Simyac Paulo Coelho

7/22/2019 Simyac Paulo Coelho

1/259


2/259

Felsefe Tasi'nin gizlerini

bilen

ve bunu kullanan simyaci

J. 'ye

Yollarina giderken Isa birkye

girdi. Marta adli bir kadin onu

evine

kabul etti.

Meryem adli bir kizkardesi

var-

di, o da Rabbin ayaklari dibinde

otu-

rup onun szn dinlerdi.

Marta ise, isin oklugundan

sa-

Sirmisti; Isa'ya giderek dedi:

' - Ya Rab, kizkardesimin

hiz-

mette beni yalnu birakmasi sence

bir

sey degil midir? Imdi ona syle


3/259

bwa

yardim etsin.

Fakat Rab cevap verip dedi:

- Marta, Marta, sen birok

sey-

ler iin zlp telas ediyorsun;

fakat

bir seye ihtiya vardir ve Meryem,

kendisinden alinmayacak olan iyi

pa-

yi semistir.

INCIL, LUKA,

X, 38-42

ndeyis

BIR KERVANCININ GETIRDIGI KITABI

ELINE

aldi Simyaci. Kapagi yoktu kitabin, ama gene de

yazarinin

kim oldugunu anladi: Oscar WIlde'di yazar. Kitabin

sayfa-

larini karistirirken, Narkissos'u anlatan bir ykye rastla-


4/259

di.

Narkissos'un, kendi gzelligini her gn bir gln

su-

larinda seyretmeye giden bu yakisikli delikanlinin

efswesi-

ni biliyordu Simyaci. Bu delikani kendi grntsne y-

lesine vurgunmus ki gnn birinde gle dsp

bogulmus.

Onun gle dsp boguldugu yerde de bir iek amis,bu

iege nergis adi verilmis.

Ama kendi yazdigi yky byle bitirmiyordu

Oscar

Wilde.

Tatli su glnn kiyisina gelen orman tanrialari

Ore-

as'larin onu bir aci gzyasi kavanozuna dnsms olarak

bulduklarini yaziyordu Oscar Wilde.

- Neden agliyorsun? diye sormus Oreas'lar.

- NarkIssos iin agliyorum, diye yanitlamis gl.

- Ne vaT bunda sasilacak, demis bunun

zerine or-

mw tanrialari. Bizler ormanlarda bosu bosuna onun

pe-

sinde dolasir dururduk, ama onun gzelligini yalnizca sen

grebilirdin yakindan.


5/259

- Narkissos yakisikli bir gen miydi? diye

sormus

gi.

- Bunu senden daha iyi kim bilebilir ki? diye

karsilik

vermis iyice sasiran Oreas'Iar. Her gn senin kiyilarina

ge-

lip sularina bakiyordu!

Gl bir sre sessiz kalmis. Sonra syle

konusmus:

- Narkssos iin agliyorum, ama onun yakisikli

oldu-

gunu hi fark etmemistim ben. Narkissos iin agliyorum,

1

1

nk sularima egildigi zaman, gzlerinin derinliklerinde

kendi gzelligimin yansimasini grebiliyordum.

- Iste ok gzel bir hikye, dedi Simyaci.

*


6/259

12

Birinci Blm

DELIKANLININ ADI SANTIAGO IDI. SR-

syle birlikte eski, terk edilmis kilisenin nne geldiginde

gnes batmak zereydi. Kilisenin atisi oktwdir km,bir zamanlar ayin esyalarinin konuldugu yerde kocaman

bir fIravuninciri bymst.

Delikanli geceyi burada geirmeye karar verdi.

Btn

koyunlarini yikik kapidan ieri soktu. Koyunlarin, gecele-

yin kamalarina engel olacak sekilde, kapiya birka tahta

koydu. Bu blgede kurt falan yoktu, ama bir keresinde bir

kaak koyunu bulmak iin, ertesi gn btn gn dolas-

mak zorunda kalmisti.

Yamismi yere yayip zerine uzandi, okuyup

bitIrdi-

gi kitabi da yastik olarak basinin altina koydu. Uykuya

dalmadan nce, artik daha kalin kitaplar okumasi gerekti-

gini dsnd: Okunmalari daha uzun srer, geceleyin de

daha rahat yastik olurlardi.

Uyandiginda ortalik hl karanlikti. Yukariya

bakti,


7/259

yari yariya yikilmis atinin arasindan parildayan yildizlari

grd.

"Biraz daha uyusaydim," diye dsnd Bir hafta

nce-

ki ds tekrar grms, gene sonunu getiremeden

uyanmis-

ti.

Kalkti, bir yudum sarap iti. Sonra degnegini eline

aIip hl uyumakta olan koyunlari uyandirmaya basladi.

Hayvanlarin ogunun tipki kendis gibi uykudan hemen

siyrilip uyandiklarini fark etti. Sanki gizemli bir g, iki

yildir, yiyecek ve su pesinde kendisiyle birlikte btn l-

keyi dolasip duran koyunlarin yasamina baglamisti yasa^

mini. 'Bana ylesine alistilar ki, saat dzenimi biliyorlar,*

dedi kendi kendine alak sesle.

1

5

^ daldlktafl sonra, tersi de olabilir,' diye

dsn-

d: Hayvaaiarin saat dzenine belki de kendisi alismisti.

Gene de, Uyanmasi geciken, koyunlar da vardi.


8/259

Adlari-

ni syleyer^ek^ sopasiyla birer birer hepsini uyandirdi.

Sy-

lediklerini koyunlarin anlayabildigine her zaman inanmi$-

ti. Bundan^ dolayi, kendisini'etkileyen kitaplarin bazi b-

lmIerini kimi zaman onlara okur; kimi zaman da kirlarda

dolaan bi obanin yalnizligindan ya da yasama

sevincin-

den sz ederdi onlara; kimi de ugTamayi aliskanIikhaline

getirdigi kentlerde grdg son yenilikleri anlatirdi.

Ama, nceki gnden bu yana, drt gn sonra

varacagi

kentte yasayan gen kizdan baska bir konusma konusu

a-

mamisti. Bir tccarin kiziydi sz konusu olan. nceki yil,

yalnizca bir kez gelmisti buraya. Tccarin bir kumas ma-

gazasi vardi; alacagi mal kousunda aldatilmamak iin,

ko-

yunlarin gznn nnde kirkilmasini istiyordu. Bu ma-

gazayi ona bir arkadasi anlatmis, oban da srsn

oraya

gtrmst. *

16


9/259

"BIRAZ YN SATMAK ISTIYORUM,"

DEMISTI

oban, tccara.

Dkkn kalabalikti, is yogundu; bu yzden, tccar

obana ikindiye kadar beklemesini syledi. Bunun

zerine

oban gidip magazanin nndeki kaldirima oturdu,

heybe-

sinden bir kitap ikardi.

- obanlarin kitap okuyabildiklerini bilmiyordum,

dedi yanibasinda bir kadin sesi.

Uzun siyah salari, eski Magripli fatihleri belli-

belrsiz

animsatan gzleriyle, tepeden tirnaga tam bir Endls ki-

ziydi konusan.

- Koyunlar kitaplardan daha greticidir, diye

yanitla-

di gen oban.

Iki saatten fazla sohbet ettiler. Endls kizi,

tccarin

kizi oldugunu syledi, her gn birbirine benzeyen ky

yasamini anlatti. oban, Endls kirlarindan, ugradigi

kentlerde grdg son yeniliklerden sz etti. Koyunlanyla

konusmak zorunda kalmadigi iin mutluydu oban.

- Okumayi nasil grendiniz? diye sordu gen


10/259

kiz.

- Herkes gibi, diye yanitladi oban. Okulda.

- Peki ama, okuma bildiginize gre niin

obanlik

yapiyorsunuz?

Delikanli bu soruyu yanitlamamak iin

duymazliktan

geldi. Verecegi yaniti gen kizin anlamayacagindan

emin-di. Bu yzden, yolculuk ykleri anlatmayi srdrd.

Gen kizin Magripli kk gzleri, merak ve saskinliktan

kocaman ailiyor, kimi de iyice klyordu. Zaman ge-

tike, zamanin hi gememesini, gen kizin babasinin

isle-

rini bitirememesini ve kendisinden gn daha

beklemesi-

ni istemesini dilemeye basladi delikanli. Simdiye kadar

hi^

Simyaci 1 7 ^

duymadigi birseyler hissettigini fark etti: Sonsuza dek bir

yere yerlesmek istiyordu. Kara sali gen kizin yaninda,

kuskusuz, gnler birbirine benzemezdi.

Ama sonunda tccar gelip drt koyun kirkmasini


11/259

is-

tedI. Borcunu dedikten sonra obanin ertesi yil da ugra-

masini syledi.

18

SIMDI BU KASABAYA ULASMAK IIN

NN-

de drt gn vardi obanin. Heyecandan ii iine sigmiyor-

du, ama yregini koyu bir kaygi da sarmisti: Belki de

gen

kiz unutmustu onu. Yn satmak iin oraya ugrayan bir yi-

gin oban vardi.

- Pek nemli degil, dedi koyunlariyla

konusurken.

Ben de baska yerlerde baska kizlar taniyorum.*

Ama, yreginin derinliklerinden biliyordu ki, yle

*pek nemli degil* diyecek durumda degildi. obanlarin

da, tipki denizciler ve gezgin saticilar gibi, kendilerini yer-

yznde basibos dolasmaktan vazgeirtecek birinin

yasadi-

gi bir kente ugrayabileceklerini biliyordu.

*


12/259

1

9

GNN ILK ISIKLARI TANYERINDEN

YK-

selmeye baslarken, oban koyunlarini gndogusu ynn-

de srmeye basladi. 'Hibir zaman bir karar vermek ge-

reksinimi duymuyorlar/ diye dsnd. 'Belki de bu yz-den hep benim yanimda kaliyorlar.' Su ve yiyecekten

bas-

ka bir seye gereksinim duymuyordu koyunlar. Onlarin

obani olarak Endls'n en iyi otlaklarini bildigi srece,

kendisiyle her zaman dost kalacaklardi. Gnesin dogusu

ile batisi arasinda eglesen, uzun saatlerden olusan

gnlerin

biri tekinden farkli olmasa da; kisacik yasamlari boyunca

tek bir kitap okumasalar, kylerde olup bitenleri anlatan

delikanlinin insan dilini anlamasalar da. Yiyecek ve suyla

yetiniyorlardi ve bu onlar iin yeterliydi. Buna karsilik,

ynlerini, arkadasliklarini ve kimi zaman da etlerini c-

merte sunuyorlardi.

'Gnn birinde bir canavara dnssem ve tek

tek

hepsini ldrsem, srnn hepsini bogazladiktan sonra

ancak isin farkina varirlardi,' diye dsnd delikanli.


13/259

'nk bana inaniyorlar ve artik kendi igdlerine g-

venmiyorlar. Bu byle, nk onlari otlaga ben gtryo-

rum.'

Delikanli kendi dsncelerine sasmaya, onlari

tuhaf

bulmaya basladi. Iinde firavuninciri bitmis kilise belki de

cinli-periliydi. Belki de ayni ds bu nedenle yeniden g-

ryor ve her zaman sadik dost saydigi koyunlara kirsi f-

ke duyuyordu. nceki aksam yemeginden kalma

sarabin-

dan iti biraz ve yamisina sarindi. Birka saat sonra,

gne-

sin kselrnesiyle artan bunaltici sicaklar yznden sr-

sn kirda dolduramayacagini biliyordu. Yazin bu saatte

btn ispanya uykuya dalardi Sicak, gece ininceye kadar

srerdi, ama bu arada yamisini yin.naa t^irr.A 20-in

daydi. Her seye karsin, bu ykten /ak.r.-r. < - k*, -'.p?

zaman, sabah ayazmi bu yk sayesinde _-

>i..j;etme:.Igi'~

animsiyordu kuskusuz.

'Havanin beklenmedik degiSiK.u.\leri.-e ka.-si

\cArr

ya her zaman hazir olmaliyiz,' dht: usu'. ^ord- r z-


14/259

man; yaminin agirligina katianmavi minnetle kabai edi-

yordu.

Yaminin da bir varlik nedeni vardi, tipki delikanli-

nin hikmeti vcudu gibi. Orasi senin, burasi benim End-

ls ovalarini iki yil dolastiktan sonra, belgenin btn

kentlerini ezbere grenmisti; yasamina anlam veren |ey

gezip dolasmakti.

