ku i pranoi drejtori gjeneral Bekim Nezi-ri. Në këtë takim, drejtori Neziri informoi për situatataktuale në këtë institucion të rëndësishëm shtetëror,për kujdesin e pagesës me rregull të pensioneve etj. Nëtakim u dha vlerësim pozitiv për bashkëpunimin ndërm-jet LShPM dhe Fondit për SPIM, dhe ra fjala edhe përaktivitete të reja të përbashkëta në interes të pensionis-tëve në shtetin tonë.

Në këtë takim, d-r Kërste Angellovski, kryetar i Lid-hjes së shoqatave të pensionistëve të qytetit të Shkupit,drejtorit Bekim Neziri i dhuroi falënderim për bashkëpu-nimin e suksesshëm. S.K.

Delegacion i LShPM në vizitë Fondit SPIM

Rrumbullakohet edhe një vit merezultate pozitive të punës sëShoqatës të pensionistëve "Ça-

ir dhe Butel”, e cila u konstatuanë Kuvendin e rregullt vjetor qëu mbajt më 12 prill 2013. Membledhjen udhëhoqi kryetari ikuvendit të shoqatës GeorgiHristov.

Në prani të përfaqësuesve tëLShPM, Stanka Trajkova, sek-retar i KE të LShPM dhe KalinaSlivovska – Andonova, krye-tare e komisionit për informimtë KE të LShPM, delegatët një-zëri aprovuan Raportin për pu-nën e Shoqatës dhe Raportin e Kës-hillit mbikëqyrës për punën financiarepër vitin e kaluar 2012.

Fjalën hyrëse për Raportin dha kry-etari i Këshillit ekzekutiv Pero Taga-sovski. Ai theksoi se në Raport janëpërfshirë çështje të cilat kanë të bëjnëme jetën e pensionistëve, punën eshoqatës, klubeve dhe degëve, çësht-je të lidhura me mbrojtjen shëndetë-sore të personave pleq, aktivitetetetnga sfera e sportit, pushimit dhe argë-

timit, jetën kulturore-zbavitëse, infor-mimin e anëtarësisë, bashkëpuniminme shoqatat tjera etj.

Për të gjitha çështjet e përmenduranë Raport, nuk u tha asnjë vërejtje, si-domos për punën financiare. Veçmasnë mbledhje u shpreh keqardhje përarsye të bashkëpunimit me kryetarin ekomunës së Çairit i cili nuk ishte në ni-velin e duhur, për dallim nga kryetari ikomunës Butel, me të cilin bashkë-punimi ishte i shkëlqyeshëm. Ishte po-tencuar se në planin e bashkëpunimitduhet seriozisht të punohet dhe bas-hkëpunimi me vetëqeverisjen lokale të

Çairit të përmirësohet, sepse pension-istët janë gjithashtu banorë të komu-nës dhe meritojnë respekt dhe kujdes.Për përmirësimin e bashkëpunimit tëpërmendur duhet të angazhohen të dypalët. Me gjithë se është punuar nëkushte të vështira, përcaktimet pro-gramore janë realizuar, ndërkaq, llog-aria përfundimtare është pozitive dukefalënderuar punës me nikoqirllëk.

Në fjalën përshëndetëse, sekretari iKE të LShPM, Stanka Trajkova, the-ksoi prioritetet kryesore për jetë më tëmirë të pensionistëve. Duke theksuarse Raporti ishte i qartë dhe eksplicit,me gjithë vitin turbulent, shoqata kis-hte arritur rezultate të mira. Gjithashtu,ajo theksoi se, në vitin 2013 Shoqataduhet të jetë edhe më aktive, sidomosnë përtrirjen e kuadrit dhe përfshirjene pensionistëve edhe nga nacionalite-tet tjera sepse e tillë është përbërja eshoqatës.

Në mbledhje, në mes tjerash, si pikëplotësuese e rendit të ditës ishte pro-pozuar dhe aprovuar zgjedhja e dyanëtarëve: Billall Kadriu për nënkry-etar të Kuvendit të ShP “Çair dhe Bu-tel” dhe Todor Iliev për anëtar të KEdhe delegat i Kuvendit.

Vasil Paçemski

Kuvendi i ShP Çair dhe Butel

Kuvend raportues i suksesshëm

Saraj 16.04.2013. Drejtues tëShoqatës së pensionistëve tëkomunës Saraj, Rufat Ramada-

ni kryetar, Fetah Demiri kryetar idegës Bukoviq, Ilaz Haxhiu kryetar idegës Kondovë dhe Baki Bakiu anëtar

i Kuvendit të shoqatës, u takuan mekreun e kësaj komune Bekim Murati.Qëllimi i takimit ishte urimi i rizgjedhjespër kryetarë të komunës. Në takim ushfrytëzua rasti të bisedohet edhe për

disa çështje që kishin të bëjnë memoshën e tretë në këtë komunë. Për-ndryshe, që më parë, Shoqata e pen-sionistëve të kësaj komune, me këtëpushtet lokal, kishte të nënshkruarmemorandum bashkëpunimi.

Në takim, në mes tje-rash u përmend nevojae një shtëpie pensionis-tësh, nga se për mo-mentin shoqata shfrytë-zon lokal jashtë territorittë komunës, në komu-nën Gjorçe Petrov. Ucek nevoja e lokalit ed-he për degët Saraj dheBukoviq.

Kryetari i komunësBekim Murati, falën-deroj për vizitën dhe tha

se ato kërkesa i kishte premtuar edhemë parë, i ka parasysh dhe se do tëpunoi në atë drejtim. U tha gjithashtuse bashkëpunimi me shoqatën do tëjetë edhe më i mirë. Baki Bakiu

Shoqata e pensionistëve të komunës Saraj

Bashkëpunimi me pushtetin lokal

Përpjekja për rezultate më tëmira ishte motoja e kuvenditraportues të ShP të Kërçovës.

Atë e potencoi kryetari i shoqatëssë pensionistëve të Kërçovës, Lubo-mir Lukaroski, i cili pas përshëndet-jes së delegatëve, theksoi se deri nëfund të mandatit të tij do të angazho-het për punë të suksesshme.

Me punën e Kuvendit udhëhoqikryetari Mehmet Mehmeti, i cili nëfjalën hyrëse përshëndeti praninë ekryetarit të LShPM, Dragi Argirovskidhe mysafirët e ShP MakedonskiBrod.

Në Kuvend ishin prezantuar dheaprovuar: Raporti për punën eshoqatës në vitin 2012, me raportinfinanciar, të cilin e arsyetojë kryetarii Këshillit mbikëqyrës Qiro Bllazhes-ki, si dhe Programi për punën eShoqatës në vitin 2013.

Në shqyrtimin e dokumenteve tëpërmendura, morën pjesë më shu-më pensionistë. Kështu, Sekretari iShoqatës Dobre Llazareski, u anga-zhua që gjatë vendosjes në komisi-oneve në fond për shërim klimatiknë banjat, lartësia e pensionit të

mos jetë kriter elementar për ndar-jen e shërimit në banja, por duhet tëkihet parasysh pozita e përgjit-hshme materiale e pensionistit.

Vllado Arsoski propozoi që në ga-rat sportive të marrin pjesë numërsa më i madh pensionistësh ngadegët. Sreten Llazeski kërkoi që tëpërgatiten lista të pensionistëve tëdegëve, ndërkaq, kryetari i Aktivit tëpensionistëve, Angelina Ristoska,paraqiti programin e Aktivit për vitin2013 në kuadër të ShP Kërçovë.

