ลาดบข �นตอนของการศกษาลาดบข �นตอนของการศกษาศกษาและปฏบตธรรมคร�งท� ๙๐ นพพาน ตอนท� ๖

อ.สภร ทมทอง

๒๒ พฤศจกายน ๒๕๕๔

นพพาน

๑. ช�อของนพพาน๒. สภาวะนพพาน๓. ประเภทของนพพาน๔. เทคนควธเพ�อเขาถงนพพาน

๔.๑ ทาใหมากซ�งโพธปกขยธรรม

เสยยถาป ภกขเว คงคา นท ปาจนนนนา ปาจนโปณา ปาจนปพภารา, เอวเมว โข ภกขเว ภกข อรย อฏฐงคก มคค ภาเวนโต อรย อฏฐงคก มคค พหลกโรนโต นพพานนนโน โหต นพพานโปโณ นพพานปพภาโร. .. อธ ภกขเว ภกข สมมาทฏฐ ภาเวต วเวกนสสต วราคนสสต นโรธนสสต โวสสคคปรณาม ฯเปฯ สมมาสมาธ ภาเวต วเวกนสสต วราคนสสต นโรธนสสต โวสสคคปรณาม. ส.ม. ๑๙/๙๑ ปฐมปาจนนนนสตร

๔.๑ ทาใหมากซ�งโพธปกขยธรรม

เอวเมว โข ภกขเว ภกข อรย อฏฐงคก มคค ภาเวนโต อรย อฏฐงคก มคค พหลกโรนโต นพพานนนโน โหต นพพานโปโณ นพพานปพภาโร. อธ ภกขเว ภกข สมมาทฏฐ ภาเวต ราควนยปรโยสาน โทสวนยปรโยสาน โมหวนยปรโยสาน ฯเปฯ สมมาสมาธ ภาเวต ราควนยปรโยสาน โทสวนยปรโยสาน โมหวนยปรโยสาน. ส.ม. ๑๙/๑๐๓

๔.๑ ทาใหมากซ�งโพธปกขยธรรม

เอวเมว โข ภกขเว ภกข อรย อฏฐงคก มคค ภาเวนโต อรย อฏฐงคก มคค พหลกโรนโต นพพานนนโน โหต นพพานโปโณ นพพานปพภาโร. อธ ภกขเว ภกข สมมาทฏฐ ภาเวต อมโตคธ อมตปรายน อมตปรโยสาน ฯเปฯ สมมาสมาธ ภาเวต อมโตคธ อมตปรายน อมตปรโยสาน.ส.ม. ๑๙/๑๑๕

๔.๑ ทาใหมากซ�งโพธปกขยธรรม

เสยยถาป ภกขเว คงคา นท ปาจนนนนา ปาจนโปณา ปาจนปพภารา, เอวเมว โข ภกขเว ภกข ป4จนทรยาน ภาเวนโต ป4จนทรยาน พหลกโรนโต นพพานนนโน โหต นพพานโปโณ นพพานปพภาโร. อธ ภกขเว ภกข สทธนทรย ภาเวต วเวกนสสต วราคนสสต นโรธนสสต โวสสคคปรณาม. วรยนทรย ฯเปฯ สตนทรย ฯเปฯ สมาธนทรย ฯเปฯ ป4ญนทรย ภาเวต วเวกนสสต วราคนสสต นโรธนสสต โวสสคคปรณาม. ส.ม. ๑๙/๕๔๑

๔.๑ ทาใหมากซ�งโพธปกขยธรรม

สเล ปตฏโต ภกข อนทรเยส จ สวโตโภชนมห จ มตต44 ชาครย อนย4ชต.เอว วหรมาตาป อโหรตตมตนทโตภาวย กสล ธมม โยคกเขมสส ปตตยา.อปปมาทรโต ภกข ปมาเท ภยทสส วาอภพโพ ปรหานาย นพพานสเสว สนตเก. อ.จตกก. ๒๑/๓๗ อปรหานยสตร