Basit bir obanin neden okuma biidigin., bu ke/

genkiza aiklamak niyetindeydi: On aki yasina kadar papiz

okuluna gitmisti. Anababasi, onun din adami olrnisim is-

temislerdi; tipki koyunlari gibi, yalnizca su ve yiyecek iin

alisan yoksul bir kyl ailesi iin gurur kaynagiy Ji byle

bir sey. Latince, ispanyolca ve dinbilim okumust'-i. Ama,

daha kklgnden itibaren dnyayi tanimayi hayal e"

misti, Tanriyi ya da insanin gnahlarini grenmek:.: .;ok

daha nemliydi byle bir sey. Bir aksam, ailesini g-,n.ie\t

giderken, btn cesaretini toparlayip t^hasma r vhip oi-

mak istemedigini syledi. Yolculuk yapmak istiyordu.

- Dnyanin btn insanlari sim ye kad"r t-j

ky-

den gelip getiler, oglum. Buraca yeni peyler anmayi gel-

diler, ama hi degismediler. Satoyu gezmek iin tepeye

i-

karlar ve gemisin gnmzden daha iyi olduguna karar


15/259

verirler. Salarinin rengi ister aik, ister koyu olsun, hepsi

de kymzn insanlarina benzerler

- Ama ben, bu insanlarin geMikbri lkelerdeki

"to-

lari bilmiyorum, diye yanitladi delikanli.

- Bu insanlar, tarlalarimiz!, kadinianmizi

grnce,

her zaman burada yasamak istediklerini seklerle;. dir-

srdrd baba.

- Onlarin geldikleri yerlerin kadinlarini ve

toprakla-

rini tanimak istiyorum, dedi ogul bunun zerine. nk

hibiri bizimle kalmiyorlar burada.

- Ama bu insanlarin cepleri para dolu, dedi baba.

Bi-

zim burada, yalnizca obanlar baska yerleri grebilirler.

- yleyse, ben de oban olacagim.

' Bunun zerine baba hibir sey sylemedi. Ertesi

gn,

iinde eski ispanyol altin lirasi bulunan bir kese verdi

ogluna.

- Bunlari bir gn tarlada bulmustum. Rahiplige ka-

bul edilme treninde kiliseye vermeyi dsnyordum.


16/259

Git, kendine bir sr al ve en iyisinin bizim satomuz, en

gzel kadinlarin da bizim kadinlarimiz oldugunu grenin-

ceye kadar dnyayi dolas.

Ve baba oglunu kutsadi. Delikanli, babasinin

gzle-

rinde de dnyayi dolasma isteginin bulundugunu grd.

Her gece uyumak, yemek ve imek iin hep ayni yerde

ka-

larak yillarca kurtulmaya alismis olmasina karsin, hlcanli kalan bir istekti bu.

22

UFUK KIZARDI, SONRA GNES

GRND.

Delikanli, babasiyla yaptigi konusmayi animsadi ve

kendi-

ni mutlu hissetti; daha simdiden birok sato, birok kadin

tanimisti (ama bu kadinlardan hibiri, iki gn sonra gre-

cegi kadinin eline su bile dkemezdi). Bir yamisi, bir

bas-

kasiyla degistokus edebilecegi bir kitabi ve bir srs var-

di. Bununla birlikte, en nemlisi, her gn yasaminin b-

yk dsn gereklestiriyordu: Geziyordu. Endls

ovala-

rindan bikinca, koyunlarini satip denizci olabilirdi. Deniz-


17/259

den usandigi zaman da birok kent, birok kadin

tanimis,

birok mutluluk olanagi yasamis olurdu.

'Papaz okuluna, Tanriyi aramaya nasil

gidebilirim?'

diye dsnd, dogan gnese bakarak. Bunun olasi

oldugu

durumlarda, bir yolunu bulup bir baska yolculuga ikiyor-

du. Buradan ka kez gemis olmasina karsin, bu harap

kili-

seye kadar hi gelmemisti. Dnya bykt, sonu gelmi-

yordu. Kisa bir sre de olsa, koyunlarinin kendisine yol

gstermesine izin verse, sonunda bir yigin ilgin seyler

kesfederdi. "Sorun su ki, her gn yeni bir yere gittiklerinin

farkina varmiyorlar. Otlaklarin degistigini, mevsimlerin

birbirine benzemedigini anlamiyorlar. nk yiyecek ve

sudan baska bir kaygilari yok.'

"Belki de herkes iin durum byledir,' diye

dsnd

oban. Tccarin kizina rastladigimdan bu yana baska bir

kadin dsnmeyen benim iin bile.'

Gkyzne bakti. Hesaplamalarina gre, gle

yeme-

ginden nce Tarifa'da olacakti. Orada, kitabini daha kalin

bir kitapla degistirebilir, sisesini sarapla doldurur, sa-


18/259

sakal

tirasi olabilirdi; kizin yanina gitmeden nce iyice hazirlan-

maliydi. Daha fazla koyunu olan bir baska obanin,

kendi-

2

3

sinden nce davranip gen kiza talip olma olasiligini d-

snmek bile istemiyordu.

"Bir ds gereklestirme olasiligi yasami

ilginlestiri-

yor,' diye dsnd, gnesin durumuna tekrar bakip adim-

larini hizlandirarak. Tarifa'da ds yorumcusu bir yasli ka-

dinin yasadigini ammsamisti. Daha nce bir kez grms

oldugu bu ds, bu gece de grmst.

24

YASLI KADIN, DELIKANLIYI EVIN

ARKASIN-

daki bir odaya gtrd, odayi salondan rengrenk bir

plas-

tik perde ayiriyordu. Odada bir masa, bir Isa'nin Kutsal


19/259

Yregi1 tasviri ve iki sar dalye vardi.

Yasli kadin oturdu, delikanliya da oturmasini

syledi.

Sonra delikanlinin iki elini ellerinin arasina aldi ve usulca

dua etmeye basladi.

Syledikleri bir ingene duasina benziyordu.

Simdiye

kadar, dolasirken bir yigin ingeneye rastlamisti. Bu in-

sanlar da dolasiyorlardi, ama koyunlarla ilgilenmiyorlardi.

Sylenenlere bakilirsa, bir ingenenin isi-gc durmadan

insanlari aldatmakti. Seytanla anlasma yaptiklari,

ocukla-

ri kairip gizli barinaklarinda bunlari kle gibi kullandik-

lari da syleniyordu. Gen oban, ocukken, ingeneler

tarafindan kairilmaktan korkmustu her zaman. Yasli ka-

din ellerim tutunca bu eski korkuyu animsadi delikanli.

'Ama burada isa'nin Kutsal Yregi tasviri var,'

diye

dsnd, kaygilarindan kurtulmak isterken. Elinin titre-

meye baslamasini, yasli kadinin da onun bu

rkntsn

fark etmesini istemiyordu. Sessizce bir Tanri Babamiz

du-

asi okudu.

- Ilgin... dedi yasli kadin, gzlerini delikanlinin


20/259

elin-

den ayirmaksizm. Ve tekrar sustu.

Delikanli, giderek sinirlendigini hissediyordu. Ama

elinin titremesine engel olamadi ve yasli kadin fark etti

bu-

nu. Hemen ellerini ekti kadinin ellerinden.

- Buraya el falina baktirmak iin gelmedim, dedi.

Bu

eve geldigi iin artik, pismanlik duyuyordu. Bir an, kadina1 Isa'nin Tann sevgilinin limgeji. (rv.)

2

5

cretini demenin ve hibir sey grenmeden buradan ay-

rilmanin daha iyi olacagini dsnd. Ne var ki, st ste

grdg ayni dsn ne anlama geldigini grenmek ok

nemliydi onun iin.

- Grdgn dsler hakkinda bilgi almaya geldin,

de-

di bunun zerine yasli kadin. Ama dsler Tanrinin diliyle

konusurlar. Tanri dnyanin diliyle konusursa bunun yo-

rumunu yapabilirim. Ama senin ruhunun diliyle konustu-

gu zaman bunu yalnizca sen anlayabilirsin. Gene de


21/259

danis-

ma creti deyeceksin bana.

'Gene bir dalavere,' diye dsnd delikanli. Her

seye

karsin, tehlikeyi gze almaya karar verdi. Bir oban, kurt

ya da kuraklik tehlikesiyle her zaman karsi karsiyadir;

ama, obanlik meslegini ekici kilan da budur zaten.

- Ayni ds iki kez st ste grdm.

Koyunlarimla

bir otlaktaydim. Derken bir ocuk grnd ve koyunlarla

oynamaya basladi. Insanlarin koyunlarimla

oynamasindan

pek hoslanmam; tanimadiklari insanlardan korkarlar.

Ama kendileriyle oynamaya gelen ocuklardan korkmaz-

lar. Neden bilmem. Hayvanlarin, insanlarin yasini bilme-

leri sasirtici bir sey.

- Sz grdgn dse getir, dedi yasli kadin.

Ateste

tencerem var. Hem zaten fazla paran da yok, btn

zama-

nimi alamazsin.

- ocuk bir s re koyunlarla oynuyor, diye

srdr-

d konusmasini oban, biraz sikintiyla. Ve birden

elimden


22/259

tutuyor, beni Misir Piramitlerine gtryor.

Yasli kadinin Misir Piramitlerinin ne oldugunu

bilip

bilmedigini anlamak iin bir an sustu. Ama kadin sessizli-

gini bozmadi.

- Sonra, Misir Piramitlerinin (yasli kadinin iyice

an-

lamasi iin bu szckleri tane tane sylyordu) nnde,

ocuk bana, 'Buraya gelirsen, gizli bir hazinebulacaksin,'

diyor. Ve tam bana hazinenin yerin'i gsterecegi sirada

uyaniyorum, iki kez oldu.

26

Yasli kadin bir sre sustu. Sonra, delikanlinin

ellerini

tuttu, dikkatle inceledi.

- Artik senden para istemiyorum, dedi

sonunda.

Ama hazineyi bulacak olursan onda birini isterim.

Delikanli glmeye basladi. Sevinten glyordu.

Bylece, grdg hazine dsleri sayesinde,

cebindeki

pek az parayi da harcamamis oluyordu! Bu yasli kadin


23/259

ger-

ekten bir ingene olmaliydi. ingeneler biraz tuhaftirlar.

~ Iyi de, nasil yorumluyorsunuz bu ds? diye

sordu

delikanli.

- nce yemin edeceksin. Sana

syleyeceklerime kar-

silik, hazinenin onda birini bana' verecegine dair yemin

edeceksin.

Delikanli yemin etti. Yasli kadin, gzlerini Isa'nin

Kutsal Yregi tasvirinden ayirmaksizm tekrarlamasini

iste-

di.

- Dnya Dili'nde bir ds bu, dedi ardindan. Bunu

yorumlayabilirim, ama ok zor bir yorum. Iste bu yzden

bana verecegin paya deger.

- Yorumum syle: Misir Piramitlerine

gitmelisin.

Neyin nesidir bunlar bilmiyorum, ama bir ocuk gsterdi-

gine gre, gerekten vardir bunlar. Orada bir hazine

bulup

zengin olacaksin.

Delikanli nce sasirdi, sonra fkelendi. Bu kadar

az

bir sey iin bu cadi kariya gelmesi gerekmezdi. Ama,


24/259

para

demek zorunda olmadigini animsadi.

- Eger buysa, bunun iin vakit kaybetmeye

degmez,

dedi.

- Hadi anim! Sana, grdgn ds

yorumlamanin

zor oldugunu sylemistim. Basit seyler, en olaganst

sey-lerdir ve yalnizca bilginler anlayabilirler bunlari. Bir bilgin

olmadigim iin, baska seyler de bilmem gerekiyor: El

fali-

na bakmak, mesela.

- Peki, nasil gidecegim Misir'a?

2

7

- Ben yalnizca dsleri yorumluyorum. Bunlari

gere-

ge dnstrecek gcm yok benim. Bu yzden de kizlari-

min bana verdikleriyle yasamak zorundayim.

- Ama ya Misir'a yaramazsam?

- Eh, o zaman bir sey demezsin bana. Zaten ilk


25/259

kez

olmayacak.

Ve yasli kadin bu szlerine hibir sey eklemedi.