Programin e aprovuar të LShPMpër vitin 2013 para delegatëve tëKuvendit e paraqiti anëtari i KE tëLShPM Dushan Ristoski, i cili ndërtë tjerat, nënvizoi angazhimin e Lid-hjes për pagesën me rregull të pen-sioneve, mbrojtjen e përgjithshmeshëndetësore të pensionistëve tëmoshës mbi 65 vjeç, aplikimin ekartës sociale për secilin pensionistetj. Në fund, delegatët me aklamaci-on aprovuan: Raportin për punë nëvitin 2012, me raportin financiar dhellogarinë përfundimtare, si dhe Prog-ramin për punë të ShP Kërçovë përvitin 2013. A. Ristoska

ShP Kërçovë

Me angazhime, në rezultate më të mira Prej datës 9 prill, Kompania Sllo-

venia Grup, solli ofertë të re përpensionistët në Maqedoni – te-

levizion dhe linjë fikse telefonike meparapagesë më të ulët në treg. Me lin-jën fikse të ONE pensionistët në Ma-

qedoni fitojnë mundësinëtë shfrytëzojnë telefoninëfikse me çmim më të ulët tëparapagimit mujor të ve-tëm 149 denarëve në tremuajt e parë të kontratësdyvjeçare, respektivisht348 denarë për muaj,çmim i njëjtë për thirrje nërrjetin lokal dhe nacionalkah rrjetat fikse prej 1,9denarë minuta, pajisje

fikse pa pagesë i lehtë për përdorim,për instalim dhe për kyçje pa pagesë.

Mini Bum-TV i ri i ONE është zgjid-hje e thjeshtë për pensionistët që t’ipërcjellin kanalet më të rëndësishmetë TV, me fotografi kristale dhe zë tëqartë në 16 televizione të Maqedonisësi dhe ato regjionale.

Pakoja linjë fikse dhe TV është nëdispozicion për të gjithë pensionistëtvetëm me çek të pensionit dhe doku-mentit për identifikim, që e bën proce-durën për marrjen e kësaj pakoje nëmënyrë të lehtë dhe të shpejtë.

K.S.

Ofertë e re e ONE

Televizion dhe linjë fikse për pensionistët

Pothuajse në të gjitha shoqatate pensionistëve-anëtare tëLShPM, filluan përgatitjet in-

tensive për garat revyale të këngë-ve, muzikës dhe lojërave, si dhe përgarat komunale dhe regjionale spo-rtive.

Revyali regjional i këngëve, muzi-

kës dhe lojërave do të mbahen më9 maj në Gostivar, më 11 maj nëOhër, më 12 maj në Dellçevë, më16 maj në Radovish, më 17 maj nëShkup (nikoqir ShP Kisella Voda)dhe më 18 maj në Veles.

Revyali republikan i këngëve, mu-zikës dhe lojërave do të mbahet më

4 qershor 2013 në Sallën univer-sale në Shkup.

Garat regjionale sportive do tëmbahen më 24 maj në Radovish,më 26 maj në Kratovë, më 28 majnë Gazi Babë-Shkup, më 8 qershornë Strugë, më 9 qershor në Nego-tinë, më 15 qershor në Vinicë, më16 qershor në Manastir, dhe më 23qershor në Karposh – Shkup.

Garat e 18-ta Republikane spor-tive të pensionistëve do të mbahennë fillim të shtatorit në Shtip. A.T.

Përgatitje për revyalin dhe lojërat sportive të pensionistëve

Faqen e redaktoi Baki Bakiu

ZDRAVSTVO PENZIONER plus april 201314

Spieweto e edna od osnovnitepotrebi na ~ovekot, a stresovi-te vo tekot na denot doveduvaat

do naru{uvawe na spieweto. Za sre}a,postoi na~in kako da go re{ite prob-lemot so nesonicata. Fakt e deka se-koj mo`e da strada od nesonica, nopo~esto se javuva kaj `enite i kajpostarata populacija. Nesonica ~estogi ma~i i bolnite, pu{a~ite i alkoho-li~arite. Vo posledno vreme nesoni-ca se javuva i kaj mladite. Iako ne mo-`e da se nare~e bolest, nitu pak eopasna po `ivotot, nesonicata sepakmo`e da predizvika frustracija, nes-tabilnost, depresija, pa duri i nrvnibolesti. Zna~i, nesonicata ne e bo-lest, no mu {teti na zdravjeto.

Vidovi nesonica - Postojat dvaosnovni vida nesonica: hroni~na, kojatrae nekolku dena, meseci, pa duri icela godina, i nesonica {to trae ne-kolku dena i obi~no e predizvikanaod nekoi stresni situacii. Nesonica-ta mo`e da se javi i vo drugi formi.Na primer, nemiren son so ~esti bu-dewa, po koi te{ko povtorno se zas-piva. Ova e karakteristi~no za licapo 60-ta godina. Budewe vo raniteutrinski ~asovi po koe nema povtornozaspivawe e karakteristi~no za pos-tarite lica ili za lu|e so seriozniproblemi. Golemi te{kotii pri zas-pivaweto, pak, obi~no se javuvaat kajpomladite.

Simptomi i pri~initeli - Neso-nicata naj~esto e predizvikana od ne-koi slu~ki za koi voop{to ne pomis-luvate kako na pri~initeli, na pri-mer, preselba, promena na klimatskiuslovi, depresija, gri`i, taga, bolka(edna od naj~estite pri~ini), visokkrven pritisok, nikotin, kofein,droga i sli~no. Duri i tabletite zaspiewe mo`at da pridonesat za naru-

{uvawe na spieweto.Kako da si pomognete - Za da ja po-

bedite nesonicata treba da vlo`itegolem trud i da imate voqa, no naj-va`no od se e deka mo`ete sami da sipomognete, na na~in i vo vreme {tovam vi odgovaraat. Se razbira, mo`eda pobarate pomo{ i od psiholog iliod lekar, no vo pove}eto slu~ai toa nee potrebno. Ona za {to treba da sepodgotvite e promena na na~inot na`ivot.

Promena na okolinata - Vo borba-ta so ovoj neprijatel, pred se, potre-ben vi e udoben krevet vo soba kade{to nema vreva. Najdobro e koga soba-ta e izolirana, odmereno topla i za-temneta. No, toa ne e sekoga{ mo`no,zo{to mo`ebi imate "veseli” sosedi,ili va{iot partner r~i, no sekoga{postoi na~in nekako da si pomognete.Dokolku krevetot ne vi odgovara,vedna{ zamenete go so nekoj vo koj }ese ~uvstvuvate udobno. Posvetuvajtemnogu vnimanie na higienata, kako ina miriite vo sobata vo koja spiete.Ako, vi pre~i svetlinata, smenete gizavesite ili koristete maska za o~i-te. Normalno, dokolku imate sproti-ven problem i ne mo`ete da spiete vomrak, trgnete gi malku zavesite odprozorecot za da vleguva svetlina oduli~noto osvetluvawe.

Spored istra`uvawata edna od naj-golemite pri~ini za nesonicata evrevata, no ako ne postoi na~in da jaspre~uvawe, problemot }e go re{iteso mali ~ep~iwa za u{i.