๔.๒ เจรญวปสสนา

กตมา จ สา ภกขเว นพพานสปปายา ปฏปทา. อธ ภกขเว ภกข จกขอนจจนต ปสสต, รปา อนจจาต ปสสต, จกขว4ญาณ อนจจนต ปสสต, จกขสมผสโส อนจโจต ปสสต, ยมปท จกขสมผสสปจจยา อปปชชต เวทยต สข วา ทกข วา อทกขมสข วา, ตมป อนจจนต ปสสต ... มโน อนจโจต ปสสต, ธมมา อนจจาต ปสสต, มโนว4ญาณ อนจจนต ปสสต, มโนสมผสโส อนจโจต ปสสต, ยมปท มโนสมผสสปจจยา อปปชชต เวทยต สข วา ทกข วา อทกขมสข วา, ตมป อนจจนต ปสสต. อย โข สา ภกขเว นพพานสปปายา ปฏปทา. ส.สฬา. ๑๘/๑๔๗ ปฐมนพพานสปปายปฏปทาสตร

๔.๒ เจรญวปสสนา

โส วต ภกขเว ภกข ก4จ สงขาร นจจโต สมนปสสนโต อนโลมกาย ขนตยา สมนนาคโต ภวสสตต เนต ฐาน วชชต, อนโลมกาย ขนตยา อสมนนาคโต สมมตตนยาม โอกกมสสตต เนต ฐาน วชชต, สมมตตนยาม อโนกกมมาโน โสตาปตตผล วา สกทาคามผล วา อนาคามผล วา อรหตตผล วา สจฉกรสสตต เนต ฐาน วชชต. ข.ป. ๓๑/๓๖ วปสสนากถา

๔.๒ เจรญวปสสนา

โส วต ภกขเว ภกข สพพสงขาเร อนจจโต สมนปสสนโต อนโลมกาย ขนตยา สมนนาคโต ภวสสตต ฐานเมต วชชต, อนโลมกาย ขนตยา สมนนาคโต สมมตตนยาม โอกกมสสตต ฐานเมต วชชต, สมมตตนยาม โอกกมมาโน โสตาปตตผล วา สกทาคามผล วา อนาคามผล วา อรหตตผล วา สจฉกรสสตต ฐานเมต วชชต.ข.ป. ๓๑/๓๖ วปสสนากถา

๔.๒ เจรญวปสสนา

โส วต ภกขเว ภกข นพพาน ทกขโต สมนปสสนโต อนโลมกาย ขนตยา สมนนาคโต ภวสสตต เนต ฐาน วชชต, อนโลมกาย ขนตยา อสมนนาคโต สมมตตนยาม โอกกมสสตต เนต ฐาน วชชต, สมมตตนยาม อโนกกมมาโน โสตาปตตผล วา สกทาคามผล วา อนาคามผล วา อรหตตผล วา สจฉกรสสตต เนต ฐาน วชชต. ข.ป. ๓๑/๓๖ วปสสนากถา

๔.๒ เจรญวปสสนา

โส วต ภกขเว ภกข นพพาน สขโต สมนปสสนโต อนโลมกาย ขนตยา สมนนาคโต ภวสสตต ฐานเมต วชชต, อนโลมกาย ขนตยา สมนนาคโต สมมตตนยาม โอกกมสสตต ฐานเมต วชชต, สมมตตนยาม โอกกมมาโน โสตาปตตผล วา สกทาคามผล วา อนาคามผล วา อรหตตผล วา สจฉกรสสตต ฐานเมต วชชต. ข.ป. ๓๑/๓๖ วปสสนากถา

๔.๒ เจรญวปสสนา [๓๗] จตตารสาย อากาเรห อนโลมก ขนต ปฏลภต, จตตารสาย อากาเรห สมมตตนยาม โอกกมต. ป4จกขนเธ (๑) อนจจโต (๒) ทกขโต (๓) โรคโต (๔) คณฑโต (๕) สลลโต (๖) อฆโต (๗) อาพาธโต (๘) ปรโต (๙) ปโลกโต (๑๐) อตโต (๑๑) อปททวโต (๑๒) ภยโต (๑๓) อปสคคโต (๑๔) จลโต (๑๕) ปภงคโต (๑๖) อทธวโต (๑๗) อตาณโต (๑๘) อเลณโต (๑๙) อสรณโต (๒๐) รตตโต (๒๑) ตจฉโต (๒๒) ส4ญโต ข.ป. ๓๑/๓๖ วปสสนากถา