Deli-

kanlidan gitmesini istedi. nk onunla epeyce zaman

kaybetmisti.

28

OBAN, FALCININ YANINDAN HAYAL

KIRIK-

rikligi iinde ayrildi; bir daha asla dslere inanmamaya

ka-

rar vermisti. Bu arada yapacak bir yigin isi oldugunu

animsadi: nce gidip karnini doyurdu, kitabini daha kalin

bir kitapla degistirdi ve yeni satin aldigi sarabi rahata i-

mek iin kasabanin alanina gidip bir siraya oturdu. Sicak

bir gnd, ama sarap o akil-sir ermez gizemiyle obanin

iini biraz serinletti. Koyunlar, yeni edindigi bir dostun

kent girisinde bulunan agilmdaydilar. Bu yrelerde bir yi-

gin arkadasi vardi - ve bu da yolculuk yapmayi neden

bunca sevdigini aikliyor. Her gn birlikte olmak gereksi-

nimi duymaksizin, insan her zaman yeni dostlar edinir.

Papaz okulunda oldugu gibi, insan her zaman ayni

insanla-


26/259

ri grrse, bunlari yasaminin bir parasi saymaya baslar.

Iyi, ama bu kisiler de bu nedenle, yasamimizi

degistirmeye

kalkisirlar. Bizi grmek istedikleri gibi degilsek hosnut ol-

mazlar, canlari sikilir. nk, efendim, herkes bizim nasil

yasamamiz gerektigini elifi elifine bildigine inanir.

Ne var ki, hi kimse kendisinin kendi hayatim

nasil

yasamasi gerektigini kesinlikle bilmez. Tipki su, dslerigerege dnstrmeyi beceremedigi halde ds

yorumculu-

guna kalkisan cadi gibi.

Koyunlarim alip kirlara ailmadan nce gnesin

alal-

masini beklemeye karar verdi. gn sonra tccarin

kizi-

ni grecekti.

Tarifa papazindan aldigi kitabi okumaya basladi.

Ka-

lin bir kitapti, daha ilk sayfada bir cenaze trenini anlati-

yordu. Ayrica, kahramanlarinin adlari da son derece kar-

masikti. 'Gnn birinde bir kitap yazacak olursam,' diye

dsnd, okurlari, kahramanlarin adlarini bir anda ogren-

2


27/259

9

mek zorunda birakmamak iin onlari teker teker

sunacak-

ti.

Okumaya iyice daldigi sirada (cenaze karda

gmld-

g ve bu da yakici gnesin altinda serinlik duygusu uyan-

dirdigi iin hosuna gidiyordu okuma), yasli bir adam gelip

yanma oturdu ve onunla konusmaya basladi:

- Bu insanlar ne yapiyorlar? diye sordu yasli

adam,

alandan geenleri gstererek.

- alisiyorlar, diye yanitladi oban, soguka ve

oku-

dugu kitaba kendini iyice kaptirmis gibii Aslinda, tccarin

kizinin nnde koyunlarini kirktigini ve kizin da obanin

nasil yaman biri olduguna gzleriyle taniklik ettigini hayal

ediyordu. Bu sahneyi daha nce onlarca kez hayal

etmisti.

Koyunlarin arkadan ne dogru kirkilmalari gerektigini

gen kiza anlatmaya baslayinca onun kendisini

kendinden

geercesine dinledigini gznn nne getiriyordu her


28/259

za-

man. Bir yandan koyunlari kirkarken, bir yandw da gen

kiza anlatacak ilgin ykler animsamaya alisiyordu.

Bunlar ogunlukla kitaplarda okudugu yklerdi, ama o

bunlari sanki kendisi yasamisasina anlatiyordu. Gen

kiz

okuma bilmedigi iin isin aslini hibir zaman

grenemeye-

cekti. Ne var ki, direndi yasli adam. Yorgun ve susamis,

ol-

dugunu syledi ve bir yudum sarap imek istedi.

Delikanli

siseyi verdi ona; belki kendisini rahat birakir, diye dsn-

d.

Ama yasli adam mutlaka gevezelik etmek

istiyordu.

obana, okumakta oldugu kitabin nasil bir sey oldugunu

sordu. Iinden adama kaba davranip oturdugu sirayi

degis-

tirmeyi geirdi, ama babasi ona yasli insanlara karsi

saygili

olmayi gretmisti. Bunun zerine kitabi yaslr adama

uzat-

ti. Bunu iki nedenden dolayi yapti: Birincisi, kitabin adini

iyi syleyemiyordu,- ikincisi, yasli adam okuma bilmiyor-


29/259

sa, kk dsmemek iin kendisi sira degistirmek isteye-

cekti.

30

- Himm! dedi yasli adam, sanki tuhaf bir

nesneymis

gibi, btn dikkatiyle incelerken. nemli bir kitap, ama

ok sikici.

oban ok sasirdi. Demek yasli adam da okuma

bili-

yordu ve bu kitabi daha nce okumustu. Onun dedigi gibi

sikici bir kitapsa, degistirmek iin hl zamani vardi.

- Btn kitaplar gibi ayni seyden sz eden bir

kitap,

diye srdrd konusmasini yasli adam. Insanlarin kendi

yazgilarini semek sansindan yoksun bulunduklarindan

sz ediyor. Ve sonunda da, dnyanin en byk yalanma

inandigini sylyor.

- Peki dnyanin en byk yalani ne? diye sordu

deli-

kanli, saskinlik iinde,

- Ne mi? Hayatimizin belli bir ninda,

yasamimizin

denetimini elimizden kaiririz ve bunun sonucu olarak ha-


30/259

yatimizin denetimi yazginin eline geer. Dnyanin en b-

yk yalani budur.

- Benim iin byle olmadi, dedi delikanli. Rahip

ol-

mami istiyorlardi, ben kendim oban oldum.

- Bylesi daha iyi, dedi yasli dm. nk sen

gez-

meyi seviyorsun.

"Dsncelerimi okuyor,' diye geirdi iindenSanti-

ago.

Bu sirada, pek yle umursamadan kalin kitabin

sayfa-

larini karistiriyordu yasli adam. oban onun giysilerinin

tuhafligini fark etti: Arap'a benziyordu, ama bu yrelerde

olaganst bir sey degildi bu. Tarifa'dan ancak birka

saat

uzaktaydi Afrika. ogu zaman kente alisveris yapmak

iin

Araplar gelirdi,- gnde birka kez tuhaf hareketler

yaparak

dua ettikleri grlrd.

- Neredensiniz? diye sordu delikanli.

- Birok yerden.

- Kimse birok yerden olamaz, dedi delikanli.

Ben


31/259

bir oban olarak degisik yerlerde bulunabilirim, ama aslim

bir yerdendir: ok eski bir satosu olan bir kent. Orada

dogdum.

3

1

- Peki, diyelim ki, ben de Salem'de1 dogdum.

oban, Salem'in nerede oldugunu bilmiyordu,

ama

bilgisizliginden dolayi kk dsmemek iin de soru sor-

mak istemiyordu. Bir sre alana bakti. Insanlar gi-

dp-geliyor, isleri baslarindan askmmis gibi grnyorlar-

di.

- Nasil bir yer Salem? diye sordu sonunda, bir

ipucu

yakalamak Iin.

- Her zamanki gibi, her zaman nasilsa yle.

Dogrusu bir ipucu degildi yaniti. Ama en azindan

Sa-

lem'in Endls'te bulunmadigini biliyordu. Yoksa, bilirdi

bu kenti.

- Peki, ne yapiyorsunuz Salem'de?


32/259

- Salem'de ne mi yapiyorum? Yasli adam ilk

kez

kahkahayla glmeye basladi. Salem Kraliyim ben, ne

soru!

insanlar bir yigin acayip seyler sylyorlar. Bazen,

koyunlarla birlikte yasamak ok daha iyi, konusmaz ko-

yunlar, yiyecek ve su aramaktan baska bir sey

yapmazlar.

Ya da kitaplar, dinlemek isterseniz size ilgin ykler an-latir kitaplar. Ama insanlarla konusurken durum baska,

ylesine tuhaf seyler sylerler ki, konusmayi nasil srd-

receginizi bilemezsiniz.

- Benim adim Melkisedek,2 dedi yasli adam.

Ka tane

koyunun var?

- Yeteri kadar, diye yanitladi oban. Yasli adam

onun hayati hakkinda daha fazla seyler grenmek

istiyor-

du.

- yleyse, bir sorunumuz var. Yeteri kadar

koyu-

nun oldugunu dsndgn srece sana yardim

edemem.

Delikanli iinde bir kizginlik hissetmeye basladi.

Hi-

bir yardim istedigi yoktu. Sarap isteyen, sohbet etmek


33/259

iste-

yen, kitabiyla ilgilenen yasli adamin kendisiydi.

'Tevrat'ta adi geen bir kent (Tefevin, XIV, 18} (ev.)

? Salem Krali (Tevrat Teinin, XIV. 18); Y


34/259

Ama, delikanli daha agzini amadan, yasli adam

yere

egilip bir ince dal parasi aldi ve alanin kumu zerine bir-

seyler yazmaya basladi. Yasli adam egildigi anda

ggsnde

bir sey parladi ve ylesine parladi ki, delikanlinin gzleri

hibir sey grmez oldu. Ama, yasindan beklenmeyecek

bir abuklukla, harmanisiyle ggsn rtt yasli adam.

Delikanlinin gz kamasmasi geti ve yasli adaminyazmak-

ta oldugu seyleri aik seik grmeye basladi.

Kk kentin alaninin kumlari zerinde,

babasinin ve

annesinin adlarini okudu. Hayatinin o na kadarki yk-

sn, ocukken oynadigi oyunlari, papaz okulunun

soguk

gecelerini okudu. Simdiye kadar hi kimseye

anlatmadigi

seyleri okudu: Karaca avlamak iin babasinin tfegini

giz-

lice alisini ya da yalniz basina yaptigi ilk cinsel deneyini.

- Ben Salem Kraliyim, demisjti yasli adam.

- Bir kral niin bir obanla ene alsin? di^e

sordu

delikanli; tedirgin olmus, alabildigine sasirmisti.

- Bunun birok nedeni var. Ama diyelim ki,


35/259

bunun

en nemli nedeni senin Kisisel Menkibe'ni1 gereklestir-

mek gcne sahip olusun.

Mtnkibt: Din byklerini n ya da tarihe gemis, nl

kifileriu yasamlarim ve olagans-

t davranislarini anlatan yk. 'Yazgi'ya gnderme

yapiliyor. (ev,)^

Simyaci 33/3

Delikanli 'Kisisel Menkibe'nin ne anlama geldigini

bilmiyordu.

- SenIn her zaman gereklestirmek istedigin

seydir.

Hepimiz, genken, Kisisel Menkibe'mizin ne oldugunu bi-

liriz.

- Hayatin bu dneminde, her sey aik seiktir,

her

sey mmkndr ve hayal kurmaktan, hayatinda

gerekles-

tirmek istedigi seylerin olmasini istemekten korkmaz.

Ama zaman getike, gizemli bir g, Kisisel

Menkibe'nin

gereklestirilmesinin olanaksiz oldugunu kanitlamaya


36/259

bas-

lar.

Yasli adamin sylediklerinin gen oban iin

nemli

bir anlami yoktu. Ama su 'gizemli gler'in ne oldugunu

grenmek istiyordu: Anlattigi zaman tccarin kizinin

agzi

bir karis aik .kalacakti.

Olumsuz gibi grnen glerdir bunlar, amaaslinda

sana Kisisel Menkibe'ni nasil gereklestirecegini

gretirler.

Zihnini ve iradeni bunlar hazirlarlar, nk dnyada bir

byk gerek vardir: Kim olursan ol, ne yaparsan yap,

b-

fcri' yreginle gerekten bir sey istedigin zaman, Evrenin

Ruhu'nda bu istek olusur. Bu senin yeryzndeki zel

g-

revindir.

- Insan yalnizca yolculuk yapmak istese? Ya da

bir

kumas tccarinin kiziyla evlenmek istese? Ya da hazine

aramak istese. Dnyanin Ruhu insanlarin mutluluguyla

beslenir. Ya da mutsuzluklanyla, arzuyla, kiskanlikla.

Kendi Kisisel Menkibe'sini gereklestirmek insanlarin biri-

cik gerek ykmllgdr. Her sey bir ve tek seydir. Ve


37/259

bir sey istedigin zaman, btn Evren arzunun gerekles-

mesi iin isbirligi yapar.