Za dobar son pred spiewe mo`eteda pravite i lesni ve`bi za opu{-tawe, a ako ne vi pomogne ni{to odnavedenoto, porazgovarajte so sose-dite da se obidat da bidat potivki.

Promenete go na~inot na `ivot -Dokolku ne vi pre~at navedenite pri-

~initeli na nesonica, a i ponatamu nemo`ete da spiete najmalku po sedum~asa, vreme e za nekoi promeni vo va-{eto sekojdnevje. Za po~etok treba dase otka`ete od site stimulansi. Toazna~i deka treba da gi isfrlite ka-feto, ~ajot, alkoholot, nikotinot, ga-ziranite pijalaci, za~inite, tableti-te za slabeewe i sli~no. Redovnove`bajte ili bidete fizi~ki aktivni,vovedete si rutina sekoja ve~er daspiete po 7-8 ~asa i sekoga{ legnu-vajte i stanuvajte vo isto vreme. Eden~as pred da otidete na spiewe, opu{-tete se i fizi~ki i psihi~ki, podgot-vete si topla bawa, ve`bajte joga ilipro{etajte, slu{ajte muzika, ~itajtekniga... Zamenete gi negativnite mis-li so pozitivni i odete vo krevet sa-mo koga ste navistina umorni. Izbeg-nuvajte da spiete preku den, bez raz-lika kolku ste umorni. Ne legnuvajtesi koga ste pod stres, po karanicata sopartnerot, ne gledajte televizija vokrevet i ne jadete vo krevet. Isto ta-ka ne e dozvoleno spiewe pred tele-vizor nitu jadewe mnogu docna. I nekrevajte panika ako ne mo`ete vedna{da zaspiete, bidej}i ako se nervirate{to ne mo`ete da zaspiete go zgole-muvate nivoto na stres i u{te pote{-ko }e zaspiete! Se razbira, za da jaizbrkate nesonicata ne mora da giprimenite site soveti. Odlu~ete {tobi mo`elo najmnogu da vi pomognat iprimenete go toa, a ako ne vi pomogneedno, probajte so drugo. Dodeka setrudite da go re{ite problemot sonesonicata ni za moment ne zabora-vajte ja svojata cel: da zaspiete.

Hrana {to mo`e da vi pomogne -Ako imate problem so nesonica, predse izbegnuvajte da jadete neposrednopred legnuvawe. Najdocna eden ~aspred spiewe napijte se toplo mleko somed, izedete par~e leb so med, napij-te se ~a{a ~aj od bilki ili pak toplavoda so med i so limon. Z. Kaceska

Hemoroidite se delo na moderno-to vreme. Okolu 50 do 85 otstood lu|eto barem edna{ godi{no

se sre}avaat so ovaa bolest i ne jasmetaat za seriozna bidej}i ~esto he-moroidite sami is~eznuvaat. Sepak,vo pove}eto slu~ai e potrebno le~e-we i promena na na~inot na `ivot.

Nemojte da ~ekate hemoroidite danapreduvaat do 4 stepen, bidej}i to-ga{ te{ko i bolno se le~at. Zemete girabotite vo svoi race i zapo~nete soprirodno le~ewe na hemoroidi!

Potisnete ja pri~inata i re{itego problemot - Vo le~eweto na kojabilo bolest najnapred treba da se znaepri~inata, a potoa istata da se potis-ne. Ubla`uvaweto na simptomite sopomo{ na kremi i kupki mo`e privre-meno da go olesni problemot, no nemada go re{i. Pri~ina za pojavata hemo-roidi e pritisokot na malite krvni`ili koi go opkru`uvaat anusot i dol-niot rektum i sozdavaat pro{iruvawe{to go narekuvame hemoroidi.

Mo`e da ima pove}e pri~ini za toa,pronajdete ja va{ata i otstranete ja.

Nepravilna rabota na crevata Lo{ata ishrana doveduva do ne-

pravilna rabota na crevata. Napre-gawe dodeka gi praznime crevata epri~ina za hemoroidi kaj mnogu lu|e.Pravilnata ishrana }e vospostavinormalna rabota na crevata. Podo-brete ja va{ata ishrana. Namalete govnesot na brza hrana, zemajte pove}evoda (2-3 litra dnevno) i namirnicikoi sodr`at mnogu vlakna - ovo{je,zelen~uk i integralni `itarici.

Prekumerno sedewe - Postojanotosedewe mo`e da predizvika ne samo

bolki vo grbot, tuku i hemoroidi.Onie koi dolgo vreme pominuvaatsedej}i, ~esto stradaat od hemoroidi.Ako e toa mo`no, namalete go sede-weto. Stanuvajte posle 20 minuti,pro{etajte se i rastegnete se. Akova{ata sostojba poradi sedeweto sepove}e se vlo{uva, razmislete zapromena na rabotata.

Moderni WC-a - Mnogu alternativ-ni lekari smetaat deka moderniteWC-a so sebe donele mnogu zdravs-tveni problemi, vklu~uvaj}i gi i he-moroidite. Navodno, staromodniotna~in na praznewe na crevata so ~u~-nuvawe pove}e odgovara na fiziolo-gijata na na{eto telo i ovozmo`uvapobrzo i polesno praznewe na creva-ta. Tokmu zatoa hemoroidite se re~i-si nepoznati vo nekoi ruralni podra-~ja, kade se u{te ne se koristi mod-erno WC.

Bilki za le~ewe na hemoroidi:Lesen Brest (Ulmus Fulva) - Lesni-

ot brest amerikanskite plemiwa gokoristat ve}e stotini godini za le-~ewe rani, ~irevi i razli~ni vidovivospalenija. Osven toa, lesniot breste korisno sredstvo za le~ewe proliv,neredovna rabota na crevata, duode-nalni ulceri, hemoroidi i `garavica.

[irokiot spektar na deluvawetona lesniot brest go pravi mnogu ko-risna i lekovita bilka.

Div kosten (Aesculus Hippocasta-num) - Diviot kosten ja jakne i stim-ulira rabotata na krvnite `ili ideluva protiv vospalenie. Se koris-ti vnatre{no i lokalno - za olesnu-vawe na simptomite na nadvore{nitehemoroidi. T.G.

Se slu~uva vo tekot na zimata dase ~uvstvuvame bezvolno iizmoreno, ~esto depresivni i so

nedostatok na energija, a pri~inata zatoa mo`e da se krie vo nedostatok nason~evi zraci, bidej}i na{eto psiho-fizi~ko zdravje e zavisno od son~e-vata svetlina, a vo tekot na mra~nitezimski denovi ovoj problem doa|a doizraz. Se smeta deka lu|eto koi `ive-at vo zemji so malku son~evi denovipo~esto patat od depresija, nesonicai ostanati tegobi koi se smeta deka sepovrzani so nedostatok na sonce.

Od damne{ni vremiwa sonceto sesmetalo za najdobar prijatel na ~ove-kot i taa drevna mudrost va`i i dodenes. I pokraj toa, lu|eto za `al, nesamo vo zimskiot period, tuku i vo te-kot na celata godina pogolem del odvremeto go pominuvaat vo zatvorenprostor poradi doma{nite obvrskiili od bilo koi pri~ini zaboravaj}ina blagodeti koi ni gi nudi sonceto -na{iot priroden iscelitel. Sigurnose pra{uvate {to e vistina i zo{tospored edni sonceto e va`no, a spo-red drugi opasno?