๔.๒ เจรญวปสสนา

(๒๓) อนตตโต (๒๔) อาทนวโต (๒๕) วปรณามธมมโต (๒๖) อสารกโต (๒๗) อฆมลโต (๒๘) วธกโต (๒๙) วภวโต (๓๐) สาสวโต (๓๑) สงขตโต (๓๒) มารามสโต (๓๓) ชาตธมมโต (๓๔) ชราธมมโต (๓๕) พยาธธมมโต (๓๖) มรณธมมโต (๓๗) โสกธมมโต (๓๘) ปรเทวธมมโต (๓๙) อปายาสธมมโต (๔๐) สงกเลสกธมมโต

๔.๒ เจรญวปสสนา

(๑) ป4จกขนเธ อนจจโต ปสสนโต อนโลมก ขนต ปฏลภต, ป4จนน ขนธาน นโรโธ “นจจ นพพานน”ต ปสสนโต สมมตตนยาม โอกกมต. (๒) ป4จกขนเธ ทกขโต ปสสนโต อนโลมก ขนต ปฏลภต, ป4จนน ขนธาน นโรโธ “สข นพพานน”ต ปสสนโต ..(๓) โรคโต, อาโรคย นพพาน. (๔) คณฑโต, นคณโฑ นพพาน. (๕) สลลโต, นสลล นพพาน. ข.ป. ๓๑/๓๘ วปสสนากถา

๔.๒ เจรญวปสสนา (๖) อฆโต, อนโฆ นพพาน. (๗) อาพาธโต, อนาพาโธ นพพาน. (๘) ปรโต, อปรปปจจย นพพาน. (๙) ปโลกโต, อปโลกธมโม นพพาน (๑๐) อตโต, อนตก นพพาน. (๑๑) อปททวโต, อนปททว นพพาน (๑๒) ภยโต, อภย นพพาน. (๑๓) อปสคคโต, อนปสคค นพพาน. (๑๔) จลโต, อจล นพพาน.

๔.๒ เจรญวปสสนา (๑๕) ปภงคโต, อปปภงค นพพาน. (๑๖) อทธวโต, ธว นพพาน. (๑๗) อตาณโต, ตาณ นพพาน. (๑๘) อเลณโต, เลณ นพพาน. (๑๙) อสรณโต, สรณ นพพาน. (๒๐) รตตโต, อรตต นพพาน. (๒๑) ตจฉโต, อตจฉ นพพาน. (๒๒) ส4ญโต, ปรม ส4ญ นพพาน. (๒๓) อนตตโต, ปรมฏฐ นพพาน.

๔.๒ เจรญวปสสนา (๒๔) อาทนวโต, อนาทนว นพพาน. (๒๕) วปรณามธมมโต, อวปรณามธมม นพพาน. (๒๖) อสารกโต, สาร นพพาน. (๒๗) อฆมลโต, อนฆมล นพพาน. (๒๘) วธกโต, อวธก นพพาน. (๒๙) วภวโต, อวภว นพพาน. (๓๐) สาสวโต, อนาสว นพพาน. (๓๑) สงขตโต, อสงขต นพพาน. (๓๒) มารามสโต, นรามส นพพาน. (๓๓) ชาตธมมโต, อชาต นพพาน.

๔.๒ เจรญวปสสนา (๓๔) ชราธมมโต, อชร นพพาน. (๓๕) พยาธธมมโต, อพยาธธมมนพพาน. (๓๖) มรณธมมโต, อมต นพพาน. (๓๗) โสกธมมโต, อโสก นพพาน. (๓๘) ปรเทวธมมโต, อปรเทว นพพาน. (๓๙) อปายาสธมมโต, อนปายาส นพพาน. (๔๐) ป4จกขนเธ สงกเลสกธมมโต ปสสนโต อนโลมก ขนต ปฏลภต, ป4จนน ขนธาน นโรโธ “อสงกลฏฐ นพพานน”ต ปสสนโต สมมตตนยาม โอกกมต.

สวสดครบ