Ahiri ve gelip geenleri seyrederek bir sre

sustular.

lif nce vasi' adam bozdu:

M-Jui k-*'- "p gd\ rsn?


38/259

patla-

mis misir saticilari, obanlardan daha nemlidirler. Patla-

mis misir saticilarinin baslarini sokacaklari bir ati vardir,

oysa obanlar yildiz palasta uyurlar. Insanlar kizlarini o-

banlardan ok patlamis misir saticilariyla evlendirmek

is-

terler.

Tccarin kizini dsnen oban, yreginde bir aci

his-setti. Kizin yasadigi kentte kuskusuz bir patlamis misir

sa-

ticisi vardi.

- Sonu olarak, insanlarin patlamis misir

saticilari ve

obanlar hakkinda dsndkleri, onlar iin, Kisisel Men-

kibe'den daha nemli olur.

Yasli adam kitabin sayfalarini karistirdi, bir yeri

egle-

nerek okudu. oban biraz bekledi, sonra, daha nce

yasli

adamin yaptigi gibi, araya girdi:

- Bunlari neden sylyorsunuz bana?

- nk sen, kendi Kisisel Menkibe'ni

yasamaya a-

lisiyorsun. Ve bundan vazgemek zeresin.

- Peki siz hep byle durumlarda mi ortaya


39/259

ikarsi-

niz?

- Her zaman byle degil, ama her zaman bir

sey yap-

maktan geri durmadim. Bazen, iyi bir fikir, bir zm yo-

lu olarak grndm. Kimi zaman, ok nazik bir anda,

isle-

ri kolaylastiracak sekilde davrandim. Byle seyler iste,

ama ogu insan hibir seyin farkina varmadi.

3

5

Bir hafta nce, bir maden arayicisina bir tas

biiminde

grnmek zorunda kaldigini anlatti. Zmrt aramak iin

her seyini terk etmisti bu adam. Bes yil boyunca ]bir irma-

gin kiyisinda alismis, dokuz yz doksan dokuz bin

dokuz

yz doksan dokuz tas kirmisti, br zmrt parasi arar-

ken. Iste o anda vazgemeyi dsnms, oysa

zmrdn

bulmasi iin bir tas, bir tek tas kalmisti. Kisisel Menkibe'si


40/259

zerine bahse girmis bir insan oldugu iin madenci, yasli

adam ise karismaya karar vermis. Bir tasa dnsp

maden-

cinin ayaklarina yuvarlanmis. Basarisiz geen bes yil y-

znden eziklik duyan madenci tasi fkeyle alip uzaklara

firlatmis. Tasi ylesine bir hizla firlatmis ki, baska bir tasa

arpan tas paralanmis ve ortaya dnyanin en gzel

zm-

rd ikmis. - insanlar yasama nedenlerini pek abuk

greniyor-

lar, dedi yasli adam, gzlerinde beliren aciyla. Belki de

ge-

ne ayni nedenle hemen pes ediyorlar. Ama, dnyanin

hali

byle iste.

Delikanli, konusmanin gizli hazine yznden

basla-

mis oldugunu animsadi.

- Hazineleri, seller topragin altindan ikartirlar,

gene

seller topraga gmerler, dedi yasli adam. Hazinen

hakkin-

da daha fazla sey grenmek istiyorsan, srnn onda

biri-

ni bana vereceksin.


41/259

- Hazinenin onda biri yetmez miydi?

Yasli adam hayal kirikligina ugrar gibi oldu.

-* -^^Tenz sahip olmadigin bir seyi vaat ederek

gidecek

olursan, onu ele geirmek arzunu yitirirsin.

oban bunun zerine hazinenin onda birini

ingene

kadina sz verdigini syledi yasli adama.

- ingeneler kurnazdir, diye iini ekti yasli

adam.

Ama ne olursa olsun, hayatta her seyin bir bedeli

oldugu-

nu grenmek senin iin iyi bir sey. Isigin Savasilarinin

g-

retmeye alistiklari da bumir zaten.

Delikanliya kitabini geri verdi.

36

- Yarin srnn onda birini bana getireceksin.

Gizli

hazineyi nasil bulacagini syleyecegim sana. Haydi, iyi

ak-

samlar.


42/259

Sonra alanin bir ksesinde gzden kayboldu.

3

7

DELIKANLI KIT ABI YENIDEN OKUMAYI

DE-

nedi, ama btn dikkatini kitap zerinde yogunlastirama-di. Yasli adamin dogru syledigini bildigi iin sinirli ve

gergindi. Patlamis misir saticisini bularak bir torba patla-

mis misir satin aldi. Yasli adamin anlattiklarini adama

ak-

tarmali miydi, yoksa susmali miydi? Dsnyordu, ama

bir trl karar veremiyordu. "Bazen isi oluruna birakmak,

ilismemek daha iyidir,* dye dsnd ve adama bu

konuda

bir sey sylemedi. Konusacak olsaydi, satici gnlerce

kafa

patlatacakti: Her seyi yzst biraksin mi yoksa birakma-

sin mi? Ama kk arabasina da iyice alismisti.

Adami, kendisinin yol aacagi kararsizlik

iskencesin-

den kurtarabilirdi. Kentte dolasmaya basladi, limana

kadar

uzandi. Limanda kk bir bina vardi, bu binanin pence-


43/259

reye benzer bir deliginden insanlar bilet satin aliyorlardi.

Misir lkesinin Afrika'da oldugunu grendi.

- Arzunuz? diye sordu gisedeki memur.

- Belki, yarin, diye yanitladi delikanli

uzaklasirken.

Koyunlarindan birini satarak bogazin karsi yakasina

gee-

bilirdi. Bu dsnce rktyordu onu.

- Al sana bir hayalperest daha, dedi gisedeki

adam ar-

kadasina, delikanli uzaklasirken. Bilet alacak parasi yok.

Delikanli gisenin nnde koyunlarini dsnms

ve

onlarin yanina gitmekten korkmustu. Iki yil iinde, ko-

yun yetistiriciligi konusunda her seyi grenmisti. Her tr-

l koyun bakimini, koyun kirkmayi ve sry kurtlardan

korumayi grenmisti. Endls'n btn kir ve otlaklarini

taniyordu. Koyunlarinin her birinin alis ve satis fiyatlarini

biliyordu.

38

Arkadasinin agilina en uzun yoldan gitmeye

karar


44/259

verdi. Kentin bir satosu vardi; kaleye tirmanip surlarin

zerinde oturmak istedi cani. Yukaridan, Afrika'yi grebi-

lirdi. Neredeyse btn Ispanya'yi uzun sre Isgal etmis

olan MagripHlerin buradan geldiklerini sylemisti biri, bir

zamanlar. MagrIplilerden nefret ediyordu. ingeneleri on-

lar getirmislerdi.

Yukaridan, yasli adamla gevezelik ettigi alan da

arala-

rinda olmak zere kentin byk bir blmn de grebi-lirdi.

*Su ihtiyara rastladigim na lanet olsun,' diye

dsn-

d. Grdg dsleri yorumlayabilecek bir kadin bulmaya

gitmisti yalnizca. Ne kadin, ne de yasli adam, kendisinin

bir oban olusunu umursuyorlardi. Hayatta hibir seye ar-

tik inanmayan, obanlarin bir gn duygusal olarak koyun-

larina baglanabileceklerini anlayacak durumda olmayan

yalniz insanlardi bunlar. Kendisi koyunlarini ok iyi tani-

yordu: Hangisi topalliyor, hangisi iki ay sonra kuzulaya-

cak, hangileri tembeldir, hepsini biliyordu. Onlari kirkma-

yi ve kesmeyi de biliyordu. Gitmeye karar verecek olursa,

koyunlari aci ekerdi.

Rzgr ikti. O, bu rzgri taniyordu: Gndogusu

di-

yorlardi bu rzgra, imansiz srleri bu rzgrla birlikte

gelmislerdi. Tarifa'ya gelmeden nce, Afrika'nin bu kadar


45/259

yakin oldugunu hi dsnmemisti. ok byk bir tehli-

keydi bu: Magripliler lkeyi yeniden istila edebilirlerdi.

Gndogusu daha sert esmeye basladi.

'Koyunlarimla

hazine arasinda kaldim,* diye tlsnd. Karar vermek,

alis-

tigi sey ile sahip olmayi ok istedigi sey arasinda bir

seim

yapmak zorundaydi. Ayrica tccarin kizi da vardi, ama

kiz koyunlar kadar nemli degildi, nk kendisine ba-

gimli degildi kiz. Kesin olan bir sey vardi: Ertesi gn kiz

kendisini grmese, bunun farkina bile varmazdi: Kiz iin

btn gnler birbirinin ayniydi ve btn gnler birbirine

benzedigi zaman da insanlar, gnes gkyznde

hareket

3

9

ettike, hayatlarinda karsilarina ikan iyi seylerin farkina

varamaz olurlar

'Annemi, babami, dogdugum kentin satosunu

terk et-


46/259

tim. Onlar bu duruma alistilar, ben de alistim. Koyunlar

da benim yokluguma alisirlarsa iyi ederler,' diye

dsnd.

Yukaridan alana bakti. Seyyar satici patlamis

misirla-

rini satmayi srdryordu. Bir sre nce yasli adamla

soh-

bet ettigi siraya bir gen ift gelip oturdu ve psmeye

baslandi. 'Patlamis misir saticisi,' diye mirildandi, ama

cmlesi-

ni bitirmedi. nk gndogusu daha da sert esmeye

basla-

misti; rzgri yznde hissetti. Kuskusuz MagriplIleri

geti-

riyordu bu rzgr, ama ln ve peeli kadinlarin da ko-

kusunu tasiyordu buralara. Bir gn, Bilinmez'in pesine

dsms, altin, serven ve piramitleri aramaya ikmis in-

sanlarin terini ve hayallerini de getiriyordu. Rzgrin z-

grlgn kiskandi delikanli ve onun gibi olabilecegini

an-

ladi. Kendisinden baska hibir sey engel degildi buna.

Koyunlar, tccarin kizi, Endls kirlari onun

Kisisel

Menkibe'sinin menzillerinden baska br sey degillerdi.

40


47/259

ERTESI GN GLEYIN YASLI ADAMIN

YANI-

na gitti delikanli. Yaninda alti koyun gtrd.

- ok sasirdim, dedi yasli adama. Arkadasim

sry

satin aldi hemencecik. mr boyu oban olmayi hayal et-

tigini syledi bana; iyiye alamet. '

- Hep byle olur, diye karsilik verdi yasli adam.

Biz

buna Ltuf Kurali adini veririz. Ilk kez kgit oynadigin za-

man, kesinlikle kazanirsin. Acemi talihi.

- Peki neden byle oluyor?

- nk hayat senin Kisisel Menkibe'ni

yasamani is-

tiyor.

Sonra alti koyunu incelemeye basladi ve bir

koyunun

topalladigini fark etti. Delikanli bunun nemsiz bir sey ol-

dugunu, nk bu koyunun, koyunlarinin en akillisi oldu-

gunu ve ok yn verdigini syledi.

- Hazine nerede? diye sordu.

- Misir'da, Piramitlerin yaninda.

oban irkildi. Yasli kadin ayni seyi sylemis,


48/259

stelik

para da almamisti.

- Hazineye ulasmak Iin isaretlere dikkat etmen

gere-

kiyor. Tanri, herkesin izlemesi .gereken jyolu yeryzne

izmistir, yazmistir. Senin yapman gereken, senin iin

yaz-

diklarini okumak yalnizca.

Delikanli konusmaya baslamadan nce,kendisiyle

yasli adam arasinda bir pervane havalandi. Dedesini

anim-

sadi; dedesi pervanelerin sans simgesi olduklarini

sylemis-

ti ocuklugunda. Tipki circirbcekleri, yesil ekirgeler,

kk gri kertenkeleler ve drt yaprakli yoncalar gibi.

4

1

- Dogrudur, dedi, delikanlinin dsncelerini

okuyan

yasli adam. Tipki sana dedenin grettigi gibi. Birer isaret-

tir bunlar.


49/259


50/259

Delikanli iki tasi heybesine koydu. Artik

kararlarini

kendisi verecekti.

- Her seyin bir ve tek sey oldugunu asla

unutma.