Sonceto ni dava dovolno koli~es-tvo na vitamin D, koj e povrzan somnogu va`ni `ivotni procesi vo orga-nizmot. Izbegnuvaj}i go izlo`uvawe-to na sonce, lu|eto mo`at da obolatod slednive bolesti poradi nedosta-tok na vitaminot D: visok krven pri-tisok, rak na dojka, prostata i debel-too crevo, bolesti na koskite i na za-bite, slabosti na muskulniot sistem,debelina, multipleks skleroza, dep-resija, pad na imunitetot bidej}i na-{iot imunolo{ki sistem ne mo`e dase aktivira bez vitaminot D i drugo.Osven {to ja jakne odbranbenata spo-

sobnost na teloto, vitaminot D gi re-gulira rastot na kletkite i hormo-nalnata ramnote`a. Vitaminot D goima vo nekoi prehranbeni produkti,

no primaren izvor na vitaminot D ne eishranata, tuku izlo`enosta na telo-to na son~evite zraci. So istra`u-vawe e utvrdeno deka organizmiteizlo`eni na neprirodna svetlost nefunkcioniraat kako {to treba, {tona kraj se odrazuva lo{o na nivnotozdravje i na `ivotniot vek. Na pri-mer, otkrieno e deka gluvcite izlo-`eni na neprirodna svetlost `iveatdvojno pokratko od onie izlo`eni nason~eva svetlina. Isto taka, decatavo u~ili{tata so nezdravo ve{ta~koosvetluvawe se zna~itelno ponemir-ni i imaat pote{kotii so pomnewetoi koncentracijata.

Zna~i, i nau~no e utvrdeno dekason~evata svetlina e tesno povrzanaso na{iot biolo{ki ritam i raspolo-`enieto. Posebno e biten faktot de-ka stresot i depresijata koi se golemi ~est problem na dene{nicata, zavi-sat od son~evata svetlina. ^ove~kototelo funkcionira pravilno edin-stveno ako `ivee vo harmonija so nea.Dnevnata svetlina koja ja primamepreku o~ite, ja stimulira epifizatakoja la~i serotonin - hormon odgovo-ren za pozitivnoto raspolo`enie,

spokojstvo i koncentracija. Vo tekotna no}ta, pak, pri namalena svetlost,epifizata la~i melatonin - hormonkoj e zaslu`en za kvaliteten son. Sodrugi zborovi, dnevnata svetlina,osobeno son~evata, e odgovorna za na-{eto mentalno zdravje i mentalnaramnote`a pove}e otkolku {to mo`e-me i da zamislime.

Koga stanuva pak zbor za {tetnostaod sonceto, odnosno od UV zracite seprepora~uva da se upotrebuvaat za{-titni kremi, no ne so mnogu visokza{titen faktor bidej}i preparatiteza za{tita od sonce mo`at pove}e da{tetat otkolku da koristat.

So toa {to ne se izlo`uvame nasonce ili se {titime od UV zra~e-weto, se li{uvame od blagodetite nason~evite zraci i go zagrozuvame sop-stvenoto zdravje. Ko`ata ne e edin-stveniot ~ove~ki organ, a kremite ja{titat samo nea, a tie se najva`ni zastarite lu|e i decata, kaj prvite za-toa {to ko`ata e stara i bez elastin,a kaj vtorite zatoa {to e mnogu ne`nai osetliva. Inaku, osven preku ko`a-ta, na{iot organizam son~evite zracigi prima i preku o~ite. Noseweto na-o~ari za sonce go ograni~uva vlijaniena UV zracite, no o~ilata treba da sekvalitetni bidej}i vo sprotivno mo-`e da predizvikaat i {teta. Prido-bivkite od son~evata svetlina se ne-merlivi, no ne treba da se preteruvavo izlo`uvaweto na teloto na sonce.

Za `al, vo poslednite godini, stra-vot od izlo`uvaweto na sonce premi-nuva vo op{ta paranoja. Vreme e tak-voto mislewe da se promeni i sonce-to da bide dobredojdeno vo na{ite`ivoti kako na{ priroden iscelitel.

Jasmina Ivi}

Sonceto - na{ priroden iscelitel

Nesonicata mu {teti na zdravjeto

Alternativno le~ewe na hemoroidi

Holesterol - zbor koj sekoj od nasgo ima slu{nato, no so pogre{no zna-~ewe, velat najnovite rezultati odistra`uvawata. Iako toa zna~ewemo`ebi vi se vre`alo vo mozokot,istra`uva~ite prepora~uvaat da gozaboravite. Deka visok procent naholesterol e {teten, velat tie, e da-leku od vistinata. Vistinata e dekaholesterolot e najva`na materija vo~ove~kiot organizam.

The European Heart Journal objavi 3-godi{na studija koja pretstavuva is-tra`uvawe izvr{eno vrz 11.500 ispi-tanici, vo koja se tvrdi deka pacien-tite so nizok holesterol imaat rizikza smrt 2,27 pati povisok od onie sovisok holesterol!

The Journal of Cardiac Failure soop-{ti deka vo analiza izvr{ena vrz1.134 pacienti so srcevi zaboluvawaotkrile deka onie so nizok holeste-rol imaat najlo{i rezultati povrza-ni so srceto, dodeka onie so visokholesterol imaat podobri {ansi zapre`ivuvawe.

The American Geriatrics Society vo2003 godina objavi deka, kaj pacien-tite na vozrast nad 65 godini, so nivona holesterol i do 417 mg/dl, stapka-ta na smrtnost e poniska vo sporedbaso onie ispitanici ~ie nivo na ho-lesterol e pod 189 mg/dl, (kaj nas sedrugi merki, no biten e soodnosot).

U{te nekolku fakti koi se povrza-ni so vistinata za holesterolot:

Vo sekoj organizam ima 3 do 4 patipove}e holesterol otkolku {to mo`eda se vnese so jadewe.

Ako se vnesuva pomalku holesterol,

toga{ organizmot pove}e go sozdava iobratno.

Utvrdeno e deka niskoto nivo naholesterol sozdava pove}e bolestiod visokoto nivo. I onie so visok ionie so nizok holesterol imaat istbroj infarkti. Lu|e so visok holeste-rol `iveat podolgo od onie so nizok.

Iako od srce stradaat lu|e postariod 65 godini, stradaat i so visok i sonizok holesterol.

Visokiot holesterol ne e faktorna rizik kaj `enite bez razlika nagodinite.

Holesterolot go ima samo kaj `i-votnite, kaj rastenijata go nema.

Holesterolot ne e od vitalno zna-~ewe za zdravjeto, toj e od vitalnozna~ewe za `ivotot.

Verojatno mnogumina }e go postavatpra{aweto: {to e vistina, a {to ezabluda?! Dali sni`uvawe na nivotona holesterolot e golema gre{ka?! Vokrajna linija nepobitna vistina edeka ako se tretiraat simptomite navisok holesterol so lek, na koj bilona~in, oblik ili forma, toj ne ja is-klu~uva pri~inata za srcevi bolesti.Se tvrdi deka lekovite za negovo na-maluvawe predizvikuvaat seriozninesakani efekti koi se po{tetni odvisokiot holesterol... I da ne e ba{taka, sepak imajte go ovoj tekst na umi ne se izma~uvajte zatoa {to ne sme-ete ne{to da jadete. Kasnete, bidej}istresot koj se javuva zaradi zabrana-ta e mnogu poopasen od edno par~etorta ili par~e jagne{ko meso, no nepreteruvajte vo ni{to. Umerenosta vose e najdobriot LEK. M. Damjanoska

Vistinata za holesterolot

Poa|aj}i od faktot deka preven-tivnata edukacija i pregleditese najdobriot na~in za rano di-

jagnosticirawe ili spre~uvawe namnogu bolesti, ZP "Kumanovo” vo sora-botka so Crveniot krst, denivive zakumanovskite penzioneri organizira-{e predavawe na tema - rak na debe-loto crevo. Predava~ be{e d-r \or|iDeriban, subspecijalist gastroente-rohepatolog od Klinikata za gastro-enterohepatologija na Medicinskiotfakultet vo Skopje. D-r Deriban uka-

`a na faktot deka vo Makedonija go-di{no se dijagnosticiraat okolu 500novi slu~ai na zaboleni, no realnatabrojka e sigurno pogolema. I kaj ovaabolest, potseti toj, va`i pravilotona navremeno dijagnosticirawe i le-kuvawe. Podmolnosta doa}a ottamu{to vo raniot stadium ne se zabele-`uvaat odredeni simptomi, kako {toe toa slu~ajot vo ponapreden i docenperiod. Me|u rizik faktorite naj~es-to se spomenuvaat starosnata vozrastnad 50 godini, genetskata predispo-

zicija, hroni~ni vospalenija, {e}er-nata bolest, pieweto i pu{eweto.Pre`ivuvaweto zavisi od stadiumotna bolesta koja vo naj~est slu~aj sere{ava so hirur{ka intervencija.Preventivnite pregledi se temelatna takanare~eni skrining testovi,ili pojasno re~eno testovi i pregledina {irokata populacija za rano ot-krivawe na rakot na debeloto crevo.Samo na ovoj na~in i so vakov pristapmo`e da se obezbedi dolgotraen ispokoen `ivot, istakna d-r Deriban,koj na sredbata so kumanovskite pen-zioneri odgovori na mnogu postavenipra{awa. T. Anti}

Zdravstveno-preventivna edukacija

Oti{ol ~ovek na doktor i se po`alil:- Doktore, imam klaustrofobija, se pla{am od zatvoren

prostor.- A koga prv pat zabele`avte deka ja imate bolesta?- Sino}a. Trgnav nakaj kafana i se upla{iv deka e

zatvorena.* * *

Alo, Makedonsko radio?- Da povelete, u programa ste.- Slu{av li me svi s’g?- Da, da...- I u prodavnice kude {to slu{av radio?- Da, ka`ite...- Pero, sine, ne kupuj mleko i sirewe, baba ti ve} kupila!

* * *- Ja poznavate li mojata svekrva?- Da, zadovolstvo mi be{e da ja zapoznaam.- Oh, toga{ toa ne e mojata svekrva.

* * *Epitaf na nadgrobna plo~a:"Ovde le`i mojata sopruga... A jas doma po~ivam vo mir.”

* * *Se sretnale dvajca prijateli posle dolgo vreme.- Kaj si be ~ovek, te nema... {to pravi{?- Eve, odam da platam smetka za struja.- A inaku?- Inaku }e mi ja isklu~at.

* * *Trpe se vra}a od godi{en odmor. Kolegite go pra{uvaat:- Trpe, kako si pomina na odmor?- Isto kako vo vojnata - odgovara Trpe.- E kako toa? - pra{uvaat kolegite- Epa taka. Jas bev vo {umata, a Germancite vo hotelite.

* * *Trpe vidno nervozen vleguva vo kafana so pu{ka i vika:- Koj imal seks so `ena mi!?A od strana nekoj mu dofrlil:- Ma nema{ dovolno kur{umi.

* * *Dedoto mu veli na vnukot:- Brzo, skrij se, doa|a u~itelot, a ti denes ne otide na

{kolo!Na toa vnukot mu odgovoril:- Ti skrij se, jas utrovo im javiv deka si umrel.

ZABAVAPENZIONER plus april 2013 15

Edna{ nekoja lisica pad-nala v bunar, pa ne znaej}ikako da izleze, bila prinu-dena da ~eka. Naminal `edenjarec i po~nal da ja ispra{u-va dali e dobra vodata. Kri-ej}i ja svojata nevolja, lisi-cata ja falela vodata, sakaj-}i da go namami jarecot dasleze vo bunarot. Toj slegol,se iznapil voda i duri potoapo~nal da razmisluva i da japra{uva lisicata kako }e izlezat od bunarot. Lisicata mu rekla:

- Jas smisliv kako }e se spasime dvajcata. Ti opri gi prednite no-ze na yidot i pribli`i gi rogovite, pa otkako jas }e se ka~am gorepreku tvojot grb, }e te izvle~am i tebe.

Po dolgo nagovarawe, jarecot se soglasil. Lisicata mu ripnala naple}i, mu stapnala na rogovite, izlegla od bunarot i po~nala da seoddale~uva. Koga jarecot ja prekoril deka go kr{i vetuvaweto, taase svrtela i mu rekla:

- Ubavecu, da ima{e tolku um kolku {to ima{ vlakna na bradata,ti nema{e ni da sleze{ v bunar pred da razmisli{ kako }e izleze{.

Lisicata i jarecot

M.T.

Humor

KRSTOZBORLu|eto vo treto doba retko gi slu{aat svadbenite yvona za se-

be, iako se slu~uva ponekoga{, no po~esto toa se slu~uva, se raz-bira, kaj nivnite deca i vnuci. Svadbenite obi~ai se razlikuvaatod zemja do zemja, pa duri i od grad do grad. Eve nekoi pointeres-ni:

Marokanskite nevesti go zapo~nuvaat denot na svadbata soceremonijalno bawawe vo mleko, a pred toa racete i stopalataim se iscrtuvaat so kana.

Estonija - Na mlado`enecot mu gi vrzuvaat o~ite i go vrtatvo krug. Ne`enetiot ma` na ~ija glava mlado`enecot }e go stavi{e{irot - sleden koj }e se `eni.

Muslimanskite nevesti ja menuvaat oblekata nekolku pativo tek na denot na svadbata.

Vo Japonija postoi tradicija na ritualno piewe na devet~a{i sake vo tekot na svadbenata ceremonija.

Italijanite ja se~at vratovrskata na mlado`enecot i giprodavaat delovite za da go "finansiraat” nivniot meden mesec.

Anglosaksonskiot mlado`enec mora da ja dopre petata na~evelot na nevestata, gest {to ja simbolizira negovata nadmo}nad nea.

Letonskite nevesti se "kidnapirani“ od mlado`enecite, patie mora da platat otkup (pesna ili tura pijalok) za da im givratat nazad.

Finska - Na ven~avka majkata na mlado`enecot dr`i ~inijanad glavite od mladite koga }e go zaigraat prviot tanc i jaispu{ta da padne. Brojot na par~iwa na koi }e se skr{i ~inijatapretstavuva broj na deca koi }e gi ima parot.

Na ruska pravoslavna ven~avka mlado`enecot i nevestatatr~aat do tepihot na koj ja davaat zakletvata. Koj }e stasa prv }ebide glaven vo ku}ata.

Vo [vedska majkata na nevestata i dava zlatna pari~ka kojataa ja stava vo desniot, a tatkoto i dava srebrena za vo leviot~evel. Ova e za da imaat bogat `ivot i blagosostojba.