Simgelerin dilini unutma. Ve zellikle, Kisisel Menki-

be'nin sonuna kadar gitmeyi unutma.

- Ama simdi sana kk bir yk anlatmak

istiyo-rum.

Bir tccar Mutlulugun Gizi'ni grenmesi iin

oglunu

insanlarin en bilgesinin yanma yollamis. Delikanli bir l-

1 TYvrat'ui tktj blmnn *Vr s"i Israil ogullan

arasindan bana khinlik etmesi iin.

kardesin Harun'u v* kruditivf be rabcr ogullanin, Harun'u

vr ogullan Nadab w Abi-

huvu, Eleazar vr Itaman yanina getir.' cm.rsiyle baijayaii

28 'inci babinda, yapilacak

"vaplar (ggslk vr f f od ve "itan vr tiakih gmlek,

tank vr kirak) sayihr. Mrtindr

grrn 'ggslk' Tevrat'taki gOgfBlOgt- g&n


51/259


52/259

bilge, delikanlinin eline bir kasik verip sonra bu kasiga iki

damla siviyag koymus. 'Sarayi dolasirken bu kasigi

eliniz-

de tutacak ve yagi dkmeyeceksiniz.'

Delikanli sarayin merdivenlerini inip-ikmaya

basla-

mis, gzn kasiktan ayirmiyormus. Iki saat sonra bilge-

nin huzuruna ikmis.

"Gzel, demis bilge, peki yemek salonumdakiAcem

halilarini grdnz m? Bahivan Basi'nin yaratmak iin

on yil alistigi t baheyi grdnz m? Ktphanemdeki

gzel parsmenleri fark ettiniz mi?'

Utanan delikanli hibir sey gremedigini itiraf

etmek

zorunda kalmis. nk bilgenin kendisine verdigi iki

damla yagi dkmemeye abalamis, baska bir seye

dikkat

edememis.

'yleyse git, evrenimin harikalarini tani,* demis

ona

bilge. 'Oturdugu evi tanimadan bir insana gvenemezsin.'

Ii rahatlayan delikanli kasigi alip sarayi

gezmeye ik-

mis. Bu kez, duvarlara asilmis, tavanlari ssleyen sanat

ya-


53/259

pitlarina dikkat ediyormus. Baheleri, evredeki daglari,

ieklerin gzelligini, bulunduklari yerlere yakisan sanat

4

3

yapitlarinin zarafetini grms. Bilgenin yanina dnnce,

grdklerini btn ayrintilariyla anlatmis.

'Peki sana emanet ettigim iki damla yag nerede?*

diye

sormus bilge.

Kasiga bakan delikanli, ikI damla yagin dklms

ol-

dugunu grms.

Teki,* demis bunun zerine bilgeler bilgesi, *sana

ve-

rebilecegim tek bir gt var: Mutlulugun Gizi dnyanin

btn harikalarini grmektir, ama kasiktaki iki damla yagi

unutmadan/

oban agzini aip konusmadi. Yasli kralin

anlattigi

yknn anlamini kavramisti. Bir oban gezmeyi


54/259

sevebi-

lir, ama koyunlarini asla unutmaz.

>Yasli adam, delikanliya bakti ve sonra, aik

elleriyle,

delikanlinin basinin zerinde bazi tuhaf isaretler yapti.

Sonra koyunlarini nne katip uzaklasti oradan.

44

KK TARIFA KENTININ YUKARI

KESI-

minde Magriplilerin yaptirdigi eski bir kale vardir; kale

surlarina oturan biri asagida bir alan, bir patlamis misir

sa-

ticisi ve karsida da bir para Afrika grebilir.

Salem Krali Melkisedek o aksam kale surlarina

oturdu

ve yznde gndogusu adi verilen rzgri hissetti.

Sahip

degisikliginin ve kargasalarin altst ettigi tedirgin koyun-

lar biraz ileride kimildanip duruyorlardi. Btn arzulari

yalnizca yiyecek ve iecekti.

Melkisedek limandan uzaklasan kk gemiye

bakti.

Gen obani bir daha hi grmeyecekti, tipki asar

vergisi-


55/259


56/259


57/259


58/259

Ken-

dini tedirgin ve yalniz mi yalniz hissediyordu. Imansizla-

rin korkun ktcl bakislari vardi.

stelik, yola ikmanin byk telasi iinde, bir

ayrin-

tiyi unutmustu, uzun sre kendisini hazinesinden uzak

tu-

tabilecek bir tek ayrintiyi: Bu lkede herkes Arapa konu-

suyordu. Kahvenin sahibi yaklasti; delikanli yandaki

masaya

getirildigini grdg bir iecegi parmagiyla isaret etti. Isa-

ret ettigi aydi, aci ay. Oysa sarap imek isterdi.

Ama simdi byle seylerle kaygilanacak zaman

degildi.

Hazinesinden baska bir sey dsnmemeliydi, onu nasil

ele

geirecegini dsnmeliydi. Koyunlarin satisindan

olduka

nemli bir para saglamisti ve paranin byl bir gc ol-

1 Byk YIkub (Saiuc Jarqgrt \t Majeur): tta'nii. on iki

havariiiiidru biri. Drt incil'den

brini yazmif olan Yuluiina'uin 'Baliki' lakabiyla anilan

kardesi. Kral Hiroctn tarafin.

dan kilila ldrld (Incil, Rnuerui tflfri, 12: 2).

ispanya'da ok zrl bir yrri olan ha-


59/259

vari. (ev.)

4

7

dgn biliyordu: Parasi olan insan hibir zaman tama-

men yalniz degildir. Kisa bir sre sonra, belki de birka

gn'iinde, Piramitlere ulasacakti. Ggs piril piril altinla

kapli bir ihtiyarin alti koyununu almak iin yalan seyler

anlatmaya gereksinimi yoktu.

Yasli kral ona simgelerden sz etmisti. Bogazi

geer-

ken simgeleri dsnmst. Evet, onun nelerden sz

ettigi-

ni ok iyi biliyordu: Endls kirlarinda geirdigi zaman

iinde, izlemesi gerekli yolla ilgili isaretleri yeryznde ve

gkyznde okumaya alismisti. Falanca kusun varligi

ya-

kinlarda bir yilan bulundugunun isaretiydi; filanca ali ise

evrede su bulundugunun belirtisiydi. Bunlari grenmisti.

Bunlari koyunlar gretmisti ona.

Tanri koyunlari bylesine iyi gdyorsa, bir insani

da gdecektir,' diye dsnd ve iinin rahatladigim


60/259

hisset-

ti. ay daha az aci geldi.

- Sen kimsin? dye soruldugunu duydu

Ispanyolca.

Birdenbire kendini alabildigine gl hissetti.

Kendisi

simgeleri dsnrken biri ikagelmisti.

- Sen nasil oluyor da Ispanyolca

konusabiliyorsun?diye sordu.

Karsisindaki Avrupali gibi giyinmis bir genti, ama

ten rengi onun bu kentten oldugunu akla getiriyordu. He-

men hemen kendi boyunda, kendi yasindaydi.

- Burada hemen hemen herkes Ispanyolca

konusur.

Ispanya'dan iki saat uzaktayiz yalnizca.

- Otur. Bir sey ismarlayayim sana". Benim iin

de sa-

rap syle. Su aydan nefret ediyo-um,

- Bu lkede sarap yoktur, diye karsilik verdi

teki.

Din yasaklamistir.

Gen oban bunun zerine Piramitlere gitmesi

gerek-

tigini syledi. Tam hazineden de sz aacakti ki bunun

dogru olmayacagini dsnd. Arap ocuk kendisini


61/259

oraya

gtrmek iin hazineden pay isteyebilirdi. Yasli adamin

henz sahip olunmayan seylere iliskin neriler konusunda

kendisine sylediklerini animsadi.

48

- Mmknse beni oraya gtrmeni rica

edecegim.

Kehberk cretini derim. Oraya nasil gidildigi konusun-

da bir fikrin var mi?

Kahve sahibinin yakinlarinda oldugunu ve

.konusma-

larini dikkatle dinledigini fark etti delikanli. Adamin ora-

da bulunusu canini sikiyordu biraz. Ama bir rehbere rast-

lamisti ve bu firsati kairmayacakti.

- Koskoca Sahra ln gemek gerek, dedi

Arap

ocuk. Bunun iin de para gerekir. Ilkin yeterince paran

var mi bakalim, bunu bilmek isterim.

Delikanli bu soruyu biraz tuhaf buldu. Ama onun,

yasli adama gveni vardi ve yasli adam ona, gerekten

bir

sey yapmak istiyorsaniz, btn evrenin sizin yarariniz


62/259

iin

isbirligi yapacagini sylemisti.

Parasini cebinden ikartip yeni arkadasina

gsterdi.

Kahve patronu biraz daha yaklasip yakindan bakti. Iki

adam aralarinda Arapa birseyler konustular. Patron

fke-

lenmise benziyordu.

- Buradan gidelim, dedi Arap delikanli. Buradakal-

mamizi istemiyor patron.

Delikanli kendini daha rahatlamis hissetti.

Borcunu

demek iin ayaga kalkti, ama patron onu kolundan

tutup

noktasiz, virglsz uzun bir sylev ekmeye basladi.

Deli-

kanli gl olmasina glyd, ama yabanci bir lkede

bu-

lunuyordu. Yeni arkadas kahve patronunu kenara Itip

de-

likanliyi disari ikardi.

- Parana gz koymus, dedi. Tanca, Afrika'nin

teki

yerlerine benzemez. Burasi bir liman, limanlar da hirsiz

yuvasidir.


63/259


64/259

top-

raklarin gelenek ve greneklerini bilmiyordu.

- Gzm zerinde olsun, bu yeterli, diye

dsnd.

Kendisi ondan daha glyd.

Birden bu korkun karmakarisik esya yigininin

orta-

sinda, simdiye kadar grmedigi kadar gzel bir kilica ilisti

gzleri. Kini gmstendi, siyah kabzasina degerli taslarka-

kilmisti. Misir dns bu kilici almaya karar verdi.

- Saticiya kilicin fiyatini soruver, dedi

arkadasina.

Ama silahi seyrederken iki saniye dalmis oldugunu da

fark

etti.

Sanki birdenbire ggs kafesi daralmis gibi yregi

si-

kisti. Kendisini neyin bekledigini bildiginden, yan tarafa

bakmaya korktu. Gzleri gzel kilicin zerinde, bir an

y-

le kaldi, sonra, btn cesaretini toparlayarak basini evir-

di.

evresinde pazar alani vardi, gidip-gelen, bagi-

rip-agiran, hali" findik, bakir tepsilerin yaninda kivircik

marullar, sokakta el ele tutusmus erkekler, peeli


65/259

kadinlar,

degisik yiyeceklerin hos kokulari vardi.. Ama hibir yer-

de, kesinlikle hibir yerde, arkadasinin glgesi bile yoktu.

Birbirlerini kaybetmelerinin bir rastlanti olduguna

Inanmak istedi. tekinin geri dnecegini umarak bulun-

dugu yerde kalmaya karar verdi. Bir sre sonra, su

malm

kulelerden birine br adam ikip sarki sylemeye basladi;

bunun zerine orada bulunanlar diz kp alinlarini

yere

vurdular ve onlar da sarki sylemeye basladilar. Daha

son-

ra, is Sacinda bir karinca yuvasi gibi barakalarini bozup

VI,' ktvuldular.

50

Gnes de batmaya basladi. Gen adam, alani

evrele-

yen beyaz evlerin arkasinda yitinceye kadar uzun sre

g-

nese bakti. Ayni gnes bu sabah dogarken, kendisinin bir

baska anakarada bulundugunu; orada obanlik yaptigini,

altmis koyunu oldugunu ve bir gen kizla bulusacagini


66/259

d-

snd. Sabahleyin kirlarda dolasirken basina

geleceklerin

hepsini biliyordu.

Oysa simdi gnes batarken bir baska lkede

bulunu-

yordu, dillerini bile anlamadigi insanlarin yasadigi bir ya-

banci lkede bir yabanciydi o. Artik oban degildi, kendi-

sine ait hibir seyi yoktu; lkesine geri dnmek ve her se-ye yeniden baslamak iin gerekli olan parasi bile.

"Btn bunlar ayni gnesin dogup batisi arasinda

ol-

du,' diye dsnd. Daha duruma alismadan gz aip

kapa-

yincaya kadar kisa zamanda, hayatta kimi zaman

kosulla-

rin degistigini dsnerek kendisine acidi.