Evrejski obi~aj e ven~alniot prsten da bide potpolnoednostaven, bez skapoceni kamewa ili oznaki. Ova simbolizirave~na qubov - nema ni{to {to ozna~uva po~etok i kraj.

Vo Germanija mladencite zaedni~kiot `ivot simboli~no gozapo~nuvaat so se~ewe na steblo. Vo ovaa zemja toa e tradicija dokoja se dr`at mladite kako vo `ivotot site te{ki zada~i bi gosovladuvale zaedno i so uspeh.

Vo Meksiko gostite formiraat srce okolu parot koj go igrasvojot prv tanc. Mladite posle tancot "vrzuvaat jazol “.

Vo ^e{ka obi~aj e prijatelite na nevestata da se skrijat vonejziniot dvor, da posadat drvo i da go nakitat so vapcani lu{piod jajca i raznobojni ma{ni.

Vo Holandija mladencite vo dvorot okolu svojot domposaduvaat liljani kako simbol na obnovuvawe na nivnata sre}ai qubov so sekoja nova sezona.

Vo Britanija se smeta za sre}a ako oxa~ar dojde naven~avkata i da ja bakne nevestata.

Vo Sudan na ven~avkata se spaluvaat sedum ra~ki od metlaod strana na glavnata deverica {to simbolizira otfrluvawe nalo{ite naviki pred brakot.

Z. K.

ZANIMLIVOSTI

SKANDI NIKAKVECNIKAKVEC @URNALIST@URNALIST “ID EST““ID EST“ TONTON SKANDISKANDI@ENSKO@ENSKOIME NAIME NAGALENOGALENO

ABEBEABEBEBEKILABEKILA

ITALI-ITALI-JANSKOJANSKO@ENSKO@ENSKO

IMEIME

POKAZNAPOKAZNAZAMENKAZAMENKA

NNNNAAAA[[[[ PPPPEEEEJJJJAAAA^̂̂̂NNNNAAAA

FFFFOOOOTTTTOOOOSSSSOOOOTTTT

KROJKA,KROJKA,KROJKROJ

PRISVOJNAPRISVOJNAZAMENKAZAMENKA

ENA VEKOENA VEKO

STARSTAR@ITEL NA@ITEL NAMEKSIKOMEKSIKOREKA VOREKA VO[PANIJA[PANIJA

“EL. INDUS“EL. INDUS--TRIJA“TRIJA“

@. IME NA@. IME NAGALENOGALENO

(SLAVICA)(SLAVICA)

APARAT ZAAPARAT ZAKOPIRAWEKOPIRAWEVULKAN NAVULKAN NASICILIJASICILIJA

AMADEOAMADEOAVOGADROAVOGADROGL. GRADGL. GRAD

NANAUKRAINAUKRAINA

AMER. VOENAMER. VOENAVIONAVION

STAR GRADSTAR GRADVO MALAVO MALA

AZIJAAZIJA

ANITAANITAEKBERGEKBERGDETSKODETSKO

PLA[ILOPLA[ILO

KRAT.KRAT.GODINAGODINAPR.N.E.PR.N.E.

GRAD VOGRAD VOSENEGALSENEGAL

AMPERAMPERNEPOZNATANEPOZNATAVO MATEMVO MATEM--

ATIKATAATIKATA

RUDARKIRUDARKIOTVORIOTVORI

KLISURAKLISURA

@ENSKO@ENSKOIMEIME

JANTARJANTAR

GODI[NAGODI[NAPRIREDBAPRIREDBA

STEGASTEGA(RAZG.)(RAZG.)

VESNIK,VESNIK,GLASNIKGLASNIK

NAAREDBA,NAAREDBA,ZAPOVEDZAPOVEDDOEN^EDOEN^E

SELO VOSELO VODEMIRDEMIRHISARHISAR

VID OTROVID OTRO--VEN GU[TERVEN GU[TER

RE@ISEROTRE@ISEROTJOVANJOVAN

STUDENASTUDENA

SKANDISKANDI Z.Z.

PRISTA-PRISTA-NI[TENI[TE

VOVO[VEDSKA[VEDSKA

GRMU[KIGRMU[KI POMO[,POMO[,MOLBAMOLBA

DENARDENAR

KRAT. ZAKRAT. ZADR@AVATADR@AVATA

AJOVAAJOVA

FILM SOFILM SOXULIJAXULIJA

ORMONDORMONDPREDMETPREDMET

(LAT.)(LAT.)

DEL ODDEL ODBRA[. [TOBRA[. [TO

GO ZEMAGO ZEMAVODEN.VODEN.

SUVI GRANKISUVI GRANKI

BOG VOBOG VONORDISKANORDISKAMITOLOG.MITOLOG.SRED. DELSRED. DELOD LULETOOD LULETO

GER. ARTISTGER. ARTISTSA[ASA[A

INIC. NAINIC. NAARTISKATAARTISKATA

GREJGREJ

VLADARIVLADARI

HEKTARHEKTAR

DEL ODDEL ODOBLEKAOBLEKA

BORBOR

PIJANICAPIJANICA

POTREBAPOTREBAZA JADEWEZA JADEWE

GAUSGAUS@ENSKO@ENSKOIME NAIME NAGALENOGALENO

IDAIDALUPINOLUPINO

ANIANI@IRARDO@IRARDO

ALALKORALIKORALI

UMETNOSTUMETNOST

@RTVENIK@RTVENIK(LAT.)(LAT.)

OBLAST VOOBLAST VONEKOGA[NANEKOGA[NAMESOPOTA.MESOPOTA.

PLANINAPLANINAVOVO

MAKEDO-MAKEDO-NIJANIJA

EL SADATEL SADATEKSPERTEKSPERT

ZAZAALOPATIJAALOPATIJA

DEL ODDEL OD[IVA^KI[IVA^KIPRIBORPRIBOR

LELEK,LELEK,OFKAWE,OFKAWE,PLA^EWEPLA^EWE

R.N.R.N.

ENERGIJAENERGIJA

POLUSKA-POLUSKA-POCENPOCENKAMENKAMEN

EGIPETSKIEGIPETSKIBOGBOG

AMER.AMER.MAJMUNMAJMUN

VID BOLESTVID BOLESTKAJKAJ

OVCITEOVCITEROBERTROBERTMI^AMMI^AM

PRIJATEN,PRIJATEN,MILMIL

@ENSKO@ENSKOIMEIME

(DRAGICA)(DRAGICA)ALTALT

STARSTARSLOVENSLOVEN

ALEKSANDAR OPARINALEKSANDAR OPARIN

@ENSKO IME (EDITA)@ENSKO IME (EDITA)

INICIJALITE NAINICIJALITE NAARTISTOT NAVARAARTISTOT NAVARA

OPERSKI YVEZDIOPERSKI YVEZDI

TALIUMTALIUMALAL

KORALIKORALI

VIDICI PENZIONER plus april 201316

Neodamna pred qubitelite napi{anata re~ vo Ku}ata na Ura-nija, vo Ohrid, be{e promovi-

rana tretata stihozbirka na MarijaMladenovska, naslovena kako "Zabo-ravenata gradina”.