Aglamaya utaniyordu. Koyunlarinin karsisinda

hibir

zaman aglamamisti. Ama pazar alani bombostu ve

kendisi

yurdundan uzaktaydi.

Agladi. Tanri adil olmadigi iin, kendi dslerine

ina-

nan insanlari bu sekilde dllendirdigi iin agladi.

"Koyun-


67/259


68/259

1

degistokus etmisti. Bunlari satip dns bileti alabilirdi.

"Bundan byle artik daha kurnaz olacagim,' diye

dsnd,

iki tasi heybeden alip cebine soktu. Burasi bir limandi ve

Arap ocugun kendisine syledigi tek dogru sey de

buydu:Bir Umanda her zaman bir sr hirsiz vardir.

Kahve patronunun umutsuz abalarini simdi

anliyor-

du: Bu adama gvenmemesini sylemeye alisiyordu.

*Ben

de herkes gibiyim: Dnya gereklerine olduklari gibi degil

de olmalarini istedigim gibi bakiyorum.'

Taslara bir sre bakti. Onlari usulca oksadi,

sicaklikla-

rini, kaygan yzeylerini parmaklarinin ucunda hissetti.

Hazinesiydi onun bu taslar. Onlara dokunmak yatistirdi

onu. Taslar ona yasli adami animsatti.

"Bir seyi gerekten istersen," demisti yasli adam

ona,

"onu gereklestirmen iin btn evren isbirligi yapar."

Delikanli bunun dogru olup olmadigini anlamak

iste-


69/259

di. Bombos bir pazar alanindaydi, ne cebinde tek kurus,

ne de geceleyin bekleyecegi koyunlari vardi. Ama bu

taslar

onun bir krala rastlamis oldugunun kanitiydi; onun Kisi-

sel Menkibesi'ni bilen, babasinin silahiyla ne yaptigindan,

ilk cinsel deneyiminden haberi olan bir krala rastlamisti.

"Taslar khinlik yapmaya yararlar. Adlari Urim ile

Tummim."

Taslari heybesine koydu tekrar ve bir deney

yapmaya

karar verdi. Yasli adam, taslar ancak insan ne istedigini

bil-

digi zaman ise yaradigi iin onlara aik-seik sorular sor-

mak gerektigini sylemisti.

Bunun zerine, yasli adamin kutsamasinin hl

kendi

zerinde olup olmadigini sordu.

Taslardan brini ikardi. *Evet* id ikan tas.

- Hazinemi bulacak miyim? diye sordu.

Elini heybeye soktu, taslardan birini almak istedi.

Ama taslar heybedeki bir delikten asagi .dstler.

Heybede

bir delik MIdugunu fark etmemisti. rIm ile Tummim'i

vecizi i .IUP hevheve kovmak Iin egildi. Ama onlari g-


70/259

"Simgelere saygili olmayi ve onlari izlemeyi

gren,"

demisti yasli kral.

Bir isaret. Delikanli kendi kendine glmeye

basladi.

Sonra taslari yerden alip heybesine koydu. Deligi

dikmeyeniyetli degildi; taslar canlarinin istedigi zaman bu delikten

dsebilirlerdi. Kendi yazgisindan kamamak iin bazi

sey-

lerin sorulmamasi gerektigini grenmisti.

TCendI kararlarimi kendim almaya sz

veriyorum/

dedi iinden.

Ama taslar, yasli adamin her zaman onun

yaninda ol-

dugunu sylemislerdi, bu yanit kendine yeniden gven

duymasini saglamisti. Yeniden bos pazar yerine bakti,

n-

ceden hissettigi umutsuzlugu artik hissetmedi. Artik ya-

banci bir dnya degildi burasi: Yeni bir dnyaydi.

Dogrusu, tam olarak onun istedigi de buydu

zaten:

Yeni dnyalar tanimak. Piramitlere hibir zaman varama-


71/259


72/259


73/259

di. Glmsemesi, bir bakima su yasli adami, br sre

nce

tanismis oldugu su gizemli yasli krali animsatan bir

glm-

semeydi. *Bu tccar yolculuk yapmak ya da bir tccar ki-

ziyla evlenmek iin sekerleme imal etmiyor. Hayir, bu

meslegi sevdigi iin sekerleme retiyor,' diye dsnd de-

r

likanh. Adamin, o yasli adamin yaptigini yapabilecegini

fark etti: Brinin kendi Kisisel Menkibe'sine yakin ya da

uzak oldugunu bir bakista anlamak. 'Kolay bir sey, ama

ben henz bunu anlamaktan uzagim.'

Baraka kurulunca, satici hazirladigi ilk tatliyi

delikan-

liya sundu. Delikanli tatliyi byk bir hazla yedi, tesekkr

etti ve yola koyuldu. Biraz uzaklasmisti ki, barakayi iki ki-

sinin kurdugu aklina geldi, bunlardan biri Arapa, teki

Ispanyolca konusuyordu.

54

Yine de pek gzel anlasmisti ikisi.

'Szcklerin tesinde bir dil var,' diye dsnd.

'Da-


74/259

ha nce koyunlarla byle br deneyimim olmustu, simdi

de ayni seyi insanlarla yapiyorum.'

Iste byle yeni ve degisik seyler grenmekteydi.

Daha

nce de yasadigi seylerdi bunlar, ama gene de yeniydiler,

nk daha nce karsilastigi, ama varliklarinin farkina

var-

madigi seylerdi bunlar. Bu seylere alistigi iin byle ol-

mustu. 'Szcklere gereksinim duymayan bu dili zmle-meyi grenmeyi basarirsam, dnyayi kavramayi

basaraca-

gim.' . ' . . '

"Her sey bir tek ve ayni seydir," demisti yasli

adam.

Tanca'nin daracik sokaklarinda kaygisizca

dolasmaya

karar verdi: Simgeleri algilamayi ancak bu sekilde

basara-

bilirdi. Bu hi kuskusuz byk bir sabir gerektiriyordu,

ama sabir bir obanin grendigi ilk erdemdir.

Koyunlarin kendisine gretmis oldugu dersleri bu

ya-

banci dnyada uygulamaya koydugunu bir kez daha

anla-

di.


75/259


76/259

Komsular baska yerlere tasindilar ve bir sre sonra

tepede

birka dkkndan baska bir sey kalmadi. Birka nemsiz

dkkn iin hi kimse yokusu tirmanmayi gze almiyor-

du.

Ama Billriye Tccarinin seim sansi yoktu.

Hayati-

nin otuz yilini kristal esya alip satarak yasamisti;

hayatina,yeni bir yn vermek iin artik ok geti.

Btn sabah dar sokaktan gelip geenlere bakti,

pek

az insan gelip gemisti. Yillardir byleydi bu; geenlerin

hepsinin aliskanliklarini biliyordu.

gle yemegi vaktinden birka dakika nce, gen

ya-

bwci vitrinin nnde durdu. Herkes gibi giyinmisti gen

adam, ama Billriye Tccarinin deneyimli gzleri bu gen-

cin cebinde para olmadigina karar verdi. Her seye karsin

56

dkkna geri dnmeye, gen adam gidinceye kadar

birka

dakika beklemeye karar verdi.


77/259


78/259

Kapiya bir tabela asti ve yokusun sonunda

bulunan

kk bir asevine gittiler. Asevinde bulunan tek masaya

oturduklari zaman Billriye Tccari glmseyerek konus-

tu:

- Aslinda herhangi bir sey temizlemen

gerekmezdi.

Kur'an'in yasasi a insanlari doyurmayi buyurur.

- Peki yleyse neden benim bunu yapmamaizin ver-

diniz? diye sordu delikanli.

- nk kristaller kirliydi. Ve benim gibi senin

de

kafamizdaki kt dsnceleri temizlememiz gerekiyordu.

Yemekleri bitince delikanliya dnd Tccar:

- Dkknimda alismani isterdim. Bugn sen

kristal-

leri silerken iki msteri geldi: Iyi bir isaret.

58

"insanlar durmadan isaretlerden sz ediyorlar/

diye

dsnd oban. 'Ama tam olarak neden sz ettiklerini bil-

miyorlar. Tipki, yillardir benim koyunlarimla szcksz


79/259

bir dille konusmus oldugumu fark etmemis olmam gibi.'

- Benimle alisacak misin? diye sorusunu

yineledi

Billriye Tccari.

- Gnn geri kalan sresinde alisabilirim, diye

ya-

nitladi delikanli. Dkkndaki btn kristalleri sabaha ka-

dar temizlerim. Buna karsilik yarin benim MisirJa gitmem

iin gereken parayi dersiniz.

Yasli adam birden glmeye basladi.

- Dkkndaki kristalleri btn bir yil silsen de,

sati-

lan her seyden ykl bir komisyon da alsan, Misir'a git-

mek iin epeyce bor para bulman gerekir. Tanca ile

Pira-

mitler arasinda binlerce kilometrelik bir l var.

Bunun zerine yle bir sessizlik oldu ki kent

birden-

bire uykuya dalmis izlenimi uyandirdi. Sanki artik pazar

mazar yoktu, saticilar arasindaki tartismalar sona ermis,

minarelere ikip sarki syleyen insanlar toz olmus,

kabza-

lari kakmali gzel kililar uup gitmisti. Umut ve serven,

yasli krallar ve Kisisel Menkibeler yoktu artik. Ne hazine,

ne de Piramitler vardi. Delikanlinin ruhu sessizlige gml-


80/259

dg iin sanki btn dnya dilsiz kesilmisti. Ne dert, ne

aci, ne hayal kirikligi: Yalnizca kk asevinin kk ka-

pisindan geip giden bos bir bakis ve usuz bucaksiz

lm

arzusu, ayni anda her seyin sonsuza dek bittigini grmek

dilegi.

Tccar ona saskin saskin bakti. Bu sabah

evresinde

grdg btn nese sanki bir anda uup gitmisti. - lkene geri dnmen iin gereken parayi sana

veri-

rim, oglum, dedi Billriye Tccari.

Delikanli sessiz kaldi. Sonra ayaga kalkti,

giysilerine

ekidzen verdi ve heybtsini aldi.

- Sizinle alisacagim, dedi.

5

9

Ikinci

Blm

Ve uzun bir sessizlikten sonra, szn bitirmek

iin


81/259

ekledi:

- Birka koyun almak iin paraya gereksinimim

var.

NEREDEYSE BIR AYDIR BILLRIYE

TCCA-

rinin'yaninda alisiyordu delikanli. Ne var ki, onu tam an-

lamiyla mutlu edecek trden bir is sayilmazdi. Tccar,

hi-

bir sey kirmamasi iin ok dikkatli olmasi gerektigini dur-

madan animsatarak, tezghin arkasinda btn gn

homur-

danip duruyordu.

Yine de orada alismayi srdryordu delikanli.

n-

k, adam dirdirci olmasina dirdirciydi, ama adaletsiz biri

de degildi; satilan her para zerinden olduka iyi bir ko-

misyon aliyordu satici ve daha simdiden biraz para birik-

tirmeyi bile basarmisti. Sabahleyin hesaplamisti: Her gn

byle, bu kosullarda alisacak olsa, birka koyun

alabilme-

si iin bir yil alismasi gerekiyordu.

- Kristaller iin bir sergi tablasi yapmak

istiyorum,


82/259

dedi patronuna. Disariya bir tabla konulabilir; bu da ge-

enlerin dikkatini eker taa yokusun basindan itibaren.

- Simdiye kadar hi byle bir sey yapmadim,

diye

yanitladi Tccar. Insanlar geerken tablaya takilir, kristal-

ler de kirilir.

- Koyunlarimla kirlari dolasirken, yilan

sokmalarina

kurban gidebilirlerdi. Ama bu tehlike koyunlarla obanla-rin hayatlarinin bir parasidir.

Tccar, bu arada, kristal vazo almak isteyen

bir

msterinin yanina gitti. Artik her zamankinden daha fazla

satis yapiyordu, sanki eski zamanlar geri dnms gibiydi,

sokagin Tanca'nin en ekici sokaklarindan biri oldugu za-

manlar gibi.