- ^itaweto na pesnite na MarijaMladenoska prilega na prelistuvawena album so pedantno stokmeni fo-tografii vo koi e zbran cel eden `i-vot, samo {to ovie fotografii se vostihovi i vo niv sekoj ~itatel neiz-be`no }e prepoznae del od sebe. Bezprigodni~arska euforija mo`e da seka`e deka stanuva zbor za edna dol-gogodi{na poetska tkaenka, koja, eve,vo vid na ostvaren podvig na MarijaMladenoska, izleguva na megdan da goizdr`i qubopitniot i strog pogled

na ~itatelot, - se veli vo re-cenzijata na knigata na pisate-lot Risto Lazarov.

Zoran Ja}imoski, koj be{eeden od promotorite na knigata,istakna deka nejzinata poezijaja krasi sugestivnata mo} na na-jednostavno i gri`livo odbranizborovi.

Pred prisutnite se obrati iavtorkata Marija Mladenoska,koja se zablagodari za pod-dr{kata dobiena od nejziniteprijateli i sorabotnici. Pokraj ovaastihozbirka, Mladenoska e avtorka nau{te dve i toa "Moeto ezero” i "Moja-ta posledna generacija”.

Inaku, Marija Mladenoska e rodenavo Kraguevac, Srbija, a Ohrid i Make-

donija se nejzinoto `ivotno prista-ni{te. Denes kako penzioner e akti-ven ekologist, poet i ~len na Litera-turnata dru`ina na Aktivot na penzi-onerki pri ZP Ohrid i Debrca.

K.Spaseski

Promovirana "Zaboravenata gradina# na Marija Mladenoska

Re~isi edna decenija ste penzi-oner. Vo Zdru`enieto site Veznaat kako eden od poaktivni-

te ~lenovi. Ka`ete ni kako se zdo-bivte so toj imix?

Sekoga{ dodeka rabotev a i potoakako penzioner, vodev i vodam akti-ven i sodr`aen `ivot. Aktivnosta meispolnuva i mi gi pravi denoviteprijatni i raznovidni. Koga na toa }ese dodade disciplina i odgovornost,rezultatite ne mo`at da te odminat.Vo Zdru`enieto na penzioneri setrudam da pridonesam za negova afi-rmacija, no i za afirmacija na penzi-onerite vo celina, bidej}i sakam dadoka`am deka vo nas ima potencijalkoj mo`e da bide iskoristen. So sportse zanimavam dolgi godini i takaprodol`iv i po penzioniraweto. VoZdru`enieto sum pretsedatel na Ko-misijata za sport i rekreacija, a ~lensum i na Izvr{niot odbor. Pokraj toaod neodamna stanav ~len i na peja~ka-ta grupa. Kako {to gledate aktivensum sekade kade {to mo`am.

Pred po~etok sme na sportskitenatprevari i revii na pesna, muzikai igri koi gi organizira SZPM zapenzionerite od zdru`enijata - ~le-nki na Sojuzot. Se podgotvuva li Va-{eto zdru`enie za niv?

Da, i toa intenzivno. Iako se slo-`uvame so "Bitno e da se u~estvuva...”vo sekoj od nas ima `elba i da se pos-tignat {to podobri i pozabele`itel-ni rezultati. Me|u onie koi aktivno

}e u~estvuvaat i vo sportskitenatprevari i na reviite sum ijas. ]e se natprevaruvam vostrela{tvo. Se nadevam deka }epostigneme dobri rezultati ikako poedinec i kako zdru`eniei }e se plasirame za u~estvo naOsumnaesettite republi~kisportski penzionerski natpre-vari. So peja~kata grupa }eu~estvuvame na Regionalnatarevija na pesni, muzika i igri voregionot vo koj pripa|a na{eto zdru-`enie, a ako na{iot nastap se ocenikako interesen i dobar mo`ebi }enastapime i na Republi~kata revijakoja }e se odr`i vo juni vo Univer-zalnata sala vo Skopje. Se nadevamdeka na{eto zdru`enie i na dvetemanifestacii }e se pretstavi vo naj-dobro svetlo.

Osven {to aktivno u~estvuvate vorabotata na Zdru`enieto {to u{tespa|a vo sodr`inata na Va{eto pen-zionersko sekojdnevje? Kako Vi mi-nuvaat denovite?

Denot mi e ispolnet i isplaniran.Im pomagam na }erkite okolu vnucite.Imam tri vnuki i eden vnuk. Jas sumodgovoren za matematika. I na moitevnuci pokraj drugoto, im ka`uvam i giu~am deka trudot i disciplinata semnogu bitni za uspeh vo `ivotot. Takagi u~ev i nivnite majki i tie se denesuspe{ni mladi akademski gra|ani sokoi se gordeam.

Koga }e najdam slobodno vreme

sportuvam. Igram ping-pong i stre-lam. Sakam i da ~itam slu{aj}i tivkamuzika. Omileni mi se knigi so psiho-lo{ka sodr`ina i drami. [to seodnesuva do muzikata sakam i ubavaseriozna muzika i dobri makedonskinarodni pesni od na{eto bogato fol-klorno nasledstvo. Redovno go ~itami na{iot vesnik "Penzioner plus” vokoj ima mnogu interesni sodr`ini. Jasno i moite sosedi i prijateli penzio-neri sekoga{ so netrpenie go ~ekameda izleze. Bi bilo ubavo da izleguvai dvapati mese~no, no edno se `elbi-te, a drugo se mo`nostite. Isto taka,sakam da pe{a~am i toa go pravam se-koga{ koga }e mi se pru`i mo`nost.Se na se, jas sum eden aktiven penzio-ner koj pokraj se go saka drugaruvawe-to i prijatelstvoto, zatoa i sum akti-ven vo Zdru`enieto koe so mnogutesredbi, ekskurzi i raznovidni dej-nosti, mi ovozmo`uva da go realizi-ram seto ona {to mi gi pravi penzio-nerskite denovi ubavi i ispolneti.

Kalina S. Andonova

Razgovor so Todor Iliev od ZP ^air

Aktiven i po penzioniraweto

Veli~estveno be{e da se bidena pettata po red i ve}e tra-dicionalnata sredba na pen-

zionerite {to se odr`a vo restora-not "Arena” vo Tetovo. Vo sabotatana 20 april ovde se sobraa okolu700 penzioneri od re~isi site kra-i{ta na Makedonija. Tie se zabavu-vaa, igraa i peeja, razmenuvaa is-kustva, razubavuvaj}i gi penzioner-skite denovi. A ovde vo Tetovo sesobraa pretstavnici na penzioner-skite zdru`enija od skopskite op-{tini Gazi Baba, \or~e Petrov,Karpo{ i Taftalixe, kako i od Bi-tola, Veles, Gostivar, Debar, Ki~e-vo, Kratovo, Kru{evo, Negotino,Ohrid, Prilep, Radovi{, Resen,Sveti Nikole, Struga i [tip, i odgradot doma}in - Tetovo.

Na po~etokot, dobredojde na pri-sutinte im posaka Sofija Simoska,pretsedatel na Aktivot na pen-

zionerki pri ZP Teto-vo. Potoa penzioner-kite i penzionerite gipozdravi novoizbra-niot gradona~alnik naop{tina Tetovo, TeutaArifi:

"Zadovolstvo e da sebide vo va{a sredina,da se prisustvuva nasredba na onie {tovlo`ile maksimalninapori vo svojot rabo-ten vek, po koj ostana-

le vo vistinska kondicija. ]e seobideme da gi koristime va{ite so-

znanija i `ivotni iskustva. NaZdru`enieto na penzioneri od Te-tovo }e im dademe sesrdna pomo{“,re~e Arifi. Pretsedatelot naSZPM Dragi Argirovski po poz-dravot i ~estitkite za izborot natetovskata gradona~alni~ka, izra-zi nade` deka zdru`enijata }e pro-dol`at so organizirawe vakvi sre-dbi, no i so mnogu drugi sodr`ini odsportski i kulturno-zabaven `ivot.Argirovski gi izvesti prisutnitedeka na ovogodi{nata me|unarodenFestival na treto `ivotno doba voQubqana, na{ata zemja }e ja pret-stavuva ZP Tetovo. Prisutnite gipozdravija i Gojko Eftoski, pret-sedatel na Sobranieto i [abanAzizi, pretsedatel na Izvr{niotodbor na ZP Tetovo, koi im se obra-tija na makedonski i albanski jazik

i oficijalno sredbataja proglasija za otvo-rena.

Posetata vo Tetovomnogumina od prisut-nite na sredbata, jaiskoristija da pro{e-taat do turisti~kite,kulturnite i istoris-kite znamenitosti:Popova [apka, kom-pleksite "Arabati ba-ba Te}e” i Le{ok, [a-renata Xamija i drugi.Seto toa zna~e{e edno

novo do`ivuvawe, predizvik i denza pomnewe. S. Dimovski

Zbratimenite zdru-`enija na penzio-neri "Kumanovo” -

Kumanovo i Voeni pen-zioneri na 6-ti april2013 godina organizi-raa ednodnevna zaed-ni~ka ekskurzija voVrawe vo sosedna Re-publika Srbija. Okolu300 penzioneri od oviezdru`enija go posetijaovoj poznat grad po bo-gatata kultura i tradi-cii, pri {to obikolijai nekoi istoriski znamenitosti vookolinata. Pri pro{etkata niz gra-dot pogolem broj penzioneri ja pose-tija i Muzej ku}ata na poznatiot pisa-tel Bora Stankovi} kade se zapoznaaso negovoto `ivotno delo i pridonesvo srpskata literatura.

Ekskurzijantite ja posetija i nada-leku poznatata Vrawswka Bawa, edi-nstvena vo Evropa so najtopla mine-ralna voda od 94 do 110 stepeni Cel-ziusovi, koja izbiva na povr{inata nazemjata od 10-tina izvori so kapaci-tet od 140 litri vo sekunda. Posebeninteres kaj posetitelite predizvika

lekovitosta na vodata bogata so mi-nerali, sumpur i alkalni sostojki koiuspe{no le~at revmati~ni, nevro-lo{ki, ginekolo{ki zaboluvawa ipostraumatski te{ki sostojbi. Soz-nanieto deka cenite vo Bawata semo{ne privle~ni i bez ograni~uvawaza stranski dr`avjani, gi izraduvaposetitelite, koi vo ubaviot ambientna okolinata ostanaa podolgo da sedru`at, da razgovaraat i da se zaba-vuvaat. Ovoj den ostavi nezaboravenvpe~atok kaj penzionerite od dvetezbratimeni zdru`enija.

M.D.

ZP Kumanovo i ZVP

Zaedni~ka ekskurzija vo Vrawe

Kompanijata ONE Telekom Slove-nia Grup od 9-ti april vovedenova ponuda za penzionerite vo

Makedonija: televizija i fiksna te-lefonska linija vo mini-paket ponajniska pretplata na pazarot na va-kvi ponudi. Ovie novi uslugi name-neti za penzionerite se vsu{nostprodol`uvawe na dosega{nata dobrasorabotka na SZPM i kompanijataONE.

Paketot go promovira{e na pres-konferencija Viktor Donevski, di-rektor za marketing kompanijata, kojme|u drugoto re~e:

- Penzionerite se na{a omilenacelna grupa so koja sorabotuvame sozadovolstvo. Ponudeniot mini-pakete so cel da go pomogneme na nekoj na-~in nivniot skromen buxet i da imovozmo`ime da im ostanat sredstvaza drugite nivni potrebi. Kako {to epoznato od 1 juni 2013 godina vo Ma-kedonija televiziskite kanali }ezra~at isklu~ivo vo digitalen oblikspored preporakite na Evropskataunija. Zemaj}i go ovoj mini-paket pen-zionerite }e ja do~ekaat digitali-zacijata podgotveni, bidej}i nema daima potreba od nabavka na dodatendigitalen priemnik za onie koi pose-

duvaat postari TV-priemnici bidej}i sopaketot dobivaat bes-platen Mini Boom TV.Vo paketot penzione-rite dobivaat fiksnatelefonska linija,priemnik za digitalnikanali koj lesno se in-stalira i rakuva i setotoa po mo{ne niskamese~na pretplata odsamo 149 denari vo pr-vite 3 meseci, odnosno348 denari mese~no vonarednite meseci od

dvegodi{niot dogovor. Cenata za lo-kalnite i nacionalnite povici konsite fiksni mre`i e 1,9 denari minu-ta. Instalacijata i priklu~okot sebesplatni.

Noviot Mini Boom TV na ONE e naj-ednostavno re{enie za penzioneriteda gi sledat najgledanite TV-kanali,so kristalno jasna slika i zvuk na 16makedonski i regionalni televizii.Paketot e dostapen za dosega{nitekorisnici na uslugite na ONE i za si-te penzioneri so penziski ~ek i doku-ment za identifikacija, {to ja praviprocedurata za dobivawe na istiotisklu~itelno lesna i brza.

Na pres-konferencijata zboruvaaEmilija Zografska, menaxer za odno-si za javnost i pretsedatelot naSZPM Dragi Argirovski, koj se zabla-godari na ONE Telekom Slovenia Grup{to im ovozmo`uvaat na penzioner-ite uslugi po niski i povolni cenibidej}i telefonot za niv e vrska sonivnite najbliski, so nivnite deca ivnuci, so prijatelite, a telivizijataza mnogu od niv e drugarka so koja japobeduvaat osamenosta, a preku nease informiraat i se razonoduvaat.

Kalina S. Andonova

Nov paket za penzionerite od ONE

Dobrata sorabotkaprodol`uva

Petta sredba na penzionerite vo Tetovo

Masovno i veli~estveno

Vo re~isi site zdru`enija napenzioneri-~lenki na SZPMzapo~naa intezivnite podgo-

tovki za pretstojnite regionalnirevii na pesni, muzika i igri, kakoi za op{tinskite i regionalnitesportski natprevari.

Regionalnite revii na pesni,muzika i igri }e se odr`at na 9 majvo Gostivar, na 11 maj vo Ohrid, na12 maj vo Del~evo, na 16 maj vo Ra-dovi{, na 17 maj vo Skopje (doma}inZP Kisela Voda) i na 18 maj vo Ve-les.

Republi~kata penzionerska re-

vija na pesni, muzika i igri }e seodr`i na 4 juni 2013 godina vo Uni-verzalna sala vo Skopje.

Regionalnite sportski natpreva-ri }e se odr`at na 24 maj vo Rado-vi{, na 26 maj vo Kratovo, na 28 majvo Gazi Baba - Skopje, na 8 juni voStruga, na 9 juni vo Negotino, na 15juni vo Vinica, na 16 juni vo Bitolai na 23 juni vo Karpo{ - Skopje.

18-tite Republi~ki penzioners-ki sportski natprevari }e seodr`at vo po~etokot na septemvrivo [tip.

A.D.

Termini na penzionerskiterevii i sportskite igri

\ \

\