- Gelip geenler giderek ogaliyor, dedi

delikanliya,

msteri gittigi zaman. Bu sayede daha iyi yasayabiliyo-

6

3

rum, sen de kisa bir sre sonra koyunlarina


83/259


84/259

- Neden Piramitleri grmeye gitmek istiyorsun?

diye

sordu, konusmayi sergi tablasindan baska yere evirmek

iin.

- nk ok sik szn ettiler bana, diye

yanitladi

delikanli, grdg dsleri es geerek. Hazine artik aci bir

aniydi ve bunu aklina getirmemeye alisiyordu.

- Sadece Piramitleri grmek iin l gemekisteye-

cek birini tanimiyorum buralarda, dedi Tccar. Bir tas yi-

ginindan baska bir sey degiller. Kendi bahene kendi

pira-

mitini dikebilirsin.

- Siz hi yolculuk dsleri grmemissiniz, dedi deli-

kanli, dkkndan ieri giren br baska msterinin yanina

giderken.

iki gn sonra, sergi tablasi konusunu ati Tccar:

- Degisikliklerden pek hoslanmam, dedi. Ne

sen, ne

de ben para babasi tccar Hasan'a benziyoruz. Bir sey

sa-

64


85/259

tin alirken bir hata yapacak olsa, viz gelir ona. Ama

bizler,

hatalarimizin bedelini demek zorundayiz.

- Syledikleri dogru, diye dsnd delikanli.

- Bu sergi tablasini neden istiyorsun? dy*

sordu Tc-

car.

- Bir an nce koyunlarima kavusmak istiyorum.

Ta-

lih bizden yanayken, bundan yararlanmaliyiz; talihin bize

yardimci olmasi iin biz de ona yardimci olacak sekilde

davranmaliyiz, gereken ne varsa yapmaliyiz. Buna Ltuf

Kurali derler. Ya da "acemi talihi.'

f Yasli tccar bir sre agzini amadi. Sonra konustu:

- ^Peygamberimiz bize Kur'an*i verdi ve mr

boyu

yalnizca1 bes kurala uymamizi zorunlu kildi. En nemli

sart sudur: Bir tek Allah vardir. teki sartlara gelince:

. Gnde bes vakit namaz kilmak, Ramazan'da oru

tutmak

ve yoksullara zekt vermek.

Sustu. Peygamber'den sz ederken gzleri

yasarmisti.

Yregi cosku dolu bir insandi. Kimi zaman sabirsiz


86/259

grn-

se de islm'in kurallarina uygun olarak yasamaya alisi-

yordu.

- Peki besinci sart hangisi? diye sordu delikanli.

- Sen bana iki gn nce benim hi yolculuk

dsleri

grmedigimi syledin, diye yanitladi Tccar, iyi bir Ms-

lman iin besinci sart bir yolculuk yapmaktir. Hayati-

mizda hi olmazsa bir kere kutsal kent Mekke'ye gitmek zorundayiz.

- Mekke, Piramitlerden ok daha uzakta.

Genken,

sahip oldugum az bir parayi bu dkkni amak iin kul-

landim. Gnn birinde Mekke'ye gidecek kadar zengin

ol-

mayi umuyordum. Dogrusunu istersen para

kazanmaya

basladim, ama kristalleri kimseye emanet edemedim;

tabii,

kristallere ok dikkat etmek gerekir, naziktirler. Bu sre

iinde, Mekke'ye giden* bir yigin insan ugradi

dkknima.

Aralarinda hizmetileriyle, develeriyim birlikte yola ikan

zengin haci adaylari vardi, ama ogu benden daha

yoksul

Insanlardi.


87/259


88/259

istiyorsun. Oysa benim istedigim, Mekke'yi dslemek- sa-

dece. l geisimi, Kutsal Tas Hacer-i Esved'in

bulundu-

gu meydana varisimi, ona el srmeden nce evresinde

ye-

di kez dnsm binlerce defa hayal ettim. Yanimda

kim-

lerm olacagim, nmde kimin olacagini, konusacagimiz

seyleri, birlikte edecegimiz dualari bile hayal ettim. Amabyk bir hayal kirikligina ugramaktan korkuyorum; bu

yzden hayal kurmakla yetinmeye ahfiyorum.

Tccar, o gn sergi tablasi yaptirmasi iin izin

verdi

delikanliya. Herkes kendi dslerini ayni sekilde gremez;

kendince grr.

66

IKI AY DAHA GETI. SERGI TABLASI

BILL-

riye dkknina daha ok msteri ekti. Delikanli alti ay

daha byle alisirsa Ispanya'ya cfonp altmis koyun

alabi-.

lecegini hesapladi. Hatta fazladan bir altmis koyun daha

alabilecekti. Bir yildan kisa sre iinde, srsn ikiye


89/259

katlamis ve Araplarla pazarlik edebilecek duruma gelmis

olacakti, nk bu tuhaf dili grenmeyi basarmisti. Bill-

riye Tccari iin Mekke nasil uzak bir hayalse, onun iin

de Misir uzak bir hayale dnsms oldugu iin, pazar ye-

rinde yasadigi su malm sabahtan bu yana, Urim ve

Tum-

mim'e bir daha basvurmamisti. Ama isinden hosnuttu

simdi ve basariya ulasmis olarak Tarifa'da karaya ayak

ba-

sacagi gn aklindan ikarmiyordu.

"Her zaman, ne istedigini bilmek zorunda

oldugunu

animsa," demisti yasli kral. Ne istedigini biliyordu deli-

kanli ve bu ama dogrultusunda alisiyordu. Belki de bu

il-

gin lkeye gelip bir hirsiza rastlamak ve bir kurus harca-

madan srsn ikiye katlamakti onun hazinesi.

Kendisiyle gurur duyuyordu. nemli seyler gren-

misti: Billriye ticareti, szcksz dil ve simgeler gibi. Bir

gleden sonra, yokusun basinda bir adam grd, yokusu

tirmandiktan sonra birseyier iecek uygun bir yer bulama-

maktan yakiniyordu. Delikanli artik isaretlerin dilini bili-

yordu, konusmak iin patronunun yanina gitti:

- Yokusu ikan insanlara ay ikram etmeliyiz,

dedi


90/259

ona.

- ay iebilecekleri bir yigin yer var, diye

yanitladi

Tccar. ,

- Ama biz kristal bardaklarda ay ikram

edebiliriz.

Bu sayede insanlar ayi ok begenecekler ve kristal esya

ai-

67

mak isteyecekler. nk-insanlari en ok etkileyen sey

g-

zelliktir.

Tccar hibir sey sylemeden uzun uzun

yardimcisi-

na bakti. Ama o aksam, aksam namazini kilip dkkni

ka-

pattiktan sonra kaldirima oturdu ve onu nargile imeye,

Araplarin tttrdg su garip pipodan tttrmeye davet

etti.

- Neyin pesinde kosuyorsun? diye sordu yasli

Bili-

riye Tccari.


91/259

- Size neyin pesinde oldugumu syledim daha

nce:

Koyunlarimi geri almak zorundayim. Bunun iin de para

gerek.

Yasli adam nargilesine yeniden ates koydu ve

uzun

uzun iine ekti marputan.

- Otuz yildir bu dkkni isletiyorum. Iyi ve kt

kristal hangisidir biliyorum, ticaretin btn inceliklerini

biliyorum. Dkknima, boyutlarina, msterilerime alis-

tim. Kristal bardaklarla ay satacak olursan, is daha da

b-

yyecek. O zaman da ben yasama tarzimi degistirmek

zo-

runda kalacagim.

- Peki, iyi bir sey degil mi bu?

- Kendi hayat tarzima alistim ben. Sen gelmeden

n-

ce, dostlarim, benim aksime degisirken, isleri ktye ya

da

iyiye giderken, burada btn zamanimi kaybettigimi d-

snyordum. Bu da alabildigine zyordu beni. Simdi

du-

rumun byle olmadigini biliyorum: Gerekten de dkkn

tam benim hayal ettigim durumda simdi. Degismek iste-


92/259

miyorum, nk nasil degisecegimi bilmiyorum. Artik

tam anlamiyla kendime alismis durumdayim.

Delikanli ne diyecegini bilmiyordu. Bunun zerine

konusmasini srdrd yasli adam:

- Benim iin beklenmedik bir talih oldun,

Tanrinin

ltf oldun. Simdi eskiden bilmedigim bir seyi biliyorum:

Degeri bilinmeyen her ltuf felakete dnsyor. Artik ha-

yattan bir sey beklemiyorum. Ama sen, simdiye kadar ak-lima bile getirmedigim zenginliklere ve ufuklara bakmaya

68

zorluyorsun beni. Oysa, simdi bunlarin neler oldugunu

bildigim, nmdeki byk olanaklari grdgm iin, ken-

dimi eskiden oldugundan daha kt hissedecegim.

nk

her seye sahip olacagimi biliyorum ve istemiyorum bunu.

'Iyi ki patlamis misir saticisina hibir sey

sylememi-

sim,' diye dsnd delikanli.

Gnes batarken, bir sre daha nargile imeyi

srdr-

dler. Aralarinda Arapa konusuyorlardi, Arapa,

konusa-


93/259

bildigi iin ok mutluydu delikanli. Bir dnem, yeryzn-

de bulunan her seyi kendisine, koyunlarinin

gretebilece-

gine inanmisti. Ama koyunlarin Arapa gretmeleri ola-

naksizdi.

*Yeryznde koyunlarin gretemeyecegi daha

baska

seyler olmali/ diye dsnd, hibir sey sylemeden Tc-

car'a bakarak. 'nk su ve yiyecekten baska bir sey

ara-

miyorlar. Galiba onlar gretmiyorlar: Ben greniyorum.'

- Mektup, dedi sonunda Tccar.

- Ne anlama geliyor dediginiz sey?

- Bunu anlamak iin Arap olarak dogmak

gerekir.

Ama evirisi 'yazili* gibi bir sey.

Ve nargilenin atesini sndrrken, delikanliya,

mste-

rilere kristal bardakta ay ikram edebilecegini syledi.

yle zamanlar vardir ki, insan hayat irmaginin

akis

ynn degistiremez.

6

9


94/259

INSANLAR SOKAGIN YOKUSUNU

TIRMANI-

yx>rlar ve yukariya varinca yorgunluk hissediyorlardi.

Ama yokusun basinda, birbirinden gzel kristaller

satilan

bir bilriye dkkni vardi ve bu dkknda da i ferahlati-

ci nane ayi ikram ediliyordu. Insanlar, gz kamastiricikristal bardaklarda sunulan nane ayini imek iin dkk-

na giriyorlardi.

- Vallahi karimin aklina hi gelmedi byle bir sey,

diyordu adamin biri; ve bu aksam evine konuklar

gelecegi,

kristal bardaklarin gzelliginden etkilenecekleri iin, bir-

ka kristal bardak satin aliyordu. Bir baska msteri, kristal

kaplarda sunulan ayin ok daha iyi oldugunu kendi payi-

na dogruluyordu, nk ayin rayihasi uup gitmiyordu.

nc msteri de, byl glere sahip olmasi

nedeniy-

le, ayi kristal iinde ikram etmenin Dogu'ya zg bir ge-

lenek oldugunu ileri sryordu.

Haber kisa srede yayildi ve insan kafileleri, ok

eski

bir ticaret lemine bu yeniligi getirmis olan dkkni gr-

mek iin yokusun tepesine tirmanmaya basladilar. Bunu


95/259


96/259

rup tek basina nargile tttrmeye basladi.

Hibir sey dsnmeden tttrd nargileyi. l

koku-

su tasiyarak esen rzgrin ugultusundan baska bir ses

duy-

muyordu. Sonra, nargile imeyi bitirince, elini ceplerinden

birine soktu ve ikardigi seye bir sre bakti.

Yklce bir para tutuyordu elinde. Yz yirmi

koyun,dns bileti ve kendi lkesi ile su anda bulundugu lke

arasinda bir ihracat-ithala't ruhsati almaya yetecek kadar

para. *

Yasli adamin uyanip dkkni amasina kadar

sabirla

bekledi. Birlikte ay imeye gittiler.

- Ben bugn gidiyorum, dedi delikanli.

Koyunlarimi

almaya yetecek kadar param var. Sizin de Mekke'ye

gide-

cek kadar paraniz var.

Yasli adam hibir sey sylemedi.

- Hayir duanizi istiyorum sizden, diye steledi

deli-

kanli. Bana yardim ettiniz.

Yasli adam ses ikarmadan ay hazirliyordu.

Sonun-


97/259


98/259

dugunu grd. Acinacak durumdaydi, varligi tamamen

ak-

lindan ikip gitmisti. Iinde, her zaman oldugu gibi kitabi

ve yamisi vardi. Sokakta karsisina ikan ilk ocuga

arma-

gan etmeyi dsndg yamiyi heybeden ikartirken

yere

iki tas dst. Urim ile Tummim.

O zaman yasli krali animsadi, animsayinca da,bu

rastlasmayi uzun sredir dsnmemis oldugunu fark ede-

rek sasirip kaldi. Btn bir yil durmadan alismis, Ispan-

ya'ya basi nde dnmemek iin gereken parayi

kazanmak-

tan baska bir sey dsnmemisti.

"Hayallerinden asla vazgeme, demisti yasli kral.

Sim-

gelere dikkatli ol."

Urim ile Tummim'i yerden aldi ve yeniden kralin

ya-

kinlarda bir yerde oldugu duygusuna kapildi. Garip bir

duyguydu bu. Yil boyu acimasizca alismisti ve isaretler

gitme zamaninin geldigini gsteriyordu.

'Geriye dnp kaldigim yerden devam edecegim,'

di-

ye dsnd delikanli. 'Ne var ki, Arapayi koyunlardan


99/259

grenmedim.'

Ama koyunlar ok nemli baska bir sey

gretmisler-

di: Yeryznde herkesin anladigi bir dil vardir ve kendisi,

dkkni gelistirirken bu dilden yararlanmistir. Bu cosku-

nun dilidir, arzu edilen ya da inanilan bir seyi

gereklestir-

mek iin sevgi ve tutkuyla yapilan girisimlerin dilidir.

Tanca artik onun iin yabanci bir kent degildi. Burayi fet-

.hettigi gibi btn dnyayi fethedebilecegin! hissetti.

7

3

"Bir seyi gerekten istedigin zaman, arzunu

gerekles-

tirmeni saglamak iin btn evren isbirligi yapar," demisti

yasli kral.

Ama hirsizlardan, usuz bucaksiz llerden,

dsleri-

nin ne oldugunu bilen, ama bunlari gereklestirmek iste-

meyen insanlardan sz etmemisti yasli kral. Piramitlerin

bir tas yiginindan baska bir sey olmadigini ve isteyenin


100/259

kendi bahesine tas yigabilecegim sylememisti yasli

kral.

Ve eski srnzden daha bygn satin alacak kadar

pa-

raniz oldugunda, bu sry satin almayi kendiniz iin g-

rev bildigimizi de sylemeyi unutmustu.

Heybeye/toparladi ve teki antalarla birlikte aldi.

Merdiveni inim; teki msteriler kristal bardaklardan ay-

larini yudumlarken bir yabanci ifte hizmet etmekteydiyasli adam. Sabahin bu erken saatinde, iyi bir baslangiti

gne. Delikanli, bulundugu yerden, Billriye Tccarinin

salarinin yasli kralin salarina tamamen benzediginin

far-

kina vardi ilk kez. Yersiz-yurtsuz, yiyecek-ieceksiz du-

rumda Tanca'da uyandigi ilk gn rastladigi seker tccari-

nin glmsemesini animsadi; bu glmseme de yasli

krali

animsatiyordu.

"Sanki buradan gemis ve bir iz birakmis gibi/

diye

dsnd. "Sanki bu insanlar yasamlarinin herhangi bir

d-

neminde kralla karsilasmislar gibi.* stelik kendi Kisisel

Menkibesini yasayan kimseye her zaman grndgn

de

sylemisti.


101/259

Billriye Tccari ile vedalasmadan ayrildi oradan.

Kuskusuz onu grebilirdi, ama aglamak istemiyordu. Ne

var ki buradaki yasantisini, grendigi iyi seyleri

zleyecek-

ti. Kendine iyice gveni vardi ve dnyayi ele geirmek is-

tegi duyuyordu.

*Ama eskiden tanidigim kirlara gidip gene koyun

g-

decegim.* Ancak, artik bu kararindan dolayi mutlu degil-

di. Btn bir yil, bir ds gereklestirmek iin alismisti,

ama bu ds, her dakika, giderek nemini yitiriyordu. Bel-

ki de gerekte byle bir ds yoktu.

74

"KimbIlIr, belki de Billriye Tccari gibi olmak daha

iyidir? Mekke'ye hi gitmeden oraya gitme arzusuyla

yasa-

mak.' Ama Urim ile Tummim'i elinde tutuyordu ve bu

iki ta yasli kralin gcn ve iradesini kendisine aktariyor-

du. "Bir rastlanti sonucu -ya da bir isaret/ diye dsnd-

buraya geldigi ilk gn ugradigi kahveye geldi. Hirsiz

orada

degildi. Patron bir bardak ay getirdi.


102/259

'Yeniden oban olabilirim,' dedi kendi kendine.

"Ko-

yunlara bakmayi grendim ve onlarin nasil bir sey olduk-

larini unutamam kesinlikle. Ama belki de Misir Piramitle-

rine gitme olanagim olmayacak bir daha hibir zaman.

Yasli adamin ggsnde altin bir ggslk vardi ve benim.

gemisimi biliyordu. Gerek bir kraldi, bir bilge kral.'

Endls ovalariyla arasinda vapurla iki saatlik bir

me-safe vardi ancak, ama kendisiyle Piramitler arasinda bir

l

vardi. Delikanli durumu bir baska aidan da

grebilecegini

dsnd: Aslinda simdi hazinesine iki saat daha az uzak-

taydi. Bu iki saatlik menzile varmak iin asagi-yukan bir

yil harcamis olsa bile.

"Koyunlarima neden kavusmak istedigimi ok iyi

bili-

yorum. Koyunlari oktandir taniyorum; insana fazja yk

olmazlar ve sevebilirim onlari; hazinemi l gizliyor, ama

l sevecek miyim, sevmeyecek miyim, bunu bilmiyo-

rum. Hazineyi bulamayacak olursam, gene yurduma

d-

nebilirim, iste, hayat ihtiyacim olan parayi bir anda verdi

bana ve gereken zamanim da var. yleyse neden

olmasin?'


103/259

O anda iinde mthis bir rahatlama hissetti.

Istedigi

anda tekrar obanlik yapabilirdi. Caninin ektigi anda

kristal saticisi olabilirdi. Belki de dnya baska hazineler

de

gizliyordu, ama kendisi bir tek ds grms ve bir krala

rastlamisti. Bu da herkesin basina gelmezdi.

Kahveden ikarken ok mutluydu. Tccara mal

sagla-

yan mteahhitlerden birinin, kristalleri, l geen ker-

vanlarla getirdigini animsamisti. Urim ile TummIm'i elle-

rine aldi; bu iki tas sayesinde, iste yeniden hazinenin izini

sryordu.

7

5

"Ben her zaman kendi Kisisel Menkibesini

yasayanla-

rin yanindayim," demisti yasli kral.

Piramitlerin gerekten de ok uzakta olup

olmadikla-

rini grenmek iin ambara kadar yrse ne kaybederdi?


104/259


105/259

lari yle bir evreye ulasmisti ki, bundan teye gitmesi

ola-

naksiz gibiydi. Herhangi bir simyaciyla iliski kurmak iste-

mis, ancak bunda basarili olamamisti. Ne var ki, tuhaf in-

sanlardi su simyacilar, kendilerinden baskasini

dsnm-

yorlar ve ona yardimci olmayi kabul etmiyorlardi,. Kimbi-

lir, belki de Sihirli Tas'in1 -baska bir deyisle, Felsefe Ta-

Si'nin- gizini kesfedememislerdi ve belki de bu yzden

ses-

sizlige gmlyorlardi?

Felsefe Tasi'ni bos yere ararken, babasindan

kalan ser-

vetin bir blmn harcamisti. Dnyanin en byk k-

tphanelerine gitmis, simyacilikla ilgili en nemli, en en-

der kitaplari satin almisti. Bu kitaplardan birinde, nl bir

1 SJmyacilara gre madenim altnia rviren tas.. (fv.)

7

7

Arap simyacinin bundan yillar nce Avrupa'yi ziyaret et-

tigini okumustu. Kitapta, bu Arap simyacinin iki yzyili


106/259

askin bir sre nce, Felsefe Tasi'ni ve Ebed Hayat Iksi-

ri'nI kesfettigini yaziyordu. Bu yk ingiliz'i etkilemisti.

Ama dostlarindan biri le yaptigi bir arkeoloji

gezisinden

sonra, olaganst gleri olan bir Arap'tan sz etmemis

olsaydi, bunun da tipki tekiler gibi bir efsaneden baska

bir sey olmadigini dsnecekti.

"Fayoum Vahasi'nda yasiyor," demisti, "insanlar,

ya-sinin iki yz yili astigini ve herhangi bir madeni, altina d-

nstrme gcne sahip oldugunu sylyorlar."

Kendinden geen Ingiliz mthis heyecanlanmisti.

Bu-

nun zerine, nceden yapmis oldugu btn anlasmalari

bozdu, en nemli kitaplarini yanina aldi, ve iste disarida

Sahra'yi geecek byk bir kervan hazirlanirken, kendisi

simdi bir hayvan ahirina benzeyen ambarda

bulunuyordu.

Ve bu kervan AL-Fayoum'dan geecekti.

"Su lanet olasica Simyaciyi mutlaka bulmaliyim,*

diye

dsnd Ingiliz.

Ve hayvanlarin kokusu daha bir katlanilir oldu.

Ingiliz'in bulundugu binaya antalar yklenmis bir

Arap genci girdi ve onu selamladi.

- Nereye gidiyorsunuz? diye sordu gen Arap.


107/259

- le, diye yanitladi ingiliz; ve tekrar okumaya

dal-

di. Su anda kimseyle konusmak istemiyordu. Simyaci

ken-

disini kuskusuz sinavdan geirecegi iin on yil iinde g-

renmis olduklarini animsamasi gerekiyordu.

Arap gen de bjr ktsp ikartip okumaya basladi.

Ki

tap Ispanyolca yazilmisti. 'Bir sans,' diye dsnd Ingiliz

Ispanyolcayi, Arapa'dan daha iyi konusuyordu ve bu de

likanli da Fayoum'a gidecekse, nemli seylerle ugrajmad

gi zamanlar yaninda sohbet edecek biri olacakti.

78

'OK GARIP/ DIY DSND DELIKANLI,

yknn basinda yer alan cenaze trenini yeniden /okur-

ken. 'Kitabi okumaya baslayali neredeyse iki yil olacak

br

sre sonra, ama bu sayfalardan teye geemedim.'

Yanin-

da kendisine engel -olacak bir kral bulunmasa da,

dikkatini

kitapta toplayamiyordu. Ama simdi nemli bir seyi anli-

yordu: Bir seye karar vermek baslangitan baska bir sey


108/259

degildir. Insan bir seye karar verdigi zaman, karar verdigi

sirada hi ngrmedigi, dsnde bile aklina gelmeyen bir

yne dogru, siddetli bir akintiya kapilip gidiyordu.

'Haznemi aramaya karar verdigimde, bir billriye

dkkninda alisacagim hi aklima gelmemisti,' diye d-

snd, dsncesini dogrulamak iin. 'Ayni sekilde, bu

kervan, almis oldugum bir karara uygun olabilir, ama g-

zerghi bir gjz olarak kalacak her zaman.'

Karsisinda, kendisi de bir kitap okumakta olanAvru-

pali vardi. Sevimsiz bir adamdi: Ieri girdiginde kendisine

kmseyerek bakmisti. Belki dost olabilirlerdi, ama Av-

rupali hemen susmustu.

Delikanli kitabini kapatti. Bu Avrupali ile arasinda

herhangi bir benzerlik kurulmasina olanak verecek hibir

sey yapmak istemiyordu. Cebinden Urim ile Tummim'

ikartip taslarla oynamaya basladi.

Yabanci bir iglik atti:

- Bir Urim ile bir Tummim!

Delikanli taslari hemen cebine koydu.

- Satilik degiller, dedi.

- Pek bir sey etmezler, dedi Ingiliz. Alt tarafi iki

ka-

ya kristali, hepsi bu. Yeryznde milyonlarca kaya kristali


109/259


110/259

7/22/2019 Simyac

Simyac Paulo Coelho

Documents

Transcript of Simyac Paulo Coelho